CAMENA Early Modern Latin Texts

GEORGII RICHTERI JC. Ejusque Familiarium, EPISTOLAE SELECTIORES, AD Viros Nobilissimos Clarissimosque datae, ac redditae. Accedunt I. RICHTERI VITA. II. ORATIONES DUAE, De Arcanis aulae Iustinianeae : De Poëtarum raritate, ejusque caussa. III. MANTISSAE SEX. Quarum prima Epistolas continet Casp. Hofmanni ad Varios; secunda Variorum ad Hofmannum; tertia Andr. Dinneri JC. ad Varios; quarta Variorum ad Dinnerum; quinta Variorum ad Varios; sexta denique Iudicia septem. IV. SPICILEGIUM Epistolarum Illustrium. Opus quaesitis ac responsis Theologicis, Juridicis, Politicis, Medicis, Philosophicis, Historicis, Geographicis, Philologicis, Criticis refertissimum. In quo eminent et elucent eae, quae a Graecis, Italis, Gallis, Anglis, Belgis, aliisque missae fuerunt. Cum indicibus auctorum, rerum, verborum, copiosissimis. NORIMBERGAE, Typis et Sumtibus MICHAELEIS ENDTERI, ANNO M. DC. LXII.

MANTISSA I. EPISTOLARUM CASP. HOFFMANNI AD VARIOS.

Casp. Hofmannus J. Casp. Bauhino.

LIteras tuas, mi Bauhine, VIII. Id. Aug. datas, recte accepi, in quibus refers, Typographum vestrum dubitare de impressione versionis meae. Ego vero dico [gap: Greek word(s)] , peccaturum eum in publicum commodum, si non imprimat. Hoc ut persuaseas illi, da Te mihi paulisper. Graecum quidem Theophrastum pauci legunt: Sed quia fundatur super illo Latinus, non potest ille salvus esse absque hoc. Dico autem sunt imprimis in Graeco, quae parant offendicula. 1. Auctor ipse utitur quidem dialecto Attica: Sed est ipsa non minus obscura quam apud Thucydidem. De hoc autem dicunt boni viri, si quis veniat ad ipsum a lectione alîus autoris Graeci, eventurum ipsi, quod viatori, qui ex lucido campo veniat in silvam densissimam. 2. Idem scatet erroribus crassissimis plurimis, ignaviâ, credo, Monachorum superioris saeculi.. Talis si est Graecus, quid speres de Latino? Et fuit Gaza tam industrius, ut, ubicunque offenderet, lacunam faceret, emendaturus et suppleturus per occasionem. Ut comparare possis cum Virgilio, qui idem cogitârat, sed infelici eventu. Quid igitur fecit primus typographus? Er hats alles fein zusammen gerücket, ne absterreret emptores. Hoc facinus primus quidem propalavit Scaliger, una cum erroribus versionis: Sed quis toleret taedium collationis? Sed et in paucioribus recte consuluit illi. Successit illi Dalckampius, qui stupendo labore et Graeca omissa reddidit, et Latina in melius mutavit. Verum, tantae ibi sunt in utroque codice liturae et confusiones, ut hactenus impressorem non invenerit. Sed et ubi Medicus aliquis misertus illius fuerit, supererunt [gap: Greek word(s)] infinita, quae non patientur quenquam inoffenso pede legere Theophrastum. Ego postquam per XX. aliquot annos praesedissem cathedrae Botanicae, multa notavi in utroque codice ed. Heinsianae; quae opus habent curâ. Mirum enim dictu est, quam omnes boni et industrii inclament (ne de Graecis dicam) interpretamentum illud [gap: Greek word(s)] , sive Tumalis [gap: Greek word(s)] . Ego cum mirâ occasione deven issem ad scribendas Animadversiones, saepenumero nauseavi ad Augiae hoc stabulum, ut Heinsius vocat, cum modo huc, modo illuc verterem oculos, neque tamen invenirem, ubi pedem figerem. Tandem, cum re ipsâ convictus, fateri cogerer, rationes meas, quibus olim pugnaram contra Laurenbergium, novas Gal.

versiones meditantem, nullatenus heic locum habere, accingere me coepi ad versionem novam Theophr., in qua heri ad finem lib. V. Caus. perveni suppleturus, benedicente DEO, reliqua per tempus hoc autumnale. Interim misi, subito ac tuas accepi, ad Endterum Animadversiones, ut Francofurtum deferantur, ubi cum viderit Rex vester, deponet fortasse dubium suum. Sin minus, rogo Te cum CL. Fischio, admoveatis machinas vestras, et tandem expugnetis hominem. Certus enim sum, vendibilius fore opus cum versione, quam sine illa. Vendibilius etiam, si in folio, quod dicimus, quam in alia forma imprimatur. De vulnere domestico, [gap: Greek word(s)] Tibi. Tu vero fortis esto, ut Te decet. DEUS dabit alia familiae tuae fulcra. Bene et feliciter vale cum d. D. Fischio, quem saluto officiose. Scribo Altorfii 15. Sept. 1644.

Idem Joh. Rhodio.

FAbulam Tibi narro, mi Rhodi, sed veram. Donârat mihi Candidatus Röder Hippocratem R. Marciani, cui ego [gap: Greek word(s)] loco Obs. meas Montanianas. Quid fit? Post paucos venit ille dies, et ostendit mihi dedicationem ad Ducem Venetiarum, quam ego nullus videram. Ibi tum obstupefacto mihi Candidatus item Nicolai: Fortassis ne impressam quidem nôras? Memini quidem, me Patavium mittere ad amicos, verum consilii capiendi tantum: qui cum silentio suo juberent me caput plangere, quievi. Ibi iterum Nicolai: Hoc nimirum est, quod discedenti mihi in mandatis dederat D. Rhodius, intelligerem abs Te, acceperisne refponsum Venetiis? Quid multis? Conclusimus tum, quasi in senaculo Cecropidum, mitttenda esse, lic et serius, aliquot exemplaria, sed cavendum esse sedulo, ne quod contigisse Ill. D. SALMASIO memorabant illi, contingat mihi quoque. Hinc adeo factum est, quod duo eant ad vos exemplaria, quae, rogo vehementer, offeras cum commodo tuo, et exspectes eventum, si non mihi, tamen posteris futurum olim gratum. Quaeris forte, quod habeam solatium senectutis meae? Post DEUM, Musas meas. Hac occasione cape hanc alteram fabulam. Legi his diebus phantasticas subtilitates AEmylii Parisani, animi gratiâ, cum otium esset molestum. Sub harum finem cum invenirem antagonistae mei, Mundini Mundinii, librum de Genitura, subdubitare coepi mecum, essetne alius ab illo de Semine, quem ego olim sub incude habui! Nec poterant me expedire Candidati mei. Citantur enim quatuor partes, cum duabus tantum constet noster ille: Citatur pag. 300., quo noster non pervenit. Ad Te igitur, mi suavissime venimus, rogamusque, significes primûm, sitne diversus? Deinde si sit, emas pro me, et des Dnn. Finnis al Fondaco, a quibus certo (si vivam) exspectabis solutionem. Ab iisdem satisfiet Tibi pro vectura

duorum d. exemplarium. Facies autem cito. Non habeo enim, quo soler ignobile hoc otium. Idem statues de MS. Gal. [gap: Greek word(s)] , nisi Tu malis vertere. Haec habui, quae seriberem. Tu vale bene et feliciter. Altorfii III. Non. Nov. 1644. ab Hofmanno, qui proximo die Veneris auspicabor annum aetatis 73. quo tempore utinam adesses, et videres pariter splendorem et miseriam meam. Splendor quidem erit, sivolet DEUS, in solo ansere, quem die illo natali meo solenniter macto domesticis: Miseria, in deglutiendo, non quidem solida, sed liquida. Non enim possum [gap: Greek word(s)] exhaurire tantillum pocillum, sed pitissare cogor. Ibi si deerret vel una gutta, videas silicernium illud periclitari de suffocatione! Habeo talium molestiarum aliquot: Interim bene comedo, sed exiguum, bene dormio, bene egero, per diem obambulo cum baculo in domo satis spaciosa, sine dolore, cum cautione accurata, ne cadam. Ex paralysi enim leviori dextri lateris, facta ante triennium, tantum mihi superest debilitatis, ut si parum nutet pes, procumbam humi bos, veluti sideratus. Ideo in publicum non eo. Habeo et alia symtomata, quibus commemorandis nolo Te fatigare. Interim, quae DEI Opt. Max. gratia est, constant facultates principes, dextera haec aegre pingit literas, quasvides: Ideo fero humaniter. Non diffiteor tamen, obrepere aliquando taedium vitae, quale est illud, quod hodie in lecto mihi natum est, et quod do, ut chartam impleam:

Quid sibi vult tandem mos refractarius iste,
Cum frenum mordes, ceu violentus equus?
Si DEUS in vita hac vult Te esse, et ferre labores
Impositos, quorsum ringeris et trepidas?
Mollis es, et vano conatu evertere tentas
Ardua divini consilia arbitrii.
Fac tu, quod debes, et puncta in singula mortem
Exspecta, VENIET certa tibi, VENIET.

Idem Zeaemanno.

ABsit frigusculum illud, mi Zeaemanne: Agamus autem illud, quod tu serio dissimulas. Quid erit mihi praemii pro labore asinino? Quo minus enim expectem operis editionem, cum aliae tum haec me absterret historia. Pepigerat Taurellus olim noster cum Palthenio Franco furtensi nescio quam summam pro Alpibus-caesis. Cum enim solveret pactum, coactus est bonus senex eo ire pedes, et jure experiri cum homine. Quid actum sit, equidem me latet. Ulmam ego neque pedes, neque eques ire possum: Sed neque si possem, vellem litigare

coram Magistratu. Cur petam aliquid, causa est, quia non sum ex novitiis istis, qui periclitantur famam suam, cum quibus etiam periclitantur typographi. Nec desunt exempla. Huguetanus Lugd. dedit pro Inst. totidem, quot heic expecto N. pro omnibus meis editis et non editis 100. fl. Ex qua summula Tu intelligis, quam sim aequus rerum aestimator! Novi, qui pro singulis philuris accepit singulos aureos Hung. Hoc profecto injustissimum est. Cogitur enim emtor bis emere, atque ita bis vapulare. Ego in universum contentus ero 30. Joach. sive 15. Ung. qui divisi per philuras facient tantillum, propter quod nemo bonus indignabitur. Hos si Kuhnius solverit per Gerlachium sociumque, curabo illis dari opus per filiam viduam, Noribergae degentem. Adde, opus est tale quale nunquam in hoc genere prodiit, quale meditatum quoque fuisse Bauhinum nostrum, constat ex Matth. ipsius. Ceterum intelligo ex CL. Sponio, Huguetanum illum esse fratrem fraterrimum Gerlini vestri. Tantum enim non conviciis perpulit illum ad initium faciendum: Postquam fecit, interea progressus est usque ad 22. Atque utinam non similes sint in aliis quoque de quibus Sponius! Destituitur hominibus aptis, tam componendis quam corrigendis literis, praecipue Graecis. Quamobrem misertus et mei et ipsius d. Sponius recepit in se correctionem, quod gratus accepto, nec deero significatione gratae memoriae. An in eventum licet mihi de te tale quid sperare? Vix ausim. Est enim molestissimum versari quotidie cum hominibus tantum non brutis. Videigitur, quales habeat Kuhnius ministros. Imo vide etiam atque etiam, an non sit apud vos junior aliquis doctor, quem praxis non impediat! Fortassis scholasticus aliquis fuerit commodus, qua de re agas, cum salute mea, rogo cum Dn. MERCKIO, Archisynagogo. Basileae quid sit acturus Lud. König, cudendis Animadversionibus in Theophrastum, propediem intelligam de amicissimo Bauhino, Noribergae N. perpetuo cunctatur, difficultatem temporum causatus. Horum ego finem non aspiciam, fortassis nec ille. FIAT DIVINA VOLUNTAS. Huic nos utrinque commendo. Bene vale cum caritatibus tuis, mi Zeaemanne, et usque prospera. Scribo Altorfii XVII. Nov. anni 1644.

Idem Rhodio.

QUoniam video, mi Rhodi, Te pertinaciter repudiare consilium meum de dedicatione, age, sequor consilium tuum, praesertim, postquam Resp. illa jam implicita est bello Turcico, quod opto finem habere eum, quem illud anno meo natali superioris seculi LXXII. ad Echinadas. Libros de Opobalsamo, quemadmodum balsamum ipsum, a Te profectos esse, jam demum intelligo. Quamobrem gratias, quas Schefero et Volcamero egi, jam Tibi transcribo,

et tanto volentius, quo promtiorem video animum tuum in me munerando. Misit enim ad me Dn. D. Nicolai per D. Garziam, Hamburgensem, Unicornu tuum, cum Aneurysmate Bartolini, pro quibus gratias ago gratas, facturus propediem aequum, ubi Jansonius se stiterit. Indicem in Unicornu, cum delineatione auris internae, seorsim habui, pro quibus pariter gratus sum. Hujus rei nuncius mihi esto etiam apud CL. Westlingium, qui factus mihi est Harpocrates. Sed quid? Animadvertistine [gap: Greek word(s)] TUUM? Ne credas, esse nos tam obesae naris homines, qui non sentiant Genium tuum, in isto scripto spirantem! Vix inspexerat RUPERTUS noster, cum moto capite, Credin' Tu, esse hoc opus juvenis annorum XXIIX. Et cujus? inquam ego, putas esse. Procul omni dubio, RHODII [gap: Greek word(s)] . Huic ego post paucas horas consensi. Et quid moratur Celsus tuus? quid Scribonius? quid alia, quae affecta habes? Institutiones meae Lugduni quidem absoltuae sunt: Sed Lindaviae haerent, ob vias parum tutas. Interea adornavi ege Officinalia, quale Bauh. etiam minabatur opus grande, in quo describendo laboravi hactenus ad sudorem usque. Certum est, deliberatumque, velle hoc quoque ad Gallos mittere, postquam nostri homines prae metu Mavortio torpent et stupent. N. licet vocalis alias admodum sit; mihil tamen dat praeter verba. Pepigit mecum de omnibus operibus meis, qua editis, qua ineditis tribus tomis in Regali, ut vocant, cudendis, pro quibus solvit 100. florenulos, sed jam biennio cunctatur. In hoc si velis quid versuum facere, gratum erit, si alloquêris MANES MATTHIAE SCHILHERI, qui in Patris demortui locum succedens dederit Reip. literariae eum, qui tantopere solicitus sit de adolescentibus recte instituendis. Hanc enim laudem solum ambio, non opes, non honores, non quicquid Mundus adorat. Theophrastus jam totus Basileae est, an initium sit factum, nescio. GALENUS dormit in utramque aurem. Clamant amici, Et quando dabis? Quando ero typographus, et quidem dives, qui sumtus tolerare possit. Nec tamen paenitet operae. Feci, quod debui, quia verna DEI mei sum. Is suo tempore refodiet me, si judieaverit me luce dignum. Et quidem hactenus. Folius, novus anatomicus, satis industrius est. Vellem, si per occasionem liceret, auctor illi esses, inquireret in arterias cerebri, quibus inaedifico motum cerebri. Nôsti enim, Fall, quidem impugnâsse: Riolanum autem suppetias illi ivisse. Consului super ea re celeberrimos nostri temporis Anatomicos, Westlingium et Rollfinccium: Verum neuter respondet [gap: Greek word(s)] . Juva me, sodes, si potes, apud hunc. Quid sentis de novo invento Wirsungi? Postulor e Gallia rationem, cur non meminerim in Inst. meis? Respondere forte possum: Est alienum ab instituto meo, necdum satis cognitum. Quidam e nostris experimentum

facere volentes, frustra fuerunt, nescio satis, an non dexteritas et industria illis defuerit? Tu, mi Rhodi, bene vale et bene age. Scribo Altorfii, quod in Norico, Prid. Cal. Septembris A. M DCC XLV.

Carol. Sponius Casp. Hofmanno.

NObiliss. atque Excell. Dn. D. Hofmanne, Vir nunquam satis pro meritis honorande. Singularis tuae humanitatis, non minus quam eruditionis fama, omnium qui Te nôrunt vocibus celebrata, praefidentiam mihi, minimo licet Medicorum, inspirat, te Asclepiadarum [gap: Greek word(s)] his adorandi literulis; tum ne amplius, quam tui vivam nominis studiosus, ignorare possis, tum ut de re, quae tuam ad dignitatem visa est oppido pertinere, certiorem te facerem. Ex literis quippe aliquot amicorum, quos vestra in Germania habeo, dudum intellexi, elucubrâsse te summâ accuratione (uti quae abs Te proficiscuntur omnia) Medicas institutiones, quas pro tuo candore non sis publico fortassis invisurus. Id ipsum cum ego Bibliopolae cuidam nostrati, Viro bono et industrio (cui nomen Joan-Antonius Huguetan) nuper significâssem, rogavit me, tuam ut Exc. per literas solicitare vellem, ut sibi libri hujusce Tui edendi copiam facere dignareris: Daturum se operam, ut elegantissimâ formâ lucem hic tuus aspiciat foetus: Spondet insuper, XXV. exemplarib. libri impressi, te Auctorem libenter muneraturum; aut si malis, sex libri exemplaria oblaturum, praetereaque libros alios donaturum, ad XXV. florenorum vestrorum valorem usque. Majora quidem ut offerret, homini suadebam, sed quo minus id facere possit, insignem temporum quae volvuntur miseriam, non plane de nihilo (ni fallor) causatur. Prae qua mercimonia non nisi periculosâ cum aleâ hodie exerceantur. Tuum erit (Vir sapientissime) deliberare, quid heic facto tibi opus sit. Quod si conditio proposita animo arrilerit, poteris citra moram MS. tuum, probe convolutum, Norimbergam mittere, ad negotiatorem ejus loci, Petrum-Paulum Fermund (ad quem et hac ipsa occasione, rei istius gratiâ, literas damus) qui tuto illum curabit ad vehendum. Sin aliter statueris, verbulo saltem quid ceperis consilii, nobis exponas, peramanter obsecro: Idque per jam nominatum Dn. Fermundum. Etiam atque etiam vale, Vir Exc. Datum Lugduni-Gallorum d. XI Jan. stil. recentior. A. C. 1643. quem tibi fortunatiss. ex animo precamur.

Hofmannus Sponio.

HEm tibi autem fortunam meam, mi suavissime, dum vel tandem satisfacere cupio literis tuis, auro contra mihi caris, nuspiam comparent illae, tam bene custodivi scilicet. Interea significo tibi, mittere me hâc occasione ad D. Firmundum

Institutionum mearum libros sex, et rogare per amicitiam recens initam, habeas tibi commendatas operas typographicas, et accures, quantum fieri potest, ne illae solitâ suâ negligentiâ usae, corrumpant nobis opus, tantis laboribus quaesitum. Scribo Nobis: Tibi enim magnam ejus partem merito jure arrogas, qui in obscuro meo gurgustio latitans illud, trahis in publicam lucem. Quâ in re tanto magis obsecundo tibi, quo clarius video, te quoque thyrso VERITATIS percussum, quaerere potius Dei honorem, quam favorem hujus, illiusve MENDACIO, (heu, cujus sobole) patrocinantis. Quid passus sim ego, et patiar hodieque constare tibi sit ex [gap: Greek word(s)] meis, hactenus editis, si modo ad te pervenerunt. Quae tamen quo magis contemnam, facit bonorum consensus, qui indies major et amplior fit. Inprimis valde erigit me conatus cujusdam triconis, qui omnia mea opera, qua editâ, quâ non edita, conjungere cupit tribus tomis in folio, ut loquitur: Verum conditionibus tam iniquis, ut pudeat commemorare. Jansonius Amstelodamensis jam toto biennio secum habet tres tractatus, de Calido et Spiritibus. De Humoribus de Partibus-solidis: Sed neque imprimit, neque explicat mentem suam de honorario, quod petii, aequissimo. Alius, Francofurtensis, postquam [gap: Greek word(s)] (praeter has sunt [gap: Greek word(s)] non minores opere hoc Institutionum) extorsit mihi e manibus, Cum JCtis Terentianis DELIBERAT. Te quaeso, si possis Juquetano nostro similem invenire, significes revocarem ista omnia. Ad rem nostram ut veniam, cupio intelligere, an Noster ille consenserit in duo a me proposita capita. I. ut liber fiat in quarto? II. ut alia litera sit pro [gap: Greek word(s)] , alia pro [gap: Greek word(s)] , major inquam, pro iis quae atramento scripta sunt, minor pro iis, quae rubricâ? Caeterum, quia D. Renatus Moreau valde indignatur, quod durius tractem amasium suum, Fernelium; mitto heic simul Rejectanea mea, ut a te quoque intelligam. An quic quam heic datum sit affectui sinisteriori? Oro autem ut postquam legeris, mittas ad illum, veluti inscriptio prae se fort. Ego valde videre cupio GALENUM Parisiensem! Dictus D. Moreau promittit operam suam in meo quoque promovendo, fortassis quia ex l. de Oss. meo cognovit, Galenum plus petere a nobis quam correctionem errorum typographicorum. Quid si tu quoque (vides, quid mihi persuadeam de te?) te jungas illi? Nosti enim illud, [gap: Greek word(s)] . De THEOPHRASTO idem dictum esto. Absoluto enim Gal. accinxi me ad duo ipsius opera principalia, Historiam et causas Plantarum, et, scriptis Animadversionibus, aemulatione Casauboni in Athenaeum, testatum feci bonis, et publici boni amantibus, quid et quantum a nobis desideret magnus ille Herbarius. Habui autem subsidia, praeter Scal. labores, et Dalechampii Notas MS, marginalia quaedam, congesta mihi per viginti aliquot

annos, quibus profui cathedrae Botanicae. Caeterum, quia hodie moris est, ut vestibula librorum quam festivissima sint, excogitavi hoc, quod vides, emblematicum, quod D. Juquetanus haud gravatim jubebit aeri incidi. De Pergamento, quod scribis, frustra est. Non enim patitur stricturam. Magno igitur, cum labore nactus pannum cereum, curavi insui quam diligentissime, ne quid damni patiatur liber. De dedicatione diu multumque cogitavi: Sed obtinuit tandem haec quam vides. Pro sumtibus in pictorem et pannum factis, dabit mihi spero, typographus aliud exemplar, ut ita in universum 4. sint. Haec potui manu aegrâ, ob paralysin, quam passus sum anno abhinc altero. Tu bene vale, et bene age, ô suavissime. Scribo Dom. Judica. Ao. 1643.

Idem Eidem.

NOn falleris, mellitissime mi Sponi, multimodis divexor morâ istâ pene annuâ, quâ carendum mihi est Institutionibus meis! Est autem illa tanto mihi gravior, quo majori desiderio teneor cognoscendi [gap: Greek word(s)] mea, in dictis Inst. admissa. Tanto rursus molestior, quo plures inter amicos laudant perspicuitatem scriptis meis tantum non nativam. Quo fit, ut non raro litigem mecum, in me, an in anagnoste, sint tenebrae illae Cimmeriae? Feceris igitur rem gratissimam, si uni alterive loco stylum infixeris, in quo tantopere delirârim. Memini, cum ante multos annos animadverterem neophytos quosdam ex inferioribus subselliis nâsum surrigere, et patulo ore quasi captare verba mea. Quibus per occasiones respondi, [gap: Greek word(s)] , nimis mature ad mevenistis, apud quem vellus non pectitur, ut Xenocrates apud Laertium loquitur. Sed his dimissis, venio ad alia. Literas Huguetani misi ad Varamundum, qui respondit: A se quidem nihil tale expectandum mihi: Irem potius ad Schnuecium, qui jam dudum merces expectet Lindaviâ. Hoc feci: Sed nihil responsi habeo. Interea N. promisit, se Inst. Francof. curaturum. Ibi cum jam Typographum habeam pro Officinalibus meis, qui tamen in sacco non vult emere: Inclinat tamen animus ad vos potius. Quod consilium meum cum nuper exponerem in caena Volcamero nostro, non probavit ille tantum, sed et sibi commissum voluit fasciculum Tibi transmittendum. Fore enim ajebat, ut Huguetanus, viso tam utili opere, tractabilior sit. Dedi igitur, et jam, ut puto, in via est cum libellis quibusdam meis, de quibus scripsi. Ubi appulerit, et Huguet. tamen refractarius fuerit, licebit, Tibi Lutetiam cogitare, ubi, ut spero, pararium habebis Guidonem nostrum, ad quem, si DEUS volet, scribam cras, inclusâ icone mea. Hanc si accepit Cousinorus noster, et tamen non respondet, habeo pro injuria non minore, quam si juvenis a virgine corbem acciperem, si ferre potes

senem jocularem. Huic (nisi secus Tibi videbitur) dedicare velle animus est Officinalia mea, adjuncto illi, Theodoro Mayernio, regio Medico Anglico, si modo is est, qui anno 1603. Monspellii Professorem egit, et pro Chymia Apologiam scripsit Rupellis in 8. 8 CHERBIUS, [gap: Greek word(s)] , Helvetius fuit natione, ein Kühmelker, ut ipse jocari solebat, von Bischoffszell, homo praeter modum hilaris et jocosus, qui Basileae Professor Ethicus fuit a suo ex Italia reditu, unde vocatus ad nos, Logicam heic et Medicinam practicam, quam vocant, docuit. Reliquit filium unicum eumque degenerem adeo, ut coactus fuerit excubitorem diurnum agere ad portam. Hunc ego [gap: Greek word(s)] celebravi in Epistola praeliminari thesium ipsius Medicarum, a me editarum Lipsiae 1614. Filius an supersit, nescio: Pater mortuus est 1605, cum ego Basileae Docturam ambiebam. Si Tibi res cordi est, nec pauca haec Tibi sufficiunt, scribam Noribergam.

Idem Guid. Patino.

QUas heri a Te accepi literas bene longas una cum imagine tua, de duobus me certiorant; altero, quod vere et sincere abs Te amor: Altero, quod optime consultum cupias rebus meis. Atque utinam animo promto respondeat dextra haec paralytica, quae vix patitur me pingere literas! Pingo tamen, ut quovis modo satisfaciam Tibi. De Officinalibus Tibi quoque gratulor, quod incideris in bonum virum: Ego contra lupum auribus teneo, nec facultatem habeo vel dimittendi Euclionis mei, vel retinendi. Nam neque ipse maturat editionem [gap: Greek word(s)] . vel [gap: Greek word(s)] . neque sinit alios agere. Ejusdem farinae est Jansonius Amstelodamensis, qui jam in quintum annum me tradit. Quo minus licitum est mihi vel vobis gratificari, vel aliis, qui bonis cum conditionibus imprimerent mea. Interim expecto eventum, et commendo DEO OPT. MAX. Atque ut paucis me expediam placet et charta et litera: Sed summopere displicet titulus, praesertim si duplex sit, ut in Instit. est. Placet judicium SCHERBII [gap: Greek word(s)] , cujus verbum [gap: Greek word(s)] erat,

Sit ergo primum, qua de re dubius fui in literis ad Sponium nostrum. Auferatur totum emblema cum imagine mea vitiosa, et plantis deformibus. Alterum scribas in medio.

CASP. HOFMANNI DE MEDICAMENTIS OFFICINALIBUS TAM SIMPLICIBUS, QUAM COMPOSITIS. LIBRI TRES etc.

DE Typographicis operis quae scribis, vera sunt, sed nulli mutanda. In augenda et locupletanda secunda editione non ero segnis, ni DEUS prohibeat. Quae scribae mei delirârunt, non excuso. Genus hominum mendicum, sed arrogans. Habeo [gap: Greek word(s)] , quod etiam, me mortuo, loquetur. [gap: Greek word(s)] scriptura si vera est, Attica non regularis est. Est enim [gap: Greek word(s)] , quod tenui gaudet spiritu. Cartam est vox Arabica, et nihil commune habet cum [gap: Greek word(s)] cum sibilo. In libb. de Usu part. obtuli Aubriis operam meam: Sed noluerunt. Idem feci Huguetano nuper, sed nondum explicuit se, quid velit aut nolit. Instit. illae, quod miraberis nondum in Germania publicatae sunt, ob clausum a vestro milite Rhenum. Epistolam ad Te dedicatoriam hem tibi! Fortassis in laudibus tuis fui parcior? Dabitur alia occasio, etiam rhetoricandi Tecum. De Stilio, quod Sponius juxta Tecum dat consilium, audio et ausculto libens et lubens. Si amplius quid vultis, erit in vestra manu, ut scripsi. De Fernelio videris praeter rationem solicitus esse, cum pro amasio tantopere pugnas. Ego, nullo praepeditus odio, redandruo, Immerito suo tantus est? Et quid habet peculiare, nisi quod Philosophiam Stoicam cum Peripatetica confundit? cum coelo terram? Responde vel ad unicum argumentum, quod in Rejectaneis meis habeo contra morbos formae et materiae? Responde, inquam, et en Tibi herbam. * * * *

Idem Lud. Camerario.

QUod nunquam putâram, fore, ut ad TE scribendi mihi imponatur necessitas, id attulit dies abhinc duodecimus. Cum enim in prandio Doctorali Magnificus, Nobiliss. et Ampl. DN. LUCAS-FRID. BEHAIM, etc. honorificam tui fecisset mentionem simulque imperâsset, mitterem ad Te, si quas haberem literas clarorum Virorum, spondere se non fore me ingratum: Respondi pariturum me, siquidem A. ipsius praestare possit eventum. Possum, inquit. Nec mora. Cum propter alias occupationes non haberem vacuas horas, mandavi D. CHRISTOPHORO-ADAMO RUPERTO, adfini et Histor. PP. excuteret scriniolum meum, et, habito delectu, mitteret ad

Te literas, quas ille dignas judicaret adspectu tuo. Fecit, et jam mitto ad d. Dn. BEHAIMUM, qui ipse ad hoc officium se obtulit. Porro autem cum in discursu fieret mentio GALENI mei, quem jam tot annis minitor frustra, ob defectum typographi. Quid si, inquit, mi Hofmanne, solicites hunc cognatum meum? Nam et amat ille bonas literas, et Academiae nostrae prolixe favet. Quâ occasione cum narrâssem illi inter pocula, et occasionem suscepti a me laboris hujus, et historiam quaesiti hactenus typographi. Bene est, inquit hilarior, quia Illustriss. Ordines confoederatarum Belgii provinciarum soli nôruntartem conciliandi nuptias inter Martem et Pallada, quod testantur tot egregia opera, stante bello flagrantissimo extrusa, excute, age, hanc etiam quercum, et roga CL. Camerarium, patiatur sibi imponi hanc sarcinam, ut sit pararius apud unum et alterum typographum. Quod enim Itali in proverbio dicunt, Praestat in coelo habere unum aliquem majorum gentium sanctum quam exiles multos: Id heic quoque locum habet. Hoc adeo ago nunc, et significo 1. Quale sit hoc opus, testari [gap: Greek word(s)] meum, quod ad Virorum eximium, D. GOLDASTUM p. m. misi olim, librum de Ossib. Gal., Franco furti impressum 1630. in fol. 2. Cum non satis fore intelligerem erudiendis illis, ablegavi ad Jansonios Amstelodamenses, qui jam excudere coeperant aliquid [gap: Greek word(s)] meorum, universa prolegomena, quae poteris, si voles, repetere ab ipsis, ut discas ipse respondere triconi cuidam, editionem Lutetianam urgenti. Cum in illa praeter errores typographicos ejectos nihil actum sit, non fore tam stultum ullum emtorem, qui hanc nostram non sit praelaturus illi. Accedat, quod VERITAS, quam praeme fero, adeo obstrinxerit animos Italorum, Gallorum, Belgarum etc. ut sit inventus, qui velit conjunctim edere omnia mea opera, qua edita, qua non edita. Quod ipsum tamen adhuc [gap: Greek word(s)] . Haec volui et potui, mi Camerari, aegrâ manu. Scribo autem IV. Eid. Maj. A. 1643. Altorphii.

Idem D. ESAIAE SACHS, Med. D. Comiti Sacri Palat. Caes. nec non Medico Cubiculario ejusdem Caesareae Majest. etc.

PRaelata mihi hac occasione per Rev. et Doctissimum Virum, Dominum M. Johannem Henricum Blendingerum, convictorem olim meum, nolui committere, quin salutem veterem amicum, vel in transcursu. Quin imo videtur mihi divinitus contigisse, cum ceciderit hoc iter in illum temporis articulum, quo deliberatur de valetudine mea: Possit ne illa amplius tuta esse a fluxionibus,

et concomitantibus gravissimis Symptomatis; usu cucurbitularum, singulis mensibus scarificatarum in dorso? Praesertim, quia in tanta copia it sanguis ad [gap: Greek word(s)] ? Quod magis, quia non sufficit haec vacuatio minuendo sero, quod sanguinem facit tam fluxilem, ut biduum vel triduum antevertat menstruum tempus! Imo vero hoc mense Majo per totum octiduum antevenit, simulque causata est paralysinlinguae; unde loquelae impedimentum, cum laesa deglutione potulentorum, ab occupatis simul musculis aesophagiis. Utroque hoc malo per gratiam divinam, auxilio medicamentorum, quovis modo lento deliberatur, ut dixi, quid sub finem Junii faciendum sit? Proposui ego duplicem scarificationem, alteram ante plenilunium, alteram ante novilunium. Resilit totus Dn. D. Heinlinus: Sanguinem quidem, naturae thesaurum, hac aetate servandum esse; absumendum autem serum, praemisso vino medicato, sudorificis. Cui ego: verisimiliter valde loqueris; ego vero dubito, annon neglecto remedio certo, et in hoc corpore hactenus satis comperto, sanguineo quippe ab ipsis natalibus, substituam incertum et dubium? Accedit, in lecto sudare non possum: Sed nec in balneo, nisi derasis cutis sordibus. Sed si igitur ante plenilunium, accipiam Ther. vel Mitrid. 31. et post sudorem, sic satis copiosum, applicem cucurbitas meas, facta una tantum incisione? Et sic deinceps ante novilunium? Sed perdis naturae thesaurum? Nil refert, recupero iterum victu, parco illo quidem, sed [gap: Greek word(s)] , quem scilicet concoquere possum; sed et potu sarcio, quod in solidis deest. In prandio exhaurio sextarium integrum cerevisiae nostrae rubrae, bene crassae: in coena sesqui sextarium vini nostri Francici. Hoc nisi faxim, dormire non possum: Sed et meridior in lecto, bene munito ventriculo plumis. Summa, concoctioni studeo omnibus modis. Haec ego scribo eo momento, quo consilium Heinlinilegi; istud licet tardum futurum sit, expecto quamprimum. Fortassis solicitabo etiam alios amicos: Pertinet enim ad summam rei. Bene vale, mi D. D, Esaia, et ignosce rusticitati. Scribo ipsis Cal. Junii, 1643.

MANTISSA II. EPISTOLARUM, QUAS VARII AD CASP. HOFMANNUM SCRIPSERUNT.

Jan. Gruterus Casp. Hofmanno.

S. P. Amicorum primas! Nihil mihi gratius epistolâ tuâ, cui adscripta Augusti XX. non eo tantum, quod indicabat plurima, quae scire avebam, quam quod etiam ea praescriberet huic homini, quibus vivere posset annos Nestoris. Nam ita sane est, omne malum meum venit a largiore potu et studiorum intentione. Sed quid? consuetudo jam vertit in naturam. Video meliora proboque: Deteriora sequor. In eo tamen belle mecum convenis, quod me arceas a medicamentorum multitudine, et unum tantum imperes cibum. At quod jubes, coenam inchoem horâ quintâ, res mihi impossibilis, qui hactenus suetus fui, a mensa recta tendere ad lectum. Horâ, inquam, semioctavâ coenae initium erat, finis nonâ; ita tamen, ut tempus id potissimum producerem fabulis, si plures adessent; lectione, si tantum familiares. Jam vivo cum filia superstite Brettae; abiturus tamen intra decem dies Heidelbergam. Quippe in monte Caprario, urbi illi a meridie opposito, habeo praediolum centum fere jugerum. In eo animus est traducere vitae reliquias, si modo licuerit per religionem ac conscientiam. Villa incendio Bavarorum incensa jam restauratur a genero. Ut quovis vento, quovis tempore exire possim in agros, in silvas adsitas, paravi capiti quidem cucullam monasticam, pedibus ocreas piscatorias, quare decretum est, praecepta tua ibidem examussim observare, nisi quod abiturus sim a mensura vini; bibiturus in prandio sextarium, in coena alterum sere tantum. Ad somnum quod attinet, eum mihi conciliare possum, ratione victus calidi frigidique. Si enim malignus est, augeo ipsum acetariis, nullum adhuc amisi dentem. Oculis nunc clarius video, quam ante annos quadraginta, falleris tamen largiter, dum mihi tribuis aetatem ultimam. Jam enim primum ago annum sexagesimum septimum. Multum hac hieme studui. Itaque nunc recurrit stomachi dolor ante prandium ac coenam. Capitis tamen gravedo maximâ parte desiit. Tinnitus auris sinistrae adhuc continuat; qui meâ culpâ factus est, dum enim intentius mastichen dentib subigo, sensi ligamentum aliquod in aure quasi rumpi et fuit certe id ipsum, quod etiam laesum fuit ante annos sexdecim. Cum enim tum forte prospicerem de fenestra in plateam, occupatam militibus armatis, a quibus reciperetur ex Britannia adveniens Principissa nostra; ecce rusticus quidam, honoris ergo, salutat me bombardae suae explosione. Cum autem impetus ejus c fenestrae radio lignco in aurem impelleretur,

exinde semper per sex septem annos eadem auris sonuit. Socer Smetius olim praescripserat, quae infunderentur auri: verum dum id fit, remedium mihi fuit morbo ipso molestius, itaque nolui eo uti; tanto magis, quod vererer, ne majus illi loco accerserem malum, sciremque paucos esse chirurgos, qui gloriari possent de aurium curatione luculenta. Natura ergo ultro vitium illud emendârat. Auditui interim nihil detractum est. De trochaico, quid dicam, quid non dicam? Ex quo absque Tubinga nihil potui poetari, quod vel mihi ipsi placeret satis alioqui philauto, nedum alteri. Ne tamen omnino videar nomen malum, ecce id, quod exsculpsi quasi ex quercu. Ubi fuero in villa mea Berhelden, et a Faunis Nymphisque ibidem degentibus oestro inflammatus fuero, totum eum reformabo, et de ferreo faciam argenteum. Interea isto contentus esto.

In Galenum Viri Amplissimi et antiquis Medicis comparandi Dn. Casp. Hofmanni Trochaicum Jani Gruteri Amori atque Invidiae, aliter atque aliter sacrum.

QUalis heu, morum sinistra temporumque tristitas!
Quisque laurum Apollinarem, quisque olivam Pallados
Censet esse laude dignam splendidoque encomio.
Plebs, Eques, Senatus omnis, liter atorum gregem
Innocentem honoratore, fronte, voto, plausibus:
Ordinum sedecquis horum est, qui teruncio juvet
Vel Camoenarum clientes, vel Minervae antistites?
Languet eruditio omnis, friget omnis dignitas
Artium bonarum; opimae nuncupata Inertiae,
Tarquam habenas civitatum temperare nescia,
Nec rei tractare digne munus ullum publicae.
Praemia interim omnia horum transeunt ad simias.
Nudiclunes, aut nigrante corde Corvos aut Lupos
Aut Leonis pelle Asellos involutos mortui.
Talibus sagi pericla, talibus cedunt togae:
Talibus sellae curules, talibus provinciae
Oggeruntur. Quos ubi almae Sortis indulgentia
Primo inebriavit haustu nectaris sui, omnibus
Larva sumta vix ferendo est. Ergo sensim decidit
Fucus omnis ac patescit indoles mercis malae;
Seque clare dat videndam lumine Assentatio,
Fronsque fronte destituta, mensque egens Modestiae

Vides quam prolixe excurram, sed indignitas seculi me abripuit. Privilegiorum vestrorum promulgationem nondum vidi. Mortuo optimo Remo diremtum mihi omne cum Noricis commercium. Ille mihi Mercurius erat internuncius. Si quando mecum literis libet loqui, recte id fiet, si commendaveris Dn. Berneggero, has scribo per mercatores, ad nundinas Francofurtum euntes. Orationes tuas avide legi, hoc in eis solum displicebat, quod essent breviusculae. Haec scribebam raptim postridie Cal. Mart. 1627. Tuus tuo merito totus. Nactus hominem fidum, filiam tuam minorem Rosato mittam strenae loco. Interim ei, ut et ceteris, nec non Parentibus, hunc annum opto vaveoque felicissimum.

Idem Eidem.

S. P. amicissime Hofmanne! Imo Hegenitius nullas â Te mihi attulit: eas heri demum ecce tabellariolus Noricus exhibet. Verum quod gratularis Tibi de meo auxilio circa lucubrationes tuas medicas, largiter falleris; dum ea simpliciter non interpretaris, quae scripseram absque figurâ. Cum significares inter alias Scholae vestrae accessiones, esse etiam hortum medicum, eidem illi horto ego me comiter oggerebam pro hortulano, si forte Inclutus Vester Senatus meâ operâ uti cuperet, inopiâ melioris. Hortulanus, inquam, facultatis esse medicae cupiebam, qui sub vicario uno aut altero vel praeirem vel praescriberem ea, quae ad Horti talis curam, cultum ornatumque spectare possent. Nonnihil enim profeci in ea arte, certe omnium scripta, qui de re rustica ac botanica unquam prodierunt, diligenter examinavi: neque ullum adhuc extitit Herbarium cum figuris, cujus exemplar mihi non comparaverim; etiam Episcopi Frisingensis. Et vero, si Senatus Noricus eo titulo me hinc ad Vos evocaret, non horto solum vestro me impenderem, sed et Auditorio singulis minimum mensibus impenderem publice Orationem Dissertationemve super materie aliqua ethica aut politica notabili: ad exemplar scilicet eorum, quae illud aureae aetatis nostrae reliquum germen Dn. Camerarius prodidit in meditationibus suis historicis. Ergo Gruterus de bibliothecario Palatino, de historico Electorali, descenderet ad

Hortensia? ita prorsus: cum et Dionysius e regno ad scholam transierit. Sane cum Deus opt. max. homini imposuerit, non, ut cerebrum ac mentem nescio quibus exerceret inaniis, sed ut labore mannum vesceretur e terra prodeuntibus; non video, cur ego, post magnum meum climactericum, a terra ab horrere debeam: utique paullo post ab ea excipiendus. Quippe cum omnium fere linguarum cognitione, nihil unquam consecutus fuerim, quo caput unctius referrem: Cum meditationibus meis in bonos auctores atque artes humaniores, illud unum consecutus fuerim privilegium, ut in hunc usque diem Heidelbergae domi meae alam Stratiotas quatuor: Cum denique praediola et agelli oppignerata mihi, vel fument adhuc recenti incendio, vel putreant sanguine; eaque propter nullos ex eis recipiam reditus, neque adeo, ob bellum istud magis latiusque gliscens, brevi sperare debeam; an praeter rem Vobis videtur, si imiter formicas, et saltem de doliolo mihi prospiciam, in quo repraesentem Diogenem? Decreveram quidem antannum, et quod excurrit, insinuare me Danicae bibliothecae, sicuti videbis ex Dedicatoria Polyantheae nostrae, Argentinae hoc anno editae: Sed Martialis flamma vias, quibus eo venirem, jam interclusit: Eodemque simul modo Sueciam mihi eripit; ubi habeo, in aula, disciplinae meae alumnum primarium, Joh. Casimirum, Bipontinum Ducem. Poteram praeterea abire in Galliam, eo etiamnum honorificentissime invitatus, ab amicis meis aliquot, una et Connestablio Franciae. Verum, quod ea gens aliquid hauriat a Vertumno, et Ledigerius alioquin jam alterum pedem habeat in fossa, nondum possum longius abire a meis. Praeferrem his omnibus Altorfium vestrum; ex quo et hoc consequerer boni, quod Te haberem ad manum, et artem tuam. Etsi enim nondum sentiam ullum senectae malum; attamen cum ipsasit morbus; requirit sane aliquem, a quo deinceps regatur. Ea autem sum in opinione, ut neminem arbitrer satisfacere officio medentis, qui non intelligat Hippocratem et Galenum loquentes suâ linguâ. In horto igitur Medico Vestro, mi Hofmanne, experturus eras vim dexteritatemque Gruteri tui; non, ut ipse putabas in scriptis nodisque Galeni tui: De quibus, ut tandem etiam aliquid dicam; arrige, quaeso, aures, sed et dein demitte. Haukius ille semel iterumque mihi factus fuit obviam, sed verbum nullum de quaesitis tuis. Cujus silentium interpreter confessionem ignorantiae, aut certe, quod non extet Tubingâ totâ Galenus Graecus. In bibliotheca non esse, ipse scio; qui inde sumsi Latinum domi. Verum cum aliter divisa sint opuscula Graeca ac Latina, numerique tui respiciant textum Graecum, non potui invenine illud [gap: Greek word(s)] , nisi sit locus, ubi styli mentio fit, quem e ferro fuisse etiam nôsti. Nuspiam mihi etiam occurrit [gap: Greek word(s)] , videtur fuisse pancratii species, de qua nihil aliud dicere possum,

quam quod scripsit Hieronymus Mercurialis lib. 2. c. 9. lib. 5. c. 6. rei Gymnasticae. Illust ravitque loco Gellii lib. 13. c. 26. quibus forsan aptari possent allegata a Petro Fabro ad lib. 1. Agonistic [gap: Greek word(s)] n c. 14. pag. 39. f. pag. 47. m. pag. 139. m. [gap: Greek word(s)] . juxta Tecum intelligo, sive potius minus. De Columbis, quibus nomen [gap: Greek word(s)] , idem dictum volo. Nihilne de iis Gesnerus vel Aldobrandinus? Tabellae Cephalitae cerebrum mihi fere excutiunt. Certe nihil de eis uspiam mihi lectum, quod meminerim. De annulis bigarum forte aliquid invenires in Caesaris Bulengerii Circensibus. Frustra quaesivi in textu Latino, qui agit de monomacho. Sed enim cum Dio Cassius, Josephus aliique Galeno coaetanei, id verbi usurpent pro Latinorum gladiatore, talem potius putarem, quam pugilem Graecorum. Scripsit autem Lipsius de Gladiatoribus iis prolixissime. [gap: Greek word(s)] quinam sint, ut nescio, ita arbitror, ad eosdem respicere Aelianum lib. 9. Anim. histor. c. 20. Haec erant, quae poteram ad tua, destitutus et locis meis communibus, et libris melioribus. Forsan aliquid hujus elucidavit vel Jac. Leopardus, vel Hadr. Junius in Criticis suis, quos memini vulgare ante annos aliquot viginti; sed non etiam hîc habeo ad manum. Itame Deus amet, unice Te diligo, quod etiam divertas ad ea, quae artem Vestram non tam stabiliunt, quam illustrant: quemadmodum est illud [gap: Greek word(s)] ; quod recte quidem explicat P. Faber Agon. pag. 297. a. m. sed non etiam firmat exemplo aliquo, mastigophori virgam rudemque eo etiam vocatam nomine aliis. De Aubriis quidni verus fierem vates? pejora multa docuerunt me meo periculo. Ante biennium multis verborum lenociniis extorserunt a me Dissertationes meas ad Tacitum, Discursibus pluribus auctas, tanquam statim publicandas. Nunc quid? non solum non vulgant, sed negant restitutionem exemplaris unici. Haud tamen est, cur deseras honestissimum propositum tuum illustrandi fovendique artem Medicam quin imo tanto contra audientius ito, ut facias convitium saeculo isti tenacissimo: Quod Principes et Respublicae illud ipsum maxime faciunt, quod mirabitur et detestabitur posteritas. Carmen alterum, de schola Vestra, misi ante sex septimanas per Hegenitium juniorem ad D. Remum, credo, recepisti. Ego dudum perfecissem invectivam meam pro Te et Galeno tuo, nisi totus occuparer in concinnanda Bibliotheca Exulum, quam cuperem vulgari nundinis vernis. Eam moram ne aegre feras, obsecro. Foenore compensabo tarditatem. Interim mutuo amemus. Valde placuit mihi programma tuum. Sed quid? nihilo magis operam impendunt linguae Graecae vestrae Aselli. Haec uno impetu fundebam quarto Decemb. postridie natalem meum LXIV. in cujus salutem plures a Professoribus praebibere, invitati a Principe absente in Collegio Tubingensi heri in coenam, cui etiam intereram.

P. S. Multum debeo Tibi ob curatas literas ad sororem meam. Ecce et alteras, quas tuae quoque fidei committo: Sed nollem mitti, nisi occasione certâ. Misera mulier se eis implicavit, quibus non facile expediet, nisi imitetur Alexandrum Magnum circa nodum Gordium, h. e. omnia simul abrumpat abscindatque.

Idem Eidem.

S. P. Virorum eximie! Nullus dies est, quin artem tuam suspirem; nulla hora, quin obversetur Hofmannus. Jam fere annus est, quod vocem nullam ad te permiserim; non mea culpa, sed inopia tabellariorum, et morte Mercurii mei, Dn. Remi. Te quoque nondum oblitum mei, haurio ex epistola tua ad Dn. Berneggerum, quam mihi dabat legendam in thermis ferinis; ubi eum ibi visitavi, ne cogeretur ipse, nondum satis confirmata valetudine, venire ad me, itineris sui magno dispendio. Et vere jam annus est, quod me conjeci in morbum, studiis meis et genio inimicissimum. Dum enim uno eodemque tempore paro ad praelium Livium meum, et Senecam confero cum tribus MSS. Gallicanis, idque urgeo a summo mane ad stellam vespertinam; ita stomachum meum corrupi, ut et capitis vexer gravedine, et tinnitu aurium. Itaque medio illo intervallo suis vitam ago tantum; vel saginae addictus, vel somno. Ut malum illud corrigeretur, tot usus sum remediis calidis, ut naturae crasin subverterim. Jam annus est, quod nullam omnino senserim distillationem: Ructus nonnunquam patior; sed nunquam acidos. Cibus bene concoquitur, habeoque sedes ordinarias statuto tempore: A cibo venter nec dolet, nec intumescit, nec murmurat; solummodo circa quintam vesperi sentio requirere confortantia; adhibeoque vel aloes pillulam, croco aliisque aromatibus correctam; vel nucem mysticam, vel obvias alias radices. Si possem abstinere vino fortiore, (quo sumto, sentio manifeste pati caput, vel statim, vel finita concoctione prima) video me recuperare posse sanitatem priorem; sed id nequeo ob assuetudinem, tanto quidem magis, quod cum sentio me habere melius, relabar ad labores scholasticos, et meditationes intentiores; scripturam denique laboriosiorem. Sum igitur vivum cadaver, et terrae inutile pondus. Medici varii varia mihi, pro amicitia, et mittunt et praescribunt; eaque confero etiam ad usum: Sed quid? harmoniam horologii mei non consequor. Si tecum essem, si cum medico aetatis seriae, non id desperarem. Venit huc quidem, ut pharmaca omnia meo permittat arbitrio; sed nec medicus Pforzhemensis audet me recipere in suam curam, ignarus complexionum mearum. Sie igitur animam extrema per omnia duco: Atque utinam vel in urbe natali Melanchthonis liceat mori! Nisi impetro ab Bavaro, ut uni fliae liceat mecum privatae vivere, in praedio suo, extra censuram Ecclesiasticam;

decrevi eam ducere cum familia mecum Groningam, ubi moriar, cum bona saltem conscientia. Nam Germaniae urbem nullam novi, ubi tale aliquid obtinere sperem; adeo incendium istud Martis, etiam remotissima invadit, cursu plusquam volucri. Habes de me, quae vis, imo quae non vis: Te immori Galenianis, rectissimum est decretum; persevera tantum; eo consequeris a morte sera vitam novam, more Phoenicis; ita opto, ita spero. Et vero quia altera processit pagina, non possum, quin conquerar de liberis amicissimi Viri, N. p. m. cum me possint habere aeque amicum, atque Parenti ipsorum fui; nemo eorum est, qui me vel epistolio compellat, vel per tertium saltem salutet; et tamen major natu mecum locutus est Francofurti, patre adhuc vivo: An forte censent olim sibi futurum dedecori, si dicantur continuasse mecum foedus paternum? Plura erant, quae garrirem, sed capiti parcendum est. Vale igitur, et salve Virorum amicissime! et salutes uberes Domino Queccio, Domino Virdungo; Domino Mauricio, adjicerem et Dominum Freherum, nisi diceretur obiisse. Brettae prid. D. Johannis.

Idem Eidem.

S. P. Tabellarius vester me deprehendit plane tempore inopportuno; nam modo arbitrabar, illum emansurum adhuc plures dies: Unde fit, ut tuis accuratius respondere nequeam, qui non invenio priores tuas, in quibus recordor aliquid fuisse de veteribus interpretibus in Galenum, et Usu Partium. Interim quod attinet ad alia Galeni opera, invenies nos promtissimos, dummodo reperias, qui tuto et auferant et referant in bibliothecam Electoralem. Florentiae habeo amicissimum mihi Ducis magni secretarium Pichenam, sed mortuo Velsero neminem habeo directorem epistolarum. Est etiam mihi notissimus in Gallia Rigaltius, successor Casauboni. Siputas scriptione mea causam tuam promoveri posse, perscribe tantum, quae velis impetrata, lubens meritoque adero industriae tuae. De libellis tuis plurimum mihi gratulor: Sunt enim opus commatis, ut te magis magisque suspiciam, magni faciamque. D. D. Piccarto et Virdungo fausta omnia precor, ac felicia, in hunc et sequentes multos annos, cui voto Te tuosque etiam includo. Non quidem mihi liticula est cum Pareo, sed aliud quiddam; homo totus furit, et libello famosissimo ita me horribiliter excepit, uti ultro Senatus summus exemplaria omnia confiscaverit: Interim hic volitant passim per tabernas. Ego me tueri non possum ab hujus canina rabie, nisi silentio: Quid enim contra discipulum, nulla virtute redemtum; et quem crimine falsi, ac stellionatus convincere possum stia sibi confessione? In Libraria habemus numero 20. Galenum de simplicium medicamentorum facultate lib. XI. de quibus tamen priores

duo disiderantur, tertius media sui parte; ceteri aliquot foliis mutilati sunt. Numerus 54. continet Galeni ad Glauconem Therap. libros 2. De locorum affectorum dignotione librorum sextum. De compositione medicamentorum secundum locos libros. Deinde defebrium differentia duos. Numerus 128. continet Galeni artem medicam parvam; in cujus fine de suis libris disserit: Item Hippocrates aphorismos XIV. priores cum Galeni commentario, et eo quidem imperfecto. Numerus 157. complectitur textus Hippocratis, de Crisibus, seu Judiciis libros tres: De Judicatoriis diebus libros tres, quorum postremus fuit mutilus, secundus vero uno folio mutilatus. Numerus 199. praefert e Galeno Excerpta de Erysipelate; de lacte, de novatione nominum; de dulcedine, caeterisque saporum qualitatibus; de sero lactis. Galeni de sectis introductorium tractatum; Artem Medicam; de febrium differentia; medicamenta, quae pro quibus sumantur, in compositione phar macorum urgente; de ponderibus et mensuris. Galeni de alimentorum facultate libros duos; librum qui purgandi sunt, quibusque purgatoriis, et quando? Numerus 299. exhibet Galeni definitionum medicarum libros duos: Ex eodem, defebrium substantia et differentiis, cum appendice de aliquot febrium speciebus, earum denique curatione: Ex eodem, de sectis, et decausis sanitatis ac morborum.** Vale.

Idem Eidem.

VEllem ut vis: Sed omne tempus praecludit mihi bibliothecam Principis, non audeo, inquam, diutius haerere in frigore, inter crasissimos templi muros. Itaque non licuit, excutere latina multa, quae praeferunt nomen Galeni. At librum ejus de usu partium, bis habemus Graecum. Itaque si commodari Tibi vis, fac sciam brevi, quî ab Ill. nostro queat impetrari; transmittique Tibi per aliquem mercatorum, qui hac transeunt, redeuntve ad nundinas, ex nundinis Francofurtensibus; nihil enim mihi antiquius, quam gratificari bonis doctisque nedum eis, qui laborem suum impendent Aesculapio, suoque incommodo, vitam nostram nobis reddunt, magis commodam. Quidnam librariae suppellectilis restet in aliorum Bibliothecis, parum novi. Extat Monachiensis et Augustanae catalogus, quos procul dubio vidisti. In Oxoniensi aut, Lugdun. Batavico, nihil fere comparet librorum, calamo exaratorum: Haec habebam, quae obiter tuis reponerem; fausta item omnia ac felicia precatus studiis tuis honestissimis; quod erit, dum tibi fuerit mens sana in corpore sano, quod animitus tibi, ut et collegis tuis, Domino Dinnero, Domino Piccarto, Domino Virdungo voveo, optoque. Heidelbergae 22. Febr. A. S. 1618.

Idem Eidem.

S. P. Vir et Amice Clarissime: Concede facilem veniam, quod desideratissimis tuis, scriptis VI. Septembr. nunc primum respondeam; utpote eas hodie nactus: Interim non est, quod nimium satagas de restiuendo MS. Indulsit eum Tibi Illustriss. noster in annum vertentem, neque obligatus es pretio ullo ad restitutionem, multo minus florenorum. Cum bonis bene agere oportet: Si Aubrii tecum agere volunt de emendatione Galeni Graeco-Latini, scelus est deliberare, facere ne id debeas, an non? imo omnibus modis, mi Hofmanne, id in Te recipe; et varia hinc inde compara praesidia, atque ornamenta. Nam quamvis ii videantur jam statim aggressuri editionem ejus auctoris, ita eos novi, nunquam id facient, ante quadriennium, aut amplius. Interim multa expediri possunt ab ingenio tuo, hoc est, acri atque igneo. Nuper enim inspexi Varias tuas, et mirifice placuere; quod nusquam aut fucum ageres, aut naso ducere patereris. Macte hac mente, hoc proposito! Nos Tibi e Bibliotheca parati sumus suppeditare omnia: Tu tantum vide de ratione. In summa, noli omittere Galeni editionem: Fata viam invenient. De pagellis ad me missis, multas Tibi ago, habeoque gratias. Video omnia monumenta tuaspectare ad utilitatem reip. literariae, imo generis humani; quo ipso, immortale Tibi comparabis nomen. Saluto perofficiose Dn. Virdungum, a quo peterem Epigramma in Plautum meum, jam sub proelo secundo comparatum, emendatumque ad MSS. Pall. (in eo infinita restitui, versusque quam plurimos pedibus suis reddidi, hactenus vel mutilos, vel aegros) nisi forte occupatior esset: Sed vel divertisse aliquantulum ad Gratias Camoenasque, foret ei forsan incentivo potius, quam ut remora dici posset. Ut ut fuerit, saltem bene vovebit illi editioni; vel ea propter, quod fraudes, praestigias, mendaciaque Pareana videbit detegi in commentariis Taubmanianis, quae accedunt auctori. Domino Piccarto item salutes plurimas, cujus accuratissimae epistolae industrius respondi, remisso item specimine. Tu ejus valetudinem fac insigniter regas, curesque. Haec erant, quae raptim tuis reponerem, iratus casui, qui jam tot septimanas spes tuas distulit, meumque gaudium: Quidni enim gaudeam, inventum, qui possit Galeno salutarem applicare manum; cujus lectioni alquando indulgere soleo, non tam ob Aesculapium, sed historica, et quae ad mores sui temporis. Vale, et salve ex animo, Vir Insignis 16. Novembr. 1619. Heidelbergae.

Idem Eidem.

S. P. Amicorum optime! Tuas initio Junii datas, recepi demum, praecipiti Septembri, et quidem Brettae; ubi redii ante tres menses, haud satis firma

valetudine; utpote stomacho corrupto. Jam unde tamen videor rediisse cum sanitate in gratiam. Franckerae in Frisiam vocatus sum, stipendio 320. Joachimicorum: Sed displicet professio Graecae linguae. Videor enim hac ratione, tanquam ad molam detrudendus; vincere antea suetus Nemea et Olympia. Annui tamen, me muneri illi praefuturum biennio aut triennio; si adjecerint aedes cum horto, quem colere possum mea manu; item quot annis vini plaustrum; denique sumtus itineris restituant. Quod si aliam quamcunque lectionem, huic Seniculo concesserint; prae me tuli, velle ibidem haerere, dum superest, Lachesi, quod torqueat: Nondum responderant, neque ego festino. Cupiam enim prius audire, quem habitura sit exitum Bredae obsidio. Heic sum circumcinctus militum excursionibus, qui regionem nostram insident. De Galeno ne mutes propositum. Si nihil extorques a typographis; at nos profecto faustis acclamationibus te in coelum sublevabimus, seculi hujus Machaona, imo Aesculapium. Bene mones, de satyra mea: Sed vide fatum. Tam bene exordium illud, ad Te, custodii, ut id jam nuspiam inveniam: Haud tamen fallam expectationem tuam, ô fidum Musis caput! Dn. Virdungum, Dn. Mauritium resaluto quam officiose, et quidem cum foenore certissimo. Tu etiam, mi Domine, bene vale, bene salve ab omnibus modis. Brettae 25. Sept. cum mercatoribus, qui e Francofurtensibus nundinis Ulmam remigrabant. Implendae chartae adjicio:

Ergo Philippus obiit Camerarius? ergo perennis
ille Senex dignus vivere, morte ruit?
Ah, quanta eripitur tibi, Norica Curia lampas!
Ah quanta Altorfi sub schola nocte gemis!
Vester erat certe velut alter Conjus et alter
Lucifer, ingenii judiciique favis.
Vester erat Sol, atque Cato; reparare deinceps
lucem frustra quaerit forsitan ullae dies.

Idem Eidem.

S. P. De Aubriis, nihil mihi narras miri. quotidie et ego eorum experior vaniloquentiam: Non est tamen quod desistas a labore omnium pulcerrimo quoque; profecto si non aevum nostrum, at demereberis tamen omnem posteritatem? Et quid aliter, quotidie fit a senioribus, qui arbores? serunt profuturas posteris? Quare quanto magis fueris iners (famam hanc Tibi invident) tanto eam magis invade. Tempore habebis industriae tuae testimonium mansurum; neque enim unquam tam male agetur cum artibus humanioribus, uti etiam opprimantur ab inscitia. Verum quid ago? Tu, uti video, etsi omnia praevideris,

tamen imbibisti, contra audentius ire; hocque decet conscientiam tuam. Caeterum non erat, quod tam ambitiose gratias ageres ob ea, quae impetrasti per Rigaltium: Nihil praestiti, praeter officium meum. Scripsi etiam ut vides, Florentiam versus? Ubi tamen jam neminem habeo notum, praeter hunc Pichenam; de quo a multis annis nihil inaudivi: Adeo, ut nesciam, an adhuc restet in vivis? Quare studiosus, qui eo iturus est, illo mortuo, alicui alii docto aperiendas tradat, licet. Habes etiam meas ad Laurenbergiam. Sed et quia de Britannia memineras, ecce tibi quoque aliquid ad Camdenum; cujus literis nuperis ad me debebam alioquin responsionem. Novi ibidem Thomam Jamesium, Oxonidensem Bibliothecarium; novi Savillum, cui plurimum debet D. Chrysostomus. Sed et in aula habeo familiaritatem cum VVottono, cum Cottono, jam veterem. Ii, si meo nomine a Te interpellentur, nihil non praestiterint mihi; aut potius publico, cujus heic proprie negotium agis. Hoc scribo, quia jam extremae est aetatis Camdenus, et valetudinis valde projectae; utsi forte quid humanitus ei contigerit, res interea non deseratur. Hoc libello remittendo, tanti non est; ideo hunc misi, ut videres, quam adversarius meus desciverit ab homine, et humanitate. Jam modo molitur scriptum, quo provocat ad Senatum Criticum; ab his, si Hipponae placet, a minimo ad summum absolvendus. Nihil aliud desiderat insanus ille, quam ut ego cum eo certarem: Quod tamen nunquam faciam. Admodum sane doleo, ob Piccarti obitum; facit in eo res literaria jacturam grandem: Multa erant in eo Viro egregia. Salutem plurimam adscribo Dn. Virdungo, amico reliquo, post abitus Gentilis, Rittershusii, aliorumque. Tu quoque, Virorum modestissime, eruditissime, iterum iterumque salve a Grutero tuo: Isthaec praecipitanter. XII. Augusti 1620. Heidelb.

Idem Eidem.

AMice plurimum observande: Tuas recepi, una cum Pichenae epistolio, quo renovat quasi pristinam amicitiam; et excusat se quod non potuerit, ut volebat promovere negotium Galenicum. Casaubonum optime novi; non etiam filium. Intellexi, occupari potissimum Mathematicis; haud tamen nocuerit eidem scribere: Adolescentia enim ambitione ducta, multa saepe perficit, quae temere expedimus ab aliorum fastidio. Londini notos habeo plures e Proceribus doctrina celebres. Sed et e vetustissimis amicorum est Guilelmus Camdenus, homo aurei seculi. Si cupis, ei scribam; aut etiam Thomae Jamesio, Bibliothecario Oxoniensi, mihi etiam cognito rerum usu, atque officiis; tantum indica: Statim ad te mittam meas. Hic Mars omnia vastat; neque speramus, isto vivo, meliora. Ego autem IV. menses excessi Heidelberga, haereoque Brettae,

apud generum meum; inde facilius exiturus, ad exilium longinquius, si propius ingruerit fax ist haec bellica. Ob Piccarti obitum, diu est, quod serio indoluerim: Utinam, cum familia ipsius ageretur melius; sed id hodie est fatum artium bonarum: Laudantur, et algent. De Serenissimo nostro nihil, nisi adversissima, sparguntur. Nimirum Deus vult, ut a se magis pendeamus, quam a potentia ejus, cujus spiritus consistit in naribus: Is nostri miseratur. Haec licebat obiter ad amicissimas tuas mi Hoffmanne, cum voto quidem anni hujus fausti ac felicis; sed cui animus nondum ipse meus acquiescit. Imminebit potius horridum bellum, et bona pars Germaniae vertetur sursum deorsum. Ita meruit luxus noster; ita, sed reprimo me, mandoque, famae gloriaeque tuae faventissimus, Janus Gruterus Brettae XXV. Januarii A. S. M DCC XXI. Saluto perofficiose Queccium, Dn. Virdungum, et si quis praeterea apud Vos nostrorum studiorum.

Idem Eidem.

S. P. Amicorum Eximie: Binas tuas, uno eodemque tempore accepi, per tabellarium Noribergensem; nam Helfrichus tuus nullus huc venit. Fasciculum rescriptum Dn. Berneggero statim misi, per tabellarium nostrum, Argentinam. Dicto Rigaltio, miror; mihi certe largiter omnia est pollicitus: Neque ambigo, quin sis impetraturus, quae ab eo velis; dummodo ipsum epistolio peculiariter compellaveris. Bonum factum, quod excuditur Galenus, a Morella, Graeco-Latinus. Cum enim sis futurus posterior, poteris omnia tuae editioni applicare, quae ipse primum intulit. Neque enim dubium est, quin quicquid anecdotum est in Bibliotheca Regia, id curis suis addiderit. Verum, quid si editio illa morte ejus intercideret? nam Fredericus sane Morellus diem suum obiit; frater autem ejus, qui etiam typographiam curat, est ignarus linguae Latinae, necdum Graecae. Det Deus Opt. Max. ut aliquando ad nostra redire possimus, et moneta isthaec adulterina in malam facessat rem, unde venit. Medicos nondum conveni, id facturus hac septimana sequenti. Vereor tamen, ut parum Tibi praestent praesidii. De hostis adventu mira sunt, quae scribis. Multum in eo est pertinaciae. Sed, Deo tamen essenequibit superior, cui Te, mi Domine, cum lectissima conjuge, ac dulcibus liberis, animitus commendo, Haec raptim, 22. Maji. A. S. 1622.

Idem Eidem.

S. P. Ignosce, mi Domine, si tuis respondeo tardius, Tabellarius jam accinctus eratad iter, priusquam noram advenisse; itaque vix fuit tempus scribendi. Rectitudinem propositi tui laudo, atque exosculor, et quamvis non respiceres

bonum commune; at pergendum Tibi erat in Galeno, ut averteres animi oculos a contemplatu calamitatum communium; quae quotidie ingravescunt non istis modo locis, sed et in Turcia, et Gallia. Quin et vereor, ut brevi Britannus vel excidat regno suo, vel introducat civile bellum; alterutrum certe fit. Ego me quidem involvo scriptis, librisque, sed non abigo a me curam, sollicitudinemque; quae eodem me sequitur, occupatque tergum. D. D. D. Rehlingus. Lansius, Wellingus perofficiose te resalutant; etiam Gruterus, qui si aliqua in re usui esse Tibi potest, aut voluptati, impera; et impetras. Uteretamen me, dum potes, perseveresque tuam erga me amicitiam, cui nihil antepono. D. D. et Dinnero et Virdungo uberes a me salutes, itemque si apud vos, Dn. Hegenitio. Tubingae 28. Augusti, 1622.

Idem Eidem.

S. P. Virorum amicissime: Literae tuae postremae Lapidem me fecerunt; adeo incredibilia renunciabant, et longe alia, quam tuae priores. Si vellem prensare, aut Principes, aut Academias, nusquam non invenirem me dignam cathedram, aut stationem: Sed hactenus nemini operam meam obtuli. Imo ultro jam modo ad me itum est a Frisiis Franckerensibus, ut ibidem veniam ad professionem historiarum. Idem petituri sunt Leydenses; sed quid? annon hoc foret de fumo currere ad flammam? Si miles nullus fuerit in Palatinatu, hac aestate migrabo ad alterum generum meum, qui castrum et praedia Nobilis cujusdam sibi comparavit; ibidem absolvam monumenta ingenii mei, semiperfecta: In primis Discursus adtotum Tacitum, Proverbia omnium linguarum, et XXX. libros Suspicionum. Si miles ibi potro sederet, vel in Galliam concedam, ubi Ledigerius agit, vel petam Franekeram; neque enim diutius heîc agere possum sine Bibliotheca. De pede praeconum nihil memini me legere, quam illud Pollucis, citatum Merculiali: Sic tamen per somnium recordor, tale quid reperisse me in libris Joh. Chrysostomi; ubi agebat de voce Dei, cum publicaret decem praecepta; sed locus non occurrit. Ago gratias de curatis literis; in tua causa quic quam possem, agnosceres me amare Te, et aestimare pro vero pretio; hoc est, habere pro aevi hujus Aesculapio altero. Verum de eo alias; nunc salve cum tuis, in hunc, et multos annos, ex animi mei spe, sive tui sententia. Raptim. Tub. 16. Febr. 1624.

Nic. Rigaltius Eidem.

QUam lente tabellarii vestri festinant! nam hodie tandem accepi datas abs Te anni superioris Calendis Novembribus; quibus significas, Te antea

dedisse prolixiores, eas autem intercidisse, equidem doleo: Neque respondendi officio defuissem. Quod de Galeni officio Morelliana sciscitaris, ita res habet. Typographi Graecolatinam moliuntur: Sed meliorem Frobeniana fore, quo minus sperem, faciunt nostrates Medici, artis equidem suae peritissimi, verum tam multis imperantibus occupati, ut vix, quantum reficiendo corpori satis est, quiescant, tantum abest, ut otio illi negotioso, quod MSS. Codd. conferendis examinandisque opere in magno necessarium esse nôsti, abuti velint cum rei familiaris detrimento. Audio tamen Joann Benedictum Salmurii perstare expectantem, si quis adjutet, et est sane duobus artificibus strenuissimis operae satis. Itaque si societatis conditionem non recusas, patebit ambobus Regia Bibliotheca, et suppeditabit codices complures MSS. Hippocratis et Galeni operum jam editorum: Sed et aliorum Medicorum [gap: Greek word(s)] non pauca. Tuum est per Te aut per quoscunque idone os experiri, quid inde possit in publicam utilitatem redundare. Scripsit amicissimus Gruterus, se proximo vere ad nos venturum. Quare non rescribam; ut sit praesentiae exoptatissimae gaudium indelibatum. Salutem illi interim a me plurimam dicas, etiam atque etiam rogo. Vale clariss. Hofmanne. Lutetiae Parisior. V. Cal. Mart. M DCC XXIV.

Jano Grutero, Bibliothecae Palatinae curatori, Nic. Rigaltius.

INiquus aut etiam barbarus dicar, amicissime Grutere, si tuas petitiones vel tantillum morer. Nam quid justius Hofmanni desiderio in causa publica opem sibi de Bibliotheca Regia, h. e. de publico, flagitantis? Quid vero dulcius atque efficacius imperare potest, quam Amici ad amicum literae, ex veteris amicitiae formula bene merentis, votum commendantes? Omnino igitur Te impetrâsse, scito quod me Tibi denegare summum esset nefas. Si quid Gal. ad Regiorum Ex. fidem examinari cupit Hofmannus, cum primum nobis significaverit, experietur sedulam sive meam sive Amicorum diligentiam. Atque ut sciat, quibus in partibus juvari isthinc possit, indiculum ecce in scida ad Te mitto librorum Galeni, qui in regio penu adservantur. Consilium vero suum cum Medicis nostratibus communicari minus, ut opinor, urgebit, si per Te resciverit, eos quidem artis Medicae esse peritissimos, verum tot habere cotidie imperantes, ut otii beati, quale ad MSS. Codd. discutiendos necessarium esse nôsti, nihil sibi reliquum facere possint. Denique hoc etiam ut scias, velim, me Sulpitio parente, viro optimo, Doctore Medico Parisiensi, natum, Joannis Altini, qui nuper inter Regis Christianissimi Archiatros primarius erat, generum, nihil unquam,

quam, quod ad praestantissimae artis gloriam conferre possim, praetermissurum esse. Bene vale. Lutetiae Parisior. Postridie Eid. Jun. M DCC XX.

Idem Hofmanno.

INtellexi ex nobili Viro, qui se istas curaturum recepit, superiores ad Temeas intercidisse. Et mirabar, quid aliud accidisset, quod ad eas tamdiu non respondisses. Nam indiculum miseram operum Galeni, quae in Bibliotheca Regia servantur: ut ex eo perciperes, quid isthinc editioni tuae adjumento esse posset. Eum vero lubens denuo mitterem, si per occupationes excerpere mihi liceret, aut si ad manum esset, qui id recte et accurate praestaret. Est enim ea cura non omnium artificum. Et sunt opuscula et fragmenta quamplurima variorum auctorum vo luminibus inserta, quae non extricari, nisi per otium queant. Quare,

obsecro, moram pauculorum mensium feras. Neque me propterea sive tui, sive publicae utilitatis cultorem minus studiosum putes. Oppressus sum nihil tale cogitans repentino discessu Viri clarissimi, qui mihi tuas per salutationis officium ostendit, et se in procinctu esse, ut abiret, significavit. Itaque mihi tantum licuit haec ad Te paucula raptim exarare. Vale, Virorum eximie, et bene de humano genere mereri perge. Lutetiae Parisior. postrid. Calend. August. M DCC XXVII.

Idem Eidem.

QUas ad me tertias dedisse scribis, eas nunc primum et solas accepi. Atque id Tibi esse persuasissimum valde meâ interesse existimo. Nec deprecarer quidvis opprobrium pro baibarie silentii tam incivilis erga Virum tam insigniter de Republica meritum. Ut primum igitur accepi tuas, quaesivi ab heredibus Ampliss. Thuani si quid penes ipsos esset Casauboni ad Theophrastum. Quaesivi etiam ab Clariss. Puteanis. Adfirmant, se non habere quicquam. Neque sane credibile est, Viros rei literariae et famae Casauboni studiosissimos hujusmodi aliquid supprimere voluisse. Vale mi Hofmanne, et me amare perge. Lutet. Parisior. XII. Cal. Jan. M DCC XLIII.

Goldastus Eidem.

CL. Dn. Doctor; Missurus ad Vos conjugis meae fratrem, Nobiliss. adolescentem, Hieronymum Petrum a Stetten, ut ubi ego florem studiorum meorum non infeliciter libavi, ibi et ipse sub suavissimorum meorum, Amicorum magisterio fructus decerpat ac ferat olim non poenitendos; non potui nec debui facere, quin eum, jure veteris nostrae amicitiae fretus, de meliore notâ Tibi commendarem. Juri utrique operam est daturus. Itaque id tantum abs Te petiturus venio, ut ei, quod commodo tuo fieri velim, de mensa parabili et habitatione commoda prospicias, ceterisque in rebus necessariis ope consilio tuo juvare non dedigneris. Memorem dices beneficii, quodcunque in eum pro re nata contuleris: Nec Te facturum diffido, quem scio a me mutuum expectare. Quod noli dubitare, quin gnaviter praestiturus sim. Sleichius noster semel atque iterum me convenit, rogitans, ad Te uti scribere non dedignarer auremque super Galeni operibus vellere. Quae memini abs Te eadem operâ ac industriâ adornari, quâ Foesius nobis Hippocratem exhibuit. Ille ex Te rescire studet, an nondum ad exodium perduxeris, et quid spei sibi facias de ejus impressione, ad quam sine ulla mora paratus est accingier, Tecumque in aequas conditiones convenire. Fac ergo, sciat, an opus ad effectum spectet. Non gravatur ad Te Altorfium excurrere,

et (ut dixi) honestis conditionibus Tecum impraesentiarum transigere. Si quid ego hac in re praestare potero, quod in rem tuam sit, jube, quaeso, pro jure amicitiae nostrae, et impetratum putato. Aeternabile opus es aggressus, et divinitate dignum. Macte hac virtute, mi Hofmanne, et coelum Tibi applaudentes spondebimus. Utinam nobis alius aliquis Hercules oriatur, qui vetustos Medicos, qua Graecos, qua Latinos, in unum corpus compingat, et ex eadem fidelia dealbet! Num tuis humeris hunc quoque Atlantem imponi sustinebis? Erunt fortassis in Bibliotheca mea, quibus institutum hujusmodi non parum adjuvari poterit. Et idem Sleichius videtur ab eorum Medicorum editione non esse alienus. Quod Te scire volui, et bene feliciterque valere. Audio, Magistrum illum meum Queccium abiisse nuper ad plures. Bene sit manibus ejus. Ita uno eodemque anno duos amisi Magistros, Henricum Honselerum in Helvetia, virum octogenarium, a quo primas syllabas legere et scribere doctus eram: Et M. Queccium, sub cujus Magisterio classico tres ferme menses anno 1593. transegeram. Iterum vale, et per occasionem, quid Tibi sit animi rescribe. Dabam properanter Francofordiae a. d. VII. Eid. April. stylo Juliano A. C. N. M DCC XXIX.

Idem Eidem.

ITa est, ut scribis: Domini nostri Natalitia constitueram domi cum familia mea celebrare: Sed Serenissimi Electoris ac Principis mei diuturnior absentia propositum meum retardavit. Redux literas tuas cum aliis quamplurimis offendi. Sleichium non item, qui totam hiemem Lipsiae contrivit in ordinanda sua libraria, quam conturbâsse procurator ejus dicebatur: Tum ut lucrum quoppiam captaret in conventu Principum Evangelicorum inibi congregatorum. Itaque cum illo de rebus tuis agere ante hasce nundinas, in quibus demum ad nos rediit, non quitus sum. Compellatus a me tuo nomine, vehementer etiam atque etiam conqueri coepit de damno, quod in libris tuis excudendis faciat, in tanta praesentium temporum injuria, per quam Medicorum ac Philosophorum scripta velut animam agere videantur, adeo ab emtoribus destituuntur. Accedit injuria pestilentiae undique grassantis, per quam toto jam biennio omnes libri Transalpini ab Italia et Hispania arcentur. Petit aliquantulam dilationem, donec videat, quorsum praesens bellum casurum sit. Et profecto, nisi Deus [gap: Greek word(s)] pacem ostendat, actum erit de omnibus librariis, bibliopolis ac typographis: In hisce nundinis iterum quinque versuram fecerunt: Et suspicio adhuc est de tribus aliis. Ego vero non acquiescens ejus sermonibus, repetii instanter commentarium tuum de Calido innato, cujus Prolegomenis nihil vidi in hoc genere elegantius,

nihil eruditius, nihil verius a quoquam scriptum esse, quibus ita captus fui, ut non destiterim tum Gallis, tum Belgis de optima nota commendare. Sed a tricante Sleichio, et de die in diem protelante, necdum potui impetratum auferre, ut alteri darem procurandum. Georgius ille Langius, quem indicas, in literis me nullus convenit, ut ei aliquid ad Te perferendum committerem. Quod Te scire volui, et bene valere. Scr. Francofordiae inter occupationes postridie Paschatis, A. M DCC XXXI.

Idem Eidem.

SLeichio nostro perstat sententia de Galeno tuo Graeco-Latino suis sumtibus procurando et publicando. Sed in ea (proh dolor) tempora incidimus, in quibus literae ab armis opprimuntur, et Mars Minervae dominatur. Utleges, ita et literae silent inter arma. Speramus tamen meliora, et dabit. Deus his quoque finem, ut, placato et pacato Marte, Palladis artes reflorescant. Indices in Galenicas notas accepi. Perplacent; et industriam tuam diligo. Si tamen meo consilio rem gessisses, auctor Tibi fuissem, ut notas gemmis veterum Medicorum paululum ampliâsses. Sed (ut est in proverbio JCtorum) brevitas placet modernis. Mitto Tibi Lotichii commenta in Petronium cum aliorum Notis; nec non et Cransii tractatum de Coralliis: Additurus plura: si per praesentes occasiones licuisset. Quod differtur, non aufertur. Vides, quantum abs tuo instituto ac judicio Lotichius dissideat. Volebam hominem amicum hac occasione ad lectionem veterum Medicorum deducere, quorum illum prorsus expertem et negligentem esse advertebam. Sed judicio destitutus nec in bonis auctoribus versatus nobis undiquaque compilavit, quae ad grandiendum librum convasare ex Cornucopiae, Calepino, Textoris Officina, Erasmi Chiliadibus, et consimilibus scriptis poterat, ut tandem monstrosum, horrendum et insanum magnum istud commentum pareret. Adeo sibi philautia placet, ut etiam sordes suas putet mera olere cinnama. Sed illo misso, ad Te redeo. Tractatum tuum de Calido innato, denuo a Sleichio repoposci. Verum is manu stipulata editionem maturare promisit. Alioqui cum Guliel. Fitzero Anglo agebam, ut eum imprimendum curaret: Qui et ultro manum adhibere obtulerat. Quod ad tuas rescribere placuit, cujus commodis ut consulam, quantum in me est, semper paratus sum; nec defuit occasio, praestantiam tuam Legatis Reip. Vestrae, Dn. Volckamero et Dn. Tuchero, de optimanota commendandi: Nec cessabo, donec certior extitero aliquem inde fructum in Te Tuosque redundaturum esse. Vale, et me amare pergito. Dabam Francofordiae a. d. VII. Cal. Octobr. A. C. M DCC XXXI.

P. S. Etiam illud Te scire velim, parari ab eodem Fitzero elegantissimum opus, in quo nobis effigies virorum literis praestantium et toto orbe fulgentium effigies aere ad vivum expressas repraesentabit, ordine quodam juxta facultates et tempora dispositas. Desiderantur autem Altorphinorum Professorum imagines, puta Thomae Freigii, Giphanii, Scherbii, Taurelli, Scip. Gentilis, Rittershusii; Matth. Bergii, Edonis, Hilderici, Clapmarii, Crinesii, et aliorum apud Vos olim praecluentium, quorum nomina non succurrunt. Sed et viventium adhuc et aurâ vescentium, inprimis tuam, idem Fitzerus desiderio quodam singulari expetit, sin minus jam vel ligno vel aere expressas, saltem nudo penicillo delineatas. Quod modico sumtu fieri poterit, pictore Norimbergâ accito, quem impendere Academia honoris sui causâ haud gravabitur.

Idem Eidem.

FAteor binas me abs Te accepisse: Quarum prioribus statum calamitosum Vestrae Academiae fusius exponis, nec habebam, quod regererem, nisi Christianam, imo humanam commiserationem. Et DEUM veneror, ut et nobis et Vobis tandem aliquando dignetur otium illud Meliboeanum, quo abusi fuimus ingrati, restituere. Nos adhuc in media belli flamma versamur, nec finis apparet usquam. Quod si vera sunt, quae de Fridlandio duce sparguntur, ardentes Bellonae faces magis accensas quam extinctas videbimus. Tractatum tuum de Calido et Spiritibus Sleichius sub sacrosancta appromissione edendum hac hieme recepit. De Galeno Tecum sentit, ut interim, dum haec calamitosa rei literariae tempestas conquiescat, perficiatur, et respirante pace publicâ redditave literis salute procul mora possit praelo submitti. Effigiem tuam nondum accepi. Saepe mihi et Helfrico Dieterico, Ill. Principis mei Archiatro aulico, sermo est de Te tuisque laudatissimis et utilissimis operis generi humano navatis et elaboratis. Is curam mei corporis, scabie jam a triennio vexati, recepit; sed sine constanti operatione. Singulis enim vernis temporibus, et quidem in Aprili, solet recurrere. Valde me vexat, et in ipsa functione publica molestat ac impedit. Varios consului Medicos, variisque usus sum remediis, nec sublevor tamen, quod sanguinem recte purgare non attendant. Inde enim origo mali. Nunc nihil est ad manum, quod honorarii Tibi mittam. Erit fortassis, Deo volente et vitâ comite, proximis nundinis. Interim vale, et me amare (quod facis) pergito. Francof. a. d. XXII. Sept. Anno M DCC XXXIII.

Idem Eidem.

LIteras tuas humanissimas, quas nonâ die, antequam ego in gravissimum morbum Hemiplexiae inciderem, ad me scripsisti, multo post demum in A. 1634.

accepi. Initio non licuit mihi eas, obstante morbo, perlegere, sed nunc demum video, eas continere morbi praecavendi consilium. Cujus causâ Te vehementer etiam atque etiam amo. Video enim ab amico pectore esse profectum, sed meo morbo non videtur admodum congruere: DEO fretus Deo confidam, qui non patietur me suo auxilio destitui. Aulicus fui inde post Academicam vitam, nec potui aliter facere, quam aulici solent, quamvis saepe meis ingratiis vixerim. Quid tuis laboribus fiat, jam diu est, quum nihil rescire potui. Nam Sleichius nihil ad me jam ab anno, et quod excurrit. Si DEUS vitam prorogaverit, et vires corporis adhuc vacillantes restituere dignatus fuerit, videbo, ut res tuas curem, sicuti decet, et par est. Interim Te Deo commendo, et vivere optime jubeo. Dabam Giessae 8. Sept. A. 1634.

Idem Eidem.

S. P. Clar. et Excell. Dn. Doctor, literas tuas cum incluso fasciculo, labentibus jam nundinis, ex aula Electorali Treveria reversus, in aedibus socrus meae, fortuito offendi. Pro honore, quem mihi habes, quemve ego gratum, acceptumque habeo, quam possum maximas ago gratias; relaturus cum tempore et occasione. Est enim mihi testimonium tuae constantis in me veteris amicitiae ac voluntatis: Neque etiam fiduciam tuam falli committam. Et in ipso momento me ad Sleichium contuli, oblataque tua scheda rem tuam serio seduloque commendavi. Is quidem gaudere videtur de transmisso libello, eumque statim Hanoviam, ut durantibus adhuc nundinis protruderetur, ablegavit: Sed jam praela cessabant, dilapsis operis. Libri de generatione hominis, nec non de formarum origine, jam ad exodium erant deducti. Caeterum visus est Sleichius in iis conditionibus, quas scheda tua proponebat, universis acquiescere; exceptis, quae non praestare inpraesentiarum posse, in tanta rerum librariarum inclinatione, obtestatur. Et sane ita est, ut qui ante hos annos bibliopolae cum Croesi divitiis certare videbantur, nunc ad Iri incitas ferme redigantur. Audeo tibi confirmare, Sleichianam officinam totius Europae librariis longissime antistare: Sed desunt emtores; et minorum gentium bibliopolae fide Graeca mercantur, quam raro praestant. Ita homines isti cum infelicitate horum temporum conflictantur. Quod ad librum de ossibus attinet, recepit Sleichius editionem, hac hieme procurandam. Nam interea dum a Serenissimo Electore Moguntino evocatus absum, ille ad nundinas Lipsienses profectus, nec dum rediit. An exemplaria librorum de generatione hominis ab eo acceperis, scire velim. Neque enim significasti, cui ea committere deberem: Et gustus iste libelli de ossibus in tantum mihi salivam movit, ut desiderium videndi Galeni, abs te in vitam restituti,

vix feram: Matura, sodes, quod tam feliciter instituisti; facto opus est. Noli dubitare, quin Deus honestissimis tuis conatibus adfuturus sit. Ipse humanam ingratitudinem sua divina benedictione liberalius compensabit, ubi, et quando minimesperes. De me exemplum cape, et quam Opt. Max. Deus in se sperantes non deserat, nec confundi spem eorum patiatur, mei ipsius experimento disce. Laboribus Deus bona sua vendit; labores isti famam tibi parabunt; fama promotionem: Ista rerum familiarum sublevationem. Rex Daniae Medico primario in Academia Sorana 800. thaleros imperiales pro annuo salario constituit; alteri 500: Qui si Philosophicam professionem simul exerceat, duplum recipit stipendium, nempe mille thaleros imperiales annuos. Et est illic rerum venalium, maxime vectualium, longe mitius pretium, quam istis in regionibus. Intelligis, quid velim, et simul meum in te benevolum agnoscis affectum, in quo finio; et simul te plurimum salvere et sospitari cupio. Francofordiae, d. 4. Octobr. A. 1629.

Idem Eidem.

VIx domum reversus etiam in nundinis autumalibus, dum mihi literae a Serenissimo Electore Trevirensi offeruntur, in aulam revocabar. Ita turbae istae publicae, et periculosa tempora, in quae incidimus, me subinde a studiorum quiete abstrahunt, cispelluntque. Et totum trimestre, quodve excurrit, in Aula illa degens, vix erat, ut a continuis laboribus respirarem; nedum ut literis privatis exarandis operam darem. Et adhuc in illo miseriarum splendore haererem, nisi me dilectissimae conjugis morbus lethalis avocasset. Quam ut offendi tam misere immutatam, non tantum hydrope, sed mille morbis, ut ita dicam, et cum letho conflictantem, non poteram pro moerore et angore in amplexum ejus ruere, quin subito quasi paralysi quadam perculsus, et pedum et digitorum usum amiserim. Qui morbus me quoque lecto afflixit, et per ipsas quinque septimanas, adeoque ad uxoris usque obitum cruciabiliter detinuit. Interim tamen terna tua epistolia, quae, me absente, conjugi aegrotanti fuerunt reddita, cum quamplurimis aliis amicorum literis, perlegere non sum gravatus. Moram facile excusabit prudentia tua, quae mihi multis exemplis explorata est atque perspecta. Indicem dextrae manus nec dum bene licet porrigere, et tamen vel a retinente officium hoc extorsi, ut ante instantes nundinas tibi rescriberet, atque ex incerto certior ut fieres, has concinnaret. Libri tui de generatione hominis, sunt typis Sleichianis evulgati: Quos ego et hisce oculis meis usurpavi, et manibus tractavi; qui (ut soleo) avide totos perIustravi, nonnullaque in usum meum privatum enotavi. Itaque re amplius non integra, quae amice monebas, emendare, et mutare non

licuit. Ipse Sleichius totam hiemem Lipsiae hibernavit. Infortunium, quod passus est, non modicam rei literariae moram et calamitatem afferet; societatemque Wechelianam, qua majorem res libraria nullam habet nec illustriorem, a librorum impressione suspendet; protelabitque in annos non paucos. Quare librum de ossibus ab eo repetam, alterique idoneo commendare satagam. Quod te scire volui, et bono publico superstitare. Scrib. 7. Febr. A. 1630.

Idem Eidem.

S. P. D. Res salva est, mi Hofmanne, et libri tui in portu. Nec enim commentarios tantum de generatione hominis, qui ante semestre prodierunt, sed et Galeni de ossibus, notulis tuis illustratum, a Sleichio accipies. De Galeni operum promisso non vult se liberare Sleichius noster, promittens tecum conditionibus aequis convenire, vel ad arbitrium bonorum virorum et amicorum; inter quos uterque etiam me esse voluistis. Faciam tum, quod in rem tuam esse ipsemet suggesseris, et ego videro. Interim vale, et pro honore, quem mihi in dedicatione habuisti, gratias ago, quantas possum, maximas; relaturus, simulatque sese occasio obtulerit. Nunc enim in promtu nihil est, quo te possim, aut debeam beare; praeter commentarios Medicos Philologicos Doctoris Lotichii in Petronium. Quos si nec ab auctore, nec aliunde accepisti, a me poteris expectare, si gratum tibi fore munusculum intellexero. Interim vale, et Reip. literariae feliciter superstita. XXIV. Martii. A. C. N. 1630.

Idem Eidem.

DOmum ex longa absentia in hisce nundinis reversus, binas tuas offendi, non dissimilis argumenti: Utraeque enim plenae sunt querelarum. Et juste quidem quereris de insubita impressione libri de ossibus, si abs te ad eam faciem, ut mihi nunc depingis, fuisset conscriptus. Nam operae solent ductum ac filum scripti codicis sequi, nec patiuntur sibi a quoquam imperari, ut hoc vel illo modo literas componant, aut varient. Vidi ego non semel, quum operae typographicae, projectis chartis, cum indignatione officina excederent; non rediturae, nisi author librum praescripto modo exarari curaverit. Tanta est horum hominum protervitas, et malitia. Sleichius nec dum abjecit Galeni operum editionem: Qui si quid passus est per temporum et hominum injuriam, non tam ad eas incitas redactus, ut tantum opus nequeat suis sumtibus sustinere. Equidem jam ante triennium illi auctor fui, ut tempora haec aerumnosa et calamitosa, librisque maxime damnosa, respicere, atque in sumtuosis grandium voluminum impressionibus aliquandiu sibi temperare vellet; donec Deo respiciente gratior aura afflaverit,

et puto facturum. Tamen librum illum tuum de calido innato, quem hisce nundinis ad me misisti recepit ea conditione, ut circa Bacchanalia praelo committat; nisi iniquior fortuna prohibeat. De caeteris tuis libris, praesertim Galeni de usu partium, noli, quaeso, tibi a studiosis, nec recte, persuaderi. Vidi ego ipsemet hisce oculis meis, et tractavi manibus aliquot centum exemplaria, quae adhuc supersunt. O si talis esset librorum conditio, quam plerique in Academiis sibi imaginantur, non foret, cur omnes ac singuli librarii in universa Europa tantopere conquerentur; nec paucos non maximi nominis typographos facultatibus labi, et forum vertere in nundinis cerneremus. Quod si tamen Sleichius dicto tempore fidem praestare tergiversabitur, dabo operam, utalium typographum reperiam. Nam libri illius prolegomena philologica ita me ceperunt, ut nihil magis. Nec quiescam, donec bono publico expositum videro. Certe liberasti me a magno errore, qui Trismegisti illius theologumena, vulgus imperitum et chymicum secutus, longe aliter hactenus intellexeram: Qui nunc te Doctore, non illum modo, sed et Platonicos, Proclum, Porphyrium, Jamblichum, Plotinum, primum disco et legere sanctos, et intelligere mentem ac sententiam eorum rectius. Palmam tibi porrigerent omnes, qui non sunt a mala mente fascinati, aut invidia praestricti. Quae tibi ad humanissimas literas tuas praefestinanter, inter summas occupationes, volui respondere, veniam rogitans diuturni silentii, qui totam aestatem in commissionibus Caesaris, ac Electoralibus absens non potui tibi, aut aliis, consuetam meam humanitatem reddere. Crastino die rursum cogor in negotiis Electoralibus discessum parare, vix ante natalitia Salvatoris nostri reversurus. Vale vir Clarissime die 19, Septemb. A. 1630.

Idem Eidem.

S. P. D. Ego vero Clarissime et Amicissime Hoffmanne, tantum abest, ut aut vetustate nostrae amicitiae oblitus, aut officii decentis immemor, curam negotii tui deposuerim, ut bis aedes Sleichii interviserem; cum eo collocuturus, et quid animi haberet, exploraturus: Sed neutra vice domi aderat. Et ego interim negotiorum publicorum ac herilium mole obrutus, a literarum studiis ad militum conversationem, in Serenissimi mei Archiprincipis Electoris servitio, traducebar, ut illum convenire per occupationes minime licuerit. Cujus rei testis mihi esse poterit Doctor Hulsius, Illustriss. Reip vestrae Consiliarius. De dedicatione titillasti aures meas. Neque enim de te, licet veteri amico et commensali, meritus sum, ut tanto me honore dignareris: Neque etiam tam beatus existo, ut laboribus ac impensis tuis possim respondere. Ego ab ineunte aetate sic vitam meam institui, ut honestas literas amarem, opes ac divitias contemnerem.

Haud feliciorem in ipsis studiis, quam diuturnis meis officiis, Mercurium expertus sum. Non commemorabo, quantum laboris, sudoris, lucubrationum, et sumtuum fecerim in libros a me compositos, et Caesari, Regibus, Electoribus, Principibus Rebuspublicis, dicatos, inscriptos; a quibus tamen, (fidem meam testor) ne ternuncium quidem, vel honoris ac moris ergo, unquam accepi. Hoc fato reguntur nostra studia. Si tamen omnino cum animo tuo constituisti, hunc mihi velle honorem habere, meamque tenuitatem tot assiduis locupletibus, et munificis Patronis praeferre; faciam et ego, ut intelligas, me benignam voluntatem tuam non ingratam, neque irritam habuisse. Nuper Doctor Lotichius sua epigrammata Illustrissimo Mauritio Hassiae Landgravio inscripsit, et inpraesentiarum obtulit: Qui ei epigramma eucharisticon, honorarii loco, redonavit. Ego aut liberalior tibi apparebo, et privilegium, quod petis, Galenicum a S. Caelar. Majestate impetratum praestabo, sed typographi illius qui libros excusurus est, necessariis sumtibus, quod meae curae committas. Interim vale, mi amicissime, Scripsi die S. S. Petri et Pauli.

Joh. Gronovius Eidem.

ECce Tibi, CL. et Experientiss. Vir, Domine et Fautor observande, Cambdeni illam, quam petieras, praefationem bonâ fide descriptam. Nae autem ignavum illum Amicum tuum, qui in re tam levi cum Amicitiae muniis defuit, prostituit ignavam suam operam! Ego sane impio scelere me obligatum putâssem, si vel a conversatione mihi ignotus (a nominis enim fama cui potes?) refractario hoc negotii dedisses. Itaque lubentissime et mihi ipsi gratulabundus Tibi servire volui, oroque, ut in aliis, si quid Tui gratiâ me velle vis, liberrime imperes. Ita me Tibi vadatum et nexu mancipioque obstrictum tenes, a quo nunquam nisi doctior recessi. Quod ne nunc velim, si occupationes tuae ceterae tantum Tibi indulserint, ut rescribere liceat. Docebis me, quid Medicis sint [gap: Greek word(s)] illa, quorum mentio in hac praefatione. Memini apud Martianum Capellam lib. VIII. de Nupt. Philolog. et Mercurii: Tunc quoniam credita jocos nuptialis deest vox non vetare, famulitium Veneris, vernaculaeque Bromiales tantos cachinnos concussis admodum tulere singultibus etc. me invenisse in MSto libro optimae notae, pro jocos, Ycos, cum glossa: Imago vel formae. Quod non satis capio, nec tamen MS. fidem sugillare audeo ob alia plurima, quibus optime locis desperatissimis, etiam Hug. Grotii judicio, medetur. Nova hîc pauca aut mendacia. De victoriola Hornii et Banierii adversus Bavarum puto vos inaudivisse. Rumor validus est, agitari inter Bavarum et Palatinos pacem hac conditione, ut ille deposit â Electorali dignitate retineat, quibus in Palatinatu superiore adhuc possessor incubat.

Non sperant tamen alii hoc temporis articulo istis tam laevam mentem futuram. Salve, Virorum Clarissime, et vale cumtota familia, mihique favere perge. Noribergae postridie ejus, quo tuae mihi traditae. A. M DCC XXXIII. quem felicissimum Tibi et omnibus bonis precor foveoque.

Petii antehac a D. Jungermanno, quae frater ejus Gothofredus [gap: Greek word(s)] in Plautum aliosque notaverat, ipseque hîc se mecum communicaturum promiserat, sed frustra, nescio quâ diffidentiâ animum ejus alienante. Quod si Tuâ auctoritate interpositâ fideque illorum mihi intuitus concederetur, esset, unde aeternum Tibi deberem. Salve iterum Domine colende et hac molestiâ occasione datâ sine molestiâ defungere.

Idem Eidem.

CLarissime Virorum. Quam gratae mihi fuerint literae tuae, quibus non satis fuit insinuare rursum Affectus Tui teneritudinem, nisi et multa mihi antehac inaudita, sed usui futura, me docerent, noli quaerere. Hae meae vel si tacent, satis loquuntur, verum esse illud Poetae: Quo plus sunt potae, plus sitiuntur aquae. Itaque rursum alium Firmici locum felicissimae Tuae Medicinae subdo, si tamen aegrotat, quem non ego, sed MS. dubiae sanitatis arguit. Lib. I. in Praefat. Nam alii et figur as his (diis) pro arbitrio suo tribuunt, et loca assignant, sedes etiam constituunt, et multa de actibus eorum vitaque describunt etc. MSC. et long as adsignant. Item l. VIII. c. 6. exoritur Capra, quam fabulosi Poetae alimentae volunt Jo vi infantulo praebuisse. Quicunque etc. MSC. quam fabulose Poetae lamenta (an, lamentanti?) volunt Jovi in multis esse nutritiam. Quicuuque. Ex quibus nihil extrico, Tuae vero edecumatae censioni subsistens ipse lampada trado. Multa, in quibus deprehendo et facile est, bene consulere scriptori illo MStum nostrum, faciunt, ut de iis, quae intelligere et assequi non possum, non statim sinistre judicem. Subit illud Socratis dictum, qui cum librum multis locis non intellectum perlegisset, rogatus judicium. Quae ego, inquit, intellexi, non mala visa sunt; cetera damnare non possum. Id tamen hactenus, donec a Te Tuique similibusque lutum ab auro secernere discam. In isto lib. VIII. alicubi, ubi vulgo, fer as variis cassibus ferroque sectabitur, elegantiss. MS. variis formidinibus f. etc. Alibi, venatores, arenarii, et qui, MS. arenarii, paerabolarii, qui. Iterum: Qui publicis conviviis praeferatgratiam, MSC. quirebus publicis conviviorum praef. gratiam. Rursus anguis ** in modum fluminis fumosis flexibus labitur, MSC. sinuosis flex. Quae addidi speciminis loco. Sed fortasse jam ab aliis haec emendata. Nam editio, quâ utor, Aldi est ante annos plus centum procurata: Nec forte alia in hac urbe. Interim ne nihil agam, vel sic actum agere libet. Exemplum emendationum

Salmasii in Galeni duobus locis hîc habes, quae si poterunt usui esse, ceteras pluces notas ejus per otium describam. Ego saepissime in ceteris ingeniositaten et judicium acerrimum Viri illius miror: Adeo acute inquirit in singula, estque in magno illo opere vix pagina, in qua non vel a Scaligero vel a Casaubono in diversum abit, nec sine ratione. Novi hîc nihil praeter transitum per viciniam Vinariensis exercitus, qui procul dubio jam vobis innotuit. Quo expeditio illa suscepta sit, nec scire fas nec quaerere, adeo omnia in abstruso. Landgravius Hassiae Cassellis Academiam erexit vicem Marpurgensis, ab agnato raptae. Ipse in Bataviam abiit coram cum Ordinibus foedus icturus. Sed et Bremenses mei feruntur, ob injurias Comitis Oldenburgici, vicini sui, qui ab Aulae Cesareae ministris, ad alia quaevis animatur circa Visurgim fluvium, sub Belgarum se dedituri ditionem. In imperio enim ut olim cum non esset Judex in Israele, nulla justitia, agit quisque, quod vult. Sed unicuique terrae privatim tantum querelarum, ut publicarum non satagamus. Tu salve et vale cum tota familia, Vir et Amice magne, in hac omnium rerum rutuba Dei praesentissimo praesidio commendatus fidelissime. Scripsiraptim Noribergae XI. Cal. April. A. M DCC XXXIII.

Idem Eidem.

SAlve, CL. Vir. De Indicata in Horatium conjectura magnas ago gratias, et per occasionem promam apud V. Nob. I. Ulricum, qui commentationes in eum suas, opus juvenile et per triginta annos desitum, per otium resumit et forte dabit aliquando publico. De D. Jungermanni morosa diffidentia non aliud responsum expectabam: Speraveram tamen, aliquid auctoritati Tuae daturum. Antea per Bitnerum praetendebat, se cum id non mandaverit frater, [gap: Greek word(s)] , vulgandorum istorum, quae ipse non vulgâsset, potestatem nullam habere. Nunc prodit se suo indicio sorex, unde scilicet illae lacrymae. Cur enim non consultum, ut Noribegam mittantur, viis latione vacuis? An me adeo felem librariam putat, quod cum cotidie CL. Virorum, Senatus, Pirckheimeriana, I. Ulrici, Dn. Procancellarii, Rittershusii, Rhumelii etc. bibliothecae mihi pateant, quod praecipuum [gap: Greek word(s)] est, quod Noribergae me attinet, iste liber sit Strabonem me redditurus, ejusque magnificae opes meas reculas augere hîc necesse habeant?

Saltim mitteret hic ad amicum quendam, qui pignore a me accepto, donec restituerem, usum ejus mihi concederet. Per me imposterum habeant Hesp erii Dracones thesauros, quos putant, suos, vel gallinae potius in ster quilinio repertos

uniones ex fabula Aesopica. Ego Deum testor, nihil hîc meae, sed ipsius fratrisque Gothofredi, qui breve literarum gaudium fuit, vel eâ re mihi amati, quod Germanus gloriae bonorumque auctorum bono me velificatum esse. Alia erunt cui istam, si quae speranda est, debebimus. Tu vero, CL. Hofmanne, cum tui similibus, quibus studium est curare, ne quid lateat seculis profuturum, pergite de me bene mereri; nulla aetas permittet aut sors, ut in officiperdam incidisse conqueramini. Nunc, si lubet, judicium Tuum audire velim de his Jul. Firmici locis Lib. VIII. c. XVII. Quod si benevola stella cum malevolis juncta, hunc eundem locum respexerit, ergaestulis praepositos faciet, aut fodiendis metallis. MS. bib. Noricae: Quod sibenivola st. c. malevolis juncta, h. e. l. viderit, ergastulis praepositos facit, aut metallis, omisso [gap: Greek word(s)] fodiendis. Optime. Appinxit id glossa putidi lectoris, qui non intelligebat loquendi genus, ergastula et metalla, pro ergastulariis servis aut in metallum datis. Ut servitia pro servis, conjugia pro conjugibus, et mille talia, quae sciunt, qui nondum aere lavantur. Tertullian. Apol. CXXVII. vice rebellantium ergastulorum sive carcerum sive metallorum, quae non intellexit Fr. Junius, nec qui paraphrasin illius libri fecit Fr. Zephyrus. Columella l. 1. c. III. agros occupatos nexu civium et ergastulis tenent. Ubi videbis ab Hier. Commelino asterisco suspecta fieri vocabula, nexucivium. Nempe F. Ursinius nexu crurum emendaverat, et omnino hanc veram lectionem esse fuerat persuasus in castigationibus suis. Sed nexus civium, quid aliud quam nexi cives ob aes scil. alienum et addicti, de quibus uberrime Festus, JCti et Historici? Ita viros summos quotidie in levissimis labi animadvertimus. Porro in Firmico c. XX. exoletos faciet et ad omne vitium impuritatis applicatos, irrumatos, cinaedos, et quos gravis semper pulset infamia. MS. pro irrumatis repraesentat clare rheumaticos. Quod intelligebam de iis, quem, ni fallor, Coelius Aurelianus seminis lapsum vocat. An potius capiendum de iis, qui destillationibus, seu, ut Symmachus loquitur, Humoribus laborant: Ista significatio est affinior ceteris, quae ibi recensentur. Sed Tu, Vir CL. judica, et alterutrum exemplo ex arte tua muni, aut aliud me doce. Incidi his diebus in Claudii Salmasii Notas in Historiam Augustam, et deprehendi in indice trium Galeni locorum emendationes eum promittere. Si non vidisti, indica et descriptas mittam. Salve et vale, Domine et Fautor e paucis, et justo dolori meo deque Tuo sincerissimo amore fiduciae calami libertatem caloremque condona. Scripsi Noribergae Proprid. Cal. Martii A. 1633.

Idem Eidem.

VIr magne, Quum diu nihil de Te inaudivissem et subdubitarem, an haereret adhuc Tibi nomen nostrum, delata ad me schedula est, in qua statim

manum tuam poscentis responsum ad literas tuas recognoscebam. Ea, pro illo ac debui, varie sum affectus. Laetabar quippe ac bono publico gratulabar, Deoque laudes et grates agebam, quod venerandos canos tuos ad feliciores dies hactenus servâsset. Gaudebam quoque pristinae amicitiae memoriam nondum excidisse Tibi. Sed periisse Tibi quantivis pretii officium, meque honore alloquii tui post tantum silentii intercapedinem, id vero moestus angebar. Nihil enim vidimus tuarum, quibus religioni semper fuit dissolute colere veteres necessitudines, ac praestantium Virorum affectum [gap: Greek word(s)] literarum non honorare. Cujus ut expressum haberes signum, de futuro praevenire statuimus Te et, ne quid suspicarere, a culpa sive tabellariorum, sive qui perlatas curare debuerant, nos liberare. Itaque in posterum meliore auspicio electamus tuas ac promittimus, si quando videre tuas contingat, nullâ re nos respondendo fore omissiores. De mescito. Dei gratiâ valere me, et obtinere antiquum, hoc ess, conjungere prudentiam civilem pro modulo nostri ingenii cum elegantibus literis, unde [gap: Greek word(s)] . Hagam vero sedem delegimus prae Lugduno cujus rei, ne mirere, graves extiterunt causae. Inter eas, quod secretius majorique cum otio hîc nobis Musisque canere posse crederemus: Tum ne familiaritate nimiâ et convictu quotidiano aemulationibus eruditiorum, quae hîc sane maximae, misceremur. Itaque benivolentiam nacti sumus parem omnium, bibliothecâ publicâ, gratiâ eorum non aliter ac praesentes utimur, et si qua in re consilio ac doctrinâ eorum opus sit, literis fruimur affatim. Quid ego praedicem Tibi incomparabilis herois Claudii Salmasii humanitatem, quo nemo vivit mortalium, qui aut plura nos docuerit aut omnes docere possit? Prae ea nullas ego Croesi divitias aestimem, eamque demum felicem mihi horam illuxisse arbitror, quâ tanto Viro probare me meaque studia potui. Parcum testimonium facilitatis ipsius in communicandis abditissimae et consummatissimae eruditionis thesauris praebere Diatribe nostra potuit, siquidem ea sub oculos tuos venit. Ausi enim sumus, mi Hofmanne, magis autoritate suadentium magnorum Virorum, quam fiduciâ ingenii tentare operam in P. Papinii Statii Silvis, libello ut eleganti, ita propter plurima [gap: Greek word(s)] non vulgaris indicia corruptissimo, ac minime ex omnibus Poetis Latinis cum cura ab interpretibus habito. Dedi non ita pridem duo exemplaria Heigelio Noribergensi, quorum alterum Amplissimo Richtero, alterum Clarissimo Virdungo traderetur. Si nunc suppeteret occasio, ad Te quoque foetum illum, observantiae meae testem, legarem. Interim ab utro horum petes, si lectione tuâ scriptum tam exile dignaberis, quae hactenus spero, proderit mihi, ut errores nostros annotes, et quae non potuimus ipsi indagare, nos doceas. Si Deus dederit, speramus de toto illo vate civicam, praesidiis instructi

plurimis. Tu quoque si quid in eo observâsti, [gap: Greek word(s)] , nec dubita gratum fore in praedicandis illis, per quos profecimus, VV. CLL. Ludwellium, Noeslerum, Rittershusium, Virdungum et si qui sunt alii nostri memores, amanter saluto ac omnia ipsis prospera opto, Tu quoque salve ac vale cum omni domo tua, magnum decus literarum [gap: Greek word(s)] . Hagae a. d. III. Cal. April. Juliani A. M DCC XXXVIII.

P. S. Si quando ad me scribes, Amsterodami destinabis illas Tenhuyse van Samuel Bayard Franc, oische schoolmester op het Rock-in by-de langhe brugghe: Aut Hagae, in de Wagestraete, allernaest de drie goude messien.

Puto Latinis literis imitari Te posse hos apices dialecti Belgicae. Potest sane et Salmasius noster, homo Gallus ac Belgice ignarus.

Jac. Philipp. Tomasinus Eidem.

NObilissime et Eruditissime Vir, Reversus pridem ex Flaminia et Romandiola tuas optatissimas apud erutidissimum Jo. Rhodium offendi. Agnosco in iis eximiam erga me humanitatem, cujus inprimis evidens argumentum singularis eruditio, quâ rem literariam auges, atque exornas. Elucet ea in egregio variae doctrinae libello ad me tam amice transmisso. Dolendum sane perturbato patriae tuae statu Galenum tuum tamdiu a nobis desiderari. Quem utinam aliquando Te vivo ac vegeto publicae luci expositum videamus, aut saltem cetera, quae memoras, nec male auguror, Medicis multum profutura. Erit fortassis aliquid non a tuo sapore alienum in Bibliothecis Patavinis MS. quas non minori patriae dedecore quam doctorum incommodo diutius latere nolui. Sed mirum, quam lentae nobis hîc operae. Accedit morae, quod rationibus Societatis nostrae praefectus propediem Galliam Cisalpinam sim obiturus. Spero tamen, inter paucos menses eas cum amicis communes fore, etiamsi tarditatem minari videtur inexpectata, dum haec scribo, typographi mors, forsan et mendas. Sed quicquid futurum, nolo id fraudi esse expectationi eorum, qui ista omnia aeque ferenda noverunt cordati animi Viri, inter quos Te mihi conciliatum jure gratulor. Philuram in opere meo desideratam addo, submissurus, ubi licuerit, per negociatores Petrarcham meum Redivivum, ceteraque ingenii laxamenta, ut aliquando tuam de iis sententiam experiar. Vale, rei literariae decus nostraeque amicitiae praesidium, meque Tibi addictissimum puta. Patavii d. 7. Januar. 1638.

Idem Eidem.

AMpliss. Vir, Quod publica dudum fama ab eruditis acceperam, Virum Te, sine ullius injuria, omnium prope in Germania eruditissimum, id mihi ab

Joanne Rhodio, probatae fidei Amico, jam confirmari laetor. Et sane testatur, id satis animus tuus in omne literarum genus propensus. Quid enim subest aliud, quod mea etiam Elogia desideres, quam quod de omnibus rectissime sentias ac judices? Honestae petitioni ut satisfiat tuae, imo meae in eruditos observantiae, quâ Te in primis prosequor, en ea qualiacunque sunt studii in Te mei argumentum. Filum illud, quantum per negotia licet, eâdem serie pertexitur: Cui splendorem addet primi nominis Philosophus tuus olim Caesar Cremoninus; nec deerunt suis meritis Joa. Prevotius et Bartholomaeus Souerus, vestrae nationis non minus quam urbis Patavinae ornamenta. Erit fortassis, quando, quae nunc legis, emendatiora et acutiora in lucem venient. Ejusdem argumenti nunc Livium addo, et compendii causâ reliquorum syllabum, ut inde seligas in posterum, quod tui videatur esse saporis; Quanquam ea veniam potius apud Te limati judicii Virum quam censuram expectant. Interim pergratum mihi fuerit, si ad Philologiae incrementa Variarum Lectionum tuarum mihi copiam feceris, quas hîc incasso labore undique perquisivi. Ignosce libertati, quam semper communi Amicitiae lege mutuam posco et admitto. Vale. Literarum decus, et publico vive feliciter. Patavii d. 11. Julii A. 1637.

Jo. Rhodius Eidem.

SAlve, Amplissime Vir: Anxio mihi de aliqua bene merendi occasione tandem obtigit commode GALENUS editionis Valgrisiae, V. CL. Jo. Tho. Menadoi, quondam Professoris Patavini, magnum certe singularis industriae monumentum. Totum nempe perpetua textuum harmonia, variis lectionibus, et interpretationibus, obscuriorum expositione illustravit, propriisque, inter Artis operas, Historicis locupletavit: Imo, nec indicem reliquit intactum. Hunc meis usibus quamvis destinaram primitus, malui tamen boni publici causa aliquid inde vestris laboribus accedere; si vobis operae fuit, me symbolam contulisse: Hac tamen lege, ut possessione meus sit, usu vester, vestraque prudentia integer ad me redeat. Caetera norit Ornatissimus D. Rötenbeckius, meus non infrequens in studiis socius; quem, me absente, doleo abiisse: Singula ipse vidit, fidus meae in vos observantiae testis ac interpres. Quae etiam Galeni versione Vicentiae, apud Massaniae haeredes, latente a Typographis Italis sparguntur, nulla sunt. Mihi hac de re diligenter inquirenti retulit Nepos Medicus, tale quid olim Jul. Pacii oper a tentasse Virum, eventu irrito. Quod Te, Clarissime Vir, ad curiositatem latere nolui. Vale, meque, ut soles, ama. Patavii raptim, XVII. Maji. M DCC XXX.

Idem Eidem.

AMplissime Vir, Divinae providentiae munus est, quod difficilimis temporibus arduo in Galenum labori adhuc supersis, in literas natus, quibus fatalis quaedam calamitas imminet. Prudenti vero pioque consilio, nequid mortalium desit commodis, rem iis juvas literariam, quae maxime desiderari possint, donec Galeno melior dies affulserit. Faciliori, quam Te meditari audio, medendi viâ quid non mereberis? Profecto non minorem hujus quam Galeni usum auguror in Germania, ubi sanior magnisque constituta rationibus Medicina ferme in Empiriam abiit. Hippocratem tamen multi jactant, pauci intelligunt, nec magis forsan Galenum. Tuum vero est, his olim lucem adferre, quam nunc adversa bonis ingeniis tempora premunt. Neque enim felicitatis minimum aestimo, quodtentatum a diversis ingens illud monumentum peregeris. Massarias noster potiorem Galeni versionem cum Scholiis a Fabio Pacio Vicentino Artis et utriusque linguae perito impetraverat. Sed institutum nescio quae simultas evertit. Londinensis pariter istius apparatum vitae brevitas destituit. Interim nos in salebris! Omnes evasisse, vix unius est: Suo etiam arbitrio quidvis decernere, vereor ne arrogantioris. Quid Galeno in vulneribus uniendis Fibula, quid [gap: Greek word(s)] , ex Te serio audire cupio. Sed primis. Causa quippe non est prorsus nulla. Triennium prope est, quum novus Chifletii V. CL. de ACIA libellus in Italia variis eruditorum judiciis exciperetur. Rogatus ego sententiam, libere dixi. Quae nonnullis ita placet, ut in lucem omnino produci velint. Quum vero is Fibulam suae opinionis fundamentum statuat, ut remotâ ambiguitate veritas ipsa conspectior foret, rectam Fibulae max imeque vulnerariae conditionem ex antiquitate protuli. Tu, Clarissime Vir, tuam hîc mentem sic aperies, ut mea Dissertatio abs Te auctoritatem et incrementum accipiat. Sed et eruditissimi Collegae tui Jungermanni de hac stirpejudicium expecto; quam suâ magnitudine exacte delineatam habes. Fumanam vocant Montis Zibii accolae prope Mutinam, quam Franc. Ariostus, A. 1464. perperam descripsit in libello de hujus montis Oleo, qui Historiis Medicis lucem meretur. Parisienses responderunt Cistum esse lini folio. Sunt, qui Helianthemum fol. Coridis credunt. Annon Chamaecistus Ericae fol. luteus foliis longioribus? Pauci nunc harum in Italia literarum. Fab. Columna Neapoli obiit, Pisis quoque magnae spei Monachus. P. Thomasinus, Vir Optimus, sua quaedam monumenta D. Zeaemanno ad Tetradidit. Is vero cum Schlegelio in montem Baldum secessit. Ideoque moram aeque feras. Epistylii in Palatio D. Marci Ichnographiam addere volui. At quoniam promissam diu a Belga frustra desidero, Fendii Noribergensis

promtiorem spero penicillum. Sed manum de tabula. Bene vale, et vive. Patavii IX. Julii M. DC. XXXVII.

Idem Eidem.

QUod tuâ expectatione, Vir Amplissime, meove desiderio serius rescribam, valetudini meae imputabis. Dum enim responsum paro, alvi resolutione variâ, majori languore quam discrimine, cum multis communi deprehensus serias omnino cogitationes deposui, donec vires paulatim resumerem. Voti igitur mei compos ad tuas reversus eruditissimas compendio omnia percipio, quae laboriosis plurimorum Commentariis excussa, quaeque jam intentâ meditatione ferme praevideram. Glutinum quidem omnibus prope, quos videre licuit, Galeni interpretibus Fibulae loco esse fateor. Et vere, si medentis scopum spectas, aut Latini sermonis usum, quo similitudine satis concinnâ Fibulam dicimus, quicquid diducta invicem unit atque continet. CELSI tamen longe aliam fuisse mentem, verbis ita vivis ostendit ipse Lib. 7. Cap. 22. ut mirum ab eo discessisse Fabricium ab Aquapendente, cujus beneficio scriptor politissimus saepius lucem accepit. Suturam vero intellexisse Romanum Hippocratem, satis indicant, quae Lib. 5. Cap. 26. de Vulnerum glutinatione prolixe disserit; sed intercisam. De reliquis enim suturae generibus cetera ibi proferuntur; quae num ad Glutinum faciant, eruditis perspicuum erit. Nec sane veteres Graecos aliter credidisse, suadet inprimis Hesychii observatio, qui sua Glossemata e priscis congessit. Apud hunc videre est: [gap: Greek word(s)] . Malo tamen, si Tibi, Vir Doctissime, ita visum, reponere [gap: Greek word(s)] . Nôsti enim, quam hic autor mendarum plenus. Accedit, quod Phrynicho, etiam homini Graeco, haec extorserit verba vocis obscuritas: [gap: Greek word(s)] . Rapium tamen ex emendatione CL. Salmasii vertit Glossa votus. Quod licet acum velit, eam tamen omnino speciem contenderim, quae Celsi praecepto filum ducit. Ejusdem videtur sententiae Galenus vester, apud quem [gap: Greek word(s)] , quam recte Acus transmissionem exponis. [gap: Greek word(s)] namque Hesychio [gap: Greek word(s)] : Quam ego punctum seu puncturam interpretor. Quorsum vero ista? Eum in finem omnia, ne quis Celsi, Aciam opinetur Metallicam. Quod Rationibus gravissimorumque autorum exemplis me prorsus diluisse confido, modo ipsorum arbitrio standum, qui de ejusmodi rebus cernere nôrunt. Interim Caji sententiam amplector, quamvis nondum is visus: De quo tuum ulterius judicium, fac, exorem. De Fumana, bona cum venia, CL. Jungermanni judicium aliorum calculis in mea Dialexin adscribam. Tomasinus noster brevi Bononiâ aderit, cui tuas dabo. Vale, Vir CL. et vive, ut Tibi Nobisque, qui literas miramur; e quibus nemini secundus maximi

Vir ingenii Octavius Ferrarius, Eloquentiae primus interpres, qui tua in Galenum sedulo volvit, licet ipse Antiquitatibus sacris quam humanis paulo addictior. Iterum vale, meque, ut soles, ama. Patavii XXVI. Nov. M DC XXXVII.

Idem Eidem.

TErnis tuis serius respondeo, ob diuturnam Thomasini nostri absentiam, qui Visitator generalis menses octo abfuit; brevius etiam, propter adflictissimam valetudinem a luxatione dextri femoris in partem interiorem, quo apte reposito jam post trimestrem decubitum grallis incipio gradum firmare, supremum ab aquis lutisque thermalibus beneficium recepturus. Ita inexpectato casu rerum arbiter patientiam meam exercere voluit! Postremae tuae, quas Venetiis Chemnitius reddidit, mali molestiâ non parum me sublevârunt, dum novi operis tui summam lustro. Brixiâ sub id tempus commode redierat Thomasinus, quo cum rem totam communicavi. Paratum se praebuit. Quin hac ipsâ occasione, non solum suam in promovendo apud Juntas negotio operam, verum de Societate quoque pro Galeni typis se quidam non infimi ordinis Medici studiose laboraturos promisere. Superest, quod ipsi efflagitant, primis utriusque operis molem significes. Eo namque hodie typographi sunt ingenio, ut foliorum numerum sibi antea explicari velint, quam laboris rationem ineant. Inter alios Joseph. ab Aromatariis, Medicus Venetus, rem sibi admodum cordi esse testatur. Graecum habet sibi familiarem, literarum satis peritum, cujus operâ nescio quid moliatur. Fama est quosdam apud ipsum esse Galeni libros necdum editos. De quibus fortassis mihi restitutus aliquid ad Te certius potero, quam nunc alienâ fide. Thomasini Bibliothecas Patavinas et Ceretae Epistolas pridem ejus studio publicatas Volekamero ad Te curandas dedi. Petrarchae nullum autori exemplum est: Qui, ubi juxta Cremonini aliorumque elogia propediem cultior prodierit, in vestram bibliothecam inferetur. De Acia mea vestram expecto sententiam. Avide profecto, qui germanam scio. Itali namque et Galli amice nimis exceperunt. Illud ei male accidit, quod summae auctoritatis patronum amiserit, dum hîc emittitur. Nec plura. Jam enim temporis non libet esse prodigum. Valetudo firmior brevitatem compensabit. Vale, Vir optime, Tibi Tuisque. Patavii 28. Maji 1640.

Idem Eidem.

POst-curas tuas quum accepissem, opportune Venetiis accessit Justus Visteldich Bibliopola ad insigne Coloniae, qui meo periculo eas libenter suscepit. Caput penultimum ipsius consilio intactum reliqui, nec quidquam praeter sacrificuli

nomen expunxi, et ubi de gremio Ecclesiae mentio, substitui, Optavit me sic esse etc. Reliquum est operis initium atque indicem Tomasini nostri incuriâ deperditum mittas. Inscriptio non adeo insueta. Varro de re rust. lib. 2. c. 4. portus post Italicus. Lucretius lib. 4. vitae post-scaenia. Apul. l. 2. Flor. post querela. De Galeno per valetudinem necdum aliquid tentare licuit, nec per Veslingii nostri occupationes, qui cum Rehlingera Baronis Geitzkofleri agnata nuptias meditatur. Quamprimum licuerit, rem serio ac diligenter tractabo. Tomasinus abest. Clarissimus Octavius Ferrarius Te salutat officiosissime, Patavii IIX. Novembr. M DCC XL.

Idem Eidem.

SUbitum itineris consilium otsi me breviloquentem facit, amicum tamen Vildium nostrum sine prolixi in Te affectus mei argumento nolui vacuum redire. Is, quem Chemnitius reliquit, Petri Castelli de Opobalsamo librum dabit. De cujus sententia tuum peto judicium. Occasionem ne ignores, Medicis Romae cum Seplasiariis contentio fuit, quae accersitis aliunde subsidiis multorum ingenia traxit in diversas partes. Calor primi tamen impetus jam aliquantulum remisit. De Galeno tuo cogitationes video longi fore consilii, utinam non ambigui. Plerosque enim fatigat major lucri cura, quam honesti. Desperare tamen noli, reduce Thomasino, qui se Tui studiosissimum fatetur. Nec me desidem putabis, etiamsi ad scipionem cespito. Meo sane consilio post Curae jam Recognitori traditae, ut ipsius auctoritate praelo adjudicentur. Bibliopolae, fateor nihil aeque visum fuit grave ac frequentior Graeci sermonis usus: Cujus ex errationibus aptum sibi correctorem futurum desperabat. Tomasinus autem Graeci cujusdam monachi satis periti nobis spem fecit. Quâ si frustrabimur, meâ utique opellâ non deero, modo chartae tempestive mittantur. Liber enim, ni fallor, publici saporis erit, ingeniisque amoenioribus valde gratus. Indicem olim missum si recuperaverit Thomasinus, mature monebo, ut eo describendo supersedeas: quamvis ex Capitum titulis nullo studio hîc putem posse confici. Prolegomena in Galenum inspexi. Scribonium Largum, si memini, Graecis accenses. Scio hanc quidem fuisse Jani Cornarii et G. Barthii mentem. Quibus si subscribas, aliis id rationibus Te facturum spero. Isti enim meris conjecturis egerunt. Seriam vero animi tui sententiam expecto. Autorem quippe non inelegantem, cujus nullâ unquam diligentiâ inter Gallos aut Italos MSS. invenire licuit, Octavii Ferrarii consilio sic emendavi ex ingenio, ut pauca certe sint aut nulla, quae lectorem in posterum morabuntur. De iis Tecum omissior: Nunc otii mei taedium quâratione diluerim, indicare sufficit. Unum addo, credasne

Scribonii fragmentum esse, quod Brunsfelsii Tomo II. insertum? Libro destitutus nihil pronuncio, tuâ sententiâ omnino contentus, quae mihi praetoria erit. Vale, ut vivas. Patavii XX. Decembr. M DC XL.

Joh. Henr. Boeclerus Eidem.

PAene negligens fuissem, dum ad humanissimas tuas responsum hactenus distuli, ut pro addito a Te munere Orationis Rupertinae, quae mihi apprime placuit, muneris quandam imaginem possem transmittere, Nepotem meum. Verum sic quoque frustra expectavi, et frustra Tibi cogor transmittere ejus Auctoris, quam si per typographi negligentiam licuisset, pridem totum vidisses. Non commendo Tibi, Vir Doctissime, laborem meum, a quo satis habeo, si gravius deprecari judicium queam: Sed cum aliter non licet, sic saltem tuam benevolentiam veneror, nam ut merear, utinam sic in potestate esset mea, ut est in votis! CL. Rupertus Vester, quem generoso favore Tuum vocas, non opus habet nobis commendari: Quippe qui se ipsum commendavit egregie. Igitur nuntia illi, quaeso, Berneggeri (heu jam nimium adversâ valetudine depressi) favorem; Freinshemii autem et meam promtitudinem ac amicitiam, quam occasione ita ferente, diligenter pro nostris viribus praestabimus. Proximâ occasione tum illi exemplar integrum, tum Tibi, quae adhuc desunt, mittam. Opus in puerorum gratiam elaboratum et propterea puerile, quid tum? Sic mea fert ratio: Malo juvenibus utilia; quam doctis speciosa scribere. Quod si DEUS ad plures curas vitam nobis producet, ostendemus fortasse saeculo, nos libentius in graviore argumento occupari. Quid Obrechtus Noster apud Vos? qua fama, aut industria? Discipulus olim meus (interioris admissionis ac familiaritatis) omnem ut video, mei memoriam deposuit. Res nec nova, nec mihi molesta, nam haec obiter, Vale, Senex Venerande, meque ama: Sic Te DEUS amet servetque.

Idem Eidem.

ACcepisse Te Nepotis mei partem pleramque, satis confido; complementum nunc mitto. Boni consules, quod observantiae in Te meae pignus, non conveniens tuae dignitati munus esse volui. De luctuoso nobis omnibus totique orbi literario Herois nostri Berneggeri excessu haud dubie jam comperistis. Vulnus grave! Et intolerabile futurum penitus, nisi spes tantorum meritorum in genero revivisceret. Amisimus tamen, quod ad omnem rem mathematicam attinet, artiumque plurimarum rarissimas laudes, plura, quam fors quisquam in Germania hoc tempore adspiraverit. Officio funebri nondum functus sum,

faciam tamen propediem, ut resciscat patria, me non ingratum adversus Praeceptorem Optimum esse discipulum, cetera, quae ad aeternitatem famae pertinent (mihi enim pietas unice est proposita) abunde praestabit amicissimus noster Freinshemius. Vale, Vir Exc. ac mihi fave. Scr. Argent. 16. Febr. 1640.

Idem Eidem.

VIr Exc. Doleo Tecum ob excessum dilectae Tibi feminae honestissimae: Atque ut Deus levet istum luctum, laetiorisque fati permutatione te revisat, ex animo precor. Gastelii res desperata est: Publice habita in ejus reculas exploratio nihil ostendit, quo satisfieri creditoribus possit. Ut frustra existimem, Te imploraturum opem vel consulis Meieri, Viri optimi, vel Magistratus Inclyti totius. Si tamen lubet recolere notitiam Viri Amplissimi, literis ad eum exaratis, feceris id, me nequaquam dissuadente. De Titulo non est, quod solicitus sis. Habet hoc cumprimis Nostra Resp. ex antiqui moris civilitate, ut titulos morose non exigat. Scribam tamen infra, ne quid in me desideres. Freinshemius, cui petitio tua non satis intelligitur, plurimum Te salutat. Succedet socero haud dubie, nobis omnibus optantibus et desiderantibus: Imo serio jam pridem apud Magistr. agentibus. Morae causas excusârunt nobis hactenus prolixe: De cetero, promte annuerunt. Rigaltius vivit adhuc, et floret Parisiis. Parentatio Berneggeriana, sive potius pars ejus, festinata ad nundinas Francofurtenses (desunt autem adhuc tam imago [gap: Greek word(s)] , tum alia quaedam) hac occasione Tibitransmittenda visa est, Vlae, et me ama. Scrib. 10. Septembr. A. 1640.

Joh. Freinshemius Eidem.

QUae mihi 18. mensis hujus abs Te reddita fuit epistola, Vir Excellentissime, tantum humanitatis atque candoris praetulit, ut conceptum exinde gaudium primâ statim occasione testari, proque tam insigni comitate gratias, quas possum maximas, persolvere festinaverim. Quanquam eorum, quae a me, per amicitiam magis, quam quod meo auxilio juvari possis, postulâsti, opido pauca reminisci licuit, nec inquirendi tempus superfuit, hesterno die per religionem exemto. Tamen adscribam vel illa confuse, et ut intelligas, velle me majorem imperii tui rationem habere, quam imperitiae meae. Primum igitur in mentem venit Alexandri (nam Curtium, ne et hoc nescias, editioni novae paro) quem Arrianus lib. 1. sub fin. subindicat meridiationibus uti solitum: [gap: Greek word(s)] , ait, [gap: Greek word(s)] etc. Plutarchus Lucullo c. 32. [gap: Greek word(s)] etc. Eandem

historiam narrans Appianus in Mithridat. [gap: Greek word(s)] etc. et ne dubites consulto et ob curam valetudinis id fecisse, postulante barbaro, ut excitaretur Lucullus, ob rem necessariam, respondent ministri [gap: Greek word(s)] . Plutarch. in Apophth. Philippi Maced. [gap: Greek word(s)] . Strabo l. 15. de Rege Indiae [gap: Greek word(s)] . Quod de Taprobanis item Plinius l. 6. c. 22. interdiu nullus somnus. Quod arguit, agnovisse eos morem aliis nationibus, et praesertim suis usitatum. Nihil enim esse frigidius quam observare unum aliquem non facere, quod reliquorum nemo facit: Quasi adnotâssent Regem Indum aut Taprobanos non volare. lib. 2. Samuelis c. 4. v. 5. narratur interfectus Isboseth, quo loco verba illa [gap: Hebrew word(s)] interpretantur: Qui dormiebat super stratum suum meridie. Perinde quasi haberet textus: [gap: Hebrew word(s)] cum habeat [gap: Hebrew word(s)] ut reddendum fuerit potius, qui dormiebat somnum meridianum. Et quidem, ut his verbum nihil fortuitum demonstretur. Sed ipsa consuetudo. Quam tamen [gap: Greek word(s)] vel si mavis [gap: Greek word(s)] Latino sermoni negatam noster exprimit, si ita reddas, Er schlieffe den Mittagsschlaf. Etiam primo (sive tertius est) Regum libro c. 28. v. 27. cum Propheta Baalitas Deum suum frustra vocantes ridens, eum fortassis dormire ait, hunc morem respicere videtur, erat enim tum meridies. Quomodo et quod de Caesare narrat Plutarchus in vita non procul principio, et in Apophth. Roman. c. 42. dum inter piratas captivus ageret, si quando dormire voluisset, silentium ipsis indixisse, de meridiatione capio, cum si de nocturno somno ageretur, non opus fuisset indicto silentio, ipsis quoque suâ sponte quieturis. Cicero de divinat. c. 68. Nunc quidem propter intermissionem forensis operae et lucubrationes detraxi, et meridiationes addidi, Cujus hominis exemplum magni momenti esse duco, etiam ad infamiam meridiationibus detrahendam. Nec enim iis usurum fuisse par est virum valetudinis suae studiosum, et quem facile credas, magnam naturalium rerum, ipsiusque adeo Medicinae peritiam habuisse, si aliquod inde maleficium aut passus esset, aut veritus. Sed audiamus et professione Medicum. Celsus is est lib. 1. c. 2. Longis diebus meridiari potius ante cibum utile est: Sin minus, post eum. Nero quoque hac consuetudine usus; nam ut Suetonius in vita c. 6. narrat, misit Messallina, qui eum meridiantem quasi Britannici aemulum strangularent. Sed excrescit haec scriptio, et fere ultra modum epistolae protenditur, ideo non exscribo, quae de hoc more Dempster. ad antiquitat. Rosini l. 5. c. 27. et Savaro ad Sidonii epistolam 2. lib. 1. et ep. 9. lib. 2. observaverunt. Ut ita tot rerum testimoniis facile retundi possit iste, quisquis est, terrae filius, praesertim cum a Medicina tua rationes addes, quibus

ostendas, non omnia apud nostros meliora, sed prisca etiam secula multa reperisse, quorum ab institutis sequens forte magis quam judicio secesserit. Quod quidem jam tum in egregia illa Disputatione tua (pro qua maximas etiam gratias ago) praestitisti, sed quoniam eam nunc curam sub incudem revocas, sperare licet aliquid exactius atque floridius quam disputationum modus capit. Quo quidem facto famae tuae jam circa suprema stanti haud multum addideris; omnibus tamen doctis novam materiam praebueris ad agendas industriae doctrinaeque tuae gratias, quibus rem literariam et artes usu egregias non sine maximo commodo publico tam feliciter hactenus quam fideliter ornasti. Vale, Dabam Argentorati 20. Martii A. 1637.

P. S. Cum nihil aliud ad manum esset, misi carmina, ex quibus affinitatem mihi cum Berneggero nostro contractam cognosces, atque serio (nec enim fallor, eximiâ Te in nos benevolentiâ esse credens) gratulaberis. Vale iterum. Socer meus, quam ob valetudinem et negotia per se non potest mittere salutem, perme adscribi jussit.

Idem Eidem.

QUanquam diu jam est, Vir Excellentissime, quod intermisi literarum officium, adfectus tamen et erga Virtutes Tuas observantia mansit. Ergo quum his diebus a Sauberto vestro, magninominis meritique Theologo, munere gratissimo honorarer; occasionem illam eo laetior accepi, quod in tempus incideret, quo submotis paulisper impedimentis, quibus varie distringor, Tui quoque salutandi facultas praebita videbatur. Quod ecce paucis hisce facio, et Tibi veterem erga me benevolentiam Tuam in memoriam revoco. Munuscula, quae mitto, partim non magni momenti sunt, partim tristia. Hoc de iis dico, quibus B. Soceri mei exequias celebrârunt Amici aut Collegae. Nuper et Boeclerus noster de Berneggeri laudibus facunde verba fecit. Sed quia nunc imprimitur oratio, post modo eam leges. CL. Ruperto tuo velim alterum exemplar Supplementorum, cum plurima a me salute, reddi; nam quod inscriptum est, Rev. Sauberto mitto, indicium magis animi non ingrati, quam dignum suâ liberalitate [gap: Greek word(s)] . Ausus sum paraphrasin in Tacitum: Eum laborem quia publicae utilitati summo, rogare liceat, ut inspecto hoc specimine, libere moneatis, quid in eo opere desideretis. Ii enim estis, quorum judicio, sicut debeo, plurimum defero, et monendispatium erit, nondum parata papyro, qualem huic operi destinavi. Nob. et Doctiss. Dn. Georg. Philippum Harsdörffer per occasionem officiose salutari rogo. CHRISTUS vos servet! Dabam Argentorati A. D. Proprid. Cal. Aug. Anno Christiano. M. DC. XL.

Idem Eidem.

FAteor equidem, Vir Exc. siquidem mei fuisset arbitrii, B. Soceri mei diuturniorem in his terris vitam, quam me superstite excessum maluisse. Verum quia multa me docuit DNI. misericordia, in primis autempleraque, ut opinor, mortis nôsse, cetera meditari; non eo usque luctu provectus sum, ut aliud vellem, quam DEO meo videretur. Illud autem quod et Tu suggeris, prae ceteris ingenti solatio est, quod bene ipsi nunc esse, non pie tantum eredo, verum etiam quatenus homini judicare datum est, ex evidentibus argumentis haud obscure colligo. Tibi vero aetatem et vires pulcerrimis molitionibus pares ex animo opto, ut quem verbis imitaris, pietate vincis, eventus etiam felicitate superes. Galenum Tuum tam iniquo fato premi mirarer, ni reputarem, in quae tempora, quam tetra, quamque horrida, quam omnibus bonis inimica inciderit. Et tamen spero haec eum eluctari posse, et quantum in me erit, quod sane perparum esse sentio, ipse etiam quaeram aliquem susceptorem hujus egregii soetus. Modo rescire possim, quam in magnitudinem ferme sit excessurum opus, et quo typo, quibusque conditionibus excudendum sis daturus. Rupertum Tuum, ut meretur, valde amo, Tu fac, ut ille mutuo in me sit animo. Pathologiam expectamus avide, gnari nihil ab incude ista proficisci, nisi eximie politum et fabrefactum. Paraphraseos meae specimen habebitis, Deo dante, proximis nundinis. Fasciculum literarum Boeclero nostro statim misi: Nam ipse eum visere per hos dies non potui, per causam, quam CL. Rupertus Tibi aperiet. Vale, Vir Exc., et bono publico diu incolumis vive. Dabam Argentorati a. d. Non. Januar. Anno Christiano M DC XLI.

Misi vobis exemplaria parentationis Berneggerianae, quae ob ipsius effigiem et qua coelo sculptoris et qua ingenio Boecleri nostri delineata est, sat scio, non displicebit.

Mich. Piccartus Eidem.

INjurius es, qui mendacii me insimulas, qui'vix tuas accipio et respondeo, neque enim impletus mihi animus lectione tuarum epistolarum, unde ut continuem voluptatem scribo, et absens cum absente colloquendo voluptatem ac delicias illas protollo. De libris omnia recte, nisi quod Mazonium emisti, quem misisti tamen ante Tu vel Geigerus. Habeo enim ligatum cum Cremonino, quare, si potest, permuta Bonamici de Alimentis libro, sin; mitte, et inter amicos facile invenero, qui eo, quo emisti, precio suum facere volet, vellem mitteres etiam Duothi Disputationes super libb. de Anima, quos hîc vidi in 8. majori. At per

Deum ne me frauda exotericis Ferrarii sermonibus, sed statim mitte, si poteris aliud exemplum Mazzariae habere, bene etit, sin; redibit sub reditum tuum ad Teis, quivenit ad me. Quare si me amas, mitte, et mitte, quantum potest, celerrime. Salivam enim mihi movisti, adeo, ut insaniam paene amore libri. Accoromb. Scherbius mihi dare volebat 3 1/2 R. Itaque pretio Tu longe faciliori emisti, quo nomine mihi gratulor. Tibi gratas debeo gratias. D. Philippo pretium pro libris olimmissis solvere volebam II. R. et his quidem aliquid amplius, et pene nolenti obtrusi. Jam video deberi ista Tibi, itaque scribe, et cui solvi velis, et quando, ego recte reddidero. Ad Bulium scribam, responsumque urgebo, et ad Te curabo. Diu abfuit Urbe evocatus Coburgum ad Ducem Saxoniae. De consilio tuo ecquid dubitas? Scribe audacter ad Dn. Furerum, quare vitio darent alii Tibi, quod facturi quoque sunt suo tempore ipsi, virtute quandoque tuâ niteris et eruditione non Cunonis aliusve gratiâ, qui mortales nati sunt, et denasci, antequam Tu redeas, possunt. Fortiter ergo et cordate rem age, et vel ad Juniorem dominum Compatrem scribe, qui deinde rem tuam apud Dn. Patrem agat, si putas aliquid me posse, tuâ causâ nihil negligam, utor enim utroque et Patre et Filio benignissimo. Sed haec tute exputaveris Tecum. De proposito contrahendi matrimonii; video mulierosum esse factum in Italia, atque inclinâsse Te ad se calidas illas et callidas Solis filias. Verum bene habet. Veni modo, et vide, quae deliciae sint, et Phryx mihi pro Thuringo eris. Nunc ad nova, quae nescio quo fato semper ad Te referre debeo tristia. Clapmarius noster fuit, et sepelivimus illum ipso Trinitatis festo, extinctum biduo ante, hoc est, Cal. Juniis. Jactura Academiae nostrae non brevi intervallo elugenda aut deflenda. De Lindemanno quod scribis, ille hîc nunquam visus, Morselius mecum fuit et literas attulit cum munere tuo, quod gratissimum habeo. Ex eo tempore literam abs Te accepi nullam, quicquid excuses aut scribas. Libros, quaeso, fac ut maturrime habeam, et procura diligenter, si quos alios videbis tractatulos eruditos, etiam me non monente, una mitte. Jamque mihi vale, et salve ab omnibus Professoribus, a meis nominatim. Saluta omnes Amicos nostros, D. I ugkenium, D. Philippum, D. Geigerum. D. Murrium. Fuit nunc nuper apud me Vitus Engelhartus Holtzschuher, qui mihi multa de vobis jucunda retulit. Salmuthus est in Castris Mauritii Nassovii apud Chirurgum, et Chirurgiae se dat, fuit apud Libavium, et in Chymicis etiam aliquid vidit. Vale iterum 16. Junii A. 1602. cum accepissem tuas XV.

Idem Eidem.

SAlve et ignosce, quod opinione tuâ scribo serius. Ecce enim ab itinere languidus adhuc scribo. Carmen Tibi mitto, et non sosum meum, quod expectabas

unum, sed et Jambos simul Magnifici nostri Rittershusii, cujus judicium de Te exosculor ego, et Tu sat scio haud parum eo delectabere. Tuutrumque habe amoris erga Te nostri et benevolentiae singularis argumentum perpetuum, et paria facito nobiscum, atque in amore praeclare responde. Librum tuum nondum mitto, quia necdum absolvi, quae absolvenda mihi omnino sunt. Tu si abitum maturas, edoce me, quo curatum velis, et mittam. In Italiam cum veneris, D. Geigerum primum officiose a me saluta, dein gratias age pro opera tam praeclare mihi navata, eique meis verbis, quae a me cunque poterunt proficisci beneficia, prolixe offer, tertio roga, uti in reliquis, quos pollicitus est mittere, operae suae ne parcat, sed illud de me benemerendi studium continuet, ego ut in gratum hominem collocarit, recte studioseque videro. Tu vero de libro inquire, cui hic titulus: Felicis Accorombonii Nobilis Eugubini, Ciuis Romani, Interpretatio obscuriorum locorum et sententiarum omnium operum Aristotelis Romaeinfol. 1590. Pretium ad me refer, velim etiam, si commodo tuo fiat, inspicias, et quod tuum sit de eo judicium, libere ad me perscribas. Atque nunc quidem mihi vale et salve, Amicorum oculissime, et trigam nostram solvine patere. Althorphii 5. Aug. Anni DlsCe MorI.

Idem Eidem.

INjurius es, Hofmanne amicissime, qui me neglecti arcessis officii ad Waldungum nostrum, et juxta cum mortuis aestimas. Ego vero ut primum tuas anteriores accepi, bene longas ad Te ire jussi, quae ubi ubi perierint, nescio, at male illis sit, quorum culpâ ad Te non pervenire potuere. Posterioribus respondissem eodem modo, nisi responsum prioribus debitum avide et hiantibus propemodum faucibus expectâssem, nunc cum spes ea, ut video, calviat, eadem mihi retexenda tela sunt. Atque exordio quidem huic epistolae meae fata meliora precor, et Deos viales faventiores. Itineris tui seriem et contextum adeo me delectâsse scito, nt legendo iterum voluptati meae non satisfacerem, sed et tertiare necesse haberem, et ô facundum vobis in via comitem Rotastrum illum Illustrissimum si rotae fortean incumberet futurum. Non tam autem miratus hominis ingenium fui, quam villae illius incolas adeo lentos, qui fastum Pyrgopolynicis illius non represserint et spiritus retuderint. Mittite illum sodes ad nostros Rusticos, qui dedolatum fustigatumque probe remittent dubio procul Vobis, et tantoquidem certius, quanto Nobilitatem sive veram sive fucatam oderunt pejus. Quod porro Italiae vestrae delicias propemodum ob oculos mihi ponis: Ita habe, nihil Vobis me felicius aestimare, me miserius. Tu Italiam laetus conclamabas, Ego tristis suspiro et eminus beatas illas terras veneror et adero. Utinam vero per

octiduum solum unum perreptare bibliopolia vestra liceret et seligere, quae usui mihi forent! Quamvis et has cogitationes et haec desideria temperat studium et officium utriusque vestrum tuum dico et amicissimi Geigeri nostri, cui ego homininunquam, ut est meritus, de me gratiam referre possum. Et vide, sodes, invidet mihi D. Scherbius felicitatem eam, quod Themistium Graece ex Italia absens parârim, quem ille bis eidem praesens praestinare non potuerit. Vides ergo, quantum D. Geigero debeam. Pretium pro missis libris refudi D. Philippo. A Vobis vero, quam potest officiosissime, peto, ut [gap: Greek word(s)] Alexandri Graece si possit, si non saltim Latine alicunde expediatis. Flamin. item super in de Gen. et Int. Alexandrum item Graece in Top. Nam Latine versum legere non possum, neque D. Scherbii exemplar proprium mihi erit semper. Boethii item opera Logica, item Pachymerii Philopon. in Elenchos. Atque haec in Logicis. In Physicis videte an possitis habere Ammonii comment. in Physic. Francisci Vicomercati opera Physic. hoc est in 3. de Anima, lib de Gen. et Corrupt. Animal. et Meteorologic. Simplicii in Physic. 4. de Coelo 3. de Anima, Philoponum in libros de Generat. Animal. Alexandr. in Metaphys. Carpentarium in eadem et in Alcinoum de doctrina Platonis, Syrianum in eadem. In hoc vero toti esto te, ut habeam [gap: Greek word(s)] Alexandri (non illas Trallianivulgatas) De Accorombonio plane dissuadet Scherbius, quaeso, quid Tibi videatur, mi Hofmanne, edoce. Scis illum, qualis fuerit saepe, itaque plenê ei fidem non accommodo. De Pellegrino in Metaphys. nihil audis? nemo edet? an solus Scherbius eum audivit, vix est, ut credam, non superare aliquos apud Vos, qui eundem et audiverint et habeant. O utinam habere possim! Gryphes, crede mihi, non ita aurum suum custodiunt, ut ille suum Pellegrinum. Si tibi cum Cremonino, ut vix ambigo, aliquis usus aut familiaritas, arripe occasionem, quamque ille Metaphysicorum Commentatorum aliis anteferat exquire, et ad me refer. Scaynum vidi, sed non est ad gustum meum. Aquarium vero dilutum esse audio. Sed de his judicium tuum audire omnino volo. Tu vero alias si quid intelligas edi boni in Italia, quod me legere ex re sit, compara, sodes, et mitte per eundem, per quem alii ad me iverunt. Ille jussus a meo adfine reponet pretium, et Norimbergam curabit. Noster Scherbius valde petit, ut Bonamicum de Alimento mittatis, de quo in prioribus etiam scripseram. Dedit hoc in mandatis Overio Guntheri filio etiam, qui, quod Tecum sit, causa quodammodo mortis fuit Wachsmuto nostro, qui officii causâ liberius paullo cum ipso vivens incidit in febrim putridam et petechialem, eaque superatus occubuit. Et audi, parum abfuit, quin omninosa fuerit tua vox de mea morte. Circa enim festum natalitium gravissime decumbere coepi, (soleo autem quavis fere anni hieme ita tentari)

catarrhus primum erat vehemens, accessit tussis altero tanto vehementior, quae ita concussum caput vertigine tandem involvit, unde proximum erat Apoplexia, quae me conficeret, jamque putabam instare, accessit enim aliquando sedenti vertigo vehemens tremor totius corporis et tandem animi deliquium. Saepe Terogavi, ut amico adesses consilio, caput indigeret exsiccante aliquo remedio, quod vapidum totum esse animadverto. Adest enim et naturale et vehemens edendi bibendique desiderium, et omnia pene, quae edo biboque, in succum et sanguinem vertuntur, terrei solum illi crassiusculique vapores adtentant cerebrum. Tu, qui non solum Medicus ipse es, sed et inter delubra Aesculapii constitutus es, mone, sodes quid e re usuque meo videatur. Noster in tanto periculo constituto pro consilio misit versum hunc:

At ille unâ operâ Hominem me esse aut animal vetet. Ego mori nondum elegeram, sed revalescere, ille consultus de salute mori jubet, et compendium monstrat, quo citius id fiat. Apage talem Medicum. Theses et carmina, quae petis, diligenter asservabo, ut habeas, cum redieris. Ego nuper respondente Helero disputavi nobilem illam Quaestionem de Causis, an sint rerum solum fientium, an factarum. Si quem habeas elegantem super ea quaestione tractatum, quaeso, mitte, aut judica, quos legere debeam. Disputavi enim primo Aristotelice, subjuncturus Apodicticam tractationem. De Morte Magnorum Virorum D. Hieronymi Baumgartneri et D. Joach. Nuzelii puto Te audivisse libet exclamare:

Heu mihi, Noriaci ceciditne HORTENSIUS horti!
Atque arbor, quae se patulis extenderat alis,
Quâ Sol metitur cursu spatia omnia coeli
Jam tandem viduata suo cultore fatiscit!
Ne Deus id sîrit, multum ejus cura, fatendum est,
Juvit et in tantam fecit consurgere molem.
Ille rigare, putare atque implantare sciebat,
Tempore quodque suo, stirpemque tuerier arte,
Non ejus jactura tamen spem sustulit omnem.
Namque solum FRUGI (Nuzelius) est, quâ consita germinat arbor
Culturae patiens, DUCITque (Fuerer) ab stirpe liquorem
Irriguum, in partem quoque curae VILLICUS hujus

E SPECULA (Harsdorfer, cui turris insigne et in specula Urbis habitat) veniet, ne contra tormina Brumae
Qui VELET (Tucher) deerit saevi vim frigoris arcens.
STELLA TRIPLEX (Geuderus, cui hoc insigne) supra rutilo splendore coruscans
Calfaciet, saevo PACIS quoque DEXTERA (Jobst Fr. Täzel) ab hoste
Prastabit tutam Erucâ Bruchisque nocivis.
Arboris at tantae tantaeque propaginis ingens
Atque insigne decus passim omnis Lingua SONABIT (Haller)
Arborem et hac curâ dignam, tali arbore Curam
Per populos spargens docto omnes differet ore.

Haec D. Baumgertnero Patrono benemeritissmo scribere placuit. D. Nuzelio Dialogismum hunc' [gap: Greek word(s)] feci:

V. Cujus hic est tumulus? C. Nuzelii. V. quis fuit ille?
C. Nescin? Noriacae prima columna Rei.
V. Dignus erat? C. Dignus si quisquam, nempe labantem
Rem validâ poterat sustinuisse manu.
V. Cur moritur? C. Vitâ longisque laboribus aevi
Fessam animam tandem reddidit ille Deo.
V. Quae sunt, quae tumulum circumstant numina utrinque?
C. Dextra illi Virtus, laeva stat Invidia.
V. Numina quis Genius tam discordantia junxit.
Atque unum jussit flere dolere Virum?
C. Utraque Diva dolet, sed non causa una dolendi est,
Illa suum luget sic cecidisse decus.
Haec contra livore perit, quod morte nec ipsâ
Tanti tanta Viri gloria conciderit.

Nuzeli cum tu poter as Nuzelius esse,
Et Baumgartneri ferre et obire vices,
Te, ne Noriacae Reî Jova praeesse negaret,
Sustulit ex oculis, non etiam ex animis.

D. Baumgartnero parentatum fuit a D. Scipione praesentibus Scholarchis. D. Nuzelio a D. Rectore Ritterhusio, qui auctus iterum filio est. Sed heus dic Bonum Factum: Cur, inquies? **** Tuautem, mi Hofmanne, matris optimae et pientissimae excessu Te tantum non concidisse scribis. Humane quidem, pie item non satis. Ergone illa Te, turbato quod ajunt JCti, mortalitatis

ordine, efferre debuit? Minime, sed praesens adesse debueras, vale ultimum dicere, spiritum ex ore morientis haurire, oculos claudere, summa ea facere, quae filii erant. Acerba quidem haec, et quae animum facilem exulcerent et emollescant. At Tu malagma impone [gap: Greek word(s)] non illa. Adderem alia, nisi scriberes ipse, consedisse paulatim fermentum illud, quod animum tuum ita luctu inflaverit et dolore. Tu nunc vale mihi, mi Hofmanne, cum ornatissimo Geigero Tuo, et salvete aeternum animae suavissimae, et utinam ille Trigam impleat Lugkenius meus. Salutant vos Scherbius, Rittershusius, Eysenmannus, alii complures. Salvete iterum. Bonamicus de motu quanti veneat, judicate, et petitioni meae locum date. Altorfio Cal. Martiis Anni 1603. Salmuthus in Italiam non ibit; nunc salutat vos et Geigerum de Cremonino vehementer urget, si se amet, ut mittat.

Idem Eidem.

LIteras tuas, suaviss. et eruditissime Hofmanne, easque geminas unâ hîc accepi die, scripseras Tu priores quidem 26. Aprilis, posteriores 10. Maji, accepi ego 20. Maji stylo veteri. Si quaeras, grataene fuerint, operam ludis. Nihil enim (serio) mihi vel amore tuo gratius vel ejus indicibus epistolis jucundius fuit, nec erit. Tu si constabis Tibi, facies omnino, ut saepe hoc modo animum meum reficias, qui ut Imperator corporis hoc statum quoque suum sequi jubebit. Nos hîc sic satis valemus, DEI beneficio, pacatis rebus paene omnibus. Turbaverat quidpiam consalaneus olim tuus, Lerschnerus, qui Rectori nostro Rittershusio vim pugione intentavit, eumque furiis actus confodere innocentissimum aggressus est, sed Deo praestite et Eysenmanni tui ac Dn. Balthasaris Croswievicii interventu repressus est impius ille conatus, et evasit Magnificus. Reus vero furiis suis relictus et e matricula studiosorum nomen ejus erosum fuit. Hoc fuit fortasse, de quo nobilis ille scurra, Suevum dico, conclamare apud vos potuit. Ille, profugus hinc creditoribus deceptis, sentiet ultricem fortean manum Domini in ipsa Italia. Sed de illo monstro nolo verba perdere. Rittershusio in inperio successit Taurellus, cujus fasces sine turba adhuc fuere. Venio ad officium tuum, quod in coemendis mihi praestitisti libris. Ovideam illum diem, Hofmanne, quo Te et Geigerum amplectar, et gratas Vobis agam gratias pro laboribus tantis et molestiis. DEUS optime maxime repraesenta aliquando hoc mihi votum! De incommodis, quae sese ingerunt ementibus, monuit me jam pridem Scherbius, qui non paucos praestinâsse sibi, ait excisos ex integro variorum librorum corpore. De Alesio etiam curam esto, nolim enim mihi emi, notus jam diu est et vidi quaedam non ad meum gustum. Judicium Cremonini

de Pellegrino non mirari satis potui, an forte corruptum est praejudicio. Scis [gap: Greek word(s)] in Scherbio nostro, scis item, quanti hunc faciat. Is Scherbius amanter Te salutar, scripturus ipse, cum primum per manum poterit, quae afflicta morbo languet moveri impatiens. Libros missos accepit, quibus miratur non adsignatum pretium. Bonamici de Motu pretium 1 1/2. R. si est, omnino eme mihi. Scherbius 5. R. vendi censebat. Accorombonius sibi tes suas habeat. Quos posterioribus literis emisse Te significas, grati omnes, quamvis Ammon. et Simpl. in Categ. Graece jam habeam, item Philopon. Graece in priora. Verum bene habet, facile hos tam aequo pretio distraham. In omni hoc officio tuo duo mihi molesta. Mora; neque enim dum accepi quicquam librorum. Poteris ergo per occasionem Venetias ad Helvigium scribere, ubi haereant. Secundo, quod [gap: Greek word(s)] Alexandri non inveneris: Si quid me amas, mi Hofmanne, operae ne parcas tuae, ut expisceris alicunde, quovis etiam pretio: Si spes omnino decollabit, vellatine solum mitte. Inquire etiam in Ferrarii opera Logica et Maronii. Nam quod Geigerus Maronii misit, non est, quod volebam, item Mauzini. Atque haec de libris. Porro ad funesta me tua vocat Epistola. Male ominaris mihi et Volckarto. Ita enim ipse vocas, at ego secus capio: Et quid per Deum teneat nos aut liget in hac faece, ubi, qui pax esse debebant, hominibus fax sunt, ubi noxae integritas, contumeliae pudor, ludibrio fides est, adeoque crimini datur crimine vacare. Pro valetudine tamen quod jubes, faciam omnia. Pro vita non ita multum, quam magnorum virorum suasu ut hospitem habeo, si manere volet, non ejicio, sin; et abire vult, non attineo, nec penulam ei scindo. Sufficeret enim mihi, memoriam mei, quâ notis quâ ignotis, relinquere bonam, etsi non magnam. Doldium libenter consulerem super rebus meis, sed vereor, hominem ignotum, et quod rei caput est, occupatissimum interpellare, velim Te interprete et parario conciliatum mihi eum, quod commode fieri censeo, si literas quasdam per eum ad me mitteres. De Schillero quod mones, feci equidem jamdudum ejus honoratissimam mentionem in Epithalamio Andreae Burgeri, Viti filii, quae ipsa tamen mentio non caruit quorundam asinorum vituperio. Est vero Epistolice directum ad Patrem Vitum Burgerum: Vite cum meo Patre

Leucoreum ad montem vixisti suaviter illic,
Qua vixere olim duo fulmina Relligionis
Ille admirandâ doctor virtute Lutherus
Romulei excisor monstri atque hujusce fidelis
Ille Parastates niveo candore Melanchthon,
Unica Pieridum vita et pietatis imago.
Illi ubi vidistis nostri miraculum id aevi
Peucerum superae specimen ter nobile cura,

Meditabor tamen tuâ causâ aliquid amplius, eâ lege, si prius miseris ad me tuam Naeniam. Tristia haec excipiant laetiora, ad Luggenium meum venio, meum dico, etsi ipse nolit. Is enim unus est, quem volo inter nos gratiarum facere numerum, is quid agit, sodes? cur ne salute quidem me dignatur? An fastus eum Italiae mihi abalienavit, utque flumina, cum in mare influunt, salescunt; ita ille in pomposam sese ingerens Italiam durior mihi factus, et tanquam pro ignoto aspernatur. Hoccine autem verum est pectus tuum, mi Luggeni (Te enim nunc alloquor) rogo, non dicetid esse pro veteri illo et fido amore, quo inter nos amavimus, an forte sinistri aliquid de me suspicaris? Dii tantum prohibete nefas erroremque Hostibus istum objicite: Dii me tuentur; Diis pietas mea curae est; non ego, ut Pindarus ait, [gap: Greek word(s)] , sed vinculum, quod Tibi me adstrinxit, nulla vis laxabit, nulla fraus solvet; donec Lumine ademto animam moribundo e corpore fundam. In viam ergo redi suavissime Luggeni, et si quod Tibi glaucoma objectum fuit, animumque obsidet, tolle, et puro meintuere corde; nam ut ego quidquam in amore mutarim [gap: Greek word(s)] . Redeo ad Te, Hofmanne, et ad suavulum nostrum Inspectorculum venio, quem postquam compellavi, de quo volebas, frustra id esse adserebat, se enim jam libellum misisse supplicem ad Ampliss. Senatum, ut sub reditum tuum ei id benesicium adsignetur. Interim nihil putat Tibi decedere. Sibi enim omnino expectandum esse, donec Tu redeas, sed satis nugarum. Salutant Te omnes Professores humanissime. Salve et Tu a me cum Dn. Friderico Gunthero. Cornelius Martinus altum silet, sed pro eo aliquid ad me privatim Ingolstetterus, de quo alias. Salvete, animae suavissimae, Luggeni, Hofmanne, Gunthere, Geigere, Murri. Hujus ultimi pater emit nunc - nuper elegantissimum Rittergut, an scitis? Tu Dn. Luggeni in absentia Hofmanni resignatas literas iterum obsigna, et mitte, sodes, Florentiam. Altorfio 12. Julii stylo vetere Anni 1603.

Idem Eidem.

ITa vero oportuit, Hofmanne suavissime, peccare et alterum pro se deinde peccati arguere. Nam quid ego, obsecro, p... [reading uncertain: print faded] qui responsum, quod

mihi debere videbamini, magno studio exspectavi. Verum haec quia consuetudinis sunt, facile fero; illud non item, quod de libris et petis ad Te referri, quae nolim, quae velim, at ego perspicue me satis scripsisse credebam. An fortasse Italia nunc Te mihi mutavit? an alius aliquis Genius, aut ludis me more tuo? Verum ne quid queraris, sic habe, cupere me omnino Alexandrum Graece in Topica, et ejus [gap: Greek word(s)] Graece, aut si negant, solum Latine, non autem islius Pseudo-Alexandri, quem Trallianum multi fuisse censent. Item si quae extent Octaviani Ferrarii, item Montecatinum in 1. Physicum. Deinde alia si quae punctum tuum recentiorum scripta abstulerint. Bonamicum de Motu si potes 1 1/2. R. habere, mitte, sodes, et scribe pretium Accorombonii. Scherbius vult mihi vendere 4. R. sed puto viliori in Italia pretio haberi posse, quanquam in multis mihi non probatur, tamen vellem habere propter quaedam non mala. Averrois editionem novam si 24. baziis habere possum, fac, ut habeam. Ut et Montecatinum in libros de Anima, quos citat Bonamicus de Motu lib. 10. pag. 985. Atque de libris nunc satis; Profectionem Amicorum nostrorum, D. Lugkenii et D. Philippi Tuchscherii, votis optimis heic Altorphii prosequar; de eventu non dubitare possum aut debeo, aliter enim me jubet utriusque Virtus et Eruditio, ut et Tibi reliquum vix esse video, cujus causa Te diutius teneat Latium. Vel ergo Galliam cum Diis volentibus adi, vel amicis tuis Te restitue. Medicina enim paene sola relicta est fati injuriâ praestitibus ejus peremtis multis, superstitibus paucis. Sed, mature sciam oportet, quare scribere adpropera, neque tot responsum differ in horas aut potius menses. Nova hîc nulla, nisi tristia. Amisimus enim ante mensem columnam tertiam Reip. nostrae D. Antonium Geuderum. D. Colerus in singula momenta dissolutionem expectat. Septemviri creati sunt D. Starckius, D. Nuzelius, Joannes, frater Joachimi. Noster etiam Volckartus, ab Ambergensibus in locum demortui Nuberi vocatus, dimissus est a Senatu nostro, itaque propediem eo commigrabit. Noster interea [gap: Greek word(s)] non feriatur, sed occasionis suae rationem egregie videt, de nobis quid fiat, [gap: Greek word(s)] videlicet [gap: Greek word(s)] . Verum aut valde fallor, aut cogi nubes video, brevi tempestatem dabunt. Mihi quidem DEI virtute praesidii satis in conscientia positum est; sed publicâ causâ non possum non gravissime commoveri. O Troja, ô Ilium exclamare licebit, nisi DEUS aliovorsum omnia trahat; quod sperare tamen, ut tempora sunt, vix licet. Sed audi etiam plura tristia, leviora tamen, quia privata. Uxor mea jam alterum abortivit, et secundum quidem gravissimo vitae periculo, sic ut pro deposita haberent feminae, quae ei adsistebant, placuit tamen benignissimo Luminum Patri, precibus meis meorumque parvulorum permoto, lucis hujus usuram ei diutius indulgere. Ursula item mea febri

tertianâ jam alterum laborat mensem, sine tamen (ut sperare me jubet Scherbius) periculo. De morbis Italiae tuae quod scribis, scias, eosdem in Germania quoque nostra grassari, qui absorbsere multos magnos Viros, in primis nobilem illum JCtum D. Joannem Herelium, D. Geuderum et Lescherum JCtum. Rottengatter etiam noster jam plane desperatus vix animam trahit; confirmatâ enim laborat phthisi, quam contraxit inscitiâ Medicorum Anglicorum. Cum enim optimus adolescens in Anglia febri correptus esset, vocati Medici, nihil advertentes constitutionem corporis ejus in phthisin suapte proni, vomitorium ei propinârunt, quod tanto impetu rem egit, ut venae aliquot ei ruptae fuerint, sanguis ad pectus, defluxerit, et inflammatio subsecuta fuerit lethalis. Verum verbosior sum, nec excuso, sed exemplo Te ad literas longiores moneo. Tu, cum salivam tuis mihi schedulis vix moves, taces. Aut in totum omitte, aut scribe pluribus. Utcorpus habeo cibo exiguo male contentum; ita et animus meus [gap: Greek word(s)] uti vult ceu [gap: Greek word(s)] . Oppianus meus prodiit bonis, ut me credere volunt Viri magni, avibus. Ejus exemplar habebis, cum DEUS Te nobis reducem faciet. Interea adservo; Ambergenses pro dedicatione miserunt mihi XXV taleros Imperiales, honestum sane munus, et quod non paucis oculos laesit retortos. Gratia illis, licet magnam partem [gap: Greek word(s)] , magnis tamen literatorum fautoribus. Verum satis nunc. Tu vale, mi Hofmanne cum D. Lugkenio, D. Philippo, D. Geigero, D. Murrio, atque a me salvete omnes, Tu etiam a M. D. Rectore Q. cujus Rectura iterum proh dolor! non sine homicidio fuit. Studiosus enim quidam Crispinus Schimelpfenning civis famulum nullâ idoneâ datâ causâ uno gladii ictu confecit. Dimissus tamen fuit persolutâ mulctâ Senatui, et transactione factâ cum interfecti cognatis maxime intercessione Marchionis Brandenburgici Joachimi Ernesti et studiosorum nostratium humilimis deprecationibus, qui procumbere etiam in genua coram Senatu voluerunt et more veteri supplices fieri, verum prohiti sunt a modestia Senatus et humanissimis verbis dimissi. Salve item a D. Rittershusio, Hubnero, Volckarto, Jordano, Gellero, tuis olim convictoribus et quamplurimis aliis. Vale iterum. Altorfio 13. Aprilis 1604. cum tuas 8. accepissem.

Idem Eidem.

DEsinam, mi Hofmanne, illud, quod Tibi molestum est, querulum Exordiorum genus et a lamentatione initium ducam. Scito enim, me 14. Junii, cum dies ventis inquietaretur, tussi primum gravi correptum, post febri catarrhosâ affligi cepisse. Exercuit ea me usque adeo, ut vitae dubius viaticum itineri XIX. Junii peterem et humanis valedicerem, paulatim enim vires meae quasi in ventos

abibant, verum ecce, dum coelestibus intentus alta sapio, supervenit sudor copiosus, calidus tamen, qui Paroxysmi crisis et quidem bona dicebatur a Medicis, coepi exinde recolligere viriculas aliquas minusque male habere. Febris tamen invalescebat, quia fomenta subministrabat ei cibus, quem firmandis viribus stultus ego capiebam, cum imminere paroxysmum existimabam. Traxi morbum usque ad Festum Academicum Petropaulinum, et ecce venit ad nos D. Kuno, qui, rogatu matris, cum me visitâsset, optima quaeque polliceri coepit, et consilium adeundi Urbem dedit, ubi se affore mihi fideliter pollicebatur, monebat etiam horis VI. ad minimum cibum capiendo febrim praeverterem. Quae res mihi non infeliciter cessit. Placuit etiam consilium ejus de adeunda Urbe, quod die Lunae secutus sum non infelice successu. Dum vero octiduum ibi integrum moror, ecce corripit me morbus, quem illi Episynanchen appellabant. Ita enim collum mihi afficiebatur, ut cibum respueret et potus per nares mihi rediret. Perturbavit ea res Medicum, et tertiâ pomeridianâ aperuit mihi venam sinistri (dextri enim sub initium morbi aperta fuerat) optimo et consilio et eventu, adhibiti deinde Chirurgi, qui syphonibus et gargarismis collo medicinam faciebant. Abstulit ea res alterum octiduum, quo Febris recessit inediâ meâ expulsa, collo sic mediocriter restituto cepi edere, iterum cepi bibere. Non latuit id astutam Febrim, quae secesserat solum, non abscesserat. Cum enim pabulum subodoraretur, reversa est post diem XI. sed purgantibus iterum remediis post alterum insultum expugnata. Nunc inter spem et metum medius expecto, quid porro fata ferant. Haereo itaque adhuc in Urbe, sub tutela Nobiliss. Dn. Fuereri Duum Viri, qui non solum pene quotidie quaesitum de statu meo mittit, sed et Medicum meum ad se vocavit, eumque monuit, ne quid negligeret, et si opus esse censeret, plures in consilium adhiberet. Deinde subsidium sumtibus morbi misit 12. Thaleros pro se, Scholarchas etiam urgere non destitit, ut luculento aliquo subsidio mihi succurrant. Vide et admirare benignitatem Herois hujus, cui vitam extendat DEUS pro meritis! votis enim solum ejus erga me merita exsolutum ire licet. Atque haec de meo statu. Jam adtuas literas. Mazouium [reading uncertain: print blotted] a D. Geigero acceperam, non abs Te, sed Tu mitte solum, est enim, qui recipiet. De Philippo fallit Te animus, obtrudere ei volui, sed ille recipere noluit, nisi quod vecturae ratio poscebat, quare Tu securus esto. Pretium enim Tibi me debere profiteor, et solvam, cum voles, cui voles. Libros mitte statim ad Helvigium, jam enim a Philippo accepit in mandatis, ut curet tanquam suos. Addi tamen iis velim Federici Penclasii Comment. in libros Physicos, Venetiis nuper editos, quos Scherbius sibi per Postam curavit adferri et ad stuporem admiratur, eos, sodes, adde. Tuorum librorum, quos notâsti, nullum peto; at Tuedoce, quis

ille Melioratus sit, an nobilis ille Rhemigius, an aliquis ex ejus familia, qui se ejus ornet plumis; sed non peto, quare quiesce emere. Tuum negotium mire egimus Doldius et ego heri, cum tuas accepi. Hodie meus Cuno apud me fuit, qui omnino vult Tibi in biennium prorogari, postea per triennium aut quadriennium dari Fischeri filio; tum enim suum fore idoneum, cui cedat. Est bene erga Te animatus, sed vellet, Te scribere particulatim officii causâ ad praecipuos Medicos hujus Urbis, quos conquestos ait, quod nunquam eos appellâris, quasi vero tantum Tibi suppetat ad scribendum otii, sed fortean dandum aliquid tempori, de quo Tu videris. Ad Furerum cum pedibus uti denuo licebit, ipse ibo, et res tuas agam. Sonerum jam allegavimus, qui idem factitet. Scribendum is censet Tibi ad Duum-Viros etiam super hac re Latine. Est enim uterque doctus. Jamque vale, et mitte libros celeriter, proxime plura: Nunc manus vacillat. Festo Jacobi, quum tuas profesto ejusdem accepissem Noribergae, Kaestelius bene habet. Praeceptor est Jenae Nobilium Palatinorum Schottorum a Stockenfels. Saluta Nobiliss. juvenes, Dn. Baumgartnerum et Dn. Hülsium, meque ipsis commenda. Saluta item D. Lugkenium et alios Amicos. Ferrarium mitte: Caste et caute habebo.

Idem Eidem.

AT Tu sacrufica, mi Hofmanne. Etiamnum enim vivo et valeo, sic Deo precibus bonorum pro salute mea fusis mitigato. Jamque iterum rebus meis, qua publicis qua privatis, curo, quamdiu non laboro. Didici enim jam mori. Neque formidabilis illa mihi ultra facies. Sonerus etiam noster recte habet, quanqaam color hominis valetudinis levitatem minetur et inconstantiam. Utinam vero ita Scherbius noster, qui non amisit modo corpus omne tabe confectus, sed amisit proh dolor! etiam conjugem, quam ille ait sibi fore ultimam in his terris calamitatem. Heu quam bonus vir se lacerat et lancinat, et tantus Philosophus in hac calamitate parum in se sentit praesidii. Ego illum interdum avoco, et quia vitae ejus omnino metuo, arcana quaedam stupendae Viri hnjus sapientiae foras voco, frontem egregie ponens et pudorem. Nusquam enim rectius me positurum quam hîc et hoc consilio arbitror. Honoribus tuis mirifice faveo. At cave adeo extollere, initia solum sunt, majores Tibi virtus tua et doctrina jam diu destinavit et decrevit honores, qui operiuntur te excepturi et ruituri in amplexus adventantis. De libris omnia recte: illud non item, quod taces de Penclasio in Physicos libb. quos tanto laudat opere Doctor noster. Murrius tuus Grunsbergae me salutavit et intra mensem Te Italiâ excessurum ajebat, quod miror, Te in meis tacuisse. Res tuae ut intellexi ex Cunone, eoloco sunt,

quo voluisti. Etsi enim Waldungus petierit stipendium tuum per annum; responsum tamen a Duum Viris hoc tulit, non Tibi sumtus praecidendos, cum ad metam jam spectes. De Scholarchis; nollem Te rem illis commisisse. Nostra negotia enim apud illos languent et dormiunt, ipsis aliis distentis. Quare mallem scriptum ad Duum Viros. De Cunone ita se res habet. Volebat ille, ut Te praecipuis Medicis amicitiae nomine commendares per literas, antequam quidquam tuarum rerum actum esset. Ne nunc Bocksbarterus mox Fischeri filius Tibi resignationem stipendii accelerarent, nunc nihil opus est. Bulius rogat, ut libros ei mittas, et in domo Germanorum quaeras de Factore Gruberi, eique commendes, qui pretium Tibi reponet, ut ille ait. Pro munere mihi et Gellero misso, etiamsi id nondum vidimus, tamen gratas Tibi agimus gratias, relaturi, si ferat occasio. Dicitur aliquid Bonamici sub praelo esse, quaeso, si scis, significa. Novi a prioribus libris, titulum ignoramus. Resalutant Te omnes, quos salutari voluisti, in primis Hubnerus, qui sponsus est. Duxit sororem Traineri, quam Altorphii Te nôsse, censeo, formâ et censu optabilem. Verum satis Tu mihi cum omnibus Amicis vale. Altorfio 6. Sept. 1604.

Idem Eidem.

TAndem, Hofmanne suavissime, libros accepi, sed vecturae pretio immodico. Coactus enim sum vecturam 8. R. 18. kr. solvere. Quod pretium quantum sit, noveris ipse, credo, et miraberis. At Tu pro labore tuo gratias habe maximas, et Terentianum illud ac cipe ac Plautinum, nunquam Tibi gratiam referre possum, ut meritus es de me. Tu, quaeso, consignatum mihi omne mitte debitum, ut pecuniam interim colligam, ne in mora Tibi sim, quum volueris. A Bulio necdum quicquam accepi, operam tamen dabo, ut colligam etiam illam. Tu tumultum Romanum fusius, quaeso, ad me refer. Nam in novis nostris altum de iis srlentium rebus et alta quies. Imp. nostrum submisisse Jesuitas in superiorem Ungariam et hos cum Transsylvanis seditionem movisse, inaudivisti procul dubio. Iis in occursum missus Georgius Basta, quo successu, nondum constat. Ceterum sine jactura Imperii Caesarei componi non poterit tumultus. Jam enim illi ad Turcarum Imp. inclinant sese. De me nuncio Tibi mira, nisi [gap: Greek word(s)] noster rem impedierit, quod omnibus modis conabitur, videbis redux tuum Piccartum prorsus alium. Nam et toga illum decem ulnas lata ambibit demissa in talos usque, terras oblongo syrmate verrens, et cathedram illi templum dabit, non auditorium, valereque jubebitur Aristoteles cum omnibus suis interpretibus aeternum et Biblia sacra volutabuntur diurna nocturna manu. Quae, dicas, haec metamorphosis? Omnino Domini mei rebus me sacris

volunt applicare, et nostratis Ecclesiae pastorem constituere, quod me nec volente nec invito etiam fit. Quies enim et valetudini et corporis mei moli expedire videtur. Academiae vero dignitas et loci splendor mihi manum non infirmam injiciunt. Ceterum permisi me divinae voluntati, et quicquid futurum est me, id stat pro virili exsequi. Si omnino res cadet, ita, ut scripsi, Sonerus noster successurus mihi est, quod mirifice urget D. Scherbius, tum ut discipulum iterum successorem habeat, tum ut excludat Waldungum, qui serio ambit Professionem aliquam publicam: Quâ intervertere eum cogitat, vel quia putat indignum, vel quia aemulatio quaedam inter ipsos est. Qua de re disputare non est meum: Spes illi facta est stipendii tui, et, ut metuo, spe ejus omni excidet M. Bocksbarterus. Nam et D. Cunonis filius et D. Fischeri postea in se de eo concertabunt. Bene Tibi, qui praeveneris, extra metum sis. Virdungus noster in locum Clapmarii successit. Dignus certe est hoc loco, et ex animo ei gratulor. Adjungetur ei mea Poetica, si res procedet, de qua supra. Ita dividitur hereditas Domino nondum mortuo. Scherbius literas adjunxit meis, ut et Glacianus, quia operam tuam poscit in quibusdam Manutianis perquirendis. Non dubito, quin volens optimo Viro sis gratificaturus. Ego quia dubius sum, quo me Deus adhuc vocet, non ero Tibi molestus nunc aliis conquirendis. Itaque eam operam, quam mihi tribuere solitus es, da Glaciano in exiguo illo libello, ut ajebat vestigando. Ubi Lugkenius noster? an Italiam reliquit? si nondum, saluta, sodes, officiose et amanter, et si qui alii sunt Amici. Quando Italia exiturus sis, fac, sciam; quo item animum intendas, an in Galliam, an directe Basileam. Decanum me hujus anni scito; Tu si voles Magister fieri, antequam Doctor fias, propera ad nos venire, et dabo Tibi primum locum: Sed citra jocum: Bacularios omnes frigus ablumpsit, Magistros, credo, calor intervertet, aut, sed nolo male ominari. Quaeso si scribis, scribe, quanti veniant apud vos Tomi Baronii Annalium, non quod velim emere, sed ut sciam. Sed satis nugarum. Tu salve a tuo Piccarto, et adventantem annum multosque deincipes sospes age. Salutant Te Amici complures, Jordanus, Gellerus praecipue. 17. Decembr. 1604.

Idem Eidem.

SAlutem, Amorem et Observantiam. Addo enim hoc tertium, quia praemia Virtuti et Eruditioni Tuae debita jam Te consecutum auguror. Ea Tibi gratulari paucis his placuit versiculis, quia multos nolle videbaris.

Quem quondam Ausonias abeuntem amiseram in oras,
His animi votis, ut mactus honore rediret,
Et medica multis repararet ab arte salutem;

Dignius aliquid merebatur Honor tuus, sed Tu ex factis vis Tibi gloriam nasci, non ex calamo. Academia nostra iterum, proh dolor! ventrem fecit, et tantum non collapsa fatiscit. Amisimus enim incomparabilem illum Virum, Praeceptorem nostrum amantissimum, Philippum Scherbium, qui XI. Julii intra 8. et 9. ante meridianam terris Academiaeque nostrae valedixit, et latius sane serpit jacturae hujus malum. Si enim cum Catone Virtus etiam mortua recte dicebatur, cum Scherbio Pietas, Medicina, Philosophia, et Virtus in cineres abibunt. Sed de hujus Viri laudibus plura non attingo, ne materiae dignitatem linguae infantiâ deteram. Ejus locum, ut obibit, intelligo, Sonerus noster, Vir eruditionis non vulgaris, et cocti maturique judicii. Tu ad nos advola, quaeso, et tuis quoque rebus vide, ne longius a nobis avellaris. [gap: Greek word(s)] Alexandri accepi heri heic loci a D. Sonero. Tu, pecuniâ quid fieri velis tuâ, quam debeo, fac, moneas tempori, ut colligam, neque Tibi sim in mora. Theologica Provincia mea in fumos abiit, interim peperit mihi stipendii auctarium. Gratia DEO et Maecenatibus, sed avocor. Tu CL. et amicissime Hofmanne salve cum communi Amico CL. D. Lugkenio, et rescribe, deque adventu tuo, si pote, mone. Noribergae, quo negotiorum causâ excurreram, 18. Julii M DCC V.

Phil. Scherbius Eidem.

ACcepi tuas, quum, una cum nostro Gentili, prandio coepi assidere. Perturbavit me narratio tot malorum, ut videatur in toto corpore nihil esse amplius sani. Nam et cerebrum pessime affectum esse, ostendit illa memoriae non imminuta, sed prope jam ablata actio: Et pectus jamdudum propter dyspnoeam non satis ventilatum est: Et inferior venter propter antegressam dysenteriam, intemperie, nisi fallor, calidâ et siccâ (quae eo usque progressa est, ut facultas coquendi et sanguificandi non debilitata, sed eversa sit) in habitu, videtur laborare. Quid igitur vis, scribam? uno verbo: Me (quantum absens ex literis

quis judicare potest) nihil posse sperare, Tu autem pro tua prudentia, verbis mollioribus, hanc meam sententiam propones. Videntur omnia mala ad hydropem et ad seri diffusionem in toto corpore pertinere, quae commemoras. Certe [gap: Greek word(s)] illud cerebri, est inundantis ibi aquae, et caloris inde suffocati: Sitis item a salsugine seri: Tussis ab oppressione diaphragmatis (factâ sive ab hepatis scyrrhosa affectione, sive a sero jam collecto) idem testatur. Quod autem serositas ista gignatur, id, nisi fallor, oritur, non a frigida intemperie hepatis: (Potius enim leucophlegmatia nasceretur) sed calida et sicca, tum hepatis, tum totius generis venosi, ostendit amaritudo oris; ostendit sitis: Ostendit causa antegressa, scilicet dysenteria, quae ut [gap: Greek word(s)] potuit cruri alteri afferre: Ita etiam hepati et vasis, intemperiem calidam impressit, quae postea colliquescentiam in humoribus gignit, ut videmus in lacte, sed sententiam hanc adjuvaret urinae inspectio de qua nihil intellexi. Utrum autem ista intemperies sit nuda, an cum affluxu substantiae, id est, an adsit in hypochondriis scyrrhosa affectio, hoc ad praesentem Medicum pertinet, qui potest attrectare hypochondria sive per se sive per alios intelligentes. Neque scio, utrum multum adhuc urinae reddatur, an parcior incipiat ire.

Si haec vere constituta sunt (possunt enim absentes facilius falli, quum praesentes etiam non raro hallucinentur) scopos curationis vides. Serum enim jam collectum subducendum, quod non fit nisi validioribus medicamentis (inter omnia enim purgantia nulla sunt hydrolicis violentia, sive etiam per urinas velis educere, sive per sudores) at ubi sunt vires in hac aetate et debilitate omnium partium. Intemperies sive nuda, sive scyrrhosa, non nisi tardissime etiam in juvenibus corrigitur. Vides, apud me desperationis omnia esse plena.

Christoph. a Vaga scribit, se talem affectum a calida jecoris intemperie natum curâsse, jecori supponendo succum Endivis et cith. cum pauco aceto, et unguento Ros. Item aqua Endivis et aceto. Talibus etiam assumtis. Hispani alii, aqua Tabacci tales hydropicos curant. Vidi ex calida intemperie venarum, perpetuo sudoribus diffluebat, singulis matutinis, qui simulatque mutavit potum, et vinum omisit, (erat Doctor medicinae) ac cerevisiâ tenui usus est, restitutus fuit. Ita fiunt quidam hydropici, qui dicuntur, ad matulam: Qui non nisi restituendi: Quod in hac aegra tum propter aetatem difficile est, tum quia aqua redundans in aliis partibus v. g. in cerebro, in abdomine, frigidas intemperies gignit: cum tamen venarum et hepatis intemperies, quae est fons et origo malorum, sit potius calida. Hinc fit, ut Medici in ascite et tympanite (secus se res habet in leucophlegmatia) calidorum usu mortem accelerent. Scriberem plura de auxiliis, quibus alii aliis usi sunt, si vel magnam spem haberem, vel scopis

curandi propositis, necesse putares in multiplici varietate remediorum quasi ludere, cum D. Beslerus (quem saluto) omni rerum usu instructissimus sit. Sententiam meam confirmat valde Crato in suis consiliis, qui hydropicos suos, usu edoctus, non voluit nisi serum lactis bibere, aut succum raporum, alii aceto diluunt potum. Vides, mi Hofmanne, nunquam me finem facturum, si indulgeam cogitationibus, et [gap: Greek word(s)] ostendit, me propter temporis angustias non potuisse id praestare, quod alias non invitus facerem. Pro munere gratiam habebis, et omnes salvere jubebis. Ante diem Jovis non potero redire ad lectiones meas. Nam paroxysmus podagricus, cum omnia viderentur jam salva, etiam reliquias in dextrum brachium effudit. Bene Vale.

P. S. Obsignatis jam literis, relegens tuas, quas subito coactus sum percurrere, video dysponaeam ante affectionem hydropicam adfuisse. Id me magis confirmat. Medici enim usu didicerunt, omnes fere Asthmaticos fieri hydropicos, et quidem quia fuligines retinendi magis minusque, unde intemperies calida, et vitialia sanguificationis.

Idem Eidem.

SI res Tibi ex animi sententia fluunt: Et gratiam Tibi habeo pro podagra tua, etsi metuebam ab initio, ne nova veteri superveniens eam argueret: Sed humaniter me tractavit: Etsi enim opis nihil attulit (nisi fortassis illud [gap: Greek word(s)] , podagram potius in impedito motu, quam tristi sensu consistere) tamen nihil etiam exasperavit. Scripsi ad Geigerum pro Bonamico de somno: Tu quia iturus es Bononiam, Florentiam etc. operam fortassis in eo utilem mihi navare poteris. De Caesalpino Romae vide sis, omnia certa exploraturus ad me perscribas. Nam non pauci jam confirmârunt mihi de ejus obitu. Pisas fortassis etiam venies. Bonamici philosophica studia et conatus, fac, cognoscas et inrepas, quantum fieri potest, in intimam ejus consuetudinem. Multa, ut audio, habet partim affecta, partim jam confecta et ad exitum perducta. Non habeo, quo meam solitudinem et ignobile otium delectem, nisi hoc genus. B. V. 4. Junii.

Idem Eidem.

JAm ante submetuere coepi, ne literae meae, quas mense Majo ad Te et ad Geigerum dedi, forte Vos peregrinantes, non offenderent; id nunc fere certus sum, accidisse: Cum nullo verbulo earum facis mentionem, quas proxime Piccartus abs Te accepit. Ego Tibi in iis gratias de podagra tua, etsi parum juvet vel corpus, vel animum: Utrumque vitio fortassis meo: Sed disputationem limatiorem de hoc epistola non fert. Petii abs Te et item a Geigero, ut mihi

operam navaretis in Bonamico de somno comparando: Et etiam nunc etiam atque etiam rogo. Thecae meae numariae confidite: Addite modo, per quem velitis Vobis pecuniam renumerari. Hoc idem petii a Geigero. Nam nondum pro Bonam. de Alimento satisfeci. Si vult, patri reddam, pretium per literulas significet: Et omnino tandem aliquando literis suis nova aliquâ et bonae frugis plenâ observatione me beet; sive ex materia Medica, quâ circumfusus undique abundat, sive aliunde: Sciat, coelum etiam Altorfinum ab his non abhorrere. Scriberem nunc ad eum denuo, nisi ipsius expectarem: Sed scribam tamen, ubi commodius me habuero, et certus ero, literas recte perferri. Superiores, quas cum tuis conjunxi, fratri ipsius dari curavi. Salvere Te et ipsum jubeo. 16. Octobr. Altorfio.

Idem Eidem.

IN summa mea expectatione, de Opere aliquo Bonamici, ecce subitam vanae spei lusionem: In auctoris nomine errorem. Ut verum fatear. Quo minus haec amplius curem, faciunt immensae et infinitae calamitates domesticae, quae post tam gravia fata in valetudinem meam, etiam miseriarum omnium et dolorum lenimentum, imo unicum fulcrum, uxorem heroicam ademerunt. Verum exaspero vulnus: Ad alia me magnus Imperator vocat. Cremoninus vester in catalogo est cum suis formis elementorum. Adhuc formae illae informes sunt? ô philosophiam, adeo non philosopham! certe quidem in hoc argumento. Sed si commode potes, mitte, et simul ostendas, velim, per quem Tibi recte solvam. Nam ut hîc demum post reditum recipias, rationibus tuis incommodum esse scio. De Aichholzeniano stipendio certamen certatur: Est Waldungus; est Bockbartus: Sunt duo Medicorum Noriberg. filii, Viscerus et Cuno. Magnitudo ejus facit, ut concursus ad ejus petitionem fiant, et, ut res humanae cadere solent, fortassis posthac contra Testatoris voluntatem saepius in indignos incidet. Tu bene vale, et cogita, fortassis fata Tibi locum parare in Acad. Altorfina 24. Novembr. Anno M DCC IV.

Claud. Belgardus Eidem.

NOn jussu modo mihi plurimum observandi Domini Victorii de Rubeis, cujus gratia omnia me velle profiteor, sed tuae quoque merito dominationis in publicam utilitatem desudantis, graecum exemplar [gap: Greek word(s)] compatavi cum Medicaeo sane quam pervetusto, et cum Zenone [gap: Greek word(s)] , pervolutavi tamen, neque dissentire quicquam aliud deprehendi, quam quae mea manu ad marginem sunt exarata: Sed neque Galeni ullum opusculum, quod non

esset typis mandatum, licet accuratissime perviderim omnia, reperire potui. Id vero, si quod est officium, Dominationi tuae eo libentius praestiti, quod ita sum a natura institutus, ut si pomoerium rei literariae proferre non valeo, Magnanimos tamen heroas Diis viribus aequos, qui id praestare possunt, utcunque juvare pro virili mea non desinam, et quemadmodum ait ille [gap: Greek word(s)] . Videat ergo, si qua alia in re ei commodus esse possim, eoque animo perficiam profecto, quo Dominationis tuae sum, ac semper esse cupio. Florentiae X. Cal. Jan. M DCC XXVI.

Georg. Noesslerus Eidem.

BInas a Te superioribus mensibus accepi, quibus utrisque statim respondi, et unâ cum posterioribus meis unas misi ad Amplissimos Dnn. Scholarchas, sicuti ita Te velle ex alteris tuis intellexeram, neque secus fecisse me condecebat. Sed tamen illis-ipsis Sapienti sat dictum fuit, et statim, quod res est, suspicari coepi. Nunc vero silentium hoc tuum pariter et Mag. Dn. D. Remi nimis loquitur de eventu negotii illius, neque magnopere desiderandas mihi video literas vestras nimis-literatas, et quae non nisi ruboris nuncium mihi afferant. Tamen expectabam; certe his nundinis Lipsiensibus, si non prius, et ita me DEUS amet, ut quicquid ejus est, ego a Vobis amâssem. Nam si res aliter atque ex voto cecidit, quae vestra hîc culpa?

Ego affectum in me vestrum aestimo, effectum ut in manu vestra non fuit, ita a Vobis non arcesso, quos excuso, et neminem accuso nisi fatum meum an et me-ipsum? Certe de literis illis ad Dnn. Scholarchas, poeniteo scripsisse aut aliter scripsisse velim.

Ego nimia fortean modestiâ usus sum apud illos, et cum modice semper de me sentire fas putaverim, non nemo abjectionem aut etiam vilitatem animi interpretetur.

Ego secus feci, et in naturam meam peccem, nisi sic peccem. Sed quicquid est, velim rem omnem sincere, candide et aperte ad me scribas, neque minus gratum aut pro-amico feceris, quam tunc, cum primum de studiis meis promovendis curam illam susciperes. Nolim autem ulterius quicquam Te pergere in hoc negotio. Nam ego jam nunc Halae locum aptus sum Medicinae faciendae, atque

ibi literas tuas expecto, qua eodem, quo alias itinere Lipfiam ibunt, atque inde porro ad me curabuntur. Itaque denuo, quantum potest, Te rogo, finem istius filentii facias tandem; nam id quidem veniam non meretur. Spero epistolam apud Te meam, cujus ego etiam finem facio, et Te valere aetatem deprecor. Halae 15. Octobr. A. 1617.

Idem Eidem.

DEsideratissimas tuas seriuscule et hac ipsâ tandem horâ accepi; tamen cum Berolinum pervenissent, mei statim ad me huc curârunt. Hoc curriculo nunciare Tibi volui, ne proximis meis, quas ante has tres septimanas ad Te dedi, aliqua offendaris. Intra octiduum porro perscribam de rebus omnibus, et quid animi habeam; de quo tamen aliter Tibi persuadeas, cave, quam exosculari tuum erga me affectum, quem in negotio hoc declarâsti. Quod et ipsum hactenus amplecti mihi videor, si ducentis illis florenis alios quinquaginta pro annuo salario adjecerint, et pro ingressu 50. contulerint Dnn. Scholarchae. Qua de re propediem, ut dixi, plura et magis certa. Equidem non contemnendâ hîc conditione utor, sed praeferam illam, ubi Musarum consortione gaudeam. De hospitio quod aeque humanitus offers, gratas gratias ago: Neque si eo veniam, aliud me excipiet. Jam dum re ipsâ me invitâsti, cum nuper Tecum conviverem, animo corporeque epulatus sum. Tamen nolim molestiam Tibi afferre, nostraque amicitiâ abuti. Vale, V. Exc. et iterum salve atque iterum ab eo, qui ob eximium tuum erga se amorem et merita Parentis vicem semper Te colet et venerabitur. Halae 8. Novembr. 1617.

Georg. Remus Eidem.

SErius responsum fers; at tale, quod cum fenore; seu mavis, accessione luculentâ. Venit ad meas aedes nudius tertius triplex munus a Cl. Casp. Cunrado Medico Wratislaviensium: Id offero, uti optumâ fide accepi, fide optumâ: Tilesium, dico, de coloribus, Epithalamium, et Parentalia. Heredibus Rittershusianis carmen, ubi id prius legeris ac censueris, reddes, restitues: Quod aliorum Clariss. VV. lessibus adjungant, si sic videbitur. Porro mandatum accepi ab eodem nostro DD. Casp. Cunrado, viro elegantissimi amoenissimique ingenii, de conscribendis vel consignandis natalibus diebus Excell. VV. Dn. D. Scipionis Gentilis, D. Dinneri, D. Piccarti, D. Virdungi, D. Mauritii, D. Waldungi et procerum Academicorum quotquot sunt. Eâ in re cum tuâ egeam operâ, tuam imploro opem. Addas vero et patriam cujusque tuum natalem ne praetereas, et natale solum. Fac, si fieri pote, ut ad proximum Veneris diem certo

habeam. Est ad manus occasio sine grandi mercede Preslam scribendi: Ubi differas negocium, elabetur illa. Ad te vero D. Casp. Conradus proxime dabit, ita pollicetur. Atque hoc primum. Venio nunc ad Tuas, proprid. Cal. Decemb. ad me perscriptas. Transmisi tuas DD. Ph. Jenischio, Augustan. neque dubium mihi quin eas acceperit recte. Faveo viro, ob familiam. Is de facie ignotus mihi. De D. Scherbii et D. Sohneri scriptis edendis serio laboras; laudem promereris solidam. Scherbium non contigit mihi videre vivum. Virum fuisse in Philosophia ac Medicina summum, res ipsa loquitur. Eum elogio cohonestare cur renuam? Virtus et eruditio viri exigunt. Tuis vero precibus eo avidius locum do et adnuo, quo me par est magis magisque studere Academiae vestrae, quam florentissimam opto. Malo tamen vestros, quibus Musae et Apollo faventissimus hoc agere. Vale, quod superest, et responsum para ad condictum diem, uti scripsi. Vale cum familia quam felicissime. Norimb. die D, Thomae Apostolo consecraneâ M DCC XIII.

Idem Eidem.

FAsciculum a Dornavio tibi redditum gaudeo. De D. Nösleri vocatione si res adhuc incerta, quî fit ut per Urbem vox et fama vagetur, vocatum esse quendam longae staturae hominem ad Professionem Medicam in Acad. Altorf.? Quis vero ille sit cum ignarissimis scio. Locus Galeni (magni Medici et Philosophi, in cujus vitam nuper incidi, quam summâ cum voluptate pellegi, auctore Gesnero conscriptam) egregius est, et rem (nisi omnia fallar) apposite explicat. Ita est: In antiquis cum Graecorum tum maxime Rom. nummis alicubi videre me memini, quod ille divinus auctor innuit. Id vero in quadrigis exprimitur, cum equorum jugis annuli superiore parte adduntur: Iis denique lora sive potius habenae inseruntur, quibus in utram malit aurigator partem vertere equos facili operâ queat. Talem esse rationem nervorum, si bene adsequor, [gap: Greek word(s)] explanat Medicus ille summus ac coryphaeus; qui, pro Deum! tanta et tam multa scripsit, quae vix homo intra annos XXX. cum fructu legat omnia. O vere [gap: Greek word(s)] ! Ceterum eadem habenarum ratio, meâ opinione, adhuc hodie ab aurigis Italicis in Lombardia (in qua quadrigae frequentiores) servatur. De Ungaris nihil dicam: Quod Pannoniam non adcesserim. Anatomia dabit coram inspicere regimen nervorum manus. Haec tuo limatissimo ac politissimo judicio, Vir magne, lubens subjicio, et si a scopo aberravi, primus deleo ac cassa jubeo. Nobiliss. Prudentiss. amplissimoque viro Dn. Hieronymo Nicolao Paumgartnero schedam obtuli tuam, qui suam sententiam explicabit, cui facile concedam. Vale, Vir

florentiss. et mutuiter amare perge. Themistium agnoctarum hereseos principem dictum non me fugerat. Nolui hoc, quod parum honori foret auctori. Nicomediensem patriâ fuisse, incerto auctore fertur. Gratias ago, quod monueris: Et plura fac notes, nil gratius, quam liberae amicorum castigationes prae basiis (sed [gap: Greek word(s)] ) hostium adulatorum. Vale iterum et ignosce festinationi. Norimb. V. Eid. Vctil. M DCC XVII.

Idem Eidem.

QUantas Tibi gratias debeam, ipse intelligo. Debent mecum vidua et heredes Hoescheliani: Habeo correos debendi; quo facilius me ab hac liberabo obligatione. Si vacat, doce me de Jubilaeo vestro, quid quisque vestrum peroraverit; paucis innue; [gap: Greek word(s)] videam. Versiculos Girsneri et meos addere licebit, opinor, si typis demandabuntur orationes vestrae. Palatinus VII vir edixit celebrationem Jubilaei, commune uti beneficium restauratae doctrinae Evangelicae suis cum nostris Ecclesiis declararet. Non vero solus restauravit Germanicas D. Lutherus p. m. Ecclesias, sed socios sancti habuit laboris, [gap: Greek word(s)] reformavit. Quid de Galliis, Britanniis, Polonia, Ungaria, Dania, Suecia, Helvetia, Allobrogibus dicemus? CHRISTO Deo opt. ter max. solida haec sit laus: Organ [gap: Greek word(s)] n memoriam facimus honorificam: Non vero [gap: Greek word(s)] homines qui labi errare potuerunt; lapsi sunt, erraveruntque. Verum haec, tibi minus grata alibi occupato, mitto: Ac de manu tabulam. Vale, delicium Musarum ingens, et HELICONIS Parnassique: Et salve. Norimbergae VI. Eid. Nov. M DCC XVII.

Idem Eidem.

REddidit mihi tuas. Quas DD. Siglicio inscripsisti, Lipsiam recta curavi, soluto comistro, quod misisti. Sane non exactâ adeo missione mercedulae opus fuerat, quam solverem tabellario. Neque enim adsequor satis illa tua verba; Facio ex causâ hic non commemorandâ longius. Ignosce, quaeso, si unquam gravis fui amico, a quo exegi. Anno uno ultra mille et bis mille literas non invitus curo, transmitto, ad amicos ab amicis profectas. Pro omnibus, si solvendum sit, non semissis stipendii sufficiat. Tibi, bonis omnibus quotquot bonas amant literas, grata facere in hoc officii genere adlaboro lubens volens. Nili forte illa verba tua (quo magis inclino) ad maturatum pertineant responsum Lipsiam mittendum Siglicio. Quod si ita est, uti conjicio, nihil queror. D. Richterus jam Augustâ abiit, ni fallor. Officiosus est. Ad eum Patavii agentem scribam, aut Jo. Henr. Meibomium Henrici F. aere meo paret Mundini Mundinii de Seminc

librum. Hos duos nunc habeo Patavii amicos, quorum opellâ utor, si quid opus sit. Innue verbo et impera liberrime. Adferri potest libellus seu liber per mercatores, tabellarios etc. in votis erit tibi commodisque tuis inservire. Gratias vero tibi meritissimo ago maximas, qui nominis mei in Opere tuo Medico mentionem facias. De loco, nihil dubita, DISPICIAM. A D. Noesslero ad exitum Lips. mercatûs expecto responsum. Curatae sunt tuae, et meae Noesslero per Quaestorem Electoris Brandeburgici. Nequaquam periisse nostras putem. Hoeschelius Augustae VI. Eid. Octobr. obiit, eodem cum Hier. Wolfio [gap: Greek word(s)] inclusus sepulcro. Vixit et docuit Hoeschelius XXXVII. annos post praeceptorem in schola Annaea. Natus autem est Hoeschelius S. A. 1556. 5. Eid. Apr. teste Bucholcero vel potius Abr. Sculteto. De Jo. Jac. Grynaei Theologi Basil. morte placidissimâ susurrat fama, incerto auctore. Si quid rescieris, fac communices: Gratum erit nôsse emortualem diem. Natus autem est Cal. Octobribus Anno 1540. quo anno et Jos Scaliger Jul. Caes. F. in lucem prodiit. Vale. XVI. Cal. Nov. M DCC XVII.

Idem Eidem.

ITerum me dono ornas insigni, V. Excell. et CL. DD. Hofmanne, [gap: Greek word(s)] , quod a dante magnum apud me pondus habet, atque ut Medicus sit liber, non penitus horreo [gap: Greek word(s)] , cum eâ disciplinâ carere non magis possit Resp. quam Sole, quam igni et aquâ. Favi semper [gap: Greek word(s)] , quorum incensu Te magnum censeo habeoque. Merito. Ita editi a Te libri me docent, voluntque sentire. Ac Lectiones tuas Varias non sine ingenti voluptate evolvi. Praefationem in Eas D. Siglicio transmittam diligenter. Nescio sane, quid factum fuerit de illis superioribus literis: Ac suspicor, malam in manum eas praeter culpam meam incidisse. Responsum ante nundinas Lipsienses habere facile licebit. Orationem tuam legam, et lectam redire jubebo. Legi jam CL. Piccarti [gap: Greek word(s)] tenebrarum Papanarum, de editione quid ipse velit, non addit. Si typis mandandae sint, simul omnes conjungendae. Vos qui perorâstis, quid velitis, constituite. Typographus hunc aegre suscipiet laborem. D. Herdenio a Te salutem dixi, et donum obtuli. Gratias mecum magnas agit. Quod super est, velim Te, si ita placet, catalogum Bibliothecae nostrae Augustanae evolvere, quam mss. qua typis excusor. Utrumque mittam, vel alterutrum, si verbo innueris; enotabis vero, quos desideres auctores, eosque impetrabo, sub cautione de restituendo: Ac ut labore subleves bibliothecarium quaerendi libros, adnota, quo pulpito quisque sit liber; ita enim distinguitur supellex illa libraria. Vale, et me amare pergito strenue. Norimbergae. Pridie Elisabethae, M DCC XVII.

Idem Eidem.

NUper rediere, uti spero, ad Te D. Noessleri literae. Addidi ad Dn. Saxonium meas. Vix abierant, cum ecce DOMINUS DEUS mihi conjugem meam, obsequentissimam per annos XXII. menses III. dies XIX. vitae hujus vinculis exsolutam avocat, et ad gaudia coelestia transfert. VI. Cal. Decembr. id factum. Cum eo die paullo post sextam matutinam e somno evigilâsset, inclamat ter enixis admodum verbis opem meam uxor. Me praesto esse dicebam, et vestibus circumjectis, candelam adcendo, adcurro: Domesticos excito, advoco: Illa de doloribus et tumore capitis vehementer conqueritur. Ego tumorem ullum me videre pernego. At cum infestaretur angustiis animi, nullum praesentius remedium adferre poteram piis precibus: Ergo vota conjungebamus: Et [gap: Greek word(s)] ardentissime auspicamur, pergimus: EN apoplectico et epileptico concurrentibus symptomatibus (uti Medicus quem proximum advocabam fidem fecerat) tangitur, urgetur, et sudor frigidissimus tanquam guttae glaciales et fronte emanant. Adimitur facultas linguae; imo aurium, et sensuum omnium stupor altissimus inducitur. Aenemate adhibito, nihil profecimus aliud, quam ut materiem vitiosissimam emitteret. AT VIS TANTA MALI, quam natura pharmaco (Aquâ vites et Theriacâ Venetâ aliisque) adjuta superare nequiit. Quinque horium pugnatur, triumphat Libitina. Hic casus contra omnem meam expectationem, maximo meo cum luctu adcidit. Ignosces vero mihi, si minus ex arte descripsi agona hunc ignarus rerum medicarum. Sat esto: PIE VIXISSE ac inculpate: Beate mortuam extinctamque placide ANNAM MARIAM SEELIAM Simmerensem thori mei consortem fidissimam. Superest, ut eidem me adcingam itineri, neque enim hora certa, Mors plusquam certa est. Agebat illa mea (ah mea quondam!) XLIV. aetatis annum: Diem quae morte praecesserat, nil mali senserat. Melius me habebat. Nam praeter morem horâ sextâ lecto me continueram. Providentiâ singulari id factum arbitror DEI nostri, qui me ventriculi imbecillitate laborare voluerat: Ejusque causa in geniali thoro me haerere destinarat: Ne absente me in museio, sola esset ac moreretur me nescio, nemine domesticorum praesente. Agnosco divinam bonitatem, saepius mihi propitiam, et in praesentissimis vitae periculis liberali manu asserentem: Ac memini me illo ipso die ante hos XXIV. annos (biennio ante nuptias meas) ad Rheni ripas periculosissimo a malo liberatum vindicatumque divinitus. Laus et honos et gloria [gap: Greek word(s)] . In hoc omine desinam; et a te aliquid solatioli expectabo, tuo commodo. Vale, Vir magne. Saluta Dn. Collegas, VV. CLL. officiose. Norimbergae,

prid. Cal. Decembr. qua terrae mandabitur mea (ah mea!) viduum me miserum! M DCC XVII. Saluta matronam tuam.

Idem Eidem.

TE, Vir Exc. Amice [gap: Greek word(s)] male habuisse, nuper significavit nescio quis [gap: Greek word(s)] tuorum, aut certe Amicus communis. Gaudeo Te cum Hygicia in gratiam rediisse: Et opto Tibi hoc solidum totum esse. Curas meas auxit, crede, invaletudo tua: Nunc perfundit me gaudio ingenti reconvalescentia item tua: Cura, valeas, et parcius lucubrationibus Te da. Rittershusium enecuêre [gap: Greek word(s)] , ut omnes dicunt. DD. Richtero scripsi de libellis, quos petebas: Nullum vidi responsum. Dn. Tobias Pontanus coram negotium curabit rectius. Ei dabo literas Patavium perferendas, ad Amicos. De oratione tua Jubilaea nihil audio: Non ego Theologicorum censor libellorum: Sunt alii: Juridica quandoque dantur a Scholarchis vel Philologica mihi censenda. Haut vero lcio, quanti mea virgula facienda sit. Catalogum Palatinum non memini me videre unquam: Sed Bibliothecae Vaticanae atque Monacensis: Olim utrumque catalogum Hoeschelius [gap: Greek word(s)] legendum dederat. Anni sunt XIV. et amplius. Gruterus, quae pollicitus est exemplaria Galeni mscr. submittet. Vir est priscae fidei, candoris nivei pectus gerit: apertâ fronte promit, quae premit intus. Vale, Virorum optume, ac dulce decus meum. Norimberg. die [gap: Greek word(s)] , M DCC XVIII.

Idem Eidem.

REdeunt ad Te, libelli duo Dornaviani, quos superiore hebdomade ad me miseras pro quorum usu gratias Tibi ago magnas. Felici fato Mezeradius finiit. Eheu! Tragicum spectaculum Friderici Baronis Teuffenbachii Oeniponte! Audisti, opinor, capite plexum heroem fortissimum, quod arma contra Caesarem tulerit, Niclasburgum oppugnârit in Moravia. Cum enim superiori anno ad thermas Faberianas seu Favianas (Pfeffersbad) in Rhaetia prima sitas adiisset, valetudinis causâ curandae, ab Austriacis exploratoribus interceptus, et et Oenipontem deductus fuit captivus. Nuperrime 17/27. vel 16/26. Maji in theatrum productus publicum, decollatum est, cum Evangelicam religionem Orthodoxam constantissime profiteretur. Hîc finis, haec meta Viri. Jam quid de L. capitibus Pragae in diversis carceribus detentis futurum sit, brevi audiemus. Sententiae capitales jamjam conceptae sunt. Clementiam exerceat exeratque Caesar, et aeternâ laude mactabitur. Comitia Ratisponae indicta Septemviralia Pragam transferentur, ut opinio est; Sedincertnm adhuc. Vale, vale, et DEUM

exoremus, ut mitiora det tempora! M. Petrus Fradelius (ita Doct. Casp. Cunradus ad me Breslâ retulit) 3/13. Maji diem obiit Breslae, quo venerat miser, extorris, exspoliatus bonis, quae Pragae occupârunt Josuitae. Et hoc addo, M. Ehingerum omnes recepisse libros e Bibliotheca Augustana Tibi submissos. Iterum vale, DD. Hofmanne, et mihi amorem perenna tuum. Norimbergae prid. Dominic. Trinitat. M DCC XXI.

Joh. Weitzius Eidem.

VIs, Hofmanne, tibi me scribere? nulla sed offert
Se mihi materies judicio apta tuo.
Cur ergo vanis aures tibi radere nugis,
Obstrepere insulsô curve tenore velim?
Absit ut in nihili re perdam verba, dolorem.
Quae pariant oculis, pondere caessa suo.
Ecquid enim scribam? nostris quod ferrea in oris
Martis progenies, cuncta fere atteruit.
Exhaeusit loculos, spoliavit scrinia, cellas
Deplevit? verum haec nota sat ante tibi.
A calamo Generi; Tibi quem minimissima quaque
Ceu decet hoc ipsum, scribere non dubito.
Post truculenta famem, scribam, quod pestis in omnes
Grassetur passim? haec nota sat ante tibi.
A Generi calamô. Nil ergo scribere possum,
Quam SALVE atque VALE! scribo ita, credo, satis.

Idem Eidem.

INtimis commotus fui sensibus in conspectâ tuâ manu, Clariss. D. Adfinis; et credas mihi velim, saepius in eô fui, ut literis ad Te meis inviserem; Sed rejecit semper et impediit turbo ex transverso aliquis, quod apud nos nimis quam crebrum, qui tantum non miseriarum theatrum sumus, et undiquâque Harpyjarum expositi ungulis. Et quam nobis Jrenen vicina nobis Norimberga, dabit aut excludet? Lenta ibi omnia [gap: Greek word(s)] eunt aut procedunt consilia, quae nimis diu nos [gap: Greek word(s)] suspensos habent. Interim [gap: Greek word(s)] hostili manu redduntur. Sed ad tuas. Depingi curavi, quae volebas. Agnus cum vexillo ecquod [gap: Greek word(s)] , ecquod draco habeat; ego cum ignarissimis scio, cum nuspiam eâ de re quicquam legerim, et nostrates, qui jam rerum potiuntur, et ad clavum

Reip. sedent, alto silentio talia involuta, omnino insuper-habent, et ne hili aestimant aut pili. Unde etgo eruam isto oculta? Simus contenti illis, quae utrique vides superscripta. A Lindemanni filio nihil extorquere queo blanditiis et precibus, dum semper praetendit, avi sunt Majestatum nullibi apparere autinveniri. Et sic fallitur auguriô spes bona saepe suo. Vides igitur quid possim, imo quid non possim. Pro transmissâ icunculâ tuâ gratas tibi grates dico. Ita nempe oculis usurpare quotidie possum, quem tot annos saltim animo. Vive, vive, mi adfinis optime, nostri non immemor!

Clar. Viro, Dn. Tydaeo, veteri amico, multam per te eamque officiosam dico salutem. Gothae feriâ Pentecostes primâ, A. 1640.

Idem Eidem.

CLarissime Dn. Adfinis, et Amice honoratissime! In nuperis non licebat quidquam ad Te mittere mearum exercitationum: Quas, ut confido, felicioribus jam accipies avibus. Eisdem si oculos adjeceris tuos, [gap: Greek word(s)] velim seponas, et noris, nos nostris, pro opibus facere moenia. Parvae aviculae minutos habent nidulos. Vixit apud Vos aliquot ante annos Phil. Carolus, vir in omni Philologiâ exercitatissimus; qui ubi locorum jam vitam ducat suam, gratum erit, si per te sciero. Dum autem vobiscum fuit, plurima se arcana foras daturum promisit: Sed egregie hactenus spes plurimorum cludit. Virdungus autem [gap: Greek word(s)] duas invulgavit orationes, quarum prior causas caritatis annonae; posterior remedia exposuit, apud vos habitas A. 1614. et 1624. ut vidi in Digestis pietatis Amplissimi Dn. Vestri Richteri. Illas si per te impetrare possem, animo libenti sumtus refunderem. Quaeso illas mihi cures. In Salviano antehac Clar. Rittershusio subsidiariam praestiti operam: et quia, alterius indicio, meae notae et observationes D. Rittershusii commentario sunt adjunctae; Ampliss. Dn. D. Nicolaus, P. P. apud vos Excell. quem peramanter per te saluto, exmerito mihi debet exemplum, quod ex facili abeodem indipisci poteris. Alias nihil apud nos novi nisi quod hodie exsequias sumus ituri Dn. Joh. Lindemanno juniori Cantoris olim nostri filio. Ita veteres paulatim migrant coloni: Inque brevi spatio mutantur saecla animantum; Et quasi cursores vitai lampada tradunt. Lucret. I. V. 77. Tu Virorum optime, et amice indulgentissime, vive ac vale diu, ô diu! Gothae 6. Augusti. A. 1640.

Idem Eidem.

EXcellentissime Dn. Adfinis! Cum vix tuas accepissem, e vestigio Kolhansium conveni, inclusas obtuli, et de Nepti tuâ cum eodem verba copulavi, ex quo ipso jam quoque intelliges, quid cum filiolâ faciendum. Sed quid? an et tuus ignis non est sine fumo, nec fama sine osoribus? Scilicet hic mos est horum, Undanck in fine laborum. Cum fecerimus omnia, tandem mundi gratiam reportamus. Et quid speremus de posteritate? fortasse an illa, si qua tamen est futura, majorem rependet nostris laboribus applausum, quam, qui nunc sunt homines facere aut dare, habent in more positum. Doleo ob morbum tuum; quem tu tamen moderato sustinebis animo, eique curâ quoque tuâ occurres, pro virili. Valerium Flaccum ante aliquot annos in lucem Lipsienses ediderunt, cujus desidero effigiem. Quaeso te, si Patavium literas exaraveris, utrum illam exinde habere et nanscisci queas, tenta. Novi enim magnos istis in locis habere te amicos, a quibus ex facili tale quid impetrabis. Friderici Syncopii matercula avide admodum desiderat scire, utrum ille adhuc vobiscum degat; si nosti, ubi gentium se teneat, ne quaeso grave sit vel tribus significare mihi verbis. Quotiescunque enim me videt, sollicite de filio quaerit, et de ejus salute est anxia. Qui has ad Te perfert, Cos. nostri filius est, Johannis Meusmanni, cujus pater Volcmarus, proculdubio in recenti tibi est memoriâ adhuc. Et quia nemini vestratium est notus, sicubi consilio adjuvare ipsum potes, ut de tolerabili mensae et victus ratione eidem prospiciatur, ne te pigeat eidem te dare, et vel digito monstrare, quae via in eunda. Dn. Ruperto per te amicam dico salutem, eique iterum de Oratiunculis Phil. Caroli vello auriculam, alibi compensabo, si quid impetravero. Sed ignosce garritui, salve ac sanus salvusque adhuc longum vive atque vale, miexoptatissime Adfinis! Gothae. 19 Junii. A. 1641.

Idem Eidem.

REdit ergo ad vos Lempius, Clar. Dn. Adsinis, post tot morarum ambages, quibus fuit, praeter suam culpam, detentus. Nam negotium novercale Isennaci res intricata est; eoque ita, abiit Kolhansius, ut illam faciat expeditam: Neque dum rediit, dum haec scribo. Versiculos tibi mitto, pro ut jubebas; utrum scopum tetigerim, tui esto judicii, Enterus Noribergensis Bibliopola ad nos venit; homo est, ut novisti, ad rem attentus nimium. Caeterum diligenter inquiro, utrum expiscari quippiam possim de Johniis; vidua Gothardi nuper abiit ad plures, et cum genero ejusdem egi; si quid forte in monumentis et cistis invenietur, dabo operam, ut ad tuas perveniat illud manus; et jam per Lempium

mitto membranam, quae ante C. annos, et quod excurrit, fundationem conceptam continet; si ulterius eruere alicunde quid potero, non deparcam operae, ut particeps illius fias. Si quid desideras meis in versiculis, fac ut sciam, et limam adhibebo. Dn. Rupertum, virum doctissimum, per te saluto; rogoque utsi quid habetis, Philologica vel Historica qui concernit, me ejus consortem faciatis. Vive, Valeque atque garritui huic da veniam. Gothae 3. Julii, A. 1641.

Idem Eidem.

CLarissime et Amplissime Dn. Adfinis! Pudet tam sero ad te meas perferri literas. Sed culpam unice in viarum intuta possum rejicere, quas ubique locorum insidet Bellonae turba aut colluvies. Utinam Pax constans sodalitium istud turpe nostris ex oris, imo totâ Europâ eliminaret! Ratisbonae nimis quam lente pacis tractatur opus aut negotium, atque in stabiliendâ amnistiâ admodum dubie heretur. Perimus, nisi quid adjuvet supera illa manus. Turbatur undique gentium et tantum- non in vertitur hic orbis rerum. Quam stupenda de * * audimus! quid * * dico? Rebellionis istud telum noxium in Germaniae nostrae visceribus haeret, nec quidquam malorum videmus, aut vidimus, quod non ab hâc scaturigine diffusum. [gap: Greek word(s)] . In obitum nostri Kernii paucos transmitto versiculos, quibus quid facias, tui est arbitrii. Ruperto vestro auriculam vello de Caroli Orationibus, quas de fame publicavit, itemque de Soloecismis. Saluta quaeso nomine ipsum meo, et jube, sed blande, utvoto meo satisfaciat. Sed audi, quod nunquam fortasse quisquam credidisset. Princeps noster, Dn. Ernestus, Schleusingâ huc Typographiam traduxit; cujus praefectus Petrus Schmidius paucos ante dies cum familiâ appulit. O mirum! Triumphet Gotha ob tantum hoc bonum! In adjunctâ Gotharti Jonii vitae recensione invenies, quod antehac nec ego legi, nec audivi. An tute ipse, dubius equidem sum. Schedam vero tibi illam transmitto, quemadmodum ab ipsô accepi Concionatore. Tu cum tuis a me salve Virorum Optime, atque ubi videris M. Tydeum, ipsum quoque saluta. Vale ac Vive! Gothae VI. Martii A. M DCC XLI.

Idem Eidem.

AMplissime Domine Adfinis! Vidua Valentini Kernii, qui frater tui generi fuit, filium suum Joh. Christoph. ad vos missura est, si tolerabili modo sumptu apud vos se sustentare possit ille. Matris igitur rogatu ad te scribo, ut quamprimum me certiorem facias, quid tui consilii sit, et quî res aggredienda. Responsum itaque matura, et simul significes velim Clariss. Dn. Ruperto praemissâ officiosâ Salute, me fasciculum ipsius recte curatum accepisse, cum literis ad

Kolhansium adjunctis. Proximâ quaque occasione literas ipsemet ad Dn. Rupertum dabo, et pro Carolinis opusculis gratias agam. Quid amplius? Mantua vae! miserae nimium vicina Cremonae! Ita Thuringia fit Martis funesti Orchestra. Nisi DEUS [gap: Greek word(s)] succurrerit, periimus, et factum de nostris est. Beatos vero vos, qui [gap: Greek word(s)] nunc agitis. Pacem Spiritum habuimus in ore, et suspiriis intimis poposcimus; et ecce in medios Thuringia ignes incidit, quos qui sopire queat, hominem videmus neminem. Meliora tamen speramus indies. Tu Virorum summe, et mihi Carissime, in his turbis bene age, et tibi viridem senectam det ille, qui in manibus sortes nostras gerit. Vale cum tuis omnibus! Gothae festinanter VI. Novemb. Cum vix ex plumis me proripuissem, 1641.

Idem Eidem.

AMplissime et Venerande Domine Adfinis! Vidua Val. Kernii, adfinis olim-nostri, ad vos missura est filium suum Joh. Christoph. si modo tolerabili pretiô victum adipisci poterit. Confugit igitur ad Tuam Excellentiam, et consiliô tuô id, quicquid hujus agitur, fieri et suscipere vult; rogatque et ego cum illâ, ut si grave non est, brevibus animi tui sententiam exponas et declares. Si honestum famulitium apud Nobilem, aut alios bonae notae studiosos impetrare et habere sustentationem posset; gratissimum hoc matri accideret, si modo interim filius literis vacare et operari Musis quibit, neque ab earum complexu multis impedimentis avelletur. Juva itaque mi Optime Dn. Adfinis consiliô nos tuô, et quid agendum vel tribus significa. Probus est adolescens Joh. Christophorus, et studiis libentius adhaeret, quam nugis ac levitatibus aliis indulget. Superiore aestate certas ob causas Oetingam ipsum mittebamus, sed re infectâ, ab Adfine itidem nostrô Nicolao ab Helfant ad nos remissus fuit. Ita saepius optime cogitata secius cadunt, quam speramus. Fallitur augurio spes bona saepe suo. Multa et praeclara habent heredes Helfantii expectanda, et postulanda Sultzbachii in Palatinatu, et Weissenburgii, quod a Coronâ habet nomen: Sed in his rerum omnium ruinis ne obolum quidem impetrare possunt. Itaque nunc utendum navigatione secundâ, cum prior non succedat, et spes omnis decollet. Tu mi Adfinis, asylum nunc es, ad quod decurrimus: Fac, quaeso, ut transferri ad vos, tanquam ex naufragio ad portum tuus Cliens possit. Merito enim Tuum nomino, cum unice abs te subsidium petat, et auxilium. Quod ut impetret, et inveniat, majorem in modum peto. Salve ac Vale, Musarum Delicium, sed et noftrum! Praeproperanter. Gothae XV. Jan. A. M DCC XLII. quem ut feliciter decurras cum Tuis, animitus opto, voveoque.

Idem Eidem.

MEnsibus exactis, orbis quos circinat, anni;
HOFMANNE, Altdorfii gloria, noster amor:
Ex animô factum tibi velle et fausta vovere,
Ardor me Coeli fusus ab arce jubet.
Nam mihi sic in te est ignita medulla profunde,
Candor ut hic speret posse placere tibi.
Hactenus alterni verum nil scripsimus. At sic,
Me nisi mens fallit, mutuus arsit amor.
Ergo tuos deinceps me inter numerabis amicos,
Quos bene-complecti rite-volentia avet.
Bis duo lustra mihi fluxerunt, primitus ex quô
Te licuit patriâ cernere in urbe mihi.
Auspice quod factum VVeidâ, fabri in aede Brilani,
Qui tibi nescio quô junctus amore fuit.
Hinc defixa meô tua gesta nomina Corde;
Inque meô vivit pectore imago tua.
Hinc simul impulsus tam longa silentia rumpo.
Quod faustum Sanctus cum Filiô esse velit!
Quodque trias Charitum bene vertat et inclita Pallas,
Te prae eo hôc scriptô, sit tibi velle sequi.

Clarissimos et Praestantissimos Dominos Collegas Tuos, Dn. M. Piccartum, amicum [gap: Greek word(s)] , et Dn. Virdungum officiose salutes a me velim per occasionem. Aliquoties me ingenii tui foetibus beâsti; Gratus sum, et paria taciam [gap: Greek word(s)] brevi.

Idem Eidem.

VIR Clarissime. Ab illo usque temporis articulô, quo tuas sane quam jucundas, accepi, prae moerore adeo miser atque aegritudine consenus. Non enim filiola tantum excessit e vita, sed etiam Sophia, thori fortunaeque consors longe suavissima, extremum vitae diem morte confecit, et postremum mihi Vale dixit. Verum postquam satis jam dolui ex animo, et curâ me sat et lacrimis maceravi, omittere deinceps tristitiam libet, atque expuere ex animo miseriam. Nam fidem dedi rursus Virgini primariae, omnique Virtutum genere florentissimae, ANNAE, Dn. Christophori ab Helfant, Senatoris et patricii quondam Erfordiani,

relictae filiae. Cum quâ cum nuptias ad XX. Januarii, anni instantis hîc sim, DEO benê fortunante, celebraturus; ad easdem Tuam praestantiam quoque, tanquam singularem fautorem, solenniter invito; mirum in modum rogans, ut si per occupationes licet et taedium viae tolerare non piget, hîc in patria Te nobis sistas praesentem, et festivitatcm meam nuptialem splendore tuo exornare ne graveris. Habiturus me ad alia quaeque es omni tempore, donec in hoc aliquis corpore sanguis erit, sine exceptione quam paratissimum. Interim cum Dn. M. Piccarto, molestum tibi ne sit oro, nostro honori accinere hymenaeum, eundemque ut primum transmittere Dn. Hoeflichio. Sic bene vale et diu vive patriae tuae insigne ornamentum, ut et Academiae, in qua luces [gap: Greek word(s)] . Gothae die Andreae Anno M DCC XVI.

Idem Eidem.

DIu tibi, Cl. Hofmanne, responsum debeo: Et quid esse me hominis putas, qui benigne provocanti me tibi non stiterim? Ecce, me sisto et culpae veniam precor; si tamen culpa dicenda est, cum quis occupatissimo obstrepere inanibus verecundatur literis. Et quid aliud, quaeso hae ipsae erunt? nullâ rerum scitu dignarum fruge obsitae. Ne tamen plane steriles sint, Epaminondam secum apportant, at quanti momenti bellatorem ac ducem? Alaudam etiam intimam tibi, gratnm nostrorum palatis autumni hoc tempore nomen, sed verno auribus. Quaeso nugalibus hisce ineptiis ne succenseas, cum legere dignatus fueris. Nôsti Plautinum illud: Nos pro nostris opibus facimus moenia. Ceterâ, fractis remis nunc discimus currere. Monetariorum et dardanariorum sive collybistarum fraudibus tantum non emedullati deruncinatique ita sumus, ut lixae, calonesque et ultimi trahariorum opulentati in rerum omnium vivant abundantiâ, nos in ultimâ stemus salutis tegulâ. Et nisi imminuatur monetae valor, quî nos sustentemus, vix dispicio; adeo etiamnunc verat tritum illud: Macilentos esse et famelicos oportet homines de schelâ. Expectamus edictum publicum nostri Principis, ut decedat monetarum valori aliquid; verum dum consultatur, Saguntum evertitur. Interim [gap: Greek word(s)] primas fert et disturbat omnia aut potius absumit,

Scylla vorax, raepis et cupis et capis et trahis ad te.
Gurges et altior, arca voracior, alta lacuna,
Insociabilis, insatiabilis omnibus una.

Si vos ubertas et pax aurea cum Pluto benignis adspicit oculis et arridet, gratulor vobis de tantis bonis: Nos speramus meliora, quaesolus ille dare potest, qui cuncta potest; cui Te, Vir Cl. commendo cum Tuis. Ignosce garritui inepto. Gothae VIII. Septembr. Anno M DCC XXII.

Idem Eidem.

UT animus gestiit, excurrre ad vos et oculis arbitrari ea, quorum [gap: Greek word(s)] delineabas tuis mihi literis: Sed quî corpus hoc tanto aestui ferendo sit, et non morbum incidat? Ante decennium cum circa hoc tempus abiissem Coburgum, inter viam febri infestabar, ardore infestissimâ; quâ vires ita fractae et prostratae sunt, ut reliquias videar mihi adhuc circumferre. Itaque quia isti occasioni tempus sese jam subduxit, nunquam aedepol quadrigis albis indipiscar postea. Sed tamen gratas grates tibi dico pro tam humanâ et benevolâ invitatione; cujus non obliviscar, dum spiritus hos regetartus. Glaseri, quondam collegae-nostri, filius has tibi tradet; et hac spe atque [gap: Greek word(s)] vos adit, an forte invenire conditionem commodam aut paedagogiam nancisci queat; vel si haec spes de collat, famulitium honestum. Quaeso te, si potes et facultas est in manibus, vel parentis causâ ipsi ne desis! Ita, spero, se geret, ut Spartam ornet et virorum bonorum expectationi respondeat. Novi nihil habeo, de quo potissimum scribam: Nisi quod Annibal ad portas nostras fuerit. Eichsfeldia flammis absumitur, et miselli incolae et accolae ad incitas extremosque terminos paupertatis rediguntur; res aufertur cum pulvisculo ac diripiuntur omnia. Quis anno superiore hoc persuadere sibi potuisset, istum angulum Martis orchestram futurum? Deus misereatur nostri, et molem belli devolvat in gentes, quae bella volunt et Martem spirant! sed, quod pene exciderat et animo effluxerat, Carmen transmisi D. REMO, quo expressi affectum meum ad vos excurrendi; quod videbis ubi cum vestris [gap: Greek word(s)] adspexerit lucem. Plura nequeo; jam enim avocor, ut una cum Tobia Flemmingo sponsam Denstadio adducam Dn. Georgio Breithauptio, Syndico nostro, qui aliquandiu in vestra vixit Academia, et tibi notus est. Bene vale, aclongum vive, [gap: Greek word(s)] Gothae celeri calamo XX. Julii Anno 1623.

Idem Eidem.

UT nusquam tuta fides! Nam ecce ante septimanas sex; ni animo fallor, tabellarius nostrâs ad vestri Scabinatus Synedrion a nostro Praefecto Kolhansio fuit amandatus et octo thaleris munitus, quas tibi solveret: At quid accidit; quod abominamur. Nebulo enim iste se cum pecuniâ [gap: Greek word(s)] , nescio quo proripuit et subduxit; atque ita quasi lares hiantes, nos spe nostrâ frustratus insigniter fuit. O impostorem sceleratum! Et ideo de hoc manticulatore te facio certiorem, ut literas tuas, si quas eidem fortasse commisisti, in Morboniam cum talis modi transfuga abiisse scias. Subditi N. rapinis et expilationibus

[gap: Greek word(s)] expositi sunt, eaque ab impio sustinere coguntur milite, quae vix in Scytharum solitudine paterentur. DEUS hos vultures cispellat a nostris cervicibus, et Germaniam tranquillo in statu rursus collocet! Eidem TE una cum tuis etiam atque etiam commendo. Salve age et longum vive. Gothae XXI. Octobr. Anno M DCC XXIII.

Idem Eidem.

CArmen hoc qualequale anno ad Te superiore miseram cum aliis nonnullis ineptiis nugalibus; sed cum latore suo perierunt haec et illud. Utinam et illi, qui misellum vitâ spoliârunt et in foveam dederunt praecipitem! Epigrammation autem hoc, si placet Galeno inserere tuo poteris; sin displicet, eat quo Volusii Annales. Mitto notas ad Theocriti Eidyllion quoddam, quae si ad gustum sunt aut salivam movent, gratulabor mihi. Laborem ad singula Idyllia ante aliquot annos similem absolvi, sed delitescere adhuc cogitur et sese continere intra musei cancellos sive angustias. Heri tristem hîc casum conspeximus. Caminarius, dum favillaceam futiginem in aedibus nostri Praefecti expurgat, ebrietate, ut ajunt, et temeritate impulsus e fumario in fastigium se domus dedit; sed actutum in terram excussus tanto cum impetu fuit ad aedes usque, quae ab Oviculâ nomen habent; ut, cum preces vespertinae essent visitandae, ipsum mactrae impositum habuerim obvium; et adhuc heri circa quintam efflavit animam, et dum haec scribo, terrae demandatur. Hassia nostra vicina adhuc molestatur suis Harpyiis, quae incolas omnes miserum in modum exsugunt, contactuque foedo omnia conspurcant. Qui Tragoediae hujus futurus sit exitus, patefaciet tempus. D. Virdungum, virum doctissimum, officiose a me quaeso saluta, ut et D. D. Rittershusium. Vive ac bene vale. Gothae praepropero calamo XIX. Sept. 1624.

Idem Eidem.

ANno ulterius in Sigeô fui, et respousum tibi debeo. At ignosce, et benigne interpretare silentium, cujus sonticas en tibi causas. Anni superioris autumno tempestas morbi contagiosi ac pestiferae luis iterum urbem nostram infestabat, ut paene piguerit calamo admovere digitos; adeo in squalore et luctû eramus. Amisimus tunc par Diaconorum, M. Joh. Kempfium et M. Justinum Sorgium: Et ita nostrum Ministerium gemino fuit ictu concussum. Scholae nostrae alveoli plane erant disjecti et dissipati, neque florem adhuc pristinum recuperavit, Ver hujus anni et aestatem militum, quid militum? Harpyiarum

transitus adeo nobis funestâ runt, ut vix tuto extra portas efferre pedes licuerit. O calamitates! ô malorum maria! Interim amorem tui et memoriam nunquam remisi. Absit! In ore mihi crebro Hofmannus, in pectore semper: Quem amavi, etsi non scripsi. Interea temporis moestissimi quoque nuncii excepi ictum: REMUM, illum meum, illum tuum, illum omnium occidisse; amorem et delicium hactenus meum, tuum, omnium: Nuncmoerorem. Ingens vulnus meo inflictum animo est, viri hujus repentino obitu. Sed quid? Etiam hic Phoenix natus est pati, natus mori. Inscripseram illi, en hîc Exemplar habes, Commentariolum meum in Horatii Oden de laudibus vitae rusticae; sed antequam foetus hic lucem adspicere coepit, ille desiit; itaque nunc est sine Levano. [gap: Greek word(s)] Camerario, Academiae vestrae Cancellario, parentavimus: Sed an illa sive epicedia sive lessi fuerint vulgati, me fugit. Si publici sunt facti juris, abs Te exemplum expectabo. Remus omnino dignus est, quem postuma fama celebret: Innue modo et justa viro magno faciemus. Jam ad vos iter instituit Christophorus Kernius, Medicinae Studiosus, Adfinis meus; cui ego potissimum auctor fui, ut ad Te abiret, promotionem certam ipsi non defuturam, omnimode persuasus. Majorem itaque in modum rogo, ut quia [gap: Greek word(s)] habet [gap: Greek word(s)] , velis eidem de commodâ aliquâ occasione prospicere, vel vobiscum; vel Norimbergae Collegio Medico ipsum commendare. Addiscere et profectum sive progressum faeere, animus est; itaque Medico alicui celebri inservire promtus paratusque est; et de alacritate ejus nullus plane dubitare debes. Fac periculum; et plura invenies, quam ego vel sexcentis elogiis tibi insinuavero.

Quanta vales, scio, multa vales, spe divite pauper
Hactenus hoc sensit plurimus, Huic fer opem!

Si rescripturus es, literas mitte Coburgum ad Camerae Secretarium Stephan. Cornarium, vel ad D. Eichornium. Bene in Domino vale, ac vive, rerum hac rutubâ quam rectissime. Gothae calamo celeri XVIII. Septembr. 1626.

Vincentius Valentinus Eidem.

CUm ex scriptis tuis, vir eruditissime, omnique amore et laude dignissime, voluptatem eumque fructum percipio, ut, quasi sint jejuni et in explebilis animi cibus, cogar ea semper in manibus habere, semper perdius pernoxque legere, et volutare, quod vero responsum protinus non dederim, ut futurum tuae literae praesagiebant, id non tam quibusdam scribendi muneribus mihi illa eadem horâ, qua illae redditae sunt, injunctis adscribendum est, quam sedentario cuidam ingenio, et inscribendo prorsus veternoso, mirum enim dictu est, quam soleam ego difficulter, cum alioquin in reliquis pigerrimus non sim, ad literarum explenda

officia excitari, hocmorbo ipse laboro, alii alio quilibet ex utero matris, ut credo, quasdam exportat animi aegritudines, quibus neque Menecrates, neque Apollonius, neque Aselepiades medicinam faciant, sunt namque, ut Euripidis dictum de mulieribus usurpem, [gap: Greek word(s)] . Quid sentis (inquies) de usu illo lienis? Ego equidem alias senseram lienem conceptaculum esse, in quo sanguis crassior, et impurior, qui non exugatur peculiariter a liene, ut voluit Gal., sed, ceu placuit summo naturae genio Arist., ad infernas omnes corporis partes alendas divaricetur, diligentiori quadam ratione elaboratus fieret proxima spirituum materies, idque duo potissimum persuadebant, alterum, quod lien viscus est plurimis, iisque amplissimis arteriis donatum, alterum, quod nullam poteram aliam invenire viam, qua sanguis adsinistrum cordis ventriculum deduceretur. Nunc vero opinionem meam labefactari, sententiamque arbitrantium lienem et ipsum esse sanguinis officinam firmis admodum conjecturis inniti ex tuis thesibus intelligo, quas si commentariis ut coram dixisti, illustraveris, mihique fusius expositas legendas tradideris, facilimum factu erit, ut inveterata sententia deposita tuis partibus, licet alioquin meis opinionibus soleam pertinaciter adhaerere, subscribam. Sed jam epistola, ne suâ garrulitate tibi obstrepat, exitum quaerit. Reliquum est, ut te etiam atque etiam orem me, ut coepisti, ames, mutuaque haec amicitiae studia, cum per graviora licuerit, fovere ne graveris futurum recipiens me memini unquam in te amando atque colendo concessurum. Vale, bonarum artium decus ac columen. Datum X. Cal. Febr. 1614.

Theodorus Goleston Eidem.

Commentarium vestrum de thorace, mirificae doctrinae atque elegantiae plenissimum accepi, ex quo intelligo, quantum excellentiae et beneficentiae vestrae debeamus nos atque universa hominum gens, qui tam tumultuoso et infelici seculo Philosophiae atque Anatomiae studia ne intercidant, curâsti sedulo; nec minori industriâ, quo Galenus ex squalidissimo sepulcri situ resurgat, operam das. Quo mihi gratiores accidere literae vestrae, quibus, dum Te et conquisitionem voluminum jam editorum, et cotidianam mscr. inquisitionem fecisse audio, laetor admodum, in uno eodemque curriculo utrumque nostrûm desudâsse. In quo, ut ad calcem citius pervehamur, quousque provectus ipse sim, enarrabo: Neque diffitebor, mihi quoque inpromtu esse opera auctoris tam integra, quam per partes edita, qua Graeca qua Latina, quae per annos supra 20. corrogare potuit vel labor vel sumtus meus. Quin et ex MSS. nonnullis Britannicis, ex adnotationibus Jo. Caji et aliis, quorum catalogum inclusum accipies) excerpsi omnia quae visa sunt, atque in quinque lib. chartaceos eo ordine digessi, ut singulae notae transscriptae

singulis paginis lineisque Basileensis editionis ubique respondeant. Quorum omnium subsidio et meo quoque labore, ad Lalamentii specimen atque exemplar addito, castigati mihi sunt aliquot auctoris libelli, praesertim ii qui habentur Tomo 3. Tractatus Galeni IV. vel V. qui quod pueris Grammatical. usui sunt, facilius venum exponi queant, quia prae ceteris meo labore correctiores essent, decrevi in lucem edere, sed chalcographorum nostrorum sumtuosi typi et artes aliae (nôsti cetera) morae fuere, una jam spes in Francofurtensibus typographis, vel Parisianis. Quanquam illi ex se ipsis editionem Gallicanam (quo deterreantur Germani) jamdiu minati sunt; cujus tamen nisi unicam pagellam, seu operis promissi titulum non parturierunt: Quibus Juno Lucina fer opem. Utinam Salmuriensis illius Medici exequiae, seu reliquiae sacrae quaecunque, ne dissipentur; quo minus miracula (si ad nos pervenerint) in editione nostrâ futura possint edere. Rogatu vestro conveni Seresium (qui apud nos in vivis est) nec dum de illo Caji opusculo (quod maxime desideravi) factus sum certior. De lib. Galeni non extantibus titulum habet Cajus in versione suâ libelli de lib. Propriis, impress. Lovanii 1556: Qui quatenus ad eum, quem quaeris tractatum pertinere possit, nescio. Sed breviter, ut quod omnium caput est, complectar; cogitamus editionem. Ejus quoque satagunt Galli. Accingunt se medici, flagitant bibliopolae. Quo quisque consilio, viderit vel utilitas, vel religiosorum factio, vel facultatis Jatricae decus. Dn. Charterius Gallus, qui nuper Reginae nostrae Archiater fuit, ad meas aedes ante annum venit. Quid ego in hac re praestare possem cum rescisceret, convcntum est illico. Promisit mihi adnotationes, quas plurimas e mscr. unde unde corrogatas ostendit. Summam negotii meo arbitratu futuram. Quid, inquam, Domine? An religionis partes, an typographorum commodum in mora est? Galenum hercle resuscitari, medicorum religio esse debet. Id in Germania, an in Gallia fiat, quid quaeso interest? an etiam in mediâ Turciâ? Jungamus medici ubicunque, terrarum amicas manus. Quibus cum ille alacriter annuisset, me tunc absente, proh dolor, vir amicissimus, subitaneo Regis nostri jussu, una cum suis mscr. in Galliam reversus est. Nunc quanquam insensissimis animis dissideant principes nostri; pax tamen, quae subditorum opinionibus haeret, annuente numine, reducet haec studia nostra in pristinam viam. Sin minus, aliqua dabitur saltem, Gallicanas illas adnot. (quae unae vobis desunt) a Medici illius bonitate recuperare. Quod si ex animi sententia evenerit, enitar, quantum per corporis infirmitatem licebit, quae mihi adhuc inchoata atque immatura sunt, per ocium reconcinnare atque ad umbilicum perducere: Ut quamprimum deferbuerit hinc inde armorum aestus (qui nobis pecunias in belli subsidia cotidie detrahit, atque apud vos (doleo dicere) tutum quidpiam

cogitare patitur) tum demum castigationes, lucubrationes, et quicquid manu exaratum fuerit, alter alteri, amoto omni periculo atque impedimento communicemus. Interim quod meum est, apud DEUM opt. max. perpetuis contendam precibus, ut Felicitatis tuae perpetuitate et Musas et Musarum alumnos felicissimos dignetur facere: Inter quos nemo est (mihi crede) qui te magis cohat, aut benevolentiam tuam vehementius expetat, quam qui semper erit Londini, in Creede Amplitud. observantiss. etc. Jane, 16. Cal. Sept. 1627.

Renatus Charterius Eidem.

TUas pergrato animo literas accepimus (V. Cl.) quibus omnia Gal. opera ab omnibus mendis ac erroribus expurgata variis annotationibus et enarrationibus locupletata, Scholiis et commentariis illustrata, legitimisque interpretationibus explicata, Graecis Latinisque typis a te in publicam utilitatem divulganda polliceris. Sciscitaris vero utrum ad eorum operum editionem moliendam ac illustrandam me meus etiam convolvat foveatque Genius; qui si fortassis me prorsus ab eo munere avocaverit, quicquid a me emendatum, annotatum, interpretatum atque additum fuerit, id tibi quamprimum mitti expostulas. Fateor equidem illud editionis munus a me jampridem susceptum, cum propter meam in Angliam peregrinationem, tum propter aulicam functionem biennium si non depositum, saltem intermissum fuisse. Jam vero Rege Christianissimo tertianâ duplici, quae me per aliquot menses munus medicum obeuntem detinuit, Dei gratia liberato, libertatis meae amplitudine fruens, me omnia quae extant Hippocratis et Galeni opera secundum distinctas medicinae partes a Sylvio Medico divisa, et ab omnibus Facultatis Medicae Parisiensis doctoribus eo ordine comprobata, Regiis typis mandaturum esse denuncio. Integrum exemplar apud me paratum est; characteres novi fabricati sunt; charta optima pretio emta, typographi variis praelis annuo curriculo totum opus perficere schedulis astringuntur; Regium denique privilegium amplissimum, quo cuivis prohibitum est Hippocratis et Galeni opera, aut quodvis eorum operum segmentum edere, aut ab exoticis regionibus in Galliam adferre, sub quinquaginta numûm aureorum multa, idque vigintiannorum spatio mihi concessum est. Quas ob res quae Graeca et Latina Galeni opera tuis lucubrationibus ad typographiam parata (quemadmodum tuis proditum est literis) rogo, ad me quamprimum mittas. Quicquid enim tuo nomini celebrando, tuis laboribus extollendis et honorario per pecunias solvendo debetur, id tibi meis narratiunculis, meo meaeque Facultatis Parisiensis testimonio, meis denique sumtibus propriis, pro virili animo, totum consecrabitur. Qui namque tuae editionis exemplar tuo nomine mihi attulerit,

cum eo quâ volueris stipulatione agam praesentes pecunias daturus. Lutetia unica est civitas, quae novâ hac editione dignetur. Hîc centum sapientissimorum medicorum Senatus adest, qui de his operibus aequissimam dederit sententiam, quisque genuinos Hippocratis et Galeni foetus internoverit. Cl. Benedictus amicus meus studiosissimus emendationes Graecas, easque Orthographicas duntaxat perfecit. Idem sapientissimus Gulstonius Londinensis Medicus egit. Hic tamen libellum Galeni de peste inscriptum in bibliotheca Oxoniensi a me compertum transscripsit, cujus exemplar brevi sum recepturus. At Medicum neminem comperi, qui aut novas aut primis meliores Hippocratici et Galenici contextus interpretationes conderet, aut Hippocraticam aut Galenicam mentem dilucidiorem redderet. Tu vero solus es, vir sapientissime, a quo Medicorum Galeni voluminum corpus tuis lucubrationibus conflatum, numerisque omnibus exornatum expectamus. Vale. Lutetiae. 2. August. Anno 1627.

Idem Eidem.

SEcundis tuis nobis pergratis nostrae secundariae tuis votis satisfacturae respondent, V. CL. Tuos equidem praeclaros in Libros Galeni de Usu partium Commentarios nostris oculis perlustravimus; tuum primum ex prolegomenis in Galenum lemma perlegimus; tuamque tuis literis detectam de Galenicis operibus, tuis lucubrationibus emendatis, ac in ordinem positis, ad nos transferendis ac edendis mentem percepimus. Quare tuis epistolis, tuisque optatis cedens te oro, ut eo quod a te decretum est, pacto, Universa Galeni opera a te parata ac ordine collecta ad nos quamprimum deferantur. Quam enim aequi Judices (qualem unum esse CL. Dn. Rigaltium tecum admitto proboque) de honorario a me tibi persolvendo aequam sententiam ferent, ei me quantum in me meisque perexiguis facultatibus situm est, meis perieulis satisfacturum, pro aris focisque polliceor. Haec equidem suscepta necdum incepta editio, Regiae provinciae est. Veruntamen praeter Regium Privilegium, quod nemini denegaretur, Regius fomes nullus ad id munus obeundum me fovet juvatque Sane ut in Germania sic in Gallia hisce temporibus Bellona Musis ac literario Imperio inimica arma movet; unde quae olim pace replebantur aeraria publica, literarum ac armorum fomites, bello nunc exhauriuntur. Plura proximis literis, V. Exc. Vale. Prid. Cal. Febr. 1628. Lutetiae.

Theodorus Goleston, Medicus Collegii Londinensis Eidem.

SCripsissem lubens et frequens antehac, si votis ejus vel meritis potius de mscr. codd. satisfacere potuissem. Variae lectiones meae quantis mihi sumtibus

paratae fuerint non dico. Ne temere omnes una dimittam, praesertim in his rerum procellis, monentamici, Medici Londinensis Collegii etiam edictis cavent. Utinam mihi amanuensium affatim esset, levarem te, amicissime Domine, expectandi taedio. Sed auxiliares nostrorum manus obriguere, pleraeque bello ferroque districtae. Haerent adeo literarii progressus, etiam typographis inaudita papyri inopia. Quanquam ipse destinavi edere, non abjicio. Promisi tractatum de libr. propriis Exhortation. ad artes. Quod opt. Med. idem et Philosoph. de cognosc. et curand. animi affect. Ex quibus, cum prodierint, quam rationem in Gal. emendando sequar, aperte intelliges. Haec quo castigatiora sunt, si mihi adnotationes tuas e Codd. mscr. concredideris, remittentur eaedem, Deo volente, una cum editione nostra. Quibus etiam emendationes in aliquot Galeni libros adjungam, si quos tibi gratiores magisque exoptatos fore intelligam. Demus, si placet, annuatim operas mutuas. Primum hae, mox aliae aliaeque lectiones ultro citroque mittantur: Ne omnia nostra simul unaque aleâ periclitari sit necesse. Interim ut ego a Dn. Rigaltio, qui te dehortatus est tam care, aut D. Charterio, qui Morellii praelo tantopere favet et summorum Jesuitarum studia promovet, ut ego Lectiones aliquas extorqueam? Citius me hercle, clavam Herculi. Sed tamen simul atque inter gentes nostras inita pax fuerit, tentare non desinam. Quid de D. Benedicti laboribus factum sit, scire aveo. An spes supersit, eos tuis vel nostris cassibus capi aliquando posse. Paschal. Bibliothec. editionem illam Jo. Caji, notat. quae tamen cum omnes bibliopol. cellas, doctorum hominum arcas et muscia diligenter excussissem, etiamdum mihi incomperta est. Distinctionem tuam operum Galeni tam diligentem, tam doctam omniumque calculis dignissimam quis non Montani confusioni longissime anteponat? Qua in re et tuo judicio e vestigio subscripsi, et facile intellexi, beneficii istius nomine quantum debeam amori et humanitati tuae, unum illud, pace tuâ, libet adjicere. Ubi singulorum interpretum nomina recensere soles, si Graecas itidem editiones sigillatim nominare ne graveris, Exemplaris tui fidem commendatiorem feceris. Nihil mihi ardentius desiderandum, quam ut specimen tuum illustrissimum libelli de Ossibus excusi conspiciam. Deest typographi copia? Confide, mi domine. Habet Cantabrigia nostra virum perquam fidelem et graphice in primis eruditum. Is typis suis elegantissimis et potest et cupit Galenicos nostros labores ornare, ad umbilicum perducere. Dabit idem mihi operam in meis, et tibi quoque, quandocunque placuerit, in tuis. Quodcunque vel in istis, vel in aliis tuis operibus curae ejus commendatum tradideris, id fide bonâ praestitum iri, sponsione meâ factâ suscipiam. De Galenicorum exemplarium paucitate vestra permirum mihi videtur, quibus certe tum Basiliens. tum

Aldinis, apud bibliopolas Londinenses, nihil frequentius. Pro religiosissimo tuo voto, quo mihi salutem optas (tametsi eâ minus secundâ saepe utor) eadem me religione devinctum sentio: Ut cotidianas preces apud Deum nostrum pro tuâ felicitate fundam; cujus auspiciis adjutus tibi ipsi honori esse possis, literatis emolumento, mihi praesertim non mediocri gaudio, qui quod sum perpetuo sum. Londini, platea Creedlane. Idib. Mart. 1628.

Interpretum et Commentatorum in primum tomum Galeni, qui in Oxoniensi Bibliotheca servantur, Catalogus.

Idem Eidem.

DIu est, ex quo D. T. compellavi literis. Id tribuevel negotiis, vel curis, vel otio, vel tarditati, vel cuilibet rei alii, quam animo inofficioso rerumque Galenicarum immemori. Maxime mihi in mora fuit Bibliothecae meae versio et eversio, ubi inter parietinas quid de prioribus literis factum sit, nondum comperi. Sed ut memoriam refricem, Dn. Garter ne in literis pervehendis error in cideret, signum notavit, oblitus urbis ubi esset. Nunquid simile evenit Domino Vies? De vaticinio in Oxoniensi bibliotheca meminit: Viam non docuit, quâ in tanto Chao ad librum editum vel ineditum perveniri posset. Papae, libri quam infiniti? At per classes dispositi. Quota igitur illa est? Qui numerum arenae aut Helenes calvariam inter mortuos invenerit, vaticinium de vaticinio dabit. Nobis non licet esse tam lynceis. Classis, locus, volumen nisi designetur, frustra quaeritur. Quid D. Benedicti opera factitatum sit, aut D. Charterii mscr. praestari possit, quia nobis deest [gap: Greek word(s)] , penes ipsos sit fides. Mscc. qui asservantur in bibliothecis nostris perpauci, neque, nisi valde vis, memoratu digni: Libri de Temperamentis, de facultatibus naturalibus, et alii nonnulli. Sed, quod multo maximi mihi habetur, mirâ fortunae felicitate, incidi ipse et frequenter incidere soleo in libros Galeni medicorum Caji, Linacri, Wottoni, et aliorum laboribus plenos, quorum marginibus varias lectiones reperio ex mscr. vetustis (qui interciderunt) adnotatas: una cum possessorum nominibus sigillatim adjectis: Ut de scribentium fide nihil metuendum sit. Eas omnes lectiones transscripsisse et cum Gal. Basileensi per omnia volumina singulosque tractatus contulisse me dico. Et (ut antea pollicitus) addo: Si Dominationi Vestrae tractatum aliquem corrigere placuerit: Idem faciam, quod nunc facio in tuis doctissimis annotat. libelli de Ossibus, ut neque tu, quid in lectionibus nostris expressum sit, nescias; et in tuis, quod placuerit, mutes, demas, interponas. Habeo enim tractatum eundem per Jo. Gajum Basil. 1555. Graece excusum, quem (nisi tibi quoque in promtu esse putarem) ad te misissem. In eo quae ad marginem et Caji et Brounei doctiss. manibus ex mscr. Gal. et Oribasii (qui nobis jam intercidere)

adnotantur, descripta inposterum mittam. Interim primum libri caput accipies, unaque translationem meam: Nisi Balamii vetustatem malis, quae tamen (audacter dico) mihi non placet, non quia asperior paulo, sed quia frequenter obscura, saepe etiam vix sensum assequitur Galeni. Capitula quaeque per numeros distribuere soleo, et sententiarum capita marginibus adponere; ut facilius (quos aucupamur) lectores capiam. Quod ad Graecum textum attinet, correctiorem reperio editionem Caji quam exemplar vestrum. Da veniam amanuensi, rogatu meo. Adnotationes tuas (quibus nihil luculentius) commodius, ut arbitror, conjiceres in finem libri: Sic enim et textus continuabitur series, nec ideo majorem lectori laborem facesses. Typographus Cantabrigiae, ut aliquid hoc anno praestet, in dubio est: Proximo se paratissimum forespondet. Typi nostri Londinenses in procinctu sunt, nec tamen ante mensem Aprilis; ne quid Operariorum negligentia dierumque brevitate dispendii faciant. Adhuc in integro res est. Quid amplius fieri vis, quid, quando, quâ ratione iniri, parebo monitis tuis, qui cum tam ingenue scripta tua mihi homini ignoto concredideris, non potui nisi ingenue, libere et prope inverecunde tecum jam agere, parce modo et infirmitati et erratis Amici T. qui quantum potui, amici clarissimi existimationi consulendum putavi. Honoris tui cura vel zelus potius me rapuit, et forte ulterius, quam debui. Observantiam, fidem, caritatem, officia omnia, totumque quicquid sum devinctissimum habe. Londini Ibid. Jan. 1629. in Platea dict. Creedlane, juxta templum D. Pauli.

Serius haec scribo, cum aliis de causis, tum eâ praesertim, quia ad hujus libelli emendationem consulendum fuit Oribasii transscriptum, cujus exemplar mscr. in manibus est cujusdam viri docti: Sed illud is amplectitur ut thesaurum draco, et animo est a me paullo alieniori, sed amici cujusdam opera mihi hoc spero, quod cupio, effectum dabit, postquam is sparserit humida mella soporiferumque papaver.

Jo. Georgius Stürzelius Eidem.

S. P. Factum est ut cum mense Julio proximo in Sueviam profectus essem, Ulmaeque (ita rebus meis poscentibus) aliquandiu haererem, in V. CI. D. D. Jacobi Zeaemanni, auditoris quondam et discipuli tui gratissimi, pervenerim notitiam, exindeque aliquoties contulerimus sermonessane quam jucundissimos, quorum bonâ fide tibi assero, cum potior plerunque pars tute fueris ecce! novantiqua me, te diutule intermissa scribendi consuetudine denuo visendi, incessit cupido, nihil veritum, officio hoc, fors inofficioso, tibi facessere negotium, studiaque tua interpellare: Maxime, quod post reditum meum intellexerim, te

nova non ita pridem cruce domestica afflictum, novoque, praematura generi D. Lauxii morte luctu implicatum, quod audire perquam certe mihi fuit triste, maxime cum in proclivi sit divinare, quanta ex hoc fato curarum et molestiarum moles in venerando isto (quod requiem, tranquillitatem et amcenitatem potius quam ejusmoditae dia requirat) senio tibi rursus oggeratur, quantaque laudatissimis tuis, tantum-non ad finem jam perductis operibus remora objiciatur. Qui fane casus si imparatiorem et imperitiorem alium perculisser, ad animum plane prosternendum facile sufficere poterat. Verum pectoris tui generositas nullis fortunae insultibus frangi aut succumbere suevit unquam: Unde non dubito, quin et istum, vehementissimum licet, humanarum vicissitudinum impetum fortiter exceperis et sustinueris, quin contra audentior ire nitaris. Quae causa est, cur operam in afferrendis consolationum tibi jam ante notissimarum et in succum et sanguinem conversarum, licet gravissimis, momentis tempus et operam abuti supersedeam, nihilque quam te tibi ipsi proponere sustineam. Habes enim tantum apud te et in te praesidii, cujus ope etiam intentissimos dolores et acerbissimos moerores facile vincas et elucteris, DEO cooperante: Qui tale animirobur tibi perpetuo augeat luctumque indies minuat, propediemque in laetitiam vertat, et te tuis, orphanis praesertim nepotibus illis, sed et bono publico, quo tibi nihil potius, nihil antiquius, in seram posteritatem salvum sospitemque praestet! In Catalogo nupero tuarum aliquid lucubrationum, nescio quid Satyricon titulotenus quidem, praeferens, vidi, libellum vero ipsum nondum: Neque enim ad nos allatus est: Sed nec otium fuit interea aliunde petendi. Totus certe mundus histrioniam hodie agit, ut videnti talia difficile sit et tantum non impossibile, Satyram non scribere: Quidmirum ergo, si idem in Medicina fiat, cordatioribusque vel invitis, etiam diu otiosum, porrigat calamum? Cl. Dn. Rupertus, cui salutem et officia mea deferre velim, haut dubie eximium quid prae manibus habet, quod tam diu nihil in publicum emisit. Dii faveant coeptis! Narrabis illi CL. Freinshemium meum jam adpulisse Ubsaliam. Heu! quanta locorum intervalla! heu! quot amplissimae nos abinvicem feparant provinciae! Verum, ne rarissime inde ad nos aliquid emanet, licet ingentia opera meditari Virum undiquaque doctissimum ipsiusmet indicio, certissimus sim. Valde doleo, indignor etiam, tantum literarum sidus nobis Germanis ablatum, quanquam nostra culpâ accidisse inficias ire nequeamus. Si enim statim ab Incomparabilis Viri, Soceri ejus, obitu Patres Reip. et Acad. Argentoratensis de genero sibi mancipando laborâssent, haut. dubie retentus fuisset. Sed nimia parsimonia, illos stupefecit ita, ut non olfecerint exteris etiam tam raram eruditionem, tam numerosas virtutes, vellautissimis conditionibus, ambiendas dignas videri. Discessum jam serio

deflent, nequicquam. Sueci enim tanto, tam difficulter totque expensis adquisito bono posthac soli uti volent, et sane, quando ita in fatis, diu feliciter utantur, precemur, ut tandem etiam in nos aliquid exinde redundet commodi literarii, quod, spero, patriae, licet parum gratae, et amicis innocentibus non invidebit candidissima animula. Vide obsecro, quo me amicissimi capitis mentio pertraxerit, quod tamen legisse fortassis haud erit fastidio. Vale, Vale, V. CL. mihique aeternum colende, quam optime et me amare perge. Rotenb. Tub. VIII. Sept. A. C. 1642.

Dn. Weitzii [gap: Greek word(s)] , communis nostritransitus quin luctum tuum auxerit, non dubito: Mihi certe admodum amarus adparuit, quod Viri CL. orbatio doctoribus literis ingentem jacturam afferre videretur: Qui multa egregia adhuc monumenta incude sua versabat, propediem publici juris facienda? sed quae jam cum ipso, vereor, jacebunt et tacebunt, cum filius relictus (quod ipse pater mihi aliquando) studiorum istorum non sit.

Dn. Sauberum diu non vidi: Nescio quid agat, niquod aedes nuper sibi comparavit, quibus reparandis hominem moxtotum vacare oportebit.

Idem Eidem.

S. P. Nihil dum gratissimis literis tuis, Nob. et Exc. D. D. Hofmanne, fautor aetatem colende, ante hos tres totos menses ad me datis, respondi, non oblivione aliqua officii aut reverentiae tibi debitae, sed quod CL. D. D. Heinsii nostri, ad quem potissima pars tam literarum, quam his inclusarum pertinebat, prius expectandam mihi ducerem responsionem: quae, quod occasio huc scribendi illi esset rarior, diutius prolata, ante pauculas septimanas demum secuta est. Inibi et mentionem sui factam, et munera transmissa sibi acceptissima fuisse scribit. Sed referam verba ipsius; sic autem habent. Tua magno me gaudio delibutum reddidit, dum Excell. Hofmanni epistola (quae et honorificam mei ibidem mentionem habuit, et eruditissimu dissertationibus refertas pagellas inclusas, mihi inscriptas) transmisisti. Sic undequaque me promotum vis, quoa candori amorique constantissimo, sincerissimo acceptum fero, et feram, dum spiritus hos feret artus. etc. Et mox: CL. Hofmanno debeo: Proxime [gap: Greek word(s)] scribam, carminaexcusa mittam, et in Commentarios Galeni schediasma. Antevertam literas ipsius. Biennium est, et per Horstium tres disputationes medicas mihi misit, et nomen praescripsit meum. Haec Heinsius, qui porro bina ista epithalamia, quod hoc tempore ad manus nihil esset aliud, Tibi per occasionem curanda, meae fidei commisit; quae his indita boni consulas. Et haec Heinsium concernentia, cujus tamen mox iterum meminero. Nunc literis tuis, melle quovis suavioribus,

aliquid reponendum. Primo autem ingentes Tibi, Vir maxime, ago gratias, quod non solum adloquio, sed et eruditissimis scriptis tuis (Gomina Apologia pro Germanis contra Galenum) me dignari, et donare voluisti. Albo certe calculo lux illa usque mihi notabitur, quae duplici isto me beavit munere. Sed quid redhostiam? Verbis quidem verba, et chartis chartas potero; sed vere [gap: Greek word(s)] , quae tamen tu, qua es humanitate, non aspernaberis, spero. Accipe igitur inficetissimis istis literulis insertas non multas pagellas, in quibus aliquid etiam nostrarum naeniarum, si inspectione tua dignaberis, invenies. In mundo, meliora, majora; si essent, mitterem. Interim Catone isto contentus eris. Porro non possum non magnopere studium, sudores, et laborestuos, quos in summo illo, post Hippocratem Medico Galeno illustrando, commentando ponis, laudare, commendare, ad coelum evehere. Atque quam multi hodie artem Aesculapaji passim praeferunt, profitentur, qui ne a limine quidem fontes istos, et scaturiginem sanctissimae artis suae salutarunt, gustarunt: Rivulis inde diductis, saepe infectis, et si verum amamus, superficiaria mysteriorum arcanissimorum contenti cognitione! Sed tu in hoc laboras, uti studio si et sectatores nobilissimae scientiae, totaque, si quae futura, posteritas, in ipsissima et secretissima artis penetralia perducatur. Macte hoc egregio animo, quem Deus tibi quam diutissime conservet; unaque vires ad tantum opus perficiendum sufficienter ministret. Ne vero vel tantillum sive invidorum sive imperitorum voces, et malam metuas gratiam. Veritatis assertio maxima merces tibi esto proposita: Quam quicunque boni hactenus omnibus aliorum, si licet splendidissimis, antetulere muneribus, praemiis. Quippe Veritas tranquillam praestat conscientiam, quam reliqua inquietarent. Sed quid currenti calcar addo? Tute haec rectissime nosti, et facies. Neque dubito, quin multi, jam tibi Adversantium, olim meliora a te edocti, tecum facturi, et opera tua laudaturi, secuturi sint. De Clarissimi et Humanissimi, quotquot extant, Virorum, Dn. Jani Gruteri, Fautoris et Amici, heu, nuper adhuc mei magni, tristissimo obitu accepistine? Illam Heinsius noster literis, de quibus supra, mihi indicavit, unaque me relatio luctuosissima tantum non confecit. Redit Vir Opt. Bretta Heidelbergam, ubi rusculum vicinum exculturus, facta sibi libertatis, in Religionis negotio, spe; sed hac non diu admodum gavisus est: Durantibus enim proximis nundinis Autumalibus Francofurtensibus, et Heidelbergae, et praediolo, et vitae, nondum LXVII. aetatis anno completo, valedixit. Bene beateque sit animulae Viri summi. Nos vero, et quotquot bonas aestimamus literas, Atlantis et Herculis nostri, Musagetae, toti meliori literaturae nimis nimisque praematurum excessum doleamus, deploremus, et hoc tam privatim, quam publice. Non ausim a Te, CL. D. Hofmanne, triste

officium, quod dixi modo, petere; quod si tamen animus et adfectus tuus in defunctum, et bonas literas tale quid tibi imperent, eâ, qua par est observantia, rogem, uti mihi, quicquid erit, transmittas, quo postmodum cum Heinsio meo de editione deliberare liceat. Clarissimis Vestrae Universitatis Luminibus Domino Virdungo (quem, internuntiis Epicediis, officiose saluto, Dn. M. Mauritio, Dn. D. Frauburgero, aliis, idem uti faciant, pro authoritate imperes. Extremum hoc est officium, quodunice et summo illi seculi nostri Varroni, et per eum melioribus studiis quibuscunque praestare possumus. Ego faxo, quae accepero, recte et ordine curentur. De malis tam praesentibus, quam impendentibus quid multa referre opus? Plura sunt, majora sunt, quam charta, verba, animus capiant. DEUS opem ferat misellis! Te vero in primis una cum Tuis aeternum salvumsospitem praestet. Rotenb. Tub. Raptim postrid. Epiphan. A. M DCC XXVIII. quem tibi tuisque omnibus singulis totam a capite ad calcem felicissimum, faustissimum adprecor. Fac Deus, optime, vota haec rata sient! Audi preces istas!

Idem Eidem.

OPtimo quidem jure Tu Nobil. et Excell. D. D. Hofmanne, Fautor et Amice aeternum colende, a me exigas emortuaria Gruteri; sed non minori ego vicissim a CL. D. D. Heinsio nostro; hic vero a Dn. M. Flaydero, Tubingensium Philologo et Poeta eximio, qui exemplaria promittit, eadem postulemus. Quia vero postremus iste polliciti et officii sui huc usque oblitus videtur, hinc nec D. D. Heinsio, nec mihi facultas liberandae fidei. Id quod me hactenus non parum torsit, neque tamen, ubi vacabit, occasioque dabitur, desistam Heinsio meo (qui Ulma ante menses aliquot relicta, Augustam migravit, inque Reip. illius Medicorum ordinem et collegium, honestis conditionibus, cooptatus est) hac de re aures vellicare, et cunctantem urgere. Interea moram, etsi longiorem, aequiori feres animo: Quod, ut promtius facias, ecce Tibi, interusuarii vicem, Soteria Weitziana, ante septimanas aliquot mihi transmissa; quae legenti, spero, tam propter elegantiam, quam pietatem suam, non displicebunt. Pericula et mala nostra lacrumis majora sunt, hinc nec operose haec-illa describere placet; sed nec tempus ferret. Quanta, quanta tamen sint, saepicule humaniorum literularum tractatione, omni astu, sistere tentamus; et nonnunquam belle negotium procedit. Deus omnimodam tandem malaciam, post tot tempestates, miserrime huc usque agitatae et quassatae suae cymbulae clementer largiatur! Pauca scripsi, cum pagellam intueor: Multa ramen, puto, dixi. Vale Nobilissime Vir, Aesculapi seculi decantatissime, et me, sicubi merebor, porro etiam amare perge. Sed et Amplissimo D. D. Dinnero, nec non CL. Dn. Virdungo officiosissimam

et amantissimam a me, nî grave, salutem per occasionem annuncia. Iterum iterumque, et quam optime, vale. Raptim Rotenb. X. Martii A. C. M DCC XXIX.

Renatus Moreau Eidem.

LIteras tuas, virorum eximie, partim sesamo et melle sparsas, partim acri sale conditas, recte accepi, et jam respondeo ad singula. III. Casauboni notas ad Causas plant. Theophrastinon pervenisse ad III. item Thuanum, miror equidem: Sed quid faciam? Id fortassis, quod solum superest, Monebo publice, ne alii etiam decipiantur. Cancellarius vester forte ringetur, ubi intellexerit me postumas Dalecampii curas jam vulgare contra mentem ipsius: Sed quis curat? Bonum inter bonos est [gap: Greek word(s)] . Renealmi laborum si quid miseris, faciam, cum DEO, quod virum bonum decet. Joa. Bodaeus si est ille, qui molitus est Theophrasti editionem cum iconibus per Henr. Laurentium, Amsteldamensem typographum, jam diu est cum fatis concessit, opusque imperfectum reliquit. Imo hac occasione contigit, ut ego manus admoverim Theophrasto, haud facile facturus alioqui. Typographi Leidenses quid promiserint, viderint. Hoc ego habeo de indicio DD. Wilh. Ern. Scheferi, Medici Francofurtensis, qui in mandatis a Laurentio habuit, uti ad me id scriberet. Quae in laudem Animadversionum Montaniarum scribis, grata sunt: Quae in iis desideras, paucis excutere placet. Superfluus sum? Ejus rei culpa penes eos est, qui falsa sua dogmata tam superbe nobis occentant. Cogor enim ego repetere, ne qui boni, sed minus cauti decipiantur. Hâc in re Socrates alter sum, qui cupio campanam hanc VERITATIS exaudiri per totam Europam. Dentatus et mordax sum? Non memini, [gap: Greek word(s)] , ait quidam ex Graecis Icriptoribus. Mitto hac occasione Institutiones meas, Lugduni imprimendas per Juquetanum, in quibus disputo contra septem Institutionistas, nostrates, et morsus mei omnes fundati sunt super unam vocem, ABERR ATIONES, quo verbo quid lenius invenias? In ipsâ tractatione si quod verbum asperius, quis subito irascatur, si FALSUM voco FALSUM? si scapham scapham? Objicis mihi Platonem in Euthydemo: Sisto tibi vicissim Socratem apud Xenophontem, qui EADEM de IISDEM. Hujus consilium ut fuit revocare cives suos quovis modo ab injustitiâ, luxuriâ, libidinibus etc. Ita meum est, VERITATEM quidem propagandi quaqua versum, MENDACIUM autem proterendi passim, ne radices agat apud minus circumspectos. Considero mihi etiam tempora. Cum enim methodum medendi Gal. quam FRISIMELICAM promisisse Montanus est autor, primus ego post tot annos eruerim; Mars autem Germanus

non sinat illam impune in publico versari: Praemisi Pathologiam parvam, quae mole suâ exiguâ per quamvis rimam elaberetur ad Veritatis cultores. Cum idipsum fraudi mihi esset apud ejusdem osores, supersedi Rejectanea mihi dicta, ut uram homines maledicos, passim mihi molestos. Idipsum video tibi quoque grave esse, quod amasium FERNELIUM irreverentius tangam. Non possum aliter. Hoc enim cum Parmenone Terentiano commune habeo, falsum ubicunque se conspiciendum praebet, INCLAMO fubito non minus confidenter, quam si Hannibal ad portas esset. Atqui etiam GALENI manes exagitas? Non recte percepisti mentem meam. Perstringere volui tantum AMBITIONEM ipsuis, ut et consecraneorum, qui tantâ cum pervicaciâ oppugnant ARISTOTELEM, quantâ coelum Gigantes. Quo facto merentur olim usitatum probrum, ut [gap: Greek word(s)] vocentur, [gap: Greek word(s)] . Vera enim philosophiae principia non habent, ideo DOCTORES Philosophiae nullo jure dici possunt. SCHERBIUM ego DEUM nunquam feci: Sed quia nihil in hoc genere scripsit, produco in scenam tanquam [gap: Greek word(s)] . Qui discursus ipsius politicos ediderunt, male de ipso meriti sunt. Qui Clavem Philosophiae machinati sunt, risui illum exposuerunt. Methodus medendi Fernelii quam egregia sit, ostendam ego alio tempore, proboque vere NANUM fuisse. Ad GALENUM venio. Paratus is omnino ad praelum est, et misi oeconomiam ipsius in Belgium ad Jansonium: Sed nihil dum comperi. [gap: Greek word(s)] minatur trico quidam, in quo parum mihi spei. Tu si possis typographum invenire, non de me tantum bene mereris, sed et depublico, uti mihi persuadeo. Haec potui manu hac ex paralysi infirma. Bene vale et bene age, mi Moreau. Scribo Altorfii ipsis Idibus Martiis 1643.

Idem Eidem.

REdditae sunt mihi literae tuae ab adolescente nobili, Norimbergensi (Vir eximie) mense Octobri novissimo scriptae, quae eo mihi cariores fuere, quo minus expectatae. Cum enim bellis, quae ubique saeviunt, omnes aditus, qui in tantâ terrarum intercapedine ad nos parent, intercludi putarem; non sperabam apertam esse viam literis tuis, quae libris editis paene occlusa sit. Gaudeo ergo ego merito eas incolumes et salvas huc pervenisse, quod spes sit inposterum commereii hujus inter nos exerendi. Continent autem illae duo vel tria capita, quibus satisfaciendum duxi: Ne ut de aliorum, sic de nostrâ negligentiâ jure merito conqueraris. Primum et praecipuum caput est de notis Casauboni ad libros Theophrasti de causis plantarum, quas apud Ill. Thuarum quondam deposuisse postumis epistolis testatur. Ejus filium Erricum superstitem et Puteanos

fratres mihi amicissimos conveni, qui Thuaneae bibliothecae curam habent; quaesivique de pignore illo preciosissimo, quod minimê asservari apud se pro eo, quo sunt, animi candore responderunt, ejusmodi thesaurum unquam apud Thuanum depositum: Habuisse forsan in mente Casaubonum hoc opus, sed nec perfecisse unquam, nec apud quenquam reliquisse. Ea propter non est quod suppctias ab iis copiis speres aut expectes. Jacobus Dalechampius olim totum Theophrastum illustrandum susceperat, cujus operis ego membrum a toto velut corpore divulsum et lacerum in bibliotheca habeo sed nullius operae pretii. Reliquae partes locupletiores et integriores extant in bibliotheca Illustrissimi Cancellarii Dn. Sequije; sed non video, quâ arte eximi illinc possint. Nam tanto in pretio apud illum habentur, ut nec publici unquam eas faciat juris, nec sinat a quoquam exscribi. Incomparabilis quoque Vir Adr. Turnebus eos libros emaculaverat, dum publice profiteretur philosophiam, sed periisse eum laborem mihi suspicio est: Sane scopae quaedam dissolutae ejus operis inter schedia mea adsunt, sed quae te parum juvare queant. Audio Renealmum Blaesensem Medicum, qui de plantis aliquid scripsit, totum Dioscoridem et Theophrastum perpetuis emendationibus exornâsse, quae ad ejus filium jure haereditario devolutae sunt. Spondeo, me lubenter scripturum ad eum de illis impetrandis et emittendis in lucem parentis nomine, teque de ejus consilio propediem certiorem facturum. Verum ut ingenue fatear, vereor ne rem actam agas et, ut graeci loquuntur, [gap: Greek word(s)] . Jam enim diu est, cum Theophrastum castigandum et illustrandum suscepit Joa. Bodaeus a Stapel Amsterodamensis Medicus quemque jam perfectum et absolutum esse, testatus est Joa. Anton. Wander-lindeus lib. 1. de scriptis medicis pag. 254. quemque ornatiorem proditurum collatis doctissimorum quorundam virorum, Salmasii inprimis symbolis, nullus dubito. Ac typographi Leydenses, qui huc a paucis diebus venerunt; spem certam injiciunt, fore ut venalis habeatur ille scriptor martio mense proximo: Adeo ut multum tibi sit festinandum, si tuas observationes volueris una cum illo emitti, quod te etiam atque etiam rogo, ne respublica literaria tam eruditis laboribus careat. De Animadversionibus tuis in Comitem Montanum (quod est secundum epistolae caput) quod judicium meum efflagitas, candidum et apertum dabo, non fucatum aut adulatorium. Opus est, si doctrinam spectes, eruditum; si dictionem, tersum, et limatum; si censuram, quam continet, in plerisque exactam, in nonnullis superfluam, in aliis dentatam nimis. Illic enim non Hippocrate, Platone, Aristotele philosopharis, sed divini illi viri ore tuo philosophantur. Qui elegantius et pressius scribat hodie, neminem Medicum agnosco. Dictio concisa tibi, sed facunda, facilis et nervosa, lucida, sed variis floribus aspersa. Censorem

agis interdum aequum, dum vel errores Montani, Fernelii, aliorum castigas vel Galeni naevos diluis. Interdum immemor tui multa repetis, quae scripta sunt in Variis lectionibus, in pathologia parva, in libris de locis affectis. Hoc damnatum a Platone in Euthydemo: Occidit miseros crambe repetita magistros. Sed non dissimulabo vitium tuum vel maximum; in reprehensione auctorum mordacior es quam dignitas tua vel aetas ferant. Ut praeteream, quae tu in Galenum et in Galeni sectatores despuis omnibus paginis, libello quoque expresso, in quo tanti viri manes exagitas. Quid tu in nostrum Fernelium non evomuisti in juriarum? Non tibi pro numine debet esse Scherbius ut ejus omnia effata oracula sint. Legi ejus clavem philosophicam, legi discursus politicos, in Aristotelem, Theses quoque Medicas legi. Ut haec merentur doctorum plausum; apotheosin tamen non merentur. Quisquilias illa vocabo prae methodo medendi Ferneliana, in qua se et cunctos superavit. Uno verbo, Scherbius nanus est prae illo gigante. Ut non debueris praeceptori tuo adblandiri in ejus dispendium, qui tot discipulos reliquit. Eloquentiam ejus profecto non moror, non miror; vulgarem tamen non esse, nec a Plancio emendicatam non dissimulabo. Totos viginti annos quam Plancius Medicinae candidatus foret, specimen elegantiae suae dederat editis an. 1526. et 1528. de Mathematicâ disciplinâ libris: Et aliquot annos quam Plancius illi notus esset, physiologiam florido et eleganti stylo conscriptam in lucem emiserat. Non est mihi numinis instar Fernelius, humanitus illi excidisse errores fateor; sed invidos aut aemulos non rero, qui libenter eum e numero classicorum Medicorum, si possent, expungerent, quo jure, quâ injuriâ? affingunt illi crimina, quae in aliis pro virtutibus haberentur, ejus etiam pietatem convellunt, dum illi adscribunt opinionum monstra, ut omnes ab ejus lectione deterreant. Sed inhibeo calamum, ne Apologiam ejus scribere videar, dum in laudem operis tui excurro. Haec enim quae postremo a me annotata, non officiunt tuis luminibus, sed ea potius intendunt, dum te Fernelio parem vel superiorem designant. Postremum caput epistolae commemorat [gap: Greek word(s)] tuas physiologicas, quas videre et legere aveo. Nec enim diffiteor quin respondeant dignitati nominis; quod ferunt. Nondum redux Colonia D. Riolanus; expectamus eum indies et forsan secum allaturus est librum illum tuum, si typis editus sit. Sed heus! Vir praestantissime, quid de Galeno tuo agitur? Siccine haec bella in perniciem etiam Graecorum quae solam Germaniam dicuntur conculcare? Paratus est omnino ad praelum, ut audio: Tu ejus oeconomiam describere debuisti ac mittere ad librarios non solum Germanos (qui de eo opere edendo vix audent cogitare, propter sumtus) sed Gallos, Italos, Britannos. Scribe ad Leydenses aut Amsterdamenses, quos bella non vexant.

Ni prohibeat privilegium Regium, quod obtinuit D. Charterius pro eodem Galeno edendo, spondeam ego me reperturum impressorem, aut Paris. aut Lugdunensem. Absolvit jam D. Charterius tomum 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8. et 13. qui venales habentur. Alii expectant pinguiorem ejus fortunam, quo reliquis sumtibus satisfaciat. Scribe, num possim aliquo officio promovere hoc opus; amplectar lubentissime, quicquid praeceperis. Quin enim te tuaque magis quam ego, colat, puto esse neminem. Hocvelim certissime credas et meames. Vale. Scriptum Lutetiae Parisiorum, 10. Calend. Februar. A. 1643.

Casp. Dornavius Eidem.

CL. et Praestantissime mi Dn. Hofmanne, Amice colende! Citius debueram et spei tuae, et meo satisfacere officio; nisi voluissem simul semelque duplo nomine, nomen apud te meum expunctum, ne quid deberem. Ab eo autem partim negotiola nonnulla moram mihi nectebant: Partim avocabat Apollo meus segnior, quam qui lyrae sese accommodaret; tuumque Aesculapium honoraria aliqua acclamatione mactaret. Atqui is ne nunc quidem genialiter promtus: Coegit quaepiam familiaria, et, ut dicitur, Inviali moneta percussa, ea tamen in templo honoris tui suspendit: Rogans, ut illud quantulumcunque patiaris esse [gap: Greek word(s)] , non splendoris poetici, qui nullus est, sed amoris sinceri, qui uberrimus est. Quod autem disputationes tuae mihi committis virgulam censoriam: In eo facis, quod modesti solent. Ego vero tantum abest, ut in eam criticis animadvertam unguibus aut obelicis; ut potius gratuler eruditioni tuae, et judicio, quod illic agnosco lubens, commendo merito. Si praesenti mihi contigisset, pubsicitus te, ac virilibus armis eludentem adversarios, audisse, ictus: Forsan et ego [gap: Greek word(s)] magis, quam [gap: Greek word(s)] , quam serio, uno aut altero telo te petiissem: Quod nunc libellis (literis vix enim licet) foret operae nimis operosae; ac nescio an pro pretio. Dicam aliquid, sed subsultim. Putredinem adstruis causam omnis febris malignae; sed excellentem eam, et venenoso, ut alii loquuntur, characterismo, seu, ut Galenus [gap: Greek word(s)] , insignitam. In eo ut ego quidem lubens tecum faciam: Ita antagonistas habes haud paucos, haud vulgaris notae. Imprimis vero prolixo sermone, hanc de putredine opinionem infringere conatur, cap. 7. sui de febre pestilenti libri, Petrus Salius; quo licet ex professo de pestiferis agat causis, tamen eodem laboris impendio, tuae quoque sententiae opponi possunt. Cum eo quomodo tibi conveniat, tuarum est partium excutere. Ego hic sicco transeo pede; cum videar mihi videre, non modo in hac de malignis febribus materia, sed et in universali morborum malignorum [gap: Greek word(s)] , cardinem totius controver siae magis volutari circa nominum pugnam, quam ipsius

rei punctum. Dicimus agere illud ex tota substantia, quod evidentius elementorum qualitatibus salvare non possumus. Hoc dicunt alii ex [gap: Greek word(s)] agere, alii ex qualitate excellenti, alii occulta. Unum dicunt omnes, sed variatis vocibus? Non secus atque eadem est sponsa, quae prima nuptiarum die supparum gestet coccinum, cras pallam ianthinam, perendie tunicam praesinam. Spon sanon mutatur, nisi forte alio accidenti: Ita et in hoc de tota substantia res stat. Et tamen Viri Excellentissimi quid tot sudores sudant: Certe si hoc non est [gap: Greek word(s)] , aut [gap: Greek word(s)] : Quid aliud sit, non video. Sed ad te regredior. Camphoram recenses in classem valde calidorum et siocorum. Quo argumento? An quia, ut Malthiolus vult, vehementer est odorata? Hoc vero a tenacibus partibus provenit, in frigido quoque corpore solemnibus; nec, caliditatem inesse, probat. An quia in aqua etiam flammam concipit, ut tormentarii et pyrii opifices docent? Sed et hoc [gap: Greek word(s)] . A glutine quippe accidit, et visciditate. quae potius adulterinae quam virgineae caphurae est indicium. Quod si attendas, quibus affectibus sacra sit caphura, haesitanter pronunciabis de illius caliditate. Etenim capitis doloribus, ab inslammatione provenientibus, Mauritani docuerunt eam nostros Medicos adplicare: Quo omine, calorem scilicet extinguendo, epatisidi, nephritidi proprie sic dictae, testium phlegmone, erysipelidi, vel ipso Matthiolo teste, in usum abit saluberrimum. In virulenta et acerrima gonorrhaea, tune calidissimum medicamentum exhibebis? At Querccetano arcanum est remedium Oleum Camphorae, quod tamen ante ipsum docuerunt alii. In ophthalmia calidissimumne ulurpabis: At Serapioni commendatur collyrium ex caphora. Mitto hoc. De venae sectione scriberem pauca: Sed vix me extricarem. Libellis enim opus foret, non literis. Probatur tibi cucurbitularum appositio ad dorsum: Quae me suspensum tenet, ac dubium. Cum enim polleant exquisita trahendi vi, certe vereor, ne, quicquid est in corpore, aut saltem partibus cordi confinibus ex crementitii, illud in thoracem, ubi cor antea obsessum, proliciant, coliuviem foediorem, adeoque gravius malum efficiant. Observavit Avicenna, cucurbitulas scapulis adfixas, cordis tremorem intulisse. Si hoc, quanto periculosius in maligna constitutione versabimur? Haec tecum cursorio sermone, et, tanquam aliud agens, fabulari volui: Ne tuae invitationi plane viderer defuisse. Boni consule, meque in memoriae tui medullis aeviternum esse quicturum, certo tibi persuade. Saluta, quaeso, meis verbis amicitus Dn. Marti. num Luken, et hospitem tuum Plezium: Quibus ego una tecum salutem lito plenis faucibus, et bellissimum valedico.

Idem Eidem.

CLariss. mi Dn. Hofmanne Amice colende: Citius exoptabam scazontes tuos, uti eos cum reliquorum [gap: Greek word(s)] in ordinem recensuissem. Mitto illa; et simul Musis tuis, licet fuerint [gap: Greek word(s)] , gratias ago gratas gravidasque. Conatus tuos tam secundos, tam foecundos, mirum est quam probem! Deum rogo supremum [gap: Greek word(s)] , ut tuos hos labores benedictione sua magis magisque provehat. Tibi vero acclamo:

Quod vero nonnulla forte professioni tua consentanea, a me velis exquirere, vel potius extorquere; vereor, ne aquam petere e silice velis. Nostrum potius esset, a vobis isthic oracula quaedam exigere. Sed intelligo quid velis. Quaeris tu campum, in quo excurrere posset doctrina tua: In eoque me provocare videris antagonistam, quae ingenio tuo exerceas. Age igitur, non detrecto conditionem. Ubi quid volueris proponere, non deero mentem tuam excutere, tibique ed singulas res respondere; si non pari dexteritate, saltem promta discendi voluntate. Idem etiam cum Platero ago, cum Zvvingero, Rulando, Schrötero, Tankio, VVeidnero, Siglicio, Unzero, etc. Placet enim, sed et maxime conducibilis est haec literata, doctaque contesseratio; qua interim genium meum demulceo, dum in Academia vivere non licet. Vellem equidem, mi Hofmanne, ut tuo, tuique-mei Sohneri voto satisfieret: Non abhorrerem ab hoc umbratili vitae genere. Etsienim aulam suadeant multi, forte etiam non sine auctario gloriae alicujus, et commodi: Tamen scholastica ista, quietaque vivendi ratio longe meae naturae videtur dulcior. At cedo mihi, ubi se offert Musis nostris tale hospitium Academicum? Verum ego tantisper hic immorabor, et plusculam veris partem in soceri mei larario transigam: Et quis novit, an non haec urbs me videat, teneatque ab aula [reading uncertain: print blotted] plane alienatum? Ad virum optimum Sohnerum scribo ego. Tu, mi Hofmanne, vale ac salve cum tua a me et mea.

Idem Eidem.

MAgnifice et Clarissime Vir, Dn. et Amice plurimum colende: Quod Scherliana, quae mecnm communicasti, non remitto statim; ut equidem constitueram, ac Tu forte pollicitus Tibi, et haeredibus fueras: quaeso ne aegrius feras, quam humanitas et benevolentia in me Tua admittat. Nam et animus ita fuit hactenus distractus; et diversis studiis cogitationibus, molitionibus incumbendum fuit: Ut segnius hanc rem curare necesse habuerim. Fato autem, ut cito recipias, et sine ullo intetrimento, per Siglicium, communem amicum. Pro

strenis tuis literariis, puto, me gratias egisse; agoque adhuc amplissimas: Et ne plane sim inofficiosus, [gap: Greek word(s)] submitto, levidense illud, qualia a me proficisci folent; sed pignus interim mei, in Te adfectus. Prodibit, spero, etiam brevi meus Menemius Agrippa. Quid hoc hominis, aut, dicas liberius, monstri? Sane subvereor, ne talis videri queat partus iste. Nimitum ita appello libellum quendam meum, quo fabricam humani corporis perpetua quadam comparatione ad Remp. refero; audaci sane, non infitebor, conatu. Sed quo fortean excitavero feliciora ingenia, ad hoc argumentum persequendum,

--- functus vice cotis, acutum
reddere quae valeat ferrum, exors ipsa secandi.

Tu vero, mi Hofmanne, perge Tuo quoque loco, ut facis, circumspecte, communi bono literatio prodesse pari eligantia, pari judicio; quod in te merito agnoscimus, atque etiam praedicamus. Vale et salve.

Idem Eidem.

SAlivam tu mihi moves istis tuis [gap: Greek word(s)] , quae indigitas; utilia sane, juxtaque gratiosa: In quibus, non dubito, ingenii tui eligantia, et vis judicii apparebit. Perge itaque; nec invideas nobis tam bella opuscula: Ad me quoque, ut in spem adducis, emitte. Utroque in argumento tecum facio, sentioque: Et perperam a Medicis fieri, qui nimia medicamentorum mole quosvis adoriuntur morbos; et multos in tenebris palpare, qui Aristotelem in delitiis minus habuerunt. Sit divinus Plato, non hoc titulo honorario ipsum spoliabimus; quem et Philosophorum Deum appellat princeps Oratorum. Nobis autem communis praeceptor esto Aristoteles: Sic ego cum Melanchthone judicandum esse arbitror. Quam enim scientiam artemve tradidit nobis Plato? quid nobis reliquit descriptum perfecto, suisque praeceptis integre comprehensum atque absolutum? Nihil opinor. At quid Aristoteles? Artes tradit et plene, et plane, et ordine: Modo methodum ejus attendamus, et tractandi genus. Sed in his expecto tuum judicium; ut mecum illi tanto apertius aggregare possim. Optimum Sohnerum e vivis et ipsum excessisse, doleo sane: Neque tamen invideo illi hanc beatitatis praerogationem, ad quae omnes adspiramus; adspirare certe debemus. Quod vero mihi aditum ostendis ad ejus cathedram, humaniterque adeo in celeberrimum vestrum Athenaeum invitas; agnosco ego adfectum in me tuum, teque adeo exosculor. At tuae quo minus obsecundem [gap: Greek word(s)] ; et tuum ipsius facit consilium, quod inseris: Et itineris efficit longitudo: In primis mea, quam agnosco profiteorque imbecillitas. Haec enim studia [gap: Greek word(s)] , in hoc pulvere scholastico, et actuosa Medicinae exercitatione, segnius tractavi

hactenus. Plurimum tamen me tibi debere fateor, pro honorisico tuo, quod de me fecisti, judicio. Solemandri libellum de excrementis nunquam vidi. In doctrina de humoribus credo juvari te posse a Johanne Friderico Schrôtero, qui de hoc argumento, Patavi cum esset, librum ibidem edidit, non sine mirifico Italorum applausu. Is tamen ad manus mihi non est. Chartas hasce cum Clarissimis Viris, Rittershosio et Piccarto, communices, quaeso: Sed et eosdem ex me plurimum salvere jubeas. Vale cum tuis.

Idem Eidem.

EXcellentissime Vir, Amice plurimum colende! Utraque tua epistola; quam Sprottaviae superiori autumno accepi, facit, ut suspicer; non tibi traditas fuisse literas meas, quas per Siglicium tibi ex mercatu Lipsiensium verno destinaveram. In iis gratias tibi egi pro honorario tuo judicio, quod de me facis, in adeunda cathedra Sohneri [gap: Greek word(s)] . Ego vero pennas agnosco in vulneribus meis, inferioremque me judico; quam ut tantis Viris succedere possim, et in tam illustri loco celeberrimorum hominum opinionem sustinere; gratulor potius vobis de Augustano illo, quem mirum cur non nominaveris, eidemque docendi precor dexteritatem, et medendi: Fortunam enim ex hisce sibi ipse fabricavit. Amo quoque te vel ob eruditas tuas theses, quas ut uno verbo absolvam, approbo: Adeo nihil in iis vestigare possum, quo non meum tibi judicium aggregem. Obrui saepe naturam toties iteratis medicamentis apozematis praesertim, decoctisque longis, vere longis; experientia me saepius docuit; Licet ego ab hac prolixa continuatione abhorruerim; illud Hippocratis subinde recordatus: Optimum, saepe fuisse, nullum medicamentum. Est quidem apud nos Chymiaster, vitae conditione chirurgus: Caetera morosus, lucifuga, addo etiam, indoctus plane, et ab omni eruditione destitutus. In eo tamen haut fatuus est, quod raro admodum remedia exhibeat, etiam per Deos obtestantibus: Adeo is naturae motum observat; ne intempestiva exhibitione medicinam suam infamasse videatur. Jucundum itaque fuit; meam sententiam tua auctoritate stabiliri. De usu lienis eadem propugnas, quae Aristoteles primus docuit; a quibes Galenus libello de respiratione non dissentit: Nec abhorrent Aphrodisaeus, Aralaeus, Vesalius, Fernelius, etc. Atque ego cum de apoplexia Basileae sub Platero disputarem, coronidis ergo eandem sententiam publice propugnavi: Adeo in nobis est [gap: Greek word(s)] quaedam, [gap: Greek word(s)] . Tu vero, Clarissime Vir, perge in his talibus; et quas in te video elegantias, ad ea subinde confer, quae proximum aliquem in vita communi usum habeant. De excrementis nascetur tibi scriptio uberrima, et jucundissima in mediis sordibus: Imo aurum proferes ex stercore, sat scio. Si me audis,

non arctis te compinges carceribus; neque de humani corporis duntaxat excrementis disseres; sed de animalium etiam brutorum quae quidem rei medicae aliquem usum adferant. Hic amplissima se tibi offert seges, ex chymico etiam campo proferendi varias praeparationes; quas tuo judicio vel confirmares, vel infringeres. De me quoque necesse habeo scribere. Statui, sequenti aestate, in publicum emittere varia consilia Medica, Italorum, Gallorum, Belgarum, potissimum Germanorum, quae curiose hinc inde, credo etiam commode, collegi, nondum edita. Te vero etiam atque etiam rogo, ut suppetias mihi feras: Neque enim accipio, ullam excusationem: Poscit amicitia nostra; flagitat salus publica; cui omnes operari, quantum possumus, debemus. Communices, quaeso, mecum abs Te scripta consilia: Sed et ea quae in Italia habueris felectiora; aut quae vester Scherbius, etc. reliquerint. Non vastam peto molem; sed delectam ex doctioribus, et casibus difficilibus, aut etiam raris. Scio, me tale quid abs te expectare posse, ac debere: Ac proinde ad proximas nundinas Lipsienses abs Te mihi satisfactum iri confido. Pro qua benignitate vicissim tibi, quidquid in me est, tibi utile, dulce, honorificum, repromitto: Rittershusio, [gap: Greek word(s)] , statuam aliquod monumentum sepulchrale: Et ad te mittam propediem. Forte erit, qui haec talia colliget. Ego jam meditor corporis humani et politici brevem harmoniam; quam videbis, ubi typis fuerit exscripta: Qua publice recitata, ex hoc pulvere scholastico decedam; obsequuturus DEO, quocunque me dueet. Vale cum tuis, Vir Clarissime, et me ama.

Idem Eidem.

EXcellentissime mi Dn. Hofinanne, Amice oculissime: Trihorium est, cum utramq, tuam epistolam ab homine Gorlecensiaccepi. Gratum mihi carmen, quo Soteria mihi celebras; grata [gap: Greek word(s)] Medica, quibus me abunde donas: Itaque tanto solennius gratias tibi ago, habeoque: Et, si putas tanti, aestima in vicem [gap: Greek word(s)] Charidemum et Rodulphum nostrum, cum nescio quibus aliis minutiis. Disputationem tuam ad judicii mei libellam appendere, frustra jubes. Ita sunt Tua percocta, ad prudentiae ingenjique solem; ut obtusos censurae meae radios elidant facile, ultro eludant. Domo praeterea absum; quod facit: Ut si vellem quid tentare, nequeam tamen consiliarios mortuos in judicium istud provocare: Tuscherio nostro epistolam, ut jubes, mittam quam primum. Coxendicum dolore ais, te quandoque corripi, sed post exercitium. Dic quale exercitium? Illud opinor, quod sine teste peragis, loco abdito? imo erro: Quod cum duobus testibus peragis; illud dicere volui. Si erro, atque ex debilitate provenit, quod tecum sentio: Duplex remedium habes compertum; oxycroceum subactum

cum gummitacamalaca, et tantillo olei camphorae, portione quoque balsami Americani. Alterum est linimentum ex oleo momordoax, mastichino, petroleo, balsamo Americano, et laurino. Vale et salve.

Idem Eidem.

CLarissime atque Excellentissime Dn. Hofmanne, Amice veteris fidei! Non fuit Ladas, qui mihi epistolam Tuam reddidit: Eam quippe superiori anno Idibus Augusti scriptam, triduum duntaxat excurrit, cum accepi. Amabile donum tuum literarium, amabilis solicitudo, de Legatione mea. Scire autem cupis varia; quale iter: Quales habuerim comites: Ubi deposuerim mandatum: Apud quos: Qua attentione auditus: Quid responsi acceperim? Ad hanc rem commentario foret opus, si percensenda singula; non epistola. Verum ne omnino nihil rescias, pauca enarrabo: Ex quibus, ut ex pollice Colossum, quod reliquum est, dimetiaris. Ac illud primum ad animum admittas velim: Duas me nuper Legationes sustinuisse: Alteram aestate in Hungaria: In Poloniam, ipsa hyeme alteram. De Hungarica ita accipias: Non multa fuisse nobis, si immania montana excipias; taedia viarum devoranda. Ubique annona promta, et facilis: Populi obvia studia, et hospitalis humanitas. Caeteras operae difficultates, quae et arduae et variae leniebant Collegarum fides, candor, prudentia; addo etiam, amoena et festiva utriusque suavitas: Burggravi Abrahami Dohnavi, Viri [gap: Greek word(s)] , inque omni doctrinae et elegantiae parte, mirum quam versati: Davidis idem Rohri, Equitis Silesii Ductoris militaris, varia fortuna in bellis Ungaricis, ab extrema usque pueritia, jactati. In superiori Hungaria ex oppidis et civitatibus metallariis est Bistrica, quae et Notizoacidos fontes, thermas egregias, solo fertili sita. Illic comitium erat: coram quo partes nostrae functionis deposcimus; privatim quoque apud ipsum Gabrielem Bethlenum: Cujus nos et pietatem, quae ex cultu externo cognosci queat, et singularem peritiam comperimus. Perorandi partes mihi committebantur, etsi non cogitanti imo XII. duntaxat horis, antequam in comitio esset dicendum. Responsum non nisi amicum fuit. Cum enim solicite urgeremus: Princeps, et Proceres, Hungariae prospicerent; quo pacem firmam ab Imperatore consequeremur: Erant illi proclives in nostram sententiam: Totisque adeo XI. septimanis, quibus illic substitimus, calide res acta fuit: Sed per Hungaros non stetit; quo minus pax consecuta. Interim et benigne auditi publice, privatimque: Nec offensi oratione mea, quam habui modestam, Hungariae ordines; imo nec ipsi Caesaris Legati, qui coram erant. De Polonica porro Legatione quid dicam? Pervagata est fama de indole loci, genio hominum et hospitiorum: Quod tecte, moris gentium

haud ignarus, nosse poteris. Verum est, prandium et coenam convehi nobiscum necesse erat; nisi voluissemus dentire dentes, stomachum latrare. Delecto idem fac judicium: Cui proxime accubos habuisses, nisi exegisses, dextra anseres, laeva gallinas; supra scrophas, porcellos, mediocres sues; infra vitulos bene grandes, vaccas, boves quandoque. Aer non reddebat moschum, nec ambram: nec tamen dispiciebat hospitibus, qui nobiscum in uno eodemque hypocausto, cum prole familiaque dormiebant, suffumigium a nobis exciri; gratius illo, quod fimetum repraesentabat. Haec vero incommoda, ad quae scientes accedebamus, animis naribusque obfirmatis, mitigabantur plurimum (dico candide) humanitate gentis, a qua benigne excipiebamur; non raro a Nobilibus, in pagis, in oppidis: Ubi, licet paratos non inveniremus cibos, annona tamen atque pabulum, non defuit. Accedebat Collegarum insignis benevolentia, et plena jucunditatis consuetudo, Baronis utriusque Andreae Kochtici et Joachimi Malzani: Illius in Ducatu Opoliensi et Ratiboriensi Pro-Principis: Hujus magnae modestiae, nec ingenii minoris, Juvenis peramoeni; familiae antiquae, cum Poloniae familiis propinquitate amoenissimi. Profecti una sumus ad regiam, quae Varsaviae est: Ordinibus cunctis magno numero frequentatis. Infelix vero illa ad Pragam clades non parum de auctoritate atque expeditione ampliori nobis detraxit. Quanquam ipse Rex, partim vulnere sicarii praepeditus, partim foedera Caesaris causatus, Nos non audierit Universus tamen Senatus, qui certe est amplissimus, collegium Equestre, Ordines et Magnates cuncti, tam spectabili, dicam enimvero, tam augusta nos admiserunt corona; ut prope dixisses cum Cynea: Non Senatorum aut Patrum, sed Principum, sed Regum consessum extitisse. In comitio primitus admissi, cum consedissemus, diu audiebantur tumultuaria murmura, ut fieri amat, in prementis populi multitudine. Exorsus orationem, intenta paulatim voce, articulis verborum probe distinctis; Conticuere omnes, intentique ora tenebant: Imo etiam pugillaribus dicta excipiebant plurimi, haud pauci ex Jesuitis adstites. Magna omnium, ultra horam in audiendo patientia; nobis fere inopinato adhibita: Quoniam sine verborum velariis, multa confidenter de Cosacorum ferocia, de Regis atque Senatus conniventia, ipso Uladislao, primogenito Regis adstante, proponebamus. Dicam amplius: Paucissimis ex universa gente (erant, qui nullis ajebant) ne ipsissimis quidem Pontificiis oratio nostra displicuit. Quo factum; ut responsum fuerit, totidem verbis: Senatum Amplissimum, Ordinesque Regni constantiam in tuendis pactis adhibituros esse: Quae et voti nostri, et totius Legationis summa fuit. Rediimusvero ex utraque Legatione, non nifi incolumes, satis tuti, adfecti honoribus, nulla ignominia: Ego vero, antea tenui usus valetudine, magna

cum [gap: Greek word(s)] , imo accessione virium, quidquid molestiae fuit, tuli: Quam felicitatem divinae benedictioni transcribo: Donatus postea a Principibus et Ordinibus Silesiae Consiliarii et Oratoris ordinarii loco. Haec, si cum Dn. Remo communicare voles, per me licet: Aliis non item, quibus non scribo: Tibi scribo. De institutis Tuis literariis breviter respondeo: Sic enim judico, in nullo argumento versari utilius industria Tua potest, quam recensendo Galeno, sed Graeco-Latino, cum notis et animadversionibus. Novi talem [gap: Greek word(s)] diu a Wechelio conquisitum, sed frustra fuisse. Comprobant studium tuum typographi nostri, ipsis vero propter fortunas tenuiores vix susceptum. In caeteris etiam Tuis operibus acculant Martialem avaritiam; quae tanta est: Ut ipsi raros admodum libros, tales praesertim, divendant. Neque tamen discedes ab opere Tuo, quod prius, quam procusam ab ingenii Tui incude fuerit, conticescent, spero, motus isti, atque bella. A me vero noli expectare quidquam, opinione Tua dignum. Reculae enim meae literariae omnes convastatae, toto anno mihi non visae: Et jam ferme trimestre hic exigo, aliquantulum immoraturus; dum transeat nebecula, quae Silesiam inumbrare videtur. Unde fit, ut in Consiliis quoque Medicis expromendis jaceant opera interrupta laborum. Tu interim in otio illo Academico perge, perge: Bene vive, vale, et Collegas, si qui mei aut amantes, aut memores, saluta.

Zeaemannus Eidem.

FUi hisce diebus, Vir Excellentissime, Praestantissime Fautor et Promotor aetatem observande, cum Clarissimis Universitatis Patavinae Viris, qui retulerunt te proximis abhinc diebus Venetias vocatos, ibique illis ab illustrissimis studii Patavini Reformatoribus injunctum fuisse, ut qua possunt diligentia, in unum inquirerent, quem Senatus Venetus Professorem Orainarium Medicinae Theoricae in primo loco constituere posset; nolle enim Serenissimum Dominum illam ipsam cathedram diutius Professore vacare. Vacavit enim per aliquot nunc annos, hujus gratia, quod Senatus Venetus, nunquam intermoriturae gloriae elogio, in doctissimi Viri cujusdam delectum continuo quidem hactenus incubuerit; quem tamen hac utpote praecipuae universitatis cathedra dignum judicaverit, non invenerit. Hujus ergo gratia me convenerunt, an ullum in Germania scirem, qui cathedrae huic honori, et cui simul locus hic animo esset. Respondi, nullum inventuros, qui cathedrae huic et Professioni majori honori, quam Exc. Tuam: me tamen dubitare de Exc. T. huc veniendi animo, ob causas, quas tum dixi. Illi statim perhonorifica Exc. T. facta mentione instanter a me desiderarunt, ut confestim ad Exc. T. hujus gratia scriberem, ac curarem, ut quamprimum responsorias

haberem, ex quibus Exc. T. animus colligi posset. Non potui denegare, nec volui; utpote qui cum inclita Natione Germ. imo toto hocce Gymnasio celeberrimo, nihil magis in votis haberem, quam si Exc. T. tantum suis rationibus proficuam huc veniendi judicaret, quantum tota haec Universitas et tam Docentes quam Discentes insigni suo fructui, in primis vero nostra Natio singulari dignitati futurum fuerit. Quantnm ad salarium, se promittere posse dixerunt: ad 100. vel plures Imperiales, pro primis singulis annis. Quibuslibet autem Professionis renovationibus solarium ab Venetis augeri Exc. T. scire credo. Nunc in secundo loco Theoricam Medicinam profitetur Exc. Joh. Dominicus Sala, verum cum Patavinus sit, ad primum locum, vi statutorum, promoveri non poterit. Edidit alias ante aliquot annos tractatum de Alimentis, quem Exc. T. viderit, nescio. Aliud non addo et scribo, haec volentibus ac instanter sic rogantibus Excellentissimis Universitatis nostrae aliquot Professoribus, qui me hujus gratia compellarunt. Elegit me praeterito Martii mense incluta mea Natio, licet invitum, nec unquam publicam hancce curam affectantem. Hoc vero est, quod in oneroso hocce honore me erigit, quod cum equus habeat, quos sequatur, bene currat; sic Annales et optime habita Nationis cura plurimorum Antecessorum mihi exemplo ac usui esse queant. Propono autem mihi prae caeteris cunctis, quam sequar ac imiter, Exc. T. felicissimam ac optimam Consiliariatus administrationem. Video siquidem, quam in revidendis, conferendis Annalibus ac plurimis aliis tum Aerarium, tum Bibliothecam concernentibus diligentiam ac laborem impenderit. Excell. Veslingius et Rhodius officiosissimam salntem adscribere jusserunt; quorum alter, Exc. Veslingius nempe, proximo Augusti mense, Romam, ab se hactenus non visam, adibit; cujus itidem transmissas ad Alpinum notas Exc. T. accepisse non dubito. Dn. D. Slegelium Altorsio discessisse, autumo; inclusas ad illum transmittere officiosissime rogo, ac cuncta et singula officiolorum meorum genera Exc. T. offerendo, eandem quam diutissime felicissime valere opto.

MANTISSA III. EPISTOLARUM ANDR. DINNERI, JC. AD VARIOS.

Andr. Dinnerus Dan. Burchardo.

CUm ante plusculos dies binas tuas litteras acciperem, Praestantiss. Dn. Avuncule, ita fui occupatus, ut hactenus ne perlegere quidem totas mihi vacârit. Vidi tamen, cum oculis pleraque superfunctorie tantum notarem, illas multorum esse capitum, de quibus partim mihi non liquet, partim vero sine deliberatione ulteriori coram Tecum instituenda responderi aliquid certi hoc tempore non potest. Quae res fecit, ut a Te hoc petere auderem, quod caeteris omnibus haud dubie negaturus eras, ut vel tuâ, vel meâ causâ excurrere ad nos ne graveris. Occupationes quantae meae sint, ipse, ut spero, videbis, et facile aestimabis, Me sine gravi caussa molestia itineris mulctare Te noluisse. Accessit superioribus diebus incommoda valetudo, quae, alieno licet anni tempore, venaesectionem mihi imperavit: Et haec omnia paucis diebus interpositis excipiet migratio ex his aedibus, quas hactenus conductas habui, propter illarum vitium, quod amplius dissimulare non potui. Sic autem moderor petitionem hanc meam, ut quando commodum Tibi erit, et forte ipsum coelum viam Tibi tranquilliorem concinnaverit, itineri Te committas, neque festinandi necessitatem aliquam Tibi impositam putes. Sicut enim uno die occupationes istae natae nobis non sunt: Ita aequum est, tempus allquod nobis ad eas diluendas indulgeri. Tempus, inquam, aliquod, priusquam de illis deliberaturi conveniamus: Non autem dubito, quin trihorio (quod dicit Ausonius) si una nobis contingat esse, et multo etiam brevioris spatio, rem omnem per capita sua expedituri simus: Quae scribendo et rescribendo, neque, ut fieri solet, satis explicatâ animi sententiâ per litteras non perinde facile alias componeretur: Confidentius autem hoc a Te contendo, primum quidem, ut eadem operâ proneptem ex sorore tuam oculis adspicias, quam, cum vicinior nobis ante aliquot septimanas esses, videre noluisti: Deinde, ut ex Magnifico Prorectore nostro, meique amantissimo Collega, Dn. Rittershusio, coram illa intelligas, quae de Scaligero et caeteris scire Te cupere literis ostendisti, neque haec solum sed et alia, quae non minus Tibi fortasse et jucunda et grata erunt. Denique, ut vinum tuum donativum apud me gustes et tui sumptus fructum aliquem feras. Quod enim ad hujus itineris sumptum attinet, ne dubita, quod meâ caussâ facis, ejus me refusâ parte expensarum libenter meritoque rationem habiturum. B. V. Dab. Altorfii XXIII. Januarii 1607. quem annum omnibus bonis Tibi a Deo Opt. Max. cumulatissimum precor.

Idem Andr. Burchardo, JC. Consiliario Duc. Würtemb.

AMplissime, Excellentissime et Consultissime Vir, Domine Cognate honoratissime. Cur has exarem ad Te literas, priusquam commendatitiis tuis respondeam, fecit Reverendus et Clarissimus Vir, Dominus Metrophanes Critopulus, Macedo, Hiero-Monachus et Patriarchae Constantinopolitani Magnus figilli Custos, Graecorum omnium, quotquot ad Ecclesias nostras pervenerunt, doctissimus et Orthodoxotatos. Is cum per aliquot menses in Universitate nostra substitisset, atque ea, quae in ipso sita esse didicimus, pietatem, inquam, et candorem, cum incredibili erga omnes observantia conjunctum, nobis probâsset: Tandem et Stutgardiam adeundi, videndique Celsissimi Principis ac Ducis Vestri (siquidem copia daretur) consilium cepit, meque pro amicitia sancte inter nos culta rogavit, ut abeuntem se uni vel pluribus apud Vos commendarem. Occurristi Tu, qui unus mihi pro multis, et eâ insuper polles gratiâ apud Illustrissimum Principem, Dominum utriusque nostrum Clementissimum: Ut non dubitem, siquidem accessus ad Illustrissimam Celsitudinem ipsius pateat hospiti ejusmodi, Graecum hunc nostrum per Te maxime voti sui compotem futurum. Quid autem ipse Tibi de illo polliceri debeas, ne circa hanc rem sim prolixior, ex tribus praecipue commendationibus authenticis intelligere poteris, prima defuncti Regis Angliae, Jacobi; secunda Celsissimi Principis ac Domini, Domini Augusti, Comitis Palatini ad Rhenum etc. itidem Domini mei Clementissimi, quae ad Illustrissimum Vestrum directa est: Et tertia Inclyti Senatus Norimbergnsis, Dominorum meorum: Ut de reliquis, quibus abundat, commendationibus nihil nunc dicam. Petiit a me abiens, ut compendium Theologiae Graeco Latinum Domini Heerbrandi etc. sibi darem, quem librum tanquam viae comitem ad Vos adferret: Et sane facile exorâsset, si praeter unicum exemplar, quod Dn. Parens tuus p m. ante multos annos Parenti meo dono misit, aliud pro pretio reperire potuissem. A Te autem vehementer peto, ut si librum illum vel Stutgardiae vel Tubingae compactum reperire possis, eum hoc mactes munere, et pretium mihi indices per fratrem meum Carolum, qui nullâ morâ interpositâ ad assem Tibi impendium reddam. Praeterea, ut certius aliquid de eodem Dn. Metrophane scribam, plane persuasum habeo, eum Tecum ac mecum in omnibus sidei articulis principalioribus consentire, excepto forte eo, quod cum Graeca Ecclesia putat, Spiritum S. a Patre quidem per Filium, non autem ex Filio procedere: Qua de re valde cupio eum cum celeberrimis Theologis vestratibus conferre, pleniusque ab iisdem informari. Est enim non minus discendi cupidus, quam Vir integerrimus et bonus Christianus. Ac

ut tandem finiam, quod illi praestiteris, mihi praestitum ducam, tuum erit pro jure tuo ac nec essitudine nostra vicissim imperare, quid fieri velis: Mihi jussa capessere fas est. Bene vale, Clarissime juxta et carissime Domine Cognate, et salve cum amantiffima Conjuge et omnibus Tuis, a me et meis omnibus. Dabam subito Altdorphii d. 5. Junii Anno 1626.

Idem Casp. Bitschio, JC. et Professori Argent.

S. P. D. Semel atque iterum monitus fui a Te, Nobilis et Amplissime Vir, Dn. et Amice honoratissime plurimumque observande, ut tractatum meum, Ad quos Ecclesiae pertineant, ad Te mitterem. Et quidem primo Dn. Affinis meus Joann Wolffgangus Schollius, oblata scheda manu tua, de me perhonorifice scripta, hoc urgere caepit: Sed is serius aliquanto, vergente jam ad finem anno praecedente, ad nos venit. Hesterno vero die literae supervenerunt Dn. M. Dieterici Heuchelin, non ita pridem auditoris mei, quibus eandem petitionem iteravit. Nihil equidem mallem, quam vel scribere posse ea, quae Tu legas et probes, vel dare aut facere, quod dari fierive tuâ intersit: Caeterum quod ad tractatum illum pertinet, is nec conceptus mihi fuit unquam, neque natus: Ut mirari satis nequeam, quae res causam praebuerit rumori falso, qui de commentario illo sparsus, ac plura quoque alia loca pervagatus est. Quae res fecit, ut, eum eodem errore magnus quidam Vir teneretur, isque in eandem sententiam ante annum literas ad me dedisset, necessitas mihi imponeretur respondendi id, quod res erat, sicut ex exemplo literarum, quod una mitto, Vir Consultissime, cognoscere poteris. Haec ita se habere testes mihi esse possunt locupletissimi, tam Dn. Collegae, quam auditores mei, quotquot abhinc viginti annis familiariter me noverunt. Et quodnam mendacio vel occultationi praemium in his talibus sperare possem? Tu vero, Vir Clarissime et Amicissime, cum id, quod habebas, hoc tempore non magis. quam hippocentaurum aut Sphingem accipere a me queas, quercum aliam excute, et quid alio in genere praestari Tibi a me velis, audacter impera. Interim pro tractatu de Thesauris, tuo nomine a Dn. Schollio mihi oblato, munere longe gratissimo, gratias maximas ago, et ad antidora hoc velut chirographo obligatum me profiteor. Bene vale, meque, quod facis, ama. Dabantur raptim 3. Cal. Febr. Anno Domini DEIque nostri 1626. Altdorphii.

Idem Dn. D. Holtzschuch.

S. P. Literas meas, Amplissime Domine, unde potius exordiar, quam a tritis illis versiculis gallicis non minus elegantibus, quam ad praesentem statum meum accommodatis?

Intellexisti enim, ut arbitror, ex Dn. Avunculo meo, quemadmodum pessimus quidam canis [gap: Greek word(s)] , (crura ipsi suffracta oportuit) allatrare me ausus fuerit, easque spes, quas de me mei omnes conceperant, devocare in dubium: Adspersa gravissima labe, quasi in Italia Nationis Germanicae aerarium fraudulenter et dolose administrâssem. Quanquam autem trifur ille, quod ille forsan existimabat, non latuit, nuperque adeo, cum hac ipsa de re ego et adversarius meus Schwinfurti convenissemus, satis deprehensum esset, me nequiter ab illo, calumniaque vanissimâ circumventum esse: Tamen nescio, quo fato meo accidit, ut quod semper major quaedam vis inest malis quam bonis, ita eo quoque conventu magnam quorundam animadverterem animi abalienationem, qui florente fortunâ amici mihi videbantur: Suopte ingenio, an * * recesserint ab amicitia mea, non facile dixerim. Doluit tamen, supra quam credi potest, me ad istum modum, nulla meâ culpâ videntem et scientem basilice, ut Plauti verbo utar, perire; neque ab inimicis modo oppugnari, sed ab amicis etiam deseri: Quanquam hoc inter utrosque puto interesse, ut illi aliquâ forte ratione se, laesos a me suspicari possint: Hi, ne fingere quidem tale aliquid: Neque autem tam cornea mihi fibra est, quod proverbio dicitur, ut his non commovear gravissime, cum ad animum revoco, quo loco fuerim, et quo jam deciderim: Quid mei omnes sibi aliquando de me polliciti, et quid ego jam, rebus omnibus circa me ruentibus, praestare possim. Nisi illud forsan solabitur me quod innumeros invenio, qui mihi invident: Negant autem communiter infelicibus invideri, hocque inesse boni invidiae dictant; pro quo tamen bono atque commodo (si modo aliquod in re pessima fingi potest) ego illis rem malam maxumam, seque plane dignam imprecor. De Te vero, Vir Amplissime Dn. colende, cum ab eo tempore, quo primum Bambergae Te vidi, ita judicarem, Te mihi non obscure favere; idque facere nullo vel Parentis mei, quod sciam, facto, vel merito meo devinctum: Quod enim meum in talem virum potest esse meritum? sed incredibili quodam animi tui candore et humanitate inductum: Facere sane non potui, quin forte, nactus scribendi occasionem, has ad Te darem literas, Teque, quanto possem opere maximo, rogarem, ut deinceps quoque eo me loco habere, quo hactenus dignatus es, mihique consilio et auctoritate tuâ praesto esse, vel ob nominis mei paterni memoriam, vel aliquam etiam erga me (immerentem licet) voluntatem bonam, non gravareris. Ita enim existimo, Deum ideo Te in altiorem hunc locum, tuâ quidem excellenti virtute dignum collocâsse, ut humanitatis tuae radios longissime in intuentium oculos ex illo spargere, cosque quos cuperes, opis tuae indigentes, infortunio

oppressos sublevare posses. Quia porro in aula Caesarea Commissionem mihi decerni petii, in qua tu cum aliis nominatus es Commissarius, majorem in modum rogo, ne ejus molestiae, si decernatur, Te pro fama mea defendenda poeniteat, finemque hîc epistolae non observantiae facio. Vale, Vir Amplissime Dn. colende. Dabam Tundorf. 13. Cal. Januar. A. 1604.

Idem Affini.

NOn dubito, Vir Clarissime et Excellentissime, Dn. Affinis honoratissime optimeque merite, quin adhuc recorderis sermonum, ante abitum meum Norimbergae anno superiori inter nos habitorum: Quorum principium ac finis Nobiliss. ac Prudentiss. Senator Dn. TEZELIUS fuit, qui nomen, quod ego, valetudine meâ ita exigente, Norimbergae contraxeram, absque impensa aliqua mea expuncturum se Tibi confirmavit. Ea res cum novi plane exempli et insolitae cujusdam munificentiae mihi videretur, vixque Tibi hoc ita futurum dejeranti fidem haberem: Coepi (ut nôsti) percunctari, Ecquam rationem gratitudinis declarandae erga talem tantumque Patronum accommodatissimam existimares, ne non modo victus et oppressus eâ liberalitate, sed et eâdem indignus recte de his rebus judicantibus apparerem? Intelligebam enim Te, cui sydus illud gratiarum quotidie fere, ac propius quam mihi oritur, non paulo plus, quam me in hoc negocio sapere, et modum aliquem sollicite circumspecturum, quo non omnino ingrata ipsi Viro Magnifico accideret beneficii accepti confessio. Sperabam etiam, Te, qui mihi dormienti, quasi aliud agens, summâ fide Patronum talem paravisses, non minore ingenio monstraturum, quibus idem velut retinaculis non cultus tantum, sed et officiorum quorumcunque conservari posset. Qua in re mirifice sapientes omnes consentiunt, ut, quae res ad acquirendum bonum aliquod utilitatemque parandam nobis initio profuissent, iisdem, quod sic partum est, quam rectissime ac tutissime retineri arbitrentur. Tu vero ipse cum non modo non alienus ab hoc consilio meo esses, verum etiam Consiliarium Te mihi hac in re futurum reciperes: Nescio tamen, cur officio tam necessario, tamque honesto hucusque defueris. Quamvis enim ludibrium debere videantur Prudentissimo et gravissimo Senatori, qui post tot menses, cum sera, hoc est, inepta et ridicula gratiarum actione eundem adirent, qui nihil, intempestivum quod sit, quodque serum aut inelegans, amare potest: Multo tamen plus apud me memoriae tam inusitatae benevolentiae, quam decori consideratio valuit. Aurem quoque mihi pervellit Poeta nobilis vetus, cujus sententiam nôsti:

Hîc igitur sisto, et, siquid interea (tamen) temporis exploraveris, quod in hanc

rem sit, et de quo moneri me oporteat, quam maturrime cognoscere aveo. Bene vale, Clarissime Dn. Affinis, nosque, quod facis, porro amare perge. Dabantur 10. Februarii Anno 1631.

Idem Christophoro Furero.

NOb. et Amplissime Vir, Domine plurimum colende. Cum hesterno demum die nuncius acerbiss. de obitu Nobiliss. et Sapientiss. Parentis tui Dn. CHRISTOPHORI FURERI Eq. et Duumviri Norimberg. etc. [gap: Greek word(s)] sparsus per oppidum fuisset, gratitudinis meae esse putavi, quanto dolore ex morte incomparabilis Viri et Patroni mei affectus essem, ad A. T. perscribere: Quam et infiniti alii homines, nullo forte beneficio privatim ab ipso affecti, et publica tantum jacturâ permoti impatientissime ferre se ostendunt. Et sane quid in hoc Viro Norimberga, quid vicini Principes, quid Germania universa (cujus ille omnium bonorum judicio pars magna fuit) amiserit, consiliis summi et experientissimi Senatoris alienissimo tempore destituta: tacitus intra me sentio potius, quam scribere valeo: Sed scribent et depraedicabunt alii in Germania et Gallia Viri eloquentes, quamdiu memoria aliqua Germanici nominis futura est. Quomodo autem ille de me meritus sit, quoque animo semper me fuerit complexus, A. T. testis esse potest: Quem ego ob id jure Patrem et auctorem felicitatis meae apud amicos et familiares semper appellare solitus sum: Caeterum cum easdem ob causas exequiali quoque officio, quod patria defuncto praestabit, interesse privatâ pietate constituissem (publico namque Acad. nomine alii me digniores in funere apparebunt) mutare consilium defluxionum violentia coactus sum: Quas et aliis in rebus agendis adversari mihi solere nimis compertum est. Quod autem et facere debui et potui, literas has doloris et luctus mei testes ad Amplit. T. mitto, DEUM Opt. Max. orans, ut quando tam excellenti bono, (virtute, inquam, Parentis tui) indignas terras hoc velut praejudicio pronunciavit, Te saltem bono Reipub. natum, et artibus paternis a puero ad omnem laudem eruditum, patriae cumprimis, deinde etiam aliis tui nominis studiosis (et inter eos mihi) quam diutissime incolumem servare dignetur! Cujus vel media in poena admirabilis haec benignitas cernitur, quod is non ante Patrem adimere nobis voluit, quam is Te magnitudini et dignitati suae supparem laetus conspexisset. B. V. Ampliss Domine. Dab. Altorf.

Idem Joh. Guilielmo Burchardo.

ACcepi litteras tuas, Clarissime et Doctissime Dn. Consobrine, quibus ad actum, ut vocant, Doctoralem, me invitâsti, transmissis simul exemplaribus

Disputationis tuae, quam pro summo illo honore obtinendo publice defendisti. Gratum hoc mihi munus et invitatio tua, cum propter familiae et cognationis nostrae honorem, tum vero, quod votum meum, quo et istum honorem et alia multo ampliora jamdudum tacitus Tibi destinavi, honoratissimum exitum habuisse video: Cujus proinde damnas DEO in primis, datori bonorum omnium, gratias ago: Deinde Tibi gratulor, quod, quae in Dn. Parente tuo V. C. p. m. intermortua dignitas videri potuit, ea praeclaris studiis tuis et felici labore excitata et in vitam quodammodo revocata est. Sic enim hoc quidem tempore scribere mihi libet. Quamvis enim sicut aliarum rerum paternarum dominium, ita hic quoque honor continuatus potius in Te haeredem ipsius existimari possit: Tamen fatendum est, nunquam Te ad honorem istum, quem omnes amplissimum judicant, adspirare ausum fuisse, nisi Tute Tibi ad eum viam diligentiâ tuâ mihi perspectissimâ jugique et improbo labore ab ultima pueritia munivisses atque praeparavisses. Quare vel proverbii Hispanici auctoritate negat, Artes inter heredes dividi palam est, labores tuos et evigilatas ob studium noctes nequaquam recte in hereditatem paternam computari: Nec esse in corpore census (ut Poetae verbis utar) Omne tenet, cujus regimen pater sed ejusmodi esse, quarum laus ad Te maxime, fructus vero etiam ad fratres, propinquos, cognatos, et, uno verbo, ad commodum Reip. Christianae pertineat. Atque utinam is, quem dixi V. C. Dn. Parens tuus ipse consilii hujus suscipiendi Tibi auctor et Spectator Inaugurationis esse potuisset, cujus laetitiam hoc tempore praecipuam esse conveniebat! Sed aliter Deo visum est, qui quantum doloris Cognatio tota ex obitu Viri praestantiss, et Opt. sensit, tantum eam gaudii ex honore tuo festivissimo percipere voluit, et nubilum illud luctus hoc quasi sereno discutere. Quamobrem fruere hoc tanto tuo bono fortunâque istâ tuâ, familiamque nostram porro quoque condecorare atque cohonestare perge. De mea quoque persona sic Tibi persuade, me, si qua in re Te juvare possim, nullo Tibi tempore defuturum: Quam voluntatem meam satis quidem Tibi jam ante cognitam ut spero, tamen his quoque literis consignatam testificari volui, ne mutatam eam propter dilatum responsum et emansionem meam a solennitate tua suspicari possis: Cujus rei causae non in oblivione officii velamoris, sed in occupationibus meis sitae sunt, quas mihi plurimas Prorectoratus Acad. hujus jam per aliquot menses ex se peperit, et deinceps pet aliquod adhuc tempus pariet. Bene vale cum noverca, honestissima foemina, et fratribus sororibusque Tuis, quos omnes honeste et amanter saluto.

Idem Michaeli a Berg.

DIu est, Vir Clarissime et Consultissime, Domine et Amice honoratissime, quod literis tuis amantissime et de me perhonorifice scriptis responsum debeo. Causa responsi intermissi fuit, quod elegantiam et humanitatem literarum tuarum cum imitari desperarem, malui, citra certamen, herbam Tibi, quod ajunt, porrigere, quam sine spe victoriae pedem in hoc genere conferre. Nunc vero, cum discessurum a nobis intelligerem Ornatiss. et Eruditiss. Juvenem Dn. Hammerschmidt, cognatione Tibi junctum, nolui eum sine paucis a me lineis ad Te reverti. Sic autem ille se gessit in Academia nostra, ut vota propinquorum quantumvis avara, non meo tantum, sed et aliorum Dnn. Collegarum meorum judicio penitus videatur implêsse, omnibusque bonis charus apud nos extiterit. Quod posterius modestiâ suâ, quam in ipso singularem animadverti, morumque commoditate consecutus est, quae possessori suo, quod auguramur, plurimum olim commodabunt. Quod ad me attinet, nihil equidem magis cupio, quam in manus mihi dari occasionem, quâ ipsi et ipsius similibus ratione aliquâ prodesse queam. Tibi vero, Vir Consultissime, quid tenuitas mea rependere valeat pro iis, quae in literis tuis mihi perliberaliter tribuisti, cum advocato Terentiano amplius deliberandum censeo. Certum enim est, nullam amoris significationem tantam esse posse, quin ea tuâ humanitate et superetur et obruatur. B. V. et hunc mihi animum conserva. Dabam occupatiss. Altorphii 5. Aprilis 1612.

P. S. Conditionem, quam mihi quoque in literis ad Clarissimum Virum Dn. Cunradum Rittershusium JC. et Antecessorem et Affinem etc. communem detulisti, gratam acceptissimamque habeo. Sed quia ea non verbis, sed factis, Martiali teste, adimpletur, (nolo enim affinitatem nostram codicillarem esse) id circo expecto, ut officio aliquo fidem affinis pericliteris, atque ita quasi in possessionem juris affinitatis deducaris, non patientiâ aliquâ tuâ, (ut in juribus incorporalibus assolet) sed flagitatione, sed reapse et factis amicitiâ liberali dignis. Bene vale, Cl. et honoratissime Domine Affinis. Dabo die Viridium 1612.

Idem Conr. Balthasari Queccio.

S. P. D. Literae tuae, Praestantissime et Doctiss. Vir, Dn. Affinis dilectissime, quibus ad solemnitatem nuptiarum cum honestiss. et pudiciss. Virgine Margarita Grashornia celebrandarum me invitâsti, longe gratissimae mihi fuerunt: tum ob memoriam amicitiae et necessitudinis nostrae veteris, quam Tu omni genere officiorum sanctissime atque honestissime semper coluisti; tum quod Parentum

tuorum votum minime ignorarem, qui Avorum nomen Parentum appellatione multo dulcius judicant. Idcirco, cum prius quidem Dn. Parenti tuo V. C. de vitae statione, in qua Te Ill. herus tuus, perspectâ virtute ac fide tuâ, collocavit, gratulatus essem: Nunc Tibi de vitae socia, quae ex voto contigit, ex animo gratulor. DEUM quoque Opt. Max. sine quo felix nihil esse potest, veneror, uti nuptias has tuas, primas licet, vere secundas esse velit, Vosque sponsos omni genere bonorum felicitet, ac in primis in concordia mutua quam diutissime conservet!

ne malis divulsos querimoniis supremo citius solvat amor die. [gap: Greek word(s)] .

Cuperem spectator esse festivitatis tuae: Sed nec loci enormis distantia, nec luctus acerbissimus, in quem non ita pridem conjecit me mors filiae meae obsequentissimae Sabinae, puellae pubertati proximae, hoc patiuntur. Nummum injectum loco muneris nuptialis boni quaeso consule, nec exiguitatem adspernare, et Vale.

Idem Jo. Gryphiandro.

REdditae mihi sunt hesterno die literae tuae una cum Disputationibus tam Illiconis Cl. quam tuis, Vir Doctissime, Amice honoratissime, nec est, quod moram purges: Ea enim vel nulla vel exigua fuit, et si qua fuisset, munere Disputationum tuarum gratissimo egregie pensaretur. Cupio autem praeter eas, quas accepi, etiam primam et quartam videre, quae hactenus mihi invisae Fac, obsecro ut quamprimum vel prece vel precio habeam, ut cum reliquis ligari possint. Quod vacare Te Panegyricis Caesareis expoliendis scribis (quanquam mira haec est vacatio, quae tota in negocio et ingenii intentione posita est) gratum multis studium, Tibi honorificum futurum auguror. Scio, inexpectatum plerisque opus aggressum Te esse, sed iis, qui Jurisconsultum duntaxat Te et Politicum, non etiam Poetam esse noverant: Caeterum ad laudem tuam hoc totum pertinere judicandum est, qui non tantum in iis, quorum scientiam antea profitebaris, toto ingenio veheris, sed etiam, in quibus versatum Te hactenus dissimulâsti, aequalem peritissimis approbâsti. [gap: Greek word(s)] , judiciorum securus, quae qualia de Te et poesi ista tua doctissimorum hominum sint, (de aliorum siquidem censuris [gap: Greek word(s)] ) nemo apud Te sine specie quadam adulationis commemorare potest. Illud non sine acerbo quodam doloris sensu ex literis tuis cognovi, quod metu pestis Academiam Vestram nondum omnino liberatam scribis. Verum ut nunc sunt tempora, idem nostrae Academiae timendum

video, cui ex propinquo vis ista major jam minatur, nisi nostri misereatur is, quem penes vitae et mortis arbitrium est. Quod gratias agis pro nescio qua benevolentia exhibita, scito, Te majora promeritum, me, ne majora praestare viribus et occasione, dum apud nos esses, defectum fuisse, omni tamen studio et fide de commodis tuis cogitaturum: Fundamenta jacta sunt, cum ante paucas septimanas sciscitantibus ce Te Amplissimis Dnn. Curatoribus hujus Acad. prolixe multa de studiis tuis suggessi, quae pronis auribus ab illis accepta animadverti. Tuum est, quid porro fieri a me velis, mature significare, faxo, ne operam meam ulla in re desideres. Bene vale, Amice charissime. Dab. raptim incommodâ valetudine, die 13. Septembris 1612.

Idem Eidem.

SIcut omnia a Te mihi grata, ita literae tuae novissimae cum munere egregio mihi transmissae, Disputationum videlicet Dn. D. Gerhardi etc. quibus mantissae loco tuas cum parentatione ingeniosissima adjecisti, quarum exemplaria datâ occasione distribuam suo quoque loco, et gratias interim ago. De Donello enucleato quod solicitus meâ causâ fuisti, fecisti Tu quidem perbenigne, et amice. Sed non mihi animus, precibus quicquam emere, quibus quod emitur, carissimum esse nôsti, et est DEI munere, unde solvam. Quod Tu quoque prudenter animadvertisti; sufficit mihi hac vice per Te cognovisse, quid de editione partis secundae sperandum sit. Reliqua ad Te pertinentia mihi et aliis Tui amantibus curae erunt; sed de politica professione nihil est quod quisquam expectet, et propter causas a Te allatas et propter alias secretiores juxta et ignobiliores; de quibus proinde multa scribere non vacat. Quod autem de quodam Dn. Collega meo scribis, scito, Te rem plane novam mihi et Dn. quoque Rittershusio nunciâsse. Vellem locum a Te expressum esse. Sed et haec et alia tempus manifestabit. Nunc aliud est, quod Te rogem. Et poteris ex Dn. M. Burchkardo, Cognato meo, intelligere, quid literis suis a me non ita pridem petierit. Ejus precibus morem gessi, ipsumque Dejum Cognatum meum una cum alio quodam juvene mihi amico Dn. Paulo Groe Norimberg. (qui ante paucos dies ex hoc loco ad Vos migravit) iisdem literis commendavi celeberrimo Dn. Affini meo D. Ortulpho Fohmanno etc. Has vero literas cuperem ab ambobus simul eidem offerri, qui quâ est humanitate, favorem expetitum in ambos humaniter partietur, votique compotes faciet. Utrique scribere volebam, sed tempore exclusus non potui, quam ob rem illis me excusabis. Lectiones aliquandiu apud nos intermissas, sublato omni pestis periculo, (de quo DEO omnipotenti gratias agimus) ipsis Calendis Novembribus resumpsimus. Quo nuncio

scio Te plurimum exhilaratum iri. Plura nunc non addo, ne studia tua morer, quibus totum immersum Te novi. B. V. Dab. Altorfii die XI. Nov. 1612.

Idem Ernesto Fohmanno.

SCripsit ad me ante paucos dies Nobilis et Amplissimus Vir Dn. Joannes Im Hof, Patricius Norimbergensis, familiâ senatoriâ, qui multis verbis a me contendit, ut Tibi commendem filium ipsius Jo. Hieronymum, quem intra mensis spatium ad celebratissimam Academiam Vestram, meo in primis consilio, missurus est. Negare non potui Viro amicissimo officium istud, cum aliis de causis, tum quod fiducia firmissima concepta de humanitate tua minime consultum eum filio arbitrari animadverti, nisi Principis Jarisconsultorum auspiciis in Oppidum Vestrum veniat, Themidi robustiori deinceps apud Vos facturus. Est namque Pater non solum [gap: Greek word(s)] , sed doctorum omnium fautor et admirator prope singularis, talemque ego et Collegae mei Clarissimi per multos annos experti sumus. Ad filtum vero Jo. Hieronymum quod attinet, modestissimo eum ingenio esse per multos annos perspexi, et in lectione Institutionum auditorem assiduum habui, dignum plane eâ cognitione, quae maximos Viros Reipub. non Norimbergensi modo, sed et toti Germaniae dedit, et commendatione istâ. Hujus namque adolescentis Proavus Parenti cognominis Jo. Im Hof in matrimonio habuit filiam Illustris quondam Viri Bilibaldi Pirckheimeri, Consiliarii intimi Maximiliani I. et Caroli V. Impp. de cujus operibus et rebus gestis post integros commentarios a Rittershusio nostro et Goldasto editos, lege, si placet, quos mitto, versiculos. Matrem habuit Paumgartneram, Supremi Duumviri Norimbergensis sororem; nec quidquam ulterius addo in genere isto. Quod scribere rogatus sum, hoc exequar: Is igitur Pater, Vir Opt. Tui observantissimus majorem in modum verbis meis Te, Affinis celeberrime, rogat, ut, cum filius Jenam venerit, conveniendi et consulendi Tui copiam habeat. Futurum recepi, tametsi formulâ illâ LICET CONSULERE? (quâ Cic. usos olim fuisse notat, qui JCtos adirent) non utatur. Nec enim magis domum tuam ingenuis et eruditis adolescentibus claudi, quam fores olim domus Tribunitiae, ad quas indigentibus velut ad asylum aliquod noctu atque interdiu aditus patebat. Ut vero eundem etiam in convictum et habitationem tuam recipias, polliceri eidem ausus non sum. Tui arbitrii res erit, cum filius hoc petierit. Caeterum cum tanti boni (nihil enim melius aut pretiosius Viri gravis et amici consilio atque operâ) quod pluribus sufficere potest, unum solum vix conveniat participem fieri, adjunctus est eidem Jo. Hieronymo aeque Nobilis adolescens amitinus ipsius ex familia Senatoria Tezeliorum, Jo. Jacobus, qui et ipse ex Gallia

reversus aliquandiu apud vos commorari studiorum causâ cogitat. Quem ut pari benevolentiâ complectaris, consilio juves, auctoritate regas et tuearis, nomine ejus, quem dixi. Jo. Im Hof majorem in modum rogo, promittens, Te in hominem gratum beneficium istud collaturum, quod ipse quoque pro tenuitate mea demereri non cessabo. B. V. Clarissime Dn. Affinis, et me, quod facis, porro ama. Dab. Altorphii.

Idem Gustavo Adolpho, Regi Sueciae etc.

SErenissime, Inclytissime, Invictissimeque Rex, Domine Clementissime, quod in hac nocte temporum salutare sidus illuxisti Christiano orbi, atque huic praesertim nostrae Germaniae lucem, exoptatissimo T. M. adventu; totque victoriarum eximio deinceps fulgore reddidisti: Primum, ut fas piumve est, DEO T. O. M. tanti tamque inaestimabilis boni autori capiti, origini, gratias, quas possumus animis concipere, maximas agimus habemusque: Ex hoc enim fonte, tua ista, Augusta atque divina omnibusque pene seculis inaudita virtus pietasque profluxit: Et incomparabile prorsus T. M. studium erga miserrimam hanc nostram patriam, nosque ipsos, posterosque nostros gratâ quoque ac piâ mente agnoscimus, et, dum vita suppetit, agnoscemus ac pro virili celebrabimus. Quum vero M. T. ut unice exoptaramus, pedibus ipsi praesentes impraesentiarum advolvi nequeamus, hanc epistolam misimus, quae nostrâ absentium vice T. M. supplex adiret, atque ut, inter gravissimas suas pro salute communi occupationes, Academiae quoque nostrae, tot circumstantibus periculis, et hoste in proximo omnes opprimendi nos occasiones captante, curam suscipere, eamque in patrocinium, tutelam protectionemque suam clementissime recipere dignetur, quam humillime precaretur. Quod quidem ipsum nos omnes singulosque, qui superamus hujus Universitatis Cives, quâ par est animorum devotione, ac secundum DEUM in sola M. T. ope auxilioque spem salutis nostrae collocantes, etiam absentes facere, ipsa sibi persuadeat. Tuae igitur M. suppliciter et quam demississimis devotissimisque animis etiam atque etiam nos commendamus.

Idem Praeposito Bambergensi.

ADmodum Reverende et Illustrissime Domine Praeposite, Domine Gratiose: Valde sim ingratus, nisi pro Ill. et R. auctoris opere pulcherrimo divini argumenti, dono mihi ante dies plusculos miffo Ill. D. T. gratias agam, illudque longe mihi gratissimum esse profitear. Non solum quia ab ejus lectione doctior et melior recedere quilibet potest, sed etiam quia nomen ipsum et arma gentilitia manusque donatoris in frontispicio addita, mirifice me delectant et ad cognoscendum

totum meinvitant. Ejus vero libri octo prima capita ubi perlegi, recordatus calumniae auctori adspersae et colloquii nostri, nihil aliud quam Gallicum illud, in simili genere usurpari solitum, et Ill. D. T. notum pronunciavi: * * * Sic enim existimo, quemadmodum a luporum ululatu vellatratu canum nihil penitus Lunae est periculi: Ita talium tantorumque Virorum multo excelsiori loco positam esse existimationem, quam ut a vili canicula aut tenebrione aliquo diabolo arrodi possit. Lapparum echini, praetereuntium vestibus facile adhaerescunt. Sed iidem nullo negotio excutiuntur, vel arefacti sponte decidunt. Sic calumniae, mendacia, et uno verbo ficta omnia orto Veritatis sole, tanquam herba solstitialis exarescunt celeriterque decidunt. Certe si quid apud fatuos vel odio suffusos adhaesit famae auctoris nostri, id omne operis hujus editione abstersum penitus judico: Ipsos vero, quos tam putidae fabulae credere nihil puditum est, ad Menandri judicium ablegandos, cujus hic est versiculus:

Recte! Calumniae quippe genus est rumori credere. Quintiliano teste, sed [gap: Greek word] plus satis. Nunc tempus monet, et almum quae rapit hora diem, ut novum hunc annum Ill. Dn. T. cum pl. aliis affluentibus omni bonorum copia coronatum precer ab eo, cujus muneris esse agnoscimus, quod precariam animam ad hoc usque tempus protraximus, Deo, inquam, Opt. Max. Idem Ill. D. T. quam diutissime sospitem mihique faventem conservet. Dabam ipsis Nonis Januar. A. C. 1616.

Idem Ernesto Fohmanno.

S. P. D. Nactus occasionem praesentem scribendi, Cl. et Consultissime Dn. Doctor, Affinis pl. honorande, nolui tabellarium istum sine meis ad Te venire. Quanquam enim nihil dignum scriptione occurrit, nec quicquam est, quod vel scire tuâ, vel meâ perscribere interest: tamen vel vacuas litteras non ingratas Tibi fore speravi, memor illius Theocritaei:

Quid enim? An quia Tu et soror mea me intra hos quatuor annos salute nullâ, nec litteris dignati estis, id quod reprehensione nonnulli dignum putant, ego eandem censuram subibo, et non-usu fructum amicitiae nostrae amittam? Non faciam. Teque invito jus, quod ex affinitate mihi semel quaesitum est, persequar: Praecipue, cum non omnino [gap: Greek word] Te esse credam. Negotia et occupationes caussaberis, quas Tibi non deesse probescio. Quod si de raritate commeantium ad nos aliquid dicere velles, in ea caussa esses, ut convinci posses. Sed neque actorem nunc neque judicem ago, multo vero minus Aristarchum aliquem

et censorem. Illud jam interminor, ut quando sine ulla justa causa tamdiu septum et clausum habuisti iter amicitiae et necessitudinis nostrae, hac aestate ipse ad me cum uxore et liberis purgatum Te venias, velsi grave hoc Tibi est, me et uxorem meam Coburgi expectes, qui ultro accusatum Te moratoriâ amicitiâ adveniemus. Bene et fel. vale cum uxore et familia. Dab. rapt. Altorfii die 29. Aprilis 1610.

Idem Rutgero Rulanto, JC. et Consiliario Luneburg.

INcidi ante paucos dies in literas tuas, Nob. et Amplissime Vir, Domine et Amice observande, quae ante annum fere ad me perscriptae, nescio, quo fato hactenus inter libros et alia impedimenta mea delituerunt, seriusque, quam par est, ad manus meas pervenerunt. Petebas Tibi ex tractatu aliquo meo explicari parergon quoddam, quod in Disputatione, quae ad l. 2. C. de rescind. vend. me Praeside habita fuit, primo loco positum est. Ubi quaerebatur, an templa et res sacrae ad Imperatorem spectent nec ne? Simulque auctoritas S. Ambrosii adducebatur in Epist. 33. Gravis utique et magni momenti quaestio mihi videtur: de qua quid ego sentiam, noli requirere. Quid autem Respondens meus ante oculos habuerit, (qui ultra sesquiannum in Belgio et Anglia degit) si divinare licet, id nunc aperiam. Videtur autem respexisse ad ea, quae tradita sunt ab Alborico Gentile, Disputat. regali 1. pag. 13. et 14. et Disput. regali 3. pag. 123. et lib. 3. de jure belli c. 6. pag. 505. et seq. ubi probat, non esse penitus commercio sacra exempta, quia et aliquando alienari possint, et sub publicis rebus contineantur et prophanari dicantur in Juris textibus, et per alias rationes. Respondet etiam ibidem ad exemplum S. Ambrosii templum Valentiniano Imperatori denegantis. Breviter ille quidem et concise, addo et obscure haec ibidem, more suo, tractat: Sed ita tamen, ut in jure versatis rationes illas explicare et deducere difficile non sit. Ego auctorem indicâsse sat habeo, tuoque jndicio permitto, quantum rationibus illis tribuere velis etc. Quod autem serius literis tuis respondi, causa ea fuit, quam modo attuli. Absente me (ut fit) literae tuae redditae fuerunt, eae domum reversi oculos et manus fefellerunt, eo forte loco repositae, ad quem rarius accedere soleo. Verba ipsa auctoris hoc loco adscripsissem: Sed librum praecipue Disputationum regalium nancisci non potui, quem tamen olim legi, Teque de fide allegationum securum esse jubeo. Bene Vale, nosque ama. Dabam Altdorffii a. d. 10. Julii Anno 1624.

Idem Eidem.

DOctissimis et amantiss. literis tuis, quas Gustrovio par juvenum nobilissimum ad me pertulit, quid rependam, Vir Cl. et Excell.? Equidem ut pari affectu Tibi responderem, sperare poteras: Ut curâ pari et ornatu, expectare minime debuisti, quanquam nec praestare eandem, si velim, possum. Officiorum siquidem mutuaeque benevolentiae, non etiam diligentiae et elegantiae in scribendo societatem coivimus, in qua sicut et in aliis cedere me Tibilibenter profiteor. Idcirco, quod amici est, facio, et in primis Tibi tamde Sparta splendida, quam post iter Gallicum nactus es, quam de matrimonio auspicatissimo, quod cum magni et celeberrimi Viri Dn. Friderici Pruckmanni, Cancellarii Ser. Electoris Brandenburg. filia contraxisti, ex animo gratulor. Utraque felicitate Te dignissimum, quotquot Tenôrunt boni, judicant. Et quando in iisdem literis, quae mea nunc sit conditio, quodve matrimonium, requiris, de utroque vicissim uno verbo sic accipe: Talia esse, qualia DEUS esse voluit et quibus contentus nemini invideo. In uno fortunam meam accusare quandoq soleo, quod conjugium illud corporis atque animae (sic enim cum Lucretio appellare libet, quod Tecum mihi Tubingae intercessit studiorum commilitium) non modo nimis mature dissolvit, sed divortium insuper istud immenso terrarum spatio interjecto velut firmavit. In quo tamen ipso quoque amoris tui erga me constantiam admirari satis nequeo, qui decretum rigidae illius herae humanitate tuâ corrigere, et quod coram nobis negatum est, literis praestare voluisti, ut manifestum jam sit, nihil vel parum in veram amicitiam fortunam posse. Quod si Dei munere dextras insuper aliquando jungere verasque, quod ait Poeta, audire et reddere voces concederetur, beatissimum equidem me aestimarem.

Idem Dan. Burchardo.

LEgi supplicationem pro implemento Legitimae, Vir Clariss. et Consultissime Domine Cognate observandiss. eamque cum et mihi olim usui esse possit, descripsi, et vehementer in omnibus probavi. Neque profecto video, quid vel Tu in ea vel caeteri etiam Adfines desiderare possint: Quâ hoc effectum iri spero, ut quamvis secundum eam judicium non detur (ut enim detur, apud corruptos alienatosque judices vix sperare licet) tamen vidua judicii et sumptuum metuens, inque caussa non intellecta nimiopere suspicax, ipsâ diffidentiâ ad aequas transactionis conditiones condescendere cogatur. De ipso autem testamento ita judico, quanquam in eo testator pietatem paternam Novercalibus delinimentis posthabuit, tamen diligentissimi patrisfamilias munere etiam in rebus levissimis eum perfunctum,

nimiamque et miseram prope quandam solicitudinem in rerum omnium ordinatione adhibuisse. Quae cum propria sit Jurisconsultorum in testamentis faciendis cautio, venio in eam suspicionem, ut puto eos ipsos, qui scilicet in caussa ista Judices sedebunt, suasores et auctores dispositionis hujus extitisse. Illud iniquissimum et intolerabile semper mihi visum est, quod jure Wirtembergico ex adquisitis secundi matrimonii nulla plane pars prioribus literis deciditur. Atque in specie causae hujus nostrae, quomodo negari potest, Initium felicitatis atque opulentiae omnis non ex secundo, sed primo matrimonio testatori nostro p. m. ortum esse? cum videlicet adnitente fidelissimâ conjuge, matre tuâ, in re arcta, vel potius mediocri, tanto majore curâ et labore honestae opes pararentur, quanto majore injustitiâ earum lucra superinducta liberis noverca postea erepta sunt. Memorabile est, quod Lampis, (1. apud Plutarch.) negotiator quidam, olim respondit: Is enim interrogatus, quomodo sibi parâsset divitias, Magnas, inquit, haud difficulter, exiguas vero cum labore ac tarde. Sentiens initio paulatim magnaque vigilantiâ nummos corradi: Caeterum paratâ jam magnâ sorte cuivis facile esse lucris amplis ditescere. Sed de his coram aliquando plura.

Illud si nescis, CL. Dn. Cognate, celare Te non debeo, Dn. Doctorem Heldium cum intelligeret testamentum Dn. Gl. facile ab heredibus ad agendum paratissimis everti posse, maximâ festinatione usum, nomine viduae cum illis transegisse, ut fama transacti negotii ipsum prope nuncium de adventu ipsius in oppidum nostrum apud multos praeverterit: Ita ut plerique hujus negotii gnari adfirment, plus hac transactione heredes consecutos esse, quam expugnato eversoque plane testamento consecuturi erant. Et hunc finem habuit actio ista testamentaria, famosissimaque illa promissa H; qui se defendente sartum tectum contra quoscunque testamentum futurum viduae receperat: Quae omnia sicut in expectationem eventus non paucorum animos erexerunt, ita nihil praeter ridendi materiam plerisque praebuerunt. Bene Vale, Vir CL. et me ama. Dab. Altorfii 21. Octobr. 1607.

Idem Eidem.

S. P. Quod nuper visendi caussâ Dominus Leuchsnerus ad nos Altorfium excurrit, Clarissime et Consultissime Vir, Domine Cognate pl. observande, id tuae in primis solicitudini et in me pietati adscribo: Qui, quod metueres, ne verum esset, quod de peste rumor ferebat, vel etiam ne nimis hîc plerisque essem, aut ipse mihi viderer peregrinus, voluisti de rebus omnibus per hominem amicissimum fieri certior. Gratias ergo ago Excell. T. pro isthoc officio, tum vero lectissimae feminae, uxori tuae, quae operam mihi et uxori meae in emendis Noribergae

necessariis liberaliter et perbenigne obtulit. Caeterum cum existimarem, me deinceps etiam gratum Tibi facturum, si de rebus meis aliquid ad Te perscriberem; atque praeterito die Saturni, qui fuit XIII. Septemb. Ampliss. Senatus Noriberg. Acta utriusque, instantiae Müllers contra Richterin ad me misisset, et quid pronunciandum in illa causa foret, sententiam meam poposcisser, volui hoc ipsum ad Te perscribere, et quantum mihi in hoc negotio opera et consilium tuum praestare possit, significare. Nôsti me non tam loci hujus, quo nuper hospes novus adveni, quam hujus conditionis meae et negotiorum Urbis Vestrae esse insolentem: Nescire etiam, quâ formâ tam magnis Consultoribus respondendum sit; An nomen subscribendum, an per Epistolam sententia explicanda, an alio modo. Quare majorem in modum oro atque obsecro, ut formulam aliquam cujusvis consultationis tuae sive Responsi ad me mittere digneris, quam ego, velut typum quendam, prae oculis habeam, eumque, qua licet, imiter. Nihil autem Tibi periculi, ne illa in aliorum forte manus perveniat, recte enim a me cavebitur. Illud etiam scire meâ refert, quantum temporis spatium communiter soleat uni alicui consultationi indulgeri, neque praecurrere alios cupio. Hoc etiam addo atque edico, non cupere me, ut Excell. T. ad dubitationes istas meas rescribat, satis namque superque consultum mihi erit, si quae de istis tua sit sententia, Dn. Leuchsnerus obiter intelligat, et ad me scribat, quem ego promptissimum et officiosissimum in hoc officiorum genere esse perspexi.

Causam alteram Amplissimi Dn. Confulis Vestri tandem perlegi, plurimorum sane versuum, et, quod ait Horatius: Periculosae plenum opus aleae. Intricatum certe et infinitis prope utrinque articulis involutum. Constitui remittere ipsi ad proximum diem Martis, id quod Excell. T. si occasio ita feret, ipsi, sine tamen ulla difficultatis mentione, poterit significare.

Idem Jo. Hoensteinio, JC. Consil. Brandenburgico.

MAgnifice, Nobiliss. et Consultissime Domine, Amice colende. Ut has ad Te darem literas, fecit jampridem amicus, Tibi quoq notus, Dn. Johannes Christophorus Baumgartner, Crailsheimensis, J U. Candidatus: Qui, a nobis discedens, summopere me rogavit, ut quacunque oblatâ occasione se Tibi commendarem, eo praecipue nomine, ut quae ad nomen Candidati acquirendum, per discrimina Tentaminum aliarumq similium explorationum ab ipso praestita sunt, meâ relatione ac fide Tibi innotescerent. Quanquam autem hoc petenti statim, quod res erat, respondi, me a Collegio, quo tempore ipse Tentamen et Examen rigorosum Altdorphii subiit, velut necessariâ ob valetudinem missione

impetratâ abfuisse, et soli disputationi publicae, quam sine Praeside habuit, interfuisse: Quam ob causam verendum utrique nostrum esset, ne fides testimonio, propter absentiam, tanta constaret, quanta testimoniis primae notae minimeque suspectis constare debet. Nullâ tamen ratione dimovere eundem ab hoc consilio potui: Vel ideo, quia spes suas omnes in benevolentia et auctoritate tua repositas habet, et necessarium ob id credit, ut apud Te probatio aliqua sui in Jure profectus, a bona manu extaret: Vel quia, quo me amore complectitur, etiam imperfectum testimonium meum sibi apud Te profuturum existimat. Hoc igitur, quicquid est officii, serius quidem, quam vellem, Candidato nostro praestiturus Tibi, Vir Magnifice, ex animi mei sententia confirmo, illum in Disputatione, cui me interfuisse supra scripsi, omnium judicio, praeclarissime stetisse. Est autem (quod non ignoras) Disputatio ejusmodi absque Hercule suscepta, haud paulo periculosioris aleae negotium, quam reliquae examinum species. De quibus tamen et ipsis hoc significo, quod a tribus Collegis meis Clarissimis Norimbergâ domum reversus non semel audivi, eundem Candidatum in utroque Examine egregie Dominis Examinatoribus satisfecisse, et quod dici solet, punctum omne tulisse. Quae cum ita sese habeant, et in continenti ab iis, qui praesentes omnia viderunt atque audiverunt, nullo negotio confirmari possint: Nolo esse in scribendo prolixior. A Te autem peto, Vir Amplissime, ut verbis meis, si idoneus Tibi testis videbor, fidem habeas: Eum quoq, qui testimonii has literas efflagitavit, sicut semel ornandum atque juvandum suscepisti, ita porro quoque juvandum atque fovendum existimes. Quod superest, annum novum, quem ante dies pauculos ingressi sumus, a DEO Opt. Max. omni felicitate ac prosperitate coronatum atque refertum ex animo Tibi tuisque omnibus precor. Datum Altorphii prid. Non. Januar. A. C. 1631.

Idem Christophoro Furero.

NObiliss. Ampliss. et Prudentissime Dn. SEPTEMVIR et Scholarcha digniss. Domine colende, Patrone magne. Omnes quidem homines summâ ope niti decet, ne callide vel insidiose quidquam adversus alios fecisse existimentur: Praecipue tamen eos, qui cum Magistratu suo, sive sponte sive necessitate ita cogente, contrahunt atque paciscuntur, quîcum tanto simplicius sinceriusque agendum est, quanto major illi debetur reverentia, faciliusque Pietas laeditur. Quod crimen ut a me quoque quam longissime abesse ostenderem, neque Nobil. Dom. T. sententiam, quam ante tres septimanas domisuae mihi aperuit, silentio callide elusam a me, oppressamque penitus ejus rei mentionem suspicari posset, his literis faciendum mihi videbatur: Quas ut fronte serenâ noscere dignetur,

majorem in modum rogo. Quastio inter nos erat de nova obligatione: (nam vetus obligatio quinquennalis ante annos 18. jam expiraverat) ostendi vultu et oratione, hanc quaestionem esse ex perplexis sive [gap: Greek word(s)] . Et fatebatur Nob. D. T. similitudine a conjugii vinculo, hoc est, libertatis venditione, ductâ atque in medium allatâ. Utrinque igitur consentiebamus, amplius de obligatione deliberandum esse. Hîc ego, ut monstrarem quaestionem hanc sublatam esse, Exceptione transactionis perfectae litisque finitae, si qua fuisset, oppositâ, me atque libertatem meam defendere coepi. Exposui autem, quemadmodum in absentia Nobilissimae D. T. propter conventum Mülhusinum, caeteri Dnn. Scholarchae etc. Domini ac Patroni mei colendi, mecum convenissent, simulque, quâ decet, observantiâ petii, ut staretur pacto. Provocavi autem ad protocollum (quod vocant) utrumque tam Dn. Scholarchae Löffelholtzii, Dn. mei pl. observandi, quam Secretarii ejusdem Collegii Scholarcharum etc. Burgeri: Ex quibus constare liquido possit, quid inter nos actum esset. Testes autem mihi erunt modo laudati Ampliss. Nobiliss. et Prudentissimi Dn. Scholarchae, omnia transacta fuisse. Primum mandatu Inclyti Senatus Norimbergensis, vel saltem Concilii sanctioris et secretioris Dominorum Septemvirorum ejusdem Reipublicae etc. deinde etiam mandatu Nob. Dom. T. tum absentis: Quod non inficiabuntur Dn. Septemvir Grundherrus, et Dn. Scholarcha Volckamerus etc. Testabuntur praeterea iidem pure et absque ulla conditione obligationis novae omnia transacta esse. Et cum multo ante, hoc est, diebus Canicularibus hujus anni hac eâdem de re ad Concilium DOMINORUM Septemvirorum vel ad totum Senatum Inclytum relatum fuisset; ne minimam quidem injectam mentionem novae obligationis fuisse constat. Conclusio tandem (quae in omni conventione praecipue spectatur) haec fuit, qualis in contractu in nominato DO vel DAMUS, UT FACIAS, cernitur. Arrha pecuniaria data, accepta eodem die, eâque firmatus contractus. Quod facere promiseram, statim domum reversus effectum dedi, conditionem ac provinciam invidendam destitui, projeci, repudiavi: Ex parte mea contractum implevi. Quid causae est, quod caetera, quae vicissim ex eodem contractu praestari mihi oportet, ea nunc quasi in dubium vocentur, non comparent ac opere complentur? Convenit de quantitate, de loco et tempore, item de silentio rebustransactis praestando. Creditum est: Tacitum est: Sed spei emptorem hactenus quidem

DEUM ipsum pacto ligari omnium consensutam Theologorum quam JC. obtinuit. Nec dubitatur, quin transactio ad ea, de quibus neque cogitatum, neque dictum quidquam fuit, velut ad novam obligationem extendi non possit, quippe cum stricte eam omnes interpretandam nôrint. Contractum vero perfectum

nomine totius Senatus vel secretioris Concilii celebratum lusorium fieri, non dignitas Ordinis, non leges patiuntur. Et quamvis in contractibus innominatis (inter quos est transactio) poenitere re integrâ liceat: Implemento tamen ab una vel altera parte secuto, poenitentiae locum amplius non esse, juris est certissimi. Ut nihil nunc dicam de eo, quod contractus omnes cum Principibus et Rebuspublicis initos bonae fidei esse, communiter ab omnibus traditum est. Scio, Tibi, Nobiliss. Dn. Septemvir, Dn. et Patrone magne, esse haec omnia notissima. Scio quoque, pro eâ, quâ polles, auctoritate apud Inclytum Senatum uno verbo efficere Te posse, ut, quod caeteris Dnn. Scholarchis delegatis ac Commissariis in causa praesenti, placuit, id Te ratum habente, imo vi mandati praecedentis, statim ad effectum perducatur: Quod plane futurum confido. Oro autem Nob. Dn. T. ut quâ conditione Parens meus et Socer meus pie defuncti Pontificiis Principibus ac Dnn. servierunt, eâdem et mihi Inclytae Reipub. deinceps servire liceat, quamdiu quidem Dominis herisque meis visum erit. Nihil in studia mea vel honorem Doctoratus unquam impendit Respub. Inclyta. Libertatem in rerum omnium penuria pro parte pretii habui, rem, ut regula Juris habet, inaestimabilem: Sed neque animus mihi est, Rempub. et Universitatem Vestram intempestive, absque causa urgentissima deserere. Sponte Vobis servire, quam coactum aut obligatione novâ illaqueatum honestius duco: Non enim nisi in voluntariis actionibus Virtus proprie invenitur ac perspicitur. Adjicio hoc quoque, si ita videatur Inclyto Senatui, Magistratui meo, me jusjurandum, quod initio functionis meae in pleno Senatu Norimbergae praestiti, demptâ tamen clausulâ de nova in quinquennium obligatione, renovaturum, iteraturumque: ut palam fiat omnibus, eum, qui paratus est honeste servire, non etiam detrectare saepius fidem adstringere. De quibus omnibus, prolixius forte, quam Nob. Dignitatis Tuae negotia patiuntur, ad Eandem referre volui ac debui: Non tantum, quia haec res tota maximam partem ex nutu tuo dependet: Sed etiam fiduciâ Veteris commilitii in studiis, quod caritatem augere dixit Jurisconsultus, et cujus nuper in Convivio Doctorali Nob. D. T. gratiose et ultro nullo meo merito recordata est. Majorem autem in modum iterum rogo, ut exploratâ rei veritate, quae absente Ipsâ gesta est, et inspecto utroque Protocollo, de quo supra, per Affinem meum Dn. Höfflichium, vel alium, certiorem me reddere dignetur, quid porro expectandum mihi sit. Quod beneficium, tanquam cumulus ad alia, quae quovis tempore mihi praestita, grato animo reminiscor, accedet. DEUSOPT. MAX. Nobiliss. Dn. T. bono Reipub. Christianae, urbisque et Universitatis Norimbergensis quam diutissime sospitem conservet: Cujus protectioni Tuaeque benevolentiae me meosque commendo. Dabantur a. d. 27. Novemb. A. M. DC. XXII.

Idem Socero suo.

S. P. Cogitanti mihi hoc, quod nuper in Metrocomia Fürthensi dicebas, Ampliss. et CL. Dn., Socer colende, Nobilissimum et Strenuum Virum Hieronymum de Abenberg plane jam constituisse, filium unicum, egregiâ indole adolescentem, ad uberiorem ingenii cultum huc ad me ablegare, illumque fidei meae credere: Simul illud venit in mentem, rem egregiam et dignam necessitudine nostrâ me praestiturum, quae Tibi et mihi cum honestissima Matrona adfine nostra, Vidua Ammonia, intercedit: Si unâ operâ ei, quem dixi, Viro Nobiliss. dare operam, et de filio etiam adfinis nostrae Ornatiss. Juvene Michaele Ammonio bene mereri possem. Quod hac ratione commode fieri posse videtur, si, qui adjungendus est adolescentulo Ab. morum rector [gap: Greek word(s)] , ex nostra potius familia quam ex aliis legeretur, eique Ammonius noster, Te duce et procurante, praeficeretur. Sic enim primo futurum est, ne ignotis de carissimo mihi capite (Nythardum dico) fidem habere cogar: Qui quae ipsi necessaria sunt, dissimulare aut celare facile possunt: Proximum autem ut per conjunctissimum hominem eo melius etiam vitam et mores observare queam, quae non nisi extraneus aliquis dissimularet, familiaris et domesticus aeque celare non potest. Eruditio sane caeteraque, quae in Michaele isto Dn. Collegae mei vehementer probant, facile a Te impetrant, ut honestissimae petitioni meae et desiderio ipsius hac in parte faveas, quem quia notus Tibi est, onerare aliis laudibus nolo. Perspectum enim habeo, Te pro singulari auctoritate tua nihil non apud eundem Nobilissimum Virum posse. Qui si oculis hunc adspiceret, non equidem dubito, quin aequissimum se voto huic nostro praebiturus esset. Quod si tuo aliquo indicio spem hanc nostram non omnino vanam esse intelligam (id quod pro summo beneficio mihi et Ammonio nostro hoc tempore sufficit) est, ut deinceps, communicato consilio, de rationibus ambiendae hujus provinciae conveniamus: Et est etiam, quod ego et is, quem commendatissimum Tibi esse cupio, omni genere observantiae demereamur, pridie Nonas Februarii 1607.

Idem Georg. Remo, JC.

EXemplaria Disputationis Dn. Planeri, quae per me distribui voluisti Dnn. Collegis meis, recte reddita sunt singulis: Qui uno ore gratias egerunt. Sed et ipse gratiam aliquando referam, sic spero, donatori ac Respondenti, qui olim auditor meus fuit. Miror, adhûc Te recordari orationis illius meae, quam olim Tibi exhibui censendam, cujus ego inter morbos et diversas molestissimasque oecupationes meas plane oblitus eram. Sed et alterius cujusdam recitationis

interea necessitas mihi imposita fuit. Eam habui ante menses tres, cum Festum Jubilaeum celebraretur in schola nostra. Istam vero posteriorem, quia fortassis, me etiam invito, prodibit, valde optem censurae tuae prius subjici a Dn. Scholarchis Nobiliss. qui illam per multas septimanas secum habent. Sic enim de Te semper judicavi, neminem in his regionibus de genere isto rectius aut accuratius judicare posse: A quo quidem expungi mea, et unâ liturâ omnia deleri malim, quam ab aliis laudari vel approbari. Displicet nunc mihi argumentum, quod ibi tractavi. Sed non habui ad deliberandum de argumento convenientiori et ad ipsam recitationem habendam spatium longius, quam dierum XIV. Tum multa ibi sunt languida, sicut et ipse, qui ea pronunciabat, qui prae vi morbi vix in pedibus consistere potuit. Est enim scriptum illud et conceptum et editum in morbo meo periculosissimo, a quo nondum per omnia restitutus sum. Et quî possim restitui? sunt tamen, (quod mireris) qui, si Diis placet, me repugnante et invitissimo publicandam recitationem illam existiment, et delirium aegroti opponendum et contendendum esse Orationibus Jubilaeis florentissimorum ingeniorum, et eorum, qui sicut mihi constat, non semestre tantum, sed et anni integri spatium habuerunt ad inveniendum et elaborandum argumentum suum, non continuum tantum, sed etiam utile. Atqui haec consilia ipsis etiam Dominis nostris et Senatoribus alioquin Prudentissimis imponunt. Si Roscium quis velit agere in orbis Christiani theatro, illum scilicet praemeditatum venire in theatrum oportet, quod pauci homines hodie considerant: Fructus enim plerumque immaturos in forum deferunt aliis noxios, sibi inuriles. Sed Tu usu longo et experientiâ edoctus haec melius intelligis, quam brevi Epistolâ ego complecti possum. Ad priorem orationem quod attinet, de ea post judicium tuum (quod osculor) alius quidam Cynthius aurem mihi pervellit, et admonuit, citra magnam invidiam contra Imperatores disputari publice non posse. Ut enim Pythagoras: [gap: Greek word(s)] . Placuit mihi vehementer libertas illa judicii, obsequioque meo dignissima vifa est, etiam antequam in morbum inciderem, et nugarum mearum vel mei ipsius penitus quasi obliviscerer. Sed et alia postea legi, quae amplificando argumento illi essent, si lucem mereretur: Ita ut adfecta potius quam perfecta oratio illa judicari debeat. Sed de nugis satis est nugarum. Tu, Vir Ampliss. et Consultissime, vale pl. et salve, et si quid a me fieri voles, liberrime impera. Obsequentiorem et promtiorem nancisci non poteris, si in faciendo consistet obligatio et officium, in scribendo et rescribendo pigrior sum: Sed neque studia mea et conditio functionis meae hoc permittunt, neque tempus indulgent. Verum est illud magni Theologi Nazianz: [gap: Greek word(s)] , Experiaris, si dubitas. Vale iterum.

Idem Just. Schützio. JC. ac Professori in Acad. Marpurg.

AMplissime, et Consultissime Domine Doctor, Amice honoratissime: Qui has Tibi exhibet, est Tobias Prebst Norimbergensis, Viri Praestantissimi et Spectatissimi Dn. Matthiae Prebst, civis et mercatoris ibid. honestiss. Adjuncti numerosiori Senatui Norimbergensi, domini adfinis mei dilectissimi, ex sorore mea filius: Juvenis singulari pietate et modestiâ, et qui Juris Civilis lectiones apud nos aliquamdiu audivit. Is, ad inclytam Universitatem vestram ab Academia ista transiturus, nullo negotio impetravit, ut Tibi se, Vir celeberrime, tribus verbis commendarem, eo fine, ut, si qua in re consilio vel auctoritate tuâ, quâ merito magnâ polles, opus habiturus sit, eidem cognato meo deesse nolis. Ita namque a multis annis, quibus commoratus apud nos est, se gessit, ut qui punctum omne tulerunt, majorem pietatis honestatis ac erga Praeceptores observantiae laudem vix consecuti fuerint. Quibus rebus cum ipse, DEO benedicente, (sine quo nihil possumus) Tibise Vir Excell. satis superque ut spero, commendaturus sit: Ne benevolentiae tuae, prius a me non tentatae, diffidere videar, hîc calamum sisto: Ubi hoc prius adjecero, quicquid illi praestabitur, hoc eo me loco habiturum, quasi mihi ipsi praestitum fuisset. Plane Dn. Parens Tobiae mei, adfinis meus, nunquam committet, ut beneficii, consilii vel operae filio impensae vel Excell. T. vel alios unquam poenitere possit: Qui ut est fautor summus doctorum ac literatorum omnium: Ita omnia, quae ad referendam gratiam necessaria sunt, vicissim animo suo complexurus est, reque ipsâ dignum se officio tanto ostendet. Bene vale, Dn. et Amice honoratissime, et de gratitudine nostra ne despera. Dab. Altdorphii ipsis Nonis Julii, Anno DOMINI DE Ique NOSTRI M. DC. XXVIII.

Idem Danieli Heinsio.

CLarissime et celeberrime Vir. Quintus nunc agitur annus, quod CL. et Consultissimus Vir Dn. Cunrad. Rittershufius JC. etc. Collega Compater et Affinis meus exoptatissimus, missis ad Te Tetrastichis Vidi Fabri Pybracii in Latinum a me converfis, fiduciâ amicitiae alieno nomine id a Te contendit, quod vix quisquam verecundior a Te multis modis occupatissimo pro se petere ausus fuisset. Quasi non parum malorum versuum esset in Germania solicite valde Tecum egit, ut commendatione tuâ typographum reperirent, et e regione Gallicorum typis apud Vos exscriberentur. Caeterum percommode accidit, ut dum typographi sterilem laborem aversati tergiversantur, occasio mihi

praestaretur Tetrasticha illa ex intervallo recognoscendi: In quibus proinde plurima passim notata mihi, cancellata atque sublata, totumque istud opusculum ita interpolatum est, ut vix idem cum priori agnoscas. Nec enim nescis, Vir CL. quod quidam de Medicina pronunciavit, eam nihil esse aliud quam [gap: Greek word(s)] , illud etiam ad haec studia recte accommodari: Nec subito omnibus, quae dicenda aut scribenda sunt, in mentem venire. Quâ ratione factum, ut morâ (vid. s.) jamque non tam de edendis, qui apud Vos sunt, versibus, quam corrigendis illis et expoliendis cogitem. Majorem itaque in modum rogo, ut homini Tibi ignoto, sed nominis tui studiosissimo hoc praestes officium, eaque, quae ab Affine meo ante quinquennium, ut dixi, ad Te missa sunt, primâ quaque occasione remittas. Si quâ etiam in re vicissim operâ meâ prodesse Tibi in his regionibus poterit, fac, ut sciam, expromptam eam et paratissimam experieris. Bene vale. Dab. Altorf. a. d. XXVIII. Martii M DCC XII.

Idem Theophilo Richio.

AMplissime et Clarissime Vir, Dn. pl. observande. Annus fere abiit, quod beneficio CL. Collegae mei, Dn. D. Scip. Gentil. primum in noticiam tuam pervenire mihi licuit, quam postea misso munere pulcherrimo (Germaniâ, inquam, Taciti) quasi arrhâ, bono quodam amicitiae tuae confirmâsti. Ego interea cum neque munus ullum Te dignum reperirem, et ineptum putarem pro factis verba reponere, vel literas, quas tamen ipsas indignas judicabam, quas adspiceres, vix cavi, ne me ipso judice ingratitudinis condemnarer. Accessit metus quidam dignus eo, qui Jure civili operam se dare profitetur, ne, contractu amicitiae nostrae nondum satis perfecto, poenitere Tibi re integrâ omnino ab eo resilere liceret. Quid enim adhuc ex parte mea profectum aut praestitum est, e quo cognoscere potueris, quanti Te faciam, vel quantopore tuo isto affectu erga me exultem? Unde cum omnia [gap: Greek word(s)] a Te acta sint, qui solus offerendo, donando, salutando per alios numeros omnes benignissimi fautoris implesti, facile intelligere potui, liberum esse Tibi, quod dedisti, quodque parum gratum esse suspicari potes, revocare vel plane deinceps omittere. Caeterum cum hoc gravissimum judicarem, bonum jam partum maximum incuriâ atque dissimulatione amittere, proximum fore judicavi, si hac quasi acceptatione in scriptis, cujus, ut scis, maximus in Jure solet esse effectus, mature mihi consulerem, qua et gratissima mihi omnia a Te accidifse testarer, et memorem gratumque futurum pollicerer. Porro qui eam ad Te deferret, homo fidus et certus repertus est Ornatifsimus Juvenis iste, qui ad Vos iter se instituere mihi dixit, Joh. Jacobus Heberus, quique magnopere se cupere ostendit, ut Tibi meis etiam literis commendaretur. Quanquam autem

nihil ipsi opus fore meâ commendatione scio apud eum, cui ipse, ut intelligo, satis notus est; tamen gratificari ipsi etiam in hac re volui: Cui nec alias quidquam hactenus denegare debui, sed hoc pluribus in praesentia non faciam, cum a toto Collegio JC. luculentissimum abstulerit testimonium studiorum suorum, quod Tibi exhibiturum se dixit, ita ut singulorum depraedicatione opus non sit. Per plures namque perfectius veritas haberi potest. Et magis creditur Collegio, quam singulis. Ejus vero instrumenti fidem ut plurimum apud Te valere patiaris, neque tantum Heberum nostrum, sed et me quam commendatissimum habeas, vehementer oroatque obsecro. B. V. Datae Altorphii prid. Non. Sept. 1609.

Idem Esaiae Brandenstein, Consiliario Elect. Sax.

ACcepi literas tuas, Generose Dn. Brandensteini, Dn. benevolentissime, scriptas quoad verba, elegantissime, quoad sententiam amantissime: Quas ob id inter ea, quae pretiosissima habeo, asservo. Dubitavi autem aliquandiu, an quicquam responderem. Cum enim elegantiam literarum tuarum imitari desperarem, satius esse judicabam, verecundo silentio herbam Tibi ut dicitur, porrigere, quam in certamen eruditionis vel elegantiae descendere, unde nisi cum pudore pedem referre non possem. Sed inspectis penitus literis, quae veteris tui amoris egregiaeque erga me animi inductionis notis pluribus tinctae erant, quam parvis tinctus maculis Thebanus Ophites, ut Lucanus ait: Nihil turpius existimabam, quam ei in amore cedere, a quo rebus caeteris omnibus superarer, idcirco contra quasi vindicandum rebar, non ex jure Quiritium: Sed lineis istis paucis plenis ruris et inficetiarum. Accessit monitor, Nobiliss. Juvenis, Dn. Sigefr. a Görsdorf, Eq. Lusatus mihi conjunctiss. et plane talis, qualis literis tuis mihi commendatus fuit. Cujus utinam (sed hoc in aurem) bonitate facilitateque alii non abuterentur, genere fortassis pares, caetera vero cum ipso minime comparandi. Testabitur Disputatio ab ipso conscripta, et me Praeside brevi, cum Deo, habenda, ipsinec ingenium nec studium aut diligentiam deesse, ut qui ipse privatim aliquandiu Praesidis officio, concedente hoc ipsi Collegio JC. in Academia ista, functus sit. Eum igitur, cum absque meis nollet in conspectu tuo comparere, literis istis inficetis Tibi, Vir Generose, non dubitavi vice mutuâ commendare iis dotibus instructum, quibus non aequales modo suos, sed et vota propinquorum (quae, ut nôsti, avarissima sunt) vincere: Et studiosiss. quemque imitandi cupiditate incendere possit.

Idem Conr. Rittershusio, JC.

CLarissime et Consultissime Dn. Doctor, Collega et Compater conjunctissime. Litteras tuas de nuptiali negotio Christiane, sapienter et Amice ad me scriptas legi, lectas statim Bambergam per proprium tabellarium misi, unde responsum expecto. Quantâ illae me voluptate perfuderint, non facile dixero, nisi simul amoris erga Te mei magnitudinem (ex quo fonte sinceriss. illa voluptas promanat) expressero: Quod verbis nec fieri potest, nec debet. DEUS tantum nobis adsit, et consilia amica fortunet, lisque eventum prosperum largiatur. Quod consisus ipsius bonitati plane futurum auguror si enim libenter credimus ea, quae cupimus: Quid mihi jucundius esse queat, quam si Te eundem et Amicum paternum, et Amicum meum, et Praeceptorem, et Collegam, et Compatrem, et jam tandem etiam Adfinem simul et semel salutem? Vide, obsecro, unus et idem amor quam late spargatur, quamque diversos interdum officii gradus, minime tamen inter se discordes, recipiat, et hac quasi varietate nominum suavissimorum (quâ nihil in rebus humanis pulchrius excogitari potest) distinguatur! Bene vale, meque, quod facis, ama. Ex Musaeo die III. Martii 1609.

Idem Thom Lansio.

CL. et Excellentiss. Vir, Dn. et amice pl. obser vande. Valde sim ingratus, nisi pro munere praestantissimo Consultationum Illustrissimi ac Celsissimi Principis ac Domini, Dn. Frid. Achillis Ducis Wirtembergici etc. Dn. mei clementiss. quod, Te procurante, ad me missum facile divinare potui, gratias agam, illudque longe mihi tum honorificentissimum tum gratissimum fuisse profitear: Non ideo solum, quod ab ejus lectione nemo nisi doctior discedit, sed etiam, quia nomen ipsum et manus tanti donatoris in frontispicio addita mirifice me delectant, et ad opus totum cognoscendum invitant. Accessit liber orationum tuarum, qui velut scapha navem illam magnam peregrinis ac pretiosis mercibus oneratam sub Te summo gubernatore sequcbatur. Equidem sicut utrumque munus valde insperatum mihi accidit, ita si de antidoro forte desperandum mihi sit, veniam mihi dari postulo, ideo quod neque cum Principe homo pauper de schola paria facere possum, neque, quod cum nobilitate operum tuorum conferri possit, in arenis et sabulo isto Norico reperio. Hoc amplius, si grave non est, liberalitati tuae officium adjicies Vir CL. et oblatâ occasione eidem Illustrissimo Principi nostro pro tam clementi gratiae erga immerentem me significatione gratias devotionis et subjectionis hnmilimae plenissimas meo nomine ages. De me vero sic existimabis, non animum, sed gratiae referendae facultatem mihi hoc

tempore deesse, quam tamen ipsam memoriâ desideratissimi Operis sempiternâ, et erga Te observantiâ pensaturus sim. Bene et feliciter vale, Vir Excell. nullamque Tibi possessionem certiorem persuade, quam perpetui mei erga Te amoris officiorumque promptissimorum atque paratissimorum. Dab. Altorf. pridie SS. Petri et Pauli A. C. 1616.

Idem Dan. Burchardo.

CLarissime et Consultiss. Vir, Dn. Cognate pl. observande. Accessit ad me ante paucos dies Ornatiss. et doctisl. Vir, Dn. M. Wolfgangus Waldungus, Quaestionum Physicarum Prof. Publicus in Academia nostra, Collega meus carissimus, ex quo de discessu CL. et Excell. Viri Dn. Hieronymi Fabritii ex urbe Winsheimensi, et officio Physici ibidem vacaturo, cognovi. Hoc vero officium idem Collega meus ambire instituit, non tam suum hac in re consilium secutus, quam clarissimorum Virorum (inter quos honoris caussa nomino CL. et Consultiss. Vir Dn. Matt. Hübner, JC. et Consiliarium Senatus Inclyti) et Medicorum nostratium exhortationes, qui dubitantem confirmârunt, et de adipiscenda functione ista eidem velut signum sustulerunt. Omnium autem hanc sententiam fuisse mihi ipse retulit, parum aliorum suffragiis profici, nisi tu quoque, CL. Dn. Cognate, desideriis et votis ipsius album, quod dicitur, calculum adjecisses: Quem sicut meritum optime de Rep. illa per annos complures novimus, ita valere plurimum auctoritate apud eandem et Senatum Prudentiss. Reip. illius intelligimus. Nec dubitamus, quin quam honorifica Tibi isthaec est apud omnes existimatio, tam eam aliis quoque esse cupias salutarem, quod nulla magis re quam commendatione virorum bonorum efficere potes. Et quidem quod ad Collegam meum Dn. Wald. attinet, parcior in ipsius laudibus ero, eam ob causam, quod a Magistratu et Senatu Acad. literas ad eundem Senatum Ampliss. Winsheimensem accepit, quibus de vitae et studii ipsius Medici ratione diligenter perscriptum est. Hoc tamen ajo, Virum optimum et diligentiss. atque ita deditum esse per annos plurimos Studio Medico, ut quorundam reprehensione vix effugere potuerit, qui nimiam circa praxin satagentiam in vita Academica damnabant. Sed enim naturae sequitur semina quisque suae, ut ait Poeta, et illa, quo natura ducit, potissima cuique vivendi est ratio. Quem naturae ductum si sequi mallent homines, quam aversos aliquando ad inimica studia pertrahere et, quod dicitur, invitis canibus venari: Multa officia meâ quidem sententiâ rectius administrarentur, artesque felicius excolerentur. Veruntamen quid ego sus Minervam? Ipse intelligis, CL. Dn. Cognate, adjuvandos esse ab hominibus eos, quos DEUS (quem Naturam pagani vocabant) adjuvant. Sicut contra a Diis

amantur soli, quos homines amant, ut in versiculo dicitur. Id vero tribus (nisi fallor) verbis apud Senatum Prudentissimum Winsheimensem efficies, ut si modo vacua adhuc est Physicae functionis possessio, tuâ operâ commendatum atque ornatum se Dn. Collega meus sentiat: Dabiturque ab utroque nostrum vicissim opera, ut quae ad gratitudinem nostram declarandam pertinere videbuntur, ea totâ mente summoque studio complectamur. B. V. CL. Dn. Cognate. Dabam Altorfii 27. Aprilis 1611.

Idem Esaiae Brandenstein, etc.

STrenue Magnifice et Nobilissime Domine, pl. colende. Cum scribendi occasio a filiis Nobiliss. D. T. mihi oblata esset, minime eam me negligere sivit recens maximi beneficii memoria, quo Eadem Orphanae Virginis Affinis meae causam Serenissimo Potentissimoque Principi etc. Saxoniae Electori etc. non ita pridem in Conventu Norimberg. tanto studio tamque expromptâ erga me benevolentiâ commendavit, ut non alienum, sed proprium negocium agere videretur, eaque ratione effecit, ut cui gratitudinem meam magis obstrictam et vadatam agnoscam, neminem plane noverim. Quamvis enim gratissimum id officium Deo facile omnes confiteantur, filiam ingenuam, parente utroque orbatam a propinquis imparatam, majori pressam imperio et cultui idolatrico propediem mancipandam, ex ea velut servitute tristissima liberali manu asserere: Tamen qui ultro tale aliquid alieno nomine audeant, et caussae aequitate magis, quam invidiâ et offensione poenitentium Principium moneantur, perpaucos reperiri magno cum dolore meo ab iis desertus, quorum auctoritate et splendore, nihil non in tam jasta causa impetrare me posse credebam. Quo majori et laude et gratiâ (a Deo tamen ipsi magis quam ab homine persolvenda) Nob. D. T. digna est, quae nec obtinendi difficultate, nec invidiâ deterrita incredibili alacritate negocium istud suscepit, susceptum fide summâ tractavit, tandemque (DEO consiliis benedicente, cujus honor praecipue agebatur) pulcherrime confecit. Eum namque exitum habuit Intercessio Serenissimi Electoris, ut, post moram septem dierum, voti compos, abductâ mecum Virgine, Bambergâ discesserim, sicut Nob. D. T. ex filiis Lrevicognoscet. Nunc vero ne non aliqua in parte vel defuncti Patris, Viri CL. et opt. vel ipsius Virginis partes (nisi sexu et pudore prohiberetur) in gratiis agendis ceu operâ vicariâ sustineam, Nob. D. T. quantas possum, gratias ago et habeo, quod, consideratâ petitionis meae honestate et necessitate, pauperis Virginis benigne ad preces nostras condescendere et desiderium mature implere dignata est, Serenissimo Electori, tanquam Vindici supremo et Assertori libertatis nostrae, aliâ ratione, (quâ quidem ex formula

veteri sciam poteroque) ad aram Clementiae ipsius litaturus. Illud hoc loco silere minime volo, inter alia plurima, quae permolesta mihi in actione ista Bambergensi acciderunt, illud quoque fuisse, quod cum rari argumenti et diffusiss. disputationem filius major Nob. D. T. Wolf. Ericus in Acad. nostra publice sine Praeside haberet, eo tempore abesse coactus fui: Gravius etiam dispendium illud laturus, nisi filius natu minor Christianus hesterno die aliam non minus nobilem et difficilem materiam itidem sine Hercule (quod dicitur) magna cum laude sua et audientium admiratione defendisset. Quid multa? Tacite gratulari omnes felicitatem istam Nob. D. T. visi sunt, praesertim cum tertium quoque fratrem Christoph. Carolum idem certamen praeclare certâsse ante annum recordarentur, nec quisquam, dubitat, quin tali tantoque praestare, talibusque filiis revisens terras justitia, non alibi quam in nobilissima familia Vestra domicilium se dignum nancisci potuerit. Quod superest, quando DEI benignitate novum hunc annum ingressi sumus, ut DEUS Opt. Max. illum omni genere felicitatis et bonorum. Nob. D. T. coronatum esse velit, ex animo precor! B. valeat Nob. D. T. cui me commendo. Dabam 9. Januarii 1612.

Idem ad Dn. Cancellarium Saxonicum Coburgi.

NOb. Ampliss. et Clariss. Domine Cancellarie, Affinis pl. colende. Qui has reddit, Praestantiss. et Doctiss. Vir-Juvenis, Dn. Jo. Draco Juris Cand. Auditor et amicus meus non e multis, ad functionem sibi destinatam Coburgum reversurus, rogare me non destitit, ut uno atque altero verbo ipsum Amplitudini T. commendarem. Id quâ spe, quove consilio, proprio an alieno ab ipso factum sit, operose non inquiro. Illud fateor, parum abfuisse, quin, quicquid hoc est officii, penitus illi denegarem. Cum enim talem eum esse per biennium cognoverim, qui ingenio florentissimo, multiplici doctrinâ ac virtute suâ ipse se omnibus commendare possit: (quod genus commendationis vere [gap: Greek word(s)] , omniumque efficacissimum est) quae extra illud commendationes quaererentur, non potui eas non lusorias existimare. Deinde quid opus illi meâ commendatione ad Amplitudinem tuam crederem, a qua ipse mihi, cum primum huc veniret, literis perscriptis diligentissime et accuratissime commendatus fuit? An fieri potest, ut non ametur ab eo Draco, qui ut ignoti illum amarent, studia omnia certatim offerrent, tantâ sollicitudine perfecit? Hae causae denegandi: Concedendi autem unica fuit, amor erga Draconem meus, qui etiam non necessaria petenti tribuere cogit: Is vero amor, si literis Ampl. T. provocatus, iisque postea rebus, quas in eo sitas esse dixi, virtute, inquam, et doctrinâ educatus: Si modestiâ

atque observantiâ ipsius per biennium studiose cultus fuit: Denique si Tecum mihi communis est: Age, Dn. Affinis Ampl. et effice, ut in Juvene hoc Viro juvando et ornando certamen quoddam suscepisle videamur, in quo vinci alterutrum turpe arbitremur. Si Ampliss. et Praeclariss. Vir Dn. Heusnerus in societatem nostram recipi desideret, liberum hoc illi permissumque esto. Dab. Altdorphii prid. Cal. Novemb. A. C. 1620.

Idem Ern. Sonero.

CL. et Excell. Dn. Collega, et Compater, pl. honorande. Quantopere nuncio de morte Amplissimi et Nobiliss. Dn. Duumviri Reip. nostrae fuerim consternatus, ipse de Te conjecturam facere poteris: Neque Te latet, quid morte illustrium virorum et bene de hominibus meritorum (inter quos semper mihi [gap: Greek word(s)] Dn. CHRISTOPH. FURERUS) portendi Rebuspp. credam, quod et versibus olim complexus sum Tibi non ignotis, unde factum est, ut insanabile plane vulnus inflictum Reip. existimem. Nunc vero cum repugnare voluntati divinae nefas sit, quae talis fuit, ut rerum humanarum omnium Prudentissimus Vir in aliud [gap: Greek word(s)] se dignius ad coelestia transferretur; nullae aliae partes nostrae esse videntur, quam consolandi eos, qui morte quidem defuncto felice, sed sibi immaturâ et praeproperâ in luctum maximum conjecti sunt. Id quod paucis vestris inclusis literis facere conatus sum, quas idcirco ei, cui infcriptae sunt, a CL. Dn. Compatre tradi peto. Plura scripturus, nisi languor ex catharris maximus me impediret. B. V. Dab. Altorfii Cal. Decembris.

Idem Ernesto Vasoldto.

CLarissime et Consultiss. Dn. Doctor Affinis pl. honorande: Accipe Salviani Sanctissimi Episcopi opera a Dn. Cunr. Rittershusio edita, et inter scyphos, ut meministi, Tibi a me promissa. Ea serius ad Te mitti, quam vel voluntas mea ferebat, vel prolixa humanitas tua, quâ me cum comitibus nuper excepisti, merebatur, non inficior. Sed enim plurima sunt, quae perficere nos, quod volumus, non semper sinunt; plurima quae consilia nostra turbant, officia erga amicos impediunt, et amoris velut iter interrumpunt, quorum ab aequis rerum aestimatoribus ratio haberi debet. Enimvero expertus id nuper sum domum ex Franconia reversus, ubi cumulata per absentiam meam negocia plurima offendens diu, quid primum, quid postea agerem, dubitavi. Hanc vero moram ne in culpae argumentum trahas, existimesque, quacunque ratione perpetuo Tibi gratificaturum esse, majorem in modum rogo. Dabitur opera, ut quae deinceps fieri a me volueris, ea quam maturrime et diligentissime curentur. B. V. et munus chartaceum istud boni aequique consule. Dab. Altorfii.

Idem Ernesto Fohmanno.

AMplissime et CL. Vir, Dn. Affinis honoratissime: Cum ante biduum Vir quidam praestantissimus mihique amicissimus oppidum nostrum transiret, inter alia mihi retulit, Dn. Volckmarum Scherer, amplissimae dignitatis Virum et Cancellarium vestrum, diem suum obiisse, Teque Judicio Illustrissimi et Celsissimi Principis muneri gravissimo et amplissimo successorem destinatum. Quid dissimulem? Ingenti laeticiâ iste me nuncius affecit, [gap: Greek word(s)] , nec is sum, qui solus affectu, quo suos propinquos optimus quisque ornatissimos et florentissimos esse cupit, caream. Neque tamen ita affectus fui, ut solent quibus res aliqua in opinata et praeter expectationem omnem objicitur. Multo enim ante et ego et alii futurum praevidebamus, ut pietas ista tua singularis in Deum, ut animi moderatio incredibilis, cum Juris cognitione exactissima et rerum experientia conjuncta digna aliquando se praemia inveniret, his simillima, quae divinitus nunc Tibi offerri per Opt. Principem intelligimus. Eademque cum in propinquo modo esse videmus, quasi jam olim in eorum possessionem Tibi debitam venisses, [gap: Greek word(s)] Platonicam intuemur. Quare cum Tibi de judicio isto Principis tui gratulor, tum, ut, Deo fortunante, perpetuo hoc proprioque bono laeteris, ex animo precor. Qualis nostra hactenus fortuna fuerit, ex iis, quae una mitto, meis et Dnn. Collegarum meorum carminibus intelliges, omnia tamen penitus extinctâ lue apud nos, salva scito per DEI gratiam. Unum exemplar, si ita videbitur, CL. Dn. Affininostro, D. Schadio, meo nomine cum officiosa salute, et alterum item Dn. D. Schwartzlos etc. offerri non gravate curabis. Et quando annus hic novus Tibi omnibusque tuis (inter quos et ego me numerari glorior) honorificentissimus Divino munere ingressus est, ut illibatâ felicitate eundem cum plurimis aliis subsequentibus, cum uxore, sorore mea, et liberis dulcissimis, transigas, iterum atque iterum cum familia mea universa precor. B. V. CL. Dn. Affinis die XX. Jan. 1613.

Idem Consobrino suo.

ALter nunc annus abiit, Ornatissime et Doctissime D. Magister, Consobrine charissime, quod certiorem Te literis feci de vocatione mea in hanc Academiam: Caeterum non difficile mihi fuit, ex silentio tuo tam diuturno conjecturam facere, litteras illas meas intercidisse. Cum autem in eo essem, ut denuo ad Te de rebus meis perseriberem, ecce supervenerunt ante paucos dies litterae tuae, ex quibus hoc ipsum, quod metui, verissimum esse deprehendi, magnoque simul metu et solicitudine liberatus sum: Nihil enim mali Vos passos ex peste, de qua

superiori anno fama apud nos percrebuit, libenter equidem ex tuis litteris praesumo, quae nihil adversi nunciârunt. Solet enim fieri, ut, quae cupimus maxime, eadem etiam facillime credamus. Sed quod in omnibus rebus cernere est, ut voluptatem moeror comes consequatur, eam ego mixturam laetorum et tristium etiam in litteris tuis invenio. Et primum quidem vehementer me percussit nuncius de obitu CL. et Celeberrimi Viri Dn. Petri Gilkenii, JC. Praeceptoris quondam mei nunquam sine laude dicendi: Dignus enim ille vitâ longiore videri potuit, cum propter singularem doctrinam, tum propter fidem summam in docendo, quâ nemini profecto eorum, quos ego summos Viros in hoc genere admiror, secundus fuit. Sed valetudinem suam fortassis ipse studiis non parum f egit atque attenuavit, ita, ut sine magna difficultate vel sensu doloris filum illud tenue vitae abruptum existimem. Sed de re tristi satis. Venio ad Dn. Parentem tuum CL. Virum et Avunculum meum, quem ex adversa valetudine vix tandem vires recuperâsse scribis: Gaudeo, et quanquam praecipuam esse hanc tuam laetitiam convenit, qui Parentem optimum, DEI beneficio restitutum valetudini grato animo agnoscis, tamen me quoque in partem hujus gaudii Tecum venire repatieris, cui ille hactenus, ut paucis, studuit, hacque animi sui inductione desiderium incolumitatis suae aeternum in animo meo consignatum reliquit. Eum itaque ut officiose salutes, vehementer rogo. Illud amplius a Te contendo, ut si quando vicinior Norimbergae eris, ne venire ad me graveris, aut occasionem mihi praecidas jus illud hospitii, quod cum eodem CL. Dn. Parente tuo mihi ab aliquot jam annis intercessit, deinceps quoque colendi atque conservandi. Bene vale, Dab. Altorfii die XXX. Maji 1608.

Idem Dan. Burchardo.

CLarissime et Consultissime Dn. D. Cognate plurimum observande: Cum heri a Te discederem, deducente Dn. Johanne Leuchsnero, Syndico Reipub. Vestrae, cognovi, eum honestissimo amore concepto erga lectissimam Virginem ANNAM, Adfinem tuam (de cujus prudentia modestiaque singulari ex paucis sermonibus hesterno die mihi et uxori meae conjecturam facere licuit) ferri, neque dubitare, quin DEUS Opt. Max. si idem videatur propinquis ab utraque parte, ipsum hoc velut signo sublato ad aliud genus vitae vocare voluerit. Laudavi praeclaram hanc ipsius voluntatem, verbisque confirmavi, quantum temporis brevitas passa est, subinde dictitans, orandum esse DEUM, ut ipse consilia, quae omnem humanam spientiam excedunt, clementer dirigere dignetur! Caeterum (quod pudentis simul et prudentis animi signum apud me fuit) non mediocriter dubitare se dicebat, quonam pacto et ubilocorum vitam institueret,

quoque pacto eandem toleraret. Deberi namque virtuti tantae (quam in Virgine cum aliis pluribus dotibus miris modis efferebat) tanquam praemium quoddam, ut quam posset, honestissime nuberet [reading uncertain: print faded] , honestissimeque ab omnibus haberetur. Id quod a tenuitate sua decrescente et moriente instar hominis, ut Fronto putabat, peculio, neque adfulgente ullâ spe proventus majoris in tanta rerum omnium penuria vix expectari posse ajebat. Addebat, non melatere, quam aegre plerique etiam opulenti homines in urbe Norimbergensi sumptuosissima interdum locum suum tuerentur: Quod ne accideret, magis etiam sibi hospiti in urbe illa pertimescendum esse, sibi quidem praesidium omne in benevolentia et consilio tuo repositum dicebat, quod et sibi et Domino fratri suo nullo unquam tempore necessario defuisset: Sed enim nescio, quomodo fieri soleat, ut vel quid optaret, expositurus, vel consilium de tanto negocio rogaturus, auctoritate tuâ gravius nonnihil permoveretur, et verecundiâ, quam natura ipsi attribuit, impediretur. Nullo autem modo sine consilio rem tantam inceptari debere: Ne temeritate quadam potius, et aetatis calore inconsulto, quam judicio ad tanti rem momenti aggrediendam impullus videretur. Quâ ille oratione, parum abfuit, quin me a via et itinere ad aedes tuas retraxisset; nisi satis jam ante Te relationibus meis fatigatum, et spacium aliquod ad quietem, vel ad graviora negocia Tibi concedendum esse cogitâssem. Respondi tamen, me non modo de toto hoc negocio deliberaturum, sed et quale tuum sit super hac re judicium, litteris fideliter exquisiturum esse. Quare ne prolixior sim, majorem in modum Te rogo, CL. Dn. Cognate, ut quid de tota hac re sentias, mature et liberrime ad me perscribere velis. Non etiam recuso (si coram potius, ut certe puto, hac de re tractandum Tibi videatur) ad locum, quem extra Norimbergam mihi dixeris, eam ob causam venire, ne destitutum se a me amicus opt. de me meritus jure conqueri possit. Interea DEUM, sine quo nihilpossumus, veneror, ut pro bonitate sua consilia nostra fortunare velit! B. V. saiutatâ honestissimâ Uxore et Virgine cum universa familia. 25. Septemb. 1609.

Idem Eidem.

CLarissime et Consultiss. Domine, Cognate pl. obser vande: Principio gratias ago pro voto mutuo, pietatis plenissimo. Quod autem strenae loco insistitis numisma longe pulcherrimum, et propter novitatem gratissimum, quo titulo vel quâ fronte capiamus, ingenue dico, nescio? Equidem obligatissimum me vel hoc nomine habebis, et ad referendam gratiam paratissimum. Ad eam quod attinet, cujus de stultitia dici, ut dignum est, non potest, ut Terentii verbis utar, breviter sic habeat CL. Dn. Cognatus, fore, ut quacunque ratione quam citissime

eâ liberetur. Idque perficiam, volente DEO, nisi omnia me fallunt. Sic autem agere negotium decrevi, ut Uxor mea, quanquam alienissimo hoc tempore et rigidissimo coelo. Norimbergam se conferat, et priusquam fatuae isti de adventu quicquam constare possit, cum Uxore tua, honestissima Matrona, de re tota in colloquium veniat, et ibi decernatur, quod facto est opus. Non rectius, nisi per foeminas talia ordinantur, et referet Tibi Uxor mea coram, de quibus nihil hoc loco scribere attinet. Illud hoc loco repetere visum est, quod in novissimis litteris meis contestatus sum, nec ope nec consilio meo factum, ut molestiâ istâ afficereris. Quinimo, si ad jusjurandum haec res deducitur, Juro ex for mula veteri, istâ Te molestiâ indignum videri. Bene vale, CL. Dn. Cognate, et me, quod facis, ama. die 21. Januari 1613.

Idem Eidem.

CLarissime etc. Cum ante paucos dies intellexissem, Te a Conventu Principum et Civitatum Imp. Norimbergam rediisse, quo ego conventu jam inde a tempore belli Smalcaldici celebriorem nullum fuisse reor: Officii mei esse putavi, litteris istis reditum Tibi gratulari: Non tantum, quod Uxori honestissimae et liberis tuis redditus es, apud quos in expectatione summa Te fuisse mirum non est: Sed quod earum rerum tractationi legatione istâ adhibitus es, quae olim aeternis historiarum monumentis, una cum nomine tuo, jam ante quidem propter merita in Rempubl. Norimb. celeberrimo, commendabuntur: Cujus famae et gloriae particulam ad me quoque, communemque familiam nostram, aliqua ex parte non invitus transmittes. Oro autem DEUM, ut consilia vestra toti orbi Christiano salutaria, eaque pacis magis quam belli socia velit. Interea vero, dum domo abes, bis Norimbergae fui, quo semel propter privatanegocia, semel autem publicis litteris Amplissimorum Dnn. Scholarcharum evocatus concessi: Ubi ego Te non oculis modo, sed multo magis animo Consiliarium meum, et alterum velut Patrem requisivi. Ea enim inciderunt apud nos quoque negocia et lites, et in causa quidem religionis, hoc est, omnium gravissima, quae sicut nequaquam forte cum iis comparari debeant, quae Tibi expedienda committuntur, tamen et ipsa non mediocrem prudentiam, adde etiam preces, pro concordia et quiete Acad. hujus desiderant. De aliis brevi forte coram. Plura enim sunt, quam ut una epistola ea capiat. Bene et feliciter vale. Dab. Altorfii.

Idem Eidem.

CLarissime et Consultissime Domine, Cognate pl. observande: Gratissimae mihi fuerunt litterae tuae, quibus me de colloquio habito cum Viro Clarissimo,

quem nôsti, fecisti certi rem. Quanquam enim in praesenti negotio semper ita judicavi, ec tutam semper esse Hyperephaniam, nec perpetuo infelicem modestiam: Denique nihil magnopere metnendum esse aquae ab igni: Tamen vehementer me delectat, aliorum etiam judicia cum animi mei sensu congruere, et quidem eorum, qui vel ob naturae ingeniique rectitudinem, vel ob rerum usum diuturnum multo me rectius de similibus negotiis nôrunt judicare. Nimirum vel haec actio demonstrat, non omnino desperandum adhuc esse viris bonis, per potentetum et falsimonias aliorum oppressis: Et utcunque isti defensores timidos et pauros (ut fieri solet) reperiant, tamen nec adversarios semper votorum compotes reddi. DEUS enim est, qui resistit superbis, et humilibus dat gratiam. Odium sane maximum et plane Vatinianum concepisse Nostrum hunc adversus nos propter irritum successum, nemo dubitat, qui ingenium ipsius novit; quod et proinde lapidem omnem inovebit, ut quod hoc non successit, aliâ aggrediatur viâ: Sed enim et litrerae tuae bene sperare me jubent, et multa, quae vidi in tractatione hojus eausae, mirifice me confirmant. Oderit nos, despiciat nos, vituperer palam, obtrectet clanculum, denique omnes furoris et irarum quadrigas effundat. Nihilista me movent: Nec animo meo nova sunt. Haec perpetienda erant, cum nondum manifesta tyrannis, cum primariatus tantum, non etiam dominatus praetenderetur. Nimis magna haec felicitas est, vel sero inimicos suos nôsse coepisse, constliaque eorundem deptehendisse, a quibus cavendum scias, id quod actione istâ consecuti videmur. Quod autem sine insigni aliqua strage hac vice cum hoste nostro confliximus, Tibi, Cl. Dn. Cognate, hoc nomine pl. debere nos profitemur, qui consiliis ad moderationem directis, quid sequendum nobis, quid vicissim fugiendum esset, plenius et melius Chrysippo et Crantore (ut ait Horatius) edocuisti, et quantae curae Tibi esset honor et existimatio Virorum bonorum, tum passim in hac actione, tum praecipue in hoc ultimo congressu, cum exantecessore declarâsti, DEUS vicissim Te pro synceritate ista bonis omnibus felicitet.

Idem Eidem.

CLarissime et Consultissime Dn. Doctor, Cognate plurimum obser vande: Promisi in nuperrimis literis meis, me hodie responsurum ad eam particulam literarum tuarum, in qua innuis, esse quosdam (haud dubie Viros amplissimos meique amantissimos, qui dubitent, an malim Norimbergae, quam hîc in Academia vivere. Rogas ergo, quae mea sit super hac re sententia. Eam nunc paucis patefaciam Tibi. Ac primum quidem non inficiabor, Me a puero ita erga Inclytam et Celeberrimam Rempub. Norimberg. animatum fuisse, ut, quo studium

et operam ipsi meam probarem, non tantum labores quoscunque perferre, sed, si ita res ferret, extrema etiam omnia pati in gratiam ejus, dulce et decorum judicarem: Sive amore urbis Germaniae totius nobilissimae, et Reipub. optime constitutae, sive cupiditate quadam honoris, quae optimo cuique a natura insita est. Neque enim quenquam tam imperitum rerum, vel etiam tam invidum esse credo, qui neget, clarissimos illos apud omnes haberi, qui splendore talis et tantae Reipub. continuo illustrantur, ejusque luce et radiis perfunduntur: Ad quam collatae aliae Urbes et Resp. paullo minus quam tenebrae esse videantur. Quare cum postea Te auctore, exhortante etiam Dn. Socero meo, a Senatu Nobiliss. et Ampliss. in numerum Consulentium et Professorum Acad. hujus receptus essem, non potui non eâ functione vehementer laetari: Jamque adeo honorificentissimum mihi duco, quod intelligo, quosdam reperiri, qui mihi locum aliquem in urbe vestra, meque viciniorem sibi esse cupiant. Caeterum cum mecum ipse perpendo, non quantum quisque velit aut cogitet, inspiciendum esse, sed quantum quisque re ipsâ praestare possit: Nec magis praemia voluntatis praeclarae, quam paenas pravae cogitationis intelligi: Cum etiam probe vires meas examino, et ingenii et corporis et patrimonii (quas in conditione tali, qualem eminus mihi ostendis, junctas esse oportet) mirum profecto dictu est, quantum Spiritus ille alacer eâ cogitatione dejectus fuerit, meque cuivis potius conditionialteri, quam isti parem esse, convicerit. Ac de ingenii quidem viribus nec queror, nec glorior, sed pro concessis, quantulaecunque illae sint, datori illarum gratias ago; qui eas dispensat, cui vult et quomodo vult. Corporis certe vires parum firmas esse palam est, quod illae adhuc in pueritia morbo continuo decennali fractae atque prostratae fuerunt. Quod vero ad patrimonium attinet, ipse nôsti, quantopore illud impensis in studia et peregrinationes extenuatum et accisum fuerit, cujus bonam partem etiam liticula, ante paucos annos de titivillitio nata, devoravit. Et docet hic ipse locus (in quo ultra salarium annuum honestum Senatus Ampliss. de patrimonio meo aliquot centena per hoc triennium impendi) me Norimbergae in urbe sumptuosissima nequaquam diu durare posse. Quod enim Proculus JC. ait, se a rusticis senibus audisse, pecuniam sine peculio fragilem esse: Idem mihi de iis, qui Norimbergae vivere cupiunt, verissime dici posse videtur, ubi quod compertum habeo, nemo facile sumptus tolerare potest, nisi emolumentis quibusdam aliis, sive adventitiis, sive ex patrimonio proprio adjuvetur: Quanquam ex hoc ipso Proculum ditissimum fuisse conjicio, qui non propriâ egestate sicut ego, hoc verum esse didicerit, sed rusticis credere, quam ipse experiri maluerit. Quibus omnibus consideratis, neque ex dignitate Amplissimi Senatus, neque e re mea fore judico, si hoc tempore quicquam novi consilii susciperem, et in eum locum forte

progrederer, unde paullo post pedem cum pudore retrahere tenuitas mea cogeret. Sunt alii, aliique non pauci (quo nomine Reipubl. nostrae amplissimae ex animo gratulor) qui omnibus instructi praesidiis, quae vel ab animo vel fortunis peti solent, ea, quae mihi negata video, abunde supplere, et cumulate praestare possint: Quibus proinde provinciam hanc in urbe hoc tempore libens meritoque resigno. Quamvis etiam sciam, Dn. Socerum meum, V. C. hac in parte a me longe dissentire, qui et ab initio hoc operam dedit, ut Norimbergae potius quam in ullo alio loco domicilium figerem: Credo, quod ad vitam practicam, quam istam quietam, aptiorem me semper judicaret, et quod sibi suisque viciniorem me optaret: Tamen necesse est, illum multa ignorare, qui nunquam Norimbergae vixit, et iis abundat commodis, quibus ego careo: Cujus tamen judicium hac in re et erga me affectum minime omnium vituperare possum, quod omnia eum ad honorem et commodum meum referre scio. Quod idem cum Te quoque, Cl. Dn. Cognate, facere litterae tuae proximae amantissime de hoc negotio ad me perscriptae testentur, ita quidem, ut certamen quoddam ornandi et promovendi mei cum Dn. Socero meo suscepisse videaris: Non possum non Tibi pro ista erga me animi inductione gratias agere: Rogans, ut deinceps quoque hanc erga me voluntatem perpetuo conserves, hancque sententiam meam, uti soles, candide interpreteris. B. V. cum tota familia. Dat. Altorfii 2. die Martii 1609.

Idem Affini suo.

CLarissime et Consultissime Vir, Domine Affinis plurimum honorande. Cum hesterno die Bamberga Norimbergam reversus essem, nuncium doloris plenissimum accepi de obitu fratris tui praestantissimi Viri, Dn. Joannis Leuschneri, Syndici Inclyti Senatus Norimberg. Amici mei incomparabilis, fraternoque affectu meritissimo suo semper a me dilecti. Quo quidem nuncio ita fui consternatus, ut alterutrius Parentis mortem iterum nunciari, luctumque ex ea renovari mihi crederem: Nullo tamen modo sustinerem ad Te accedere, cui prae lachrymis testari dolorem meum non poteram. Qui enim per annos tam multos, tamque sincere, non (ut nunc fit) verbis, sed re ipsâ et facto amicitiam mecum diversissimis in locis et regionibus coluisset, et nullus alius (verissima et Tibi aliisque comperta loquor) mirum videri nemini debeat, si, alienissimo tempore eodem spoliatus, animae meae dimidio me privatum non verbis magis querar, quam intimis animi penetralibus sentiam et excrucier. Quod autem officium Tibi Affinis CL. praesens praestare nequivi, id nunc per literas hasce luctus mei indices visum est praestare, ut intelligas, non qualem amicum amiserim (id

enim antea Tibi notum) sed habere Te socios luctus et doloris, cujus dolor in funere isto praecipuus est. Lugebitur et ille quidem ab omnibus, quibus Viri illius pietas, probitas, fides, integritas, et judicium de rebus egregium, nota ersnt. Lugebitur a me et tota familia mea Socerique mei cognatione, qui Parentis et Soceri mei secuti de Viro isto praestantissimo judicium vel solâ admiratione virtutis et doctrinae, vel etiam officiis ipsius provocati unice vivum amabant, nunc amissum suspiciunt, mortemque deplorant. Ego vero, quod unicum mihi tot tantorumque officiorum auctoramentum defuncti relictum video, et his literis, et apud omnes profiteor et deinceps profitebor, me inter omnes eos, quos a puero fidos mihi rebar et amicos, post Parentes meos, magis amicum magisque promptum ad amicos juvandum expertum esse, pro quo si et sanguinem profudissem et vitam, nihil praeter meritum ipsius praestitisse aestimatores amicitiae nostrae judicent.

Idem Dan. Burchardo.

S. P. Tres sunt menses, Dn. Avuncule colende, ex quo per Lotharingiam atque Campaniam veni Parisios, Urbem toto orbe, cum propter magnitudinem, tum domicilium regium, celeberrimam. Idque fuit Octobris die 13. Anno elapso. Sed magno meo incommodo tunc accidit, ne Regem, tunc in Sabaudia belligerantem, offenderem ibidem: Quare paucis post diebus, perlustratis semel atque iterum prius Palatiis Regiis, iisque penitus perspectis, Aureliam me contuli, ibique in meditullio Galliae consedi, ubi jam dego. Distat ea urbs a Lutetia 35 milliaribus Gallicis, et magnitudine et amoenitate fertilitateque loci eximia, mihi propter Doctoratus insignia collata meo Parenti p. m. cara. Caeterum in Gallia tria haec deprehendi, Annonae caritatem, Studiorum curam exiguam, et Linguae Gallicae difficultatem maximam. Atque annonae caritas tanta est, ut famam ejus mali longe etiam res ipsa vicerit: Qui vilissime vivunt Germani Lutetiae, singulis mensibus pro victu tantum expendere coguntur coronatos 12. Aureliae singulis mensibus 7. et dimidium coronatum pro victo tantum persolvo. Singuli autem coronati, quos accipimus a mercatoribus, efficiunt, collatione factâ monetae, prope 2. florenos, tantumque illi (mercatores) recipiunt in Germania. Avaritiam et fraudes hominum vide! Unum vile in Galliae hac parte, Doctoratus, quem consequi licet ad summum 24. coronatis, quem in Germania (exceptâ Basileâ) non nisi 150. florenorum impendio adipiscare. Unde fit, ut plurimi Germani hîc infigniantur istis titulis, crebriusque Hugenoti, qui dicuntur, propter libertatem utriusque religionis in hoc regno. Germanorum tantus est in Gallia numerus, ut non solum magnas urbes compleant, sed etiam in minuta oppidula suas quasdam deducant colonias; Neque interim mirari satis possum, quae res potissimum

nos in hanc Galliam compellat, ut ingenti numero, ingentibus impensis, velis et remis, quod dicitur, huc properemus, nosque extraneis expilandos praebeamus: Tanti certe vix linguam Gallicam arbitror, ut eam tantis sumptibus atque jacturis mercemur. Quid enim adhuc dignum admiratione mihi in Gallia occurrit? Nisi forte ruinae, et, ut ita dicam, cadavera urbium atque oppidorum, quae non sine ingenti animi dolore, et belli furiarumque detestatione, quoquo iter facientes aspiciebamus. Non loquor de illis, qui vel Italiam vel Angliam visunt: Ne quid enim de Italia dicam, habet Anglia multo plura, de quo mihi ex quotidiana redeuntium inde relatione constat, quae digniora sunt indagatione nostrâ. Deliberavi autem et ipse cum multis, jamque plane constitui (nisi vobis secus videatur) quamprimum navigatio maris fuerit commodior, viso Caleto portuque Dieppensi, circa pascha, Deo volente, in Angliam trajicere; quod idem fecisse Parentem meum p. m. constat. Quae non ideo a me dicuntur, quasi ex Gallia me sim subducturus, ante linguae cognitionem: Cochleae enim aut edendae sunt, aut non edendae, (ut ait proverbium.) Erit ergo tamdiu mihi hîc morandum, donec finem hunc consequar (linguae inquam Gallicae cognitionem) nisi sumptus hos mihi periisse velim. Itaque censeo. Quod si consilium hoc meum probaveris, fac, sciam mature; hoc quoque, ut expedita mea sit ratio nummaria Noribergae. De quo tribus verbis Dn. meos Curatores sponte etiam non cessaturos admonebis. Nihil enim adhuc accepi in Gallia pecuniae, non redditis litteris versurae Lutetiae, quae nisi eo mittantur, et ad me deferantur, non est, ut obolum, deficiente jam meo viatico, speremus Constitui autem ita rationes meas Lutetiae, ut quamprimum reddantur ibi, statim ad me transmittantur Aureliam, unde pedem non movebo, nisi illis redditis. Quod superest, DEUM. Opt. Max. oro atque obsecro, ut hanc meam peregrinationem, caeterasque actiones et studia, ad nominis sui divini honorem, commodumque proximi mei, dirigere velit, Teque, Dn. Avuncule colende, aliosque mihi reduci servet incolumes, quibus olim reditus meus forsan jucundus futurus est, et sine quibus omnium istorum mihi fructus constare non poterit: Cui idcirco cum Uxore, Annum hunc 1601. felicissimum et auspicatissimum precor. Datae Orleans 3. Januarii dicti anni.

Idem Praesuli Bambergensi.

REverendissime Praesul, Princeps Illustrissime, Dn. Clementissime. Superiori Anno deprecatus pro nobis est apud Ill. Cels. V. Magnif. Senatus Imp. Reip. Norimbergensis, Magistratus noster, uti Prudentissimus Senatus Urbis Bambergensis, decreto Principali Illust. Celsiss. V. interveniente, contentus esse juberetur centenis illis florenis, quos uterque nostrum per annos aliquot,

ob translatum Bambergâ Uxorum nostrarum patrimonium, ibidem in causa depositi habuit: Cum e diverso supra eam quantitatem idem Senatus Bamberg. alterum tantum, hoc est, ab unoquoque nostrûm singulos adhuc centenos exegisset. Respondittum Ill. Cels. V. clementer, nosque denuo Senatum urbis suae pro declaratione ulteriori adire jussit. Eum vero cum literis non ita pridem ea de re compellâssemus, atque obnixe petiissemus, uti acceptâ parte dimidiâ ejus, quod adhuc deberi sibi a nobis contendit, amice nobiscum transigeret, atque a solidi petitione desisteret: Nihiltamen penitus precibus istis nos profecisse, responsum Senatus nuperprid. Non. Febr. perscriptum testatur. Causatus quidem est ordo ille spectatissimus, quasi de petitione sua jam ante multum remisisset, eo videlicet tempore, quo Adm. R. et Illustriss. Dn. Praepositus Bambergensis etc. Dn. noster gratiosus, (quem singularis honoris observantiaeque causâ nominamus) apud ordinem illum Senatorum pro nobis intercessit, adductisque in medium rationibus, quas aequus rerum aestimator libenter admitteret, causam nostram iis dem commendavit. Verum enim vero nullam intercessionis ejus tum habitam fuisse rationem, ostendi potest eorum testimoniis, quorum illustris dignitas fidesque celebratissima omnino meretur, ne cujusquam vel gratia vel odio quicquam dare velle existimentur. Nos rectius (quod pace dictum sit Dnn. Coss. et Senatus Bamberg.) ista novimus, et ne clatum unguem eos a prima exactione discessisse, non mediocri cum detrimento nostro experti sumus. Tanti enim illi novissimis adhuc literis vectigal illud suum aestimârunt, florenis nimirum 200. quantum et ab initio heredibus singulis migrationis nomine detrahere jus sibi esse putaverunt: Adeo, ut quid quantumque illi nobis remiserint, nullâ conjecturâ satis assequi possimus. Errori fortassis causam praebuit, quod est et tertia soror Uxorum nostrarum (imo fuit, et in terris esse desiit) a qua et ipsa floreni centum eadem ex causa petebantur: Sed ejus portio ad onus nostrum ideo spectare non debet, quod et filius obligationibus paternis, si non sit heres, exuitur, et Jura conjunctos absolvunt, ut Gothorum Rex Theodoricus apud Cassiodorum dicebat: Ad nos quidem praeter nuntium mortis atque luctum et ex scriba illius nihil penitus pervenit: Quae, ut perhibetur, supremis tabulis suis Socerum suum, Doctorem Mumprechtum, qui Nordlingae nunc agit, ex asse heredem instituit. Haec cum ita ultro citroque inter nos acta sint, R. Princeps, Dn. Clemetiss. ad Illustriss. Cels. V. nunc confugimus, quam possumus demississime devotissimeque orantes, ut ipsa literas suas, quibus Senatui Norimbergensi respondit, clementer interpretari, atque pro jure suo Dnn. Coss. et Senatui Bambergensi mandare dignetur, ut juxta oblationem nostram additis ad pecunias Bambergae depositas quinquaginta florenis, quos quilibet nostrûm in continenti

persolvere paratus est, adquiescere, datâque apochâ recepisse se a singulis CL. florenos testari velint. Ita namque literas Ill. Cels. V. non nos modo, sed et Magistratus noster interpretatus est: Quasi iis non tam solidi detractio, quam moderatio quaedam Dnn. Coss. praeciperetur, siquidem literae atque preces decenter a nobis adhibitae fuissent: Cum enim in Cels. V. manu utrumque esset, et praecise jubere et moderationem admittere: Quod prius diserte verbis literarum non continebatur, remissionem ad Senatum Bamberg. more hominum ad clementiae liberalitatisque interpretationem cupide traximus, aliud fortassis responsuri, nisi Principis hoc rescriptum fuisset. Illustriss. Cels V. est, si opinione nostrâ decepti fuimus, veniam errori clementer dare, quem subito corrigere spes de bonitate ipsius semel concepta, animisque nostris penitus infixa, non sivit. Atque ut finem aliquando ineptae epistolae imponamus: Totum hoc negotium potestati, voluntati, gratiae, aequitati ac declarationi; libero denique arbitrio Ill. Cels. V. humiliter permittimus, mandata ipsius, quâ decet, reverentiâ atque cultu excepturi, et si preces aliquid nostras valuisse cognoverimus, ubivis hoc gentium, in primis autem apud Magistratum nostrum depraedicaturi, qui quod nobis praestabitur, sibi praestitum putabit, ut literis, quae Ill. Cels. V. literas praecesserunt, testatus est. Vale, Princeps Inclyte, ara et praesidium legum, patriamque communem sempiternis virtutis et gloriae monumentis (si qua adhuc fieri potest accessio) exornare perge.

CLEMENS PP. VIII. EPISCOPO WIRCEBURG. JULIO, DE ARCHIEPISCOPATU MOGUNTINO VACANTE.

VEnerabilis Frater, salutem et Apostolicam benedictionem, percussit graviter animum de obitu Archiepiscopi Moguntini nuntius, qui etsi non sit ejusmodi, ut pro certo jam habeatur: Tamen metu ipso tantae jacturae pene sumus oppressi, cupimus eum falsum esse, sed si quid illi accidit humanitus, publicum detrimentum Ecclesiae ejus sarcire qui possit, praeter F. T. videmus neminem: Fuit id nostrum consilium, et saepe alias et nunc maxime, quo tua nobis pietas et pastoralis vigilantia nota est, et perspecta. Tantoque magis in id studio incumbimus, ut, turbulentissimis hisce temporibus, unum Te ad illud munus idoneum existimemus, velimus unum. Aequum est, Te, publicâ causâ, in omnes partes acrem ingenii tui aciem intendere, ad ipsum id conficiendum, ne nostrum hoc frustretur desiderium. Ad dilectos Filios Canonicos Moguntinos dedimus hac de re literas, et Venerabili F. Episcopo Auxerensi, Nuntio

nostro, mandavimus, quae illum velimus agere, quibuscum erit necesse. Si non expedire Reipub. Christianae arbitraremur, T. F. eidem Ecclesiae praefici, non laboraremus tantopere. Sed praesens Germaniae status id postulat, DEI causa efflagitat, et si quae Te nostrae attingant pastoralis curae solicitudines, quae cum duplicentur quotidie, eas Tu tuâ prudentiâ poteris relevare. Quae hac in re necessaria est ad tollenda electionis impedimenta dispensatio, eam ad Te mittimus. Tu ea uteris, ut feret tempus atque occasio. Summis interea precibus a Deo bonorum omnium autore contendemus, utilia nostra haec, ut speramus, religioni Catholicae consilia, divinâ gratiâ et benedictione stabilita, eum ut habeant exitum, quem nos maxime optamus. Datum Romae apud S. Petrum sub Annulo piscatoris. Die XXXI. Jan. M. DC. IV. Pontificatus nostri anno XII.

Praepositus Bambergensis MILINO Cardinali.

ILinstrissime et Reverendissime Cardinalis, Domine colendissime. Gratuler prius, an gratias agam, in ancipiti est. Utrumque autem me facere, vel observantia mea erga Ill. Dn. V. jubet, admiratioque virtutis; vel cogit inusitata humanitas ejusdem, nullis meritis meis provocata, quam non ita pridem Praepositura Bamberg. et is expertus est, qui Romae negocium meum egit, Dn. Jo. Wolfius, Fiscalis R. Episcopi Bamb. Hic etenim ad nos expedito negocio reversus, in depraedicanda Illustriss. Dn. V. erga se clementia et juvandi Praeposituram studio plane satisfacere sibi nequivit, dum is Potentissimo et Illustrissimo adversario sibi constituto, sub gratia Illust. Dn. V. velut sub Aiacis clypeo tutum delituisse se confirmat, finemque solicitudinis et litis, quae per aliquot annos Praeposituram hanc exercuit, eidem imputandum: Breviter, dum omnia Illust. Cardinali MILINO debere me contendit. Digna profecto rudimenta Vicariatus generalis, ad quem Illustr. Dn. V. post obitum Rev. Cardinalis Pamphili etc. a Ser. Dn. Nostro (sicut constans apud nos fama disseminavit) evecta est. Sapienter quippe judicabat Illustr. Dn. V. Vicarium supremi CHRISTI in terris vicarii dici non posse, nisi qui ejus bonitatem et beneficentiam, quâ ad DEUM proxime accedit, aemularetur; Ecclesias miseris his temporibus varie afflectas sublevaret, oppressosque earundem subditos exigeret. Id quod cumulate a Dn. V. Illust. Praepositurae meae Bamberg. praestitum agnosco. Quae quantis in angustiis nunc versetur, prolixe satis ante paucos dies ad Dn. Jo. Baptistam Fenzonium, Auditorem Illust. Card. Paravicini, Amicum meum perscripsi, nec in eo nunc immorabor, ne forte rei illaetabilis historia conceptam in animo meo ex nova ista dignitate Illustr. Dn. V. laeticiam interpolet, serenumque istud splendoris tui quasi nubibus et hyeme affusâ obscuret. Nunc igitur, quod superest, Cardinalis Ill.

novam hanc spartam ex animo et humiliter Dn. Vestrae Illustr. gratulor; quam sicut nemo non magnificentissimam ducit, ita omnes hunc velut campum amplissimum Illustr. Dn. T. aperiri gaudent, in quem consilia sanctissima actionesque laudatissimas quasi certamine quodam cum Ser. Dn. nostro suscepto deducat, earumque pulchritudinem spectandam orbi proponat. Conservet, obsecro, Illustr. Dn. Vestra deinceps quoque mihi et Praepositurae meae benevolentiam istam, quodque maxima cum omnium admiratione fecit hactenus, ut bono publico Ecclesiae Christianae natam omnes crederent, id porro quoque Illustrissima cum laude sua, adjuvante Domino et vires suggerente, praestare ne cesset. Bene et feliciter valeat Illustr. Dn. V. meque commendatum sibi esse patiatur. Dab. Bambergae.

Dinnerus Generali Praeposito Bamberg.

ADmodum Reverende et Illustris Domine, Domine gratiose. Redditae mihi sunt ante paucos dies litterae Illustr. D. T. cum vini dolio, pro quo eidem ingentes ago gratias, operam daturus, ne eam liberalitatis hujus unquam poeniteat; tanto quidem magis, quod minime omnium promeritum me munificentiam istam sciam.

Gratulatori is (quarum exemplum mitto Illust. Dn. T.) in lecto decumbens dictavi et relegi. Sic calculo, imperioso hero, visum est, qui, ut et has in lecto scriberem, et solito brevior essem, effecit. Illustr. Dn. T. erit ignoscere necessariae rusticitati, et praecipuum in hominibus animum gratum et officiosum putare. Bene valeat Illustr. D. T. suamque mihi gratiam, et animi erga me clementis inductionem perpetuo conservet. Dab. Altorfii die XXI. (stylo novo) M. DC. XI.

Praepositus Bambergensis Jo. Baptistae Fenzonio, Auditori Card. Baravicini.

QUod iterum eadem de re D. Tua mihi gratulata est, Nobilis, Clarissime et Consultissime Vir, libenter id amoris erga me tui tribuo abundantiae, et cum litteras istas tuas exosculor, tum vero, ut animum hunc honoris et felicitatis meae cupidissimum perpetuo mihi conserves, vehementer rogo. Quanquam etiam superioribus D. T. litteris jampridem respondi, ita ut statum et conditionem subditorum Praepositurae Bamberg. eidem aliquo modo ob oculos ponerem: Tamen et novissimis istis responsum debere me arbitratus sum: Praecipue, cum interea litterae Apostolicae, et praeterea Illustr. Cardinalis Paravieini etc. Domini mei colendissimi, allatae sint, quae omnia ita vere gesta comprobant, qnemadmodum D. T. ad me perscripserat.

Quare iterum gratias ago Dn. T. quod Praepositurae meae negocium ad curam suam revo care voluit, nec abstitit, donec expedito negocio primus confectum negocium in Germaniam nunciaret, nihilque praetermissurus sum; ut gratitudinem meam quamprimum reipsâ anno D. T. testatam faciam. Bene valeat D. T. Datae Bambergae.

Idem Cardinali Paravicino.

INgenti laetitiâ perfuderunt me litterae Illustr. D. V. non tam, quod confectum mihi negocium Praepositurae Bamberg. nunciabant, quam quod is nunciabat, cujus auctoritati omnes, quotquot sunt, Viri Principes, et alii Ecclesiae Catholicae addicti, plurimum semper tribuerunt, cuique submissis quasi fascibus imperium in regno pietatis et sapientiae meritissimo Illustr. Dn. Vestrae hactenus detulerunt. Nec mirum profecto, quod, sicut Fiscalis Reverend. Principis Bamberg. Dn. Jo. Wolfius, mihi retulit, maximâ solicitudine et fide negocium istud a Rev. et Illust. Dn. V. actum est, cui Germania tota tutelam ac protectionem debere se libens profitetar. Macte istâ virtute, Cardinalis Illustr. quâ dudum Pontificem summum et Ecclesiam Romanam (cujus Tute pars es maxima) demereris, perge jam diffusissimum illum nominis tui splendorem, cui Italia jam angusta videtur, etiam in remotas has oras spargere; et mercedem consiliorum atque laborum istorum, quam ab hominibus desperas, expecta immarcessibilem illam coronam, quâ DEUS Opt. Max. veram virtutem tandem solet remunerari. Ego quidem satis felicem me putabo, ubi Illustrissima D V. summum dignitatis gradum in Ecclesia Christiana obtinet, si ego in imo subsellio consistam, et vel eminus inusitatam istam virtutem admirer: Dummodo hoc sibi de me persuadeat, me observantia erga Illustr. Dn. Vestram nemini, quicunque is futurus est, unquam concessurum. Quare et litteras suas Illustr. Dn. Vestra eo loco a me asservari sciat, in quo preciosissima et carissima mea reposita sunt; gauderemque adeo, si saepius talibus epistolis me contingeret exhilarari. Valeat in Domino Illustr. D. V. meque clientem suum sibi commendatum esse patiatur. Dab.

Idem Episcopo Atrebatensi, Ortenbergio.

REverendissime Domine, Dn. colendissime: Immensa et tantum non insolens extitit Ser. Dn. Nostri benignitas erga Praeposituram Bamberg. quam (sicut novit R. D. V.) ante plusculas septimanas ad humillimam petitionem eorum, quorum interest, quoad Ill. et R. Cardinalem Madrutium non modo liberas habere aedes judicavit, sed et insuper ab omni pensione immunem esse voluit. Quod

beneficium, quanquam soli ipsius S. praecipue acceptum ferri debere omnes inteliigunt, quae otia ista Praepositurae meae fecit, eamque velut ex servitute libera asseruit manu: Tamen, quae ipsius S. est minime ambitiosa bonitas, credibile est. Eam alios quoque in societatem pulcherrimi muneris hujus non gravate admissuram, et eos praecipue, qui solicitâ intercessione et precibus suis indulgentiae Apostolicae maturitatem attulerunt. Inter quos praecipue R. Dn. V. studium enituisse Dn. Johannes Wolfius, Fiscalis R. Episcopi Bamberg. etc. verbis pl. testatus est, eamque in negotio isto Praepositurae meae non secus, quam in propria necessitate, desudâsse atque sategisse confirmavit. Miratus sum, fateor, principio, unde haec tam rara humanitas, quodve tantum juvandi studium et promptitudo, qua in remotissima Germania hominem sibi ignotum R. Dn. V. lacessere non dubitavit Sed mirari desii, postquam R. Dn. V. iis artibus eruditam iisque virtutibus instructam cognovi, quae inprimis quidem ad juvandam et ornandam universam Ecclesiam Catholicam comparatae sunt, caeterum nec singulorum quoque votis projectâ quadam beneficentiâ ad utilitatem hominum defuturas se pollicerentur. Accedit amor patriae communis, Germaniae, inquam nostrae, quo velut arctissimo vinculo adstricta fides, et integritate quasi propriâ hujus gentis firmata humanitatem istam Rev. Dn. Vestrae expressit. Quare nihil miratus amplius de gratia referenda cogitavi, quam tamen nullam tantam reperiri posse existimo, quin eam beneficii praestiti exuperaret magnitudo; fortassis nec quaerenda quoque illa extra Rev. Dn. Vestram fuit. Quod itaque reliquum est, hac vice commendare me tantum Rev. Dn. V. satis habeo, orans, ut hunc animum hancque tam depraedicabilem benevolentiam deinceps quoque mihi et Praepositurae meae conservare dignetur, et porro de Ecclesia universa, deque singulis ejus membris, quam optime mereri ne desinat. Bene valeat in Dn. Rev. Dn. Vestra.

Dinnerus Praeposito Bambergensi.

ADmodum Rev. et Illustris Domine, Dn. graetiose. Ut has ad Ill. Dig. T. exararem, fecit partim promissorum fides, partim memoria recens beneficiorum, quae in immerentem me nuper Bambergae conferre Ill. Dn. T. placuit, quorumque mentionem non facere est eorum oblivisci. Et ut inde potissimum exordiar, mihi excidit, qui super Euphormione, et occasione auctoris illius, de Petronio, de Pyramide Parisiensi, deque Satyra Menippea Justi Lipsii, inter nos sermones habiti fuerint: Mitto itaque, quae promiseram, rogans, ut Ill. Dn. T. Petronii libellum a me dono missum boni consulere, reliquis autem ad arbitrium suum uti velit. Mitto etiam clavem, sive mavis, facem intellectui legentis Satyricum nostrum accensam, eandem, nisi fallor, cum illa Introductione, quam a nescio quo submissam

sibi Ill. Dn. T. dictitabat. Fibullium nemo novit ex iis, qui pleraque noverunt; fortassis nec ipse sein Germaniam delatus nosciturus esset. Cornutos vid. infra. Auctor ipsius libri est Guilelmus Barclaius Scotus, cujus Pater Mussiponti Doctoris stipendium meruit, sub Lotharingiae Ducibus. Cornutos quoque illos geminos, Anemonem et Olympionem, qui noverit, non puto facile reperiri; dabitur tamen a me opera, ut, quantum fieri potest, ad notitiam nostram isti omnes perveniant, et velut Caci ex latibulis suis cum tempore protrahantur. Quod ad reditum meum attinet, quanquam nec corpore nec animo admodum valeo, quem praeteritarum recordatio molestiarum, et imago illa bovis (pudet enim tam grandem bestiam vitulum vocare) nondum omnino reliquit, secundum illud: Post equitem sedet atra cura: Tamen gaudeo ex animo, non defuisse inter tot acerbitates jucunda quaedam plurima, quae hîc quoque (ut in omni vita nostra) vices gratâ quadam alternatione partitae sunt, temperaruntque turbidum illud negotiorum et curarum mearum. Inter ea vero primas equidem tribuo eruditissimis simul et admirabili quadam rerum omnium varietate conditis sermonibus Ill. Dn. T. quorum me quotidie fere, ut et mensae participem factum esse, serio triumpho et glorior; cum uno eodemque tempore et corpus cibis exquisitis reficeretur, et animus per orbem terrarum, et singulas prope ejus partes, perque historias omnes (non vanam Universi effigiem) ductu Ill. D. T. peregrinaretur, et quod mortalitati negatum est, ut idem simul et semel in diversis sit locis, beneficio colloquiorum istorum consequeretur. Rara isthaec felicitas est mensae Tuae, quam Principes et Reges invidere mihi queant. Versantur etiam mihi in animo adhuc delitiae horti incomparabilis, et sphaeristerium metis arborum et areolarum discrimine ludi inexpertis formidabile. Taceo vesparum crapulas, et mortes, quas irato novus Mars juvenis Baccho, velut victimas immolare solet Nearius noster, et Ephorus ipsius trinominis, credo eam ob causam, ne Cornutus Liber putaretur, si caper, ut olim, hostia ipsi caderet; quemadmodum nuper nobilis quidam Vincentinus, qui Francofurti gravissime expostulavit cum Amico mihi noto, quod is salem ipsi in mensa porrigere ausus esset: Gladio quoque vindicaturus contumeliam videbatur, nisi convivae praecipitem hominis iracundiam cohibuissent. Caeterum blande postea a familiarissimo interrogatus, quâ ratione contumeliam sibi illatam arbitraretur: Quid dubitatis (infit) cornutum me hoc gestu ab adversario pronunciatum esse? Salem (subjecit) libenter caprae lingunt: Caprae vero sunt cornutae. Ergo. Fiat Syllogismus in Paralipton, et concludatur invitis omnibus Logicis. Jam quid ego commemorem Hierodidascali animosos cantus, ad quos nocte intempestâ ipse S. Theodorus exhorruisse dictus est, et negâsse, cygni moribundi illud carmen esse, nisi

perpetuo in vino natâsset? Quid Lupambuli carmen de buxo, nostris Berecynthiae? dignum profecto, quod velut carmen seculare aliquod ediscant omnes ante alpha et beta puellae, quod milites pro muris, tubâ in acie terribili sonitu imitentur, et his velut diris hostes absentes interficiant. Consulto praetereo hîc Nisorae modulos, fidium aemulos, fidiumque victores, in quos hoc unum peccâsse videor, quod cantum virginalem cum homine parum virgineo in iisdem litteris conjunxi. Quibus omnibus, nisi fatear litium, jurgiorum, aliarumque rerum acerbissimarum cogitationem ex animo meo velut noctem et nebulas exturbatas, meque mihi praesentiori remedio quam Callionis potu restitutum esse, hominum omnium ingratissimus et postremissimus sim. Quis enim inter tot vitae suavitates, totque lepores tristissimam terrarum Holfeldiam, quis nomina illa inauspicata, Orbilios et Chremetes non dicam, sermonibus usurparet, sed quasi per somnium in cogitationem demitteret? Quis non argutias tuas, Martialis Belgice, aut Oweni Veneres, aut salem Momi Caledonii malit, quam aurum et argentum omne, quod Euclio aliquis Plautinus in terram defodit, et unde esuriens dominus non ausit sumere numum? Tibi nunc, ne longior sim, Ill. Dn. Praeposite, Domine Gratiose, gratias agere convenit, cujus munere cum ea mihi contigerint, quae post vitam non modo jucundissima et suavissima, sed et honorificentissima mihi deputo, ea quoque vicissim debere me Ill. Dn. T. profiteor, quae in vita carissima et preciosissima habeo. Tuae auctoritatis fuit, quod defenso utcunque Jure meo a malevolentissimis adversariis salvâ (si qua est) existimatione meâ me expedivi. Tuae humanitatis, dicam, an prudentiae et cautionis fuit? quod non alibi nisi Tecum cibum me capere voluisti: Quo abductis a molesto spectaculo sensibus ipse etiam animus in possessionem reverteretur pristinae tranquillitatis. Tuae clementiae fuit, quod me, ideo tantum credo, quod litteras nôssem, et verborum honore uberrimo affectum, et invidendis laudibus ornatum, indignum ad familiare colloquium velut oraculum quoddam prudentiae et experientiae singularis non semeladmisisti: Ut facile omnes intelligant, omni genere eruditionis et doctrinae abundare eum, qui pertenues alieni ingenii viriculas sic sciret aestimare. Quod igitur reliquum est, pro tot ac tantis promeritis Ill. Dn. T. unum hoc polliceor et recipio, si quid desiderium inserviendi ipsi efficere potest, effecturum me, ut Ill. Dn. T. intelligat, in multo digniores beneficentiam istam suam conferri potuisse: At qui ipsius sit futurus observantior, et aeque ex sensu animi sui cupiat esse totus effictus et compositus, eam habituram fuisse neminem. B. V. Dab. Palaecomae die XXII. Septemb. A. C. 1610.

Idem Joh. Christoph. Neustettero, Praeposito Bambergensi.

ADmodum Reverende et Illustris Domine, Domine gratiose: Cum tabellarium hunc ad Ill. D. T. aliis de causis mitti accepissem, eum sine literis meis in conspectu Ejusdem comparere nolui. Scribendi vero causa non argumento aliquo necessario, sed moribus nititur populi Christiani, qui in hac anni velut infantia ab infante CHRISTO prospera quaeque sibi mutuo exoptare, et ut beneficio ipsius annare perennare liceat, comprecari solet. Sanctissimo utique majorum instituto, qui non aliunde, quam ab auctore salutis et a principe vitae rectius ista peti verum judicabant. Idem ergo, ut Tibi, Domine Gratiose, mihique favens et propitius sit, utque Ill. D. T. novum hunc annum cum innumeris aliis affluentibus, bonorum, gratiarum et honorum omni genere coronatum esse velit, ex animo precor. Cumque Ill. D. T. superioribus annis qualecunque opera mea et studio in literis Lat. Ejusdem nomine ad diversos perscribendis non indelectatam cognoscere potuerim; ut eadem operâ meâ hoc quoque anno et deinceps uti, neque in hoc tantum genere, sed et in aliis quibus (ex veteri formula) sciam poteroque, fidem meam periclitari velit, hortor et rogo, id quod nuper coram Bambergae Eandem rogaturus eram, nisi negotii ambigui juxta et invidiosi tractatio, quam precibus Orphanae continuis coactus suscepi, tempus et occasionem mihi eripuisset; atque ipse adeo satius duxissem, officio tum quidem multis in rebus deesse, quam eadem invidiâ una mecum involvere. Nec ambitione aliquâ hoc ab Ill. D. T. contendo, qni probe sciam, non deesse Ill. D. T. qui praeter exactam Juris utriusque scientiam omnis antiquitatis et elegantiae Romanae cognitione succinctus me multo felicius praestare tale aliquid possit: Sed ut novus cliens beneficium nuper mihi ab Ill. D. T. clementer concessum, cum equo nequeam (vasallus [gap: Greek word(s)] ) calamo saltem vel aliâ ratione demerear. Bene valeat Illust. D. T. signatum Altorfii postridie Circumcisionis Domini 1612.

Idem Dn. Baroni a Wolffstein.

ILlustris ac Generose Domine Baro, Domine gratiose. Literas Latinas Gen. T. Argentinâ ad me datas, plenas suavitatis, amoris et elegantiae accepi. Addo et pietatis, et prudentiae, et sine exemplo modestiae. Nam quod ad falsum rumorem de excidio oppidi nostri in tantum Te moerorem conjectum fuisse scribis, quantum ego, qui intimos Gen. T. sensus agnosco, imaginari possum: Quid hoc nisi pietas est? Modestiam vero (sive mavis [gap: Greek word(s)] ) ea in re maximam et incomparabilem agnosco, quod si ad Cognatos aut Affines tuos (quorum Illustrem

splendorem loco Virtutis heroicae excelso situm nemo ignorare potest, nisi cui Germania ipsa ignota est) litteras hujusmodi dedisses, nullam amoris significationem praetermissam dicerent: Quodque in iisdem literis tuis tantum mihi tribuis, quantum uni Tibi ego vere tribuere possum. Jam vero, quod de statu non modo Reipub. Vestrae, sed etiam Germaniae totius perturbatissimae accurate disseris, unde est, nisi ab excellenti Naturae Tuae bonitate? quae quanquam unica fere post DEUM parens est rectissimorum judiciorum, a lectione tamen optimorum auctorum, et consuetudine virorum magnorum atque clarorum, quorum copiam Argentinae Gen. T. habet, mitum in modum confirmatur atque roboratur. Divinationis vim magnis ingeniis semper infuisse certum est, ita, ut futura praesentirent, eademque interdum ut Vates canerent: Sicut de Cicerone in vita Attici scribit Cornelius Nepos, de Socrate alii, qui beneficio [gap: Greek word(s)] hujus olim et cladem classis Atticae in Sicilia praedixit, et periculum post pugnam ad Delium effugit. Certiora in DEI verbo rei hujus testimonia habemus, quae quia nota Gen. T. scio, nolo hoc loco attingere. Non possum autem inter alia satis laudare affectum illum humanissimum Gen. T. quo defunctum Consobrinum Illustrem quondam ac Generosum Dominum Baronem Seinshemium etc. quem diem suum obiisse ex oratiuncula mea cognoverat, prosecuta est. Quem casum dum fers tam familiariter, flebilibusque plane modis deploras in eadem Epistola tua, et quod dignum est necessitudine illâ, quam Natura inter vos constituit, facis, et eâdem operâ acerbissimum animi mei sensum ex morte ejusdem conceptum, retractas. Eheu dolor! quid ulcus antiquum novas? Quantam vero quamque solidam ex litteris Gen. T. consolationem capiet defuncti frater Illustris Dominus Baro Christianus? quantam ex voto tuo voluptatem, dum superesse illum quam diutissime familiae suae unicum columen optas? Ille vero ab eo tempore, quo Norimbergae et aegrotare Dominus Frater coepit, et ibidem vitae diem clausit supremum, Altorfium non rediit. In castro Seehaus adhuc ipsum commorari fama est: Quo mittere ad ipsum literas Gen. T. ipsumque et voto et solatio amantissimis beare mihi constitutum est, Te, Dn. Baro gratiosissime, ut spero, volente ac probante. Haec autem omnia cum satis laudare in Gen. T. nemo possit, quid reliqui est, quin ea habere Ipsam praedicemus, quae quidem in homine dicuntur bona; DEO vero hominum datori gratias agamus, quotquot ea in Gen. Tua admiramur? quorum ego nunc fructum ex literis tuis capio uberrimum. Uberiorem tamen olim Respub. Christiana capiet, si, quod jam pridem auguratus fui, studiis ac peregrinatione feliciter ad finem perductis, ad Illustrissimam Dominam Matrem Fratremque quam ornatissimus reversus fueris. Nova, quaescribam, nulla sunt. Omnia magis misera sunt.

Ingens est omnium [gap: Greek word(s)] , plane ut Salvator noster apud Lucam cap. 21. v. 25. et seq. praedixit. Avaritia crudelius nos spoliat, quam hostes, et fit, quod servus Dei praedixit in explicatione XII. capitis Danielis his verbis: Der Geitz und Mammon ist so eingerissen, daß zu besorgen, man wird das Evangelium aushungern und ächten, wie Loth zu Salom geacht, und Noah für der Sündflut; dann in der Welt will itzt beede Obermann und Untermann nichts hören noch sehen dann Geitz, Wucher und eigen Willen etc. Hinc inaudita caritas annonae rerumque omnium vitae hominum necessariarum: Cui adeo nemo mederi laborat, ut magis magisque incendi eam plerique, velint. Sed scio avaritiam nostrorum novam Gen. T. non videri. Idcirco ad vetera redeo: Vetus est, quod Gen. T. absentem sic memoriâ colo, ut nihil fieri possit amantius: Sic ejusdem desiderio teneor, ut esse nihil possit ardentius: Denique sic eidem metuo, ut quodam quasi Belli et Luis eollimitio constitutae (sicut magno cum dolore nuper cognovi) ut nihil fieri possit solicitius, sed sperantem in DN. circumdabit misericordia. Jam illud quoque vetus existima, quo nihil mihi unquam antiquius erit, quod gratiam tuam tanti semper feci, quantum et Prosapiae tuae Illustrissimae nobilitas et ingenii tui ornamenta et suavitates merentur: Quorum quidem ea est vis, ut nulla intercapedo locorum, nulla absentia, nulla diuturnitas observantiae erga Te meae finem allatura sit. Bene et feliciter vale, Illustr. et Gen. Dn. Baro, ô et praesidium et dulce decus meum. DOMINUS JESUS salvum Te nobis praestet, quem colis, nosque una tecum. Dab. 29. Martii A. C. 1622.

Idem D. Hehero, JC.

DUae sunt causae, quae silentium satis diuturnum abrumpere me jubent, et respondere amantissimis litteris tuis novissime ad me perscriptis. Prima est, ut excusem me, quod litteris Invitatoriis ad nuptias filii Tui Clariss. et Excellent. D. Doctoris Georgii Achatii etc. Dn. Affinis mei honoratissimi, nondum respondi. Altera, quod traductâ ad aedes tuas filiâ meâ Coeciliâ ac per tempus bene longum benignissime habitâ, nihil dum a me profectum est, ex quo gratum mihi tantum fuisse officium conjicere potuisses. Et principio quidem, quo minus ad constitutum in festivitate nuptiali comparerem, tempus ipsum plenum periculi, metus plenissimum iterque facientibus intutum et inimicum, in quod nuptiae inciderunt, prohibuit. Accessit, quod eodem nuptiarum die in promotione Doctorali ab Inclyto Collegio Dnn. Scholarcharum etc. partes Dn. nostri Procancellarii Amplissimi in actu illo obeundae, mihi et indigno et invito, adde et imparatissimo, commissae fuerunt. Quod mandatum cum nonnihil

studii requireret, nec tempori imperare possem, effectum est, ut justo tempore h. e. adhuc ante nuptias, aliis quoque gravioribus curis et miseriis circumventus, respondere litteris et Invitationi tam honorificae nequiverim. Hymenaeo tamen vestro ego et mei omnes et tum bene precati fuimus, et adhuc bene precamur: Daturo per DEI gratiam pro uno Hehero, optimo pennipotentum, et masculini et feminini generis Heheros plurimos, genere neutro semper excepto atque excluso. Ad alterum quod attinet, quod filia mea, contra mandatum meum, ad aedes vestras traduci se passa est, ingenti cum molestia dominae honoratissimae Conjugis Tuae eo tempore, quo hospites peregrinos desideratissimos aegre eaedem aedes capiebant: Vix habeo, quod respondeam. Majorne impudentia filiae nostrae et turpitudo patientiae meae, qui mature non interdixi, nec morantem revocavi: An humanitas et beneficentia in A. T. fuerit, nemo facile divinaverit. Non victum me beneficio (quo nec provocari a me potuit, propter miseriam nostram et temporum horum calamitatem) sed oppressum libenter fatebor, donec vixero. Quamvis autem haec ita sint, nec omnes gratiarum agendarum formulae sufficere possint, quibus ingratitudinis notam, fortassis et supinae negligentiae in rescribendo effugiam: Tamen ubi Ampliss. Dn. Affinis meipsum coram (ut brevi, DEO dante) audierit, spero aequanimum Judicem me inventurum, qui consideratâ temporum istorum desperatione et mearum rerum conditione, veniam in omnibus facile mihi daturus, et amicum pauperculum alii occasioni, qua gratum se ostendat, reservaturus sit. DEUS OPT. MAX. Te, Ampliss. Domine, Affinis plurimum colende, cum Consorte thori et [gap: Greek word(s)] , omnique familia, nosque omnes in turbis istis clementer protegat, et Avaritia Bellonaque procul fugatis, conservet! Dab. Altorphii.

Idem Cardinali Burghesio, novo Germaniae Protectori.

ILlustrissime et Reverendissime Cardinalis, Domine colendissime. Sicut, qui in communi omnium gaudio et solennitate populi nullam plane laetitiae praebent fignificationem, alieniori a Republ. animo propterea esse putantur: Cum qua et gaudendum sibi et flendum cives egregii semper judicarunt: Ita mihi quoque verendum est, ne vel parum prudens aestimator felicitatis seculi nostri habear, vel certe in maxima rerum omnium ignoratione versari existimer, si inter tot festas summorum virorum gratulationes nullum laetrtiae meae (quam uberrimam ex incremento et accessione honoris Illustr. D. Vestrae Ecclesia universa Catholica concepit) extet argumentum. Ut enim hinc potissimum ordiar, quis rerum Germanicarum tam imperitus est, qui nesciat, quantum vulnus in obitu Illustr.

quondam et Reverend. Cardinalis Octavii Paravicini, Germaniae Protectoris, patria nostra acceperit? Quis porro tam a rerum omnium cognitione remotus, ut quibus praesidiis ad juvandam Rempubl. Christianam Illustr. Dn. Vestra instructa accesserit, quibusque et quantis honoribus digna semper habita fuerit, non cognoverit? Quanquam enim totum hoc, quod Illustriss. Dn. Vestra in locum defuncti Germaniae Protectoris suffecta est, divinae providentiae et sapientiae asscribendum videtur, tamen et Ser. Dn. Nostri judicio plurimum tribuendum esse omnes agnoscunt, qui praesentis temporis rationibus Germaniaeque necessitatibus arbitrium illud supremum in deligendo successore attemperavit, talemque, quo nec voto meliorem optare licuisset, Germaniae Protectorem praefecit. Cujus quam miserabilis facies per biennium fuerit, circumlucente nos undique belli dirissimi flammâ, et jactis circumquaque non ab uno Vejove fulminibus, quibus non perterrefacti modo, sed et ambusti sumus, non possum equidem sine maximo doloris sensu recordari. Quod tamen non eo â me commemoratur, ut quicquam Ill. Dn. V. ad obeundum praeclare munus istud deesse arbitrer, sed ut propositis tam arduae provinciae difficultatibus, quae ardorem in aliis restinguere et cordatissimorum animos frangere poterant, ostendam unum Cardinalem BURGHESIUM repertum esse, qui nec Diis nec viribus impar, quod dici solet, aequare laudem praedecessoris sui inclytae memoriae, vel etiam eandem exsuperare valeat. Quare Illustr. Dn. Vestrae de titulo isto PROTECTORIS GERMANIAE ex animo gratulor, Deum Opt. Max. venerans, ut is vires eidem clementer sufficere, perque se satis excitatam magis magisque ad utilitatem orbis Christiani, quietem Germaniae, et incrementum laudum propriarum (si qua fieri potest accessio) animare dignetur. Quod ad personam meam attinet, efficiam profecto cultu et observantia, ut Illustriss. Dn. Vestra intelligat, nullius honoribus unquam aeque me favisse, cui et officia mea omnia paratissima atque promptissima humiliter offero. Bene valeat in Domino Illustrissima Dn. Vestra. Dabantur Bambergae. 1611.

Idem D. D. Consiliario et Procuratori Nationis Germ. Senis agentibus.

ILlustris et Generose Domine Consiliarie, Nobiles Clarissimi et doctissimi, Domine Proconsiliarie, et Domini Procuratores inclytae Nationic Germanicae, Domini colendissimi. Tanta est vis in utramque partem conscientiae, Domini, ut neque qui deliquerunt, animo esse securo possint, neque qui nihil peccârunt, timere; quibus hoc pro muro est aheneo, ut Flaccus ait:

secundum B. Augustinum, Conscientia nobis quidem solis necessaria sit, fama autem proximo nostro, diutius dissimulare tam atrocem injuriam, cum gravi totius familiae meae honestissimae detrimento et macula, non debui.

Vos appello testes, Domini, cum ante medium fere annum apud Vos procuratoris Inclytae Nationis vestrae fungerer officio, quam hoc unice dederim operam, ne quae poterant esse vel industriae vel fidei meae partes, ullo in negotio a vobis desiderarentur. Quin illud potius semper in omni actione cogitavi et spectavi, ut honestam nominis mei memoriam in Etruria vestra relinquerem, quam idcirco et emendam labore, et retinendam fidelitate semper putavi. Quod si assecutus non sum, omnia certe me prius, quam voluntas defecerunt, cujus rei illustrissimos et clarissimos viros apud vos testes mihi esse, et glorior et gaudeo.

Accidit deinde, ut a Dominis cognatis et affinibus meis in Germaniam revocarer: Hîc cum ab inclyta Natione honorificentissime abiturienti mihi gratiae actae essent, mirum vero quam illa res occulti mihi gaudii fuerit, cum non solum laborum meorum illo die me fructum cepisse uberrimum existimarem, sed quod insuper commendatio haec vestra, quoddam quasi praesagium alterius honoris continere videretur.

Hoc tanto bono meo dum laetor tacitus, et voluptatem ex tam honorifico Inclytae Nationis de me judicio capio incredibilem; ecce quidam inventus est. Georgius Adamus Brunnerus, qui voluptatem hanc meam interpolare et sparso gravissimo et atrocissimo de me crimine, fructu me meorum laborum privare non dubitavit. Dedit ille ad fratrem suum literas, quibus depeculatum me esse aerarium vestrum, immemorem videlicet jurisjurandi, quo Inclytae Nationi obstrictus eram, nequiter et scelerate mentitus est. Tantumne? dicetis: Imo vero, condemnatos et mulctatos ex facto meo successores meos scripsit, et alia, crescentem verbis implens mendacibus utrem. Etsiautem omnes facile intelligunt, quam haec sit jejuna et me indigna calumnia, ex eo, quod de successoribus dictum est: Quare et contemnenda quibusdam visa est: Tamen foeditate ejus commoti Domini cognati et affines mei, ad defendendum familiae nostrae honorem, omnes non secus; quam ad communem jactum ex l. Rhodia faciendum se paraverunt.

Et quia saepenumero Inclytae Nationis vestrae ergame (immerentem quidem) depraedicâssem studium, hoc quidem tempore contra absentis sycophantae morsum nullum aliud superesse remedium arbitrati sunt, quam ut ab eadem inclyta Natione supplex contenderem, ut oppressum me calumnia atrocissima sublevare favore suo et famae meae suscipere patrocinium dignaretur; Quod ea ratione fieri posset, si administrationis meae, sive muneris bonâ fide a me gesti testimonium

aliquod mihi, sub sigillo Inclytae Nationis vestrae, subscriptum Nominibus vestris et Dnn. Seniorum impertiretur. Tanta certe apud omnes auctoritas est, Domini, inclutae Nationis vestrae, ut si vos tali me testimonio dignaturi sitis, vanissimae istius calumniae nebulam quasi ad solem rarescere et evanescere necesse sit: Tanta porro erga me benevolentia, ut negaturos mihi, ne suspicari quidem debeam.

Praeterea, licet planissime arbitrer, apud vos hac de re altum esse silentium: (Neque enim invenio, quae res, quis casus, aut praetextus, huic tam sinistro rumori de me causam praebere potuisset) tamen si quorundam impudens audacia eo malitiae esset progressa, ut abstinere a tam gravi nominis mei contumelia non potuisset, Domini, vos obtestor oro atque obsecro, ut qui ejus sint auctores, praeter istum quem dixi, aperire velitis. Interim pro defensione necessaria nominis honoris mei ajo atque assero, eum eosve, qui haec honoris mei laedendi causa, dolo malo confinxerunt, sparserunt atque adhuc spargunt, nequiter mentiri atque mentitos esse: Nulla a me injuriâ lacessitos, nullâ occasione, vel mendacii colore, proterve et furiose in honorem et existimationem meam debacchatos: Agyrtos, calumniatores et canes se diabolicâ hac calumniâ praestitisse. Quos ego si indagavero, quocunque tempore, omni ratione justa atque modo ulciscar atque persequar, donec mihi meisque plene de tam atroci injuriâ satisfiat. Vos iterum, Domini, obsecro atque obtestor, ut mecum ad necessariam famae meae defensionem incumbere, mihique hoc tempore circumvento acerbissimâ calumniâ, testimonio vestro deesse ne velitis. Quod tanto majus ad famam meam habebit momentum atque pondus, quanto virtus vestra, illustri Italiae loco, majorem ad omnes prope exteras nationes habet auctoritatem.

Dabo ego vicissim operam, ut quod novum hoc beneficium reliquis vestris erga me maximis meritis tanquam cumulus accedit, non modo nulla deleat unquam oblivio, sed reipsa aliquando declarem, quantum hoc nomine vobis debeam. Quorum gratiae et benevolentiae me et honorem meum commendo. Datae Bambergae 21. Martii A. C. 1603.

Idem Eisdem.

ILlustris Domine Consiliarie, Nobiles et Clarissimi Viri, Domini Procuratores, Domine Gratiose, Domini colendi. Quintus jam labitur mensis, quod literas Bambergâ ad vos dedi, vobisque significavi, quam atrocem a quodam Georgio Adamo Prunner accepissem injuriam, dum ille ex Italia ad fratrem suum dat literas et in iisdem me criminatur, quo tempore inclytae Nationis vestrae egi Procuratorem, malâ side et fraudulenter aerarium vestrum administrâsse, illudque depeculatum

esse. Ita namque haec ab ipso enunciata esse, affinis ejusdem fatebatur. Quare quod tum unicum ratus sum, contra aspidis morsum praesentissimum, statim a vobis testimonium administrationis meae sub sigillo Inclytae Nationis Vestrae et subscriptione, adjecto pro sigilli impressione munere petii.

Cum autem in iisdem literis meis, quas hîc volo repetitas, crassam hanc calumniam ipsius Prunneri ita retuderim, ut vobis ostenderim, me non modo a veritate tanti facinoris, sed etiam ejusdem suspicione abesse longissime: Cujus rei testes etiam num cito illustres Nobiles et clarissimos Viros, quibus ego, dum commoratus sum Senis, qui familiaris, et qui post discessum meum anno superiori ibidem remanserunt: Merito profecto mirum hoc Dominis Cognatis et Affinibus meis visum est, me testimonium illud exigui laboris operam non impetrâsse. Accidit, quod cum discedens Senis 10. coronatorum aerario vestro debitor mansissem, atque cumprimum in Germaniam rediissem, vobis satisfieri curâssem; (quam solutionem vobis factam manus vestrae testantur subscriptiones) hîc cum iisdem in literis chirographum meum mihi remitti petiissem, illud nondum obtinere potuerim. Quae res aliquando suspicionem mihi injecit, factum incuria mercatorum, ut literae illae meae deperierint. Veruntamen cum crebris eorundem nuntiis mihi constaret, illas vobis redditas esse, facere sane non potui, exigente hoc honore familiae meae, quin hac etiam vice, de eadem re vos interpellarem.

Sic ergo mecum existimatote, Illustrissimi et Clarissimi Domini, potuisse me vanissimam hanc calumniam, quod ad personam meam attinet, plane negligere, et tanquam luna latratum canis hujus spernere, neque minus ideo mihi fore consultum, si vestrum hoc testimonium non acciperem, (nullum namque contra mendacia vel praesidium firmius, vel testimonium certius est bonâ conscientiâ, quae mihi et fidei et industriae meae erga inclytam nationem vestram perpetuo testis erit.) Quod autem fratres, cognati atque affines mei, Clarissimi Viri, his literis meis vobis pro vestro hoc de me judicio supplicant, illos a vobis rem aequissimam petere, atque ipsis potius, quam mihi necessariam. Ego pro eâ, quam semper habui de virtute et gravissimo vestro de me judicio, opinione non dubito, quin hanc ab honoratissimâ familiâ meâ (absit verbo invidia) gratiam inituri sitis, atque hoc concessuri, quod sponte vestrâ, nullius precibus facturi eratis, ut veritati testimonium perhibeatur, ab innocenti calumniam depellatis. Neque ego illud jam Graecorum, illud mutuum testimonium et turpe et ridiculum a vobis stipulor: Illud potius a vobis contendo, ut si qua unquam in re dolum meum aut fraudem quam minimam deprehenderitis, hoc ipsum perscribatis: Sin vero paucorum haec fuit improbitas, ut aliquo tempore se fidem meam in negotio vestro desiderasse

dicerent, rursum vos obtestor, ut, quinam illi sint, indicio vestro cognoscere possim.

Quanquam qui tales esse possint, neque assequi cogitatione, neque per somnum, testor Deum, fingere possim. Quod si, quemadmodum accepi, multo post abitum meum aliquid accidit, quo Natio inclyta laesam se esse sentiat, et factum alienum crimen, nomen, invidiam habet; Id quidem non oportere in existimationis meae redundare detrimentum, ipsi cognoscitis. Ad ipsum vero Prunnerum, illum, inquam, qui ad istum modum honorem meum conscelerare ausus est, quod attinet, hoc Vobis persuadeatis velim, me quamprimum ejus conveniendi, dabitur copia, injuriam hanc illatam mihi, familiaeque meae gravissimam minime neglecturum, et vitam potius, quam famae defensionem depositurum. Existimavit quidem ille verum esse, quod vulgo jactatur: Calumniare audacter, semper aliquid haeret; et parum distare videntur suspectus, vereque reus. Verum alia longe mens est viris gravibus et cordatis, qui ad fallacis rumoris auram non perinde commoventur, ut continuo de exploratâ aliorum integritate incipiant subdubitare. In horum numero, cum merito mihi sitis, Illust. et Clar. Dn., quibus me meaque probari, vehementer gestio (caeteris enim ne cupio quidem) idcirco majorem in modum vos rogo, oro atque obsecro, ut, quod hoc quidem tempore ad defensionem famae meae maximum habiturum est momentum testimonium, inquam, muneris apud Vos bonâ fide gesti, non mihi negetis et hâc ratione ostendatis, quantopere pestiferum hoc et nugivendum hominum genus oderitis, quos ego hinc ad patrem illum mendaciorum et calumniarum relego. Quod si aequissimam hanc petitionem meam locum apud Vos habuisse deprehendero, est profecto, quod maximo me affectum a vobis beneficio, meque cum universâ familiâ vobis aeternum devinctum esse fatear. Valete Illustriss. et Clarissimi Domini. Dabam Spirae. 3. Julii. A. 1603.

Idem Eisdem.

ILlustris Dn. Consiliarie, Nobiles et Clarissimi Viri, Dn. Procuratores, Dn. Gratiose, Dn. colendi. Binas literas meas hae nunc postremae (ut auguror) in hoc genere longe molestissimo et acerbissimo excipiunt, quibus a Vobis testimonium muneris mei Procuratorii, bonâ fide apud Vos gesti, efflagito. Quae multiplex deprecatio mea DD. VV. et atrocissimae injuriae mihi illatae, et muneris vestri admonebit. Dabitis autem mihi hanc veniam, ut si vel compellasse vos frequentius, vel violentius ursisse hoc negotium videbor, illud non aliam ob causam quam honoris et existimationis meae periculum a me factum existimetis. Quod cum merito optimus quisque gravissimum ducit, mihi sane hoc tempore

tanti est, ut, nisi testimonio vestro mature huc transmisso hoc me labore sublevetis, aliâ vice, et propediem hanc ipsam ob causam in Italiam ad vos reversurus sim. Hoc autem licet maximo incommodo et sumptu meo futurum est, dum tamen famae meae consulatur, non modo parvipendo, sed vitam insuper et sanguinem impendere paratus sum. In vestrâ est manu, ne molestiam hanc subeam, utque brevi, quod dicitur, manu, consequar id, quod alioquin majore negotio, sed consecuturus utique sum: Qui non tam incommodi hujus mei quam innocentiae meae, et prudentiae celebritatisque vestrae, ubivis locorum pervulgatae, rationem habebitis. Quarum illa fecit, ut Diabolica ista et vanissima calumnia commoverer minus: Haec, ut in Nationis Vestrae inclytae judicio ccrtissimum famae meae praesidium collocarem. Accedit, quod ut audio inter vos constat, quinam sint illi, qui in Nationem vestram aerariumque deliquerunt; quorum factum mihi nocere non debet, quia alienum; non potest, quia tunc temporis Italia excesseram.

Quae etiam causa fuit, ut noluerim acquiescere Clarissimis viris, cognatis et affinibus meis, qui saepenumero a me contenderunt, ut ad Serenissimum Magnum Ducem hoc de negotio darem literas, quo tandem aliquando a Vobis id impetrarem, quod differri diutius sine gravi dispendio honoris mei non potest: Quod nulla adhuc mihi justa caussa visa est, propter quam alieno, quam Inclytae Nationis Vestrae praesidio tutiorem me judicarem, cui satis ad defendendam existimationem meam vel auctoritatis est, vel etiam animi.

Hoc solum postremo meminisse Vos velim, Illustriss. et Clariss. Domini, ne vestri vos dissimiles hoc in negotio meo praestetis, qui inclytae Nationis Germanicae auditis Rectores et Procuratores, a quibus idcirco veritatem non impetrare, testimonium iniquissimum esset. Quod etiam atque etiam in mentem vobis venire oportet, ne si aliunde remedium petere cogar (quod nolim) id cum praejudicio aliquo inclytae Nationis V. conjunctum sit. Valete Illustriss. et Clariss. Domini. Datae Spirae. 26. Julii. A. C. 1603.

Idem Eisdem.

MEministis, quotiens, et quam importune Dominationes Vestrae de testimonio administrationis meae in munere procuratorio solicitarim; nulla quidem creandae molestiae voluntate, sed necessitate urgente maxima, et periclitante honore meo. Illud dum expecto, speque simul et mora excrucior, jamque totus in hoc essem, ut ad Vos in Italiam ipse redirem: Commodum advenit Spiram, ante mensem, successor in officio meo procuratorio, Dn. Georg. Frider. Sonwald, Comes Palatinus. Is interrogatus, ecquid fieret de testimonio meo?

respondit, illud mihi honorifice decretum, subscriptum, atque consignatum fuisse; se praesentem legisse illud, et vidisse; mirari, quod nondum illud accepissem. Se quidem condemnatum esse a Natione, sed nihil eo nomine a me repetere: Sui salvandi causa se quidem aliqua ratione testimonium illud remoratum esse; sed arbitrari, hanc mihi remoram non futuram fraudi; neque cupere, ut veritati amplius officiat. Hîc dum ego, qui an serio haec ita loqueretur, subdubitabam, ex ipso quaerere coepi: An idem coram Notario, et testibus, dicturus esset? Annuit: dictus est dies. Fuit id 28. die Sept. cum convocatis testibus, Tabellio sive Notarius Publicus, qui idem (Spirae) Magister est Tabellionum Camerae Imperialis, stipulata manu, loco juramenti praesentibus Clarissimis Viris Dn. D. Sebaldo Craus, et Dn. Gerhardo vom Holtz, J. U. L. an hoc vere ita se haberet, ipse est percunctatus. Quo facto, dictus Dn. Sonwald non modo haec esse vera affirmavit, sed insuper, ne qua plane dubitatio aut scrupulus relinqueretur, schedulam attestationis suae propria manu scriptam, Notario testibusque ante perlectam, in manus dedit; copiam instrumento (quod authenticum ad manum habeo, et exigentibus exhibiturus sum) inseri jussit; sicut Dominationes Vestrae deprehendent et hoc exemplo, a me una misso, quod cum autographo suo, per omnia congruit.

Quod unum reliquum est, Dominationes Vestras obnixe rogo, ut, quod innocentiae fideique meae, atque ipsi potius veritati debetur, testimonium, nemine amplius repugnante (ut idem Dn. Sonwald confitetur) cum gravi dispendio existimationis, atque nominis mei amplius ne differatis; idque mea vobis consequi tandem aliquando patiamini, quod jam dudum ipsius rei aequitas a Vobis impetrare debuit. Malevolentiae satis, calumniarum ex hoc fonte jam pridem nimium fuit, quod Dominationes Vestras non latet; quasque condolere mihi certo certius per suadeo. Sed haec omnia ad lucem hanc veritatis, testimonii vestri, tanquam nebulae vanescent; et dicere illud potero, quod optimus Poeta.

Vinca'l ver dunque, e si rimanga in sella:
E vinta a terra, cag gia la guggiae.

Dabo autem vicissim cum universa familia mea honestissima operam, ne Dominationes Vestras hujus in bonos collati beneficii unquam poeniteat, neve, quae meae erunt in Vos observantiae partes, ullo unquam tempore desiderentur. Valete Illustriss. et Clariss. Domini. Datum Wirceburgi 21. Octob. A. C. 1603.

Inclyta Natio Germanica Andreae Dinnero Wirceburgensi, J. U. Doctori.

NObilis et Clarissime Domine: Literas tuas, quibus testimonium de munere Procuratorio superioribus annis apud nos gesto, a nobis iterum exposcis,

non ita pridem accepimus: Quibus perlectis, illud nobis novum atque inopinatum prorsus accidit, nostras, quas binas, aut ternas, cum eo ipso Testimonio hinc dimissimus, ad te non esse delatas. Memmimus equidem, (uti et in tuis mones) te antehac iterum atque iterum eâ de re ad nos scripsisse: At vero etiam ab inclytâ Natione, quae et tuum, et suorum omnium emolumentum, atque etiam honorem promovere et tueri desiderat; toties tibi rescriptum, atque etiam testimonium transmissum agnoscimus. Enimvero uti neque antehac, ita nunc quidem in hâc re deesse tibi volumus; eaque de causa, Testimonium quod petis, de novo rursus scriptum, unâ cum hisce literis ad te transmittimus,, quo et honorem et commodum tuum tueri et promovere possis, Senis Hetruscorum. VI. Junii, M. DC. IV.

Ejusdem Inclytae Nationis de Eodem TESTIMONIUM, ob gestum ab eo Senis munus Procuratorium.

NOs Consiliarius et Procuratores Inclytae Nationis Germanicae, Senis agentis, omnibus hasce inspecturis, salutem et mutuam benevolentiam etc. Licet ea sit virtutis vis et praestantia, ut adumbratae laudis praeconio non opus habeat, cum per se radices agat, atque etiam propagetur: Attamen cum summa sit felicitas et temporis bene collocati memoria, eaque publicis Testimoniis potissimum conservetur: Nos iterum ac tertio roganti, Clariss. Viro Dn. Andreae Dinnero, hâc in parte deesse noluimus, qui hîc eâ honestate et morum integritate vixit, ut nobis et omnibus carus extiterit, atque etiam ob praeclara virtutum et doctrinae ornamenta ad Procuratorium officium adscitus fuerit. Cui quidem muneri ita praefuit, ut vix quicquam ab ipso desiderari amplius potuerit. In quorum omnium fidem ac testimonium hasce eidem literas, nostrâ manu subscriptas, et consueto Nationis sigillo munitas dedimus. Actum Senis die IV. Junii. Anno Virginei partus. M. DC. IV.

Idem Dn. Dn. Guilelmo, Baroni in Waltpurgo, Dapifero Haereditario S. R. Imp. et Tribun. Spirensis Praesidi.

DIfficile est, Satyram non scribere; ait optimus Poeta: Illustris Baro, Domine Benignissime, hoc praesertim seculo atque moribus, quibus audacia pro virtute uti liceat. Ea enim est, quae perversa consirmat ingenia, illaque saepe in famam, honorem, et existimationem bonorum; non raro etiam in propriam armat perniciem. Quod cum non ita pridem et ego sim expertus in Italia, commissi apud Francones meos insimularer, hancque ille mihi immerenti indignissimam notam, ipse stigmate Legis Remmiae dignissimus, inurere non dubitaret: Ne silentio confessus de criminibus objectis putarer, omnino faciendum Apologia hac mea visum est. Ea vero quod, illustri nomine tuo praefixo, jam erit in publicum, non solum propter auctoritatem tuam factum est, qua olim Senis apud Serenissimum Ferdinandum, Magnum ducem Hetruriae, nunc autem in clarissimo Justitiae theatro apud nos polles, maxima: Sed vel in primis, ut hac ratione te teste consiliorum, actionum et administrationis in munere meo, et [gap: Greek word(s)] , quo Senis functus sum, tandem aliquando ruborem, ex ferreo hoc ore effrontis hominis, exprimerevaleam. Mitto animi tui erga me propensionem, quae tanta fuit, ut me non modo ad amicitiam, quae sufficere mihi potuisset; sed et familiaritatem, quod perpetuae tuae erga me clementiae fuit, admitteres; dignumque haberes, quem rebus, consiliisque tuis participares; adeo ut qui consuetudinem nostram domesticam ignoret, Senis illo tempore se fuisse, profiteri nequeat: Nisi quis illud forte interesse, inter utrumque existimaverit, quod tu quidem omnibus, vel ornamentis, vel praesidiis bene merendi de quovis redundares; mihi vero sic, ut lenissime dicam, ad alendum amorem hunc tuum multa deessent. Nihil enim attinet hoc loco, de stemmatis antiquitate et splendore, qui illustri familiae tuae quodammodo proprius est, commemorare. Quanquam enim haec omnia, ab excellenti tua fortuna sunt, tamen magnam partem vel augeri vel ornari videndo ab his, quae in te sunt Prudentia, Doctrina, Linguarum cognitione, rerumque usu; quae quanti aestimare nos in te oporteat, inde discimus, quod tute illa in aliis tantopore miraris. Sed ut ad Apologiam meam redeam: Invitus fateor, et obtorto quasi collo in scenam hanc ab adversario pertrahor: Veruntamen, qua cura, vel industria consequi possumus (quod JC. Julianus dicit) ne quis nobis damnum injuria det? Accepto vero damno, satis opinor, urgens nobis imponitur necessitas praestruendi quaquaversum injuriae, ne quidem malum illud in aurium et linguarum traduces longius latiusque ad nominis nostri dedecus proserpat. Id

quod illustri Clem. T. bonisque omnibus faventibus me hoc scripto facturum confido; effecturumque, ut omnes intelligant, quam verax is esse possit, qui cum tantis ac talibus testibus non conveniat. Vale, Illustriss. ac Generose Baro, Domine Benignissime. Dat. Bamberg.

APOLOGETICUS, D. Georgio Adamo Prunnero oppositus.

ANno superiore, cum ex Gallia, Anglia, et Italia, in Germaniam ad studia mea postliminio quasi rediissem; atque ad animum revocarem, quas in itinere illo molestias, incommoda saepe valetudine pertulissem, interim confirmans me ipsum Plautino illo: Erit erit aliquando, cum vel pariet iste Tibi laetitiam labor; laetusque, quod post navigationem bene longam aliquando concessum esset, quod dicitur, [gap: Greek word(s)] .

Ecce, adfertur ad me sexto Idus Februarii hoc anno, pro egregia animi oblectatione [gap: Greek word(s)] , epistola Clarissimi, juxta mihique amicissimi Viri, Dn. Joannis Schadii JCti, de qua ille invitissimum cognoscere se, ait; et literis Georgii Adami Prunneri Doctoris et affinis sui, Senis ex Italia ad fratrem Dn. Melchiorem Ludovicum Prunnerum, J. U. Doctorem et Reip. Imperialis Schwinfurtensis Advocatum perscriptis; quod ab eo peculiatus in Hetruria, commissi compilatique aerarii, quo tempore inclytae Nationis Germanicae per menses quinque Senis agerem Procuratorem, accusarer. Se quidem, addit, nunquam suspicionibus indulsisse, neque quicquam tale de me temere crediturum: Existimasse tamen, pertinere ad amici officium, ne rumoris de me sparsi essem nescius. Rogare postremo, darem operam, ne quid vel fama mea, vel nomen paternum Conradi Dinneri acciperet detrimenti, vel maculae.

His literis aliae erant adjunctae, ad me, avunculi mei, ad quem idem jam perlatum erat, indicio ejusdem Dn. D. Schadii, jubente, ut ita fieret (quo consilio, bona an mala fide, incertum) fratre adversarii mei; ad quem haec perscripta erant. Sed fusius haec etiam in literis illis, ad avunculum meum nunciabantur, videlicet, non tantum perperam et dolose (haec enim verba sunt D. Schadii) administrasse me aerarium Senense; sed et condemnatos ex delicto meo hoc successores, (quod novum mihi et statum de dolo suspicionem injecit) mulctatosque alium in 60. alium in 40. tertium in 30. coronatos: Quam summam propediem ipsi a me in Germania repetituriessent; eoque obtinuisse, ut inclyta Natio, actionem ipsis adversum me cesserit.

Accedebat, ut commotus hoc rumore et persuasus (solet enim suspicax esse amor et [gap: Greek word(s)] ) Avunculus meus non sibi temperaret, quin acerbissima quaeque in me convitia literis suis, et plura propem odum conjiceret, quam foramina

in scuto Scaevae centurionis, ad Caesarem e Dyrrachinis praeliis relato, inventa sunt. Missus porro frater meus Carolus, qui legationem hanc obiret, meque nuncio isto bearet; ipse quidem negotii plane ignarus, et expectatione tantum metuque periculi consternatus: Qui ubi rem totam ex me cognovit, quid, inquit, cessas in alterum equum, quem mecum adduxi, et offerre fugae ab avunculo communi jussus sum, te conjicere; protinusque ex oculis hominum aliquo secedere? Ad me quod attinet, ego vel comitem me Tibi, vel ducem viae profiteor; simulque locum nominabat. Doluit, supra quam credibile est, dictum de fuga. Sed quid facerem? Rei novitate, ne dicam, calumniarum atrocitate, et detestanda mentiendi prurigine commotus, dum circumspicio, et ruspor cum vetere Accio, literasque agyrtae plenas veneni, et pestilentiae (ut cum Catullo loquar) cogito, plane dignas hujus seculi saece, et effreni protervitate calumniandi, cum incredibili tam arrogantia barbara, quam impudentia canina conjunctas, eoque praesertim auctore commendabiles, qui earum legum doctorem profitetur, in quas turpissima committit: Vale, inquam, cum equo tuo, quo nihil jam mihi est opus. Adeone enim furere vos me existimabitis, ut nulla cogente necessitate, Vos omnes atque me una perpetrato gravissimo scelere perditum irem; quamque apud florentissimos homines, a puero colligere studui gratiam, subito atque uno momento effunderem? Itane vobis, neque nominis paterni, neque vitae et instituti mei venisse in mentem, ut tam facile vanissimae calumniae haberetis fidem?

His ita ultro citroque dictis, datisque literis ad eos, quos dixi, Dn. D. Schadium, et Avunculum meum, multa mala precantem mastigiae illi Prunnero, quod oblitus honestatis omnis, ejusque praecepti (cujus, ut dixi, ille scientiam profitetur) Alterum non laedere, refractisque Christianae modestiae repagulis, contra jus, fas et S. Romani Imperii constitutiones in eum fecisset impetum, a quo nunquam in vita, non modo laesus, sed ne offensus quidem fuisset; teterrima adspersa labe, quasi perperam et dolose (hi enim colores Prunneri sunt rhetorici, haec pigmenta, hi sales Attici, et lepores Jonii) in munere meo Sinensi versatus; aerariumque, quod praestito sacra mente cum collega meo religiosecurandum susceperam, depeculatus essem.

Sed quandoquidem aliquoties jam dixi, Procuratorem me esse in Italia, ut intelligat aequus lector, quid illud sit muneris, simulque cognoscat me non ambitu, aut sortibus corruptisque suffragiis eo provectum: Quis enim istis in adumbrata illa Germanorum Rep. in fundo quippe alieno, Italoque coelo, officioque non modo gratuito, sed molestissimo locus esse queat? paucis exponam. Cum ergo anno superiore, Majo mense, ex florentissimo Neapolitano regno, conceptoque

Romae morbo, Senas valetudinis curandae causa, propter aeris in eo loco mirificam, saluberrimamque temperiem rediissem: Consiliarius inclytae nationis (ita Principem ejus collegii vocant, qui fere ex illustri aliqua familia deligitur) paucis diebus post, indicto conventu, et renunciandis Procuratoribus se deliberaturum proponit. Vocatus ego, excusavi de morbo; jamque non obscuris multorum vocibus acceperam, me destinari muneri illi. Sed id frustra fuit, renunciatique procuratores Dn. Joannes Grotschius (bini enim semper creantur) et ego in locum Dn. Michaelis de Aradek, Equitis Moravi. Quibus rebus ita confectis universi ad aedes meas conveniunt, clavos aerarii tradunt, verbisque conceptis pro more in jurisjurandi fidem adigunt. Interfuere, praeter alios sortitioni illi, Illustres et Generosi Domini, Joannes Magnus Comes Nassovius, Dn. Heinricus Guilelmus Baro a VValtpurg, S. R. I. Dapifer etc. et Dn. Ferdinandus Baro a Meggau, quos ego singularis honoris, observantiaeque causa nomino. Atque his quidem ego mandantibus, Provinciam tum illam plenam modestiae, nulla spe lucri, nulla proposita mercede, sed obsequio in tantos viros, quorum ego defugere autoritatem nefas arbitrabar, voluntateque non ignava, sive studio erga nobilem illam, neque [gap: Greek word(s)] Germanorum Remp. suscepi; ad omnia illa animo consilioque paratus, quae ad ornandam pro virili mea, conservandamque societatem illam pertinere videbatur.

Deinde vero cum, exiguo tempore interjecto, Sereniss. Magnus Dux Hetruriae Ferdinandus Medices, cum conjuge et magno Principe (ita primogenitum Ducis Florentini appellant Itali) Senas venisset, ejusque adventui auspicatissimo lectissimi ex universa nobilitate Thusca equites cataphracti, duce Alphonso Comite Montiscuculi, decursorio quodam belli simulacro, sive hoplomachia (quam communiter corrupto verbo torneamen rectius Trojanum agmen, et Itali vernacula lingua giostra a Campo aperto vocant illique decursui opponunt, cum equites in catodromo transvehuntur) tota Italia celeberrima gratularentur: Atque ad spectaculum illud visendum innumeri undiquaque exteri, atque indigenae confluerent: Quis nescit, nobilissimum quemque Germanorum fama ejus rei raritateque excitum certatim, maximo numero, Senas advolasse, maximoque in honore ab eodem Principe habitum: Inter quos merito praeter eos, quod supra dixi, commemorandi Illustrissimus Princeps, ac Dominus, Dn. Rudolphus, Princeps Anhaltinus etc. Dn. Adolphus Reingravius, Dn. Joannes Fuggerus Baro etc. Dn. Christophorus Henricus Thouradel Baro in Johanstein etc. praeter innumeros alios Nobiles et Clarissimos Viros; quibus si magnam partem, notum me, quibusdam etiam amicum vixisse in Italia, dicam, nihil alienum vel ab excellenti ipsorum humanitate, vel optimi cujusque voto scripturus essem.

His autem testibus cum ea gesserim, quae et fides mea erga inclytam nationem, et commissi muneris ratio exigeret, quid est (per Deos) ut vel causae meae plus nimio diffidam, vel vanissimum scurram, adversarium meum, plus aequo pertimescam? Imo, quid est, quod recordantem me illius temporis atque discessus mei ex urbe Seniensi, qui mihi honestissimus dies fuit, non potius ad honoris defensionem extimulet; vindictamque de nefario homine sumendam inflammet? Quanquam non defuerunt ex amicis plurimi, qui contemnendam hanc injuriam omnino putarent; quod licet alteri a talibus sordidum esset, tamen et vincere eosdem inglorium putarentur: Praesertim, cum ab ea me labe, vel conniventem vel tacentem, et in recti conscientia (qua me hercule nullum virtuti theatrum illustrius est) aequiescentem vel vitae anteactae curriculum, vel bonorum doctorumque virorum, quibus in hac Franciae Orientalis ora, et extra eam in Italia notus sum, de fide et integritate mea (absit verbo invidia) consentiens judicium, clarissimorumque testium, quos dixi, authoritas, suo quasi jure vindicare possent.

Quae ipsi testimonia ejus judicabant esse dignitatis, ut nihil apud Bonos excogitari religiosius posset, suumque illud faciebat Pindari: [gap: Greek word(s)] . Negabant autem eos, qui volgo laudarentur, vel meliores; vel deteriores, qui vituperarentur, fieri: Non secus, quam umbra crescente vel decrescente, corpus ipsum, cujus est umbra illa, neque augeri neque minui conspic eremus. Quodque fere compertum esset, virus hoc calumniarum et Thersiticae maledicentiae, non iis, quae contra evomitur, sed auctoribus ipsis foedissimas inurere notas ignominiae et infamiae; quibus ad posteritatem, si qua forte memoria illorum futura est, commendentur; vel sponte sua tandem, ceu viperarum inter se cornutas caudas dissolvi, atque evanescere: Pythagora teste, qui ajebat, [gap: Greek word(s)] . Theophrastum praeterea ajebant, eruditissimum Philosophum, cum Leontium meretricula quaedam nescio quid mendaciorum contra ipsum emisisset, illo facto ne commotum quidem: Philemon autem, vetustus Poeta, quantopore ab hoc certamine maledictorum et ultionis specie abhorreret, elegantissimos ipsius versiculos testari. Ita enim ait:

Quod insuper absens esset adversarius meus, addebat minus claram fore victoriam meam; ut qui cum umbra luctari viderer. Atque haec tum quidem amici et propinqui mei plenis tibiis, quibus et lenire dolorem meum, et retractum ex hoc necessariae defensionis freto, quo aestus me quasi adversariorum adigebat, cupiebant: Animi moderatione lenitateque in hostem communem, an studio concordiae majore, non facile dixerim.

Quibus tamen ego [gap: Greek word(s)] , qui contra Diogenis exemplum, alterum ictum expectare nollem, tum quidem non pauciora opposui; atque omissis, quae JCti de famae et vitae comparatione, illiusque praerogativa praeclare disserunt, ostendi: Iniquum esse prohiberi me, vineas pluteosque ad eum vicissim agere, qui totis castris me sexcentis locis oppugnasset; atque ab ea praecipue parte movisset copias, unde initium mihi calamitatis atque cladis exoriri putabat. Est enim profecto, ultima quaedam adversae fortunae sarcina, infamia; quam ille gravissima crimina, perjurii, peculatus, furti atque doli, quae ille de plaustro mihi objiciebat, consecuturam sperabat, si la corde n' eust rompu; quod Galli proverbio dicunt; omniumque prima, quod quidam dixit, infelices existimatio bona deserit.

Quanquam illud adhuc ferri aliqua ratione poterat, ut ipsa tantum discederet: Quis enim rebus desperatis abeundi manendique legem illi scriberet, atque imperaret, cum sibi, vel dolori non posset? nisi et amicos secum abduceret, recte atque in tempore sibi caventes, ne contagione aliqua mali ingruentis laedantur, contra locationis, ut apparet, legem, qua inter se feraces et steriles annos pensare illos oportebat. Quae omnia non ignorabat Thersites hic meus, unumque hoc agebat astutissime, ut ab amicis imparatior essem, non quidem candidis et cordatis, sed sui similibus; atque iis, qui vel gratis malis gaudent alienis, neque unquam sibi melius esse credunt, nisi cum ope consilioque suo male sit aliis.

Perperam etiam ipsos existimare asserebam, quasi soli mihi calumnia ista tam insignite fieret; quae nisi in totius familiae detrimentum, opprobriumque gentis recidere non posset: Hanc enim esse, cujus jugulum per corpus meum nefarii obtrectatores peterent; bustumque Parentis mei, memoriamque apud omnes bonos honestissimam, violarent. Ad ipsos vero magis etiam hanc injuriam pertinere, quod mihi quidem conscientia mea in causa propria sufficeret; ipsis vero quo in aliena cognataque infamia se tuerentur, nihil vel parum esset praesidii: Neutris famam negligendam, cujus contemtu etiam virtutes negligi constaret: Iis autem vel maxime necessariam esse, qui alieno dedecori fierent succedanei.

Hanc ergo famam, in quam quasi in turbato publico statu, communi ope defendendam atque vindicandam: Neque diutius committendum, ut tot, atque talium virorum (quos familia mea plutimos et praestantissimos produxit) honor atque existimatio ex unius alicujus balatronis pendeat mendaciis. Absurdum enim hoc Platoni, qui in Apologia: [gap: Greek word(s)] (inquit) [gap: Greek word(s)] . Atqui, inquam, si multo ego infra censum et dignitatis ipsius essem, non haberet tamen, quod conquereretur sibi a me responsum, regestamque in ipsum auctorem calumniam; cum ipse sibi eam dignitatis praerogativam maledicendo ademisset: Haberetque locum, quod Vespasianus Imperator de jurgio quodam pronunciavit: Maledici non oportere Senatoribus: Remaledici vero jus fasque esse. Quo Juris interpretum etiam circa ruta et caesa, pertinet sententia: Quod non respondere objectis, vel animi sit indicium elati, vel ignorantiae tenebris involuti; sicut respondit collegium Bononiense, inter Consilia Curtii Senioris, Cons. 50.

Talia fere ego in medium proponebam et consultabam cum meis, quae vel timido addere mentem potuisse videbantur, ne dum mihi gravissimis exulcerato injuriis, e quo praeter malae et Punicae fidei notam ex adverso etiam perjurii et peculatus crimen mihi mendacissime pariter et ventosissime imponere viderer: Cum subito nunciatur mihi, Spiram ab amico quodam IV. Cal. Octobr. (quo eadem die Prunnerus ante annum venerat Senas, cum ego biduo post Senis discederem) rediisse ipsum in Germaniam ad suos. Multa deinde de odio locutus erga me, et quam multis in locis acerbe me perstringeret, non sine minis regalibus, si me in conspectum ipsi dari contingeret: Sane, inquit, vereor, ut conspectum ejus feras, ira aestuat, et tentat sese atque irasci in cornua discit; non secus quam taurus ille Virgilianus: Vel ne inconspecto ipso protinus pedibus demissis domum fugias. Tune, inquit, adversus eum consistes, qui Martem in terris, Neptunum effugit in undis? Consitmabat, per Pannoniam rediisse; jamque ex castris nobis adesse Caesaris. Quod autem navigârit, nihil attinet dubitare, cum constet fuisse Venetiis. Orabat deinde ut si ab animo meo eam praesentiam vel ad quartam horulae partem impetrare, et posse me sustinere ejus congressum confiderem, pro honore meo, et universae familiae, nulla interposita mora adessem; et vel obsidionem (quam ille propediem mihi a duce hoc augurabatur) forti ferrem animo; vel eminus saltem tela, quae conjecturum se jactabat, exciperem.

Quid censetis aliud me, ad orationem tam Scythicam, quam timuisse et palluisse, ut nudis pressit qui calcibus anguem? vel fluctuasse

Ecquis enim est ex iis, qui haec leget, non meticulosus, tutus licet et [gap: Greek word(s)] , cui haec non aliqua ex parte horrorem incutiant; jamque praelium et cladem hanc animo suo praesumat, vel per somnium videat? Quis? qui de sublimi non pennas sibi ad spectaculum hoc optet, illudque funestum Dinnero ominetur:

Quid facerem? illine periculum ab hoste manifesto, hinc metus, nisi accurrerem ab amicis. Quod tamen periculorum collatio elegit, parendum amicis, illorumque observandum arbitrium existimavi, quorum opera haec, quae sunt in me perexigua, essem consecutus. Ubi Wirceburgum patriam meam veni, rursum dehberatur ab amicis, quid facto opus sit? Plerisque visum est, ut literas ad adversarium darem pro atrocitate facti mitiores, ipsumque et officii erga amicum et necessitudinis, quae mihi cum familia ipsius intercedit, commonefacerem: Fieri enim hac ratione posse, ut homo non indoctus, perspecta animi mei moderatione, et aequiorem se nobis praeberet, et sero tandem cognosceret, aliorum se circumventum consiliis; qui simplicitate ingenii ejus abusi, ipsum in hanc orchestram, velut choragum, detrusissent. Sed longe aliter caeteri judicabant, non modo nihil remissurum de audacia; sed insolentius etiam acturum, vel omnino non responsurum esse: Hunc namque morem esse stultorum hominum, ut nunquam aeque efferantur, quam cum supplicari sibi putarent: Nullum stultitiae propius conjunctiusque malum esse, quam arrogantiam: Satius esse, ut nos duo, arbitris adhibitis, committeremur. Accidere enim solere in congressibus istiusmodi, ut homines a mendacio compositi ardorem vultus atque conspectum aliquando innocentis non ferant, atque in illis non minus primi (quam in omnibus praeliis fieri, ait Tacitus) oculi vincantur: Nonnunquam (ut incredibilis est oblivio hominis mendacis) seipsos intricare et suis induere laqueis. Hanc sententiam, quamvis et tum arbitrarer verissimam, et esse, eventus postea comprobant; vicit tamen prior opinio, datumque mihi negotium, uti subito eas literas conficerem.

Fuit id prid. Id. Octobris, cum ad ipsum scripsi Prunnerum: Mirari me, quod V. C. Dn. Joannes Schadius etc. affinis ipsius ad me perscripsisset, me gravissimorum criminum ab ipso postulatum: Nihil minus hoc tempore, et ab homine erudito et amico, quem in Gallia atque Italia novissem, expectasse. Neque tamen adhuc adduci omnino potuisse, ut fidem haberem; quanquam id crebris aliorum etiam nunciis ad me perferretur: Porro quoque existimare, eum nihil tale, de me vel dicturum vel scripturum esse, quod ipsi constaret esse falsissimum.

Meminisset postremo, quod Italico proverbio diceretur: Ncminem idcirco melius habere, per quem alteri esset male. Adscripsi verba Italica: Chi altri tribola, non si profa; quod his delectari hominem ejus linguae peritum crederem:

Hae literae cum ad ipsum essent perlatae, statim se responsurum dixit: Interpellatus post biduum, negavit se quicquam velle rescribere: Submonitus praeterea a meis domesticis quidam ipsius, ut responsum urgeret, non dissimulabat negotium fore difficilius; Prunnerum paucarum esse literarum hominem; in eo Lipsianum esse, huncque morem studiose hactenus custodiisse. Ad istud verbum Lipsianum, cum meus ille vix aegre risum contineret, misereque causam dissidendi quaereret, quo nudis dentibus videre nugas hominis liceret: Per me, inquit, vel nullarum plane literarum fuerit Prunnerus; quid hoc ad me? Sufficerent tamen nobis pro tempore pauca, quae responderet, quibus jam pridem mendaciorum nimium fuit; hisque dictis hominem reliquit.

Id vero ubi relatum fuit ad caeteros amicos, et cognatos meos, omnes accusare stultitiam hominis: Detestari fraudem et sycophantiam: Indignari, quod post acceptam injuriam tantam, quanta cuique fieri potuit, insuper despicatui ab infantissimis hominibus adversariis meis haberentur. Deposcendum tamen omnino collegium et congressum putabant, faciendumque, ut hac ratione adversarius ex antro sive latibulo suo, velut Catus ille Virgilianus in lucem extraheretur: Ille causam diceret; ego contra defenderem: Unum hoc relinqui, quasi quoddam judicii [gap: Greek word(s)] , in quo positis juxta se collatisque dictis, [gap: Greek word(s)] , facilior esset, et expeditior eruendae ratio veritatis: Quod cum serio postulari cernerent adversarii, annuunt: Dicunt diem ipsis Idibus Novembris, et legem colloquio, ut ego a congressu plane abstinerem. Quamvis autem hoc iniquum videretur meis, excludi et arceri a judicio eum, de cujus quaereretur innocentia; dissimulatum tamen fuit ad tempus, ne omnis ineundae concordiae praecluderetur via. Hoc quoque convenerat, ut ad colloquium deligerentur utrinque viri docti, Jurisque periti, in primis autem pacis et concordiae studiosi.

Ubi dies venit, prodiitque in arenam adversarius cum fratre; rursum postulatum ab his, quos ego ad conventum hunc evocaveram, cognatis et amicis meis: Vellent, juberent (quae antiqua rogationis est formula) ut Andr. Dinnerus aliquo in conclave relegeretur, neque pro se loqueretur. Hoc enim consulto agebant, ne vel debacchato in me liberius vicissim obstrepere possem, vel objectis respondere. Licet autem repugnarem ego vehementer, ut qui nollem adversarios sine me hoc secum rationes deputare, quod Galli compter sans l' hoste efferunt; factum tamen SCtum: Egoque in vicino conclavi conclusus, adhibitis custodibus:

Paries inter utrosque duntaxat intererat, ita tamen ut exaudire omnia possem clarissime. Principio tumultuari adversarius, non consistere, micare auribus, nunc in hanc, nunc in illam partem procurrere, ut plane leonem illum Cumanum [gap: Greek word(s)] apud Aesopum aspicientibus referret. Ea immodestia in juvene imberbi cum plerisque intolerabilis videretur, tamen auctoritate et reprehensione meorum cohibita est: Didicitque tandem homo non indocilis, hac velut contumelia tractatus, fraenum mordere, figere pedem, et conferre. Proximum fuit, interrogarent propinqui mei, quid sibi vellentliterae ad fratrem, quibus honorifice mei fecisset mentionem; meque de gravissimis criminibus detulisset? Ibi homo ferox: Quid, inquit, verbis opus est? quasi obscurum sit, Dinnerum in Italia fulloni pro sarciendis vestibus debere coronatos tres, et duos hospiti cuidam Gallo Aureliis? Mirari quotquot aderant, ingenium et sales hominis. At quos sales? quam plenos gratiarum, quamque in tempore! quum enim ad rem non attinet quaerere:

Aderam ego, ut dixi, in conclavi vicino, unde omnia haec exaudirem. Ubi ad nugas has ventum, non risum tenui, non me, quin invitis custodibus in aream irrumperem, meque in conspectum darem. Quid, inquam, ais scurra urbanus, deliciae Populi? Si meum gessistinegotium, atque satisfecisti creditoribus meis, quos putabas; aequum est, ut id a me recipias: Sin mandatum a fullone et caupone habes, ut hos a me nummos, quosipsis falso me debere asseris, exigas, cedo, inquam, exhibe? Negabat se quicquam solvisse meo nomine; multo autem minus habere mandatum. Causabaturtamen, quod haec de me scripsisset, factum ideo, quod ego in Italia: Philippo Lonaeo C. V. dixissem: Prunnerum juris esse doctorem, quod ille soli mihi, tanquam Eleusinium quoddam sacrum, concredidisset: De quo tamen testor fidem nemo vel dejerandi mihi fidem habiturus erat. Negavitamen, unquam a me factum, poposci arbitrum, stipulatus poenam si aliter hoc se habere constitisset. Recusabat ille. Urgebatur tamen interea de literis non segniter a meis, ut singulatim ad capita accusationis responderet, vel ederet literas, autographum suum. Negabat se dicturum. Conquestus deinde non semel languide et muliebriter, quod nunquam se redactum iri in has angustias putabat, ut qui neque mantellum uspiam mendaciis, neque confidentiae hospitium, neque dolis diverticulum amplius reperiret (ut Plauti verbis utar) confirmabat, noluisse se unquam mihi factam injuriam: Nunquam de dolo vel fraude fecisse mentionem in literis: Quae autem de aerario Senensi scripsisset, non pertinere ad personam meam.

Haec cum ita pronunciasset, statim ea a tabellione et testibus ex ore ipsius fuerunt excepta, publicis tabulis consignanda. Interfuerunt actioni illi praeter Danielem Burchardum, Praefectum in Tundorff Avunculum meum, ex cognatis et adfinibus meis CL. Viri, Jo. Burchardus, JC. Avunculus meus. Joan. Majerus JC. ambo Consiliarii R. et Ill. Episcopi VVirceburg. et Franconiae Ducis etc. Jo. Chiliansteinius JC. apud Rittingenses, Jodocus Rudingerus et Elias Schamrod, uterque Senator Urbis Imperialis Schvvinfurtensis. Omnibus videlicet jam catastrophe fabulae adesse visa est: Cum subito hanc procellam tempestas multo atrocior insecuta est. Impotens quippe animi adversarius, ne cessisse die praecedenti videretur, pagellam paucarum literarum, quam Synopsin punctorum litis cum Andr. Dinnero inscripserat, ad me postero die, misit, in qua ea, quae ante negarat, denuo in personam meam conferret; seque probaturum ostenderet. [gap: Greek word(s)] , planissimeque omnia ad divinum illum, et suspiciendum Lipsianum suum (soloecismum calamus scribebat) de quo supra dictum.

Quid multa? Ubi horribilem sacramque tabellam omnes adspeximus, modo barbarie incredibili respersam, et infelici quadam verborum siccitate convestitam; sed et pluribus propemodum mendaciis, quam verbis refertam: Mirari omnes, quid homini accidisset, qui adeo nos fungos putaret, ut conspecta tabula hac sua, velut ad obtutum Gorgonis, protinus iri exanimatos crederet. Quanquam illud elegans et ad ornatum, quod multis lineis rectis, obliquis et parallelis, angulisque aliis acutis, obtusis aliis distingueretur; atque ipsa hac varietate non injucunda oculos pasceret intuentium: Cum tam solicito studio aequis spatiis dimensa, ac quibusdam quasi metulis divisa, Archimedaeam quandam nobis picturam in arena repraesentaret. Quam quoties ipse adspicio, vel cogito, simile quiddam patior, quod pictoribus usu venire tradunt, ut nunquam absolutam picturam, nisi in pejus effingant, planeque labore ab Archetypo isto decido, quod in his, quae postremae aliquid trahunt pulchritudinis fieri solet. Erat qui tacitus Lucilii illos versiculos admir abundus demurmuraret, ubi de simili, ut opinor synopsi Lipsiana:

Ut lepide lexeis compostae, ut tesserulae omnes
Arte pavimento, atque emblemate vermiculato!

Stomachari non pauci quod adversarium meum licentia quadam furere, ac velut Protea, sive Empusam, in tam varias formas se transformare viderent: Nullo discrimine, candida de nigris, et de candentibus atra effutire; modo dicere, modo negare, mendacii juxta immemorem et veri impotentem. Alii promiscue clamare, hominem in Anticyras quamprimum ablegandum; non remos, non ventos satisfacere, ita malum jam hoc insaniae in valuisse.

Ad istwordum modum cum varie aliquamdiu certatum esset sententiis, ibi senior quidam, surgens de loco: Accipite rem, inquit: Magna sunt stultorum miracula, ut apud Diog. Laertium loquitur Diogenes. Quis negat? Veruntamen plus periculi est in illo stultitiae genere, quod assentatores et laudatores invenit. Hae enim pestes, cum velut scenicae quaedam meretriculae ad istiusmodi aegrotos admittuntur, jam, inquit, universae Anticyrae purgando cerebro non suffecerint; adeo vero mentem non liberant morbo, ut insuper fomentum insaniae suppeditent: Quippe ubi contrarium quiddam eveniret ejus, quod Poeta sapienter ait: Optimum et primum esse, ipsum sapere: Proximum vero, prudenter consulentibus morem gerere: Dubiumque esset, consultor hîc an advocatus stultior esset, qui insaniam, novo quodam, adeoque perniciosissimo furoris genere aleret, atque incenderet, laudare paratus:

Quanto, inquit, rectius Ulpianus noster (L. 1. §. 4. de servo corrupto) Cum augeri malitiam laudando negat oportere? Hic cum interpellatus esset a quodam stupentibus omnibus, et quorsum evasura esset oratio, expectantibus: Vaporarium quendam triconem dicebat caperata fronte et tristi, invidum, [gap: Greek word(s)] , et plane Timonem: quem, ut Caecilius, vetustus Poeta ait, neque ut apprehendas; neque ut mittas, scias. Neque ulterius progressus, ei, qui proximus adstabat, nomen (ut mihi videbatur) in aures, simulque de Synopsi insusurrabat. Ego, quod parum ad summam injuriae interesse putarem, Entellus, an Dares mecum congrederetur, quodque ea res invidiam et sermones habebat, tum quidem nihil aliud sum percunctatus. Suspicor tamen notare ipsum voluisse commanipulonem quendam adversarii mei, qui ipsum sponte currentem incitaret tamen; et ad faciendum in me impetum extimularet.

Sed cesso ego, his missis, ad te reverti, atque ad Synopsin tuam, Dn. D. Prunnere? Et ut hoc primum scisciter, Ecquid pudet te hominem perfrictae frontis in tam parva tabella tam multa mentiri, scurrari palam, bonisque illudere? Quanquam enim non satis liquet, majorne malitia fuerit tua, an audacia; ut ea primum ex Italia scriberes, quorum postea caneres palinodiam: Rursumque apud nos pro veris scribere res, quibus tute verbis tuis fidem omnem ante abrogasses: Tamen in utroque impudentiam esse maximam, palam est; ut et mentireris ea, quae probare nulla ratione posses, et profitereris denuo in scriptis, de quibus te ipsum convicisses. Hocne JC. officium? Hocne amici, et viri boni? Id vero quotiens cum animo meo perpendo altius, plane in hanc venio opinionem, ut consulto dissimulatum a te honorem et nomen Doctoris in Italia existimem; ut cum esse nolles, quod esses; simul et ostenderes nec esse te, quem

esse conveniebat; iique reliqui fere omnes dant operam, ut hoc sintvel maxime, quod maxime esse cupiunt. Prudenter, inquam, hoc ate factum, tuaque perpetua modestia dignum, ut cujus caeteros omnes his moribus, ut etiam sui ipsius puderet.

Ex eodem fonte est, quod testamentum te vulgo condidisse ajunt, priusquam in Italiam tenderes. Et recte quidem, ut videlicet te ipsum propter scelus tuum, calumniam, inquam nominis mei, quam jam tum concepisse te animo eventus docuit, vitae usura diuturniore, et reditu in has oras indignum quodammodo judicares. Siquidem is, mea sententia, vita indignus existimandus est, qui sine causa alteri, id quod unum vita praestantius atque carius habemus, ademtum voluit. Verum, ô sortem, quid non potes? Vivit tamen (quod vos Medici, et Mathematici, quotquot estis, miremini, quibus hujus pulli nota genesis) vivit praecoculus ille noster; neque rediit solum, sed et Lipsizat, et scribit Synopseis, et nugatur lepide et ducit lineas, monente graviter, quod omnes sciunt Pictorum Principe. Atqui si tuum illud in procinctu fati solatium effectum habuisset, quod morte demum accidere tradunt JC. pueri; nae et tibi rectius fuisset consultum, qui haec nunc devorare non cogereris: Et mihi, qui hâc respondendi molestia carerem. Quid enim?

--- nunc non e manibus illis
Nunc non e tumulo, fortunataque favilla
Nascentes violas legeremus?

Nihil dico de legatariis tuis: Quibus haud scio, an nuncius ille, quod morari in terris desiisses, gratior ad aures, quam alteri cuidam, quem dicere nolo, advolasset. Nunc vero uno me hercle anno plus vixisti, tibi quam vivendum fuit: Quod ita esse fateberis, si consideraveris non modo, quid sit calumniari aliquem; quo tu facto tesseram apud bonos omnes veritatis amicos confregisti: Sed et, quid sit, haberi pro calumniatore. Quod genus convitii tum gravissimum est, tum nescio quomodo supra simplicem aliquam et humanam malitiam, quod ex ipso nomine constat. Neque autem te fugit, quam verum sit, quod Itali proverbio dicunt: E mala cosa, esser cattivo; mo e peg gio, esser conosciuto: Ut autem pro tali habearis, id vero dabitur a me sedulo opera; cum in Apologia hac mea, tum alias: Hoc quoque ut intelligas, te non modo, quod petebas, assecutum non esse, ut luminibus meis praestrueres, et praejudicatae ad plurimos existimationi detraheres; sed quod te mordeat, coepisse exinde famam fidemque meam, quasi [gap: Greek word(s)] , ut loquitur JCtus, (L. siarborem 17. §. 2. ff. de servit. urb. praed.) clarius magis magisque refulgere. Hoc ergo primum recte, ut et tua confessione testarere, indignum me esse, cui hanc fecisses injuriam, teque non obscuris argumentis pluris ostenderes dignum, cui ita respondeatur.

Venio nunc ad alteram partem: Interrogatus tu, me adhuc absente, ex quo compertum haberes, me malae fidei accusari in Italia, et condemnatos ex facto meo successores in officio illo procuratorio? nominabas Dn. Georgium Fridericum Sonwaldum, successorem meum, Comitem Palatinum, virum multa doctrina, maximo ingenio, et juris civilis cognitione accurata; quem non obscure innuebas a me multa partim repetiturum in Germania. Quo argumento? Quia, inquis, condemnatus est a Natione Germanica. Tantumne? imo, ais, quaesivit non semel ex me Senis, ubi domicilium haberet Dinnerus? Sed ignoscendum est imprudentiae tuae, qui alieno tempore non venturum ad me Spiram Sonwaldum, et ita detectum in fraudes tuas existimabas. Quam autem illa cum dictis tuis adversa fronte pugnet, ex ipso, qui in propinquo est, cognoscas licet; quid enim et scripto professus sit, et publice testibus cum tabellione convocatis ad IV. Cal. Novembr. quia et in tabulas publicas est redactum, tuque illas vidisti, nihil attinet hoc loco repetere. Quod autem de mala fide mea pervulgatam rem in Italia esse scripsisses, de qua ne minima quidem unquam fuerit suspicio, dolo malo te fecisse, et in eo te nequiter mentitum esse.

Sed ut pergam exte porro quaerere: Ex proprione dolo condemnatus est Sonwaldus, an alieno, sive meo? quid stas? quid haesitas? Proprio, dicis: Non ergo in me fabam hanc cudi oportuit; sed in auctorem. Quanquam hoc falsum esse constat, ex dolo aliquo suo Sonwaldum condemnatum esse; quem defendere in praesentiarum non est mei instituti. An ex meo facto condemnatum asseris? Patiebatur, opinor, homo simplex, si alienae culpae piacularem substitui; neque cuiquam et Natione veniebat in mentem, quod pueri norunt, noxam caput sequi oportere. O nugas! ô JCtum nuper nobis de coelo delapsum! [gap: Greek word(s)] . Si enim hoc dicis, Ipsum quidem peccasse Sonwaldum, me vero visum idoneum, quem eam ob rem traduceres, et flagellares; quin eadem nobis opera, non ingratis futuris, cur ita ego substitui debuerim, explicas?

Substitutionum varias esse species, nôsti. Refert autem, directe an oblique; expresse an tacite; vulgariter, pupillariter, exemplariter, breviloque, compendiose, ex proposito, intentione, an eventu substitutus sim Sonwaldo? Atque docere hoc prius oportuit, ut vel hac ratione fructum aliquem ex inimico, quod Plutarchus docet caperemus. Sin ita constituis: Eum, qui collega meus non fuit, sed successor, ex delicto tamen decessoris mulctari debuisse: Quid causae erat, obsecro, ut, quod cognatis personis, ne silius pro patre, et contra, ne uxor pro marito teneatur; quod haeredibus, ne ex facto defuncti, nisi quatenus ad eos pervenit; quod fideijussoribus, ne, nisi excusso ante Principali debitore, quod omnibus, ne alienum factum noceat, proficere vulgo solet; id tunc temporis successori meo

ad evitandam poenam non prodesset; atque mihi quidem dolus compendio, ipsi damno esset? Cur contra juris regulam, coactus ille solvere, quod a me recepturus erat, si deliquisse me pareret? Legum atque auctorum nomenclaturam consulto omitto, quod hic nihil est opus; cum neque me condemnatum unquam constat, neque condemnatos a me quicquam repetere.

Sed fuerit sane aliquo tempore, ut successor me meus appellaret, nomen inquireret, Patriam investigaret: Quid hoc ad te? Cum nihil in eo operae tuae laederentur? aequumne erat, te continuo furem me et depeculatorem in literis tuis vocare, quod nemo dixerat, scripserat? Quando unquam facta mentio Senis, de dolo vel fraude aliqua Procuratorum? Eos, qui condemnati sunt, ex nullo vel delicto vel quasi delicto condemnatos, scimus: me vero qui condemnatus non sum, furti, peculatus, perjurii et doli postulas? Quis unquam horum te criminum quaesitorem constituit? Quis ejus rei teli fecit indicium?

Idem Davidi Mylio, Borusso.

REdditae mihi sunt literae tuae, Amicissime Dn. Myli, in quibus consilium meum exquiris, super re antea quidem penitus mihi incognitâ, ea tamen, de qua coram conferre tecum mallem. Atque utinam, quâ tu fiduciâ a me consilium petis, eadem ego facilitate impertiri illud possem! Negotium subitum est; personae mihi non cognitae: Tuis quoque literis (et prudenter) vetitum ne de consilio tuo alias facerem certiores. Alioquin enim operam dedissem, ut vel ex aliorum suggestione harum rerum esse peritior. Ac principio quidem cujusmodi sint ista mysteria nova d. plane ignoro. Semel in omni vita [gap: Greek word(s)] mussantes de illis audivi viros linguae sanctae cumprimis peritos, sed quale sit judicium ipsarum juxta cum ignarissimis nescio. Nôsti Graecum illud: [gap: Greek word(s)] . Nolui equidem te avelli a Juris studio; sed major mihi relligio commoda tua vel latentia adhuc nec obvia oculis meis impedire; utcunque ea procurare certius non possim hoc tempore, plurimis ex hac Academia cotidie discedentibus. Quae omnia cum ita se habeant, neque in iis quae facti et natura suâ sunt incertissima, certum aliquod dari consilium possit; auctor tibi essem ut si species aliqua tibi blanditur praesens in eo loco ubi nunc es, novam conditionem ad tempus duntaxat breve, unius vel duorum mensium (id quod pactionibus effici potest) amplectere: Donec quid vel ibi vel alibi expectandum tibi sit, penitius explorare possis. Nec enim magnum periculum est in mora modici temporis, ut ait JC. Et haec quidem amantissimis literis tuis respondere visum est, salvo tamen omnium rectius sentientium judicio; ut Advocati vulgo

solent, in primis autem consilio Consultissimi ac Nob. Viri Dn. Remi nostri qui rectius de his negotiis judicare novit. DEUS Opt. Max. consilia tua regat, nosque omnes protegat. Vale.

Idem Dan. Burchardo.

JAm diu est, quod nullas ad Te literas dedi, Praestantiss. Dn. Avuncule, non sine crimine, quod ipse fateor: Quoniam amantissimis literis tuis responsum per tot jam menses debeo, in quibus pro tuo erga me amore, plurima mihi tribuisti, quae pudor quidem meus vetat agnoscere: Sed gratias tamen agere pro egregia tuâ erga me et studia mea, opinione humanitas cogebat. Quamvis enim ex fratre meo causas intermissae scriptionis intellexisse te spero (si modo redditae illae tibi fuere literae) tamen hoc ipsum amoris erat, rumpere moras si quae erant, neque per tantum temporis clausum amicitiae iter ac velut septum habere. Quare vel sero ad officium redeo, ipso anni tempore me admonente et aurem quasi vellicante. Novum quippe annum exacto veteri per DEI gratiam ingredimur, qui ut tibi tuisque, mihi item et meis felix, orbique Christiano salutaris sit, ex animo precoratque opto. Quod votum cum annis superioribus moris fuerit et consuetudinis: Nunc necessitatis esse incipit. Sicut omnes non nimium rerum quae geruntur ignaros atque imperitos vel a Rep. remotos sine ulla difficultate intelligere puto. Quod vero adversariae religionis homines per tot annos frustra optârunt ac ne vix sperare quidem ausi sunt. Discordiam quidem et dissidium apertum inter Principes nostros, hoc jam manibus eos tenere quis non videt? Proverbium Hispanicum vulgo jactari, didici in Italia: Divide et Impera. Quo nullum quoad verbabrevius, quoad rem verius Imperiisque ac regnis omnibus exitiosius excogitatum credo. Tuta enim et secura semper vincendi ratio per discordiam hostium fuit. Inciditque tanquam pomum quoddam Eridos inter Evangelicos controversia de Juliacensi ducatu, quae quomodo aut quando finem sit acceptura, soli DEO notum est. Hinc Occidens et Gallus cum florentissimo Belgarum imperio armisque assueto et confirmato minatur multos in societatem tumultus, ut videtur pertracturus quos propter invidiam appellare nolo: Illinc A quilo et Saxonia nescio quid parturit: Foedera utrinque nova cum peregrinis; fato quodam patriae nostrae exitialia. Tertia vero factio, ut alterutri forte se adglutinabit, tamen utramque immane odit et in eo tota est, ut ex jam dictis favet, oppreslâ utrâque suum aget negotium. En quo discor dia cives Perduxit miseros, ut cum divino Poeta exclamem. Nec desunt belli flabra et classica ab iis, qui turbida in aqua piscationem ajunt copiosiorem esse: Qui cum vel quod amittant in Germania non habent, ad spem rerum novarum et praedae insuetae

erecti sunt, vel odio aliorum etiam propriorum bonorum jactum facere quasi in communi naufragio non dubitant. Pereant, ajunt, amici, dum una inimici intercidant. Breviter: In hac tragoedia ita omnia turbata sunt (quam partem Graeci [gap: Greek word(s)] vocant) ut sine DEO nec mundus hic, nec ipsa quod ajunt salus, exitum tantarum turbarum invenire queat. Mittuntur cotidie deductiones Jurium quoad successionem in ducatibus litigiosis eorumque confutationes nunc ab hoc nunc ab illo Principe. Et bene quidem, si cognitioni Juris hac ratione quasi via praemunitur et calamis, non gladiis res transigitur. Sed hac fine negotium non staturum cum alia argumento sunt, tum vel maxime hoc quod jam scripturus sum. Videtur ipsa Germania pacis satis diuturnae tandem pertaesa motus novos rerumque conversionem exoptare. Nam et rerum dulcissimarum esse quandam sacietatem nemo est, qui ignoret. Mel nimiam bilem generat. Longa serenitas facit, ut procellas nonnunquam et imbres optemus, quos et magicis artibus advocare multi veriti non sunt: Sic nihil, quod diuturnum, gratum est, et sors diversa probatur. Cum enim desideriis omnia condiantur teste M. Tullio, credibile est plurimos reperiri, qui bellum non tam inamabile esse credant, quam vulgo ab aniculis describitur: Planeque his evenire quod Satyro, qui cum ignem recens a Prometheo Diis subtractum, in terris primum aspexisset, splendore elementi et pulcritudine captus osculari et amplexari flammam voluit, nisi a Prometheo prohibitus fuisset. Cavere namque jussus ne barbam succenderet, abstinuit. Sic enim novatores isti non ante periculum suum intelligunt, in quod Remp. et seipsos praecipitant, nisi malo suo cum maximo rerumque privatarum incendio admoniti. Publica enim perdendo tua necquicquam serves, ut ait fortiss. Imp. Sed quorsum, dices tu, ista, tam multis? Scio equidem, mi domine Avuncule, haec tibi esse notissima, tantoque quam mihi notiora, quanto tu me et aetate et usu rerum praecedis. Sed difficile plane est initiis malorum publicorum non terreri eum, qui vel per somnium, quis finis futurus sit, conjicere potest. Deinde neminem esse credo, tam ferreum tamque adamantinum, qui vel expectatione horum non commoveatur: Impium vero in patriam, qui tantis obortis tempestatibus de portu solicitus non sit, quem extra DEUM frustra quaerimus, vel Ethnicorum testimonio autorum. Quare cum per ferias istas in hanc cogitationem incidissem, Christum inter fluctus hosce ut videtur, dormientem imitatione Nazianzeni his versiculis excitare ausus sum:

Aequora se tollunt, dulcem excute Christe soporem,
Et celeri imperio noctem hyememque fuga.

Paucis opus putavi ad eum, qui nobis etiam tacentibus necessitates nostras probe

perspectas habet iisque suo tempore subvenire novit. Quos ego tibi versiculos strenae loco, penuria meliorum dono mitto, rogans, ut tam exiguum munus ne contemnas, meque deinceps, quod facis, ames. Bene vale. Dab. Altorphii d. 2. Januarii M. DC. X.

Idem Eidem.

CLarissime et Consultiss. Dn. Doctor, Cognate plurimum observande, Promisi in nuperrimis literis meis me hodie responsurum ad eam particulam literarum tuarum, in qua innuis. Esse quosdam (haud dubie viros ampliss. meique amantiss.) qui dubitent, An malim Norimbergae, quam hîc in Academia vivere. Rogas ergo, quae mea sit super hac re sententia. Eam nunc paucis patefaciam Tibi. Acprimum quidem non inficiabor, Me a puero ita erga inclytam et celeberrimam Remp. Norimb. animatum fuisse, ut quo studium et operam meam ipsi probarem, non tantum labores quoscunque perferre, sed, si ita res ferret, extrema etiam omnia pati in gratiam ejus, dulce et decorum judicarem: Sive amore urbis Germaniae totius Nobilissimae et Reip. optime constitutae, sive cupiditate quadam honoris, quae optimo cuique a Natura insita est. Neque enim quenquam tam imperitum rerum vel etiam tam invidum esse credo qui neget illos apud omnes haberi, qui splendore talis et tantae Reip. continuo illustrantur, ejusque luce et radiis perfunduntur: Ad quam collatae aliae urbes et Resp. paullo minus quam tenebrae esse videantur. Quare cum postea te auctore, exhortante etiam Dn. Socero meo a Senatu Nobil. et Ampliss. in numerum Consulentium et Professorum Acad. hujus receptus essem, non potui non eâ functione vehementer laetari: Jamque adeo honorificentissimum mihi duco, quod intelligo quosdam reperiri, qui mihi locum aliquem in urbe vestra meque viciniorem sibi esse cupiant. Ceterum cum mecum ipse perpendo, non quantum quisque velit aut cogitet, inspiciendum esse, sed quantum quisque re ipsâ praestet aut possit: Nec magis praemia voluntatis praeclarae quam poenas pravae cogitationis intelligi: Cum et probe vires meas examino et ingenii et corporis et patrimonii (quas in conditione tali, qualem eminus mihi ostendis, junctas esse oportet) mirum profecto dictu est, quantum spiritus ille alacer eâ cogitatione dejectus fuerit meque cuivis potius conditioni alteri quam isti parem esse convicerit. Ac de ingenii quidem viribus nec queror, nec glorior, sed pro concessis quantulaecunque illae sint, datori illarum gratias ago, qui eas dispensat cui vult et quomodo vult. Corporis certe vires parum firmas esse palam est, quod illae adhuc in pueritia morbo continuo decennali fractae atque prostratae fuerunt. Quod vero ad patrimonium attinet, ipse nôsti quantopere illud impensis in studia et peregrinationes

extenuatum et accisum fuerit, cujus bonam partem etiam liticula ante paucos annos de titivillitio nata devoravit. Et docet hic ipse locus (in quo ultra salarium annuum honestum Senatus Ampliss. de patrimonio meo aliquot centena per hoc triennium impendi) me Norimbergae in urbe sumtuosissima nequaqam diu durare posse. Quod enim Proculus JCtus ait se a rusticis senibus audisse, pecuniam sine peculio fragilem esse: Idem mihi de iis qui Norimbergae vivere cupiunt, verissime dici posse videtur, ubi quod compertum habeo, nemo facile sumtus tolerare potest, nisi emolumentis quibusdam aliis sive adventiciis sive ex patrimonio proprio adjuvetur. Quanquam ex hoc ipso Proculum ditissimum fuisse conjicio, qui non propria egestate sicut ego, hoc verum esse didicerit, sed rusticis credere quam ipse experiri maluerit. Quibus omnibus consideratis neque ex dignitate Amplissimi Senatus neque e re mea fore judico, si hoc tempore quicquam novi consilii susciperem et in eum locum forte progrederer, unde paulo post pedem cum pudore retrahere tenuitas mea cogeret. Sunt alii iique non pauci (quo nomine Reip. nostrae ex animo gratulor) qui omnibus instructi praesidiis quae vel ab animo vel fortunis peti solent, ea quae mihi negata video abunde supplere et cumulate praestare possint: Quibus proinde provinciam hanc in Urbe libens meritoque hoc tempore resigno. Quamvis etiam sciam, Dn. Socerum meum V. C. hac in parte a me longe dissentire, qui et ab initio hoc operam dedit, ut Norimbergae potius quam in ullo alio loco domicilium figerem: Credo quod ad vitam practicam quam istam quietam aptiorem me semper judicaret; et quod sibi suisque viciniorem me optaret: Tamen necesse est illum multa ignorare, qui nunquam Norimbergae vixit, et iis abundat commodis, quibus ego careo: Cujus tamen judicium hac in re et erga me affectum minime vituperare possum, quod omnia eum ad honorem et commodum meum referre scio. Quod idem cum te quoque Cl. Dn. Cognate, facere literae tuae proximum amantissime de hoc negotio ad me perscriptae testentur, ita quidem ut certamen quoddam ornandi et promovendi mei cum Dn. Socero meo suscepisse videaris; non possum non tibi pro ista erga me animi inductione gratias agere: Rogans, ut deinceps quoque hanc erga me voluntatem perpetuo conserves, hancque sententiam meam, uti soles, candide interpreteris. B. V. cum tota familia. Dat. Altorfii 2. die Martii A. 1609.

Idem Dn Georgio Volckamero, Reip. Norib. Septemviro, ac Scholarchae.

COnvenit me ante biduum in diversorio isthîc Nob. Vir Casparus Gottfrid a Seckendorf, praefectus in Burgthann, qui narravit mihi, se peremptorie citatum

esse ad Judicium feudale civicum, quod est Wirceburgi, ad instantiam heredum Stephani Muelich quondam vasalli sui, quod Decimas, quas heredes isti cuidam Georgio Bayer cum consensu suo hypothecâssent, sed propter magnitudinem aeris alieni luere postea nequivissent, eidem Georgio in feudum concessisset. Rogare itaque, quia brevissimus terminus sibi praefixus esset, dies nimirum 13. Februarii Styli novi, ut imparato sibi ab advocatis operam in conscribendis Exceptionibus fori declinatoriis darem. Promisi urgenti, quanquam invitus et aliis rebus occupatissimus, nondum ut fieri solet actis perlectis, quae mihi domi demum evolvenda tradidit; sed nihil denegandum ipsi ratus, tum alias ob causas tum praecipue, quod minime gravem vicinum Academiae nostrae experiremur. Postea vero cum perlectis Actis cognoscerem Curatores liberorum Stefani Muelichii cives esse Norimbergenses, quibus lis haec cum Georgio itidem cive Norimberg. et Nobili isto intercederet, eumque casum extitisse perspicerem, unde advocatio mea incipere non posset: Necessariam mihi putavi permissionem inclyti Senatus Dominorum meorum: Quod ita in juramento Consulentium, quod initio praestiti, scriptum esset, Ne civi contra civem etc. sine permissu Senatus adessem vel quomodo consiliarer. Ut autem consensum hunc magistratus mei supremi impetrem, Amplitudo tua, vir Nobiliss. pro singulari suâ auctoritate facilime efficit et efficere volet, si consideraverit me nullam aliam ob causam hoc quicquid est laboris in me suscepisse, quam ne deceptum se queri a me possit praefectus iste, qui brevissimo termino circumscriptus subito cum aliis remotioribus negotium hoc fortassis communicare non poterit. Neque autem ipse me immiscere ultra Exceptiones istas cogito, cui satis superque domi est quod agam: Ita ut aliunde mihi labores accersendi non sint. Rogo itaque majorem in modum ut A. T. non tam me, qui ipsi infinitis modis jam ante obstrictus sum, quam virum hunc nobilem vicinum nostrum, impetrato mihi consensu obnoxium sibi reddere vel si opus esse putaverit, toti Senatui Amplissimo supplicare me juberevelit. Dat. Altorfii 27. Januar. A. 1610.

Idem Clementi Andlero J. U. L. Comit. Oeting. Consiliario.

CLarissime et Consultissime Vir, Dn. et Amice plurimum honorande: Postridie discessus tui, convenit me Ornatissimus juvenis, Dn. Jo. Schulterus; qui nihil tale expectanti significavit, se fidem matrimonii non ita pridem dedisse lectissimae Virgini, Mariae Euphriosynae, filiae Rev. et CL. Viri, Dn. Jacobi Schopperi, Theologi et Professoris primarii in Academia ista, Compatris ac Collegae mei, plurimum honorandi: Quam ob causam se intra paucos dies ad

Magnif. Dnn. Affines suos profecturum, quibus cum omnia ad idem negotium pertinentia transigere cupiat; rogare ut causam hanc Tibi, Vir Clarissime uno et altero verbo commendarem, et matrimonii fidem adjuvarem. Equidem quod res est, scribo; non nihil hoc indicio consternatus fui, ratus, quod talibus fieri solet, grave fore honoratissimae cognationi, quod quem studiorum causa huc ablegassent, cum sponsum reciperent: Gravius etiam acceptum iri, quod sine auctoritate, et consensu propinquorum rem tanti momenti tractare ausus fuisset. Quamvis enim, quid de propinquorum, et curatorum consensu in nuptiis jure statutum sit, non ignorem; tamen officiorum limites, multo latius, quam jur is regulas patere, semper existimavi. Quibus de rebus et erroribus commissis, humaniter a me admonitus, respondit, duos tribunos violentissimos intercessisse, ne quod se deceret, satis perspiceret: Metum vero et Amorem. Quorum ille ne ad suos referret, prohibuisset; hic vero, ut quod mente agitabat, sine mora perficeret, impulisset. Eadem postea cognovi ex eodem Dn. Collega et compatre meo conjunctissimo, qui fidem filiae datam se paulo ante, juxta cum ignarissimis nescivisse, confessus est. De amore, sed honesto et sobrio, multo quidem ante aliquid inaudiveram, ex aliis: Sed nec facile rumusculis talibus credere soleo, aliis rebus occupatus; et infinita intervenire posse cogitabam, ne ad veritatem et speciem matrimonii res deduceretur. Et quis non aliquando in Academiis vel amasse, vel amare, dictus fuit? Nosti illud: A Diis amantur soli, quos homines amant. Sed hoc fortasse extra propositum. Illud sane non injuria objici illi video, quod a Musarum exercitu ad Amoris et Cupidinis castra, invitis ducibus, transivit: Quod ego minime excuso. Illud tamen expendendum existimo, quod nullam magnam jacturam in transfugio isto res literaria pasla est; sive ingenium, sive aetatem affinis tui; sive laborem, quem studia ista desiderant, consideremus. Ingenium illimediocre, ad humaniores potius artes, quibus etiam utcunque imbutum esse deprchendi; quam ad studii legitimi difficultatem expugnandam. Acta vero ea, de qua non absurde proverbium illud usurpari possit, quod a rusticis Italicis se ait didicisse Franciscus Ripa JCtus tractatu de peste: Annos viginti ignorans, triginta nihil habens, quadraginta nibil potens, ignavus semper, pauper et impotens erit. Adde, quod saepe interrupta haec studia ipsius fuerunt, et nuper admodum insigniter, cum diu apud vos domi haesisset. Creberrime vero a morbis, de quibus metuendum esse ajebat Excell. Medicus meus, D. Ernestus Sonnerus p. m. ne ex familiaribus inimici, et hostes aliquando Schultero fierent. Jam vero studia, eorumque prosecutionem, firmitatem quandam corporis desiderare, nemo ut opinior, unquam inficiabitur: Majorem peregrinationes et militia requirunt: Quibus tamen nemo juvenem hunc aptum

esse dicet, nisi una opera etiam ad tibicines (ut est aupd Petronium) mittendum censeat: Tanta valetudinis teneritudo, et laboris impatientia est. Quare nemini mirum videri debet, si quemadmodum ii, quibus palatum febris corrupit, ad cibos etiam praestantissimos nauseant, alios vero appetunt, quos sanitati redditi fore respuerent; et hic noster aegrum animum et diffidentia virium et valetudinis, de spe perducendorum ad finem studiorum, vel suscipiendarum peregrinationum dejectum, ad consilium matrim onii transtulit: Tali virgine electa, quam, qui praeter dotem, quicquam aliud aestimare in hoc sexu noverunt, invidere ipsi possint. Hoc enim ex animi sententia, si quid hac in parte judicii mei est, tibi confirmo, me, quam pietate erga Deum, obedientia et reverentia erga Parentes, vitae et famae integritate, denique accuratae rei familiaris gubernandae peritia ipsi praeponam, nullam penitus nosse. Et quando de foeminis nemo rectius, quam foeminae judicare possunt, affirmare possum, eandem esse optimae cujusque matronae de virgine ista opinionem. Nihil dico de utroque parente, qui talem genuerunt, et educârunt: Nec enim fugere te existimo, quo loco apud nos Pater sit, et quo item loco, priusquam ad Academiam hanc transiret, apud Electores et Principes quosdam imperii fuerit. Superest, quod inconsultus juvenis, spreta autoritate propinquorum de statu et libertate sua decernere ausus est. Non probo, nec parens virginis unquam probabit. Sed obsecro te, si aetate ista tam circumspectam diligentiam, tamque exactum in tractandis negotiis judicium expectamus, cur leges nostrae, et jus universum, excusata passim, consilii fragilitate, erroribus illius tam sollicite subveniendum putavit? Quamvis et aliud sit, quod pro se respondeat, alienum vero consilium potius, quam suum vel eorum, qui nunc Altorfii vivunt, se tunc temporis in celando negotio isto secutum esse: in quod nunc amplius non inquiro. Breviter, errorem hunc suum, ipsemet fateri, et Amplissimae Cognationi satisfacere paratus est: Interim te, Vir Clarissime, meis verbis orat, atque obsecrat, ut in praesenti negotio sibi faveas; eoque illud perducere labores, ne quod abominatur, fidem semel datam cum aeterna nominis sui contumelia, et salutis aeternae dispendio violare cogatur: Quam ego petitionem optimi juvenis, fiducia amicitiae nostrae fretus, ita perscribere ad Te non dubitavi, rogans, ut relationem optima fide factam candide interpreteris; sicque de me existimes, ne alienorum negotiorum, adque me nihil pertinentium, semper quidem incuriosum, nec ullius unquam matrimonii in vita proxenetam fuisse: Habere tamen scriptionis hujus idoneas causas, quas optimo cuique et in primis tibi probaturum me confido. Totius autem rei eventum DEO OPT. MAXIMO commendo. Bene et feliciter vale, Vir Clarissime, cum uxore, et familia. Dabam Altorfiii 26. Febr. A. 1613.

FRAGMENTUM ORATIUNCULAE Dinneri, ad Comitem Schlickium, habitae Altorphii pro lectione.

ILlustrissime Comes, Domine gratiosissime: Quod mihi dominisque auditoribus meis optantibus divûm promittere nemo potuit, fore nimirum, ut Illustr. G. T. in Auditorio isto hyberno conspiceremus, quod ingressa, ceu sol novus, insueto plane splendore illuminat atque complet, hoc volvenda dies en ultro nobis stupentibus vixque lumen tantum admittentibus obtulit. Quamvis autem verendum mihi sit, ne Illustr. G. T. bonam horam male perdiderit, cujus attentionem non excitare, sed hebetare atque obtundere potuerunt allegationes Doctorum Practicorum. Ex quorum commentariis haec, quae prolata sunt, hausimus: Praetereaque neminem, utcunque studiorum horum peritum, tam confidentem esse oporteat, ut auribus Illust. G. T. dignum aliquid afferre se posse speret: Quae sicut prosapiae nobilitate illustrissimos, omnesque humanitate facile superat: Ita doctissimo et literatissimo cuique congressa (visa ac comperta loquor) palmam dubiam facit. Tamen vel metum hunc vel pudorem meum vincit gemina raraeque dulcedinis laeticia, altera vetustior, recentior altera. Cum enim memoriâ tempus illud recolo, quo ante 28. annos una cum Illustr. G. T. eodem die primam in Jure Civili et elementis Justiniani sub communi Doct. Conr. Rittershusio, JC. olim celeberrimo, lectionem excepi: Non dubito, haec studia vel eam ob causam beata dicere, ipsam vero lucem candidissimam et auspicatissimam appellare, qua me tanto Heroesocio atque consecraneo iisdem initiatus atque imbutus fui. Altera laetitiae caula est, quod pro uno Comite Schlickio duos nunc adspicio. Haeret namque Illust. Parentis lateri filius generosissimus: Non tam ditionis bonorumque olim heres futurus, quam virtutum omnium atque doctrinae paternae imitator et aemulus: Ut solo hoc nomine felix dicendus, quod vitae instituendae regulas atque exempla non a plebeis atque obscuris magistris, sed a sapientissimo atque exercitatissimo Parente quotidie petere potest. Utinam autem et, quod in Academia ista nostra amer, idem reperiat!

Ejusdem Responsio

Ad Invitationem Reverendi, Clariss. Excellentissimique Viri, DN. CHRISTIANI MATHIAE, SS. Theologiae D. et Prof. in Academ. Norimb. primarii, designati Praepositi Regii Ecclesiarum in Dithmarsia etc. in Disputatione pnblica de [gap: Greek word(s)] DEI, publice pronunciata in Auditorio VVelseriano propridie discessus ejusdem Dn. D. Christiani, ex eadem Academia. Octavo Calend. Octobris Anno Christi M. DC. XXII.

VEllem equidem, Vir Reverende, Clarissime et Excellentissime Dn. Doctor, Collegaplurimum observande, Amice magne et certissime, Praeses Disputationis

hujus dignissime, vellem, inquam, compellatio atque invitatio ista tua ad disputandum, quam honorificentissimam mihi duco, ultima atque postremain hac Academia non esset. Ita namque licuisset mihi uti â formulâ, qua saepius antchac ad Te usus fui, ut spatium aliquodlaxius temporis, cogitandi de tam sublimi atque divino argumento, mihi concederes, atque tum, st quis nodus vindice dignus occurrisset, Tu pro singulari ingenii tui acumine, exactaque rerum divinarum cognitione, dubitationem atque scrupulum mihi omnem eximeres. Nunc cum petitioni et ampliationi isti meae locus, propter praematurum discessum tuum, nullus sit relictus: Tamen vel eo nomine gratissima mihi compellatio tua ad aures accidit, quod occasionem mihi praebet, quanti ego studium Tuum in hac palaestra disputandi Teque ipsum semper fecerim, pnblice declarandi, eademque operâ supremum quasi Vale ex hoc loco Tibi dicendi. Quod ut praestem, prolixiori oratione opus non est. Est enim oratio rebus dubiis inventa, ut verissime a veteri quodam Auctore dictumest. Nihil autem minus dubium est quam vel tua in hanc Academiam merita, vel mutuus inter nos amor, sancteque culta per aliquot annos amicitia. Cujus imago Ut esse Phoebi dulcius lumen solet Jam jam cadentis, --- Ita propinquo corporum nostrorum discidio, abituque tuo, solito formosior amabiliorque animo meo obversatur. Et quidem quod ad tua in hanc Academiam beneficia attinet, illorum memoria in nobis non prius quam vita extinguetur. Ea namque duas maxime ob causas plurimum se Tibi debere perpetuo fatebitur: Et quod celeberrimorum Europae Virorumatque Doctorum, quos ab ipsis incunabulis Academia haec sortita fuit, successionem atque seriem inea interrumpi, adventu tuo prohibueris: Et quod rectam accuratamque docendi et disputandi de rebus divinis rationem, quae, sicut multis harum rerum intelligentibus visum est, antea sine hospitio atque lare apud nos vagabatur, primus in Auditoria ista induxeris, inque suis eam sedibus stabilique domicilio collocaris: Denique sola nominis tui celebritate effeceris, ut non tantum brevi tempore ad summam dignitatem Theologia in Academia ista adsurgeret, verum etiam studiosissimorum ab ore docentis pendentium juvenum undam, vix amplius locus, ubi docebas, caperet, pariet esque propemodum ipsi ac subsellia mirarentur. Quarum rerum causa, cum omnes Tibi aequum est, quibus Academiae hujus incolumitas cordi est, magnam gratiam habere: Tum imprimis ego, de quo privatim quoque praeclare meritus es, et alii Collegae tui, plus etiam quam pro Civili parte obligati sumus; minime ignari, quantum detrimenti ex divortio isto tuo ad Remp. Academicam redundare possit. Sed nolo pluribus verbis uti: Ne si haec aliaque similia commemorare caepero, ea, quae splendidiora fieri oratione debebant, vel culpâ ingenii deteram, vel minora vero faciam. Radiabunt illa luce suâ, et in oculis hominum etiam Te absente

versabuntur, quin etiam in posteritatis gratae (si tamen aliqua futura est) memoria haerebunt. Deum immortalem toto pectore veneror, ut gratias, quibus nos vel agendis impares sumus. Tibi, Vir Excellentissime, vice nostra cumulatissime referat, Teque sospitem ac valentem memorem cumprimis Academiae hujus, et quos in eadem relinquis, amicorum, Patriae Tui cupientissimae restituat, ac, quod in voto Christianorum praecipuum esse debet, consilia omnia atque studia tua porro quoque ad sanctissimam nominis sui gloriam, et Ecclesiarum, quibus deinceps praefuturus es, utilitatem, immortali cum laude tua, clementer dirigat. Postremo, ut eo, unde progressa est, oratio mea redeat, iterum atque iterum pro compellatione amoris et honoris plenissima gratias Reverend. Dignitati Tuae ago, ignosci mihi petens, si et frigide idipsum faciam, nec petitioni tuae satisfaciam, quam nunquam deinceps in hoc loco, irato Academiae nostrae DEO, iteraturam novimus etc.

Programma praefixum ante explicationem tit. de publ. Judic. Institutionum Imperialium Studiosis S.

QUanquam scio, non deesse ex vobis, qui omisso tit. ult. Inst. De publ. Jud. a capite Elementa juris cognoscere, quam fugientis, ut ita loquar, scientiae pedes apprehendere malint (nam et hîc verum esse experior vetus illud verbum: Plures Orientem quam Occidentem solem adorare) variae tamen caussae fecerunt, ut nihil immutato ordine, recto cursu ad metam operis propositi contendendum mihi putarem. Et alias quidem sive consilii mei sive ordinis rationes ipse Justinianus edisseret. Unam ego probaturum me vobis confido, cuiverendum erat, ne praeterito tam celebri titulo, De publ. Judic. ipsas quoque Leges Julias, Pompejas, Cornelias et Fabias, quibus judicia illa constituta sunt, malesuadâ seculi nostri licentiâ et insano criminum amore expunctas penitus et antiquatas crederetis: Sicut nuper extitit Vir Doctiss. qui legum illam principem Legem Honeste vivere; Alterum non laedere; jus cuique suum tribuere, velut contraria vivendi consuetudine, et tacitis populi suffragiis jamdudum sublatam, in Indice legum abrogatarum omissam esse gravissime questus est. Caeterum adhuc quidem superi vetuere nefas, nec tantum sceleribus in Nemesin licere voluerunt. Vivunt, valent et vigilant hodieque, quas dixi, leges, porro quoque valiturae, nisi quid secus, quod abominor, Getarum praesidi videbitur. Dignae proinde, quibus brevissimae explicationis honorem impendamus, antequam ad lineas rursum et ad gradum, quod dicitur, redeamus, iisque gratificemur, quibus nihil negare certum est. Initium docendi faciam proximo die Martis, SI DOMINUS VOLUERIT. Bene valete.

MANTISSA IV. EPISTOLARUM, QUAS VARII AD ANDR. DINNERUM, JC. SCRIPSERUNT.

DECANUS Et Reliqui DOCTORES Juridicae Facultatis in Academia Tubingensi, ANDR. DINNERO, JC. S.

PErgratas, Nobilissime et Amplissime Vir, Domine et amice plurimum colende ac amande, tuas nobis fuisse literas, ambitiose praedicare, supervacuum arbitramur. Reddldit eas nobis, superioribus diebus, Dominus Georgius Hieronymus Marstallerus. Juris Candidatus meritissimus, et quidem ipse ille, qui in iis commendatur. Etsi vero praestantissimus Juvenis, suavi illâ indole, et praeclarâ eruditione, moribusque ab ipsâ hnmanitate factis, domesticum secum testimonium circumferat, adeoque ita omnium animis influat, ut alieno teste indigere minime videatur, sed virtute suâ, universis se probare possit, ob eamque nemini, qui Musas amat, non gratissimus sit: Accessit tamen tua, Vir Consultissime, commendatio, velut auctarium: Quae nos invitat merito ad constans studium, politissimo Juveni adfectum nostrum, in omni officiorum genere, cummulatissime approbandi. Quem, et calamo hoc, tanquam interprete, apud te testamur: Ipse autem, quandocunque affulgebit occasio, reipsâ abunde expirietur. Et vel tuâ, Vir Ampliss. causâ: Qui quanto lubentins familiaritatem nostram profiteris, et amorem jactas ardentius: Tanto nos solidioris gaudii fructum percipimus: Ut, qui eum in jure olim auditorem, hodie amicum habeamus, qui praeclaris doctrinae suae radiis, non Noricum solum agrum, sed et universam collustret Germaniam. In primis autem serio nobis gratulamur de constanti illo tuo adfectu, cujus spirantis et vigentis generosum per literas dedisti argumentum. Quem ut tibi Amice plurimum aestimande, ex parte nostrâ firmum semper invictumque promittimus: Ita ut eundem nobis constantem serves, enixe rogamus. Et ne haec ex more potius, quam snimo prolata videantur: Dabimus operam sedulo ut Marstallerus intelligat, tuam apud nos commendationem, non vulgare pondus habuisse. Tibi autem omne studium et officium, quod a nobis proficisci poterit, omni tempore deferimus, ac pollicemur. Vale, Vir Excell. et nos quod facis, porro quoque redamare, perge. Perscriptum in Collegio nostro, decimo septimo Februarii, Anno recuperatae per Christum salutis; 1627.

J. F. a W. Baro, Eidem.

COmpendium omnium malorum Bellum esse, haud inscite dixere Veteres, idque Christianus orbis in mediis bellorum undis natans, nimium hactenus miseriâ illâ afflictus, et conquassatus, ubique nobiscum querulatur, Vir Clarissime et Consultissime, Amice candide et dilecte, si vero addimus et dispendium; Diabolum illum Monetarium, Alchymistico Proteo suo in adulteratis metallis et monetis saevientem;

Quantas enim calamitates, quantumque malorum secum trahat, nullus pene angulus in Imperio, quem lateat, et nemo, nisi cui, Germania ipsa ignota, ignorare potest. Sicut vero Circius ventus vertigine turbat regiones, ita moderna depravatio monetarum, omnia intervertit et interturbat, proptereaque pene Imperium ad restim rediit. Quid enim nos magis destruit, crudeliusque spoliat quam Diabolus monetarius? Unde enim est, nisi a corruptâ monetâ, durissima illa annonae dufficultas et caritas, rerumque omnium summa inopia et penuria, adeo ut Magnatibus, nedum iis, quibus res est angusta domi, vita calamito sa miseraque sit agenda? Nonne adulterina moneta omnes contractus, omneque hominum commercium in praeceps trahit? Nonne propterea nefandae confusioni, omnisque generis vitiis licentia est data, et quicquid tandem honestati et pietati contrarium fenestra aperta? Imo furtum, inter legitimos justosque dominii acquirendi modos refertur? Nonne summa ubiq: injuria in supremo gradu dominatur? Nonne jam studia artesque liberales, in quibus cardo salutis publicae vertitur, jacent, conticescunt et ruunt? Nonne in eum jam res rediit locum ut nec Princeps,

nec subditus suum faciat officium? Quid ergo boni sperabimus? et quid mali non formidabimus? Quae Iliades malorum, quibus vel infans in utero matris exterreri possit, adhuc metuendae? Et quis tandem hoc nos fasce levabit? Quod si jam archiva historiarum, et historicorum scrinia curiose excutiamus, nullibi reperiemus, quis Cerberus e profundissimo inferni barathro? quis Nero? quis Domitianus? quis Albanus magis nos effascinare, excoriare, deglubere, divexare, cruciare et perdere, imo magis duras, dirasque carnificinas excogitare potuisset, quam male feriati homines, qui ex sordido et impio questu, furto et raptu vivere laudisibi ducunt? Heu stupendam hominum avaritiam? Heu feralem hominum in seipsos truculentiam! Heu detestabilem monetarum depravationem! Heu deletricem Imperii in Utopiam relegandam! Quis enim ad tot tantasque Rerump. clandes et calamitates non commoveatur et animitus ingemiscat. Illud autem

magis dolendum est nos (qui sub Imperii Romani tutelâ spiritum ducimus, et in quo his malis, praesertim depravationibus monetarum per sacras et aeternum valituras LL. et constitutiones abunde prospectum est) publicam salutem, quae suprema lex est, et patriam nostram, cum inaestimabili et irrecuperabili privatorum damno, tam imprudenter periculis atque ruinae prostituere. Nullum sane est dubium, quin DEUS O. M. officii rationes a quovis sit exacturus accuratissimas et gravissimas, potissimum vero ab iis, qui Reip. gubernacula tenent, et hac in re, bene gestâ, conniverunt, laxasque huic mari malorum dederunt habenas, imo fomentum, ut oleum camino addiderunt et subministrarunt, quos si nihil aliud a perniciosissimâ illa indulgentia, et corruptione monetarum ipsâ, Heroica tamen Herois Philippi Hassiae Principis, vox absterrere debuisset, Man soll ein Fürsten kennen bey reiner Strassen, guter Müntz und Haltung beschehener Zusag. O quam vellem ea nunc essent tempora, quibus Heroicum hoc dicere liceret, melius nobiscum ageretur. Quod quidem optare sperare vero hoc rerum statu, quo omnia in pejus ruunt, vix possumus. Dum autem haec respiciebam, et considerabam, Vir Consultissime, ecce mihi nuncius de justo rerum pretio definiendo; sub nomine meo edito, quo nobis viam et modum monstras, quibus praedictis obsistatur malis, et quomodo istud negotî curari et dirigi possit rectius. Pius sane hic zelus non modo mihi alias labascenti plurimum solatii attulit, sed etiam cum ab amico veteri et candido sit profectus, fuit exoptatissimus et jucundiffimus. Neque etiam dubito, quin toti orbi terrarum aeque rem feceris gratissimam et utilissimam; nec non eo ipso nomen tuum reddideris clarius celebriusque. Multi enim doctiviri, quibus his in oris et Tubingae, tractatum tuum legendum dedi, ceperunt te magnifacere, et bene tibi cupere. Faxit Deuster Opt. Max. ut hic labor tuus laudatissimus in Germaniae patriaeque nostrae incrementum, nostrorumque adeo omnia salutem unice tendat et vergat. Quod reliquum est, et quidem initium literarum mearum esse debebat, tibi, Clarissime Dn. D. ob dedicationem honorificam (qua meindignum quidem et nomen meum conaris et studes aliis quoque et apud exteros notum facere et celebrare) gratias ago habeoque maximas, easque etiam referre et rependere, cum occasio erit, cogito. Tibi vero nummos hos argenteos interim tanquam grati et benevoli mei erga te animi argumentum, mitto. Ethaec sunt, quae hâc vice grato animo, licet inculto stylo, perscriberem. Etiam atque etiam vale cum tuis et a me aeternum salve. Argentinae. 12. Januarii. Anno a nato Salvatore. 23. quem Deus Opt. Max. nobis fortunet et largiatur felicissimum.

Georg. Volckamer, Reipubl. Noribergensis Septemvir et Scholarcha Eidem.

LIteras tuas, Clarissime ac Consultissime Vir; nuper ad me datas, quibus de Filii quondam mei, nunc vero DEI Opt. Max. pio et felici obitu mihi condoles; grato animo accepi, utpote humanitatis et consolationis plenissimas: Pro quibus tibi non quas debeo, sed quas possum, gratias ago.

Et quidem inficias ire non possum, quin iste tam inopinatus Nati mei ex hac vita discessus, animum meum utpote paterno affe ctu minime carentem, graviter perculerit, ne dicam penitus sauciârit: Non quod ipsum ad meliorem vitam transiisse atque mortalitatem cum immortalitate commutâsse nesciam; sed quod vere pio et obsequioso filio, quem senectutis meae baculum fore sperabam, sim orbatus. Veruntamen cum praesentem temporum statum et conditionem considero, et qualis ille futurus adhuc sit perpendo, in mentem venit illud, quod Sapientiae IV. legimus: Cum DEO placeret, Dilectus vivens inter nefarios, translatus est, raptus est, ne malitia mutaret intellectum ejus, aut fallacia deciperet animam ejus; propterea properavit illum educere Dominus e medio iniquitatum. Et tandem cum Jobo concludo: Dominus dedit, Dominus abstulit, sitnomen Domini benedictum. Sumque proverbii istius memor: Rosam, quae praeteriit, ne quaeras iterum! Atque sic totus in divina voluntate acquiesco. Ceterum quae de M. Gotthardi Erythraei filio inter alumnos recipiendo, nec non de emblematum nova impressione monuisti, illa omnia cum penes me non solum consistant, sed DD. collegarum meorum auctoritatem et assensum requirant, dabo operam, ut suo tempore et loco in medium proponantur, et, quatenus fieri poterit, promoveantur. Interim, Cl. Vir, bene et feliciter vale et me quod facis, ama. Ex aedibus 16. Augusti A. 1611.

Martinus Pfinzing ab Henfenfeldt, Senator et Scholarcha Norimb. Eidem.

VIr Clarissime atque Doctissime: Legi epistolam nuper ad me missam: Relegi una cum tuis laboribus et doctissimis observationibus demonstrationibusque historiarum magna cum animi mei voluptate. Non intermittendum puto, quin in lucem veniat et omnibus de verâ religione sentientibus hujus seculi antiquae Pontificum fraudes et illecebrae ob oculos versentur. Utrum vero hoc tempore interregni haec divulganda, et adversae parti argumentum sit dandum, ut in controversiam et Disceptationem ducat, quasi vero tam longo temporis intervallo latuerit, et ad frugem venire non potuerit; illud tuo, et aliorum prudentiori

judicio relinquo, et pro communicatione me tibi gratum offero. Alterum quod a tua in me benevolentia processit, continetur in literis a Comitibus a Löbenstein et Wertheim ad te scriptis, quas fideliter cum aliis inclusis remitto. Cogitavi quidem de illa tua in me singulari fiducia: Verum hoc tempore neminem habeo, quem pro dignitate, et desiderata ejus officii eruditione, tibi ad promotionem possim commendare honorifice. Pergratum mihi feceris, si coepto amore et sinceritate me tibi devincies: Ego te ob animi tui ornamenta et singularem rerum experientiam observare amice non desinam. Vale feliciter. Dabam Noribergae 18. Febr. 1612.

Andr. Dinnerus Dn. Martino Pfinzing ab Henfenfeld, etc.

NObilissime et Amplissime Domine, Patrone pl. colende, Projudicio de responso Florentino gratias maximas A. T. ago; et tanto quidem uberiores, quod scripto illud complecti dignata est, quod ego officium nec sperare, multo vero minus petere ab eadem, propter occupationes tam publicas quam privatas, mihi notas, ausus fuissem. Judicium vero istud sicut cum animo et consilio meo mirifice consentit, ita pro eo ac meretur plurimi facio. Retinet enim circumspectae cujusdam prudentiae et cautionis notas manifestas, a matura aetate et rerum usu profectas; quas nemo sanus contemnere vel potest vel debet. Quanquam autem sciam me magnam gratiam communicato responso isto a quibusdam extra territorium Dnn. meorum inire posse, qui nomine loci et auctoris dissimulato editis plurimis similis argumenti opusculis stomachum filio perditionis moverunt: Mihi tamen id facere minus hactenus integrum fuit, tum quod naturâ ad edenda mea cunctantior sum, tum quod aliorum exemplo didici, quam nasuto et dentato seculo scribant, quotquot hodie scribunt. Praeterea sic mecum colligo, suspectam de veritate fore editionem, si sine nomine vulgantis prodeat; si cum illo, periculo non carituram in eo, qui fundum Pontificium vel aliorum causa adhuc quidem omnino evitare non potuit, qua de re coram quoque A. T. locutus sum. Sicut autem plenam probationem a suspecto instrumento frustra quis expectat; ita non immerito temerarius habetur qui periculo quo carere possit, non terretur. Quare cum pedibus in A. T. sententiam eo, tum literas tuas honestissimae de me opinionis plenas exosculor, atque ut illam perpetuo mihi cum animo isthoc tuo, Vir Nobiliss. conserves, omni cultu et observantia vicissim a me demerendam, etiam atque etiam rogo B. V.

[gap: Greek word(s)] .

Viro Amplissimo atque Excellentissimo, DN. ANDREAE DINNERO, Doctori atque Professori Juridicae facultatis celeberrimo, Patrono et Amico meo, omni honore prosequendo,

Gratiam et misericordiam ab Uno, Trino et coessentiali DEO.

QUi commutabilis sunt animi atque multiplicis, omnibus omnium sermonibus vapulant et polypo vel chamaeleonti assimilantur. Omnino autem ipsos animum obfirmare, nec ab incepto decebat desistere, cum homines audiant, neque par sit

ut brutorum inconstantiam sibi imitandam proponant. Quod si vero necessitas aliquando mutationem efflagitet, mutari convenit, haudquaquam uti ea, quae dixi, antmalcula sed veluti aurum. Istud enim ltcet modo in hanc modo in illam mutetur formam, et in varias mundi oras, prout sors tulerit, deportetur: Idem tamen semper manet, et nunquam non antiquum obtinet, edeo quidem ut nihilnisi formam deperdat, materiam vero et naturam semper eandem servet. Huic ego veros atque sinceros amicos collatos velim, qui quam vis locum aut aera mutare vel simile aliquid admittere cogantur, constantiam tamen praestant, et a pristinâ suâ benevolentiâ erga eos, qui firmâ quondam ipsis necessitudine erant conjuncti, ne latum quidem unguem discedunt. De horum grege me quanquam esse scias, Excellentissime atque celeberrime vir, Dn. Andrea Dinnere. Imo mei erga te amoris vis magisque augetur. Ea enim quae jucunda pariter atque utiliter fuere, majori absentem moerore afficiunt, quampraesentem voluptate. Si namque simus praesentes, non tanti reputamus voluptatem, quanti paululum absentes. Ea enim, si aliquantulum a nobis auferatur, ut nihtl nisi sui memoriam atque recordationem relinquat; intristitiam haud vulgarem nos conjicit. Expertus haec scribo, cum mihi idem acciderit, quotiescunque ad animum mihi revocavi consuet udinem tuam utilissimam, et conversationem jucundissimam, salutaresque qui inde ad me redundabant fructus. Neque enim unquam abs te discessi, nisi doctior. Arbitrabar ergo tunc temporis Altorphii modo et in amplissimis Noribergae finibus famae te celebritate esse conspicuum, sed quam mea me fefellit opinio! Jam enim comperior, nullum esse literarum emporium, nullam urbem, ubi non Juris Antecessor Clarissimus Dinnerus praeclaris monumentis ad omnem memoriam commendetur, Dinnerus, inquam, ille, qui est, ut poeta canit;

Gnavus justitiae cultor, fidusque satelles,
Simplex sincero promens e pectore verum,
Et mala fallacis fugiens tectoria linguae.

Talem te fama praedicat, et tanto tuo encomio iis quidem, quibus nunquam videndi tui copia contigit, ingens desiderium; hisce veroc qui praesenter olim in tuam sese amicitiam insinuârunt, cordolium excitat, quod conspectu sint privati tuo. Hinc jurârim ego, pecultare te, cui nihil prius, nihil est antiquius fidâ amicorum consuetudine, excogitâsse pharmacum, quo inesces atque allicias homines. Non vero tale esse puto, quale Circe Ulyssi parâbat, ut, quos desiderabat, comitum et domesticorum oblivisceretur: Sed quale Academia praebebat Laertae Ulyssis parenti, utpote quod laborum solatium, quibus senex ille defatigatus fungebatur. Ejusmodi ego pharmacum intellectum velim. Sed et hoc ipso adhuc efficacius, literas scilicet tuas, quarum si potestatem mihi feceris, et moerorem, cujus tui mihi causa est absentia,

lenies et tui amorem reddes firmiorem. Sed ad alia quoque transeundum. Si quod hariolari mihi videor, scire aves quo in loco mae res sint sitae, breviter sic habeas. Multorum suasu hyemem hanc Tubingae transigere constitui, ut Serenissimus VVirtembergae Dux, et plerique omnes, qui liberales artes et disciplins ibi profitentur, suam in me voluntatem et benevolentiam, ubicunque res fert, re probant insigniter. Adventante veris tempore, et DEO clementer me sospitanie, profectionem in Graeciam faciam. Quod si tuae ad me literae ante iter hoc commeabunt, inter maxima beneficia numerabo. Tandem valere te jubeo, secundum utrumque hominem in Domino nostro Jesu Christo, qui est persona Trinitatis, Deus et homo et servator noster unicus. Tubingae anno a Deo nobis reconciliato 1627. Jan. die 19.

Dei gratia, Johannes Christophorus Ncustetter, dictus Sturmer, Ecclefiae Cathedralis Bambergensis Praepositus, ac Archiepiscopalis Moguntin. Custos, nec non Praepositus ad S. Stephanum Bambergae etc. Eidem.

ELegantem epistulam tuam Vir Eruditissime, quam more Christiano recte a voto felicissimi novi Anni auspicaris, accepimus, ac lubentes legimus. In ea nobis multa fausta cum affluentia bonorum a summo illo Datore expotas, et precaris, nos eadem et majora tibi reprecamur, ut DEUS Opt. Max. non solum hunc, sed innumeros alios annos tibi prosperos esse, atque te Reip. literariae diu superstitem velit. Officia tua tam large, tam candide offers, ut qui tibi ob praestita multum debemus, nunc plurimum nos debere fateamur. Sane candorem illum tuum et eruditionem ipsi conjunctam singularem, acte ob ea valde amamus. Si quid erit, in quo tibi gratificari possumus, indica, tempori aut loco non deerimus. Ceterum quod tuam nuperam hinc profectionem atque magis tractationem apud nos excusas, in hoc operam et studium tuum promtum, de quibus nunquam dubitamus, magis agnoscimus, iisque ubi res postulat, libere sicuti rogas, utemur, nunc grates habemus magnas. De cliente quod in fine annectis etiam illi vasalli sine equo, cum calamo, tui similes, nobis semper sunt gratissimi, in quos te primum summo favore amplectimur, et hisce bene valere cupimus. Dabantur Bambergae a. d. XIX. Jan. Anno M. DC. XII.

AMICE LECTOR: Duas hasce Epistolas, serius nobis oblatas, ne fastidio quodam spernere, vel studio Tibi subtrahere videremur; Dinnerianis hocloco subjungere placuit: Cumprimis, quod causae Senensi non parum inserviant; de qua in Mantissa III. pag. 690. et seqq. agitur.

Dinnerus Avunculo suo.

QUod uterque in hodiernum usque diem in votis habuimus, ut tandem aliquando de origine, progressu et fine caluminae de mesparsae, certi aliquid comperiremus, vanissimumque nebulonem, adversarium et criminatorem meum, [gap: Greek word(s)] , quod JCti dicunt, deprehenderemus: Id ante paucos dies, cum consecutus videar, nefas putavi, te, Clarissime Domine Avuncule, quem contumeliam hanc suam ducere video, hoc celare diutius; eoque nuncio non participare, in quo simul et innocentiam meam, et impurum animum adversarii, cum incredibili mentiendi pruritu conjunctum, tanquam in speculo contemplarere. Abiens Senis Procurator, secundum statuta Nationis Germanicae, ibidem duos alios nominat, quorum alterum Natio in locum abdicantis surrogat, et confirmat. Hîc cum a me complures illustres, et aliae personae, contenderent, ut una cum alio quodam nominarem Dominum Georgium Fridericum Sonwalt, Virum egregie ab iis rebus commendatum, quibus Viri Clari et prudentes censentur: Mihi tum temporis non familiariter, sed de nomine tantum et facie notum: Facile assensi, nominavi; factus est Procurator in locum meum, ego abii. Illum ego nuper mihi in via hîc factum obviam, salutavi, atque ad mensam communem invitavi. Huc ubi ventum est, praesentibus nobili quodam aulico Caesareae Majestatis, familiari meo, et aliis J. U. Doctoribus, amicis et commensalibus meis, coepi graviter conqueri de gravissima nominis mei contumelia, illata mihi a Prunnero. Commemoravi deinde, quas ad eandem Nationem dedissem literas apologeticas; quibus Testimonium muneris gesti ab eadem petebam. Hic interpellato sermone meo: Vidi, inquit, et legi literas tuas, Bamberga ad Nationem datas. Addebat forte fortuna, redditas coacto conventu universali Nationis; lectas publice et privatim, statimque plerisque qui me norant atrocitate calumniae; caeteris novitate rei commotis, Testimonium honorificum mihi decretum, et sine mora conscriptum atque consignatum fuisse. Id ita confectum se legisse atque vidisse: Quod autem nondum mihi transmissum esset, invita Natione factum. Seque paratum esse, rem ab origine totam, et

causas morae, commemorare; si molestum non esset. Rogatus ita coepit: Baronem Thonraedel, Consiliarium (qui a me et collega meo Johanne a Ponte mutuos ex aerario obtinuit 70. coronatos, opposita in securitatem debiti, cautione, quâ Comes Jo. Nassovius, qui tum Senis degebat, fatebatur se trecentos coronatos ab eodem consiliario accepisse mutuos) paullo post abitum meum denuo a se (Procuratore) et collega quodam meo, de Johanne a Ponte, accepisse alios 60. coronatos, ex eodem aerario. Acceptis hîc nummis, sumtaque aliunde, quam potuit, pecunia maxima, subito discessisse Senis Consiliarium, Genuam versus: Injecta spe, ipsi Procuratorifore, ut intra dies 14. Senas reverteretur (tantum enim temporis spatium licitum est Consiliariis per statuta Nationis abesse, quo lapso alius creatur Consiliarius) cum ab eodem abiens contendisset, ut interea temporis fieri Proconsiliarium curaret. Se interea, quod haec vera esse crederet, convocasse Nationem, renunciasse Proconfiliarium; aerarium etiam, ubi de discessu Baronis, constitit, ex aedibus Itali cujusdam, quas D. Consiliarius incolebat, in suas transtulisse, et penes se (quod tamen ad Proconsiliarii partes, atque officium pertinet) justo metu, ne ab Italis nondum creato Proconsiliario expilaretur, habuisse. His ita perfectis rebus, rescripsisse Genua Baronem, se quidem semper habuisse animum revertendi, sed impedirt a Propinquis, qui iter Hispanicum urgeant; adeoque invitum cogi, ut quamprimum in Hispaniam, ad capessendum Equitum crucis rubrae ordinem se conferat: Non inficiari debitum, sed curaturum, ut a suis aerario satisfiat; interea omnia sua bona velle Nationi pignorata, atque hypothecata. Has ad se privatim datas a Barone literas confirmabat. Tum vero ajebat, coeptum tumultuari a Germanis (in quibus non pauci erant ab eodem Barone alieniores, propter fastum et jactantiam, quam causam incertum) a quibus, indicta concione publica, propter discessum contumeliose tractabatur, et fur, peculator, atque expilator appellatus, Consiliarius, traducebatur. Convitia autem ista cum parcius objicienda Baroni respondisset Procurator, hic meus successor, quod persona esset illustris, quod solvendo, quod debitum non inficiaretur: Idque faceret, jure familiaritatis, quae cum absente Barone ipsi intercedebat, totum in se conversum impetum; flagitantibus importunissime omnibus, ut non modo aerarium, sed et rationes aerarii, totamque illam summam, quam abesse aerario pareret, restitueret: Objicientibus etiam, quod Consiliarium cum posset, abiturientem non retinuisset, adeoque aerarium ipsum cum omni sua causa et onere ad ipsum transiisset. Aperto deinde aerario, cum deprehenderetur Baronem ducentos coronatos et amplius debere, neque reperiretur illa cautio 300. coronatorum, cujus supra feci mentionem (nam et hanc a Barone, sicut alia, fraudulenter surreptam, conjiciebat) abfuisse dicebat, tum vero tumultuosius etiam coeptum agi, et denuo ut solus 200. coronatos restitueret, urgeri. Quid, inquit, facerem? cum neque ex contractu, neque

ex maleficio aliquo meo, vel quasi conveniri me posse viderem (publice namque constabat, Baronem non solum accepisse eam pecuniam mutuo, sed versam etiam in rem ejus; hocque chirographa et confessio ipsius confirmabant) sed et illo solum capite statutorum Nationis: Quod nulli permissum esset amplius dare mutuum, quam 20. coronatos. Quanquam multis praejudiciis hoc aliter in persona Consiliarii se habere ostenderim; quod verum est: Negavi; addebat, mihi soli hanc culpam imputari debere, sed communem mihi esse cum collegis meis, caeterisque Procutatoribus; inter quos Te, mihi tum quidem ignotum, appellavi. Et haec fuit causa, quare Testimonium tum quidem temporis missum non est, renitentibus videlicet Procuratoribus. Sed nihil se profecisse hac ratione dicebat, et condemnatum se quidem esse in 60. coronatos, Joannem a Ponte in 30. et tertium quendam Tirolensem in 30. coronatos: Palamque respondisse Nationem, se de me nihil conqueri; et non obstante hac ipsorum petitione, mihi tamen Testimonium daturam esse; qua in re egregiam enituisse operam et studium, erga me absentem, Dn. Jo. Fuggeri Baronis etc. et Dn. Henrici Guilielmi Dapiferi S. R. Imperii, Baronis in Waltpurg; qui intra paucos dies, pro praeside summi hujus tribunalis Spirensis a Caesarea Majestate (ut loquuntur) praesentabitur: Quorum uterque me immerentem (licet inter se dissentirent) Senis benignissime est complexus. Se rogare, si justa facti alieni ignorantia, praesertim quod cautio Comitis de Nassau reperta amplius non esset, de qua supra dixi, me offendisset, ne eam rem alioversum acciperem; nihil se a me, multo minus caeteros vel petere vel repetere hoc nomine: Mirari etiam, quod Testimonium nondum transmissum esset; differri diutius non posse: Quod si moram exiguam res non ferret, una literula se effecturum, ut subito acciperem, habere enim se scribendi et mittendi occasionem expeditam. Quod Prunnerus me nota aliqua aspersisset, fecisse ipsum nequiter, et ex invidia; cujus causam ad ipsum non dissimulâsset. Nunquam enim vel minimam suspicionem de mea mala fide aliqua fuisse, sed ita omnes judicare, me acerbissimis literis meis primis graviter injuriam hanc vindicasse. Hoc quoque addebat, gloriatum ad se eundem Prunnerum, quod mutuos mihi dedisset 50. coronatos, atque hac ratione fortunas meas suspectas voluisse reddere: Paucis autem hoc persuasisse, vel nulli potius, qui me nosset. Sed mihi incommodi non tam jejuna hominis malevolentia, quam ficta tua cum mercatoribus simultas aliquid attulit, cum necessitate coactus mutuos ab ipso (notandum, quod scis) coronatos acciperem. Abs quovis homine, ut ait ille, cum opus est, benesicium acciperegaudeas: Quanquam molestum est, illis te abstringere, a quibus cum beneficio infamiae messem metas. Haec ita vere gesta esse asseverebat:

Talis autem est, ut merito fides ipsi habenda sit. Tu quid a me in hoc negotio porro fieri velis, re ut vides plane expedita, collato cum Amplissimo Dn. D. Prucnero consilio, etiamsi nondum acceperis Testimonium, mature rescribes. Is, qui haec mihi retulit, Procurator, totam hanc hyemem praxeos causa hîc Spirae morabitur, ut hoc etiam nomine securus sis. Excusabis autem me, quod eidem Dn. D. Prucnero, Domino meo colendo, non scripserim; cum quo literas has meas Tibi, Praestantissime Dn. Avuncule, communes esse volo. Is, cujus mentionem in literis suis fecit, Dominus Christophorus Teig, Vir est industrius; apud quem ea aliquando est reperire, quae apud alios non indaganda sunt. Hoc paene omiseram, quanquam parum ad hanc causam facere videtur, quod interpellatus de fratris debito frater Dn. Baronis Tonraedel se satisfacturum promisit. Bene vale, Praestantiss. Dn. Avuncule, cum Tuis et meis. Dabam Spirae 8. Sept. A. C. 1603. raptim, ut apparet.

Idem Georgio Tuchero, Patr. Nor.

S. P. Cum Spirae nuper ad meos rediissem, Nobilissime et Humanissime Dn. Tuchere, intellexi ex Domino Avunculo meo, Daniele Burchardo, Praefecto in Tundorf, quam non utilem modo, sed et necessariam absenti mihi in curandis literis meis ad Nationem Senensem, navasses operam; quae quam grata mihi fuerint, noli, obsecro, quaerere; simul memineram itineris nostri Gallici, et consuetudinis, quae tecum mihi Aureliae intercessit: Quam cum cogitarem, neque fieri posse putabam, quin vicem meam doleres; neque dubitabam, quin hoc, quicquid est oneris, mea causa et libenter subiisses, et idem in posterum facturus esses. Intellexisti autem, ut arbitror, quam calumnia de me sparsa non modo vana, sed et ipsa malevolentia jejuna fuerit; ceu ego non a facti tantum crimine, sed et sulpicione longissime abessem: Id quod ille ipse nugacissimus et [gap: Greek word(s)] inficiari ausus non est, ut ad oculum, haec Tibi legenti, patebit, quae una mitto. Sed clanculum canis iste mordere voluit, quod jam intelligo. Quem ego, si vivo, ex latebris extraham, et excipiam aliquando, ut dignus est. Interim tamen vehementer illis me devinctum esse fateor, qui me absente, et turbarum ignaro, ad se quodammodo injuriam mihi illatam pertinere existimaverunt; nihil praetermiserunt, quo nascenti malo mature mederentur, serpentique infamiae praestruerent; memores, ut opinor ejus, quod D. Gregorius Nazianzenus ait: Nos invicem nobis et manus, et aures, et pedes esse. Vel quod JCtus: Interesse hominis, hominem beneficio affici. Inter hos cum merito Te, Nobilissime Domine Tuchere, numerem, qui hanc a me gratiam, nihil quidem adhuc de te merito inire

volueris; difficilique hoc tempore meo, non solum verbis liberaliter operam tuam pollicerere, sed et re ipsa, quantae Tibi curae existimatio mea esset, ostenderes. Est profecto, ut tantum me Tibi debere hoc nomine profitear, quantum nemini: Demque operam, ne hujus te beneficii in me collati unquam poeniteat. Te majorem in modum rogo, atque obsecro, ut deinceps quoque ita erga me velis esse animatus, et (quod sedulo facis) famam meam, cui semper favere visus es, tueri apud bonos et defendere. Neque dubitabis, quin eo beneficio vel virtute Tua, vel amicitia nostra rem sis facturus dignissimam, meisque perpetuis officiis de te vicissim demerendam. Vale, Domine et Amice observande. Datae Rundorf. XV. Cal. Jan. A. C. 1604.

MANTISSA V. EPISTOLARUM MISCELLARUM.

Joach. Camerarius Ludovico, Comiti ad Witzenstein etc.

S. D. Generose et Nobilis Comes, Domine colende: Epistolam Generosae Clementiae tuae ad me scriptam his diebus accepi: Et gravissimarum sententiarum et eruditissimi judicii, et quod mihi jucundissimum fuit, clementissimi favoris erga me tui plenam: Ita autem fideliter custodire memoriam animi demisse grati, clementissimae humanitatis erga me tuae me non existimationem de generosa tua pietate virtuteque et studio optimarum artium, cognosci jamdudum potuisset, si id processisset; sicuti cupiebamus, quod superiore anno egimus, ego et Philippus filius meus, quem venisse in notitiam Generosae Clementiae tuae, ex illius sermonibus rescivi, et sum laetatus. Proposui enim hujus hortatu prooemium commentationibus quibusdam Ethicis ad T. Generos. Clement. compositum, quod legeretur ab aliis quoque illo libro edito. Idque cum meâ opinione tum affirmatione filii mei gratum acceptumque fore Generosae Virtuti Tuae, habui persuasum: Sed nescio, quid impedimenti moraeque illatum sit editioni; tam enim multis mensibus apud Typographum Basileae nostra delitescunt, cum quieta spes fiat nobis, brevi esse illa apparitura. De quibus autem tua Generosa Clementia scribit, ea renovârunt in animo meo tristissimas cogitationes infelicitatis nostrae, quae eo est major, quo minus attenditur atque curatur ab iis, ad quos cum praesentia damnatum impendentia pericula in primis pertinent. Ad Rempubl. quidem quod attinet, vestrum ordinem, qui illum capessit ac gerit, intelligere videreque oportet. Ego et mei similes frustra hac solicitudine afficimur; cum tamen bonos Viros patriae amor non patiatur esse animis securis, Ecclesiae vulnera, quaeindies pene recentia corpori illius infliguntur ab iis, qui laboranti opem ferre, et afflictam sublevare, et periclitantem conservare debebant prae caeteris: Haec, inquam, considerantur a me diligentius et ingenti dolore me afficiunt cogitantem, quorum nostri ipsi sibi calamitatum autores sint, quibus omnis fructus, qui copiosus in concordia et mutua benevolentia percipi poterat, intercipitur. Dimicant de suis opinionibus, praetendentes ardorem quendam tuendae doctrinae coelestis, homines plerumque indocti; omnino autem confidenter petulantes, qui neque bonarum literarum et artium studia colunt, atque his etiam obtrectant, neque Veterum scripta legunt, contenti novitiis rixarum altercationumque libellis, qui undique jam pridem catervatim evolant,

et indulgendo cupiditatibus suis in hac vitae licentia immodesti sunt, et odere disciplinam cujuscunque sane querela est, inserta literis Generosae Clementiae Tuae, nimis ea justa est, et de iis deploratur, quibus caussa jam non laeditur, sed prorsus amittitur. Quomodo enim inter istam disceptationum et alienationum odiorumque acerbitatem obtineri illa possit? Sed ut ubique fere res sese ost endunt, adhuc folia cadunt, et mox scilicet arbores cadent. Non libet de istis rebus, et ut verum fatear, in maxima animi perturbatione, ne possum quidem plura scribere, cum undique tantum peccatorum occurrat, ut si qui etiam corrigere vellent, essetque hoc penes ipsos, aggredientes illi negotium statim haererent, sicut fabula narrat de eo, qui coepisset cribri foramina obstruere, non reperiens, unde ordiretur aut ubi desineret. Fui superiori anno in Regionibus patriae meae, quacunque perrexi, et ubicunque constiti, ibi grassari visa est homerica [gap: Greek word(s)] , et undecunque exquiri occasiones distractionum atque certaminum. Quod si, ut prudentiores metuunt, sunt isti conatus fatales cumulatorum multiplicium errorum et delictorum, ferendum scilicet est, quod mutari non potest, et imploranda DEI aeterni misericordia, quae est immensa, et cujus ille in ira quoque sua, non solet oblivisci. Quem precor, ut Tuam Generosam Clementiam benigne tueri, salvumque Te et incolumem corpore, dignitate, fortunis, praestare velit. Epistola Generosae Clementiae Tuae, nescio a quo, in meas aedes perlata est; has autem tuas misi Norimbergam ad Philippum filium meum, qui ibi, quod Deus aeternus feliciter evenire velit, nuper ductâ uxore consedit, ut Generosae Clementiae Tuae reddendae curarentur, cum alia nulla ostenderetur occasio. Fiet autem fortassis, ut serius illae ad Tuam Generosam Clementiam perveniant. Implicui quaedam hîc proposita Academiae hujus consuetudine, quorum lectionem arbitrabar Tuae Generosae Clementiae non ingratam fore. T. Gen. Clem. benevaleat. Vale. Lips. die XXIII. Mensis Aprilis.

Cunt. Rittershusius Michaeli Trew.

S. P. Jampridem Illustris Gymnasii vestri Bibliothecae destinavi exemplar Isidori mei, cupiens videlicet exstare aliquod meae, erga illos, qui ibi docent, pietatem et bonas literas, observantiae monumentum. Id nunc demum transmitto, per Domini Ecclesiastae vestri agnatos. Cupio autem librum hunc per Te illi Bibliothecae publicae, meo nomine, inferri atque inseri, ut vel hac ratione testes, quanti Te faciam, et quam gratas habuerim literas tuas [gap: Greek word(s)] scriptas, quibus me dignatus es. Si plusculum otii mihi fuisset, quo nunc plane destituor, conatus fuissem paria tecum facere; eodemque Te fermone affari, tametsiin co, fatear, me a multis annis parum esse exercitatum, quamvis [gap: Greek word(s)] me semper

fuisse, atque esse non negem. Nunc Te velim paucis hisce lineis, quas ad te alio festinans, dicto, contentum esse; omninoque Tibi ita persuadere, me tantum Tibi in [gap: Greek word(s)] tribuere, quantum paucis aliis nostrorum hominum, qui quidem mihi sunt cogniti. Adolescens, quem ad nos ablegastis, instructum testimoniis et commendationibus vestris, erit mihi et sua et vestra causa gratissimus. Vale, et alio tempore copiosiores a me expecta. Collegis tuis salutem amicam adscribo, et nominatim Domino Mauricio Cnodio, qui me heîc salutavit humanissime. Altorfii die S. Galli. A. C. M. DC. VII.

Idem Eidem.

S. P. D. In ruborem datus sum redditis mihi tuis, Vir doctissime, literis, quas ipso Epiphaniorum die sub initium hujus anni afferebat Henricus Grammanus. Recordabar enim, me superioribus tuis, quas Graece ad me scripseras, nondum vices rependisse. Quid, quod saepicule meditantem parantemque facere retraxerunt alia ex aliis negotia, quibus per hanc diuturnam viduitatem meam mirum est, quantopore distringar; ut raro meus, et amicorum esse queam. Quo magis excusatum esse debet. Tibi silentium diuturnius, quo sum usus, praeter voluntatem quidem meam, cum certe saepissime interea de Te cogitans me ipsum et accusarim tacitus, et infelicem aestimarim, qui amicis non possim, quantum debeo, et cupio, temporis tribuere Haec quoque ipsa scribens [gap: Greek word(s)] , quod totis mensibus ne posterioribus quidem responderim. Erit autem mihi testis ipse Henricus Grammanus, quam fuerim occupatus tum aliis temporibus, tum illo ipso, quo hinc abibat; et quam tamen cupidus Tibi satisfaciendi. Sed omitto excusationem prolixiorem. Illud potius operam daturum polliceor, posthac meas ut non tamdiu desideres. Spero enim post paucas dierum hebdomadas, Deo volente, paulo magis vacuum, a domesticis quidem curis, me futurum, parte illarum in novam vitae sociam derivata, quam amici mihi suadent, ut ducam. Qua de re alias certiora: Nihil dum enim conclusi, in re tam ardua. Juvenis egregius, quem mihi commendabas, etsi perexiguo tempore fuit nobiscum, tamen in me officia humanitatis, opinor, minime desideravit. Vellem autem, si res ipsius tulissent, ut diutius hîc manens pluribus documentis experiri potuisset, quantum cupiam tua causa, et in gratiam CL. doctissimique Viri M. Theodori, fratris ejus. Huic a me plurimam, quaeso, dicas salutem, et pro felici auspicio amicitiae, cum ipso contrahendae, et aliquando [gap: Greek word(s)] coram constabiliendae, tradas hoc Asylum Davidicum. Cum eodem communis erit Tibi scheda inclusa, ex qua intelligetis, quid parem de Isidori epistolis recudendis. Quid videatur, ad me tuo commodo perscribes. Retuli eadem de re etiam

ad Rectores Gymnasii Schlensingam et Gotham, Viros doctissimos, Graecarum et Latinarum litterarum; a quibus responsum expecto. Vale, et alias a me expecta uberiores; praesertim ubi rescripseris. Salutem adscribo amicam Rev. Dn. Dreslero, Ecclesiastae; Mart. Cnodio, collegae vestro. Altorfii, d. II. Apr. M. DC. IX.

Idem Eidem.

S. P. Jam pridem venit mihi in mentem ad Te scribere, de consilio quodam meo, in recudendis epistolis S. Isidori; quas ex manuscripto Codice Bibliothecae Bavaricae, ante paucos annos, magno cum labore descripsi, de Graecis Latinas feci, et primus in lucem protuli; cum essent antea ineditae. Etsi enim Commeliniani a me acceptas curarunt, in primis ante triennium; tamen ita sunt impressae, et ita flagitiose mutilantur exemplaria illius bibliopolii, nescio cujus, aut quorum culpa, ut vix credam, vel unicum exemplar integrum hoc toto triennio ex illa officina quemquam accipere potuisse; quod multi sibi accidisse conquesti sunt, et ego, inde mihi mittipetens, jam saepius expertus sum. Quare, ut ille de suis quibusdam scriptis ajebat, et editae sunt illae epistolae, et non editae. Taceo, quod forma editionis Commelinianae videtur satis incommoda ad usum, cum sit majuscula, et (ut loquuntur typographi) in folio. Possetautem ex libro quarto, qui ante triennium [gap: Greek word(s)] adhuc erat, confici mediocris libellus minore id est, octava forma, in usum scholarum ad exercitia, non solum pietatis, ac religionis Christianae (quam in omnibus fere paginis ille author spirat) sed et eloquentiae, qua nemini facile accedit Isidorus. Possent quoque ex prioribus tribus libris, qui anno 1554. editi sunt Parisiis, selectae aliquot decuriae epistolarum, si non tota etiam centuria, auctuariiloco adjici. His notas meas aliquot locis adjungere cogito. Agam autem de nova illa impressione cum Typographo quodam Lipsico, Thoma Schirerio cui tanto facilius persuaderi posset, ut reciperet; si ille spem haberet distrahendi exemplaria pluscula in celebria quaedam Gymnasia; in quibus aliquando epistolae illae praelegerentur, aut certe discipulis commendarentur. Hanc ad rem Tu quoque, Doctissime Dn. Michael Piste, una cum CL. Viro Dn. Theodoro Grammano, Rectore vestro, non parum conferre posses. Expectabo igitur de eo vestrae judicium voluntatis. Vale, et salve plurimum. Altorfii, 11. April. A. S. 1609.

Jo. Albertus (Graecarum literarum apud Parisienses Professor Regius) Eliae Ehingero.

VErsu me provocas, Vir Clarissime, hominem Poetices legibus pridem solutum. Vejanius armis Herculis ad postem fixis etc. Nosti caetera. Itaque

noli expectare, ut te similibus numeris remunerer; sed prolixam cape voluntatem, et si quo te possum officio demereri, promtam et expeditam. Quaeris, an Biblia nostra Pontificialia vel Regia, sint sub praelo? quot linguis distincta? in quot tomos divisa? quis ferat impensas? quando inspectura sint lucem? queis sit cura demandata? Quibus ut satisfaciam, scire te primum convenit, nec Pontificis, nec Regis opus esse; quamvis hujus, aut illius munificentia longe dignissimum. Privati hominis sumtus est, qui nummos, quos bene multos habebat, nullibi melius collocari, quam in divini Foederis editione putavit. Is in Curia Parisiensi Patronus cum esset, forique taedio teneretur, ad hunc laborem, velut ad stationem tutam et quietam, se contulit; ac multorum usus est opera, sed imprimis eruditi Viri, Gabrielis Sionitae, qui Samaritanam versionem, et Arabicam, in Latinam linguam transtulit. Totum vero propemodum effectum est opus, et CXX. constat tomis. Superest unicum, brevi, nisi nos operae typographicae decipiunt, una cum reliquis lucem aspecturum. De Sorbonica Schola quod interrogas, hoc accipe: Nullam ei, cum Jesuitis, de re literaria societatem intercedere; tametsi literas publice docere non desinant: Dumque nostri suas partes tuentur, illi suas non segniter obeunt; utrosque pacis opera, quae in commune prosunt, continuo meditari. Jacobus Sirmondus Theodoreti Graecolatinam editionem adornat; Renates Charterius, artis Medicae Professor Regius, Operum Hippocratis, et Galeni; quorum VIII. tomi nuperrime prodierunt. Alii alia subinde. Vides, ut hîc altissima pace, et literarum otio fruamur, Dei gratia, et Christianissimi Regis beneficio; qui, quod de Dagoberto Rege scriptum habemus, sceptra Francorum tam strenue moderatur, ut cunctis hostibus suis sit potentior; et cunctis Regibus, qui ante ipsum fuerunt, felicior. Lutet. Paris. VI. Id. Febr. A. D. M. DC. XXXIX.

EPISTOLAE EX SYNTAGMATE MICHAELIS MEISNERI. AD CANDIDUM LECTOREM.

MOs fuit Graecis artificibus ante officinae fores quaedam ludicra affingere arcendae Invidiae: Eum voluimus aemulari, atque ante Famae aedem litterale hoc Amuletum appendere amovendae Maliloquentiae. Magnis tractatibus Livor obstrepat: Hîc Nugae habent; sed Litter atae tamen et futurae, si non aeternae. Nemo cogitur, ut

invitus credat. Favorem placitis adhibuêre, qui, ut propriis virtutibus abundant, sic alienas amant. Ama et Tu favorem mihi jungere, qui faves Bonae Menti; ut utrisque ad altiora struas viam: Hanc monstro, praeferens unâ operâ accensam a Philologis facem Monitorum ac Rituum: Illa inscientes doceant, hi doctos delectent. Nec mireris, Eruditorum Cerbere, ex eodem libello suis quemque studiis apta colligere; in eodem prato bos herbam quaerit, canis leporem, ciconia lacertam. Tu quoque, quae tui stomachi, trifauci, gulâ excerpas: Tu insectatione alienae scientiae veneris in solo Inscitiae gloriolam ut simiae pedunculos: Tu quasi Persuasionis hortum colens maledicâ Gnathonum vernilitate Te alito, ut capreae veneno: Tu inhians Invidiae zizania, sicilice Integritatis abscissâ, Calumniae lolium, ut lupus, de vorato: Donec insatiabilis mordacitatis tuae fames in proborum obtrectationem tanquam chylus cachecticorum in impurum sanguinem convertatur. Vt autem tuae intemperiei etiam famuler, suadeo Tibi, uti ne prius os tuum trilingue adhibeas ad nostra majora carpenda, quam quantum in his minoribus refutandis valeas, scripto egregii stili tui exemplo nos docueris: Id vero jure a Te exigimus, ut quantum ab ingeniis laudatorum absis, tantum a tuis moribus illos abesse patiaris: Qui quidem latratus tuos infra suos motus habent; ne tamen ad Virtutis aedem tent antibus vanum timorem injicias Pyraemon Tibi constitutus, qui tuae fronti notas stigmaticas inurat, totique faciei grandissimis litteris inscribat:

CAVE CANEM. Caspar Barthius Michaeli Meisnero.

ET geminas tuas litteras, Doctissime Meisnere, et gemmeum libellum tuum faventibus diis vialibus, accepi. Respondissem ad primas, si per commoditatem incommodam licuisset, quae nunquam sane nobis, quiliterarum amorem caeteris bonis in vita communi omnibus praeponimus, vel commodior est, quam cum incommoda videtur, vel magis adversa, quam cum faventem se declarare nititur. Utriusque caussa in temporum diritate sita est; si qui enim animis et fortunae bonis non sumus emarcidi, cogimur nunc in cursu rerum publicarum pro virtute adorare infelicium lixarum furias, qui trudunt omnia ad lucrum, et insidentes administrandorum officiorum clavos, hoc agunt, ut, quod reliquum

Erynnies bellicae faciunt, ipsi malis artibus populo exsugant, adeoque cum pulvisculo bonae mentis studia eradicent. Quod si collecto et involuto virtutibus nostris animo hoc agere insistamus, ut Tranquillitate animi intrinse câ potiti spernamus Calus rerum volubilium, vitreae sortis nutu pendenteis, et veri hominis cultui nos dedamus; rati tumultos illos exteros et vagenteis turbines ambitiosarum insaniarum ad nos nihil pertinere, jam experimur re ipsâ, quam nihili etiam in his simus, quibus eurae nostrae abstractos ab rebus caducis nos privilegio quopiam interioris Sapientiae transscribunt. Tum enim immensa vis se aperit bonarum quidem litterarum, sed talium, quarum cordices lambentibus aetas nobis omnis conterenda est; siquidem eruditionem vero suo pretio aestimare, quam adulari nobis de inscientiae nostrae praesumtione malumus. Haeremus hîc utrobique et tam extra quam intra nos longe retrahimur a perfectione et morum et litterarum, quibus studere, siquidem vulgo nos exemtos servare volumus, ipsâ conscientiâ Genii nostri compellimur. Caeterum cum animum generosum haec maximopere excrucient, neque sit, quo succurratur opinioni nostrae, quaquaversum aciem mentis speculatum mittamus, subit tamen egregia ab exemplis nonnullorum, paucorum licet, hominum, consolatio. Non enim adeo inclementi vultu Omnipotentia res humanas despicit, quin errore communi majorem partem, in declive trahente, haereant tamen in munimentis bonae mentis litterati homines, qui cum virtutis existimationem fere exaruisse videant, turbari autem studia ipsa quoque litterarum, Amaenitatem tamen ingeniorum suorum non deferant, sed presso pede Tranquillitatem suam servent, neque adeo solliciti de iis, qui tumultu magno aerem complent, neque admittentes penetralibus suorum pectorum contemtum illum ridiculum, quo concutere nituntur reductos a plebe animos Architecti illi et Operarii turbarum. Neque vero hoc termino favor caelitum sese coercet; audemus in ipsis imminentium periculorum cumulis, superesse nostris litteris, et spem Posteritati ostendere, praestituros nos etiam hac rerum rutubâ, quae memoriam nostram perennent. Quo nomine duplici sane laude commendari meremur; qui et spernere publicos nocentissimosque, litterarum meliorum hostes possimus, et nobis, ut dixi, eo usque superesse, ut cum inscitia aliorum pugnare animum inducamus, non contenti bonis nostris eatenus uti, quatenus illis tranquillitatem in pectoribus nostris cum omni felicitatis copia absolvere datur. In hoc genere, Vir Doctissime, cum jam ab multis annis studia mea versari videam, ratus providentiae quodam decreto mentem mihi ad hunc scribenbi scopum destinatam, quamvis, ut ante dixi, miram discendarum rerum copiam ab omni Antiquitate undique me urgere nôrim, non desisto, quotidianis me convitiis ad persistendum cogere, praecipue, si quando

litterati alicujus exemplo mei commonear, quod ut rarius mihi meisque litteris contingit, ita gratior fructus est, quem spes productior edit. Jam vides, me Epistolae ordinem ad aureolum tuum libellum deduxisse, quem super Adnotamentis veterum Philologorum ex recentiorum observationibus, eleganter et erudite composuisti. Fatebor Tibi candido animo, ita me optima mens et successus felix operis tui affecit, ut in Te redire videar ad annos jam mihi inter adolescentiam et juventutem elapsos, quibus suavitas illa observandi plurima in libris priscorum auctorum aliquod apud Eruditos nomen dedit. Cumque nihil, quod tuum sit, displicere possit, gnaro videlicet non vulgari Te viâ ad Laudem Famamque veram grassari; tum vero argumento hoc videris mihi palmarium fecisse. Si enim judicio recte utimur in censendis probandisque scriptis iis, ex quibus omnia Sapientiae et eruditionis studia pendent, quis tam infeliciter stupidus erit, ut Notas supervacuas putet, quibus quid quaque de re judicemus, quo pacto ab alia aliam discernamus, et proponamus, et illis ipsis pretia lectionum astringamus? Utinam veteribus moribus collapsis, vel scriptorum nobis mansisset salva auctoritas. Utinam hac quoque collapsâ superstites saltem scriptorum de scriptoribus censurae essent, in quibus amissis sane immane damnum tempora nostra patiuntur. Barbari nos sumus, Linguas, quibus humana et divina Sapientia omnis composita est, aerumnabili, ut ille ait, labore addiscere cogimur, cum ad intelligentiam rerum devenimus, jam in alium omnino Orbem delati videmur neque hoc alia magis de causa, quam quod nullo praeeunte nobis ipsis judices ignotarum adhuc scriptionum esse compellimur. Haeret hic cursus studiorum, atque ut bonum eligamus unum et simplex, innumera sequiora et legere et discere necesse habemus. Quae res in studiorum priscorum disciplina longe alia fuit, notatis videlicet iis, quorum probabilis usus et ratio non erant, laudum titulis contra insignitis, quibus res praeclarae et scientiâ accurratiore dignae comprehendebantur. Quae cum ita sint, neque a quoquam cum bono sensu secus censeri possit, nonne optime et praeclarum ingenium tuum et operam diligentem collocâsse dicendus es, qui ex recentium scriptis doces nos compendio eas notas, quibus judicium de quibuslibet summorum auctorum locis sine ulla molestia proponere possimus? Ut videlicet labore et industriâ nostrâ de omnibus posteri melius et strictius sentire possint, redemto diuturno sudore per exiguum nostrum. Scio non defuturos neque jam deesse, qui rem levem futilemque censeant, quicquid hujus elaboraveris, vel in posterum etiam elaboraturus sis; verum ii homines neque harum sunt litteratum, et humanitatis nomen nomine solo praeferunt, dum studia liberalia lucro et ambitione metiuntur, re vero ipsâ sapere nihil aliud possunt, quam quod ab liberalibus litteris alienum est, quas non attigerunt

ipsi, et ut alii vel non tangant, vel tactas deserant, omnem lapidem pro se singuli et in universum omnes movere non desinunt. Eos ego superciliosos et crudissimae Eruditionis viros cum magna auctoritatis ipsorum praefatione interrogari abs Tevelim (quoniam non minus dextrum in defendendis, quae jam docueris, quam in docendis quae defendenda arbitreris, Te fore et esse existimo) Ecquid sciant aut fando modo audierint omnem eruditionis summam in monumentis Antiquitatis positam esse? Si concedant hoc, cur ea quam optima, emendata, illustrata, distincta, judicata, censita quam diligentissime, nos legere velle pati nequeunt? cur solos illos, tot vanioribus horum contemtu laudatis, vitilitigant, incessunt, denique exsecrantur, et devovent, qui ad posteros, quantum in ipsis est, fontes omnium doctrinarum limpidiores traducere cupiunt? Cur inutile hoc studium censent, quod litterarium, hoc est circa apices Elementorum pugnans, summâ injuriâ dicunt, cum sine eo ne unam quidem paginam verae doctrinae assequi valeant; ad quam juvandam atque illustrandam quod attinet, sane summo studio laborandum est, ne lateat posteritatem, modo tam iniquis hominibus ulla restet? Quod si adeo absurdo judicio et ingenio mortales reperiantur, qui negare ausint, quicquid hodie scimus priscorum nos libris debere; Age illi cum eximio ingenio Viri linguarum principem Hebraeam, Graecam conditricem humanarum disciplinarum, Latinam excultricem et traductricem e memoria hominum exstirpent, dedant vero sese deinceps cum vulgo asseclarum suorum aut divinis aut humanis quibuslibet litteris; hîc vero ut in cathedris, suggestis, pulpitis, principumque adeo ipsorum Dicasteriis, regnent, videbunt certe, si Diis placebit, se satis opulenter de suae doctrinae succo instructos.

Vides, Doctissime Meisnere, quo me libelli tui dexteritas deduxerit, qui cum usum Notarum ad sententias distinguendas et scriptorum pretia digerenda priscis usitatarum, ita illustret, ut in eo genere simile adhuc nihil prodierit uspiam; merito penitius nos ad aestimandas laudes tuas introducere debuit; quae sane in hoc non absolvuntur, ut levium Elementorum apices diribant; sed quid nigrum, quid album sit, eo generosius et fidelius perpendere jubent, quo melius deinceps judicium nostrum per haec arguta compendia palam facere poterimus. Macte ingenio studiorumque hac tuorum excellentiâ, et tene callem hunc Virtutis egregiae, quae no non praesentium modo utilitati, sed futurorum etiam mortalium emolumento desudet, Tibi laus aeterna jam decus illud spondet, quod etiam eminus videns facile Lemurum assultus, facile Invidiae Livorem, facile denique Inscitiam et Impudentiam contemnes, securus in publico hoc Europae tumultu de tranquillitate morum et animi tuorum, partâ per eas litteras, quarum interior cognitio Te divinis illis animatus quotidianum collocutorem sistit, quae receptae

jam DEO, jam multa secula compositae, monumentis tamen divinorum ingeniorum posteritatem suam suas scientias, ab sese inventas, excultas, et translatas, docere non desinunt; quin quicquid sanctum, sacrum, Justum, salubre, decorum, pulcrum, honestum, utile, denique quicquid ullo nomine commendabile scire mortales Omnipotentia voluit, libris nobis aureolis propment; quibus ut gratias aliquo modo agamus; age se ducti a Fortuma lubricis et futilibus muneribus, um illis gratissime conversemur, illis vere candidis, vere probis animabus; cumque ex longa et quotidiana cum illis collocutione, tot divitiarum et deliciarum, quot omnium seculorum in litteras redacti thesauri ferunt, compotes et intelligentes facti fuerimus; audeamus et ipsi vestigiis earum insistere; et conscribamus libellos semper-victuros, semper memoriam nostri gratam acceptamque nepotibus praestituros; quorum felicissimos eodem ducamus, et post fata corporum in animis eorum viventes, mereamur et nos quandoque iis accenseri, quos extra omnem contemtus aleam positos admiramur, et eo pressius laudamus, contentiusque sequimur, quo vecordiore odio ab improbis imperitisque hominibus incessi eorum, memoriam videmus. Huc cum Te mecum studia nostra communia ducant, jamque tam nobile et selectum bonae mentis et ingenii perfelicis pignus, quale hunc tuum libellum merito tuo ipsiusque laudamus, dederis, turpius putes non cepisse, quam tanto principio defuisse. Livor ipse, sine quo pergere minime poteris, testimonium incomparabile praestantiae Tibi tuae dabit, aderitque laudibus tuis, dum opprimere eas nititur, scilicet ut multis tuae virtutis hostibus, quam bene agas, ex eo clarius etiam cognescas, quod malis imperitisque integritas et doctrina tua exosae esse incipiant. Vale, Vir Doctissime, meque tardae scriptionis excusa; Salutem plurimam Clarissimo Viro et penitarum etiam litterarum consulto, Wolgango Seidelio vestro, plenis votis asscribo. Scriptae Lipsiae a. d. Cal. April. M DCC XXII.

Georgius Remus JC. Eidem.

ADvenit tabellarius hesternâ die sub noctem, Vir Clarissime Doctissimeque DN. MEISNERE, qui mihi tuas reddidit, et una libellos eximios, ex optimis auctoribus collectos, inprimis TULLIO, eloquentiae Romanae fonte, mananti, laudem magnam meretur hic labor tuus: Teque omnium favore dignissimum esse, evincunt satis superque cum industria tum judicium accuratum perpolitumque. Tibi ego, quas agam gratias, vix repperio, et eo magis hunc amorem tuum amo [gap: Greek word(s)] , quo calidior est affectus in me ignotum et immerentem tuus.

canit vetus vates. Id Te factitare video. Verum cautio Tibi esto, ne ea tribuas transcribasque mihi, quae me pudor meus agnoscere vetat. Meo me pede metior ac modulo; veneror magnorum Criticorum scripta, corumque vestigia tantum non adoro. Fasciculum, quem Ampliss. Senatui inscripsisti, curavi DN. Consuli, uti moris est. Is ad Senatum crastinâ referet, neque aliter potest. Tabellarium frustra expectare nolui. Responsum sequetur, et quicquid decreverit Senatus, faxo, recipias, muneris, sive munusculi: Boni consules. Et, [gap: Greek word(s)] . Perge bonis oscinibus ejuscemodi commatis plura dare. Dn. BARTHIUS hac Panegyri Francofurtensi magnae et reconditae eruditionis opus, ac thesaurum dedit in vulgum. [gap: Greek word(s)] . Vale quam bellissime, Thespiadum ocelle, Phaebi decus, bonarum litterarum columen: Tibique persuadeas velim, nil non Tui causâ me velle. Senatui commendabo libellos tuos datâ primâ occasione. Norimbergae, XIV. Cal. Maji, M DCC XXIV.

Heinricus Gebhardi JC. Eidem.

UTrasque literulas tuas, Vir Clarissime et Ornatissime, accepi ac munuscula, quae Illustribus ac Generosissimis Dominis RUTHENIS Junioribus inscripsisti atque misisti Chartacea, ipsarum Generositatibus per amanuensem meum (quandoquidem propter absentiam ipsemet non potui) tradi curavi: Nec dubito, quin ipsis honorifica haec dedicatio pergrata fuerit. Caeterum cum hactenus ab aula nostra fere semper abfuerint, castra hinc inde ac rem militarem speculantes, in hunc usque diem occasio mihi hac de re cum ipsarum Gen. colloquendi pene nulla fuit. Faciam autem etiamnum ac primum, quod potero, moneboque, ut gratos se memoresque exhibeant, sed et meo ipsius nomine pro munusculo mihi tranmisso gratum me propediem experieris. Vale, Dabantur tumultuante calamo. XXII. Decembris Anno M. DC. XXIII.

Casparus Barthius Eidem.

LItteris tuis eâ copiâ responderem quâ soleo Amicis, qui nequaquam tali officio parcus sum, mi optime et amicissime MEISNERE, si tuas res praeter esset: Typographorum Francofurtensium operas et Tabellarium vestratem: Quorum illi non pro spisso urgent, si quid a me semel promissi extorserunt. Iste semper prius fere abiturit, quam consedit hic. Mitto tuis [gap: Greek word(s)] . Quid faciam? Non alit er jam sapiunt Musae nostrae. In tuis omnia pulcra, praeter brevitatem Notarum, quibus cur non tantum indulsisti, ut ipsae aequarent librum spatio, et nos tuam clarius eruditionem conspiceremus? Rescribi a Te exoptem omnem rerum vestrarum statum. Fieri enim facile potest, ut fasce

librorum uno, qui ad Corpus Poeticum faciunt, quod sequenti aestate, [gap: Greek word(s)] , promulgaturus sum, onustus ad Vos hac hyeme veniam. Quid pretii vita vestra ferat, quid renutet. Hîc omnia cara sunt, ut Eucliones pene fiamus ex alioquin minime adstrictis hominibus. Vale et salve. Dominum illum, quem amare Scripta mea ais, meo nomine saluta, quem et aliae causae sunt, quibus amem. Raptim Lipsiae, a. d. X. Sept. M DCC XXIII.

Georgius Remus JC. Eidem.

REdditas non solum meas esse Tibi, Vir CL. et Doctissime, Dn. MICH. MEISNERE, Amice observande: Verum etiam a Te salutem amicam nunciavit Mercurius vestras, homo sedulus ac diligens. Ingratas non penitus meas Tibi accidisse, spero. Apud Amplissimum Senatum hoc quicquid est [gap: Greek word(s)] Te curandi impetravi: Animum vero prae munere magni facies paratissimum, et in Musas bene probeque affectum. Si quid forte post hac in rem tuam potero, id lubens efficiam. Det, largiatur nobis, et Germaniae, communi Patriae exoptandum omnibus precibus ac votis bonum, PACEM JEHOVA DEUS, Arbiter et Sequester pacis atque belli! Annonae tunc quoque copia facilior fuerit, ubi arma ponent, qui hodie triumphant. Exardescere vero bellum in Pannoniis, fama est constans. Nos exambire suspiriis ac gemitibus flagrantissimis a DOMINO non desinemus Pacem, uti bonae deae a nobis excoli possint. Vale quam felicissime, ac porro protolle Musarum pomaeria, omni nisu ac conatu. Norimb. VI. Cal. Maji, M DCC XXIV.

D. Michael Reudenius Eidem.

VAlde desidero complementum tui libri, ut eum quibusdam literatis ostendam: Trades itaque meo Genero, qui quamqrimum huc mittet. Princeps noster est Doctorum Virorum amantissimus: At haec tempora, quae infinitos pene belli sumtus postulant, faciunt, ut ipsi minus erga eos liceat esse liberali. Ac fere locum habet illud Nasonis:

Nunc hederae sine honor e jacent, operataque doctis
Cura vigil Musis nomen inertis habet.

Nam dominantur milites ob Rebellium colluviem iterum adsultantem, non nimis tamen metuendam, si conjunctio animorum et virium cum Saxoniae Electore continuetur, si etiam subditi sint pacati, qui ob monetam depravatam tumultum minantur, atque dissidiorum civilium fomitem alunt. Reverendissimo Domino D. Förnero Suffraganeo tuum studium egregie probatur. Si Gymnasium nostrum adhuc in priori esset statu, quo artes professi fuerunt Seculares,

fixam Tibi spondere in eo sedem. Verum hoc tempore totum Regimen commissum est Reverendis Patribus Societatis Jesu, qui nullum admittunt, nisi sacris suis initiatum: An semper bono Studiosorum, alii judicent. Raderos, Schottos, Pontanos, Scribanios hîc nondum vidi. Tu vero mitte unum et alterum exemplar libri: Non dubito, quin occasio se sit oblatura, quo e pulvere scholastico, et squalore emergas, atque superatâ invidiâ, praemia consequaris, quae tua eruditio meretur. Vale Bambergae XX. Aprilis Anno 1622.

J. Seussius Eidem.

CLarissime atque Doctissime Vir, Amice dilectissime, Strenas tuas, sic enim Doctissimos libellos nomino, recte accepi, pro iisque magnas ago gratias. Non tamen mihi fuere hi tui libelli ignoti, quippe mihi jamdudum a Nobilissimo Domino BARTHIO, filii instar dilectissimo, quo hoc tempore Germania non habet doctiorem, donati. Utinam Tibi pro hoc tuo in me affectu multum commodare atque gratificari possem. Sed vides, in quae tempora miserae nostrae Musae inciderunt? approbationem autem meam, si qua est in me, requiris de tuis doctissimis opusculis. En habe:

Quod de Meisnero CASPARUS BARTHIUS olim.
Judicium scripsit Indiciumque tulit,
Approbet hoc etiam cur non quoque Seussius? ARA
Quod THUS SUB PRISCA, Barthius ipse probat.

Repono pro tuis Strenis Musas meas inclusas, atque ad omnem tuam voluntatem, me Tibi totum offero. B. V. atque S. Vir Clarissime. Scripsi Dresdae XIX. Januarii Anni M DCC XXV.

D. Michael Reudenius Eidem.

OPtime consuleres studiis et famae tuis, Eruditissime MEISNERE, mihique amicissime, si Lipsianum Stylum non solum phrasi, quod bono cum successu facis, exprimeres, sed etiam istius admirandi Viri imitanda proponeres divinam mentem, et egregia facta. Cur enim diutius pateris cineribus obrutum latere ignem, qui in flammam adsurgere, coruscare, et fulgore invidiorum oculos perstringere dignus est? Pulvere quotidie inquinari scholastico, pedorem devorare puerorum, includi ergastulo, ubi (ignosce liberae loquutioni)

quis nisi terrae filius, aut vile mancipium aequo animo sustineat? Versentur, et consenescant in tali vitae et laborum genere ii, qui capita erigere altius a mediocritate sui ingenii vel supinitate prohibentur. Tibi natura dotes largita est eximias,

et invidendas, quas curâ auxisti magno faenore, ut nisi eas dispergis largâ manu in eruditorum orbem, nec satis gratus sis DEO, a cujus benignitate profluxerunt; nec sufficienter inservias proximo, qui talium indigus.

Syntagma tuum nimis gratum fuit Reverendissimo et Excellentissimo Dn. D. FRIDERICO FORNERO, Suffraganeo, atque Clarissimo JCto BARTHOLOMAEO MAHLERO, exquisitiorem quoque literaturam docto: Cujus filius egregius juvenis nuper e peregrinatione reversus est domum, ab ERYCIO PUTEANO insigni testimonio commendatus, in cujus aliquandiu vixit conturbenio Lovanii.

Perge igitur obsibilantium vocum remoramperrumpere, et cordatis, ac iis, qui supra vulgum, principibus Viris placere, atque confide non tantum de fama honesta, verum quoque de Patronis. Quamprimum se dabit occasio, exemplar tradam Reverendissimo Domino THOMAE Abbati, Monasterii PANTZ, Religionis D. Benedicti, qui talibus quoque studiis amoenioribus solet dare aliquas horas, iisque suaviter temperare ordinis sacri rigorem. Exhibui quoque Societatis Jesu Patribus, qui gratias habent, mallentque teipsum videre et alloqui.

Censura, quam paginâ 105. egisti, Te supersedere potuisse censet non nemo, cum heterogenea sit, et neque ad complementum, neque ornatum libelli aliquid momenti adferat, id quod veniâ tuâ dixero. Nôsti in libera Republica, qualis est literaria, liberas oportere esse linguas.

Vale; et ansam respondendi, si placet, arripe quam primum. Bambergae X. Julii M. DC. XXII.

Augustus Buchnerus Eidem.

PRo gemino munere, Doctissime MEISNERE, geminas Tibi ago gratias, id est, magnas. Et quidni agerem, quum non modo voluptatem illud singularem, sed et mille fructus lecturo se allaturum promittebat? Sane tres quatuor paginae leviter saltim mihi inspectae nil nisi rarum, exquisitum, doctum ingerebant. Ut de paucis illis totius operis ingenium haberem cognoscere. Quod nemo legat, quin se doctiorem fieri lubens fateatur. Jam quid gratius, quid jucundius mihi contingere poterat, quam vel SCALIGERO disputanti interesse, vel BARTHIUM audire disserentem? Quorum alterum admiror unice, alterum vero amo. Et profecto ipsa novitas quem non moretur atque afficiat? Quare gratias Tibi merito ago pro isto munere, et magnas quidem, quod requisitum penitus ac selectum. [gap: Greek word(s)] jam aliud non habebam praeter Panegyricum meum: Eum igitur mitto; tum ut legas, tum etiam ut censeas. Alterum exemplar

ad illum, cui inscriptum est, recte curabis: Simulque eum officio sissime a me salutabis: Sed etiam me excusabis, quod non addiderim literas, quod pervolebam certe: Sed negotia non permittebant, et tabellarius quoque valde properabat. Interim hoc sibi certo persuadeat, velim, me ejus et amatorem esse ingenuum et cultorem virtuti et eruditioni ejus semper devotum. Praefestino Wittebergae ad d. 11. Maji Anno M DCC XXII.

J. Celdus Corbonarius Eidem.

TUas accepi, negligentiae accusantes me, et mutatum quasi insanum quantum ab illo ante Nuptiarum vincula. Vellem parcius. Verum audi, quod verum est. Non ita assiduus ego in vallibus muliebribus sum, ut hinc plane desertum eam vestros Montes. MUSAS dico, quas perquam adhuc placere ut videas; ecce nomenclaturam hîc habe Sponsarum mearum domum non ita dudum deductarum.

Atque utinam tuam quoque Sponsam (cujus tamen Tu ipse Pater es) CICERONIS RITUS brevi videre nobis sit, nostris jam nominatis adjungendam et suaviter suaviandam. Video vero, Tibi magis seriae alias rei hos Ritus et Flores magno selectu decerptos colligi, tantum [gap: Greek word(s)] tui etiam in hanc Virginem amoris, quam illi [gap: Greek word(s)] non amant, sed vitiant, CICERONIANI tamen, monstroso vocabulo dici affectantes. Sed vos Ciceronipetas. Ciceronicolas, Tulliastros, Ciceroniastros! Tantum abest, ut veri amoris fructum fruamini, id est, ut succum et sanguinem ab illa Musa ducatis, ut ne veros colores et Veneres in illa amari dignas unquam dijudicare habeatis. Tu vero ingenii tui flammam, quam adeo rutilantem novimus, ut exstinguas eam potius quam compescas, nobis laxare perge, et latos et laetos Authorum campos pervagatus, quas rariores Veneres curioso mentis oculo elegans formarum spectator Tibi notâsti, in totius orbis theatrum producere ne fuge, securus quotidianarum formarum constupratorum, et spurcitiei strenue litantium. O vos Speculatores! ubi statis? Histrioniam exercetis, et personas sumitis, quas nimis indecore sustinetis. Sicne oportet extra ordinem censendos in ordinem cogere, imo extra omnem paene ordinem projicere, et in numero ponere, qui excerpi omnino merentur! O tempora! ô mores!

Interea Tu bene compositae mentis et vere Musici hominis signum edis, dum vel quovis Terrarum eligis vivere, quam rixis et turbis misceri. Macte hac modestiâ. Haec enim illa est, quam Philosophia nobis imperat, et omni Philosophiâ augustior coelestis disciplinae autoritas, quae tali Sacramento milites suos consignavit, ut Patientiâ armati quotidie cum hostibus suis experiantur. Generosos

etiam milites sic imitari videris, qui non gementes Imperatorem sequuntur, et suis viribus freti eundem intrepide ita alloquuntur: Quocunque transscripseris Imperator, eo et pareo, daturus operam, ut vel imum ordinem honestem. Sed Tu strenue perge, laboris tui Musici fructum certe laturus. Quem illum? Placebis melioribus, et queis CORCULIS esse datum est. etc.

Joh. Weitzius Eidem.

CLarissime et Praestantissime Domine MEISNERE, Fautor et Amice plurimum honorande! Quid quaeso, me esse hominis existimas, qui tam humane et benigne a Te provocatus tam sero ad hoc scomma scriptionis mutuae pertrahi me patior? Noli sinistri aliquid suspicari, quasi hoc factum tui contemtu sit? abominor enim et detestor medullitus hoc in humanum vitium; atque alias vel ad nutum alterius mihi calamus in manu. Et Te, adeo mei amantem, adeo candoris nivei Virum, insuper habeam, nec responso digner amicabili? Absit! Verum si [gap: Greek word(s)] veram vis causam, ingenue dabo. Cum raro huc tabellarii a Vobis commeent, per quos tuto rescribere potuissem; distuli responsum meum, et quidem distuli invitus, ob tantum temporis intervallum. Et quanquam Marcardus semel atque iterum mihi aures vellicavit, et ad scribendum impulit, quasi commode meae ad Te literae Sleusingâ perferri queant: tamen nimis longae mihi istae sunt ambages visae. Monui interim discipulos meos, WALDENFELSIOS, ut, si a matre advolaret Pegasus, me monerent. Ideoque has meas Lichtenbergâ accipies, nisi animi fallor. Si Tibi notitia intercedit cum Bibliopola Erfurtensium, Joh. Bircnero; per illum rectissime mutuae nostrae curari possent. Si vero commodiorem et compendiosiorem nôsti rationem, eam mihi velim a Te monstrari; et faxo, ut nihil jure in me desiderare possis. De GEMMULIS vero tuis et COROLLIS quid sentiam, quaeris? Mi MEISNERE, palpo Te non percutiam. Estne Tibi notum Glycerae Coronariae nomen? Illa, in conficiendis sertis et coronis, eâ fuit arte et industriâ, ut cum ea Pausias pictor de variandis coloribus certamen instituerit. Nihil illa vero ad tuam odoratam messem, quam plena falce ex uberrimo CICER ONIS viridario demessuisti. Quid etiam? Dum micantissimos et fragrantissimos illos flosculos collegisti, non tibi Lauream, quernam, aesculeam, gramineam, vel aliter frondeam et virescentem, sed immarcessibilem et aeternam coronam texuisti: Ita ut veteris legis XII. Tabb. elogium meritissime Tibi competat: QUI CORONAM PARIT IPSE, VIR TUTIS ERGO ARGUITUR. Me vero quod tam amice publice compellâsti, ecquas Tibi gratias dicam; habeam,

ac referam? Nullas sat possum. Itaque voto obsignabo: DEUS Tibi benedicat et faciat, et suâ copiâ meam sarciat tenuitatem et [gap: Greek word(s)] , adeoque longaevitatem donet atque indulgeat, meique amorem florentem conservet! Gothae [gap: Greek word(s)] , Anno M DCC XXIV.

Matt. Berneggerus Mich. Virdungo.

SAlve plurimum, Vir Excellentissime, Fautor observande! Cum anno superiore in Austriam patriam meam iter adornâssem, supremum valedicturus parentibus meis prope octuagenariis, omnino constitueram in reditu cum alias urbes celebriores, antea non visas, invisere: Tum praecipue Noribergam, et quae mihi Noribergâ major est, Altdorphium vestrum adire, teque, quem vel non visum colo, suspicio et admiror, coram complecti. Verum hoc totum consilium meum, etsi scholarcharum suffragio jam comprobatum, interverterunt mei collegae, dum novo me munere in hunc annum onerârunt potius quam honorârunt. Quanquam ut aequiori animo domi manerem, fecit Bohemicum incendium sub id temporis exortum, quod vicinam etiam Austriam correpturum dicebatur. Haec eo commemoro, Vir Clarissime, ut causam perspicias, ob quam tuis literis ad exitum Martii, superlore anno redditis, nihil tum responderim, viva ipse epistola futurus. Duo fuerunt illarum capita, quae nunc quoque repetis. Deutroque sic accipe: Galenicum in mea Bibliotheculâ, quod sit [gap: Greek word(s)] , nihil esse. Emi abhinc biennio bibliothecam D. Israelis Spachii, quae quondam fuit Ludovici Rochefortii, Medici et Consiliarii Ducis Sabaudiae, in qua rara multa: Ex manuscriptis veteribus mathematica et historica, nihil medicum, praeter pauca quaedam Hippocratis, vetustate paene consumta, et lectu difficilia, quae typographo cuidam Genevensi, qui meditatus editionem Hippocratis, donavi. Quod exemplaria nostri Agricolae nondum exhibita, ex eo disce mecum, quod quidem haud dubie jam ante nôsti, paene totam, atque adeo plane totam bibliopolarum et typographorum nationem esse nequeam. Cum Heidenio darem excudendum commentarium tuum, pactus sum et honorarium et exemplarium certum numerum, promisit utrumque illud cum conditione si feliciter distrahat librum, hoc etiam sine conditione. Cum ex mercatu Francofurtano rediisset, et de redditis exemplaribus inquirerem, quibus literas etiam adjunxi, neminem e vestratibus, cui daret, adfuisse dixit. Monitus deinde tuis literis, cum denuo rem urgerem, vix 20. aut ad summum 30. exemplaria divendere se potuisse respondit, et ob acceptum ex hoc libro damnum quicquam se daturum negavit: Imo nisi mihi civi suo parceret, apud Magistratum de refundendis sumtibus postulaturum fuisse. Quid facerem? ne mea, quam interposui, fides periclitaretur, offero pecuniam

redimendis exemplaribus viginti: Haec denique dat (et nunc mitto) sed illam non accipit, credo pudore non servandi pacti adductus. Cum in fine sermonis addidissem, velle me omnia quae adhuc habeat exemplaria, eo pretio quod ipse expenderit, ab ipso redimere, et postea mutatâ libri facie, ac nonnullis additis ad calcem, eum vendibiliorem reddere, aliique bibliopolae committere, noluit. Ex quo ipso, ut et aliis argumentis, mendacium esse conjicio, quod de accepto damno queritur, eludendi pacti causâ confictum. Quaeso tamen, inquire per vestros bibliopolas an ita sit. Nostri enim ita conspirant, ut eorum operä nihil expiscari possim. Etsimeum, hominis obscuri scriptum non expeti facile perspicio: Tamen quia tuum nomen in omni regno literario clarissimum est, librum tuum, ejusque beneficio meam appendicem sic abjectam et invendibilem jacere, mihi persuadere nullo modo possum. De bibliotheca Dasypodii quod quaeris in alteris tuis, eam annis ab hinc quinque vel quod excurrit, emi florenis 150. sed libatam curiosâ ac paene dixerim furace scioli cujusdam manu, quae mihi tamen ex inscitiâ potius quam incuriâ intactam reliquit nobilissimam partem, scilicet MSS. Graeca, ex quibus pleraque [gap: Greek word(s)] : Quorum editionem adornâssem, si quod animo votoque destinâram, studio mathematico, quod inde a puero me cepit, ultrâ vacare licuisset. Nunc praeter expectationem, ac fortassis etiam invitâ Minervâ, ad Professionem historicam admotus, admodum raro mihi licet ad suavissimas illas Musas oculos retorquere. Jubilaeum Argentoratensis Academiae et in eo meam qualemcunque oratiunculam forte vidisti. Contra Jesuitae Molsheimensis Academiae vicinae, ut est solitum inter accolas odium, duo virnlenta scripta dederunt in lucem, quorum in priore nomini meo parcunt: In altero vero me Satyricum, Sycophantam, Calumniatorem vocant, qui Papae regnum fraudibus coaluisse dixerim. Etsi vero haec talia fortiter contemno, praesertim cum ne verbo quidem vel mihi vel aliis errorem demonstrent: Tamen et amicorum rogatu, et superiorum prope jussu tacere vetor. Itaque pontificiarum fraudium unicum specimen, hoc est, e mari guttam daturus, caepi refutare quae et Baronius in Annalibus et Turrianus peculiari contra Vergerium libello, et Tursellinus denique in historia Lauretanâ, omnes Jesuitae pro Idolo Lauretano stabiliendo produxerunt. Si quid habes, quod huic argumento serviat, ut mecum, Vir summe, communicare digneris, obnixe rogo. Red maturato opus est. Cetera, valeo (nam et hoc scire cupis) mediocriter. Teque optime et Reip. literariae diu superstitem esse animitus opto. Dabam Argentorati A. D. 1619. 8. Jan.

Idem Eidem.

EXcell. Virdunge: Fiducia benevolentiae in me tuae, pluribus experimentis mihi perspectissimae, commendo tibi, qui has exhibet, Dn. Gabrielem Haasium, Argentoratensem, Phil. Magistrum, olim discipulum meum et in classe nostra suprema, et privatis in collegiis: Nunc amicum percharum. Patrem habuit ex ordine Quindecim virali, magnae apud nos autoritatis. Ipse magno studiorum amore tenetur, quae non potest, pro eo ac cupit, inter suos ac in his amicorum, temporis furum, interpellationibus tractare: Itaque secessum quaerit in vestrâ Academiâ celeberrimâ; praecipueque Tibi, quem et publicâ famae voce, et meo praeconio tantopere commendari toties audivit, innotescere cupit. Sine quaeso, ei patere summae doctrinae tuae fontes, et quod quidem citra incommodum tuum fiat, ope consilioque studia ejus juva et dirige, adeoque praesta, ut sibi meam commendationem profuisse sentiat. Pluribus haec rogarem, nisi de promtitudine tuâ in promovendâ studiosâ juventute mihi constaret optime: Nec etiam inopia temporis prolixiorem epistolam scribere sinit. Bohemicum incendium, quod vicinam etiam Austriam patriam meam corripuit, ut primum fuerit restinctum, constitui (quod et antehac scripsisse puto) meos invisere, et in reditu te invisere; ut, quem absentem colo suscipioque, praesenti quoque veneratione complecti queam. Deus Te, summum virum, Reip. literariae bono, diutissime salvum florentemque servet. V. Deproperabam Argent. 3. April. 1620.

Idem Eidem.

SUb mercatorum vestratium e nundinis nostris abitum aliquammultas ad va, rios epistolas scripsi: Tuam autem humanissimam, in Thermis Würtenbergicis, praesente tum Grutero, redditam, in finem usque rejeci, ut aliis scriptionibus defunctus, prolixius ad eam respondere et animum amore tui prorsus aestuantem in verborum liberiora spiracula solvere possem, sed res contra vertit. Nam cunctatione nimiâ et avocamentis quibusdam est factum, ut vix haec pauca deproperare licuerit. Irritâsti prorsus aviditatem meam injectâ mentione orationis tuae de Idololatria Nov-antiqua, ut non possim conquiescere quin habeam. Itaque summopere rogo, ut eam, quantocunque pretio, a me bonâ fide reddendo, alicunde erutam aut mittas, aut certe describendam cures. De commentario in Agricolam bono animo esse te jubeo, apud bonae fidei depositarium est. Ut primum hisaevi et rei cumprimis literariae infesti venti ponent, faxo, si vixerout lucem aspiciat. Quam in rem officina Riheliana jam promisit operam suam. Ad priorem enim illum typographum, in quem olim malâ quadam fortunâ incidimus,

hominem nihili, redire non placet. Vale, Vir summe, et me tuum illum, qui et ipse ab usu thermarum sic satis valeo, porro, quod facis, ama. Argentorati 13. Jul. 1626.

Idem Eidem.

S. P. D. Vir summe, Fautor et Amice honoratissime: Sub finem Julii proximi literas tuas accepi, quibus Agricolam tuum repetis. Eum nunc demum, quod nulla prius occasio exciterit, ecco mitto. Facerem id perinvitus, si superesset ulla spes propediem rediturae pacis, ad quam bibliopola me semper rejecit. Si isthic inventus fuerit qui excudat, mihi vel potius Reip. literariae vehementer gratulabor de tam eximio opere, cujus precium ex comparatione nugacium meorum aestimare magis disco: Quae ipsa tamen audeo subjicere oculis tuis, non facturus, si magis judicii tui, quo vales acerrimo, metuerem severitatem, quam de benevolentia et aequanimitate confiderem. Addidi quae desunt ad ea, quae pridem Excell. D. Hofmanno misisse memini. Eum ex me, quaeso, perofficiose saluta, et porro quod facis, ama semper-tuum Berneggerum. Scr. Argent. [gap: Greek word(s)] 12. Sept. 1631.

P. S. De publicis scriberetutum satis non est. Utrumque bene, ut hoc rerum statu, nobiscum agitur: Etsi scimus, famam in majus omnia extollentem, e longinquo de exitio nostro mentitam. A vicino Lotharingo aliquid periculi imminebat: Sed jam, nescio qua causa, paratus iste omnis in ventos abit.

Joannes Heringius, Oldenburgô-Phrysius, Eidem.

EPistola tua, Vir Clarissime, gratissima mihi fuit precioque numario carior; longeque suavius accidit, quod inter doctorum chartulas et hanc amicam manum mentemque reperio. Hortaris ad Honoris, Diligentiae ac Modestiae fastigium fideliter, quibus omnibus Tu litâsti maxime: Ultimae in primis virtuti, dum me ab hisce non tam meis qu... aliorum [reading uncertain: print faded] dehortaris laudibus. Ingenui ac cordati id semper in ore moreque habere solent, ut, ex Fabii dicto, erubescant etiam, cum ab aliis laudantur. Sed quicquid factum, certe fictum nihil adhuc opinor. Tali quidem modestiae velo obtegere solemus ea, quae a summis in doctrina Viris, superioribus aut aequalibus attribuuntur; sed inscius sum an ea, quae ab inferioribus scientiaeque adhuc avidis? Liberiore igitur inposterum jure tecum (quando aliter non vis) agam ac parciore. Siquidem dicente Euripide,

Venerari igitur, ac amare pergam, quod satis. Ceterum his diebus praesentem J. P. Parei libellum Nobiliss. Dn. Remus legendum transmisit. Paucula legi, sed quoniam ad Senatum Criticum Provocatio est, cujus tu non minima pars es, censui negotium illud judicio tuo committendum. Volui tamen nec id sine responsione ad priores literas. Video Tibi placere, quod a vegeto animi corporisque robore Frisii dicti sint quasi Frisch. Sed vereor, ne allusio magis sit, quam originatio. Placet tamen, quod eos ex tractu Orientis Septentrionali in haec loca, cum ceteris Teutoniae populis venisse, autumas. Jam vero constat, Mysas, Phrygum accolas, seu finitimos una quoque emigrâsse; et nunc Misniam incolere, Saxonice Myssen dictam. Praeterea, nec id obscurum, Borealibus sive Septentrionalibus gentibus plurimum accidisse ut origines suas ignorârint, teste Strabone l. 4. Quare rei veritatem magis sequendam esse, et hos similiter nomen regionemque mutâsse, credendum. Retinerem itaque ob alias quoque rationes libenter meam (salvo si posset fieri aliorum judicio) deductionem a Phrygibus; effoeminatos quos quidem appellas. Sed nec hoc obstat: Scimus enim a quibus praeter alias gentes, famosissimi Romani originem deduxerint, longe confusiorem; a pastoribus, militibus, nebulonibus, vilissimisque ac promiscua hominum colluvie. Florus etiam lib. 1. c. 1. addocet, et transmarinos tunc Phryges adfluxisse. Sine dubio reliqui alio. Qui quoque volunt duplicem esse Phrygiam, ut sic istud de alterutrâ tantum intelligatur. Ultimo et simile aliquid confirmat. Reinerus enim ille Reineccius in Comment. de Saxon. Origin. p. 6. et 7. indicat, haec nomina: Sacae, Saxae, Saxones, Sassones, eadem esse, gentemque candem. Et quem latet, ait, vocabulum idem dissimilibus non modo populorum, sed et autorum prolationibus, et Scriptionibus variari? quem latet saepenumero accidisse, ut gens una in regionibus diversis consederit? v. g. Daae, Dai, Davi, Daci, Dauciones, DANI. Item, Suevi, Suebi, Suobeni, Sueones, SUECI, Suedi, Sitones, Suitones, et similia, re et veritate sub eandem derivationem cadere; pluribus idem addit. At quae non solum enunciationis, sed et sedium diversitas? Quibus cum aliis a me adductis fundamentis consideratis, constare adhuc puto adsertionem meam: Phrysios a Phrygibus deduci posse. Similem quoque variationem in adpellatione montis Vesuvii factam docuisti ad Florum; et quoque in nominibus Parthorum Regum monstrat J. Lipsius ad lib. 2. Annal. Tacitipag. 78. 79. qui etiam lib. 13. Annal. meminit Phrysiorum ducis cujusdam, nomine Bojocalus. Quod etiamnum corrupte populares mei retinent: Et sine dubio est Bojock nostrum contractum Boicke. Hinc nomen adhuc frequens Haie Boickel,

Latine, Hajo Bojocalus. Sed, his omissis, aliud subvenit, ut quoniam cum Teutonica gente haec simul erupit, Germanico-Saxonicum forte sit illud: Fry isset Land, h. e. Frey ist das Land, contracte Frießland, quasi Fry, oder Freyland, quod libera sit terra vel natio, proprioque utatur jure, ac libertate, prae reliquis insigni; sicut alias Franci, die Freyen Franken, a Frey aut Fry et Ank quasi Frynak. C. Becmanno derivante de Orig. L. L. quod adhuc etiam apud Saxones in proverbium abiit: Einem Frey oder Frank etwas verkauffen, liefern etc. Haec ego volui, amore Patriae. Nisi enim velociter, recentiori adhuc velo, revocaverimus originem horum per diligentem indagationem, eveniet, ut nec ipsam ulterius antiquorum nominum habeamus veritatem, dicente Imp. in Novell. 15 pr. et nesciamus quemadmodum in aliam nomen translatum sit adpellationem ac originem, eod. in simili contestante Nov. 14. 13. Venio ad alteram epistolae partem, in qua medicum istum Timochatem, Regis Pyrrhi et servum et amicum simul fuisse gravate accipis. Putarem adhuc eum in amicitiae ac cotidianae conversationis jura susceptum fuisse, ut hac occasione ductus facilius dominum prodere, ac venenum praebere potuerit, quando tam frequentem sui copiam faceret. Deinde videtur hoc etiam probare locus, a me tum adductus ex Taciti l. 4. Annal. Sumitur in conscientiam Eudemus amicus ac medicus Liviae. Jam vero constat, medicos in famulitio fuisse. Sic Cic. in Orat. pro Dejotaro, Philippum vocat medicum, et simul servum regium; quem adeo dignatus est, ut cum legatis una mitteret. Hinc etiam Suetonius in Calig. c. 8. ex Augusti epistola: Mitto praeterea cum eo ex servis meis medicum. Adde Symm. l. 2. ep. 18. Plin. l. 10. ep. 4. et 22. Quanquam hanc amicitiam non intimam, vel ita stricte e Philosophorum doctrina, sed infimam et communiori vel latiori explicem significatione, pro amica ac cotidiana conversatione, [gap: Greek word(s)] ac frequenti sidelique usu. Haec boni consulas, rogo. Eo enim spectant, ut videas me, ex Platonis praescripto, libenter esse velle [gap: Greek word(s)] , et acquirere [gap: Greek word(s)] ingenium. E Musaeo 27. Novembr. Anno 1620.

Jo. Fred. Gronovius Eidem.

S. P. Clarissime et Consultissime Vir, Domine observande: Vellem, ut velles cum anno veteri finiri etiam cessationem Tuam in eruditissimis litteris Tuis mecum communicandis, utque meam erga Te observantiam, ita Tuum in me Favorem Amoremque renovari hoc imminente; quam Tibi ego Tuisque optimo Reipub. Litterariae ac Tuorum, quae felicissimum decurrere precor. Tu vero fortassis strenam a me expectabas: Et caeperam deplere Permessidos undam, sed nec secessus et otium mihi, nec ea animi alacritas, quam ad largos illius haustus

requiri ajunt et experimur quotidie. Ejus vicem ecce Tibi hic Petri Scriverii ad Dn. Procancellarium Carmen, in quo vir optimus et Doctissimus honoram Tui facit mentionem, contra morem quorundam Lucumonum, qui ex solo aeris tractu aestimare ingenia praesumserunt. Fruere, Amice Magne, in hac rerum omnium rutuba, honestissima Virtutis Famaeque Tuae contemplatione, et ingravescentem venerandam aetatem Tuam conscientiae sanctitate, quando Litterarum aestimia quot horis vilescere magis pergunt, sustenta. Valde scire velim, quid Antestari sit in Poenulo:

POE. Ite in jus, ne moramini. AN. antestare me, atque duce.
AG. Ego te antestabor. Postea hanc amabo, atque amplexabo.

Item apud Cajum lib. 1. Instit. tit. VI. §. 3. ubi ait mancipationem fieri solitam, praesentibus quinque testibus, Libripende, et Antestato. Nam Interpretes mihi hic non videntur satisfacere, et longe aliter utitur Horatius, licet antestari, vulgoque explicant JCti. Exspecto etiam judicium tuum de diversitate lection. MSti Augustini. Salve, Vir Magne, et amorem nostri persevera. Dab. Norib. IV. Non. Januar. A. C. M DCC XXXIII.

Idem Eidem.

CLarissime et Consultissime Vir, Domine et Amice observande: Valetudinem Tuam mutâsse ex animo laetor, (nam in prioribus Tuis ab ea officia Tua aliquantulum inhiberi querebare) utque imitari desinat perfidorum hostium astus, qui paululum recedunt, ut ex intervallo impetu saeviore adoriantur, Deum Opt. Max. oro. Clemens ille Schleichius, cujus mentionem injeceram, Typographus alias sat celebris Hanoviae, Francofurti, Lipsiae est, qui Barthii Adversaria, Gebhardi Crepundia et Catullum etc. excudit, aliaque multa, quibus Humanitatis studiis Viri docti consultum ierunt. Nec dubito, nisi res ejus per nuperam Saxoniae populationem attenuatae sint, facile in se sumptus et laborem editionis eum recepturum. De caeteris quid agas, Tui est arbitrii: Velim tamen publici boni causa accelerare Te tanto monumento litteratum orbem juvare, ne, quod tamen abominor, si quid humanitus tecum fiat, nos isto thesauro defraudaremur. Scis enim quid multis aliis acciderit, tum praecipue olim collegae Tuo Piccarto: In cujus haereditatem quibus est administratio permissa, nihil pensi, ducunt, juvari Rempubl. si id fiat operâ et ex fama hominis. ** Caetera quae sparguntur, incetta, nec digna, quibus charta maculetur. Salve et vale, Virorum et Amicorum meorum Maxime Noribergae, [gap: Greek word(s)] XI. Calend. Febr. Anno M DCC XXXIII.

Idem Eidem.

CLarissime, Excellentissime Domine: Mitto huc tandem promissi fidem serius opinione explens, hanc Rutgersii Variarum lectionum libros. Ignoscat Humanitas Tua culpae, non meae sed ministri Academiae, seu Pedelli cui compingendos dederam. Is hosterno vespere demum, quae ipsius fuit negligentia reddidit. Dum explico locum illum Juvenalis qui lib. III. c. XV. enodatur errore lectione incido in caput praecedens XIV. Ubi aliter rectius mihi de Tertulliani loco sentire videor: Caeteri quoque ejus ornatus, quid non aliud ex aelio mutant? et montium scapulae decurrendo et fontium venae ebullando, et fluminum viae obumbrando. Ultimum corrigit Rutgersius in ebombilando. Quod ego quidem verbum nusquam legi, nisi in Philomela, Ovidio adscripta, ubi apes bombilare dicuntur, pro quo tamen Gifanio placet, bombitare. Verum, est adhuc aliud vitium Tertulliani: Quid enim, scapulae montium decurrendo? An montes liquidi sunt, ut decurrant? Nec adeo frequens, montes labascere, nisi terrae motu concussas. Lego igitur, suum in locum quodque transponens: Et montium scapulae obumbrando, **** et fluminum viae decurrendo. Agit, ut ipse Rutgersius indicat, de vicissitudinibus rerum humanarum, sibi invicem succedentium, et se mutantium. Igitur montes obumbrationem mutant, pro solis nempe cursu, modo hanc modo illam montis partem telis suis incessentis, quae tum umbras gignit. Omnia puto clara. Statii locus adfinis lib. I. in oratione legati ad Eteoclem:

--- astriferum velox jam circulus orbem
Torsit, et amissae redierunt montibus umbrae.

Bernartius: Manifesta corruptio: quid enim umbrae in montibus? l. ex Lipsii libro, redierunt vallibus umbrae. Atqui Statius non dicit umbras in montibus, sed quia montes de se spargunt umbras, cur non umbrae illis rediisse dicantur, quas scilicet de se spargant, non in se habeant? Ut qui syrmate, vel ejus generis vestitu dependulo solum verrit, illud habere dicitur; cum tamen terram id tegat: Ita montes umbram habere dicantur. Atque ut ubi abest syrmate vestitus, ibi nulla terrae opertio: Ita ubi abest mons, nec umbra est, nempe quae monti adhaeret. Haec occasione emendationis Rutgersianae. Quae si tuae Clariss Excell. placuerunt, magis ego in hoc judicio triumfabo, quam Rutgersius in Polyandri aestimio: Sin minus, a T. Exc. aliter erudiri gloriae mihi ducam. In musaeo. Postrid. Cal. April. Anno M DCC XXXI.

Idem Eidem.

SAlve, Clariss. Virorum, Domine et Amice observande: Valde mihi gratulor de conjectura ista tua in Hesychium mecum communicata. Altera ista lectio tenebrae merae, nec cispelleri conati quidem Hadr. Junius, H. Stephanus, Meursius. De utriusque Regis optimi morte fama certa est, Sueciae quidem in acie tribus vulneribus confecti, Bohemiae pestilentiali febri exhausti. Hic mente sanissima, ardentissimis precibus ad extremum usque haltium DEO se commendavit. Joan. Narsius Regis Sueciae Historiographus edidit A. 28. Tragoediam, GUSTAVUM SAUCIUM, quam legi ex commendatione Procancellarii. In ea sub finem introducitur Mercurius consolaturus Proceres et Exercitum, non lethale esse vulnus, jam secundo a Polonis Regi inflictum, haec addit ominosa verba:

Remittitur nunc error alter. Tertium
Cave, cave, GUSTAVE; compesce impetum.
Perit periclis, qui pericla diligit.

In Polonia electum ajunt Uladislaum, post luculentam commendationem, Senatoribus regni factam, a quatuor ejus fratribus consanguineis, Legatis Caesaris et Nuncio Apostolico; qui posteriores ipsum semper decorârunt titulo Haereditarii Regis Sueciae; ut quasi aliud agendo memoriam funesti belli refricarent, et ad illud post inducias integrandum concitarent. Sed istis mortibus multorum spesque metusque a DEO sunt confusa. Qui nostri misereatur. In Gunthero lib. II. v. 595. ubi refertur Historia de Stratoris illius in hostium arcem furioso impetu,

--- parvaque securi
Quam genus hoc hominum serviles gestat in usus,
Subnexam sellae,

Non video, quis sit Strator, nisi de eo, qui vias aggeresque sternit ac munit, sit intelligendum. Deinde, quid et quae illa sella, cui subnexa fuit securis? An legendum, pelli? Expecto quid tibi videatur? Salve, decus ac praesidium meum, et me ama. V. Cal. Decembr. A. S. M DCC XXXII. Noribergae.

Idem Eidem.

AMplissime et Clarissime Vir, Domine et Fautor magne: Vehementer indolui, cum ex Hugio nostro percepi, pertinacem istum morbum tuum iterum Te vellicasse. Video morem ejus, ut perfidiosi hostes, paululum retrocedit, ut ex improviso majore impetu repetat priora castra. Interim aeternum illud

Numen obtestor, quibus possum, votis precibusque, ut in solido locetur rursus afflictissima valetudo tua. Tuque diutius optimo publico nobiscum commorere. Ego in fatali hac ruina etiam sequi pene coactus sum, quo ibat; nihilque jam acerbius, quam quod a Vobis sejunctus Tibi adesse, et constantem tuum animum, in quo velut fatum vires suas experiri de compacto constituit, his otulis intueri non possum. Jacent praeterea studia mea, quando in spe, non diuturnam me hîc habiturum sedem, degens, molestiam convasatos libros explicandi subire nolim. Interim incidi apud Nob. Joh. Ulricum, Consiliarium quondam Archipalatinum, in Mstum Martiani Felicis Capellae, quem, ne nihil agam, cum Hug. Grotii editione conferre coepi. Apparet, si non sit antiquissimus, ex antiquo tamen et probo exemplari descriptum; adeo non unum locum post Grotianos habet elegantius, stiloque Martini convenientius; et in optimis quibusque cum eo conscntit. Non est quidem ille auctor ejus notae, ut multum temporis in hoc sit insudandum, quem barbarum Scaliger, lippitudinem latinitatis vocat Scriverius; interim cum nihil agas, hoc nihil agere, aliquid agere est. De commutatione tam turbulenti status nos hîc, certo scio, pauciora, quam vos habetis. Itaque si quae felicior spei aura vos afflavit, si tantum otii Tibi suppetet, literarum flabro ad me derives. Salve, Vir Magne, et valetudinis Tuae, quae nos simul trahit, curam gere. Deus Opt. Max. Te Reip. litterariae, Academiae, Amicis servet. Scripsi Norimbergae, XIV. Novembr. A. M DCC XXXI.

Petrus Servius Jo. Georgio Volckamero.

GRatissimae mihi fuerunt literae tuae, quia â te; quem vere amo, colo, observo; quia humanitatis et officii plenae, cujus causa me plurimum Tibi debere fateor. De meo libro, quem istic imprimendum te curare velle polliceris, gratias Tibi ago maximas. Ego namque post tuum ab urbe discessum, mutato consilio, nostris typis commisi; cujus exemplum ad Te mittam, si mihi significaveris cui recte dare possim. Mitterem et aliud, quod Cl. Hofmanno peferendum curares; si haberem, cui traderem. Tu haec videris, si lubet, si licet. De Severini operibus gratum, imo gratissimum, est enim opus summâ doctrinâ et selectissimis observationibus refertum. Vale, mi Georgi, meque si amas, ut vere amare scio, de Germanorum studiis ac literis certiorem per literas aliquando facere ne graveris. Iterum vale. Romae XV. Cal. Januarii, ipso die Aesculapio Athenis sacro. A. C. 1642.

Idem Christ. Adamo Ruperto.

SI eae, quibus assidue premor, occupationes Tibi notae essent, facile ipse compos voti fierem, h. e. a Te veniam impetrarem tarditatis mearum literarum.

Urget me vehementer assidua cura Nosocomii, premit Academia, premit aula Pontificia, premunt Patroni, Viri principes, populus; ipsa demum urbs Roma perampla, ea quidem a me, et minorum gentium Medico, quotidie peragranda. Ita me Deus amet, singulo die, singulo decem aestate horas, octo hyeme consumo, in visendis curandisque aegris. Impetravi tamen a meis occupationibus, vel subripui potius aliquid temporis, pervestigandarum Inscriptionum causa; quarum hîc habes fidelissimum exemplum. Complures alias exscripsi, ad militaria munera pertinentia; quas si tibi usui fore intelligam, libenter mittam. Donium iterum per literas rogavi, ut, quas pollicitus erat, Inscriptiones impertiretur, obmutuit; nescio quam ob causam. Tu velim, ut meo Tuove nomine ei scribas, rogesque, si lubet, Inscriptiones, fortasse enim potius Tibi quam mihi, (homo enim ex hypocondriis laborat) eas dare cupit; hîc tamen tu videris, cujus prudentiae omnia committo. Illud vero te rogo, mi Ruperte, ut apud Hofmannum me excuses, si varias Theophrasti lectiones e Bibliotheca Vaticana a me non habet: Codicem enim inde extrahi non licet, nisi peculiari Pontificis decreto; quod et petere minime consultum, et impetrare longe difficilimum: Urgente praesertim bellorum mole. Quos vero eo mitto idoneos amanuenses, non habeo; nec hactenus habui, etiamsi diligenter quaesierim: Illud tamen polliceor, in meque recipio, me neque diligentiae, neque labori parciturum, dum Viro Clarissimo, mihique charissimo gratificer. Valete ambo, meque multum amate: Romae, prid. Cal. Novemb. M. DC. XXXIII.

Idem Eidem.

ILlustrissime et Excellentissime Domine: Fastis Consularibus a prima adolesc entia adeo delectatus fui, ut Sigonium, Panvinium, Golzium, ceterosque, qui in iis illustrandis operam posuerunt, singulari quadam benevolentia prosecutus sim. Hinc factum est, ut anno superiore Volkamero nostro, qui Romae (quae ejus est humanitas) me salutavit, officiique causa adivit, ac inscriptiones rogavit, tibi fastorum illustrandorum causa mittendas; meam operam libenter animo pollicitus fuerim; teque studio ex amore complexus. Itaque nihil mihi potius fuit, quam per literas rogare, ut quas haberet, in uberrimis suis collectaneis, ea de re Inscriptiones exhibendas curaret, nobisque impertiretur: Imo vero cum casu acciderit, ut, cum meae literae a nostro Volkamero Florentinam ad eum perferrentur, is Romam versus itineri se dedisset, coram easdem Inscriptiones eum verbis rogavi; et nuper acceptis Tuis literis. Sed (ut est doctorum hominum ingenium) pluribus non fuit opus, contendere; promisit statim, spopondit, recepit, se, cumprimum aliquid otii ab occupationibus impetraverit, eas exscripturum, mihique,

ut Tibi perferendas curem, missurum. Ego vero omni studio ac diligentia curabo, etiam per amicos, ut quae Romae effodiuntur, Inscriptiones, describam omnes. Tuinterim, V. C. incumbe toto pectore in eam curam, ut nobis gestientibus exornatos industria tua, perfestosque illos exhibeas. Vale 17. Cal. April. M. DC. XXXIII. Sero quidem literis tuis respondeo, quia sero, Idib. nimirum Martii, et mihi redditae. Iterum vale.

Idem Eidem.

S. P. D. Cur sero ad tuas literas respondeam, duplex causa est: Altera, quod tardius eas acceperim; culpa autem publici tabellarii, aut ejus qui mihi reddidit: Altera, quod acutissimo correptus morbo, ad IV. Nonas Martii ad hanc usque diem, magno confectus languore, jacuerim. Morbus pestilentiae naturam redolebat, quippe a castris profectus, contagione contractus, et saevitia, in omni pene memoria inaudita, in me incitatus. Etenim tanta vi in motum vitalem, in spiritus, in cor ipsum invasit, ut sex omnino dies pulsus venarum plane delituerit, nullo medico, vel accuratissime explorantem, (de me autem nihil affirmo, qui, probitati scientiaeque medicorum confisus, pulsum nunquam tetigi) vitalem illam motum sentientem. Vivo tamen Dei beneficio, eosque singulari: Sed ita tamen vivo, ut non nisi vitam agere liceat, rebus fere omnibus, literis certe inutilis. Itaque si Capitolii dedicatione, deque Alexandro III. P. M. Friderici Aenobarbi collum pede calcante, tibi nunc non satisfacio, valetudo culpam sustinet; quam cum primum recuperavero, dabo operam, ut e Museo Barberino habeas omnia; quae cupis. De hortis Farnesianis nihil actum, nihil scriptum, nihil unquam cogitatum a N. Quae ea de re in lucem prodierunt, e Tobiae Aldini ingenio, industriaque prodierunt; viri, me hercule, botanicis chymicisque rebus plane excellentis; joco tamen, aut (quod cura crediderim) dolo malo a N. cujus fidei absens Aldinus impressionem libri commendaverat, sibi vindicata. Caetera ibi promissa, et mihi etiam voce recepta, adhuc servata non sunt. Haec velim, ut nostro Hofmanno, qui talia a me per literas petiit, meo nomine significes. Quod vero tu mihi paras hortorum Eustetensium, munus profecto valde gratum; sed quaeso te, Mi Ruperte, noli committere, ut tua munificentia ego erubescam: Tibi persuade, soli animo et liberalitati tuae, et meae voluntati, et amicitiae nostrae a te plane satisfactum. Hoc te rogo, rogo et illud, ut Magnificis illis Illustrissimi titulis, quibus honoris causa literas, quas ad me mittis, inscribere soles, non utaris; quod ut facias, exemplo meo etiam moneo. Vale, a Catello Gardulfo, ubi olim Alba Longa. Prid. Non. Majas M. DC. XLIV.

M. Aur. Severinus Eidem.

VIr Illustrissime, atque Eximie: Quam auspicato meis, ex frequentibus cum sagacissimo Volckamero, hospite quondam meo colloquiis erui, te doctos inter viros Germanos eloquentissimum, inter eloquentes doctissimum. Itaque demitatus institutum tuum, Commentationes Heroicis argumentis pares, stylum cum veterum maximis aequiparabilem, optimis aevi nostri non imitabilem; Censorium limatumque judicium, profundum et acre ingenium, quo tua singula, Cedro digna, facis. Doctorum Virorum amorem in tua studia rapis, bonas Artes divinis inventis exornas, amplificas, locupletas; tantarum virtutum tuarum amore inflammatus, philtro instigante, nescio quid molitus fui, quo gratiae tuae veneratissimae commeritus sum tantum, ut saepe nomen cum honore meum, et privatis ad Volckamerum litteris, et publicis, quae vulgo nunc leguntur, hexametris commemoraveris: Denique me literis, quales Plato formâsset; Mercurius dictasset; Cornelius tuus, aut Plinius approbasset; Venus et Suada Charitibus suis afflasset, nuper ornasti, doctis, Jupiter! et voluminosis; quippe quibus vel aliud agens visus es, omne aevum tribus explicare chartis. Adimas tibi, Ruperte, subtrahasve, quantum velis, digna sapienti Viro modestia. Nae tu igitur collega compar es non tam Hofmanni, quam Herois Magni, qui gloriae rectae fautor, solidae conscius, abjectas hominum depraedicationes habet insuper sic, ut exhorreat propemodum ulla cum laude nominari; dignus alioqui vir, qui perpetuo ne dum cum laude, sed et cum admiratione nominetur. Sic Hygeja, Panacejaque benemeritissimam de literis et hominum salute dexteram eirestituat, restituatque nobis suis amicis literas, lugentibus amissa bona. Quoniam autem, Christophore, multa ista tua solicitatus urbanitate, et comitate, non una tantum Antiquitatis curiositate, levidense, quod obtuleram SCti munus, tam excedente prosequutus es gratia; tam effuso complexus es animo, tam egregiis es officiis remuneratus, auxilii mihi multo majorem et serviendi studiis tuis, et placitis gratificandi voluntatem. Inamoenus autem sim, et omnium odiis dignissimus homo, nî totis, commoditati tuae devotis, et expositis facultatibus meis, vener solicite, quod tibi sentiam operae pretium futurum. Itaque subdidi testamentum Q. Cuspidii, monumentum erutum, e scriniis D. Camilli Justini Historici, facile principis Neapolitani, qui rogatus a me, communibusque nostris amicis historiae non silendae ergo communicavit. Quicquid illud, boni consule; meque in tuorum Academiae Professorum benevolentiam insinua: Praesertim Amplissimi D. Georgii Richteri, qui tam excellenti, quam longinquo me honore dignatus est in Laurea deferenda, Clarissimo atque Charissimo Domino Volckamero, cui

Viro memorato per me postremo, Amico non postremo, me meosque foetus, quibus hospita Generosa Noribergae perhumaniter typis demandatos, ni videamur tantummodo currentem impellere, plurimum commendavi; cum bono simul amico providens, satagensque mihi vestro familiari, quatenus hacce foetura sub hac brevi meae lucis usura, frui queam. Vir Eximie, monumentis aeternis fruere vigeque, et incolumem Te serva diu tibi, tuis, Patriae, et Amicis. Neapoli Parthenopes, prid. Cal. Majas M. DC. XLIV.

Jo. Baptista Donius Eidem.

PErillustris atque Ornatissime Vir: Cognovi ex literis Petri Servii, Clarissimi Viri, mihique amicissimi, insignem tractatum te habere prae manibus, in quem Coss. Praefectorum Urbis, aliorumque Magistratuum Romanorum nomina ac seriem, publico Reip. et literariae bono, jam pridem congeras; ac proinde vehementer cupias, si quas haberem inter mearum veterum Inscriptionum collectanea; quae memoriam ac nomen alicujus exhibeant, eas tecum primo quoque tempore communicari. Quod desiderium suavissimis atque humanissimis literis tuis, V. Id. Januar. ad me datis, planius ac plenius etiam significasti. Quare cum nihil unquam ardentius expetiverim, quam doctorum Virorum egregiis studiis, quanta mea tenuitas sinit suffragari, atque eorum obsequi voluntati, praefertim tam justa faciliaque poscentium, committendum non putavi, ut spem expectationemque tuam destituerem. Delegi igitur nonnullas ex meis Inscriptionibus, quae crebriores, ac majoris pretii videbantur: Plures etiam transmissurus, si amanuensis idonei copia mihi adfuisset; aut latorem harum literarum majori fasciculo onerare auderem: Aut denique reliquae tanti essent, ut luculentum istud opus, quod prae manibus habes, notabiliter illustrare, aut locupletare possent. Caeterum post ingentem illam Gruteri messem, non nisi exiguum specilegium facere nobis licuit. Satis multas quidem collegimus; paucae tamen notabile quidquam, ac singulare prae se ferunt. Verum quidquid hic, aut aliis etiam in rebus, quatenus exiguae meae vires ferent, lucubrationibustuis, Vir Clarissime, commodare potero, nunquam non libenter, amiceque praestabo. Cui a Deo Opt. Max. prosperum viae cursum, divinamque suae gratiae incrementum interea precor. Vale. Florentinae. XIV. Cal. Jul. A. C. 1644.

Joh. Weitzius Eidem.

PRobum tu profecto, et solidum amicitiae, Ruperte Clarissime, jecisti fundamentum, dum Ph. Caroli tractatibus Philologicis me ivisti mactatum: Et quid? Gentilis Nobilissimi, et Virdungi eruditissimi orationes insuper promittis;

quibus donariis adeo me tibi obnoxium, reddis, ut quibus prothymiam hanc modis compensem, aut paria faciam, quasque gratias reddam, vix i nvenire habeam. Sunto igitur haec symbola, et tefferae novae amicitiae, quam deinceps tecum constanter colam:

Caeterum dum in Romana versaris Historia, Sulpitiae Poetriae satyram, quia editurus sum, et foras daturus brevi, de Gente Sulpitta, quaeso te, aliquid emolire, et eo me dona; cum grata animi significatione rursus tuo inscriptum nomini, cum tempore videbis. Quod aemulum habes N. certe pro Patris non ille facit ingenio; qui mitissimi sane fuit ingenii. Sed fumus iste ne te mordeat, qui actutum excrescens in ventos abibit. Adeo nihil ab omni parte beatum; virtusque suos femper et ubique locorum hostes aut habet, aut invenit. Tu contra audentior ito! nec frangaris istis in cursibus petulcis et temerariis (paene scripseram, temulentis) sed virtute tua elude mascule, et pedibus conculca vesaniam. Si grave non est aut molestum, Tydaeum vestrum peramanter a me saluta. Fuimus in schola nostra condiscipuli conjunctissimi, et aliquoties a me incitatus, et provocatus, nondum pellici in palaestram hanc literariam potuit. At non noram illud illius tam superbum: Quare ex ipso, quid fiat [gap: Greek word(s)] Piccarti nostri phraseologia? pergatne in illa, in ordinem redigenda, et quousque res pervenerint? Ignosce, quod hoc tuis humeris imponam onus. Tu quoque fac simise, si quid his in oris expediendum; et promtum paratumque me invenies. Vale Amice [gap: Greek word(s)] , et amorem mihi tuum perenna.

Christ. Adamus Rupertus Jo. Weitzio.

VIr Clarissime et Excellentissime: Fateor negligentiam meam, tam ad omnes repentinas occasiones intentus non fui, ut et isthaec imparato sese obtulerit. Quanquam et alienae occupationes potissima temporis intercipiebant, ut nec mihi satisfacere, nec aliis potuerim. Igitur benevolus ignosces, si promissum meum de Gente Sulpitia nondum exsolvo. Faxo tamen, ut quamprimum id fiat. Cl. Tydeo voluntatem tuam nuper exposui, sed is infortunium literarum suarum excusabat, quas Lempio tuo traditas, in via periisse nimium querebatur. Sed profecto frustra es, si quae ab illo petis, etiamnum expectas. Senium, podagra, et inopia bibliothecae nihil tale sinunt perficere. Suppressae sunt CL. V. Conr. Rittershusii notae, ad epistolam Amphilochii, quas quum nuper ille non avi tantum sui, sed omnium majorum nepos, domo abesset, mecum communicavit privignus ipsius. Eas Lempio tuo exscribendas dedi, et hîc mitto. Bilem movebit,

scio, socordia, an malitia? Quae delicias hasce viris piis ac doctis tamdiu invidit. Tenebris etiam damnavit lectiones sacras, sed quas vindicare non licuit. Certe animum vulgandi non habere videtur, qui nulla famae ratione habita, tamdiu suppressit ac sepeliit. Virdungicae Orationes lucem jam viderunt, sed qui hascetibi feret, nec pluribus onerandus fuit, nec expectare potuit, donec exemplar Noriberga acciperem. Cl. Hofmannus, neptis suae desiderio, paene contabescit; nec mirum, quum tot liberorum mortibus exhausta domo neminem habeat, qui senectutem ejus deliciis et amoenitatibus tolerabiliorem reddat. Vale, Vir Excellentissime, et benevolentiam tuam mihi persevera; qui me honori tuo totum devoveo. Dabam Altorphii ad d. XII. Cal. Jun. A. S. M DCC XLII.

Jo. Freinshemius, Christ. Ad. Ruperto.

DIu est, quum Panegyricum Tuum, Vir Clarissime, Brandenburgicae Principi dictum, Boeclero nostro commodante vidi: Ex quo, praeter insignem eruditionem, animi quoq, ingenui et erecti notas depraehendisse visus sum. Neque tamen molestum est, sicut in aliis, ita hîc quoque primas Tibi concedere, et quando benevolentiam Tuam officiis mereri non potui, tamquam DEI munere oblatam, adgnoscendo beneficium, et, quâ possum gratitudine, tueri. Utinam autem in negotiosissimos hosce dies non incidisset respondendi necessitas, profecto redderem prolixiorem epistolam, quam accepi; licet hanc quoque adfectu scribentis non inferiorem arbitrer, eloquio et argumenti paratu vincimur: Cui tamen ipsi, quod potero, reponam. De Silani matre primum, quam Juliam, Augusti neptem facis, fateor Lipsiana maxime genealogia per motum, ad hanc machinam novae alicujus Juliae confugisse; non tam ob auctoritatem Viri, quam quia rationes ejus probabam: Atque nunc, cum maxime probo. Non enim movere Te debuit, quod de Ap. Silano Lipsius addidit, nam, si recte mentem ejus capio, argumentum hoc, quod consocer Claudii fuerit Appius, non hinc probare cogitavit, quia Lepidae maritus hic fuerit; sed eo potius advocavit, ut ostenderet, cur Aemiliae Junium maritum adsignaverit. Ut apertius dicam, non haec videtur argumentatio Lipsii: Silanus Aemiliam in matrimonio habuit, ergo consocer Claudii fuit. Sed inversa potius: Consocer Claudii fuit, ergo Aemiliam habuit. Atque idem huic quoque consequentiae fundamentum est, quod Tu statuebas, L. Silani Ap. F. cum Octavia Claudii conjunctio. Atque hoc pro Lipsio; istud jam contra tuam adsertionem. Quo auctore, vel argumento saltem probamus, Juliae maritum fuisse Silanum? Erant et alia, quae interjicerem, sed ad hoc Herculeum propero. Silanus Taciti nostri, quem Juliae filium fuisse statuis, Te quoque adfirmante Cos. fuit A. V. C. 762. Qua aetate volumus? Demus

enim interim, Augustum in pronepote leges attendi voluisse, ut in se, ut in nepotibus fecerat: Adeoque Consulem fecisse anno aetatis actavo aut nonodecimo; aut, si vis adhuc praetextatum, quod tamen ne Marcello quidem suo, neque C. et L. Caesaribus tribuit, nemone isthoc notaverit. Non Tacitus usquam, non Suetonius, non Dio, in hisce singularis et diligens Historicus. Sed hoc quoque largiamur, illi quacumque de caussa praetermiserint. Hoc certe constat, Juliam neptem non fuisse natam ante A. V. C. 735. Nam A. 733. Agippae nupsit prior Julia, cui sequenti anno Cajum peperit. Fingamus jam, nupsisse hanc Juliam ut primum potuit, non utique minorem annis duodecim; esset is ab V. C. annus 747. Jam autem Aemilio collocatam esse virginem, ex Suetonio constat. Neque minus cum eo vixisse potuit, uno anno, priusquam nescio cui Silano traderetur. Apud hunc dum conciperet, pareret, alter annus consumeretur, itaque nativitas Silani nostri incideret in annum 749. consulatus in principium anni 762. Sic, ut omnia, quantum possumus, adceleremus, impuberem habebimus Consulem. Haec me ratio movit, cur conjecturam meam tam timide et dubitanter proferrem: Nam Plinii locum non ignorabam, sed huc trahi non posse, id vero intuebar.

De Sobrina Agrippinae, Domitia, videor rectê repraehendi; nisi forte validiores adsertionis meae caussas habui, quas nunc, tot negotiolis interpellatus atque distractus, non possum recolere. De ceteris, et praesertim Drusilla, serio fortassis cogitabo, quum eo ventum fuerit. Paraphraseos Specimen habebis, DEO dante, ex nundinis Francofurtensibus, si constituas, mihique significes, cui tradi jubeam. Gratissimum notationum Virdungianarum munus non minus admiratione facilitatis tuae, quam sua gratia me adfecit. Dabo operam, ut qua possim, par referam pari. De majoribus Commentariis spem injecisti: Quam hactenus in tua benevolentia colloco, ut facultatem eos describendi, si usus postulet, factum iri interpreter. Ideoque quum res meae sic ferent, conduci aliquem curabo numis meis, qui a Te petat, et describat. Tui autem, si lubebit, amice concedes; sin, amice negabis. Neque me ob rusticitatem meam minus ames; eo enim sum ingenio, ut quae ab amico sperare fas esse putem, fas esse putem et petere, et quia nihil peralterius incommodum adsequi cupio, non aegre fero repulsam; quoties quae postulavi, non nisi cum molestia concedentis tribui posse intelligo. Pari jure et ego cum amicis agere consuevi: Qua possum, obsequor; ubi majore largientis damno, quam accipientis emolumento quid petitur, nego: Aperte omnia et simpliciter. D. Dannhawero, quia mihi vicinus est, tuas literas, quantum adipsum pertinebat, eodem die legi; ille, quae scribebas, non recordatus, in hac Urbe Te vidisse autumabat: Ceterum in memoria tua se

vivere, laetus audivit. D. Boeclerum nondum conveni postea. Morbus difficilis et anceps, quo tenetur, amicorum officia exclusit; quia medicus ajebat, referre valetudini, ne frequenti salutatione ad sermones provocaretur. Nunc, quia meliuscule se habet, invisam eum; et tuo simul, meoque officio defungar. Tabellario satisfactum esse, in fine literarum tuarum legi At ille jam petierat, abstuleratque [gap: Greek word(s)] satis luculentum; ut Jure monuerit Excellentissimus noster Hofmannus, haec talia inscribenda esse fronti literarum, quia nullam haberent tabellarii. Negando, me Professorem Argentoratensem esse, propemodum defessus sum: Ita per hos decem menses titulum hunc certatim ingesserunt undecumque venientes literae. Vobis tamen idem indicandum esse censui, ne prana ambitione appellationem, ad me minime pertinentem, videar adfectâsse. Vale, et quum mereri videbor, amare me perge. Dabam Argentorati A. D. Non. Januar. Anno Christiano M. DC. XLI.

Idem Eidem.

QUam quam nihil mihi esset jucundius, Vir Clarissime, quam diu Tecum confabulari per literas, praesertim in tali argumento; tempore tamen excludor, vix ad haec pauca sufficiente, quorum ariditatem ut per benevolentiam Vestram, Nam et Excell. D. Hofmannum simul adfari cogor, amica interpretatione leniatis, emendetis, atque etiam suppleatis, maximopore rogo. Deinceps, absoluto hoc Specimine paraphraseos, videor futurus paulo quietior; quid tamen eventurum sit, adhuc in incerto est: Jam enim saepe me ista spes fefellit. Quidquid erit, dabo operam, ut vel diu ante scribam, quam mitti possint literae, ne subito deprehensus officio meo defuisse videar. Habetis hîc exemplum ejus, quod dixi, Speciminis: Plura nunc addere neque per festinationem potui, et tabellario parcendum videbatur. Mittam autem, quam potero, proxime, alterutri Vestrum; tam Dn. Sauberto, qui me devincit nuper epistolis Philippeis, preciosioribus profecto, quam ejus cognomenti nummos novimus. Valete, Viri Excellentissimi, et me ob tumultuariam hanc scriptionem nihilo amatote minus. De typographis Genensibus cogitabam, et per Dom. Gothofredum, ad quem post nundinas, volente Deo, scribam, experiar, qui illorum sensus sit. Valete. Dabam Arg. A. D. Id. April. Anno Christiano M. DC. XLI.

Jo. Georgius Stürzelius Eidem.

ITa sane est, Clariss. et Eruditiss. Dn. Ruperte, fautor et Amice colende, jam inde ab aliquot lustris Dn. Parentem tuum, eximium J. Doctorem, [gap: Greek word(s)] , noveram. Agebamus enim tum uterque Altorphii, ubi ille, cum

privatis lectionibus tum publicis Disputationibus, Eruditionem et industriam suam tam studiosorum caetui, quam Doctorum Collegio, apprime probaverat, cum et sesqui-lustro ante, editis, in famosissimi JCti, Joh. Rami, ad Epistolas PP. praefixas Commentario, optimae notae notis, nomen suum Immortalitatis memoriae consecrasset. Verum, antequam notitia illa nostra in propriorem coalesceret amicitiam et familiaritatem, rebus ita ferentibus, tuoque Dn. Parente in Franconiam avocato, separati sumus: Neque tamen in hunc diem ejus oblitus sum. Unde factum est, ut pridem cogitatio animum meum subierit, te illius cluere filium. In quo quando me verum fuisse video, non possum non, eum utrique (tam tibi, quam mihi) gratulari, tum de arctiori sanctiorique cum filio, quod cum parente fieri per fata non licuit, foedere ineundo laborare. Cujus cum per Exc. D. D. Hofmannum jam diu jacta sint fundamenta satis, ut puto, firma, his ipsum opus jam eo commodius superstruere quid vetet? praesertim cum uterque id merito fieri existimet. Ego quidem propter singularem illam (cujus jam aliquot egregia in publico extant specimina) tuam Eruditionem. Tu vero propter honestam mihi de te jam olim conceptam, tibique dudum insinuatam, opinionem, quam ad seram posteritatem illibatam retinere, et si vixero, publico etiam mandare sedet. Neque enim ejus me pigebit, multo minus pudebit unquam: Quin animo laetor, potuisse rem tam leviculam tuam, tam pronum in me mereri affectum, et, quem elegantissimae tuae praeferunt, amorem. Qui uterque si (quod in tali negotio maxime spectandum et sectandum) genuinus esse debet, ab illa, quam in te animadvertere videor, haesitatione et dubitatione penitus abstinendum, et candidâ simplicitate, simplicique candore cominus agendum est: Id quod ex meâ parte futurum recipio, de te vero mihi promitto; Valde laudo tuum, quod mihi aperuisti, et Romanas gentes in ordinem unumque volumen redigendi, et Fastos Roman. corrigendi, institutum, valde, inquam, hoc laudo: Atque utinam in musaeo meo sit, quo tam pulcros ausus juvare, tam insigne opus promovere queam! Verum, nullibi minus instructus adpareo, quam hîc; utpote cui nec vetera rimari datum fuit monimenta, et si datum fuisset, ultra incomparabilem Magni illius Grutteri, fautoris et Amici mei, etiam post fata, aetatem colendi, diligentiam, nihil reliqui cuiquam credideram: Nec priscos valde congerere contigit numos huc facientes. Quos enim olim, curâ meorum emissitiorum, conquisiveram aereos et argenteos non paucos, erant quidem notae non malae, sed parum vel nihil ad hanc rem conducere visi, et interea omnes et singuli inter amicos hîc-illîc-ibi dispertiti, ita ut ne unus quidem superet. Sed nec scriptis librisve huic operi servientibus mea abundat supellex; quippe quae, si demas Richarti Streinii Baronis Schvvarzenarii de Gentibus et Familiis Romanorum

(qui et ipse tamen integro octernione caret, nec suppleri hactenus potuit) libellum; et Antonii Augustini de LL. et SCtis opus, cum notis Fulvii Ursini, Parisiis A. M DC LXXXIV. editum, (cui complurima vetustissima, cum ex lapidibus, tum ex aereadjecta sunt monimenta, quae omnia tamen praefatum hominis Daemonium, Gruterum, vastissimo Inscriptionum operi inseruisse non dubito) hoc, inquam, opus et libellum illum si demas Bibliothecula mea nihil pene habet memorabile; nisi fortasse etiam Caroli Sigonii, de antiquo jure civium Rom. Italiae, Provinciarum etc. laborem plane Herculeum; et Pauli Manutii Antiquitatum Rom. accenseas libros. Hae sunt opes meae praecipuae. Quid enim refert Cuspiniani in Cassiodori Consules recensere Commentarium? Quid opus nominare Haloandrinam, per Consules Rom. et Olympiadas, digestionem? Cum haec et ille passim reperiatur. Si quid tamen ex relatis usui tuo putaveris accommodum, vel uno innue verbulo, et proximâ occasione faxo potiaris. Neque enim haec et alia talia tam mea sunt, quam amicorum, quorum commodis, quaecunque meliora et rariora hactenus comportavi, potissimum dicata et consecrata esse volo. Tuumigitur erit mandare quid cupias, mihi, ex lege, quam mihimet indixi, parendi incumbet vicissitudo.

Cum Clariss. Gronovio nulla mihi intercessit hactenus notitia: Sed nec cum aliis, qui suas ad studium istud conferant symbolas, postquam scil. Excell. Freinshemius ex Germaniâ discessit. Boeclerum enim meum ad sacras curas et tractationes animum jamjam adpellere mihi nuper relatum est, quamvis ipse earum nihil dum perscripserit.

Quod ad tuam in Justino Historico explicando attiner operam, quid, post B. Berneggerum nostrum, qui nihil pene et ad textus emendationem, et ad eruendam eruditionem, secuturis seculis reliquit, quid, inquam, obsecro, post illum ego conferam? Ejus accuratissima diligentia cum aliorum operis coadunata, purum putum nobis sistet Justinum: Atque hoc a te praestitum in publico videre optem. Rectissime tu, quod non nimium properas. Hâc enim ratione non solum declinaturus es Invidiam, et judicia fors sequiora; sed multorum etiam tuis vigiliis utiliter fruendi accendes cupiditatem; utrumque non sine laude tua, et hinc famae incremento.

Tuam de Freinshemii e patriâ abitu, et luctuoso Weitzii nostri obitu, querelam, in ingratiosissimo argumento tamen doctissimam, legi, placuitque tota, nec displicebit, scio, cui melior sententia menti. Faxo igitur accipiat Birnstihlius meus, qui Exequiarum Weitzianarum curam, quin et editionem in se suscepit, utinam pro voto nostro!

Verum cum omnia mea lustro, nihil ibi invenio, quod tuum intuitum ferat. Ne tamen hae plane incomitatae tibi adparere vererentur, comitem illis dedi sanctissimum juxta et pulcerrimum amicissimi quondam mei Codomanni foetum, quem non tam ex mole suâ, quae nulla, quam virtute aestimabis, bonique consules. Ubi dignius quid erit olim, impertiam et illud libens. Interim, Cl. mi Dn. Ruperte, quam optime Vive-Vale, et D. D. Hofmannum, alterum seculi nostri Galenum, a me officiose saluta, et me amare perge. Rotenb.-Tub. XX. Octobr. Jul. A. C. M DCC XLII.

Jo. Henr. Blendingerus Eidem.

XA [gap: Greek word(s)] , Vir Clarissime, Amice honoratissime, quod Symmachus alicubi, id ego in fronte mearum merito pono: Non solet ab Amicis anxie venia postulari. Prolixe haec excusationis vicem esse possunt, gratiamque Tuam et favorem denuo restituent duo illa: Peccavi: Deceptus sum. Tu veniam modo fasso, ego postulanti Tibi, crebriores in posterum dabo literas. Quae mihi sors [gap: Greek word(s)] obtigit, ejusmodi est, ut contentus ea facile forem, si, ut saepissime animo, ita semel iterumque corpore vobiscum esse possem: Nunc cum frustra haec me vota solicitent, nausea mihi, et cur dissimulem? reliqua fere sunt omnia: Nummorumque ego satis benignam copiam, delitias, saliaresque epulas, et reliqua fertilissimae Hungariae bona cum altrice mea Altdorphio facile permutaverim. Sed quia haec me fata ursêre, et huc traxere; ferendum est, quicquid Deus, cui soli de me sententiam do, posthac propinaverit; idque eo facilius, quod [gap: Greek word(s)] subinde mutare inconstantis esse animi judicatur. Interim Senecae verbo: Hoc ego non multis, sed Tibi: Satis enim magnum alter alteritheatrumsumus. Caeterum quod diu minitatus est bellum, tandem aliquando Sacrae Caesareae Majestati indixit Georgius ille Ragotzii, Transilvaniae Princeps: Quo fato, et eventu, fatorum arbiter Deus novit. Id ego asserere ausim, florem exercitus Caesariani esse, quem contra Transilvaniae Principem comites Goetzius et Bucheimius duxere. Praeteriere apud nos sex cataphractorum legiones, vere, ut Herodotus veteranos adpellat, immortales: Adeo post longa itinera variosque labores singulae cohortes justo debitoque constabant numero: Ut plures in unam coivisse credidisses. In tractu nostro montano, integro biduo stationes habuere; inter easque legio nobis Palaviciniana sorte obtigit. Milites erant veterani, et non tantum non triarii, utrorumque castrorum sectatores. His quamvis effreni ferri licentia, et quidvis audere non licuerit: Ita tamen partim sese gessere, ut iteratum eorum apud nos transitum apud omnia pulvinaria deprecemur. Plane sicut Megacreon, olim Abderitis suasit, ut universi, mares pariter ac foeminae, sua delubra adirent, supplicesque

Diis assidentes precarentur: Ut posthac dimidium futurorum malorum a se propulsaretur: Nam de praeteritis magnam se illis gratiam habere; quod Rex Xerxes non bis quotidie cibum capere consuêsset. Fore enim, ut Abderitae si uberentur; ut et prandium simile coenae instruerent, aut non praestolarentur Xerxem advenientem, aut praestolati pessime inter omnes homines affligerentur: Ita plane nos. Utinam, vel tandem Germani nostri frustra in Hungaria [gap: Greek word(s)] cessarent! Usque adeo haec terra impatiens est militis Germani. Sed de his plura illi, qui ad vos remeant. Nos ad alia. Comitem Nadasty, novum Illustrissimi Palatini nostri generum, a nobis exiisse, jam diu est, cum nosse potes. Is etiamsi paullo durior sit aliis; charissimum tamen fratrem Tuum bene habet; proximus is ab isto, et utramque in aula paginam facit. Quae negata hactenus cum eo mihi fuit colloquendi copia, brevi spero dabitur. Secutus illum est Comes Illieshazy, junior: Nunc, praeter duos Illieshazy, Comitum in Hungaria nemo est, qui avitae religioni nuntium non miserit. Clemens propitius nobis Deus noster sit, malaque impendentia, imo jamjam undique ungruentia averruncet. Sed heus Tu! quid in Germania nostra agitur? Cur taces? Ubi tui illi [gap: Greek word(s)] , et Romani terror Imperii? Vereor sane, ne quae mala olim Hannibalem ex Italia, eadem ipsos ex Germania evocârint. Dimitterem Te, nisi unum adhuc Te scire, et dolere vellem. Cum nunc nuper fundamenta aedium quarundam lapsabunda in suburbio Posoniensi redintegrarentur, effossi sunt nummi argentei et Romani antiquissimi, majores minoresve Joachimico, Domitiani, Justinianique, aliorumque nomina exhibentes. Talem nuper dono accepi, vetustate et aerugine ita exesum, ut in uno latere praeter ingens caput lauro redimitum adpareat nihil; in altero vero (nisi me oculi fallunt) Hippocentaurus vix dignosci possit. Promissi mihi plures, quos si e re tua esse videro, faxo videas, omniumque quotquot Posonii sunt (sunt autem plurimi) iconas quam exactissime depingi curabo. Ita vale, ô carum caput, et cum Exc. Dn. D. Hofmanno, quem ut Hippocrates Galenum, honoris causa, ita et nos eum [gap: Greek word(s)] jure suo adpellamus, diutissime perenna. Dabam [gap: Greek word(s)] , fervente Sirio, St. Georgii e Museo VI. Id. Augusti, Anno [gap: Greek word(s)] . M DCC XLIV.

G. Richterus JC. Johanni Kobio, Facult. Jurid. Decano.

SAlutem, et Pacem perennem, hoc est, divinam, sine qua humana nulla est, Amicorum exoptatissime! Rara avis in Academiis hodie Studiosus Juris, Philosophia, aliisque literis humanioribus, probe imbutus; rarior in Curia; in Foro rarissima. Eo acceptior ergo Candidatus iste, non e multis, Chriftophorus

Theophilus Dilherrus; qui Philosophiam, et sorores Musas, cum Jurisprudentia non infeliciter conjunxit; dignus Kobio, Doctore et Brabeuta, a quo honores accipiat; cujus ductu et exemplo conjunctionem istam amat, colit, servat: Nosti enim hunc Philosophiae amantissimum. Neque vulgaria mihi promittunt, quae coram ex praedicto Candidato audivi; ita ut eum aliquando patriae Reipublicae utilem Juris Candidatum futurum, non frustra sperare mihi videar: Faxit Optimus Maximus, feliciter! Fiat igitur, quod officii ratione debeo, et sponte mea lubens facio: Sistat se ille Ordini Vestro Amplissimo, ad specimina danda privata publicaque; spes vestras (ut cum Ennio aliquando loquar) ex voto impleat. Vale et salve cum Collegis Clarissimis, amicis dilectissimis. Dabam in hortulo, a. d. 15. Septembris, A. M DCC XLIX.

Remitto Candidati epistolam ad Te, rariora, quae dixi, itidem spirantem; ex qua, juncta disputatione Helmstadiana, ceu ex ungue Leonem, agnosces.

MANTISSA VI. JUDICIA SEPTEM CONTINENS, DE

JUDICIUM I. Theod. Hackspanii de Locis illis, II. Sam. IV, 5. et XI, 2. [gap: Hebrew word(s)]

GRaecus vertit: [gap: Greek word(s)] : Latinus, Pontificiis authenticus: Dormiebat super stratum suum meridie: Germanica nostra versio modo eodem, und er lag auf seinem Lager im Mittage. Optime omnium Chaldaeus reddit: [gap: Hebrew word(s)] hoc est, Ipse vero dormiebat somnum Regum: Si verbum verbo reddas. Quis ille Regum somnus fuerit, doctissimus Judaeorum R. David Kimchi explicat: [gap: Hebrew word(s)] : hoc est, Targum aut paraphrasis Chaldaica Jonathanis vertit, SOMNUM REGUM; quibus verbis nobis explicat morem seu consuetudinem Regum in Israel, qui dormire solebant in meridie. Negari quidem non potest, Hebraeum [gap: Hebrew word(s)] sonare cubile, aut stratum: Verum tunc construitur vel cum [gap: Hebrew word(s)] praefixo, vel etiam cum [gap: Hebrew word(s)] praepositione. Dicendum itaque ita fuisset, si Graeca, Latina, atque Germanica recte essent translata, [gap: Hebrew word(s)] in lecto, vel [gap: Hebrew word(s)] super stratum: Nunc vero [gap: Hebrew word(s)] legitur, ubi particula [gap: Hebrew word(s)] nota est accusativi casus, ac fidelem interpretem monet, ut Hebraeorum consuetudinem observet, qui nomen verbale crebro jungunt ipsiverbo. Ita Gen. VIII. 21. Deus dicitur odoratus odorem quietis: Et Pinehas Num. XXV. 11. zelâsse zelum Dei. Atque huc respexere Hebraei probatissimae fidei. Marcus Marinus: Et ipse cubabat cubationem meridiei. Er hielt den Mittagsschlaff. Schindlerus: Cubabat cubitum meridiei. Buxtorfius: Et ipse erat recumbens cubatu meridiano, hoc est, meridiabatur, somnum meridianum capiebat. Vatablus in Notis: Et ipso dormiebat dormitionem meridianam. Tremellius et Junius: Intraverunt in domum Isboseth, ipso meridiante.

GRaecus vertit: [gap: Greek word(s)] : Et rectissime Germanica nostra versio: Es begab sich, daß David um den

Abend aufstund. Id enim postulat praefixum [gap: Hebrew word(s)] Hebraicum. Atque hanc versionem observant Chaldaeus, et omnes Latini interpretes, excepto vetere, Pontificiis authentico, qui perperam [gap: Hebrew word(s)] transtulit post meridiem. Tremellius: Tempore pomeridiano, quo solent homines meridiari. Vatablus: Sub tempus vespertinum, postquam scilicet somnum meridianum vel pomeridianum dormierat. At quomodo, dicet quia, vespera cum somno meridiano convenit? Optime. Nam ex cap. 12. Exodi constat, Hebraeos duplicem habere vesperam, uti ex sequentibus patebit. Initio autem de horis Judaicis nobis constare debet, quae cum nostris ita coincidunt:

Judaei enim ab ortu Solis ad occasum usque horas suas numerare solebant, ita ut prima illorum hora fuerit a nostra sexta matutina usque ad septimam. Diem vero dividebant in tres partes. Una erat [gap: Hebrew word(s)] mane, quamdiu Sol, jam ortus, in parte mundi orientali commoratur, cui quatuor horas tribuunt. 2. [gap: Hebrew word(s)] meridies, cum Sol, in medio coeli consistens, orientalem et occidentalem mundi partem collustrat, cui duas horas quintam et sextam tribuunt. 3. [gap: Hebrew word(s)] Vespera, sex horas complectitur, usque ad initium occasus Solis. Vespera autem Hebraeis duplex est: Una, quae incipit a tempore, quo Sol incipit declinare: Altera, post occasum Solis ita dicitur. Surrexit David a somno circa vesperam priorem, incipientem, ubi desinit meridies, adeoque surrexit a somno meridiano. Alias dicerent Hebraei, eum surrexisse circa vesperam Solis, non circa vesperam luminis. Nam vespera prior Solis, posterior luminis quoque apud ipsos appellitatur. Conferatur cum hisce caput XX. Matthaei, v. 1. 5. et 8. ubi mane et vespera posterior occurrit, nec non horae Judaicae, versibus intermediis, leguntur. Huc etiam faciunt, quae notat Buxtorfius in Lexico pag. 572. 574.

JUDICIUM II. Ignatii Hannielis, JC. Hist. Chronol. et Polit. in Acad. Rostochiana P. P. DE THESAURO TEMPORUM. Josephi Justi Scaligeri, J. Caes. a Burden F.

SIc sentio: Magnum illum Eusebium dignum se interpretem: Magnum Scaligerum dignum se auctorem, quem explicaret, et in quo ingenii sui vires, ostentaret, nactum. Nemo Eusebii sensum illo sagacius indagare; Hallucinationes,

errores, ex parva scripturarum, aliorumque profanorum auctorum interpretatione ortos, diligentius eruere: Involuta dexterius explicare: Confusa ac curatius distinguere: Obscura, ambigua dilucidius interpretari, annorum variorum formas felicius in lucem producere; aerarum, periodorum causas, rationes, artificia, et consultas nonnunquam a vero abcrrationes, hucusque ignoratas, ingeniosius, verius aperire; Chronologicos Canones facilius, eruditius condere singula acutius, brevius, nervosius persequi. Summa, divinius in divinam illam Syllogen commentari non potuisset. Et licet ego in paucis ab eo dissentiam, praesertim in ea, quae non tam de mundi conditu, quem tanti non facio, quam Abrahami nativitate, et vocatione quaestio est, in qua historiam et [gap: Greek word(s)] locum non habere ipsemet Scaliger fatetur. Proinde cum intervallum illud, quod a Diluvio ad Exodum est, demonstratione destituatur, explicatio ejus sola authoritate et interpretatione nititur, quam in literis sacris convenientiorem attulerit, is, ipso Scaligero judice, vicerit. De caeteris omnibus probe inter nos convenit. Sed et in iis, in quibus dissentimus, ut quod res est dicam, meo ipso judicio potius diffido, quam ut Scaligero valde oblucter. Tanta viri virtus, tanta eruditio, ut mihimet ipsi non credam; adeoque in manifesta, quae mihi quidem videtur luce trepidem; et me citius in omnibus coecutire putem, quam Scaligerum isthaec jam antea non bene providisse: Neque id injuria. Nam quotquot hodie sumus CANONOGRAPHI, verius quam CHRONOLOGI, Scaligero fasces submittere, eumque Praeceptorem nostrum agnoscere cogimur; quippe a quo veram et genuinam chronologiae instituendae rationem, hactenus ab omnibus ignoratam, primum accepimus. Absque eo esset, adhuc in Annianis tenebris incerti vagaremur, de rebus nobismet incognitis coecorum invicem pugnam perpetuam pugnaturi. Salve Heros nobilis, Lux, non nostrorum tantum, sed omnium retro temporum, digna quae noctuas, talpas, aliaque obscura et lucifuga animantia, tenebris perpetuum damnatis stupefacit: Solas vero Jovis alites, nobilioraque ingenia, radiis suis illustrata exhilaret, foveat! Fortunatim ac feliciter iis eveniat, qui grata mente labores suos agnoscunt: Ingratis vero; lividis, et luridis; aeternum plorent, ipsis volentibus, meritoque suo, et vovemus et optamus, Amen. Scripsi VII. Calend. Maji. Anno. Chr. Dionysiano M. DC. VII.

JUDICIUM III. Anonymi cujusdam, ad Guilelmum Pignorium DE BARCLAJI ARGENIDE.

PRotransmissâ ad Nob. Peiresium mei commendatione et Barclaianorum in Argenide nominum explicatione, nunc tibi iterato, Vir CL. magnas ago gratias. Videram quidem jam ante Francofurtensi et Leidensi editionibus praefixos Nomenclatores: Sed illi semper mihi plus ingenii et diligentiae quam veritatis habere visi sunt: Ideoque quod meum judicium non tam procul a vero abfuisse cognovi, non mediocriter exultavi. Quanquam autem statim a lectis tuis literis impetum concepi meum de totâ illâ scriptione Barclaiana in chartas conjicere, ejusque judicii ut nuper promiseram te judicem facere: Tamen adeo festinus et abruptus fuit contubernalis mei, per quem ultimum ad te scripsi, ex hac urbe discessus, ut praeter salutem tibi nuntiandam, nihil ei committere potuerim. Facies igitur quod faciles et benigni creditores solent, qui exiguae nec affectatae morae rationem nullam habent.

Non satis audaciae erat quod qui in Politicis ingenium superioribus annis exercuerunt, regnandi praecepta, ipsi magnam partem negotiorum expertes, principibus tradiderunt, nisi temerariis quoque disputationibus de limitatâ Principum potestate, de subjectorum in dominos reservato, ut loquuntur, jure, de yrannicidii justitia, aliis consimilis audaciae thematibus sacrosancta sceptra lacessere ausi essent: Evulgato horribili imperii arcano, licere quoque Principum vitiis irasci: Quibus sane est quod acceptos feramus pernicioso de rep. sensu, infectos plurimorum animos, et inde secutam civilium odio, non adeo pervagatam insaniam atque rebellionem, his propugnatoribus, nunc velut legitimum nefas.

Nam si principum flagitia vitâ aut regnorum jacturâ multare, atque, evitare ob eam causam debitum obsequium licet, calumniandi materia patefacta, et improbis cupidinibus obseptum iter, hoc principalium peccatorum traducendorum licentia quam tritissimum erit: Adeoque quibus ob scelera et poenae metum maxima peccandi necessitudo est, aur quibus ambiguae domi rei et ob magnitudinem aeris alieni afflicta fides in pace, domesticis malis excidium patriae opponere, et privata Reip. malis operire volent. Cum sui gradus nunquam satis patiens ambitio regus erroribus perfidâ et malignâ curâ semper imminebit, suamque

causam libertatis larvâ et boni publici praetextu velabit. Ita nunquam pacem habebunt regna, nunquam principes securi esse poterunt: Semper simultates, questus, indignatio, bellum denique gentium tranquillitatem turbabit.

Sed ad asserenda quidem inviolabilia principum jura Guilielmus Barclaius, aliique praeclarissimi viri, ut exactam eruditionem, ita acerrimum studium attulerunt: Ipsum autem rebellionis ingenium, factiosorum praetextus, artes, fines, quid sperare, quid timere videantur, postremo viam ae modos, quibus contumaces obrui, eorumque nimii spiritus infringi possint, in Argenide Joanni Barclaio depingere finis et consilium fuit. Et rebellionum quidem originem causamque tot motuum, qui seculi nostri pacem turbant, ait esse nimiam antiquorum Regum facilitatem, segnitiem, patientiam, et incautam in magnates profusionem; qua prodantur imperii vires, aperiaturque injuriis despecta majestas. Regiae amicitiae indulgentiâ conditum hoc culmen, hancque aciem, ex qua hodie factiosi pugnant in Reges. Quodipsum quoque inter Vestrates, Trojanus Boccalinus confirmat, cum immunitates, praerogativas, privilegia fontem rebellionum, semen zizaniorum, lapidem scandali appellat. Et sane mihi quoque ab hac unâ causâ esse videtur non nisi ad proprium cujusque libidinem exactum obsequium, et regiae potestatis vindiciis opposita murmura, questus et postremo, remedium ex armis.

Ita Germania ante in unius Imperatoris reverentiam intenta, nunc in varios dominos lapsa ipsi paene excidit. Olim in Gallia Neustriae, Armoricorum, Pictonum provinciae duces comitesque viribus suis tuti, veluti precario obsequio, Regibus obnoxii fuerunt. In Britannia quoque formidabiles principum opes, atrocibus regnum cladibus miscuerunt. Hodie denique ea tantum imperia suis se furiis mactant, quae per principes et libertatis imaginem studiis et factionibus trahuntur. Haec de frequentium rebellionum causa Barclaji sententia est.

In titulum autem belli et colorem res publicas et privatas praetexere seditiosos docet: Nunc se insontes a Rege proditionis insimulari destinarique suppliciis: Nunc nova portoria et vectigalia aliaque praedandi vocabula quotidie excogitari: Exanimati regni sanguine paucos hirudines expleri: Novis hominibus et peregrinis, exercitus, praefecturas, legationes, mandari; hocque veteres et emeritas stirpes inexperto recentis potentiae gaudio calcare: Coercendam tyrannidem eorum qui principis facilitate abutuntur asserendum labentem rerum statum. Has aliasque factiosorum artes sub Lycogenis personâ graphice omnino Barclaius depingit: Sed quacunque specie perfidiam ... tueri et ornare volent, diu esse quod eandem alii rebelles maculârunt. Non salutis publicae curam esse, sed ambitionem et quietis nescium ingenium, quicquid hi tales moliuntur.

Modos quibus inquieti spiritus nimiae potentiae optimatibus excutiantur Meleandri actiones docent; expectare poenitentiam, et ubi patientiâ nihil profcceris arma expedire, bellum interdum abtumpere et pacem aut inducias facere: Ut illi qui in tam improbum foedus coierunt, spargantur, aegre in unum redituri. Ita novis artibus spatium fore quo vel inter se commissos, vel consenescente factione apud populum exosos sua impietas perdat, aut certe exsatiati inquietudine rerum novarum ipsi se ad reverentiam Majestatis recipiant.

Interdum necessarium consilium erit, quod Oloodemi et Eristhenis supplicio proponitur: Seditionum summa capita in aula prolecta majestatis damnare, in iisque exempla facere: Item promiscuum vulgus ad spem allicere arma sine noxa ponendi et transfugiis nudare duces: Victoriis, opibus multare, quarum superbiâ inflati, dominos lacessere audent. Ignominia deprecationis elatos animos frangere: Magna imperia nunquam diuturna facere, arces castellaque ambitionis munimenta exscindere, alia denique quae passim toto opere, praecipue autem duobus Cleobuli ad regem orationibus exequitur Barclajus. Verum enimvero, quia nimis vulgata licentia imperandi regulas principibus praescribendi non placebat, et plerunque aliorum eventis doceri malunt: Historicâ narratione, quae diximus supra, docere commodissimum Barclajo visum est.

Ne tamen invidiose hunc aut illum principem, velut in scena traducere, et tanquam reos ad tribunal nominatim citare videretur, eos qui remp. turbant: Ac ita invidiosis exemplis, et periculosa libertate usurpata odio omnium par non esset; placuit grandi hac fabula, historiae instar adornata inscios circumducere per suavissimas ambages: Ut ne nimis quidem imago simpliciter extaret; sed quilibet, velut in objecto speculo, meritum suae famae agnoscere posset. Fabula autem ne naturam exueret, et ubique grave supercilium male sumeret ab armis; a pudicis amoribus argumentum accipere debuit. Hoc utilissimae lepiditatis commentum, nullum autori periculum creare poterat. (Vita enim, non homines notabantur.) Et eo plures studiosioresque, lectores habiturus erat, quod non quasi docentem severumque, sed tanquam nugantem in manus accepturi essent. Mulro enim pars major est, inquit Hieronymus in praefat. libri X. in Esa. Milesias fabulas revolventium, quam Platonis libros: In altero ludus et oblectatio est: In altero difficultus et sudor mixtus labori. Denique Timaeum de mundi harmonia, astrorumque cursu, et numeris disputantem, ipse qui interpretatus est, Tullius, se non intelligere confitetur. Testamentum autem Grunnii Coroeottae Porcelli deoantant in Scholis puerorum agmina cirratorum.

Ex hactenus-dictis ipse mecum (Guilelme Pignori) judicabis supervacuam, ac dicam, ineptam eorum fuisse sedulitatem, qui omnibus a Barclajo confictis nominibus, praeter pauca, quae cum essent hominum, Barclajo privata familiaritate

cognitorum, nulla diligentia eruere potuere, certas personas adaptarunt: Obliti ejus, quod Barclajus Argenidem suam fabulam appellat; testaturque, imaginaria se passim vocabula, ad sustinendas virtutum vitiorumque personas excitâsse. Et profecto cum amores Poliarchi et Argenidis, qui utramque libri paginam faciunt, fabulosos nemo nisi emotae mentis negare possit; frustra quaerentium labor erit, quis Poliarchus, quae Argenis? qui Britomandes, et Timandria? quis aemulus Archombrotus, et raptor Radirobanes, et libertus Gelanorus, et nutrix Selenissa. Ut comoediam Pseudoli et Getae, et Davi, et Chremetes, et Thaides faciunt; ita librum, Regiis amoribus, regiis odiis spiritibus denique regiis plenum, dignas hoc iras pectoribus concipere, personas implere par erat.

Nimiopere profecto absurdum est, unius leviusculae conjecturae lenocinio adductum; cum sexcenta alia abnuant, de re aliqua statuere. Nam quid improbabilius, quam Poliarchum et Archombrotum, consiliis factisque diversos, uni personae attribuere? Selenissae regiae nutricis, donis corruptae, perfide amoris secreta evulgantis, denique ferro suo cadentis schema Catharinae Mediceae, Franciae Reginae, imponere? Ex Aneoresto, Allobrogum Rege, Poliarchi educatore, ex pugna elapso, regnum vita solitaria mutante, Clementem VIII. Pontificem facere? Radirobani Principi juveni, praecipitibus consiliis obnoxio, pro tuenda regia majestate, contra rebelles Meleandro auxilia ferenti, intra juventam in Africa caeso Philippi II. Hispaniarum Regis, cautissimae prudentiae senis, et contra Henricum III. Galliae Regem (quem Meleandrum esse volunt) factiosos in regno opibus suis foventis in suo Escuriali mortui personam induere?

Prorsus ergo mihi certum est, ut amores, arma, odia, aemulationes, fides, prava honcstaque consilia, perfidia, pericula, vota, satisfactio, omnia in Argenide fabulosa sunt: Ita necessario Poliarchi, Argenidis, Archombroti, Radirobanis, Britomandis, Timandrae, Hianisbes, Selenissae, Gelanori, et pleraque alia, a Barclajo excogitata nomina in neminem unum cadere; et in sola Argenide, velut in scena, consistere. Quia tamen, quod supra dixi, praecipuus Barclaio scopus fuit, sub hac fabularum suavitate, rebellionis genium et artes, ac Principum plerorunque ex despicabili facilitate errores docere: Non sane abnuerim, inspexisse ipsum in ceterorum hominum actiones, et historias; quas deinde suorum nominum simulacris aptaret. Ita sub Meleandri persona Henrici III. Franciae Regis nimiam, nec in injurias idonea severitate acrem bonitatem libens agnosco; et Guisii, ceterorumque ex Lotharingica familia Principum ambitio sub Lycogene, Oloodemo, Eristhene, Menocrito, Anaximandro commode intelligi potest. Nec Cleobulum Villa-Regius sibi dedecorum putat. Denique in Sicilia Galliae regni conditionem describi facile crediderim.

Ut tamen manifestum esset, sub Meleandri larva non tam Henricum Regem latere, quam universe Principem nimia animi lenitate despicatui et insidiis facilem depingi: In Cleobulo non tam solius Villa-regii, quam arcani consilii praesidiis et * * hominis humanam rerum civilium scientiam imaginem extare. Et in Lycogene non simpliciter Guisium et impotentis animi et imperandi libidine ardentis ambitum, Largitiones Regis apud populum traducendi sceleratam solertiam, aliasque turbidas artes in unam veluti tabellam coactas exhiberi. Plura Barclajus addit, quae in notatos cadere non possimt. Nam Henrico non toti XXXIX. anni vitae fpatium fuerunt: Et cum ex Polonia ad Regnum patrium capessendum venisset, pleraeque illius partes bello et turbis fervebant; quae serri Meleandro, qui sub initia imperii pacata omnia habuisse atque adeo nimiâ felicitate laborâsse a Barclajo dicitur, convenire non possunt. Guisius cum fratre Cardinali in Comitiis Bloesensibus inquietos spiritus cum sanguine emisit: In ipso Regii cubiculi ingressu Regis jussu confossus: Quod cum Lycogenis in acie coesi exitu parum congruit. Villa-regius, Henrici Regis gratia excidit, domumque relegatus est, quod cum Cleobuli fortuna minime convenit, Ut inde minime mihi dubium sit, Barclajum in Meleandro Lycogene, aliisque plerisque pingendis, non ab Henrico tantum et Guisio, sed a quicquid uspiam in historia egregii pravique legitur colores petiisse.

Reliquorum autem nominum minime incerta explicatio est quae praefert indiculus tuus. Nam Mergania per literarum [gap: Greek word(s)] Germaniam, et eodem involucro Usinulca Calvinum, Derreficus Fridericum Palatinum, Ibbarranus Cardinalem Barbarinum, qui nunc Urbanus VIII. P. M. Dunalbius Cardinalem Ubaldinum significant. Quos duos posteriores viros in aula Romana virtutis dignatione famaque eximios certiori immortalitatis dono, quam quo Ulyssem Callypso * * erat, sibi Barclajus ut Romae novus homo obstringere voluisse videtur: Nec minus Antonium Querengium, magnum tuum amicum, utriusque, ut loquuntur, signaturae Romae Referendarium, virum summae eruditionis; quem Antenorium vocare lubuit, quod Patavio, Antenoris urbe oriundus esset. Hieroleandri larva Hieronymum Alexandrum, Aleaendri, Cardinalis ex fratre, nepotem tegi, nominis similitudo, et Aldina Catella ostendunt.

Vidi Romae apud Casp. Scioppium V. CL. multorum poetarum, ingenio per otium abutentium, carmina; quibus Aldenae ex partu obitum lugebant. Barbarinum, Florentiae notum, Lydum appellat: Quia Tyrrhenus, Hetruscae gentis conditor, Lydus fuisse traditur, ut referunt Dionys. Halicarn. in primo Antiquitatum, Val. Max. l. 2. Dict. et Fact. memor. et Mynsilus Lesbius lib. de Orig. Ital. et Tyrrhenorum. Quo etiam intuitu Concinnus Anchrae Marchio, cum

conjuge par conjugum ex Lydia vocantur. Somerseti Comes, et uxor, in Anglia aliud par conjugum ex Phrygia dicuntur: Quam ut Gulfredus Athuras Monumetensis (cujus tamen historiam fabularum ineptiis refertam Guilielm. Nebrissensis ostendit) prodidit. Beatus quidam ordine Trojanus, filius Sylvii, Ncpos Alcanii, patria profugus Graeciam petiit ibique progeniem Heleni e servitute vindicavit. Inde * * oraculo monitus per columnas Herculis in Aquitaniam pervenit, Go farium Pierium, Aquitaniae regem profligavit; urbesque Turonum constructa et Gallia vastata, in Britanniam a Gigantibus habitatam, tramisit; eique ex suo nomine appellationem fecit.

Procerum primi in aula Aquilii et Hippophili sunt Melchior Cleselius et Franciscus Gomezius, Sandoralius Dux Lermae. Hi post exhaustum immensae potentiae cursum ad purpuratum sacerdotium, tanquam ad aram confugisse a Barclajo dicuntur; quia inter maxima pontificiae potestatis arcana est, Cardinales sanctos et inviolatos, nec ulli profanae potestati obnoxios esse. Hinc S. Thomae Cantuariensis, Georgio Martinucio, Guisro et Cleselio Cardinalibus, ut sibi factas injurias, graviter semper Pontifices ad animum revocarunt. Calvinianos ut suo ingenio superbe nimis fidentes graeco etymo hyperophanios, appellat, et Bethlehemum Transylvanum, Paranhylaeum; eadem ratione, qua Sylvium, Aeneae filium, Graece Hylaeum interpretatur Dionys. Halicarnasseus.

Haec mihi sola nomina, certis personis a Barclaio destinata, videntur; nec elucidatio tua plura habet, quam quia ab ipso Haleandro habuisti, quem Barclai, amici sui, sensus optime novisse credere est. Certum habeo reliqua omnia falsa, et inania simulacra: In quibus tamen et reliquo omni commento egregie [gap: Greek word(s)] observatum est. Hinc in Gallia Comindoriges, in Africa Jubas, Hiempsales, Micipsas invenit Barclaius, Timocleam feminam Siculam Epityro rusticos excepisse ait; quodid * * genus Varro Vl. de L. L. testatur in Sicilia usitatissimum fuit. Eandem Tamocleam, ait, caenam supra ceterorum Graecorum mollitiom curâsse: Quia scilicet Siculi deliciis infames erant, ut inde [gap: Greek word(s)] teste Suida in proverbium abierit: Quo Planii locus in Rudente Prol. v. 53. pertinet:

Infit lenoni suadere, ut secum simul
Eat in Siciliam: Ibi esse homines voluptarios,
dicit: Potesse ibi fieri eum divitem:
ibi esse quaestum maximum meretricibus:

Epirotos descriptio paene ad verbum ex primo historiarum Polybii descripta est. Archombrotus quanquam Graece sciret, tamen rusticam Siculorum linguam non intellexisse fingitur: Siculos enim etsi Graece, pessime tamen locutos esse, ex illo Plauti in Maenechmis constat Prol. vers. 11.

Atque adeo hoc argumentum Graecissat tamen,
Non Atticissat, verum Sicilicitissat.

Medicus Afer Themison dicitur, quod hoc nomen qui magni haberi in arte Medica volebant, boni omnis causâ sumere solebant. Meminerunt Juvenalis Apulejus in Apologia et Seneca in Epistolis, de ignium publicorum, quos Angaros Barclaius nominat instituto, quae libro 1. de morte minime fabulosa sunt. Nam et Aristoteles lib. 1. de Mundo et Apulejus ejus mentionem faciunt. Apuleji in lib. de Mundo haec verba sunt: Duces ac Satrapae (apud Persas) ubique dispositi, et permixta locis omnibus mancipia regalia. Ex eo numero erant excursores diurni, atque nocturni exploratores; et per vices incensae sunt faces ex omnibus regni sublimioribus locis: In uno die imper atori significabant quod scito opus. Eundem morem apud Anglos vigere, Polydorus Virgil. lib. 25. Histor. refert his verbis: Qui Oceanum accolunt, in vicinis tumulis lucernas, pilis affixas, locant: Ac ubi ex hostium adventu maejor illustrior res accidit, subito lucernas accendunt, clamoreque per agros et regiones significant: Hinc alii deinceps excipiunt, proximisque eodem mode signum edunt; atque sic celerior ad omnes vicos et urbes fama perfertur; et agrestes civesque se adversus hostes armant. Angari Persica voce veredarii seu tabellarii celerrimi dicuntur, quod me ex Suida et Hesychio docuit Barn. Brissonius in lib. de Reg. Pers. princ. quam vocem Barclaius ad publicorum ignium commentum apposite transtulit.

Meleandri, de reperto Gigantis cadavere, narratio expressa est ex historia, quam Thomas Facellus Rer. Sicul. dec. 1. lib. c. 6. in hunc modum refert: A. Salutis M DC XLVIII. cum Georgius Adornus Genuensis Eques Joannita classis tum ordinis sui praefectus Syracusis hyemaret, venatum aliquando in agrum Syraecusanum Gereates olim dictum, egressus est. Qui dum venationi studet, canis in venatu solers et sagax omnes speluncae subterraneae et latebrosae naribus et unguibus scrutatus, cauda et latratu venatores advocat. Equites, qui cum Georgio advenerant, praedamrati, equis citatis accurrunt. Sedubiostium ingentis specus solum vident, eo relscto, venationem retro persequuntur. Postridie vero Georgius, remigum manu assumta, ad specum eandem, aurea veterum numismata, quorum ibi thecas crebro reperiri contigerat, quaesiturus, regreditur. Speluncae ore vi patefacto, scalis, quas ibi in vivo ipso lapide excisas, aditum monstrantes, offenderat, in antrum profundum descendit, ingreditur, cuncta explorat, tandemque pro speratis nummis caedaver hominis XX. cubitorum reperit. Quod ubi membratim mirabundus stupensque examinat, pars capitis, costae et crura (ceteris partibus in putrem cinerem ventumque solutis) ex attrectantium manibus sola integra decidere. Quae pro miraculo

Georgius quamprimum omnia, praeter duas molas, ad Joannem Homedeum, militiae magistrum, Melitam transmisit.

Afros Coelestem Deam praecipuo cultu venerari, omnino ex historicâ veritate Barclaius refert. Sed quam ille Venerem appellat Herodianus lib. 5. Lunam esse dicit. L. Apulejus Afer Junonem esse credidit in his verbis: Magni Jovis germana et conjuga sive tu Sami, quae querula partu tuo vagituque gloriatur, tenes vetusta delubra sive celsae Carthaginis, quae virginem vectura Leonis coelo commeantem percolit, beatas sedes frequentas etc. Praeterea D. Ambrosius, contra Symmachum Cybelem esse mavult. Ejus haec verba sunt: Unde igitur exemplum, quod currus suos simulato Almonis in flumine lavat, Cybele? Unde Phrygii vates, et semper invisa Romanis non aeque Carthaginis numina? quam Coelestem Afri, Mythram Persae, plerique Venerem colunt pro diversitate nominis; non numinis varietate. Non tamen illam sine auctore Venerem dixit Barclaius. Nam et Platonici omnes, Apuleius praecipue in Apologia, et inter recentiores in convivio Marsilius: Ficinus, de Coelesti Venere et duplici amore sapientissime disputant; et Pausanias in Arcadicis tres Veneres facir: Coelestem, Vulgarem, et Tertiam sine nomine.

Duobus tamen in locis dormitâsse, mihi Barclaius videtur 1. cum in carmine, quod incipit, Alma soror Phoebi etc. Afros inducit, Dianam ad aprorum (qui teste Plinio lib. 8. in Africa nulli sunt) venationem invocantes his versibus:

--- - tu nostris annue donis,
Et cum spumiferos junctis in retia campis
Impellemus apros, et cum tibi sacra feremus
Non occulta veni ---

Nec commode dici poterit, de importatis in Africam apris intelligi ista debere. Nam hoc fortasse de cervis et capreis, quas nec gignere Africam, is, quem dixi, Plinius adfirmat, verum sit; Ursi et apri nemoribus et in venationis voluptatem septis saltibus non includuntur. Et Barclaium de opertâ venatione loqui, ejus verba ostendunt. Deinde in eo quoque impingere videtur, quod lib. 5. Cuniculariam insulam in angusto freto, quod a Sardinia Corsicam dirimit, ponit. Quam tamen aut quas potius (plures enim sunt) tabulae Geographicae in ipso sinu Calaritano locant. Sed haec levia sunt; et unus alterque naevus de magni corporis pulcritudine nil detrahunt. Vale, Excellentissime Vir, et ineptiarum mearum, quas tamen non potui in arctius contrahere, prolixitati ignoscas, etiam atque etiam rogo. Idib. April. A. M DCC XXIIX.

JUDICIUM IV. EUROPAE, DE MORBO CARDINALIS RICHELII. A. S. M DCC XLII.

LAboravit tecum Europa paene universa, Cardinalis Eminentissime; publicus fuit morbus tuus et privatus; sensere tumorem brachii tui omnes manus, et uno abscessu omnis paene Orbis intumuit.

Sed non idem de te omnium sensus: Doluerunt tecum omnes boni; extulere caput vitia, laborante virtute; apparuerunt in te amores et odia populorum; speravit victoriam hostis, si brachium Galliae defecisset; inchoarant de te homines malae fidei tragoediam; fecisti comoediam, dum laeto exitu actores fefellisti.

Placet percurrere affectus nationum, et convalescenti tibi exhibere fabulam, quam tu ipse fecisti. Primus affectus Galliae fuit: Haec, si res gestas aspiceret, amabat auctorem; si res futuras, dolebat esse mortalem. Quis (ajebat) retinebit fortunam Galliae, cui tu, RICHELI, trabs eras, et cardo, ne caderet? quis evolvet eas artes, quibus tu Europam implicâsti, ut Gallicam faceres? quis antevertet Hispanorum consilia, ne priores sapiant? quis praeoccupabit agenda, ut desit, quod agant? quis ostendet nuditatem nationis, quae extra Hispaniam gloriatur armis alienis, et intra patriam vix se tuetur suis? quis invitabit populos ad libertarem? quis ostendet singulis, quid possint? quid adjuvabit, ut posse velint? quis conciliabit pacem orbi, tunc justam cum suum cuique restituet, tunc securam, cum orbis unam domum non metuet? Hic erat de te Galliae sensus: Si qui aliter sentiebant, foris Galli, intus Hispani aut hostes erant. Longe alius de se erat Hispanorum sensus. Ex iis qui boni sunt, optabant te cito beatum, ne eos miseros efficeres; iidem precabantur tibi aeternitatem, ne tu totum hoc seculum Ludovicaeum redderes; addebant Lusitaniam brevi ludum fore, si tu cessares ludere; atqui hi minus mali. Qui minus boni erant, paulo asperius de te sentiebant. Ille duorum regnorum jacturâ mortem tuam emeret, ne tu plura regna superares. Ille amissam vellet Italiam, ut tu Hispaniae parceres. Hic bene sperabat Catalauniae, dum de te sperabatur male. Hic metuobat Valentiae, si tu bene valeres; omnes aeternam tibi quietem precabantur, ne tu Hispaniam perturbares.

Sed quis explicet Italiae sensus, quos ipsa saepe dissimulat, etiam dum publici sunt? Mirabatur Roma alienum periculum, nec sentiebat suum. Venetiae spectabant tempestatem ex portu, tunc otiosae, cum ubique tempestas est. Neapolis spondebat se novam, si tu sponsus esses: Sicilia memor vesperae, verebatur mane. Florentia id unum cogitabat, unde floreret. Genua oderat antiquos dominos, et timebat novos: Mediolaenum inter spem et metum libertatis, media erat: Alpes Cisalpinum te optabant, antequam aeternus esses. Foederati Principes timebant libertati publicae, si publicus libertatis minister occidisset.

Nec levis erat dissensio Germauiae de morbo tuo, quia gravis erat de Imperio. Timebant omnes domus unam domum, metuebant omnes venti unum Austrum: Verebantur omnes aves unam Aquilam: Aquila ipsa libertatis amans frustra bicipitem se ajebat, si semper unum respiceret terrarum cardinem: Belgae amarent gentilitium Gallum, nisi Leonem timerent: Sequani nec Galli esse vellent, nec Hispani. Helvetii servi esse volunt, et liberi. Sed ad haec consilia requirebatur ingenium tuum, et ad opera brachium.

Neque idem erat de morbo tuo Angliae sensus. Optabat illa te redivivum sibi, si perires Galliae: Haberem, inquiebat, Senatores, non Reges, si Regius Minister esses: Tres insulae unum regnum essent, non triplex; divideret eas mare, non fides: Rex meus coronam gereret, non tiaram; et brevi Mariae filius vellet esse Marianus. Hic fere erat de te Europae sensus: RICHELI, exercuisti populorum judicia, dum exerceris: Probâsti te Cardinem Orbis esse, succussisti Europam dum nutasti; agnovimus te solum esse ex eclypsi, quam salubre Galliae sidus esse, nunquam melius quam aegrotans docuisti. Laborare visa est universa Gallia te laborante, nunc salus tua communis omnium bonorum laetitia est; omitto aliorum laetitias, ut explicem gaudia Ludovici. Triumphavit gaudio Ludovicus te convalescente, quo bene valente toties triumphavit: Non jucundior ei nuncius accidisset, recuperatae alicujus provinciae, quam tuae valetudinis, in qua tot recuperandae provinciae vertebantur: Visere te, non videre voluit Ludovicus, et ardens amore tui occurrit ultro tuae valetudini, quam venientem expectare non potuit. Quam suaves illi amplexus regii! aperire poterant sinum ulceris, si nondum plane patuisset; quam gloriosae illae laudes regiae et publicae! quam fidelis illa responsio tua: Recusaturum te vitam, nisi ut eam Ludovico consecrares! Nec importuna vox illa militaris inter amplexus vestros: Bene valete ambo, et nostris ensibus cetera permittite! Restitutus ergo es, RICHELI, non tam tibi, quam Regi et Galliae. Quantum amant Galliam superi, qui maturo ad coelum Richelio adhuc carere voluerunt, ut eum Galliae iterum commodarent! Quantum amat Galliam Richelius, qui cum immortalitatis

metas attingeret, adhuc mortalis esse voluit, ut Galliam redderet immortalem. Incipit novos triumphos sperare Gallia, dum te videt de morte triumphantem. Nec tu ob aliam causam vinci adhuc a morte noluisti, nisi ut victorias de hostibus nostris absolveres. Eos triumphos restituta tibi sanitas persuadet, quam superi non reddidissent, nisi diuturnam esse vellent; et diuturnam esse nollent, nisi Galliae et Europae gloriosam esse decernerent.

VIVE ET DE NOSTRIS LONGOS DEUS AUGEAT ANNOS. JUDICIUM V. Andreae Dinneri JC. DE TRIBUS CAPELLIS Casp. Schoppii:

FUr, vespillonis filius, ne nihil ageret, quod salvo honore poterat, velne potius cum Attalo Martialis mulas ageret, capellas agere ac minare instituit. At vereri debuit, ne contra se cornua, quod dicitur, triga ista capellarum ferret. Multis enim bestiae fuerunt exitio: Ipsae autem bestiae sibi maximo semper et certissimo. Sed nulla pauperies quadrupedum cum hoc damno conferri potest, quod impudentia et maledicentia dant homini, quod ambitio infert, quoque eos mulctat scelerum conscientia. De hoc damno nihil lex XII. Tabularum constituit, nihil praetor edixit. Adversum capellas ergo auctor agat necesse est, easque Jure Hispano in noxam sibi deditas tantum agat, quantum et potest et valet.

Casaub. ep. 540. ad Scaligerum:

At [gap: Greek word(s)] Ratisbonae triumphum agit de veritate Dei, et virtute tua ac parentis tui triumphata. Non puto eum, esse qui Tres capellas edidit scriptum (Deus bone!) inficetum, impium, diabolicum. Symmachum ejus vidisti, et quomodo Lectium, et Juretum, virum de literis optime meritum, excipiat.

JUDICIUM VI. Andreae Dinneri JCti DE TOLLENDO PENNALISMO, in quodam Programmate.

SEnatus inclytus Reip. Noribergensis, tot honestissimis et saluberrimi legibus in Universitate ista latis, nihil actum credit, nisi consuetudini quorundam

pravae ac barbarae, qua nihil vel ad infamandam, vel etiam dissipandam eandem Universitatem, exterminandamque ex eis honestatem, et disciplinam omnem efficacius esse potest, in ipsis principiis occurrat; et cum hac veluti Excetra bellum suscipiat: Eam, barbaro nomine PENNALISMUM vocarunt; quam vero nomine pandecten quandam inhonestissimorum facinorum; vis nimirum tam publicae quam privatae, injuriarum, psalteriorum, canticorumque famosorum, furtorum, depraedationum, vulnerum et caedium, grassationum nocturnarum, debacchationumque cum Stentoris clamoribus, et comitis hujus assiduae Ebrietatis dicere debebant. Compertum siquidem habet idem Senatus inclytus ex querimoniis quotidianis, plerosque parentes, non modo fama latrocinii hujus domestici, gliscentisque indies in Universitate ista contagii, deterreri, quo minus suos huc ablegarent filios: Verum etiam quos magnis sumtibus eo adduxerint, poenitentia metuque [gap: Greek word(s)] motos confertim inde abducere, consilium coepisse. Quod ne eveniat, omni studio et contemplatione praecavendum ratus, officii sui esse judicavit, quam severissime in grassatores hoc genus vindicare; omnemque movere lapidem, ut in ipsa velut herba omnis pestis honestatis et virtutis comprimatur.

Convictis igitur PENNALISMI, quem in novitios ad Universitatem hanc advenientes tyronelli isti exercent, poenam relegationis, et aliquando circumstantiis id merentibus, cum nota infamiae, inposterum Ordo Nobilissimus, denunciat ac statuit, qui invito novitio, vel invocati violenter in alienas aedes, vel habitationes ad concussionem illam exercendam irrupisse probati fuerint; vel etiam, ut convitii aliquid extorquerent, ostium occentarint, fenestras flagellarint, aliaque his similia supra commemorata consciverint.

II.

Sed etsi in volentem novitium sese hoc genus maleficii exercuisse praetenderint, ut hactenus saepe factum; quia tamen pessimi exempli res est, et vix unquam tale quid, absque metus incussione, vel flagitationibus improbis, ac persuasionibus subdolis, quae dolum arguunt, evenire potest; nihilque in his rebus verius est eo, quod Ulpianus alicubi dicit: Persuadere, plus esse, quam compelli. Idcirco motus indignitatate rei Amplissimus Ordo, eum, qui hoc perpetravit, carcere decem dierum, subtractis omnibus intemperantiae instrumentis, soloque pane et aquae relictis, mulctandum censuit. Ita quidem, ne in arbitrio Rectoris, vel Senatus Universitatis sit, quicquam de numero dierum ejusmodi reis remittere; aut mulctam pecuniariam, in locum carceris poenae, substituere.

III.

Hoc amplius reservandum sibi duxit Senatus Amplissimus, ut pro atrocitate circumstantiarum, violatores legum harum ab alterutro Magistratu Universitatis, vel Oppidi, pro diversitate jurisdictionis et facinorum comprehensos, inque custodiam datos, alibi quoque, extra Oppidum et Universitatem hanc, condignis poenis afficere possit, et velit.

IV.

Postremo autem paterne hortatur omnes Universitatis hujus cives, ut Lernam hanc vitiorum odisse, quam executionis, quae parata est, severitatem experiri malint; ejus memores, quod, quae facta laedunt pietatem, existimationem, verecundiam nostram, quaeque contra bonos mores fiunt, ea nec facere nos posse, credendum est.

JUDICIUM VII. Christ. Adami Ruperti ad [gap: Greek word(s)] quendam.

S. P. Verissimam hanc esse puto de Annii Viterbiensis somniis eruditissimorum, acerrimoque judicio praeditorum hominum, censuram; nec nos moveat, quod quidam aliter sentiant, sive censeant. Judicant enim coeci de coloribus. Non enim labrotenus gustâsse literas; sed earum, ac praesertim Graecarum, ingenti flumine pectus inundâsse, nec gustum duntaxat aliquem modicum Antiquitatis hausisse, sed ipsam universam percalluisse, et, ut sic dicam, concoxisse oportet, qui in hisce talibus judicis partes sibi sumserit. Ex hac vero notâ sunt illi summi, et de Rep. literariâ praeclarissime meriti viri, qui desupposititiis istis Scriptoribus sententiam tulerunt, Pseudo-Philone, inquam, Beroso et Megasthene: Quem planus idem Italus Annius monachus Metasthenem proscribit. O os! ô frons! Scriptorem pro vero et genuino aliis obtrusum ire, cujus ne nomen quidem scias? Taceo, quod isthoc nomen omnino Graecum non est. Quomodo igitur e Graeco Latinum, vel saltem (quod tu vis) ejus Epitomen nobis concinnârit, qui in ipso auctoris nomine tam prodigiosam Graecae linguae ignorantiam prodat ac praeferat? At Gothofredi auctoritate, [Gothofr. e lateritiis aureos facere volebat, ut de Roma Augustus] plurimum hîc commoveris. Fuit sane vir ille plurimae lectionis, et indefessi prorsus studii JCtus: Sed enim hîc in alieno foro litigat. Quid? quod ejusdem, ubi praesertim humaniores literas et

haec Critica tractat, insignem [gap: Greek word(s)] et pueriles prorsus hallucinationes pridem viri docti notârunt? Anignoras, quantopere cum Commentario suo in Senecam vapulârit ille Grutero? Quem risum ipsi Lipsio (qui tamen amicus illi fuit) suis INEPTIIS expresserit? Quid vero Giphanius, aliique doctissimi Jureconsulti de ipso senserint, scimus e seniorum colloquiis. Noli igitur, mi homo, insectari viros summos, et quibus in omni re literaria, maximeque in eruenda Antiquitate, excutiendaque ratione temporum pares nulla unquam habuit aetas: Nec arrosionem sive lancinationem alieni nominis interpretare, Veritatis assertionem adversus impostorem illum Italum. Sivero juvat e [gap: Greek word(s)] illorum scriptorum fontibus bibere; legas, suadeo, veterum illorum Graecorum fragmenta, quae posterioribus Editionibus divini illius et toti Mundo stupendi Operis Josephi Scaligeri de Emendatione Temporum adjecta sunt; et quae vir idem omni laude major luculentissimis Annotationibus illustravit. Idem literarum columen in Epistoliis alicubi (quae post ejus obitum in unum volumen redactae, lucem non ita pridem iterum adspexerunt) Daretem Phrygium, Dictyn Cretensem, compluresque alios [gap: Greek word(s)] quoque esse scriptores te docebit. Quae quum ita sint, Modestiae posthac litemus, censeo et serio imbibamus illud Romani Sapientis: MULTOS POTUISSE AD SAPIENTIAM PERVENIRE, NISI SESE JAM PERVENISSE CREDIDISSENT. Bene vale, et monitum ab amico animo profectum in bonam partem accipo: Nec livorem, nec simulationem interpretare hunc meum, aliorumque bene meritorum candorem.

SPICILEGIUM POST MESSEM ILLUSTRIUM EPISTOLARUM, Quas Viri Celeberrimi, Vict. de Rubeis, Jos. de Aromaticis, Caes. Cremoninus, Andr. Spigelius, Jo. Rhodius, Jo. Benedictus, Jo. Meursius, Guil. Harvejus, Jo. Walaeus, Vopisc. Fort. Plempius, P. Laurembergius, Matth. Berneggerus, AD CASP. HOFMANNUM, aliique ad alios scripserunt.

Victorius de Rubeis Casp. Hofmanno.

PRisci illi Medicinae proceres, non humanis tantum, sed et divinis propemodum laudibus, etiamnum extolluntur, quod ea, quae aut ab ipsis inventa, aut illis verius a Deo infusa aliquando fuit, artis asclepiadae scientia, pereunti, variis ex morbis, hominum generi, praesto fuêre. Tu vero, Hofmanne doctissime, quomodo unquam ab aliquo, vel dicendi gloria Clarissimo, satis pro meritis laudatus ab iis, qui hac tempestate, vel iis ipsis, qui et Dii aliquando habiti sunt, benefactoribus, tu tanquam alter occurrens, ex improviso DEUS benefacis, corumque praeclara ingenii monumenta, Orbi sarta tecta restituis? Hinc est nimirum, quod si tamen hanc singularem in omnes beneficentiam diligam, si etiam observem; quod meum est, faciam; imo si et ceteri eorum omnes. Atque utinam in partem istorum Herculeorum prope laborum et gloriae, tanquam olim Theseo, et mihi venire liceret. Aut facile faltim apud nos, ut elapsis superioribus, ita et hoc labenti seculo reperirentur, qui similium capti studiorum amore, non dissimilem sibi apud posteros gloriam compararent. At secus interim audit, et indeteriora procutrunt universa, ut (juxta Venusinum) Aetas parentum pejor avis, vere nos tulerit nequiores. Tu tantum unus es, mi Hofmanne, cum paucis excipiendus. Ac si ad me transmissum opido quam eruditum opusculum (quod aliorum tamen ingentia, suo sententiarum pondere, exaequet volumina) conjecturae sit; mihi ipse videris, in iis, quae paras, non me, non quovis alio Theseo, ut Hercules, indigere. Tu unus operi, tu tantae sufficiis substructioni. Es etenim, ut esse videris, excellens idem Medicus, idemque Philosophus; et utrinque tam Graecae, quam Latinae linguae, ut qui maxime, spiras eloquium. Qui ego, quamvis vix Grajas a limine Musas salutaverim, vero tamen verius esse non dubito, quin familiaritate mihi in hac Aula conjunctissimus, Attica vir eloquentia, Romanaque praepollens, id mihi sedulo, tuo tantum inspecto per transennam libello, affirmabat. Quod autem superest, literarum tuarum non est, quod in reliquo ipse, quid sentiam, requiras. In eam enim pedibus, et quidem lihenter eo sententiam, libera ut cuique sit semper ad philosophandum, patensque via; sincero tamen quod fiat animo, et diligenter indagandae propalandaeque studio veritatis; ut magno, sicut olim Philosopho, ita et medico illud proferre, tandem aliquando laudi tribuatur: [gap: Greek word(s)] . Cujus ipse veritatis studiosus cum

sis (esse autem semper debet, quisque studiosissimus) mirifica earum a te expectantur omnia. Interim DEUS Ter Optimus Maximus te servet incolumem, tuaque omnia, propitio semper numine secundet. Vale. Scrib. Florentiae d. 23. Jul. M DCC XXI.

Idem Eidem.

CUm prae curis aulicis, quibus distineor, tuis parere mandatis non potuerim; alteri in tui gratiam ea committere, opportune satis judicavi. Prae ceteris doctis viris, ac necessitudine mihi conjunctis, mihi visus est D. Claudius Belgardus, Gallus, et a Secretis Serenissimae Christianae, magnae Ducis Hetruriae, cui provinciam conferendi libellum [gap: Greek word(s)] Galeni, cum codice Mediceo demandarem. Ille ut doctissimus, ac humanissimus libellum, et quidem libenter, ea, qua potuit diligentia, contulit; quem cum adnotationibus ad te mittit, ac tuo acri judicio, sintne ad mentem auctoris, quae emendata sunt, poteris judicare. Vale Florentiae. Cal. Julii, M DCC XXVII.

Josephus de Aromaticis Eidem.

REdditae sunt mihi litterae tuae gratissimae, ab erudito viro, et moribus ornato, Johanne Jacobo Heigio, utriusque nostrum amantissimo. Ex ipsis magnam cepi voluptatem; quod cognoverim, te optatam de me habere opinionem. Semper enim id summopere expetivi, ut mea tibi nota benevolentia foret. Quod sperabam facile; cum ex tua eruditione magna, et nominis decore fuerit exorta. Quid enim tibi notius credendum erat, quam quod tu ipse peperisti laboribus, vigiliis, et solida doctrina? amorem seilicet eorum, qui virtutem colunt. Tuum pulcerrimum opusculum de Lienis usu, jamdum legi, cumprimum nempe transmisisti magno nostro Cremonino. Habui siquidem tum temporis ab eo, ut non solum legerem, sed et ejus quoque nomine responderem tibi. Audio libenter, quod rursus cuderint; imo curabo quoque, ut transmittant; et eo quidem anxius, quod duo reliqua non vidi. Hartigius noster te certiorem faciet, me tibi obsequentissimum futurum. De Folio sic se res habet. Ex Hippocrate docueram, eos, qui medicinae gratia sunt me secuti, fieri obstructiones quasdam, in vasis cordis, (qua de re Deo dante, forte quaedam publici Juris faciam) et ex Botallo in aliquibus servari adulta jam aetate, quod ovale foramen diciter; et haec oculis subjeci, ut viderent: In quibus autem, et qua de causa haec eveniant, videndum potius duxi. Ordanus quidam, cui de ovali foramine renunciaverat discipulus quidam meus, eo jam defuncto, hujus rei se inventorem facit. Folius, qui menses aliquot mecum fuerat, ac a mea consuetudine

discesserat, id a se inventum dicit: Imo et librum, adjuvante amici cujusdam calamo, hac de re conscribit. Rem audio. Botallum inventorem dico. Is nonnullis de Botallo, male quid additis, ambitioso indulget genio, suadenti, hinc ad gloriolam iter adapertum sibi; et publici juris facit, iis quoque additis, quae ad vasorum cordis obstructionem viderat; sed male, et prater rem detortis. Tunc, me curante, sententia Botalli auditur. En Veslingius adest. Jamque de ovali foramine in adultis agitur; Galenum inventorem jactat. Sic nobis pensitatum fuit, an Botalli placitum fuerit a Galeno cognitum? Renunciat causae, et ad jurgia se convertit Folius: et hucusque silet alter. Sed ista potius sunt digna risu, quam narranda tibi. Vale, Vir celeberrime, et me ames, rogo. Venetiis. Non. Jun. M. DC. XL.

Caesar Cremoninus Eidem.

PErgratae mihi fuerunt litterae tuae; ita jucundum est audire, sui memoriam apud bonos amicos, aut viarum distantia, aut temporis diuturnitate non esse abolitam. Accepi etiam omen vitae longioris, quâ mihi gratularis. Utinam essem is, quem dicis! qui sic possem huic seculo prodesse, quod tu facis; ut video in tuis scriptis de liene, hortans, ut Aristotelem non deseras.

Puto enim, non solum de bono medendi munere aliquid ex illius doctrina non detrahi, sed multum posse amplificari, rebus ad humanam constitutionem attinentibus, praeclarius cognitis. Ego quidem paululum interrupi consilium, de Hominis Peripatetici structura constituenda, ab alia studia, quibus fui implicatus; resumam aliquando, facturus Apologiam dictorum Aristotelis, ad versus Galenum, illi contradicentem; et aliquando immodestius irridentem. Tuperge, quae coepisti, in hoc tuo, de usu lienis, valde erudito opusculo; sicque haerebis, Aristoteli, ut prositeris, tanto gloriosius id facies, quanto remotius ab horum temporum consuetudine. Quod attinet ad quartum Meteoron, nunc sumus in Explicatione aliorum trium; quae omnia aliquando promulgabuntur. Haec de me ipso. Valentinus, de quo a me quaeris, mihi est cognitus: Vir ingeniosus, et eruditus, cui ego omnia bona desidero. De illius apud inquisitionem actis non sum conscius. De meis scriptis accepi a Cortesio, ipsum favisse impressioni, quae alioquin hîc est valde prolixa; dono accepit unum volumen, quemadmodum et tibi unum mitto. Bene vale, et me ama. Paduae Nonis Aprilis M DCC XIV.

AD CASPAREM HOFMANNUM, Auditorem olim suum, dum Patavii inclytae Nationis Germanicae Consiliariatum prudenter obivit, accuratissimum et maxime benevolum: Nunc in Academia celebri Altdorfina, elegantioris Medici personam eximie sustinentem, Caesar Cremoninus, atavus Zanebonus Cremonensis.

VEnimus, Hofmanne, ad canos; jucundior aetas
Illecebras poscebat; ea renuente, severis
Nos dedimus studiis horas; nunc jure dolebit,
Si decedentes tractemus mollius annos;
Justum est et posthac ad eandem vivere normam.
Non deero, ut quantum valeo ipse, calumnia saeva
Naturam in Matrem pereat, quod gignere monstra
Gestiat, atque Hominem, trinum quasi Geriona, omnem
Proferat; et schola inops, falsi in caligine caeca
Exultans, videat Stagira ut Pergamus absit.
Aggredior: Si forte Atrops festina recidat,
Progressus tua proficiet Sapientia nostros.

Idem Eidem.

ACcepi tuas litteras, mihi gratissimas, et librum mihi et omnibus Doctissimum. Nondum perlegi totum; quod faciam. Percurri aliquam partem, quae mihi totius indicium; sic ex ungue Leo. Dedi ad te transmittendum novum opus dictatorum in Aristotelis defensionem contra Galenum, de origine et principatu membrorum. Si tibi atridebit, mihi valde erit gratum. Interim bene vale et me ama. Patav. 20. Aug. Anno M. DC. XXVII.

Adr. Spigelius, Anat. et Chir. Prof. Ord. Eidem.

TObias Pontanus Silesius, olim convictor tuus, mi Hofmanne, literas tuas mihi perferendas diligenter tradidit; eis ego nunc primum respondeo, quod in hunc usque diem partim studiis, et lectionibus publicis (quae contra communem usum hujus Gymnasii, quem sane nosti, usque in Cal. Julii perdurarunt) partim valetudini, quae paucis diebus, post curas communes, adversa mihi fuit, indulgens, citius facere non potui. Gratularis primo amicitus et serio,

quod in Aquapendentis locum, ex Germania, huc fuerim accersitus; pro quo officio gratias Tibi ingentes ago. Nec, quod scrius id seceris, excusare Te decet; scis enim M. Tullii tritum illud dictum, seram gratulationem reprehendi non solere. De otio et profectu literario plurimum vicissim Tibi gratulor, eoque magis, quod hoc fruaris in publica utilitate. Libb. Galeni de usu partium mss. hîc reperire nonlicet; nosti enim, omnes Graecas disciplinas fere ex Italia jam exulasse. Excell. Vir, Aquapendens libros edidit de formato foetu, de ovo, de iis, quae supra cuticulam sunt. Venetiis jam imprimitur ejus magna chirurgia, cum chirurgicis administrationibus: Sed puto ad has, quemadmodum ad alios libros, haud dari aditum, ante ejus mortem. Ego jam typographo dedi librum meum de lumbrico lato; item epistolam de incerto tempore partus, ad Germanos JCtos; quos propediem Tibi mittam. Cura, ut valeas. Patavii, prid. Calend. Aug. M DCC XVIII.

Idem Eidem.

FRequenter ab auditoribus meis de Te, mi Hofmanne, omnia bona audio, quae mihi, quo meliora, eo gratiora; praesertim cum tantum profeceris in studio Anatomico, ab illis percipiam. Tuae proximae literae mihi imposuerunt, ut ad Te obser vationes, quas haberem anno elapso de struthiocamelo, mitterem. Repetis easdem per alios quoque discipulos tuos, quos ad me misisti. Quod hîc debito non satisfecerim, multa impedierunt; atque nunc etiam impediunt. Sed tamen scias, me aliquando ad Te eas missurum, per literas publicatas: Jam enim mihi animus est, ita Anatomen et Chirurgian docere, ut quicquid vel novi invenerim, vel dissentientia ab aliis, epistolarum volumine concludere; sumta occasione, qua aliorum quaesitis cogor respondere. Non enim placet eorum mos, nimis profecto multis familiaris hoc tempore; qui, ob novam aliquam opinionem, retractant materias et res multis voluminibus. Laudo enim, quae quisque ante nos invenerit, si bona sint, tacendo approbare; quam scribendo repetere, aut pro nostris vindicare: Pauca vero, quae quisque desuper laboribus suis eruit ex profundo artis, luci dare; paucisque paginis coercere. Itaque si ad Te de hisce Anatomicis scripsero, ita scribam, ut et alii quoque literas tuas inspicere possint. Noesslerum meo nomine salutes, velim. Cura valeas. Raptim, Patavii, d. 14. Nov. M DCC XIX.

Joh. Rhodius Eidem.

CLarissime Vir: Affectus jam ante experti indices, traditae mihi sunt vestrae Noribergae, 20. Novembr. Parsimoniam et tarditatem officii mutui, partim

occupationibus meis, partim argenti inopiae imputabis. Aestiva in Praxi, et Botanicis exacta; et jam hyberna lectionibus, consultationibus privatis, publicisque sectionibus: Quae vix vel tantillum diverticuli concedunt etc. Augustinum Gotaldium Venetiis iterato quaesivi: Sed nunquam offendi, nec credo, quicquam ipsi esse ad vestrum votum, aut palatum. Negotium tamen mihi creditum, nullus posthac intermittam. Vidi ibidem quoddam de Astrologia fragmentum; quod, quale sit, jam non est operae. Hoc enim ipso momento, deproperatum ad vos abitum nunciavit praesens Excellentissimus Dominus Doctor, Christianus a VVecken, olim Nationis Germanicae Consiliarius, egregii ingenii Juvenis; qui, quam suâ mihi festinatione attulit brevitatem, ipse officii gratia conpensabit. Notavit ille Romae pridem in Bibliotheca Vaticana, varias quasdam lectiones, ex Graeco Galeni Codice; quae nam eae, aut cujus, mihi prae temporis angustia lustrare non licuit: Meo tamen monitu, et Vestrae Excellentiae studio, eo perductus est, ut ad vos Noriberga devians, eas libentersit communicaturus. Quod ad Leydenses istas attinet, certa spes est, non solum popularis mei industria, sed qui hinc brevi discessurus, Clarissimi Domini Doctoris Worstii Junioris benignitate eas fideliter ad me transmissum iri. Interea, siquid vel bonorum autorum lectio, vel Praelectionesaut Consultationes, ad vestrum institutum apportarint, futurae prolixitatis vadimonio, dignam semper ejus memoriam habebo. Si publica negotia vobis responsum negant, vicariam operam praestabit Popularis meus, Dominus Christianus Clemens, in vestra Academia, Philosophiae et bonarum litterarum studiosus; quem cum voto felicitatis, ut memet, vestro favori commendo. Scribebam praepropere Patavii XXIX. Decemb. M DCC XXII.

Idem Eidem.

SAlutem plurimam, Clarissime Vir: Si nec dum meas Patavii, X. Junii, traditas reddiderit juvenis ille studiosus, ad vos discedens, quid intervenerit, satis divinare nequeo. Jam enim ex aliis accepi, hominem Augustae, a febri convaluisse, ceteraque negotia sibi credita, probe confecisse. Sed neque de fide ipsius unquam dubito. Si quid hîc erratum, crediderim id nimia (ut in dubia valetudine fieri solet) alienae operae fiducia factum. Inter cetera, quantum memini, istis significavi, Dominum Doctorem van der VVecken Wormatiae substitisse. Addidi quoque nonnulla de obitu R. P. Pauli, Honoribus D. Spigelii, D. Santorii in Avicennam Commentariis, et Mercurialis in Hipp. aphorism. Enarratione, nondum quod credam, in Germania visis. Monui quoque Bibliothecam Venetam, Screniss. Reip. sumtibus, publici usus causa in ordinem redigi; D. Sozomeni obitum retuli, fallaci fama falsus, nimiumque isti Bibliopolae fisus, qui nescio,

quae velut ipsius relicta, venum exponebat. Hinc ipsius ad vestras responsum hac aestate urgere destiti. Ipsum adhuc satis vegetum, cum nunc intelligam, quam primum Venetias concessero, istâ occasione Virum compellabo; ut penitior in Bibliothecam, semel a me lustratam, aditus pateat. Reliquum Italiae statum, optime exponet praesentium exhibitor, jam diu communis meorum studiorum socius, qui inexpectato suo, ex itinere Romano in patriam reditu, in hanc me temporis angustiam conjecit; quae me ab optata officiorum prolixitate excludit. Interea mente promtâ, de vobis bene merendi occasionem, avide expecto. Vale, Vir Clarissime, et publico vive: Cui me, meumque hunc popularem Excellentissimum, unice commendo. Patavii, 3. Decemb. M DCC XXIII.

Idem Eidem.

SAlutem et Officia, Clarissime Vir, Fautor multum observande etc. Nescio, qua fortunae injuria, minus ex voto, meae ad vos ferantur. Quas studioso isti, mense Junio, anni superioris dederam, prorsus intercidisse, video. Excellentissimi D. D. Christiani a Wecken, prolixioribus ad vos sermonibus, commendatam officii partem. inopina festinatio eripuit, pariter populari meo, Viro Opt. et Doctissimo. Meliori sorte, vestrae ad me omnes, ab Excellentissimo DD. Vischero curatae, Vellem peraeque iis satisfactum. Parum promitto, et trepide. Semel, cum Clarissimo Domino Spigelio, Div. Marci Bibliothecam aspexi verius, quam inspexi. Nosti, Vir Prudentissime quam sint recondita hujus gentis ingenia; maxime si ab exteris sua expeti suspicantur. Diu, fateor, viam meditatus sum, perlustrandi Celsum MS., ex quo Cajus exemplum mihi creditum, alicubi suâ manu restituit. Nisi Clarissimi Domini Cremonini, vel Spigelii interventu fiat, spe omni excidi. Credo tamen, ejus fore humanitatis Dominum Sozomenum, ut vestro nomine salutatus, istorum librorum inspectionem concedat, quos Ornatissimus Dominus Bueretius, Juvenis Optimus, secum habet. Sicubi Codices isti, a vulgatis variant, ex unius alteriusve loci collatione certior, ocyus suggeram. Inde, si vestris subito litteris ad nova humanitatis officia excitabitur D. Sozomenus, Virum nostris forte votis facilem experiemur. Excellentissimus Dominus Spigelius hac hieme Gal. de Ossibus ad Tyron. libellum exponens, nonnulla Latinae versionis loca, ex Graeco emendavit; imo et Graeca ipsa, conjecturis satis ingeniosis, ex Artis usu adductis. Ex iis cursim pauca notavi, rebus quam verbis intentior, omnia si habere contigerit, cum aliis submittam. Commendatio ad Clarissimum D. Virginium de Rubeis, grata erit, vestri et mei causa. Nam et Florentiae quaedam mihi commoda intellexi. D. Faber etiamnum Romae, Sum. Pontificis gratia floret, Vir Optimus et candidus, cui

etiam innotescere aveo. D. Santorius noster Professionem primam Theoricam litteris renunciavit, ut SC. decretum, suâ sponte anteveniret; istarum, si libet, exemplum, cum Exc. D. Vischero commune habebis, ne qua culpa rejectus videatur. Româ in ipsius locum magni nominis Medicus vocabitur. Ex Galliis nihil habeo; De expeditione Serenissimi Regis, circumferuntur, quemadmodum et de Anglo varia. Omnia isthîc notiora arbitror. Academiae vestrae nova dignitatum incrementa gratulor. Nostra Natio hac hieme satis numerosa fuit, nec sine fructu, quia faventem habuit Apollinem. Utinam diu! Vereor, ne quid sinistri portendat, terrae motus ille ingens, qui 19. Martii, hora 2. noctis, non modo hanc urbem, et vicina, concussit; sed et prope Ferrariam, in opidulo quodam, turris multarumque aedium ruinâ, magnam mortalibus cladem attulit. Deus Opt. Max. Germaniae pacem pristinam restituat, Italiae diuturnam perennet! cujus benignae protectioni vos omnes commendo. Patavii 18. April. M DCC XXIV.

Idem Eidem.

SAlve, CL. Vir, Fautor henorande etc. Serius ad proximas vestras, sub finem Decembris traditas respondeo, quod meas omnino vacuas redire nollem. Etsi vero dubiis, de Celsi nostri aetate et ortu propositis, amplam satis discendi occasionem praebueris; iis tamen nunc ex animo, gravioribus occupato, satisfacere nequeo. De Celso JC. paucula me aliquando notasse scio, quae nunc memoriae non suppetunt. Sub Tiberio et Nerone vixisse virum, docent multa, quae in aliud tempus differenda. Gratioris operae spero, quae nunc submitto paucula, Galeno jam prope absoluto, lucem allatura. Anno superiore Venetiis incidi inter alia manuscripta, in Artem Paruam, charta et charactere vere Graecam, polite scriptam. Vestri non immemor, assumto D. Bucretio, cum Codice Graeco Aldi, singula diligenter contuli. Quaedam deprehendi diversa, nec tamen, quantum in transitu observare licuit, semper meliora. Ista qualiacunque sunt, nunc cum D. Mejero transmitto. Interstinctiones etiam notavi, ne quid curiositati deesset: Adhibito Codice Basiliensi, quo hîc destituimur, minus forte discriminis erit. Nonnullis in locis supplementa videbis, quae, num in sola Aldiana editione, an vero etiam in Basiliensi desint, scire aveo. Mihi certe aliis dedito, nunquam vel unam sententiam expenderelicuit. Quicquid sit, mei in te studii argumentum erit, si lucem merebitur; quod instituto serviet, in tuum traducas. Alia si occurrant ejus generis plura, labori aut pretio non parcam. Cay, quae cupis, opuscula quaedam, in patria habeo, sed parum ad Galenum factura; nisi Periochas velis. Interea meas hasce schedas ita servari desidero, ut ad me redire possint; quem nullum aliud hujus recensionis exemplum habeam, et laborem

repetere, sit satis morosum. D. Wecken denuo solicitandum credo. D. Bucretius vester, inexpectato Philosophiae, Medicinae, et Chirurgiae Doctoris titulum, nuper assumsit. Cetera D. Mejerus, quem cum [gap: Greek word(s)] voto, mei erga vos affectus interpretem dimitto. Vale CL. Vir, ut publico vivas. Patavii 3. Julii, M DCC XXVI.

Casp. Hofmannus Jac. Zeaemanno, inclutae Nat. Germ. Consiliario.

LIteras tuas, benevolentiae et amoris plenissimas, mi Zeaemanne, recte accepi; respondeo autem tardius, forte opinione, ob languorem quendam meum, ab insolito hujus regionis aestu conceptum; ob quem etiam fere grabatulo meo affixus sum. Quo minus vel de itinere ad vos tam longo, vel de Cathedra tam sublimi cogitare possem! sed et si melius mihi cum valetudine conveniret, altioris considerationis erat mutatio status tam insignis, a profunda quiete, ad labores et turbas gravissimas! cum familiâ obstreperâ! relictâ post tergum bibliothecâ, auro contra cara! Quamobrem tibi quidem, [gap: Greek word(s)] , gratias agas et habeo gratas, quod judicio tuo ad tantum dignitatis culmen provehere me volueris; Perillustribus aurem et Excellentissimis, antiquissimae Universitatis vestrae Professoribus, Dominis meis, omni observantiae genere colendis, multo majores, quod tantum tribuerint raucae illi de me famae, quae inter amicos vere-amicos, delituit hactenus; ut non tantum Collegam me sibi optent, verum etiam primam in confessu tam splendido locum ostentent. Pro qua existimatione, si possem omnibus et singulis tantum honoris reddere, quantum nomini meo tenebricoso alias, accessisse hac vocatione splendoris sentio; facerem utique animo promtissimo, paratissimoque. Interim quia ignorare non possum, quicquid fere claritatis habeo isthinc, id natum esse mihi vere ex studio in Galenum, ejusque METHODUM medendi: Oro omnes et singulos, huc potius convertant oculos et animum, curentque, quantum humanitus fieri potest, ut editio illa Graeco-Latina cum Notis suis, quam primum Juris publici fiat. Ego annis et laboribus fractus, si maxime illuc veniam, fortassis durabo per semestre: Sed labor hic meus tanto (sic spero) vivacior erit, quo major est Resp. Veneta, per totum terrarum orbem. Intelligitis fortassis, ô viri eximii, quorsum haec dicam? Venetiae principio seculi 1500. usque ad annum 28. dederunt nobis quater Galenum Latinum, non comtum illum quidem, sed qualem tempora ista ferebant. Venetiae dederunt nobis Galenum Graecum ex Aldi Officinâ, 1525. Venetiae ab anno 1540, usque ad hoc seculum 1600. beneficio Lucae Ant. Junctae, et posterorum, communicarunt nobis novies Galenum Latinum. Quid Papienses, Basileenses,

Parisienses, Lugdunenses, alii, in hoc genere praestiterint, scio: Sed et hoc scio, absque Venetis si fuisset, inanes futuros conatus ipsorum. Et sit, qui dubitet, Venetias suo jure sibi deposcere editionem hanc Graeco-Latinam, quae quasi comp endium sit futura omnium aliarum editionum, quâ Graecarum, quâ Latinarum. Audacter loquor, sed vera loquor. In Graeco Codice, primum omnium erosa sunt [gap: Greek word(s)] typographica, nullo paene numero comprehensibilia. Idem divisus est in capita, ut Latinus. In singulis capitibus rubrica sunt notata, quae censura indigebant. In Latino pariter sunt correcti errores manuarii. Totum opus divisum est eo fere modo, quo HIPPOCRATEM Foesius. Sunt etiam sectiones decem, quarum prima Isagogica habet, 2. Physiologica, 3. Pathologica, 4. Semistica, 5. Diaetetica, 6. Pharmaceutica, 7. Chirurgica, 8. Hygiena et Therapeutica, 9. Miscellanea; inter quae aphorismi, et Epidemiorum libri, 10. Philosophica, et spuria, quorum magnam abjeci partem. Haec adeo narro, ut [gap: Greek word(s)] quibusdam salivam moveam; moneamque, cogitent de exitu hujus negotii. De Germania nostra si quis loqui volet, illum ego plorare jubebo caput: Jam enim vix litterae ibi sunt, et litterarum Patroni; adeo Marte, fame, peste diruta sunt omnia. In Gallia tale quid prae manu habet Morellus, credo, Parisiensis: Sed quod tanti non est, ut habeo abs Clarissimo Slegelio nostro qui vidit. Spes igitur omnis vobis incumbit, ô Viri Illustres, vestrum est expugnare unius et alterius e DD. Reformatoribus animum, ut sumptibus publicis edatur. Hoc scilicet debet GALENO Resp. vestra vel ideo, quia in pervetusta sua Academia Patavina colit et excolit Methodum Gal. cujus adipiscendae gratiâ, tota Europa eo excurrit.

Haec ego ad te, hac occasione, mî suavissime, quorum mihi interpres uti sis, rogo, apud eos, qui hoc scribendi onus imposuerunt tibi. Si opus fuerit, facile perpellam in vota mea DD. Schlegelium, uti commendet rem Illustrissimo Domino Contareno. Ad hunc quas scripsisti litteras, hoc mane ablegavi Noribergam, unde Jenam proficiscantur. Excell. D. Werlingium, ut et D. Rhodium salutes, oro, iterum a me. Habebunt a me brevi litteras, si DEUS volet. Bene et feliciter vale. Altdorfio 20. Julii M DCC XXXVIII.

Joannes Benedictus, Med. D. et Graec. Lit. Prof. Casp. Hofmanno.

TAm grata, quam opportuna consuetudo, quae mihi cum Nobilissimo Domino Philippo Jacobo Stromero, apud vicinum et familiarem meum hospitante, hac in urbe obtigit, occasionem praebuit, Vir Clarissime, cum nominis tui sciendi, tum meritorum tuorum famam discendi. Inter varios sermones,

in frequenti conversatione, ultro citroque habitos, cum nuper Basilea scriptum ad me fuisset, esse Neurembergi doctissmos quospiam viros, qui Galeni novam editionem pararent; ipsumque Neurembergensem esse intellexissem, subiit sciscitari, sciretne, tale aliquod opus isthîc tentari? Illico significavit, rogatum fuisse a te per litteras, cum Lutetiae antehac versaretur, ut inquireret, a quibus in Gallia istiusmodi editio, quam in animum induxeras, etiam susciperetur. Hac data est porta consilium meum aperiendi, quod tibi quoque ex specimine hîc incluso patebit. In quo, quanquam sesquimyriadis duntaxat insignium errorum meminimus, aliorum tamen quorumvis tres, imo poene quatuor myriades simul detersas facile ostenderimus. Id eâ mente ad te mitto, paucaque haec scribo, ut obnixe rogem, omni operâ consilioque nobiscum onus tantum sublevare velis. Quodque cum operis istius [gap: Greek word(s)] illic pollicemur, unumquemque laudem a nobis, pro benefacti magnitudine reportaturum, hoc breviculo tibi peculiariter sancitum volo. Petitionem hanc meam, V. C. boni consule; quumque licebit, ea, quam ex singulari humanitate tua expecto, responsione dignare quaeso. Vale. Datum Salmurii Idib. Augusti A. M DCC XXII.

Jo. Meursius Eidem.

LItterae tuae, Vir Clarissime, omnino gratissimae mihi fuerunt; et quod ab eo venirent, cujus virtutem ac doctrinam ante decennium, cum apud vos per trimestre agerem, praesens aestimare didici; et quod tam pronum erga Rempublicam litterariam studium tuum nunciarent. Quod profecto utinam juvare possem! Verum in Bibliotheca nostra Lugdunensi hac, nihil tale asservari, interroganti affirmavit Collega meus, Daniel Heinsius, ejus Praefectus. Si litteris tuis acceptissimis serius respondeo voto tuo, quaeso ignoscas; quippe VIII. Jan. mensis scriptae, exeunte demum Julio ad me pervenerunt. Vides facile, culpam hic nullam meam esse. Si litterarum hoc iter saepius ingredi tibi placebit, ego vicissim officio amici nunquam deero. Vale, Vir Clarissime, et amare me perge, Tuistudiosissimum. Lugduni Batav. a. d. XXVII. August. A. M DCC XVII.

Guil. Harvejus, Medicus Reg. et Prof. Anat. Colleg. Med. Eidem.

JUdicium tuum (mi Hofmanne doctissime) de me, de motu et circulatione sanguinis, candida mente scriptum, pergratum mihi est; atque me vidisse hominem doctissimum, et alloquutum fuisse, gaudeo, cujus amorem ita libentissime amplector, ut redamem. Primum oratoria facultate me criminari, et tacite castigare placuit, quod visus sim tibi, Naturam stultitiae erroris insimulare, et

damnare; atque artificis stolidissimi, ignavissimique, personam ipsi imponere, eo quod isneret sanguinem recrudescere; et rursus ut concoquatur, rursus iterum iterumque in cor remeare, et toties in habitum ut recrudescat; atque eo fine Naturam, ut habeat quod agat, factum et perfectum sanguinem, frustra pessundare. Verum enim vero, ubi, aut quando, haec talia a me, aut dicta aut cogitata fuêre, cum latet, (qui semper Naturae solertiam, sapientiam, industriam, fim admiratus) non parum me perturbavit, talem viro aequissimo videri. In libello edito ego motum sanguinis e corde per arterias in habitum, et similiter ex eodem per venas retrorsum ad cor, continuo et continenter fieri duntaxat assero, eo fluxu et refluxu, eâ quantitate et copia, ut in circuitu, quodam modo moveri, sit necesse. Sed de coctione et causis hujus motus et circulationis; praesertim de causa finali (si placuerit cap. 8. et 9. relegere) neque loquutum fuisse, et omnino consulto praetermisisse, apertis verbis reperies etc. Haec ego volui purgandi causa, apud Virum Doctissimum, amantissimum, et ut me tantae censurae infamia liberarem. Et, quaeso te, doctissime, aequissime; si quae de circuitu affirmâram, oculis cernere volueris, illud spondeo, quod Anatomicum magis decet, quandocunque volueris et dabitur occasio, me praestiturum; sin illud aut nolueris, et neque per te ipsum investigare dissectionibus placuerit; noli, inquam, obsecro, aliorum industriam vilipendere, aut vitio vertere; aut homini probo, non prorsus inepto, nec deliranti, in re toties per tot annos experta, fidem derogare.

Jam vale et cave, et pariter mecum agas, eo enim, quo scripsisse te animo dixti, candido et benigno accipio. Tui quoque fac simile rescribenti mihi e tali pectore. Noriberg. 20. Maji M DCC XXXVI.

Casp. Hofmannus, Guil. Harvejo.

HUmanitas tua incredibilis, mi Harveje, facit, ut jam non diligam te, sed deamem. Quo facilius a me impetrare potui, ut quod heri promisi, judicium meum de circulatione sanguinis tua, hodie praestem. Spes autem est, accepturum te eo animo, quo ego do, non ullo tincto livore, quo te pungam; nec ulla elato arrogantia, quo ultra te sapere videar: Sed simplici et candido. Quamobrem etiam spondeo tibi, si discussis nebulis, VERITATEM Hespero et Lucifero pulcriorem, ostenderis mihi, me cum Stesichoro, palinodiam publice canturum, et in partes has concessurum. Et ne ambages quaerere videar, sensum tuum puto esse talem, sanguinem ex corde in arterias translatum, etc.

Heic ego tecum primum thetorice agam: I. Videris Naturam accusare stultitiae, quae tantopere erravit, in opere paene primario, confectione et

distributione alimenti! Quo semel admisso, quid non sequetur confusionis in aliis operibus, quae a sanguine dependent.

II. Videris re ipsa damnare, quod verbo laudas, receptum ab omnibus elogium Naturae; neque deficere illam in necessariis, neque vero abundare in superfluis etc.

Haec ego volui, ut liberem fidem meam, quae accipies eâ manu, quâ ego dedi. Tu mi Harvee, bene age, et bene ambula cum Illustrissimo Comite Tuo, Domino meo Gratiosissimo, a chi baccio le mani humilmente. Perscriptum Altdorffi 19. Maji M. DCC XXXVI.

Joh. Walaeus Casp. Hofmanno.

QUi jam dudum eruditissimis scriptis venerationem promeritus es, nunc etiam candore et humanitate excitavisti tui amorem, qui me tibi incognitum, humanissimis literis voluisti compellare; unde nullam eripi mihi occasionem patiar, qua humanitati, expectationique tuae possim respondere. Etsi jam meae fidei eos libellos velis committere, quos a bibliopolis intelligo te habere praeparatos, experieris, me daturum operam, ut correcte eleganterque imprimantur. Et si quid obtineri pro honorario possit, id tibi tuisve manebit illibatum. Multa cogor amicis saepe ineptis praestare, sed plura velim publico, et viris magnis. Academia nostra, DEO sit laus, floret hactenus, docendaeque Medicinae quinque hodie insudamus. Ego, cum plurima in generali Medicinae parte sint ab usu remota, forsan et a veritate, ea prae reliquis malo sectari, quae ad Medicinae praxin faciunt; in quibus facilius, et majori cum fructu, veritas possit expiscari. Libenter sane in vivis brutis inquiro, quomodo naturaliter functiones obeantur; et causas in cadaveribus, a quibus fuerint impeditae. Verum eas curas non raro interrumpit praxis medica, cura rei familiaris aegrorumque, et meae aliorumque ineptiae. Ita hisce diebus, Jacobus Primirosius duplici libello in me insiliit, et theses quasdam de motu sanguinis, a Studioso compositas, sed meo praesidio defensas, ivit oppugnatum. Qui duabus Epistolis coactus fui respondere, quas Thomas Bartholinus, Anatomiae parentis sui inservire voluit, quam recentiorum observationibus, aeneisque figuris adauctam jam edidit. Quas si videre contingit, Vir Celeberrime, velim tuum de iis judicium audire. Deus Opt. Max. te diu sanum et incolumem rei medicae servet. Vale Medicorum decus, et me ama. Dabam Leydae X. Decembr. M DCC XL.

Vopiscus Fortunatus Plempius Eidem.

ACcepi literas vestras suavissimas, simul et effigiem: Nescio quid utriusque possit esse candidius. Revereor canum illud caput, et omnis in eo litteraturae

consummationem agnosco. De Galeno tuo idem metuo, quod scribis, non facile te inventurum aliquem, qui excudat: Non tam, quia generale nimis opus est, sed quia Germania vestra adhuc turbata est. Etsi enim concoquat aliquis bucceam istam; quomodo digeret vero? Digestio potissima Francofurti fit, ubi nunc quae celebrantur, vix sunt in speciem nundinae. Sedatae sint illae turbae, videbimus Galenum tuum undiquaque ambiri. Me vide. Quod enim iccirco credis typographos abhorrere, vel absterreri ab excusione, quod non satis orbi innotueris: Falleris, Hofmanne, nimis humiliter de te ipse sentis: Jam diu celebratus et doctus, docta per ora virum. Interim quicquid ego possum, ad nomen famamque tuam, longius latiusque divulgandam, totum tibi offero, consecroque. Mitte tractatus illos tres, quos scribis, vel omnes, vel quem vis; conabor, ut alicubi inprimantur. Ceterum mones me, ut si iterum Ophthalmogr aphiam meam, abigam tibi [gap: Greek word(s)] illum oculorum, qui somnium esse dicis: esse [gap: Greek word(s)] , unde etiam [gap: Greek word(s)] . Quid ego faciam Auctori Definir. Med. (vide Gal. Comm. 1. progn. item comm. 2. prorrhet.) quibus locis [gap: Greek word(s)] nominatur et describitur, prout ego descripsi. Neque enim illic [gap: Greek word(s)] scribi potest ab [gap: Greek word(s)] ; quoniam hoc verbum significat premo, Oculi non saltant et concutiuntur, quia premuntur. Dilucidabis igitur mihi mentem tuam in proximis; simul alia addes, quae in Codice scripto minus placent. Hisce vale, et affectu mutuo cale. Lovanii VIII. Eid. Jan. M DCC XL.

Idem Eidem.

LItteras vestras 18. Julii scriptas, heri demum accepi. Te vero amo, mi Hofmanne, te aestimo: Scripta tua, in oculis fero. Haec tibi non dico, quasi palpum obtrudens; sed ita privatim, ita publico loquor cum iis, qui me norunt; imo ita nuper in vulgato scripto testatus sum. Non est igitur, quod secius de me opineris. Dixi, te solere confragosa loca ostentare; non intelligens loca in Galeni textibus correpta, et emendatoris egentia; sed in illis tuis pulcerrimis commentariis, multas difficultates a te moveri, quas optas ab aliis solvi. Istas ego a te solvi optabam, ratus, ita melius mihi satisfactum iri; utpote cui plus, quam aliis, tribuam. Itaque ut te in posterum ad id faciendum instimularem, scripsi confragosa loca a te ostentari, id est, dubia egregia, et consideratu perdigna suscitari; sed te elabentem relinquere alios sub cultro, id est, non solvi eadem dubia. Haud existimo, quicquam hîc malifeci, certe animo minime malo.

Circa usum unionis opticorum dicis, me promisisse quidem nova, aliisque indicta, sed obtulisse [gap: Greek word(s)] . Nescio, ubi hoc promiserim. In eo sane capite scribo, nullum hîc mirificum latere usum; adeoque nihil novi excogitandum fuit.

Ergo veterem sententiam arripui, roboris gratia fuisse unitos. Hoc impugnas, et petis: Cui bono fuerit robur; quem hostem peculiarem et occultum habeat prae ceteris nervis? Excrementatios humores, magis hunc quam alium cerebri locum praeterlabentes, qui se insinuare possunt inter utrumque nervum, et alterum ab altero disjungere longius: Non intra cerebri medullam, ubi omnia sunt occupata, sed cetera. Nam Optici portiones visendas extra cerebrum promunt, imo ipsa conjunctio extra cerebrum est. Igitur est ibi, duo pellantur.

Postea improperas mihi, obtrudi quoque a me difficultates, non solvi; legentes sub cultro quoque relinqui; meum quoque daemonem caecutire. Quas ego difficultates obtrudo, conor saltem solvere. Si non solvo, si caecutio, hominem me ostendo; id est parum, nihil minus quam nihil scientem. Quid enim miselli hîc nos scimus?

Deinde causam Doctoris tui O. M. Illustrissimi Domini ab Aquapendente augens, dicis, male me naturae consiliarium memet constituere. Talia prohiberi ab Aristotele, cum ait: Non licere nobis inquirere, si quo alio modo fieri res potuisset; sed potius cur hoc modo egerit? Mihi videtur ipse Aquapendens hujus delicti accusandus, non ego. Nam ipse scripsit, potuisse naturam per longissimum etiam ductum, nervos membraneis nexibus suffulcire, stipareque. Inquirit igitur ibi, si quo alio modo res fieri potuisset, contra praeceptum Arstotelis. Ego autem inquiro, cur hoc modo egerit?

De Hippocratis denique sententia lib. de Loc. in hom. expressa, utut sit (non enim damno) Caesalpinus longe indiversum abit. Etenim per visorios ner vos, omnium crassissimos, et in grandioribus animalibus pervios, recte quis intellectas ab eo dicat venulas, tenues, in vetiformi currentes. Haec sic breviter ad vestras responsa volo; atque iterum ingero: Te amo, mi Hofmanne, te aestimo: Luculamque aliquam a tuo splendore me mutuaturum puto, si a te vicissim amer. Homo sum minime contentiosus, contradictionis bene patiens, discendi vero avidissimus. Unde, quae hîc in me scripsisti, aequissime consulo. Audio porro, te notas fecisse in integrum Galenum: Vellem vulgata essent. Saltem eae solae prodeant, si a vasto Galeni opere recudendo typographi abhorreant. Ego alteram editionem meditor meae Ophthalmographiae, in qua quaedam mutabo, quaedam addo curiosa. Ab anno edidi fundamenta Medicinae, Acribologia scholastica accurata: Quae velim scire, quam tibi firma videantur, si habes. Vale, et me ama. Lovanii 17. Cal. Novembr. M DCC XXXIX.

Esaias Sachs, Medicus Caes. Eidem.

SIc est, amantissime mi D. D. Hofmanne, amice et fautor honorande, Senes esse semineces; vitam vivere, miseriis multis et affectibus expositam, et tandem pede tertio, vel etiam quarto claudicare ad alteram vitam. Vides hoc in te ipso, ut qui ex paralysi nondum recte propter senium convalue scis etiam, quam saepe levem gravior, imo ipsa apoplexia (quam fortem, secundum senem nostrum, solvere impossibile) excipiat, et prosternat. Expertus sum idem et ego, dum ante quatuor septimanas circiter defluxio satis vehemens, manum dexteram, propter praecedentem luxationem debilitatam, occupavit, et quidem cum tanta vehementia, ut illam nec movere, nec scribere hactenus potuerim: Et licet jam aliquantum dolores remiserint, nihilominus recidiva metuenda; et quicquid Deus imposuerit, aequo animo inposterum perferenda sunt omnia. Quod in Galeno sudaveris, audivi et ab aliis; et certe si considerem ingenium, judicium, et eruditionem, polita et elaborata, et docta erunt omnia; quae et viri docti et legent et approbabunt. Tu modo perge, et foetum tali viro dignum in lucem emitte; habebis, qui te defendere, et momis resistere poterint. De privilegio modo libellum supplicem ad me mittas, non sis solicitus; obtinebo illud, apud S. Caes. Majestatem, facili negotio, simulque ut ex Cancellaria justo pretio habere possis, procurabo. Alias nihil magis in votis habui, quam vos videre et alloqui; verum aegritudo, et nunc abitus noster, qui ad decimum quartum hujus, diaeta jam finita certo futurus, in totum impediverunt. Saluto inteterea Clarissimum Virum D. D. Jungermannum, cui ratione lunariae assentio; et illam non ex vegetabilium, sed miner alium classe esse certo, statuo; praesertim cum neminem sciam ex Chimicis, qui vegetabilia, metallis mista, mutationem metallorum, et quidem ex Venere Solem, ipsius ope efficere posse, adfirmet. Sed transeant illa, et poterit illud experiri, quicunque voluerit; ego potius ex pingui solo et vineis cultis, aurum habere posse existimo. Valeat, et salveat; et pro bono publico adhuc diutissime vivat. Ratisbonae, X. Oct. A. M DCC XLI.

Petrus Laurembergius, Med. D. et Prof. Eidem.

S. P. Cl. Praestantissime Hofmanne, magno me et singulari honore affectum arbitror, quod existimasti meam operam seu tibi, seu publicae rei litterariae, usui atque adjumento esse posse. Quocirca nihil prius ac potius habui, quam ut amicissimis tuis litteris protenus responderem; quae indices fuerunt tam honestae tuae de me existimationis, tum tenerrimi erga me affectus. Ut primo congressu invadam in arcem ipsius causae, haud equidem diffiteor, jam ante annos plusculos,

operam me aliquam et laborem posuisse in emaculando et excutiendo Galeno; nulla alia fini, quam ut is aliquando legi possit a Philiatris nostris, et sua et Romana lingua, proxime ad verum. Ceterum, quia hisce in oris exigua affulgebat spes, nanciscundi Typographum, qui et in re esset lauta, et magno ac memorabili operi imprimendo, sumtus fuggereret; coepi paullatim, decollante spe, inceptos labores, non quidem ab animo, sed tamen a manibus segregare, et totum me mancipare aliis nostrae artis partibus, suo loco et honore restituendis. Si ingenuam et liberam vocem profari liceat, non erant labores isti ac conatus nostri ad aliam faciem, quam qua I. Latina versio pura esset, ac vernacula; exprimeretque, nativam elegantiam Graeci characteris II. Graecus Codex (quod hactenus neglectum) discriminaretur in capita haec, in versiculos, aut textus. III. Cuique capiti apponeretur elegans, breveque argumentum, exponens non solum vim totius capitis, sed et praecipuorum versiculorum. IV. Compendiosa brevitate notarentur in margine summulae rerum ac verborum. His animus erat, sub umbilicum cujusque Codicis, adjungere spicilegium variarum lectionum, una cum elegantioribus, sed succinctis noctis, ad loca magis ardua; itemque Indicem, omnibus numeris absolutum.

Verum, ut ingenne fatear, nondum potuit mihi hactenus evenire ille Codicum delectus, quem tanti negotii amplitudo postulavit; sed qua heic locorum, pauper admodum messis metitur talium librorum, seu quia hominum nostratium perversitas invidet et viris doctis famam, et Publicae rei commodum atque utilitatem. Nunc vero, quia ita tibi est volenti, non renuo, quin lubens ac merito eam, quam a me petis, gratiam tibi gratificer; mihique in partem imponi patiar laborem, conjunctum quidem cum magna molestia, sed tamen non expertem, vel gloriae, emolumenti. Haud displicet mihi ea, quam Aubrii obtulerunt, conditio, ut inter nos uterque partiamur operas. Sed, quemadmodum jam dixi, defit mihi MSS. et vetustorum, Codicum supellex; qualem si aliunde mihi prospicere possis, faciam, ut nec te initae amicitiae ac societatis, nec Aubrios sumtuum (ad me quidem quod attinet) poenitere unquam possit. Tu modo de consilio tuo, accuratiore scriptione me edoce, ut scire possim, I. quibus libris velis me operam meam locare? II. et quam methodum viamque insistendam putes. Expecto litteras tuas ad proximas Lipsenses nundinas; quibus, si comites feceris nonnullos tuorum conatuum, erit, unde tibi me insigniter obnoxium fatear. Salve, Vir praestantissime, et me, quod facere coepisti, amare perge. Hamburgi XVI. Sept. M DCC XX.

Guil. Ernestus Schefferus Eidem.

PRo prolixa tua in me benevolentia, Excellentissime Vir, est, cur agam gratias maximas; utere quocunque modo mea opera, cum ad bene merendum sim natus, atque educatus; nullibi, si modo possim, tibi deero. Equidem cur non? Miratur non tantum Germania, sed etiam Italia, Gallia, Anglia, et Belgium, singulares animi tui dotes, et studium augendi Remp. nostram Medicam. Nisi ratio senectutis habita fuisset, jampridem ab Illustriss. Ordinibus Hollandiae, amplo constituto stipendio, professoria provincia fuisset oblata. Qui Leidae libellum tuum publicavit, vocatur VValaeus M. D. et Professor ibidem; ipso duce Typographus excudit, nec non tractatum tuum, de partibus similaribus impressum, mihi pollicitus est; si quaedam in eo monenda, mature ut sciam, curato. Hoc absoluto, majori desiderio edet ultimum tractatum, et non, uti mihi videtur, sine magno emolumento.

Folii opinio, de anastomosi venarum cordis, aliquot anatomicis sectionibus, praeterita hyeme, recenter, uti ad me scribunt, est explosa Paduae; utinam venerandae antiquitati litarent novatores, firmiora et politiora invenirent. Vale et vive diu feliciter. Dabam ocyus, Francofurti, 13. Maji. M DCC XL. Salveat ex me D. Jungermannus.

Joh. Saubertus Eidem.

[gap: Greek word(s)] . Ita est, Excellentissime Vir, miratus sum epistolae tuae argumentum, non quod in suspicionem aliquam apud me veneris, aut ego calumniatoribus tuis locum dederim unquam; sed quod de me sis haec talia suspicatus, quem meminisse debueras tui semper observantissimum, amantissimumque esse. Nemo bonus, quo cum versari soleo, aliter dixerit, si dixerit verum: Nemo, inquam, aliter,

Depraedicavi merita tua semper, et ingenii tui monumenta, hospitibus in bibliothecâ Reip. exhibui, cum veneratione. Hofmannum dixi

Vena cui larga fluat et Pactolus et Hermes,
Quem foliis Arabes, quem grandibus India gemmis
Ditent ---

laesisse creditur. Et confidentius sane ista scribo. Nam [gap: Greek word(s)] , quam sententiam versus Sophoclei vertit olim CL. Rittershusius [correction of the transcriber; in the print Ritteshusius] noster:

In Apologia illa ad D. Reinesium [gap: Greek word(s)] : Atque hanc recipies sartam tectam, comite libello Epistolarum Melanchthoniarum, quem boni consulas, oro. Saepe hactenus ad vos visere volui, sed mihi non licuit esse tam beato; Quamvis votum Archilochi ex Plutarcho ad T. E. et Dnn. Collegas, meum fecerim: [gap: Greek word(s)] . Utinam et vestras manus ante obitum meum liceat tangere! Sed de hoc Deus viderit! Ego, si Tuae Excellentiae, et toti familiae tuae gratificari posse videar, PARATISSIMUS SUM. Occasionem, fac sciam; et vale ex meis ad DEUM precibus. Dabam postrid. f. Sebaldi, A. M DCC XL.

Elias Ehingerus Eidem.

S. P. in Domino, CL. et Exc. Dn. Doctor, amice plurimum colende. Vir quondam Macedo, deprecans D. Paulum dixit, profectus in Macedoniam, [gap: Greek word(s)] , succurre nobis! (Act. XVI. v. 9.) idem ego ingemino, [gap: Greek word(s)] , succurre filio. D. Remus noster Calendis Majis promisit, se data occasione laboraturum. Tot sunt, ait, Candidati mensae illius beneficii, quot ostia Nili, sive etiam Istri. Videbo quid possim, certi autem nihil habeo polliceri. In hac miseria hominum, civium Noribergensium frequentia, qui filios suos illo mensae beneficio frui discupiunt, res omnino difficilis, extraneis impetrare. Videbo, et in omnes intentus occasiones ero. Ceterum, quae Georgius Salmuth D. super Quaestione: An jure Galenus Germanos reprehendat, infantulos aquis mergentes? haec pauca sunt:

Recens nati cutis (nec aerem enim, nec durius corpus attigit) mollior est, quam ut externis injuriis innoxie exponi possit; praeparandam hanc ergo censet Galenus. Hinc sale vult fascias, imo totum corpus inspergendum- Avicenna, aqua salita abluendum. Averroes, oleo ex glandibus. Aptius multi Germanos frigida abluisse (Strabo enim non placet nobis) vel etiam mersisse (est tamen in Graeco [gap: Greek word(s)] ) nemo, ut opinor, qui dictorum noverit facultates, negabit. Ergo immerito a Galeno Germani reprehenduntur.

Vale in Domino, Vir Excell. me ama, et natum data occasione juva. Postridie Ascensionis, M. DC. XXIV. Augnstâ.

Jo. Kirchmannus Eidem.

CL. et Excel. Vir, Domine et amice obser vande: Quod solito diutius literarum officio defuerim, candor tuus, partim grassanti apud nos superiori anno pestilentiae adscribet. partim eam subsecutis turbis bellicis; per quas factum, ut mercatores nostri, prius itineri Lipsiensi se commiserint, quam de profectione illorum aliquid intelligerem. Hospitibus, quos vocas, ingratis, nihil hujus imputabis; neque enim, quos intelligas, scio; nec quisquam eorum unquam, vel verbo, parum honorificam mentionem fecit. Malam tamen gratiam, a quibusdam nostratium relatam, intelligere possum ex eo, quod sane graviter molesteque fero. Ex D. Remi obitu, cujus tu primus mihi indicium fecisti, magnum dolorem coepi. Is V. Cal. Junii postremas lirteras ad me dedit, quibus querebatur, se cogi doloribus, et asthmate conflictari. Rogo diem ejus emortualem, et utrum morbo isto perierit, significes verbo. Galenum te, at quantum opus! jam ad finem perduxisse eum, magna voluptate intellexi. Immortalitatem pariet tibi labor hic, in communem, non unius Civitatis aut Reipublicae, sed totius Orbis utilitatem impensus. De transmissis ingenii tui monumentis, plurimum te amo: Illis reponere erat animus, alteram editionem nostram de Funeribus; sed non audebam Hollanderum nostrum, tanto fasce onerare. Dabitur tamen a me opera, ut primo quoque tempore, beneficio mercatorum nostrorum, Mortualia illa nostra, ad te perferantur. De antiquitate annulorum, a Medicis usurpatorum, a te non dissentio. Asclepiadarum familiam, hac praerogativâ usam, facile tibi largior; cum sciam, et ipsum Aristotelem, qui paternum genus ab Aesculapio duxisse fertur, annulos gestasse, teste Laertio. Sed nosti, aliam fuisse rationem Medicornm Romanorum, inter quos, cui ante Musam, jus gestandi annuli aurei fuerit, non memini me legere. Locus ille Aristotelis, quo meminit [gap: Greek word(s)] illorum, [gap: Greek word(s)] , fuit mihi incognitus; alias illum non praetermisissem. Gratias vero tibi pro indicio habeo, et [gap: Greek word(s)] persolvam in altera editione; srmodo eam aliquando adornare Deusmihi concesserit. Ceterum sententia illa tua, quam affers, plane mihi probatur; nec forte commodior excogitari potest. De statu Saxoniae nostrae cognosces ex eo, qui tibi has litteras reddet. Sueciae quoque Rex aliquid magni contra Polonos denuo molitur: Omnes peregrinae naves, in illo regno detinentur, ad milites et tormenta bellica in Livoniam, an Borussiam? deportanda. DEUSO. M. consilia horum Regum ita dirigat, ut tandem certa et fida pax in hisce locis fundetur. Vale. Dab. Lubecae 12. Junii, A. M DCC XXVI.

Christianus Becmannus Eidem.

GRati mihi acciderunt libri Variarum Lectionum VI. quas tua manus expoliit, et nuper Gottfriedus Hegenitius, consolaneus vester, tuo nomine reddidit; atque eo illi gratiores, quo magis mihi prosunt, hodie, inter strepitus militum revidenti, et, quantum opus, locupletanti librum meum de Originibus Linguae Latinae. Bene factum: Et grates propterea debitas tibi ago, atque ut suo tempore referre aliqua possim, operam dabo. Jam si vacat, et melli est, paucula tecum, Viro undequaque litteratissimo, libeat conferre, et ita sententiam tuam exquirere. De nardo pistica opiniones doctorum natae sunt, quas etiam ipse attingis lib. 3. c. 12. Quo Beza, Causabonus, alii tendant, neminem latet. At ipso hoc anno fluctus dubitationum sedare voluit Abraamus Scultetus, in Deliciis Evangelicis. Hardungum laudat, qui [gap: Greek word(s)] ab Opis (qui vicus prope Babylonem) dici pertendit, et quidem certissime ex Athenaeo. Consuluimus Athenaeum; at ne verbum de nardo pistica in eo, aut etiam Opi. Strabo l. 7. et 16. Geogr. meminit Opis, non item Athenaeus, licet lib. ult. Dipnosoph. c. 13. et seqq. prolixe agat de variis unguentorum generibus. Anne [gap: Greek word(s)] sit? Et Hardungus posuerit Athenaeum, cum vel Strabonem, vel alium ejus notae allegare voluetit? Quaeso, Vir Praestantissime, quid hîc tibi videatur, et an forte in correctiore exemplari Athenaei fiat mentio Opis, fac sciam. Deinde illud in Virgilio,

etiam Imperatores exercuit titubantes, quinam flores exhibeant litteras aliquot nominis, quo Reges fuerint insigniti. Ipse in Originibus, in voce, AIAX, asserui, florem illum esse consolidam Regalem, quae maxime purpurea, non obscure ingerit literas AI, AI, si folium corniculo adhaerens modo explicetur. [gap: Greek word(s)] hîc testis est. At obstat, quod Ovidius istum florem appellet lilia; et Theocritus hyacinthum. Quomodo jam consolida Regalis inter lilia referatur, et quî inscriptio Ovidiana eidem conveniat, equidem non video. Hîc judicium tuum expeto, limatissimi Viri, qui ex professo botanicis operam suam impendit, et qui multa, beneficio Critices, in hisce VI. libb. Variarum Lectionum eruit. Vale, Vir Praestantissime, et meis verbis D. Hegenitio salutem imperti. Ambergae M DCC XXII. Cal. Nov.

Matthias Berneggerus Eidem.

VIr Excellentissime: Quanto minus mea me tenuitas sperare sinebat, tecum tali viro alloquii litterarii, vel et amicitiae copiam futuram; tanto mihi gratiores

tuae fuerunt litterae, quibus ita benevole atque humaniter ad utrumque invitas, ut vel supine negligens, vel stolide superbus merito videri queam habendus, si non et amplectar obviis ulnis oblatam ultro benevolentiam; et omni officiorum genere fovere coner. Ac de Galeno quidem utinam ante quadriennium, vel quod excurrit, constare mihi potuisset! Tum enim comparavi mihi Bibliothecam D. Spachii, p. m. quae magnam quidem partem Medica, majorem tamen Philologica fuit. Ac Medicos libros, utpote nulli usui mihi futuros, dudum distraxi; nisi quod ipsum Galenum ex editione Basiliensi Graecâ, anni 1538. mihi retinui, ut et Epistolas medicinales Langii, sane quam elegantes, omnigenaque doctrina, non dico Medica, de qua non judico, sed Philologica, ad quam adspiro, refertas; in quibus Galenus pererudite passim explicatur, ut ex commendatione D. Sebizii didici. Praeterea ex Bibliotheca Dasipodii Mathematici habeo adhuc ex editione Parisiensi, A. 1529. Graecos hosce Galeni libros, uno volumine compactos (et in fine Artemidorum de Insomniis additum, Graeca itidem ex editione Aldina, ob quem postremum ceteros etiam, etsi mihi inutiles, retinui) videlicet, Introductorium de Pulsibus: Ad Patrophilum de constitutione Medicinae: De urinis librum: De [gap: Greek word(s)] et [gap: Greek word(s)] : De elementis secundum Hippocratem: De optima Corporis Constitutione: De bono habitu: De Remediis, paratu facilibus. Hi si tibi utiles esse poterunt, mittam lubentissime. Quod si de instituto tuo clarius aliquid cognoscerem, etsi res medicas tractare meum non sit, tamen vel ex Historicis, ac Philologicis auctoribus, quos quotidie verso, possem fortasse non inutilem tibi operam, (eam promitto, nisi aspernaris) navare. Ecce, in manu jam mihi Casauboni animatversiones in Suetonium, sunt; et in Augustam Historiam Salmasii Commentarius. At uterque plurima loca Galenica, [gap: Greek word(s)] , qua emendant, qua explicant. Quod ipsum faciunt alii, quos quidem habeam, Philologi, commentatoresque. Sed ea de re, nisi molestum tibi fuerit, alias plura. Virum Clarissimum, Michaelem Virdungum, verbis meis, velim, quam officiosissime salutes. Suspicor interceptas binas meas ad ipsum litteras, ad quas nihil dum responsiaccepi, quarum in prioribus significavi de infortunio quaedam meo, quod mihi [gap: Greek word(s)] mea, [gap: Greek word(s)] quorundam intemperie, conciliavit: Quae tempestas tamen sic satis jam desaeviit: In alteris oravi, mitteret orationem, ante complures annos a se habitam de concilianda inter Protestantes concordia; itemque cogitaret de aliqua [gap: Greek word(s)] ad Commentarium suum in Agr. Taciti, quae exemplaribus adjecta, innovato tantum titulo, ut nova editio videatur, librum vendibiliorem reddat. Id enim ita fieri, typographus etiam atque etiam orat. Et velim magnum illum virum, ea de re abs te, nisi grave est, submoneri. Orationem D. Dinneri (pro qua

ingentes gratias) ingenti cum voluptate, nec utilitate minore perlegi. Est adhuc, ut video, vestrum Altdorffium tenacissimum antiquae laudis, quâ nulli Academiae Germanicae, Doctorum virorum copia cedere, semper fuit existimatum. Litteras ad D. Bauhinum et ad D. Sebizium (is brevi se responsurum promittit) recte curavi. Vale, Vir Excellentissime, quodque facere coepisti, porro me benevolentia tua dignare. Argentorati 5/15. Januarii, Anno, quem tibi tuisque, faustissimum precor, M DCC XXII.

Idem Eidem.

PRope bimestre effluxit ab eo tempore, quo litteras tuas, Vir Excellentissime, misit ad me Gruterus noster. Ita dico noster, qui et ipse magno isti viro coepi per litteras innotescere; et in ejus amicitiae propylaeum (non enim adytum, quo me minime dignor equidem) admitti. Ad eas litteras dudum respondissem, nisi publica calamitas, ac temporum atrocitas, quae Germaniam pervagata, uno in nos impetu nunc incumbit, a scribendo hactenus avocasset: Cum praesertim existimarem, obsessa passim a latronibusne dicam, an militibus, itinera, Galeno nostro minus propitia futura: Quae etsi ne nunc quidem multo tutiora sunt, ausus tamen hosce duos libellos extrudere; quorum, etsi forte pereant in via, esse jactura non magna potest. Superiori semestri confeci meorum librorum Catalogum, ac Medicos plures, quam ipse sciveram, in illa lustrationo deprehendi. Ecce tibi auctorum nomina, ut inde seligas, si qui sunt usui futuri. Nam etsi [gap: Greek word(s)] meam esse volo, tamen si [gap: Greek word(s)] tecum tanto viro communicetur, nihil aut mihi gratius accidere potest, aut ad bonum publicum promovendum opportunius.

Atque hos quidem in Catalogum retuli; itaque tanquam scriptos jam milites, sacramento non solvo, nisi quod usibus tuis servire, quando voles, et quoad usque voles, jubebo. Sequentes vero manu vetere scriptos, aut omnes, aut certe, quos habere dignaberis, offerre dono decrevi, ut primum erit occasio mittendi; quod jam non potuit: Sunt enim grandiusculi, et mercator vix duos illos parvos admisit.

I. Glossae Magistri Tadei, super aphorismos Hippocratis, et Commentarios Galeni.

IV. Quodlibetum de morbis totius corporis, scriptum per Fratrem Maurum. Anno 1440. Tractatus de causis et cura Podagrae.

De missa Psalmi 90. paraphrasi, cum primis autem habito dedicandae egregiae disputationis honore, gratias ingentes ago. Si mihi vitam viresque DEUS propagaverit, curabo, ut publice et de animo grato, et quanti mihi tua in me benevolentia sit, constare possit. Vale, Vir summe, et bono publico vive diutissime, prosperrimeque. Dab. Argentorati 8. Julii, A. C. M DCC XXII.

Idem Eidem.

ETsi, Vir Excellentissime, nunquam minus sum otiosus, quam cum per nundinas ab Academicis operis otium agere licet; tamen observantia, ac studium in te meum, non est passum, ut Mercatores vestrates, e nundinis hisce, sine meis ad te litteris, discederent. Quae ne vacuae prorsus essent, a puero meo describi curavi Galenica quaedam loca, a Brodaeo, Cagnato, et Mercuriali explicata, prout Benedictus Blancucius ea retulit in Indicem suum Philologicum, e 27. Scriptoribus collectum, excusum Romae, A. 1597. Forsan alicui usui haec esse possunt, certe majori, quam ea, quae superiori anno, M. Bartschius e Fabro collegit potius, quam selegit. Nullum inter nostros Medicinae studiosos invenire possum, qui Galenica loca e meis, quos complures habeo, Philologicis autoribus, etiam oblata mercede eruere, et cum judicio enodare velit; quia nullus est (audeo dicere) qui possit. Pauci sunt ex iis, qui Galenum saltem Latinum legant; multo paucissimi, qui Graeca norint. Interim moritur seria studiorum tractatio,

etiam vestrorum. Mihi ipsi vero jam non suppetit otium, ut ne necessariis quidem et ordinariis officii mei laboribus sufficiam. Oravi nuper Academiae nostrae Curatores, ut per trimestre solum ferias agere, ac domi meae abdito unice in Historiam Byzantinam Pachymerii, Latine vertendam, ac notis illustrandam, incumbere liceret; sed non exoravi. Quare, quicquid possum temporis, occupationibus aliis suffurari cogor. Urget enim typographus, qui id laboris mihi commisit; et quem jam aliquot annis, spe melioris otii, sum frustratus. Misi nuper exemplum Graeci Pachymerae Parisios, ad Rigaltium, Bibliothecarium Regium; qui promisit, se lacunas auctoris ex Codice Regio expleturum. Si quid ad eundem Galeni causa voles, libenter curabo: Est enim mire humanus, mihi per H. Grotium, et Theod. Gothofredum conciliatus; et quod caput est, Graece, si quis alius, hoc nostro seculo doctissimus. Quae pridem in schedulâ consignata misisti, Philologica (nuper, cum disjectas amicorum litteras colligerem, uno fasciculo compingendas, in eam incidi, amissam hactenus) pleraque sic satis expedivisse mihi videor: Haereo adhuc in anulis bigarum, et [gap: Greek word(s)] . Quae ut primum eruero, junctim omnia mittam. Scripturus eram CL. Virdungo, sed nunc exclusus angustia temporis, id faciam proxime. Eidem interea cum officiosissimâ salute, mitto meas Diatribas, seu nugas verius, Suetonianas reliquas; priores enim, ut puto, jam accepit. Vale, Vir Summe, fautorum meorum eximie. Dab. Argent. 15/25. Jan. M DCC XXIV. quem tibi tuisque fluere faustissimum opto.

Idem Eidem.

JUstus annus abest (quod vel meminisse putet) ex quo fui cessator in officio litterarum; quod a me tamen eo diligentius colendum fuerat, quo pretiosiorem semper duxi tuam, tanti viri in me benevolentiam; non alio, quam hoc epistolico commercio fovendam, aut retinendam. Sed non potest me, hujus neutiquam excusandi silentii, pudere, quin simul poeniteat pigeatque fortunae tam iniquae studiis meis, ut ab iis fere penitus abstractum, et curarum domesticarum fluctibus involvat, et ad amusa negotia varia detrudat; vix tantillum otii relinquens, quod ad officium Scholasticum, qualitercunque faciendum, sufficiat. Aestatis proximae nundinis, cum usurus occasione per vestrates ad te scribendi, calamo manum admovissem, ac in Quaestionibus illis tuis Galenicis expediendis plus, quam primo intuitu putabam, inesse difficultatis, animadverterem, quod non vacabat inquirere diligentius, attentiusque; statim abjecto calamo, solitas ad occupationes alias me recepi. Ac ne nunc quidem (ingenue fateor) eram scripturus, ni superveniens epistolium tuum officii monuisset. Itaque, quando ita

vis, in hanc chartam conjiciam, quae Galenum Graecum inspicienti, de locis illis obiter in mentem venient, levicula illa et frivola, meo ipsius judicio: Et quanto magis, limatissimo illi tuo? nimirum ea est observantia in Te mea, ut prostituere me malim, quam tuae voluntati non obsecutus videri. Nec despero tamen, si meditari, si Latini etiam Interpretis, quem ad manum non habeo, sententiam inspicere, appendere et examinare daretur, (quod faciam, ut primum vacabit) quin multo rectius et accuratius ista possint explicari. In Exhort. ad art. fol. 5, 3. ait Galenus: [gap: Greek word(s)] . Quo loco [gap: Greek word(s)] synechdochice, et in accusandi casu poni manifestum, ut in illo Lucani:

Hoc dici putem: Terga eorum, qui athletice in gymnasiis exercentur, rhododaphne, seu nerio frutice interdum lacerari, lancinari, caedi, scindi, (quomodo flagello scindere dicit Martial, 3. epigr. 94.) cur ita? ut ad capiendum cibum, et injucundum illum, fere et copiosissimum adigantur. Series orationis Galenicae hoc arguit. Athletae, inquit, vitae victusque rationem illam inordinatam, quodammodo cum porcis communem habent: Nisi quod porci, nec immodico labore fatigantur, nec viad saginam adiguntur, ut illi. Qua causa etiam Aristoteles 8. Polit. [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] , athletis tribuit. Cur autem Rhododaphne, non alio verberum genere caesi, nescio: Nisi quod ex hoc unico Galeni loco (cui similem alium vix licet invenire) colligitur. Quemadmodum milites Romani, extra ordinem deprehensi, caedebantur vitibus (Liv. Epit. 57. Plin. 14, 1. etc.) et quidam etiam, [gap: Greek word(s)] , in tergo, ut diserte scribit Tac. I. Annal. 23. sic rhododaphnen athlethicae disciplinae destinatam ac propriam fuisse. Qui naturam plantae, mihi quidem incognitae nôrit, cum haec rectius enodabit; tum fortassis etiam illud explicare poterit, qua causa ad Lucianum in Pseudologista, cuidam homini in Syria, per ludibrium, nomine Rhododaphnes, impositum fuerit? Rationem aliquam obscoenam subesse oportet, cum ipsum Lucianum pudeat eam indicare. Dubium et illud, an virgis ex rhododaphne, an vero baculis seu bacillis, caesi athletae? De virgis verisimile; quia frutex utique est, et alioquin etiam athletae nudi, Nudis autem flagella ac virgae, ut vestitis fustes inferebantur. Nec tamen etiam de baculis, seu fustibus vero absimile. Nam ex eo rhododaphnen etiam rhododendron, quasi rosam arborescentem dixerunt, quod in altitudinem arbusculae crescat; adeo, ut in Creta Insula, lignum illud ad aedicularum trabes conficiendas, quamvis alibi fere minus sit, aptum nascatur. Id quod, ex Bellonio, Bauhinus (nuper vita functus, quod forte non nescis:) in [gap: Greek word(s)] theatri anatomici docet: Quem librum, auctoris munere, possideo. Utut sit, illud quidem

certum est, et a Mercuriali lib. I. de Arte Gymnastica c. 15. veterum autoritate probatum, athletas, cum in gymnasiis exercentur, non solum multas plagas a praedotribis pertulisse; sed et immodica saturitate, immodico jejunio, fatigationeque, ac cetera strictiore disciplina cruciatos, et excarnificatos fuisse. Ex quo Galenus non multo post locum illum nostrum, rem potius ac nominis allusionem spectans, quam veram secutus originationem, athletas, quasi [gap: Greek word(s)] ab aerumnis illis, quas perferebant, ita dictos, asseverabat.

In altero loco, qui [gap: Greek word(s)] . 3 c. 1. f. 138. 45. [gap: Greek word(s)] , non dubitârim vertere gladiatores, quos Graeci monomachos appellant. Additur autem, [gap: Greek word(s)] , quia [gap: Greek word(s)] vox hoc loco non in illa notione, nec Graecis alias recepta, pro gladiatoribus, quales apud Romanos tum erant, accipitur. Par gladiatorum in arena congredientium Plut. in Caes. et alibi vocat [gap: Greek word(s)] : (Cicero de optimo genere dicendi: Gladiatorum par nobilissimum. Item Suetonius in Caes. c. 10: Caesar gladiatorium munus edidit, aliquando paucioribus, quam destinaverat, partibus. Hinc et proprium arenae verbum, comparare, hoc est, gladiatorum paria inter se committere) [gap: Greek word(s)] , gladiatorum certamen. Lanista, qui iis praefectus dicebatur [gap: Greek word(s)] , et Graeco-Latina voce [gap: Greek word(s)] . Ludus ipse gladiatorius, in quo juvenes usum armorum condiscebant. Isidor. 18. c. 52. [gap: Greek word(s)] apud Suidam, et ab Herodiano lib. I. [gap: Greek word(s)] , quasi dicas, diversorium, domiciliumque gladiatorum. Videndus et Meursius, in Glossario Graeco-barbaro, voce [gap: Greek word(s)] , ubi quandam Graecam habet inscriptionem, in qua memoratur: T. AELIUS ASCLEPIADES, AUGUSTI LIBERTUS, MEDICUS LUDI MATUTINI CHIRURGUS. Sed et Lipsius Saturn. lib. I. c 14. similem quandam inscriptionem Latinam produxit, ex qua demonstratur, gladiatoriis illis ludis, peculiares quoque medicos (in latiore significatione, ut Chirurgos quoque complectatur) fuisse. [Observat ibidem Lipsius, Romae fuisse ludos hisce nominibus: Ludum matutinum, ludum Gallicum, Dacicum, magnum Mamertinum, Aemilium.] Istuc quodammodo pertinet, hic ipse locus Galenicus, ex quo patet, Galenum non quidem ordinarium, alicujus ludi medicum fuisse; sed tamen in iis ipsis ludis Romae multa observasse chirurgica, anatomica, medica; quae cum alii Medici ignorarent, sese turpiter saepe dederint. Gladiatores autem in arenâ luxati, vulnerati, caesi, deferebantur in spoliarium. Ita vocabant ludi quasi appendicem, ubi sese exuebant, et ad pugnam parabant; quale in balneis [gap: Greek word(s)] est. (videndus Lips. lib. I. Sat. c. 18.) Isthîc Galenum hascesuas observationes instituisse, dubitandum non est. In tertio loco, nihil praeter Nihil, aut saltem conjecturam

aliquam leviculam adferre possum. Quaeritur [gap: Greek word(s)] . lib. 5. c. 2. f. 160, 4. quid sit, [gap: Greek word(s)] . Ad verbum ita quis reddiderit: Descripta, (vel depicta) in certaminibus litera, [gap: Greek word(s)] . Lacedaemoniis fuisse morem, scutis Lambda gestare, [gap: Greek word(s)] , id est, notae insignioris gratia, et Principe nominis sui litera, velut charactere, se ipsos praemonstrantibus. Itemque vicinos eorum Messenios, M. literae nota, se cognobiles praebuisse, Caelius Rhodiginus Ant. Lect. 18. c. 1. scribit, non nominato tamen, unde haec desumserit, auctore; ut fere solet iste racemator et rhapsodus optimorum autorum: Scilicet, ut nobis sui ipsius nominandi necessitatem imponat. Sum autem rimatus, hoc traditum ab Eisstathio, ad Iliad. [gap: Greek word(s)] . p. 222. 20. edit. Bafil. qui simul adducit hunc versum Eupolidis: [gap: Greek word(s)] . Ubi ad rem nostram facit, quod illa lambda fuerint [gap: Greek word(s)] coruscantia; et proinde illustri aliquo colore depicta, quorum fulgor adeo perstrinxit illius, quisquis fuit, oculos, ut solummodo conspectis illis litteris, virorum fortium indicibus, mens ei in pedes deciderit; prout, in omnibus praeliis, primi oculi vincuntur, asserente Tac. in Germ. c. 43. Cum autem Romani, pleramque rem gymnasticam a Graecis mutuati fuerint, in hanc opinionem, aut forte somnium adducor, ut credam, quidam Lacedaemonii [gap: Greek word(s)] . primam nominis genticiliteram, in scutis depictam, gesserunt: Ita quoque gymnicos illos exercitatores Romanos, (de quibus loqui puto Galenum) initialem ertis suae literam, eamque Graecam, scilicet in memoriam originis, et cum alioquin, etiam Graeca lingua, Romae non inusitata, seu clypeis, seu aliis suis instrumentis [gap: Greek word(s)] , pictam, et majore ductu, illustriore colore descriptam, habuisse. Gammadias, et Sammadiones dixerunt vestes, [gap: Greek word(s)] , hoc est, gammis litteris distinctas, ut habet Salmasius, in Hist. Augusta, et Meursius Gloss. in [gap: Greek word(s)] , et [gap: Greek word(s)] . Sed id huc non pertinet. An vero dicemus, cum hoc loco Galenus, illum humeralium musculorum concursum, non solum cum [gap: Greek word(s)] . sed etiam paullo, ante, cum [gap: Greek word(s)] . conferat, quae duae litterae solo situ differunt, illas librariorum vitio permutatas, ac transpositas fuisse? Unde restituendum forte, [gap: Greek word(s)] . ut Galenus ad Lacedaemoniorum, illum, quem dixi, morem respexerit. In summa, mihi ex veteri formula NON LIQUET. De ceteris proxime. Jam enim cum charta, tempus, me deficit. Interim vale, Vir Summe, summosque iterum viros, Dinnerum et Virdungum, per occasionem, ex me quam officiosissime saluta. Argentorati, 15/25. Januar. 1625.

Idem Eidem.

ABsente me, domesticis meis, nescio quis haec inclusa reddidit, ad te mittenda; quibus addo contra Pennalisticas furias edictum Academiae nostrae,

quod doceat, etiam apud nos, istud mali serperei atque adeo studiosos ipsos, in studiorum perniciem, ac honestatis exitium conspirare. Mecum nunc est Metrophanes ille Vester, nunc plane meus. Nam et utitur hospitio meo, (post enim multos dies Basileam, inde Genevam, Venetias, domum abiturus) et me quotidie plurima docet, in Lexico Meursii Graeco-barbaro praecipue, cujus tenebras, umbram quidem certe dici vix possit, quanta luce, qua felicitate dispellat Doleo, non aeque diu hîc, quam isthic, eum substiturum. Operam daremus, ut humanitatis, quae a vobis sibi praestita, mirifice praedicat, vobis non nimium ce deremus. Sed ille causas habet, cur se Constantiuopolim mature recipiat. Succedet ibi olim in Patriarchatu, si Cyrillus iste moritur. Jacobum Esslingerum et patriae communione, et autoritate tua mihi commendatissimum, quacunque potero ratione, juvabo. Vale Argent. 3. Julii. M DCC XXVII.

Idem Eidem.

GAlenica tua, ego, et quibus destinasti, recte accepimus. D. Sebizius, nunc Rector Magnificus, itemque D. Saltzmannus, gratias cum officiosa salute agunt. Ego de referenda quoque et [gap: Greek word(s)] aliquo mittendo, cogitabam; sed nihil te dignum jam occurebat. Nam pagellae istae, quotquot in Justinum hactenus excusae sunt, nec minimam partem tui muneris aequare possunt. Mitto tamen propterea, submittamque sequentes etiam, ut Censore et Judice te, (modo dignaberis illa, qualiacunque inspicere:) vel urgeam propositum hoc meum, vel mutem vel etiam omnino deponam. Est autem hoc mihi propositum, historicos nonnullos minores, quoad fieri potest, emaculatissimos edere, et notas, cum ex professo in eos pridem confectas, tum sparsim in Philologorum Adversariis, Variis Lectionibus, et aliis monumentis inventas, in compendium contrahere; non, ut alienis me plurimis ornem, sed suum cuique tribuam, ac mihi judicium liberum servem. Ejusmodi notarum silvam contractam, jam habeo in Suetonium, Curtium, Sallustium, Vellejum, Florum; qui, si vixero, si tuo et aliorum judicio confirmatus fuero, prodibunt ordine, dissimulato tamen nomine meo. Sic enim a Censoribus impune, sineque dolore vapulabo.

Novi quidem, altioribus studiis intentum, et haec minutiora non esse detrahendum: Si tamen jam olim ad autores illos, quos dixi, notasses aliqua; rogo mecum communicare digneris; inserturo illa meis, et hac occasione, meum in te studium observantiamque publice professuro. Quo ipso fine, velim exemplar hoc ad nostrum optimum Virdungum quoque transmittas: Nam praeter hoc, ad manum aliud jam non erat. Vale, Vir summe, et me porro, quod facis ama. Scr. Argent. 10. Julii Juliani. A. C. M DCC XXX.

Idem Eidem.

HEri redditis suavissimis tuis hodie statim respondendi praebuit exoptatam occasionem is, a quo has recipies. De Galilaeo non valde me perculisti, qui sciam, ipsum simulaete, uon serio dixisse, quae dixit. Anni sunt viginti, et quod excurrit, cum amicorum rogatu, et Italico converti tractatum ipsius de Instrumentis proportionum. Ea versio cum non displicuisset, internuncio Deodato J Cto Parisiensi rogavit me, ut item Systema suum Copernicanum vertendum susciperem; ex alto tamen dissimularem, me hoc precibus suis dedisse. Feci, et in id comparata ad lectorem praefatio est, ut editionis crimen ab autore depulsum, in alios conferatur. Nam quae de Engelko, et ceteris scripsi, fictitia pleraque sunt. Engelke librum ne per somnium quidem vidit. Habeo binas ab autore litteras, unas Latino, alteras Hetrusco idiomate scriptas; elegantissimas utrasque et humanissimas, in quibus magnas pro navata opera gratias agit: Et ne ante carcerem scriptas existimes, istum squalorem, et persecutionem illam (quae potissimum a Schreinero, Jesuita quodam autore et instinctore proficiscitur) patienter se ferri ostendit. Velim ad manum sit epistola (nec enim jam vacat inquirere) describerem verba mascula profecto, et verê Philosophica: Videreris tibi, Socratem quendam, in carcere concionantem, audire. Quin etiam Telescopio, gratissimo non minus ac pretioso munere transmisso, suam in me bene volentiam testatam reddidit.

Deodatus, quem dixi, scripsit ad me nuper ista: Galilaeus noster, qui nuper Lynceus, visu nunc orbatus, et penitus coecus, perpetuisque tenebris immersus, vitam ducit, satis ceteroquin pro aetate, obfirmata valetudine; animo invicto, corpori vires ministrante. Plura scripturit calamus; sed servanda sequentibus litteris materia est: Et abitum festinat is, quem iterum iterumque tibi, et per te, Academiae vestrae commendo. Vale, Scr. Argent. 21. Julii, M DCC XXXVIII.

Idem Eidem.

EPistolae Galilaei, non deposui memoriam, et quidem haberes Apographum, si ea in promtu mihi esset. Abscondita latet in indigesto illo cumulo litterarum, qui in hoc biennali morbo, ut omnia alia mea, redditus multo confusior: Nunc constitui disponere, et in tomos distributos concinnare: Nec immemor ero, ut par est, officii, promissique. Si mortuus est, ut scribis, Galilaeus, nuper admodum id factum oportuit. Nam proximomercatu nostro, id est, sub exordium hujus anni, per Deodatum Parisiensem Advocatum, et salutem mihi nunciavit, et librum suum, Leydae ab Elzeviriis excusum, dono misit; quem aliis suis operibus omnibus anteponit. Ejus libri

praecipua, si cognoscere placet, ista sunt. I. Scientia nuova prima, intorno alla resistenza de i corpi solidi, all' essere spezzati. II. Qual potesse esser la causa di tal coerenza? III. Scientia nouva altra de i movimenti locali cio e, dell' equabile: del naturalmente accelerato. IV. Del violento, overo de i projetti. V. Appendice di alcune propositioni et dimonstrazioni attenential centro di gravita de i solidi, etc. Sane, credo, imposuisse Tibi, quisquis est ille, qui de morte, atque etiam de carcere retulit. Nunquam audivi de carcere, stricto illo quidem. Nam [gap: Greek word(s)] illam [gap: Greek word(s)] , qua praedioli cujusdam sui finibus, Cardinalium Collegii mandato, circumscriptus est, proprie carcerem non dixeris. Id autem est Arcetri; quippe Florentiam, quo loco praelationem, sane quam elegantem in librum, quem dixi, uno ab hinc anno nono fecit. A quo tempore, cum oculorum defluxionibus laborare coepisset, eam purgando depulsuri Medici, virum penitus excoecarunt; ut idem Deodatus, ipsi familiarissimus, ad me spripsit. Perculisti me tristi nuncio, de obitu filiae moratissimae. Novi, expertus ipse, quam altum pectorivulnus istiusmodi casus imprimere soleat. Verum praeter illa solida, Sacrae Scripturae solatia, quae pietas tibi tua suggerit, me pridem nihil magis erexit, quam praesentium contemplatio temporum, adeo deploratorum; ut nostra nostrorumque mors, in lucro potius numeranda videatur. Valde placuit elogium optimae virginis, hoc etiam nomine profecto beatae, quod tam disertum, virtutum suarum praeconem invenerit. Quod superest, rogari quaeso te patere, ne deinceps litteras tuas, vestrati tabellario ferendas, committere velis. Vale, Virorum Eximie, et a Freinshemio, genero, (cujus Commentarius Curtianus ad umbilicum properat) Salve plurimum. Scr. Argent. 10. Martii M DCC XXXIX.

Georgius Remus JC. Mich. Virdungo.

LOcum in carcere esse, quod Tullianum appellatur, vetus ac tralaticium mecum nôsti, Vir Clarissime, Domine Virdunge, amice honorande. At in Pannonia (seu Pannoniis) locum regioni cognominem, non me scire, profiteor. Et Thesaurum Geographicum Ortelii tecum desidero millies. Paenituit, et paenitet, non emisse me illo tempore, cum prodiret. Insunt tamen in illo ipso opere, quae [gap: Greek word(s)] remedio indigent. Bononiam in Pannonia esse, probe mones. At Bon-Monstor ad ripas Danubii est sinistras, non dextras, qua Savus et Dravus in Isthrum exonerant; teste mappa, quam recens emi, optimae notae. Facilis error est in rebus exoticis: Et contigit labi Thuano in rebus Germanicis non semel; quamvis diligentissimus fuerit in conscribenda Historia, quam nocturnâ, diuturnâque manu versamus, De donario non mihi gratias agas: DEO agas, et Senatui Amplissimo.

Institisse me, et tuam egisse causam multis precibus, non diffiteor. Gaudeo plurimum, vobis subventum. Agite, cristas jam tollite: Universitas audiet Academica, quod bene vortat! Vale, vir, nunquam satis mihi laudate; et me redama tui amantissimum. Noribergae, postridie Id. Maji Anno M DCC XXIII.

Idem Eidem.

AJo Tibi, Vir Clarissime, et Eruditissime Domine Virdunge, Amice candidissime, maxime me affectum moerore tuarum, quae mihi morbos ac symptomata difficillima ob oculos ponebant; qaibus Te excruciari, praesertim tussi pertinacissima, nunciasti, lectione. Siccine nobis Te fata invida subducere moliuntur? Ne fiat! Cura itaque (suadeo) teneram valetudinem tuam, atque Medicorum consilio ne dedigneris uti. Res pretiosissima rerum pretiosissimatum est, bene recteque valere. Theophania tua, singularem erga me favorem tuum, ad posteros testabuntur, ut spero, quod mearum erit partium, Te venerari, Te in oculis ferre. Scioppius, (pestis hum ani generis) ne quid publicis deforet malis, Classicum belli Sacri, Ticini, (puto Mediolani) edidit. Scioppius (infamia saecli) consilium Regium ita inscripsit, ad Hispaniarum Regem evulgavit, quo exstirpandos haereticos, radicitus suadet. Vaenit exemplar floreno: Ego non teruntium pro libro dedero. Classicum canit Scioppius, et calcar addit Pontificiorum Foederi (Ligam sanctam appellant) exhortans, uti crudeliter agat Papa, Iberus, cetera turba: Et restituant monasteria, collegia Sacrificulorum. Hoc est caput rei: Ne vero ostendat universos, quos vocant haereticos, Germanos excipit Protestantes, ob Pacem Religionis, Anno M. D. LV. erectam. Ludit nebulo, non serio agit. Vale et Salve. Jehova DEUS Te restituat valetudini pristinae, [gap: Greek word(s)] . Norib. Non. Junii. A. C. M DCC XXIV.

Idem Eidem.

[gap: Greek word(s)] . Clarissime Vir, Domine Virdunge, amicorum optime. Tuas accepi, quas mihi gratissimas fuisse, scias. Gratias vero tibi ago pro labore tuo, quem mei causâ insumsisti: Carnotenses Carniotanos hodie sic dictos, facile assentior. Carcutionos esse Carinthios hodie, liquido credo. At de Ruzzenorum Rege, addubito adhuc. Nam Magnum Ruthenorum ducem, hodie, illum ordine Regem fuisse, (seu Moscorum Ducem, ut vulgus ait) vix ausim admittere; cum nimis longe regio illa distet a nostra Germania, ex qua auxilia petantur a Caesare. Dux Polonorum quidem, ab Henrico IV. oppugnatus, et in ordinem redactus: Luiticos sic dictos, plane deletos putaverim. De Triburia laboro. Porro Dominus Johannes Heringius a Te carmen petit in libellum, seu tractatum, quem de

Molendinis scripsit; edetque propediem Lipsiae. Gratum facies, si dederis versus. Vale, Vir praeclarissime, meque ama. Norib. 10. Cal. Jan. Anno M DCC XXII.

Mich. Virdungus Jano Grutero.

SIc est profecto, Jane Grutere, Vir Clarissime: Eruditio absque virtute, ut verbis Augustini utar, nullius est ponderis fumus. At quam misere hodie plerique moliuntur, quo eruditi audiant! Nemo fere, ut probus, ut sincerus, ut constans. Harum enim virtutum, velut maxima messis debebat meti apud doctos: Sed quid? Nimis antiqua ac poene stulta isthaec ducimus. Fraus, simulatio, levitas, nequitia, condecorant suis cognominibus, non tam faecem vulgi, quam florem literatorum. Quin imo ea est nonnullis parvitas, dicam, an pravitas animorum, ita livent: Ita denique non nemo non ad elogium illud Cornelianum de Egnatio. Quid dicam? Pudet me poene literarum: Sed vos earum Antitistes videritis. Etenim literatos, plurimumque linguarum homines (et interdum ne cum uno quidem corde) passim invenies at non ita Brutum, vel Bruti avunculum, ut ille ait. Quo magis, Grutere praestantissime, permaneo in sententia inscribendae hujus libri Tragoediae, vel proprio nomine. Non enim, ut tu nuper mecum deambulans jocabâre, Brutum fore reapse brutum, si tuum nomen praescriberet: Caeterum si ipse Brutus reviviscat, vix reperturum creduim pectus, quod magis amet, et in quo Atticum suum recognoscat verius. Me quidem ab hoc scribendi genere, modo non deterruit visa nuper, Heinsii vestri, Auriacus, Tragaedia, ita me Musae, vel super ipsum antiquorum Cothurnum. Friget et jacet apud me Euripides, non satis assurgit Sophocles, nec spirat ac tonat Seneca, quoties illam lego. Is est enim dictionis cultus, nitor, ubertas, ea inventionis felicitas, tanta lux, tanta amcenitas, tanta majestas Orationis, tantum sententiarum acumen, tantum pondus, ita pleraque omnia ex his sibi, quam antiquis debent, ut nihil simile in hoc genere, hoc aevo viderim; nihil visurus, nisi ab ipso credam. Ut ille quatit, pellitque animum! O Dii immortales, quas hactenus Larvas pro Phaebis venerati sumus! Etiamne ex his nugivendulis, Poetarum simiis, quisquam praeter hac frontem perfricabit, ut in publicum prodire audeat? Etiam. Ecce ego princeps, meo exemplo, ad similem impudentiam aliis praeeo. Veruntamen chartae pereuntis miserari nefas sit, consuetudine adversus illam, vicem legis hodie obtinente. Vale, Grutere doctissime, Amice venerande; ac Virdungum tuum, quod facis, ama.

Idem Joh. Fred. Gronovio.

NOli, sodes, frigusculum, aut nescio, quid tale interpretari meum istoc, aliquot septimanarum silentium. Quidvis enim potius causae fuit, quam quod

tu suspicaris. Sed et qui [gap: Greek word(s)] modo mihi fautricem, [gap: Greek word(s)] , ut res est, tibi nunciarunt. Enim valetudo me, quo solet, genere, rursus ante complures dies invasit: Nec adhuc e natura satis fluit spiritus; et tussis insuper satis saeva ac pertinax vexat, noctu praesertim; quae res interdiu quoque, ob vigilias, crucesque nocturnas, valde me dat in languorem. Caeterum, de loco Nazarii priore, subscribo correctioni Acidalii: De posteriore, nihil Beati Rhenani editio mutat ab aliis recentioribus; et locus non solum corruptus, sed et mutilus mihi videtur. In loco Firmici illud, Ille occasionem patitur illaesus, interpretor: Ille, quamvis non laesus seu vulneratus, serpentis venenati ictu; nihilo secius mortem oppetit, solo scilicet afflatu, vel etiam visu (ut basilisci) peremptus. In Taciti Agricola, si mihi paullulum modo auxilii a libris, libenter legerim: Alterius manus, caedes, rapinas, (vel caedes, direptiones) alterius vim et contumelias miscere Alterius, id est, legati manus militares, seu centuriones et milites: Alterius, id est, procuratoris Caesaris servos. Vide ejus rei exemplum XIV. Annalium, ibi: Adeo ut regnum per centuriones, domus per servos, veluti capta, vastarentur. De novis pendeo equidem animi, quorsum haec tandem sint eruptura; et possem ad quosdam, quos veneror, quaedam; nisi Ammianus mihi aurem pervelleret, in Tagetis Tusci libris legi, Vejovis fulmine mox tangendos, adeo hebetari, ut nec tonitru, nec majores aliquos possint audire fragores. Etenim certe duos maximos fragores, paullo post initium hujus anni, in somnis audivi, et totidem immanissimis fulgetris perstrictus, seu potius perculsus fui: Sed in quos fulmen Vejovis vibret, etiamnum ignoro. Interim rumores horribiles subinde aures mihi verberant, seu potius animum sauciant, de summa alienatione animorum: Quae, quid portendat, non opus est, ut consulatur in Politicis Aristoteles, nec ut Historici veteres excutiantur etc. Quae, cum ita sint, beatos existimo, qui incolumi dignitate, integraque existimatione futura, exitum vitae pium sortiti, effugerunt. Magnum tamen illius Reipublicae Atlantis (quem et mihi, quamvis immerenti, favisse ex animo scio) occasum magnopore lugere, et veris ac spirantibus lacrymis deplorare cogor. Sed quae de Lucii Crassi, itemque Hortensii obitu, Cicero, eadem nunc de hujus summi viri morte, scribere me existimato. Bene ac feliciter Vale. Althorphi, 13. Cal. April. Anno M DCC XXXIII.

Idem Nepoti suo.

NOli putare, Charissime Nepos, negligentia aut oblivione tui factum, quod tam diu siluerim. Haeres enim mihi tum in medullis; ac praesertim studia tua mihi cordi sunt, quorum egregium specimen dedisti binis jam ad me literis. Caeterum, ex quo superiores illas ad Te dedi, vix ullum tempus vacuum et immune

mihi a morbis, qua meis, qua meorum (ut alias cruces taceam) praeterfluxit: Quin imo ne nunc quidem. Hygeja mecum bona fide in gratiam rediit, permanet enim macror ille corporis dubii, et male cogitantis. Sed et illo genere valetudinis adhuc itentidem tentor, quod asthma vulgo dicitur; antiqui vero Medici, testante Seneca, meditationem mortis vocabant. Est enim illud animum potius agere, quam aegrotare. Vides igitur, mi Cognate, quam non delicatae causae me a scribendo abstinuerint. Porro studia tua in hac praeclara occasione discendi calere, et opto et spero; quibus (quoad Historiam duntaxat) a me adjutandis, quod promissum meum flagitas, delegabo Tibi Lipsium; qui Epistola LXI. (quae est ad Nicolaum Hacquillium) Cent. Miscell. sitim tuam hac in parte abunde explebit. Ceterum omnes illos Historicos, quos ibi percenset, comparare, auctor tibi nequaquam fuerim: Ea enim res vel divitum loculos exhauserit; his praesertim temporibus difficillimis. Ex Graecis igitur, ubi commodum erit, Thucydidem, Polybium Causaboni, Dionysium Halicarnassensem, vitas parallelas Plutarchi, et Dionem Coccejum, sive Cassium, ac denique Herodianum, comparare tibi poteris: E Latinis Livium, Caesarem, AEmilium Probum, seu, Cornelium Nepotem de viris Iliustribus, Vellejum Paterculum, Florum, Eutropium, Tacitum, Ammianum Marcellinum, cum commentario Justi Lipsii. E Recentioribus, Paulum Aemilium de gestis Francorum, Gvicciardinum, Sleidanum, Buchananum de Rebus Scoticis; ac denique nostri aevi Historicorum facile Principem, Augustum Thuanum. Ex his enim prudentiam politicam, nisi fallor, magis quam ex aliis plerisque, haurire poteris. Quo autem ordine Historici legendi, et quae inde excerpenda, idem Lipsius in dicta Epistola praeclare te docebit; nec est, cur scrinia ejus compilem. Tantum illud submoneo, ut, quia non Scholae, sed Reipublicae, nisi fallor, discitur, in Ritualibus minorem, seu leviorem operam ponas, quam ille requirit. Ita vale.

EPISTOLAE SELECTIORES:

MANTISSA I. EPISTOLARUM CASP. HOFFMANNI AD VARIOS.

Casp. Hofmannus J. Casp. Bauhino.

Idem Joh. Rhodio.

Idem Zeaemanno.

Idem Rhodio.

Carol. Sponius Casp. Hofmanno.

Hofmannus Sponio.

Idem Eidem.

Idem Guid. Patino.

Idem Lud. Camerario.

Idem D. ESAIAE SACHS, Med. D. Comiti Sacri Palat. Caes. nec non Medico Cubiculario ejusdem Caesareae Majest. etc.

MANTISSA II. EPISTOLARUM, QUAS VARII AD CASP. HOFMANNUM SCRIPSERUNT.

Jan. Gruterus Casp. Hofmanno.

In Galenum Viri Amplissimi et antiquis Medicis comparandi Dn. Casp. Hofmanni Trochaicum Jani Gruteri Amori atque Invidiae, aliter atque aliter sacrum.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Nic. Rigaltius Eidem.

Jano Grutero, Bibliothecae Palatinae curatori, Nic. Rigaltius.

Idem Hofmanno.

Idem Eidem.

Goldastus Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Joh. Gronovius Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Jac. Philipp. Tomasinus Eidem.

Idem Eidem.

Jo. Rhodius Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Joh. Henr. Boeclerus Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Joh. Freinshemius Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Mich. Piccartus Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Phil. Scherbius Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Claud. Belgardus Eidem.

Georg. Noesslerus Eidem.

Idem Eidem.

Georg. Remus Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.

Idem Eidem.