MEMORIA Viri perquam Reverendi et Clarissimi, DN. IOHANNIS FORSTERI, SS. Theol. Doctoris, eiusdemque primum in Acad. Wittebergensi Profesloris celeberrimi, novissime Ecclesiae Islebiensis Postoris, et Comitatus Mansfeldici Superintendentis Generalis meritissimi, d. 17. Novemb. annô Christi 1613. aetatis suae 37. placide defuncti, Renovata et translata, Ex Germanicâ contione funebri, habitâ a M. NICOLAO BERTRAMO, Pastore ad Andreae Islebiensi.

ANnô superioris saeculi septuagesimô sextô, in hanc mortalitatem missus est IOHANNES FORSTERUS, ipsis nempe sanctissimi Servatoris nostri Natalitiis, 25. Decembr. Aurobachii in Variscia, quod oppidum duobus saltem Zvvickaviâ ad Moldam milliaribus distat, et Serenissimi Saxoniae Electoris dominium agnoscit. Patrem habuit integerrimae famae virum, Abrahamum försterum, Praetorem Lengenfeldensem, Matremque Margaretam, Iohannis Clausii, Senatoris quondam Aurobacchensis, filiam honestissimam, hôc filio suô defunctô superstites. Ab his privatim ac domi pietatis rudimenta hausit: postea in scholam traditus patriam, et literis coepit imbui. quas, pro ingenii docilitate, celeriter arripuit, et coluit deinceps feliciter. Quatuor decennis quasi puer in Schneberger sem tum temporis celebrem ludum deportatus est, ubi M. lusto Schelhammero, et M. Paulo Leudelio, eximiis atque doctissimis Praeceptoribus, non modo Latinam aeque ac Graecam literaturam uberius hausit; sed et initia Hebraeae linguae, imo aliqualem Dialecticae, Rhetorica ac Sphaericae cognitionem reportavit. Illis nunc artibus instructus, annô 1593. in Academiam Lipsiensem venit, non ut Philosophicas tantum disciplinas plenius addisceret; verum Theologiae etiam sacris, ac iis quidem praecipue, incumberet. In illis enim scopum sibi atque metam fixerat, ad quam deinceps cursum suum dirigeret. In public sproinde auditoriis clarissima Philosophorum lumina, M. Wolfgangum Trisbenbachium, et M. Ioh. Neldelium; privatos vero inter parietes M. Fabianum Hippium, M. Christoph. Hünichen, aliosque docentes sedulo audivit. Quâ suâ id tum consecutus est industriâ, ut annô 1594. d. 28. Septemb. Brabeutâ, summo Historico, Matthaeô Dresserô, primam, ac post triennium alteram, eamque supremam Philosophiae Lauream, quam Magisterialem vocant, omnium doctorum applausu, obtinuerit. Post hoc tempus se Astronomiae aliquantisper addixit, sed gravioribus motus rationibus, eam mox intactam reliquit, rectoque potius pede ad sacro-sancta Theologiae adyta transiit. Per integrum igitur VIII. annorum decursum, in illustri Philurea commoratus est, studiosae ibidem iuventuti praelectionibs Philosophicis non parum inserviens, linguasque Orientales ferventius excoluit. Exoriente demum novô saeculô, novos pariter honores accepit, dum Laureatus Poeta Caesareus suo quidem meritô creatus, et ab Amplissimo Senatu Lipsiensi in

aede D. Thomae Sabbathicus constitutus fuit Ecclesiasies. Eôdem adhuc annô matrimonium contraxit cum lectissima Virgine Barbara, Amplissimi Viri, Matthiae Reicholdi, supremi in urbe Lipsiensi Praetoris, filia; ex qua octo pari utriusque sexus numerô liberos sufcepit. Ceterum ubi sacro sibi concredito officio, in alterum usque annum, probe perfunctus esset, a schnebergensis Rei publ. Patribus, ad Rectoratum legitime evocatus abiit, et pubem ibidem Scholasticam, singulari plane dexteritate, per biennium docuit. Annô 1603 Divinâ procul dubio Providentiâ factum ut in Dioe. cesi Naumburgensi Fastor Cizensis primarius ad D. Michaelis constitueretur, cui etiam muneri quinquennio praefuit fidelissime, multumque profuit. Circa hoc idem tempus in incluta Lipsiensi Academia honores in suprema Facultate Doctorales modeste petiit, ubi primô statim annô in Baccalaureum, post triennium vero in Licentiatum, ac denique anno iam quintô elapsô, in SS. Theol. Doctorem sollenniter promotus est. Sic egregia Försteri Virtus et Eruditio indies magis magisque inclarescebat, ut proinde Serenissimus aeque ac Celsissimus Saxoniae Elector, Christianus II. permotus fuerit Wittebergam ipsum accersere, eidemque ordinariam Theologiae Professionem, et ut populum simul in arcis Templo erudiret, concredere. Utroque in officio ita versatus est, ut nominis sui memoriam apud bonos quoscumque sempiternam reliquerit. In illo enim Esaiam atque Ieremiam, Prophetas intelectu dissicillimos; dexterrime enucleavit; in hoc autem Exodum Mosaicam integris CXIV. Contionibus explicatam dedit. Rectoratus insuper Academici fasces, annô huius nempe saeculi octavô, subiit, quos summâ prudentiae, dexteritatis et iudicii laude sustinuit. Pietatem praeterea Eius et eruditionem cum eximia Eloquentia coniunctam, libri, quos posteritati tradidit, etiamnum abunde testantur. Tandem emortuali sibique fatali annô, Witteberga discederet, Illustrissimi Mansfeldiae Comites nostrum Fö???sterum valde sollicitarunt, ipsique in suis ditionibus Ecclesiarum e)pis1koph\n commiserunt. Quam quidem functionem uti perhonorificam, ita laboribus atque molestiis plenissimam susce pit: Mox autemd. 13. Octobr. morbô gravissimo, quem Medici Diarrhaeam vocant, coepit decumbere. Quare viribus paulatim deficientibus, ad beatam se praeparavit a)na/lus1in, confessione fidei suae diserte editâ, inque eiusdem confirmationem, Sacro-sanctae Eucharistiae Viatico, magnâ

cum animi devotione, inter suspiria et lacrumas, instructus, d. 7. Novemb hora 7. matutina, in caelestem Patriam emigravit: Cum vixisset in orbe annos triginta septem nondum plene emensos, qui saeculum implere debuisset. Concio Ei habita funebris ex Esaiae LVI, 13. 14. desumpta est.

SCRIPTA.

De Panis Eucharistici fractione controversiae status inter Lutheranos et novos Carolostadianos: Lipsiae 1607. in 4.

Strena Lipsiensis, vel, Eulogium Lutheri Lipsiâ-Papisticum, in honorem D. Martini Lutheri, hostium verô ignominiam: Wittebergae 1609. in 4.

Medulla capitis LIII. Esaiae, quinque disputationibus expressa. Ibid. 1610. in 4.

Systema Problematum Theologicorum, de praecipuis horum temporum controversiis: Ibidem 1610. in 4.

Decades Problematum Theol. ex Decalogo, IX. disputationibus ventilatae: Ibidem 1610. in 4.

Vindiciae Lutheri, id est, orationes pro Luthero, adversus convitia et calumnias Iesuitarum, et in primis Nicolai Serarii: Ibid. 1610. in 4.

Trias Controversiarum Theologicarum 1 de induratione 2. de Absoluto Zvvinglianorum Decreto 3. de universali Electione D. Samuelis Huberi: Ibid. 1610. in 4.

Decades quinque Problematum Theol. ex Symbolo Apostolico: Ibid. 1611. in 4.

Decades tres Problematum Theol. ex oratione Dominicâ: ibid. 1611. in 4.

Gretserus calumniator et nugivendulus, sive Apologia pro Luthero, adversus Iac. Gretserum, Iesuitam, Ibid. 1611. in 8.

Quatuor Decades Problematum Theologicorum de Baptismo, XII. Disputationibus explicatae: Lipsiae 1612. in 4.

Profligatio suppetiarum Iacobi Gretseri missarum Luthero Academico: Witteb. 1612. in 4.

Oratio panegyrica, de Doctoratu et coniugio B. Lutheri, opposita calumniis Gretseri: ibid. 1612. in 4.

Paraenesis ad omnes incorrrupti iudicii Christianos, ut despiciant; Annon Iacobus Gretserus Iohannem Försterum calumniose et sycophantice sacramentariismi insimulet? Ibid. 1613. in 4.

Tractatus peculiaris, de Conciliisin genere, et in primis de quatuor oecumenicis in specie, XI. disputationibus partim i(storikw=s2, partim e)legktikw=s2 concinnatus, et tum Pontificiis generatim, tum Arrianis, Macedonianis, Nestorianis et Eutychianis oppositus. Ibidem 1613. in 4.

Thesaurus Catecheticus, sive Decades duae, XX. Problematum, partim qewrhtikw=n, partim praktikw=n, ex quinque Catecheseos Lutheranae partibus distinctis disputationibus ventilatae: Lipsiae et Witteb. 1614. in 4.

Commentarius succinctus et perspicuus in Prophetam Esaiam: Witteb. 1620. et 1664. in 4.

Theatrum Christianae iuventutis: Ibid. et Lipsiae 1605 in 8.

Homiliae in Evangelia Dominicalia et Ferialia: Norbiergae 1625. et 1631. in 8.

Homiliae XXIII. in Salvatoris nostri Passionem: Ibid. 1625. et 1631. in 8.

Methodus ac formulae Contionandi: Witteberg. 1635. in 8.

Commentarius in Prophetam Ieremiam: Ibid. 1672. in 4.

Christlicher Communicanten Heilbrunn und Lustgarten, VIII. Predigten, von der heiligen Absolution und Abendmahl: ibid. 1609. 1613. in 8. et Lipsiae 1626. in 12.

Nucleus historiae Passionis, die wichtigsten und fürnehmsten Lehr-und Trost-Puncten, auß der Historia der Passion Christi, in VII. Predigten außgelegt: Leipzig 1610. in 4.

Die güldene Beicht-und Buß-Kunst, auß Manasse Buß-Gebetlein in VII. Predigten:Witteb. 1611. in 4.

Lutherische Catechismus-Schul, V. Predigtenn: ibid. 1612. et 1619. in 4.

Geistliches Pest-Regiment, zu Pest-und Sterbens-Läufften jedermänniglichen mit Rutz zu gebrauchen. ibid. 1612. in 4.

Transitus Wittebergâ Islebicus, Gast-Valet-und Anfangs-Predigt: ibid. 1613. in 4.

Quinaria sacri quinarii meditatio, von den heiligen fünff Wunden JEsu Christi: ibid 1613. in 4.

Unser aller Nutter die Erde, auß dem XL. Cap. Sirachs

allen und jeden ihren Kindern zu betrachten fürgestellet: ibid. 1614. in 4.

Hohe Festtags Schreinlein. ibid. 1614. 1618. et 1628. in 8.

Güldene Behtkunst, VII. Predigten vom Gebeht: ibid. 1614 in 8. et 1626. in 12.

Diexodus Exodi, Außlegung über das II. Buch Mosis in CXIV. Predigten abgetheilet: ibid. 1614. in fol. et 1625. in 4.

X. Predigten über den LXV. Psalm: ibid. 1619. in 4.

Passio Christi typica ex Psalmis et Prophetis, VI. Predigten: ibid. 1615. et 1619. in 4.

Passio Christi typica ex Mose, in VI. Predigten: Ibid. 1610. 1615. in 4.

Zwo Predigten: 1. Von der Substantz, Eigenschafften und Ampt der heiligen Engel. 2. Vom hochzeitlichen Freuden und Ehrenmahl deß himmlischen Bräutigams JEsu Christi, sambt angehängten drey Predigten: I. Valet-Predigt zu Zeitz. II. Gastpredigt zu Leipzig, und III. Anfangs-Predigt von D. Luthero: Witteb. 1617. in 4.

Disputationes aliquot habuit, de quibus videndus est Tomus II. disputationem Theol. Wittebergensium: Ibidem 1623. in 8.