Anno 1596. d. 10. Augusti St. N. nati et postea per Baptismum renati,
Anno 1613. in Academia Gryphswaldensi Studiosi,
Anno 1621. Utriusque Medicinae Licentiati et Doctoris,
Anno 1624. In Patria Physici Stetinensis,
Anno 1645. Physici, Mathematici, et Medicinae Professoris in Gymnasio Gedanensi,
Sed proh dolor!
Anno 1660. D. 8. Iunii St. N. pie in Christo denati. et D. 14. eiusd. terrae mandati, In Gymnasio Gedanensi concelebrata; Qua Dn. Seniorem Gymnasiii Venerandum, Collegam et Amicum intime dilectum, Medicumque fidelissimnm, saepe imploratum et exploratum prosequi voluit, debuitque IOHANNES MAURISCH, SS. Theol. D. et PP. Rector Gymnasii, et Pastor SS. Trinitatis.
TRes illas disciplinas, quarum primam Siderum; alteram Naturae scientiam; tertiam denique Medendi artem vocaveris, Noster nu=n en a(gi/ois2 Astronomus, Physicus et Medicus ea cum laude copulavit et excoluit, ut, quae singulae suos sibi seligerent cultores, eosque laudibus efferrent maximis, in hoc uno Viro ad invidiam usque excelluerint, et, licet sororio quasi vinculo sociari possint, et optent, in eodem tamen litem movere videantur amicabilem, quaenam ex his ab uno aeque tenerrime amatis Nostro EICHSTADIO plus voluptatis, aut auctoritatis conciliarit. Hoc Astronomiae Philosophorum Pater, et ab aliis Divinus Plato nominatus, tribuit encomium, quod vel Marsilio Ficino interprete sic accipies: Nolite ignorare Astronomiam sapientissimum quiddam esse. Nempe necesse est verum Astronomum esse non eum, qui secundum Hesiodum omnesque huiusmodi, occasum ortumque consideret, sed eum potius, qui circuitus octo, et quomodo septem sub primo versentur, quove ordine circulos suos singuli pergant. Quod nulla natura nisi mirabilis sit, facile unquam inspiciet, pag. mihi 704. vel ex ipso textu Graeco Astronomum magis, quam Astronomiam laudantem ita intelliges. *a)stronomi/an a)gnoei=te; o(/ti s1ofw/taton a)na/gkh to\n a)lhqw=s2 a)strono/mon ei)=nai, mh\ to\n kaq) *h(s1i/odon a)stronomou=nta, kai\ pa/ntas2 tou\s2 toiou/tous2, o(=ion du/s1mas2 te kai\ a)natola\s2 e)pes1kemme/non, a)lla\ to\n tw=n o)ktw\ perio/dwn ta\s2 e(pta\ perio/dous2, dieciou/s1hs2 to\n a)uto\n ku/klon e(ka/sths2. ou(/tws2 w(s2 ou)k a)/n r(adi/ws2 pote pa=s1a fu/s1s2i(kanh\ ge/noito qewrh=s1ai, mh/te qaumasth=s2 mete/xous1a fu/s1ews2. Quae omnia quum in Nostrum cadant EICHSTADIUM, ex mente Platonis illum s1ofw/taton laudaveris. Ptolomaei certe Epigramma, a nostro Astronomo frequentius recitatum ex libro I. Anthol. Graec. c. 46. adhuc Auditores suo circumferunt animo, et ad eundem iam vita defunctum applicant. Ita vero sonatillud:
*o)=d) o(/ti qnato\s2 e)gw\, kai\ e)fa/meros a)ll) o(/tan a)/strwn
*maste/uw pukina\s2 a)mfidro/mous2 e(/likas2,
ou)k e)/t) e)piya/nw pos1i\ gai/hs2, a)lla\ par) a)utw|
*zhni\ diotrefe/ws2 pi/mplamai a)mbros1i/hs2.
Hoc non nemo sic latine vertit:
Mortalem quamvis norim me sorte creatum,
Dum tamen Astrorum scrutor in orbe vias,
Sum pedibus Tellure procul, iuxtaque Tonantem
Assideo Divis, pascor et Ambrosia.
Sed hanc Ambrosiam saepe delicatula fastidit iuventus, laborem Astrorum viam scrutandi formidans. Noster vero EICHSTADIUS virilem a teneris induit animum, eamque aetatis partem, quae omnium formas impressas recipit facillima, tum in Gymnasio Stetinensi, tum Academia Gryphswaldensi, in quam Anno 1613. profectus fuerat, Ienensi et Wittebergensi, Astronomiae consecravit, et sic iam aliquot quadraginta ab hinc annis scriptis suis Astronomicis et Astrologicis erudito literarum orbi inclaruit. Anno namque Christi M DC XV. aetatis vero suae XIX. primum Calendarium, et postea Anno M DC XVI. edidit Prognosticon. Quem laborem ad ultimam vitae lineam magna cum laude hactenus continuavit. Scripta sane publici iuris facta, acumen Viri Astronomicum loquentur. Loquentur idem Epistolae et Elogia, a Celeberrimis passim Mathematicis conscripta, quorum partem a vicinis Academiis Viro laude dignissimo, quem Musa vetet mori, transmissum; morte praeventus perlegere non potuit. Loquentur Ephemerides magna cum accuratione elucubratae. Loquentur denique Observationes singularissimae, quas Magnificus ac Nobilissimus Dominus Noster IOHANNES HE VELIUS, Astronomica Scientia non in una hac urbe, ut vulgi fama terminatur, sed orbe universo Celeberrimus, cum eodem communicavit. De quibus quid aliud addam, nisi illud Nasonis lib. I. Fastorum
Felices animae, quibushaec cognoscere primis,
Inque domos superas scandere, cura fuit.
Verum, ne ad Astra elevatus, eorum, quae sub pedibus etiam nostris teruntur, memoriam deponam, aut de Orbibus Caelestibus plura verba faciens, reliquis in hoc Orbe disciplinis et facultatibus laudem adhuc impertiendam intercipiam, me Physica retrahit, et pro Sidefibus gramina, pro stelhs herbas substituit, ac e florum et herbarum regimine, cum ceteris rerum naturalium Originibus parilem, si non maiorem, a pluribus sane magis expetitam iucunditatem promittit. Et quidem non meis, sed Philosophi verbis, qui e Scholâ absens Platonica, no=s2 sive niens abesse
dicebatur. Hic summus Aristoteles terum cacumina trutinans, Astronomiae et Physicae scientiam, ac utriusque laudem primo hisce verbis subiungit l. 1. Part. Animal. c. 5. *e)/xei e(ka/tera xa/rin tw=n me\n ga\r, ei kai\ kata mikro\n e)fapto/meqa, o(/mws2 dia\ th\n timio/thta tou= gnwri/zein h(/dion, h)/ ta) par) h(mi=n a(/panta, w(/sper tw=n e)rwme/nwn mikro\n mo/rion katidei=n h(/dio/n e)stin, h)/ polla\ e(/tera kai\ mega/la di) a)kribei/as2 i)dei=n. *ta\ de\ dia\ to\ ma=llon kai\ plei=on gnwri/zein a)utw=n, lamba/nei th\n th=s2 e)pist h/mhs2 u(peroxh/n *e)/ti de\ dia\ to\ plhs1iai/tora h(mw=n ei)=nai, kai\ th=s2 fu/s1eews2 o)ikeio/tera, a)ntikatalla/tetai/ ti pro\s2 th\n peri\ qei=a filos1ofi/an. hoc est, Interprete Theodoro Gaza; Utrumque studiorum nos delectat. Res namque illas superiores, tametsi leviter attingere possumus, tamen ob eius cognosc endi generis excellentiam amplius oblectamur, quam cum haec nobis iuncta omnia tenemus: Quemadmodum quam libet partem, minimamque corporis nostrarum puellae deliciarum vidisse gratius ac iucundius est, quam cae terorum hominum membra tota perspexisse et contrectasse. At haec inferiora, quia et plura sunt, et cognosci plenius possunt, idcirco praestantiam sibi scientiae vendicant. Quin eriam, quod et nobis propriora et Naturae familiariora sunt, hinc aliquid cum rerum divinarum studio rependunt, atque compensant. Idem deinceps Philosophus ad Physicas contemplationes progressus, iucunditates ex his oriundas non sine nostro opprobrio praetermitti posse hisce statuit: *e)pei\ de\ peri\ e)kei/nwn dih/lqwmen, le/gontes2 to\ faino/menon h(mi=n, loipo\n peri\ th=s2 zwikh=s2 fu/s1ews2 ei)pei=n mhde\n paralipo/ntes2 ei)s2 du/namin, mh/te a)timw/teron kai\ ga\r en toi=s2 mh\ kexaris1me/nos2 a)utw=n pro\s2 th\n a)/sqhs1in, kata th\n qewri/an o(/mws2 h( dhmiourgh/s1as1a fu/s1is2 a)mhxa/nous2 h(dona\s2 pare/xei toi=s2 duname/nois2 ta\s2 a)iti/as2 gnwri/zein, kai\ fu/s1ei filos1o/fois2. *kai\ ga\r a)\n e)/ih para/logon kai\ a)/topon, ei) ta\s2 me\n ei)ko/nas2 a)utw=n qewrou=ntes2, xai/romen, o(/ti th\n dhmiourgh/s1as1an s1un qewrou=men, oi(=on th\n grafikh\n, h)\ th\n plastikh/n *a)utw=n de\ th=| fu/s1ei s1unestw/twn mh\ ma=llon a)gapw=men th\n qewri/an, duna/menoi/ geta\s2 a)itia/s2 kaqora=n. *dio\ dei=mh\
duxerai/nein paidikw=s2 th\n peri\ tw=n a)timwte/rwn zw/wn e)pi/s1keyin. en pa=s1i ga\r toi=s2 fus1ikoi=s2 e)/nesti/ ti qaumasto/n. Id est. Sed cum iam satis de illis egerimus, nostramque explicaverimus sententiam, restat, ut de animante Natura disseramus, nihil pro viribus omittentes, vel vilius, vel nobilius. Nam et in iis, quae hoc in genere minus grata nostro occurrunt sensui, Natura parens et auctor omnium, miras excitat voluptates hominibus, qui intelligunt causas atque ingenue philosophantur. Absurdum enim, nullaque ratione probandum est, si imagines quidem rerum naturalium non sine delectatione propterea inspectamus, quod ingenium una contemplamur, quod illas condiderit, i. e. artem pingendi aut fingendi. Rerum autem ipsarum Naturae ingenio, miraque sollertia constitutarum, contemplationem non magis persequamur atque exosculemur, modo causas perspicere valeamus. Quamobrem vilorum animalium disputationem perpensionem fastidio puerili quodam sprevisse, molesteque tulisse, dignum nequaquam est, cum nulla res sit naturae, in qua non mirandum aliquid inditum habeatur. Eandem cum Philosopho gessisse mentem nostrum Physicum en pa=s1i toi=s2 fus1ikoi=s2 ti qaumasto\n animadvertentem, Disputationes eruditae, typis divulgatae, Lectiones publicae, rerum naturalium species sensibus etiam Auditorum oggerentes, et excursiones Botanicae fidem facient luculentam, de quibus me vera loqui, Doctocum Virorum pergula per totam hanc Civitatem diffusa, uno ore confirmabit. Hoc sollemne erat nostro Physico, suas Disputationes publice habitas singulari toties condire oblectamento, quoties res Physicas in ipsum Naturae theatrum protrahebat, et ipsis sensibus Adolescentiae Gymnasiasticae ita subministrabat, ut demonstrationes intellectui scientifice propositas vel sensuum externorum evinceret suffragio. In Lectionibus suis praesertim aestivo tempore habitis, vel gula e fructibus nascentibus oblectanda, vel oculi naresque e florum amoenitate resiciendi, nostros Adolescentes ad Physicas auscultationes pelliciebat. Quin imo ut temporibus etiam suas d scerneret demonstrationes, quam per hiemem in stellis de nocte demonstrandis dexteritatem indefessam ostendit, eam per aestatem in herbis colligendis fidelitatem iuvenruti probavic nostrae, non graviter suo in senio ferens excursiones, quas interdum etiam cum parvulis instituebat, Botanicas. Sed
herbarum Virtutes nostrae iuventuti tam perspicue explanatas, vel mors ipsa acerbius accepisse videtur. Munere namque suo defunctus, et magis herbis ac verbis, quam instanti vitae periculo declinando intentus; Anno 1655. a tauro petulco in pascuis lasciviente cornu feroce fuit petitus, proiectus et prostratus, non sine virium suarum notabili detrimento, Consimili ratione, quum binis abhinc septimanis herbarum per montes ac campos colligendarum Virtutes interpretaturus, iuventutem versus Templiburgum educeret, ac per acclivia et declivia, aere tum temporis per ventos infestato, senex discurreret meritisslmus, vires suas magnopere dissipavit, et qui herbarum Virtutes morbis pellendis proficuas docuerat, ipse morbi et mortis subsecutae semina collegit. Hoc tamen vitae periculo beatior iudicandus, quod in via vocationis suae in ea vitae inciderit discrimina, quae ut Imperatorem in militia stantem, ita Doctorem vel in via publica profitentem, unumque sua laude coronant. Veruntamen non hic deerit animo mollior, qui Senem nostrum honoratissimum potius aegrotum quiritantium lectis assidere, et plantas a Pharmacopaeis collectas ac confectas in Medicinae usum convertere, quam, aeris praesertim clementia minus favente, ad adolescentis, herbulam aliquam reperientis, vocem; per nemorosa tesqua decurrere debuisse, obiciet. Sed virum hunc non e tuo iudices animo magis effeminato. Nullus angulus naturae arcana continens Physico debet esse occlusus, quod vel ipsius Heracliti Historia ab Aristotele l. 1. de part. Animal. c. 5. hisce verbis descripta suggeret: *h(ra/kleitos le/getai pro\s2 tou\s2 ce/nous2 ei)pei=n tou\s2 boulome/nous2 a)utw| entoxei=n, o(i e)peidh\ pros1io/ntes2 ei)=don a)uto\n qero/menon pro\s2 tw| i)pnw= e)/sths1an, e)ke/leus1e ga\r a)utou\s2 ei)s1ie/nai qar)r(ou=ntas2, ei)=nai ga\r kai\ entau=qa qeou/s2. *o(/utw kai\ pro\s2 th\n zh/ths1in peri\ e(ka/stou tw=n zw/wn pros1ie/nai dei= mh\ dus1wpou/menon, w)s2 en a(/pas1in o)/ntos fus1ikou= kai\ kalou=. *to\ ga\r mh\ tuxo/ntws2, a)ll) e(/neka/ tinos en toi=s2 th=s2 fu/s1ews2 e)/rgois2 e)sti\ kai\ ma/lista. Quod sic interpretatur Theodorus Gaza: Heraclitum dixisse ferunt, ad eos, qui cum alloqui eum vellent, quod forte in cafa furnaria quadam caloris gratia sedentem vidissent, accedere temperarunt: ingredi enim eos fidenter iussit, quoniam, inquit, ne huic quidem loco Dii desunt immortales. Hoc idem in indaganda quoque natura
animantium faciendum est. Aggredi enim quaeque sine ullo pudore debemus, cum in omnibus naturae numen, et honestum pulchrumque insit ingenium. Quippe cum Naturae Operibus iunctum illud praecipue sit, ubi nihil temere viceque fortuita committatur, sed alicuius gratia omnia agantur. Ecquis igitur hoc vertet vitio Nostro Physico, si salubris herbulae situm indigitaturus, locum acclivem vel declivem, imbecillitate etiam corporis saluti iuventutis posthabita, conscenderit. Nec idem ipse gravitet decumbentes suo consilio et auxilio destituit. Archiatro Nostro honoratissimo Dn. D. GEORGIO STIEGLIZIO, Pari Medicorum clarissimo, pariles in hoc corpore meo morboso sublevando curas impendenti, debitas hic persolvo gratias, de utroque illud Senecae, Medicum collaudantis optimum, meum faciens, quando lib. 6. de Benef. c. 16. p. 487. scripsit: Non fuit contentus remedia monstrare, sed amovit. Interea sollicitus assedit, ad suspecta tempora occurrit. Nullum Ministerium oneri illi, nullum fastidio fuit. Gemitus meos non securus excepit. In turba multorum invocantium ego illi potissima cura fui. Tantum illis vacavit, quantum mea valetudo permiserat. Huic (utrique) ego non tamquam Medico, sed tamquam Amico obligatus sum. Si quis igitur tam splendidam Astronomiae, Physicae et Medicinae suppellect lem unamentis exornatae domo comprehensam intueatur ille, vel peponem pro corde gerens, medelam etiam dexteriorem, divina concurrente gratia, non poterit non sperare. Medicorum sane Filii in suo Hippocrate libro de Aere, Aquis et locis p. 17. ex editione Hier Mercurial. isthaec legunt: *eidw\s2 tw=n w(re/wn ta\s2 metabola\s2, kai\ tw=n a)/strwn e)pitola/s2 te kai\ dus1i/as2, kaqo/ti e(/kaston toute/wn gi/gnetai proeidei/h a)/n to\ e)/ktos, o(poi=o/n ti me/llei gi/gnesqai, ou(/tws2 a)/ntis2 e)reunw/menos kai\ pros1ginw/s1kwn tou\s2 kairou\s2, ma/list) a)/n ei)dei/h peri\ e(ka/stou, kai\ ta\ plei=sta tugxa/nei th=s2 u(giei/hs2, kai\ kat) o)rqo\n fe/roito ou)k e)la/xista en th=|te/xnh|. *e)i de\ doke/oi tau=sa metewro/loga ei)=nai, ei) metastai/h| th=s2 gnw/mhs2, ma/qoi a)\n, o(/ti e)k e)la/xiston me/ros s1umba/lletai a) stronomi/h e)s2 i)atrikh\n, a)lla\ pa/nu plei=ston. *a(/ma ga\r th=|s1in w(/rhs1in kai\ ai( koili/ai metaba/llous1i toi=s1in a)n qrw/ponis1in. h. e. Quum temporum mutationes, et astrorum ortus et occasus observaverit,
quemadmodum singula horum eveniant, praenoscet utique et de anno, qualis hic sit futurus: hoc namque modo si quis rimatus fuerit, ac praecognoverit temporum occasiones, maxime de singulis sciet, utplurimumque sanitatem assequetur, et recta via procedet non minima artis suae gloria. Quod si cui haec sublimiora videantur, is, si ab hac sententia diseedat, discet sane non minimam partem conferre ad rem Medicam ipsam Astronomiam, sed omnino plurimum, quum una cum temporibus et ventriculi in hominibus mutentur. Nec haec Hippocratis aurea sententia Nostrum fefellit Medicum et Astrologum: Suo namque Consilio Medico, et medela votis respondente, ad eam provectus est famam, ut non solum in Aulis Ducum et Principum vigente adhuc aetate, versatum Medici Celeberrimi et in hac arte Viri Principes fecerint maximi, sed et Serenissimus ac Potentissimus REX NOSTER, cum aliis Magnatibus, Consilium eiusdem auditum commendarit, pluresque ipsum ad Homerici versus sententiam Iliad, l. omni honore affecerint:
*i)htro\s2 ga\r a)nh\r pollw=n a)nta/cios a)/llwn.
Hoc tamen dissimulandum non est, Astrologos bene multos in Republica non semper parili Imperantium floruisse gratia, sed saepius ob artis abusum a Principibus proscriptos, et a Patribus ex Ecclesia plane fuisse eiectos, imo et acutos Poetarum ungues non effugere potuisse, uti in Anthol. Graec. l. 1. c. 46. Leonidas hoc iecit in ipsos dicterium:
*ma/nties2 a)stero/essan o(/s1oi zhtei=te ke/leuqon,
*e)/r)r(oit) ei)kai/hs2 yeudolo/goi s1ofi/hs2.
*u(me/as2 a)fros1u/nh maiw/s1ato, to/lmad) e)/tikte
*tlh/monas2, ou)d) e)di/hn ei)do/tas2 a)klei+/hn.
Quod sic fuit translatum:
Vatum Sidereos quisquis scrutare meatus,
Dispereas, mendax non nisi vana sonas.
Obstetrix tibi stultitia est, audacia mater,
O miser et proprii non bene gnare probri.
Verum haec non ipsi Astrologiae sunt imputanda, multo minus Astrologis, limites suos recte custodientibus, sed hominibus arte bona suo cum vituperio abutentibus- Cuius rei abusum, ut in ceteris artibus, ipsi Arti non exprobrabis. Vera namque ea sunt, quae Ammianus habet lib. 21. ex editione
Gryphii p. 284. Sufficit dici, quod et Grammaticus locutus interdum est barbare, et absurde cecinit Musicus, et ignoravit remedium Medicus: et non ideo nec Grammatica, nec Musica, nec Medicina subsistit? Omne punctum de hoc meruit Noster Astronomus, qui aliquoties Astrologorum errores publice castigavit, ab illis vicissim, ut haec fert alea, graviter impetitus, praesertim a Mag. Schwartzen, cuius Mansiones Lunae improbarat. Philosophicum acumen produnt ea, quibus in cognato argumento Nagelium in Ablehnung der ungegründeten Distinction und Abtheilung der Astronomiae in Gentilem et Gratiae, etc. refutavit, et. Astronomia cum arte Aurifabri comparata, accuratum discrimen, inter ipsam artem seu habitum, et Artificem seu Subiectum constituit, Ipsa vero Astronomia sic usus est Noster Doctor Beatissimus, ut ex attenta Siderum contempiatione suam insigniter pietatem augens, et omnis pulchritudinis Opificem cognoscens, Sanctum illud Esaiae praeceptum suis inculcarit frequentissime Es. 40. v. 26. Levate in excelsum oculos vestros, et videte, quis creavit haec? qui educit in numero militiam eorum, et omnes ex nomine vocat, prae multitudine fortitudinis et roboris, virtutisque eius, neque unum reliquum fuit, ut Textum Hebraeum, licet non parili elegantia, Vulgata transtulit. Quin imo devota DEI cognitione et laude sic oblectatus est Noster Astronomus, ut suis etiam Calendariis et Prognosticis scripturae dicta et monita voluerit inserta, non tam a)kri/beian Theologicam sectaturus, quam pias etiam Astronomi Meditationes Practicas omnium oculis expositurus, et Lectori ad pietatem accendendam Igniculos additurus. Ipse Manuale piarum Meditationum sua manu conscripsit, in quo vel periculis, (qualia non pauca fuerunt, utpote morbi in tenera aetate difficultas, grave incendium, corporis et animi contagium, saepicule metuendum) ereptus, vel beneficiis div nis ornatus, semper Creatoris sui laudem nova aliqua precum formula concelebravit. Gratiam Dei in Natali suo, qui in X. Augusti Styli Veteris, Annumque 1596. inciderat, et postea per baptismum renatus fuerat, quot suspiriis quotannis repetivit? Et hoc beneficium Dei depraedicavit magnum, quod a Christianis et omni pietatis et Virtutis laude maxime conspicuis Parentibus fuerit prognatus; Patrem honorans Virum Integerrimum, Dn. PETRUM EICHSTADIUM.
Civem et Mercatorem Stetinensem, Musicum egregium, Matrem vero ANNAM, Camerarii Golnovensis Filiam. Ubi hoc notam meretur publicam, quod etiam Chytraeus, Friedeborn, Artomedes, et alii posteritatis memoria dignum iudicarunt, Proavus nostri D. Laurentii PETRUS EICHSTADIUS cum MARGARETA PIELSIA, Nostri Proavia, in tam felice Matrimonio vixit, ut honestissima Matrona, Anno aetatis suae LXXXIII. mortua, 131. posteros suis adhuc usurparit oculis, nimirum Mater 12. liberorum viventium, Avia Nepotum et Neptium 78. Proavia Pronepotum et Proneptium 41. Quod Beatus. Noster grato pectore depraedicavit. Verum ut hanc in Dn. Petri Eichstadii, Proavi honoratissimi, coniugio felicitatem raritas et caritas vel maioris facit pretii: Ita contra, pro rerum mortalium fragilitate, acerbiore interpretandum est animo, quod lineam masculam in hoc Viro, quamvis doctrina et Virtute Nobilissimo, totam stirpem Eichstadianam tam frugiferam, succidi. Magna quidem in nostro Laurentio spes fuerat: Nam et ipse Anno 1628 die 28. Aprilis, Virginem Lectissimam, CATHARINAM, Nobilissimi DN. PAULI GIESEN, Consulis Stetinensis Filiam, sibimatrimonio iunxerat, a qua quatuor Filios, Germinae stirpis Eichstadianae florentissimae, unamque Filiam Stetini susceperat, sed hos omnes liberos, iam gaudio et oblectamento Parentum natos et datos, mors acerbior praeoccupavit. Hic vero Gedani dolorem, Filia die 15. Ianuarii Anno 1649. nata, et ob corporis et animi elegantiam, Votis praeconceptam, DOROTHEA dicta, hactenus non parum lenivit, ac sormae et Virtutis decore iam praelucente, Parentes in spem novam erexit ampliorem. Huius Pater caelestis, iam Patre terreno orba, et cum matre dilecta maestissima, memoriam, in tam benedicta familia iam spectatam, non abiciet! Sed brevitatis nos, reliqua vel tribus dicturos, submonent et temporis et chartae angustia. Properemus igitur ad lineam, Pietatem Nostri Doctoris celeberrimi ad ultimam mortis horulam conservatam, collaudaturi. Hic enim divinam gratiam, dictis et cogitatis suis semper maiorem, miratus fuit in honorum Gradu, Anno 1621. Mense Aprili utriusque Medicinae Licentiatus, et Octobri eiusdem a Medicorum Phaenice, Magno Doctore SENNERTO, Doctor proclamatus. Anno 1624. Patriae suae Veteris Stetini Physicus Ordinarius, et
Anno 1645. Mathematicus, Physicus et Medicus a Republica nostra Gedanensi constitutus. In hoc ultimo Virtutis et honorum stadio Noster Dn. D. EICHSTADIUS fuit EUSTADIUS, in Deum summum pius, Magnifico Magistratui honorificus, Nobilissimo Scholarchali Collegio carus, Honoratissimis Collegis pergratus, suis Auditoribus proficuus, unoque verbo in omni vitae et doctrinae studio bonus, fidelis. Ito iam Gedanum, et vota concipito, et ut tanta doctrina parem, quem in uno amisisti EICHSTADIO, Astronomum, Physicum, Medicum, et cum Chronologo pro muneris ratione Theologum a Deo exores, ne quae in potestate habueris, forsan ante hac non aeque intellecta, lugere cogaris. Excellentissimo vero meo Dn. Doctori, Collegae, Amico et Medicout fidelissimo, ita desideratissimo, de ultimo vitae huius terrenae termino, et praeoptato caelestis exordio, analysi scilicet beatissima, qua die 8. Iunii, hora 10. matutina, inter preces devotas et suorum suspiria, marasmo iam senili intercedente, placidissime fuit potitus, gratulor, et nostrorum animorum coniunctionem, pro grata Dei voluntate futuram, in aeterna praestolor beatitudine. Plura tempus luctusque subinde recurrens prohibent. Corpus autem Nostri Dn. SENIORIS Clarissimi sub terra quietem; Anima in sinu Abrahae consolationem; eiusque memoria in nostris vivens animis gratum patiatur incrementum. P. P. Gedani die 14. Iunii Anno 1660.
Subiungam I. PASTORII, D. Med. Histor. Regii et Professoris Gedani honorarii, Epistolam ad Nobilissimum, Amplissimumque Virum, DN. IOHANNEM HEVELIUM, Consulem Gedanensem Palaeopolitanum, Magnum et Incomparabilem Astronomiae Illustratorem, scriptam, Anno M DC LX. die XIV. Iun. cum postridie tumulandus esset magnus Polyhistor, Medicus, et Astronomus LAURENTIUS EICHSTADIUS.
Sic igitur rebus humanis interesse desiit Laurentius Eichstadius, Medicinae Doctor, inclitae Civitatis huius Physicus, et in Gymnasio Professor Medicinae ac Mathematuni, s1unergo\s2 et Amicus noster coniunctissimus? Sic morti tandem succubuit, qui toties de morbis et de morte ipsa, tot aegros identidem iuvando, triumphavit? Sic nihil profuit Ars nostra, qua excellebat? Nihil diffusissima disciplinarum pene omnium peritia, qua neminem non in sui rapiebat ad
mirationem? Nimirum cedere debuit summo rerum arbitro, qui legem moriend cunctis hominibus insuperabilem, et huic adeo certam vivendi meram posuit. Illo quoque iubente depultrix morborum ars in ipso defecit, utlaborum, quos hic artis exercitatio perpetuos Viro, indefesso creabat, tandem sentiret finem. Scientiae denique omnes elanguerunt, ut summum scientiarum fastigium in caelesti Academia adipisceretur. Iam cupidus herbarum vestigator veram vitae arborem invenit. Iam nocturnus Siderum spectator sine nocte diem videt, et ex propinquo Solem intuetur, quem nullae maculae inficiunt, nullaque eclipsis tangit. Nihil igitur illi, sed plurimum nobis, quos illi superstites Deus esse voluit, decessit. Amisit tota Res publica literata magnum sui lumen, amisit haec Civitas magnum depositum, amisisti Tu, Vir Amplissime, amisimus Nos quoque Collegae eius, magnum Amicum. Omnes in tanta iactura et clade sua requirunt solatium. Res publica literaria levat damnum suum lectione scriptorum, quae Vir Eruditissimus summa industria elucubravit. Civitas fruitur fama, quod tantum Virum benignissime aluit. Amici memoria virtutum eius solantur desiderium suum. Recordor to\n *makari/thn mirifica quadam animi iucunditate vitam Nobilissimi Astronomiae reparatoris, Tichonis Brahe, a viro praeclaro, Petro Gassendo, descriptam, mihi inter sermones familiariter habitos saepius celebrasse. Non ita dudum quoque ille vitam Herlicii, celebris Medici et Astrologi, a se ipso descriptam mihi legendam misit. Utinam Occupationes meae permitterent, ut quod Tichoni Gassendus, ipse vero Herlicio praestitit, id ego illi iam conferre possem. Equidem rapit me illuc animus, et videor mihi aliquo officii nexu ad haec quasi iusta Viro amicissimo exsolvenda obstrictus. Sed is adeo non tantum acerbo, sed mihi quoque intempestivo funere abripitur, ut vix exsequiis Eius fortassis sim interfuturus. In Aulam enim Regiam menegotia vocant. Inter itineris autem meditationes occupato, num quidquam tanto et viro et Amico dignum vel mens concipere possit, vel exprimere calamus? De me quidem nihil eiusmodi ausim promittere, et sum virtutis adeo reverens, ut eam perfunctoria laudatione deterere nefas putem. Video autem in Viro isto, aliquibus sane, qui non nisi externis validos amant suspiciuntque, parum intellecto, multa fore cum cura dicenda. Occurrent Pietas in DEUM adeo eximia, ut inter memorabilia eius virtutis
exempla o( *makari/ths2 numerari poterit. Omnes eius sermones, omnes actiones illam spirabant, omnia denique scripta, etiam ubi excusate tacere poterant, eandem loquuntur. Occurret rara et memorabilis Probitas indolis, morumque infucata simplicitas, omnis prorsus doli fugitans et expers, talisque omnino, qualem a columbis nos discere vult Servator. Occurret admirabilis temperantia vitae, qua adeo infra usitatum hominibus cibi potusque modum Vir ille constitit, ut plerique mirarentur, qui circumferre, et tot laboribus diurnis nocturnisque impendere posset illud corpusculum, quod tam parce et tenuiter aleretur. Et nulla vel frigidissimorum Ascetarum s1klhragwgi/a Viri huius abstinentiam unquam, opinor, superavit, Occurret insignis Modestia, in vultu eius, sermone, gestu, familiari cum aliis vitae modo, ita clare, ita perpetuo lucens, ut cordi penitus insitam facile agnosceres. Pene illa iustam excedere visa est metam, cum sui nimius quasi contemptor, virtutem ipsam debito nonnumquam honore privaret. Sed ille adeo de se demisse sentiebat, ut cum prope omnium alias rerum scientissimus esset, unum hoc, quis et quantus esset, videretur ignorare. Utique Eruditione si censendus Vir sit, eam assiduo ab ineunte aetate labore acquisiverat sibi tantam, quantam in paucis deprehendimus. Nihil usquam vel vetus vel praesens saeculum edidit, quod ille cum cura non evolverit, magnus et insatiabilis librorum helluo: quos ita legebat, ut et signa manus suae ubique imprimeret lectis, et quicquid legisset, memoria ad miraculum usque facile complecteretur. Prorsus ut sine damno Veritatis id illi elogium, quod olim Dionysio Longio Cassio datum est, nos, qui familiarius cum illo versabamur, tribueremus, biblioqh/khn e)/mfuxon kai\ peripatou=n mous1ei=on appellantes. Eruditionis autem suae fontes quam apertos, quam obvios aliis tenebat? Quam ultro eam non offerebat, sed ingerebat pubi literatae? Quibus illam stimulis, quam blandis subinde invitamentis alliciebat ad Matheseos studia, vulgo iuvenili minus grata? Quam gestiebat, quoties ingenia naturalis scientiae Medicaeque artis avida se offerrent? Qua industria et ipfe de nocte inspectioni Siderum invigilabat, eodemque ducebat discipulos talium curiosos? Quo studio, qua promptitudine
memoriae, qua copia verborum corporis humani fabricam, eiusque partes singulas, maximas, minimas, in oblatis cadaveribus demonstrare solebat? Qua alacritate etiam senex in campos excurrebat, praesentem in quavis herba Deum tyronibus ostendere cupiens? Quod ipsum opus quoque extremum illi in terris esse voluit Deus. Inde morbi novissimi, inde mortis occasio Viro immortalitate dignissim nata est. Cum enim Botanices Candidatos per vicina urbis arva, pedes, ut solebat, circumduxisset, a vento, sole, et nimio imprimis macilentissimi corpusculi motu contraxit cum catarrho febrem, quae paucillum id, quod in ipso supererat succi vitalis, intra octiduum exhausit. Ita Viro Optimo et Doctissimo ea felicitas contigit, ut fine Imperatorio, hoc est, stando fere, partibusque muneris sui incumbendo, moreretur. Nam et tum, cum extrema sibi adesse sentiret, satisque id voce pene deficiente testaretur, praecipue quidem is de beata sui dimissione, quam assiduis suspiriis, Vir Pientissimus orabat, de coniuge et filia unica, quas Maecenatibus per nos Amicos cum cura commendari petebat, sollicitus erat, a bibliotheca tamen adeo nec dum avelli se patiebatur, ut non multo ante mortem, et vix iam pedibus se suis sustinens, librum, quem desiderabat, scala conscensa, e forulis peteret. Adeo ille perpetuo sibi et praesens et constans, adeo studiorum etiam ad extremum usque amans mansit. Quae quantopere, ut primum per aetatem potuit, non excolere modo boni publici causa; sed ornare etiam, augere et provehere conatus sit, satis docent tot egregia eius in publicum edita monumenta, quibus partim cursum Siderum accuratissime descripsit, partim remporum doctrinam, partim denique rem Medicam impense iuvit, eo nomine universo orbi literato apprime et notus et acceptus, Sed quemadmodum ipse, quantumcumque temporis, per curam aegrorum, perque alios labores ordinarios poterat, literis dabat, ita nulla re magis delectabatur, quam si eadem studia aliorum pariter laboribus altius in dies exsurgere videret. Quanta voluptate praeclara scripta primiceriorum hoc saeculo Virorum Gassendi, Kircheri, Riccioli, Bullialdi, Phocylidae aliorumque talium, qui naturae secreta rimarentur, et naturae sinus excuterent, remque inprimis Astronomicam laboribus suis amplificarent, legebat? Quam Tuis praecipue, Vir Nobilissime, admirabilibus inventis, et in omne aevum perennaturis, ingenii sollertiaeque
fetibus laetabatur? Quam plaudebat, cum Tubos Tuos, cum Astrolabia, cum cetera Organa, quibus paria Orbis non habet, intueretur? Quam gratulabatur studiis Nostris, cum ex Italia, Gallia, Germania; et ex omni orbe literato literae ad Te afferrentur, quibus Viri Magni, Magni etiam Principes, testabantur, quanti labores Tuos et ipsam, cui hi dicati sunt, disciplinam aestimarent. Quanto et nuper cum hic pacis negotium ferveret, gaudio perfusus est, cum non tantum magnorum Regum, Principumque Legati, sed et ipse et ipse Serenissimus Rex noster, Serenissima Regina comitatus, Tuas aedes adire dignatus est, ut locum et instrumenta videret, quibus Tu scandere Sidera, et caelo Te inferre soles. Ea erat ipsius indoles, ut honores amicorum duceret esse suos; expers Loliginis illius, quae sibi decedere putat gloriam, quam alteri videt accrescere. Te ille inter potissima Gedani nostri et Orbis eruditi decora amabat, colebat, et quoties occasio ferebat, privatim publiceque laudabat, Tu vicissim Senem, ita, ut dignus erat, venerabaris, Tu de communibus studiis cum nullo mortalium fidentius ac familiarius sermocinari solebas. Eo acriori iam tristitia luctuque Viri obitum prosequeris, eo maiore etiam studio memoriae et famae eiusdem posthumae faves, quum alioquin insignibus mertis partam exstantia ingenii monumenta non sinent equidem intermori, Nos quoque eidem colendo, quantum in nobis est, non pariemur deesse, Multos Eichstadio non maiores Viros, aliquos etiam inferiores, memorant Magni Thuani Annales, et singuli prope libri eorum, singuli utique anni talis alicuius eruditi hominismorte terminantur. Forte erit, qui Eichstadium quoque ita ut revera est, dignum deputabit, quem historiae peplo innectat. Neque profecto elogium mortui dedecorabit annum suum, etsi iam ante aliis longe maximis rebus memorabilem: Et hae adeo ipsae memoriam hominis iuvabunt, si quando tempus, quo Eichstadius vivere desierit, recordari volent. Veniet enim in mentem annus, qui omni pene cultiori Orbi Pacem reddit; Primum enim duo maxima Occidentis Regna, Vinculo nuptiali coaluerunt, depositis in templo Veneris, quae acerrima tot annis inter se foverunt odiis atque hostilitatibus. Secuta est Polono-Suetica Pacificatio, ingens opus, et quod omnem prope spem et fidem humanam excessit. Neque enim nisi paucissimis credibile visum est, bellum tam late grassans, et tot Principum
externorum armis implicitum hic adeo aequo fine terminari posse. Terminatum tamen est singulari Dei benesicio, tum feliciter interposita Christianissimi Regis auctoritate, sed inprimis etiam efficacissima Sacrarum Maiestatum Sereniss. Regis et Reginae praesentia, tum indefelsa Illustrissimorum Legatorumque Caesareorum, Regiorum, Electoralium opera. Ceterum perfectioni muneris tanti malignitas temporum subtraxerat aliquid, quod alibi deinde idem, qui nos respexit, favor Numinis supplevit. Cum enim afflictis Sociae Daniae rebus pax nostra non ita, ut votum et spes erat, succurrisset, succurrit tamen divina manus, et hostes antehac illi nobiscum communes, mox omni mole sibi incubituros, imposito itidem pacis freno a cervicibus illius clementer removit. Insignavit hunc eundem Eichstadio fatalem annum duorum Regum transmarinorum diversissima fortuna: Alterum enim post circumlata longe lateque arma, et inundatas rapidissimo victoriarum quasi torrente terras plurimas. in ipso flore aetatis praecox fatum abstulit. Alterum superiores aliquot anni patrio solo solioque eiectum per terras alienas circumegerant. Truncae crudeliter iugulati Parentis Cervici superstructam Tyrannidem vix ipseincolumis evaserat. Multi Mortales credidere, simul cum cruore Regio spem omnem reddendi silus Regni effluxisse. Et humanas vires si spectes, vix superesse tabula videbatur, quae naufragae exulantis Regiae domus fortunae subvenire poslet. Sed Deus, ut supremum se Regibus populisque arbitrum esse et Diademata proicere atque extollere quoties libuerit, posse ostenderet, humanis opibus destitutum manu sua restituit. Illo Duce, inermem Regem armatus revocat populus; Illo Duce agnoscit parricidium, et cum omnibus veniam a benigno Principis animo impetrare posset, auctoribus facinorum poenam ultro decernit. Dubitabit, credo, posteritas, maiorene scelere violatus sit sanguis Regius, an Virtute restitutus. Et Annalium fides laborabit, ut persuadeat hominibus, Filium exulem sine bello reponi in Solium, ex quo furor militaris omne Regiae potestatis nomen et memoriam sanguine Regio delere olim constituerat. Inter haec miracula mortuus est Eichstadius noster: hoc inter alia ex terrae huius miseriis solatium secum ferens, quod, antequam moreretur, Europae auroram pacis, Regio sanguini honorem, saeculo universo spem
optatae felicitatis vidit renasci. Vale, Vir Amplissime, et epistolae en paro/dw| scriptae, adeoque et Te, et Defuncto Amico, parum dignae, ignosce. Dare enim aliquod mei erga to\n *makari/thn cultus monumentum etiam alienissimo lioc tempore debui, qualecumque autem profecturus dare potui, id ad Te potissimum mittere visum est, quem rerum caelestium cura cum Caelite nostro arctissime coniunxit. Dab. ex aedibus meis 13. Iun. anno 1660.
Magne Vir, illustris Sophiaeque Hygiaeque Sacerdos,
Sancte Decus Matheseos:
Sic bene Cecropiae doctis Latiaeque Minervae
Beatus intras artibus;
Publica morborum requies, commune Medentum
Lumen, Machaon inclitus:
Inclita naturae Genio ignescente Voluptas,
Nostri Venustas saeculi.
Eloquio crevere tuo mysteria caeli,
Polus solo recluditur;
Totum implevisti Claris sermonibus Orbem,
Quibus nihil praestantius;
Enthea Divini ingenii miracula, Musae
Plenis loquuntur usibus:
Finibus Arctois et Terris Clarus Eois;
Afris, Iberis maximus:
Sanctum opus, usque suis dignum Natalibus exit;
RES LAUDAT, HIC DIVINUS EST.
LAURENTIUS LUDENIUS. Holsat. Phil. et I. U. D. Poet. Caes. in Acad. Dorpatensi Prof. Iuris Oratoriae ac Poeseos.
Dissertatio de Theriaca et Mithridato, Stetini 1624. in 4.
De Confectione Alchermes Dissertatio. ibid. 1634. in 4.
Ephemeridum novarum et motuum caelestium Pars prima, ab Anno 1636. ad An. 1640. ibid. 1634. in 4.
Parssecunda, ab An. 1641. ad An. 1650. ibid. 1636. 1639. in 4.
Parstertia, ab An. 1651. ad An. 1665. Dantisci 1644. in 4.
Pars quarta, ab An. 1660. ad An. 1670. inchoata; sed cui labori Auctor immortuus est, ac prodiit tantum Una Ephemeris An. 1660. succedente Ioh. Heckero, qui ab An. 1666. ad An. 1680. hunc laborem continuavit, et luci publicae dedit.
Paedia Astrologica. Stetini 1636. in 4.
Curriculum Vitae Davidis Herlicii, Medic et Mathematici, descriptum in quadam Epistola ad Dav. Rheten, Typographum Stetinensem. ibid. 1637. in 4.
Tabulae Harmonicae Caelestium Motuum, tum primorum, tum secundoium, seu doctrinae Sphaericae et Theoriae Planetarum, ex hypothesi bus Tychonis Brahe. ibid. 1644. 1646. in fol.
Epistola de mensura et quadratura Circuli, ad Christianum Severinum Longomontanum, Mathem Prof. Hafniensem. Luneburgi 1648. in 4.
Tabulae motuum Solis et Lunae, ab anno 1400. ad A. 1800. hypothesibus I. Kepleri superstructae. Dant. 1648. in 4.
Planorum Geometria. Lubecae. 1650. in 4.
De Camphora. Dantisci. 1650. in 4.
Lucubrationes Chronologicae a Condito Mundo ad natum Christum. Perduxit autem eas tantum usque ad initium LXX. hebdomadum Danielis; non ultra. Morte enim ab hoc quoque labore impeditus fuit. Est igitur opus incompletum, praefatione destitutum et sine. Gedani 1660 in 4.
Calendaria singulis annis, et pro Astrophilis etiam Ephemerides annuas, ad modum Ephemeridum Keplerianarum ab anno 1648. usque 1659. composuit.
Physicae partem generalem disputationibus publicis Gedani absolvit. Edidit insuper Disp. Chronologicam de vero anno et tempore Passionis Christi: De morbis eruditorum: Problemata Electrologica Physico-Medica, ex Monumentis Medicorum potissimum excerpta; aliaque quam plurima.