Sensus I. Visus. Epistolarum LIBER PRIMUS. s056 HTML-Text
Argumentum EPISTOLAE PRIMAE.
Insinuat se blande hic Sensus, et circumspiciens dotes suas atque pulchritudinem, Animae fidelem operam pollicetur, atque pluribus praestitam commendat: nimirum ut votis suis obsequentem
Uraniam
paret.
Synopsis.
1. Visus, sensus inter omnes praestantissimus: merito ergo diligendus.
2. Oculi admirabilis fabrica.
3. Vis oculorum et efficacia: fulgor et fulgur.
4. Nulla Lia venusta est.
5. Lacrima, aqua vitae; huius, oculi, fons: certe canalis.
6. Oculi dignitas, tutela, laetitia, lepor.
7. Oculus, animae fenestra. Ex hac enim veluti Dominam per cancellos, universa perspicere: almumque diem, et omnia sub visum cadentia delibare.
8. An non igitur Visus in primis amoribus habendus?
URANIA
VISUI. Argumentum EPISTOLAE SECUNDAE.
PRincipio carissimum sibi Sensum non inclementer habet. Postea commemorat pericula
Visus
: ingerit modum legemque sancitam Naturae: iubet denique sua sorte contentum esse. Passim tamen per totam Epistolam, iam laudat et demulcet; iam irridet et exprobrat.
Synopsis.
1.
Uraniam
(Animam) non diffiteri praestantiam et primatum
Visus
.
2. Mirari tamen eius, utpote oculati commercium cum caeco
Cupidine
.
3. Unde igitur insolitum amorem, dominandique libidinem conceperit?
4. Hortatur porro Visum, ut suas excubias diligenter servet. Quid intus Domina agat, ad satellitem non pertinere.
5. Oculorum quidem venustates, atque utilitates,
esse quam plurimas; sed non minora neque pauciora pericula.
6. Multos per oculum periisse.
7. Astruitur exemplis.
8. Lacrimas ex oculorum thesauro derivatas, fluere aeque ancipiti fama ac pretio: eosdemque flere, et flendi causas dare.
9. Oculum Animae praecipuum, non indui tunicis, nervis, humoribus.
10. Illo itaque mentis oculo videri, quae Caro non sentit, per Lumen gloriae.
11. Carneum tamen oculum non despici, intra servi conditionem, et obsequia submissum.
Argumentum EPISTOLAE TERTIAE.
POst Visum ab
Urania
despectum, explosumque procedit eius iuratus Minister, Cinna Pictor, in medium, imaginum curiosus artifex; et insatiabilium Oculorum bellus nutritor. Hic enimvero artis suae conscius,
Uraniam
audacter in Sponsam petit, per Epistolam hanc, potius Pictam, quam scriptam.
Synopsis.
1.
Cinnae Pictoris
benevola insinuatio.
2. Artis pingendi inventio digna: Dignitas, antiqua: antiquitas veneranda.
3. Ipsam Naturam pictricem esse.
4. Pictorum Ars liberalis. Academiae celeberrimae.
5. Pictores
Itali
.
6.
Alberti Dureri
,
Germani
,
Norimbergensis
LUCRETIA
,
Monachii
, Metropoli
Boiorum
, inter cetera visenda.
7.
Christophorus Schwarzius
, Pictor
Germanus
,
Monacensis
Boius
.
8. Penicillo quoque triumphante gloriari posse et feminas.
9. Pictorum decora et divitiae.
10.
Petri Pauli Rubenii
,
Belgae
laudes, et opes.
11. Pictorum beneficio, mortuos quoque etiamnum vivere.
12. Victuram et
Uranien
, si in foedus consentiat.
Argumentum EPISTOLAE QUARTAE.
URania
non multis cunctatur: sed rotunde abnegat petitum coniugium. Denique vitia plerisque Pictoribus communia in medium profert, et sugillat. quibus vel solis prudenter expensis, nubere merito detrectet.
Synopsis.
1.
Uranie
prima blandimenta
Cinnae Pictoris
irridet.
2. Simio Naturae nubere detrectat.
3. Quid enim PRINCEPS COLORATUS, vanum Artis vocabulum?
4.
Uraniam
non moveri praeconio formae: quod adulatoria vanitate dedisset. Se nec Atalantam, nec Schoeneiam esse. Nomina Teutonum invidiosa refugere, in aucupium pudicitiae proposita.
5.
Symphorianum Cinnam
iactasse quidem
Italos
,
Germanos
que artifices: quos inter tamen ipse nondum ponatur. Quo vero posito, frustra nihilominus sollicitari Virginem, iam maiori Domino desponsam.
6. Insuper constare vulgo pictorum plurium paupertatem minime coloratam: cuius famae discrimine merito terreantur.
7. Ipsum
CHRISTOPHORUM SCHWARZIUM
, quem tantopere commendasset, Pictorem eximium, pauperem ad extrema deductum, in extremis obiisse.
8. Paucos dari
RUBENIOS
Belgas
; ingeniosos, gnavos, industrios, sobrios, divites. Plerosque vino, aleae, otio deditos, artem suam in tabernis consumere.
9. An Pictorum ACADEMIAE, suum nomen tueantur?
10. Multos quidem
vita
functos, beneficio artificum in oculis hominum vivere: sed et eorundem maleficio, verum Deum, ex hominum memoria propemodum sublatum esse. Unde Idololatria originem duxerit, patere ex lib[ro] Sap[ientiae] c[apitulo]14. et 15.
11. Ceterum
Apellaeis
ingeniis atque Lyceis plerumque nihil esse lascivius.
12. Haec pudoris damna, non satis compensari paucitate imaginum, Castitati famulantium.
13. Parceret proinde effigiem Uraniae collocare in publico. Nullam Virginem prostare.
14. Et vero collocari
qui
possit? Animam Pictorum coloribus non esse obnoxiam.
15. Denique Cinnam non aliter placiturum, quam si pingat Sponsum sanguinum Exod[us] 4,25. cui ipsa nupsisset.
Argumentum EPISTOLAE QUINTAE.
Pictori
Cinnae
succedit
Phisco Mathematicus
. Docti intra colorem et lucem,
Visus
Sphaeram absolvi putant. At hic quidem Astrologus procus, post immanem iactantiam mirabilium suorum, post munera missa, iam iamque sperat
Uraniam
sollicitatam, nuptialibus votis assensuram esse. Sed Corbem, sive Craterem Sidereum auferre iubetur.
Synopsis.
1. Magnificum, fastuosum Epistolae initium. verbo: Mathematicum.
2. De Magnetico usu artificiose scribendi Epistolas.
3. Matheseos Dignitas, antiquitas.
4.
Tycho Brahe
, Mathematicorum gloria,
Danus
, contemplationi stellarum affixus.
5. Eius Vaticinium ad Tironem
Allonium
, de
Urania
Coniuge ducenda, ex astris sumptum.
6. Mathematicorum mirabilia.
7. Speculum
Archimedis Syracusani
,
Siculi
.
8. Novi Orbis inventionem Mathematicis deberi.
9. Mappae Cosmographicae.
10. Mathematicorum miracula, spectacula et Phaenomena, Meteora: et nescio quae!
11. Calenda, fasti: Mathematicorum Divinationes, Praesagia.
12. Dona Uraniae oblata. Vitrum trigonum, aliaque secreta prodigiosa, ex Deliciis opticis.
Argumentum EPISTOLAE SEXTAE.
Urania
, postquam Astrologi fastuosam Epistolam perlegerat; puellari genio commota, fastuose respondet: et Mathematici deliriis, superbisque et inanibus promissis festive illudit, more Virginum invisos procos explodentium.
Synopsis.
1.
Uranie
Allonii Mathematici
lenocinantis exspectationi nequidquam respondet. Miratur
Thrasonicum
scribendi modum, et iactantiam.
2. Admirabile speculum, arrhae loco missum, vitreum Amoris pignus, nescio quo casu statim confractum esse fatetur: malo omine.
3. Suspectat ergo amorem mittentis tam fragile munus.
4. Sed et immanis Sapientiae fastum, nimiamque artium congeriem.
5. Idem queri etiam multos Principes, a Mathematicis deceptos; sumptibus in ventum effusis.
6. Cum omnia se novisse iactet; cur non et sponsam suam ex vero divinare possit?
7. Plurium Mathematicorum Fasti falsi, fastus veri; tamen inanes.
8. Asinum quandoque, Venatoribus tempestatem imminentem verius praenuntiasse auribus, quam Astrologum oculis.
9. Displicere quoque impietatem, monstra fabulosa Veterum in coelo observantium, et tantum non adorantium.
10.
Qui
fiat, quod de caelo disputantes, toto coelo nonnumquam aberrent?
11. Astrologorum eclipses plures esse, quam Solis et Lunae: constantemque famam tenere, ab inspectis sideribus multos sideratos fieri.
12. Supervacua proci sollicitudine moneri Uraniam, ut proprii nominis sit memor:
quando ex ipso nomine commonita, astrorum Conditorem iam olim praetulerit eorum vanissimis duntaxat observatoribus.
13. Dei unius aspectu se satiari posse.
Picture
SENSUS II. AUDITUS. Epistolarum LIBER SECUNDUS.
s108 HTML-Text
Argumentum EPISTOLAE PRIMAE.
TOtus etiam hic Sensus est in explicando dotes suas et conchylia. Sic audientiam petit, et facit. ac, quoniam Visui litem sonoram de praestantia movere non dubitat; in spem venit, fore, ut Urania Auditum tot nominibus meliorem, ceteris Sensibus, ipsique Visui
praeponat
, Dominae amore dignissimum.
Synopsis.
1. Aurium beneficium, non inferius esse beneficio
visus
.
2. Si nulli auditores, ubi Marci Tullii Ciceronis facundia?
audientia facta
magnifice perorasse.
3. Surdo nihil esse miserius.
4. Homero certe caecitatem non obfuisse, ad aeternam nominis famam, quam surdus
numquam consecuturus erat. multi alii caeci egregii: surdi pauci.
5. Auditu nihil aptius ad disciplinas capessendas.
6. Proinde merito aures gemmis et baccis candentibus coli.
7.
Tuba
,
Auditus
instrumento, milites ad fortia peragenda vehementer accendi.
8. Quid cantu sive hominum, sive avium, suavius?
9. Exemplum Monachi,
audita
volucris
melodia
, colliquefacti et rapti.
10. Verbo: illum pessimum haberi, qui male audiat.
Argumentum EPISTOLAE SECUNDAE.
URania
Auditum, cui rescribit, velut ancipitis fidei Sensum, saepe iniquum, falsum, vanum (esto, alioqui non spernendas dotes habeat) hac Epistola molliter castigat: suadetque concordiam cum fratribus. denique serio monet, ut
ambitiosa
spe
dimissa
Animae potestatem et iura occupandi, potius fideliter servire pergat; quam inepte dominari praesumat.
Synopsis.
1.
Auditus
dignitatem agnoscere
Uraniam
, et servitia commodaque in Dominam redundantia, commendare. Primatum tamen inter Sensus, Naturam negasse. eius ordinem temerario conflictu immutari, fatale. maneret sua sorte contentus: sic quoque carum fore.
2. Num passurus sit sibi Odoratum praeferri? idem ergo et Visui grave, si Auditus praeponatur; sensus, quo sues praecellunt, numquam aquilis
comparandus
.
3. Si gloria quaeratur in auribus, longiorem acutioremque gloriam ad asinos potius pertinere, quam homines.
4.
Ciceronis
ad aures facti facundiam non displicere. ceterum faventem audientiam nemini magis, quam Auctori obfuisse.
M[arci] Antonii
gladios
M[arcus] Tullius
surdus et mutus poterat evadere.
5. Multa praeterea incommoda ex auditu emergere; ut quandoque surditas optabilior videatur. quippeni optabilior! clamantibus
ranis, tonantibus nimbis, fremente marito, canente gallo.
6. Certe propter calumnias et convicia auribus inserpentia,
Siraciden
monuisse; ut aures spinis saepirentur: quod
Ulysses
cera
supplevit.
7. Aures gemmis onerantium luxus vanissimus. gemmam candidam dignius illum mereri, qui barbarum
Cleopatrae
luxum damnaverit.
8. Quidquid igitur Auditus sonum iactet? cum illo nihil sit inanius.
Argumentum EPISTOLAE TERTIAE.
SArga Musicus
, Phonascorum blandientium more, aures
Uraniae
suavissime scalpit; ut, si possit, dolose incantatas, in sua vota trahat. Certe, ut ad consensum
Hymenaei
invitet, artem suam, divitias, favores Principum, omnium rerum copiam ostentat.
Synopsis.
1. Insinuat se Musicus arte sua.
2. Canendi voluptatem, amoremque cultioribus ingeniis insitum esse. Morosos, frustra naturae genialium hominum obluctari. Quid? quod et agrestes impensius delectentur!
3. Mundus, Dei canticum S[anctus] Aug[ustinus].
4. Davidem Regem, praestantissimum Psalten fuisse.
5. De Amphione et Orpheo.
6. Multos laboriosis artibus atque scientiis pollentes, egere. se vel assa voce, vel admo- tis fidibus ludibundum, quasi in otio ditescere. Hinc Musicos delicias Regum esse.
7. Revocat Uraniae in memoriam obsequium suum. etenim Pamphilum
Sargam
fuisse, qui nuperrime ad eius ianuam, nocturnam Symphoniam excitaverit. id Virginis honori tributum.
8. Sapere puellas quam maxime, Musicis nubentes: quippe semper laetis iucundisque viris. propterea ad hilariores festivasque epulas magnorum Principum invitari. ciborum gaudiorumque ultimum condimentum.
9. Cantu saxa quoque fuisse commota: utique, etsi saxeum cor Uraniae (cum tamen puellae mollissimum habeant) permovendum.
10. Quid dubitet? amoris aeterni foedus promitti, firmissime servandum. Certe
Orpheum
,
Eurydicen
suam constanter amasse; ab Infernis sedibus, post mortem, amore maritali reductam.
11. Paria, immo maiora pollicetur.
Argumentum EPISTOLAE QUARTAE.
URania
, post lectam atque probe examinatam
Sargae Musici
Epistolam; indignabunda respuit minus castas preces: irridet superbas spes: describit et exprobrat ipsi suspecta Musicorum ingenia, et genium. Ad haec contemptis opibus, quas iactat, sumptuosoque artificio, malle se dicit coelestis Harmoniae unicam vocem audire, quam integram terrestris Symphoniam.
Synopsis.
1.
Urania
morosior, non eandem Musici chordam tangit.
2. Etiam fabulosum
Amphiona
despicit.
3. Si
Pamphilus
, uti iactat, saxa movere possit: cur non idem in pertrahenda ad se Virgine experiatur? quam tamen saxo duriorem sentiat.
4. Ceterum se non magnopere affici erga Musicos, quippe plerosque vagos, leves, velut errantes
Cingaros
: rudes, artium aliarum imperitos: immo Musarum nomine, quod sibi sumunt, magnam partem indignos. Studiis liberalibus nullos minus incumbere. quod ipsum Iuventutis Gymnasia satis probent. quotum enim in Lucalibus Theatris, iure merito praemia mereri.
5. Originem quoque Musicae artis, non magnam nobilitatem spirare, fabris ferrariis ductam.
6. Davidem Regem, altioris chori Psalten esse, neque ad profanum sive plebeium pertinere: qui vaticinia vix intelligat; nedum fundat.
7. Porro Tibicines commendatos ex arte Musica, nihil ad rem facere. qui enim Tubicines, in proelio severi
Martis
, umquam strenue se gesserint?
8. At enim famosum Musicorum Humorem, incredibili varietate volubilem, atque mirabilem: tum vultuosis propterea mutationibus obnoxium, utique rem esse, nupturientium consideratione dignissimam.
9. Enimvero Phonascos celeberrimos, plerumque videri pronos quoque ad temulenta iurgia Lapitharum. quibus quid esse queat infestius?
10. Sit tamen: Pamphilum non esse talem. quis aegre ferre debeat, etiam formidinem oppositi, praecordia feminei
sexus
circumdantem.
11. Quod nonnulli Musici, nullo negotio ditescant: sane (pro dolor!) contingere, plurium ingratiis, multorum
invidia
, aliquorum
iniuria
, quorundam
incuria: peregrina superbia
.
12. Quasi vero non et miserabiles atque pauperrimi esuritores ad pulpita templorum, et rotas ollarum dentur.
13. Quidquid sit; Musicam naturalem avium iuvenum frugalium incorruptam vocem, praeferri rancidis et pretiosis modulationibus eunuchorum.
14. Errasse bonum
Pamphilum
, quasi notatum, dum
Uraniae
nocturno tempore accine- ret, ad fenestram placuisse. talibus cantilenis, sive encomiis castas non affici.
15. Quid multis? Sponsae acquirendae, sed invitae obtrudi cantorem et cantum: haerenti insuper in exsilio, gementi in valle lacrimarum.
16. Denique, ut cecinerit, canatque procus
Sarga
suavissime: coelestem tamen Hymnodiam, a D[ivo]
Francisco Seraphico auditam, non superaturum. Huic
Uraniam
immori velle.
Argumentum EPISTOLAE QUINTAE.
INgenio, quanto valet, sua vota peragit; multas scilicet strophas coacervans, ut Uraniam in serica retia coniectam obtineat, inter
ceteras
, etiam Echo adhibetur; figmentum utique Poeticum.
Synopsis.
1. Poetarum nobile genus, vigor, spiritus, divinitas.
2. Echo
Parnassia
, familiaris Poetarum Dea. hanc scilicet vaticinatam fuisse:
Uraniam
,
Gambara
e fore Sponsam.
3. Dearum aliquam contemnere, non esse tutum. quod malo suo testentur Cydippe, et Anaxarete.
4. Quantum hoc? Poetas sacros vocari. ideo et statuas illorum honori antiquitatem posuisse.
5.
Lesbiam
,
Corinnam
,
Cynthiam
,
Neaeram
, aliasque Veteres
Romanorum
puellas, sua nomina posteris, facultatis Poeticae beneficio, transmisisse.
6. An non
Lesbia
Sappho
,
Polla Argentaria
,
Elpis Boethiana
, feminae, et ipsae Poetriae? accenseatur et
Urania
, tanto dignior illis futura.
7. Quid? ipsum Deum, rerum omnium conditorem, a Graecis nec frustra, nec indecore, summi Poetae nomine honorari! specimen artis ipsammet
Uraniam
esse; nobile figmentum; Carmen examussim compositum, suis constans numeris ac metris.
8. Quid ergo dubitet in manus aemuli artificis convenire? carmen ad Poetam spectat. Pulchrius facturam
Uranien
, si facilem se praebeat. duriusculis versibus offendi aures.
Argumentum EPISTOLAE SEXTAE.
Perlectae Epistolae Laureatae
Th. Roperti
(etsi amatoria, quasi a Paride ad Helenam scripta videri poterat) Urania adeo non arrisit: ut potius et ipsum fabulatorem exesse iussum, et argumenta ad persuadendum ab auctore conficta, sollerter exploserit.
Synopsis.
1. Uraniam horrere nuptias Poetarum: utpote, quorum verba sint vana, fides fluxa, vita fabula.
2. Quod enim aliud genus hominum tam heteroclitum, suisque Phantasiis indulgens?
3. An, et quomodo Poetae Sacri.
4. Gigantomachia Poetarum detestabilis, contra caelum et sidera, Superosque veros euntium, imponentium falsos. illorum quippe mendaciis totum Olympum inquinari.
5. Quid fastuose iactet statuas Poetis positas? quando ipsimet plerique, hoc aevo, verius sint statuae, quam Poetae.
6. Adde: plerosque sic pretiose aestimari, ut clarissimus quisque egeat.
7. Adeoque
Uraniam
non cupere suum nomen,a paupere
Musa
, ad frigentem focum celebrari.
8. Quid autem iuris Echo habeat in alienam voluntatem! matrimonia utique libera esse. cur sibimet ipsi Narcissum suum non fuerit vaticinata?
9. Si
Urania
, ut Poeta vult, ipsa quoque sit Carmen Dei, Poetae omnium primi: ergo rectius in manus Auctoris sui, unde prodierit, reventuram. proinde bene valeret Gambara cum Parnasso suo. sibi coelestem in cruce Sponsum praefixum esse.
10. Certe qualecumque Carmen dicatur
Uranie
: daturam tamen operam, ne inter profana recenseri possit.
11. Invitatur
Gambara
ad Patientis
Christi
Tragoediam, in Monte Calvariae peractam.
Sensus III. Odoratus. Epistolarum Liber Tertius. s160 HTML-Text
Argumentum Epistolae Primae.
Per litteras florido stylo scriptas, qualibuscumque potest modis, tenerrimum et fragrantissimum amorem suum
Uraniae
inspirat.
Synopsis.
1. Blanditur Odoratus Animae, Dominae suae. 2. Sua tamen obsequia vicissim agnoscenda per odoriferos meatus ingerit; ob quae nec visu, nec auditu inferior duci debeat. 3. Se quidem non pascere ventrem oculos, aures: sed cerebrum, nobilissimam Humani corporis partem. 4. Quamquam et conviviis Veterum
Romanorum
Persarumque
, immo omni aevo odoramenta quoque adhibita praevaluerint. Quid epulae, ipsaeque cenae
Pontificum
sine aromate?
5. Cur odoratus non ametur, et amet? Cum pulcherrimi quique, iuvenes, in germina postea conversi amaverint, fuerintque in amoribus. Hinc
praestantissimi
flores, herbae saluberrimae. 6. Quid Myrrha pretiosius? Quid balsamo fragrantius? 7. Quid ture divinius? Eius odore ipsum
Deum
delectari 8. Peccata Visus et Auditus, olfactum acerra expiare; Sacerdotali quadam dignitate et praerogativa. 9. Ceterum et Organum huius Tertii Sensus, Naturam praestantissimum fecisse. Sine naso, nemo sagax, cum indecoro nemo pulcher erit. 10. Formam et Maiestatem imperantium, unice a naso pendere. 11. Certe nasutos, non auritos laudari. Lustrentur
Academiae
,
Lyceae
,
Stoae
,
Curiae
Templa. 12. Indicare etiam
P. Ovidium Nasonem
, quid longior acutiorve nasus portendat. 13. His de causis, petit iste Sensus, ab Anima
prae ceteris tenerius foveri ac diligi: Animam Spiritum esse; se plenum spiritibus odoriferis. Nulli ergo castius nupturam.
Argumentum. Epistolae Secundae.
Paucis:
Urania
. Sensui huic plurimum favens, uti Virgines florum et sertorum fragrantium amantes sunt: argumenta tamen eius odorifera a pulcritudine physiognomica sagacis nasi, Et ab ipso
Ovidio Nasone
deridiculo habet.
Synopsis.
1.
Urania
cum Odoratu, tertio sensu corporis sui, simplici et fideli ministro, innocentibus facetiis familiarius iocatur. Laudat et irridet. 2. Nimium Odorum usum cupiti nocere. 3. Omnes paene flores herbasque et arborum stirpes, in quibus enumerandis, superbiat, excepta lauro, impuri amoris monumenta esse, foedis Poetarum fabulis conspurcata. 4. Imprimis autem Myrrham: Germen, quoniam salutare et condiendis funeribus aptum, per tam mira fabularum involucra tractum. 5. At qui propter Myrrhae condimenta, balsamique livorem, quo funera imbuuntur; nullam sane prudentem Virginem, et suae lampadis oleo contentem, Myropolae nupturam. 6. Quis nesciat lascivum flore meretricis Regnum, apud veteres
Romanos
,
Assyriosque
magna incrementa sumpsisse? Vario
suffitu rosisque per triclinia, ad irritamentum luxuriae dispersis ceterum solo odore qui pasci cupiant, paucos convivas inveniri. 7. Ornamentum vultus humani, quod ait, magnam quidem partem a naso pendere: etiam signum auctoris ingenii et docilitatis esse: dari nihilominus Nasutos et deformes, et stupidos. 8.
Ovidium Nasonem
, quem suum praedicet, tantum non habuisse nasum in
Italia
, quantum in
Scythia
, ibi in exule productiorem factum. 9. Ut autem concedat, Nasum inter praestantia corporis membra numerari; nimirum hoc potius canes, prae hominibus gloriari posse. 10. Porro
Urania
detestari procos, puellas naso suspendere solitos. 11. Pudeat, quod a rhonchis, Nasonum classicis, iactantibus famam quaerat. 12. Itaque rectius facturum Odoratum, si Animae, Dominae suae, se submittat, et retento naturae ordine, Visui atque Auditui cedat.
Argumentum Epistolae Tertiae
Epistolam hanc scires, a Pharmacopola, ab igne amoris Chymico distillatam esse, certe facunda philtra ex pectoris sui apotheca depromit. Ubique tamen iactantiae signa redolent. Blanditur inepte. Lenocinatur imperite. Promissis abundat: dona speratae sponsae mittit, sed inania.
Synopsis
1.
Sasafras Pharmacopoeus
molles aditus ad
Uraniae
captandam benevolentiam quaerit. Lenocinatur muneribus missis ex nobilissima apotheca. 2. Artem suam, rerum copiam, divitias, immensam
suppellectilem
describendo iactitat. 3. Se Pharmaceuticen percallere,
Graeca
ipsis Medicis aequiparandum. 4. In specimen artis, opulentique obsequii, praeter cetera dona, mittere salutiferi liquoris ingens secretum. 5. Multa quoque alia rara: ut pigmenta formae enovandae cultum iuvantia et aurum, quod vocant potabile et cetera. 6. Pergit
caerimoniis
procacibus vel invitam demereri: ture quoque accenso. 7. Denique omnes partes stulti amasii implet.
Argumentum. Epistolae Quartae.
Sasafras Pharmacopoeus
, vilior scilicet procus, ab offensa
Urania
, risu ludibrio, sannis excipitur. Ad ultimum misere vapulat.
Synopsis
1. Respondet
Uranie
: se vix literis apertis, olfecisse inepti Amasii desideria: quibus obsequi detrectet. 2. Non tanti aestimare se merces missas, fidei certitudine destitutas: neque duci cupidine perlustrandi oblata mirabilia prodigiosae Apothecae; quippe manifesti mendacii in multis arguenda ubi enim terrarum, quove sub sole piper glaucum crescat? Quis
Phoenicen
umquam viderit?
3. Inde quoque colligi: qualem artem, quoque fructu exerceat. Vulgi proverbium scilicet non aberrare. Seram ut parsimoniam, sic et sapientiam in fundo esse. 4. Album
Graecum
fortasse copiosius gustasse quam linguam
Graecam
. Qua audacia praesumat in Medicorum gloriam grassari? 5. Quotiens in Apothecis spectentur curiose multa vascula, sed vacua! Pyxides ornatae, sed inanes! 6. Muneribus odoriferis in amoris pignus missis,
Uraniam
non multum affici. Quorsum oleum et pigmenta faciem emaculantia? 7. Odorum fragrantiam et luxum, tam virum quam feminam dedecere. Unguentarios, militarem victricemque
Romam
emollivisse. Plures quoque nimiis odoribus periisse. 8. Cum Dea non sit: cur tus adoleverit mortali et invitae Virgini? Stultum Amatorem sceleratis insanare non potuisset. 9. Illum autem, pro Superi. Arcanum liquorem, quem missum tantopere commendaverit,
merito suspectari. Quid? Manifestum philtrum fuisse: proinde statim effusum in terram. 10. Dirae in caducum impostorem. Allegoria.
Argumentum Epistolae Quartae.
Unguentarius
Agyrta
, speciosa nomine celebris per Orbem
Medici
se venditans,
Uranie
persuadere nititur, se empiricum,
Galenicum
, Chymicum esse, nec alterum dari aequalem: et, quia amore insanit, plura phantastica iactantius admiscet. Ausus etiam peregrini fruticis fumo (quem per servulum miserat) velle dementem reddere virginem; ut tanto certius in vota sua detorqueretur, vel nesciens.
Synopsis.
1.
Battilianus Alesso
in Archiatri famam se attollens,
Uraniae
latam paginam facit. 2. Mira narrat; inversarum arborum, hoc est, hominum famosissimus olitor.
3. Laus medicinae: quam vel inflictus Naturae animantibus insinuat. 4. Quis unius herbae Tabaci vires digna commendatione exaequaverit! 5. Ceterum, amorem nullis herbis esse medicabilem: proinde ignosceret,
Battaliano
ad ambitum et infimas preces descendenti. 6. Absque ope Medicorum, totum Mundum ruiturum in commune omnium sepulchrum. 7. Merito sane
Apollinem
, Medicorum Numen propitium, hoc nomine omnibus Diis veteres
Romanos
praetulisse. 8. Quoties
Parcarum
fila ad finem et forficem tendentia, ex inopinato stiterit, vel integraverit. 9. Sumptuosae peregri"nation"es, quas ad consequendam Medicae artis, in primis Empiricae, gloriam susceperit, multorumque mortalium bono confecerit. 10. Etiam desperatissimos morbos, quantumvis ludibunda manu expellere posse. Hinc Aulicorum se Regumque delicium vocari. 11. Dat
Galenus
opes; oraculum esse verissimum. Quid laboriosae ieiunaeque Causidicorum
noctes, comparatae ditissimae Medicorum
lautissimaeque
familiae? 12. Si
Urania
in foedus consentiat, subministratis
Martii
opibus, vicinarum muliebrem mundum longissime superaturam. Quippe Sponsam futuram eius, qui insuper auri conficiendi arte polleat facillima, certissima, secretissima. 13. Ecce! Inter scribendum vocari se equo misso, ad remotiorem Purpuratum, in arce curandum. Haud dubie ex tam opulento nido, multas in manibus plumas, velit nolit aeger, haesuras. 14. Reducem spolia cum carissima sua divisurum. Interea per famulum
Bennonem
misso
Brasiliae
germine, Tabaco, sive Panacea praestantissima utatur. Utendi modum, peritum Iuvenem monstraturum.
Argumentum Epistolae Sextae.
Urania
maleficio fumi ex herba
Brasila
(Tabaco) erumpentis in cerebrum, prostrata: simul atque ad se rediit, damnato Medici codicillo: hanc illi vicissim Epistolam reponit: in qua funestum impostorem et fallacissimum nebulonem appellat: eo, quod sustinuerit immeritam Virginem crudeliter decipere. Ergo acerrime in ipsum invehitur. Demum etiam in se ipsam: utpote incautam et imprudentia peccantem.
Synopsis.
1. Offensam se scribit perlecta Unguentarii epistola: imprimis iactantia, et immanibus haud dubie figmentis arrogantis
Cingari
.
2. O quot iam sanos in lectum, aegros ad plures, functos in sepulchrum miserit! Thrasonem esse, non Medicum. 3. Quasi vero
Agyrta
, nomen Archiatri ementitus,
Florentia
,
Romae
,
Madriti
,
Parisiis
celeber, ac muneribus fuerit cultus! 4. Retexuntur, et examinantur quaedam membra fallacis epistolae. 5. Eiusmodi complures circumforaneos, Regna percurrere iactabundos: magnam partem impios et atheos. 6. Quid ad hoc respondeat? Primo, sive audeo et felici saeculo, nullum Medicum exstitisse. 7. Pietatem
Battaliani
apparere ex cultu falsi Nummis! An nesciat,
Apollinem
, cui genua et liba ponit, inter opiliones atque bubulcos, greges et armenta pavisse? 8. Quid Alchimiam vel Chrysopoeiam iactet, merito annumerandus iis, qui summi aurificis
Midae
auribus coronantur. 9. Sit tamen opulentus et aurifex.
Uraniam
Chymico sive Carbonario numquam nupturam. 10. An non enim omnibus Diris devovenda, quae
fidem habeat impudentissimo impostori. Qualem utique esse cognoverit, postquam missum Tabacum instigante
Bennone
puero, muliebri levitate victa gustasset. O fumus! O dolor! O nequam! 11. Dirae in
Battalianum
. 12. Paenitentia
Uraniae
dolentis, quod curiosa Tabaci fumum admiserit. Serpens (
Brasilus
) decepit me et comedi. 13. Lacrimae. Allegoria.
Sensus IV. Gustus. Epistolarium Liber Quartus. s215 HTML-Text
Argumentum. Epistolae Primae.
Quia bruto Gustui scribere stupor non permisit: caussam eius agere Patronus substitutus sequitur; et istum Architriclinus. Venatori primas dedimus. Nam si ille penum ferinam non impleat; quid opiparum coquetur ex genio Saeculi. Ut cocta sint omnia; nisi Architriclinus largiter vinum affundat, delicias Gustus nemo consummatas laudaverit. Quibus autem Venator praesens dolis Animam capere intendat, ex Synopsi subiecta accipe.
Synopsis
1. Venatorius scribendi modus singularis. 2.
Hippolytus Scarabaza
Venator regius. Priorum trium Sensuum blandimenta explodit; et suam ferinam praedicat. 3. Colore, sono, odoribus quis saginetur? Ad Gustum veniendum. Qui tamen ipse pulpam ferinam, venatorem delicias, domesticae longe praeferat. 4. Ad eius Venatorium etiam aucupium et piscatorium pertinere: quanta ergo Domina futura
Uranie
! Quibus deliciis affluxura! 5. Venatorum vita virtusque, vigiliae, labores, cum feris praelia, iustis belli sudoribus exaequanda. 6. Venatores in Principium deliciis esse: ergo
Uraniam
in amores honestissimos, et coniugium nobilissimum posci. 7. Venandi voluptatem ex omnibus eminere, cum idiomate peculari, tum curiosis legibus Fori atque Iudicii silvestris adstrictam. 8. Lenocinia Venatoria.
(P. S.) 9. Mittitur lepus in illecebram:
Martiali
et
Gellia
testibus, septies gustatus formam excandefaciens, miris modis.
Argumentum Epistolae Secundae.
Virgo ad omnia Regii Venatoris puncta singulatim respondet. Summa. Viris crudis, immansuetis, tetricis, silvestribus; neque nisi fera bellicosis, cetera plerumque imbellibus,
Uraniam
non nubere.
Synopsis
1.
Uranie
, sine mora et ulteriore deliberatione, post
Hippolyti Scarabazae
perlectam epistolam, quadrato viro respondet ore rotundo: se Damam esse nulli venatori obnoxiam. 2. Ferinam, mansuetae Virginis ingratiis obtrudi. Illam pica nondum laborare, cum virgo sit. Neque eduliis pretiosioribus affici: multo minus amare ambiguum piscantis hamum, vel aucupis ardeam. 3. Utique magno dolore multorum et experientia sciri, sumptuosum
Dianam
, in
Aulis
, prae egena
Pallade
dominari. Quam inutiles catenae famelicorum quadrupedum bipedumque molossorum! 4. Ceterum caeremonias silvestres, quas in ludibrium veri Iudicii, curiosa venatio superstitiose usurpet, haud dubie
Faunos
et
Satyros
Praesides dictasse. Quales Aeropagitae! Plectunt errorem vocabule: sed non enormitates flagitii! Punitur barbarismus linguae: Soloecismus Animi impune transit. Pulchra phantasmata!
5. Cruditatem quoque et saevitiam Venatorum, displicere posse Puellis. 6. An ergo tot parasangis distent Venator eviscerans Cervum, et Lanius eviscerans bovem? 7. Frustra magna nomina, et agones
Martios
, venatorio cornu iactari. Illum qualemcumque strepitum, ad horrorem bellicosi classici non accedere. Quam parum
Hippolyti
venabulum aequet lanceam
Turni
, Actoris
Arunci
spolium. 8. Ut de peculiari Venatorum idiomate, multis odioso molestoque taceat. 9. Denique suspectat Insignia
Scarabazae
, a
Diana
muneris loco collata.
Dianam
nuptias non suadere, quippe virginem.
Hippolytum
, cuius sanguine iactet, non fuisse uxorium. 10. Reciprocum
Argumentum Epistolae Tertiae.
Coquus iste (quem
B. Iacoponus
in suo Apologo induxit ) nidore epistolae suae, in culina utique scriptae, allicere tentat
Uraniam
ad consensum immodicarum cupiditatum. Omnem suam
suppellectilem
describit, in Sponsam deligendae offert.
Synopsis.
1.
Rumpoldus
Coquus captat benevolentiam a pingui fortuna. 2. Artem, personamque suam non esse despiciendam. Primos Consules
Romanos
fuisse coquos. Suum quoque avum iam olim
olim regium Archimagirum: ut adeo neque nobilitas avita
Rumpoldo
desit. 3. Ipsum quoque Solem, astrorum Dominum, principem coquorum posse dici. Omnia enim coquere. Hinc esse, quod Heliotropium in annuli sui gemma sculptum, pro insignibus usurpet. 4. Coquum etiam fuisse,
M. Aurelium Martialem
, Poetam qualem et quantum! Inprimis
Fl. Domitiano Caesari
carissimum. Epigrammata eius stomacho ingenioso sapidissima. 5. Non tantum pro Aris, sed et pro Focis pugnari: an non
Delphicus Tripus, in quo oracula fumant sit olla? 6. Thoracem Schmausianum (vulgo
Daß Schmause Wammes
) famosissimum, quo inducatur, aliosque saepius induat, esse Fortunati
Pilleo
supparem. 7. Eius origo, vis, nidor. hac se veste magnifice tegi, et mirifice calefieri. 8. Promittit Sponsae suae ex illa manicam: et aliquot globos crystallinos. 9. Nuptiae convivium, quod adornaturus sit,
fore mirabile, iucundum, sumptuosum. 10.
Olla potrida
, ferculum
Hispanicum
. 11. Variae Lautitiae. 12. Alia aliaque, in condimentum. 13. His
Uranien
iugalibus donis sperat utique inscandam.
Argumentum Epistolae Quartae.
Urania
seria iocis miscet, et cum Coquo mimum ludit.
Synopsis
1. Cum M.
Rumpoldi
pinguiore epistola,
Urania
sarcastice nugatur. 2. Candidissimum procum vocat: sed ultra simplicitatem deludere non sustinet. Sic abnuendo, illius errores et albam mentem castigat tanto liberius. 3. Unde Coquus
Palatinus
videatur dictus 4. Irridet eius nobilitatem et insignia. 5. Tripodem item
Delphicum
. 6.
Rumpoldum
quidem sibi decus afferere ex ingenio officioque
M. Aurelii Martialis
,
notissimi Epigrammatum scriptoris sed dubitari posse; fueritne Poeta Coquorum, anne coquus Poetarum. Ceterum ab uno coquinario adulatore non duci argumentum communis laureae.
Martialem
paene uni
Domitiano Caesari
ineptissimo improbissimoque placuisse. 7. Medicorum querela adversus coquos, et eorum Libros magiricos. 8. Coquorum, pro sua gloria
Rom
. Consules citantium, militia qualis. 9. Quid
Urania
de
Rumpoldi
esculentis missis atque promissis sentiat? 10. Quid de Thorace
Schmausiano
? 11. Gulae voluptatem vilem brevemque esse. Hoc sanctissimos ab omni aevo sapientissimosque viros sensisse. 12. Exhortatur
Rumpoldum
ad frugalitatem. Infarciendo se, quid nisi morti victimam saginet! At mortem certe instare, Thoracis adipati nodos soluturam.
Argumentum Epistolae Quintae.
Quod Venator et Cocus non potuere, temptat Architriclinius, iactantior prioribus. Quis enim inter pocula non disertus est? Itaque omnem annonam et ganeam, Aras et Focos, Aram
Bacchi
, Focum
Cereris
sui iuris esse iactat hac magnificentia et magniloquentia sperat facilius alliciendam
Uranien
. Potissima autem pars Epistolae consumitur in descriptione Convivii Irenici,
Norimbergae
exhibiti.
A. 1650
.
Synopsis
1.
Campegius
Architriclinus,
Uraniae
in benevolentiae signum, omnia optima, cellam et penum, seque offert, non esurialibus titulis, ut ceteri Aulici; sed utilitate praesenti circumdatis. Scires vitulum, non titulum curari. 2. Quandoquidem omnia in aula ad oris et gustus diriguntur obsequium; se tantum non principem esse. 3. Mappam, Regum Mensis insternendam, non esse de lana caprina. Neminem autem melius
Campegio
scire, quomodo adorandum convivium. Hinc aestimari. 4. De novo modo componendi strophiola in omnes figuras, et chimaeras. Quantae artis hoc oculorum curiosum illicium? 5. Carptoris artificium longe bellissimum: Regibus gratum, ingeniosa mundities, convivis quoque salutaris: priscis usitata. 6. Describitur magnificum Epulum,
Norimbergae
exhibitum Belli Ducibus et legatis. Anno
M. DC. L.
(quo Pax, et
Pacifica immolabantur.) Illi nimirum
Villaronam Architriclinum
interfuisse. 7. Plastica Tragemata, nebulae dulciariae. Eiusdem convivii spectacula. Emblemata ex Saccaro. Non omnia ad gulam: quaedam ad oculorum voluptatem. 8. Vina: fontes gaudiorum. 9. Musica 10. Dramatica 11. Pueri equites, Pacis testes: Ignes festivi ad aeternam memoriam. (P.S.) 12. Cum Imagine caelata, repraesentante immanitatem Symposii Irenici; ceterasque res ad hilaritatem reductae pacis,
Norimbergae
gestas, et visas. Mittuntur et Repotia posthuma ex asservato vino
Gustavi Adolphi
Regis
Sueciae
.
Argumentum Epistulae Sextae.
Uraniae dedignata multis
caerimoniis
uti , contemptis omnibus, quae Architriclinus iactavit, iactat. Offert, donat, visenda
promittit
, inviso proco cophinum mittit, hoc est, repudiat.
Synopsis
1. Aversatur
Urania
mortalem Sponsum, Immortali iam consecrata. 2. Iactatam potentiam Architriclini, artificium structoris plus aequo aestimari contendit: inter crepundia, mimicasque gesticulationes potius numerandum. 3. Sumptuosa miseria famelici carptoris coram Regibus: immo hercle et periculosa convivae assidentis.
4. Rusticum in agro pransurum, non indigere supervacaneis hisce nugis et ineptiis. 5. Irrident strophiorum et mapparum in mensa textile ludibrium. 6. Num ergo vanissimus
Villarona
putaverit,
Uranien
gemmam Virginitatis suae commutaturam cum lagena vini regii,
Norimberga
missi! 7.
Bacchicum
munus, sobriae Virgini placere non potuisse. An ebrietatis foeditatem et pericula ignoret? 8. De immani convivio Pacis
Norimbergae
celebratio quid sentiat. Irenicum vocari: potius Ironicum vocandum esse. Quis umquam audierit, pacifica duratura, in ara
Bacchi
immolari? 9. Facesseret cum parergis et analectis suis.
Uraniam
vocari ad Cenam magnam caelestis Sponsi: cui prandium terrestrium ciborum posthabeat. 10. Duplex Antidorum, pro oblatis donis, remittitur
Campegio
. Pro imagine quidem nobilior altera, repraesentans Extremum Iudicium, a
Michaele Angelo
Romae
formatum. Ex Mortuali Lesso Mundi
(Dies Irae, dies illa solvet saeclum in favilla.) aliquot Rhythmi inseruntur. Quibus scilicet oculi auresque melius imbuerentur, quam profanis festivorum ignium spectaculis
Norimbergae
exhibitis. Quando praesertim extrema Mundi catastrophe, undantibus incendiis succincta in foribus esse videatur. 11. Alterum Antidorum, pro vino
Gustaviano
Regis
Sueciae
, remittitur Amphora plena acidulis
Egerensibus
, animae corporisque morbis profutura.
Tres
hum: Gen:
Hostes
Sed filia
Iuda
non sustinuit iniquitatem vestram. Dan. 13.
Melchior Küsell
f.
Tactus bows to the praying Urania
Sensus V. Tactus Epistolarium Liber Quintus
s269 HTML-Text
Argumentum Epistolae Primae.
Bern.
Mundum stabulum vocat, in quo iumenta, et homines similes facti iumentis insipientibus. Nos Cauponam appellamus, bonarum rerum et scelerum officinam. Mundum fallacem, perditum, vanum, crudelem describit S.
Ioannes Evangelista
passim. Hic specimen reperies, consummatae nequitiae. Caupo a fecundis calicibus disertior, quam verior, miras
Uraniae
technas scribendo atque invitando struit.
Synopsis
1. Cosmum, vel proprio nomine ornatum,
Uraniae
placere posse; ominose. 2. Nusquam inveniri tam instructam divitemque cauponam. 3. Ademptum quidem aliquid esse suo patrimonio, per, nescio quam, praedatorem
Nazarenum
ex Virgine natum: ceterum adhuc se latissime dominari; silvis, montibus, fluviis, mari potentem. 4. Suum vero
deversorium
, sicuti regio luxu splendet ita a regiis "person"is utriusque sexus, assiduo frequentari. 5. Utopia: Fortunatae Insulae: ubi risus, gaudia, epulae, choreae, lusus, alea et cetera. 6. Signum huius magnifici Hospitii, facile noscendum. Toti Orbi constare. 7. Cur sola
Urania
, in tanto hominem concursu, celeberrimam Tabernam subterfugiat 8. An vitam solitariam pro fessa sit? In corporis ergastulum misere compacta, cur alio carcere se arctius habeat?
9. Etiam inclusam
Danaen
amatori patuisse. Velit, nolit, Mundi illecebras subterfugere non posse. Vitaret potius ingratitudinis notam, diligentem beneficiumque Hospitem perosa. 10. Blandimentis Mundi voces
ex lib. Proverb. C. 7
Intexui funibus lectulum meum: stravi tapetibus pictis ex
Aegypto
. Aspersi cubile meum myrrha, et aloe, et cinnamomo. Veni: inebriemur uberibus, et fruamur cupitis amplexibus, donec illucescat dies, et cetera. 11. Cosmophilorum cantilena
ex libro Sap. C. 2. v. 6.
Venite ergo, et fruamur bonis, quae sunt: et utamur creatura tamquam in iuventute celeriter. Vino pretioso et ungentis nos impleamus: et non praeterat nos flos temporis. Coronemus nos rosis, antequam marcescant : nullum pratum sit, quod non pertranseat luxuria nostra.
Argumentum Epistulae Secundae.
Cum Mundus ambiguum nomen sit, machinaque haec, quam Deus pulcher, pulcherrimam condidit, omni laude dignissima:
Urania
quoque ambigue respondet bifronti
Iano
Cauponi. Sed Pseudocosmum aversatur. Summa Epistolae ex
D. Bernardo
lib. de Perse. Sust. C. 30. Ubi periclitatur Castitas in deliciis; Humilitas in divitiis; Pietas in negotiis; Veritas in multiloquio;
Caritas
in hoc Saeculo nequam, et cetera.
Synopsis
1. Erotica Epistola improbi Cauponis perlecta,
Uranie
potius offensa, quam illecta, profanissimo Lenoni saccum et corbem offert: usitato nostratibus more. 2. Ut saevissimo
Lycaoni
nubat! 3. Fallax Mundus: Caupo nequam. 4. Ubi enim Utopia sit, splendidum illud figmentum! 5.
Deversorium
magnifice iactatum, non Regum Reginarumque duntaxat; sed omnium nebulosum, scortorumque esse habitaculum. 6. Meritoriam Mundi Tabernam, ebriis Centauris plenam, vociferantium tumultibus exosam reddi. 7.Cesset proinde
Uraniae
exprobare captivitatem suam periculosa libertate honestiorem. Enimvero se qualicumque carcere inclusam, illum infami hospitio praeponere; omnesque Cosmi nequitias, et Domum sceleribus refertam aversari.
8. Idque sanctissimarum Animarum exemplis, ad imitandum propositis. 9. Quid? Cauponam Cosmi videri similiorem speluncae latronum: quam frequentissimae caedes, venena, mortiferaeque dapes infamant. 10. Quando enim Mundus contubernales suos, quocumque fato extinctos, honorifice sepeliat: tumulari plurimos sine cruce et luce: absque lamentis, epitaphiis, epicediis, elogiis. (Sepultura asini.) 11. Promissa vero Mundi, ingenti quidem hiatu distendi: ceterum pleraque , si non omnia, in nihilum recidere. 12. Hoc autem quoque de Cosmo Caupone spargi: quod vinum aquaticum fallaciter obtrudat, duplicis usu
Cretae
convivas emulgens: crudelissimus crumenarum Tonsor, et explicator. 13. Memorabile documentum huius experientiae praebere Filium Prodigum, Luc. 15. 14. Qua ergo fronte, avarus Impostor audeat honestam Virginem ad sua deliria et orgia, sectamque
Epicuri
invitare?
15. Optimam vitae partem, non in pessimae vitae finem differendam esse. 16. Munde vale.
Argumentum Epistolae Tertiae.
Alterum Humani generis hostem et imprimis
Uraniae
sive Animae
Christiane
, producimus Carnem, sub "person"a Aulici. Qualem utpote ventri deditum,
Germani
vocant
Banzam
. Habes unius nominis Originem.
Carontoni
cognomen ipsa Caro consanguinea imposuit. Invento favet Historia. Nam
Petrus Carontonus
, in Aula
Roberti
Regis
Siciliae
nominatissimus, traditur fuisse Aulicus pingui, obesus, ad gulam et libidinem proiectus: omnibus demum carnis vitiis coopertus. Servatoris nostri
oraculum Matth. 11. pronuntiatum, si ad plura extendere liceat, desideria Carnis contra Animam militantia, non immerito ex Aula ducere videbimur. Caro mollibus vestiri amat: Qui mollibus vestiuntur, in domibus Regum sunt. Caro Superba avitum sanguinem iactat: Purpurati, Torquati, Phalerati, Generosi, Nobiles; suamque nobilitatem solis Maiorum imaginibus mentientes, in domibus Regum sunt. Caro molliter cubare expetit: Qui molliter cubant, in domibus Regum sunt. Caro somno et otio indulget: Oscitantes et ignavi in domibus Regum sunt. Caro
cuppedias
amat, saginam, convivia: Haec in domibus Regum sunt. Caro ludum aleas, theatra, choreas quaerit: Haec in domibus Regum sunt. Caro Thermas et viridaria libenter frequentat. Atqui haec maiore copia et proventu in domibus Regum sunt. Caro praesentibus gaudet; futura non curat non expendit. Saeculi curis atterendi et attriti, futuri immemores, Dei saepe penitus obliti, multi et athei, in domibus regum sunt. Num tango Scopum, in quem Aula et Caro, et
Carontonus
collineant? Denique ex tot
Palatinis
stipantibus Regem quis Carnem suam odio habet, et non potius nutrit et fovet eam. Optimi et dociles
S. Pauli
hac in lectione discipuli. Sed ubi sunt illi Proceres in Aulis Principum: quibus
impavidis, non invitis, si non omnino surdis illud
Gregorii Magni
occinere
audeans
: Ut iam nihil quod Caro blanditur, libeat : nihil, quod Carnalem vitam trucidat, Spiritus perhorrescat.
Carontonum
ex Synopsi agnosces.
Synopsis
1.
Carontonus
Aulicus,
Uraniae
se insinuat titulo prosapiae, ab usque
Iulo Troiano
originem ducentis. (quid carne avitum sanguinem iactante superbius? Omnes Heroes videri volunt ex ventre Equi
Troiani
prodiisse.) 2. Fatentur, se tenere educatum esse. (quid carne mollius? Sperat, sic suavius placiturum, quam horridum aliquem
Scytham
, duris rebus enutritum. Crudos enim maritos ad crudum victum et aspera quaeque, etiam mulieres suas cogere.) 3. Insistit ergo, delicias suas (blandimenta carnis) enumerare. 4. In somno, et vestibus mollissimis. 5. In Thermis.
6. In Silvis, fontibus, amoenis aestate recessibus, atque umbraculis. 7. In quotidianis novitatibus, inventionibus miris. 8. Inter cetera oblectamenta, mirifico se pulvere et odorifero uti, canitiem calvitiemque arcente, simul capillis aspersus fuerit: puellis quoque idoneo. 9. In ducendis Choreis, quacumque gentium varietate omnes Satrapas
Carontono
palmam cedere. 10. Annuere ergo votis, in Nuptias condicens. Ipsam has naturam petere, argumento ex caussae visceribus ducto. An non carne sit circumdata? 11. Affert insuper mirabile somnium; quo sibi promissam
Uranien
intellexerit. 12. Itaque optatissimum responsum fidenter exspectat, securus repulsae. Nihil enim formam connubii veracius exprimere, quam Corporis et Animae consensum.
Argumentum Epistolae Quartae.
Urania
responsura, promiscue, nunc Aulicum pro carne, nunc Carnem pro Aulico
Carontono
sumit. Declarat autem se non multum affici vana Aulae pompa, eiusque sequacibus. Formam, genus, phaleras, commoda vitae, et ephemerides blandientium stultitiarum, inepte pro Aucupio expositas, merito a casta Virgine contemni. Rectius ergo facturum insulsum lenonem, si ianua, quam irrito conatu pulsat, vitata, saluti suae consulat, virtutem amet, domet desideria, petulantiam refrenet; certus se brevi sistendum esse ad Divini Iudicii tribunal, severissime exercendum.
Synopsis
1.
Urania
paucis.
Carontono
renuntiat, dudum alium sponsum praevenisse. 2. Si apte nubatur paribus: nullam sane paritatem inveniri inter Dominam et Servum: inter coeli et terrae portionem Spiritum et Carnem. 3.
Banzam
in genealogia sua falli,
Troiana
origine ridicule superbum. Non alio luto fictum esse quam cetera Humani generis vasta, fragilia, caduca misera. 4. Formatio parentum protoplastorum. 5. Homo natus de muliere, brevi vivens tempore, repletur multis miseris.
Iob. 14. v. 1.
6. Pulvis es, et in pulverem reverteris. Gen 3. v. 19. Quid superbis terra, et cinis?
Eccli. 10. v. 10.
7. Iret ad coemeteria, et sepulcrales calvas oculos intenderet. 8. Pro vanitatem et stultitiam ! quis umquam paullo honestior procus ab otio, luxu, inertia, voluptatibus, immodicis, se commendaverit Virgini :
9. Merito ergo inficetum lenonem irrideri; sive purpura, sive annulis ornetur. 10. Nempe etiam ad citharas et choreas invitari
Uraniam
! atqui ipsam pluris facere bellorum signa, egregia Heroum facinora, quam saltus et barbita, ignavae pacis argumenta. 11. Cessaret tandem ambire, oleum et operam perditurus. Quam enim placidum connubium sperari possit inter perpetuo rixantes? 12. Atque adeo se munera
Carontoni
(sive blandimenta insidiosae carnis) respuere. 13. Cur tandem molis Aulicus, ac vir videri volens, sineret se vinci toties a Cupidine puero? 14. Siquidem stimulos carnis Aulicus
Banza
patiatur : eos variis modis retundi posse : puta, labore, vigiliis, ieiunio, ciliciis, flagellis. 15. Eia, fortiter in tergum animadverteret, dura passurus. Daret hoc, si verus amator sit, honori ac precibus Dilectae suae. Graviora tentasse in gratiam Dominarum
Leandrum
,
Paridem
,
Herculem
16. Quid autem narret amores imbellis, socors, fallax? Aulicum
Banzam
videri, frequentius de aula, quam de Sponsa sua cogitare: de carne saepius, quam de Anima. 17. Num tamen Aulae negotiis, opinionibus atque favoribus aliquid sit intricatius, miserius atque fragilius! 18. Nuptiale somnio, quod falsum mendaxque phantasma sit, rem verissimam reponit. Mortis memoriam et extremum Iudicium: quod non est somnium nuptiale.
Argumentum Epistolae Quintae.
Expurganda Animae, ultimum arietem admovet; Hircus; Daemon,
Asmodeus
: quamvis sua cornua dissimulet; tamen ab hirci barba Aruncum vocamus. Versipellem
Proteum
quis ignorat? In omnes formas vertitur; etiam Angelum lucis. Sed hic personam Gloriosi Militis gerit: quippe Rex super universos filios superbiae.
Iob 41.
Gasparis
, sed nigelli nomen eidem damus, usitato diverbio popularis
Germaniae
. Venantium propter insidias cavebis Afer est, quia fraudulentus:
Punica
fraude, super omnes
Hannibales
famosus. Nisi callidus et
tortuosus deceptor esset; non dixisset
Eva
Serpens decepit me. Gen. 3. Nisi perniciosa bella gereret; frustra tam sollicitem armasset
Apostolus
Ephesios
suos lorica iustitiae, galea salutis, gladio spiritus, scuto fidei: in quo possent omnia tela nequissimi ignea exstinguere.
Ad Eph. 6.
Daemon igitur Amasius est, et miles; Leno et Latro. Utrumque scite S.P.N.
Ignatius
observavit in Regulis suis, ad motus animae, quos diversi excitant spiritus, discernendos. Decima tertia sic habet. Quod Inimicus noster insequitur morem nequissimi cuiuspiam Amatoris, qui puellam honestorum parentum filiam, vel uxorem viri alicuius probi volens seducere; summopere procurat, ut verba et consilia sua occulta sint. Regula 14. bellatorum describit his verbis. Quod solet etiam adversarius imitari aliquem belli Ducem, qui obsessam arcem expugnare, atque depraedari cupiens; explorata prius et munitione loci, debiliorem partem aggreditur. Sic nimirum et ille circuit Animam: et callide inquirit, quarumnam virtutem praesidiis, Moralium scilicet, aut Theologicarum, ipsa vel munita sit, vel destituta; eaque potissimum parte, machinis omnibus admotis irruit, et cetera. Haec incredibili impudentia, confirmat Epistola sequens crudelis proci
avernalis
. Astutus et ferox formam suam tegit, laudat alienam: simulat, dissimulat.
Uraniam
.
mulcet, terret. Provocat ad audendum, invitat ad flagitium: blanditur miris, fallit veris modis. Promittit ingentia, praestare solitus exigua: saepius nihil, offert thalamum: invitat ad raptum. Extenuat culpam, auget poenam. Timorem Dei abolet: mundi curas inducit: plenus larvarum: numquam ipse, et semper ipse.
Synopsis.
1.
Aruncus Venantius
, (Daemon) queritur admirabundus, ad tertias iam litteras suas numquam responderi. 2. Suspectat ipsemet, litteras interceptas esse: intercepisse autem vel eunuchum custodem domus; vel anum nutricem
Uraniae
: quam ut certam veneficam, ideoque amovendam exsecratur. 3. Inclitum belli Ducem non sic despiciendum fuisse. 4. Misero
Arunco
, quamquam larva militari statum Fortunae obtegenti, nescio quo fato vel fastu, ut superbis saepe contingit, elabitur invito proprii nominis pudenda confessio. 5. Animi blandientis propositum, et amantis
immane votum nequiter infert. 6. Laudat
Uraniam
, lenonum more mulieres captantium. 7. Dignam scilicet Virginem, propter eximiae formae praestantiam, magno ambitu acquiri. 8. Et vero cur dura sustineat esse honestissimo, clarissimoque proco? Cum totus hic aspectabilis Mundus, cum omnibus elementis atque sideribus, ex amore compactus, amare nos doceat. 9. Cur donum pulchritudinis suae, sterili solitudine, expers coniugii corrumpere perseveret ! 10. Absque
Conubiis
Mundum cito periturum. 11. Aggreditur Virginem manifestius. Quid trepidet, aut cur dubitet indulgere voluptati? Eiciat vanos metus, peccata occulta, extra pudoris et poena iactum stare. 12. Iustius timeri; ne formae bonum fugax, inutiliter consumatur, utendum esse aetate et rosis, antequam marcescant. 13. Si verecundia pudoris aut metu supplicii peccare formidet;
Gasparem Aruncum
, qui
neminem
Urania
cariorem habeat, iureiurando effecturum; ut perpetrato scelere, nihilominus castissima habeatur. 14. Quid? an soli effeminato
Paridi
, raptus
Helenae
, famam peperisse debeat? 15. Ultimus insultus lascivi Daemonis
Arunci
. Decipienda Anima nequissime adulationibus extollitur, quasi hamo in speciosam
Sirenem
iacto, in praedam trahenda. 16. Promittuntur insuper aurei montes, fallacia incredibili: experientia Patris mendaciorum certa: omnia audacter et militariter. 17. Testatur armatus et fortissimus nequam hanc ultimam sinceri animi epistolam, proprio sanguine consignasse: quem nullum habet. Ceterum non ausi fuissemus, insidiosa lenocinia Diaboli, tam luculento modo proponere: nisi ipse
D. Bern.
Moneret: nullatenus expedire, talia ignorari. Propterea et
Uraniae
Epistolam respondentem, iustis atque efficacibus, adversus venena, remediis instruximus. Ut Anima
Christiana
intelligat; quibus armis oppugnetur, quoque scuto propulsanda sint; ne subvertatur incauta.
Argumentum
Urania
Victrix, nomen suum meritura, nequissimum procum Avernalem confundit, detegit, explodit, irridet, devovet, triumphat. Dicat nasutior: num Animam cum Daemone sermocinari! Haud equidem decorum autem fuerit, per hanc repositam Epistolam, velut in speculo et paradigmate ostendere; quomodo Anima tentata, erga inimicissimum hostem, se gerere debeat.
Synopsis
1. Aperit
Urania
caussas silentii sui, ad tres
Arunci
Epistolas non respondentis. At enim a nullo spadone, aut anicula nutrice magica, uti
Venantius
Afer suspicatur, se custodiri. Nullam non honestissimam Virginem in Gynaeceo suo versari. Praecipuas Fidem, Spem, et
Caritatem
vocari. Ex quarum una, quae Pistis dicitur flagitiosi cuiusdam militis et improbissimi lenonis insidias, multarumque Virginum strage iam infamis nequitiam didicerit. 2. Ceterum et Gynaeci suaeque Conscientiae Moderatricem semper adesse Matronam aliquam venerabilem, Gratiam Dei dicatam ; absque cuius licentia facere nil soleat. Illam denique ursisse, ut rescriberet: formulamque eiurandi armatum procum dictasse. 3. Quid funestos amores suos, ipse turpissimus, obtrudere audeas ingenuae atque invitae Virgini?
4. O deformem procum! Exclamat Pistis mea. 5. O formosissimum sponsum, coelestem : cui pridem
Uranie
se totam consacrarit. Eius descriptio,
ex Cant. Canticorum, c. 5. a v. 10.
6. Talem scilicet aemulum, quia iussus olim adorare noluerit; cecidisse nescio quem Thrasonem,
Luciferum
dictum. Eam famam vagari. 7. Ad haec, iam quoque se inaudisse, quos comites ubique secum semper trahat; Anum foedissimam (concupiscentiam) caecum item Messorem: (Mortem) sed et absurdissimas mulierculas, quae
Bacchae
vocentur (
Furias
malae Conscientiae.) 8. Alibi venetur, pisceturve:
Uraniam
nec lupum, nec Lupam esse. 9. Multis quidem commendasse thalamorum et mortalis connubii gaudia: cum tamen hoc vitae statu, ac verius captivitate, vix quidquam reperiatur molestius. 10. Quasi vero Coelibatus non sit suavior atque laetior. 11. O panurgum improbum! Spiritum nequam!
Aruncum
lascivum! Etiam ad raptum Virginis descendere! Hic enimvero
12. Verutissimum audacissimumque nebulonem patefecisse barathrum crudelis ingenii. Facesseret in malam crucem, et omnia tormenta Diaboli. Vade
Satana
.
Adventum Serenissimae
Christinae Alexandrae
,
Sueciae
ac
Gothiae
Reginae, transeuntis
Neoburgum
ad
Istrum
: atque ibidem, a Sereniss. Duce
Philippo Wilhelmo
, Co. Palat.
Rheni
, Duce
Bavar.
. Iuliae, et cetera. Ludis equestribus, festivis ignibus,
sollemni
ritu magnifice exceptae 21. Maii Anno 1662. Eiusdemque
Christinae
mirabilis encomia volante calamo complexum. 24. Maii.