CONRADUS SCHLUSSELBURGIUS natus est A. C. 1543. Altendorffii prope Schavvenburgum, in Saxonia inferiori, die Domin. Misericor dias Domini. Patre, Henrico Schlusselburgio, primario eius loci cive, et nobilium Ammonii a Wettberg et loh. a Langen Praefecto per multos annos fidelissimo: Matre, Adelheit Reuteria, matronâ itidem honestissimâ. Qui, posteaquam prima rudimenta domi ac in schola patria posuisset, 14. annorum adolescens ad celebre tum Paderbornianum, ablegatus est Lycaeum, ubi Proavus adhuc degebat, eô autem pie denatô, ac bienniô satis dextre absolutô, Hildeshemii, et postea Halberstadii scholam non minus industrius frequentavit. Anno eiusdem saeculi Sexagesimô tertiô Brunoplim adiit, et splendidissima verae Ecclesiae lumina, Ioachimum Morlinum, tum temporis Superintendentem, et Martinum Chemnitium, Coadiutorem, integrô trienniô ex sacro suggestu et Scholastica cathedra docentes audivit. Quibus vero hinc a Praeceptoribus suis ornatus discesserit testimoniis, ipse deinceps Tomô XIII. Catalogi Haereticorum inseruit, ubi ea adhuc omnino videri possunt. Quum autem Schlusselburgio nostro animus esset, ad Wittebergensem se primum conferre Academiam, a D. Morlino ea propter ita dimissus fuit: Abi, mi Conrade, Deô propitiô, Wittebergam, sed cave, ne omnem inibi splendorem pro genuino statim auro agnoscas. Diligenter theologos audi, et persevera in doctrina illa, quam in nostris Ecclesiis atque Scholis recte percepisti. Si vero tibi quid obveniet, quod verbo Dei minime congruum, nec satis capere posses, tunc scribe modo ad nostrum Coadiutorem, Dn. Chemnitium, qui nodos tibi difficiles omnium planissime solvet. Dominus te custodiat in agnita sua veritate ad vitae usque finem! Wittebergam veniens Schlusselburgius noster, Philosophicas iuxta lectiones. Theologis se pariter singulari addixit studio, eorumque Collegiis interfuit: Sed cum subinde intelligeret, quod de Libero Arbitrio, iustificatione hominis pec catoris coram Deo, Bonis Operibus, definitione Evangelii, Personâ christi et SS. Caena Domini, secus quam par erat, docerent, literas statim super his ipsis controversiis ad Chemnitium dedit, a quo in responsis serio admonitus, ut pro fermento tum temporis Wittebergensium sibi quam diligentissime caveret. Annô supra millesimum quingentesimum sexagesimô octavô, a Philosophicae Facultatis Decano, gradum sibi Magisterii conferendum Schlusselburgius modeste petiit; sed ob aliquas cum Pezelio antea habitas disputationes, et quod imprimis dixerit: Non
orthodoxe, de Persona Christi, ibidem doceri, Magnifici Rectoris iussu, ac Peuceri impulsu, ut se explicaret, sub gravi exclusionis poena, adactus fuit. Quid faceret? Confessionem suam paucis duntaxat horis, de controversis hisce articulis consignatam publico conventui intrepide exhibuit, prout ea dicto XIII. Catalogi Haereticorum Tomô hodieque conservata prostat. Senatusinterea Academicus, multis iisdemque splendidis promissis, confessionis suae revocationem Schlusselburgio nostro persuadere sategit. At frustra: Ille enim in veritate semel professa constantissime perseveravit, et ex solo Dei verbo to\ e)le/gxein petiit. Quare tandem ex Academia atque urbe eiectus, perpetuum relegatus, et maximô a Wittebergensibus, venenô tum calviniano infectis, odiô affectus fuit. Quae quo magis ipsi noceret exclusio, eius exemplaria, ad diversas Germaniae academias, imo in Beati nostri Patriam, ad Perillustrem comitem Schavvenburgicum misere. Verum, Deo ita dirigente, longe aliter res cecidit, quam ut illi fulmine suô sperarunt. In plurimis enim Academiis atque Ecclesiis, et in Comitatu praeprimis Mansfeldensi, confessio haec Conradi Schlusselburgii in solidum approbata et secus sentientium censura, tamquam heterodoxa et Calviniana, reiecta fuit. Adeo nihil ipsum tam atrox et virulenta impedire potuit persecutio, quin potius, annô proxime insequente, ex praestantissimi illius Theologi, D. Iohannis Wiganai, commendatione, Nobilium Alvenslebiensium filiis, ceu studiorum Ductor, praeficitur. Quibus cum in inclutam Universitatem Ienensem commigravit, ibidemque egregiô studiorum suorum accrementô, per quatuor annos, substitit, quô etiam tempore supremum in Philosophia gradum, quem Magisterii vocant, omnium bonorum applausu et congratulatione reportavit. Annô dicti saeculi 63. ad vota coniugalia descendit, cumque Virgine ornatissima, Anna Droiera, (cuius Mater filia fuit Iohannis Lutheri, Megalandri nostri Lutheri fratris) sponsalia celebravit. Et quum brevi post praeclari nominis Theologi illi Ienenses, D. Ioh. Wigandus, D. Tilemannus Heshusius, et D. Timotheus Kirchnerus, Sacramentariorum nempe instinctu, sedibus expulsi, et in exilium acti fuerint, Schlusselburgius fideliter Wigando assistens, cuius quippe coniugis Sorori iam desponsatus erat, Regiomonti in Prussia appulit. Hîc ad verbum Dei rite praedicandum legitime vocatus, Sponsam demum suam matrimoniô sibi iunxit, nuptiis ibidem sollenniter celebratis.
Nec sterile fuit hoc coniugium, sed 18. annorum decursu, novem liberos, sex scilicet filios, tresque filias, genuerunt. Ex quibus solum M. Andreas, Neo Brandenburgicus Superintendens; Anna, M. Henrici Bothenii, Contionatoris Stralsundensis, coniux, et Conradus, Wesembergensis civis, superstites, praematurum optimi Parentes obitum acerbe deplorant. Ceterum Regiomonti 6. annis, magnô Ecclesiae bonô, maiori quoque adversus quoscumque heterodoxos improbaeque vitae homines zelô, docuit, sed ob id officio, dissentientibus quam maxime auditoribus remotus fuit, mundique gratiam iterum obtinuit. In tristi itaque exilio hinc inde oberrans Rostochium transiit, et a celeberrimo Theologo, Davide Chytraeo, persuasus, ut in Collegio Unicornis, Philippi Rhetoricam profiteretur. Hinc a Belgis antverpiam in divini verbi Ministerium evocatus, eorum quidem voluntati morem gessit, vix tamen ipsi per biennium, ob ingentes Papicolarum ac Calvinistarum persecutiones atque odia, inibi locorum subsistere licuit. Sic denuo Veritatis hostibus cedere solumque vertere debuit Schlusselburgius, quâ tum occasione Vismariae urbem intravit, et affinem suum, M. Andr. Corvinum, Superintendentem, compellavit. Sed clarissima Viri virtus et eruditio singularis neutiquam permisit, ut absque publica muneris alicuius dignitate diu in obscuro quodam lateret angulo. Ad Pastoratum igitur in Ducatu Megapolitano Gadebuschiensem, moxque Vismariensem ad D. Mariae suscipiendum productus est, ubi integrô sexenniô operam suam Ecclesiae huic indefessam impendit. Non autem hîc silentiô praetereundum, quod annô superioris saeculi octogesimô sextô, Serenissimi AUGUSTI, Saxoniae Electoris vere Augusti, iussu et voluntate benignâ, Schlusselburgius noster pristino in Acad. Wittebergensi honori restitutus, et ab iniqua illa exclusione ommode liberatus fuerit. In e)pis1koph=| postea Ratzenburgensi, quae ei quoque concredita fuit, dum strenue versatur, annô videl nonagesimô supra millesimum quingentesimum secundô, fidelissima vitae ac tori socia, Anna Dreiera, inopinatâ morte discessit, quae per 18. annos variis licet calamitatibus defatigata, ad perseverantiam tamen fidei egregie ac supra sequioris sexus conditionem ubique maritum animavit. Quum vero rerum domesticarum cura id sollicitare videretur, ut novis matrimonii vinculis se obstringeret, pudicissimam elegit
Virginem, Annam Usleriam. Pastoris Ratzenburgensis, M. Georgii Uslerii filiam (cum qua annos 27. iucunde exegit, et IX. aeque ac in priori coniugio, liberos habuit) hanc cum duobus filiis superstitem reliquit. Interea dum in incluta urbe Stralsundensi de novo Superintendente eligendo deliberant, Schlusselburgio demum nostro hoc munus, communi illius Ecclesiae suffragio confertur, et eôdem adhuc annô (1594). in Acad. Ienensi, Amplissimi Senatus huius impensis, SS. Theologiae Doctor renuntiatur. Huic proinde officio 25. annis, et ad extremum usque vitae halitum, fidelissime praefuit multumque profuit. Quali vero ille ingenio, quantâindustriâ, quam heroicô et plane divinô praeditus fuerit spiritu, loquuntur plurima erudita Viri scripta, tot testantur ardua, quibus cum immortali nominis sui gloriâ defunctus est, officia, et posteritas gratô utique pectore exantlatos Eius labores agnoscet. Ex continuis hisce motibus, in periculosum aliquoties morbum incidit, et denuo d. 22. Septembr. in Icteritiam, quam incredibili patientia, laetâ animi fiduciâ, et ardentibus ad DEUM precibus sustinuit. Et cum ad beatam ex hac vita a)na/lus1in, se sacro Caenae Dominicae viatico instruxisset, et huic fini Confessionem suam, coram Reverendo Viro, M. Iohanne Slekero, satis perspicue edidisset, asserendo: Se nunc, in agnitâ et cum voce tum scriptis defensâ veritate caelesti, pie ac placide mori velle, nec de ea quicquam dubitare. Sine mortis itaque metu ac motu fortissimus ille Orthodoxae Religionis Propugantor in Domino obiit d. 5. Octobr. circa horam 3. pomer. annô C. R. 1619. aetatis suae 77.
[Gap desc: Greek word]
Oratio de vita d. Iohannis Wigandi: Francofurti 1591. in 4.
Catalogi haereticorum, in quibus enumerantur et refutantur errores eorum, qui dicuntur 1. Anti- Trinitarii sive novi-Arriani. 2. Manichaei seu Substantialistae. 3. Sacramentarii, Cinglinai seu calvinistae. 4. Antinomi. 5. Synergistae sive Novi Pelagiani. 6. Osiandristae. 7. Maioristae. 8. Iesuitae. 9. Stancaristae. 10. Schvvenckfeldistae. 11. Servetiani, 12. Anabaptistae. 13. Adiaphoristae: Francof. 1597. et 1621. in 8.
Epistolae duae memorabiles ad Cl. Virum D. Christophorum
Pelargum, ob desertum veritatis Evangelicae et laborantis in Marchia Ecclesiae patrocinium: Ienae 1615. in 4.
Studium posthumum, hoc est, Epistolarum Clarissimorum quorundam Theologorum Volumen: Rostochii 1624. in 8.
Theologiae Calvinistarum libri quatuor, in quibus demonstatur, eos de nullo fere doctrinae Christianae articulo recte sentire: ibidi. 1625. in 4.
Paradiß-Gärtlein, darinnen die edelsten und fürnehmsten Kräuter, nach ihrer Gestalt und Eigenschafft abconterfeyt, und mit zweyerley Würckung, leiblich und geistich beschrieben: Franckf. 1588. in 8.
Valet-Predigt auß der Apostelgeschicht am 20. bey der Christlichen Gemeine zu Wißmar, sambt angehengter eigner confession, restitution und fürnehmen, wie auch Fürstlicher Personen Testimonien und Zeugnüssen: ibid. 1591. in 4.
Eine Predigt von dem Ampt der Christlichen Obrigkeit auß dem 5. Buch Mosis I, 9-17. Lübeck 1593 et 1672. in 4.
Theologia Calvinistica, von Lehr, Glauben und bekäntnüß der Sacramentirer: Franckf. 1596. et 1625. in 4.
Proba Sacramentarii Spiritus, Prüffung deß sacramentischen Geistes, wie zu erkennen: Ibid. 1598. in 8.
Einfältiger Bericht von den groben Gotteslästerungen der aufrührischen Widerstäuffer: ibid. 1599. in 4.
Widerlegung deß Teutschen Interims und vom Religions-Friede wegen deß Passauischen Vertrags: Ibid. in 4.
Bußpredigt auß dem Propheten Ezechiel 33, 11. sambt einem Bedencken: Ob auch Christen mit Personen, so mit falscher Lehr behafft, sich befreyen mögen: Ibid. 1600. in 4.
Erklärung deß 91. Psalmus, eine Praeservativa und Cur wider die Pestilentz und andere Kranckheiten, in 20. Predigten verfasset: ibid. 1607. et Rostock 1643. in 4.
Schlusselburgius redivivus, warhafftiger augenscheinlicher Beweiß wider die zu Frankfurt an der Oder getruckte, und auß den zu der Zeit Sacramentirischen Witteberger intimationibus entlehnete übelgenannte Epitaphia: Rostock 1616. in 4.
Christliche beständige Erklärung und nohtwendige Antwort auf die Calvinische Schmähekarten und Lästerschrifft D. Christophori Pelargi: Ibid. 1616. in 4.
Postilla oder Außlegung der Episteln und evangelien aller Sontage, fürnehmsten Festen und der Passion Christi: Franckf. 1602. et Rostock 1643. in fol.
Wolgegründete Erklärung, Widerlegung und Antwortschrifft D. Christ. Pelargo und seinen Spießgesellen eingeschicket und entgegen gesetzet von D. Conr. Schlüsselburgern und D. Ioh. Affelmann. Rostock 1617. in 4.
XXIV. Hochwichtige Fragen und Bedencken, mit gründlichen Beantwortungen: ibid. 1625. in 4.
Fluctus et luctus marini: Unterricht, wie sich Christliche Seefahrende Kauff- und Schiffleute allewege Christlich verhalten sollen, von M. Stephano Praetorio aufgesetzet, und mit schönen discursibus, Gebetten und soliloquiis durch D. Conradum Schlüsselbergern vermehret: Franckf. in 8.