Überblick über die THESAURUS-Editionen


Gesner, Johann Matthias (1691-1761): Primae Lineae Isagoges In Eruditionem Universalem, Nominatim Philologiam, Historiam Et Philosophiam, In Usum Praelectionum Ductae / Acccedunt Nunc Praelectiones Ipsae Ad Commentarios Auctoris Recensitae Et Auctae Per Io. Nicolaum Niclas (Niclas, Johann Nicolaus; 1733-1808). - Ed. altera, emendata et aucta. - Lipsiae : Fritsch, 1784. - Bd. 1: [10] Bl., 562 S. - Bd. 2: [6] Bl., 644 S., [28] Bl. ; 8° - Satzspiegel 17,3 x 8,7 cm - Vorlage aus Privatbesitz


Tomus I.

Porträt; Titel; Widmung; Praefatio (J. N. Niclas); Praefatio Editionis Secundae

Praefatio Gesneri (S. 1); Conspectus et ordo libelli (S. 17)

Augetur numerus discendorum 1 (S. 21 [Druckfehler: "25"]) - Optabilis eorum brevis recensus 18 (S. 32) - Instituto nostro dissimilia 22 (S. 33) - Instituto nostro similia 31 (S. 43) - Illius ratio et usus 35 (S. 48) - Eruditionis notio vaga 41 (S. 51) - [Doctrinae] universim sumptae requisita 42 (S. 53) - Praecepta discendi generalia 47 (S. 58) - [memoria 53 (S. 64)] - [Polymathia commendatur 61 (S. 71)] - [Ordo discendorum 72 (S. 80)]

I De linguis sive PHILOLOGIA speciatim dicta generalia 79 (S. 89) - Lingua patria 86 (S. 94) - Linguae externae 102 (S. 106) - [Lingua] Latina 112 (S. 110) - [Scriptorum recensus et elogia 129 (S. 123) - Exercitationes interpretandi 130 (S. 135)] - [Lingua] Graeca 137 (S. 142) - [Hyle observationum Grammaticarum et Lexicarum 142 (S. 152) - An ab Homero incipiendum 148 (S. 158)] - [Lingua] Hebraica et cognatae [linguae] 158 (S. 168) - [Aegyptiaca lingua 170 (S. 180)] - Europae hodiernae quaedam [linguae] 171 (S. 187) - Speciatim Gallica et Italica [lingua] 172 (S. 187) - [Lingua] Anglica 184 (S. 196) - [Lingua Hispanica 186 (S. 201) - Reliquae [linguae: Belgica, Danica, Suecica] 187 (S. 204) - Usus polyglôttías 190 (S. 207)

Modi linguarum Poësis et oratoria; de his coniunctim 195 (S. 211) [Res ipsas cognoscere 201 et eas declarare verbis 202 (S. 216) - Numeris item et harmonia 208 (S. 222)] - Speciatim de poësi 222 (S. 227) - [Quantitas syllabarum et accentus 230 (S. 232) - De his rebus in patria poësi nostra adhibendis disputationes 238 (S. 236)] - cuius [sc. poësis] subsidium Mythologia 245 (S. 244) - Genera carminum [ratione argumenti] 259 (S. 250) - [Genera carminum ratione formae carminis sive metri 273 (S. 259)]

Poësi cognata ars Musica 277 (S. 268) - et Pictoria 288 (S. 275)

De arte oratoria 299 (S. 282) - Haec persuadere studet a) docendo 312 h. e. narrando 313 et argumentando 318 (S. 288) - b) placendo moribus 330 (S. 299) - c) monendo per affectus 334 (S. 302) - Haec inventa disponit 336 et eloquitur 339 pure 341 pulchre 344 tropis 345 numero 348 decentia 352 (S. 304) - Artis magister stilus in variis scribendi generibus 357 (S. 317) - [Epistolae 366 (S. 323)] - Accedere debet actio 383 (S. 331)

II HISTORIA universim considerata 386 (S. 334) - Fides historica 401 (S. 343) - Geographia eius fundus 418 (S. 355) - tum generalis et geometrica astronomicaque 426 (S. 362) - tum physica et civilis 443 (S. 374) - Chronologia astronomica 450 (S. 377) - civilis, ubi epocharum difficultas 458 (S. 380) - cui mederi studet periodus Iulianea 469 (S. 388) - Methodus discendi [chronologiam] 472 (S. 391) - commendantur synchronismi 479 (S. 393) - Historia universalis sive fundamentalis 481 (S. 395)

a) Civilis, antiqua 493 (S. 402) - Aegyptiorum 495 Persarum 496 Graecorum 497 horum antiquitates 504 (S. 403) - Romanorum 505 et antiquitates 511 (S. 412) - Imperatorum Romanorum 514 (S. 418) - Byzantinorum et quae his adnexae 517 (S. 420) - [Turcica historia sive Ottomannica 524 (S. 423)] - Imperia recentiora 525 (S. 426) - Recentissima historia 545 (S. 436) - Genealogia 549 (S. 439) - Heraldica 556 (S. 447) - Peregrinatio 561 (S. 451)

b) Ecclesiastica 564 (S. 454) - Theologiae cognata 569 (S. 460) - pars historiae civilis 570 (S. 462) etiam Acta sanctorum 576 (S. 470) - Notitiae episcopatuum 577 (S. 471) - Monarchiae Pontificiae 578 (S. 472) - Germania Sacra 579 (S. 474) - Antiquitates 580 (S. 475) - Haeretici 582 (S. 476) - Merita Iurisconsultorum de historia ecclesiastica 586 (S. 478)

c) Historia Litteraria 590 (S. 481) - Huius quatuor stadia aa) fata eruditionis per tempora et gentes 593 (S. 483) - [A Graecis litteras accipiunt Romani 613 (S. 495)] - bb) Singularum disciplinarum historia 621 (S. 505) - cc) Vitae eruditorum 633 (S. 511) - d) Bibliothecae 639 (S. 519) - Appendix illius historia artium 645 (S. 526) - Usus [historiae litterariae] 646 (S. 527)

d) Historiae Miscellae 649 (S. 528)

Excursus Ad § 230-231 sive Io. Matthiae Gesneri De Accentuum Veterum Graecorum Genuina Pronuntiatione Dissertatio (S. [531])


Maschinenlesbarer Text    #########  #########

Caveat lector: Einen zitierfähigen Text bietet nur das Abbild des Originaldruckes.

Emendanda (S. [563])


Tomus II.

Titel; Widmung; Praefatio (J. N. Niclas)

III PHILOSOPHIA. Huius nomen et partes 651 (S. 1) - Historiae philosophiae delineatio 662 (S. 7) - Barbaricae 664 (S. 8) - Graecae fabulosae 683 (S. 25) - Politicae 690 (S. 31) - Proprie dictae a Pherecyde 696 (S. 34) - Socrates et Socratici 700 (S. 36) - Speciatim Plato 711 (S. 41) - cum Academiis 715 (S. 44) - et recentioribus vel Christianis 721 vel Gentilibus 722 (S. 45) - Aristoteles 725 (S. 47) - Cynici 737 (S. 52) - Stoici 739 (S. 53) - Pythagoras cum suis 746 (S. 58) - Secta Eleatica 762 (S. 69) - in qua et Heraclitus 766 (S. 71) - Epicurus cum suis 770 (S. 73) - Pyrrho et sectatores 777 (S. 76) - Sophistae 783 (S. 80) - Eclectici de Platonis schola 784 (S. 84) - Romani 786 (S. 85) - Christiani 789 (S. 86) - Arabes 794 Scholastici 795 (S. 94) - Post instauratas litteras 799 (S. 97) - novatores 802 (S. 98) - [Leibnitius, Wolfius 804 (S. 101) - Hobbesius, Grotius, Pufendorfius 808 (S. 110)] - Fructus historiae philosophiae 811 (S. 121)

Ipsa Philosophia perficere debet

A Intellectum 815 (S. 124)

a) per Psychologian 823 (S. 129) - ubi considerantur ideae 825 (S. 131) - Harum origo a sensibus 829 (S. 137) - quid phantasia, memoria, somnus 831 (S. 143) - attendere, considerare, abstrahere 835 (S. 151) - Hinc universalia 838 (S. 155) - Iudicium 845 (S. 163) - Syllogismus 848 (S. 165) - Hinc declaratur, quid ratio, iudicium, ingenium etc. 851 (S. 167) - Voluntas 857 (S. 176) - et ibi affectus 862 (S. 181) - Libertas 871 (S. 189) - Habilitates, habitus, desiderium 881 (S. 205) - Commercium animae et corporis 884 (S. 207)

b) per Ontologian 891 (S. 218) - ubi duo magna principia 893 (S. 219) - Possibile 896 (S. 221) - Essentia 897 (S. 224) - Entis proprietates 900 (S. 228) - Necessitas 904 (S. 231) - Spatium 907 (S. 236) - Duratio 909 (S. 243) - Simplex et compositum 911 (S. 244) - Modi 918 (S. 254) - Substantia 925 Accidens et praedicamenta alia 927 (S. 257) - Substantiae an sola simplicia 934 (S. 259) - Relationes 936 (S. 261) - Causae 938 (S. 263) - Harum series 943 (S. 267) - Finis 945 (S. 269) - Signa 949 (S. 272)

c) per Theologian 951 (S. 274) - An insita? 953 (S. 277) - Notio Dei 956 (S. 279) - Probatur esse Deum 957 (S. 280) - magis populariter 962 (S. 283) - Proprietates Dei 966 (S. 287) - Triplex via Scholasticorum 977 (S. 298) - Opera Dei, Creatio 980 (S. 300) - et Providentia 985 (S. 308) - cuius species concursus 992 (S. 311) - item gubernatio, quae non intelligitur sine praesentia 993 (S. 313) - Hic de origine mali 994 (S. 314) - Cultus Dei 1006 (S. 323)

d) per Logicam 1011 (S. 328) - Veri talis notio universim 1016 (S. 334) - Docet Logica formare aa) notiones sive definitiones 1022 (S. 337) - nominales, ubi de Antepraedicamentis 1023 (et obiter de Postpraedicamentis 1028) (S. 338) - reales 1030 (S. 343) - Aristotelica definitio definitionis 1031 (S. 344) - partitiones 1035 Signa notionum verba 1036 (S. 349) - bb) iudicium sive enuntiationes diversi generis 1045 (S. 356) - Harum in primis observanda oppositio sive disiunctio 1069 (S. 363) - Vera aut falsa intelligitur enuntiatio vel sensu 1080 vel ratione sive Syllogismo 1082 cuius partes 1083 (S. 365) - vis argumentandi 1087 figurae simplicis 1091 Compositi 1094 Enthymema, Sorites, Introductio, Dilemma 1099 (S. 367) - Demonstratio, analytica vel synthetica 1103 Haec non temere transferenda ad materiam non suam 1106 (S. 377) - Fides 1109 Similitudo veri 1113 Probabilitas 1114 Hypothesis 1116 (S. 382) - Error 1117 Sophismata 1118 (S. 390) - cc) methodus mathematica 1129 analytica disciplinarum practicarum 1132 historica 1133 Lex generalis 1135 (S. 397) - dd) de libris legendis 1139 (S. 401) - ee) interpretatio 1149 (S. 408) - ff) Iudicium de scriptis 1157 (S. 416) - gg) praecepta disputandi 1174 (S. 424).

B Philosophia perficere debet Voluntatem et mores 1205 (S. 438) - A suis electionibus homines felices vel infelices 1208 (S. 439) - Quid lex, poena, praemium, obligatio, conscientia 1212 (S. 440) - Quid lex naturae 1219 aut ius naturae 1222 (S. 445) - quid ius gentium 1224 (S. 449) - quid ethice 1228 Prima naturae 1229 (S. 453) - Haec quatenus sint lex naturae 1247 (S. 467) - Motus quidam et actus nostri sunt naturales ac necessarii 1250 alii a voluntate nostra 1251 ab his meliores sumus vel deteriores 1252 Hi imputantur 1253 auctoribus 1255 (S. 468) - Actiones sunt bonae vel malae 1256 (S. 473) - unde cognoscantur 1264 (S. 478) - Regula iustitiae 1268 amoris 1269 (S. 488) - Officia 1272 (erga Deum 1273) erga nos 1274 (S. 491) - erga alios 1276 (obligatio nulla imperfecta 1281) (S. 494) - Officiorum classes 1284 circa sermonem 1286 pacta 1288 (S. 499) - dominium 1289 (S. 510) - de testamentis 1294 contractuum formulae 1296 (S. 513) - Pecunia 1300 (S. 521) - Praecepta decori 1306 (S. 526) - Leges coniugii 1319 (S. 542) - Monogamia et gradus cognationis 1327 (S. 547) - contra vagam libidinem 1333 et ebrietatem 1335 (S. 551) - Potestas in liberos 1337 et familiam 1338 (S. 554) - Haec officia faciunt felices, quod docet Ethica 1342 (S. 556) - Felicitatem esse ex virtute 1347 (S. 558) - Quid virtus et quomodo paranda 1357 (S. 561) - de sapientia et prudentia 1378 (S. 574) - Impedimenta virtutis ut superanda 1402 (S. 586) - Incitamenta virtutum singularum 1423 (S. 599) - Magnitudo animi 1454 (S. 611) - Castitas 1473 (S. 620) - Iustitia 1479 (S. 622) - Educandi praecepta 1502 (S. 630) - Familiae regendae 1536 (S. 642).


Maschinenlesbarer Text    #########  #########

Caveat lector: Einen zitierfähigen Text bietet nur das Abbild des Originaldruckes.


INDEX I Virorum librorumque memorabilium: A ... (S. [645]), E ... (S. [651]), I ... (S. [656]), P ... (S. [661]), T ... (S. [666])

INDEX II Rerum praecipuarum: A ... (S. [669]), D ... (S. [675]), I ... (S. [681]), O ... (S. [687]), T ... (S. [696])

INDEX III Verborum quae explicantur (S. [699])



Überblick über die THESAURUS-Editionen