VITA Excellentissimi, Experientissimique Viri, DN. DAVIDIS HERLICII, Philos et Medic. Doctoris, Astronomi, Historici, Poetae Celeberrimi, et Practici, dum vixit, felicissimi; Qui, Cum de Republica literaria praeclare meritus, adeoque immortalem nominis celebritatem consecutus esset, Iandem senio confectus, post multas easque arduas calamitates perpessas, Stargar diae die XV. Aug. A. Christi M DCC XXXVI. Ex hac vita pie ac placide decessit, descripta in Epistola quadam a LAURENTIO EICHSTADIO, Med. Doct. et Stetin. Physico Ordin.

MIssus est in hanc lucem, DEI benignitate, D. HERLICIUS. anno Epoches Christi exeunte supra millesimum quingentesimum septimo et quinquagesimo, die 28. ultimi mensis Decembris, memoriae Innocentium Infantum Sacro, seu V. ante Calendas Ianuarias anni instantis 1558. feria 3. media quinta pomeridiana ad tempus aestimatum, sicut hoc tempus a sua matre acceperat, et in Ephemeridibus Petri Pitati in scripserat. In Cizio autem nonignobili Misniae civitate, aere, Elystro slumine, situque peramaena genitus est, quam cap. 5. sui Tract. Geographici, Anno 1592. Gryphisvvaldiae publicati, Ceitzam patriam suam dulcissimam appellat, et Latitud. 51. grad. 8 minut. circumscribit. Parentes: Andreas Herlicius, Senator et Camerarius olim iet Susanna Hanemans, cuius suae matris Ilco praefato Tractatus Geographici patriam dicit Salicetum, oppidum in Voitlandia, per 28. minuta Cizio australius, sed sub eadem Longitudine et proinde ab eo 7 milliari distans.

Quum autem Astrologi et rationibus et experientia persuasi existiment, ingenia sumere impetus aliquos a caelestibus causis, volui etiam positum siderum ex Tabulis Tychonis Rudolphinis in Mercurio et in reliquis planetis ex Tabb. Astronomiae Danicae Tychonis supputatum in peculiarem chartam referre et Astrophilis ob oculos proponere:

Sic est in promptu caeli fulg entis imago,
Sub qua denatus nascitur HERLICIUS.

Fuit horoscopus 23. gradus Cancri, cuius Domina Luna in Ariete, domo Martis et Medio Caeli, est supra reliquos Planetas in consiguratione Solis et Iovis ac Trigono Mercurii feliciter elevata: Et amica illa coniunctio Solis cum Iove non procul a cardine occidentis naturam moderatam, bonam valetudinem, vitamque longaevam significavit, nec Sextilis ille Aspectus Mercurii, Veneris et Martis ex domo Iovis ac Martis, et trigonus Saturni atque Mercurii efferam naturam, sed docilem, disciplinarum capacem et ad sub. libia studia, Mathesin et Medicinam tractandam idoneam, ingeniumque alacre et acre ostenderunt, bonitatemque temperamenti auxerunt. Plura periti Astrologiae viderint.

Bonas literas cum pietatis fundamento a primis statim annis in Schola patria hausit, et quum pater plures liberos, opes non adeo amplas, haberet, agnati matris delectati praeclarâ eius indole eum Saliceti in Voitlandia liberaliter foverunt, ubi in ludo literario ibidem Grammaticalia plenius, et latinas graecasque literas imbibit, atque sponte ad Poesin et Musicam exercendam se dedit: a quo utroque studio etiam postea in Academiis, quoties aliquâ inopiâ laborabat, fructus non paenitendos percepit, eoque sibi viros bonos et homines doctos patronos atque amicos conciliavit; sicut et habuit duos alios fratres Stralsundi in Pomerania et Musica Instrumentali et Vocali (quorum unus Cantorem Scholae, alter Musicum organicum in templo Nicolatiano inibi egit) celebres atque excellentes. Post degustatas autem scholasticas disciplinas, VVittebergensem Academiam suam sedem atque studiorum alumnam elegit, eoque abiit ad audiendum Celeberrimum Professorem, Casparum Peucerum: Verum quia ille paulo post ad carcerem fuit damnatus et abductus, atque ex hoc tunc Academia illa aliquam Ecclipsim pati videbatur, non diu inibi loci

substitit, sed Lipsiam concessit bonae famae froitisth/rion. Hîc magis captus studioru˜ amoen tate magnâ quadam vi ingenii per varia auctoru˜ genera pervolitavit: Latinos, Graecos, Poetas, Oratores, Philologos, Historicos, Philosophos, Mathematicos, Medicos animo se complecti posse credebat. In Mathesi Dn. M. Steinmetzium (cuius in suis Seriptis honorificam subinde fecit mentionem) profitentem diligenter audivit: Aliquoties etiam publice specimen aliquod suorum profectuum declamando in cathedra et disputando dedit, ita ut a Professoribus omni benignitate fuerit habitus, et ad studia porro fideliter tractanda incitatus et adiutus. Et quia cum Philologico studio etiam Philosophicum seriô coniungebat, per Physicam atque cognitionem rei herbariae et anatomicae ad excolendam quoque Medicinam fuit ductus. Rediens autem domu D. HERLICIUS ad prospiciendum rebus suis domesticis, defuncto iam parente, invenit matrem suam doloribus dentium graviter laborantem, cui pilulas ex semine apii, hyoscyami et opii pauxillo aceto subactas paravit, unamque earum in cavitate dentium detineri iussit, quo felici e)upori/stw| et experimento statim ab immenso dentium cruciatu liberata est, et D. HERLICIUS egregium specimen suorum profectuum in Medicina dedit. Mater quoque studio eius Medico optatum successum a DEO precata est: quod votum benedictionemque maternam non de nihilo fuisse saepe narrare solebat. Supervixit ea ad V. usque Idus Novemb. anni 1601. ubi placide in Domino obdormivit et pius hic filius funus eius honorifico Epicedio, quod reperitur in volumine primo suorum carminum, prosecutus est. Porro ad studiorum delicias et divitias ulterius quaerendas Rostochium se contulit: ibi etiam Professores sibi propitios ob morum elegantiam et singularem doctrinam expertus est: quorum ope impetravit in magna Studiosorum frequentia privatim docendi licentiam, et titulum etiam Magistri in Philosophia public â inaugur atione sumendi. Hoc gradu ornatus, et alios in Poesi, Humanioribus literis, Philosophia et Mathesi erudiendo sibi ipsi et sumptibus, qui ob obitum Patris sui a Matre parcius iam suppeditabantur, consuluit. Et quum industria et diligentia eius in docendo passim innotesceret, ab Illustrissimo Duce Megapolit. etc. ULRICO, anno octogesimo ad Con- Rectorem Scholae Gustroviensi, ex Academia evocatus est, quam Spartam

etiam per blennium summâ curâ ornavit, et quicquid temporis extraordinarii lucrari potuit, astrol. studio, constructioni et iudicio geniturarum tribuit, et insuper ad Medicinam fa ctitandam se applicuit. Elapso bienniâ oblata est ei conditio obeundi Physicatum Primislaviensem in Marchiâ, quâ rursus per bienne spatium saltim fideliter functus est: Nam alia vocatio eum anno 1583. ad Physicatum Anclamensem pertraxit, ubi medicinam facienso aegris inservivit, et anno 1584. primum suum Calendarium et Prognosticon de mutationibus aurae et tempestatum in hoc Physicatu publicavit, quod magno hominum applausu statim exceptum fuit. Hinc quum singularis eius peritia in Mathematicis disciplinis per Pomeraniam clarere inciperet, auctoritate Celsissimi Principis Pomeranorum Wolgastiensis, etc. ERNESTI LUDOVICI, laudatiss. Memoriae, defuncto Mathem. in Gryphisvvaldensi Academia, accedentibus Dominorum Professorum ibidem suffragiis, anno 1585. mense Octobri successit. In hac Universitate plus quam antehac otii nactus in flore aevi et ingenii, nec valetudine titubante, multa utilia, necessaria, iucunda in Mathematicis, in Physicis, in Logicis, in Poesi, in Latina et Graeca lingua publice docere et privatim scribere caepit, praesertim quum complures Studiosi tantâ aviditate et frequentiâ (sunt verba eius in prima libri 1. orationum sub finem) ad eum audiendum confluerent, ut gaudens cathedr am insilierit saepius, Hinc et se laboribus nocturnis atque diurnis, in usum et commodum eorum, quibus studia videbat esse cordi, sregit. Illit enim per tredecim annes integros (sunt rursus verba eius ex Praefatione libri primi Orationum) iuventutem studiosam erudiit, ac subinde orationes varias de rebus non inutilibus publice ad Collegas et Dcholasticos habuit, et librum unum Orationum nec non alisos doctissimos libellos in Physica, Medicina, Mathematicis, Poesi, Historiis suo nomine dignos emisit.

Anno 1593. honestissimam Virgmem Reginam Hun gers, primarii civis Primislaviensis filiam, in matrimonium accepit, cum qua tamen non adeo concorditer (causam novit DEUS) vixit et sine fructu matrimonii per 17. annos. Quamvis autem nihil magis optasset, quam si ita DEO visum fuisset. in Academiis consenescere: tamen supremo Numini, omnium actionum nostrarum moderatori, aliter placuit, quod eum Anno 1598. Ordinariâ voeatione et liberali stipendio ad Physicatum

Stargardiensem in Pomeraniam accersivit. Sed proximo snno antequam Gryphisvvaldiâ abiret, Academicum Magnifici Rectoris munus sustinuit, et ab Excellentissimis Medicis, Dn. D. Christiano Caleno Promotore, et D. lacobo Seidelio. Examinatore suo, peractis peragendis, auctoritate publica ad summum honoris et dignitatis Scholasticae fastigium in professione praxique Medica evectus, et adhibitis debitis sollennitatibus Medicinae Doctor ibidem renuntiatus est. Ubi Stargardiam se recepit, non solum officio suo fideliter medendo aegris ac visitando reformandoque Pharmacopolia diligenter per bis quatuor annos rite praefuit: Sed et prognostica annua de Statu aeris, quae iam per quatuor ad decem annos conscripserat, maximo labore, summa fide, indefessisque observationibus, in usum Pomeraniae et regionum regnorumque adiacentium quotannis per 52. annos continuavit.

Qui labor progre ssu annorum in tantam lucem venit, ut non tantum a Germanis in suo idiomate expetitus, verum etiam ab exteris in Latinam; Bohemicam, Polonicam, Danicam et denique Suecicam linguam translatus, mox hinc inde in vicina climata illatus atque HERLICIUS noster tam utili anniversario opere decus et ornamentum Pomeraniae factus sit. Hunc Doctorem et Mathematicum omnium sermone celebratum etiam Res publica Lubecensis an. 1606. suum Physicum communibus suffragiis elegit, et honestissimo proposito salario ad hanc functionem invitvit. In cuius Reip. et DEI voluntate lubenter acquiescens cum coniuge atque supellectile sua eo concessit, Hîc homines benignos et beneficos reperit, et in ampla praxi Medica vixit, ita ut mihi aliquoties retulerit, se saepius sub obscuro mane aegros suos visitatum extra aedes pedem extulisse, et usque ad vesperam. ut numerum eorum in chartam relatum absolveret. contentius per plateas ambulasse, demumque tenebris obortis domum reversum esse. In tanta praxi multa experimenta medica et admiranda curandisque morbis peridonea observavit ac collegit, quae forsan etiam post obitum suum publicam lucem aspexissent, nisi in Stargardiensi panwleqri/a| cum omnibus Iibris atque Manuscriptis incendio periissent. Verum enim vero in hac urbe aliquam duntaxat stationem octennio circiter, non portum, habuit: Nam ut defatigatus instic plurimis negotiis, curis,

turbis, honestum sibi otium quaereret, et DEO, suis Musis atque Affinibus vacare commodius posset, rursus valedicens Lubecae anno 1614. cum universa sua familia rebus compositis Stargardiam Pomeranorum se contulit, ubi maiore tranquillitate literariâ ad absolvendum et expoliendum opus illud magnum, quod de triplici Kalendario, Ecclesiasli. co, Astronomico et Astrologico conscribere inceperat, sed ante annum, proh dolor, in communi Civitatis Stargardensis flamma una conflagravit, se frui posse sperabat. Ineunte anno 1611. etiam defunctâ priore coniuge, hoc in loco pudicissimam Virginem, Ursulam, Reverendi nec non Claris. simi Viri lacobi Fuhrmanni, Archi-Diaconi Stargardiensis b. m. filiam, relictam nunc Viduam, in secundi coniugii consuetudinem assciverat, quae suum carissimum maritum, tamquam individua comes et socia, in itinere Lubecensi ac Stargardiensi per communia pericula secuta est. In ea deinceps civitate, ut ante quoque fecerat, doctrinam suam egregiam et peritiam in arte medica plurimis omnium ordinum hominibus, opem suam implorantibus, fide, industriâ et prudentia summa probavit domi non solum, sed et foris: In rus enim et loca remotiora meditationum causâ cvocatus saepe longe lateque excurrit. Quin et universam suam vitam tum demum magis quam ante magno consilio et deliberatione in timore DEI ita rexit, ut non voluptates, otium et tranquillitatem vitae, aut artes quae stuosas, quibus rem saltim faceret, sectaretur; sed gloriae DEI et hominum saluti deserviret. Natura quidem eius libertatis atque otii erat avidior: sed quemadmodum otio, quum dabatur, lubens utebatur; ita quoties poscebat res, nemo mihi videbatur eo vigilantior et patientior. Ferunt nonnulli eum, quum aetas ferret, non abhorruisse a puellarum amoribus, id quod in genesi eius coniunctio quoque Veneris cum Marte prae se ferre videtur. Quod si quis hinc eum forte salacem, et hinc multas turbas in priore matrimonio ortas esse dixerit, ille sciat, D. HERLICIUM ex utraque sua coniuge nullos liberos vel Herliciolum suscepisse, se illorum exortem fuisse atque in sterili agro (ut dicere solebat) laborasse, et proinde animo iuvencularum mutuo potius, quam coitu captum esse. Hieron. Cardanus quidem in iudicio suae geniturae se lascivum fuisse multitudine procreatorum liberorum probat. Qua quum D. HERLICIUS destitutus fuerit, contrarium magis inferre licet. Hominem et ideo

etiam peccatorem et humanis erratis obnoxium senoverat, haee quoque serio calidis lacrimis deplorabat, et in album Amicorum inscribere solebat dictum D. Bernhardi serm. 64. super Cantica: Lacrimas peccatorum esse delicias Angelorum. Divinum enim est, quod labe caret: Hinc et quamlibet firmi, quamlibet fortes in fide necesse habent orare: demitte nobis debita nostra: Alioquin si dixerimus, quoniam peccatum non habemus, nos ipsos seducimus, et veritas in nobis non est. Idem Bernhardus serm. 6. in Vigil. Nativitatis Christi. Ego tamen hoc vere testari possum, et multi Stargardiensis id mecum, quod cum altera sua coniuge, iam superstite vidua, ultra 25. annos, durante matrimonio, comiter suaviterque vixerit: ita ut vix ullus maritus a sua tantum obsequii impetret imperio atque severitate, quantum hic blanditiis iocisque solebat. Astiti enim saepe et hanc mutuam benivolentiam inter hosce coniuges admiratus fui. Ante duodeviginti annos malus quidam rumor Stargardiae spargebatur, ac si bonus D. HERLICIUS in itinere Stetinensi, a Landtrachtingero Typographo Stetinensi vectus, et Curru delapsus crus fregisset. Mota eo rumore Uxor eius, licet aegra, statim Stetinum ad volavit. At quum Dominum suum adhuc incolumem et commode ambulantem conspiceret, mirum, quam hilari vultu, quam dulci amplexu eum acceperit et tenuerit, me, aliisque amicis in aedibus quondam Consultissimi Viri, Dn. Friderici Neodorpii, Advocati et Senatoris olim Stetinensis spectatissimi, tunc praesentibus, idque non sine admiratione tanti amoris spectantibus.

Venio quoque ad studiorum commemorationem, quae me D. HERLICIO, mihique D. HERLICIUM conciliârunt. Quum enim videret ex primo meo Calendario et Prognostico Astrologico, an. Christi 1615. accommodato et foris dato, me cum Medica Mathematicam quoque artem coniungere et excolere, mihi per Vitricum meum p. u. Dn. tobiam Erdtmann, Mercatorem Stetinensem, et dulcissimam Materteram meam, civem suam Stargardiensem, quae adhuc in vivis est, auctor et suasor exstitit, ut ita pergerem. Proinde ad annum sequentem 1616. iterum Prognosticon de mutation. aeris una cum calculo Eclipsis Lunaris ex lib. 1. Progymnasmatum Astronomicorum Nobiliss. Tychonis Brahei /quorum lectione tunc valde delectabar) exaratum publicavi, Celeberrimo Mathematico et Ephemeridistae Dn. Origano

et Philosopho Dn. Iacobe Martini, tunc hospiti meo, grati. tudinis ergo dedicavi, unumque exemplar etiam D. HERLICIO obtuli. Hoc ex literis tunc ad me datis sibi complacuisse testatus est, et propositis construendi Thematis et directionis instituendae exemplis ut quoque ea in parte Astronomiae aliquod specimen ederem, voluit, Hac in re quum me facilem et obsequentem experiretur, meique profectus ei arriderent, exhibitis novis subinde paradigmarum documentis me exercuit atque magis magis que in suam familiar itatem non solum admisit, sed et invitavit et pertraxit. Quamquam autem haec epistola, lntegerrime Affinis, mihi scribenti videtur non nihil prolixa: tamen quum grata nostri communis Dn. Amici et Compatris, dum vive. bat, HERLICII optima recordatio cum singulari suavitate sit coniuncta, ideoque de consuetudine exercitationeque literaria in communi nostra arte inter nos frequentata eâ, quâ fieri poterit brevitate, aliquid adhuc referam.

Diversae saepe nationes ad eum confluebant, et ob multa experimenta nominisque celebritatem iudicium de suis ge. nituris ab eo poscebant Germani et Exteri, prae sertim Bohemi er Poloni, quorum liberalitatem prae reliquis praedicabat. Et quia in sua ingravescente aetate parcere oculis et ad plures annos eorum usum reservare volebat, haud raro a me petiit, ut sibi ad calculum geniturarum perficiendum et aliquod breveiud cium de iis ferendum subvenirem, cui Lubens annui. Ille meum qualemcumque laborem vel aliquo utili libro Medico aut Mathematico, vel Instrumentis Astronomicis e. g. Baculo Iacobi, Annulo Astronomico, Cylindor et Conspicillis, vel denique aureo dono remunerari solebat. Numquam autem illis geneqliako suum adornare volebat, qui sine cognita nativitatis hora ad eum accedebant; maluitque dignitati Artis quam pecuniae turpique lucro consulere. Sobrie quoque hanc artem tractari volebat, hinc aliquando in suis literis ita ad me perscripsit: Utinam amicis fortuna me intueretur oculis, ut sine astrologicis gerris senectuti meae (quae mihi caecitatem minatur) prospicere possem, numquam gene/qlia calculo inquirerem. Interim quando multi plura inquirunt, et scire desiderant, quam Ars nostra fert, aut patitur, aut habet, aut explicat, malo iuxita conscientiam agere, quam Sanctam Uraniam nostram deturpare et velut stupvare, etque nigrum salem vel atram notam aspergere: Quum alias tot superstitienibus Chaldaicis nostra Ars scateat, quas multi ex

nostratibus adhuc mordicus tenent. Multi ex me scire laborant, qui colores vestimentorum et equorum fortunati sibi sint suturi? Haec et alia monstra quaestionum saepe albis dentibus rideo, saepe etiam detestor. Ame enim virginitatem nostrae Artis, nec patiar eam ita nefario stupro pollui, ne Misastrologi hosce abusus in contemptum Astronomiae nobis obicere possint. Hactenus verba D. HERLICII. Interea suas observatione Astrologicas publici iuris facere decreverat: saepe enim ad me scripsit, quod ultra mille et ducenta collegerit Themata, quae suo tertio operi Calendariographico et Astrologico in serere, iisque veritatem aliquot Aphorismorum Astrologicorum probare nitebatur: e. g. Quod Planetae benefici, lupiter et Venus coniuncti, inprimis in octava domo longam vitam et annos (ultra 70.) diuturnos pelliceantur. Item, quod Femabant, insignis stella asterismi Aquarii, in octava domo celebrem et gloriosum post mortem saciat. Item, quod Cauda Draconis in prima domo Caeli vel altero oculo carentem vel gibbosum sore minetur. Ut complures alios taceam. At haec cum reliqua sua instructissima Bibliotheca (cuius similem vix privatus alius tota nostra in Pomerania quoad Mathematicos, Historicos et Medicos libros posledit) in communi Stargardiensi excidio slammis conflagrarunt. Horum librorum (quorum Catalogus adhuc penes me est) iacturam cotidie fere adhuc doleo. Sed irrepar abilium felix oblivio rerum.

Choromantiam parvi aestimabat. Nam lineis et frontis et maxime manuum nihil incertius et mutabilius, quasdam enim obliterari, deleri, prolongari, decurtari, item profundiores, interdum altiores vel eminentiores; multas quoque novas figuras (ut cruces, circulos, stellulas, puncta) in manibus exsistere longa experientia didicerat.

Vamtatem quoque huius studii exemplo Medico Astrologi aulam Wolgastensem olim sectantis /qui inepta Chiromantiae tractatione omnem suam auctoritatem amiserat, adeo ut tandem ob multas vexationes aulâ excedere coactus fuerit) ostendebat. At hoc mihi in literis affirmavit, se ex directionibus exquisitarum Geniturarum saepe tempus obitus Illustrium personarum praecise fuisse assecutum, et in Calendariis suis annuis /quae iam per 52. annos evulgavit) expressisse, id quod etiam in Illustri ssmis Pomeraniae principibus factum fuisse nonnulli Veteres Aulici adhuc meminerunt: In Ioh. Friderico, Philippo Iulio et Ulrico, augustae memoriae Ducibus Pomer. etc.

De rebus Medicis saepe quoque mecum contulit, et prae reliquis Medicinae Doctoribus, Montani, Mercurialis et Fernelii praxis atque censilia et perplacebant, eo quod formulis medic amentorum uterentur exquisitissimis et brevibus, non amtlâ, aut longâ ingraedientium serie (sunt verba ipsius ex quadam ad me Epistola excerpta) et farragine conflatis, suut multi solent, ac saepe quidem per ostentationem, ut crumenis phar. macopolarum consulant; non attendentes tot simplicibus et compositis remediis indifferenter mistis naturam corporis in errorem agi, ut ignoret, quid manibus, quid natibus attr ahendum sit. Deinde ideo quoque hosce Auctores praeferebat, quod Physiologicis et Pathologicis aphoris mis quasi manu et iuniores et seniores Medicos ad fundamentum practicum methodumque legitime medendi deducant. Sciscitanti mihi aliquando ex eo iudicium suum de Virtute celebratae Panacêae Anvvaldinae; recitabat per literas unam atque alteram observationem in sua praxi occurrentem, quae quia rara est, ideoque et hîc apponam. D. Rungius, inquiens, elegantissimus quondam Medicus stetinensis, iussu Nobilissimi Francisci a Borcken iam demortui, ad quem curandum millies vocatus fui, proprium tabellarium ad Silvaticum Medicum (ita Anvvaldum vocabat) ablegaverat, et eo viginti doses numeratis viginti aureis Rhenanis impetraverat. Unam dosin praefato Nobilissimo Viro in mea praesentia porrexit, a qua tot repente angores ei moti sunt, ut de vita eius uterque desperaret. Et saiatim exhibitis cordialibus remediis vix symptomatum vehementiam angoresque eos sedare potuimus. Voluit Dn. Aegrotus etiam experiri operationem reli. quarum dosium in aliis corprobus, unde mihi tres dedit doses, qui duas exhibui uni atque alter quadrato rustico quartanâ laboranti. Uterque quidem ope huius pulveris a quartana liberatus est: At ambo tantos morsus in regione cordis persenserunt, atque adeo a)/nw kai\ ka/tw deiecerunt, ut vix animam retinuerint. Igitur basu huius Panaceae ex argento vivo aut Cinnabari inturpetum mi. nerale aquis fortibus redacta constar arbitror, et ab eo tempore usum huius Panacea repudiavi. Hactenus audivisti verba D. HERLICII. Contra commendabat mihi Aurum potabile Marsilii Ficini, Medici Florentini, cuius descriptionem habet in grandi suo volumine fol. 518. et in lib. 2. de Studiosorum vita producenda et refocillanda cpa. 10. quod et a Luca Gaurico Astrologo Tomo tertio folio 1782. allegatur: Hoc enim se feliciter usum fuisse affirmabat.

Ceterum pietatis erat studiosissimus, et precationibusieiuniis, eleemosynis, et consimilibus operibus e fide et cantate profectis se bonum Christianum probabat. Et de sua confeffione 1626. ita ad me perscribebat: Nihil mihi et cum Pont ficus et Calvinianis: ALUTHERO stabo confessione meâ usque ad mertem. Delectabatur etiam maiuseulis literis et voce clarâ, quia se olim a Praeceptoribus suis (qui Divi Lutheri fuiffent auditores) in Schola triviali audivisse narrabat, huic Theologorum Heroi crebro in ore fuisse hoc dictum: Viro docto convenit habere er assam vocem et crassam manum. Lente et attente solebat res suas peragere: dicebat enim canem ob nimiam in pariendo festinationem caecos eicere catulos. Pomposos titulos e g. nomen Exsecllentiae et Celeberrimi Mathematici plane aversabatur, seque iis magis onerari quam ornari aiebat: Et saepe dolebat, quod Astrologiae abusus nomen Mathematici non tam celebre, quam infame in Cod. iuris textu de collatione veneni et gladii 1. Artem Geometriae etc. et in Iure Canonico causa 26. decret. soc. c. 6. audiat, quando Genethliaci, Astrologi et Planetarii olim Mathematici habiti sunt, quae artes tantum verae ae intemeratae Matheseos Scoriae ac quisquiliae sunt. Nagelii quoque Astrologiam-Apocalypticum reiciebat, hominemque impudentem et profligatae audaciae dicebat.

In Consultationibus medicis (sicut in triennali mea qualicumque praxi Stargardiensi expertus sum) sese ut Medicum eruditissimum, scientissimum et prudentissimum probabat, et charitate Christianâ praeditum; non avaritiae, odio, ambitioni, invidiae aut aliis vitiis deditum, sed unice salutem decumbentium sibi propositam habentem.

Multis usus est dulcissimis Amicis Theologis, Iuris-Consultis, Medicis, Philosophis et astronomis in Academia Gryphisvvaldensi, Rostochiensi, Civitate Lubecensi, Stetinensi, Anclamensi et aliis. Quum enim complures Viri Doctissimi diligentiam eius ex publicis Scriptis agnovissent, certatim ad eum literas dederunt, cuius iudicio multum tribuebant. Commercium literarium nominatim cum Mathematicis eximiis, M. Davide Origano; P. mem. (cum quo Stetini Anno 1620. in aedibus paternis mepraesente familiariter congrediebatur) Mathemat. Francofurtensi, M. Petro Crugero, Mathemat. Dantiscano, Amico eius summo, M. Adriano Metio, Mathematico Franequerensi, D. Antonio Helvici, M. Burmeistero,

praeclaris Astronomis, aliisque quorum Catalogum hîc recensere nimis prolixum foret, diligenter frequentabat. Quin et plures Illustrissimarum Personarum ei per literas suum favorem et gratiam singularem saepiuscule deferebant, et operam eius consiliumque in rebus Astronomicis et astrologicis requirebant, sicut Tomum Unum talium Epistolarum foris dare constituerat, si magnum illud opus Calendariographicum, cuius primus Tomus iam munditer descriptus erat, in publicum emanasset. sed temporum iniuria laudabile et utilissimum illud institutum remorabatun et tandem accedente vi ignis irritum reddebat.

In ingravescente sua aetate nullum virium ingenii et corporis sensit detrimentum, nisi quod oculi fierent hebetiores; iudicium autem eo erat acrius. In optu temperantissime vixit, et raro praefato honore ac amore sui Amici poculum filoth/sion (ita cum Theognide loquebatur) bibit: Hinc et Symbolid loco usurpare solebat: Medice vivere, est modice bibere. At in cibis paulo indulgentius palato servivit, ut invenio in literis, Anno 1627. ad me datis. DEUS quoque eum in pestilentiffima lue Stargardiensi anno 1625. quae multos cives abstulerat, benigne conservavit: Pro quo beneficio ei ex intimis sui cordis penetralibus maximas egit gratias, nec aliquid suae arti, sed potius omnia Caelesti Artifici tribuit, qui est dierum nostrorum longitudo, et menses gressusque nostros numerat, tamquam perfectissimus Arithmeticus. Sic iterum verba eius in quadam Epistola sonant.

Non numquam etiam de iniquis nostris temporibus, in quae reservati sumus, conqueri solebat, Nam tot bellorum, dicebat, tumultus in Germania nostra facit, ut doctrinae et Artificum operae lente pereant, et in ipso quoque Astronomico studio intercidant. Ad quos iam pertinet cura conser vandi et illustrandi studia, hi ad bellum gerendum avocantur, ita ut in illa utilem operam ponere nequent: Multa etiam ingenia taedium cogitandi et indefessum studium, quod in Astronomia requiritur, deterret. Quid de Nobilibus nostris dicam, qui non modo perire liter as patiuntur, sed et votis exoptant? At huius rei pulcherrimae contemptus atque odium brevi nos in profundum ignorantiae demerget: Interim manent tempora, pergebat, fertilia curiosorum, audacium, polypragmonum. ô saecula! ô mores! Et quia sciebat tempus vitae nostrae breve esse et incertum, ideoque cavit sibi bonus noster Senior, ne concessis vitae huius bonis ab. uteretur, cum sua pernicie, quae vix umbra sunt verorum

bonorum, quaeque facile evanescunt, et possessorem suum deserunt, Animus enim expeditus levuque et contentus medico emptcat et veluti vinculis liberatus in originem redit, atque hoc habet argumentum divinitatis suae, quod illum divina delectent, ut ait Seneca lib. 1. quae stionum naturalium. Proinde una omnium spes HERLICIO fuit Spes vitae aeternae, quam mente concepit et numquam deposuit. Hinc et iacturam omnium suorum bonorum, quibus per publicum Stargardiae incendium die 7. Octobris, fer. 4. anno 1635. brevi exutus fuit, eo facilius pertulit, et ab eo tempore cum maiori desiderio ad vera et aeterna bona, quae in caelis fidelibus parata sunt, aspiravit. Nam haec aetas provecta et vita ei habebatur via ad aeternam patriam, in qua viator HERLICIUS opibus magis se onerari, quam levari sentiebat. Semper autem antehac in sua genesi Saturnum, ceu vitae abscisforem, metuebat. Nam quum Luna Domina Horoscopi ad eum dirigeretur, se graviter decubuisse asserebat. Hinc me iubebat observare directionem Saturni ad oppositos radios Solis et Iovis, et ad ipsum gradum vitae ascendentem. In annum igitur 1628. et mensem Octobris incidebat directio Saturni ad oppositionem Solis, ubi Stargardia peregrinis hostibus erat occupata, quorum favorerm et promotionem initio quidem experiebatur, quia Soli Iuppiter succedebat: Sed abeunte hac directione, Saturnoque Horoscopo appropinquante variis casibus fuit iactatus, et Anno 1633. Stargardiam ad tempus deserere, menseque Octobri ad nos Stetinum versus cum aliis ob metum irruentium hostium fugere coactus est. Ab eo tempore virium defectum et levem quandam Paralysin sensit. Quemadmodum igitur viatores, qui varias gravesque itineris molestias sunt perpessi, se quieti sine strepitu tradunt; ita et optimus noster Senior, postquam tot peregrinationum et laborum molestiis fatigatus, curis confectus et Senio defessus erat, in cellam suam (ut scriptura loquitur) sumpta prius Sacrosancta cena Dominica ei)s2 a)nasta/sews2 sou su/mbolon, monente eum Canone Concilii Niceni, se abscondit, et vitam hanc die 18. Cal. Sept. fer. 2. an. 1636. mane circiter quintam sineomni querela exuit et reliquit. Complevit annos aetatis octo et septuaginta, menses 7. dies 19. et Saturn9 directiones ad ipsum Horoscopi gradum pervenit. Et tantum de vita Beati Nostri HERLICII. Funebris eidem Concio habita fuit ex 2. Tim. 4, 7. 8. a M. Friderico Cru~gero, Pastore Stargardiensi.

EPICEDIA.

MOrtuus HERLICIUS! proh aspera fata pernnem
Vitam pro merito vita manere nequit?
Mirum! qui sanô medicamine saepe moratus
Mortem, nunc maestâ morte peremptus obit?
Sideris indicio rerum praedicere sata
Doctus, iam fatis succubuit propriis.
Ambiguum lucro num damno haec fata putentur.
Iudico maesta aliis; commoda in HERLICIUM.
Post Patriae cineres durum superesse, benignis
Damnatum satis corpus it in cineres.
Autis habet pretium scrutarier astra peritus
Perpetuam vitam nunc super astra colens.
Hic animae domus est; post ultima fata sub astris
Cum saeclo et cyclo fama perennis erit.

DAVID MEVIUS I.U.D. et in Acad. Gryphisvv. Prof. Ord.

HEu iacet Hippocrates, Polyhistor, Virgiliusque
HERLICIUS, vetw et qui Ptolomaeus erat.
Uranies, Sophies, Hygieae, Palladis Artis
Atlas, Lux, Praeses, gloria magna iacet.
Ingenii dotes, Prognostica, Carmina, libros
Italus et Gallus, Sarmata, Teuto tenent.
Hunc quivis merito celebrat, commendat, honestat
Nomine, Carminibus, elogiisque bonis.
Verum ego quae nequeo iam scribere, posthuma fama
Dicet ad Eoos, dicet ad Hesperios.

LAURENTIUS EICHSTADIUS, D.

EPITAPHIUM.

TV, qui vatidicâ praecedis mente, parumper
Siste gradum, et quid sit vaticinare mihi.
Inclyius URANOMETRA, peritusque arte MACAON,
HISTORICUS, VATES, PHILOSOPHUSO; bonus.
THEOLOGUS pius, et PHETOR facundus opaco
In tumulo hoc (dolor heu!) post sua fata iacent.
Septem haec claudit humus, verum unâ mente, quis ergo
Septemplex ille est? NOSTER is HERLICIUS.

ELISA SCHACHTIUS.

SCRIPTA.

De Curationibus gravidarum puerperarum et infantium: Ancklam 1584. in 8. et emendat. 1602. in 4. Germanice Stetin. 1618. in 4.

Discursus historico-Physicus, de Iride Lunari: ibid. 1609.

Tractatus Geogra phicus de distantiis locorum Arithmetice supplendis, per calculum in exemplis 1071. Propositus: Gryphisvvaldiae 1592.

Oratio in funere Barnini XI. Ducis Pomeraniae.

Operis mirabilium Tomus primus: Norimb. 1614. in 4.

De extrahenda radice tractatus:

Exercitationum Philosophicarum liber I. de lacrimis, risu, saliva, pudore et sternutatione: in 4.

De Academiis totius mundi:

Carminum variorum volumen primum in libros IX. distinctum: Stetini 1606. in 8.

De Raptu Pauli in tertium caelum, ex sententia variorum Philosophorum et Theologorum: in 4.

Libri septem Poematum; liber et regulae de decoro poetico: item commentarius in Horatium de arte Poetica:

Orationes vel Declamationes in Acad. Gryphisvvaldensi scriptae et recitatae: Gryphisvv. in 8.

Bedencken von der Pest. Ancklam 1582. 1584. Franckfurt 1621. in 4.

Pestileutz-Ordnung. Stargard 1599. in 4.

Historische Stern=Glocke, oder Tractatus Astronomistoricus, von der grossen Coniunction Saturni und Iovis im Schutzen: 1603. in 4.

Erklärung von dem 13. Mondschein, und deß Einfommlings Ursprung.

De Maculis Lunae, Warumb der Mond solche maculas oder Flecken in sich habe?

Speculatio Metaphysica de Dysenteria, von der rothen Ruhr und blutigen Bauchfluß.

Erklärung von den Sonnenfinsternissen, wie man sie ohne Verletzung der Augen observi ren und ansehen konne.

Historische Erklarung, auß der Stern-Kunst genom~en, von Veranderung der Regimenter in diesem 1600. Jahr.

Astronomische Tabel, von Auff und Nidergang der Sonnen, Tag und Nacht Lange, durchs gantze Jahr, auff die Statt Stargard. Astronomische und Historische Erklarung deß neuen Sterns oder Cometen, im Septemb. October und Novemb. deß 1604. Jahrs.

Vier Tomi Historici et Prognostici, von deß Türckischen Reichs Untergang und Verstorung. Stettin 1596. Wittenb. 1597. in 4.

Miles Anti Turcicus, wie ein redlicher Kriegsmann wider den Türcken soll geartet und gerustet seyn, mit etlichen 100. Historien erkläret.

Discursus Physicus et Historicus de pluviis cruentis et prodigiosis variorum generum, vom Blut=Regen, der sich in Pommern zugerragen.

De Fulmine et aliis lampressionibus, prodigiis et miraculis ignitis. Vom Blitz, Donner und allerley Feuerzeichen und Wunderwercken.

Disticha et Tetrasticha Evangeliorum Latino germanica.

Gebet-Buch wider die Feinde und Verfolger eines Christien, auß den Psalmen Davids, auff die 7. Tage in der Wochen zusammen getragen.

Prodromus gründlicher Widerlegung oder Refutation deß Neuen Päbstischen Calenders, wider Michael Duntz. Alt-Stettin 1605. in 4.

Discurs vom Cometen An. 1618. gesehen: ib. 1619. in 4.

Hermetischer Rosen-Krantz außerlesener Chymischer Tractatlein: ibid. in 8.