Pomponazzi, Pietro (1462-1525):
[ Tractatus De Immortalitate Animae ] Petri Pomponatii Mantuanii (!) Tractatus De Immortalitate Animae. - [S.l.], 1534. - 147 pp. ; 12o. - Type area 11 x 5,5 cm - Call number: Sch 095/024
Note:
The Tractatus De Immortalitate Animae was written in 1516, when Pomponazzi was teaching at the University of Ferrara. It challenges the interpretation of Aristotle’s De anima as presented by St. Thomas Aquinas and accepted by the Church. Pomponazzi expounds a mortalist interpretation that sees Aristotle arguing for the mortality of the soul; at the same time, Pomponazzi alleges his belief in the immortality of the soul as taught by the Church. When his paradoxical treatise was publicly burned in Venice, papal secretary Pietro Bembo managed to prevent a charge of heresy against its author. Pomponazzi then defended his views in Apologia (1518) and Defensorium adversus Augustinum Niphum (1519). A Venetian folio volume published in 1525 by the heirs of Ottaviano Scoto combines the three works just mentioned with some more texts pro and contra and adds another five Peripatetic treatises by Pomponazzi.
Let us signal two recent translations:
Trattato sull'immortalità dell'anima. (Transl. by Vittoria Perrone Compagni) - Firenze : Olschki, 1999 (Immagini della ragione; 1)
Abhandlung über die Unsterblichkeit der Seele : lateinisch - deutsch. (Transl. by Burkhard Mojsisch) - Hamburg : Meiner, 1990 (Philosophische Bibliothek; 434)
and a critical edition:
Tractatus de immortalitate animae / Petrus Pomponatius. A cura di Gianfranco Morra. - Bologna : Nanni Fiammenghi, 1954.Table of Contents:
(Title page with ornamental frame). pag. 1
Proemium Prooemium Continens intentionem, seu libri materiam, et causam intentionis. pag. 3
Caput 1. In quo ostenditur hominem esse accipitis ancipitis naturae, mediumque inter mortalia et immortalia. pag. 5
Caput 2. In quo ponuntur modi, quibus dicta multiplicitas humanae naturae intellegi potest. pag. 7
Caput 3. In quo ponitur modus affirmans animum immortalem esse unum numero, mortalem vero esse multiplicatum, quem modum Themistius et Averroes secuti sunt. pag. 8
Caput 4. In quo dicta opinio Averrois impugnatur. pag. 10
Caput 5. In quo ponitur alter modus asserens intellectum realiter distingui a sensitivo, verum numeratum ad numerationem sensitivi. pag. 27
Caput 6. In quo praedicta opinio impugnatur. pag. 28
Caput 7. In quo modus affirmans mortale et immortale esse idem re in homine : verum etiam illam simpliciter esse immortalem, secundum quid vero mortalem. pag. 30
Caput 8. In quo moventur dubitationes circa praedictum modum. pag. 35
Caput 9. In quo ponitur quintus modus, scilicet quod eadem essentia animae est mortalis et immortalis, verum simpliciter mortalis, et secundum quid immortalis. pag. 51
Caput 10. In quo respondetur ad obiecta aliarum opinionum. pag. 75
Caput 11. In quo moventur tria dubia circa ea quae dicta sunt. pag. 85
Caput 12. In quo ad dubitationes istas respondetur. pag. 88
Caput 13. In quo multae arduae difficultates moventur adversus id quod dictum est. pag. 96
Caput 14. In quo ad obiecta respondetur. pag. 104
Caput 15. In quo ponitur ultima conclusio in hac materia, quae sententia mea videtur indubie sustinenda. pag. 142
Finis. pag. 147