07/2008 Reinhard Gruhl
text typed - structural tagging completed - spell check only partially performed - no orthographical standardization

NB: Greek words may not display properly on your browser (Sgreek Greek font installation required; see http://www.silvermnt.com/fonts.htm).



image: as001

IOANNIS IACOBI BAIERI EPISTOLAE AD VIROS ERUDITOS EORUNDEMQUE RESPONSIONES HISTORIAM LITERARIAM ET PHYSICAM SPECIALEM EXPLANANTES CURANTE FILIO FERDINANDO IACOBO BAIERO CUM TAB. AENEA. FRANCOFURTI ET LIPSIAE SUMPTIBUS EDITORIS CIC IC CCLX.



image: as002

Erycius Puteanus in Suada Attica Orat. XI. de Libris et libellis.

Ingeniorum monumenta pondere et pretio velim, quam mole et magnitudine aestimare. Quae magna, laborem, quae bona, laudem habent, et maximi quique Viri minuta quaeque elucubrarunt.



image: as003

VIRO GENERE ET DIGNITATE MERITISQUE PERQUAM GENEROSO AC ILLUSTRI DOMINO PAULO IACOBO DE MARPERGER IN SCHIEBELSBERG SACRAE CAESAREAE MAJESTATIS CONSILIARIO UT ET ALIQUOT SACRI ROM. IMPERII ORDINUM INCLUTI CIRCULI FRANCONIAE AC SIGILLATIM LIBERAE REIPUBLICAE NORIMBERGENSIS A CONSILIIS ET PER TRIGINTA ET QUOD EXCURRIT ANNOS AD SOLENNES LAUDATISSIMI CIRCULI CONVENTUS ABLEGATO EXCELLENTISSIMO DN. COMPATRI ET PATRONO SUO PLURIMUM VENERANDO S. P. D. FERD. IAC. BAIERUS.

Quatuor jam defluxerunt lustra, quae inter conspiciendas vitae meae delicias refero, copiam quippe nactus oportunissimam TIBI innotescendi, ac Tuo perfruendi Patrocinio. Tu


image: as004

enim, VIR PERILLUSTRIS, unicus certe heic Norimbergae extitisti, qui me opera, gratia et consilio juvit, EVERGETA INCOMPARABILIS. Confirmat id maxime nunquam non honorata conversatio, ad quam dedisti aditum mihi benevolum, et ex cujus usu plurimum ego foeneratus sum prudentiae. Taceo immensam beneficiorum accessionem, quam GENEROSISSIMAE CONJUGI Tuae, in ornamentum sexus sui natae, debet thori mei socia, filia ipsius lustrica. Me igitur omnium officiorum obstringi religone arbitror, ut publicum quoddam edam gratitudinis monumentum, literarium scilicet, quale quidem est in potestate mea. Nec TIBI, pro egregia, qua polles, polymathia injucundi erunt Viri, quos in conspectum Tuum produco, physica et historica delibantes argumenta, dulcemque refricantes memoriam Tuae quondam in ista studia propensionis, quibus nondum adeo remisisti nuncium. Meminisse siquidem juvabit editi olim speciminis academici de Origine Fontium, moderante conflictum eruditum Patruo meo D. Jo. Guil. Baiero, post fata mihi Colendo, cujus


image: as005

et universorum auditorum applausus TIBI palmam contra inficiantium dogmata cum laude adjudicavit. Sunt in promptu Autores longaevi complures, sat felici omine portendentes ad summam Te victurum senectutem, qualis Tibi jam obtigit, per Dei gratiam, admodum vegeta in pretio habenda. Hunc itaque affectum, VIR PERILLUSTRIS, contemplare serena fronte in perpetuae observantiae testimonium, et hoc, quicquid est, epistolarum genus benigne ac humaniter accipe. Quod superest, summa votorum meorum eo intendit, ut virtute ac fortuna pridem coruscus sapientissimis consiliis, et celebrata tot splendidorum munerum administratione publicam et tueri, et augere possis salutem quam diutissime!

Dab. Norimbergae. d. XXV. Julii A. S. R. CIC IC CCLX.



image: as006

PRAEFATIO.

Bene recteque se habet Consummatissimi Danorum Medici ac Polyhistoris THOMAE BARTHOLINI [note: In Prooem. Centur. III. Epist. ] assertio: Neminem facile lectionis suae operam in epistolis, quas varia eruditio et illibata fides commendat, fore perditurum. Ex hujusmodi etenim fontibus diversarum rerum scitu dignissimarum enodationes hauriuntur, nec non mira quaedam sua vitas et delectatio Virorum rectissimis studiis atque artibus praeditorum in expetenda mutua amicitia, quam ad beate vivendum sapientia comparavit. Collegi eum in finem sparsas in scriniis meis Eruditorum epistolas familiares, historiam literariam ac naturalem tangentes, quas sub ortu et progressu famae accepit beatus Parens meus, non omissis ejusdem officiosis, quibus favorem peculiarem sibi conciliavit Praeclara ipsius merita in utramque Academiam, tum Altorfinam, tum Imperialem Naturae Curiosorum, ad cujus clavum sedit, distribute explicantur; passim occurrunt sana sobriaque Doctorum de Agri Norici Fossilibus judicia, quorum inventor, et quasi architectus veritatis extitit. Praetereo candorem et studium singulare inserviendi petentibus, et gratificandi omnibus. Quae ad manus fuerunt autographa mutuo sibi respondentia, eaque integra series rerum temporumque contexentia, commode disposui, ut ex hoc ordine rerum gestarum synopsis facillime pateret. Quodsi vero Lectori solius doctrinae avido nonnulla minus arrideant, in connexo forsan vitiosam non habebunt offensionem, neque fastidium ad perlustrandum. Ego sane in sinu gavisurus sum, videns paternam memoriam et aliorum majoris nominis Heroum revirescentem atque perennantem.



image: as007

NOMINA VIRORUM CELEBERRIMORUM, a quibus et ad quos Epistolae scriptae sunt.

Dn. D. Jo. Sebast. ALBRECHT, Gymnasii Casimir. Coburg. Philosoph. natural. Prof. et Physicus Ducal. provineialis, A. N. C. Adjunctus. pag. 183.

Dn. D. Joannes BOECLERUS, Prof. Med. et Phys. Argentinensis. p. 124.

Dn. D. Jo. Philipp. BREYNIUS, Poliater Dantiscanus, A. N. C. et Reg. Londin. Sodalis p. 210.

Dn. D. Jo. Thomas BRINIUS, Philosophus ac Medicus Patavinus, A. N. C. Collega. p. 208.

Dn. Jacobus BURCKHARDUS, Gymnasii Hildburghusani Professor. p. 145.

Dn. Jo. Conrad. CREILING, Prof. Phys. et Mathem. Tubingensis. p. 141.

Dn. D. Mich. Ernest. ETTMULLERUS, Archiater et Comes Palat. Caesar. S. R. I. Nobilis, A. N. C. EPHEMERIDUM Director, Universit. Lipsiens. Decemvir, et Facult. Medicae ibidem Senior. p. 221.

Dn. D. Christian. Gabriel FISCHER, Phys. Prof. Regiomontanus. p. 149.

Dn. D. Pius Nicol. de GARELLP, Sac. Caesar. Majest Consiliar. et Proto-Medicus, Eques Ord. Christi in Lusitania, Bibliothecae Caesar. Praefectus et Universit. Bonon. primar. Med. Prof. ad cathedram eminentem conductus, A. N. C. Sodalis. p. 198.

Dn. D. Jo. Georg. GMELIN, in Acad. Petropolit. Chim. et Histor. natural. Professor. p. 212.

Dn. D. Samuel GRASSIUS, filius, Proto-Physicus Vratislav. A. N. C. Colega. p. 216.

Dn. D. Christian. de HELWICH, divensor. Silesiae Duc. et Magnatum Consiliar. et Archiater, Poliater Vratislav. A. N. C. Adjunctus. p. 218.

Dn. D. Antonius de JUSSIEU, in Horto Reg. Paris. Prof. Reg. Scientiar. Acad; Regiaeque Societ. Londinensis Collega. p. 171.

Dn. D. Jo. Mich. LANGIUS, primo in Universit. Altorfina S. S. Theol. Prof. dein Pastor primarius Primislaviensis. p. 87.



image: as008

Dn. Licent. Rosinus LENTILIUS, Physicus Ducal. Stutgardiens. et Sereniss. Marchion. Bada-Durlacensis Archiater, A. N. C. Collega. pag. 167.

Dn. D Jo. Georg. LIEBKNECHT, primo Mathes. ordinar, dein Theol. primar. Prof. in Acad. Giessena, Circuli Marpurgens. Superintendeus, A. N. C. Adjunctus. p. 130.

Dn. Jacobus a MELLE, Templi primarii Lubecensis Pastor. p. 158.

Dn. D. Jo. Bapt. MORGAGNUS, in Patavina Universit. primar. Anatomiae Prof. et Praeses, A. N. C, Adjunctus. p. 202.

Dn. D. August. Quirin. RIVINUS, Prof. Med. et Botanicus Lips. p. 122.

Dn. D. Fridericus RUYSCHIUS, Anatom, et Botan. Prof. Amstelodamensis, A. N. C. et Societ. Scientiar. Anglic. et Paris. Sodalis. p. 119.

D. D. Joannes SALZMANN, Anatom. et Pathol. Prof. in Universit. Argentor. Facult. Med. Senior, et Capit. Thom. Decanus A. N. C. Adjunctus. p. 235.

Dn. D. Jo. Jac. SCHEUCHZER, Archiater et Mathem. Prof. Tigurinus, A. N. C. Adjunctus, Regiar. Societ. Scientiar. Londin. et Berolinensis Sodalis. p. 97.

Dn. D. Lucas SCHROECKIUS, Archiater et Comes Palat. Caesar. S. R. I. Nobilis, A. N. C. PRAESES, Reip. Augustanae Physicus primarius. p. 59.

Dn. D. Jo. Jac. STOLTERFOHT, Archiater Lubecensis. p. 153.

Dn. D. Jo. Conr. SCHWARZIUS, S. S. Theol. Prof. in Gymnasio Casimir. Coburgensi, ejusdemque Director. p. 177.

Dn. D. Godofredus THOMASIUS, diversor. S. R. I. Principum Archiater, Colleg. Med. Norimbergens. Senior primarius, A. N. C. Adjunctus. pag. 190.

Dn. D. Georg. Antonius VOLCKMANN, Physicus Lignicensis. p. 109.

Dn. D. Georg. Wolffgang. WEDELIUS, Comes Palat. Caesar. Sac. Caesar. Majest. et Serenissi Saxon. Duc. Consiliarius, Vinariens. Aulicus et Archiater, Theoretices in Universit. Jenensi Prof A. N. C. Adjunctus. pag. 2.

Dn. D. Joannes WOODWARDUS, Medicus et Philosophus, Reg. Londin. Societ. Scientiar. Sodalis. p 120.



image: s001

BAIERVS WEDELIO.

Defuit hactenus idoneum ad Te scribendae epistolae argumentum, et adhuc deficit. Quid enim a me proficisci poterit cujus notitia Tibi grata foret aut utilis. Delitesco hic in museolo, occupatus in ruminanda doctrina, quam olim ex Praeceptorum, cum primis Tuo, Vir Illustris, ore suscepi. Nihil interim experior, quod curiositati Tuae ad quamvis politiorem literaturam intentae faceret satis. Malui tamen jam steriles Tibi literas offerre, quam plane nullas: At vero nec prorsus steriles ipsas judicabis, dummodo gratum animum, quem Tibi, Patrone Venerande, pro tot in me collatis beneficiis hac ipsa epistola perennem spondeo, non respuas. Sed nec respues. credo, qui ut aliarum virtutum, sic humanitatis praesertim laude excellis inter homines. Insignis illa humanitas, adeo audacem me reddit, ut Tuas de usu cochenillae medico observationes expetere mihi non dubitem, proficuas quippe futuras ad perficiendum, quod meditor, de cochinella specimen. Rari equidem hucusque comparuerunt, qui consilio meo in curanda sanitate sua uterentur; spes tamen affulget haud exigua meliorum temporum, et fortunandae per Deum praxeos. Quod reliquum est, Vir Magnifice, Deum veneror, ut Te cum splendidissima familia Tua salvum et incolumem servare, Tibique vires


page 2, image: s002

largiri velit, proxime suscipiendis et in salutem Reip. gerendis Academiae fascibus sufficientes. Vale, Patrone Venerande, et mihi favere perge. Dab. Halae Magdeb. d. XXI. Aug. A. CIC IC CC.

WEDELIVS BAIERO.

Quod nondum aeque merita Tua arcesserint ampliorem praxin, ut ex Tuis gratissimis colligo, bono sis animo. Est enim id commune fatum medicorum, et praestat sensim inclarescere, indies majori accessione expectanda, quam advolare aliquam multos, citra constantem incrementi successionem. Dabit gratiam Deus O. M. hominum cujuscunque sortis, ut non dubitem felicem ominari copiam, quae a secessu musarum Te avocet, unaque fortuna beet desiderata. Quod ad cochenilia attinet, exiguam prima fronte materiam videntur scribendi suppeditare, sed ab ingenii divitis Tui fertilitate sufficiens apparatus cumulabitur, de quo nullus ambigo. An sint animalcula sui generis, an grana vegetabilis, scrutinium edisseret Tuum. Vidi aliquibus annis apud nos in horto proprio insectum, ipsissimae figurae cum cocheniliis, sed differentia erat eximia quoad corporaturam; solida haec, rubicunda et inaequabilis interior jacere videtur pro grani vegetantis specie, quod aliis, et luculenti inprimis apud Pometum autoris autopsia confirmare licuerit. Cum olim legissem apud Barbettam in praxi, de virtute diuretica, femel iterumque dedi pulvillum cum aliis lithontripticis. Hinc vero tincturam nephriticam [gap: Greek words] confeci cum spiritu salis rectificato, longe elegatissimam. Dedi utrumque cum successu. Sartor cum laboraret calculi paroxysmo, sumptis gt. vij. vel IX. praesentaneam sentiebat opem. Inter alios suaserim, ut destillationi subjicias eadem, ita enim mox patebit, an sint animalia, si sal copiosius volatile praebeant; an minus, si liquorem acidulum, ut videntur, datura? Plura alia vice. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. XXVI. Aug. A. CIC IC CC.



page 3, image: s003

P. S. Tentari potest, an spiritu Terebinthinae quoque extrahi possit Tinctura? Vid. Ephem. Germ. Dec. II. Ann. VI. obs. 98. It. Bauhini Pinac. tum alibi, tum p. 458. inprimis.

IDEM EIDEM.

De impetratis honoribus doctoralibus ex intimo pectore gratulor, Deumque precor, ut hos ipsos faustos, felices atque divite cornu ex omni parte beatos esse velit. Hoc brevi voto, ob temporis penuriam, omnia illa complectar, quae absenti aeque ac praesentibus uberius precatus sum, neque de annuentis divini Numinis auspiciis dubito. Optima quaeque enim jam dudum et egregia pietas, et singularis eruditio promisere. Cocheniliorum nomen ab Italis, vel Europaeis saltem, dialectum suam e radice Latina mutuatis impositum esse indies confirmor. A coccineo enim colore indubie fluxit nomen, rei conforme; et forsitan ipsi Graeci recentiores simile quid jam contulere. Confirmat id Anguillara Parere septimo sopra il semplice p. 109. ubi de beta rubra (apud nos notissima) scribit: "Le specie delle bete sono appresso Dioscoride due, una nera, e l' altra bianca. E anc' una terza sorte, che hoggidi per la Grecia si chiama Cochinoguglia etc." Servet Te Deus! Dab. raptiss. Jenae d. XIII. Sept. A. CIC IC CC.

BAIERVS WEDELIO.

Quas haud ita pridem Tibi miseram literas exoptatissima beasti responsione: et nuper iterato scripsisti, summam erga me benevolentiam utrobique testatus. Ego vero, qui tantam tanti Viri humanitatem decenti cultu mature debebam prosequi, segnior sum, tardius rescribo, immemor officii. Dum id considero, pudet me facti, imo poenitet. Tua autem, qua abundas, modestia, Vir Magnifice, spem facit, hoc quicquid est inTe peccati mei, vel negligentiae, prorsus condonaturum iri. Ut suscepta


page 4, image: s004

Academiae sceptra in commune bonum geras feliciter, paucis omnia, hoc est Deum adiutorem, Tibi apprecor animitus. Gratulor insimul de Nobilissimis Filiis, altero Professore, (cujus Propempticon ingenti cum voluptate legi) Doctore altero, utque cum reliquo Fratre suo patrissent singuli toto pectore voveo, nec enim majora, licet vellem, vovere possum. Quod impetratos honores mihi faustos precaris id quidem, tanquam genuinum sinceri affectus Tui indicium, gratus agnosco, non minus quam observationes elegantissimas de cochinella, quas rogatus communicare mecum non dedignatus es. Judicium Tuum, Patrone Venerande, circa cochinellam mihi plane arridet: non videtur illa sufficientem scribendi materiam suppeditare. Hinc etiam remissius ipsam hactenus tractavi, et fere neglexi. Quamvis enim quoad naturalem ejus historiam usumque mechanicum plura et satis curiosa jam collegerim, nihilo minus dubito, an peculiari, et quidem Medica Dissertatione mereatur exponi, utpote res, quae in Medicina rarius commendatur et usurpatur. Nihil siquidem apud Autores de efficacia cochinellae memoratum hucusque reperio, praeter vim diureticam. Sunt qui bezoardicam virtutem ipsi tribuant, sed quo jure nescio. Me quod attinet, reliquerim totam rem arbitrio Tuo: si suadebis, elaborationem perficiam, si dissuadebis, intermittam. Ut igitur, Vir Illustris, voluntatis Tuae certiorem me reddas submisse peto. Ego interim, temporis fallendi gratia, quaedam congessi de Medicorum in Physicam meritis, ex quibus appareat, quantos progressus Philosophia naturalis Medicorum ope fecerit. Quae nuper de lento Praxeos apud me successu narraveram, noli, quaeso, ita interpretari, Patrone Optime, quasi sorte mea haud contentus, insolitos applausus praemature desiderem. Satius enim esse, Tecum reputo, sensim innotescere, quam subito citra constantem incrementi successionem. Ante aliquot dies exhibebam virgini palpitatione cordis et anxietate praecordiali periodica laboranti, oleum Tuum bezoardicum, tanto quidem cum


page 5, image: s005

effectu, ut ex prima statim dosi levamen senserit, aliis remediis incassum prius tentatis Caeterum ignosces, Vir Magnifice, quod Te nugis meis diutius detinuerim. Vale. Halae Magdeb. d. XXV. Sept. A. CIC IC CC.

P. S. Retulit nuperrime Amicus quidam, in Suevia Medicus, in agro Oeringensi nova locustarum peregrinantium agmina conspici. Circa Canstadium vero, prope Stutgardiam unicornu fossile insigni copia reperiri: descriptionem ipsius demandatam esse Jo. Matth. Fabro Heilbronnensium Physico, qui hoc unicornu fossile per Archeum subterraneum ex marga fingi statuat.

WEDELIVS BAIERO.

De Cochinella non desperes penitus, etenim brevibus possumus dicere, quod res est. De usu Chimiae in Physicam commisi filio seniori dudum materiam. Tuus tamen labor generalior forsan huic non obstiterit. Filius natu minimus jam iter suscipit, Dei O. M. nutu experturus fortunam apud Illustrissimum Comitem. Utinam et Tuae possim velificari, ut spero. Servet Te Deus! Dab. raptiss. Jenae d. XXVII. Septemb. A. CIC IC CC.

P. S. Suaserim, ut materiam practicam, vel communem aliam de affectu aliquo capitis, febri aliqua, affectu particulari alio etc. suscipias tractationem. Et in his tritis vilis non parum exerceri ingenia possunt, haud levi usu.

BAIERVS WEDELIO.

Post longius silentium venio nunc testatum mea gaudia, suborta ex Natali Tuo, qui nobis hodie redit exoptatissimus. De hoc quidem nescio certe, utrum Tibi potius et Familiae Tuae, an Publico et Arti Medicae, an mihi denique gratulari magis debeam? Adeo cum sanitate et vita Tua multorum copulata est


page 6, image: s006

felicitas! Patiare tamen, Vir Magnifice, ut hilari animo diem hunc Tibi Tuisque faustissimum precer, Publico autem atque mihi ex incolumitate Tua insignem ulterius utilitatem promittam. Faxit supremus rerum Arbiter, ut diu adhuc, imo diutissime salvus supersis! Sic Nominis Tui splendor indies augebitur: Sic in flore suo perennabit Familia nobilissima: Sic Musae, de quibus jam supra laudem es meritus, porro capient ex Te incrementum: Sic aegrotantium turba servabitur: Sic ego denique minimus clientum Tuorum perpetim laetabor, quod habeam in Te, quem Patronum colere, quemque in rebus arduis, ceu Patrem, liceat consulere. Quanto majora autem de Te subinde descendunt et speranda imposterum sunt commoda, eo diligentius orandus est omnipotens Deus, ut sanitatem Tibi prosperam viresque largiri velit ad extremam senectutem duraturas, quo desiderium Tuum rem literariam et amicorum salutem promovendi magis ac magis implere valeas. Optant hoc boni omnes, qui modo virtutem et merita Tua justo pretio aestimare norunt: optabo et ipse ego, quoad vixero. Halae Magdeb. d. XII. Novemb. A. CIC IC CC.

WEDELIVS BAIERO.

Quod tum alias subinde testari affectum digneris, tum gratulari de natali quinquagesimo sexto, quem nuper ingressus, per Dei gratiam, sum, non sine insigni animi delectatione e gratissimis Tuis legi, eoque nomine debitas, id est maximas ago habeoque gratias. Vicissim Deum O. M. precor, ut Te benignissime servet, praxi felici et divite beet, omnigenaque fortuna ac prosperitate undique exhilaret.

Delector jam in ari scrutinio, quod miror a nemine occupatum, brevi forsan edendo de eodem schediasmate. Vale ex voto! Dab. Jenae d. XVIII. Novemb. A. CIC IC CC.



page 7, image: s007

IDEM EIDEM.

Gavisus sum lectis Tuis gratissimis literis, in alma Norimbergensi urbe stabilitam a Deo O. M. fortunam Tuam, et conjugium initum d. 2. Maji id confirmaturum. Gratulor Tibi ex animo utroque nomine, Deum precatus, ut in urbe tam delicata et amoena omnium gratiam in thoro omnigenam felicitatem et alibi facultatem, et alibi famam et applausum publicum faventissimum experiaris, vita longaeva, posteritatis gloria, et valetudine illibata beatus. Cumque ipse praesens haec effundere non possim, absens brevibus hisce lineolis, sed prolixiori affectu id praesto, unaque levidense munusculum offero, optans, ut lapis hoc Philosophorum fiat, in millecuplum et amplius benedictione divina multiplicandum. Servet vos Deus! Dab. Jenae d. XXX. April A. CIC IC CCI.

BAIERVS WEDELIO.

Singularem in me affectum Tuum, innumeris jam ante speciminibus declaratum, nunc plane effusum. sentio. Non aspernatus es literulas, ineundi, volenti sic Deo, conjugii nostri nuncias. Quin pio et eleganti voto prosperos successus mihi precaris, addito insuper largo munere. Utrum hinc pudor an laetitia major suborta mihi sit? ipse vix possum dicere. Laetor de novo Tui erga me favoris indicio. Pudorem incutit tot beneficiorum abs Te indigno mihi praestitorum recordatio. Ardet equidem animus ad remunerandum: voluntati autem huic adeo non respondent vires, ut in aere Tuo me mansurum perpetuo satis praesagiam. Neque enim, Vir Magnifice, verba mihi, suppetunt ad depraedicandam, uti par est, benignitatem Tuam. Unicum gratitudinis nostrae signum assiduae preces erunt, quas pro salute Tua domusque Tuae supremo Numini hactenus obtuli, et inposterum offerre cupio. Caeterum quis jam urbis nostrae et rerum mearum sit status? mox percipies ex fratre meo,


page 8, image: s008

intra octiduum hinc Jenam rursus petituro. Tu autem, Patrone Venerande, sis mihi semper idem. Vale. Dab. Norimbergae d. VII. Maji A. CIC IC CCI.

IDEM EIDEM.

Valere Te cum nobilissima familia opto pariter ac spero. Me vero hactenus non una res detinuit, quo minus obsequium meum et cultum per literas Tibi significare potuerim Ut alia taceam, duorum ex consanguineis nostris pupillorum tutor factus multum temporis nomine officii hujus cogor impendere, et horas, quae hinc reliquae mihi sunt, domesticorum et amicorum turba suffuratus, adeo, ut exiguam diei portionem studiis meis et curae aegrotantium vindicare liceat. Caeterum sanitate fruor satis prospera, et mei quoque valent. Laetamur autem singuli frequenter recordatione beneficiorum, quibus Tu, Vir Magnifice, pro more Tuo mactare me solitus es. Veneramur quoque Venerandae Conjugis Tuae eximias virtutes et singularem in nos benevolentiam, cui uxor mea rotulas a se confectas (levem certe victimam) litare audet, sperans nihilominus exiguum hoc in Nobilissimam Matronam studii sui indicium non aspernatum prorsus iri. Vale, Patrone Venerande, et constanti favore complecti perge. Norimb. d. XVI. Julii A. CIC IC CCI.

WEDELIVS BAIERO.

Pro missis delicatis rotulis decentes ago habeoque gratias, cumque aliud ad manus non sit, mitto schediasma de calculi mechanica, ut et filii de punctis medicis, cum non meminerim, illud jam missum esse. Prelum cras subibit Decas X. Exercit. Medico-Philologicarum, adeoque Centuria, cum indice completa, volente Deo, nundinis proximis exponetur luci. Complevi istam inter taedia et fastidia Rectoralia, a quibus ut tandem liberer, instantissime aulas imploravi. Servet Te Deus: Dab. Jenae d. XXI. Aug. A. CIC IC CCI.



page 9, image: s009

P. S. Addidi et de Spasmo cynico exemplar; reliqua D. D. Thomasio cum salute plurima offerri poterunt.

IDEM EIDEM.

Ad Te has dirigere justo condonabis, quod tribus saltem verbis non insalutatum dimittam. Et ne frustra penitus, (praeter citiorem transmissionem literarum inclusarum, quam rogito) seu sine ullo argumento alio haec scribam, gratum feceris officium, si data occasione, saltem per Dn. Fratrem Tuum, me certiorem red das, an apud Vos haberi possint Opera Theophrasti Paracelsi, Latina, edit. Genevensis in fol. et quo pretio, integra puta. Quorum hic exemplar vidi, confusum videtur, nec complectens omnia, quae in Germanica editione, quam obtineo, extant, quamvis quaedam praecipua. Vale ex voto! Dab. Jenae d. XVI Septemb. A. CIC IC CCI.

BAIERVS WEDELIO.

Ad binas Tibi literas responsum debeo. Alteras harum quod cum exasciatissimis quibusdam Tuis et Filii Nobilissimi lucubrationibus accepi, duo jam menses sunt: Alterae vero nuper ante octiduum redditae mihi sunt. Ex singulis nova constantis Tui in me affectus indicia colligo. Utinam autem ego vicissim declarare Tibi satis possem, quanta veneratione memoriam beneficiorum Tuorum recolam! Operum Paracelsi editio Genevensis in fol. apud bibliopolarum nostratium neminem prostat. Recordor autem illam me olim D. Lic. Hermanno comparasse a Bilckio, quinque imperialium pretio. Volumen erat unicum, at satis grande, et qui adornaverit hanc editionem, Pitiscus, ni fallor, in operis frontispicio dicebatur. Optarem certe, ut tam in hoc libro comparando, quam in rebus aliis Tibi, Patrone Colende, ad nutum inservire possem, nunquam officio meo defuturus. Quod a molestissimo regimine academico liberatus


page 10, image: s010

tandem es, Tecum gaudeo: Hoc enim onere iam excusso, plus, ut speramus, otii Tibi suppetet ad promovendam rem literariam, quae auxilio et studio Tuo caret aegerrime. Ita faxit Deus, ut optima utens valetudine ad Nestoris annos usque Musis vacare et prodesse queas. Decima Exercit. Med. Philolog. quam promisisti, Decas et mihi et aliis multis. salivam movet: expectamus eam inter libros novos ex nuperis Lipsiensibus nundinis ad nos perventuram. Proxima hebdomade solennis pharmacopaearum visitatio hic instituetur, cui ego quoque interesse debeo. Consultare nuper coepit Collegium nostrum de novo dispensatorio edendo. Verum, ut ego arbitror, hoc negotium varias ob caussas tardissime procedet. D. Thomasius (cui disputationes Tuo nomine nuper oblatae fuerunt gratissimae) et alii Collegarum meorum officiosissimam salutem Tibi nunciant. Sartorium istum, Bambergae quondam Medicum, ante plures jam annos obiisse comperi. De mearum rerum statu quod scribam nil habeo, nisi quod circa praxeos auspicia adhuc verser, non tamen infelix, Dei gratia. Doleo saltem illud tempus, quod otiosae amicorum conversationi cogor impendere. Plura jam non licet. Vale. Dab. Norimb. d. XXIX. Sept. A. CIC IC CCI.

IDEM EIDEM.

Etsi nulla fere jam suppetat epistolae materia, intermittere tamen non possum quin Te salutem, unaque gratias agam humillimas pro decima Exercitationum Tuarum nuper transmissa Decade, quam ego ceteris politissimis operibus Tuis additam, veluti thesaurum, custodio, magnam hinc et utilitatem et voluptatem pro studiis meis subinde petiturus. Tanto majoris autem donum illud aestimo, quo certius existit perennantis erga me gratiae Tuae documentum, cujus meminisse desinam non prius, quam, vivere. Grati animi signum hoc suscipe, quaeso, Vir Magnifice, in locum realis compensationis meritorum Tuorum,


page 11, image: s011

donec occasio vicissim de Te bene merendi, hactenus incassum quaesita se obtulerit. Nummi, quos jam mitto parum, ut vereor, se commendabunt raritate vel pretio, neque etiam hoc aliquo respectu oblatos Tibi existimes velim, sed potius ut de nostro desiderio locupletandi nummophylacium Tuum tantisper Tibi constaret. Multos hic habemus antiquioris rei nummariae cultores, qui avidissime corradunt ejusmodi [gap: Greek words], et quovis redimunt pretio, unde fit, ut raro ac difficulter tale quid acquirere liceat. De Alchimista nupero Berolinensi sagax judicium Tuum valde expeto. Pastor ecclesiae in vicinia nostra, olim (nescio cur) ab officio remotus, aliquot abhinc septimanis carceri attinetur, ideo quod argentum arte chimica conficere quosdam docuit, qui postmodum plures adulterato metallo suo deceperunt. Optime propterea Tu hoc etiam nomine mereris de studiosa apud Vos iuventute, dum illam, ut a fratribus accepi, collegio peculiari fideliter instruis, docendo quid fas sit credere circa Alchimiam, unde, si non aliud, hoc certe commodi habebunt auditores, quod Pseudochimicorum fraudes et vanas ostentationes eludere caute discant. Caeterum, Patrone Venerande, ut instantis novi anni auspicia experiaris Tibi Tuisque faustissima, et sequentium quoque annorum longam seriem felicissimam numeres, animitus precor. Servet Te Deus! Norimbergae die ultimo A. CIC IC CCI.

WEDELIVS BAIERO.

Tardius paulo ad gratissimas Tuas respondeo, tum aliis remoris, tum maxime itinere in aulam Coethenensem impeditus. Pro nummis antiquis Romanis debitas ago habeoque gratias, eaque lege eas recipio, ut digneris pretium exolutum mihi significare, quo me liberare ab hoc aere, quo obstrictus sum non parum, possim. Gaudeo et apud Vos esse non paucos aestimatores antiquitatis, quibus et facultas major est obtinendi eas reliquias, et rudera Romani splendoris, et occasio. Quod artificem


page 12, image: s012

Berolinensem attinet, studio illuc scripsi, ut resciscerem totam, rem; et certum hinc comperi, illum, (Boetticher vocatur) coram hero suo Zornio, pharmacopoeo, qui ipsi omnia sua manu administravit, et duobus concionatoribus hospitibus, tinxisse grossos Brandenburgicos in purum aurum, editurus sic privati laboris ante abitum speeimen. Sed Wittebergae deprehensus et Koenigsteinam abductus est, meliori fortuna dignus. Ego vero jam ante hoc experimentum rescripseram ad Leibnitium, Virum Summum, consultum mihi videri, ut in Regia scientiarum Societate, cui me adoptare gratiose intenderat, etiam Alchimiae habeatur ratio. Hinc non una ratione inductus sustinui publice intimare exercitium privatum alchimisticum, omnium Facultatum studiosis data libertate illud frequentandi, in quo jam occupor, primum certa subinde capita breviter insinuamus, hinc libros potiores directe et indirecte artem delibantes ostendens, et lectionem curioso; aliquo experimento, seu epiphonemate demonstrato obsignamus. Sublimior sane ars est, quam prima fronte prae se fert, contemtu communi tuta. Summaria Critica non recordor me misisse, unde exemplar hisce junxi. Servet Te Deus diutissime incolumem! Dab. Jenae d. XXIX. Jan. A. CIC IC CCII.

BAIERVS WEDELIO.

Quod non aspernatus es oblatos Tibi viles nummos, id quidem in magno mihi lucro posui; nec enim aliud majusve pretium statuebam rei nullius ferme pretii, quam insuper ab amico gratis acceptam, gratis itidem offerre Tibi, Patrone Colende, omnino aequum erat. In novam Regiam scientiarum Academiam receptum Te gaudeo: cumque majore suo, quam Tuo honore et commodo, id effecisse Socios existimem, non tam Tibi propterea quam illis gratulor. Si recte memini, alia occasione quaesivi ex Te, utrum acceperis Styriacae istius plantae, quam Siderion vocant, verum exemplar, aut specimen? ut nuper


page 13, image: s013

Jena veniens Philiater quidam D. Volckamero nostro asseveravit. Gratum facies, si, verum an sit, indicaveris. Quod reliquum est Tuo, Patrone Optime, et conjugis honoratissimae summo favori me meosque de meliori commendo. Servet Te Deus! Norimbergae d. I. April A. CIC IC CCII.

WEDELIVS BAIERO.

Pro impensa benevola opera in coemendis et mittendis desideratis maximas ago habeoque grates, aliis officiorum generibus id demeriturus. Sidereon, seu serpentaria montana, cujus dissertatio de aro meminit, unice depicta est a Muntingio. Scripsi ideo in Stiriam, et petii, ut per postam Noribergam vel Pragam directam exemplar cum radice obtinerem, sed frustra, non sine sumptibus vel impensis, si recte memini, duorum aureorum, sed spes decollavit omnis. Nil enim obtinui, quam per quendam Chirurgiae studiosum non nominatum quoque, missam esse herbam, qui Erffurtum, patriam suam concessurus esset. Sed nec illum, nec herbam vidi. Superiori anno offerebatur denuo opera, sed rescripsi, in bello non licere bis peccare. Mitto dissertationem de purgantium mechanica. Sequetur jam apparanda alia de aqueorum natura, et si vixero, scribetur quoque de lycopodio alia. Servet Te Deus! Dab. raptim Jenae d. IX. April. A. CIC IC CCII.

BAIERVS WEDELIO.

Quodsi ex officio et promptitudine literarum aestimare me velles, utique suspicionem omissi hactenus, quem Tibi debeo, cultus incurrerem. Verum enim vero, Patrone Optime, non judicabis exinde Baierum Tuum, qui, cum aliquid Te Tanto Viro dignum scribere nesciat, inanium epistolarum frequentia interpellare veretur gravissimas occupationes Tuas. Neque etiam nunc auderem prodire in conspectum Tuum hisce literis, nisi juberet pietas, ut instantem Natalem Tuum ardenti voto


page 14, image: s014

exciperem, laetisque plausibus. Verum et me hic coerceo, paucissimis declarans verbis prolixam animi voluntatem. Felix appareat ille dies, sitque florentissimae Wedelianae Familiae dies laetitiae. Afferat item illa Tibi novum corporis animique robur, novasque vires; redeat eadem saepius bonis avibus, Te superstite ad extremam senectutem! Caeterum me quod attinet, veneror divinam gratiam, quae efficit, ut prosperos in praxi successus subinde experiar, et satis recte cum meis valeam. D. D. Wurffbainius mihi nuper tradidit Ephemer. Germ, Decur. III. ann. VII. et VIII. ut ipsius nomine, cum officiosissima salute, Tibi transmittam occasione commoda, quam adhuc expecto. Servet Te Deus! Norimbergae d. x. Novemb. A. CIC IC CCII.

WEDELIVS BAIERO.

Plurimum Tibi debeo, quod gratissimis Tuis literis non solum amicissimo voto me beaveris, sed et certiorem reddideris, de insignissimo munere Dec. III Ann. VII. et VIII. Ephemer. Germ. Pro utroque hoc decentissimas ago habeoque grates, vicissim Deum O. M. precatus, ut secundet praxin, quod laetus percepi, indiesque augeat cum eadem famam, et successus alios invidendos, praecipue vero familiae universae sanitatem ac incolumitatem largiatur. Cum debita gratiarum actione etiam D. D. Wurff bainio plurimam salutem nunciari rogo, eidemque exemplar offerri Dissert. de musco terrestri clavato, quam ad Te missam jam spero, nihilominus aliud exemplar addens, si forte nondum acceperis, cum reliquis in duplo missis. Brevi prelo exibit Dissertatio de natura salsorum, et hinc Theoria saporum medica illud subibit integra, volente Deo. Si lator horum Dn. Koenig brevi redierit, et exemplar Ephemeridum afferre possit, gratum id erit; sin minus, nundinis Lipsiensibus proximis, vel per postam potius quantocyus id haud gravatim cures, pretio hic solvendo eidem, modo probe muniatur, ne quid damni


page 15, image: s015

in via capiat liber. Servet Te Deus! Dab. raptim Jenae d. XIX. Novemb. A. CIC IC CCII.

BAIERVS WEDELIO.

Mitto equidem jam libros, sed non omnes, quos nuper Tuo jussu expetiit frater meus. Nimirum Gustavi Seleni curiosum opus, antequam de voluntate Tua mihi constaret, divenditum fuit: de reliquorum autem pretio dimidium florenum licuit diminuere, ut adeo non pluris quam quatuor imperialibus in universum veneant. Si qua porro in re inservire Tibi potero, Patrone Optime, non minus me promptum invenies quam devinctum reddidisti. Ignosce interim, quod nomine D. D. Wurff bainii (qui plurimum Te salvere jubet) exemplar elegantissimarum Dissertationum Tuarum de Terebinthina, Austeris et acerbis, petam: Neque graveris de lycopodio unicum adhuc donare mihi, illud enim, quod ex liberalitate Tua possidebam exemplar, amici cujusdam preces extorserunt. Dn. Koenig, quem ante duos menses Jena huc profectum esse recorderis, vix ante paschales ferias redibit; patuit ipsi hactenus amicitia mea, cum abs Te commendatus mihi sit. Febres petechiales aliaeque malignae hic et in vicinia nostra sunt admodum frequentes, et quos corripiunt, non paucos trucidant. Insuper variolae grassari: incipiunt, mites certe sunt, parumve periculi minantur. Motuum Bavaricorum sedationem proxime futuram multi praesagiunt, nescio quibus ex fundamentis: Hoc equidem pro certo habetur, Caesareanos invasionem in ditiones Bavaricas moliri, et intra paucos dies auspicari velle. Nostra regio et civitas hac tempestate magnis calamitatibus est exposita, quas, nisi Deus avertat, vix possumus effugere. Plura non addo, tempore exclusus. Servet Te Deus! Norimbergae d. XVII. Februar. A. CIC IC CCIII.



page 16, image: s016

WEDELIVS BAIERO.

Decentes, easque maximas pro impensa opera ago habeoque gratias. Mitto hinc tam summam expensam quatuor imperiales, quam Dissert. de Terebinthina, de Austeris, et de Musco terrestri clavato desideratas, ut et de Hercule Medico, de Cura palliativa, et Censu Augusti schediasimata. Caeterum Theoriam saporum medicam, jam completam, conjunctim hoc nomine prelo committere placuit, e quo proxime exibit, cujus exemplar hinc geminum pro Te, et D, D. Wurffbainio, volente Deo, mittam. Deum vero O. M. precor, ut vos ab omni labe bellica periculosa illa sane tueatur, et clementissime servet! Dab. raptim Jenae d. XXV. Febr. A. CIC IC CCIII.

IDEM EIDEM.

Audio coemptos a Te duos pro me libros, quorum pretium una jam cum exemplari Theoriae Saporum medicae mitto, debitas pro officio etiam hoc amico persolvens gratias. Si apud Vos Alexandri Aphrodisaei Problemata, inprimis graece et latine, vel latine solum, sed complete, qualis est editio Basileensis 1537. in fol. haberi possint, non uno, sed duobus libris problematum constans, gratissimum mihi foret, si ea obtinere possim. Totus orbis deceptus est editione Problematum Aristotelis, Aphrodisaei et aliorum, Amstelodamensi et hinc Lipsiensi. Imo optaverim saltem audire, Graece alicubi extare apud Vos in Bibliotheca aliqua, qualis est Thomasiana. Servet Te Deus! Dab. raptim Jenae d. I. April. A. CIC IC CCIII.

P. S. Exemplar alterum Theoriae saporum destinavi pro D. D. Wurffbainio cum salute plurima.

BAIERVS WEDELIO.

Et D. D. Wurffbainii et meo nomine maximas Tibi refero gratias pro missa saporum theoria medica, aliisque dissertationibus


page 17, image: s017

elegantissimis, quarum lectio divini ingenii Tui et celebratae per orbem eruditionis novam admirationem apud me non potuit non excitare. Alexandri Aphrodisaei Problematum desideratas editiones frustra hactenus quaesivi, cum nec in Thomasiana, nec alius amici bibliotheca prostent. Mari utriusque exemplar mitto unicum, plura missurus, si obtinere licuisset. Non autem est quod rependas quicquam, nihil jam recipio, cum infinita Tibi debeam. Id unicum jam peto, ut proxime saturni die Jenam profecturo cuidam philiatro, Leinckeri, nostratium Pharmaco poeorum dexterrimi, filio Tua gratia pateat et fidelissima informatio; hinc enim ille maxima studiorum suorum incrementa sibi certo pollicetur. Gratius adhuc facies homini bonae indolis, si inter commensales Tuos eundem digneris recipere. Spero autem, quodcunque illi praestiturus es beneficium, fore, nunquam ut ingrato collatum esse sentias. Caeterum de praesenti mearum rerum statu nec Tibi vacat multa legere nec mihi scribere. Quam occupatus fuerim hactrenus in Xenodochio castrensi, quod universi ordines Circuli Franconici curae meae demandarunt, forte jam retulit frater meus. Ultra 350 aegroti et sauciati successive jam illati sunt dicto Xenodochio, et plures quotidie adveniunt, quibus locum dant illi, qui, Dei gratia, non parvo numero convalescentes castra repetunt. Vale ac me amare perge. Norimbergae d. XXIV. April. A CIC IC CCIII.

WEDELIVS BAIERO.

Multum Tibi debeo iterum iterumque pro misso marovero et Syriaco, in quo obtinendo retinendoque usque huc infelix fui, donec e Tua manu id accepi gratiosa. Gratias itaque ago habeoque maximas, rogoque decenter, ut sumptus tum hosce, tum alios pro me expensos nominare digneris, ut illos refundere et inposterum quoque, pro re nata, Te adire audacter queam in aliis. Delector enim subinde in his plantis, quas in horto pensili alo, ut ut valde exiguo. Mitto de Herpete duo


page 18, image: s018

exemplaria vel tria, quorum unum Excell. D. D. Wurff bainio et Thomasio erogare poteris. De cura palliativa, nisi me omnia fallunt, jam misi. Dn. Leinckerum, ut ut vix superesset spatium, vel ex Tua commendatione, mensae meae adjunxi. Caeterum Deum O. M. precor, ut Vos omnes servet, tutetur et minas bellicas clementer arceat. Vale ex voto! Dab. Jenae d. X. Junii A. CIC IC CCIII.

P. S. Si forte ad Te illud nondum scripsero, sollicite quaeror Alexandri Aphrodisaei Problemata graeca. AEgre obtinui latina, eaque vera, quae enim in Belgio et Lipsiae edita sunt, spria esse partim dolendum est, partim non integra. Vel pretio laudato emere volo obvia, vel mutuo rogare ex quadam bibliotheca vestra. D. D. Thomasio et de cura palliat. et de Hercule medico schediasma destinavi, quod si non acceperis, retinere ipse poteris.

BAIERVS WEDELIO.

Etsi, literis Tuis humanissimis nunquam non summopere oblecter, gratiores tamen illae mihi eveniunt, quod raro appareant solae, sed elegantissima lucubrationum Tuarum specimina subinde secum afferant. Hoc ipsum nuper etiam factum est, dum egregiam de Herpete dissertationem gratiosae; addidisti epistolae. Inde autem non aliud Tibi emergit commodum, si quidem tale meretur dici, quam ut Baierus Tuus reddatur magis Tuus, et ad; officia obstrictus. Inveni tandem Problematum Alexandri Aphrodisaei graecam, eamque Aldinam editionem, extantem in illa bibliotheca, quam ante hoc semestre amici cujusdam nomine Bielckio, ut emeret, obtuli. Cum autem nondum resciverim, quid facturus ille sit, impetravi interim a possessore, utdictus liber Tibi ad tempus commodaretur, quandoquidem separatim vendere non vult. Si itaque illum adhuc desideres, proxima occasione mittam, abs Te admonitus. Invasit me haud ita pridem pleuriticum quoddam contagium eo per sudorem


page 19, image: s019

aegre discusso, in acutae phthiseos ancipitem statum me conjectum sentiebam. Nunc vero Dei gratia melius me habeo, mutata tussi sicca in blandam expectorationem, cessante notabili corporis depastione, redeuntibus cum appetitu viribus et respiratione libera. Semper tamen ab hoc hoste metuendum mihi erit, quem a teneris insidias vitae meae struentem expertus sum. D. D. Wurff bain et Thomasius pro transmissis dissertationibus maximas agunt gratias, cum salute amplissima. Servet Te Deus, Patrone Venerande! Norimbergae d. VII. A. CIC IC CCIII.

WEDELIVS BAIERO.

Maximas Tibi ago habeoque gratias pro problematum Alex. Aphrodisaei editionis Graecae notitia. Rogo itaque majorem in modum, ut illum librum ad me mittere digneris hac ipsa posta Bileriana. Redibit ad Dn. Possessorem debita cum gratitudine, et si contractus stabilietur venditionis, illum forte ab emptore obtinere potero vendendum; sin minus fieri potest, ut a possessore redimam. De valetudine meliori redeunte gratulor, Deumque precor, ut integram reddat et conservet quam diutissime. Doleo, non habuisse me occasionem hactenus demerendi ulterius affectum Tuum, et dubito sane, an e loco tam splendido et beato unquam secedere aliorsum Tibi animus sit futurus. Quod tamen si noverim, suggerente se a Deo O. M. fortuna commoda de promotione Tua cogitabo. In praesentiarum nullus locus est, nisi Archiatri munus placere possit apud Illustrissimum DN. Comitem de Schwarzburg, qui Arnstadii degit. Quamvis enim salarium non adeo sit splendidum (100 thlr. et 50 thlr. pro deputato quod vocant) ut audio; attamen id vel nominasse satis sit, ut animum saltem promptum ad inserviendum videas. Si enim scivero, Te nec tantillum negligere, et ex praxi reliqua accessionem huic basi, per Dei benedictionem, expectare velle, certo spaverim, (volente Deo) posse Te obtinere hanc spartam, vel vocandum iri, prius commendatum. Vale, et proxime rescribe. Dab. Jenae d. XII. Julii A. CIC IC CCIII.



page 20, image: s020

BAIERVS WEDELIO.

Unicum fere hactenus fuit omnium ad Te literarum mearum argumentum, debita favoris Tui constantissimi depraedicatio. Neque alia hujus etiam epistolae summa esse potest, quam ut gratus agnoscam, et pro viribus extollam novissimum illud studium Tuum, quo satis splendida Archiatri Schwarzburgo-Arnstadiensis sparta me ornatum voluisti. Tantam gratiam etsi merito venerer atque ambabus amplecterer manibus, si res mei esset arbitrii, doleo tamen, quod ea commode perfrui commode haud liceat, varias propter rationes, quibus exponendis malo supersedere, quod potiores earum Te jam ex ore fratris mei percepisse existimem. Illud autem reticere nequeo, quod antequam de optima voluntate Tua mihi constaret, Ratisponenses tam cives quam ad comitia Legati plures me exoraverint, ut operam medicam loco desuncti D. Goelleri, felicissimi Practici, ipsis navarem. Ego vero, licet hoc serio et satis diu detrectassem, victus tandem sum pertinacibus hominum precibus, ut certis conditionibus annuerem. Quapropter altera abhinc septimana Ratisponam concedere decrevi, novum ibidem fortunae facturus periculum. Reservabo autem mihi interea Norimbergae locum inter Medicos pariter et cives, quem ultimum citra decimae omnium bonorum meorum partis jacturam deserere non possem, ut quidem omnino fieri deberet, si in aulam quampiam transire vellem Archiater. Relinquam itidem hic familiam meam, usque dum appareat utrum Ratisponae an Norimbergae vivere cum meis commodius. Ita mihi prospicio, hoc audeo, magis amicorum persuasionibus quam proprio nutui obtemperans, omnia vero divinae providentiae submittens. Caeterum, quod nunc Tibi respondeam, Patrone Venerande, condonabis spero, diuturnae absentiae meae, quandoquidem ante paucos dies ex itinere trium septimanarum redux factus sum. Alexandri Aphrodisaei Problemata Te accepisse non dubito, utque desiderio Tuo liber iste satisfaciat, opto: retinere poteris


page 21, image: s021

quamdiu placuerit, remitendo saltem commoda occasione. Vale, ac mihi fave. Norimbergae d. XI. Aug. A. CIC IC CCIII.

WEDELIVS BAIERO.

Ego vero animitus Tibi gratulor, quod per Dei O. M. gratiam non solum in una, sed et altera jam imperiali illustri urbe Physicatum indeptus Parentum beatissimorum benedictione fruaris, et illorum et avitam gloriam plenissime non tam assequaris, quam superes. Exopto felicissimum in omnibus successum et accessiones indies amplissimas. Mitto hac vice Dissertationem de usu ligaturarum in hydrope, et remitto una Theophrasti opera cum Alexandro Aphrodisaeo. Commoda obtigit mihi prior una, unde inveni, occasione velut data, quid sit vel essedebeat [gap: Greek words] Eresii, marum scilicet, quo de jam meditor scrutinium, Tua opera, liberalitate, affectu et gratia promotis singulis. Gratias idcirco ago habeoque decentissimas, unaque exopto, ut aere tanto contracto me ullo modo liberare possim. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. XXVII. Aug. A. CIC IC CCIII.

IDEM EIDEM.

Mire laetatus sum, postquam certior redditus sum, ab Incluto Senatu Reip. Norimbergensis Professionem publicam Medicinae, in Alma Altorfina Academia, Tibi fuisse demandatam. Ita sane spes non confusa Parentum beatissimorum, non minus ac mea, meorumque felidissimo coronata est eventu, imo omnium bonorum. Gratulor ex animo hanc spartam, non tam Tibi, quem semper intime suspexi, non tam Academiae, quam universae Arti nostrae. Lectissimum Tuum ingenium nonnisi ad maxima natum est, pietas Tua sincera et hanc foenerata est utilitatem, merita Tua summa invitarunt hos honores, candor nil aliud post se traxit, Deus vero Optimus Maximus uberrima benedictione haec clementissime direxit. Sapientissimus ergo in eligendo hoc membro, in cooptando Te in ordinem Professorum


page 22, image: s022

Medicorum, in ornanda Academia sua fuit, ut semper alias, Senatus Noricus. Expertus quippe coram ingenii Machaonii vires egregias, expertus et Ratisponensi e uicinia; suum Te merito voluit esse et proprium. Macte his honoribus, hoc officio tam splendido, hac occasione et lampade protende jam ulterius nomen, et summis meritis illustra universam Medicinam, immortale illud redditurus, dum mortalium saluti tam strenue operaris. Quid ulterius addam, si quaeris, vota pro Tua incolumitate, fortuna, vita ad Deum fundo animitus, velit Spiritus sui Sancti gratia vividas ingenii dotes amplissime coronare, benedicere scriptis, doctrinae, inventis a Te uberrime expectandis, non minus ac praxi felicissimae, ut undique velut cornu quoddam copiae affluat, Teque Tuosque divite fortuna beet quam diutissime, imo alios quoque infinitos, quibus instillare artem et administrare satages. Si quid in me est, vel meorum quoque viribus, quod ad decus et famam Tuam ullo modo facere poterit, praeconem me habebis sincerum, imo omnes nos cultores indefessos. Servet Te Deus, et votis calidissimis clementissime annuat cum novi anni illucescente aurora, perennem Tibi largiens, in quam plurimos annos magis magisque augendam felicitatem! Vale iterum iterumque, meque quod facis, amare non desine. Dab. A. CIC IC CCIII. in vigilia nativitatis Christi, Jenae ex museo.

BAIERVS WEDELIO.

Continuas inter occupationes atque turbas, quibus cum per hoc semestre sum conflictatus, jucundissima extitit apud me ut frequentissima Tui recordatio, qui hoc saltem vehememter optavi, ut Te vicissim nunquam caperet oblivio vel taedium mei. Ast salva nunc res est, sublata solicitudo, posteaquam novissimis literis insignem constantiam pariter et abundantiam Tui in me amoris declarasti. Vix temperabam lacrymis considerans, quam ardenti voto et paterno penitus affectu prosequaris officium


page 23, image: s023

academicum demandatum. Utinam autem is essem, quem Tu me existimas, imo fingis! Utinam expectationi Tuae et aliorum respondere valerent vires meae, quas scio, quam sint exiguae! Verum enim vero id mihi restat solatii, quod, cum nihil magni de me umquam sim pollicitus, magna praestare non tenear. Satis me laudatum arbitrabor, si non vituperer, quamvis doctorum, praesertim Tuam, Patrone Optime, aequam censuram adeo non detrectem, ut potius expetam. Altum non sapio, contentus, si inter mediocria ingenia locum inveniam vel ultimum, licet voluntate sincera juvandi artem medicam non sim postremus. Qualiscunque tandem sim aut fiam aliquando, id maxime in votis habeo semperque habebo, ut gloriae Dei et proximi commodis promovendis non plane inidoneus experiar. Mihi vero praecipuo ponam in lucro, si novum, quod suscipio, munus occasionem crebram suppeditaverit faciendi palam, quod Magni Wedelii discipulus sim non ingratus. Praecone non indiget Tua virtus celebrata per orbem, et jam dudum ad aeternitatis evecta fastigium meritis innumeris, ut soli mutuare lumen videatur, qui illam encomiis illustriorem reddere satageret: Pietatis tamen erit officium, quod cum ea mihi obtigerit felicitas, ut laudatae virtutis Tuae testis sim [gap: Greek words], ejusdem cultorem, imo admiratorem perpetuum me praebeam. Quodsi autem liceret impune uti [gap: Greek words] aliqua specie, hujus certe in gratiam orarem, ut porro mihi bene cupias, et maneas ille, qui fuisti semper: certum enim est, non posse rectius meae tanquam Neo-Professoris famae consuli, quam ubi Te, et, si qui sunt, Tui similes nacta fuerit Patronos. De praeterita facie mearum rerum haec accipe. Profectus eram Ratisponam, bonis, ut rebar, avibus, nihilque mali suspicatus, cum Bavari paucis ante adventum meum horis totam urbem occupassent, cujus unicam modo portam tenuerunt. Quae quidem res, ut fere solet insperata quaelibet, initio terrore perculit animum, ut Norimbergam revertendi praeceps caperet consilium. Cum vero sensim assuetos cernerem Ratisponenses


page 24, image: s024

novis hospitibus suis, et ipse audacior redditus manere statuebam, beatiora expectaturus tempora. Saepe interim, sed frustra sollicitabar a meis, ut redirem Norimbergam, ipsis nescio quid periculi metuentibus, cum ego Praxin jam exercerem fortunatam, nec praemio et fructu suo carentem, optimatibus innotescere, apud ipsos etiam Bavaros aliquo esse in pretio cepissem. Ita Ratisponae felices faciebam progressus, donec inopinatus de obitu D. D. Apini advenit nuncius, quem mox alter excepit, referens, Perillustres Academiae Altorfinae Curatores velle Professionem Medicam, quae vacaret, mihi committere, dummodo significarem consueto more, quod animum recipiendi haberem. Annui tandem, et ab amicis admonitus et propria quasi conscientia convictus, subesse aliquid vocationis divinae. Cum igitur me adhuc absente res omnis Norimbergae jam confecta esset, secutus sum, quo fata trahebant, sed furtim me subduxi Ratispona: difficulter enim dimissuros me Bavaros timebam, si resciverint, quod ad Noricos transire vellem, quos illi pessime oderunt. Nunc quidem Senatui Altorfino Academico, quod ajunt, praesentatus sum, et inauguralem orationem meditor de Germanorum meritis in artem Medicam; Erit hinc ampla disserendi materia, sed vereor, ne nimis ampla et multa, quam quae unius horae spatio queat exponi. De lectionibus publice et privatim habendis nondum potui decernere, cum auditorum captui et desiderio accommodare me debeam, quos quidem futuros esse perpaucos praesagio: Est enim nobis, ut alias, ita inprimis hodie, ob continuos in vicinia nostra bellicos tumultus, in universum exiguus studiosorum numerus. Amisimus nuper extinctum apoplexia Sturmium nostrum, heu quantum Virum! cui, qui digne succederet apud nos quidem novi neminem. Caeterum de civitatis et regionis hujus praesenti statu quod scribam boni parum habeo, vel nihil. Gratiae divinae debetur, quod nondum confecti simus. Perpetuas inter hostium minas vitam formidolose ducimus, aliarum Imperii Civitatum


page 25, image: s025

tragicis perterriti casibus, quomodo tandem de nobis statuere velit divina Nemesis, spemque metumque inter expectamus. Humano, quod sufficeret, auxilio destitutos nos cernimus, et tamen manipulus ille militum, qui amico sub nomine circa nos hiemare coepit, locustarum ad instar omnem depascit annonam, ut quid pabuli scarabaeis hostilibus forte superventuris relinquatur, non intelligam. Pacem interim deposcimus omnes, utinam id fieret contritis cordibus et vera fide! Clauderem nunc epistolam satis prolixam, ni reliquum esset, ut annum noviter ingressum Tibi, Patrone Venerande, Tuisque felicissimum [reading uncertain: page damaged] esse juberem. Sed vereor, dum diuturnam Tibi incolumitatem a Deo, ut solitus sum, deprecor, ne artis medicae orbisque literati rem agere et ad publicam utilitatem potius, quam ad Tua commoda respicere meis precibus videar. In quemcunque tamen oriens e salute Tua felicitas potissimum redundaverit, ego quidem peccare me putarem, nisi ejus perennitatem omnibus a Deo precibus efflagitarem, Tibi vero, Conjugi honoratissimae et Filiorum trigae lectissimae (in qua veteris AEsculapii familiae splendidum exemplar suspicio) omnigenam prosperitatem animitus apprecarer! Dab. Norimbergae d. V. Januar. A. CIC IC CCIV.

WEDELIVS BAIERO.

Pro reciproco amico voto decentes ago habeoque grates, non minus ac affectu, quem perpetuum, donec vixero, penes me futurum non dubites. Cum vero e gratissimis Tuis B. Sturmii fata intellexerim, ad Te scribendum duxi, ut digneris hac occasione fratris Tui natu majoris meminisse. Commendavi illum ipse ante annum literis, quas ad omnes aulas scribere jussus eram, ad Professionem Histor. et Eloquentiae (ubi et alii, et inter hos cognatus vester, si voluissent, idem mecum facere potuissent) feci idem coram semel iterumque. Sed, sive renuente Deo, seu torpore fatali quorundam, nihil hactenus effectum est, moraque videtur longiori ducenda, cum incertitudine tarda


page 26, image: s026

Ipse vero hactenus per aliquot annos Mathesin et Physicam docuit privatis exercitiis non paucis, quod testari potest Du. Hambergerus, nec sine applausu disputationes etiam publicas habuit, quod ipse optime nosti. Cum itaque, dum vires animi sinunt, ingenio sit vegeto, modesto, pius insuper et moratus, si quis alius, et mea quidem sincera opinione, ad professiones illas geminas sit aptissimus, suaserim, ut tum patronis aliis, tum ipsis Illustribus Curatoribus ejus mentionem insinues. Omnia enim illa habet, quae ad professionem requiruntur, decora, unaque instructam bibliothecam, nec subsidiis aliis destitutus est, unde spartam ornare omni modo poterit. Tu vero omnia haec recte dirigere noveris, et a Deo O. M. forsan praemissus es, ut et Tibi et illi, et tertio foenerares fortunam. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. XIII. Januar. A. CIC IC CCCIV.

BAIERVS WEDELIO.

Quam sincere olim dilexeris beatum Parentem meum, omnes norunt, qui Te et illum norunt. Neque cessavit amor Tuus cum morte dilecti, sed in ipsius prolem derivatus est integer. Pestis egomet ipse sum, cui Tu tantopere ac toties benefecisti, ut depraedicare id nunquam satis valeam. Testis etiam est uterque fratrum meorum, quos non minus ac me prudenti consilio et opera promptissime invisti saepius. Natu ex his majoris promotioni quanto studio invigilaveris hactenus, tum aliis abunde constat, tum ipse gratus agnoscit. Ego vero idem exinde potissimum colligo, quod illum B. Sturmio nostro surrogari tam vehementer desideras, meque hortaris, ut ea propter mentionem ejus insinuarem Perillustribus Academiae nostrae Curatoribus aliis que Patronis. Calcar addidisti animo meo ad illud ipsum per se jam satis inclinato, non solum quod magnam felicitatem reputaverim, si cum alterutro germanorum in eadem civitate liceret aetatem degere, sed etiam, quod Matheseos et Physicae Professionem fratris genio et studiis oppido convenire Tecum


page 27, image: s027

sim persuasus. Itaque non intermisi, quoad ejus commode fieri potuit, aperire Patronis consilium nostrum, neutiquam ab illis improbatum. Sed video Perillustrem Senatum in rebus bellicis nunc fere penitus occupatum, de rebus academicis, adeoque etiam de successore in locum Sturmii minus esse sollicitum, ut multi suspicentur, illam spartam adhuc diutius vacaturam. Neque tamen, ut opinor, sic male. Poterit durante hac mora certior reddi frater, quid sibi tandem a Serenissimis vestrae Universitatis Nutritoribus expectandum sit? cum ego interea omnem moturus sum lapidem, ut, si forsan Jenae spes cuncta ipsum frustrata fuerit, apud nos inveniat promotionem. Tu vero, Patrone Optime, et mihi et fratribus favere, quaeso, ne desinas. Caeterum quem aegerrime distuli hucusque abitum in Altorfinam, illum nunc maturo, et adjuvante Deo intra octiduum suscipiam. Proxime videbis schediasma de Pietate Medicorum, orationi jam laudatae et lectionibus publicis, quas meditor, de rebus Medicis in scriptura S. Novi Testamenti contentis, praemittendum. Servet Te Deus! Dab. Norimbergae d. IX. Febr. A. CIC IC CCIV.

IDEM EIDEM.

Ecce Tibi Programma meum inaugurale, monstrosum illud, sive prolixitatem sive rem, quam tractat, sive tumultuarium scribendi genus consideraveris. Ita vero est omnino, ut praedixeram, posse nil doctum aut elegans a me expectari. Habeant itaque sibi, qui me in obscuro delitescere gestientem, vel invitum protaxere in lucem publicam, et onus imposuere, cui ferendo imparem me sentio. Neque tamen sic desperare decet, verum opera danda est, ut successive talis evadam, qualem me requirit muneris, quod suscepi, dignitas. Publicae lectiones meae applausu hactenus non caruerunt: mox privatas quoque, Deo volente, post paschales hasce ferias, et quidem ad philiatrorum desiderium de optimis Autoribus Medicis instituam,


page 28, image: s028

insuper Chirurgica et alia quaedam Theoretica praelegendo, nec non disputando occupabor. Sparta b. Sturmii noscri adhuc vacat, propterea ego non desino Patronis fratrem meum pro successore, quantum commode licet, commendare. Servet Te Deus, Patrone Optime! Dab. Norimbergae d. XXII. Martii A. CIC IC CCIV.

WEDELIVS BAIERO.

Accepi eruditissimum Tuum Programma inaugurale, indeque laetissimus Te multae lectionis et multi ac profundi judicii specimen edidisse hausi. Id vero sincerum est aestimium meum, unde illud Socraticum Tibi occentare non dubito: [gap: Greek words]. Mitto de dysuria et de vomitoriis schediasmata levidensia, unaque de Tabula Hermetis propemtica tria, et de Basilio Valentino quartum. Sub prelo sunt duo alia sacri argumenti, de agonia, et de ecstasi putata Salvatoris O. M. Clarissimo Fratri Tuo nondum affulget spes promotionis meritissimae, postquam remissa fuit aulae Serenissimae responsio ad eum, qui vel ipsi minus favet, vel alteri magis. Servet Te Deus! Dab. Jenae Calend. Aprilis A. CIC IC CCIV.

IDEM EIDEM.

Ecce Tibi Fratrem germanum et Collegam, ad cujus gloriam et honorem Te praemisit Deus O. M. Gratulor Tibi eo nomine quoque, et comites has lineolas jungo, felix iter, et omnigenam fortunam precatus. Mitto Dec. I. Cent. II. Exercit. medico-philolog. et filii de saliva schediasma. Nuperrime quidem e nostratibus Koenigseae Sectionem Caesaream instituit, matre et foetu salvis et sospitibus. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. III. Novemb. A. CIC IC CCIV.

BAIERVS WEDELIO.

Equidem merito parcerem occupationibus Tuis, quas scio quot et quantae sint, nec temere objicerem conspectui Tuo


page 29, image: s029

literas nulla vel elegantia vel rerum copia commendabiles, nisi prius abs Temet ipso verbis humanissimis denuo compellatus, piaculum ducerem tantae humanitati prorsus non respondere. Imo debuissem jam dudum declarare aliquatenus calamo, cum id ore non liceat, quanti faciam pertinacem illum erga me meosque affectum plane paternum, quo inprimis evocatum nuper ad hanc Academiam fratrem sublevasti. Scilicet Tu primus eras, Patrone Optime, cujus consilio instigatus ego non solum cogitare sed et laborare coepi, ut nancisceretur eam spartam frater, qua nunc potitus est. Ipsum vero autoritate Tua permovisti, ut patriae inclementis (an dicam ingratae) illusiones ferre diutius tandem recusaret. Quae omnia mirabiliter hactenus secundavit divina Providentia, Te potissimum quasi instrumento usa; nec dubium est, quin porro cessurum sit feliciter negotium tam pio prudentique consilio coeptum. Nostri interim officii esse agnoscimus, insignem benevolentiam Tuam infinitis jam antehac modis patefactam perpetim colere, praedicare, pioque obsequio quavis occasione rependere. Nova elegantissimarum Exercitationum Tuarum Decas opportune ad manus meas pervenit. dum in lectionibus publicis nobile illud Thema de [gap: Greek words] Christi pertractandum mihi fuit. Tuo itaeque, tunc pariter ac alias, vitulo (quod ajunt) aravi, ubique admirans ingenii Tui felicitatem summam et judicii profunditatem, quibus, uti soles, in ejusmodi thematibus gravissimis enucleandis. Excellentissimi Filii Tui de saliva dissertatio usque adeo salivam mihi movit, ut complura similis eruditionis ipsius specimina pro bono publico et oblectamento meo desiderem. Apud nos omnia fere adhuc languent, terrore hostili metuque vix ac ne vix quidem excusso de cordibus Musarum, quas unica spes meliorum temporum solatur. Schediasma quod mitto, de Mercurii crudi usu interno, quorundam Medicorum iniquitas velut invito mihi extorsit, occasione in §. IX. indicata. Tuum erit, Vir Sagacissime, de hac controversia judicium ferre: Imo obtestatum Te velim, ut sincere,


page 30, image: s030

quid Tibi circa illam videatur, exponas, nec reticeas sicubi lapsum me inveneris, aut hallucinatum, quo sic benevole admonitus cautior posthac evadam. Qui Koenigseae partum Caesareum adeo prospere nuper procuravit, ut opinor, Dn. Frobenius est, cui ego de inexpectato et rarissimo specimine, Tibi vero de discipuli [gap: Greek words] dexteritate laudabili animitus congratulor. Vale, Vir Illustris, cum Conjuge Veneranda ac Filiis Florentissimis, quibus haec tria leviculae dissertationis exemplaria oblata volui cum salute plurima. Dab. Altorsfii d. XXIX. Nov. A. CIC IC CCIV.

WEDELIVS BAIERO.

Ad acceptas heri gratissimas Tuas breviter respondeo. Pro dissertatione lectissima de Mercurii crudi usu interno, summas ago habeoque gratias. Duo saltem pro temporis mora jungo: 1) Quandocunque medicamentum vel revera noxium, vel saltem activum satis et hinc medium, ad utrumque paratum, nocenti animo propinatur, indeque manifestae noxae, nedum mors ipsa sequuntur, fuerit hoc [gap: Greek words] medicum et philosophicum; sensum dimittere, nec effectum suae causae adaequatum allegare. 2.) in omni tali adhibitione, quod consequens est, circumstantiae et phaenomena attendenda, et ex illis decidenda est quaestio per indifferenter et absolute. Haec videntur nervum rei attingere e Tuo scopo confirmando apprime congrua et longo verissima. Mitto de Lithotomia schediasma. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. XIV. Dec. A. CIC IC CCCIV.

BAIERVS WEDELIO.

Quomodo excusem Tibi supinam negligentiam meam? Annus enim est, ni fallor, quod nihil ad Te literarum dedi, adeo inter occupationes hic loci academicas, curasque domesticas, viventibus extra fautoribus et amicis hactenus obtorpui. Tu autera, Vir Summe, non desiisti tacentem provocare humanissimis


page 31, image: s031

salutationibus et crebro transmissis elegantibus scriptis, ut non sine magno pudore hujus tantae comitatis, quod ipsi responsum a me non dum sit, reminiscar. Ero itaque inposterum gnavior, ne longius abuti patientia Tua, aut parum curare videar eruditum per literas commercium. Introductio Tua in Alchimiam ubique singulari cum applausu excipitur, mihique seorsim est longe gratissima, dum clariorem aliquam istius artis arcanissimae ideam, diu desideratam, inde tandem haurio. Quodsi sparta profitendi Chimiam demandata mihi esset, tentarem nonnihil experimenti unius alteriusve gratia. Jam vero ut occasione, ita conatu careo, tametsi librorum Alchimicorum optimorum, partim etiam rariorum, insignem copiam nactus, ita thesauri pretiosi possessor indignus et quasi impotens factus sim. Constitui brevem historiam Visci academico specimine adornare: De ipsius igitur antepileptica aliaque notabili virtute, si quid certum exploratumve habes, id quaeso communica, ut pro consuetudine tum etiam testimonio Tuo, cum honorifica nominis praefatione, uti possim. Bene et athletice vale. Dab. Altorffii d. XX. Novemb. A. CIC IC CCV.

WEDELIVS BAIERO.

Non sine instigni animi laetitia memoriam Tui, Tuorumque recolo, tum mihi relictus, tum quoties vel literae gratissimae, vel ingenii lestissima specimina mihi obveniunt, pro quibus maximas ago habeoque gratias. Lubens quoque legi, non abnuere Temet Alchimiae effata, quibus ut subinde indulgeo, ita hodie de captura martis et veneris propemticon intimavi. Si inter libros Alchimisticos apud Te Basilii Valentini aliquod manuscriptum reperiatur, rogo, ut me de eo certiorem reddere digneris. De visco non jam occurrunt observata statim, distento negotiis academicis, cogitabo tamen inposterum, quibus gratificari Tibi etiam in hoc queam. Caeterum non possum non addere hoc, quod, ut summe gaudeo de omnibus, qui mihi obvenere,


page 32, image: s032

dignati mea levidensi opera uti, quibus omnibus et singulis, pro conscientia formandis et promovendis, ferente occasione annisus sum testari affectum sincerum; ita tristari me, si sinisteriora ab uno alteroque experiar, vel solus vel communi nomine. Ante duos et ultra annos expetitum fuit a Facultate nostra responsum ab Illustrissimo regimine Cellensi, misso specimine facti, et actis originalibus ad folia quinquaginta aliquot casus cujusdam. Maritus enim et ancilla conjugi necem inferre volentes, spiritus vitrioli fortioris, elogio et testimonio pharmacopoei, intra paucas hebdomadas propinarunt nolenti et invitae quotidie guttas indefinitas, ad [gap: sign for Uncia] ii [gap: sign for a half] minimum conjunctim, vitris ad nos missis, Harcicis licet, inde corrosis in frusta. Inde illa arere, vomere, fauces exuri, sine febri, mori denique necesse habuit, sub finem vitae, matris accedentis jussu, vocatur Medicus, cui nihil quicquam de hoc relatum est. Quid multa? longum enim foret haec omnia recensere. Respondimus, quod causa effectui responderit, et vice versa, moriendum ipsi fuisse. [gap: Greek words] enim [gap: Greek words] fuerit sensum dimittere. Prius, quam haec in judicio decisa fuere, nupero demum Februario executione facta, utrisque clavis ferreis occisis, ut relationibus publicis constitit, privatis actis, ut videtur, Domini H. transmissis consulti responderunt contrarium. Sed haec bene habent; dissentire eruditorum collegia non novum est. Illi vero tum privatis Collegiis hoc nostrum assertum criminati sunt (ut et Dominorum G...) et cum studio sic communicarunt haec sua, (quorum pars id nobis exposuit) sed et haec transeant. Quando vero in Dissertatione de purgantibus selectis cavillari nos sunt ausi injuriose: "Hoc seculo incredibile visum, inaudito exemplo, contra omnem rationem et experientiam, turpe esse etc. ipsum vero spiritum vitrioli imbecillimum esse, ut alia vitia grammaticalia taceam, denunciavimus rem omnem Potentissimo Regi Prussiae et Serenissimo Duci Saxo-Cizensi, quod respondens Numburgensis sit." [note of the transcriber: no closing quotation mark in the print] Sed taedet plura addere. Mitto exemplum capturae


page 33, image: s033

laudatae, alia occasione disputationem ipsam missurus, neque enim perfecta est. Valete ex voto! Dab. Jenae d. XX. Decemb. A. CIC IC CCV.

BAIERVS WEDELIO.

Quod vix semel in anno praestare Tibi soleam literarum officium, id quidem, utrum ignaviae magis an occupationibus meis tribuendum censeas, parum curabo, dummodo non judicaveris exinde animum meum, Tui profecto semper observantissimum. Sed jam vicissim enituit Tuus, Patrone Optime, constans in me favor, ex transmisso nuper Praxeos clinicae compendio, quod mihi tanto fuit acceptius, quando indignius antea tuleram meum, commilitonis olim cujusdam manu vitiose scriptum exemplar. Utinam vero compendium hoc aliquando sequeretur ipsa amplior, in foro medico diu desiderata Praxis Clinica Wedeliana! Ego, [gap: Greek words] quasi hic agens, quod nuper edidi, de Visco, specimen rude, Tibi tandem offero, posteaquam augmenti aliquid a Tuis observationibus accessurum frustra expectavi. Pergam autem deinceps, [gap: Greek words], materiae medicae momenta quaedam Disputationibus apud nos consuetis circularibus subinde rimari, quamvis nunc de Callo nonnihil mediter. Cepi etiam consilium scribendae Mineralogiae Noricae, quandoquidem nostri et vicini agri fossilia curiosa, et utilia bene multa facturum me operae pretium persuadent. Caeterum ut valeas, [gap: Greek words], et annum, qui instat, novum, perinde ac secuturos plures alios, cum florentissima Familia Tua auspiceris atque transigas quam prosperrime, animitus precor! Altorffi d. XXIII. Decemb. A. CIC IC CCVI.

P. S. Cum forte ad manus meas pervenerint nummi aliquot, exigui aut nullius pretii, illos nihilominus adjicere decrevi, promptae saltem voluntatis meae testimonium praebituros.



page 34, image: s034

WEDELIVS BAIERO.

Gratissimae mihi obtigere Tuae, et scriptis egregiis et nummis foetae, quos demereri alia occasione annitar. De visco ignoscas, quaeso, quod tardior fuerim, ita vero me casus d. XX. Julii elapso extra circulos rapuit, ut et hoc et alia plura neglexerim. Id solum jam memorabo, quod in epilepsia essentiali, usum ejusdem etiam continuatum non potuerim deprehendere efficacem; quod traducem in corylum tentaverim frustra, quod in acacia nostrate repertum obtinuerim a venationum praefecto in Aula Anhaltina Harzgerodensi. Quod ad seras reserandas quidam abutantur eodem Costaeus, ni fallor, notavit, qui an a Te laudatus sit, tempore exclusus non dum legere potui, heri enim Tuas accepi. Omnia a Te proposita et electa laudo, et vividum florem perennantem apprecor, cum omni fortunarum genere. Gratias ago maximas pro omnibus et singulis, Deumque repetitim precor, ut Te quam diutissime servet! Dab. Jenae d. IX. Jan. A. CIC IC CCVII.

BAIERVS WEDELIO.

Quo magis constantem Tuum in me amorem subinde et nuper admodum e literis humanissimis perspexi, eo magis audax inde sum factus, ut aliis quoque benevolentiam Tuam conciliare studeam, et inprimis cuidam Jo. Georgio Koenigio, Hersbruccensi Norico, qui, postquam per triennium apud nos Medicinae addiscendae operam navavit, in Salana Vestra ulterius erudiri desiderat. Ut vero facilius voti compos redderetur, Tua praesertim, Vir Illustris, doctrina fidelissima beari, Tuoque praeterea convictu ac domicilio perfrui cupit, e frequentiori sic Tecum conversandi occasione majus incrementum suis accessurum studiis plane persuasus. Non dubito, quin gratificari velis homini ingenuo, Tibique a me commendato. Licet enim paulo tardioris sit ingenii, pertinax tamen, quam adhibiturus est, diligentia,


page 35, image: s035

Tuaeque doctrinae dexteritas ipsi, ut spero, abunde subvenient, quem de caetero haud ingratum discipulum experieris. Fac igitur, Patrone Optime, ut de optima voluntate Tua mihi juxta et laudato Koenigio quam primum constet, ille enim paulo post festum Paschatos proficisci ad Vos decrevit. Quas nunc transmitto dissertationes, a me et fratre (qui Te officiosissime salutat) et Candidato quodam Medicinae nuper hic in lucem datas, aequi consulas quaeso, et quod superest, ut quam optime cum Tuis valeas, Deum precor! Dab. Altorffii d. XII. Martii A. CIC IC CCVII.

WEDELIVS BAIERO.

Non aegre feres, quod ad ultimas Tuas non responderim; partim enim ob argumentum literarum commune cum Exc. Fratris Tui, id distuli, quod ad hasce jam respondissem; partim ne vacuas mitterem. Quare hac occasione confirmo nuperum responsum, locum habiturum commendatum Dn. Koenigium in mensa mea, hospitium in vicinia, donec et hoc forte suppetat, et detur vacuum. Mitto hac vice de vita longa, loco Josephi de Christo, et de Sabina schediasmata, proxime etiam de praxi clinica scripturae quid missurus, quod paratum jam ad prelum est. Plura vetat tempus. Servet Vos Deus! Jenae d. XXVII. April. A. CIC IC CCVII.

IDEM EIDEM.

Maximas ut debeo, ita ago gratas pro missis Dissertationibus doctissimis, quae ut omnia a Tuo ingenio excellentissimo, et gratiosa manu profecta, longe suere gratissima. Non minores vero pro ominibus et votis suavissimis, quae interim, bono cum Deo, urgente ita rerum et domus meae statu, evenere et in actum deducta fuere nuper. Unicum hujus testem mitto carmen, a Philiatris meo nomine scriptum, reliquis plerisque consumptis, cujus aliud exemplar et Magnifico Dn. Fratri Tuo mittam,


page 36, image: s036

commodiori data occasione, nunciata interim plurima salu. te. Numerus copiosus est, fateor, sed vix dimidia pars, imo ne haec quidem, invisit collegia et lectiones, uti nosti. Haec breviter depropero eodem die, quo vicinus meus, loco voti solennis, vel affectus, quam pugnam ante annum hunc incepit, mihi movere in oppugnanda et expugnanda domo mea denuo occepit, quam Deus avertet, ut dudum fecit, et consilia inimica confundet. Servet Vos Deus! Dab. Jenae d. V. Decemb. A. CIC IC CCVII.

BAIERVS WEDELIO.

Humanissimis Tuis, jam ante hoc trimestre ad me datis, rescripsissem celerius, nisi una mittere decrevissem opusculum meum de Fossilibus Noricis, quod nuper admodum evasit ex prelo, conspectuique Tuo nunc se sistit, mite expectans judicium, speransque, si non doctrina, saltem argumenti novitate Tibi placiturum. Interea faustum initium et progressum novi conjugii Tui, quod auspicato praevideram, pio, licet tacito prosecutus sum animi voto, non dubitans, quin Tibi illud hactenus cesserit in multiplicis curarum fastidii dulce condimentum, quo ipso ut recreeris quam diutissime, Deum precor. Faxit idem, ut anno vertente ludat Tibi parvulus aula Wedelius, qui permulceat appropinquantem senectutem Tuam, Tibique persuadeat, moderandos aliquando labores herculeos, per tot lustra incredibili promptitudine exantlatos, quo reiliterariae non minus, quam virescenti Familiae in solatium sospes superesse possis amplius! Vicinus, quem scribis, pugnam denuo Tibi movisse, est sine dubio morosus ille senex, qui cum forsan non habeat in desperato coelibatu suo quod agat, nihil agendo male agere didicit, et injustas seminare lites, quas tamen Tua, Vir Optime, integritas et causae bonitas jamjam, ut existimo, averruncavit. Caeterum ut fuit semper, ita porro erit virtutis et felicitatis comes invidia, quam et me fata volunt experiri a Collegis, immerentem licet,


page 37, image: s037

parum vero etiam curantem, dum virtuti et gloriae servire pergo. Utor autem infirma perquam valetudine, nec video, quomodo superesse in vivis queam longius, nisi praeter expectationem sustentaverit vitam Deus, cui Tuam, Patrone Venerande, pariterque Conjugis et Familiae nobilissimae incolumitatem precibus commendo. Dab. Altorffii d. XXII. Martii A. CIC IC CCVIII.

WEDELIVS BAIERO.

Gratissimae mihi obtigere inprimis munere insignissimo foetae, curiosissima [gap: Greek words] a Te edita, literae, pro qua gratias ago habeoque maximas, unaque Tibi gratulor animitus, Deum O. M. precatus, ut plures ingenii Tui summi foetus in lucem ubertim emittere valeas. Uti enim mihi gratiose et optime ominatus es de tertium, bono cum Deo, inito conjugio, pro quo itidem non minores ago habeoque grates; ita longe magis Tibi, tamquam multum me juniori, vitam longaevam, et sanitatem inculpatam voveo, precor et ominor. Rogo vero una singulari affectu, velis Tibi ipsi prospicere, nec somno quicquam demere, neque diligentia et fervida sedulitate ac laboribus fila vitae maturius imminuere. Firmet haec supremum Numen longissimo glomerarnine, et Vos quam diutissime servet! Dab. Jenae d. I. April. A. CIC IC CVIII.

BAIERVS WEDELIO.

Ne longius differam literarum officium, et antiquam erga Te observantiam videar negligere, his quidem cautum volo, tametsi dignum epistolae argumentum jam vix occurrat. Erit autem, quod exopto semper, et nunc peto, ut amore favoreque Tuo constanti ulterius me complectaris, quem inde a pueris dilexisti, et vicissim observantissimum Tui expertus es. Caeterum, ne quid rerum mearum Tibi reticeam, Incluta Naturae Curiosorum Academia, praeter expectationem, me Collegarum suorum numero nuper adscripsit, et Eugenianum, Galeni amicum,


page 38, image: s038

transmisso diplomate honorifico, cognominavit: Quam societatem multo quidem libentius inirem, si Te, Vir Illustris, adhuc haberet symmistam, qui de ipsius incremento et fama immortaliter es meritus; utinam et dignas a Collegis omnibus retulisses gratias, quas certe universum ordinem Tibi reddere plures hodieque agnoscunt. Ego autem ostensurus, liberalem istam invitationem apud me non penitus fore frustraneam, Ephemeridibus majori, ut audio, cum delectu inposterum continuandis unum alterumque observationis curiosae momentum contribuere annitar, et fortasse etiam remedii alicujus simplicis historiam ad Academiae normam elaborabo. Interim deproperatum circulare specimen de equitationis utilitatibus et incommodis hic accipe, et bonique consule. Servet Te Deus, Fautorum meorum principem, juxta cum Tuis omnibus! Dab. Altorffii d. XXI. Septemb. A. CIC IC CCVIII.

WEDELIVS BAIERO.

Maximi semper aestimo Tuas, utpote infucati amoris erga me Tui testes, unaque curiosum et novum summae eruditionis Tuae specimen offerentes, quale et novissimum est de equitatione, pro quo gratias ago habeoque maximas. Gratulor etiam de accessione Tua in numerum Academiae Curiosorum, unde optima quaeque eidem polliceor. Quod vero ego olim illa me abdicaverim, autorem et testem sincerum laudo Tuum Parentem, cujus judicium maximi semper habui. Huic soli exposui momenta et argumenta me monentia, quibus auditis et visis candide fassus est, non posse me cum honore, rebus sic stantibus, tunc temporis longius interesse. Interim nemini movi controversiam, honorifice illud significavi, et commercium literarum nihilominus continuavi, quod et D. D. Schroeckius testari potest, a quo eodem die cum Tuis, literas et schediasma a Magliabechio (quem mortuum putavi) accepi: Risposta apologetica di Francesco Maria Donati etc. de Confectione


page 39, image: s039

Amech, et multis nominibus eidem sum obstrictus. Servet Te Deus! Dab. Jenae d. VII. Octob. A. CIC IC CCVIII.

BAIERVS WEDELIO.

Tametsi gratissimam Tui memoriam hactenus religiose custodiverim et quotidie recolam, nescio tamen quo fato, aut vitio meo accidat, ut raro admodum Tibi praestem literarum officium, quod sane quo diutius differo, eo difficilius exequor. Tua autem fretus singulari humanitate ansam nunc capio scri bendi non solum, sed etiam gratulandi de auspicata successione Filii natu medii, [gap: Greek words] in spartam primogeniti, heu nimis praemature ad superos translati! Veneror ego divinam providentiam, qua volente non deficit alter, Wedeliani nominis et gloriae propagator. Utinam et tertium academico muneri admotum aliquando cernere liceret, quod nunc quidem tanto vehementius opto, quanto exoptatius mihi foret, eundem salutare Collegam loco b. Brunonis nostri haud ita pridem vita defuncti. Neque etiam dissimulare possum, me, pro amore nostro veteri et mutuo, apud unum alterumve Dominorum Universitatis nostrae Curatorum mentionem jam fecisse, quibus adeo non displicuit ista commendatio, ut potius haud obscure significaverint, se inter alios competitores, si forte his accesserit Christianus ille Wedelius meus, rationem ejus seorsim habituros. Quare nolui conatus hujus Te, Fautorum Optime, ignarum esse, Tuae de caetero prudentiae relinquens, num velis esse autor Filio, more apud nos plane recepto, ut, datis ad Curatores Academiae literis, et speciminibus suis academicis adjectis, ambiat professorium, quod nunc vacat, munus; quem in finem hic mitto consuetam inscribendi literas formulam. Erit autem festinatione opus, ne quis praeveniat. Salarium initio quidem tenue, 224. florenos nostrates non excedet, suceessu tamen temporis sine dubio auctrus futurum; interim certum est, statisque terminis juste persolvitur. Nec desunt alias redituum occafiones. Hoc autempraemoneo,


page 40, image: s040

requiri in novo Professore, ut Anatomen inprimis tractare calleat, in quo quidem studio satis versatum esse arbitror dilectissimum Filium Tuum. Quamvis igitur non dum certus sim, tam de Tua et Filii voluntate, quam de electionis eventu, spes tamen haud exigua me solatur, fore, ut obtineam, quod in votis habeo. Saltem in hoc Tuam, Vir Magnifice, approbationem mihi promitto, quod pietatis in Te Tuosque specimen qualecunque moliar. Sin minus operae pretium vel etiam possibile videatur persuadere Filio, ut negotium istud susciperet, dignaberis tamen cita responsione; dum ego interea in id incumbam, ne qnid detrimenti patiatur aut Tua aut Filii existimatio, utcunque tamen res ceciderit. Servet Te Deus una cum Tuis omnibus! Dab. Altorffii A. CIC IC CCIX. d. XI. Novemb.

WEDELIVS BAIERO.

Exosculatus sum singularem et constantissimum erga me meosque affectum Tuum, quem gratissimis literis uberrime testatum his diebus depraedico, eoque nomine, meo et communi, D. Christiani et Jo. Adolphi, gratias ago habeoque longe maximas. Una vero rem omnem ut inprimis Deo O. M. ita Tuo affectui et gratiae ulteriori animitus commendo. Scripsi statim ad filium Lugdunum Batavorum, ubi hactenus degit apud Dn. Crenium, sui amantissimum, et autor fui, ut propositam a Te gratiose commendationem veneretur, et ambiat capessatque, volente Deo, stationem professionem. Neque de eo dubito, ne vero mora nociva sit, statim ad Illustres Dnn. Scholarchas ipse scripsi, et ejusdem si non praeconem, saltem interpretem precum egi. Una etiam misi Dissertationes de Elatere, de Aneurismate, de Terebinthina, de Theriaca, praesidendo habitam, et de Tunicis oculorum, XIII. inter Ruyschianas. Alea jacta est, Tuo favore, divinis auspiciis, a quo exitus expectandus et suecessus. Seorsim vero scripsi per ocyorem postam Norimbergam, has seorsim jam per alterum equestrem ad Te, ne opus


page 41, image: s041

esset prius Altorffium illas mittere, dehinc remittere ad Patronos. Ita fecisse me omnia reor, quae potui conferre, a Te vero rogo etiam atque etiam, ut pergas, et digneris me certiorem reddere, quae nam spes sit, uti sub spe rati etiam scripsi, tantoque magis, quod ad fratrem nuper scripserit, se talem spartam docendi in Academia desiderare, Si opus duxeris, scribam quoque ad D. D. Hoffmannum vestrum, nescio enim, an Facultas jus denominandi habeat, ut vix ambigo. Minimum falutem plurimam et illi et Dn. Fratri, et aliis, qui me norunt, D. D. Sonntagio, D. D. Spitzio a me data occasione nuncies. Servet Vos Deus! Dab. Jenae d. IX. Novemb. A. CIC IC CCIX.

BAIERVS WEDELIO.

Ad humanissimas Tuas nec citius licuit, neque nunc licet respondere, nisi paucissimis. Quae ad Dnn. Curatores Universitatis misisti satis benevole ipsos audio suscepisse, vix tamen prius aliquid decreturos, antequam Dn. Filius Tuus e Belgio ipsemet sui causa huc perscripserit. Facultas equidem nostra jus denominandi directe non habet, raro tamen, ipsa inconsulta, novus Professor constituitur. D. Hoffmannus noster jam per plusculas hebdomadas commoratus est in aula Onoldina, quam primum inde redierit, non omittam conferre cum ipso consilia, et eundem in partes Wedelii mei flectere. Minus autem necesse adhuc arbitror, ut ipse ad illum scribas, monebo tamen, ubi opus esse cognovero, aut si quid aliud notitia Tua dignum acciderit, mature significabo. Resalutant Te DD. Sonntagius, Spitzius et frater meus, quem nuper in D. Langii locum successisse procul dubio compertum jam habes. Servet Te Deus! Dab. Altorffii d. XIV. Januar. A. CIC IC CCX.

WEDELIVS BAIERO.

Etipse sponte meditabar literas, et ut illas ad Te scriberem, lator harum Dn. Stoerius rogavit. Enimvero, a fine


page 42, image: s042

Augusti nuperi meum consilium petiit ob oculos, non tam natura sua in potentia cernendi, debiles, quam in legendo minus exprompta continuatione. Cumque haemorrhoidibus caecis quoque afficeretur, et vertigine olim laborasset, edixi, non tam per se oculos affici, quam consensu hypochondriorum. Hinc et hisce et roborandis spiritibus operam dedi aperientibus et discutientibus martialibus nervinis, nec ipsis neglectis ophthalmicis, tutandi et praeservandi ergo. ipse vero suasu et jussu parentum domum concedere maluit, quam interrupta, ut ipsi visum fuit, studia minus prosequi. Tardius jam sub initium consilii tempus erat acidulas adeundi, alias hasce in vicinia Bibranas suasissem. Tuae ergo curae ulteriori eundem committo officiosissime. Reliqua scripsit filius meus, cui eo nomine et par Disputat. commisi cum amicissima salute pro Te et maxime Reverendo Fratre Tuo. Servet Vos Deus! Dab. Jenae d. XXVIII. Decemb. A. CIC IC CCX.

BAIERVS WEDELIO.

Antiquum obtinere me cernis, et raro scribere, cujus tamen consuetudinis excusandae causas justas, si unquam habui, certe nunc habeo, dum omnes, qui me officio Rectoris adhuc fungentem coram vident, testari possunt, quam sim quotidie distentus. Collapsae enim apud nos et neglectae admodum disciplinae academicae reparatio, quam pro conscientia mea viribus omnibus urgeo, plurimum negotii facessit. Veneror tamen divinam gratiam, quae juvat, ne sine successu laborem; ipsa porro faciet. Stoerium, quem mihi commendasti, fere juxta methodum abs Te sapienter initam tractare pergo, et ille jam jam meliuscule se habere existimat. Optaverim saltem, ut haemorrhoides ipsi rite fluentes possint reddi, ac speraverim inde visum, totumque caput insigniter levatum iri. Caeterum hic parum novi aut notitia Tua digni agitur. Collega noster haud


page 43, image: s043

ita pridem sui muneris professorii fecit initium, nec tamen sine aliqua ostentatione, ceu multi auditorum censueiunt: ipsam ejus orationem inauguralem, cum programmate, ab Excell. Filio Tuo accipies, sicut etiam exemplar Adagiorum medicinalium, quorum recensionem continnare [gap: Greek words] sustinerem, dummodo Viris doctis, et Tibi praesertim inter eos primario, non displicere studium intelligerem. Utinam ea mihi contigisset selicitas, ut Christianum meum Wedelium nactus essem Collegam! sed nescio, an illius magis culpa, an fati alicujus inclementia. frustra speraverim et laboraverim; cujus sinistri eventus nunquam sine magno dolore recordor. Tu autem, Venerande Fautor, vale cum Tuis omnibus salutatus a me et fratre meo, divinaeque providentiae serio commendatus! Dab. Altorffii ipsis idibus Febr. A CIC IC CCXI.

IDEM EIDEM.

Revisenti mihi nuper meam patriam vix quicquam magis in illa placere tunc potuit praeter Te, Tuamque florentem familiam. Sicut enim incolumitate vestra nunquam non, etiam absens, laetari soleo, ita ejusdem longe majori cum voluptate coram certior sum factus. Humanitatis autem Tuae et pristinae erga me benevolentiae constantiam adeo abundanter expertus sum, ut vel sola ejus recordatio efficiat, quo minus itineris magna molestia confecti me poenitere possit. Utinam vero gratum Vobisque deditum animum ipso opere aliquando declarare valerem, nullam sane, qua id fieret, praetermitterem occasionem. Tibi interim, Fautor Optime, latorem hujus epistolae, Alexandrum Helladium, Larissa Thessalum, de meliori nota commendo. Is hactenus studiorum caussa penes nos commoratus, nuper etiam edito Grammaticae Graecae specimine aliquam famam aucupatus, nunc Lipsiam contendit, quosdam suae nationis homines ibidem salutaturus. Cumque in transitu Jenam


page 44, image: s044

videre, et seorsim in Tuam pervenire notitiam desideret, non potui modesto, pio et industrio homini deesse mea qualilicunque commendatione, quam tamen apud Te ponderis nonnihil habituram praesagio. Caeterum ab ipso, si lubet, resciscere poteris, qualis jam sit Academiae nostrae conditio. Te autem, Vir Venerande, Tuosque omnes, ego et frater meus salvere et valere jubemus! Dab. Altorffii d. VI. Calend. Novemb. A. CIC IC CCXI.

WEDELIVS BAIERO.

Gratissimae mihi obtigere literae Tuae allatae per commendatum Dn. Helladium, cujus e conversatione brevi mirum quantum exhilaratus fui. Doleo, quod non iterum me reviserit, quam semel, ubi de Graecis varia mecum contulit. Data hac occasione mitto schediasma de praeservatione variolarum, neque enim aliud jam occurrit. Anatomen publicam forsan invisit Graecus hospes, quae jam celebratur apud nos in cadavere soeminino. Plura non addo, quam ut Te una cum lectissima Conjuge charisque pignoribus bene ac feliciter valere jubeam! Dab. Jenae d. XI. Novemb. A. CIC IC CCXI.

BAIERVS WEDELIO.

Tametsi memoriam Tui grata mente jugiter colam, fubinde tamen Tu amplius excitas mittendo dissertationes doctissimas, quarum seorsim novissimam de excutiis ventriculi magna cum voluptate legi, admiratus inprimis multam inter tot ac tanta negotia alia lectionem et sedulam veterum autorum evolutionem, ipsisque magno cum judicio redditam earum rerum inventionem, quarum recocto abusu quorundam sciolorum ambitio applausum affectat. Ego certe, cum primum schediasma vernaculum de instrumento isto, ventriculi scilicet tormento, deinde lepidam de eodem apud Vos editam disputationem inspexi,


page 45, image: s045

risum tenere vix poteram, tum propter frivola commendandi argumenta, tum propter vanam novitatis jactationem. Tertium jam vertitur lustrum, quando forte accepi et legi libellum Anglicum, a b. Pechlino de illo libello citatum, cujus autor in ipso tractatu Will. Rumsey, non Ramsey, ter ad minimum nominatur. Nescio anTu eum videris, alias, si operae pretium videatur, prompte communicabo. Caeterum quo laetiora Tibi, Vir Venerande, et nobilissimae Familiae Tuae fata esse spero, et inposterum constanter successura precor, eo tristiora nos hactenus hic experta sumus. Nuper enim Frater meus dilectissimam conjugem amisit, ego autem filiolum vix undecim dies natum Deo reddidi. Servet Te Deus! Dab. Altorffii d. VII. Calend. Septemb. A. CIC IC CCXII.

WEDELIVS BAIERO.

Laudo sincerum Tuum de excutiis ventriculi judicium, quae Dresdae, ubi potissimum inclaruisse videbantur, omnem gratiam perdidere, frustra quaesito a Regia et Electorali Majestate privilegio. Hic vero, apud nos, cum statim a primo appulsu constituisem de eo quoddam meditari, novitatis specie alter. ille praevenire studuit, quod Collegae mei concessere, licet bene nossent, me id facturum. Laetor apud Te reperiri libellum Anglicanum, quem optaverim Tuo consilio imprimi denuo; sin minus id placuerit, data occasione commoda, videre eundem ad breve tempus velim. Caeterum condoleo animitus et maxime Reverendo Dn. Fratri Tuo et Tibi ipsi, ob duplex funus, Conjugis suavissimae et filioli tenelli, quod praevia salute plurima ipsi, quaeso, testeris. Deus O. M. vobis benedicat aliis casibus, et soletur luctum, avertens quam diutissime omnem tristitiam. Mitto de contrayerva dissertationem, Vosque Dei O. M. protectioni commendo. Dab. Jenae. d. IX. Septemb. A. CIC IC CCXII.



page 46, image: s046

IDEM EIDEM.

Non uno nomine Tibi obstrictus sum, inprimis pro communicatione tractatuli Anglici Rumseiani. Fateor, me persuasum fuisse, contra b. Pechlini nostri autoritatem u in a mutando, quod et praesens forte D. D. Thomasius volebat, et alii Anglicani idiotismi periti comprobabant. Accedebat relatio, familiam Ramseianam in Britannia esse familiarem, non minus solenne esse ibidem, utraque vocali mutata promiscue uti. Quicquid horum sit, quando forte recudetur dissertatio, idem error, si quis est, corrigetur. Non memini de colica saturnina et plantagine schediasmata ad Te missa, ut de contrayerva factum esse confido, quare illa mitto jam, et si forte haec non appulerit, sequetur denuo. Servet Te Deus, Tuosque cum salute plurima summe Reverendo Dn. Fratri a me nunciata! Dab. Jenae d. XII. Martii. A. CIC IC CCXIII.

BAIERVS WEDELIO.

Diuturni silentii mei patrocinium non alibi quaero, quam apud insignem humanitatem Tuam, a qua sola veniam expeto neglecti literarum officii, diligentius inposterum observandi, quousque aucta indies negotia mea id permittent. Valuisse interim Te cum familia nobilissima, uti semper opto, sic ab amicis magno meo gaudio subinde certior factus sum, qui pro constanti vestra incolumitate supplicari Deo nunquam desinam. Quomodo se res nostrae hactenus habuerint, a Filio et Collega Tuo dilectissimo, aut ab aliis Te aceepisse puto, cumprimis autem quod D. Hoffmannus noster in aulam Onoldinam migraverit, suamque hac in Academia spartam mihi reliquerit, quam utinam ornare possem non minus laudabiliter, quam alacriter suscepi, praesertim ob Chimiae et Botanicae professiones, quibus nihil optatius mihi potuit obtingere. Mitto synopsin historiae Altorfinae, horis subcesivis amicorum rogatu conscriptam, opera non penitus


page 47, image: s047

poenitenda, si Tuam quodammodo meruerit approbationem. Servet Te Deus, Vir Venerande, cui plurimam salutem mecum nunciat frater meus. Dab. Altorffii. d. VI. Id. Aug. A. CIC IC CCXIV.

WEDELIVS BAIERO.

Maximas Tibi ago habeoque gratias pro misso nupero munere egregio, monumento et Academiae vestrae et nominis Tui celeberrimi, singulari. Si recte memini, superioribus mensibus ad vos misi fasciculum Dispp. sola inscriptione nominis designatum, cui destinaretur, quem accepisse Te spero; ita enim solitus sum inprimis et olim ad B. Meibomium et alios. Sin minus appulerint, verbo precor, ut me saltem ad filium meum, certiorem reddas. De valetudine integra vobis gratulor, Tibi vero seorsim de primario in Facultate loco et Professione gemina lectissima et jucundissima. Et Chimia inprimis sublimior expendi meretur, quam acroamaticam dicere possumus, respectu alterius exotericae, in qua, quantum vacat, delector apprime ipse. Junxi, quae a Paschate habitae sunt Dispp. ea lege, si priores adhuc defecerint, me suppleturum omnes. Servet Vos Deus! Dab. Jenae d. IX. Sept. A. CIC IC CCXIV.

BAIERVS WEDELIO.

Quandoquidem recordor insignis Tuae curiositatis, uti in omnibus Medicinae partibus, ita seorsim in re herbaria non potui intermittere, quin confectum nuper indicem exoticorum quorundam seminum, quae anno superiori nostro in horto ad maturitatem pervenerunt, Tibi offerrem, ut eligeres, si quae fortasse ex illis serere instanti vere volueris. Sunt autem pleraque, quemadmodum vides, annuarum herbarum semina, omissis fere perennibus, et quae per radices aut surculos felicius propagari solent. Istum autem catalogum ideo typis imprimendum


page 48, image: s048

curavi, ut cum pluribus [gap: Greek words] facilius communicari possit, nec toties ejus describendi sit necessitas, utque alii cognoscant, quid sibi a noscra Flora promittere, quidve vicissim in augmentum ipsius conferre queant. Spatium vero amplum in margine relictum serviet adscribendis inposterum quotannis novarum specierum accessionibus. Interea universalem horti nostri catalogum meditor, qui veteri isto per B. Maur. Hoffmannum elaborato futurus sit paululum locupletior, dummodo per alias ocupationes illum absolvere licuerit. De alumine si quid singulare compertum habes, quod ad naturam aut usum ejus pertineat, rogo, ut aperire mihi digneris. Constitui enim salis hujus historiam evolvere dissertatione academica, quod jam factum non memini. Caeterum fratris nomine Tibi adscribo multam salutem. Servet Te Deus, Vir Illustris, et publico, Tuisque et mihi! Dab. Altorffii ipsis Calendis Martii A. CIC IC CCXV.

WEDELIVS BAIERO.

Gratissimum mihi obtigit munus Tuum, Catalogus rariorum exoticorum, cura Tua singulari apud vos enatorum et extantium, pro quo singulares ago habeoque gratias. Optimum quoque erit prosequi editionem Catalogi horti vestratis cum Leidensi minimum aequiparandi, si non anteferendi. Mittam proxima occasione Decadem IV. Exercitat. Medico-Philolog. Centuriae II. ubi de holoconitide Hippocratis quoque egi. Laudo etiam quam maxime propositum de alumine opus, quod pro ingenii Tui summo acumine erit accuratissimum. Parum singularia de hoc sale, ita enim rectissime vocas, apud me extant. Mineram ejus et modum parandi ex vicina Salfeldia habui, sed mutuo cuidam data mihi amplius non est, a D. Schlegelio vero, (qui, dum haec scribo, tabellionem ad me misit) facile repetere potero. Quae apud Coum de eo loca non pauca extant, sine dubio jam habebis, in Indice Pini consignata, qui tamen alumen


page 49, image: s049

ustum omisit, eidem dudum notum ut et cornucervi ustum. Nota est destillatio ejusdem salis acerbi, partibus acidis cum terreis et sulphureis implicatis, in recessu rosivi, ut vitriolum quoque, quo cum sororiatur admodum, neque differt fere, quam accessione metallica hermaphroditica; Harzgerodae olim in uno eodemque quasi loco confectum est utrumque sal, cum illic essem non amplius id fiebat. Olim cum urina confectionem aluminis complebant, retulit vero mihi possessor talis minerae in aula Isenacensi, quod loco hujus hodie utantur commodius cineribus clavellatis. Et haec clavis est salis volatilis in alumine, proventum non deberi urinae, sed esse ipsi domesticum, ut sali communi ipsi.

In destillatione spiritus illius natura est, ob unctuositatem opus habere cautela maxima. Pollet per dicta etiam sale duplici urinoso et acido, unde et destillationes alias sustinet, unde spiritum salis, tartari, nitri junctim praestat, crudum et ustum. Fateor illius me non esse sautorem, varii enim in oculorum medicamentis et faucium, et liquore stiptico facile noxam a rosione sua inferre, unde et in dysenteria et febribus minus ipsi fidendum, uti nec in magisterlis plantarum. Ante paucos annos quidam crudum commendaverunt podagricis pro solo contactu, sed dissuasi. Phlegma ejus, ut vitrioli, situs vitia contrahit. B. Ludovici hinc inde ejus meminit, et de destillatione spiritus cautelas notavit, quas communicare possum. Sed noctuas Athenas. Servet vos Deus! Dab. Jenae d. IX. Martii A. CIC IC CCXV.

BAIERVS WEDELIO.

Sicut omnia, quae mihi nuper rescribere dignatus es, pergrata fuerunt, ita hoc seorsim gratissimum obtigit, quod de Alumine mecum communicare voluisti. Ad Hippocratis loca quod attinet, pro iis evolvendis Pini quidem indicem non habeo, neque etiam existimo ipsuro alia notasse, quam quae citantur a Foesio;


page 50, image: s050

si quae tamen ab hoc vel utroque omissa noveris, vehementer peto, ut quamprimum significes, praesertim vero illum de usto alumine locum, quem Te invenisse scribis. Desidero praeterea Ludovicianas de Aluminis destillatione cautelas, quando siquidem ab iis in pharmacia extantibus diversas habes. Ignosce autem, quaeso, liberae nimium petitioni meae, quam toties perspecta mihi singularis humanitas Tua et in gratificando facilitas provocavit. Caeterum latorem hujus epistolae, Dn. Jo. Sigism. Apinum, Phil. Mag. et Theol. Studiosum, Professoris medici b. m. filium, fratris vero mei privignum, juvenem pium, bene moratum et industrium, Tibi, Vir Magnifice, de meliori nota commendo, et plurimum Te valere jubeo. Dab. Altorffii prid. Id. Apr. A. CIC IC CCXV.

WEDELIVS BAIERO.

Mitto hac vice excerpta loca. Hippocratis a Pino collecta, cum non vacet cum Foesio eadem conferre. B. Ludovici alia quoque quaedam collecta habet, sed pauca, et de usu febrifugo praeter Mynsichtum, Salam, Hartmannum, Michaelem et Langium Lipsiensem allegat. Potissimum vero est de spiritu aluminis: Rec. Aluminis grosse contusi. [gap: sign for Libra] j. inde retortae vitreae capaci, cum elatiori rostro, sonst steigt es ganz über, recipiens vesicis agglutina capax: destilla phlegma igne moderatissimo, ut receptaculum saltem mediocriter (eine Hand darauf zu halten) caleat. Hinc demum, si omne transiit, auge ignem, ut retorta obscure tantum candeat, et spiritus cum nebulis albis transeat. Labor octo horarum. Spiritus acidiusculi simul aliquantum stiptici dat [gap: sign for Uncia] IX, caput mortuum (so sich in der Destillation aufthürmet und drehet) terrae albissimae instar ac dulce [gap: sign for Uncia] vj. vel vi [gap: sign for a half] aut VII. pro puritate. Hic obscura quaedam addidit: Si e. g. rectificatur tertia pars s. [gap: sign for Uncia] v. [gap: sign for Drachme] ii [gap: sign for a half]. fingatur spiritus volatilis [gap: sign for Uncia] j. sali volatili accessisse, nam aquosus est.



page 51, image: s051

Porro addit: Omnino ignis ab initio sit moderatissimus, alias alumen per rostrum defluit, et destillatum inde lactescit stipticum. Si autem tale caput mortuum superfundis, et inde (igne tamen moderatiori) alias retorta vel recipiens dissilit, abstrahis, multum spiritui in acore et pondere decedit. Sic quoque, si collum retortae nimis elatum, (gar zu hoch geführet) in ipsa prima destillatione, retrolabendo in retortam vitream, quasi rectificatur saepius et phlegmaticus liquor prodit, quod addidi phlegmati vitrioli rorido. Sunt ipsius verba. Scribit etiam, Rochas Gallum credidisse primo alumen esse sal simplex, postea invenit illud esse materiam praestantissimam, de quo librum promisit. Plura jam non suppetunt, vel addere vacat. De lapide amiantho vero forte jam nuper scripsi, me illum ex Hungaria accepisse per Dn. Linckium Lipsiensem. Differre addit Ludovici alumen scissile ab illo, quia fibras habet longiores, citans Olearii itinerarium, forte ubi ellychnium incombustibile describit. Servet vos Deus! Dab. Jenae d. XXVII. April. A. CIC IC CC XV.

Aluminis usus ad tumorem capitis depascentem describitur ab Hippocrate Morb. Epidem. Lib. V. S. 4. v. 8. ubi alumen ustum etc. P. S. Dn. M. Apinum commendatum habebo.

IDEM EIDEM.

Casu iterum reperta relatione de aluminis confectione, olim a D. D. Cellario t. t. Salfeldiae degente ad me missa, qui id desideraveram, hoc ipso momento schedae inclusam ad Te ablego, eo tamen rogatu et conditione, ut ad me remittatur. Scripsi forte jam, hodie, quod ex relatione a quodam Colonello generoso mihi Isenaci facta, loco urinae recipiantur cineres clavellati, vulgo dicti. Schlegelius ad meum rogatum non respondit, alias dudum misissem, mineram vero non potui reperire adhuc. Gratissimum erit, si adhuc opportune hae ad Te venire queant. Servet vos Deus! Dab. Jenae d XXVII. Maii, A. CIC IC CCXV.



page 52, image: s052

De Alumine ejusque coctura Salseldiae usuali.

Der Alaun vvird aus seiner minera, oder Alaun-Ertz, vvelches uberflussig allhier in Saalfeld, aus dem Alaun-Bergvverck vorhanden, auf folgende Weiss ausgezogen und zubereitet:

1.) vvird das gebrochene Ertz, damit es gezeitiget, und zur Extraction oder Elixivation disponiret vverde, auf einen Hauffen oder Halle geschuttet, auf vvelchem es zum vvenigsten ein halbes Jahr beysammen liegen muss, ehe es durch Lufft und Sonne gezeitiget vvird. Solche maturation vvird befordert, vvenn bey heissen Sonnen-Schein die Halle zum offtern mit Wasser begossen vvird. Wann das Ertz zeitig ist, beschlagt es ganz vveiss bey heissen Sonnenschein. Oeffters findet man in einer solchen aufgebrochenen zeitigen Halle ganze Zincken Alaun.

2.) Wann nun auf solche Weisse das Ertz gezeitiget vvorden, vvird es nachmahls mit Lauff-Karren in die zur Elixiviation bestimmte Kasten gefuhret, Wasser daruber gelassen, und vvann binnen 18. bis 24. Stunden das Ertz genugsam ausgelauget, vvird

3) Solche Lauge durch Rohren in bleyerne Pfannen (derer jezo zvvey brauchbar, und als Brau-Pfannen eingemauret seyn) geleitet, in vvelchen es zvvolff Stunden lang durch starckes Feuer in continuirlich Sieden und Wallen erhalten vvird.

4) Wann nun solche Lauge eine gute Zeit gesotten, und bald in den Kuhl-Kasten soll geschlagen vverden, vvird in eine Pfanne sieben Fasslein, thun drey und einen halben Aimer, Urin gelassen, und geschvvinde mit der Lauge aufgesotten, dann ohne Verzug, damit nicht alles uberlauffe, vvird

5) Solche siedende Lauge, der Sod genannt, in einen Kuhl-Kasten geschlagen, darinnen er drey Stunden stehen, und in solcher Zeit einen gelben Schleim fallen lasset.

6) Nach Verlauff dreyer Stunden vvird der Sod aus dem Kuhl-Kasten in den Ruhr-Kasten gelassen, darinnen es funff bis sechs Stunden mit Quatschen geruhret und durch einander geschlagen vvird, bis ein Meel sich setzet.



page 53, image: s053

7) Dieses Meel vvird mit Schauffeln in einem holzernen grossen Stutz eingetragen, und dessen so viel gesammelt, bis genug beysammen, dass es

8) in die Lander-Pfannen konne gebracht vverden, darinnen es etvvan mit zvvey Wasser-Kannen voll Wasser in die sechs Stunden siedet, nachmahls

9) in das Wachs-Fass gelassen vvird, in vvelchem es zusammen vvachst in der Form, als das Fass ist. Doch bleibet allezeit in centro, oder in der Mitten noch etvvas von Sode, vvelches, vvann es abgegossen vvird, und zvvey oder drey Nachte stehet, schiesiet schon Alaun an birckene darein gelegte Reisser.

Auf solche Weisse vvird der Alaun bereitet, vvelcher aus dem Wachs-Fass zerschlagen, in grosse Stucken distrahiret und verkauffi vvird.

Bey solcher Zubereitung des Alauns ist noch vveiter zu mercken,

1) das Ertz, das einmahl ausgelauget oder ausgezogen ist, vvird vviederum auf einen neuen Hauffen uber einander geschuttet, und vvann es ein Viertel Jahr gezeitiget, nochmahls ausgelauget, vvelches auch zum drittenmahl geschicht. Solche unterschiedene Hauffen vverden die erste und dritte Halle genennet. Nach dem drittemnahl aber vvird es in die vorbeyfliessende Saale geschuttet, und vveggeschvvemmet. Der gelbe Schlamm, vvelcher in dem Kuhl-Kasten sich setzet (supra § 5.) vvird zusammen ausserhalb der Hutten auf einen Hauffen geschuttet, gibt eine schone hochrothe Farbe, vvann solcher in seinem sonderbaren darzu bereiteten Osen, igne reverberii, eine Nacht durch calciniret vvird.

3.) Wann in dem Ruhr-Kasten durch continuirliches Ruhren und durch einander schlagen das Meel sich setzet, sondert sich die Lauge ab, und setzet sich empor, vvelche in einen absonderlichen Kubel geschopffet, und Mutter-Lauge genennet vvird, von solcher muss in jeder Pfanne, nebst der frischen und neuen Lauge, etvvas eingesetzet vverden, sonst ist alles Kochen vergeblich.

Wann das Alaun-Sieden vollig in Gang, und kein gar zu harter Winter einfallt, vvird das Feuer in der Alaun-Hutte das ganze Jahr


page 54, image: s054

mehr nicht, als drey Tage, nemlich dem ersten Weynacht-Ostern und Pfingst-Feyertag ausgeloschet.

Tag und Nacht vverden in jeder Pfanne zvvey Soede gemacht, vvelches zusammen fast anderthalb Centner Alaun austraget. In neun Tagen vvird auf zvvey Pfannen in vollig Wachs verfertiget, zu 10. bis 12. Centnern. Von Holz vvird Tag und Nacht auf die zvvey Klafftern verbrennet.

An Arbeit-Lohn bekommt der Alaun-Sieder die Woche I Rsthlr. der Quetscher, oder Pfannen-Knecht I fl. die 6 Kasten-Lauffer, die das Ertz von der Halle in die Kasten, darinnen es ausgelauget vvird, fuhren, jeder 18 ggr. Auf dem Erzbruch konnen Personen die Hutte mit genugsamen Ertz versehen, bekommen von einem Lauff-Karren [gap: sign for Thaler], dass also ein solcher Arbeiter, vvann er des Tags 34. Karren bricht, und auf die Halle fordert, mit Leibs-und Lebens-Gefahr etvvan 4 Ggr. verdienen kan.

Der Centner Alaun vvird insgemein verkaufft vor 4 bis 4 1/2 thlr.

BAIERVS WEDELIO.

Nec volui, nec (etiamsi voluissem) potui prius Tibi respondere, quam deposito Decani munere, otium aliquale nactus flmul mittere possem schediasmata nuper edita. Inter haec istud de alumine haud minimam partem Tibi acceptam refert, majoremque referret, si Candidati festinatio meaeque occupationes permisissent, ut omnia insererentur, quae nobiscum benevole communicaveras. Erunt autem haec alii futurae occasioni reservata, dum interim pro iisdem magnas Tibi gratias debeo, reddens descriptionem [gap: Greek words] Salfeldianae, eujus [gap: Greek words] mihi pace Tua retinui. Caeterum ut vivimus Tuique et Tuorum memores sumus, a Davide meo, quem Deus salvum ad Vos reducat! coram percipies. Bene vale, et me amare perge. Dab. Altorffii prididus Julii A. CIC IC CCXV.



page 55, image: s055

IDEM EIDEM.

Tametsi non audeam crebrioribus literis interpellare gravissima Tua negotia, non possum tamen, quin accepto nuper de impetrata nova Consiliarii Caesarei dignitate, nuncio, eandem Tibi gratuler, meumque gaudium significem, ex tanta honorum Tuorum accessione natum. Ita nunc evenit, quod meritis amplissimis pridem antevertisti, ut non modo compluribus S. R. I. Proceribus, sed et ipso Celsissimo Capiti honorabilis facta fuerit Tua eruditio et virtus, ut denique Wedeliano nomine inter Medicos nihil extet illustrius. Ego vero, qui Te unicum quasi Praeceptorem colo venerorque, non desistam deprecari Deum, ut tam prolixis meritis pariter ac honorum titulis splendentem Te ad Nestoris annos perducere, tantumque Decus ad posteros Tuos integrum propagare velit. Superest, ut non meo saltem, sed communi philiatrorum nomine, gratias Tibi agam pro divulgato elegantissimo Chimiae compendio, quod simul ac obtinui, normam constitui praelectionum chimicarum, applaudentibus meis auditoribus. Bene vale, et me amare perge. Dab. Altorffii IV. Id. Januar. A CIC IC CCXVI.

WEDELIVS BAIERO.

Gratissimae mihi obtigere Tuae, tardiori responsione jam demum exceptae. Grates vero ago habeoque maximas tum pro gratulatione honorifica, tum pro affectu constantissimo, et quod Chimiae compendio applausu amicissimo pondus et commendationem foenerari dignatus sis. Ego vicissim supremum Numen precatus sum pro vita, sanitate et fortuna Vestra, servet Vos omnes et singulos, quam diutissime et felicissime! Ego hactenus quam plurimis fatigatus sum negotiis, quibus bono cum Deo d VI. Febr. proximo liberabor Prorectoratu in successorem eorem die tradendo. Mitto levidensia schediasmata de viola purpurea martia et hyperico, quod ut aequi bonique consulas,


page 56, image: s056

amice rogo. De facinore noctu nativitatis Salvatoris nostri, tribus funesto, certum quidem est, conjurationes ex clavicula Salomonis factas, minus vero alios effectus rescire adhuc licuit. Valete et salvete ex voto! Dab. Jenae d. II. Febr. A. CIC ICCCXVI.

IDEM EIDEM.

Data scribendi hac occasione gratias ago habeoque maximas pro missis nuper ad me doctissimis muneribus, unaque, quae ad manus forte sunt, levidensia schediasmata quaedam in duplo ad Te reciproce mitto, quae ut aequi bonique consulas, rogo, et cum summe Reverendo Dn. Fratre Tuo communices. Non dubito ad hunc dudum pervenisse literas a me scriptas, cum de satis Turcicis levidensi scripto augurio, Beatiss. Tui Parentis manu et serio consensu confirmato dudum. Addidi b. Filii mei iconem, cui posthumus nuper filius Wolffgangus Adolphus Christianus d. XIII. Novembris, Dei gratia, feliciter prognatus est. Rogo etiam digneris unum exemplar Disput. apud Vos habitae de glycyrrhiza mecum per hanc occasionem communicare, quod Dn. Abbatis Schmidii filius optimi moris simile argumentum habeat sub manibus. Valete ex voto, mihique et meis amorem Vestrum servare integrum dignemini! Dab. Jenae d. III. Decembris CIC IC CCXVI.

BAIERVS WEDELIO.

Recte mihi traditae sunt humanissimae literae Tuae, ad quas rescribo festinanter, occasioni scilicet abs Te mihi monstratae imminens, petitam de glycyrrhiza dissertationem transmittendi. Caeterum uti omnia, quae simul cum literis obtulisti, eruditissima scripta valde me oblectant, ita b. Christiani Filii Tui, et affectu fratris heu quondam mei effigies, duplici de causa moerorem incutit, partim renovando vix leviter sopitum dolorem e tanti


page 57, image: s057

amici obitu praematuro natum, partim quod non satis feliciter exprimere mihi videatur icon illa desideratissimum vultum, quem ego usque adeo firmiter menti infixum et quasi insculptum servo, ut quotidie versetur ante oculos, nunquam obliteranda virturis et probitatis imagine. Quamvis autem ita istud specimen quodammodo sit imperfectum, idem tamen eo magis exosculor, quo minus dubito statuere cum Plinio, quod etiam mentiri Clarorum Virorum imagines sit aliquis virtutis amor. Reviviscet beatus ille Christianus meus in filio posthumo, quem et opto et spero repraesentaturum aliquando et Avum, et Patrem et Patruum, quorum jam jam singulorum adeptus est praenomina, laeto omine! Frater meus, peractis instantibus feriis, quae ipsi, pro ratione muneris erunt admodum negotiosae, certo Tibi respondebit, plurimum interea salutem per me nuncians, qui et ipse non has modo ferias Christi natalitias, sed et veraientis anni initia quam faustissima Tibi Tuisque apprecor, meque amori ac favori Tuo pristino iterum iterumque commendo, Servet Te Deus, Venerande Senex, integra valetudine, et digna magnis Tuis meritis fortuna! Dab. Altorffii d. XXIV. Decemb. A. CIC IC CCXVL.

BAIERVS WEDELIO.

Quod levidense opusculum, nuper absolutum, Tibi inscribere ausus fuerim, id quidem pro Tua humanitate et singulari erga me amore boni Te consulturum plane confido. Causas, quae me impulerunt, ex ipsa dedicatione cognosces. Doleo saltem, quod cum jam pridem observantiae meae gratique animi monumentum aliquod Tibi statuere decreverim, nihil dignius adhuc invenire et offerre potuerim. Malui tamen ego thure destitutus Litare mola salsa, quam diutius omittere publicam signisicationem pietatis. Caeterum pro longiori vita et valetudine Tua, Tuorumque omnium incolumitate vota nuncupare, et insignia merita Tua celebrare, quamdiu vixero, non desinam. Dab. Altorffii d. XXII. April. A. CIC IC CCXVIII.



page 58, image: s058

WEDELIVS BAIERO.

Insignissimum mihi exhibuisti affectus Tui sinceri monumentum, quod elegantissimum summi ingenii Tui specimen paroemiarum, seu adagiorum selectiorum, librum nomini meo inscribere dignatus fueris. Miratus sum dudum initia, jam delector intime magis horum evolutionibus. Sunt haec in omnibus quasi linguis elegantiae delieatiores, quae brevibus lineis profundius exprimunt sensus, velut quintae quaedam essentiae effatorum, et compendia ingeniorum. Gratulor eo nomine Tibi ex animo de his argumentis, et argutiis expressionum mentis sublimioris; seorsim vero pro gratiosa dedicatione summas ago habeoque gratias, demeriturus idem officii et amicitiae sincerae genus aliis, quibuscunque potero nominis Tui splendorem celebrare vicissim. Proxime levem disputationem clinicam de haemorrhagia narium mittam. Servet Te Deus, Vir Celeberrime! Dab. Jenae d. XII. Maji A. CIC IC CCXVIII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Sexennium fere est, quod benevolentiam Tuam exorare mihi ausus sum rudi epistolio. Conatus hosce meos serena fronte respexisti, et verbis humanissimis respondens, summum erga me favorem testatus es. Ab illo tempore nihil optabam magis, quam ut Tibi, Vir Excellentissime, propius innotescendi, Tuamque gratiam quadantenus promerendi occasio suppeteret. Dum autem haereo, utrum liberius exponere, an silere diutius debeam desiderium meum? opportune interpretem illius apud Excellentiam Tuam se futurum pollicetur D. Musaeus ille vester, ut sanguine, sic veteri amicitia mihi conjunctissimus. Hic quam egregie. promissis steterit, et satisfecerit desiderio meo, affatim intellexi, posteaquam nuper elegantem effigiem Tuam, et aliorum illustrium Medicorum iconismos, cum salute amplissima Tuo nomine transmisit. Dona haec per se quidem jam valde grata, longe gratiora mihi eveniunt, dum illa proficisci considero a benevola


page 59, image: s059

manu tanti Viri, cujus patrocinio ut gauderem plures per annos vehementer concupiveram. Liceat itaque mihi nunc, de gratia Tua esse persuasisfimum, imo liceat inter clientes Tuos locum sumere vel insimum, quippe qui dignitate cedam omnibus, etsi voluntate et effectu sincero nemini. Sic efficies, Vir Excellentissime, ut debitum Tibi cultum, hactenus nonnisi tacito forum pectore, posthac omni occasione exhibiturus sim publice. Servet Te Deus! Dab. Norimbergae d. XVIII. Decembris. A. CIC IC CCI.

SCHROECKIVS BAIERO.

Non detepuisse Tuum erga me olim benevole demonstratum adfectum, tum ex amicissimo D. D. Musaeo nostro, tum humanissima epistola Tua, multa cum voluptate percepi, eoque magis, cum in altera patria Tua divinam providentiam Tibi sedem fortunatam fixisse ex eodem intellexissem; quam porro omni felicitate firmare ejusdem clementia velit, animitus voveo! Tenues, quos misi, iconismi tantopere extolli non merentur, si plures fortasse obvenient, lubens eisdem inserviam. Beatus noster G. Clauderus in colligendis Medicorum iconibus quondam multum occupatus fuit, easdem, si vitam diutius protraxisset, et, qui sumtus faceret, aliquem invenisset, in publicum producturus; cui etiam, quas tum possedi, icones subministraveram; Ubi vero jam thesaurus ille lateat, nescio, dignus, qui in memoriam tot illustrium Medicorum in lucem protrahatur. Vale, Amice honoratissime, atque amorem, quem mihi servare libuit, continuare fave. Augustae Vindel. d. XII. Januar. CIC IC CCII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Si non esset aliud, cur indignares sortem meam, hoc saltem nomine infelix mihi videor, quod antiquum istud propositum per literas mihi servandi, quam consecutus sum, Tuam gratiam, urgere hactenus commode nonlicuerit. Dedisti equidem,


page 60, image: s060

Patrone Optime, liberum, ad Te scribendi potestatem, mihi vero idoneum epistolae argumentum subinde defuit, quo etiamnum careo, nescius quibus modis respondere debeam abundanti humanitati Tuae, quidve Tibi scribam, quod non poeniteat legisse? Labores sane et studia mea nihil suppeditant, quod Tua dignum notitia judicare possem: Ea vero, quae altissimas radices egit in meo pectore, virtutum Tuarum debita veneratio non patitur silentium longius, sed officium Tibi praestare conatur hisce literis, ut ut inanibus, quas ipsas tamen, ut spero, non prorsus rejiciet insignis Tua Comitas, cui vel sola cultorum suorum pia voluntas satisfacit. Hac ego armatus fiducia non vereor, alia occasione commoda, studiorum meorum rationem et aliqualem scopum Tibi exponere, Tuumque: de illis exasciatum judicium et prudens consilium expetere. Ut interim ex voto valeas, et annum nuper ingressum pluresque succedentes alios transigas felicissime, Deum precor! Dab. Norimb. d. XIX. Jan. A. CIC IC CCII.

SCHROECKIVS BAIERO.

Sat longum praeteriit temporis spatium, ex quo ultimas Tuas amicissimas accepi, iis vero quo minus responderem, turbae subinde prohibuerunt, quas publica nostra infelicitas concitavit; nunc postquam divina clementia quietiorem in statum nos reposuit, nolui amplius meo deesse officio, veniam inprimis tarditatis meae rogans, quam a Tua humanitate facile me impetraturum confido. Caeterum honorifica, virtuti Tuae debita, professoria sparta ex animo gratulor, atque ut Tibi, cum aliis porro honorum augmentis sit felicissima, voveo! Noster D. Musaeus nunc Physicum Kaufbayrensem agit, et satis commode ibi vivit, nec infelicem praxin exercet. Has dum finire literas et cum tabellario amandare instituo, commode CI. D. Ludwig me accedit, atque juxta cum doni Tui literarii gratissimi exhibitione pararium etiam ad literas ad Te deferendas se offert: Uti autem


page 61, image: s061

obligatum valde me pro favore hoc me sentio, ita demerendi eum occasionem a Te mihi exopto, qui interea me semper fore spondeo. Aug. Vindel. d. XXII. Jan. A. CIC IC CCV.

IDEM EIDEM.

Multas debeo gratias pro munere literario benevole tranmisso, disertationibus nempe academicis elegantissimis, nec non Magni Musaei, beatissimae memoriae Dn. Avi icone, quem olim in Academia Salana venerari mihi licuit. Doleo tamen nihil ad manus esse, quod vicissim offerre queam, praeter dissertationem D. Pacchioni. D. Musaeus noster Kauff bayrae magis magisque inclarescit, cui porro propitiam, quam meretur, fortunam voveo; quam equidem hactenus, empiricorum protervia, ubivis quidem obvia, urbi tamen isti quasi congenita, difficilem nonnihil reddidit. Vale, Amice Colendissime, et me amare perge. Augustae Vindel. d. XII. Augusti A CIC IC CCVI.

BAIERVS SCHROECKIO.

Maturius egissem gratias decentes pro benevole transmissa dissertatione elegantissima D. Pacchioni quam ille inclyto Nomini Tuo dedieavit, nisi subinde sperassem, me tandem aliquid elucubraturum, quo respondere offerendo possem liberalitati Tuae. Sed enim vero praeter levidensia, quae hic cernis, schediasmata nihil hactenus absolvere licuit; haec interim in signum grati animi mei suscipe, donec alia, forsan digniora sequantur. Propediem subibit prelum aliqtialis descriptio fossilium curiosorum agri nostri et vicini, quorum investigatione singulariter oblectari soleo. Quam primum istud, quicquid est opellae, publicam aspexerit lucem, Tuo, Vir Illustris, sagacissimo judicio submittetur. Optaverim Tibi tantum superesse otii, quo possis Problematum meorum quintum legere, et cum observatione ultima Tomi postremi vestrarum Ephemeridum conserre, imo ut digneris obsecro, tametsi nunc abolitam istam,


page 62, image: s062

cui invitus implicabar, controversiam haud dubitem. Caeterum vale, Patronorum Optime, et mihi porro fave. Dab. Altorffii d. XVI. Julii A. CIC IC CCVII.

SCHROECKIVS BAIERO.

Meletemata Tua eruditissima uti multa cum voluptate legi, ita pro dono eorum pergrato magnas ago gratias. Descriptio, quam paras, curiosorum fossilium ut non minus feliciter in lucem prodeat opto, multumque mihi placuisse propositum hoc credas, quam primum ejusdem indicium in catalogo librorum in nundinis vernalibus edito legi, non tantum quod similibus curiosis delectatus semper fuerim, sed etiam unum alterumque olim, ex Academia Salana aedes paternas repetens, favente et ducente D. D. Hoffmanno Seniore b. m. ipsemet in agro Altorsino collegerim. Quamvis controversiae medicae modeste agitatae mihi non displiceant, inter Amicos tamen meos mercurium agitasse dissensum dolui, qui ut omnimode sopitus maneat, grataque inposterum animarum conjunctio succedat, animitus opto, quae mea circa eum sit mens, in Ephem. Nat. Cur. Dec. III. Ann. V. observ. 299. exposui, quam Tuae in Problematibus declaratae non contrariari arbitror. Vale et favere mihi perge. Augustae Vindel. d. IV. Augusti A. CIC IC CCVII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Prodiit tandem in lucem opusculum meum de fossilibus Noricis, quod magis utique politum et elaboratum reddi debuisset, nisi plurium Clarissimorum Virorum, inprimis autem Tuo, Vir Illuitris, hortatu editionem maturandam duxissem. Jam qualecunque illud est, conspectum subire Tuum ac censuram desiderat, hoc absTe sibi expectans beneficii, ut monere digneris, quae forsan emendanda vel addenda videantur, quo ratio eorum in curis secundis aut paralipomenis haberi decenter queat. Doceri enim quam docere malo, in hac praesertim rerum


page 63, image: s063

abstrusiorum perscrutanda sylva, quam sine hodego quasi sum ingressus, nec sine difficultate aliquantulum pervagatus. Utinam id, quod hac opella praeeipue intendi, eveniat, ut plures tam nostrae quam aliarum regionum incolae, me quidem sagaciores, similiter inciperent, suo quisque loco tractuque vicino rimari studiosius et annotare fossilium memorabiles species, sic tandem spes foret, magis locupletandae naturalis historiae, quemadmodum idem institutum rem herbariam ad tale, quo nunc videmus, evexit fastigium. Ego interim exercere me pergam in jucundissimo illo studio, cum et in universum physicis curiositatibus oblectari consueverim, nuperque varias ipsarum, Colegio experimentali pyrotechnico-physico, non sine frequentia et applausu auditorum proposuerim, ita sociam studiosis navare conatus operam cum fratre meo, qui ad methodum B. Sturmii machinis potissimum artificiosis rerum naturalium phaenomena illustrare solet. Caeterum Tu, Patrone Venerande, hanc ad Te scribendi licentiam boni consules. Vale ex voto, et constanter fave. Dab. Altorffii Calend. Julii A. CIC IC CCVIII.

SCHROECRIVS BAIERO.

Quam spem de Tuo circa fossilia Norica labore conceperam, plurimum fuisse impletam, diffiteri non debeo; in quo non saltem industria multa, sed judicium eruditum abunde omnibus elucescit. Uti vero dulcissima patria ob memoriam hanc praeclaram Tibi coronam debet, ita gratiam ab omnibus rerum naturalium fautoribus multiplicem non minus mereris, qui pro salute Tua vota facere nunquam intermittent, cum plura a Tua virtute augmenta sibi spondere queant: ego etiam pro dono hoc gratissimo plurimum me obstrictum agnosco, atque vicissim, quod gratum esse queat, ut praestare possim, opto, nullam certe occasionem elabi passurus, qua devinctum animum tescari valeam. Caeterum Tuam Excellentiam, quae adeo naturalis scientiae studio excellit, ad Societatem nostram Naturae Curio


page 64, image: s064

sorum invitare audeo: Cui si nomen dare placeat, non tantum universo Ordini gratum id fore spero, sed diploma etiam consuetum mittere paratus ero. D. Langius historiam suam de Lapidibus figuratis Helvetiae ad finem perduxit, quam hic Tecum communico; illius tardior adventus responsum meum, quod eo usque differre volui, etiam procrastinavit, quod ne aegre ferre faveas, etiam atque etiam rogo, qui perennanti favori Tuo me commendo. Vale. Dab. Augustae Vindel d. XIX. Julii A. CIC IC CCVIII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Tarditatem responsi mei ad humanissimas Tuas, etiamsi excusare quodammodo possem, deprecari tamen malo. Quibus autem verbis praedicem effusam in me benevolentiam et liberalitatem Tuam, certe vix reperio. Tenuem opellam meam de fossilibus Noricis non modo gratiose suscepisti et approbasti, verum et antidorum obtulisti multo splendidius, Clar. nempe Langii historiam lapidum figuratorum Helvetiae, cujus ego pretium in se haud modicum, altero tanto auctum existimo, quod abs Tua, Vir Magne, manu benigna dono acceperim, quamvis inde hoc saltem commodi ad Te redeat, ut egregium Tuae munificentiae in bibliothecamea positum habeas monumentum nulla umquam oblivione destruendum. Jam vero hic non dum statuisti terminum benefaciendi: Etenim non libro solum eleganti locupletatum, sed et (quod omnino majus est) honore ornatum voluisti, recipiendo inter [gap: Greek words] Naturae Curiosos, quorum celeberrimae Societati Tu maximo cum applausu praesides, utinam porro quam diutissime praesideas! Me autem novus ille honor eo magis oblectat, quo magis a voluntate libera conferentis, citra expectationem vel ambitionem meam proficiscitur, et quoque magis gratiosum spirat istud Eugeniani, Galeno amicissimi, cognomen, mihi datum in tesseram receptionis, transmisso diplomate honorifico. Sed aurem mihi vellicat, anxiumque


page 65, image: s065

tenet illa conditio, legis instar cuilibet Academiae Naturae Curiosorum adscripto observanda: nunquam otiosus: cui quomodo ego possim satisfacere haud parum dubito. Quamvis enim indulgere otio minime consueverim, quotidianas tamen, quibus adstringor, occupationes meas, in informanda studiosa juventute, in visitandis aegrotis, parum curiosi, rari et ephemeridibus Societatis nostrae satis digni afferre sentio. Quicquid autem horae subsecivae, quas lubenter disquisitionibus et experimentis physico-curiosis impendere soleo, notabile suppeditaverint, id quidem non omittam Tibi, Illustris Domine Praeses, bona fide per literas enunciare. Caeterum collectioni fossilium, praesertim lapidum figuratorum hujus regionis vacare, quoad per alia negotia licet, pergo, multaque jam reperta asservo, quae augmentum oryctgraphiae meae non exiguum queant efficere, annectendum fortasse novo, si quis proxime proditurus est, tomo Miscellaneorum Academiae laudatae, cui porro ut symbolum aliquod conferrem, smegmatologiae curiosae, aut saponis et rerum affinium historiae elaborandae consilium cepi. Sed haec omnia Tuam prius expectant comprobationem, pergratam mihi futuram, non minus ac ubi monueris, qua ratione putes ulterius me posse gratificari optimo instituto Societatis nostrae. Magis adhuc Tibi obligatum me reddes, si eruditi et naturae curiosi alicujus viri amicitiam mihi conciliare digneris, a quo possem obtinere desidetata quaedam Italica, e. g. glossopetras, fungos, et cancros marinos petrificatos, confetto de Tivoli, corallium nigrum, alcyonia etc. pro quibus, aut nostrae terrae, aut aliunde advecta in scriniis meis recondita specimina, minus vulgaria communicarem aut aequum persolverem pretium. Interim hoc celare nequeo, ardere me incredibili cupiditate Tuam Illustrem personam videndi ac venerandi coram, et jucundissima conversatione Tua perfruendi, saltem ad dies aliquot, cujus voti me tandem evasurum compotem spero, si vitam produxerit ejus arbiter Deus, ad aestatem anni secuturi,


page 66, image: s066

dum ab officio Decani recesfero. Quod reliquum est, Te quam rectissime valere jubeo, benevolamque mei memoriam ut conservare velis obsecro. Dab. Altorffii d. XXIX. Novemb. A. CIC IC CCVIII.

PS. Ne prorsus inanes ad Te venirent hae literae, quasdam e novissimis schedis nostris adjiciendas putavi, quas Tu pro maxima humanitate. Tua aequi consules.

SCHROECKIVS BAIERO.

Novo perquam grato munere literario a Tua benevolentia mactatus, plurimum etiam propterea Tibi me devinctum agnosco, non minus quam Societati nostrae, cui desideratissimum Tuum nomen dare annuisti, quod favere pergas. Otium Tuum nunquam otiosum satis ubique notum est; a quo, ubi tempus et occasio permittent, fructus praedulces quandoque degustare, multum equidem jucunditatis pariet, nec tamen urgentioribus negotiis ea propter quidquam subtrahere necesse est; prout nec smegmatologiae curiosae, quam meditaris, elaborandae terminum ponere vellem, quam optimo Tuo cum otio aliquando publico donabis. De fossilibus curiosis scribam in Italiam, quamvis olim simili desiderio flagrans, infelicem me in impetrando fuisse recorder. Interea, ut optime valeas, novumque instantem annum, in quo, si Te praesentem venerari dabitur, candido is a me signabitur lapillo, felicissime una cum subsecuturis aliis decurias, divina concedat clementia! Augustae Vindel. d. XXVII. Decemb. A. CIC IC CCVIII.

IDEM EIDEM.

Dum historiam lapidum figuratorum Cl. Langii ante aliquod tempus non ingratam fuisse recordor, ejusdem nuper editum tractatum de Origine eorum offerre etiam volui, quem ea, qua me soles dignari, benevolentia accipere velis rogo, Deum simul devotissime pro Tuo Tuorumque salute invocans, ut nuperrime


page 67, image: s067

inceptum novum annum, cum subsecuturis pluribus aliis, omni felicitate coronatum experiri Tibi clementissime largiatur! me circa finem elapsi anni gravissimo moerore Divina Providentia obruit, dum dilectissimam Conjugem catarrho suffocativo, qualem vitae exitum et ipsamet pie sibi praedixerat, et ego jam diu metueram, atque pro viribus retardaveram, intra bihorium mihi eripuit. Si commoda occasione adhuc unum vel duo exemplaria dissertationis de frigore anni praeteriti insolito Nobil. Dn. Fratris, cui me commendo, impetrare possem, pergratum foret, gratusque solverem, quam Exc. D. Ramazzino transmitterem, qui Oratienem solennem de ista hyemali constitutione algidissima in Lyceo Patavino habuit. Vale atque favere mihi perge. Augustae Vindel. d. IX. Jan. A. CIC IC CCIX.

BAIERVS SCHROECKIO.

Tametsi quicquid ad me hactenus literarum dedisti, magna semper cum voluptate aperuerim, ultimi tamen, quem nuper consecutus sum, fasciculi atra obsignatio contentorum minime gratorum suspicionem illico peperit. Et certe cognita e literis immatura morte dilectissimae Conjugis Tuae tanto magis dolore affectus sum, quanto magis noveram, fuisse illam animae dimidium Tuae: Hujus jacturam acerbi moeroris caussam Tibi extitisse gravissimam, quo facilius perspicio, eo ardentius Deum precor, ut lenire istum dolorem Tuum, divinoque solatio suo succurrere Tibi quam benignissime porro velit! Ego sane non possum non mirari insignem animi Tui constantiam et moderationem, qua ductus inter ipsas calamitates domesticas non omittis gratificari absentibus amicis, quorum in numero ut me quoque haberem, non modo pridem variis benevolentiae et liberalitatis Tuae documentis mihi exhibitis, verum et nuper transmisso novo curiosissimi D. Langii tractatu effecisti. Ita autem crescit in immensum mea erga Te obligatio, cui dignis quibuscunque modis ac rationibus satisfacere dudum optaveram.


page 68, image: s068

Spondeo interea memorem animum et reddendis officiis paratissimum, quem nunc quidem non debui non significare offerendo medica quaedam schediasmata, et desideratam dissertationem fratris mei, qui Te resalutat. Quaeso autem ne succenseas respondenti serius, non enim oblivio debiti officii, sed partim gravitas valetudinis, partim negotiorum multitudo caussa ejus fuit. Ignoscas etiam roganti, ut [gap: Greek words] B. Velschii, apud Te latitantium, accuratam designationem impertire digneris; aveo enim ea inserere observatsionibus meis apodemicis anni praeteriti. Ulterius peto, ut occasione commoda per Dn. Boeldium comparare mihi velis Catalogum librorum, quos K. vester creditoribus suis, tam compactos quam incompactos reliquit. Tandem ut adjecti fasciculi ad amicissimum D. Musaeum nostrum perferendi benevolam curam geras, meque nimis forsan abutentem humanitate Tua, ejusdem amplexibus propterea non penitus excludas, iterum iterumque precor. Servet Te Deus, [gap: Greek words] et Fautorum meorum Praecipue! Dab. Altorffii prid. Non. Martii A. CIC IC CCX.

PS. Piissimum Roetenbeccium haud ita pridem ad meliorem vitam transiisse, nisi jam aliunde compertum habes, e programmate funebri, quod mitto, poteris intelligere.

SCHROECKIVS BAIERO.

Uti humanissimae Tuae non exiguum animo moerenti solatium instillarunt, ita officium hoc amicum reciprocare erga Te ut nunquam cogar, sed coelestis gratia Te cum nobilissima Familia incolumem semper praestet, et quam in Clariss. Roetenbeccio, Cognato nostro, ad meliorem vitam transferendo jacturam fecit, multiplici felicitate refundat, animitus voveo! Caeterum pro novo literario dono, inprimis etiam Nobiliss. Dn. Fratris, cui me plurimum commendo, dissertatione, cujus exemplar Celeb. D. Ramazzino transmisi, prolixas ago gratias, atque, ut gratum aliquid reddere aliquando possim, exopto. Quam [gap: Greek words]


page 69, image: s069

B. Velschii desideras designationem, hic exhibeo. De catalogo librorum K. equidem sui sollicitus; non dum tamen impetrare talem potui, praecipue cum res inibi adhuc sit confusa, ut quamvis redintegrare statum illius officinae laboratum fuerlt, ideoque etiam Pharmacopoeiae nostrae Augustanae novam editionem a me Collegiove nostro haeredes expetierint, negotii tamen gravitas, et K. jam diu Salisburgi haerentis absentia speratum finem obtinere denegant; interim liber ille ad prelum adaptatus est, cui quaedam ex opere pharmaceutico Velschiano, ad scopum facienda subinde addidi, quodsi K. res plane collaberetur, ut prelum nihilo minus subeat, omnem movebo lapidem; ipsum vero manuscriptum Velschianum ut aliquando post obitum meum Bibliothecae nostrae publicae cum reliquis Viri Clariss. manuscriptis inferatur, curabo. Fasciculum ad D. Musaeum transmisi. Vale ac mihi favere perge, Augustae Vindel. d. XXIX. Maji A. CIC IC CCX.

IDEM EIDEM.

Cum Velschiana scripta aliquo in pretio habere soleas, eo magis praesentem Pharmacopoeiam Augustanam noviter recusam, notisque Velschianis auctam offerre volui, qui inprimis ob diversa dona literaria in aere Tuo me esse recordor; uti vero valere Te cum Tuis, Tuumque amorem mihi perennare nullus dubito, ita me quoque semper permansurum esse spondeo cultorem addictissimum. Augustae Vindel. d. XXVI. Febr. A. CIC IC CCXI.

PS. Alterum exemplar una cum literis ut D. D. Hoffmanno tradi benevole cures, etiam atque etiam rogo.

BAIERVS SCHROECKIO.

Post tam longum silentium vix auderem in conspectum Tibi tandem me dare per has literas, nisi confiderem summam humanitatem Tuam, quae gravioribus quoque amicorum delictis


page 70, image: s070

ignoscere consuevit, meae pariter veniam daturam negligentiae: hanc quidem solam intermissi tamdiu literarum officii causam profiteri malo, quam aliis uti excusationibus, licet minime fictis aut levibus. Dissimulare tamen nequeo, me tota vita mea nunquam occupatum fuisse, quam inde a sesquianno circiter, ex quo praeter domestica negotia morborum apud nos insolita frequentia, et Rectoris Acad. vel invito mihi impositum munus me quam plurimum distrinxere. Accepi interim a liberalitate Tua recusae denuo Pharmacopoeiae Augustanae (quae animam Tibi debet) exemplaria duo, quorum alterum D. D. Hoffmanno nostro destinatum ipse sibi redditum sine dubio jam significavit. Ego autem, novo dono isto amplius Tibi obligatus, ne nunc quidem video, qua ratione dignas referre gratias valeam; neque enim adjuncta his literis schediasmata velim alio nomine oblata existimes, quam ut aliquale rerum penes nos gestarum praebeant indicium. Caeterum latorem illorum Dn. M. Knospium, Gedanensem, ut Tibi commendem, ipse quidem petiit; ego vero tanto minus necessarium duco, quanto magis persuasum, habeo, benevolentiam Tuam patere omnibus, quorum in numero illum esse facile perspicies. Servet Te Deus, Fautor Optime! Dab. Altorffii prid. Id. Novemb. A. CIC IC CCXI.

IDEM EIDEM.

Quod Tibi jam tum destinaveram exemplar [gap: Greek words] meae, cum haec primum ederetur, id variis detentus negotiis nunc tandem mitto, tarditatem non minus quam tenuitatem munusculi excusans. Recte interea Te valuisse uti confido, ita, ut porro quam optime valeas, et tum universae rei medicae ornamento, tum Academiae Nat. Curiosorum praesidio quam diutissime conserveris, Deum precor. Ad me quod attinet, non dubito quin cognitum jam habeas, quod post D. D. Hoffmanni nostri discessum, in ejus locum suffectus, adeoque et horti Academici praefecturam nactus sim: Qua quidem prae


page 71, image: s071

ceteris mei muneris partibus eo magis oblector, quo impensius rem herbariam mihi excolendam a prima juventute optavi semper. Haud levi autem urgeor solicitudine ex numero peregrinarum stirpium augendo, quem potissimum ad finem editus est praesens seminum catalogus, cum botanophilis ideo communicandus, ut intelligant quid a Flora nostra sibi promittere et vicissim in ejus incrementum conferre ipsis liceat. Recordor autem, me, cum ante hoc quinquennium Augustae essem, hortum vidisse Pharmacopoei vestratis, cujus tamen nomen nunc non satis certo succurrit, nisi forte Biermannus fuerit. Multa ibi me observasse memini rariora vegetabilia, praesertim Alpina, e. g. gentianas, soldanellam, helleboros etc. qualibus nostrum quoque hortum instrui vehementer desiderem. Ad Tuam igitur, Vir Magnifice, confugio benevolentiam, mihi toties comprobatam, rogoque, ut apud istum pharmacopoeum, aut alium qtiendam Botanicae cultorem pararius esse amici commercii, Tuaque auctoritate mihi efficere digneris, ut mature obtineam aliquid exoticorum seminum, quibus Floram nostram indigere ex praesenti catalogo cognoveris. Perennium vero plantarum, et quae per radices atque surculos rectius, quam per semina propagantur, indicem videre faltem gestio nostratium hujusmodi vegetabilium designationem vicissim conmunicare paratus, interea etiam offerens, si quae ex enumeratis seminibus nostris placuerint. Ignosce autem, quaeso, huic nimiae forsan audaciae meae, qua insignis Tua atque exploratissima humanitas me armavit, quae hoc insuper suadet, ut Tuum exorem consilium de patronis Florae nostrae ex Italorum natione conciliandis: Fertur enim D. Boehmius, quem Venetiis vixisse nosti, et quem unicum isto nomine colebat D. Hoffmannus, jam diem suum obiisse, ut adeo, qui ejus in locum nobis benefadendo succedat, ego quidem sciam neminem. Plurimam Tibi adscribo salutem fratris mei nomine. Iterum vale. Dab. Altorssii prid. Calend. Aprilis A. CIC IC CCXV.



page 72, image: s072

SCHROECKIVS BAIERO.

Munus Tuum, quod ante quatriduum salvum obtinui, non potuit non comparere gratissimum, tum seipsum singulari amoenitate commendans, tum favoris Tui erga me perennantis testimonium perhibens; pro quo itaque plurimas gratias ago, atque ut redhostiendi occasio mihi detur exopto. Caeterum de sparta eminentiori collata ex animo Tibi gratulor, atque, ut porro cuncta ex voto Tibi Tuisque eveniant laetissima, adprecor. Quam vellem autem Florae Tuae exornandae vel augendae aliquid conferre! ast nullum hujus studii cultorem apud nos jam vivere doleo, si pretiosorum florum, Tuliparum, Hyacinthorum etc. fautores excipias. Biermannus utique fuit, apud quem soldanellam, helleboros ex Alpibus allatos vidisti; verum domesticis laboribus et doloribus is subinde expositus, nihil eorum amplius se possidere conqueritur; interea tamen curiositatem Tuam juvare non obliviscetur, et ipse etiam studebo; quamquam autem hortus me destituat, et praxeos taedia ab illa amoenitate me prohibeant, hic tamen aliquot seminula exhibeo, ex hortulo meo pensili, si ita, fortasse nimis superbo titulo, cum B. Velschio nostro insignire eum liceat, deprompta. Semen indici, olim ab amico accepi, apud me tamen progerminare hucusque recusavit, si feliciori ipsi apud Te esse liceret, pergratum foret Utrum D. Jo. Boehmius adhuc deliciis istis fruatur, nescio, qui tamen salvus adhuc Venetiis (a S. Marina in borgo l'occo) vivit. Ephemerides nostras novas ex prelo Norico evasisse spero, cujus ut nomine Academiae particeps fias D. D. Lochnerus curabit; et cum laborem istum inposterum continuare C. D. animus sit, ut curiositatibus Tuis eundem exomare faveas rogo, Venerando Fratri Tuo me obsequiose commendo. Vale et Tu, Amice suavissime, favereque mihi perge. Augustae Vindel. d. XVIII. April. A. CIC IC CCXV.



page 73, image: s073

BAIERVS SCHROECKIO.

Libenter omnino parcerem gravissimis occupationibus Tuis, et ne nunc quidem, post longum satis silentium, compellare Te hisce auderem, nisi ille, qui easdem Tibi traditurus est, philiater eximius Franc. Jac. a Melle, Lubecensis, inquilinus et auditor hactenus mihi carissimus una cum comite et conterraneo suo Jo. Frid. Carstens L. L Studioso pariter egregio, commendationem ad Te meam desiderasset, quibus omnino deesse non potui, sed eo facilius annui, quo firmius sum persuasus, ipsos juvenes optimos Tibi se modestia et virtute sua comprobaturos. Porro autem ad scribendum me impulit fasciculus, quem inclusum hic habes, nuper admodum, post semescrem fere moram in itinere (nescio cujus injectiam culpa) mihi redditum. Ex eo cognosces D. Struvium, popularem meum, ambire locum in Societate N. C. Tu igitur, Magnifice Praeses, voti compotem, quaeso, redde Virum (meo quidem judicio) minime indignum honore isto, qui et gratus erit, omnesque sumtus, quod significare placuerit, prompte persolvet, me interim sponsore constituto. Quem ante paucos dies a D. D. Lochnero obtinui novum Tomum Ephemerid. Acad. nostrae, Tuo etiam nomine oblatum veneror, et propterea maximas quas postum gratias persolvo, veniam deprecans, quod adeo pauculas ad istud opus contulerim observationes; promitto autem ad secuturas proxime Centurias majorem me, ac meliorem fortasse accessionem facturum. Interim bene vale plurimum salutatus a fratre meo. Dab. Altorffii prid. Calend. Maji A. CIC IC CCXVII.

SCHROECKIVS BAIERO.

Quos commendare libuit Juvenes Nobilissimos Dn. Franc. Jac. a Melle, et Dn. Jo. Frid. Carstens, omnium amore et favore dignissimi, iter suum Argentoratense nuper salvi prosecuti fuerunt; hic autem alius, cum itineris Socio, comparet, Juvenis Clarissimus, nostri amicissimi Dn. Rudolphi Jacobi Camerarii


page 74, image: s074

P. P. Tubingensis filius, cui inclytum vestrum Altorffium, vicinasque alias urbes perlustraturo hasce committere, simulque fasciculum Struviamim mihi salvum fuisse redditum indicare volui, pro quo favore ea propter exhibito debitas ago gratias. Virum autem Clarissimum Academicis nostris jam a me esse adscriptum scias, cui etiam hac occasione, una cum Diplomate academico, responsorias, si per occupationes licuisset, misissem, easdem vero proxime expediturus. Novum Ephemeridum librum Tua etiam curiositate fuisse adauctum, magnam mihi peperit laetitiam; quam benevolentiam etiam nobis inposterum si praestabis, magno et nostram Societatem, et rem publicam medicam beabis beneficio, atque taedium lectorum, quod nonnullae levioris momenti observationes parere possunt, demulcebunt. Interea Tuae Excenentiae, amantissimoque Domino Fratri me etiam atque etiam commendo, et fausta omnia animitus adprecor. Augustae Vindel. d. XX. Maji A. CIC IC CCXVII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Debuissem utique frequentius Tibi praestare literarum officium, sed obstiterunt hactenus multae ac diversae occupationes, et fata mea, quorum rationem ex adjectis chartis quodammodo poteris cognoscere. Primo enim viduus, hinc denuo maritus, ita volente Deo factus, non modo hac domesticarum rerum vicissitudine, sed utriusque muneris in docenda et facienda medicina necessitate jugiter distractus sum, quod ut Tibi persuadeam nihil opus esse existimo. Interea Tuam, Vir Magnifice, prosperam vatetudinem ac Iongiorem vitam eo magis solicite a Deo immortali deprecatus sum, quo magis me perturbavit inopinatus B. D. Lochneri nostri obitus, a quo sane vereor, ne ingens damnum passura sit Academia N. C. nisi Tuis salutaribus consiliis id arceatur, mature in locum defuncti surrogando alium virum idoneum. Atque utinam [gap: Greek words] D. Thomasius


page 75, image: s075

noster illam spartam ornare vellet! Verum rem Tu post Deum optime curabis. Ego quid de A. Corn. Celso, philiatrorum usibus accommodando, moliar, edito nuper programmate signisicavi, quem conatum si qua ratione, ut omnino poteris, juvare dignatus fueris, luculento specimine amplius apparebit, non sine singulari fato Tibi obtigisse in nostra Societate gratiosum Celsi cognomen. D. Schulzium, Virum sane egregium, nuper in locum D. Heisteri suffectum esse, ex adjuncto programmate intelliges, quod autoris rogatu offero. Ipsum, me inprimis suasore, Hala evocarunt Perillustres Dnn. Curatores nostri. Caeterum salutem Tibi adscribo fratris mei nomine, ac Te valere jubeo. Dab. Altorffii d. IX. Febr. A CIC IC CCXXI.

SCHROECKIVS BAIERO.

Varia hactenus intervenerunt, quae a debito repondendi humanissimis Tuis literis officio me retraxerunt, quod ne aegre feras etiam atque etiam rogo. Maxime autem donis Tuis literariis gratissimis Tibi me obligatum reddidisti, proque iis propterea infinitas gratias ago, atque demerendi ea occasionem mihi exopto. Proposito Tuo circa Celsum edendum merito applaudo, et quae in variis lectionibus manuscriptis Velschianis de hoc autore invenio, communicare non intermittam; id quod jam quo minus praestem, temporis penuria hactenus non permittit. Obitus D. Lochneri nostri animum meum admodum adfligit; cui quem surrogare liceat, nondum determinari potuit, postquam noster D. Thomasius voto meo et spe excidere me gecit. Tibi quid in hac nostra necessitate utile esse queat, si mentem et consilium Tuum, quod ab aliis etiam Nobilissimis Collegis, D. Hoffmanno exquiro, candide aperire libeat, multum Tibi me devincies. Quodsi etiam placeat, Adjuncti in Academia nostra honorem Tibi conferre, consensuque obtento, diploma desuper mittam. Tam feliciter sparsam D. Heisteri, Tuo inprimis consilio, D. Schulzio esse concreditam, et Tibi, et a mo


page 76, image: s076

Vestro Athenaeo gratulor, atque pro oblato hujus programmate devinctum me profiteor. Vale Dn. Collega Amicissime, et favere mihi perge una cum maxime Venerando Domino Fratre. Augustae Vindel. d. v. Junii A. CIC IC CCXXI.

BAIERVS SCHROECKIO.

Quod Tibi non displicuerint, cum alia quae miseram academica schediasmata, tum istud de Celso editum, vehementer gaudeo, et amplius laetabor, si benevola promissa e manuscriptis var. lect. Velschianis excerpta, eidem instituto meo commodatura, mecum communicaveris. Interim auspicato electum et B. D. Lochnero successorem datum esse Illustrem D. Hoffinannum nostrum, eo libentius audivi, quo magis persuasum habeo, ipsum communi et Tuae inprimis expectationi satisfacturum, atque onus in moderanda N. C. Academia haud parum Tibi allevaturum confido. Quod autem honorificum Adjuncti munus assignare mihi velis, id quidem nulli meo merito, sed unice humanitati Tuae et amori acceptum refero, illoque honore vix dignum me judico, qui hactenus omnino exiguum aut nihil ad amplificandam Societatem nostrae famam et utilitatem contuli, quam tamen negligentiam inposterum fugere et emendare studebo. Vale salutatus plurimum a fratre meo, et nobis porro fave. Dab. Altorffii d. XXX. Julii A. CIC IC CCXXI.

SCHROECKIVS BAIERO.

Cum benevole voto meo in suscipiendo Adjunctrurae munere adsurgere, et pro stabilienda hic locorum Academiae nostrae conservatione sic fundamentum ponere, quin et dono literario denuo me honorare: libuerit, magnas ago gratias, ut non solum hic diploma propterea exhibeo, sed etiam quae de Celso Velschius noster in suarum variarum lectionum manuscriptis Lib. III. cap. 3. habet, communico: quam vis enim illa ipsemet ut exscriberem animus fuerit, variis tamen negotiis subinde impeditus


page 77, image: s077

praestare id non valui; ipsum vero hoc manuscriptum postea ad me remittere ut placeat rogo, quo integro operi illud reddere queam. Vale cum Nobilissima Familia, et inprimis etiam Colendissimo Dn. Fratre, cujus Tuoque perennanti favori me etiam atque etiam commendo. Augustae Vindel. d. XIV. Aug. A. CIC IC CCXXI.

BAIERVS SCHROECKIO.

Dubito sane qua ratione Tibi excusem negligentiam ac tarditatem meam, qui neque schedas Velschianas pro usu studioque meo in Celsum benigne commodatas, hactenus remisi, neque pro honorifica mei nominis in ordinem Adjunctorum inclytae Societatis N. C. adscriptione decentes egi gratias. Utrumque autem delictum condonabit Tuus ille singularis erga me favor, quem toties non verbis tantum, sed re ipsa declarasti. Ego verotam luculenta et egregia Tui amoris specimina ut longius obscure taciteque colam, graviter molesteque fero, et occasionem, qua publice mihi aliquando liceat eadem depraedicare vehementer exopto. Caeterum novo illo abs Te honoris titulo auctus libenter aliquid conferrem in commune Societatis nostrae studium, sed nescio utrum pauculas observationes, quas continuandis forte Centuriis inserendas consignavi, ad Tuam Magnificentiam, an ad Excell. D. Hoffmannum transmittere debeam. Desidero etiam consilium Tuum, de materia quadam, singulari libello ad normam nostrae Academiae tractanda, et num Tibi Ambra, an Alumen magis placeat? utriusque enim thematis primas lineas duxi dissertationibus academicis, quibus haud exiguum, quod ad rem pertineret, poterit accedere. Interea schedas hisce literis additas boni consule, et mihi meisque porro fave, qui pro incolumitate Tua supremo Numini assidua vote nuncupamus Dab. Altorffii d. VII. Aug. A. CIC IC CCXXII.

P. S. Si quid vel ipse habes, vel inter manuscripta Velschiana deprehendis, quod ad scholae Salernitanae historiam faciat, id quaeso mecum communica.



page 78, image: s078

SCHROECKIVS BAIERO.

Humanissimis Tuis d. VII. Augusti scriptis respondere distuli, usque dum novum Ephemeridum nostrarum librum in lucem producere possem, id quod tandem jam obtinere datum est, cujus hic copiam benevole accipe, alterumque exemplar D. Schulzio, cum perofficiosa mei commendatione, offerre gratiose cures rogo. Quas observationes pro novo Ephemeridum libro consignasse Te innuis, multa cum voluptate accipientur, easdemque si ad me dirigere lubeat, sedulo curabuntur. Si ad normam Academiae nostrae tractandam Ambram eligere placet, quin odore suo fragrantissimo curiositatem omnium sit recreatura, nullus dubito. Celsum ab Almelovenio editum, hoc anno Patavii a Jo. Bapt. Vulpio recusum suisse Te latere non credo. De schola Salernitana inter Velschiana nihil invenio. Pro donis Tuis literariis decentes ago gratias. Vale, Amice suavissime, et me amare perge. Augustae Vindel. d. XVIII. Decemb. A. CIC IC CCXXII.

IDEM EIDEM.

Ad Universitatem Vestram inclytam, Medicinae studio addiscendo destinatus Dn. Mangold, Augustinus, ut faciliorem ad Tuam Magnificentiam aditum obtineret, epistolam hanc desiderium ipsius secundantem non potuit non impetrare. Uti vero propositum hoc merito placet, ita, ut favorem Tuum debita diligentia sibi confirmet, opto. Vale atque favere perge. Augustae Vindel. d. XIII. April. A. CIC IC CCXXIII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Cum anno superiori Consulatum academicum gessissem, dici vix potest, quantis subinde negotiis suerim distentus, praesertim quod Jubilaei nostri sacra solemnia, decenter instituenda et obeunda, singularem assiduamque curam postularent. Inde vero factum est, ut privatas res meas plurimum negligere et inprimis


page 79, image: s079

officia per literas amicis praestanda omittere coactus sim, ut ne nunc quidem omnino restitutus mihi esse videar. Non possum tamen differre longius, quin offerrem schediasmata quedam, festi secularis nostri, divinis auspiciis feliciter celebrati documenta laborumque nostrorum indicia. Dissertationes plerasque a Candidatis editas D. Schulzius, utpote t. t. Decanus, sine dubio jam misit, aut certe missurus est. Pro novissimis observationum A. N. C. Centuriis, abs Te, Venerande Praeses, mihi donatas, nescio num gratias egerim, certe maximas debere me profiteor. Dn. Mangoldum benevolentissimae commendationis Tuae causa libenter non modo inter discipulos, verum etiam convictores meos recepi, et currentem quidem, ut spero, hortatus sum. Servet Te Deus, Venerande Senex! Dab. Altorssii d. III. Septembr. A. CIC IC CCXXIII.

SCHROECKIVS BAIERO.

De feliciter et splendido celebrato Jubilaeo academico, nec non fascibus Rectoralibus cum adplausu depositis maxime gratulor, atque ut porro laetus successus prudentissima Tua consilia et auxilia excipiat voveo, simulque pro schediasmatum dono gratissimo magnas ago gratias, quales ut pro oblato Ephemeridum libro referres non opus erat; eundem vero laborem continuare cum animus sit, si splendorem Tua benevolentia ipsi addere faveas, omnes Collegas, meque inprimis, plurimum obligabis; quamvis enim aetas provecta spem mihi vetet alere vitae lonligiorem, faciam tamen, Deo volente et benedicente, quantum vires permittent, quibus deficientibus, successurum tamen spero, qui nobile institutum conservare, imo illustriorem accesionem obtinere studebit. Dn. Mangoldus noster ut patrocinio Tuo conservando et propriae saluti promovendae strenue inposterum studeat, opto: ubi autem pro Tua tam praeclara benevolentia, vel mei causa ipsi hactenus impertita, immensum Tibi me obligasti, ita vicissim mea, quae praestare valebo, officia paratissima


page 80, image: s080

spondeo. Vale Colendissime Domine, et amore Tuo me dignari perge. Aug. Vindel d. XXVIII. Octobr. A. CIC IC CCXXIII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Etsi nihil occurrat, quo Tibi perennem observantiam meam novo aliquo specimine confirmarem, visumque tamen fuit praesentem captare occasionem percontandi de Tua incolumitate, et pauculas offerendi dissertationes e novissmis nostris. Qui has Tibi traditurus est Clariss. M. Dragheim, Gedanensis, humanitate, modestia et eruditione sua facile (sicuti confido) sibi conciliabit benevolentiam Tuam, quam ut et mihi meisque integram servare porro velis, majorem in modum peto atque contendo. Si quid forte inter schedas manuscriptas B. D. Parentis Tui inveneris, quod ad illustrandam historiam vitae Antecessorum meorum p. m. Casp. Hoffmanni et Lud. Jungermanni pertinere possit, quorum et auditorem et amicum fuisse illum novi, quaeso, ut impertire mihi digneris, usui nempe futurum elaborandae propediem biographiae istorum, sicut omnium, qui hactenus Medicinam heic professi sunt. Interea ego salutem Tuam divinae gratiae piis votis precibusque commendare pergam. Dab. Altorffii d. VIII. Augusti A. CIC IC CCXXV.

SCHROECKIVS BAIERO.

Citius humanissimis Tuis responsum parassem, si aliquid devita celeberrimorum, Casp. Hofmanni, et Ludov. Jungermanni invenissem, in quo tamen frustra laboravi: ne vero prorsus vacuas compaream, hic literas Jungermannianas ad parentem meum, quem magno amore prosequebatur, et boranicae studio quasi fascinaverat, ipse Florae filius Greg. Horstio Lib. I. epist. Sect. I. dictus, scriptas, quot earum invenio, offero. Libetetiam communicare epigramma, parentis b. m. albo inscriptum, cum ab Henrico Wittio felicitas ejus in pangendis epigrammatismis fuerit laudata. Caeterum labori Tuo biographico felicem successum


page 81, image: s081

adprecor, ut et anni noviter ingressi exoptatissimum decursum, me vero constanti Tuo favori commendo. Vale. Augustae Vindel. d. VII. Januar. A. CIC IC CCXXVI.

BAIERVS SCHROECKIO.

Nova subinde amoris ac benevolentiae Tuae mihi dare soles specimina, quorum haud minimum existimo, facilem illam literarum Jungermanniarum (quas. nunc gratus remitto) communicationem. Ex iis plane intellexi, quam familiariter vixerit cum B. D. Parente Tuo Jungermannus noster, ad quem etiam ab illo vicissim perseriptas habeo aliquot epistolas amoris ac reverentiae singularis plenas, suo tempore et loco abs me neutiquam tacendas. Cum vero in hunc usque diem bibliopolae, sumptus facturi culpa, non licuerit in lucem edere toties promissas Antecessorum et Collegarum meorum vitas, alia interim se obtulit occasio bene merendi de aliquibus illorum, quando in animum induxi meum, ut memoriam originis et progressus horti nostri academici, peracto jam primo ejus seculo, recolerem: cujus instituti documenta quaedam accipe quaeso benevole, programma nempe cum carminibus, quibus filii mei primitias academicorum studiorum adjungere tanto minus dubito, quanto magis perspectum habeo, quam honeste Tu, Vir Optime, cupias cum mihi tum meis omnibus. Horum ex numero dum nuper admodum gratiosa in inclytam N. C. Academiam adscriptione, Tu; Venerande D. Praeses, seorsim Tibi devinxisti generum meum, Prof. Apinum, me simul ipsum amplius Tibi obligatum reddidisti. Ille autem operam dabit, ut conferendo aliquid ad Ephemerides Societatis nostrae, non indignum honore isto, nec ingratum se praestet. Ego pariter suppeditare conabor observatiunculas aliquas, si quidem locum invenire adhuc poterunt in novo Centuriarum volumine, quod jam sub prelo esse audio. Caeterum Te, Patrone Optime, et meo et meorum nomine plurimum salvere et valere jubeo. Dab. Altorffii d v. Junii A. CIC IC CCXXVI.



page 82, image: s082

SCHROECKIVS BAIERO.

De seculari memoria florentissimi vestri horti academici a Suada Tua feliciter celebrata gratulor, atque ut porro Flora illa ad invidiam usque multorum floreat, opto simul, et pro benevole donato Programmate caeterisque amoenitatibus plurimas ago gratias, Nobilissimique Filii egregiis academicis speciminibus adplaudo, et studiorum ulteriores laudabiles progressus adprecor. Jungermannianas epistolas si reliquis, quas possides, jungere fortasse placeat, lubens Tibi possidendas concedam. Si quas novo Ephemeridum Tomo observationes suppeditare placeat, nostro D. D. Thomasio exhiberi possunt, qui easdem addere non gravabitur, eo magis, cum Endteri ejusdem editionem nonnisi praefixo novo titulo facere voluerint, persuasi, quo plures emtores sic esse inventuram, unde Actorum Phylico-medicorum. inscriptionem Illustri Dn. Directori Eph. me non refragante, eligere placuit. Clariss. Dn. Generi erudita curiositas, beatique Parentis merita, ut societati nostrae inseri potuerit, facile Dn. Directorem meque, ut de Tua Magnificentia nil scribam, permoverunt. Vale, Amice Colendissime, et me amare perge. Augustae Vindel. d. I. Julii A. CIC IC CCXXVI.

BAIERVS SCHROECKIO

Pergratum equidem fuit, quod Tuo nomine mihi nuper dono dedit Excell. D. D. Thomasius Actorum Acad. N. C. volumen novum: quod ad idem, contra promissum ac propositum meum nihil omnino contribuerim. Verum enim vero tam domesticae aerumnae variae, quam occupationes mei muneris per priorem hujus anni partem solito frequentiores, impedimento fuerunt plane molesto, quo minus tempestive debitum istud solverem, quamvis etiam existimem, in tanta frequentia doctissimorum Virorum, qui notatu digna quaelibet affatim attulerunt, non admodum desiderari meum symbolum, cujus quidem tanto largiorem accessionem proxima occasione non defuturam polliceor.


page 83, image: s083

Interea cum tandem aliquando lucem publicam aspexerint Acta nostrae Altorfinae secularia, horum exemplar, historia Horti Medici comitatum, eo minus dubitavi offerre Perillustri Magnificentiae Tuae, quo magis de propensa ipsius in Musas nostras voluntate persuasus sum. Addidi etiam aere expressam imaginem meam, ut interdum in eam intuens praesentem quasi fingere Tibi possis Baierum Tuum, qui Te vel maxime absens veneratur. Hujus ego affectus mei signum aliquod palam daturus, divulgatum modo fasciculum orationum, Amplissimo Nomini Tuo inscribere ausus sum, quod pro Tua bonitate in meliorem partem accipere ut velis obsecro. Vale et mihi porro fave. Dab. Altorffii d. XXV. Aug. A. CIC IC CCXXVII.

SCHROECKIVS BAIERO.

Quae toties jam favoris singularis et amicitiae Tuae exoptatissimae testimonia in me derivata esse nunquam demeruisse valeo, jam splendida nominis mei elegantissimo Orationum Tuarum illustrium fasciculo inscriptione adaucta esse dum comperio, non parum me in ruborem conjectum esse negare nequeo, qui Tuas in me effusas laudes merita mea supergressas, et qualiacunque Tibi, Collegae, Amico et Consanguineo praestita officia tam amice commendari legerem. Accedit et splendida Actorum almae Vestrae Sacrorum secularium, nec non horti vestri academici historia, nec non imago Tua aere expressa, dona mihi sane gratissima, et propter quae debitorem me agnosco, cujus interea exiguum testimonium, additum nummulum, ut benevole accipere velis rogito. Vale, Domine Colendissime, cum splendidissima Familia, meque amare perge. Augustae Vindel. d. x. Septemb. A. CIC IC CCXXVII.

BAIERVS SCHROECKIO.

Cum ex itinere, per Franconiam vsque ad Moguntium habito, nuper rediissem, vix quicquam jucundius mihi occurit


page 84, image: s084

humanissimis Tuis literis, quibus haud ingratam Tibi fuisse dedicationem fasciculi orationum abunde significasti. Parum tamen abest, quin poeniteret istius facti, quo Tuam, Patrone Venerande, liberalitatem, certe praeter intentionem meam provocasse. adeo videor, ut pretiosi nummi aurei elegantissimi dono eandem mihi amplius declarares. Ita vero Tibi placuit, acceptorum olim abs Te beneficiorum qualemcunque piam sane commemorationem meam novo specimine remunerari, dum illis pro dignitate praedicandis me neutiquam idoneum publice professus sum. Eam igitur esse intelligo benignitatem Tuam, quae quanto studiosius celebratur, tanto officiosius obviam procedit clientibus suis, et aliam subinde gratias agendi materiam suppeditat. Quare hoc unum mihi restare video, ut benefaciendo victorem Te omnino agnoscam, cui voluntatem quoque meam, circa modum vincendi, submittere debeam, qui adscripta salute plurima, meo et meorum nomine, mansurus sum perpetuo Tui observantissimus. Dab. Altorffii d. XX. Oct. A. CIC IC CCXXVII.

IDEM EIDEM.

Cum tandem in publicum editae sint Antecessorum et Collegarum mearum Biographiae, non potui sane, quin exemplar earum offerrem Tibi, Vir Magnifice, ideo potissimum, quod in iisdem de Te et beato Dn. Parente Tuo, grata et honorifica pro meritis Vestris aliquoties facta sit mentio. Caeterum ipsius opusculi rudem impolitumque habitum, a memet ipso in praefatione excusatum, non est quod excusem Tibi, quem recte novi accipere omnia mea in optimam partem. Quisnam in locum B. D. Hoffmanni jam successerit, aut successurus sit, Ephemeridum A. N. C. Director, quo minus compertum adhuc habeo, eo magis opto, ut non alius ille sit, quam qui sodalitatis nostrae commodis consulere, ac Tuos, Venerande Dn. Praeses, egregios conatus et labores assiduos sublevare plurimum possit ac velit. Ego nunc nihil addo, nisi ut Te valere jubeam,


page 85, image: s085

officiosissime salutatum a me meisque omnibus. Dab. Altorffii d. I. Julii A. CIC IC CCXXVIII.

SCHROECKIVS BAIERO.

Tam promptam Magnificentiam Tuam in susipiendo Ephemeridum nostrarum cura et directione se exhibere, ex Optimo nostro Vindiciano pergratum fuit percipere, cujus ideo muneris collati confirmationem hic exhibeo, Tuoque favori me et Academiam nostram porro commendo, praecipue cum mearum virium, quae indies decrescunt, conseius, diu me Vobis interesse haud posse, beatam a Deo analysin anhelans praevideam, quam serius Tuae Magnificentiae evenire exopto. Volumen II. Ephemeridum nostrarum prelo norico esse submissum vix Te latere arbitror, in cujus appendicem duas epistolas ad D. Garellium et D. Possingerum, Archiatros Caesareos se missurum esse D. Loewius scripsit, atque primo loco ponantur non sine causa desiderat. Caeterum ulteriori Tuo amori me perofficiose commendo, atque ex voto omnium, qui nobis favent, ut pancratice valeas, voveo. Augustae Vindel. d. II. Maij. A. CIC IC CCXXIX.

BAIERVS SCHROECKIO.

Cum ita visum sit Perillustri Magnificentiae Tuae, ut in locum beati Thessali nostri sufficerer, ac Directoris Ephemeridum Academiae N. C. honorificam functionem susciperem, facile quidem intelligo, quantum propterea Tibi debeam, plus scilicet gratiarum, quam referre unquam potero. Verum enim vero de comprobata mihi toties bonitate Tua sic persuasum habeo, Te muneris illius assignatione solam requirere fidem et industriam meam, Ephemeridibus Academiae nostrae continuandis et concinnandis diligenter adhibendam. Hanc igitur, divina confisus gratia, pro tenuitate quidem virium mearum fortasse parum satisfacturam, attamen sinceram polliceor, operam daturus, ut


page 86, image: s086

omissis rebus ac negotiis aliis, officio isti vacare decenter queam. Unum hoc jure quodam postulare mihi videor, ut Tua. Venerande Domine Praeses, institutione benigna sucourrere digneris ad munus illud rite obeundum; vix enim ad omnia ejus momenta me satis instructum esse existimo, si quae, praeter ea in Academiae nostrae Legibus VII. inprimis et VIII. commemorata, observare deceat. Quapropter magnopere gestio convenire Magnificentiam Tuam, et coram percuntari, quae scire mea interest. Quod sane futurum spero propediem, quando negotii cujusdam expediendi causa, invicinam Augustae vestrae urbem accessurus sum. Haec hactenus scripseram, cum interrumperet invalescens subito amantissimi fratris mei invaletudo, quam prô dolor! excepit ipsa mors praeterito saturni die. Dici non potest quantum me non solum, sed plerosque omnes nostratium conturbet obitus, etsi non omnino inopinatus boni profecto et publicae rei nostrae perquam utilis ac necessarii Viri. Ipse vero, cum antea significarem delatam a Tua Magnificentia ad me dignitatem, pie congratulatus, plurimam suo nomine salutem nunciare jussit, cui meum adjungo votum, ut Tu, Venerande Praeses, diutius in annos usque Nestoreos supersis commodo Academiae nostrae, et in solatium seorsim meum! Dab. Altorffii d. XVIII. Maij A. CIC IC CCXXIX.

SCHROECKIVS BAIERO.

Luctuosum amantissimi Dn. Fratris obitum valde doleo, atque divinam clementiam, ut solatio efficaci Magnificentiae Tuae adesse, aliaque tristia ab ipsa, et universa Nobilissima Familia inposterum benignissime avertat, apprecor. Tuus, cujus spem facis, adventus mihi eveniet pergratus. Interim Ephemeridum nostrarum novum volumen ob desperati eventus morbum Engelbrechtianum, ne moram aliquam experiatur vereor, cujus curam Optimus noster Vindicianus, vivo adhuc nostro Thessalo, in se susceperat, qui etiam eorum, quae hoc aliisque in


page 87, image: s087

negotiis peracta sunt, conscius est, atque optime Tuam Magnificentiam informare potest; quae vero difficultatem aliquam parere possent, vel scripto, vel oretenus exponere non sum de futurus. Interea vale, et favere mihi perge. Augustae Vindel. d. XXIV. Maij A. CIC IC CCXXIX.

LANGIVS BAIERO.

Multum temporis effluxit, ex quo Tui, cujus mihi semper cura est, copiam habere non licuit. Amori et desiderio Tui, si minus, commodum fuerit, hoc alloquium condona. Precibus meis Tu Tuis cum. Charitatibus quotidie quidem interesse soles: sed Tui desiderium in historia naturali aeque aegre fero atque Celeberrimi Botanici Norimb. D. Volckameri, ipsiusque Nobiliss. Affinis, [gap: Greek words] Thomasii nostri, quem una cum aliis amicorum, aeri incisum ex Clariss. M. Reuschii studiis osculo in meo museo. nuper excepi. Quod absens absentibus praestiti, Tu meo nomine praesens praesentibus figes. Statum nostrum, sine dubio Summe Revers. Dn. Frater Tuus (cui cum plurima salute, quam ipsius familiae [gap: Greek words] precor, dignitatem Rectoris academicam gratuleris rogo) meis ex literis saepius exposuit: nec quod nunc addam habeo. Favente Deo vivimus et valemus, tuti hactenus belli Pomerani spectatores, a quo, parum serio, nostrae terrae non adeo multum sibi metuunt. Meis praelectionibus theologicis, quibus Candidati Ministerii plusculi adsunt, programma, quod his attexo, praemittendum censui. Exemplaria amicis, quibus inscripsi, data occasione salute cum plurima dabis. Tuo exemplari, quod ligatum est, inclusi plantulam siccam, quam quotannis sponte meum viridarium offert. Anceps haereo, cui classi sit adscribenda? Plantaginella palustris Casp. Bauhini, quam Celeberrimus D. Volckamer. p. 22. inter Alsines species recensuit, vix fuerit. Tuum laudatique Botanici judicium expeto. In eo sum, ut una cum Experientissimo D. Struvio, Physica Provinciali meritissimo,


page 88, image: s088

Floram Primislaviensem adornem. Abundant hae terrae plantis praestantissimis. Reperi in nostris stagnis natantem plantam, quae foliis Hiuccam gloriosam fere refert, nisi quod minor sit, et folia aculeo Hiuccae careant, quae praeterea perquam fragilia sunt. Flores sunt non adeo magni, candidi tripetali, propemodum ut in Ephemero sive Phalangio Virginiano, sed singuli, ex perianthio quodam exteriore, fere ut iridum flores surgunt. Si quid recte conjicio, est Bauhini Aloe palustris, quam in Pinace Lib. VII. Sect. VI. p. 286. nominat. Quod si me amas, quid sentias, eloquere. Plantam nuspiam depictam vidi; si fuerit operae pretium, ut pingatur, curabo. Praeterea abundant nostri lacus minimo quodam Nymphaeae genere, quod folia, ut ut minutula, exacte per omnia ostendunt; sed slores candidi tripetali, intus tamen, nymphaearum more, luteis staminibus superbientes spectatorem ambiguum de genere plantae reddunt. Trifolium vesicarium, quod Norimberga in hortis alit, non procul ab urbe nostra copiose in pascuis occurrit. Atque haec hactenus, ne modum epistolae excedam. Tu, Vir Excellentissime, vale, atque ab omnibus meis salutatus res Tuas cum omnibus Tuis feliciter gere. Dab. Primislaviae d. VIII. August. A. CIC IC CCXII.

BAIERVS LANGIO.

Mirum sane fatum fuit Tuarum ad me literarum: Quas enim per unum atque alterum annum magno cum desiderio expectaveram, quasque majori cum voluptate perlegeram, eae mox ita se subduxerunt, et inter alias chartas absconderunt, ut saepe ac diu quaesitas, nuper demum receperim, cum loculos musei mei paulo diligentius excussissem. Interim non poterat jactura ista efficere, ut Tuam et ornatissimae Familiae Tuae memoriam deponerem, ut potius ore non minus quam mente recolerem subinde veterem amicitiam nostram, et Vobis bene precarer, quod et porro faciam, quoad usque vixero. Novit enim


page 89, image: s089

[gap: Greek words], quam firmus in animo mihi haereat Tui Tuorumque amor. Noli itaque ex diuturno silentio meo sinistri aliquid conjicere, sed meliora Tibi persuade de Baiero Tuo, cujus fidem aliis occasionibus experiri poteris. Caeterum Vos omnes hactenus recte valuisse, et opus Domini per Te non minus feliciter quam fortiter promotum esse, magno cum gaudio saepius audivi, Deum precatus, ut porro vobis esse propitius, et inprimis pacem conservare, bellumque imminens avertere velit! Sic spem certam concipio fore, ut propediem edatur Flora Primislaviensis, quam una cum amicissimo D. Struvio meo (cui plurimum adscribo salutem, et pro benevola opusculorum suorum elegantium donatione gratias ago) Te parturire scribis. Exhibebit ea sine dubio multas plantarum species nostris regionibus incognitas, quod e paucis mihi propositis speciminibus facile colligo. Et pausilla quidem ista herbula, cujus exemplar misisti, est omnino plantaginella, quam Dodonaeus sub caudae murinae nomine indigitavit ac delineavit; apud quem etiam extat icon atque descriptio natantis illius plantae, sedi aquatici, aut stratiotis potamii titulo, quam anomalis aquaticis accensuit Jo. Raius meth. plant, emend. p. 129. Memini me ipsam olim copiose crescentem observasse in stagnis Hosatiae, prope Kilonum. Quod autem ad nymphaeam accedens commemoras vegetabile, vestris in lacubus abundans, videtur revera esse species ejus, nempe alba minima, quam ranae morsum Dodonaeus aliique Botanici appellant; gaudet enim haec slore tripetalo, Utinam Vobis conram adesse et in partes jucundi laboris investigandarum plantarum venire, mihi liceret: sed frustra id opto, cum ipsemet constitutus (post D. Hoffmanni abitum) Florae nostrae custos, jam satis occupatus, de longis itineribus et auxilio aliis ferendo vix cogitare queam. Ecce Tibi catalogum peregrinorum seminum, anno praeterito collectorum, quem (omissis multis vulgatioribus) ideo typis imprimendum volui, ut cum phytophilis pluribus communicari, indeque ipsis constare queat,


page 90, image: s090

quid a nobis petere, nobisque reddere possint. Curabo autem, ut novae quotannis accessiones in margine adscribantur, quas non adeo exiguas fore vel ideo confido, quod proxime plusquam centum novarum, specierum sementem facturus sum. Si quae pro. Tuo forsan domestico horto in futurum annum instrruendo desideraveris, velim libere petas: Recte enim recordor, quod Tibi, pro primis in re herbaria tyrociniis, olim cum Jenae puer adhuc essem, Te manuducente jactis, qualecunque didactrum et honorarium debeam. Interea bene vale, et amoris Tui precumque constantiam, quaeso, ne denega. Dab. Altorffii VI. Id. April. A. CIC IC CCXIV.

P. S. Mitto hac occasione Tibi et D. Struvio nostro [gap: Greek words] meam, opus sane inconditum, et in quo multa omittere debui.

LANGIVS BAIERO.

Ex morte quast in vitam mihi videbar rediisse, cum ante unum alterumque mensem Tuas humanissimas literas, et luculentam de Altorffio lucubrationem meis in aedibus reperirem, redux ex itinere, quod clementia Potentissimi Regis mei, ecclesiasticorum negotiorum ergo, mihi injunxerat. Non equidem dubitaveram de Tanti Amici constantia, suspecta tamen erat regionis vestrae ratio status, per quam saepe non licet homini esse, ut vult, teste Comico veteri. Gaudeo tamen [gap: Greek words] florere et altius agere radices filiis pariter ac meritis suis nostros Baieros, quorum Familiae me plurima debere, nunquam non gratus agnoscam. Fata, quae nos diviserunt, vel eventus ipse nos venerari jubet. Liber Deo et Regi meo servio, qui, laqueos conscientiae modo utcunque tolerabiles fuissent, improbus alioquin sustinuissem. Equidem publicis scriptis rei literariae vacare, partim negotia ecclesiastica, quibus indies magis implicor, partim virium corporis decrementa, quae annum quinquagesimum secundum aetatis non aeque commode, ac trigesimum


page 91, image: s091

ferunt, ferme prohibent; quapropter hac vice redhostimentum literarium vix suppetit: sequetur tamen, ut spero, proxime, siquidem unum alterumque prelo paratum in bibliopolarum manibus versatur. Botanica studia, quibus Primistaviae etiam me ante aliquot annos consecrare volui, hominem aliis negotiis pressum deseruerunt. Fabro non deesset labor, si quis ea, qua decet, industria rem aggrederetur. Nobilissimus noster Poliater, D. Struvius, amicus communis, fasciculum hisce adjectum prompte gratitudinem Tibi probaturus misit, quem tamen has in nundinas Francofurtenses reservare coactus fui. Veniam morae non affectatae summopere expeto. Per aliquot hebdomadas non licuit mihi domi esse, qui vix nudius tertius redux crastina luce, si Deus voluerit, circulum Visitationis Ecclesiasticae denuo aggredi cogor. Vale igitur, Honoratissime Affinis et Compater multis nominibus Colende, cui nostras preces et fidem dicamus, ac florere perge quam exoptatissime. Dab. Primistaviae d. V. Julii A. CIC IC CXV.

P. S. Hydropiper luteum thyrsoides exsiccatum heic offero. Plantam hanc inveni in uliginosis circa oppidum Furstenwerder in confiniis Mecklenburgicis. Refert hydropiper mitius, seu Persicariam sapore et foliis, nisi quod haec sint paulo angustiora, et in vertice caulis thyrsum gerat foliaceum, fere ut corona imperialis. Flosculi lutei ad singula folia racematim prodeuntes sunt pentapetaloidei, caulis, ut in equiseto, cavus et quati geniculis distinctus. Radices, quae paludem amant, sunt capillorum more circa caulis infra terram oblique serpentis genicula diffusae. Si erravi in nominis impositione, indica, quaeso. vid. Fig. I.

BAIERVS LANGIO.

Saepius ad Te scribere volentem me partim negotia et itinera, sane nimis frequentia, impediverunt hactenus, partim occasio destituit, quam nunc tandem oblatam capto, Tibique inprimis


page 92, image: s092

gaudium meum signisico, quod attulerunt optati nuncii de Tua Tuorumque valetudine rebusque prosperis. Ego vero Deum precor, ut vos omnes quam diutissime salvos et incolumes servare velit. Novum affinitatis vinculum, quo fratris mei Davidis secundae nuptiae nos conjunxerunt, Tibi non ingratum obtigisse confido, mihique ipsi de ista nunc propinquiore Tecum cognatione gratulor. Amicissimo D. Struvio nostro excusatum me velim, quod tempore exclusus jam respondere nequeam humanissimis literis ejus, ad quas tamen alia occasique certo rescribam. Mitto interim Centurias IV. Observat. Acad. N. C. quas petiit, ipsumque certiorem reddo, quodsi in istam Societatem recipi voluerit, expedita futura sint omnia, si vel ad Praesidem D. D. Schroeckium, vel ad Directorem Ephemeridum D. D. Lochnerum literas dederit, sumque desiderium in iis aperuerit, facta simul aliqua mentione curriculi vitae et studiorum suorum. Has ego literas, si ita visum ips fuerit, diligenter curabo, et deinceps indicabo, quanti sumptus in eam rem faciendi sint, quos tamen exiguos futuros praedico. Herba, cujus exemplar mecum communicasti, est Lysimachia bisolia flore globoso Casp. Bauhini, a Dodonaeo sub Lysimachii aquatici titulo accurate descripta. Fortasse aliqua spes superest perficiendae aliquando Florae Primistaviensis, cui sine dubio Flora Marchica ab Elsholtio jam pridem edita plurimum commodabit. Caeterum Tibi, Honoratissime Affinis et Compator, Tuisque omnibus multam adscribo salutem nomine nostrum omnium. Dab. Altorffii XVI. Calend. Augulli A. CIC IC CCXVI.

LANGIVS BAIERO.

Suavissimae Tuae, quas d. XVI. Cal. Augulli a. c. jam ad me de deras, ante paucas septimanas, tandem Primistaviam pervenere. Sat bene quidem, etsi non sat cito. Culpam habet iter Spitzianum, quod per ambages ita factum est, ut tandem vix bruma hospitem, jam cum autumni initio exspectatum nobis obtulerit. Omnia tamen recte se habent, postquam omnia recte


page 93, image: s093

nobis reddita sunt. Ante omnia gaudium nostrum ex ripa Uckerana testamur ob novum affinitatis vinculum, quo Fratris Tui summe Reverendi, qui jam utriusque familiae delicium est, nuptiae secundae nos bearunt. Servet Deus et vinculum sanctum, et hoc vinculo junctos in annos Nestoris! nostrosque animos ex parentum nostrorum moribus junctos nunquam non conjunctissimos esse jubeat! Optimus noster Struvius, Medicus hisce provinciis charissimus, in fasciculo, quem hae literae socium habent, animi sensa exponet. Herba, quam Casp. Bauhinus Lysimachiam bifoliam salutavit, forte nec Lysimachia, nec Persicaria, sed sui generis planta, quemadmodum Syringa spuria est. Me a curis botanicis avocant partim lites cum Libertinis, quibus me, nescio quo consilio, implicitum esse voluerunt Patroni quidam Berolinenses. Specimen mitto novissimum triplex, trifolio Baieriano sacratissimo destinatum. Si volupe fuerit, judicium vestrum expecto. Invitus jam ferme polemica tracto, nisi res ipsa conscientiam concitaverit. Inter signa meliorum temporum referimus, quod Rex noster Potentissimus, qui sua integritate omnium spem vincit, solo conscientiae suo stimulo motus, contra omnium opinionem jusserit Theologos divinitus Ecclesiae datos, Forstium et Reinbeccium, illum Consiliarium Consistoriasem, hunc Praepositum Coloniensem esse. Multarum precum Viri sunt. Si quis divinam vocationem allegare potest, certe hi poterunt duumviri et docti et sancti. Tu, Excellentissime Vir, vale, annique imminentis auspicium, cum venerabili et dulcissima Familia Tua, feliciter celebra. Dab. Primistaviae ipsis Natalit. vigiliis. A. CICCCXVI.

P. S. En in schedula adjecta, seminum aliquot desideratorum indicem.

BAIERVS LANGIO.

Nisi nimium a superstitione alienus essem, facile adducerer, ut credam, singulari quodam fato subinde impediri literarium


page 94, image: s094

commercium nostrum. Ultimas enim Tuas, ipsis vigiliis Natal. Christi A. CIC IC CCVI. datas, d. VIII. Aprilis anni secuti demum accepi, quo tempore vix cogitandum erat amplius de transmittendis opportune seminibus desideratis. Haec autem (quotquot equidem praesto sunt) nunc offero, magnopere gavisurus, si aliquale ornamentum Florae Tuae inde consequi potuerii, cui certe mea tempestive admonita porro quam lubentissime commodabit. Optimi D. Struvii nostri negotium apud Illustrem Acad. Nat. Curios. Praesidem, jam ante aliquot menses feliciter esse confectum, ipse intelliget ex incluso fasciculo. Caeterum de Altorfinis, quae hactenus crebro contigerunt, mutationibus et fatis sine dubio ad Te, Vir summe Reverende, satis plene perscripserunt affines Tui. Ad me quod attinet meamque familiam, valemus equidem, tametsi non semper adeo belle, ut non alia alii aegrotatione interdum tentemur. Vos rectius valere speramus, aut certe optamus, plurimamque Vos reomnibus salutem dicimus, quam seorsim dilectissimo meo Jacobo Ambrosio nunciatam et suavio signatam velim. Dab. Altorfii III. Id. Febr. A. CIC IC CCXVIII.

LANGIVS BAIERO.

Langium non modo, sed et Lentulum, Vir Excellentissime, nec sine jure Tuo, me nuncupabis. Fatum singulare, quod nostrum subinde sufflaminet commercium literarium, allegare nec ego audeo, quippe a superstitione aeque alienus, atque Tu Temetipsum in amantissimis Tuis d. III. Id. Febr. jam exaratis, et pie et Tuo merito profiteris. Quid causae vero est, excipies, quod Langius mens, ad literas jam mense Februario scriptas, mense Julio demum respondeat? Allegare possem, non sine omni jure, varia ex officio saltem laboribus amplissimo, impedimenta: sed haec causa praeeipua non est, verum coneurius quidam argumentorum variorum, quae literae Jena, Hala, imo Altorffio missae subministrabant, sic comparata, ut nec cum fiducia,


page 95, image: s095

nec sine spe responsionis una epistola absolvendae, subinde responsionem differren, cui cum responsorias Tuo Favori debitas adjunctas vellem, aliquot menses elapsi sunt. Ignosce culpam agnoscenti et causam indicanti. Deprecationem sequantur gratiae, quas Tua benignitate meruisti. Semina, quae caum mensis Majus jam praeteriisset, demum accepimus, ut potui, terrae mandavi, et partem dedi Viro Florae amantissimo, Antistiti Reformatae apud nos Ecclesiae, qui etiam plura, quam ego progerminantia vidit. Sola lavendula fol. multifido, ut et anagallis coerulea et fumaria vesicariae meo in horto jam florent. Amaranthus indicus germiha quidem dedit; sed de floribus pene despero. In horto Antistitis memorati etiam Jacobaea cineraria et Geranium arborescens apparent. Utrique trifolium subterraneum possidemus. Geranium triste, anthora, et reliqua semina pleraque, etiam fraxinella ipsa, nostram spem hoc anno eluserunt. Nos interea sumus in aere Tuo, et Tanti Viri animum propensum omnibus floribus longe anteponimus. Experientissimus noster Struvius cum suis optime valet. Dedit mihi aliquot ante septimanas literas, quas meis jam addo. De reliquo quod Tu, Vir Excellentissime, de valetudine vestra nuncias, idem propemodum est, quod de nostra perscribere licet. Varia est et parum constans, cumprimis mea. Interim vivimus per Dei gratiam, et meliora speramus, saltem toto optamus pectore, ut Venerabilis Familiae Baierianae fata semper ex exvoto fluant, imo omnia vota, etiam propensissima superent. Haec crena parum accurata. Alio die plura, si Deus voluerit. Dab. Primistaviae ipsis Idibus Julii A. CIC IC CCXVIII.

BAIERVS SCHEUCHZERO.

Quem hactenus tacito saltem pectore fovi cultum virtutis et eruditionis juvandique publicum industriae Tuae, illum porro continere nescio, quin tandem erumpat, seque Tibi sistat, literis hisce interpretibus. Neque tamen patitur modestia Tua,


page 96, image: s096

ut exponam prolixius omnes rationes, quibus adducor, ut de facie nunquam notum singulari affectu prosequar. Nimirum sola studiorum similitudo vim habet ad conjungendas amicitias. Similitudinem appello studiorum nostrorum, disparitatem haud ignorans. Tu enim, Vir Clarissime, propter edita sublimis ingenii monimenta varia, et extensa historiae naturalis pomoeria, doctorum per orbem applausum jam meruisti. Ego vero nullis innotui hucusque speciminibus, tametsi a plusculis annis ad eandem sapientiae partem congenita quasi voluptate ferar, neutiquam aemulationis fervore, sed solo rerum jucundissimarum ardore incitatus. Quo quidem in negotio de approbatione Tua eo minus dubito, quo magis arbitror, similem Tibi cum magno olim Gesnero esse animum, qui in eodem, quodcunque tractandum susceperat, argumento versari quam plurimos voluit. Hac spe fretus ego non verebor Tuam implorare operam, quam nunc seorsim desidero in commodando mihi Lithophylacio Britannico Eduardi Luidii, cujus rarissimi libri possessorem Te esse, tum ex inspectione prodromi Lithographiae Tuae Helveticae, tum ex D. D. Lochneri nostri relatione didici. Videram curiosum istud opus, ante octennium circiter in Livonia apud Medicum quendam et Societatis Reg. Angl. socium, sed unde id nunc impetrarem, praeter Te novi neminem, cum et in Anglia mihi emendum frustra per amicos quaesiverim, paucis nempe 120. exemplaribus impressis dudum distractis. Jam vero aegre carerem laudato autore, dum in consignandis agri nostri et viciniae fossilibus, adeoque et lapidibus figuratis occupor, cujus laboris qualecunque specimen, in quo mentionem Tui honorificam passim ex merito facturus sum, [gap: Greek words] brevi comparebit. Age igitur, Vir Excellentissime, et desideratum Luidium conatibus meis velificaturum parumper concede, transmittendo ipsum proxima, quae Tibi commoda satisque tuta videbitur, occasione. Spondeo non solum bona fide citam restitutionem libri sine omni labe, verum etiam interea vadimonium praestabo,


page 097, image: s097

quodcunque ipsemet postulaveris, paratus insuper Tibi vicissim ad nutum inservire, quoad potero. Caeterum adjectas schedas academicas, festinanter, ut mea omnia conceptas, aequi bonique consulas quaeso. Vale, Decus ac delicium literati orbis, hujusque commoda promovere feliciter perge, et quod obsecro, mihi fave. Dab. Altorffii d. XVI. Julii A. CIC IC CCVII.

SCHEUCHZERUS BAIERO.

Tria fere excurrunt annorum lustra, ex quo singulari feror Naturae historiam excolendi desiderio, quod eo usque me tacito quodam impetu trahit, ut quotannis itinera instituam alpina, nunc in hanc nunc illam Helvetiae partem, magno negotiorum meorum domesticorum atque sumptuum dispendio. Biduum est, ex quo a tali excursione in Alpes Rhaeticas suscepta incolumis per Dei gratiam redeo. Reduci autem mihi obviam veniunt gratissimae Tuae d. XVI. Julii Altorffii exaratae, optatae non minus, quam expectatae, quibus reciproco quovis officiorum genere respondere pro viribus studebo. Invitat nos ad mutuum amicumque commercium commune studium, animorum eadem propensio, dulcis Altorffii, et [gap: Greek words], quam per biennium frequens lustravi [gap: Greek words], memoria, eorum, qui in hoc studio decurrunt, paucitas. Lithographiam Tuam Noricam [gap: Greek words] expecto, promittens mihi claram dilucidationem eorum, quae ipse expertus sum, et Tibi schediasma epistolicum de fossilibus agri Altorfini figuratis, si gratam hanc appendiculam fore praenovero. Luidium, quod doleo, commodare non possum, quoniam eo carere ne per biduum quidem mihi licet, partim propter descriptionem mei musei, qua nunc detineor, partim propter historiam fossilium figuratorum generalem, qua subinde distineor. Sed nec poscit, quod fateor, lapidum Altorfinorum curiositas hunc necessario Autorem, quoniam pauca inde propter figurarum paucitatem, nominum singularitatem, et descriptionum brevitatem mutuo petere poteris. Dissertationes Tuas


page 98, image: s098

Academicas nunc magna delectatione perlegam, et asservabo in amicitiae Tuae monimentum. Vale his, et me amare perge. Tiguri d. XVI. Aug. A. CIC IC CCVII.

BAIERVS SCHEUCHZERO.

Opusculum meum de Fossilibus Noricis, haud ita pridem typis mandatum, Te jam accepisse per amicas D. D. Lochneri manus confido, si quidem is mihi narravit, se exemplar, quod dono dederam, ad Te illico misisse, quare ego aliud, quod Tibi destinaveram, ei reddidi, idem sic fore ratus, ac si a memet ipso recepisses libellum. Ejus autem ut nullam desidero mororque laudem, ita nec censuram vereor, abs Te inprimis, in hoc studiorum genere diutius versato. Nemini etiam invidebo, quin potius applaudam cuivis, qui meliora depromet. Seorsim Tuum, quod benevole pollicitus es, schediasma epistolicum, de fossilibus agri Altorfini tanto avidius expecto, quanto magis sum persuasus, me habiturum inde, quod continuationi opellae meae utiliter possit annecti. Luidium tandem ex Anglia obtinui, licet haud modico pretio, et longe tardius quam optaveram. Deprehendi vero hunc Autorem plus commodare lapidum nostrorum historiae quam Tu arbitratus es, et spero posthac commodaturum mihi amplius. Clar. D. Langii Lithographiam Helveticam in lucem mox prodituram, vel jam prodiisse audio, eamque videre gestio, cum ante hoc semestre titulum impressum viderim, egregia multa promittentem. Tu quid nunc moliaris (novi enim nunquam esse otiosum) commoda occasione, quaeso, significa. Vale interim, et favere mihi perge. Altorffii d. XXXI. Martii A. CIC IC CCVIII.

IDEM EIDEM.

Tametsi constitueram ad eruditissimas Tuas non prius respondere, quam easdem juxta cum pleniori ad contenta singula responsione, typis impressas liceret remittere; consilium tamen


page 099, image: s099

istud quodammodo mutare cogor, aut saltem responsi uberioris dilationem ulterius excusare teneor propter bibliopolae, qui sumtus editioni faceret, morositatem. Apud nos enim hominum id genus hodie difficillimum est in excudendis operibus, quae non in vulgus grata esse, et primis statim nundinis prorsus divendi posse confidunt. Quam minime autem talia sint nostra, quae bono publico paramus ingenii monumenta, Tu quidem, Vir Clarissime, haud ignoras. Contra hanc vero seculi iniquitatem in promptu erit solatium, quod praestet paucis sapientibus et cordatis (quorum semper exigua pars mortalium fuit) placere, quam rudioris vulgi amplissimum mereri applausum. Fortasse etiam proxime affulgebit occasio, qua laudatas Tuas literas cum responsoriis meis, et aliis ad [gap: Greek words] Noricae supplementum haud mediocre facientibus, edere queam. Interim pro Piscium Querelis et Vindiciis, elegantissimo certe libello, quo donatum me voluisti, maximas ago gratias, cumque dignum, quod redderem, jam nil ad manus habeam, tenues hasce Dissertationes Academicas ut benevole digneris accipere quaeso. Dn. C. N. Langii descriptionem Lap. Figur. Helvetiae ex singulari liberalitate Illustris D. Schroeckii non ita pridem obti. nui, opus sane splendidum, sed tamen (icones si excipio) infra expectationem meam, ut certe Tuo, Vir Nobilissime, quod de eodem pag. 34. Querel. pisc. tulisti, facile subscripserim. Caeterum ut latori hujus fasciculi, Dn. Wolffg. Nicol. Mullero Norimbergensi, Medic. Lic. Helvetiam vestram perlustraturo, accessus ad museum Tuum pateat, eo confidentius rogo, quo notius est, quanta humanitate bonum quemvis soleas excipere. Non gravaberis etiam spero, per eundem mihi transmittere exemplar Tomi tertii der Schvveitzerischen Natur-Geschichte, ut et descriptionis Reliqu. diluv. agri Neocastrensis; pretium qualecunque posueris, Mullerus persolvet. Vidi nuper apud Excell. D. Thomasium nostrum itinera Tua Alpina nitidissime excusa. O felicem Te, qui Regiam Societatem vividissimi partus


page 100, image: s100

beneficam obstetricem istius invenisti! quam quidem felicitatem Tibi adeo non invideo, ut potius constantem aliisque porro conatibus faventem apprecer. Omnino gratum feceris, si fossilium cujuscunque generis et soli, quorum aliquid impertire mihi possis, catalogum communicaveris, quod ego vicissim de meis certe non contemnendis polliceor, existimans ita, succedente liberali collectorum utrinque nostrorum permutatione, musea nostra commode locupletari posse. Servet Te Deus! Dab. Altorffii V. Cal. Mart. A. CIC IC CCIX.

SCHEUCHZERUS BAIERO.

De favore perenni erga me Tuo mihi, et de incolumitate Tua Tibi ex animo gratulor. Utriusque testes sunt gratissimae Tuae V. Calend. Martii Altorffii datae, cum inclusis dissertationibus Musarum apud vos florentium luculentis documentis, de quibus Tibi et Academiae, meae olim Matri, ex animo gratulor. Testis quoque est Nobiliss. Dn. Doctorandus Mullerus, quem protinus mea excepi mensa et hospitio, ut ostenderem magnas commendatitiarum Baierianarum vires. Asportabit is Tomum III. der Schvveizerischen Natur-Geschichte, cujus pretium, quoniam id poscis, est fl. I. kr. 54. Asportaret quoque Reliquiarum diluvianarum agri Neocastrensis, si prodiisset, est autem manuscriptum in manibus Illustris Societatis Prussicae Regiae, vel Regis ipsius. Hujus loco vero Museo Tuo inferet fasciculum quorumcunque fossilium, quae grata Tibi fore confido. Est Museum meum adeo amplum, nec dum dispositum, ut catalogum communicare non possim, imo nec ipse habeam. Quapropter consultius judico, quod amicis aliis variarum regionum facio, participare quae ab oryctophylacio Tuo, speciatim Norico, videntur remota, nec possessione Tua indigna. Pergratum mihi est, quod epistola mea sit in manibus Tuis, et gratius adhuc erit, si illam dignaberis responso, et prelo. Ita collaborabimus ambo pro Reipublicae bono, nil morantes seculi iniquos mores,


page 101, image: s101

bibliopolarumque insipiditatem, quam ego eludo editione meorum scriptorum ex propriis sumtibus. His nunc vale, et me ama porro. Tiguri d. XXVIII. Martii A. CIC IC CIX.

BAIERVS SCHEUCHZERO.

Nimis equidem diu est, quod responsum Tibi debeo, ut fere nunc pudeat post tam longinquum silentium, tentare pristini Tecum commercii per literas instaurationem. Dabit tamen, spero, veniam insignis Tua humanitas meae negligentiae, quam non patiar ut inposterum unquam sentias, dummodo grata Tibi fore officia mea intellexero. Saepius interea sum recordatus et amorem erga me Tuum et liberalitatem, cujus luculenta specimina tam in eruditis Tuis scriptis, quam fossilibus Helveticis benevole mihi transmissis, subinde intueor. Seorsim vero, quam Oryctographiae meae augendae destinatam scripsisti epistolam etiamnum sancte custodio, cum responsione mea in publicum proponendam, quod fiet, quam primum Parerga Musei mei, pridem suscepta, per multitudinem [gap: Greek words] absolvere licebit; absolvam autem, uti confido, et meis sumptibus edam proxime. Instigavi fratrem meum, ut demonstrationem originis plerorumque figuratorum lapidum a diluvio plenius paulo et accuratius conficeret, cujus tractationis primam partem (altera propediem secutura) nunc mitto, adjectis aliquibus adagiorum medicinalium meorum fragmentis, aliisque dissertationibus. Addidi etiam dendritae Eichstettensis elegantia exemplaria, ut et conchitarum quasdam apud nos rariorum, nec abs Te forsan observatarum omnium species, feorsim vero in lapide fissili expressas minimas stellas marinas, cujusmodi ab ullo Oryctographorum hactenus descriptas non memini. Fusiorem ipsarum historiam dicta Musei mei parerga exhibebunt. Magna per annos novissimos facta est accessio ad meam rerum naturalium collectionem, ut jam demum non verear dicere, me aliquid hominum curiosorum notitia dignum collegisse. Abs Te


page 102, image: s102

autem, Vir Nobilissime, peto, ut echinitae vestratis laticlavii integri unicum exemplar impertire velis, et si quid praeterea possides rariorum vestrae regionis fossilium, quo Tu carere, meum vero oryctophylacium locupletare posse existimaveris. Promitto antidorum quodcunque Tu desiderabis, et ego solvere queam. Servet Te Deus! Dab. Altorffii IX. Calend. Quinctil. A. CIC IC CCXIII.

SCHEVCHZERVS BAIERO.

Pauxillum hoc, quod mihi ex permultis negotiis superest temporis momentum vix permittit paucas hasce, quibus aras Tuas salutare possim, lineolas. Excipe Mappam praesentem multi sudoris et laboris effectum, et persuade Tibi, me esse et fore in communicandis novis subinde literariis aeque ac aliis curiosis promptissimum. In eo nunc sum, ut Lexicon conscribam duplex, Mineralium unum et diluvianarum reliquiarum alterum, utrumque polyglotton, in quo comparebunt, ut ex specimine Cornu Ammonis Tibi constabit, genera, species et synonyma. Maximus, quem umquam suscepi, labor. Lit. A. Lexici fossilium ultra 500. habet nomina. Judica de reliquis. Quid Tu, Vir Optime, cum Celeberrimo Fratre agas, scire desidero. Vale, et me porroama. Tiguri d. XVIII. Decemb. A. CIC IC CCXIII.

BAIERVS SCHEUCHZERO.

Utrum acceperis ultimas meas a Dn. Eglingero Basileense, qui cum anno superiori ad nos diverteret, illasque Tibi tradere promiserat, vel ideo dubitare cogor, quod nulla earum mentio facta sit in nuperis Tuis, quas cum elegantibus tabulis geographicis mihi reddidit D. Lochnerus noster. Pro hoc gratissimo dono magnam Tibi habeo gratiam, istudque novum industriae et eruditionis Tuae specimen inter caetera ingenii Tui monumenta pulcherrima sancte custodio. Desiderat aliquis amicorum meorum duo vel tria exemplaria laudatae mappae geographicae,


page 103, image: s103

et alia quaedam opuscula, quorum titulos ex adjecta schedula cognosces. Gratum itaque feceris, si ea miseris occasione commoda, et indicaveris quantum pecuniae, et cui pro singulis sit solvendum. Addideram prioribus meis literis nonnulla nostratium fossilium et schediasmatum, quae nollem periisse. Tu si non accepisti, quaeso significa, aut exquire ab Eglingero, qui nunc sine dubio deget in patria. Latorem hujus epistolae Dn. Rosinum, quo magis scio, Tibi jam satis esse commendatum, eo minus indigere puto mea commendatione. Meretur profecto Vir honestissimus a bonis omnibus, praesertim a nobis, ob studiorum communitatem, amari quam plurimum. Vale et mihi porro fave. Dab. Altorffii Id. April. A. CIC IC CCXIV.

IDEM EIDEM.

Commodam nactus occasionem ad Te perferendi aliquid, hanc praetermittere nolui, quin percuntarer de valetudinis rerumque Tuarum statu, quem non solum Tibi Tuisque, sed et orbi erudito prosperum semper apprecor. Diu admodum esse puto, quod intermissum sit literarum inter nos commercium, nescio, utrum Tua, an mea potius culpa: si mea, veniam peto negligentiae, correcturus hanc inposterum omni officiorum genere, quodcunque Tu desideraveris, et ego praestare potero. Nunc equidem doleo, quod nihil Tua curiositate dignum offerre queam, praeter paucas dissertationes, et harum plerasque sub alienis nominibus, saepe festinanter conscriptas atque divulgatas, pro quibus ego mallem sane, ut alia, et mihi, et publico fortasse gratiora scripta in Iucem edere licuisset. Utrum a me acceperis integram adagiorum medicinalium centuriam, cum quodammodo dubitem, quaeso significa, et mittam protinus. Quid vero Tu elucubraveris hactenus, non satis compertum habeo, novi autem quam minime otiosus esse soleas. Forsitan tres posteriores Historiae Nat. Helvet. partes produxisti, quas videre magnopere gestio, sicuti antecedentem


page 104, image: s104

sextam partem, Tuae liberalitati debitam, non sine voluptate singulari evolvo, quoties severiora negotia permittunt ad ista jucundiora studia divertere. Perquam autem aegre fero, quod in meo exemplari Oryctographiae Tuae, priores tabulae usque ad fig. 24. deficiant, quas unde acquiram plane non video; nisi Tua subvenerit humanitas, cui etiam confido, fore, ut nanciscar Hydrographiam Helveticam, qua penitus careo. Dilercti Fratris Tui Agrostographiam, nec dum obtinere mihi licuit. Facies itaque gratissimum, si eandem una mittere volueris, indicato pretio, quod statim persolvam ea ratione, quam mihi praescripseris. Vidi aliquando Tuam de vita Conr. Gesneri accuratam commentationem, quam postmodum malo fato periisse vehementer indignatus sum, et ne nunc quidem citra dolorem recordor. Habeo in mea bibliotheca distinctum plane a tribus illis, qui Tiguri prodierunt, libris Epist. Gesneri quartum, ab homine quodam obscuro Wittebergae editum, quem ego nunquam recensitum memini, nec Tu forte unquam vidisti: illius Tibi copiam, ubi jusseris, lubens faciam. Occupatus jam sum in conscribendis Antecessorum et Collegarum meorum, in Medica Professione, vitis. Inter illos quondam floruisse, procul dubio, nosti Philippum Scherbium Episcopo-Cellensem, de cujus natali et parentibus, cum nihil omnino apud nos comperire potuerim, majorem in modum Te rogatum velim, ut per amicos, quorum forte aliquos in ipsomet oppido isto habes, inquirere in eam rem digneris, evolvendo praesertim libros parochiales, quibus initiati Christianorum sacris inscribi solent. Vix autem patitur hoc negotium aliquam longiorem moram, cum propediem biographias istas excudendi faciendi sit initium. Quare sestina investigatione, non tantum me, sed et b. Scherbii manes plurimum obligabis: Natum fuisse illum suspicor circa A. C. 1540. aut 50. Caeterum ego tam hujus, quam alias mihi saepius comprobatae benevolentiae Tuae memorem, et vicissim


page 105, image: s105

ad officia quaevis paratum polliceor animum, perpetuo siquidem futurus. Dab. Altorffii d. XXVII. Febr. A CIC IC CCXXV.

SCHEUCHZERUS BAIERO.

Jucunda est Palaecomes, inprimis quoties a Te refricatur, memoria. Accepi nuperrime, quem misisti fasciculum, oppido, ut omnia Tua gratissimum, pro quo repetundas proxime habebis desideratas. Adagia medicinalia habeo ad pag. 48. inclusive, reliqua supplebis, pro amore erga me Tuo. Post sextam Hist. Nat. Helv. partem nil prodiit, sed quidem sumtuosum volumen Itinerum meorum Alpinorum cum 130. iconibus affabre factis praeterito anno Lugduni Batav. ut et secunda et auctior Herbarii Diluviani editio ejusdem typis. Hydrographiam Helveticam habebis, una cum Fratris Agrostographia et tabulis pro Oryctographia Tibi deficientibus. Biographiae Gesnerianae summo studio a me confectae dum meministi, dolorem mihi renovas justissimum, quia istud volumen [gap: Greek words] periit. Epistolae, quarum mentionem facis, mihi sunt ignotae. Inquisivi Tibi satisfacturus et mihi in Philippi Scherbii vitam apud Doctorem ejusdem familiae, qui Episcopicellae medicam exercet praxin, et filium habet, meae institutioni concreditum. Non autem nodos, quos desideras, solvit responsum. Episcopicellam venit A. 1552. Melchior Scherbius Constantia, jure civitatis et munere Polygrammatei donatus. Pater hujus Philippus Scherbius Senator Constantiensis, mater Elisabetha Huchin. Fuit autem Melchior ille juris peritus. Sed non constat, an Philippus ille vester Philippi praedicti fuerit filius an patruelis: silium fuisse probabile, quia sub Avo viventis adhuc Doctoris Norimberga Episcopicellam venere Scherbii haereditatem quandam petituri. Scripsi Basileam eandem ob causam, sed nullum hactenus tuli responsum. Fac interim valeas, et me porro ama. Tiguri d. III. April. A. CIC IC CCXXV.



page 106, image: s106

IDEM EIDEM.

Advolavit mature tristis de obitu [gap: Greek words] nostri Praesidis, Viri ut de tota Re Literaria, Medica ac Physica meritissimi, ita speciatim de Academia nostra Naturae curiosorum, quae immortale venerabitur Illustris Senis nomen. Id me consolatur, quod habebimus in Te Directore corporis illustris, et late diffusi Praesidem, qui vestigiis optimi Antecessoris insistens Academiam non solum sartam conservaturus sit et tectam, sed et novis accessionibus insigniter auctam. Votum meum ambabus largior manibus, haud dubitans, quin unanime futurum sit omnium Adjunctorum reliquorumque Membrorum desiderium. Det Tibi Deus Praesidi novo non Schroeckianos duntaxat, sed Nestoreos annos, sanitatem animi corporisque imperturbatam! Ornet Te Augustissimus Imperator atque Protector omnibus et honoribus et gratiis, quae nos convincant, gratam esse hanc, quae unanimis erit, electionem! Ovet, grata mihi semper, Palaecome novo hoc sidere collustrata! Et cur non devolveremus in Te honorem, qui Locum Tenentis et Directoris munere tanta hactenus laude fuisti defunctus? Macte igitur animo, Vir Optime, bea nos Tuo Praesidio, novos intenta pro splendore Societatis conatus, obsequentes habebis quosvis Collegas me cumprimis. Tiguri prid. Calend. Febr. A. CIC IC CCXXX.

P. S. Jungo primas pro optima amico Maur. Anton. Capellero preces, qui Med. D. Lucernensis, Membrum Soc. Reg. Angl. et Inclyti Senatus Lucernensis Math. Professor, Vir nunquam otiosus, ut Te promotore is recipiatur im Collegarum numerum. His et me obstringes, et simul rem literariam.

BAIERVS SCHEUCHZERO.

Tarditatem meae responsionis facile excusabit humanitas Tua, si modo Tibi persuasero, quantis negotiis fuerim distractus dum et Directoris Ephemeridum, ipso opere, et Praesidis.


page 107, image: s107

Academiae nostrae munus ac vicem, praeter alios, tam in docenda quam facienda medicina cumulatos labores hactenus simul sustinui. Confido autem, sat cito, si etiam sat bene Tibi nunc me affuturum, agendo primum gratias pro benevolo consensu Tuo in mea electione, hinc et ea offerendo, quae partim antea promisi, partim officii causa debeo. Illorum nomine accipies opuscula quaedam mea, Adagialia scilicet, Historiam Horti nostri, Orationes, Biographias etc.; quibus adjungo peracta meo sub Consulatu Secularia Sacra Univerisitatis nostrae, quod recte sciam quam prolixe ipsi faveas. Altero nomine Tibi habeto Volumen secundum nuper editum novae continuationis Ephemeridum nostrarum, cujus in Appendice invenies otia Tua aestivalia, utinam satis emendate impressa, quoad nempe per invaletudinem tunc meam fieri potuit. Seorsim sisto, cum sciagraphia Musei, supplementa Oryctographiae Noricae, quibus insertam leges suavissimam mihi adhuc uti olim epistolam Tuam. Haec omnia eo, quo traduntur, animo excipias velim, id est bono. Ecce Tibi etiam Programma, flagitante sic necessitate scriptum, ut fata Societatis nostrae nupera cum Collegis tum aliis innotescerent. Inter eos, quot quot hodie superstites sunt in Tua natione, meritorum profecto magnitudine nulli secunda, distribue, quaeso, exemplaria omnibus ac singulis Clariss. illis Vi. ris, officiose meo nomine salutatis. Nobilissimum Capellerum, abs Te commendatum, eo lubentius in Societatem nostram recipio, quo majus haec sibi emolumentum atque decus a tam erudito et honorato iam Viro polliceri potest. Tibi vero, mi Optime Acarnan, haud parum obstricta erit Academia, quod ipsius incremento tantopere studeas, idemque ut porro digneris observare, ac plures nobis conciliare Collegas strenuos ejusdem nomine oro atque obtestor. Illustris Brunneri memoriam, nescio a quonam descriptam, accepi equidem, et proximo Ephemeridum nostrarum Tomo inserendam, sed paulo elegantius exornatam curabo, quod sane tanti Viri praeclarum nomen jure


page 108, image: s108

sibi deposcit. Imaginem ejus aere expressam non dum vidi, quam omnino biographiae adjiciendam puto, proptereaque contueri aveo. Pergratum foret, si Clar. Langii methodum conchyliorum aut ab ipsomet autore, aut aliunde mihi comparare volueris, certa conditione persolvendi pretii. Servet Te Deus, Virorum Optime! Dab. Altorffii d. XXII. Maji A. CIC IC CCXXX.

SCHEVCHZERVS BAIERO.

Largo compensas foenore exiguum officiorum meorum momentum, et dum Baierianae eruditionis specimina bene multa museolo meo infers, repetundas poscis pro publico, quas dabimus lubentes, Cappellerus mecum, qui praeter observationes aderit Langiano figuratorum lapidum opere. Perge Tu interim novo jubare Academiam non unam, quibus praees, collustrare, currentibus sponte addere vel gravissimo Tuo exemplo calcar, languentes excitare, omnes affectu Tuo benevolo fovere. Est utique Illustris Brunneri memoria non brevi sciagraphia, sed volumine integro digna. Sed illam sic voluere haeredes, qualem paravi, ut omnino nollem inconsultis ipsis aliquid addi. Retinebunt etiam, quantum equidem scio, affabre factam imaginem, quod tituli illius statui et conditioni non respondeant. Forsitan et seorsim curabunt Norimbergae imprimi Biographiam. Procurabo interim pro Tua collectione ab haeredibus exemplar iconis, et aliis mittendis adjungam. Summo interim gaudio vidi et legi in ultimo Ephemeridum nostrarum Tomo Epistolam Tuam responsoriam, in qua inveni, quae me confirmant, alia, quae corrigunt. Vive diu, vive bene, et fave porro. Tiguri d. VII. Aug. A. CIC IC CXXX.

IDEM EIDEM.

Systaticae hae sunt pro Nobilissimo Veithio, Consultiss. Senatoris Scaphusiensis Filio, Themidis sacrae, quae in Palaecome vestra colitur, fontes salutaturo, quem commendabis de optima


page 109, image: s109

nota Excellentissimis Tuis Collegis, sed inprimis etiam Tibi ipsi, est enim juvenis constitutio tenera adeo, ut Tuo et consilio et auxilio opus habeat. Alterum quod abs Te peto, est, ut inter schedas Miscellaneis nostris curiosis inserendas inquiras, an non adsit Excell. [gap: Greek words] Dn. de Meyenburg Biographia, quam, si memoria mea non fallat, Schroeckio [gap: Greek words] transmisi? Justum porro est et aequum, ut rationem qualemcunque reddam de statu vel conatuum, vel qualicunque laborum meorum. Sub prelo est, quam singulari cura elaboravi, Descriptio Thermarum Badensium: et sub manibus Historia plantarum in Helvetia sponte nascentium, majoris et laboris et sudoris opus, cui telae pertexendae vires animi corporisque a Deo efflagito. Vale, et me amare perge. Tiguri d. XXI. Sept. A. CIC IC CCXXXI.

VOLKMANNUS BAIERO.

Oryctographia Tua Norica curiosa non sine singulari voluptate visa, avideque perlecta ausus sum, quamquam ex tenuitatis meae conscientia timidus, jam Te officioso hoc literarum mearum ministerio compellare, quas ut serena fronte excipias, mihi condones, submisse rogo. Peractis et absolutis decem voluminibus meis botanicis, in quibus adornandis viginti fere annos horis subcisivis sudavi, nitidis picturis, accuratissimaque delineatione plantarum vivas aemulantium, cum earum nominibus, synonymis, loco natali, et usu medico mechanico, quae singularis liberalitas Pauli Ammanni P. P. quondam Lips. Pauli Hermanni, P. P. Leidens. et Jo. Georg. Volckameri Physici Norimb. officiosa benevolentia, quorum manes adhuc veneror, mirum in modum adauxit. Jam historiam conchyliorum exorsus sum, cumque in primo ejus libro de Conchitis, iisque Iapidibus, qui quandam similitudinem cum conchis marinis habent, acturus sim, Te, ut simili benevolentia fovere digneris, etiam atque etiam rogatum volo, et paucas conchitas ex apparatu Tuo a Te humillime expeto, ut percelebre Nomen


page 110, image: s110

Tuum dictum meum librum aliquando etiam illustret. En specificationem fossilium a me collectorum, ex his, si quae placent, linea subducta notentur, quae, ubi prima sese offeret occasio, mittam promptissime, meum enim erit mutuis officiis haec compensare. Responsoriae cum conchitis, sime illis, ut spero, beaveris, Lipsiam ad mercatores E. et W. qui istas, ut ad manus meas veniant, promovebunt, mittantur. Vale quam felicissime et fave. Dah. Lignitii d. XXIV. Sept. A. CIC IC CCVIII.

BAIERVS VOLCKMANNO.

Gratissimae mihi Tuae literse fueiunt, quod non solum industriam qualemcunque meara, in colligendis ac describendis foslilibus Noricis approbare, sed etiam contrahendae Tecum amicitiae autores esse videam. Huic ego tam propensae voluntati eo lubentius obtempero, quo jucundius mihi semper extitit commercium cum Viris eruditis, et in historia naturali curiosis, qualem et Te esse intelligo. Siquidem annorum fere viginti labores, quos rei herbariae impendisse scribis, id abunde testantur. Erit sine dubio apparatus iste Tuus, decem voluminum botanicorum, egregius, qui facile possit sarcire jacturam vasti illius herbarii picti ex 11000. plantarum coacervati, quod Upsaliae infelici incendio periisse haud ita pridem audivimus. Quanto magis dolendum hoc est, tanto vehementius opto, ut longiorem aetatem feliciter ferant laudabilia Tua opera, eorumque utilitas aliquando etiam evadat publica. Quod simili curiositate conchyliorum, qua vegetabilium, historiam contexere coeperis, pariter applaudo; existimaverim tamen, posse Te istum laborem multo brevius conficere, dummodo placeret Mart. Listeri hujus argumenti elegantissimum opus, accuratis testaceorum plerorumque figuris aeri incisis refertum, coloribus ubique naturalibus illustrare, aut illuminare, ceu vulgo loquuntur. Si quae a Listero praetermissae fuerint conchyliorum imagines, quas scio paucissimas esse, illas demum manu delineatas


page 111, image: s111

adjicere juvaret. Anne vero etiam insectorum Te oblectat historia? haec sane mihi prae caeteris Zoologiae capitibus incultior relicta videtur, et qui de eadem prostant libri non adeo multi, aut particulares nimis, aut perfunctorie conscripti sunt. Me quidems a plusculis jam annis attentum habuerunt observatorem ista animalcula, sive numerum et varietatem, sive elegantiam et subtilitatem structurae considerem, nunquam satis admiranda. Cumque artis pictoriae ignarus plane sim, balsamationis adminiculo perpetua facere nitor observationis meae objecta: siquidem aliquot centurias papilionum, phalaenarum, scarabaeorum, muscarum etc. saltem e nostratibus illa ratione praeparatas et methodice dispositas asservo. Caeterum quod a me desiderasti, lubens exequor, et conchitarum apud nos reperiundorum specimina hic offero, plura forsan inposterum, si grata Tibi fore intellexero, missurus. Interim Tua utens liberalitate fossilium non pauca, quae non dum possideo, subductis lineis notavi, quorum communicatio mihi erit acceptissima, transmittendi vero occasionem proximae Lipsienses nundinae commodam praebebunt. Ego vicissim promptissime impertiar, quicquid inter collectanea mea fossilium divisibile invenero, et hunc in finem singulorum nomina, quam primum licuerit, significabo, ut eligere quae placeant, possis, quemadmodum Dissertationes hactenus a me publicatas, si monueris, libenter sum oblaturus. Vale ac mihi fave. Dab. Altorffii. d. XXII. Novemb. A. CIC IC CCIII.

VOLCKMANNUS BAIERO.

Responsoriae Tuae cum perquam raris conchitis ad me datae rite ad manus meas pervenere, quibus summopere gavisus sum. Quid enim mihi gratius esse posset, quam talis benevolentiae Tuae indicium, pro qua gratias habeo singulares, sedulo operam daturus, ut eundem affectum Tuum, sicubi occasio tulerit, reciproca promptitudine compensem; ea propter Fossilia,


page 112, image: s112

quamvis vilissima, a Te desiderata, lineaque subducta notata jam exhibeo, plura autem inposterum, si Tibi haec grata et accepta fore intellexero, prompte me missurum scias. Jactura vasti illius Herbarii picti Rudbeckiani, quod Upsaliae non ita pridem Vulcano periisse scribis, maximopere est dolenda, quia nec meis decem tomis, in quibus 4000. plantarum icones tantum propositae sunt, nec aliis facile resarcienda. Cripingus, studiosus Medicinae, Francofurti ad Viadrum jam mortuus, volumina quinque botanica Regi Borussiae ante aliquot annos dono dedit, artificiosissimis picturis ornata, accuratissimaeque delineatione aemulantia vivas plantas, variaque insecta, in bibliotheca regia Berolinensi hactenus asservata, sed denominatione, descriptione, et usu medico-chimico mechanico destituta. Jam Ornithologiam contexere coepi, in qua aves omnes tam indigenae, villaticae, terrestres, aquaticae, altivolae, oscines, rapaces, villatiles, nocturnae, quam exoticae ad vivum depictae sunt, quod autem historiam, et in specie metamorphosin insectorum attinet, illam passim Phytologiae meae inserui, cum huic et illae plantae proprium suum insectum adjunxi, quorum nomina, aut iconismos, si placent, lubentissime communicabo. Cum Kirchero enim et Francisco Corvinc Botan. Rom. consentio, nullam esse herbam, in qua non etiam minutissimi vermiculi latent, qui mox in papilionem, mox in aliud volatile insectum degenerant, pro diversitate herbarum diversam speciem, figura et colore, repraesentans. Interim liberalitate, et promissis Tuis fretus catalogum sossilium Noricorum, quae possides et offers, dissertationesque nonnullas hactenus a Te publicatas officiose expetere audeo. Salvus ac sospes quam diutissime vive! Dab. Lignitii d. XXII. Decemb. A. CIC IC CCVIII.

IDEM EIDEM.

Literas mense Decemb. anni praeteriti ad Te dedi, et fossilia, quae a me petiisti, transmisi, silentium autem facit Tuum,


page 113, image: s113

ut dubitem, ea ad Te pervenisse aut metuam, ne forsan morbus, vel alius aliquis casus, aut nimiae occupationes responsum Tuum prohibuerint, et adhuc retardent. Quaeso itaque, ne molestum sit, si tempus et rerum conditio admittunt, paucissimis respondere, mihique simul notificare, an Scheuchzeri tria Itinena Alpina Norimbergae prostent venalia? Lipsiae enim exemplaria jam ante nundinas paschales omnia sunt divendita. Si quid literarum ad me dederis, ut spero, eas perferendas cura Lipsiam ad mercatores S. et W. quo facilius ad me perveniant. Vale, meque porro fove et fave. Dab. Lignitii d. XVIII. Maji A. CIC IC CCIX.

BAIERVS VOLCKMANNO.

Recte quidem mihi redditae sunt binae literae Tuae, quibus tamen ne citius responderem, partim infirma valetudo, partim continuae in academico munere et praxi clinica occupationes, una cum frequentibus itineribus obstiterunt. Ignosce igitur longinquiori silentio, nec dubita, quin futurus inposterum sim gnavior in officio literarum. Valde interim me delectarunt transmissa fossilia, pro quibus dignas referre gratias, aut gratum antidorum offerre paratus quidem sum, nescio autem, an in Catalogo his adjecto nonnulla contineantur, quibus Tibi gratificari possem? Nunc saltem in officiosae voluntatis signum praesentes chartas benevole accipe, et si talium ulterior communicatio arrideat, quaeso significa. Laudo industriam Tuam in depingendis naturae triplicis regni thesauris: certe enim, si ullibi, in hoc rerum genere picturam loquentem fieri posse persuasus sum, saepeque dolui, me artis hujus utilissimae rudem penitus esse. D. Scheuchzeri Itinera Alpina nec ipse habeo, nec Norimbergae venalia reperio: vidi autem et legi commodata mihi ab Amicissimo D. Thomasio nostro, Amico singulari: non displicuerunt ista fateor, tam splendida quam utilia. AEstate praeterita ipsemet sanitatis pariter ac curiositatis causa profectus per Bavariam


page 114, image: s114

in Tyrolensem Comitatum, indeque Salisburgum, plura observavi historiae naturalis-momenta, quae digna judicarem, ut scripto publico curiosis exponerentur, dummodo tempus suppeteret editioni. Caeterum, si quid hactenus rerum fossilium, praeter jam communicatas mecum, obtinuisti, cujus participem reddere me possis ac velis, efficiam, ut grato oblatum intelligas. Desidero inprimis urnarum vestratium elegans specimen unum aut alterum, cineribus et ossibus adhuc refertum. Tu vero, Vir Optime, hanc fortasse nimiam desiderii mei licentiam boni consule, et vale. Dab. Altorffii Id. Decemb. A. CIC IC CCIX.

VOLCKMANNUS BAIERO.

Responsorias Tuas ad meas praeterito anno ad Te exaratas d. I Martii cum Programmatibus et Dissertationibus hactenus a Te publicatis non sine singulari voluptate excepi, et quo magis praeter spem ad me devenere, eo gratiores imo hoc ipso dulciores fuerunt, quod aliquandiu expectatae, pro quibus me magnopere Tibi devinctum esse fateor. Ut autem Tibi grati animi signum denuo exhibeam, una cum hisce urnas et fossilia aliquot, quae a me petiisti, transmitto. Tu si minus rem, voluntatem tamen Tibi obsequendi, benigne consules. Epistolam de urnis in Silesia Lignicensibus et Pilgramsdorffensibus, M. Christ. Stieffius Histor. et Eloquent. Prof. in Gymnasio M. Magdalaeneo Uratislaviensi ad Reverendiss Dn. M. Jo. Joseph. Fiebiger ad S. Matthiae apud Uratislavienses Praelatum scripsit, in qua praestantiorum mearum urnarum apographa videnda. Brevi autem post festum Paschatis Tractatus de Urnis et Fossilibus Masselensibus Leon. David. Hermanni, Parochi hujus loci, ab ipso ob ingentem erga patrias antiquitates adfectum propriis suis sumtibus jam typis mandatus, in lucem prodibit. Ast, quid Tibi videtur de fossili arborescente Masselensi cum aliis huic scatulae incluso? Ego hoc cum Stelechite f. Osteocolla illa convenire arbitror, quam describit Boetius de Boodt in Hist. gemm. et lap. c. 234.


page 115, image: s115

his verbis: Ossiifragi secunda differentia est, qui truncorum forma cum rudimentis ramorum videtur arboris truncus in lapidem ossi similem, et concavum commutatus; hic proprie stelechitis nomen meretur a forma; nascitur in Palatinatu, locis arenosis. Crescit per arenam forma Corallii, interdum brachii crassitie, ac demum erumpit ex terra, friabilis est, tandemque paulatim magis indurescit. Interim Tua utens liberalitate, atque favore, (sed, quaeso, ignosce huic interpellationi) consignatorum Tuorum fossilium, mihique benevole oblatorum non pauca, quae nimirum subductis lineis notavi, vel loco eorum alia, et unum vel alterum specimen cornuum Ammonis humillime expeto, quod munus mihi erit acceptissimum. De Masselensibus curiosis inposterum plura. Haec habui, quae hac vice calamo nimis occupato et fescinante ad Te darem. Bene vale, Patrone maxime Colende, cui me totum dico, dedicoque. Dab. Lignitii d. XII. Martii A. CIC IC CCX.

BAIERVS VOLCKMANNO.

Quod longioribus quam vellem intervallis ad Te mittam literas, partim negotiorum multitudo, partim commodae occasionis infrequentia efficiunt. Jam vero cum per utramque tantisper liceat, praesto lubens quod debeo, et inprimis decentes ago gratias pro acceptissimo novo quorundam fossilium et urnarum dono. Utque vicissim testarer animum gratificandi cupidum, sisto hic mineralia in catalogo remisso subductis lineis abs Te notata, si non omnia, saltem pleraque, una cum aliquibus Corn. Ammon. speciebus. Adjeci quoque specimen dendritae Eystettensis tanto nobilius, quanto rarior alias est coloris nigri et flavi in eodem fragmento miscela, una cum nonnullis schediasmatibus academicis. Epistolam Dn. Stieffii de Urnis in Silesia Lignicensibus etc. nondum videre contigit, perinde ut Dn. David. Hermanni tractatum de Urnis et Fossilibus Masselensibus. Utrumque igitur opus curiosum ut comparare mihi digneris, obnixe peto, promittens certam gratamque soluti pretii solutionem.


page 116, image: s116

Circa fossile Masselense prorsus Tecum consentio, esse nihil aliud, quam osteocollae illam ipsam speciem, a Bootio recensitam, sicuti ante duos circiter annos (ni fallor) ad D. D. Kalt-schmidt jam perscripsi. Et ab illo tempore in pastillos redactum istud fossile pro sigillata osteocolla Silesiaca amicis coepi venditare. Caeterum non despero, quin e Silesia vestra, ut olim ex Africa, porro compariturum sit subinde aliquid novi. Tu interim, Vir Excellentissime, affectum Tuum benevolum mihi constantem serva. Vale. Dab. Altorffii XIII. Calend. Octobr. A. CIC IC CCX.

P. S. Fungitae Masselenses, quales obtinui, plerique (quod bona artificis venia dixerim) sunt efficti e duobus frustulis tophi aut mollioris saxi, ceu gluten inter stilum et capitulum clare conspiciendum prodit.

VOLCKMANNUS BAIERO.

Literae Tuae, Vir Magnifice, quas elapso anno ad me expedivisti, cum Dissertationibus, aliisque schediasmatibus academicis, et variis inclusis fossilibus, bonis avibus ad me pervenere, quae omnia non sine singulari voluptate exosculatus sum, non enim ornamento tantum in Museo meo erunt, sed et monumentum affectus in me Tui, imo monitoris loco, omnia referendae gratiae momenta aucupaturi et occupaturi. Exhibeo itaque ea, qua decet observantia, tandem jam diu a Te desideratum Ossuarium Masselense (nulla enim hactenus hoc transmittendi commoda sese obtulit occasio) cum suo operculo et duabus-urnis, appositis insimul aliquot fossilibus Silesiacis, praeterito autumno in montibus Riphaeis nostris et alibi a me collectis, nullus dubitans, quin et haec serena fronte accepturum, et inde animum Tibi devotissimum perspecturus sis. Epistolam Stieffi de Urnis Lignicens. et Pilgramsdorffensibus recte Tibi exhibitam spero, Tractatum autem de urnis et Fossilibus Masselensibus L. Dav. Hermanni, simulac in publicum prodibit, lubentissime curabo,


page 117, image: s117

et transmittam. Caeterum si quid de fossilibus, in specie Noricis, Bavaricis et Tyrolensibus possides, cujus me participem facere velis ac possis, efficiam, ut non solum omne grato, sed et ad quaevis officia arctiusque adstricto, magisque Tibi obnoxio communicatum esse scias. Fungitarum Masselensium pediculi de facile a capitulis divelluntur, quoniam a materia tophacea molliori non arte, sed natura formati, adeoque plurimi glutine sunt consolidandi. Vale Musarum Altorfinarum Summum Decus et Anima, et hunc ama, qui aeternitatem Nominis Tui serio colit. Dab. Lignitii d. XXVIII. Martii A. CIC IC CCXI.

BAIERVS VOLCKMANNO.

Ignosce, quaeso, et nunc tarditati responsionis, cujus etsi non unam satis justam dare possem causam, malo tamen deprecari veniam. Accepi interim, quae mihi destinaveras, dona gratissima, quibus me Tibi amplius obstrictum gratus profiteor. Non possum autem, quin moestus denunciem, ossuarium istud praegrande, quod perquam avide expectaveram, juxta cum operculo et minoribus urnis (nescio cujus culpa) adeo misere omnia confracta ad me pervenisse, ut ne fragmenta quidem singulorum potuerim discernere. In Tua nihilominus acquiesco optima voluntate, contra quam penitus evenisse ruinam istam certo scio, neque tamen novam donationem in eorum, quae periere locum, expetere audeo, sed ut vicissim declarem quodammodo studium Tibi gratificandi, fossilia quaedam, praesertim Salisburgensia et Tyrolensia, qualia desiderasti, nunc offero, schediasmatibus nonnullis academicis comitata, Tibique, uti spero, minime displicitura. Dn. Hermanni tractatum de fossilibus Masselensibus jam tandem editum esse non dubito, et juvante humanitate Tua me propediem visurum confido. Gratum porro feceris, si quae forsan subinde comparent apud Te nova fossilium specimina, eorundem me quoque participem reddere perrexeris. Peto autem inprimis, ut marmora Silesiae, aut vicinarum


page 118, image: s118

regionum, quotquot diversae species haberi possunt, quadratas tabulas sesquiunciam circiter latas, parumque crassas, et altero latere politas procurare mihi velis. Impensas qualescunque feceris lubens gratusque persolvam, nullamque occasionem praetermittam, sicubi Tuae vicissim curiositati inservire valuero. Servet Te Deus, Vir Nobilissime, et amicitia Tua me complecti nunquam desine. Dab. Altorffii VIII. Calend. Octob. A. CIC IC CCXI.

BAIERVS RUYSCHIO.

Tametsi a multo jam tempore quaesiverim occasionem Tibi innotescendi, Tuamque promerendi benevolentiam, nescio tamen quo fato evenerit, ut desiderio illius satisfacere hactenus non potuerim. Hoc equidem me potissimum absterruisse fateor, quod dubitaverim, numquid notitia Tua et insigni curiositate dignum praestare valerent tenues Musae meae? Et profecto neque nunc auderem in conspectum Tuum me dare per praesentes literas, nisi charissimus meique amantissimus D. Christianus Wedelius autor esset, ut omni metu et dubio seposito, Tibi, Vir Celeberrime, offerrem libere operam meam in transmittendis rarioribus fossilibus, praesertim nostrae regionis, praesertim lapidibus figuratis gratam Tibi forte futuram. Hancigitur spondeo paratam, siquidem dignaberis monere, quaenam ex designatis in Oryctographia mea (quam ad manus Tuas pervenisse non dubito) speciminibus desideraveris: Quorumcunque enim non unicum saltem exemplar possideo, possessorem Te lubens efficiam, et plurium insuper, quae post editionem libelli reperta describere nondum licuit, de quibus et reliquo rerum naturalium apparatu meo alia forsan occasione referam amplius, mittamque simul, quam primum de voluntate Tua certior factus ero, schediasmata quaedam academica, e. g. de Visco, Poculis medicatis, Turundis etc. materiam medicam quodammodo illustrantia. Interim a Te, Vir Illustris, expeto, ut studiis


page 119, image: s119

meis favere, et approbatione Tua calcar addere velis, quin et (nisi nimium est, quod posco) Museum meum locupletare communicatis mecum benevole rarioribus marinis aut exoticis aliis, quorum copiam florentissima commercia, et per omnem terrarum orbem frequentatae navigationes Belgio vestro suppeditare novi. Servet Te Deus, Vir Summe, in ornamentum rei literariae et cumprimis medicae! Dab. Altorffii Noric. XVII. Calend. Febr. A. CIC IC CCX.

RUYSCHIUS BAIERO.

Quod citius responsum haud dederim, in caussa fuere occupationes multifariae. Cum autem praesens occasio sese offerret, diutius illud differre nolui nec potui. En Thesaurum animalium primum unum ex minimis, quem peculiari modo concinnavi, cujus rationem in praefatione legere poteris; Si quid autem in eo reperias, quod ad genium Tuum factum non est, ut hoc mihi communicare velis, peto. Cum autem amans sis, uti de scriptis et literis percipio, et quidem diversarum rerum naturalium, Dn. Professor Heisterus Tibi traditurus est scatulam variis rebus refertam. Si non omnia, saltem nonnulla Excellentiae Tuae arridebunt, praesertim echinus marinus Indicus integer cum suis spinis. Interim a Te expecto fossilia, lapides figuratos etc. Hisce finem facere cogor me Tibi commendans. Amstelodami d. X. Septembris A. CIC IC CCX.

P. S. Perquam difficile est acquirere conchylia purificata, ita, ut cogar ipsemet illud peragere, et mihi vix datur tempus hoc praestandi. Haec maxima de parte sunt purificata. Si artificium hoc Tibi sit notum, plura posstum transmittere. Si autem potius habueris alia naturalia, mihi hoc significabis.

BAIERVS RUYSCHIO.

Sat cito et sat bene mihi redditae sunt humanissiae literae Tuae, juxta cum dono gratissimo tam exoticorum conchyliorum,


page 120, image: s120

quam Thesauri animalium primi, cujus elegantiam perinde ut aliarum lucubrationum Tuarum nitorem ex merito admiror. Sicut autem tantis muneribus obstrictum Tibi me magnopere reddidisti, ita vereor, ut gratificari vicissim queam, nisi forte pauca fossilia, ipsa tamen selectiora nunc mitto, habere aliquo in pretio volueris. Haec si grata fuisse intellexero, plura non spernenda inposterum sequentur. Offero interim nonnullas Dissertationes academicas, quae materiam medicam praesertim concernunt: alia enim themata parum Te aestimare, persuasum habeo. Quandoquidem vero liberalitatem Tuam amplius patere mihi scribis, abeadem expeto aliorum adhuc conchyliorum specimina, inprimis nautili minoris, conchae anatiferae, histricis marinae etc. Plantas item corallinas Indicas, et alia Lithophyta. Sed nimis forsan audax sum in provocanda liberalitate Tua, cui tamen pro virili parte respondere conabor. Aruficium purgandi conchylia, si quod peculiare calles, id, quaeso, mecum communica. Optarem, ut conspectui Tuo sistere possem insecta, quae in nostris regionibus collecta et condita asservo; certus enim sum inter aliquot eorum centurias unam alteramve dari speciem, quam Tu nondum habeas. Caeterum, si forte propter occupationes nimias desideratum tantopere commercium literarum frequentare mecum minus commode licuerit, rogatum Te velim, ut Clarissimo Filio Tuo id negotii committere, ipsique interea me commendare digneris. Vale, Vir Excellentissime, mihique porro fave! Dab. Altorffii Nor. VI. Non. Maji A. CIC IC CCXI.

WOODWARDUS BAIERO.

Aquo primum nuperum Tuum, Vir Eruditissime, de Fossilibus Noricis librum perlegi, subiit mihi statim in animum, commercium una Tecum literarium ineundi desiderium, cum id primum ferebat occasio. Hanc jam sane commodissimam perhumaniter obtulit D. Heister, Vir ingeniosissimus, Germaniam


page 121, image: s121

vestram denuo rediturus. Hujus ope Tibi submitto Fossilia Anglica nonnulla, qualia sane per negotia hoc tempore valde prementia licuerit. Horum autem in altera parte contextum vides catalogum. Si haec Tibi non esse ingrata audiero, fortunam meam summopere laudabo. Vale Vir Illustris! Scribebam ex Museo meo in Collegio Greshamensi Londini d. XII. Julii A. CIC IC CCX.

BAIERVS WOODWARDO.

Nunquam mihi fructuosiorem Oryctographiam meam expertus sum, quam cum illius lectione Tuum, Vir Inclute, favorem erga me suscitatum intellexi. Hunc ut aliqua ratione mereri possem, diu equidem optaveram, sed jam tanto lubentius amplector, quando certiora ejus indicia transmissis literis humanissimis, et fossilibus Anglicis rarioribus, ultro exhibuisti. Ego vero quomodo tam benevolo affectui Tuo, ut par est, respondere queam, non video, conabor tamen inposterum pro viribus. Interim quae nunc offero devincti animi testandi caussa, nostrae et vicinae regionis fossilia, si non omni, saltem aliqua ex parte accepta Tibi futura confido, insimulque spondeo, me plura missirum mineralia et metallica Germaniae nostrae, si quae in amplissimo talium rerum apparatu Tuo desiderari adhuc cognovero. Facies autem Tu vicissim, Vir Excellentissime, ut liberalitatem Tuam ex benigna communicatione rerum Angliae naturalium curiosarum porro sentiam. Quin ut amorem Tuum constanter mihi servare, et aliorum concivium Tuorum, praesertim Eruditissimi Viri Joannis Sloane in amicitiam me insinuare digneris, etiam atque etiam rogo. Aliam insuper addo petitionem, ut Medicorum et Philosophorum vestratium icones, quae haberi possunt, aere expressas comparare mihi velis, pro quibus omne pretium, qualecunque indicaveris, gratus persolvam. Meditor nunc enarrationem quarundam observationum curiosarum, quas in itinere Bavarico Tyrolensi ante biennium


page 122, image: s122

habui. Deinde vero Parerga Musei mei edam, si Deus vitam, valetudinem et otium concesserit; fui enim hactenus, praecipue in regenda Academia nostra occupatissimus. Caeterum pauca, quae hac vice mitto, fossilia involvere placuit nonnullis dissertationibus, quas ut serena fronte accipias, obsecro. Servet Te Deus Vir Humanissime! Dabam ex Academia Altorfina prope Norimbergam V. Id. Aprilis A. CIC IC CCXI.

BAIERUS RIVINO.

Nominis Tui splendor et in re herbaria insignis autoritas me dudum ad venerationem sui excitavit, subinde tamen eandem declarandi defuit occasio, quae nunc demum oblata mihi videtur, quando ab amicis certior factus sum, Te in adornando novo horto academico occupatum, libenter admittere aliquod cum aliis botanicae studiosis commercium. Tametsi autem ea sit Florae nostrae tenuitas, ut de ipsa multum polliceri Tibi nequeam, offerre tamen volui eorum seminum, quae anno praeterito collegimus indicem hoc fine typis impressum, ut futuris forte annis notato ad marginem qualicunque augmento locupletari possit, nec toties describi integer debeat, interim vero constet tam quae aliis mittere possimus, quam ab ipsis expectemus omnia, scilicet in catalogo non recensita, exceptis plane vulgaribus. Quodsi igitur inveneris Tibi fortasse gratum futurum, id quidem admonitus prompte impertiam, perinde ut fossilia quaedam Norica, singulari libello ante aliquot annos a me commemorata, si talibus rebus Te oblectari significaveris. Facies autem Tu, Vir Excellentissime, ut vicissim hortus noster mecum sentiat liberalitatem Tuam. Vale, mihique favo. Dab. Altorffii IX. Calend. Martii A. CIC IC CCXV.

RIVINUS BAIERO.

Humanissimae Tuae, quas ad me dedisti, literae certe mihi gratissimae fuerunt, quod in animum revocarent memoriam


page 123, image: s123

Mauritii Hoffmanni Vestri tum temporis Botanicorum Senioris ac Principis, amici prae ceteris aestimatissimi: partim quod denuo mihi occasio detur ex horto vestro impetrandi semina vel plantas, aut etiam fossilia, verbo: Tecum instituendi literarum commercium. Memini me quondam helleborum trifoliatum inter alia curiosioriora impetrasse a b. Hoffmanno, sed periit. Est enim, uti nosti, ea vegetabilium prae ceteris infelix conditio, quod variis exposita injuriis facile intereant. Neque is mihi videtur dives, qui hortum alit amplissimum aut semina colligit copiosa, sed qui amicos habet plures, a quibus et nova impetrare et deperdita recuperare potest. Quandoquidem igitur mihi libertatem dedisti, tum e catalogo Tuo notandi, quae desiderem, tum reddendi, quae ad manus fuerunt, alio tempore plura, si praesertim tempestas hujus anni favebit. Ex Tuo etiam catalogo quaedam notavi, quae, quam primum fieri poterit, ut mittas, rogo, ne serendi tempus praetereat. De fossilibus jam nihil dicam. Scias enim, me omnem historiam naturalem impense amare, adeoque colligere, quicquid obviam venerit. In sinu ergo gaudeo, me reperisse in Te amicum non inutilem. Faciam proinde hoc quoque inposterum, ut sentias, nec me indignum fore amore Tuo. Bene vale. Dab. Lipsiae d. IX. Martii CIC IC CCXV.

BAIERVS RIVINO.

Tribus saltem quasi verbis Tibi significo, quod recte acceperim responsum Tuum humanissimum et semina horto nostro destinata, quorum licet aliqua vulgatioribus annumerata et eapropter in catalogo non relata jam habeamus, aliquorum et iam plantas inter perennes servemus in hybernaculo, grata tamen sunt omnia, utpote abs Te profecta et favoris Tui luculenta indicia. Ego vero vicissim lubenter hic mitto, quae desiderasti ex nostratibus omnia, paratus porro facere quicquid jusseris et ego potero. Memini, me aliquando audivisse, quod terrarum


page 124, image: s124

sigillatarum historiam contexere susceperis; tametsi vero non dubitem, quin plurimas illarum jam collegeris, fortasse tamen inter eas plusquam centum varietates, quibus instructum est Museum meum, erunt nonnullae Tibi non dum visae, quas Tecum prompte communicabo, ubi Tuum prius videro catalogum et observavero, quae desint. Beati Wurffbainii de eadem materia affectum opus manuscriptum, una cum quibusdam collectaneis et iconibus pictis venale habent haeredes, pretium sex imperialium poscentes. Sunt circiter duodecim plagulae non computatis excerptis, iconibus aliisque schedis, sed vix ultra generalem partem perducta est tractatio. Haec raptim scribo, nec plura nunc possum occupatissimus. Quod reliquum est, valere Te jubeo, Tuoque amori me commendo. Dab. Altorffii IV. Calend. Apr. A. CIC IC CCXV.

BOECLERUS BAIERO.

Celeberrimi Nominis Tui fama tractus praesentes ad Te literas, incognitus licet, Tibi exarare sustineo. Quum summo cum Viris eruditis commercium literarum nectendi desiderio tenear eum videlicet in finem, ut qualescunque meos in rerum naturalium scientia et arte medica acquisitos profectus ex doctissimis sermonibus literisque excolere ulterius queam, a Te facile temeritati meae condonatum iri confido, idque eo magis, quod de humanitate Tua per Dn. Widmannum, meum commensalem, certissimus fueram redditus. Quodsi proverbia ista, ex opere cognoscitur artifex, et opus laudat artificem considero, nullibi maiori jure, quam in Widmanno vestro locum invenire experior. Quem enim Tu cum Excellentissimis Collegis Tuis in Parnasso Altorfino Hygieiae alumnum formasti, is satis sufficienter testatur, et e re ipsa comprobat, quantis sub Viris in castris medicis militaverit. Non miraberis ergo, si cupidine amicitiam Tuam demerendi, et abs Te discendi quoque ardeam. Concede, quaeso, Vir Amplissime, facultatem saepius Te per literas


page 125, image: s125

salutandi, Tibi de rebus physicis et medicis quaestiones, circa quas animus dubius haeret, interdum proponendi. Beneficium non ingratum collocabis, quippe eo semper allaborabo, ut favore atque amicitia Tua haud indignus reperiar. Liceat cum pace Tua, prima hac vice, cum Te curiosissimum sagacissimumque rerum naturalium sciam indagatorem, quaerere, quidnam sentias de lapide Bezoar fossili? Sunt, qui illum quam maxime in Sicilia reperiri, et virtutes haud contemnendas possidere asserunt. Ego dum ante septem, et quod excurrit, an. nos in Academia Monspeliensi versabar in consortio Illustrissimi Comitis de Marsigli, similem quoque lapidem Bezoar inveni, qui plus minus albicans nunc pisa adaequans, nunc minor etiam, nunc etiam major lamellatim et lapidis Bezoar adinstar concrevit. De virtutibus aliud hactenus judicium perhibere non potui, quam quod de lapide Bezoar ex animalibus deprompto fero, quod videlicet tanti non sit faciendus hic lapis, cum terrestre corpus alium effectum, quam absorbendi, acidum invertendi et praecipitandi edere vix queat. Quod si jam me dignum, cui respondeas, judices, qualem Tu de hoc Bezoar fossili foveas sententiam aperire haud gravare. Me non solummodo hoc ipso Tibi in omne tempus reddes devinctissimum, sed et ad quaevis officia reciproce praestanda paratissimum, qui Deum T. O. M. rogito, Te, Vir Excellentissime, in Nestoreos usque annos salvum sospitemque conservet, quo orbis literarius, Helicon Altorfinus, familia splendidissima de tanto lumine atque ornamento quam diutissime sibi gratulari queant. Vive, vale et Te omni honoris et observantiae cultu veneranti fave. Dab. Argentorati d. XXVIII. Februarii A. CIC IC CCXIII.

BAIERVS BOECLERO.

Quo saepius dolere soleo, desiisse propemodum veterem illam optimam consuetudinem agendi per literas de rebus variis ad illustrandam artem medicam spectantibus, eo magis laetor,


page 126, image: s126

abs Te, Vir Praenobilissime, oblatam mihi facultatem instituendi tam utile commercium, praesertim cum ea in urbe vivas, quae sapientiae et laudabilis doctrinae domicilium jam pridem extitit. Ego sane D. Widmanni, [gap: Greek words] nostri fidem novo hoc specimine comprobatam sentio, quod Tuae amicitiae tam industrium mihi se pararium praebuerit, quemadmodum et Tuam et complurium Excellentissimorum Collegarum erga se benevolentiam singularem ipse vix satis laudare potest, hanc vero, quin modestia et humanitate sua conservaturus sit, non dubito. Ut interim ad problema Tuum de lapide Bezoar minerali nonnihil respondeam, ipsum quidem hunc lapidem e Sicilia allatum si bene recordor, vidi aliquando apud amicum Medicum Lubecae, virtutis autem ejus periculum facere nondum mihi licuit, cum nec minimam particulam pro hoc fine hactenus impetrare potuerim. Commemorat Serapio Bezoar, cujus minera sit in terris Syriae et Indiae orientalis, verum descriptionem non addit, sicut etiam apud alios recentiores, quos Caspar Bauhinus in tractatu de lapide Bezoar allegavit, nonnisi obscura lapidis illius mineralis fit mentio. Primus et quasi unicus, quod sciam, qui ejus historiam accuratius tradidit est Paulus Boccone in Observ. Natur. Idiomate Gallico editis. Ad me quod attinet, suspicor ego figuram globosam et compagem crustosam dedisse hominibus occasionem, ut non solum nomen Bezoar imponerent isti lapidi minerali, sed et easdem vires, quas animali, adscriberent. De hoc equidem diffiteri nequeo, diu me non aliam tenuisse sententiam, quam etiamnum tenere video, nimirum non tanti esse faciendum, quanti vulgo solet fieri, nec posse aliquid inde expectari praeter absorbendi effectum. Ast cum saepius animadvertissem ultra aliorum absorbentium [gap: Greek words], lapidem bezoar genuinum, inprimis orientalem, singulare quid praestare in febribus malignis, ad sudores cum [gap: Greek words] producendos, dummodo non nimis exigua dosi, sed ad grana viij. X. XII. exhibeatur, coepi paulo melius de ipso sentire, et simul


page 127, image: s127

ad sal volatile oleosum specificum, quod tam sapor et odor, quam chimica analysis produnt, attendere. Ex adverso autem mineralem Bezoar, siquidem albus fuerit, qualem Tu, Vir Amplissime, in Galliis deprehensum narras, tophaceae prorsus naturae esse judico, cujusmodi etiam est [gap: Greek words] prope Thermas Carolinas in Boemia et alibi reperiundus. Qui vero flavum refert colorem, proxime ad Aetitem aut Geodem accedere mihi videtur, et praeter vim absorbendi ob martiale principium, insuper adstringere, quemadmodum in nostra quoque vicinia crustosos ejusmodi terreo-martiales habemus lapides, de quibus aequalem Bezoar mineralis effectum ausim promittere, nisi quod excipiam huic a Boccone et aliis attributam virtutem anthelminticam, in nostratibus minime exploratam. Caeterum Te, Vir Excellentissime, vellem magis occupatum esse in evolvenda patriae Tuae, quam aliarum regionum naturali historia. Profecto enim de Alsatiae fossilibus, plantis, animalibus, antiquitatibus quod scriptum extet, ego quidem nihil novi, praeter unicum Helisei Roeslini opusculum ante CXX. annos jam editum, illudque ipsum non adeo magni momenti, cum tamen certum sit, in monte Vogeso et aliis Alsatiae tractibus complura naturae admiranda opera inveniri posse. Agedum igitur, et suscipe hanc de patria bene merendi provinciam, ab aliis hactenus neglectam, Tuae autem Professioni egregie convenientem. Tuoque nomini gloriosam futuram. Ego, qui consilium Tibi dedi, auxilium, si quod praestare valuero, nunquam denegabo. Liceat mihi interea Tuam ad istud negotium propensionem, et erga me benevolentiam tentare rogando, ut consignatas in schedula adjecta mineralium Alsaticarum species conquirere, et locupletando Physiotameio nostro concedere digneris. Si quid est, quo vicissim Tuae curiositati servire queam, sive inter illas res, quas Oryctographia mea recenset, sive aliunde collectas, id fuerit, admonitus libentissime impertiar. Vale, et me ama. Dab. Altorffii XI. Calend. Maji A. CIC IC CCXIII.



page 128, image: s128

BOECLERUS BAIERO.

Non dubito, quin haud adeo benignam de me conceperis opinionem, quod ipse commercium literarium tam studiose ab Amplitudine Tua a me expetitum tantopere neglexerim. Verum illo tempore, quo me literis dignatus fuisti responsoriis, et quaedam ex Alsaticis terris mineralia desiderasti, surens in nostra vicinisque provinciis Bellona obstitit, quo minus Te voti Tui compotem reddere potuerim. Compositis hinc rebus, restitutaque pace plus una vice meae erga Te observantiae memor manum calamo admovi, sed semper aliis negotiis distractus ab incepto desistere coactus fui. Nunc autem, cum optima per Experientissimos Dnn. Doctores Rost et Haempel, Parnassi Vestri quondam alumnos, Tibi literas transmittendi sese exhibeat occasio, non potui non compellare Amplitudinem Tuam, veniam nimis protracti silentii mei gratiose concedas, enixe rogitans, simulque spondens, me futurum inposterum diligentiorem virtutum Tuarum cultorem. Caeterum ex iis, quae petiisti, Tibi proxime instantibus nundinis per mercatores norimbergenses transmittam mineram argentiferam, arenam auriferam ex Rheno, saxum conchyliferum et adamantes rhenanos, seu silices adamantinos in Rheno reperiundos; reliquorum quoque, quam primum eadem nactus fuero, Te participem redditurus. Vale, Vir Celeberrime, et favore Tuo me complecti semper adhuc non gravare. Dab. Argentorati d. XI. Novembris A. CIC IC CCXV.

IDEM EIDEM.

Mitto rursus Tibi semina, quae hortus noster hocce protulit anno, plura misissem, nisi famulus hortulani, nescio an incuria an infortunio, in terram prostratus plus quam trecenta semina, quae manibus portaverat, projecisset, ita, ut singula ex tanta farragine iterum seligere impossibile fuerit. Expecto a Dn. Jussieu, Botanico Parisiensi, nova semina. Quod si quaedam


page 129, image: s129

Te digna reperero, quam primum illorum Te quoque reddam participem. Caeterum jungo hic programma, quod sub finem Rectoratus mei tertii exaravi, in quo Dn. Beringero, Archiatro Herbipolensi, novum genus lapidum figuratorum ante aliquod tempus propalanti quaedam pensitanda offero. Nescio, an Tibi, Vir Excellentissime, ejus hac de re conscripta dissertatio innotuerit? Tu, qui hoc in certamine optimus judex existis, facile totam rem deteges, et quicquid latet, orbi erudito adaperies. Caeterum patere, Vir Excellentissime, ut quoque a Te semina quaedam efflagitem, eaque mihi transmittas ocyssime, decentibus efflagitem formulis. Placeat Tibi ea, quae largiri animus est, D. D. Widmanno tradere, qui curam geret, ut petiti mei fiam compos. Vale, Vir Amplissime, et divina favente gratia omni felicitatis genere in seros annos fruere. Argentor. d. XX. Novemb. A. CIC IC CCXXVI.

BAIERVS BOECLERO.

Ignosce, quaeso, meis occupationibus sane multis ac gravibus, quod nunc iterum sero nimis compaream, et gratias Tibi pro seminibus communicatis redditurus, et vicissim nonnulla oblaturus, quae quidem tubo chartaceo inclusa ejusmodi saltem esse deprehendes, quorum abs Te nihil accepi; quamvis aliquibus fortasse non careat hortus vester, cujus incrementum ut provehere inposterum meliori ratione queam, vehementer opto. Quid anno praeterito in honorem nostratis Florae peregerim, ex adjectis schedis intelliges, quibus effigiem meam aere expressam ideo junctam volui, ut habeas absentis licet amici frequentiorem, illius intuitu recordationem. Hac occasione repeto pace Tua, Vir Optime, obtestationem istam, ut Clar. Virorum imagines, cujusmodi apud Vos subinde multas excudi non dubito, ad locupletandum ejus generis apparatum meum conquirere digneris, pro quibus omne justum, quale indicaveris, pretium gratus persolvam. Quae in Tuo erudito programmate ad illustrandam


page 130, image: s130

lapidum figuratorum Herbipolensium originem commentatus es, nescio an satisfactura sint D. Beringero, qui circa materiam hanc a malevolis quibusdam aemulis exagitatus, fortasse optaret, ut eandem nunquam in publicum proposuisset. Compertum sine dubio habes, Vir Excellentissime, figuras illorum lapidum non insculptas, sed exsculptas esse dimidia figurae extantia, quod artificium Galli vestri nuncupant bas relief. Neutiquam a natura, sed arte et crassa valde Minerva sic effictos esse lapides illos manifestum puto, aetatem vero et occasionem, et finem opificii tam prolixi et prosecto pagani nemo facile hariolabitur. Ad AEgyptiorum veterum hieroglyphica videntur pleraque accederer: ipsum autem opus minime continuum fuisse, sed e minoribus fragmentis saxi mollioris (quale vulgo Stech-Stein vocant) compaginatum, satis apparet. Ego nunc de ista tabula manum! quae nihil adscribit amplius praeter plurimam Tibi salutem ex voto illius, qui est et erit perpetuo Praenobilissimi Celeberrimique Nominis Tui cultor paratissimus. Dab. Altorffii Nor. d. VI. Martii A. CIC IC CCXXVII.

LIEBKNECHTUS BAIERO.

In praesenti vix dici potest, qua cupiditate titulum Oryctographiae Noricae excepi, prius nempe in catalogo publico, quam librorum. tabernis extantem, qua animi promptitudine eruditum ipsum tractatum perlegi, posteaquam accepi, illumque avide relegere coepi, vel ideo, quod non multi sint inter Germanos praesertim, qui tantum curae ac pervicacis laboris huic impenderunt naturalium rerum parti, imo nullus fere, qui aeque distinctam lapidum seriem dedit. Ut ut vero operi huic multum et laboris et molestiae insit: habet tamen perinde ut arborum et herbarum scrutinium, unde hominibus prodesse queat. Quid? quod ab ipso Creatore summo lapides habent duritiem, qua fit, ut mortales omnibus duriores lapidibus immota illa creationis primae et diluvii [gap: Greek words] citius ex animo, quam quarumlibet herbarum ex naribus amittentes fragrantiam, si solos


page 131, image: s131

intuentur lapides eorumque miras species, nescio quid ex iis altum sentiant, ut saepius, quid ante infortunii expertae sint creaturae, praealto reminiscantur affectu. Tale quid mihi superiori anno contigit in trunco arboris non procul a nostra Musarum sede ad notabilem vixque aliam, quam de maxima inundatione testantem profunditatem reperto, qui plus quam Ovidiana morphosi ferri monstrabat mineram tam divitem, ut pondus trunci unius centenarii semissem referret purioris ferri. Misi, ni fallor, nuperius frustulum quoddam insimul cum hysterico itidem in hisce oris reperto lapide, doleo tamen, quod parum de illo trunco mecum, eum modo in finem reservatum, habeam, ut propediem forsan ulteriorem descriptionem publico dare queam, ubi prius de Tuo, Vir Optime, judicio certior ero. Quod hystericos concernit, etiamnum raro inveniuntur dictis in locis, habeo tamen amicum ibidem commorantem, qui insuper narravit, ejusmodi lapides latere in capsulis quasi, illorumque conditionem excrepitu, quem per motum experiri solerent curiosiores, cognosci. Si unquam, sane heic solicitus ero, ut talem Tibi data occasione transmittam capsulam ut ut praegrandem, nec non alia, quae modocunque collecta habeo, sunt autem perpauca, vel aliunde possideo, quantum quidem per negotia alia licuerit, sedulo colligam. Interea mitto quaedam, at vero exigua, nec eum in finem, ac si quae magis curiosa in Tuo, Vir Excellentissime, museo existunt, impudentius aut ullo sub molesto modo flagitasse videar, sed tantum ut ea, quae in honorem Summi Numinis et proximi oblectamentum, non spernendo Eruditorum applausu aggressus es, mihi saltem atque aliis, ex transmissione unius alteriusve notabilioris descriptorum lapidum speciei, ansam praebeant, vel quod magis est, addant stimulum, ut in multa adhuc hinc inde latentia ulterius inquirere, et liberiori quidem mente, ac manu liceat. Ne autem pluribus ita gravis sim, Deo T. O. M. Te, Vir Excellentissime, cum tota splendida Bajeriana familia commendo, mihique, quem absens


page 132, image: s132

amare coepisti, Tua ut perpetua benevolentia uti permittas, est, quod officiosissime rogo. Dab. Giessae d. XIII. Oct. A. CIC IC CCXII.

BAIERVS LIEBKNECHTO.

Nescio equidem cujus culpa, aut quo fato evenerit, ut humanissimas Tuas sexto demum mense, post quam scriptae sunt, acceperim. Neque tamen ista licet valde longa mora efficere potuit, ut minor mihi nasceretur voluptas ex illis ipsis Tuis literis (utpote singularis erga me benevolentiae plenissimis) quam multo recentiores obtinuissem. Ego vero cum vix intelligam, qua ratione mereri possim et laudes, quas mihi tribuis, et amorem, quo me complecteris, operam dabo, ut, si non ipse opere, prompta tamen voluntate expectationem Tuam quodammodo sustineam. Caeterum uti pergrata mihi sunt, quae obtulisti Hassiae vestrae fossilia, ita seorsim magno teneor desiderio videndi Hysteralithum in matrice sua. In hoc lapide puto me jam invenisse non quod pueri in faba, et exploratum habere genus figuratorum lapidum, ad quod ille pertinet, cui quidem conjecturae meae confirmandae non parum inserviet Tua, Vir Excellentissime, liberalitas, si nempe unum alterumque dicti lapidis exemplar, praesertim in sua Capsula adhuc integrum, primum comparaveris, ut e diversorum speciminum collatione naturalis character totius speciei tanto rectius appareat. Tibi interim pauca huic epistolio adjuncta nostrae regionis fossilia documento sint grati animi mei, quem uberius declarare nitar, ubicunque data fuerit occasio. Obtestor autem humanitatem Tuam, ut non desistas, quemadmodum in describenda ferri minera, quae lignum olim fuit, laudabiliter coepisti, porro illustrare abstrusa naturae opera, quod et ipse pergam facere, quantum quidem graviora negotia gemini muneris permittent. Jam inde aliquot annis meditor Parerga Musei mei, quibus methodicam rerum naturalium non sine magno labore ac sumtu collectarum, recensionem cum variis circa easdem observationibus curiosis traderem;


page 133, image: s133

sed multae hactenus occupationes propositum illud morantur. Instigavi autem fratrem, qui Te officiosissime resalutat, et plurimum valere jubet, ut demonstrationem solidam de origine lapidum figuratorum susciperet, cujus exordium quasi in hac, quam ejus nomine offero, dissertatione prima adornavit. Quod reliquum est precor, ut Deus Te servet, Vir Excellentissime, Tibique Tuisque et Musis Giessensibus incolumem, mihi vero Amicum singularem! Dab. Altorffii III. Id. April. A. CIC IC CCXIII.

LIEBKNECHTUS BAIERO.

Postquam Tuas, Amplissime Vir, d. XXIII. Aprilis accepi literas, mirifice affectus sum gaudio, praesertim quod exiguum meum museum tam amplo naturae dono ornare haud dedignatus es. Ago omnino gratias, inque eo semper ero, ut, qua possum ac debeo, Tibi opera mea lubentissime adsim. In praesenti quidem literas nuper sexto demum mense exhibitas admodum doleo, cujus tamen fati caussa est, quod bibliopola Francosurtensis M. a. S. qui meo jussu et manus et sumtus publicis nunciis impendere debebat, illas forsan ad magis opportunum tempus, ut animo sat importuno, retinuit. Nosti mercenarios istos gratuitos. Quod hysteralithum in matrice sua attinet, non dum potui acquirere, ut ut omnem adhibui induistriam. Idem, quod semper amici ibi habitantes respondent, est, vix amplius inveniri posse dicto in loco vulgares hystericos, qualem, ni fallor, nuperius misi et nunc mitto. Causa est, quod multifarie eruti et conquaesiti fuerint. Nec forsan ideo quoad hystericum in matrice omnis abjicienda videtur spes, si modo tales unquam inveniantur. Solent enim, quos scio et semper urgeo, dicti amici omnem movere lapidem. Est quoque apud nos non nemo, qui hujus generis lapidem planum, quem frustum matricis conspicio, inter rariores curatissime servat, et mihi nuper commonstravit, in quo nota ista feminini sexus, ut ut exigua, sat tamen


page 134, image: s134

quoad partes notabiles delineata, et quasi scalpello sine prominentia aliqua exscalpta erat; ubi contra in eodem lapide plano circum circa prominentiores ejusdem figurae adparebant. Quasi vero natura voluisset heic progeniem istorum lapidum monstrare, perinde ut in seminulis ad microscopiorum ductum integras nonnunquam plantulas commonstrare adprime solet. Hanc quidem progeniem quis sibi concipere vel ex solo istius lapidis obtutu potuisset, nisi aliud frustum exhibuisset sedem quasi, ex qua eruti fuerint hysterici alii admodum lapidum transmissorum, qui impressorum pectunculorum formas exhibent. Res est omnino uberiori examine, et Tuo, Vir Excellentissime, quam maxime digna. Insuper mitto e vicina quadam lutifodina miras imagunculas, quas natura format ac fingit e. g. collum anserinum, equum, cui cauda deest et caput etc. Dantur adhuc aliae, veluti homunciones utriusque sexus, arborum et radicum formae, quarum tamen jam ad manus habui nullas. Inveniuntur post crebriores pluvias magna copia, quae recens erutae molliores existunt, mox ita indurantur, ut, nonnisi magna vi, prout frustum aliquod nullius figurae heic curatiori dandum probae exhibeo, frangi queant. Mire etiam delectatus sum Adagiis Medicinalibus, ut et Diluvii Universalis Monumentis Maxime Reverendi Dn. Fratris, quem officiosissime saluto, et plurimum valere jubeo, illumque humanissime obtestor, ut, quod incepit opus egregium, nunquam seponat. Est enim, quod sciam divina gratia, quae accrescentem et plus quam lapideam hominum incredulitatem in ultimo, vereque lapideo hocce temporum articulo lapidibus ac lignis evincere gestit, veritates suas atque providentiam, et gratiam argumentis omni sane meridiana luce clarioribus palpabilibusque et demonstrare, et commonstrare adnititur. Ego quidem, quantum in me est virium, sunt autem exiguae, mineram ferri ulterius omnino describam, praesertim vero, quod plures semper operae inceptae semel accedant circumstantiae novae. Sic enim ad Lohnum fluvium nostrum


page 135, image: s135

permagna e summa profuriditate eruuntur ligna, arboresque multum ramosae, in tanta quidem copia, ut ante aliquot annos integra plaustra iisdem onerarentur, e quibus aliquot instrumenta mathematica haud pridem felici successu conficienda curavi. Interim vale, Vir Optime, ac bene vale cum Tuis omnibus. Giessae d. IV. Martii A. CIC IC CCXIII.

IDEM EIDEM.

Quae nuper ad Te, insimul cum tractatu meo de Ligno in mineram ferri mutato misi, nonnisi per longissimas ambages multosque dies ac menses demum, ex more consueto, metam attigisse suspicor, quia non dum responsorias accepi. Interea in ea sum persuasione, ut, quae ibidem descripta sunt, ex parte saltem Tuo respondeant voto; sin minus, peto, ut errantem ad certiores vias, in naturalibus magis versatus, reducas. Dn. Scheuchzerus nuper ad me scripsit, suamque mentem de novo quasi naturalium systemate exposuit. Miror Viri summam in ejusmodi rebus notitiam, an vero omnia tam cito in hisce conciliari queant, prout mente concipiuntur, nondum mihi persuadeo? praesertim ob millemodas occurrentium in naturalibus rerum formas, quarum multas quidem Vir summus cum aliis et Tecum maxime, Vir Optime, detexit. Petiit ex me quoque Dn. noster D. Hertius, affinis meus honoratissimus, qui nuper in locum beate defuncti D. Bartholdi successit, Tuumque erga me affectum quam optime scivit, ut praesentem Tibi, Vir Optime cum debita salutatione mittam catalogum florum ac herbarum, quae ipsi in hortulo academico desunt, an fortassis in vestro instructissimo horto illas accipere possit? Rem ipsam commendo, solutionemque curo. Tuum erit et curare, quae possunt, et juvare quam primum licebit. Dissertationes medicas, itemque meam nuper de Pyrometria occasione alia mitto, meque Tuo ulteriori favori semper commendo. Giessae d. XX. Decembris A. CIC IC CXIV.



page 136, image: s136

BAIERUS LIEBKNECHTO.

Ita est omnino, quemadmodum in ultimis Tuis ad me datis suspicatus es, quod non nisi per longissimas ambages et aliquot mensium intervallo acceperim eruditam Tuam de Diluvio etc. commentationem, quam quidem ideo non dum perlegi, quod ob defectum exemplaris (nempe Geilfusianum de terra sigillata opusculum deest) compactori tradere noluerim, incompactorum vero librorum permolesta mihi sit lectio. Minime autem dubitare possum, quin thema istud accurate et solide pertractatum, et proinde doctorum virorum calculo dignissimum sit. Interea magnam Tibi habeo gratiam, pro benevola illius donatione, majorem habiturus, si defectum, quem modo significavi, suppleveris, insimul quoque pastillum unum aut alterum utriusque Terrae sigillatae Laubacensis, praesertim majoris, abs Te figura in aes incisa repraesentatae addideris. Soleo enim curiose admodum terras ejusmodi conquirere, cum ultra centum diversas earum formas possideam. D. Bartholdi praematuram mortem eo magis doleo, quo magis ipsum inter meos olim in Academia Fridericiana commilitones ob singularem humanitatem amaveram: Laetor autem in ejus locum successisse talem Virum, de cujus eruditione et industria multum commodi promittere sibi possit Academia vestra, praelucentibus paternis insignibus meritis. Ego vero, ut botanicum illius apparatum augerem, vel Tuae intercessionis caussa nihil omitterem facere; sed, tametsi plerasque ex designatis plantis hortus noster alat, paucae tamen matura semina producunt, aliquarum etiam nulla colligere solemus, utpote feliciter satis perennantium, et facilius per radices ac surculos propagandorum. Typis exscribendum nuper curavi catalogum quorundam exoticorum seminum, quae nobis anno superiori provenerunt, omissis compluribus vulgatioribus et a quovis hortulano facile impetrandis. Si quid illorum D. D. Hertio placuerit, pro futuri anni semente, operam dabo, ut vertente anno id accipiat: spero autem ipsum vicissim lubenter nobiscum


page 137, image: s137

communicaturum, quae hortus vester singularia forsan, et nobis deficientia exhibuerit. Mitto interim nonnulla ex desideratis, quae, ut opportune adveniant, et fausto sidere serantur, opto. Caeterum Tu vale! Vir Nobilissime, salutatus plurimum a fratre meo. Dab. Altorffii Non. April. A. CIC IC CCXV.

LIEBKNECHTUS BAIERO.

Parum omnino felices fuisse videntur meae ultimae vel ideo, quod nullas responsorias vidi. Fuerunt autem inter illas quoque, quae Dn. noster D. Hertius commisit, et quia idem responsionem expectat, etiamnum noluit in praesentiarum aliis negotiis impeditus dare novas, sed tantummodo, ut memoriam sui post factam salutationem commendarem, voluit. Mitto insuper tractatus mei plagulas ultimas, quas incuria bibliopolae nuperius omisi. Varia mecum naturalia habeo, quae lubens exhibuissem, nisi me itineri accingendum varie turbatum sentirem. Miraberis forsan, Dn. Collegam nostrum Prof. Langium, vestras propediem Musas salutantem; verum, quia hic suum abitum ex caussa, quam ignoro, reticuit, velim ut mirari mecum desinas, itemque cum aliis Viris apud Vos Doctissimis mihique Colendissimis, meum literarum neglectum. Interea si grave non erit, optarem, ut summe Reverendo Dn. Fratri Tuo salutem dicas, meaque studia Tibi semper commendata habeas. Vale Dab. Giessae d. XIV. Septemb. A. CIC IC CCXV.

BAIERVS LIEBKNECHTO.

Doleo sane impeditum subinde literarii commercii nostri progressum, et quod non acceperis, quas anno superiori d. V. April. ad Te dederam cum exoticis quibusdam seminibus, a D. Hertio desideratis, quemadmodum et hoc aegre fero, quod traditum paulo post mercatori Norimbergensi fasciculum Tibi redditum esse etiam nunc ignorem. Continebat is praecipue Altorffii nostri editam abs me brevem historiam, tum et alia schediasmata,


page 138, image: s138

sicut in calendario meo tunc notatum invenio. Neque autem magis me angit utriusque munusculi jactura, quam opera scribendo perperam locata: Confido tamen et has, quae nunc scribuntur, et quas in posterum, forte missurus sum rectius ad Te perventuras. Ut interea D. Hertio promptam gratificandi voluntatem, vel Tuae intercessionis caussa, quodammodo declarem, iterum offero semina nonnulla, quae quidem festinanti jam mihi ad manus sunt, plura autem lubens communicabo, ubi seram hoc anno sementem maturior exceperit messis, et ipse, qualia velit, significaverit. Cognoscet autem, quae impetrare poterit, ex adjecto hisce literis catalogo, tametsi praeter plurimas vulgatiores nobis sunt plantae rariores, eaeque pertenues, quarum nulla colligere semina solemus, propter faciliorem per radices aut surculos propagationem. Audio D. Dilenium vestrum meditari stirpium Hassiacarum recensionem, cui ego sincere applaudo, atque ut propediem perficiatur tam utilis labor, sufficientes autori vires et facultates apprecor. Quam in eruditissima Tua de Diluvio commentatione, pro cujus oblato mihi grato munere decentes iterum ago gratias, delineatam exhibuisti Terram sigillatam Labacensem, ejus (praesertim majoris moduli) exemplar quaeso concedas museo meo, addasque, si quid singulare aliud ex fossilium genere hactenus obtinuisti, commode cum amicis partiendum. Ego vicissim lubenter offeram, si quae ex nostratibus Tibi placuerit. Caeterum salve fratris mei nomine, et vale! Dab, Altorssii V. Id. April. A. CIC IC CCXVI.

LIEBKNECHTUS BAIERO.

Nullus dubito, quin Tibi, Vir Optime, obdormivisse prorsus videar, qui dudum respondere debui. Me quidem in praesenti ne longior caussarum relatio oscitantem prodat, scias nihil magis retinuisse, quam rei perscribendae penuria. Vix enim per integrum annum me semel aut bis in agrum prodire sinit publici muneris ratio, et quam per aestatem nonnullis explicavi algebraicae


page 139, image: s139

scientiae subtilitas. Quare et naturae amoenitates intueri et colligere, quae Tuum alibi tenent animum, haud potui, neque etiam, quod doleo, ab aliis quicquam obtinere integrum fuit, paucissimis puta apud nos, quibus isthaec naturae dona curae ac cordi sunt, veluti esse debeant. Etid ipsum prope in caussa est, cur Floram Gissenam cum autore, de quo nuper scribebas, adhuc in tenebris latere oporteat. Nam Clar. noster Dilenius invenire non potest bibliopolam, qui imprimat opus, et quia insuper hic autor juvenis nihil antea publicavit, apud exteros vix reperiet ullum. Interea est omnino vir doctissimus ad studia magis, quam ad modernorum hominum artes compositus, quem valde amo, et ejus scriptum, quantum quidem ipsemet indicare valeo, peraeque doctum ac publica luce dignissimum censeo. Erit fortasse apud vos et Norimbergae bibliopola, qui imprimat, et ob artificum ibi copiam figuras, quas ille manu propria, eaque curatiori delineavit, leviori pretio exprimere valeat. Exiguum, imo nihil fere est, quod autor prolabore desiderat, ut ut permulti sint, qui subinde laborem desiderant ipsum. Miraberis dissertationem de Nummis bracteatis Hassiacis, quam mitto, veluti ab officio meo alienam, sed ubi et dicendi caussam et meam de Geographia medii aevi quoad nonnullas saltem regiones respicies, id cunctum mirari desines. Erit autem altera hesterno die habita dissertatio eo gratior de Noctiluca mercuriali, quo mirabilior Tibi in arte medica et alibi visus semper fuerit mercurius. Utrumque rogo, ut veluti perpetui affectus tesseram habeas. Vale interim et me ama. Giessae d. XI. Septembris A. CIC IC CCXVI.

IDEM EIDEM.

Ob noviter impositum a serenissimo nostro Nutritore munus sat amplum, ubi pristinum hucusque non dum deponere valui, talis fere amplius non sum, qui ceu olim amicorum affectui respondeat; nec ipsis tamen, nec in ullo officiorum genere,


page 140, image: s140

ceu bonum virum decet, deesse adnitor. Faxit modo Deus, ut singula in nominis divini gloriam vergant! Specimen meum Hassiae subterraneae nunc mitto, et ex isthoc, ut voluntatem meam et affectum erga Te magis, quam effectum, sive opus ipsum perexiguum cognoscas velim, hac addita lege, ut quae forte desunt, vel minus recte adsunt, pro ingenio, quo hac in re polles, respicias, corrigas. Interea ex vero adseverare possum, hocce qualecunque scripturae genus benevole admodum apud Anglos fuisse exceptum, imo apud Batavos est, qui continuationem urget, quam omnino promisi, si modo Deus et bibliopola concedat. Dici enim non minus potest rerum talium in Hassia fertilitas, quam hominum ejusmodi naturae donis et antiquitatis destinatorum exprimi vacatio. Dedit superior aestas terram fossilem, quam vulgo Turffum vocant, eumque in summa ad aedes nostras copia, quam homines omnis conditionis suis usibus adhibuerunt, et ego ipse meis; nihilominus omnes in otio quasi palantes dormitant. Dedit porro aestas elapsa egregii cupri, chalybis et argenti fodinas et quidem per integrum districtum Marpurgo-Darmstadinum, cujus parochiae in mea inspectione existunt. Equidem tempore Ludovici Hassiae Landgravii, quem Testatorem vocant, imo et Georgii tales fodinae, ut ut rariores, comparuerunt, ceu tractatus meus testatur; at vero et hominum et belli iniquitas impedivit, quo minus exinde commodi potuerit haberi. Interea ex hisce omnibus forte Hassia subterranea, cujus heic tantummodo specimen dedi, facile poterit augeri, si vires Deus et exitum concedet! De Vampirorum examine multa referunt novellae publicae, hoc etiam Tibi, Vir Illustris, a Caesarea Majestate commissum fuisse dicunt. Mira sane res, et non absimilis fabulae multorum animis videtur etiamnum, unde et scire aveo rei istius veritatem, et Tuum etiam Judicium. Quod superest Te, Vir Optime, Tuamque illustrem familiam Deo et Tuo me etiam favori commendo. Giessae d. XXII. Apr. A. CIC IC CCXXXII.



page 141, image: s141

CREILINGIUS BAIERO.

Gratus agnosco per Dn. Professorem Mullerum benevole factam invitationem ad mutuum instituendi Tecum literarum commercium. Jucunda proin primordia capienda reor offerendo aliquot curiosa naturalia regioni nostrae indigena, quorum consignationem heic addidi. Paulo quidem tardius, quam meditatus fui, munuscula haecce adveniunt, qualem remoram commodae mittendi occasioni haud gravatim tribues. Praeterea nitidum atque completum exemplar unicornu fossilis Canstadiensis, uti speraveram, e vestigio non obtinui, quoniam mea qualiacunque fragmenta maxime friabilia et libero aere quasi calcinata sunt, quale fatum etiam alia pulcherrima specimina in Physiotameo Ducali Stuttgardiensi sustinuerunt. In loco ipso parum vel nihil adest, quoniam ulterior cessat effossio. Ante plusculos jam annos variam aggressus sum circa idem ebur docimasiam, cujus aliqua mentio fit in D. Carlii tractatu. Quodsi solum natale curatius inspicitur, rivulus flavescens ochra salina imbutus varie arrodit et comminuit ossa. Procul dubio Tibi, Vir Excellentissime, pridem innotuit quicquid Dn. Prof. Spleissius Scaphusiensis hanc in rem differuit. Ego interim aequae censurae Tuae submitto compendiolum Physicum praestantissimo judicio Tuo fere indignum, in gratiam certe auditorum meorum exaratum. Verum enim vero, quoniam singularis cupiditas in Phisosophia naturali ulteriores assequendi profectus me excitat, Tibi, Vir Excellentissime, eum praecipue in finem sisto hasce primitias, ut conjecturarum illecebris, Te duce, liberatus solidam in ejusmodi sacris acquiram eruditionem. Quantum hactenus cognitum habeo, neque Newtonus, neque alii fama celebres Viri, quin etiam vulgaria et peculiaria experimenta mechanica parum mihi lucis affuderunt pro impetranda solidiore scientia. Quare ante lustrum circiter praeter chimiam vulgarem Philosophiae Hermeticae penetralia mihi commendarunt amici, eo consilio, ut ad pollicitationes autorum arcana naturae


page 142, image: s142

intimius rimari possem. Dum vero eorundem plerique fatentur, sine manuductione artis peritissimi parum vel nihil ad felicem produci effectum, spe mea petendi certiora prorsus excidi. Pereximiam igitur Tuam imploro operam, quam ubi commodaveris, me totum Tibi devincies. Bene et athletice vale. Tubingae d. VI. Martii A. CIC IC CCXIII.

BAIERVS CREILINGIO.

Quod si me hactenus in numero negligentium aut ingratorum habuisti, caussae satis fuisse fateor diuturnum silentium meum, quando ad humanissimas Tuas respondere, et pro fossilibus oblatis decentes agere gratias tam diu distuli Morae hujus tametsi excusationem haud frivolam afferre possem, malo tamen culpam sustinere, et negligentiae veniam petere, in posterum vero me promptiorem in officio literarum exhibere. Mirifice interim delectatus sum gratissimo dono vestratium fossilium, et eruditissimi Tui Desinitionum Physicarum compendii. Placet sane methodus haec plusquam ulla alia ad docendam in Academiis naturalem philosophiam. Vere enim, Marsilio Ficino statuente, definitio est principium demonstrationis, quam in rebus physicis nemo non praetcipue desiderat. Ut propterea idem judicium de Tuis definitionibus physicis merito feram, quod olim Galenus tulit de suis medicis: Utilissbmae erunt hae definiones, quibhus quam plurima breviter docebuntur. In omni siquidem scientia, optima doctrina censetur, non quae multa verborum ambage in immensum excrescit, sed quae paucis contenta vocibus pulchre decenterque traditur, etc. Quod de Chimia scribis, omnino Tecum sentio, esse ipsam clavem ad reseranda multarum rerum naturalium interiora et latentia principia, quarum compositionis ratio, sine unius vel alterius generis constituentium particularum corruptione, perignem explicari potest. Risu enim digna mihi videtur quorundam curiositas, qui nullum non corpus palpabile igni examinandum committiuit, ejusque violentia factas materiae secretiones, ad stateram


page 143, image: s143

expensas, pro ipsius mixti veris principiis et quasi elementis venditant, licet denuo instituta istorum separatim productorum coagmentatio, alienam plane a priori conditionem corporis examinati ostendat, indicio haud obscuro illius naturalem compagem non tam simpliciter ab igne solutam, sed vitiose destructam esse, novis particularum figuris et qualitatibus effictds. Quare mihi quidem chimica [gap: Greek words] pro physica demonstratione contentorum suspecta et insufficiens apparet, nisi segregatae mixti portiones iterum sociatae pristinam totius formam aut perfecte aut saltem majori ex parte restituant. Sed pauca certe sunt ejusmodi [gap: Greek words] exempla, et vix alibi quam in salium et aliarum rerum mineralium ordine obvia. Occultiorem aliquam Chimiam, quae historiae naturali conduceret, ego quidem nullam novi, cum de jactata tantopere Philosophia Hermetica, quantumcunque hactenus viderim, legerim et audiverim, si vanas spes et pollicitationes nobilitandi metalla, aurum conficiendi et medicinam universalem parandi auferam, singulare nihil observare liceat, praeter sumtuosos ut plurimum sine omni ratione labores, quibus se artifices tantum ingeniosos rerum subjectarum tortores profitentur. Caeterum in omni pyrotechnia frustrationum et errorum tam frequentium praecipuam caussam esse arbitror credulitatem illam nimiam, et intempestivam spem obtinendi effectus, quae subinde complures egregie fefellit. [gap: Greek words], quam vocant, metallicam post Chimiam pharmacevticam, propter illius solidiora praecepta et usum luculentum magnifacio, id saltem aegre ferens, quod oculorum debilitas, et aedium, quas incolo, status non patiantur, ut eidem vacare multum queam. Tuae autem minus forsan impeditae curiositati jam sisto desiderata mineralia, non quidem omnia, cum de quibusdam nihil amplius suppetat, potiora et pleraque tamen missurus inposterum plura, si non displicere talia intellexero. Quod reliquum est valere Te jubeo, Vir Excellentissime, et ut amorem Tuum perennem mihi serves obsecro. Dab. Altorffii XIV. Calend. Maji A. CIC IC CCXIII.



page 144, image: s144

BAIERVS BURCKHARDO.

Non minus alloquio Tuo, quam literis humanissimis ad amicitiam Tecum et Fratre Nobilissimo stabiliendam me sentio invitatum, et impense laetor. Neque tamdiu distulissem responsum, nisi ejus perferendi occasio commoda defuisset. Hanc modo nactus mitto nonnullas Clar. Virorum Norimberg. Altorfin. et Ratisbonensium icones, quas nondum Vobis obtigisse, ex indice mecum communicato intellexi. Peto autem vicissim, quandoquidem id ultro mihi obtulisti, ut ex imaginibus, quarum exemplaria bina fratrem possidere testatus es, linea rubra subducta notatas impertiri velis pro mea iconotheca locupletanda, quae jam aliquot chiliades effigierum continet. Fortasse ad Vestrum quoque apparatum aliquid porro conferendi opportunitatem inveniam. Accepi hodie catalogum ab amico Medicorum, quorum imagines maximam partem raras atque splendidas ille conjunctim venditurus est pro sex imperialibus. Curabo, ut asserventur, donec Tu significaveris, num isto pretio emere velitis. D. Hoffmannum nostrum hinc abiisse ad aulam Onoldinam, me vero in ejus locum suffectum, forte jam audivisti. Quando igitur nunc horti academici curam sustinere debeo, nihil magis me solicitum habet, quam ut aut suscitem veteres, aut novos subinde fautores Florae nostrae conciliem, qui eam benevola stirpium aut seminum donatione amplificare dignentur. Bene autem novi, Excellentissimum Fratrem Tuum esse insignem Botanicum, nec dubito, quin memorem hucusque erga almam matrem nostram, cujus alumnus ipse olim fuit, animum servaverit. Hunc itaque comiter meo nomine salutatum, exores velim, ut Florae nostrae gratificetur, sive exoticorum, sive indigenarum terris vestris seminum (quae nobis rariora esse judicaverit) communicatione. Desidero inprimis hieracium istud [gap: Greek words], quod D. Heucherus perperam se primum delineasse autumat, quippe jam pridem a Jo. Chemnitio in Indice plantarum circa Brunswigam nascentium, sub titulo pulmonariae Gallicae


page 145, image: s145

murem referentis, descriptum atque depictum, quod reperiatur in Pauler-Holz prope Olper. M. R. Besleri Gazophylacium raro venale occurrit; dabo tamen operam, ut aliquando acquiram. Interim Basilii Besleri rariorum fasciculus haberi potest pro uno imperiali cum continuatione, et Hoefnagelii archetypa insectorum, florum etc. eodem pretio. Caeterum, Vir Clarissime, si quae latori harum literarum et socio ejus, optimis juvenibus, officia humanitatis exhibueris, rem profecto mihi feceris gratissimam. Servet Te Deus! Dab. Altorffii Idibus Martii A. CIC IC CCXIV.

BURCKHARDUS BAIERO.

Quod superiores literas meas dignas judicaveris, ad quas rescriberes, vehementer laetor, quandoquidem epistola Tua non solum mihi, sed fratri quoque longe gratissima fuit; quum Tuae in nos benevolentiae, quam uterque nostrum plurimi omnino facit, certissimus nobis extiterit testis. Neque vero aeri incisae imagines, quas pro summa Tua facilitate adjecist, eidem fratri non jucundae fuerunt: qui, ut tenue hoc [gap: Greek words], quod literis his adjectum invenies, benevole accipias contendit. Ipse literas ad Te dedisset, si per negotia, sive servitia medica, ut insignis aetatis nostrae Medici verbis utar, licuisset, ut novae provinciae, cui Illustris Respublica Norimbergensis Te non ita pridem praefecit, quam diutissime salvus atque incolumis singulari literarum commodo praesis, ex animo mecum precatur. Summa is certe laetitia adfectus est, quum firmissimam spem nuncio hoc allato concipere posset, fore, ut amoenissimum botanices studium in alma Vestra Academia, quam optimis semper ominibus prosequitur, auspiciis Tuis denuo efflorescat. Quum in mittendis seminibus lubentissime commodare Tibi cupiat, Vir Excellentissime, annuarum plantarum, quas Flora vestra jam fovet, brevem desiderat indicem; ne talia semina mittat, qualia abs Te minime desiderantur. Ad hieracium [gap: Greek words] quod attinet,


page 146, image: s146

ut hoc impetres, curaturum se promittit frater: at concretum illud, muris figuram prae se ferens, in ipsa planta non semper comparere confirmat, quum id monstrosum potius esse videatur, quam naturale quid ordinariumve. Quodsi Medicorum icones, quarum indicem benevole nobiscum communicasti, tum, quum literas has accipies, nondum venditae fuerint, ut eas coemas, maximopere contendo: pretium hic adjectum invenies, cui duo imperiales additi sunt, quibus Basilii Besleri rariorum fasciculum cum continuatione et Hoefnagelii insectorum Archetypa compares, quaeso. Nisi pro humanitate Tua ultro pollicitus esses, Te nobis his in rebus commodaturum esse, talia petere abs Te omnino dubitassem, veritus, ne ista Tua humanitate abuteremur. Fac modo, ut nobis officia Tibi his in terris praestandi crebro offeratur postero tempore occasio: qualem desideratam maxime nobis accidere, ut cognoscas, facturos nos, spondeo. Vale, Vir Excellentissime, et fratri, qui plurimam salutem adsuribit, mihique favere persevera. Scrib. Wolffenbutteli prid. Id. Aprilis A. CIC IC CCXIV.

IDEM EIDEM.

Quin proximas meas literas cum adjectis iconibus, quas desideraveras, et pecunia, qua frater Basilii Besleri rariorum fasciculum et alia comparata sibi voluerat, Tibi tradita sint, non dubita. Negotia prohibuisse credo, quo minus adhucrescripseris. Neutrum vero nostrum morae hujus impatientem esse, existimes velim. Quo me interea fata traxerint, adjecta oratio declarabit, quam pro singulari facilitate Tua benevole accipias, rogo. Alterum exemplar Fratri, Viro summe Reverendo, adjeci, cui salutem adscribo plurimam. Scrib. Hildburghusae d. XVI. Augusti A. CIC IC CCXIV.

BAIERVS BURCKHARDO.

Ignosce quaeso tarditati responsionis meae, cujus quidem hanc praecipue caussam fuisse assevero, quod diversi rumores de


page 147, image: s147

profectione Tua spargerentur, nec ego rescire prius potuerim, ubinam novum domicilium collocaveris, donec abs Temetipso ultimis literis certior de eo factus sum. Sicut autem non tam Tibi, quam Gymnasio Hildburghusano, et in universum rei literariae de ista, quam nuper nactus es, sparta gratulor, ita ut haac tamdiu feliciter ornes opto, dum honoratior, Tuisque meritis dignior alicubi aliquando Tibi obtigerit locus. Applaudo interim optimis Tuis studiis in vindicando praesertim nationis nostrae meritorum literariorum gloria, quo magis indigne fero complurium inter nostrates iniquitatem, spretis patriae luminibus, nonnisi exotica magnifacientium. Atque utinam per Te propediem renascerentur Reuchlini, Agricolae et Trithemii promissae epistolae, ut vel harum documento refricetur exteris memoria eruditionis Teutonicae. Ad me quod attinet, vehementer cupio, ut tantum otii mihi suppetat, quo istius Germaniae Phoenicis Joach. Camerarii Papebergensis epistolas plusquam centum propria ejus manu ad Mich. Rotingum scriptas, edere aliquando possem, quas juxta cum multis aliis Clar. Virorum, inprimis Medicorum literis autographis asservant mea scrinia. Sunt autem, quod doleo, nimiae occupationes meae, quam ut ejusmodi deliciis tractandis multum vacare queam. Mitto nunc effigies Medicorum, binosque libros a Nobilissimo Fratre Tuo (quem plurimum salvere jubeo) desideratos, pro quibus recte accepi pretium. Veniam deprecor longioris morae, et inposterum gnaviorem me fore polliceor, si quid negotii committere mihi volueritis. En Tibi interea descriptionem Altorffii nostri, quam tandem velut invitus in lucem protrusi. Caeterum frater meus officiosissime Te resalutat, et pro oblata oratione inaugurali doctissima decentes agit gratias. Vale, Vir Praecellentissime, et me porro ama. Dab. Altorffii Id. Septembris A. CIC IC CCXIV.



page 148, image: s148

BURCKHARDUS BAIERO.

Equidem dudum gratias egissem, quod jucundissimo munere literario benevole superiore anno donatum me volueris; nisi veritus essem, ne crebrioribus iisque intempestivis literis molestiam Tibi exhiberem. Sic enim persuasum mihi semper habui, nulla alia ratione summorum hominum animos facilius offendi posse, quam si gravissimis negotiis districti exilibus atque incultis, quales meae esse solent, compellentur literis. Hisce igitur gratias dudum debitas tandem aliquando persolvo, majorem in modum obtestans, ut aequi bonique consulas, quod Tui in adjecto exiguo libello mentionem facere sustinuerim. Temperare videlicet mihi non potui, quin et publice declararem, quanti Tuus, quo dignum me adhuc censuisti, fieret a me favor: quem ut in me conserves, est, quod etiam atque etiam rogo atque contendo. Scrib. Hildburgh. d. XXXIX. Jan. A. CIC IC CCXVI.

IDEM EIDEM.

Quin Medicus, gravissimus humanitatis studiorum Vindex, exilis oppido libellus superiore anno Tibi redditus sit, non dubito. Hutteni vitam qualicunque commentario meo ex parte aliqua expositam in praesenti mitto, copiosissimae bibliothecae Tuae submisse a me dicatam. Institutum meum in exponenda porro ejusdem fortissimi Equitis vita ut adjuvare haud graveris, obtestaturus omnino essem, nisi occupationibus obrutum Te nossem: illud certe abs Te plurimum adjuvari posse plane non dubito. Tantum confirmo, magnopere me laetaturum esse, si consilium meum tanti Viri memoriae ab oblivione pro virili vindicandae abs Te non improbari cognovero. Scrib. Hildburgh. d. XXII. Jan. et CIC IC CCXVII.

BAIERVS BUR CKHARDO.

Utrumque specimen industriae Tuae Medicum nempe Vindicem studiorum humanitatis, et Hutteni vitam me accepisse


page 149, image: s149

significo, iisdemque gratissimis muneribus plurimum Tibi obstrictum profiteor, operam daturus, ut vicissim aliquid aliquando Musis et Gratiis Tuis acceptum offerre queam. Interim et Viri medici et nobiles Tibi non parum debent: Illi quidem ob merita ipsorum in disciplinas humanitatis celebrata, hi vero propter exemplum virtutis pristinae et Germanicae, quod imitentur, in tanta sui generis, ut nunc est, barbarie. Fortassis autem Tu, quemadmodum vitam Hutteni describendo perges, ita alteri opusculo secundas adhibebis curas, pluriumque hujusmodi vindicum medicorum renovabis memoriam; quo in negotio, sicubi adjuvare Te potero, faciam id libentissime, tametsi severiores et quotidianae occupationes aliae raro mihi concedant divertere ad jucundiora ista studia. Camerarianas epistolas ad Mich. Rotingium e scriniis meis in publicum producet idem ille, qui Grynaeanas edidit, Apinus, quem domesticum nunc habeo praeceptorem. Ego vero, absoluta proverbiorum medicorum centuria, vitas Clariss. Germaniae Medicorum recensiturus incipiam ab hujns Academiae quondam Prosessoribus, de iisdemque multa non vulgaria me prolaturum spero. Caeterum Tu vale, Vir Praecellentissime, Fratremque Tuum Nobilissimum saluta verbis meis. Dab. Altorffii d. XXI. Febr. A. CIC IC CCXVII.

FISCHERUS BAIERO.

Vix Tuas interturbare curas ut graves, ita Reipublicae literariae apprime utiles fuissem ausus, nisi per amicos ut promissis starem, totius admonuisses. Memini, me olim selectam rerum naturalium copiam in Bajeriano Museo admirantem ex nostra Prussia, quae possint expectari, augmenta promisisse. Quo minus vero hactenus id exsolverim debiti et aliae occupationes, et deficiens Prussicarum curiositatum numerus prohibuere. Etenim vix quisquam mortuo Hartmanno nostris in oris superest, quem Prussicae naturae studium serio afficiat. Quod cum reversus in patriam dolerem eo gravius, quanto attentius


page 150, image: s150

versari exteros in hoc studiorum genere observabam, ipse curiosa patriae pro virili investigare, aliosque in meum adjutorium editis programmatibus excitare allaboravi. Licet vero res de sperata videretur in primordio, constanti tamen industria ac multa amicorum compellatione id effectum, ut ad me talis rariorum patriae confluxerit numerus, qualem in sterili, ut querebantur, Prussia nemo ante praevidisset. Instructus hinc aliqua harum rerum experientia et olim promissa explere, et nova a Te, Vir Excellentissime, mandata provocare incipio. Cum enim a lecta Oryctographia Norica maximum me ceperit Tui desiderium, nihil votis quidem affecto ardentius, quam ut de Te bene merendi occasionem habeam, Tuaque amicitia me dignum praestem, ad quam vel maxime honestatis tamen et ea utilitatis spes me allicit, quod, deficientibus his in terris emunctioris naris Physicis, ad Tua consilia in rebus arduis confugere, et quid exteri, praecipue Altorfini et Norici conentur in naturalibus, per Tuam liberalitatem cognoscere mihi olim erit concessum. Atque cum eam spem multum suffulciat mihi cognita benevolentia, vel prima hac mea epistola id oneris et molestiae imponere audeo, ut vulgatissima Norici agri fossilia nostra contemplatione digna; instrumentorum Physico-Mathematicorum Norimberae venalium indices pretium adnotantes; Phosphori item, quae ibidem parantur genera meis sumptibus procurentur. Ad haec dum reminiscor non ignorari a Te methodum conservandi animalcula, veluti insecta, eam nisi oppido arcanam habes, benevole communicatam rogo. Quicquid, Te Duce, in patriis fuero imitatus, ejus notabilia exempla redhostimenti loco Tibi offerre non omittam. Quae hic apponuntur meae curiositatis primitiae aequi bonique consulendae, schediasmatopolam Jenensem portatorem, habuere, cui, quae ad me redibunt seu mandata, seu benevolentiae specimina commode per Hoffmannianam rhedam poterunt commendari. Per hunc et expensas in meum commodum factas refundam. Occurret tamen et in reciproca Noricorum et


page 151, image: s151

nostrarium mercatura occasio velocior et expeditior, si coeptum continuare commercium allibebit. Quaecunque vero mihi hic locorum patefacta fuerit, mihi a servitiis Tuis paratissimo solli cite observabitur. Regiom. d. v. Octob. CIC IC CCXVI.

BAIERVS FISCHERO.

Satis fecisti omnino diuturnae expectationi meae, quando non solum literis humanissimis Te mei memorem esse declarasti, sed et variis rerum naturalium Prussicarum curiosis speciminibus, tum et scriptis eruditis me locupletasti. Ego vero ut huic humanitati ac liberalitati Tuae quodammodo respondeam, nonnulla nostratium fossilium hic offero, quae Tibi amplius gratificandi voluntatem meam significent. Interea quam desiderasti methodum conservandi animalia minora, lubens aperio, nec arcanam penitus, nec admodum difficilem. Est autem ipsa duplex fere; peragitur enim illinendo saltem vel immergendo. Prior modus locum habet in siccioribus natura insectis, et quorum pulchritudo potissimum in alis consistit, qualia sunt papiliones, scarabaei, muscae etc. His acu per medium thoracem transfixis, et postquam in aere libero atque sicco mortem obierunt, alis, pedibus, caeterisque partibus ad naturalem quasi formam compositis, inferior tantum pars abdominis et thoracis, interdum et capitis intincto in liquorem (Lit. A. descriptum) penicillo illinitur, repetendo idem pro re nata saepius. Postmodum capsulae idoneae (eine runde und niedrige, auch uberall vvoht geschlossene Schachtel) infiguntur, operimentum vero capsulae, interius subinde imbuitur eodem liquore, ad cavendam aeris ambientis corruptionem, tum et vermes arcendos. Caetera autem animalcula succi plena magis e. g. erucae, lacerti, salamandrae, serperttes, ranae etc. suffocantur prius in spiritu vini aut frumenti, et in eodem per plusculos dies macerantur, donec majorem cruoris aut qualiscunque tincturae suae copiam deposuerint, deinde suspenduntur in vitro, liquore (quem Lit. B. designavi) pleno, subere et vesica quam diligentissime claudendo. Quantum ad instrumeutorum


page 152, image: s152

physico-mathematicorum, Noribergae venalium indices pretium simul exhibentes attinet, tales typis impressos non memini prostare, neque novi mechanicum, qui unus complura istorum conficeret, praeter Gribelium quendam, bonae fidei hominem. Quodsi vero indicaveris ex quonam inprimis genere aliqua desideres, curabo, ut voluntati Tuae fiat satis. Phosphorum qui elaboraret in urbe nostra pariter neminem scio, nec alium ad barometra hactenus adhibitum audivi, quam vulgarem istum ex urina paratum. Nuper admodum comperi Dn. M. Hellwingum de fossilibus Prussicis et de pulsatilla herba editurum distinctos tractatus, quorum exemplar, cum aliunde citius impetrare nesciam, Tua opera ut quantocyus obtineam quaeso facias, nec dubites de gratistima pretii impensi restitutione. Idem sancte promitto, si quae alia curiositati meae porro subministrare dignaberis, sive fossilia, sive ex animali aut vegetabili naturae regno petita. Inprimis delector succineis varietatibus, quarum quod plures nunc possideam benignitati Tuae acceptum refero, nunquam ingratus aut ad retribuendum segnis futurus debitor. Augebis tamen obligationem meam, si nonnulla, praesertim quae minuti torni subtilissimo artificio aliove nomine se commendant, prioribus addideris. Petere autem vicissim a me licebit, quicquid Tibi gratum in mea potestate versari judicaveris. Caeterum bene vale, Vir Excellentissime, et me amicitia Tua complecti perge. Dab. Altorffii d. VI. Aprilis A. CIC IC CCXVII.

A. B.
R. [abbr.: Recipe] Olei Terebinthinae Cypriae R. [abbr.: Recipe] Succini flavi pulverisati
Juniperi ana [gap: sign for Drachme] ij Gummi Mastiches ana [gap: sign for Uncia] j.
Ligni rhodii gutt. XX. Myrrhae [gap: sign for Drachme] vj.
Caryophyllorum Benzoes
Anthos ana gutt: X Olibani ana [gap: sign for Uncia] [gap: sign for a half].
M. [abbr.: Misce] Olei spicae
juniperi ana [gap: sign for Drachme] ij.
Cinerum clavellatorum [gap: sign for Uncia] ij.
Spiritus vini rectificati Mens. ij.
Fiat destillatio per alembicum.


page 153, image: s153

STOLTERFOHTUS BAIERO.

Jucundissimae olim conversationis memoriam recolens, animum saepius induxi meum sopitas quasi veteris amicitiae flammas literario excitare affatu. Hoc meo ut indulgerem voto Celeberrimi Nominis Tui fama, tot egregiis consummatae eruditionis onusta speciminibus per orbem undique volans, satis jam diu me monuit. Sed varia hactenus ab officio me revocarunt impedimenta, quorum rationes Tuo jure exposceres, nisi mutui amoris symbolum in affectu potius dulcisque memoriae constantia, quam in verborum signis mecum Te positurum firmiter crederem. Absit hinc detestandae oblivionis crimen, cujus medela vel solum mihi jam decantatum Baieri nomen

---quod nec ventura silebunt
Lustra, nec ignota rapiet sub nube vetuscas,

sufficiens esse potest. Ignem vero huncintra praecordia hactenus mea fovi, donec agnatorum meorum quendam vel ipso Melle suaviorem, nanciscerer amoris erga Te mei cultusque sinceri interpretem. Dimittere namque hoc carum mihi caput non potui, quin hasce simul meas ablegarem lineolas, infucatae fidei testes, ardentis illius desiderii, quod juvenem ad Tua traxit subsellia. Nec hoc quidem temere. Machaoniae quippe arti filium hunece suum consecrasse Parentem Summe Reverendum, ex ipsius praemissis jam antea literis Tibi innotuisse credo. Nec ignoras forsan, quam curiosus idem sit rerum naturalium collector, quodque Museum possideat oculi mentisque pariter recreationi haud mediocriter aptum. In disponendo autem lapidum figuratorum ordine Oryctographiam Tuam Noricam (manibus Naturae Curiosorum adeo nunc tritam, ut singulae ferme paginae tanti Autoris nomen ostendant) ducem elegit nunquam dimittendum; ex eoque capite singulare Tuum in hocce sciendi genere


page 154, image: s154

studium repetitis saepius laudibus extollere mecum solet. Quicquid hinc fiduciae in famam Tuam omni encomio majorem, meumque ad Almam Vestram filium mittendi consilium collocavit, ea, qua polles, clarumque satis jam reddidisti nomen, institutionis dexteritate adimpleturum confido. Docentis pariter atque discentis conatibus pium assistat Numen, Tibique, Vir Excellentissime, Nestoreos concedat annos, quos fama es assecutus, meritis vero jam antevertisti! Vale nunc voto addere decreveram; venit vero mihi in mentem contritum illud vetustate proverbium: Literas non erubescere. Pudor quippe cupiditatis, nisi moderator extitisset, nullo quamvis unquam a Te provocatus officiorum genere, paulo forsan audacius jam antea ab Excellentia Tua quaesivissem, annon ex montibus in vicinia conchiferis superfoetationis fructus adhuc dum carpere pergat, et amicis frustra hic terrarum eosdem quaerentibus, quicquid horum scrinia ejus non capiunt, servet? Mordicus enim vacuum in rerum natura dari negantibus, loculos meos multum spatii lapidibus figuratis aut aliis diluvii testibus concedentes in Museolo meo, curiositatis umbram repraesentare affectanti, syllogismi ad instar jam soluti, ostendere possum. Quicquid igitur eorum ex liberalitate Tua defectui nostro accedet, nunquam me aliis sine gratissima Tui recordatione monstraturum, sancte polliceor. Hac posita simul conditione, nostris ut non parcas viribus, quoties officiorum, aut fortassis eorum, quae nostra fert tellus, vicissitudine indigebis. Vale, et mihi fave. Dab. Lubecae d. XX. Martii A. CIC IC CCXV.

BAIERVS STOLTERFOHTO.

Nisi occupationibus meis, sane multis et quotidianis imputare et condohare volueris tarditatem responlionis meae ad humanissimas Tuas literas, non video, quibus argumentis aliis illam excusare Tibi possem. Verum enim vero, quem adeo abundanter mihi confirmasti amorem Tuum, non admissurum spero


page 155, image: s155

sinistram de fide Baieri Tui opinionem. Ego interea tantopere abs Te mihi commendatum optimum Cognatum Tuum, merito suo diligere, observare et commodis ejus (quantum potui) prospicere coepi, idem porro facturus lubentissime: neque enim cuiquam magis id officii genus me debere puto, quam isti bonae indolis magnaeque spei juveni, quem etiam vicissim me amare plurimum et colere sentio. Quod meum qualecunque studium in explorandis et explicandis rebus naturalibus, praesertim fossilibus Excelllentiae Tuae probatum videam, vehementer gaudeo, idque saltem doleo, vix amplius suppetere otium ad ista parerga tractanda. Quos misi lapides figuratos, quin benevole acceperis non dubito, nec detractabo plures offerre, si gratum Tibi id fore intellexero. Vale, Vir Excellentissime, et me amare perge. Dab. Altorffii d. VIII. Augusti CIC IC CCXV.

STOLTERFOHTUS BAIERO.

Si ex silentio immemoris animi culpam argueres, mallem pigritiae reus esse quam ingratitudinis, sed ab utroque me vitio Tuus absolvet candor, si persuaderi Tibi non recusabis, omnes me intendisse nervos acquisitioni Dissertationis Majorianae de Lacte Lunae, respondente Jo. Andr. Sennerto Kilonii A. CIC IC CLXVII. d. XVI. Novemb. publico eruditorum examini expositae, cum Te eandem desiderare ex aurea Tua Oryctographia Norica intellexerim. Nesciebam enim quid redhostimenti loco pro tot diluvii testibus, saxeis quidem, at gemmis mihi charioribus, remitterem. Nemo autem Doctorum et artis nostrae interpretum hic vel ibi est, qui non petitis nostris assurgere, loculosque suos evertere voluit, si forsan inter horum reculas absque ligamento delitesceret; sed eventus non respondit voto. Ipse exemplar aliquod possideo, sed cum aliis dissertationibus vasto incorporatum volumini, quod impedit, quo minus desiderio Tuo satisfacere, ut anxius optavi, potuerim. Id vero consilii restat statim ac abs Te certior fuero factus ad Tuas ab eo tempore


page 156, image: s156

non dum pervenisse manus scriptum hocce, exemplar decem plagularum me descriptioni amanuensis traditurum, ut videas non voto, sed facultate me hactenus fuisse destitutum, aliquale faltem grati animi pignus offerendi. Primus quippe et solus vere es, qui loculos nostros tali fossilium genere hactenus vacuos ditare coepisti. Praestolor nunc alios, idemque Tuo mihi nunquam satis laudando exemplo praestent, confidenter excito. Absque impudentiae crimine tale mendicationis genus apud honestiores curiositatum collectores locum inventurum crediderim, cum eandem iis erga me licentiam facillime largiar, si forsan ex nostris in duplo quid esset, quod desiderio illorum quodammodo arrideret. Utinam vero tantum temporis mihi concederent decumbentium lamenta aut otiosorum compellationes, ut consusae supellectilis meae indicem adornare valerem! Tu sane, Vir Excellentissime, primus esses, quo cum eundem communicarem. Tua interim collectanea si in chartis habes, avidissimis percurrerem oculis, si forsan inter mea quid esset, quod inter Tua hactenus non numeras, tuncque officiorum promptitudine me Tecum alacriter certaturum sentires. Recipe interim gratias haud satis repetendas, et vale ex voto. Dab. Lubecae prid. Calend. Martii A. CIC IC CCXVI.

IDEM EIDEM.

Mitto tandem Majoris, quod promisi, schediasma de lacte lunae, tanta descriptum cura, ut plagulae aeque ac paginae et lineae originali exacte respondeant, quod sedulo ubique quaesivi, sed extra ligaturam nullibi reperire potui. Quos a Mellenio nostro desiderasti tractatulos per mare huc afferendos, quicquid eorum haberi poterit, me procuratore, bono cum Deo, accipies, simulac liberum mercatoribus nostris commercium Potentiae septentrionales iterum concedent, cum in bibliopoliis nostris non extent venales. Officii vero promptitudinem non eo offero instituto, quasi hisce me minutiis debito liberare


page 157, image: s157

tentem; sed me ad nutum Tuum quovis servitii genere inposterum, quacunque data occasione, fore paratum, firmius credere incipias. Vale ex voto! Dab. Lubecae d. XXIV April. A. CIC IC CCXVI.

BAIERUS STOLTERFOHTO.

Iterum prolixa opus haberem excusatione intermissi tam diu officii literarum, nisi scirem, mihi ad Te tandem rescribenti, cum Viro Medico, i. e. nunquam non occupatissimo rem esse, quo nemo rectius consimilem vitae meae conditionem dijudicare poterit, inprimis cum optime intelligas, quantus negotiis in medicina facienda cumulus insuper accedat per eandem quotidie docendam. Inde profecto fit, ut lentum saepe amicis sim in respondendo nomen. Tu vero interea, Vir Excellentissime, singulariter Tibi me obstrictum reddidisti transmisso apographo dissertationis Majorianae de lacte lunae, quam licet nuper invenerim Norimbergae apud D. Lochnerum nostrum, gratior tamen est ipsius jam propria mihi possessio. Paucos, qui nunc ad manus sunt, lapides figuratos hac occasione mitto, Tibique officia mea in his aliisve rebus porro praestandis confirmo. Cognatus ille Tuus mihique filii instar dilectus Dn. Franc. Jac. a Melle voluntati paternae morem geret ac propediem hinc discedet Argentinam, quod ut ipsi feliciter eveniat, nec maturatae nimium abitionis poeniteat, opto saltem. Caeterum Tu bene vale, et mihi porro fave. Dab. Altorffii d. VI. April. A. CIC IC CCXVII.

STOLTERFOHTUS BAIERO.

Quae ex instructissimo Tuo Lithophylacio amica mente museolo nostro destinasti chara admodum munera, tamquam acceptissima affectus Tui pignora ultimis vernalibus nundinis Lipsia ad nos recte sunt delata; pro quibus quid praeter animum gratum et ad quaevis officiorum genera paratissimum quid referam, non invenio. Cum vero intellexerim schediasma illud


page 158, image: s158

Majorianum de lacte lunae Tibi non adeo displicuisse, minus dubitavi, quin et Dn. de Hierne Tentamina Chimica hac occasione transmitterem; non quasi me in officio paria Tecum facere posse crederem, sed et sincero pectore candidum Tuum explorarem desiderium, an characteris ejusmodi munusculis Tibi aliquodammodo inposterum placere valeam? Hocce nostrum Votum Tuo excitare poteris mandato, cui pro virili nos semper assurrecturos sancte promittimus. Ego enim, ut jam ingenue sum confessus, quid benevolo alias affectui Tuo rependam non invenio, nisi animum pari passu in amore Tecum ambulare gestientem, quem si aestimas sincerum, Tibi totumque spondeo. Mellenii nostri praematurum abitum nullo modo laudare possum, quin potius D. Parenti illum exprobravi, qui quid referat, non habet, nisi juvenilem filii plures visendi Academias ardorem, quem retardare nullo modo potuisset. Me si judicem eligeret, ei certe fructus decernerem, qui agro semen adeo fideliter immisit. Vale. Dab. Lubecae d. XXV. Septemb. A. CIC IC CCXVII.

MELLENIUS BAIERO.

Deliberanti mihi, quorsum filium natu minorem, Franciscum Jacobum, Academiae maturum, et studio medico dicatum mitterem, prae ceteris Germaniae Academiis Altorssium arrisit. Et eam quidem maxime ob caussam, quia Tu, Vir Excellentissime, cathedram medicam ibi occupas et ornas. Quamvis enim mihi tam felici esse nequaquam liceat, ut de facie Te noscam; dudum tamen et nominis celebritate, et politissimis ingenii foetibus mihi innotuisti. Inprimis cum in gratiam filii jam jam memorati, rerum naturalium studio et collectione haud mediocriter delecter, elegantissima Tua Oryctographia mihi semper ad manus est, quoties e fossilium genere aliquid occurrit, aut consulenda, aut conferenda. In ea autem, aliisque Tuis omnibus, idem illud ingenii acumen deprehendo, quod olim in B. Parente Tuo, fidelissimo meo per quadriennium fere Praeceptore, sum


page 159, image: s159

admiratus. Accedit haud vulgaris Consobrini mei. D. D. Jo. Jac. Stoltersohti, Reip. nostrae Physici primarii, commendatio, qua eruditionem solidam et singularem in docendo solertiam merito extollit. His igitur argumentis inductus, filio meo optime consultum iri credidi, si illum Tibi informandum traderem. Sed an id liceat, merito prius explorare volui, simulque percontari, an ea rei familiaris sit conditio, ut praeter institutionem, etiam hospitio et convictu Tuo possit frui, adeoque semper, quod libenter vellem, ab affabili et erudito ore Tuo pendere. Si, quod officiose rogo, et ab humanitate Tua spero, benevole annueris, rem facies mihi longe exoptatissimam, brevique discipulum habebis, nec immorigerum, nec ingratum. Vale. Dab. Lubecae d. XXIV. Jan. A. CIC IC CCXV.

BAIERUS MELLENIO.

Inter complures molestias, quibus tam docendo quam faciendo medicinam subinde afficior, illud inprimis erigere me folet, quod studia mea qualiacunque a bonis et sapientibus Viris non improbari sentiam. Horum in numero Te praesertim veneror, Vir Maxime Reverende, qui literis humanissimis nuper ad me datis benevolentiam plane singularem testatus, etiam paulo nimium laudis tribuere mihi visus es. Ego vero utar hoc stimulo ad majorem muneri meo adhibendam industriam, ut tandem talis quodammodo evadam, qualem me Tua, forte citra meritum, fingit humanitas. Cum interim idoneum me judices, cui filium ad artem medicam instruendum commendares, faciam quidem quantum potero, et efficiam, ut in voluntate ac fide mea desiderari nihil queat, ipsumque optimum juvenem excipiam hospitio meo, et vel primo loco inter eos constituam, quibus patere debeat penitus amicitia mea. Veniat ergo charissimus ille filius Tuus, quamprimum id placuerit, habiturus me ad officia quaevis paratissimum, tam Venerandi Parentis, quam Cognati sui Excellentissimi D, D. Stolterfohti caussa, cujus insignem


page 160, image: s160

favorem, quo me, cum olim hospes Lubecae viverem, complexus est, etiamnum grata memoria prosequor. Ut interea praesentem Academiae nostrae statum aliquatenus cognoscere possis, novissimam praelectionum et operarum a Professoribus susceptarum designationem mitto; quam enim anno praeterito concinnatam vernaculo idiomate edidi historiam Altorfinam, Te jam vidisse arbitror. Quod rerum naturalium studio et collectione delecteris, eo sane lubentius audio, quo vehementius et ipse, quantum per graviora negotia licet, iisdem rebus oblectari soleo. Si quid fortasse nostratium fossisium, quorum copia mihi est, desideres, id admonitus prompte impertiam, vestrae vicissim regionis et vicinae Holsatiae fingularia quaedam mihi expetens v. g. lapides Brontias, seu echinitas, quales prope Kilonum repertos me vidisse memini. Caeterum rogo, ut inclusas hisce literas D. Christiano Wedelio, si is adhuc Lubecae commoratur, tradendas curare velis. Servet Te Deus, Vir Maxime Reverende, in rei literariae non minus quam Ecclesiae ornamentum atque commodum! Dab. Altorffii Pridie Id. Febr. A. CIC IC CCXV.

MELLENIUS BAIERO.

Gratissimae fuerunt mihi literae Tuae, quibus per amanter desideriis meis annuere voluisti. De tam benevola igitur prompti animi declaratione gratias Tibi ago habeoque maximas simulque filium meum mitto, ac eundem curae et institutioni Tuae etiam atque etiam commendo. Rudem, fateor, habes tabulam, primis physici medicique studii limeis imbuendam; at simul ab omni praeconceptarum opinione labe vacuam, adeoque prorsus ad mentem Tuam formandam et effigiandam. Consiliis itaque, praeceptis, monitis et aliis omnibus, quibus expediet, modis imbecillitati et infantiae ipsius succurrere ne dedigneris, est quod instanter peto, Tibique mentem non ingratam spondeo. Naturalium rerum, quae hic loci parcius occurrunt, aut


page 161, image: s161

aliunde, et praecipue e vicino septentrione ad nos adferuntur, unum alterumve specimen filio tradidi, Tibi offerendum; sed ne tyronem, et procul dubio noctuas Athenas asportantem, rideas, contendo. Ego insatiabili omnis generis [gap: Greek words] vestratium desiderio flagro, quae ut (benevolo Tuo auxilio indicioque) colligat meus, et commoda occasione ad me transmittat, ipsum serio monui. Quod reliquum est, Vir Excellentissime, Te Tuosque diutissime ex voto valere jubeo. Dab. Lubecae d. XX. Martii A. CIC IC CCXV.

BAIERVS MELLENIO.

Si non ipso opere citius quam responsione ad literas Tuas officiosum me Tibi praestitissem, negligentiae culpam omnino non effugerem. Jam vero ipse Tuus filius testimonium sine dubio mihi dedit, quomodo ab ejus ad nos adventu ad hanc usque diem amicum ipsi me praebuerim, et in tractandis studiis auxilio fuerim, quod et inposterum faciam eo lubentius, quo arctius sibi me jam obstrinxit humanitate et industria sua optimus juvenis, alacriter persequens sua studia, quorum rationem ut Venerando Parenti suo redderet, admonui. Ego certe nullam praetermitto occasionem, qua eruditionem auditoris tam solertis provehere potero. Et cum jam semel in solenni disputatione spartam opponentis recte sustinuerit, opportunum fore censeo, ut defendentis aut respondentis quoque munus, meo sub praesidio, (quando adagiorum medicinalium octavam syllogen in circulo academico ventilandam propositurus sum) in se suscipiat, si paternum impetraverit consensum. Quod reliquum est, magnas Tibi, Vir Maxime Reverende, debeo habeoque gratias pro naturalium rerum vestri Septentrionis pergrato dono, quo Tibi ac filio Tuo me amplius devincire voluisti. Laetor ego, si vicissim grata Tibi advenerunt, quae obtuli nostrae regionis fossilia, cujusmodi plura missurus sum, ubi desiderium Tuum cognovero. Vale. Dab. Altorffii VIII. Calend. Septemb. A. CIC IC CCXV.



page 162, image: s162

MELLENIUS BAIERO.

Non uno nomine Tibi me obstrictum fateor. Praeterquam enim, quod desideratum filio meo hospitium concessisti, eundem summa hactenus benevolentia es prosecutus, et improvisa nuper adversa valetudine afflictum, optatae per divinam gratiam sanitati restituisti. Insignem hunc favorem Tuum merito exosculor, et gratias, quas possum maximas rependo. Nec etiam minores habeo, pro transmisso haut ita pridem curioso fossilium vestratium acervo, qui mihi longe fuit acceptissimus. Dici enim non potest, quanta voluptate ejusmodi naturalia me afficiant, praesertim cum in his nostris regionibus rarius inveniantur. Filium meum Tibi se morigerum ac non indiligentem praebere laetor, nihilque magis in votis habeo, quam ut porro studia sua ita tractet, simulque vitam componat, ut accedente Numinis supremi benedictione, Tuaque et aliorum fidelissimorum Praeceptorum laudatissima industria, praefixum solidae eruditionis scopum attingat. Respondentis officium ut sub praesidio Tuo in se suscipiat, non abnuo, modo eam prius rudimentorum medicorum notitiam sibi comparaverit, qualis ad ornandam satis illam spartam requiritur. Arbitrio igitur Tuo exquisitissimoque judicio hoc committo, ac me et meum ulteriori Tuae benevolentiae commendo. Vale. Dab. Lubecae d. XVIII. Septemb. A. CIC IC CCXV.

P. S. Incurvum hoc et rugosum lapidis genus, cujus interior pars nonnibil excavata, et radiis a centro ad peripheriam tendentibus praedita est, e Gothlandia Insula nuper fuit allatum. An Ceratites? et cujus, quaeso, originis? Durissimae est substantiae, coloris albidi. vid. Fig. 2.

BAIERVS MELLENIO.

Et valuiss hactenus, et rem suam bene gessisse optimum filium Tuum, plane Tibi confirmo, et me commodis ejus porro provisurum polliceor. Quod ipsi haud praematurum fore


image: s162a

[gap: illustration]


page 163, image: s163

existimavi respondentis in circulo academico munus, id meo sub praesidio ut proxime sustineat, efficiam. Occupabitur per priores hujus anni menses praecipue chimicis et anatomicis acroasibus, quibus botanicae denuo supervenient, non neglectis interea physicis theorematibus et experimentis curiosis. Erit etiam mihi, quantum horis subcesivis licebit, in ordinando rerum naturalium apparatu, ipsiusque et supellectilis librariae meae catalogo conscribendo socius, qua occasione, tamquam aliud agendo haud parum, uti spero, proficiet. Lapides isti Gothlandici, quorum imagines ad me misisti, sunt sine dubio fungi corallini fossilis species, cujusmodi prae caeteris M. Hermannus in Maslographia Part I. Tab. XI Fig. 54 et. 56. exhibuit, nomine (licet parum congruo) columelli lapidei. Optarem, ut collectaneorum Tuorum fossilium, animalium etc. quorum nonnihil impertire posses, indicem mecum communicares, quod ipsum ego quoque de meis lubenter praestarem, et hic alterum locupletaret, qui optimus est inter amicos ad tam innocuas divitias perveniendi modus, juxta vetus illud: manus manum lavat, da aliquid, et aliquid cape. Idem institutum placere velim D. D. Stolterfohto, a quo quidem hactenus nullum responsum tuli, forte quia nimium distinetur negotiis, ut solent Medici, aut quod ipsi parum satissecerit lapideum, quod obtuli, munusculum. Quicquid horum sit, amplissimam eidem adscribo salutem, et quod superest, valere Te jubeo, me vero amori et precibus Tuis commendo. Dab. Altorffii XV. Cal. Febr. A. CIC IC CCXVI.

MELLENIUS BAIERO.

Et Te, et filium meum valere gaudeo. Deus utrumque vestrûm porro servet, et omnimoda sua gratia indesinenter frui jubeat! Inprimis autem largiatur, ut ille meus, quem tam benevole et diligenter curas, Ascanius, solerti fidelique Tuo ductu, indies magis magisque proficiat, quod mihi sane, ut exoptatissimum, ita etiam gratissimum eveniet. Insignem interim


page 164, image: s164

Tuum, in promovendis ipsius commodis, favorem laetus exosculor, et ut eum porro Tibi commendatum habeas, obnixe rogo. Si in studiis, quae colit, tantos progressus fecisse videbitur, ut sine rubore Respondentis spartam tueri queat, ut illam ipsi ornandam committas, facile consentio. Quod Tuam de fungis petrefactis Gothlandicis sententiam mecum communicare volueris, Tibi gratias habeo, nec non libenter naturalium eorum, quorum mihi unum alterumve exemplar, cum amicis permutandum, suppetit, catalogum transmitto. Sed pauperis est numerare pecus, et mea sane supellex, utpote post semisecularem demum vitae aetatem colligi coepta, adeo curta et tenuis est, ut ea, quae inclusae schedulae mandavi, vix coram oculis Tuis comparere mereantur. Libros, quos desideras,, anxie quidem hic quaesivi, sed hactenus irrito conatu, non cessabo tamen ulterius illis invigilare. Vale. Dab. Lubecae d. XXIX. Februarii A. CIC IC CCXVI.

BAIERVS MELLENIO.

Occasionem diu hactenus multumque desideratam, commode ad Te aliquid scribendi, quandoquidem nunc demum nactus sum, praetermittere nolui, quin gratias inprimis agerem pro luculenta eruditaque Lapidum figuratorum Lubecensium ad me transmissa descriptione; cui dum [gap: Greek words] quodpiam quaero, nihil invenire jam possum praeter paucas dissertationes academicas non ita pridem apud nos divulgatas, quibus adjungo chartas alias fatorum meorum. atque institutorum interpretes. Interea optimi filii, Francisci Jacobi, reditum e longinquo itinere Tibi congratulor. Deus faxit, ut illius non minus, quam caeterorum matrimonii pignorum charissimorum vita et incolumitate fruaris diutissime in senectutis oblectamentum atque solarium. Non dubito, quin curiositate et industria filiorum insignis et ampla physiotameio Tuo facta sit accessio, ex Italia praesertim et Galliis; ejusmodi rerum, si quid superest, ac me participem reddere


page 165, image: s165

volueris, operam dabo, ut liberalitatis hujus Te non poeniteat, sed ut aliorum fossilium haud contemnendis speciminibus eidem me respondisse sentias. Amplius Te obtestor, ut Oligeri Jacobaei Museum Regium Hafniense, cum auctario Jo. Laurentii comparare mihi velis aequo pretio, quod lubens gratusque rependam. Servet Te Deus, Vir Maxime Reverende! Dab. Altorffii III. Non. Januarii Anni novi CIC IC CCXXI, quem Tibi Tuisque auspicatum fortunatissmumque apprecor.

MELLENIUS BAIERO.

Amantissimis Tuis, per tabellarium civitatis publicum, sub auspicium hujus anni ad me datis dudum respondissem, nisi commodam hanc nundinarum Lipsiensium, ad Te aliquid mittendi occasionem fuissem praestolatus. Primo igitur de scriptis et carminibus, mecum communicatis, Tibi debitas ago gratias, et cum ex ipsis pateat, Te ad secunda matrimonii vota transiisse, ut illa omni ex parte prospera et secunda sint, [gap: Greek words] voveo. Deinde etiam benevolam gratulationem, de felici reditu filii, exosculor, nec unquam patiar animo excidere, quod ejus primam formationem, et, benedicente Deo, ad optatum illum finem provecta studia, ut hic cum fructu medicinam queat facere, fidelissimae Tuae institutioni debeam. In signum memoris gratique animi, Museum Regium Jacobaeo-Laurentianum, quod desideras, ab amico Hafniensi, ob exemplarium defectum, vix ac ne vix obtentum, mitto, quod aequi bonique consulas, de pretio non solicitus. D. D. Tauschium nostrum, quem e filii casu satis tristi nosti, Poliatri sive Physici munus in Republica hac obtinuisse, forsan Tibi innotuit. Sed hunc, cum e Doctoribus Medicis nonnulli, aetate grandiores, sibi praelatum esse graviter tulerint, bellum medicum exarsit, quod, non sine summo scandalo, in publicas manuum conertiones erupit. Imo nunc calamis strictis geritur, Chirurgis etiam in partes vocatis, cum occasione relationis de vulnere interfecti cujusdam Physico lismota


page 166, image: s166

sit, an homo, cui truncus venae cavae ad dimidium dissectus fuit, post tam gravem vulnerationem adhuc octo pluresve dies vivere potuerit [note: Vid. Schreiben eines Advocati an einen guten Freund in Lubeck, nebst dessen darauf erfolgter Antwort etc. mit Beylagen A B. C. 1721. It. Schreiben eines guten Freundes an seinen Correspondenten und dessen Antwort etc. mit einer Beylage 1722. Et Casus XIX. Introduct. in Med. Forens. Baieri, ubi renunciatio vulneris impugnata defenditur.] Museum B. D. Stolterfohti emptionis titulo pervenit ad D. Hannekenium, qui illud omni modo auctius reddere allaborat. Quodsi nostrum qualecunque etiam, ceu perhumaniter promittis, fossilitis vestratibus, inprimis cornubus Ammonis, sive nautilitis maximi moduli augere velis, rem facies nobis longe gratissimam. Vale, Vir Excellentissime, et abutroque meo filio quam plurimum et officiose salve. Dab. Lubecae d. XXV. Apr. A. CIC IC CCXXI.

BAIERVS MELLENIO.

Quod desideratum tantopere Museum Regium Hasniense non modo comparare, sed et gratis offerre mihi volueris, id profecto novum, et fere nimium est amoris Tui et liberalitatis erga me documentum, cui, qua ratione respondere possim vix perspicio, nisi Tute indicaveris, neque enim aliud quicquam nunc succurrit, quo gratum Tibi vicissim gratificandi cupidum declarare animum queam praeter paucos lapides, instructissimo physiotameio Tuo exiguam facturos accessionem. Mittam ejus generis plura, ubi jusseris, atque significaveris, cuinam mercatori Norimbergensi ad Te curanda tradere debeam? Reposui seorsim eum in finem praegrande Cornu Ammonis ultra octo uncias in diametro colligens. Interea lites Medicorum vestratium, sine dubio in magnum totius ordinis opprobrium abituras, graviter molesteque fero, quo magis jam hodie ars nostra in contemptum adducitur, ut non opus sit mutuis exercentium


page 167, image: s167

contentionibus ejusdem famam et existimationem penitus pessundare. Caeterum dilectissimorum Filiorum Tuorum incolumitati, prosperisque rebus ex animo congratulor, et ipsos quam officiosissime salutatos meo nomine volo. Servet Te Deus, Vir Maxime Reverende! Dab. Altorffii d. XXIX. Septemb. A. CIC IC CCXXI.

LENTILIUS BAIERO.

Ut apud Celeberrimos nostrae Facultatis in Incluta Altorfina Professores aditum sibi pararem, enixe rogavit harum gerulus, Clariss Dn. Beurlinus, Medicinae Candidatus, bonorum virorum favore non prorsus indignus. Quamvis igitur moderni Domini Profeissores, qua faciem mihi cogniti non sunt, nolui tamen desiderio dicti Dn. Beurlini refragari, cum bona spes habeat animum meum, oculis invitis paucas hasce lineas lectum non iri. Quodsi igitur tantillum apud Te valet, obscurum licet, Lentilii nomen, liquidius id mihi declarare non poteris, quam bene faciendo beneque cupiendo illi, in cujus gratiam haec epistola est exarata. Nosti commercia literaria saepenumero iniri a Viris caetera sibi invicem incognitis, quod si fit, uti solet, unius horum est, ut initium scribendi faciat. Ignosce igitur audaci, si quid inde capis incommodi. Praeter alia perspicacis ingenii bellissima monumenta cum voluptate legi, Tuam Oryctographiam, nec dubito, quin interea temporis thesauro Tuo naturalium accessio facta sit non poenitenda. Frustillum piri Norimbergensis (cujus in dicto libro mentionem injecisti) in lapidem versi dono mihi dedit D. Schmidtsberger, qui Hagae Comitum commoratur, ac arborem ipsam semet conspexisse affirmavit. Ducatus noster hinc inde varia largitur, quae Musea ornare valeant, Belemnites puta, Cornua Ammonis, Astroites, alia sexcenta. Cumprimis attendi meretur minera nostra arenaria cochlearum ferax, candidissimarum ac tantae parvitatis, ut ad quasdam agnoscendas opus sit microscopio. Ne dicam


page 168, image: s168

de Dendritarum simulacris noviter haud procul Tubinga inveniri solitis, colore, et ubi poliuntur, splendore nigri Gagatis, cujus, vel quorum inscriptiones dendroites argentea item et aurea fila mentiuntur. Saepe numero jam optavi, ut viro cuidam ad ejusmodi negotium apto provincia daretur a Serenissimo peragrandi universum Ducatum, curiosis oculis omnia arbitrandi, rebusque peractis Historiam naturalem Ducatus Wurtembergici consuribendi. Enim vero ad opus tam laudabile suscipiendum spei parum superest. Desino nugarum, Dn. Beuerlinum de meliori commendo, favorem et amicitiam Tuam expeto, Teque cum Tuis Musis pancratice valere jubeo. Dab. Stuttgardiae d. XXIII. April. CIC IC CCXVIII.

BAIERVS LENTILIO.

Cum primum accepi humanissimas Tuas literas, neque prius neque alia occatione respondendum esse putavi, quam revertente in patriam suam illo ipso Clariss. Dn. Candidato Beuerlino, cujus caussa potissimum scriptas cognoveram istas literas. Interea Tuae tam honorificae commendationi quanto magis satisfacere annisus sum, tanto magis dolui ademptam mihi praecipuam opportunitatem, posteaquam Dn. Beuerlinus propositum suum impetrandi honores academicos, in tempus futurum paulo longius differre, nescio quo instinctu, decrevit. Et sane potuisset ille haud exiguum et pecuniae et temporis compendium facere, si mea opera uti, et in praeterita panegyri Petro-Paulina, ubi tres Medicinae Doctores t. t. Decanus renunciavi, accedere iisdem voluisset: quod ideo saltem commemorandum existimavi, ut Tu, Vir Excellentissime, intelligas neutiquam mea culpa diutius detentum hic fuisse optimum Tuum Beuerlinum: cui certe nulla in re officiis meis, etsi non admodum desideratis, deesse volui. Jam vero ipse, solemnibus candidatorum, qua publicis qua privatis probationibus, cum applausu nostro superatis reditum ad suos parat, quem ei ex animo gratulor, Deum


page 169, image: s169

precatus, ut gratia sua felicissimis Medicis et ornamentis patriae ipsum inserere dignetur. Fertilitatem Ducatus Wurtembergici, qui diversa recondit fossilia petrefacta, memorandi utique momenti, pridem celebravit, ut nosti, Jo. Bauhinus in historia fontis Bollensis, quem Te, proprio Marte, imitaturum fore nullus dubito. Ad dendritas Tubingenses quod attinet, elegans ipsorum pictura splendore nigri gagatis corusca, argenteis aureisque filamentis intertextis, deberi pyritae martialis et lithantracum effluviis, vel me tacente, ipsemet largieris, id quod, caeteris paribus, in marmore fissili tabulato Aichstadiensi creberrime observare mihi licuit. Tu autem, Vir Celeberrime, perpetua nobis affectum illum benevolentiae pristinum, quo nostram Academiam complexus es, quemque ego, si non alia ratione, assiduo tamen insignium meritorum Tuorum cultu, ad me trahere conabor. Servet Te Deus, cum Tuis omnibus! Dab. Altorffii IV. Id. Decembr. A. CIC IC CCXVIII.

BAIERUS JUSSIEO.

Et eruditionis et humanitatis Tuae celebritas, quae pridem ad sui cultum me invitavit, non patitur, ut hunc diutius animo absconditum servem, sed coram Tibi exhibeam hisce literis, iisdemque aperiam desiderium meum adipiscendi Tuam amicitiam. Haec sane mihi tanto gratior eveniet, quanto fructuosiorem fore praesagio, propter communem herbariae rei professionem. Facies itaque, Vir Illustris, ut non minus faventem Te ego experiar, quam antecessor meus D. Hoffmannus Tuum illum B. Tournefortium habuit, utpote qui communicatis benevole rariorum plantarum seminibus saepe locupletavit Floram nostram. Ejus si exemplum sequi volueris, operam dabo, ut praestiti istius officii Te nunquam poeniteat: Quicquid enim Tibi gratum a me proficisci poterit, ultro id omne polliceor. Occupatum Te esse audio in conscribenda botanica bibliotheca, aut certe simili quodam opere, quod ut perficias communis


page 170, image: s170

utilitatis caussa Te obtestor, meumque in eodem adjuvando studium offero, cumprimis ubi de Germanicis, vel aliis quoque botanicis scriptoribus certior fieri desideraveris; paucos enim esse puto, quos vel ipse non possideam, vel quorum notitia me fugiat, quandoquidem a plusculis jam annis hanc ipsam literariae historiae partem curiose tractavi. Opus Barelieri botanicum abs Te editum cognovi ex Actis Erudit. Lipsiens. neque tamen librum commendatum videndi, multo minus emendi occasio data mihi fuit hactenus apud Norimbergenses bibliopolas, a quibus etiam Tournefortii Corollarium ad Institutiones Rei Herb, tot jam annis quaesitum impetrare haud potui. Tu igitur, Vir Inclute, esto mihi illius corollarii pararius, nec dubita depretii, quale indicaveris, prompta restitutione. Opportunitatem ad me perferendi praebebunt nundinae Francofurtenses, nisi aliam elegeris mittendi aliquid Norimbergam sine magnis sumtibus, unde statim recipiam, cuicunque etiam mercatori, vel alii honesto viro id commissum fuerit. Ego autem vicissim mittam si quid volueris, et ubi gratum fore intellexero, dissertationes quasdam nostrates botanici argumenti, e. g. de Visco, Iride, Glycyrrhiza, Millefolio, Malo Punica, Sanguine draconis, Asparago, Scilla. Interim latorem harum literarum D. Christoph. Jac. Trew, discipulum [gap: Greek words] nostrum, Musas vestras salutaturum benevolentiae Tuae commendo, per quem etiam accipere potero, si quid exoticorum seminum communicare nobiscum futuro autumno dignaberis. Cognosces autem Florae nostrae sive divitias, sive inopiam quoad annuas praesertim stirpes ex adjuncta catalogo, quem commodioris commercii caussa omissis perennibus et vulgatioribus plantis ea forma imprimendum curavi, ut quotannis adscribere novas accessiones, et amicis significare liceat, quae nobis offerre possint, et quae ipsis reddere queamus. Caeterum, Vir Illustris, bene vale, et amicitia Tua me complectere! Dab. Altorffii d. XVI. Maji A. CIC IC CCXVII.



page 171, image: s171

JUSSIEUS BAIERO.

Pudebat me, Vir Celeberrime, Tuas ab anno fere literas accepisse, nec se mihi ullum obtulisse, qui responsum ferret, se tandem obtulit ille ipse, qui Tuas mihi reddidit, meas quoque Parisiis proficiscens laturus. Tantam humanitatem fore Tuam cognovi, ut in illo, quod mihi polliceris, commercio, totum illud in commodum utilitatemque meam cessurum sit, si tamen in re aliqua Te a me juvari posse Tibi persuadeas. Quicquid utile censebis, sive de publicatorum Lutetiae de re herbaria operum, sive de plantarum, seminum, fossiliumque nostratium communicatione opus sit, impera, protinus exequar. Oratiunculam de Botanices in Horto Regio progressu, ineunte aestate a me habitam interim accipias, quaeso. Audio quotidie singularia apud vos de re herbaria Germanico idiomate conscribi, quorum ne nomina nobis nota sunt, tum ob regionum distantiam, cum ob nostram in lingua Germanica imperitiam, quorum si nomina, titulos, brevissimamque materiae epitomen, ac Tuam de illa opinionem indicares, nullo modo unquam magis de me mereri poteris; similem operam, si illa egeres, jube, ut quanti Tua apud me valeant mandata, cognoscas. Vale. Dab. Paris. d. III. Septembris A. CIC IC CCXVIII.

BAIERVS JUSSIEO.

Aliquot jam sunt anni, ex quo literis Tuis humanissimis responsum debeo, cujus tantae morae caussam praecipuam fuisse scias, quod commode aliquid ad Te perferendi occasio defuerit. Taceo frequentes ac molestas occupationes, quibus nimium distineor, et ab officio scribendi subinde abstrahor. Nunc vero aliquid otii et opportunitatem mittendi nactus, exhibeo specimen quoddam desideratae recensionis Botanicorum Germanorum, plura communicaturus, ubi gratum id Tibi fore intellexero. Adjeci quoque nonnullas dissertationes a me, tum proprio


page 172, image: s172

tum alieno nomine divulgatas, tametsi plerisque ultimam limam addere, propter festinationem haud licuerit. Ex reliquis schedis Academiae nostrae conditionem quodammodo perspicies, tum hoc etiam, quod anno superiore celebratum solemniter sit primum illius saeculare festum, me tunc temporis Rectore. Imaginis meae Chalcedonio lapidi insculptae [gap: Greek words] ideo saltem offero, ut si aspicere interdum fueris dignatus, Te admoneat servandae mihi benevolentiae. Hanc seorsim nunc provoco, ut denuo venire subsidio velit Florae pertenui nostrae, impertiendo rariora quaedam semina, inter quae Tragacanthae Massiliensis semen (si foecundum haberi posset) inprimis expecto. Velim autem ut persuasum habeas, Vir Excellentissime, quod non minus pro his quam prioribus per D. Schefflerum oblatis, gratus Tibi sim futurus debitor. Amplius autem abs Te peto, ut in Celeberrimi D. D. Geoffroy, Collegae Tui, aut alius eruditi humanique inter Vos Viri amicitiam me insinues, unde possem impetrare fossilia vestratia, inprimis lapides figuratos, utpote quorum collectione et consideratione plurimum delector, lubens redditurus, quicquid e nostratibus, tum et alibi per Germaniam reperiundis ejusmodi rebus desideretur. Ecce Tibi, quanta sit in Tuam humanitatem fiducia mea! cui hoc insuper imputabis, quod doctissimorum scriptorum Tuorum (si quae post elegantem orationem de ortu et progressu Horti Regii Parisiensis edidisti) communicationem efflagitem, sicut etiam Doctorum Clarorumque apud Vos Virorum aere nuper expressas imagines, quarum omne, quod indicaveris pretium libenter persolvam. Quicquid autem missurus ad me es, idem ille Dn. Greyss, a quo hasce literas cum fasciculo accipies, diligenter curabit. Caeterum ego favori erga me Tuo quovis officiorum genere pro viribus respondere, et pro incolumitate Tua Deum O. M. deprecari non desistam. Vale. Dab Altorffii d. XXVI. Julii CIC IC CCXXIV.

Scriptores Botanici in gratiam D. de Jussieu recensendi:



page 173, image: s173

I.

Barthol. Carrichter, Divi Maximiliani II. Rom. Imperatoris Medicus aulicus, floruit circa A. C. 1550 - 60. Herbariae medicinae tantopere studiosus fuit, ut vulgo der Krautel-Doctor appellaretur. Matthiolo ultra centum plantas, quae in ipsius commentariis non continebantur, dedisse aut demonstrasse fertur, teste Conr. Gesnero in Epist. p. 13. Duos conscripsit tractatus lingua vernacula Herbarii titulo, alterum minorem Argentinae primum anno 1575. in octavo editum, in quo docetur sub quibus Zodiaci signis, horumque gradibus singulae stirpes sitae sint, et quando easdem colligere conveniat. Alterum opus (Groses Krauter-Buch) sub ficto nomine Philomusi Anonymi prodiit ibidem, curante Mich. Toxite 1576. Fol. saepius dein recusum, Carrichteri nomine praeposito. Complectitur autem illud historiam LXI. plantarum Germaniae indigenarum, ex lumine naturae (ceu titulus habet) secundum coelestes influxus, adornatam. Et ipsae quidem stirpium descriptiones, tum etiam ligno incisae imagines, pro temporis illius conditione sunt satis luculentae, experimenta vero singularia virtutum et utilitatum specificarum, longe plura, quam in ullo autore alio, ut inter empiricos herbarios praecipuus post Tragum esse videatur Carrichterus, in applicandis autem ad istam rem hypothesibus Astrologorum, et commentis magiae naturalis supra omnes, qui ante ipsum idem fecerunt, superstitiosus. Caeterum extat etiam ejusdem liber de harmonia, sympathia, et antipathia plantarum, Jo. Hiskiae Cardulicii commentariis illustratus Norimbergae 1686. 8vo. Practicam vero ipsius, et secretas morborum tam internorum quam externorum curationes, praecipue illorum, qui ab incantatione, fascino et veneficiis oriri creduntur, multi magno habent in pretio, quarum mentionem quoque fecit Helmontius non sine elogio, et Henr. ab Heer seorsim commendat in suis observationibus probatae virtutis unguentum Carrichteri adversus veneficia.



page 174, image: s174

II.

Leonh. Thurneisserus Basileensis, eodem fere, quo Carrichterus tempore floruit, Archiater Electoris Brandenburgici, multis magnisque itineribus per universam fere Europam, sed ultra etiam defunctus, in his quam plurimas res naturales, cumprimis plantas semet observasse et collegisse gloriatus est; quarum CIC IC CCCCXXI. figuras aeri aut ligno insculptas describere et exhibere voluit amplo decem librorum opere: Hujus autem nihil in lucem ipse dedit, praeter unicum volumen, Berolini 1578. in Fol. splendide excusum, tam Latino quam Germanico idiomate. Non plures vero quam XXXVII. stirpes ex umbelliferarum ordine proposuit, ea prolixitate, ut praeter prolegomena et indices, ipsa tractatio paginas 146. impleverit. Unde licet conjecturam facere, quantae amplitudinis foret opus integrum, si pari proportione partes reliquae tractarentur. Magnam vero primi istius libri partem constituunt astrologicae, circa naturam atque collectionem herbarum Theoriae, cum portentosis praeparationum chimicarum et affectuum enarrationibus. Scripsit praeterea Alchimiam magnam, et alia ejusdem argumenti opuscula, de quibus tamen ipsoque autore acerbam admodum gravemque tulit sententiam Nicol. Guibertus Alchim. Lib. II cap. 12.

III.

Thomas Pancovius, Elect. Brandenb. Medicus Aulicus divulgavit Herbarium portatile Berolini 1654. in quarto, in quo CICCCCLXIII. plantas tam indigenas quam exoticas repraesentavit, et singularum synonyma, qualitates et effectus idiomate vernaculo recensuit. Sunt autem figurae istae omnes a Thurneisseri apparatu antea laudato mutuatae: quibus alias ultra CLXX. non magis artificiosas, iterata editione adjecit Bartholomaeus Zorn, Medicus Berolinensis, A. 1673. contextu etiam multum nec inutiliter medicis experimentis aucto.

Ad hanc formam, aut brevius aut fusius, pro desiderio recenseri


page 175, image: s175

poterunt plura nostratium scripta botanica, e. g. Loniceri, Tabernaemontani, Tragi, Becheri, Verzaschae, Zwingeri etc. tum etiam quaedam Latino quidem vulgata idiomate, sed quae fortassis non facile occurrunt in Galliis, e. g. Adami Zaluzanii, Laevini Fischeri Methodi rei herbariae, Chemnitii Catalogus plantarum Brunsvicensium, Elsholtii Flora Marchica etc.

JUSSIEUS BAIERO.

Pudet me, Vir Illustris, occasionumque raritatem incuso, gratias Tibi nondum retulisse pro humanissimis Dissertationum Tuarum donis, quibus gratius nihil mihi e Germania advenire poterat. Tanta autem fuit hujus generis munerum copia, ut fere prae numero Germanorum Botanographorum vitam et elogia a Te conscripta obliviscerer, ipsamque Tuam, de qua primus erat habendus sermo, in achate effigiem, magni apud me habendam, tum quod et Doctissimi Viri et Amici charum os referat, mihi magis in pectore quam in lapide insculptum. Tuorum de me meritorum memoriam satis exacte quidem referrem, quibus vero par similibus persolvam, vix satis constat, nisi primum argenteo munusculo, quatuor nummulos Decanorum Facultatis nostrae vultus praebentes, et Tournefortii institutionum appendices, quas, si probaveris, faustissimum, quod mihi accidere poterit, judicabo: his addo Thesin stilo Parisiensis scholae brevitate conscriptam recens publicatam, ipsamque Apalachinem Theseos materiam, nonnullaque rariorum seminum specimina capsulis papyraceis involuta, munuscula sane exigua, sed humano Viro indulgentique missa, qui bonarum rerum asse dignarum praesenti inopiae parcat. Si conditioni geminae dabitur locus, primae sumtum pro me factum libere accipiendi, alteri occasione alicujus peregrinantis utendi horum, quae indicas mihi Botanices operum, idiomate Germanico scriptorum emptionem vehementer desiderarem; nimirum Carrichteri de harmonia et sympathia et antipathia plantarum a Cardilucio


page 176, image: s176

editi Norimbergae 1606. Pancovii herbarii portatilis editionis ultimae, Chemnitii Catalogi Plantarum Brunsvicensium, et Elsholtii Florae Marchicae, ut et Catalogi Altorfinarum plantarum, Deliciarum Altorfinarum a Maur. Hoffmanno editarum, Horti Bosiani, sin ea Tecum libertate uti non daretur, alium, qui mihi id obsequium praestaret, rogarem; nisi aliquid ex bibliopoliis nostris ejusdem pretii Tibi gratum foret, quod si accidat, jubeas, et exequar. Vale. Dab. Paris d. XVIII. Martii A. CIC IC CCXXVII.

BAIERUS JUSSIEO.

Erubescerem ego sane, in Tuum, Vir Illustris, conspectum prodire, tardo adeo ad humanissimas literas Tuas responso, nisi ea ipsa, mihi satis perspecta benignitas Tua, veniam polliceretur. Hac fretus, nunc demum, quas pridem debui gratias persolvo pro venerabili dono nummorum, aliquot Inclutae Facultatis Vestrae Dnn. Decanorum gratiosas imagines repraesentantium, mihique auro contra chariorum; quibus dum eruditissimam Tuam ad Institut. Botan. Tournefortii appendicem et seminum rariorum atque Apalachines curiosissime descriptae nova nobis specimina jungere voluisti, tanto majorem effecisti obligationem meam. Hujus ego tametsi lubens amplissimum darem signum, vix minimum tamen exhibere nunc valeo, nisi opusculorum quorundam botanicorum (quibus et mea quaedam adjeci) oblationem aliquo habere loco digneris. De Botanologia quidem medica hoc breviter commemoro, autorem ejus Bartol. Zornium, Medicum Berolinensem, olim Maur. Hoffmanni nostri fuisse discipulum, et in istud opus suum congessisse quicquid plerosque apud scriptores de viribus atque utilitatibus plantarum notatu dignum invenire potuit, ut in hoc genere nihil esset locupletius. Priorem herbarii Pancoviani editionem cum editionibus Thurneisseri exiguae formae, et alia abs Te desiderata scripta botanici argumenti nusquam hactenus adipisci et coemere


page 177, image: s177

licuit; non recusabo tamen ex mea bibliotheca mittere illorum exemplaria, ubi jusseris, et carere ipsis Tuam in gratiam. Persuasum etenim Tibi habeas velim, Vir Humanissime, nihil in potestate mea situm esse, quod non ad voluntatem nutumque Tuum libenter accommodem. Deus Te servet! Dab. Altorffii d. XX. Martii A. CIC IC CCXXIX.

SCHWARZIUS BAIERO.

De beneficiis, quibus me affecisti, gratias ago habeoque maximas, agam etiam publice, quum ejus rei dabit occasio. Quae quidem deesse non poterit, si Deus rei rusticae scriptorum editionem fortunaverit. Nam, ut pro virili Tua, quantum tamen patitur Tua commoditas, in ea re, ut coepisti, porro me juves, observantissime rogo. Si igitur id sine rusticitatis crimine fieri potest, mitto ex indice illo, quem nosti, multa nomina, quibus, cum vacat, adscribas aliquid, aut potius adjicias, ut itidem jam facere instituisti, etiam atque etiam peto. Vegetabilia, quae ab hortulano vestro collecta sunt et exsiccata, si quando mitti commode possunt, expecto. Quicquid Tibi praeterea venerit in mentem, (ut identidem aliqua occurrent) gratissimum mihi feceris, si vel in schedam aliquam conjectam mecum communicaveris. Narrabo aliquid, nisi forte jam aliunde rescivisti. Apothecarius Gothanus, Herzog [note: Conf. Ejusdem Mumiographia Gothae f. a.] dictus, emit a Batavis corpus humanum AEgyptiacum pene totum (nam pedes soli desunt) mille joachimicis, involutum primum linteis, tum sericis fasciis. Perlatum est primum in aulam, tum domum relatum a curiosioribus nudari fascibus coepit. Ita pectori multi lapides, alii cani, alii atri, alii rubri, alii coerulei inhaerere reperti sunt. Singuli aut caput Anubis, aut aliam aliquam peregrinam figuram exhibent. Ego quidem miratus sum figurarum peregrinitatem. Nam multae ab iis sunt diversae, quae in Tabula Isiaca, quantum memoria repetere possum,


page 178, image: s178

inveniuntur. Dignas easdem Tuo putaverim obtutu. Spero quidem eas formis aeneis expressum iri, sed citius oculis Tuis subjectas velim. Pollicitus est mihi illius Apothecarii frater, qui apud nos officinam aperuit dudum et adhuc ornat, exemplum, seu potius, ut ita loquar, [gap: Greek words] illud ipsum, quod Gotha missum est. Nec dubitabo, id ad Te mittere, ea tamen lege, ut incorruptum ad me mittas, simulac in manus meas redierit. Nam, ut nunc res est, ambulat circum domos curiosorum. Deus Te rei literariae et praesertim medicae arti et infinitorum hominum saluti servet! Dab. Coburgi VIII. Id. Septemb. A. CIC IC CCXV.

BAIERVS SCHWARZIO.

Tarditatem responsi mei excusatam velim propter turbulenta subinde negotia mea, et opportunitatis ad Te perferendi aliquid penuriam. Nunc vero tandem desideratam occasionem nactus gratias inprimis ago pro communicatis lapidum in mumia AEgyptiaca repertorum imaginibus, curiosa interpretatione omnino dignis, quas interim pace Tua mihi depingendas curavi, unde factum esse intelliges, quod diutius easdem penes me retinuerim. Expolitionem Tuam scriptorum rei rusticae prosperos hactenus habuisse progressus sicuti non dubito, ita, ut in hoc opere utilissimo adjuvare Te possim, vehementer opto, tametsi singulare quidpiam polliceri non ausim. Ut vero Tibi sincerum gratificandi studium aliquo modo cognoscas, adjeci nonnihil, quemadmodum petiisti, plantarum nominibus mihi propositis, quamvis nondum omnibus, velim enim prius certior abs Te fieri, num eadem an alia ratione in reliquis adnotandis pergendum existimes. Mittam quoque semina aut siccas herbas, quibus Tibi coram inspiciendis opus esse signisicaveris, tametsi illae, quas anno superiore asservandas reliquisti, ad unam omnes perierunt hortulani incuria. Recordor, me aliquando audivisse, quod diversorum populorum recentiores ex aere monetas colligere


page 179, image: s179

coeperis, quarum nonnullas hac occasione Tibi offero, exiguum sane prolixioris meae voluntatis documentum. Caeterum quid Musae nostrae agant, aut acturae sint, ex indice praelectionum academicarum nuper edito perspicies. Servet Te Deus! Dab. Altorffii v. Cal. Octob. A. CIC IC CCXVI.

P. S. Gratum omnino mihi feceris, si amicum apud vos comparaveris, qui vestratium lapidum figuratorum permutationem cum nostratibus, quos ego dare possum, susciperet, adeoque lapidosum instituere mecum vellet commercium, aut mu tuo innocentem lapidationem.

Annotata quaedam in Scriptores rei rusticae.

Filex, communiter scribitur filix, Germ. Farren-Kraut. Duo ejus notiora genera commemorat Plinius, maris et foeminae epitheto distincta. Ramosa filix hodieque mas, non ramosa foemina cognominatur. Falsum autem est, quod Plinius ait, filicem non habere semen. Flore utique caret, non autem semine, quod adversae foliorum parti minutulum adnascitur. Plures dantur filicis species praesertim humiles ac parvae, quas filiculas moderni botanici appellant. Ast filicula veterum Latinorum, Celsi, Columellae etc. est Graecorum Polypodium, quod nomen recentiores unice retinent, altero neglecto. Germanis est Engelsuss.

Git, est Graecorum melanthium ex Plin. Lib. XX. cap. 17. constat. Utroque etiam vocabulo usus est Diosc. Lib. III. cap. 93. Hodie in officinis dicitur Nigella, Germ. Schvvarz-Kummel.

Gnetum, est sine dubio Cnicus Graecorum non solum vocis cognatione suadente, sed et quia Dioscorides Lib. IV. cap. 190. eundem usum Cnico attribuit, quem Columella Gneto suo.

Heleoselinum, statuente Casp. Hofmanno de Med. Off. Lib. II. cap. 19. est apium off. s. palustre, vi ipsius vocis Graecae.



page 180, image: s180

Heliotropium, an Sonnen-Blumen? non est, sed aliud plantae genus, cujus varias species describunt Botanici, et inter hos quoque Dioscorides Lib. IV. cap. 93. et 94. Neque autem confirmat experientia, etymon a Varrone aliisque traditum, quod planta ista solis iter aspectu suo sequatur: ut potius dictum putent recentiores heliotropium, quod circa [gap: Greek words] florete soleat.

Hipposelinum, pro apii specie habitum, a magnitudine sic appellatum, uti plures aliae grandiores plantae, e. g. hippolapathum, hippomarathrum, unde Dioscorides Lib. III. cap. 79. apio majus pronunciat: Latine Olus atrum dicitur, conf. Columella p. 441. L. IX.

Hyoscyamus est, quem Plinius et alii altercum s. Apollinarem herbam appellant, Germ. Bilsen-Kraut. Vulgatior species, ubique spontanea, Hyoscyamus niger dicitur. Omnem ejus historiam singulari dissertatione nuper complexus est D. Wedelius senior.

Ibiscus, Graece Althaea, cujus descriptionem vid. apud Dioscorid. Lib. III. cap. 136. Germani latinam appellationem sequentes Eibisch nuncupant. Vocatur etiam bismalva et malva viscus.

Inula, Gr. [gap: Greek words] ab Helena dictum, Germ. Alant. Ex hac herba primum Helenam contra serpentes remedium invenisse perhibet Hummelbergius Comment. in Apuleium.

Lapathos, apud solum Columellam legitur: reliqui tam Latini quam Graeci omnes in neutro genere ponunt Lapathum. Lubricam cognominari opinor a virtute alvum movendi; quamvis ea non in omnibus lapathi speciebus aeque observetur.

Lapsana, Dioscorides et plerique botanici scribunt [gap: Greek words] Olim numerata fuit inter olera silvestria, hodie negligitur, quamvis ubique fere crescat.

Marrubium, Graecae [gap: Greek words] Germ. Weisser Andorn. Saporis ejus amarorem diserte commemorat Diosc. L. III. c. 119.



page 181, image: s181

Myxum fructus, vulgo Sebesten ab AEgyptiis aut Syris appellatus, recepto hodie inter medicos vocabulo, Germanis Schvvarze Brust-Beer, ejus hist. vid. apud Prosp. Alpinum de plantis AEgypri Jo. Vesling. Conf. Plinius de usu Myxorum provino parando.

Origanum, quale Palladius serendum praecipiat, cum phlures sint species, non liquet. Verosimile tamen est intelligi Creticum, Plinio laudatum, quod semen habeat perquam minutum, nec tamen fallat, sed flore sato nascatur. Vulgare et silvestre origanum vulgo nostratium Wohlgemuth et Dosten nuncupatur.

Orvus, est fraxinus montana major, seu silvestris Theophrasti, Germ. Wald Eschen-Baum.

Orthacissus, est ipsa hedera arborea, vulgo Ephey, forte sic nuncupata propter majorem ramorum rectitudinem, quamvis haec saltem accidat, aetatis grandioris beneficio, et quia robustiores rami non aeque ut teneriores repere et circumvolvere possunt Miratur Jo. Raius tot hederae species in Graecia inveniri, quot recenset Theophrastus, aut ubi eas viderit, cum in omnibus quas ipse lustravit, regionibus unica tantum hactenus observata fuerit. Nam hederam helicem dictam, provolutam et sterilem a majori arborea et fertili non aliter differre cum Trago, Caesalpino et Jo. Bauhino putamus, quam vel ratione aetatis, vel loci, ubi creseunt: hinc enim solum fieri, quod aut forma differant aut fructu. Histor. Plant. Tom. II. Lib. XXVI. Cap. 30.

Panax, quibusdam ligusticum silvestre apud Plin. Lib. XIX. cap. 8. cephalicis medicamentis admiscetur apud Dioscoridem Lib. III. cap. 55. ubi [gap: Greek words]. Jo. Rhod. ad Scribon. Larg. Emendat. et Not. p. 37. Est autem Panax Herculeum officinale pastinacae folio, vel Pseudo costus flore luteo. Heyden Isop. Succus ex caule prope radicem vulnerato extillans audit opopanax.

Pedicularis herba, a pediculis, quos generare pecoribus (si


page 182, image: s182

iis multa depascatur) creditur; sive crista galli, a figura florum galeatorum et labiatorum labello tripartito. Gelb und roth Lausekraut.

Pistacia, est Terebinthus Indica Theophrasti, folia gerit pinnata, et nuces profert racemosas avellanae oblongas, ex viridi pallidas membranula tenui ruffa inclusas, saporis oleosi subdulcis. Alia species est Staphylodendron s. nux vesicaria ab involucro membranaceo, cujus usum officinae ignorant.

Scammoneum, [gap: Greek words] Dioscoridis, planta ipsa e genere convolvulorum, radix est, cujus succus potentissime humores acres educit.

[gap: Greek words] est genus Intubi vel hortensis vel silvestris, vid. Casp. Hofm. de medicam. officinal. Lib. II. cap. LXVI.

Sesamum, ejus descriptionem atque delineationem optimam dedit Prosp. Alpinus de Plantis AEgypt. Cap. XXXII. Seminis ad cibos frequens fuit apud AEgyptios usus, nec non olei expressi.

Simonianum trifolium est bituminosum, s. asphaltites Matthioli, Lobelii.

Smyrnion, est Apium Creticum, Hipposelinum Theophrasti, Brust-Wurz, Engel-Wurz.

Tanagrici Galli, ab urbe Tanagra Boeotiae nomen gerunt. Unde proverbium oriebatur: gallus pugil Tanagraeus, ita, ut urbs Tanagra sit urbs gallorum. Conf. Sam. Bocharti Geograph. sac. Lib. I. cap. XVI.

SCHWARZIUS BAIERO.

Incredibile est, quam Tuae me exhilararint literae. Nam etsi non Tuam erga me benevolentiam immutatam suspicabar, etenim id de singulari illa humanitate Tua cogitare nefas: tamen silentium Viri in me praesentem tam propensi dolore me afficiebat. Quo magis jam laetor, omnem literis Tuis suavissimis exemptum esse scrupulum. Huc cum accedant nummi externi,


page 183, image: s183

et annotationes doctissimae: cumulatissimum est gaudium meum. Utinam mihi saltem suppeditaret aliquid saltem, quo gratum animum testari possem. Interim dum ea felicitas affulgeat, gratias ago maximas, et Tibi me devinctissimum profiteor. Effigiem Pritii, fautoris mei maximi, ad Te mitto: si forte ea apparatui Tuo addi queat. Valde quidem gauderem, si hic scrupulus acervum Tuum augeret. De lapidibus nondum potui quicquam extricare. Nam et nostrorum, et scholae senatoriae discipulorum examen intercessit, et Rhiemius, qui hisce colligendis maxime est intentus, propter crebras excursiones raro est domi. Sed quantum in me erit, non deero. An spes sit, Te a nobis obrutum iri lapidibus, propediem significabo. Dab. Coburgi XIII. Calend. Novemb. A. CIC IC CCXVI.

ALBRECHTUS BAIERO.

Veniam dabis secundis jam literis, quas ad Te dare audeo, cum voto sincero, ut sit annus hic Tibi prosper ad plures introitus, ut res publica literaria, inprimis vero historia naturalis uberrimos inde fructus capiat. Perlustranti mihi Tuam, Vir Excellentissime, Oryctographiam, dubitatio in mentem venit, annon lignum petrefactum, quod nuper per Dn. Selig ad Te transmisi, sit ei admodum simile, cujus mentionem facis p. 52. in Furerorum familiae aedibus conspiciundo. Nam et nostrum duritie illi cedere dubito, habeo namque testem ocularem Dn. Ehrenbergerum Mathemat. Professorem in Gymnasio, quod hic floret, celeberrimum, quod securi vix cogi potuit ferrea, impetu licet fortissimo facto: Et colorem cum eo fere eundem in nostro reperies, nec desunt mihi frusta, quae incrustata quasi sunt crystallino albo fluore; pyri vero esse filium degenerem, tenuiorum fibrarum ductus admodum compactus et cortex exterior mihi persuadere videntur. Qua de re si Tuam mecum communicare velis sententiam, an dubitando verum assecutus sim, officium mihi feceris perquam gratum. Neque illud meum


page 184, image: s184

consilium Tibi latere, sed potius assensum Tuum expectare volui, quod cepi de Agrostographia Scheuchzeriana contrahenda, eaque excursionibus botanicis accommodanda, ita quidem, ut 1) Tabulae singulae suis generibus praefigantur. 2) Tabula quaevis in una serie, seu una pagina sistatur, ut non opus sit taediose ad tertiam paginam et ultra quandoque excurrere. 3) Graminum singulorum, seu individuorum prolixae descriptiones plane omittantur. 4) In forma octava aliis compendiis botanicis, quae in enumerandis graminibus nimis brevia sunt, a rei herbariae tyronibus commode appendicis loco jungi possit. Quo de instituto, ut, Vir Excellentissime, sinceram Tuam mentem exponere mihi velis, vel si Tua negotia id non patiantur, per Dn. Selig id fieri cures, observantissime et officiose peto. Dab. Coburgi prid. Calend. Jan. A. CIC IC CCXXII.

BAIERVS ALBRECHTO.

Utramque Tuam, et germanico et latino idiomate scriptam ad me epistolam recte tradidit humanissimus juvenis Dn. Selig, ex quo simul Tuam in historia naturali praeclaram curiositatem amplius intellexi, cujus etiam insigne mihi documentum ipse dedisti transmisso lithoxylo. Est sane hoc adeo pulchrum atque perfectum, ut nulli ex omnibus ejusdem generis speciminibus, quotquot possideo, vel minimum concedat. Non dubito, quin Achatis aut Jaspidis instar poliri et tractari possit, quarum etiam gemmarum luculenta ostendit vestigia. Quemadmodum igitur de invento tam egregio Tibi gratulor, ita, ut fossilium rerum, vestrae praesertim regionis, indagationi operam dare porro velis, oro obtestorque. Consilium Tuum de Agrostographia Scheuchzeriana, in epitomen redigenda valde mihi probatur. Est enim Graminum genus inter omnia plantarum genera, sicuti amplissimum, ita maxime obscurum, et in cujus specierum recensione, tam omittendo quam consundendo, quin etiam multiplicando, complures botanicos autores graviter hallucinatos


page 185, image: s185

esse constat. Ipsum illud opus Scheuchzerianum ego nondum vidi, e prodromo tamen dignitatem ejus facile conjicio. Utinam aliquando ad nos excurrere velles aut posses! fortasse non pauca curiositati et studiis Tuis commodatura deprehendes. Constitueram hac occasione lapides quosdam figuratos e nostratibus Tibi offerre, sed conquisitioni obstitit festinatio, quare duos saltem ichthyolithos Eichstettenses aliquot dissertationibus botanicis involutos mitto, pluribus neutiquam defuturus, ubi grata Tibi esse talia munuscula signisicaveris. Tu autem vicissim pergratum mihi facies, communicando ejusdem generis specimina, cumprimis, quibus nos carere ex Oryctographia mea intelliges, cujusmodi etiam Praefectus Rodachiensis se invenisse in suo schediasmate gloriatur. Servet Te Deus, Vir Experientissime! Dab. Altorffii III. Calend. Octob. A. CIC IC CCXXII.

ALBRECHTUS BAIERO.

Memini, Vir Celeberrime, schediasmatis Tui ante annos septem, et quod excurrit, publici juris facti de Aur. Corn. Celso ad majorem medicorum utilitatem accomodando et edendo. Nemini non placuit illud institutum Tuum elegantissimum, ita, ut ad illud consiciendum Tibi sanitatem viresque integras apprecentur mecum omnes boni, qui ad umbilicum illud velint esse perductum. Mihi nuper antiqua aliqua, sed elegans admodum versio ejusdem in manus venit von Johansen Kuffner, gedruckt zu Mainz durch Jo. Schaeffer. 1531.

Licet vero non ignorem, quam numerosus sit bibliothecae Tuae apparatus, nolui tamen Tibi deesse hac relatione, non ignarus etiam in copiosissima supellectile interdum aliquid desiderari. Ne vero etiam sine munusculo sint meae literulae, simul addo duas elegantissimas Astroitarum species prope Culmbacum zu Veithlam reperiundas, simul enixe et observantissime a Te petens, ut si quae habeas in promptu Altorfini agri petrefacta,


page 186, image: s186

illorum mihi facultatem facias, quorum Tibi copiam esse non ignoro. Interim vale, atque nostris ausibus fave. Dab. Coburgi XVII. Cal. Febr. CIC IC CXXVIII.

BAIERUS ALBRECHTO.

Annus jam praeteriit integer, ex quo humanissimas Tuas literas una cum astroitarum perpulchris speciminibus recte accepi, quibus ego sane, uti par erat, ocyus respondissem, nisi varia subinde negotia obstitissent atque commoda mittendi occasio defuisset. Hanc modo nactus, exsolvo lubens debitum, et offero desiderata quaedam petrefacta nostrae regionis, quorum nonnullis sua adscripsi nomiha; De reliquis facile certiorem Te reddet Oryctographia mea, cum sint diversae saltem cornuum Ammonis species, ibidem onmes distinctius descriptae. Quodsi non ingrata Tibi illa esse intellexero, mittam aliquando plura et grandiora specimina. Tu autem, Vir Excellentissime, pergratum mihi facies, si quaedam vestri et vicini agri mecum communicare dignaberis, praesertim ex Rodachensibus istis ab Autore anonymo nuper indigitatis, quorum ipse non pauca, neutiquam abs me notata recenset. Cornelii Celsi Germanicam interpretationem, de qua scribis, jam inde ab aliquot annis possideo, sicut et latinas meliores quasi omnes. Illa sane haud displicet, quod sententiam autoris accurate satis, tantum non ubique exprimat idiomate nostro. Quamvis hoc pro istius seculi, tum et loci, quo interpres vixit, conditione, sit paulo asperioris dialecti. Promissam Celsi editionem novam, ut aliquando perficere possem, otio mihi opus foret majori certe, quam quod triplex Academica professio, tum et faciendae medicinae officium hactenus concesserunt. Interim Tu, Vir Optime, recte feliciterque vale! Dab. Altorffii d. XII. Febr. A. CIC IC CCXXIX.



page 187, image: s187

ALBRECHTUS BAIERO.

Exhibitae mihi sunt, Vir Celeberrime, Patrone et Fautor Colendissime! Tuae humanitatis atque affectus, pro merito meo multo majoris plenae literae, una cum doctissimis Tuis dissertationibus, quibus sacras paginas ad exemplum Bartholinorum, Wedeliorum, et aliorum denique Virorum eruditione clarissimorum illustras, a Diatribopola quam optime. Quemadmodum pro his maximas ago gratias, sic ad literas honoratissimas quod attinet, refero, autorem schediasmatis literis. I. H. S. F. S. G. C. D. indicatum, quod etiam de Rodachensibus lapidibus figuratis mentionem fecit, rarioris figurae esse Jo. Henr. Scheler, Furst. Sachs. Gemeinschafftl. Casten-Amtsvervveser daselbst, qui nunc vero in ipsa nostra urbe eodem munere fungitur. Rariora quaedam exempla, ad quae oculum intendit eo tempore, quo schediasma scripsit, ea lege ab eo accepi [gap: Greek words] subjicienda, ut remittas. Alia seorsim posita dono Tibi erunt, Vir Celeberrime, quemadmodum et illa, quae ex mea penu adjeci: quae, si grata Tibi erunt, mihi gratissimum fuerit. Quodsi vero Tu, pro declarata Tua in me benevolentia, ulterius affectum Tuum in mittendis regionis vestrae petrefactis praebueris, gaudebo ex animo. Sed liceat pace Tua, Vir Celeberrime, illud quoque petere, ut porro non dedigneris Dissertationes Tuas, itemque epistolam a doctissimo Sigism. Jac. Apino, gratulante Tibi sponso, scriptam addere. Sunt enim Altorfina apud nos rariora, hinc etiam ignoro, an eruditissimus Schulzius vester filum in scribenda historia anatomica et per dissertationes edenda producat, an vero diu jam abruperit, nonnisi tres continuationes possideo. Tuarum, Vir Celeberrime, nihil habeo praeter Oryctographiam et Dissertationes quasdam: vellem tamen omnia habere a Te solida scripta. Vale, et senesce in decus Medicinae et rei literariae augmentum, et studia mea qualiacunque Tua benevotentia amplectere. Dab. Coburgi d. IV. Maji CIC IC CCXXIX.



page 188, image: s188

BAIERVS ALBRECHTO.

Multo sane diutius, quam par est, Tibi debeo responsum ad humanissimas Tuas literas ante sesqui annum jam scriptas, et jucundo figuratorum lapidum dono comitatas. Veniam autem dabis occupationibus meis, certe nimium adauctis ab illo tempore, ex quo primum Directoris Ephemeridum, deinde etiam Praesidis Academiae Nat. Cur. grave munus obire jussus, et tantum non coactus sum. Ut autem hujus aliquem fructum Tu quoque percipias, Vir Doctissime, ad istam Societatem nostram ab Excell. Dn. Prof. Schwarzio Vestro amice admonitus, Te invito ac recipio, non dubitans, quin liberali observationum rariorum et utilium communicatione, instituto nostro diligenter commodaturus sis cum ampliori famae et existimationis Tuae incremento. Interea lubens remitterem istos lapides, quos ad inspiciendum saltem concessit Dn. Schelerus, nisi chartae, quibus involuti erant singuli, adeo detritae essent, vecturae vitio, ut notas forsitan. inscriptas discernere haud liceret. Restituam tamen quoscunque significaveris, aut certe compenfabo nostratium ejusdem generis rerum non viliore munere, quali etiam Tuum, Vir Nobilissime, Museum locupletabo, ubi paululum otiosior ero. Habebis etiam desideratas dissertationes, quarum quidem exemplaria mihi adhuc supersunt: indicem vero meorum omnium opusculorum, biographiae additum, sine dubio jam perspexisti. Quod superest, Te valere jubeo, et amori Tuo me commendo. Dab. Altorffii d. XII. Decemb. A. CIC IC CCXXIX.

ALBRECHTUS BAIERO.

Post nuperas meas, quas Te accepisse nullus dubito, nunc mitto nuper abs Te desideratam memoriam Heimreichianam ipsis demum feriis natalitiis Salvatoris Optimi publice in tabula Gymnasii propositam. Filius ejus jam diu abest a nostra urbe, et nemo satis scit, ubi terrarum orbe vagetur. Ego vero, postaquam ex Tua, Vir Excellentissime, benevolentia Collegio


page 189, image: s189

Naturae Curiosorum adscriptus sum, aveo nosse leges, malum civem versari ratus in civitate aut societate, qui leges ignoret. Non quidem dubito, quin primo volumini Ephemeridum adjectae sint: sed ad manus non sunt, et ob raritatem non facile reperiuntur in bibliopoliis. Tua quoque scripta, quo fato nescio, in taberna nostra rariora sunt, et licet scripserim ad amicum quendam Norimbergensem, ut mihi orationes Tuas et adagiorum medicorum explicationes mittere velit, non dum tamen eorum facultatem nactus sum. Inprimis vero velim erudiri, an plura, quam duo specimina Animadversionum physico-medicarum novi foederis, erudite et eleganter, pro more Tuo, elaboratarum prodierint, et an plura hujus thematis speranda? Vale, Magnifice Domine, et libertatem meam aequi bonique consule, porro vero meis Musis fave. Dab. IV. Id. Januar. A. CIC IC CCXXXI.

BAIERVS ALBRECHTO.

Dum Tibi pro benevola ad Societatem nostram N. C. accessione et honorifica hujus declaratione, tum et oblatis observationum primitiis decentes agere gratias instituo, alterum abs Te accipio fasciculum, quem cum primum aperui, pergratam quidem invenio novam egregiarum observationum syllogen, ast cum dolore simul percipio tristem nuncium de obitu carissimae conjugisi, Matronae Optimae, atque hinc iterata viduitate Tua. Ego autem, qui et ipse jam aliquando semel eandem sustinui calamitatem, eo facilius intelligere ac aestimare possum Tui, Vir Humanissime, luctus magnitudinem. Atque utinam, praeter istud exemplum meum innumeris aliis comitatum, aliquid amplius in solatium afferre valerem! quo tamen extraneo levamento fortasse parum indigebit animus Tuus, jam confirmatus in Domino, et in potentia virtutis ejus, quam porro Tibi adjutricem dolorisque victricem sincere apprecor, et veri, si quid mens augurat, opto! Adagiorum medicinalium et orationum


page 190, image: s190

mearum, quod mihi restat exemplar unicum, pro pignore amoris trado, et apographum adjungo statutorum Societatis nostrae: curabo autem, ut denuo typis impressa eadem compareant in Historia Academiae N. C. quam ordinate dispositam ut propediem edam in lucem, non e re saltem nostra, sed omnino necessarium esse arbitror. Interea quiescant tantisper animadversiones meae in loca varia N. T. donec superatis aliquibus impedimentis, progredi in ipsis mihi liceat. D. Heimreichium juniorem rediisse tandem audio, sed nihil hactenus responsi ab eo tuli, multoque minus comperi, utrum in suo novorum relationum compendio nuperum volumen Actorum nostrorum et renovatam Academiae faciem in programmate meo commemoraverit. Caeterum Tu, mi Pantheme, ex voto vale, ac serva Tibi [gap: Greek words]. Dab. Altorffii IV. Cal. Maji A. CIC IC CCXXXI.

THOMASIUS BAIERO.

Remeat tandem aliquando librorum meis pridem usibus concessorum biga, choro Gratiarum stipata, non earum quidem, quas domi habes, [gap: Greek words], sed quae Tuae bonitati abs me debentur amplissimae cumulatissimaeque. Vides non erubescere literas, quarum sane commodum mihi atque opportunum accidit ministerium; praesens sane si redderem Tua Tibi praesenti, genas profecto adspiceres rubore ingenuo pictas, ob moras in remittendo haud paulo longiores. Sed ea est Tui in me favoris exuperantia, ut et hujus cunctationis veniam sperare audeam. Jo. Raji hodoeporicum quod petiisti, una mitto. Gestientes videre mihi videor [gap: Greek words] manes, qui sane, si vivens hanc urbem nunc transiret, Tui, communibus studiis pari laude operantis, videndi caussa, confestim ad Vos, credo, excurreret, neque concederet hac in re quidquam magno Harvaeo, qui ante seculum Noriberga neutiquam sibi abeundum putavit Casparo Hofmanno [gap: Greek words] insalutato, cujus Tu nunc famam


page 191, image: s191

ac gloriam nominis sustines, ingentium in rem literariam universam meritorum amplitudine. Quae ubi perennis maneat Tibi felicitas, fruarisque diu sospes atque incolumis earum, quas virtute parasti, laudum cumulo, summa est votorum meorum. Vale, ac me ama Tui homines inter natos amantissimum. Dab. Norimb. VII. Id. Apr. A. CIC IC CCXXVII.

IDEM EIDEM.

Doleo praeter apologiam Hofmanni pro Galeno non esse jam ad manum quidquam eorum, quae abs Te desiderentur. Syntagma certe de calido innato, nescio quibus aliis de hoc censu libellis appactum frustra per semihorulam requisivi. Institutionum vero medicarum epitomen forsan Rothscholzius noster repraesentaverit, quod lineola schedulae Tuae subducta notare videtur. Quae nuper Tibi promisi, iis stabo fide prorsus Germana, quam, primum Vacuna me vel tantillum respexerit. Martias Calendas, Caesari Julio fatales, mihi magis fore propitias confido ad excutienda scriniola mea, e quibus, si quid depromi queat in usus Tuos, libenter id quidem, omne propere sum convasaturus. Nunc variolacea pravitas cum primis negotium facit, et dies integros cum bona noctis parte sibi rapit. O Te felicem, cui literularum suavitatibus licet immori! Vale, ac me semper ama. Dab. Norimbergae d. VI. Febr. A. CIC IC CCXXVIII.

BAIERUS THOMASIO.

Redeunt ad Te Hofmanniana scripta, quorum sane communicatio mihi perquam grata acceptaque fuit, et ad conficiendam Autoris biographiam admodum utilis. Optaverim vero nunc Tibi esse otii, ut benevole promissam designationem operum Theophrasti et Galeni, quatenus eadem prodesse publico posse existimes ac velis, haud gravatim dare queas, paralipomenis duntaxat meis inserendam, cujus quidem in Hofmanni


page 192, image: s192

vita spem jam feci, bona pace Tua. Curabis igitur, Vir Optime, ut data fides opportune liberetur. Amplius autem peto, sive potius repeto nuperum petitum, ut officiose salutatum Brunonem meo nomine roges, numquid subministrare velit, ad supplendam vitae historiam b. Dn. Parentis sui, praeter ea, quae in programmate funebri commemorantur? Est autem in mora periculum, quia typographi urgent, mihique ad descriptionem illius vitae propediem erit accedendum. Quodsi idem scripta quaedam a. b. Parente olim in negotiis nostrae Facultatis consignata et collecta, ad locupletandam nuper nobis comparatam cistam medicam, impertire dignaretur, memores hujus beneficii, nec ingratos fore nos sentiet. Caeterum Tu, Vir Excellentissime, plurimum salve, et vale, et amorem Tuum veterem perpetua quaeso. Dab. Altorffii d. XV. Febr. A. CIC IC CCXXVIII.

THOMASIUS BAIERO.

Legi non sine sensu suavitatis, quae de vita ac meritis Summi Viri Casp. Hofmanni copiose ac eleganter retulisti, neque immemor sane promissi sum, omnem me operam libenter collaturum, ut quaecunque meas inter reculas habeantur, ad uberiorem de Galeno, Theophrasto, aliaque ejus destinata, notitiam capiendam, ea Tibi pariter submittantur, colophoni, si placet, miniatuli ornatissimique operis adjungenda. Non fuit inauspicatus utique laboris hodie mei successus. [gap: Greek words] sane voce [gap: Greek words] altius sublata conclavi, postquam narrationem de futura Galeni editione chartas inter palantes, ubi nihil istiusmodi latere credideram, reperi ipsius Hofmanni manu perscriptam, et in publica aliquando, ut apparet, Academiae panegyri recitatam. Cum vero schedae istae et lecturis subinde et non obviis maxime scribendi compendiis (abbreviaturas vocitarent librariornm pueri) horridulae compareant, amico jam dedi his in rebus versato, accuratiori in omnem nitorem calamo consignandas. Habebis isthaec, Vir Excell. ante, quam ad paralipomena


page 193, image: s193

procudenda devenerint typographi, una cum aliis, quae ex penuario licebit excutere. Brunonem nostrum utriusque amantissimum nuper rogitavi, ut, si quae haberet circa vitam Parentis [gap: Greek words] monenda, promptus expediret ad ejus elogia referenda. Respondit, nihil succurrere admodum relatu dignum, nisi quod in morbi exitialis genere declarando videantur nonnulla distractius posse uberiusque deduci. Aurem denuo hodie vellicavi, recepitque, se, quae memoranda autumet, peculiari codicillo injecta Rothscholzio commissurum. Nosti perpetuam ac statam ipsi esse cum valetudine conflictationem; nec proinde gravius laturum confido, si vel tardius officio defungatur, vel plane relinquat inexpletum. Quae Cistae Medicae Conditori Tibi accepta fore agnovit, disquiret sedulo, quam primum benignior aura vernam temperiem produxerit. Vale ex voto, Amicorum AEstumatissime, proxime plura habiturus. Dab. Norimbergae d. XXV. Febr. CIC IC CCXXVIII.

IDEM EIDEM.

Sufficiant tria verba in bona caussa [gap: Greek words] commune ordini nostro vitium iterato deprecor, qua Te ultra trihorium, credo, distinui his diebus, aliis rebus occupatissimum. Quid faciam? rara mihi est felicitas sermones caedere cum Tui similibus, ingenio scilicet ac doctrina valentibus, ac praeter artis salutaris scientiam reconditae etiam cujusvis literaturae peritissimis. Ignosce igitur. Unum hoc est, quod peto de bonitate Tua certus. Caeterum ex Celsi nostri literis heri ad me datis perspicies, quid facto sit opus. Eas quam primum remitti rogo, utque verba saltem declares, quaenam sit mentis Tuae sententia. Succurre, quaeso, fesso jam diu Atlanti, onerisque vegetos humeros submitte Hercules Alexicacus, et viribus praestans et aetate integra. Vale, et votis nostris fave. [gap: Greek words]. Dab. Norimb. d. IX. Apr. A. CIC IC CCXXIX.



page 194, image: s194

BAIERVS THOMASIO.

Nescio cujus culpa hoc acciderit, quod suavissimas Tuas, quarto demum die, ex quo datae sunt, acceperim; quam tarditatem indignor haud immerito, vel propter solam rei abs Te propositae gravitatem, quae moram aegre patitur. Intelligo autem e literis Venerandi Celsi nostri ad Te scriptis, in quantas angustias adducta sit alma N. C. Academia, dum ex Adjunctorum hodie superstitum ordine pauci occurrant, qui velint aut possint commode in locum Thessali nostri, nuper beate defuncti, succedere, et Ephemeridum curam ex instituto sustinere. Parum abest, mi Optime Vindiciane, quin de Tua, in onere isto recusando pertinacia vehementer conquerar, cum ad hoc, in salutem Academiae fortiter ferendum, nemo Te magis idoneus existat. Sed habes fortasse justas declinandi rationes, quas tam etsi ego non ignorem, admittere tamen teneor, quod a Sapientissimo Praeside nostro non improbari videam. Video vero etiam eundem dubitare, cuinam nunc, Te renuente, illud officii munus demandare velit, et de me inprimis dubium, ob laboriosum Professionis meae officium. Ast in consimili versatum antea beatum Thessalum, et hodie adhuc versari Alexium nostrum recte novimus. Quare si nec illi ad gerendum, neque huic ad recipiendum sufficiens excusandi ratio inde nata fuit, aut nasci poterit, mihi pariter idem obstare omnino non posse credendum est. Quid ergo? sicut nemini, quem Venerandus Dn. Praeses aptiorem me judicaverit, honorificum istud onus invideo, ita, si in me transferre id tandem placuerit, eo animo lubens suscipiam, ut aliorum negotiorum bona parte seposita, Societati nostrae in colligendis et adornandis Ephemeridibus, divina adjuvante gratia, inservire haud inutiliter queam. Tuum erit, Jucundissime Vindiciane, sinceram hanc voluntatem meam IIlustri Dn. Praesidi aperire, quod quidem pro humanitate ac modestia Tua sic institues, ne sinistre possit accipi, nec fiat sine observantiae


page 195, image: s195

meae luculenta significatione. Deus Te servet, laetumque Alleluia concelebrare jubeat. Dab. d. XV. April. A. CIC IC CCXXIX.

THOMASIUS BAIERO.

Cum jam esset suspicandi metus ob moram responsi, quod abs Illustri Praeside nostro praestolabar, ne gravius quid interea ipsi accidisset, magno heri cum gaudio literas cum diplomate Directoriali recepi, quod cum heic ad Tuam, Collega Honoratissime, Magnificentiam mitto, de sparta laborum quidem, sed et decoris atque honorum plena ex animo gratulor. Grates pariter, quas decet, ago habeoque Tuae bonitati, quae sese passa est a nobis exorari ad hoc muneris, quod sane digniori haudquaquam potuisset imponi, exprompta nobis cum benevolentia suscipiendum. Deum rogo boni omnis datorem, ut vires porro Tibi largiatur ac augeat magno Academiae bono, quae cum Directorem Te hodie expostulata, brevi, auguror, temporis intervallo Praesidem est salutatura. De instaurata, per Summi Sospitatoris gratiam, Fratris Venerandi salute bona nova impense aveo cognoscere. Vale [gap: Greek words], meque quod facis, ama. Dab. Norimb. d. V. Maji A. CIC IC CCXXIX.

BAIERVS THOMASIO.

Cum bene sciam, quanti aestimaveris amantissimum Fratrem meum, non potui, quin extremo ejus honori et memoriae dicata scripta Tibi inprimis offerrem, ut communis et acerbi ex illius obitu immaturo luctus nostri aliquid haberes indicii. Venerando Dn. Praesidi nostro jam respondi, et pro assignato Directoris munere debitas egi gratias. Faxit Deus immortalis, ut longius ille supersit in emolumentum Academiae N. C. saltem ne discedat prius e vita, quam Te, Optime Vindiciane, successorem sibi exoraverit, quod sane futurum tandem Tua bonitas spem nobis facit. Utrum convaluerit Engelbrechtus scire aveo,


page 196, image: s196

certe ut id eveniat, vel Ephemeridum nostrarum caussa optandum existimo, quo magis dubium est, an alium, qui sumptus in editionem novi Actorum voluminis facere velit aut possit, inventuri facile velimus. Conditiones illi propositas et ab eodem acceptas percuntari nuper omisi, resciscam autem fortasse sat cito, ubi commodum Tibi videbitur, coram aut per literas. Interea vale et mihi favere perge. Dab Altorffii d. XXI. Maji A. CIC IC CCXXIX.

THOMASIUS BAIERO.

Pro transmissis nuper, moestissimis licet, famae ac gloriae fraternae monimentis gratias bonitati habeo Tuae maximas, rogoque, ut vicissim manu benigna suscipias, quem traditum interea ex aedibus Rinckianis reor, codicillum Fratris Christiani memoriae dicatum. Tam fuit mihi ingratum, quam quod maxime, vestrarum elogia Musarum in locum sane alienum rejecta perspicere, quod eorum, qui ejus rei curam habuerunt, negligentia aut reatu cum contigerit, meam propterea indignationem necessariis exposui statim, eorumque responsionem indies expecto. Interea ne mihi propterea quidquam fuccenseas, magnopere Te cupio rogatum. Tuique porro amoris constantiam exoro, quam pariter omnibus, quibus par sim, officiis sum excepturus. Literas heic habes Celsi nostri nudius tertius ad me delatas, quem Deus servet Academiae bonoque publico diu sanum atque incolumem! Quae de me scribis aliquando, ex iis Tui quidem in me amoris exuperantiam agnosco et praedico, id tamen serio abs Te flagito ac precor, ne cuiquam mortalium eam aperias cogitationem, aut spem facias fore, ut ad istud oneris in me suscipiendum patiar perduci. Novi, quam sint impares huic ferendo humeri mei, eamque jam quatuor vicibus directoriales curas honoresque fuerim deprecatus, ecquis me non stupidum autumaret gloriae inanis captatorem, si morti jam proximus, clinisque laboribus pene obrutus, neque quidquam


page 197, image: s197

magis praeter quietem ac tranquillitatem suspirans huic me submitterem jugo, quod viros exposcit aetate integra, omni doctrinarum ac eruditionis apparatu instructos, ac fama cumprimis florentes atque auctoritate, quibus sparta haec sublimis conferatur. Ea autem omnia cum in Te sint cumulatissima, in antecessum, quod ajunt, Tibi de futuris honoribus gratulor, ac diuturnam propterea incolumitatem, viriumque cum annis incrementa ex animo adprecor. De Angilberto nuper pene desperaveram, nunc inducias quidem non plane nullas indulsisse videtur morbus gravissimus, quae vero an tamdiu sint duraturae, ut pacisci nobis, ipsique cum sanitate in pristinam redire gratiam liceat, opido esse censeo ambiguum. Conditiones nuper in Actis publicandis initas non satis recordor, neque e re videtur a valetudinario eas jam curatius sciscitari. Celsus [gap: Greek words] habet eas in numerato, neque gravatim est expositurus. Interea curam gero, ne apparatus ad proximum Actorum volumen divertatur, cui publicando, ut sese accingat noster, quamprimum id valetudinis infirmitas permiserit, omnibus modis sedulo ac diligenter sum curaturus. Forte coram de hisce aliis, quibus opus erit, agendi dabitur occasio, quae, ut proxime adfulgeat, summa nunc est votorum. Vale, [gap: Greek words], ac Sanctissimi Spiritus cultui dicatas ferias aliis super alia donis ac charismatibus dotatus exige! Dab. Norimb. d. IV. Junii A. CIC IC CCXXIX.

BAIERVS GARELLIO.

Praestantissima non solum eruditionis, sed et humanitatis Tuae fama jam pridem excitavit desiderium meum eliciendi favorem Tuum, quo nunc inprimis opus esse Video, dum praesens Volumen II. Act. Acad. Nat. Cur. non tam priscae consuetudinis, quam sincerae pietatis ac demississimi cultus impulsu properat deponi ad pedes Augustissimi Caesaris, haud facile invenienda via, nisi quam Tua patefecerit autoritas et gratia, qua polles apud Optimum Imperatorem plane singulari. Per hanc igitur


page 198, image: s198

efficies, Perillustris Domine, ut gratum acceptumque sit Sacrae Caesareae Majestati munusculum devotissimae Ipsius Academiae, quae inter ornamenta sua Te praecipuum veneratur. Ego autem seorsum, qui modo Praesidis officium in illa sustinere Collegarum fuffragiis incepi, omne impendam studium, ut desideratissimam benevolentiam Tuam aliqua ratione mereri possim. Dab. Altorffii d. XL. Maji CIC IC CCXXX.

GARELLIUS BAIERO.

Et humanissimam epistolam Tuam, et Volumen alterum Academiae Naturae Curiosorum per manus D. D. Loew nuper accepi: nec defuissem officio meo, ut Tibi, Vir Illustris et Magnifice, debitas pro munere, et singulari erga me benevolentia gratias agerem, nisi id eo usque differre consultius visum fuisset, quo Te eodem tempore de Augustissimi Caesaris in arce Laxemburgica nunc degentis mente certiorem reddere possem: quod ante duos dies auspicatissime mihi contigit experiri, quo tempore volumen Ipsi Augustissimo destinatum Tuo nomine demississime deposui. Fuit enim innata Sapientissimi Principis clementia benigne susceptum, et explendae curiositati studiose repositum. Haec dum Tibi atque toti Inclytae Academiae in solatium significo, maximas quoque quas possum gratias refero, et quod me eodem munere dignatus fueris, et quod humanissime ad me data epistola, pro Tua benevolentia, id ultro exornare volueris. Tuum ergo erit, Vir Praeclarissime, rependendi beneficii modum mihi ostendere, quod exoptatissime accidet, cum mihi occasionem praebueris, tenues vires meas in Tui commodum exercendi. Paratum enim ad obsequia animum meum semper invenies, et ad Inclytae Academiae, cui cum tanto honore praees, emolumentum omni tempore devinctissimum. Vale, et me, ut cepisti, amare perge. Dab. Vindobonae IV. Non. Jun. CIC IC CCXXX.



page 199, image: s199

BAIERUS GARELLIO.

Tametsi bene sciam, gravissimo Tuo muneri, quo praesertim Maximi Caesaris valetudinem tueris, parum convenire crebram literarum interpellationem, non possum tamen, quin, quod omnino citius debebat fieri, gratias agam habeamque maximas, brevi licet hoc epistolio interprete, propter singularem illam benevolentiam, qua effecisti, ut Augustissimo Monarchae nostro clementissime acceptum sit redditum tenue munusculum secundi voluminis Actorum Societatis nostrae, cujus salutem et incrementum Tuo, Perillustris Domine, patrocinio ut amplius commendem eo minus necesse existimo, quo magis idem literis gratiosis pollicitus jam es. Me vero in suscepto Praesidis officio, hujusque laboribus sane haud exiguis tolerandis, plurimum erigit honorifica congratulatio Tua et propensae voluntatis significatio, quam ardentibus pro incolumitate Tua precibus compensare studeo, meamque interea observantiam perpetuam Tibi confirmo. Dab. Altorffii VI. Calend. Decemb. A. CIC IC CCXXX.

GARELLIUS BAIERO.

Nihil prius nihilque antiquius mihi est, Vir Celeberrime, quam doctrina ac probitate insignium Virorum laudabilia vota fovere; Sed Jo. Thomae Brinii apud Te precibus meas ut adjungam et meritum ejus suadet, et res ipsas monet, et Tua me perspecta humanitas cohortatur. Itaque id suscipis libentissime, ut Te rogem, quo talem Virum nostri ordinis, deque literis jam bene meritum Tuos intermilites scribi cures. Quodsi feceris, ut spero, et nos Tibi devinctos habebis, et rei literariae optimam, meo judicio operam navabis. Tantum superest, ut quemadmodum ego rogo, sic Tu me Tuis ornare mandatis, si quid unquam mea opera usui esse possit, dignari velis: paratissimum enim, obsequentemque invenies. Vale. Dab. Vindobonae. II. Non. Junii A. CIC IC CCXXXI.



page 200, image: s200

BAIERUS GARELLIO.

Sicut Tu, Vir Humanissime, nihil prius habes nihilque antiquius, quam insignium doctrina ac dignitate Virorum laudabilia vota fovere, ita nihil optatius evenire mihi potest, quam exemplum hoc sequi et mandata Tua exequi. Clarissimum itaque Virum, Jo. Thomam Brinium, eruditione quidem sua jam probe commendatum, voluntate autem Tua commendatissimum, protinus adscripsi nobis socium, Philagrii II. agnomine, ut nempe Vallisneria repraesentetur memoria, sine dubio et usui et ornamento futurum. Accedent fortasse propediem plures Italiae vestrae, excellentium ingeniorum foecundae matris nutriculae, Praestantissimi Viri, consilio inprimis ac persuasu Celeberrimi Morgagni. Caeterum a Tua, Vir Illustrissime, benevolentia, rerum nostrarum insigne patrocinium apud S. Caesaream Majestatem porro tuendum mihi polliceor, meam vero perpetuam observantiam Tibi confirmo. Dab. Altorffii X. Cal. Junii A. CIC IC CCXXXI.

IDEM EIDEM.

Cum tandem prelo absolutum prodierit in lucem tertium Volumen Actorum Nat. Cur. Academiae, praecipua utique mihi cura nunc est, ut idem ad Augustissimi Caesaris nostri manus clementissimas perveniat. Quamobrem Tuam item, [gap: Greek words], exoramus benevolentiam, cujus ope omnium optime isti satisfiet desiderio. Alterum libri exemplar Tibi offertur, tanquam signum perennis nostrae, qua Te colimus, observantiae. In locum defuncti D. Ettmulleri, Director Ephemeridum jam constitutus est D. Andreas Elias Buchnerus, Medic. Professor Erfurtensis, Vir sane Humanissimus nec mediocriter doctus, inprimis etiam laboriosus, ut perspecta ipsius [gap: Greek words] non parum commodi nobis polliceatur. Sed nolo ampliore nostrarum rerum commemoratione molestus intervenire gravissimis


page 201, image: s201

occupationibus Tuis, alias repeterem quoque pristinas de Geaseliani legati retardatione querelas, nisi persuasum haberem, fore, ut pro summa prudentia pariter ac bonitate Tua, vel tacentibus nobis, exoptatum impetrandi consilium et auxilium inventurus sis: cui quidem praeclaro sane in nos extituro merito Tuo, tametsi paribus officiis respondere nunquam poterimus, gratias tamen habebimus maximas et sempiternas. Caeterum vale, Vir Magnificentissime, ac perge nobis favere. Dab. Altorffii VII. Id. Octob. A. CIC IC CCXXXIII.

GARELLIUS BAIERO.

Simulac humanissimas literas Tuas, cum tertii Voluminis Actorum Celeberrimae Academiae vestrae binis exemplaribus accepi, illico mandatis Tuis obsecuturus Augustissimo Imperatori destinatum, Tuo, et Academiae nomine obtuli: quod etiam, qua solet, humanitate et clementia excepit. Alterum, quod vestra mihi benignitas destinavit, data commoda occasione, percurram diligenter atque lustrabo, debitas interea Tibi, Vir Celeberrime, totique Academiae gratias ago. Pro Genseliani legati recuperatione feci, quod potui, et cum res plane forensis sit, nihil ultra spondere possum, quam quod saepius obtuli, nempe qualemcunque operam meam alicui procuratori vestro, quem huic promovendo negotio praeseceritis, pro viribus collaturum, nam ipse nedum hujuscemodi sum tricarum ignarus, sed ab istis plane abhorreo, adeo, ut meas etiam res aliorum fidei committere cogar. Quicquid itaque sive in hac, sive quacunque in re Vobis et Tibi praesertim a me praestari poterit, non defugiam. Vale. Dab. Vindobonae Prid. id. Decemb. A. CIC IC CCXXXIII.

BAIERVS MORGAGNO.

Ex quo secundum Volumen Actorum Imperialis Academiae Nat. Curios. me tunc Directore, prelum subiit, constitueram utique illud protinus offerre Tibi, Vir Celeberrime, cujus


page 202, image: s202

erudita de calculis felleis commentatio in systemate operis istius, tamquam stella primae magnitudinis praelucet. Ast enim vero post excessum Venerabilis Celsi nostri statim in me traductum Praesidis munus, ab initio, ceu fieri solet, adeo grave et laboriofum mihi accidit, ut pluribus Collegis longius debuerim officio tempestivo. Quemadmodum autem morae veniam peto, ita non dubito, quin traditus mercatori cuidam Norimbergensi liber iste, cum programmate meo, ad manus Tuas recte venturus acceptusque Tibi futurus sit. Addidi exemplaria duo D. D. Michelotto et Lanzono destinata, quae non gravaberis ad ipsos mittere commoda occasione. Caeterum ut Tuam, Vir Illustris, propensam voluntatem erga institutum nostrae Societatis, beato meo Antecessori declaratam, conserves, eo magis obsecro quo majus ornamentum et emolumentum aViri tam Egregii benevolentia porro nobis pollicemur. Si quid in me est virium, quo gratum Tibi facere potero, id omne ad nutum Tibi paratum fore senties. Interim Clariss. Dn. Pontederam, officiose meo nomine salutatum, exores velim, ut et Ephemeridibus nostris aliquid curiosae observationis, et horto academico, cui praefectus sum, rariora quaedam semina impertiat: et ipse quidem ex adjuncto hisce literis catalogo facile cognoscet, quibus locupletari possit Flora nostra, nec denegabit hoc beneficium, cui respondere quibuslibet officiis studebo. Quod superest, Vir Excellentissime, ad votum Te valere jubeo. Dab. Altorffii VI. Calend. Febr. A. CIC IC CCXXXI.

MORGAGNUS BAIERO.

Primum quidem Academiae nostrae plurimum gratulor, quod Te, Praeses Amplissime, in locum Doctissimi atque Humanissimi Decessoris Tui statim suffecto, jacturam excessu ejus factam egregie sarciverit, nobisque omnibus Senis Optimi desiderium leniverit. Scilicet uno avulso, non deficit alter Aureus. Deinde eximiae Tuae erga me humanitati gratias ago, quas possum,


page 203, image: s203

maximas, quod et Ilteris et donis Tuis, mihi longe acceptissimis, me honestare, et singularem in me benignitatem declarare volueris: cui si minus caeteris facultatibus; at grato certe animo, et obsequientissimo semper respondebo. Quod nunc jubes, ut secundi Actorum voluminis exemplaria singula ad Clariss. Viros mittam Lanzonum et Michelottum; utinam mittere ad primum possem: verum is superiore jam anno vivere desiit. Michelottus certe, statim atque fasciculus advenerit, accipiet, quin a me, qui id ipsi significavi, jam petiit, ut suis quoque verbis Tibi et gratularer, et gratias agerem, et officia omnia pollicerer. Clariss. autem Pontedera, cui et catalogum plantarum tradidi, et quae ad ipsum attinebat, epistolae Tuae partem legi, cum eadem continuo respondit, tum semina mox dedit: quae ego Tuo, Vir Celeberrime, inscripto nomine, Venetiis tradenda cum meis hisce literis curavi Dn. Michaeli Schirnbrand, Germano mercatori, per quem ut epistolam accepi Dni Ambtmann, in qua erat inclusa Tua, ita spero fore, ut pari diligentia ad Dn. Ambtmann haec mea confestim, semina autem prima quaque occasione transmittantur: ab eo, cui quoque id scribo, accipies. Caeterum non modo Amicissimis Viris Michelotto, ut Pontederae, quippe qui praeclare possunt, assiduus auctor ero, ut suis observationibus insequentia augeant Actorum volumina; sed et ipse, si quando posthumis Valsalvae operibus, meisque ad haec additamentis summam manum imposuero, pro mea mediocritate dabo operam, ut ad illorum observationes mearum quoque, quas, quales eaecunque sint, abs Te tam benigne probari video, nonnullas adjiciam. Quod reliquum est, destinatum Lanzono volumen tamdiu apud me servabitur, donec quid eo faciendum, quod Tuo commodo fiat, indicaveris. In ea re, et quibusque aliis, quae per me agi posse credideris, me semper invenies ad inserviendum paratissimum. Deus Te nobis diu, Praeses Illustris, incolumem servet! Dab. Patavii III. Cal. Mart. A. CIC IC CCXXXI.



page 204, image: s204

BAIERVS MORGAGNO.

Quam de Tua, Vir Illustris, benevolentia spem bonam antea conceperam, eam exoptatis literis Tuis non confirmasti solum, sed etiam superasti. Honorifica ista congratulatio, qua susceptum a me praesidium Academiae N. C. prosequeris, adeo erigit animum meum, ut tanto alacrius elaborem in obeundo munere illo, sane admodum negotioso, divinae gratiae hoc magis et unice confisus, quo magis impares meas vires agnosco. Singulare autem solatium et levamentum afferre mihi poterit Tua, Vir Excellentissime, facilitas in officio Adjuncti fungendo, et hoc nomine amplificandis, per Italiam, Societatis nostrae commodis. Plurimum enim nostra interesse intelligo, ut jam acquisiti praestantes in inclyta natione Vestra Collegae, in benevolentia conserventur, novi autem subinde alliciantur, ad quod efficiendum profecto Te neminem magis aptum esse scio, magisque propenfum fore confido. Quoscunque igitur idoneos ipse judicaveris, hos curiositatis et laborum socios, concilia, quaeso, nobis, et commode mihi significa, ut oblatis solennibus formulis ac tesseris inaugurari legitime queant. Seorsim seire aveo, quid isto respectu de D. D. Assalto Romae, Monti Bononiae, Tilli Pisis, Tibi videatur? Interea Clariss D. D. Pontederae magnas habeo gratias, pro liberali seminum dono, quod etsi non omnibus vicissim a me desideratis ob festinationem nunc possim rependere, pluribus tamen inposterum studebo: exemplar autem Volum. II Actorum nostrorum beato D. Lanzono (cujus ex Argo nostra jacturam, pro merito suo, doleo) destinatum, ut laudatus Dn. Pontedera accipiat, arbitrio Tuo relictum esto. Vallisneriam memoriam cum effigie tanti Viri, nescio an haeredes concedere dignentur Appendici Ephemeridum suo tempore inserendam, prae Lanzoniana fortassis apud eruditos desiderabilem. Sed nolo jam, producta longius epistola Tuam, Vir Optime, patientiam tentare, nihil amplius adscribens praeter salutem,


page 205, image: s205

et officiorum sinceram pollicitationem. Dab. Altorffii prid. Non. Apr. A. CIC IC CCXXXI.

MORGAGNUS BAIERO.

Tam mihi honestum, gratumque est Tibi, Vir Amplissime, omnique Inclytae Academiae nostrae inservire, ut Adjuncti officium, quamvis mea hac mediocritate longe majus, tamen quando ita humanitati erga me Tuae placere video, alacri erectoque animo, nec sine justa gratiarum actione suscipiam. Itaque ut ab eo initium capiam, quod jubes, si Assaltus viveret (obiit autem ante hos duos tresve annos) si Clar. Tillius non usque adeo senex esset, est autem adeo, ut sibi uni, quantum audio, vacare debeat, haud minus e re Academiae nostrae existimarem utrumque in Album referri, quam Clar. Joseph. Monti, Virum probum et diligentem, profecto existimo. Pro Assalto autem non facile Romae nunc video, quem eruditione, et dignitate praeferam Illustrissimo et Reverendissimo Pontificio Archiatro Antonio Leprotto, qui, etsi nihil, quod sciam, typis adhuc vulgavit; solertia tamen in observando, subacrique judicio pollere, scio. In aliis autem Italiae urbibus excellere, satis constat Neapoli N. Cyrillum Pub. Professorem; in Taurinensi Aula Joannem Fantonum, Consiliarium et Medicum, ejusque Gymnasii Praesidem; Mutinae Franciscum Torti, Serenissimi illius Ducis Archiatrum; Venetiis Jo. Dominicum Santorinum, Excellentissimi Magistratus, qui publicae saluti praeest, Protomedicum: scriptis omnes editis claros. Quodsi a Medicis licet nonnihil recedere; floret hic Patavii Mathematicus Publicus Jo. Polenus, Marchio; floret Bononiae tum in Gymnasio, tum in scientiarum inistituto Astronomus cum paucis comparandus Eustachius Manfredius; floret demum Mutinae Ludov. Anton. Muratorius S. Mariae Pomposiae Praepositus, et Sereniss. illius Ducis Bibliothecae Praefectus: qui tres etsi scriptis pluribus ad institutum nostrum minus pertinentibus inclaruere; hic tamen ultimus aliquid


page 206, image: s206

etiam medici emisit, primus Medicinae Doctor est, Manfredius autem non secus ac Polenus ita in siderum observatione versatur, ut Meteora non negligat. En Tibi, Vir Praestantissime, praeter Montium, quendam quasi selectum hominum ex Italis optimorum, ex quibus, pro Tua sapientia, seligere poteris, quos digniores censueris: quoscunque seliges, me spero posse (quamquam cum Cyrillo magnum locorum intervallum, cum Torto autem casus fecit, ne ullum adhuc literarum commercium habuerim) me, inquam, spero posse eos, ut doctissimos ita et humanissimos Viros non modo faciles nobis, sed et obstrictos, non dicam efficere, sed invenire. Vallisnerianum haeredem conveni, et quidquid optabam, impetravi de succincta vitae ac scriptorum Clariss. Viri notitia, quam cum effigiei exemplo intra hanc aestatem se nobis pollicitus est: traditurum. Clariss. Dn. Pontederae tum semina abs Te missa tradidi, tum cum Programmate exemplar illud reliquum Volum. II. Actorum, et hoc quoque Tuo nomine. Quam grata ipsi omnia fuerint, ex epistola ejus intelliges, quam non ita post in fasciculo quodam Norimbergam mittendi ad amicos occasionem habiturum me spero. Clariss. quoque Michelottus suum et exemplar, et Programma accepit, qui iterum, quod et ego pro meo facio, maximas Tibi, Vir Humanissime, gratias agit. Quod superest, mihi favere, et jubere perges, ac optime valebis. Dab. Patavii VII. Cal. Majas A. CIC IC CCXXXI.

IDEM EIDEM.

Ex quo ad novissimas literas Tuas, Nonis Aprilis anni superioris datas, grate, ut par erat, et diligenter VII. Cal. Majas respondi, cum abs Te, Vir Amplissime, nihil epistolarum acceperim, saepe numero suspicatus sum, forte illam meam responsionem culpa tabellariorum ad Tuas manus haud pervenisse. De hac re ut certior fierem, haec pauca volui ad Te scribere, simulque significare, Vallisnerium haeredem ideo mihi, ut promiserat,


page 207, image: s207

neque patris vitam, neque imagnem tradidisse, quod in magna, cujus tomus jam prior vulgatus est, paternorum operum editione, utramque, ut fecit, erat propediem editurus, Illud etiam hac occasione Tibi, Praeses Illustris, non reticendum credidi, Septembri elapso Regiae scientiarum Academiae Parisiensi, atque adeo Clementissimo Galliae Regi placuisse, ut in illum demortui Celeberrimi Ruyschii locum ipse succederem, qui nihil ejusmodi non modo expectabam, aut sperabam, sed ne cogitabam quidem. Quod reliquum est, ignoscas, oro, quod tam brevi charta scribam; neque enim observantiae defectu, quae in me erga Te est, eritque semper maxima, sed consuetudine, qua mecum Amplissimus Schroeckius,, et cum eo ipse utebar, adductus facio: et si Tibi, aut Inclytae Caesareae Academiae hic aliqua in re inservire possim, jube, et ad ipsius ac totius rei literariae incrementum quam diutissime vale. Dab. Patav. IV. Id. Sextilis A. CIC IC CCXXXII.

BAIERUS MORGAGNO.

Annus propemodum jam praeteriit, ex quo fasciculum ad Te perferendum curaveram, incluso Diplomate, quo Tuum, Vir Amplissime, nomen Adjunctis officio Praesidis Academiae nostrae Viris, honoratiori quodam titulo adscriptum declaraveram. Ab illo tempore cum nihil responsi tulerim, eo magis dubitavi, utrum id acceperis? quo certior factus sum, istum Medicinae studiosum, cui fasciculum commiseram, mutato itineris consilio, per Helvetiam ad Gallos transiisse. Opportunam igitur nactus occasionem, malui novum Diplomatis exemplar offerre, quam prioris adventui incerto confidere. Tu, Vir Humanissime, et ipsam rem, et in hujus executione moram boni consules, veniamque dabis precibus repetitis ut scilicet eorum Tuae nationis Clariss. Virorum, quos ad nostram Societatem accedere, et instituto ejusdem commodare velle sapienter, intelligis, nomina integra et dignitatum titulos ad me perscribere


page 208, image: s208

digneris. Volumen tertium Actorum nostrorum, cujus dispositio mihi soli (quoniam post D. Ettmulleri discessum, Directore adhuc careo) incredibilem attulit molestiam, nunc propediem perficietur, Tibique commoda occasione tradetur. Interea memoriae Schroeckianae, separatim editae exemplar benevole accipies, alterum vero ad Clar. D. Michelottum curabis, reliqua pro arbitrio Tuo distribues; mihi autem, quaeso, significa, si quaratione Museum commune Societatis nostrae, nuper Norimbergae auspicato instructum, locupletari posse putaveris. Caeterum ego Te ex voto valere, et orbi literato, ac seorsim Naturae Curiosorum Academiae quam diutissime superesse jubeo! Dab. Altorffii VI. Cal. Sept. A. CIC IC CCXXXIII.

BRINIUS BAIERO.

Cum Academiae Curiosorum Naturae tanta sit apud omnes gentes cultiores existimatio, ut cuivis alii secunda minime censeatur, fit etiam, ut cuicunque ex iis, qui se illi socios addixere, maximus exinde honoris proventus accedat. Mirari propterea, Vir Celeberrime, desines, si eo accensus ardore animus meus, quo tot de re literaria bene merentes flagrare conspicimus, in hanc adscribi, Virisque illis Doctissimis, quibus componitur, comitem, sociumque annumerari desideret. Id enim mihi non modo voluptati futurum esse sentio, verum etiam maximae utilitati. Nam cum me hujusmodi esse cognoscam, hominem nempe in omnibus mediocris ingenii, spero fore, ut quod meritorum affluit in aliis, possit aliquando in me quoque, commercii quodam literarii genere, redundare. Hoc vero cum per me ipsum sperare, ne dum obtinere unquam ausus fuissem, audere, optare ac poscere Viri Summi fecit autoritas, atque humanitas, quam vadis loco nunc interponere gestio, Egregii scilicet atque Doctissimi Nicolai Garelli, Equitis et Archiatri, cujus commendationem, Vir Celeberrime, apud Te plurimum esse roboris, viriumque habituram non dubito. Cum


page 209, image: s209

igitur tanta inter Te, atque ipsum intercedant necessitudinis haud vulgaris officia, censeo etiam non in irritum vota haec mea omnino concessura. Erit mihi pro meritis, qui nihil fortasse valeo, ejusdem gravissimi Viri dignitas; et quod ad me, illud praestare totis dabo operam viribus, ut non in vacuum honor hic, quo afficiar, conferatur, adeo, ut neque Academiam me socium habuisse, neque Te, cujus Rectorem omnes suspicimus, atque colimus omni virtutum genere cumulatissimum, interque tot Reip. literariae Proceres praestantissimum, adscripsisse poeniteat. Reliquum est, ut me hisce innixum momentis, libellum, quem hos ante duos annos edidi, quemque ad Te transmitti curavi, aequa ac serena, qua vel minus idoneos spectare soles, fronte excipias, et per Te ornatissimum esse velis, Tuique perpetuo cultorem futurum me esse credas. Vale. Dab. Patavii Prid. Idus Maji A. CIC IC CCXXXI.

BAIERUS BRINIO.

Etsi Academiae Curiosorum in pervestigandis naturae operibus antiquum sit hoc institutum, ut excitet praeclara quaelibet ingenia, et undique alliciat idoneos laborum socios, praeceteris tamen eos perlibenter amplectitur, qui sua sponte accedunt, industriamque suam benevole pollicentur. Quapropter facile potuisti praesagire, Vir Humanissime, quo animo acceperim, nempe propenso penitus, aequissimam petitionem Tuam, Perillustris Garelli commendatione insuper comitatam. Quod igitur vel ultro facturus eram, id eo alacrior nunc praesto, Tuumque nomen celeberrimum Societati nostrae adscriptum declaro per diploma solenne, addito sincero voto, ut quantulacunque honoris accessio illa non minus jucunda Tibi eveniat, quam nobis erit fructuosa studii Tui conjunctio. Caeterum Philagrii II. agnomen eo magis auspicatum gratumque Tibi fore speramus, quo magis confidimus, extinctum morte Illustris Vallisnerii Decus insigne per Te nobis restitutum iri. Eruditam commentationem


page 210, image: s210

Tuam de Spiritibus animalibus nondum obtinui, urgerem vero ipsam, ut nanciscerer, siquidem constaret, a quonam deposcere debeam. Quod superest valere Te jubeo, amorique Tuo amplius me commendo. Dab. Altorffii X. Calend. Quinctilis A. CIC IC CCXXXI.

BREYNIUS BAIERO.

Anno proxime elapso ad Te, Vir Illustris, misi tunc temporis evulgatam Cocci tinctorii radicum Historiolam, nunc serena accipe fronte promissam dudum meam de Polythalamiis Dissertationem, cui unum alterumve de opusculis meis olim editis, ut intumescat aliquando volumen, addidi; huic ut locum in selecta Tua bibliotheca benigne concedas, etiam atque etiam rogito. Si dictam dissertationem, evolvere dignaberis, res in ea reperies novas, novam methodum, et quae in ejusmodi circumstantiis evitari nequeunt, nova quoque nomina, sed, ni fallor, nec absurda, nec obscura, sed per definitiones explicata figurisque idoneis illustrata. Ad Regiam Societatem Londinensem praeterea mitto Tabulam in forma, ut vocant, regia, a me inventam, et quam accuratissime delineatam, quae omnium mearum Orthoceratis specierum icones ab Orthoceratitis mutuatas continet. Spero hanc, curante Societate, a perito Chalcographo seulptam brevi lucem visuram. Secretarii Kleinii tractatulum de Tubulis marinis an videris, nescio. Si vidisti, quid ille, quid ego egerim ipse judices, ego ne verbulum amplius addam. Alieni fori Viros historiae naturali faventes colo et veneror, arrogantia inflatos et cancellos transgredientes rideo. Caeterum me Tibi, Vir Celeberrime, historiae naturalis amantissimum de meliori nota hisce commendatum volo, simulque Te certiorem facere, tabulas aeneas impressas Oryctographiae Tuae Noricae ejusque supplementis mihi, data occasione, omnes, quia hujus generis tabulas colligo, pergratas fore, quibus si Tua Problemata Medica et Disputationes de Visco, et


page 211, image: s211

Equitationis utilitatibus, una cum quibusdam selectis lapidum figuratorum Agri Altorfini speciminibus, super addere volueris, me Tibi summopere devinctum reddes. Vale, Vir Illustris, et me Tui amantissimum redama. Dab Gedani d. XVIII. April. A. CIC IC CCXXXII.

BAIERVS BREYNIO.

Pridem est, quod Tuam, Vir Doctissime, praeclaram eruditionem aestimare didici ex elegantibus scriptis Tuis; quorum cum praecipua dono etiam mihi dare volueris, effecisti sane, ut mutuo gratificandi studio totus ardeam. Verum exigua sunt, quae in praesenti exhibere possum specimina, desideratae videlicet Dissertationes de Visco et Equitatione, quibus adjeci tabulas quasdam aeneas, adhuc quidem mutas, repraesentatis nempe rebus historiae musei mei aliquando edendae reservatis. Illarum, quae ad Oryctographiam Noricam ejusque supplementa pertinent, tabularum exempla separata ipse non habeo, neque etiam haec Te multum curare puto, quoniam ipsius opusculi in Tua de polythalamiis, belemnitis etc. Dissertatione, aliquam mentionem facere Tibi pretium operae visum non fuit. Caeterum quod pulcherrimam Cocci rad. tinct. historiam Tuam tertio Actorum nostrorum Volumini annectere ausus sum, haud aegre Te laturum, nec rationes illius consilii in praefatione commemoratas improbaturum, quin potius volumen ipsummet totum benevole accepturum confido. Atque ut sentias, Vir Humanissime, quantam porro spem positam in Tua bonitate habeam, obtestor Te, ut Adjuncti nostra in Societate munus honorificum suscipias, non quod plus oneris, quam Tuae rationes permittunt, imponere Tibi velim, sed ut autoritate Tua plures alios eruditos in patria et vicinis regionibus Viros nobis amicos aut Collegas conciliares, quo magis nonnulli ab officio jam descivisse et ad alia instituta transiisse videntur. Quodsi vero Tu, Vir Optime, non renuis inter Antisutes Academiae Naturae Curiosorum


page 212, image: s212

referri, uti sane id nobis erit gratissimum, ita certior quam primum de consensu Tuo factus, mittam solenne Diploma. Interim lapillos e nostratibus figuratis quosdam offero, plerosque generis illius, quod in perdocta Tua Diissertatione nupera explicasti. Seorsim in lapide per NB. signato agniturum Te mecum existimo pullitiem copiosorum tubulorum, qui forte futuri erant belemnitae. Scias autem velim, hunc et reliquos omnes non esse frequenter obvios, sed fere ex rarioribus. Desidero vicissim ego vel unicum aspicere Lituitem e vestratibus: orthoceratites enim a M. Helwingo et D. Gmelino jam accepi. Tractatulum Kleinianum, de quo quaeris et quereris, nondum heic vidimus. AEgre autem fero, illa scriptione Te offensum esse; et nollem sane, ut orta contentio de re non admodum magni momenti dissolveret amicitiam inter Viros utrinque graves, et historiae amplificandi studiosissimos. Quare Tu, mi Sapientissime Callimache, vix poteris cognomen hoc Tuum ulla ratione pulchrius tueri, quam si cum aemulo isto sic depugnaveris, ut Tua humanitate ac modestia devictum se sentiat, quin et intercessione Tua faventem ordini nostro se praebeat, elargiendo inprimis aliquid ad incrementum communis Musei, cujus rationem ex schediasmate duobus abhinc annis edito intelligere satis licebit. Quod superest, dulcissimae Patriae Tuae ac Musis seorsim Tuis, inter ipsas vicini Martis turbas, jucunda precor alcedonia, et valere Te jubeo! Dab. Altorffii d. XX. Novemb. A. CIC IC CCXXXIII.

GMELINUS BAIERO.

Non immemor beneficiorum, quibus, Vir Magnifice, cum Altorffii ante tres annos, et quod excurrit, morarer, me humanissime mactasti, diu jam occasionem quaesivi, qua Magnificentiae Tuae leviusculis quibusdam inservirem. Sed incognitus in terram veni incognitam, cujus incolae quoque mihi incogniti cum lingua eorum erant, ut primis annis, quibus hic degi, nihil potuerim efficere, nisi ut haec impedimenta se movere anniterer,


page 213, image: s213

quo magis veniam habebo omissionis officii erga Te mei. Spero vero, inposterum mihi id magis ex voto cessurum esse, dum interea Magnificentiae Tuae non displiciturum credo, si quorundam, quae in historia naturali hujus loci detegere licuit, mentionem faciam. Duderhofii, loco triginta leucas Russicas abhinc sito, lapides figuratos inveni, quorum descriptionem vel mentionem accuratam in libris reperire non potui. Duas eorum constituo classes, radiorum nempe articulatorum lapideorum rectorum et incurvatorum. Rectorum duo constituo genera. Primum voco radium articulatum rectum, alveolo connivente: hujusque duas formo species: Radium scilicet laevem et striatum. Hic vero idem est, quem Volckmannus Siles. subterr. append. Tab. VI. fig. I. et 2. sub nomine spinae dorsi aquatici cujusmodi animalis, latis costis praediti, depingi curavit. Secundum genus voco: Radium articulatum, siphunculo ad latus transeunte. Ubi in originem horum radiorum inquiro, ex classe testaceorum univalvium in concamerationes distinctorum eos prodiisse, argumentis satis probabilibus conjicio. Conchylia haec marina judico, et Balthicum mare ea olim nutriisse et reliquisse in loco, quo radii isti lapidei inveniuntur, recessione maris Finnici a plaga orientali et meridiana versus occidentalem, quod quidem observationibus Suedenborgianis in Suecia institutis e directo contrarium est. Hanc conjecturam quibusdam roboro argumentis, et strata, queis lapides sepulti erant, in hanc rem consulo. Haec vero omnia prolixius deduco in dissertatione, quam in conventu Academico praelegi. Nomen radiorum hisce lapidibus impositum fuit a maxime Reverendo Jac. a Melle, cum quo hac de re egi. Ex literis a Clar. Breynio, Dantiscano, acceptis percipio, et sibi tales radios cognitos esse, proximeque in hac materia a se editum iri commentationem. Incognitum igitur figuratrum genus cum impetu in lucem protrahi videtur. Alio loco, quadraginta leucas Russicas abhinc sito, caementum candicans effoditur, cochleis et buccinis refertum


page 214, image: s214

tantae parvitatis, ut forte thesauro Tuo minutissimarum rerum satisfacere possent. Alio iterum loco, duas leucas Russicas abhinc dissito, peculiare quoddam Corallinum in lapidis cornei substantiam transmutatum reperi, quod ad Astroitarum familiam pertinere videtur. Pectinitas, Conchitas, ossicula exigua petrefacta, forte echinorum, forte asteriarum varii generis etiam collegi; ut mediter de Lithographia Russica aliquando exhibenda. Retuli haec, Vir Magnifice, ut conspectum habeas eorum, quae proxime vere transmissurus sum, si Deus vitam largiatur. Id enim brevi scire gestio, an per Hollandiam, vel Lubecam malit Magnificentia Tua haec transmitti, et ad quem commendari debeant Vale, Vir Magnifice, et annum hunc feliciter auspicare, Nestoreos annos vive, et spartam splendidissimam noviter acceptam, de qua impense gratulor, sine molestia gere, commendatumque Tibi habe Illustris Tui Nominis cultorem obsequiosissimum. Dab. Petropoli d. XV. Jan. A. CIC IC CCXXXI.

BAIERUS GMELINO.

Perjucundam Tui memoriam insigniter renovavit epistola humanissima, triduo abhinc demum mihi reddita, hoc utique acceptior, quo me certiorem facit de prospero Tuarum rerum successu, et amoris erga me constantia. Utinam autem ego vicissim declarare Tibi satis possem, quam paratus sim ad gratisicandum! quod, nescio quidem, an liceat quodammodo efficere adscribendo Te in nostram Naturae Curiosorum Academiam, cujus nuper demanatum mihi Praesidium benevola congratulatione prosecutus es. Interea Tuis, Vir Excellentissime, studiis ac inventis egreiis rerum fossilium applaudo, ipsarumque specimina, praesertim minutiora ista liberaliter promissa avide expecto, quae ubi acceperit Lubecae S. R. Vir Jac. a Melle, aut filius ipsius, facile curabit, ut Norimbergam indeque ad me perveniant. Caeterum Te valere jubeo, Tuaeque amicitiae me commendo. Dab. Altorffii d. VI. April. A. CIC IC CCXXXI.



page 215, image: s215

GMELINUS BAIERO.

Literae Tuae, Vir Magnifice, ante trimestre jam ad me advolatae cum de pristina Tua et antiqua humanitate non solum, sed et de praesenti Tuo Patrocinio testentur, citiorem omnino poposcissent responsionem. Sed callide eo usque distuli, donec officio meo, quantum penes me est, satisfacere potuerim. Transmisi ad Te d. XII. hujus per S. R. Virum Jac a Melle lapides quosdam figuratos, una cum dissertatiuncula quadam, si lubet, Ephemeridibus Naturae Curiosorum inserere poteris. Magis quidem ea posset esse elaborata, sed ob urgentem navis cursum tam cito erat elaboranda, ut nec revidendi copia superfuerit, quare etiam Magnificentiam Tuam rogo, ut, si quae sphalmata quaedam irrepserint, ea benevole corrigere velis. Interim cum experimenta certa sint, spero, nec proponendi methodum nec stilum quemquam offensurum. Dissertationi vero hic titulus magis convenire videtur: Specimen de coloribus pictorum coccineis, practice et theoretice consideratis. Quae tamen Tuo relinquo arbitrio, id unice rogans, velis curare, ut initiales saltem mei nominis literae exprimantur. Homo etenim sum nullius hactenus famae, et verendum est, ne multos alectione haec ignobilitas deterreat; Nec in publico comparere volo, antequam hominum de me opiniones cognoverim. Ut ut vero haec sint, ubi certior factus fuero, primum hoc specimen Magnificentiae Tuae haud displicuisse, ut et inposterum subinde quaedam suggeram, pro tenuitate mea curabo. Et tunc demum dignum me profitebor, qui in Vestram Societatem adscribar. Nimis enim liberalis in me videris ignobilem, nulla fama conspicuum, et cujus exiguae hactenus opellae. Id tamen reticere haud possum, magno me mihi honori ducere, quod mei in hac caussa memineris. Institutum Vestrum apprime mihi convenit, illudque credo mihi olim incitamento futurum esse, ut plura scire gestiam quam gestivissem, subventurumque ingenio meo. Gratias igitur habeo maximas pro honore in me conferendo,


page 216, image: s216

voveoque, ut gratiarum mearum actio respondeat olim facto Tuo. Si Russia tres saltem vel quatuor aleret viros, talium rerum peritos diversisque Russiae locis constitutos, ausim spondere, uno lustro plus detectum iri, ac quidem in Germania viginti lustris. Quaevis terra in sinu suo peculiare quid reconditum habet, quo differt ab aliis, nec Russiae denegandum est, quod omnibus aliis regionibus concessum. Schwenterus, qui mecum huc profectus est, Gilani Persiae munere Medici castrensis per duos annos defunctus ad finem praeteriti anni ibidem exspiravit, irreparabili sane rei literariae damno. Affectum calamus sequitur. Erat certe homo, ingenio simul et perspicaci judicio pollens, cui sola placebant, quae orbi erudito accepta. Ereptus est in flore juventutis constitutus, annos circiter triginta natus; ejus vero mors dolorem mihi, et vita gesta piam memoriam amici per totam vitam inspirabit. Ita vale, Vir Magnifice, atque ulteriori Tuo Patrocinio me dignare. Dab. Petropoli d. XXI. Augusti A. CIC IC CCXXXI.

GRASSIUS BAIERO.

Haud dubito Illustris Tuae Magnificentiae beati mei Parentis literas rite venisse, quibus ineunte mense Februario Praesidium Academiae nostrae a Te gratiose suscipiendum votis suis prosequebatur, et neutiquam preces ejus irritas fuisse, spes firma me persuasum tenet, quamquam fama constans hactenus ad oras nostras pariter ac novum Actorum Volumen nondum penetraverit. Gratulor itaque cum Illustri Tuae Magnificentiae, tum universae Aeademiae, de tanto decore adepto, quod Deus vegeta longaevitate et laetis undique incrementis augeat, quo sub Patrocinio Tuo, cui me submisse commendo, honor Academiae indies ulterius evehatur. Praestitis hac ratione votis, stebile officium erigit necessitas, moestusque referre cogor, optimo meo Parenti, Academiae Illustris Adjuncto, beatae analyseos tantopere desideratam felicitatem die XXIX. Junii contigisse,


page 217, image: s217

postquam honorum laborumque dudum satur, septuagesimum septimum aetatis annum propemodum compleverat. Offero hac vice monumentum, quod in exequiis publicis posuere Domini Collegae, simulque veniam precor, ut inposterum liceat vitae ejus feriem a me conscribendam, una cum icone, pro more hactenus Adjunctis concesso, Ephemeridibus offerre, et hoc modo memoriam ejusdem posteritati integram coservare. Orbatis suo Adjuncto Academicis Silesiacis, et potissimum Vratislaviensibus, Illustris Tuae Magnificentiae gratia, cui nos submisse committimus, optime consulere poterit surrogando propediem dignum successorem, cui honori Dn. Christianum de Hellwich singularis prorsus eruditio et merita, aeque ac vota Collegarum commendant. Committimus nos singuli Tuo Patrocinio, ego autem repetitis pro diuturna Tua incolumitate votis, omni opere contendam, ut sim Illustris Tui Nomins cultor devinctissimus. Dab. Vratislaviae Calend. Augusti A. CIC IC CCXXX.

BAIERVS GRASSIO.

Obitum Venerandi Parentis Tui tametsi non immaturum, si raram ejus senectutem reputemus, hoc magis tamen doleo, quo magis luculenta extant Viri optimi merita in rem medicam, et seorsim nostram Naturae Curiosorum Societatem. Hujus igitur nomine communem dolorem toti nobilissimae Familiae relictae, ac Tibi praesertim, Honoratissime Domine Collega, significo, Deum precatus, ut consolari Vos omnes, ac Te nobis in exemplar beati Parentis conservare, et ad consimile fastigium aetatis ac meritorum perducere velit. Quas ante duos circiter menses ad optimum Senem dederam literas, et una cum Volum. II. Act. Acad. N. C. exemplaribus sex pluribusque mei programmatis, Norimberga per tabellarium curru vehentem miseram, in Tuas pervenisse manus non dubito, proptereaque certior fieri cupio. Interim ad commune desiderium Vestrum lubens me accommodo, no vumque Adjunctum decerno Virum


page 218, image: s218

Excellentissimum D. D. de Heilwich, interprete hoc diplomate, quod ipsi cum amplissima congratulatione et officiorum meorum pollicitatione dignaberis offerre. Si qua porro in re Vobis gratisicari potero, nullam occasionem praetermittam, utpote Vestrum omnirum et cumprimis Tui, Vir Excellentissime, paratissimus cultor. Dab. Altorffii IX. Cal. Octob. A. CIC IC CCXXX.

GRASSIUS BAIERO.

Veneror duplices literas eximii favoris Illustris Tuae Magnificentiae indices, quarum priores B. Parentis nomini scriptae, adjectis sex exemplaribus novi Ephemeridum voluminis et programmatis, alterae mihi dicatae, Diploma novi Adjuncti comprehendentes, rite venere. Tarditatis responsoriarum veniam promittit paroxysmi arthritici perpessa calamitas, quae tribus propemodum septimanis corporis et animi promptitudinem inhibuit. Nunc autem tum meo, tum Collegarum nomine debitas grates persolvo pro egregio Actorum munere, et novo Adjuncto gratiose nobis concesso, felixque Praesidium repetitis votis Tibi precamur, officiis nostris neutiquam defuturi. D. D. de Helwich Calendis Novembris acceptum Diploma statim exhibui, qui etiam hac de caussa multum laetabatur, quod eodem die ante XXXV. annos Diploma receptionis in Academiam nostram obtinuerat, nec dubito, ipsum gratiarum actione me jam dudum praevenisse. Quod restat anni revolutionem, omnimodo felicem voveo, meque Tuo Patrocinio commendo. Dab. Vratislav. Calend. Decemb. A. CIC IC CCXXX.

CHRIST. de HELLWICH. SAM. GRASS TOB. FERD. PAULI JO. GEORG. BRUNSCHWIZ JO. CHRIST. KUNDMANN BAIERO.

Immatura morte et suis et nobis anno praeterlapso ereptus est D. D. Kanold, Collega noster desideratissimus. Ancipites


page 219, image: s219

aliquantisper haesimus, quinam ex Vratislaviensibus Medicis in defuncti locum ex merito surrogari deberet? Cum iremus in suffragia, prae aliis conjecimus oculos in D. D. Jo. Godofredum Hahnium, Patre, magnae in Silesia famae, Medico natum. Is, provida venerandi Parentis sua cura, puer et adolescens latinis graecisque literis egregie imbutus fuit. His in Academiis non vulgarem Philosophiae cognitionem adjunxit, et ita praeparatus totum se studio Medico per plures annos consecravit, ac, isto maxima cum laude absoluto, sacris Medicae Praxeos, Patre Mystagego, initiatus fuit. Misse Svidnicio Vratislaviae domicilium constituit, et per duo fere lustra magno cum successu, atque insigni civium favore Medicinam plurimis fecit, et quicquid ei temporis a clinicis occupationibus reliquum fuit, id omne studiis et lectioni veterum ac novorum autorum sedulo impendit. Hac vivendi ratione et politissimis moribus illud consecutus est, ut tum multorum aliorum, tum nostri Collegii benevolentiam facile sibi conciliarit, cujus iste fructus est, ut jam Collegae unanimi consensu praelaudatum D. D. Jo. Godofr. Hahnium de optima nota Magnificentiae Tuae commendemus, et observantissime rogemus, ut illum, misso propediem diplomate, Collegam nostrum gratiose renunciet. Debita etiam cum gratiarum actione agnoscimus omnes, quod precibus nostris, Vir Illustris, locum dederis, et Adjunctum nostrum constitueris D. Christ. de Hellwich, qui profecto officio suo non defuisset, et prompte debitas pro favore tam insigni grates persolvisset, si per negotia plurima et acerbissimum luctum, cui propter mortem unice chari filii Jo. Christiani per hoc tempus immersus suit, et propter alia varia et gravia impedimenta ei licuisset. Caeterum perpetuae nos benevolentiae et favori etiam atque etiam committimus, et Deum ardenter rogamus, ut Magnificentiam Vestram Academiae nostrae Caesareae, ut et Altorfinae celeberrimae, nec non Collegio nostro Vratislaviensi, et toti Reip. literariae quam diutissime servet incolumem, et ferventissime optamus, nobis


page 220, image: s220

dari occasionem, re ipsa comprobandi, quanto animi cultu, quamque prolixo affectu, quisque suo loco simus. Dab. Vratislav. d. XXVIII. April. A. CIC IC CCXXXI.

P. S. Pene memoria exciderat, quod mensis Januarius nobis fuerit luctuosus, quippe d. XVII. ejusdem mensis anni labentis amisimus Collegam nostrum conjunctissimum Dn. D. Godofredum Klaunigium, febre maligna extinctum.

BAIERUS HELWICHIO ET COLLEGIS.

Ad literas humanissimas, Tuo ac singulorum Excellentissimorum Vestratium Collegarum Acad. Nat. Curios. nominibus: subscriptas, jam ante aliquot menses mihi redditas, volebam utique protinus rescribere, sed incredibilis diversorum negotiirum cumulus in hunc usque diem me detinuit. Quare longioris, praeter meam voluntatem, morae veniam precor. Quemadmodum autem jacturam nostri ordinis, obitu immaturo unius et alterius egregii Viri apud Vos nuper factam, merito vehementer doleo, ita vicissim gaudeo, non deficere alios in locum pie laudabiliterque defunctorum surrogandos. Et Nobilissimum quidem D. D. Hahnium, non minus eruditione et virtute sua, quam elogio Vestro mihi commendatissimum, eo lubentius Collegam adscripsi, quo certius emolumentum a doctrina et industria illius Viri promittere Societati nostrae possumus. Ipsum igitur accessionis diploma cum responso meo dignaberis, Vir Excellentissime, uta benevola manu Tua is accipiat. Res nostrae Societatis adhuc prospere succedunt, et amplificantur, scilicet non paucis insignibus eruditione famaque Viris, intra hunc annum receptis; tum etiam pene multis observationibus, pro tertio Actorum volumine conficiendo subinde oblatis; cujusmodi nulli secundas a Vestra quoque spectatissima liberalitate mihi polliceor. Interea vero Bibliothecae et Musei communis instuendi consilium suscepi, atque idem schediasmate in publicum edito aperui, cujus exemplaria mittam proxima occasione


page 221, image: s221

commoda. Meditor quoque historiam pleniorem Societatis nostrae hoc magis urgendam, quo magis desiderari talem a multis comperi: sed huic negotio et labori expediendo, praeter bonam valetudinem, nonnihil otii opus est. Caeterum, Te, Vir perquam Generose, et singulos Dnn. Collegas plurimum Honorandos officiosissime salutatos valere jubeo. Dab. Altorffii ipsis Calend. Octob. A. CIC IC CCXXXI.

BAIERVS ETTMULLERO.

Posteaquam omnes ac singuli Societatis nostrae Imperialis Domini Adjuncti, praeter expectationem meam, vacuum Praesidis officium suffragiis suis mihi jam decreverunt, Tu autem, Vir Excellentissime, inter ipsos benevola significatione omnino primus apparuisti, non possum, quin propterea Tibi etiam omnium primo gratias agam, simul vero aliquam honoris et oneris ab isto munere proficiscentis partem impertiam, atque adeo Te mihi proximum, nempe Directorem Ephemeridum nostrarum, exorem atque constituam. Etsi vero de Tua hoc titulo adjuvandi rem nostram propenfa voluntate non dubitem, consultum tamen duxi aperire consilium istud meum prius, quam idem publico programmate propediem edendo declarem. Obtestor itaque Te, Vir Humanissime, ut ocyus rescribas ac desiderio meo satisfacias. Brevi accipies Volumen secundum Actor. Societatis nostrae, in quo concinnando hactenus fane haud parum desudavi. Interea Te valere jubeo, et amori Tuo maximopere me commendo. Dab. Altorffii d. XIX. Aprilis A. CIC IC CCXXX.

ETTMULLERUS BAIERO.

Quod unanimis votis, Te, Vir Illustris, B. Schroeckio suffecerint, atque Praesidem Imperialis Societatis Carolino-Leopoldinae Naturae Curiosorum elegerint Adjuncti, impense gaudeo, Tibique gratulor. Campum jam vides apertum amplissimum,


page 222, image: s222

in quem Tua virtus excurrere poterit. Ardorem commoda Collegii promovendi, qui sub cineribus tantum gliscere hactenus coepit, erudito orbi luculentae instar flammae ante oculos ponere nunc concessum est. Quaevis igitur salutaria Illustri Collegio ominor, qui Te, Vir Excellentissime, nactus sum Patronum, cujus ad exemplum integer componetur coetus. Singularis enim Tui in me favoris specimen est, quod Ephemeridum Naturae Curiosorum Directorem me esse jusseris. Gratus accipio hunc honorem, nec reformido labores, modo iis ferendis meae pares fuerint vires, promptusque eosdem subibo, quam primum, quae mearum futura sint partium, intellexero. Servet interim Te Deus O. M. sanum et incolumem per Nestoris annos, meque amare perge. Dab. Lipsiae d. XXV. April. A. CIC IC CCXXX.

BAIERUS ETTMULLERO.

Paulo quidem tardius, ac volebam atque debebam, offero nunc diploma, quod in officio Directoris benevole suscepto Te confirmat. Faxit Deus immortalis, ut hanc spartam diu ac feliciter ornes! De negotiis pro novi muneris illius ratione peragendis nil opus est, ut Te admoneam, quandoquidem praecipua momenta jam satis declarata habes in legibus Academiae nostrae VII. cumprimis et VIII. Quodsi aliquando novi Voluminis Ephemeridum sufficiens observationum apparatus editionem postulabit, communicatis agemus consiliis. Interea mitto, quod edendum mihi fuit programma, cujus exemplaria haud gravatim distribues omnibus ac singulis Collegis nostris, quos habemus spersites in circulo sperioris Saxoniae, Brandenburgicis exceptis, quibus eadem D. Limprechtus noster impertiet in fasciculo incluso, quem ipsi commode transmittes. Dabis quoque operam, Vir Illustris, ut novis subinde, sed alacribus et idoneis Sociis augeatur Academia nostra, accessuri vero etiam fisci nostri rationem habeant liberaliter contribuendo.


page 223, image: s223

Jam nihil addo, praeterquam ut Te valere jubeam, Tuoque favori me commendem. Dab. Altorffii Calend. Junii A. CIC IC CXXX.

ETTMULLERUS BAIERO.

Infinitas Tibi me debere gratias pro Diplomate, quo in officio Directoris confirmare me benevole voluisti, palam profiteor. Si Deus vitam et sanitatem concedit, quicquam intermittere, quod mearum partium fuerit, religioni duco. Extractum interim Voluminis II. Actorum Collectoribus Act. Erud. Lips. jam obtuli, facta simul, quam passa est Academia nostra, mutationis mentione, quod proximo mense Julio in conspectum prodibit. Commemorabunt etiam statum novum Academiae novellarum eruditarum Editores. Programmatis transmissa exemplaria inter Collegas in vicinia degentes, quos novi, distribuam; omnes enim me non nosse doleo. Recepti fuerunt alii, alii morte sublati, qua de re mihi forsan, et aliis Adjunctis notitia hactenus facta est nulla. Si igitur pace Tua liceat, catalogum Adjunctorum et Collegarum mihi communicare haud graveris, obnixe rogo. Vive valeque diu, et quod facis, me amare perge. Dab. Lipsiae d. XIX. Junii A. CIC IC CCXXX.

BAIERUS ETTMULLERO.

Quod Reverendissimus atque Celsissimus Bambergensium et Wirceburgensium Princeps elementissime susceperit Protectorium Academiae nostrae, inclusum responsi apographum ostendit, de quo haud gravatim cum Collegis in Saxonia degentibus communicare velis rogo. Ad numerum eorum et recens cooptatorum quod attinet, nullus adhuc dum alius occurrit index, quam ille Volumini I. Actorum praefixus. Interea Tibi, Vir Illustris, de meliore nota commendo latorem harum literarum Dn. Professorem Wolffium Hamburgensem, simulque indico, D. Grassium senio confectum Vratislaviae diem obiisse supremum,


page 224, image: s224

cujus nuper mentionem fecit ipsius Filius nomine Dnn, Collegarum Vratislaviensium, ac tenore privilegii specialis e consessu eorundem proposuit successorem Dn. de Helwich. Ut igitur voti compos fieret, adjectum exaravi diploma, quod Tu occasione nundinarum autumnalium ulterius tradendum benevole curabis. Ego certe grato prosequar animo singulare officium, mutuis studiis promptam declaraturus voluntatem. Vale. Dab. Altorffii d. XXIII Sept. A CIC IC CCXXX.

ETTMULLERUS BAIERO.

Ad acceptissimas Tuas responsum dare mihi jam incumbit, quas reddidit Professor Wolffius, Vir admodum curiosus atque eruditus, qui magnum molitur opus in edendo Lexico materiae medicae, cui perficiendo vitam et sanitatem ipsi animitus apprecor. Pro copia responsi, gratia plenissimi, Celsissimi Protectioris Academiae nostrae debitas persolvo grates, sub cujus clypeo res ejus bene cessuras fore, nullum est dubium. Helwichio gratulor de Adjunctura; Vir is dicitur eruditus esse atque urbanus, felixque practicus. Georg. Fried. Richterus ambit locum in Academia nostra. Vir est vere curiosus, et exactus Mathematicus, ac Calendariorum hic loci imprimendorum curam gerit. Titulum habet Professoris Philosophiae Publici extraordinarii, cum spe certissima ad ordinariam ascendendi Professionem, quam primum occasio tulerit, qua de re forsan plura. Vale, Vir Magnifice, et quod facis, me amare perge. Dab. Lipsiae d. XII. Octob. A. CIC IC CCXXX.

BAIERVS ETTMULLERO.

Clarissimi Richten desiderio ut protinus satisfacerem, non solum merita Viri et doctrinae specimina persuaserunt, sed Tua inprimis commendatio effecit. Quare tesseram receptionis in Societatem nostram ipsi nunc mitto, quam a benevola manu Tua gratus accipiet. Plures jam cooptavi Collegas novos,


page 225, image: s225

ornamento pariter ac emolumento nobis futuros, quorum nomina habebis alia occasione. Quamvis autem illud officium bene merentibus gratis etiam praestandum existimem, e re tamen fisci Academiae, variis subinde sumptibus faciendis obnoxii omnino est, ut honorarii loco aliquid nummorum ab adscriptis praesertim ditioribus conferatur, quod occasione data dissimulandum esse non puto. D. Goeritzium, Ratisbonensem Medicum, non minus industrium quam eruditum, nuper Adjunctum constitui in Circulo Bavarico: quem vero in Tuum, Vir Magnifice, locum sufficiamus, deliberandum nunc erit. Cogitare mihi subit, annon D. Erndtelio decernenda sit ista provincia? quamvis nullum hactenus cum ipso commercium mihi intercedat, uti quidem cum D. Heuchero; ast hic non dum accessit ad Societatem nostram, neque de voluntate ejus mihi constat. Tu quaeso, Vir Optime, quid Tibi videatur, candide aperi, sed vero etiam [gap: Greek words] esto Collegis, praesertim vicinis, ut liberaliores se exhibeant impertiendo idoneas continuationi Ephemeridum observationes. A nemine illorum, quibus exemplaria nuperi voluminis per Te tradenda curavi, responsum hucusque tuli, praeter unicum D. Bauerum: sed fortasse plures comparebunt officii memores, an cras, an perendie, tandem! Ego interea cogitare coepi serio de instruendo Naturae Curiosorum Academiae Museo, cui opportunum Norimbergae locum me propediem impetraturum confido, nec dubito, quin prospere cessurum sit negotium, idemque Tibi probabile futurum, quod scripto in publicum edito singulis Collegis bonisque Viris aliis commendabo. Caeterum, ut bene valeas, et instantes Christianorum ferias pia hilaritate feliciter concelebres, ex animo apprecor. Dab. Altorffii d. XVIII. Dec. A. CIC IC CCXXX.

ETTMULLERUS BAIERO.

Collegae nostro novo, Clarissimo Richtero, tesseram receptionis in Societatem nostram haud procul a nostra urbe


page 226, image: s226

commoranti tradendam curavi, quam se recepisse, quas apposui, literis forsan fatebitur; proxima vero septimana cum eo colloquendi uberior dabitur occasio. Ut honorarii loco Collegae fisco Academico aliquid nummorum tribuant, fas piumque judico, hinc non deero, eos hac de re commonefacere. Quis in meum Adjuncti locum sit sufficiendus, quaeris, Vir Illustris, Erndtelium munus hoc omni ex parte expleturum fore confidis, nec me habes dissentientem. Est enim Vir ingenuus, industrius, eruditus atque curiosus, mihique admodum familiaris. Verum, cum Archiater Regius Potentissimum Regem nostrum in Poloniam migrantem nullo non tempore comitari jubeatur, vereor, ne inde argumentum capiat, illud deprecandi. Quod etiam de Heuchero metuendum. Ast: ut novus Adjunctus constituatur, an ulla urgeat necessitas? Si integrum ducis, ut a me simul ista expediantur munia, ultro me offero; non enim taedet laboris ullius, ex quo commodum aliquod et emolumentum in Academiam redundare potest. Monui Collegas, inter quos vel Actorum Vol. II. vel Programma distribui, ut idoneis observationibus locupletarent Ephemerides. Cujus moniti fructum percipere jam coepi, siquidem ex apposito patebit fasciculo. Denique spes est non exigua, fore, ut Museum Noribergae instrudum in singularem Academiae splendorem et commodum sit cessurum, cujus stabiliendi rationem avide praestolor. Caeterum, ut novas animi corporisque vires Tibi concedat Deus T. O. M. Nestoreosque concedat in Academiae emolumentum annos, ex animo precor. Dab Lipsiae d. VIII. Jan. A. CIC IC CCXXX.

BAIERUS ETTMULLERO.

Quod de Surrogando in locum Tuum Adjuncto Societatis nostrae dubitanter scribis, id ego quidem sic interpretor, ut propensam voluntatem Tuam publico inset viendi ultro cumulatis officiis inde colligam, meritoque magni aestimem. Nolim tamen, Vir Magnifice, praeter necessitatem Te obrui negotiis


page 227, image: s227

nostris, quin potius aliqua oneris parte levatum cupio, admonitus praesertim exemplis Antecessorum Tuorum, quorum unicuique, ut primum Directoris munus suscepit, datus est successor in Adjunctorum ordine. Hic vero definitus adeo haud est, ut non interdum pauciores constitui queant, prout Academiae status et ipsorummet Adjunctorum major aut minor sedulitas in officio praestando postulat. Mihi sane videtur consultius augere, quam minuere numerum eorum, quibus arctiori quodam vinculo conjunctis uti poterimus, in administrandis Academiae rebus, cum reliqui Collegae paulo minus obligati esse velint. Quare utique exopto aliquem novum Adjunctum in terris Saxonicis, talem seorsim, qui non sit Professor Publicus, ne forte suspicio exoriatur, quasi huic nostro ordini faveamus impensius, quam medicis doctisque Viris aliis. Hanc igitur ob caussam D. D. Erndtelium invitandum existimavi, de cujus assensu non dum despero, neque ipsum ideo non efflagitandum puto, quod propter itinerum frequentiam et aulae servitium fortasse parum laboris socii promittere hinc nobis queamus. Facile mutantur tempora; cum interim gloriosa nobis foret accessio propior Archiatri Regii, et qui apud Polonos etiam autoritate gratiaque pollet. Quodsi praeter spem is annuere noluerit, cogitabis, Vir Optime, quemnam alium eligamus, eo magis maturando consilio, quo magis metuendum est, ne unicus modo in Saxonia Adjunctus D. D. Limprechtus, jam decrepitus, e vita propediem discessurus sit. Bonum hunc senem humanissimis verbis ante plures menses hortatus sum, ut quandoquidem ipse, aut ejus instinctu amicus quidam decreverit, certam pecuniae summam legare Societati philiatrorum e Germanis Patavii, mallet hoc beneficium conferre nobis, ad bibliothecam et museum commune instruendum, sed nihil hactenus responsi dedit ille, quem propterea Tu quoque, Vir Magnifice, per literas solicitabis simul missio apographo invitationis meae praesentis, tunc demum in lucem edendae, ubi Tuam percepero approbationem. Quod


page 228, image: s228

reliquum est, amorem Tuum ac studium tam mihi, quam communitati nostrae integrum conserva, quaeso. Dab. Altorffii d. XX. Martii A. CIC IC CCXXXI.

ETTMULLERUS BAIERO.

Quae suavissimae Tuae ante mensem ad me datae literae expedienda injunxerunt, ea, qua potui, sedulitate et celeritate executus sum. Monui scilicet per literas Limprechtum nostrum, ut fiscum Academiae pro Bibliotheca et Museo communi instituendo per legatum aliquod locupletandi occasionem ne praeterlabi pateretur, misso simul apographo Invitationis Tuae. Nec dubium est, quin approbaturus sit institutum Tuum laudatislimum, quod fecerunt omnes ac singuli, quibus cum hactenus communicandi illud occasio tulit, Collegae. Et optandum fuisset, ut adeo felicibus esse Antecessoribus nostris licuisset, ejusmodi Armamentarium instruere, haberemus certe jam apparatum et librorum et rerum tam naturalium quam artificialium satis splendidum. Spem quam facis, Vir Illustris, percipiendorum fructuum ex legato Genseliano, secundet Altissimus! De felici successu tantum non desperaverat B. Schroeckius. Erndtelio nostro Tuum, ut in Adjunctorum ordine mihi fuccederet, per literas aperui, sed nondum aliquid responsi accepi, fiat autem proxime. Vale. Dab. Lipsiae d. IV. Aprilis A. CIC IC CCXXXI.

IDEM EIDEM.

Non dubito, quin literas meas ante tres septimanas ad Te datas receperis. Hac occasione non potui non hilari animo significare, D. D. Erndtelium tandem votis nostris accessisse, et Adjuncti munus accepturum se fore declarasse. Ad primam enim meam invitationem ob itinerum frequentiam, et aulae servitium hanc dignitatem deprecabatur, postquam autem eidem mentem et voluntatem Tuam, Vir Illustris, plenius aperueram, annuit, ut literae docent, quas his junxi; monent eaedem


page 229, image: s229

etiam de errore circa agnomen ipsius academicum typographi culpa commisso. Mittit itidem a me rogatus Warsaviae suae illustratae exemplar, Bibliothecae Academicae communi inserendum. A Limprechto nostro nullae hic nundinis advolarunt literae. Vale et favere mihi perge. Dab. Lipsiae d. XXVIII. Aprilis A. CIC IC CCXXXI.

IDEM EIDEM.

Praeter spem et expectationem negotia Tua, orbis literati et Academiae potissimum nostrae incremento dicata, hisce, quae tertiae sunt, ex quo nihil literarum abs Te legi, turbare cogor; quod eo benignius, credo accipies, quo certius haud exile inde in Academiam nostram redundaturum esse emolumentum, mihi persuadeo. Constituit Rex noster Potentissimus in regna et provincias non solum Europae, sed et in Africam ablegare quosdam, qui in exotica et curiosa trium naturae regnorum sedulo inquirant, deque illis specimina quaedam, e. g. semina, herbarium vivum, animalia vel viva vel praeparata etc. transmittant. Constabit haec legatio ex directore, candidato medicinae, hortulano, pictore et famulis aliquot. Director erit D. Jo. Ern. Hebenstreit, Neostad. Variscus, Botanicus omnibus numeris perfectu, et investigator rerum naturalium indefessus ac solertissimus. Fronte capillatam hanc occasionem ambabus arripui manibus, qua Societati nostrae commodum non spernendum accessurum credebam; dignumque judicavi Hebenstreitium, qui in nostrum Consortium allicreretur, adoparetur. Hinc communicavi ei meam sententiam, cui adhaesit laetabundus, omnemque se navaturum esse operam sancte pollicitus est, qua splendorem et augmentum promovere queat Academiae. Et quoniam de consensu Tuo, Vir Illustris, atque de diplomate propediem nanciscendo certior a me factus est, Disputationem ante abitum adhuc habendam, qua specinnen agrostographicum exhibiturus est, Academiae nostrae dedicabit. Audaciam hanc meam


page 230, image: s230

bene Te interpretaturum esse, Vir Magnisice, penitus confido, nec dubito, quin fidem adhibiturus sis plenissimam iis, quae de Candidati hujus capacitate et dexteritate modo protuli; mittam etiam hac ipsa septimana literas ejus petitorias, vitae curriculum et specimina academica, quae modo praefatus fui. Has tamen literas praemittere volui, ut tempori parcerem, periculum enim est in mora; siquidem post inensis decursum iter jussu Potentissimi Regis aggrediendum est. Vale, Vir Excellentissime, et quod facis, me amare perge. Dab. Lipsiae d. XXIX. Maji A. CIC IC CCXXXI.

BAIERUS ETTMULLERO.

Erubesco propemodum, Vir Magnifice, dum recordor, quod iteratis aliquoties literis humanissimis responsum debeam. Hoc autem sicut alienum fere est a moribus meis, ita condonabit humanitas Tua occupationibus sane nimium cumulatis, propter quas ne nunc quidem licet respondere ad argumenta singula. Unicum, quod merito urges, nunc exequor, et mitto diploma, quo testatum facio, quam lubenter receperim in Societatem nostram Virum Clarissimum D. D. Hebenstreitium, non minus insigni eruditione sua, quam intercessione Tua mihi commendatissimum. Gratulor ipsi de sparta, quam nactus est honorifica, Regiis auspiciis amplificandi naturalem historiam sumtuosis propterea suscipiendis itineribus, quorum occasione ut possit ac velit propediem ad nos divertere, hoc vehementius opto, quo magis confido fore, ut praesentem de aliquibus ad propositum pertinentibus, aut certe Societati nostrae commodaturis rerum momentis admonere et instruere queam. Hujus desiderii mei benevolum interpretern, Te, Vir Optime, mihi ex oro, simul obtestans, ut moram in rescribendo ad reliqua literarum Tuarum contenta patienter feras, me autem amare pergas. Dab. Altorffii d. X. Junii A. CIC IC CCXXXI.



page 231, image: s231

IDEM EIDEM.

Dum ego adventum Clar. D. Hebenstreitii longius, et fortasse frustra expecto, plures abierunt hebdomades, ut tardius nunc promissum exsolvam, et Illustri Aruntio nostro Diploma offeram, quo ipsum communibus votis nostris expetitum, Naturae Curiosorum Academiae Adjunctum declaro. Nunc obsecro Te, Vir Humanissime, ut pro Tua bonitate, moram excusare, et acceptum reddere velis offidum, non tam honori Collegae tanti nominis, quam Societatis nostrae cornmodo amplificando praestitum. Gratias quoque ipsi referas pro Warsaviae illustratae dono eximio nascenti Bibliothecae nostrae destinato, cujus quidem et in universum rei nostrae locupletandae spes, quanta modo appareat, oblata conditione percipiendi tandem fructum aliquem Legati Genseliani, ex apographo epistolae Viennensis intelliges. Ego vero nil cunctatus accipere qualemcunque conditionem in desperata ferme caussa, protinus rescripsi, sed nihil amplius a Leone nostro confectum hactenus comperi. Tu interim, Vir Magnifice, Vale, et me porro ama. Dab. Altorffii d. XXIII. Augusti A. CIC IC CCXXXI.

ETTMULLERUS BAIERO.

Diploma, quo Aruntium nostrum Naturae Curiosorum Academiae Adjunctum declarare placuit, mox ei transmisi quod literae his adjectae testabuntur. Quid de Hebenstreitio nostro referam, fere nescio. Sunt, qui de toto negotio dubitant, inprimis cum Provinciarum nostrarum Statibus valde displiceat hoc institutum, expensas quadraginta millium imperialium requirens. Hoc certum est, quod festo Michaelis juramentum fidelitatis Regi praestiterit. Dresdae jam haeret, certa spe fretus, se propediem iter aggressurum esse, dubius tamen est, num Italiam prius, an Belgium sit petiturus. Antequam Academiae nostrae valedixisset, Disputationem publicam habuit, cujus exemplum hic una cum aliis ejus specimnibus transmitto. Tu interim, Vir


page 232, image: s232

Magnifice, vale et mihi favere perge. Dab. Lipsiae d. XIII. Oct. A. CIC IC CCXXXI.

BAIERVS ETTMULLERO.

Et Tuas et Aruntii nostri literas, cum fasciculo Dissertationum D. Hebenstreitii recte accepi. Responsum istis debitum, etiamsi reddere nunc propter varia negotia possem, vel ideo differre non vereor, quod persuasum habeam, illum jam cum Augusto Rege suo profectum esse Poloniam. Scire autem velim, utrum D. Erndtelius, an D. Heucherus praecedat in ordine Archiatrorum, et num hic editurus aliquando sit inchoatam a beato D. Rivino historiam terrae sigillatae? Habebam haud ita pridem aliquod cum eo commercium literarium, inde a triennio (quam ob rem nescio) abruptum. Exhortationem meam de Bibliotheca in usum Societatis nostrae instruenda, Tuo inprimis aliorumque cordatorum Virorum judicio comprobatam, typis tandem excudendam tradidi, cujus aliquam multa exemplaria Tibi, Vir Magnifice, mitto, Teque obtestor, ut eadem habitantibus in Electorali Saxonia Collegis, quos nosti, omnibus, aliisque fautoribus distribuere velis, ipsorumque liberalitatem valida commendatione Tua commovere ad ferendas suppetias. Sciscitati nuper sunt Endteriani haeredes, num spes fit edendi Voluminis Actorum nostrorum tertii, a quo neutiquam alienos fore nos respondi, dummodo sufficientem Observationum apparatum haberemus. Quare consultum putavi admonere Collegas et amicos, velint, quae conferre singulis placeat, tempestive et propediem impertiri, quod commodissime significari posse existimo in Actis Vestratibus literariis tam vernaculo, quam latino idiomate prodeuntibus. Modum proponendi et insinuandi prudentiae Tuae relinquo, et amori Tuo perermi me commendo. Dab. Altorffii d. IX. Nov. A. CIC IC CCXXXI.



page 233, image: s233

IDEM EIDEM.

Non dubito, quin redditae Tibi sint nuperae meae, cum fasciculo exemplarium schediasmatis, in gratiam Bibliothecae nobis instruendae divulgati. Aveo nunc scire, quo animo id susceperint Collegae, quibus cum rogatu meo idem communicasti. Operam autem dabis, Vir Humanissime, ut, si non plures, saltem aliqui, benevolentiam suam donariis potius, quam verbis inanibus declarent. Ipsemet ego ut aliis essem exemplo, haud exiguum rerum naturalium apparatum et libellos aliquot in Museum contuli, et jam permovi nonnullos ex Collegis vicanis ad exercendam liberalitatem suam adeo, ut de optato successu bene sperare liceat Quae nuper commemoravi de praenuncianda in publicum editione Voluminis tertii Actorum nostrorum, approbasse Te ac liberaliter curasse, aut certe adhuc curaturum confido: Ecce significationis ejusmodi formulam, relationibus historicis Ratisponensibus insertam. Quaeso autem Te, Vir Optime, ut haud gravate aperias, quid Tibi videatur de Michaele isto, qui Societati nostrae adscribi desiderat praesentibus literis ad me datis. Mihi quidem de dignitate ipsius et honorum titulis omnino nihil constat. Caeterum, ut recte porro valeas, et instantes Christianorum ferias, novique anni auspicia hilariter feliciterque celebres, ex animo apprecor. Dab. Altorffii d. XVIII. Decemb. A. CIC IC CCXXXI.

ETTMULLERUS BAIERO.

Ad binas Tuas mihi acceptissimas responsum accipe debitum. Exhortationem Tuam de Bibliotheca in usum Societaris nostrae construendae distribui, quorum omnes atque singuli se donariis quibusdam eandem locupletaturos esse polliciti sunt. Editionem Voluminis III. Actorum nostxorum in Actis nostratibus literariis tam vernaculo, quam latino idiomate prodeuntibus significari curavi. Redditus est Erndtelius noster Saxonicis terris, sed ad breve tempus, Serenissimum Regem warsaviam comitaturus.


page 234, image: s234

Optimus hic Vir vitae aulicae pertaesus relicturam eam instante vere sperat. Vix duo anni praeterlapsi sunt, cum ex Medico Aulico Archiater fuerit factus Regius, cum Heucherus ultra octodecim annos hanc spartam jam ornet. Editurum equidem hic se promisit inchoatam a beato Rivino historiam terrae sigillatae; ast cura Regis ejusque gazophylacii parum ipsipermittunt otii laborem istum perficiendi. Hebenstreitius abhinc abiens literas reliquerat, quibus mihi Michaelis personam de meliori commendaverat, qui et ipse deinde per literas suum, desiderium communicavit. Quoniam hamo mihi plane ignotus fuit, Erndtelium rogavi, ut mihi de conditione ejus aliquid et de adoptione in nostram Societatem judicium fuum impertiret. A quo adhuc nihil responsi tuli. De caetero, ut Deus T. O. M. circa auspicium hujus anni novas largiatur Tibi, Vir Illustris, animi et corporis vires devotis oro precibus, et sicut totius Reipublicae literariae et medicae, ita potissimum in Academiae Imperialis splendorem, augmentum et emolumentum meique Praesidium Nestoreos vivas annos. Faxit Deus, quod ex animo voveo! Dab. Lipsiae d. X: Jan. A. CIC IC CCXXXII.

BAIERVS ETTMULLERO.

Quo majorem mihi expectationem attulerunt ultimae Tuae literae, significando scilicet fore, ut si non plures, certe aliqui Collegarum nostratium in Saxonia missuri sint nonnihil, quod aut Museo, aut Ephemeridibus nostris locupletandis commodaret, eo magis admiror neminem comparuisse hactenus praeter D. Henckelium, qui Dresda nuper scripsit ad me, et aliquot misit. observationes. Harum jam sufficientem fere habemus numerum conficiendo Volumini tertio Actorum, quod propediem subibit prelum, fortasse autem tardius, ac velim, perficietur ad bibliopolae neutiquam festinantis, arbitrium. Interea sensim crescit Musei nostri apparatus, variis accessionibus librorum jam factis, e Franconia, Suevia, et Silesia. Tuam autem, Vir Optime,


page 235, image: s235

liberalitatem tentare hoc magis supervacuum existimo, quo promptiorem eam in exemplum aliis pluribus affuturam confido. Vale, et me amare perge. Dab. Altorffii d. XXV. April. A. CIC IC CCXXXII.

ETTMULLERUS BAIERO.

Judicium Illustris Tuae Excellentiae, quod jussu Caesareae Majestatis de Vampiris, eorumque effectibus et phaenomenis latura et forsan Actorum nostrorum Volumini III. insertura est, legere valde cupio, utpote quod non exactum et profundum esse non poterit. Ante hos tres menses literas acceperam Alba Graeca, speciem facti delineantes, quas quidam, nescio quo fato, publici juris fecit, addito suo judicio, quem secutus est alius. Non dubitavi, utrumque schediasma transmittere, ut intelligeres, quam nostrates desuper foveant sententiam. De caetero nil habeo, quod scribam, nisi quod Erndtelius noster Warsavia mihi significaverit, sibi non displicere propositum, Dn. Michaelis, Gazophylacio Regio Adjunctum in Societatem nostram adoptandi; licet enim eruditione ac studiis elegantioribus non adeo valeat, occasionem tamen ratione Musei Regii, quod augeatur novis accessionibus quotidie, eum habere amplissimam observationibus curiosis Ephemerides nostras augendi et exornandi. Bene ac feliciter vale. Dab. Lipsiae d. II. April. A. CIC IC CCXXXII.

SALZMANNUS BAIERO.

Inter publicas congratulantium acclamationes, quibus aedes Tuae, Vir Illustris, ab aliquo tempore personuerunt, et forsan adhuc dum personant, silere ego nec debui, nec volui, quin Illustri Excellentiae Tuae devoto affectu gratularer eminentem dignitatem, in quam evecta nuper, et Argo nostrae clavum tenere jussa est, ex quo annis pariter ac meritis Gravis Venerabilisque schroeckius non tam repente in mortem incidit, quam


page 236, image: s236

potius sensim dissolvente natura delapsus est. Magis vero toti Academiae Imperiali Leopoldino-Carolinae Naturae Curiosorum singulisque ejus membris gratulor, quae de successore non minus Venerabili et Antecessore dignissimo gaudet, sibique felicissima quaevis, et majora indies rerum suarum incrementa certo pollicetur, quod? jactura vere magna, quam superiore anno fecit, ita ex voto resarta sit, ut nullam prorsus passa esse videatur. Te quippe Navarcha et Gubernatore uti hactenus, ita et inposterum Argo nostra cursum suum felici sidere prosequetur, et secundo aspirante vento novas undique merces in eruditum orbem cumulate convehet. Te Rectore et Praeside nullis invidiae, discordiae, aemulationis etc. procellis agitabitur. Et si Celsum amisit Academia florentissima, alter ipsi per Te restitutus est, qui ob tersum nitidumque dicendi scribendique genus, omni rerum ac sententiarum flore conspersum, Medicorum Ciceronis titulum nostra aetate magis, quam quisque alius tueris. Caeterum Tuo, Vir Illustris, patrocinio me etiam atque etiam ea, qua par est, animi contentione commendo, quod Te eo minus mihi denegaturum confido, quo magis propensissimus in omnes Collegas favor Tuus mihi notus est, atque perspectus, simulque Tibi persuasum habeas enixe rogo, me, qui in officio hoc Tibi praestando occasionis defectu postremus forsan sum, veneratione erga Illustrem Excellentiam Tuam nulli secundum unquam futurum, nihilque omissurum eorum, quibus cultum et observantiam, quam Tibi debeo, declarandi copia mihi dabitur. Ita vale, Vir Illustris, felix, sospes atque incolumis, ac vive Deo, Orbi literario, Academiae nostrae pariter ac Altorfinae, aegrotis, Tibi, Tuisque, denique mihi perpetuo virtutum meritorumque Tuorum admiratori. Dab. Argentorati IV. Id. Januar. A. CIC IC CCXXXI.

BAIERVS SALZMANNO.

Quo minus tempestive responderem ad humanissimas Tuas literas, intempestiva, sane cujusdam nostratium philiatrorum


page 237, image: s237

postulatio effecit: Is etenim ante plusculos jam menses ad Argentinas Musas profecturus petiit a me, ut, si quid mittere ad Te velim, ipsi hoc in commendationem sui tradendum committerem. Interea tantum temporis effluxit, frustra occasionem expectando, ut me tam tardae responsionis hoc magis pudeat, quo magis aequum erat, ut Tibi, Vir Magnifice, pro amplissima congratulatione, qua demandatum mihi Praesidium Academiae Nat. Cur. prosecutus es, debitam protinus referrem gratiam: Neque vero nunc eidem persolvendae satis idoneum me deprehendo, cum longe inferiorem liberali praeconio Tuo me sentiam. Enitar tamen, ut, si vel maxime desint vires, in voluntate mea et gratificandi studio desiderari non multum possit. Hujus igitur impulsu decrevi, Te, Vir Excellentissime, Adjunctorum Societatis nostrae ordini adscribere, quamquam facile perspiciam, hoc titulo plus ornamenti nobis, quam Tibimet ipsi accessurum. Pro singulari autem bonitate Tna propositum istud meum bene interpretaberis, atque efficides, ut publice appareat, quantum curae cordique Tibi sit rerum nostrarum falus et incrementum. Illius egregium specimen inprimis foret, si eruditione et [gap: Greek words] praestantes apud Vos Viros, amicos et Collegas nobis conciliare dignaberis. Tertium Volumen Actorum nostrorum propediem subibit prelum, Endteriamis sumptibus, nec dubito, quin sufficientem observationum habituri simus apparatum. Consilium meum de Museo communi nobis instruendo, etsi non paucos jam invenerit Fautores, tunc praecipue fortunatum existimabo, si Tuam, Vir Sapientissime, approbationem atque commendationem merebitur. Caeterum Tibi quoque commendatum habebis bonae spei juvenem, chirurgi nostratis filium, a quo accipies has literas. Vale, et me amare perge. Dab. Altorffii d XVI. Septemb. A. CIC IC CCXXXI.



page 238, image: s238

Coronidis loco ab antecedentibus haud alienum erit meas attexere literas, pro adornanda Mineralogia Bavariae datas ad Ilustrissimum atque Excellentissimum Dominum SIGISMUNDUM S. R. I. COMITEM de et in HAIMHAUSEN, In-et Otershausen, reliqua, Serenissimi ac Potentissimi ELECTORIS BAVARIAE Consiliarium Intimum Actualem, Camerarium, Superloris Palatinatus Directorem, Rei Monetarie et Metallicae, Incluiae Academiae Scientiarum, quae Monachii floret Praesidem:

P. P.

Quamquam pervetustum ac saepe satis verum deprehensum sit, quod vulgo dicitur: Inter arma silere leges: Mansuetioribus tamen Musis et Societatibus ad pacis artes colendas institutis, vix alio magis, quam belli tempore prospiciendum est, leges sanciendo salutares, quibus illae a discidio ac interitu vindicentur. Quare Incluta Monachii recens fundata Academia Scientiarum, in clientelam POTENTISSIMI ELECTORIS BAVARIAE benignissime recepta, non alia ratione melius praemuniri et confirmari potuit, quam convenientibus adstringendo eandem legibus. Harum copia nuper admodum benevole mihi facta animum addit, ut ad Tuum Jubar, ILLUSTRISSIME DOMINE PRAESES, devotus accedam, et meum qualecunque studium, ea, qua, par est, observantia offeram. Quandoquidem tenore Legis LIX. omnes ac singuli historiam naturalem amplissimi Electoratus Bavarici, pro virili, adjuvare jubentur, quod sane negotium peramoenum, ceu lux veritatis, mihi seorsim in animo ac deliciis fuit. Testis est Oryctographia Norica redintegrata et Supplementis aucta, cujus exemplum splendidissimae pariter atque instructissimae Bibliothecae SERENISSIMI PATRIS PATRIAE, anno superiori, sacrum esse volui, de cujus clementissima approbatione haud ita pridem maximo cum gaudio meo certior factus sum. In praesentiarum quaedam congessi collectanea Mineralogiam Bavaricam adumbrantia, quorum ulterius incrementum


page 239, image: s239

ab indigenis rerum physicarum, earumque specialium cultoribus commodius expectandum, ac deinceps apte in systema erit redigendum. Neque defuturam dubito Munificentiam TANTI PRINCIPIS ELECTORIS, quae Viros excitet Medicos aut Philosophos, ut in suo quisque loco debitam curam, vel otium saltem navet indagationi rerum mineralium adhuc minus cognitarum. Larga utique instat ramssis in maxima regione, quae sibi divinitus commissas largas remittet opes. Mihi interea percharum erit ac venerabile, si conatus mei pertenues ad arbitrium et nutum Academiae, quae peregrinis statuit Musea Camoenis, inposterum se fingere et accommodare queant. Quod vero, TE MUSAGETA Incomparabili, faursta primordia cepit Institutum nunquam non satis depraedicandum ut indies magis magisque efflorescat, et ad summum honoris culmen perveniat sincera pietate comprecor.

ILLUSTRISSIMO NOMINI TUO

Dab. Norimbergae d. XXII. Septemb. A CIC IC CCLIX.

humillimo studio et obsequio addictissimus Ferdinandus Jacobus Baierus.

Collectanea ad Mineralogiam Electoratus Bavariae pertinentia.

Zu Benedict-Bayern ist ein berühmter Heil-Brunnen von dem Churfurstl. Bayer. Leib-Medico Malach. Geigero 1636. beschrieben. Zu Abach zvvey kleine Meilen von Regensburg ist ein gut berühmt Wildbad, so 1630. von D. Andr. Rulando, anno 1630. von D. Jo. Lehnero beschrieben vvorden ist.

Das Duzenbacher Gesundvvasser bey Donavvehrd durch Jo. Nic. Duval beschrieben, laut Avertissement Nürnberg. Zeitungen den 27. Julii 1759.



page 240, image: s240

Celeberrimus Francisc. Joseph. Grienwald sub finem Albi Bavariae Jatricae tractatum de Aquis Medicatis Bavariae publici juris facere promisit, sed mors praematura obicem posuit, ut opus adeo laudabile absolvere nequiverit. Forsan apud haeredes beati Viri nonnulla fragmenta et excerpta hujus argumenti latitant, quae Commentario inseri merentur.

Talismodi fontium historiae praemittenda erit succincta fluviorum et lacuum enarratio, quos inter eminet Tegernseensis viridi undarum colore conspicuus, et navigando secundum longitudinem unius et dimidiae horae spatio, secundum latitudinem semihorae decursu trajiciendus.

Bey etlichen Dorffern um Benedict-Bayern herum gibt es Dufft-Stein-Gruhen, davon viele an die umliegende Ort auf dem Wasser geführet und verkauffet vverden. Malach. Geigeri Fontigraph. p. 2.

Wann man von dem Heil-Brunnen, so nur eine Stunde von Benedict-Bayern liegt, gegen Mittag vvill, so kommt man erstlich zu einen Bach, so der Steinbach genannt vvird, vvelcher Centner schvvehre Steine mit solcher Gevvalt durch das Gebürg herfuhret, dass sie an einander stossen, gleichsam Feuer geben, und vveit davon gerochen vverden. Idem ibidem.

De hisce lapidibus aliquot specimina mediocris moduli curatiori scrutinio physico committi operae pretium erit.

Von Benedict-Bayern gehet die Strassen auf die Tirolische Gränzen zu uber hohe Geburg, darunter eines der Kesselberg, vveilen alldort ein Felsen von einem herabfallenden Wasser ausgehoblet, als vvie ein Kessel zu sehen, genennet vverde etc. Gleich darneben sind zvvey grosse Seen, der Aller- und Koehel-See, bey vvelchem leztern das Gips gebrochen vvird. Idem p. 3.

De lapidibus figuratis ex quorundam vegetabilium et animalium transmutatione nullum subest dubium, quin plurimi inveniri queant, cum Palatinatus Superior, qua Potentissimo Electori Bavariae paret, passim abundet hisce naturae portentis, quae fusius describuntur in Oryctographia Norica Parentis mei p. m.



page 241, image: s241

Zvvey Meilen von Regensburg unterhalb Donaustlauff zu Bach ist ein Berg, darinnen Smaragden und Amethysten an einem Stück beysammen gefunden vverden. Acht Pfund dieses Steins haben zvvanzig Gran fein Silber in sich gehalten Jo. Lehner. von Wildbad zu Abach in Nieder Bayern. pag. 26.

Marmor prope Coenobium Tegernsee foditur varii coloris, quo etiam pleraque conclavia recentius extructa resplendent nitidis columnis, pavimentis etc. Jo. Jac. Baierus in diario itineris Bavarico-Tyrolensis.

Zu Reichenhall in Ober Bayern quillet und vvachset theils das Salz, oder vvird gegraben, theils auch gesotten in kupffernen Pfannen. Merian. Topogr. Bavar. p. 93.

Zu Partenkirchen in Bayerland ist vor Zeiten Alaun und Vitriol, aber mit schlechten Nuzen gemachet vvorden. Thurneiss. Alchim. magn. Lib. IV. cap. II.

In der Grafschafft Hag ein und eine halbe Meile von Wasserburg in Bayern hat es ein Alaun-Bergvverck. Idem ibidem.

Neque Germania nostra destituitur penitus oleo aut petrae aut terrae, cujusmodi praestantissimum et pro nativo balsamo habendum prope coenobium Tegernsee in Bavaria superiori, in monte opposito, cum aquis erumpit, et cum his in puteos probe munitos derivatum colligitur, vix autem quicquam ejus divenditur, sed gratis dispensatur, pro singulari medicina, quae virtutem suam potissimum S. Quirino in vicinia sepulto acceptam refert, unde etiam oleum S. Quirini appellare consueverunt. Sat largus est ejusdem proventus, dum intra quatuordecim dies duae circiter mensurae colliguntur. Locus est sabulosus trans lacum distantia unius leucae, quamvis in ipso lacu aliquando vestigia petrolei comparuerint, per ductus subterraneos scaturiginis hinc inde proflueatia. Baierus. l C.

Bey Tirschenreut sind verborgen Gold-Adern und Gange, vvie auch Spies-Glas. Thurneyss. l. c. cap. 9



page 242, image: s242

Die Gold-und Silber-Erze um die Gegend Tirschenreut und Waldsassen sind angezeiget in dem dritten theil der Fichtelbergischen Beschreibung. p. 184-189.

Bey Nabburg frage nach Theniz unter Theniz, gehe zu St. Jacobi, von St. Jacob zu St. Bartholomaei, dann gegen Putreidt, dann gegen Pirkicht, darnach gegen Stangenburg, so gehe zu den Brunnen vor dem Todtenkopff, da fliesst das Wasserlein gegen Niedergang gegenüber den Brunnen, an einem spizigen Berg oder Felsen, so findest du an einer Buchen angeschnittenen Sonn und Mond, und ein Felslein vorne unter dem Loch eines Knie tief, da findest du zvvey Gänge gegen der rechten Hand, der zur lincken Hand ist mittel, der zur rechten Hand ist ein guter Gold-Gang in einem vveissen Quarz. Geschriebenes Wahlen Buch §. 162.

In der Iser in Bayern gibt es Gold. Thurneyssi l. c L. VIII. cap. VI.

Bey Auerbach ist ein Silbergang. Idem l. c. L. IV. c. II.

Bey Tegernsee in Ober-Bayern gibt es Petroleum und Bley-Erz. Idem l. c. cap. V.

Ferrariarum omnium largissimae et ditissimae sunt Ambergae in Bavaria, in iis haematites niger pulcherrimus ferrum optimum, fundit. Valer. Cordus Oper. p. 218.

Ochra ibidem rubiginosa, quam vocant Leber-Erz, copiose effoditur, quae optimum remittit ferrum. Idem ibid.

Rubrica dura haematitis modo ferri splendorem prae se ferens nascitur in ferrariis Ambergae. Idem ibid. Conf. Oryctogaph. Nor. p. 46.

Prope Alshemium s. Altesheim, pagum Donaverdae vicinum, reperitur Cinnabaris nativa. Godofr. Schulzii Scrutin. cinnabar. cap. VIII. p. 101.



page 243, image: s243

[gap: index]

page 248, image: s248

[gap: errata list]