RECTOR ACADEMIAE LIPSIENSIS. ad exsequias Viri Nobilissimi, Strenui et incomparabili eruditione praediti CASPARIS BARTHII, Sac. Rom. Imp. Equ. Polyhistoris, Critici et inter eruditos Luminis ingentis, etc. Cives Academicos invitat.

INgentis beneficii loco ducendum, quod hac ultima mundi canitie non tantum Christiana religio puritati, suae, detersis erroribus Pontificiis, fuerit restituta, sed et literae sub quisquiliis barbariei prius quasi sepultae revixerint, et incrementa tanta, ut maiora vix spe praecipere liceat, ceperint. Cum ante ducentos annos, et quod paululum excurrit, Typographiae defectus in claustris Monasticis manuscriptuis frequentioribus sarciretur, praeterquam quod inter blattarum et tinearum certamina Scriptores optimi in iisdem (praesertim vetustioribus Benedictinorum et Canonicorum in cathedralibus Ecclesiis, unde pleraque ad nos prodierunt, Bibliothecis) obsolescerent, variis etiam additionibus, detractionibus, immutationibus, suppositionibus, memoriae lapsibus inter describendum, ut fieri amat, corrumpebantur. Verum, inventa Typographia, et ex tenebris istis in apricum productis bonis Auctoribus, ingenia quaedam heroica (quis enim sine afflatu divino magnus extirit?) et Reip. literariae Atlantes in theatro nationis eruditae se stierunt, qui succollarent oneri, diversas lectiones notarent, depravata restituerent, praetermissa complerent, suposititia obelo configerent, errata in citando corrigerent, asterisco digna indice digito commonstrarent, obscuris facem praelucerent. versiones incongruas emendarent, ritus priscos edocerent, hallucinationes memoriae indicarent, uno verbo, rem literariam collapsam instaurarent. Isthmum Criticis istis fregisse videntur Doctores Synagogae magnae, (his enim potius, quam Iudaeis Tiberiensibus Criticam sacram

Buxtorffius rationibus non ficulneis motus adscribit) cum stupendo prorsus labore singulas literas, singula puncta numerarunt, suo quaelibet ordine disposuerunt, a lectione variantem scriptionem annotarunt, et ita corruptioni praecaverunt, ne minutissimus apex inposterum de lege perire posit. Non in disciplinas duntaxat amoeniores, sed et ipsas Facultates Iuridicam, Medicam, Philosophicam, inprimis Theologicam, sub limam Criticam revocatis Scriptoribus Ecclesiasticis Graecis pariter et Latinis per incuriam et iniuriam mire depravatis, ab istis heroibus, Reip. literariae Statoribus, emolumenti quam plurimum redundavit. Funem inter hosce quondam duxerunt Brasmus, Melanchthon, Camerarius, Rhodiginus, Politianus, Victorinus, Manutii, Stephanus, Muretus, Scaliger, Lipsius, Casaubonus, Gruterus, Heinsius, Salmasius, Meursius, Vossius [citeriores et in vivis etiamnum exsistentes commendabit posteritas] quorum nomen non nisi cum literis ulla sepelire poterit oblivio. Luminibus his et primae magnitudinis stellis accensemus polumaqe/staton et in literis heluonem CASPARUM nostrum BARTHIUM, gente ac mente nobilissimum, quem scripta partim in salivam publicam dudum emissa et omnium applausu avide arrepta, partim adhuc a)ne/kdota vetabunt mori. Non sufficiebat huic Semoni ad Maiores e)ugenou=s2 kai\ genai/ous2, quorum quidam sub Carolinorum temporibus ante annos octingentos claruerunt, literis et armis inclitos ortum rerulisse, nisi et ipse propria luce per literas quaesita fulgens plus adhuc splendoris in familiam alias satis celebrem intulisser.

Nam genus et proavos, et quae non fecerat ipse
Vix sua censebat.

Solis, quam Lunae maluit esse aemulus, lucem aliis potius impertiens, quam ab aliis precariam accipeins. Quod quaesivit, etiam invenit, cum propter eruditionem edecumatam et multiplicem mous1eion e)/myuxon domi forisque audiret, et nominis sui famam ultra limites Europae proferret. Hic ipse cum septuagenario maior adulto mense Sept. naturae debitum persolvit, hodie in templo Academico (Lipsiae enim vivere, mori ac sepeliri pulchrum sibi duxit) ceremoniis sollennibus dormitorio suo venit inferendus. Epitaphium aere perennius scriptis, et monumentum ingenii sui monumentis dudum sibi paravit, ut soli lumen inferre videremur, si demum post Homerum Iiliada scribere, famaeque

posthumae tanti Viri laudatione funebri velificari vellemus. Quo tamen sollenne vetus observetur, natales. studia, peregrinationes, vitae genus, Coniugia et vitae pausam hoc exsequiarum die rudi penicillo adumbrabimus, et, selectis potioribus, u)po\ mi/an o)/yin agemus.

Lucem hanc Vir Nobilissimus, Strenuus et eruditione propemodum incomparabili praeditus CASPARUS BARTH, S. R. I. EQ. adspexit Custrini in Neo-Marchia 10. Cal. Quintilis anno 1587. ex antiquissima, quam supra quadantenus attigimus, in toga et sago celebri familia, ex Bavaria in Saxoniam superiorem ante saeculi spatium, et quod excurrit, translata progenitus. Patrem coluit Virum Nobilissimum, Magnificum et Consultissimum Dn. CAROLUM BARTH in Passendorff, ICtum celeberrimum Serenissimi Electoris Brandeburgici. IOHANNIS GEORGII Consiliarium, tandemque Cancellarium meritissimum, anno saeculi superioris vergentis 97mo rebus humanis exemptum: Matrem generis, sexus et aevi sui Phoenicem MARIAM ex antiquissima familia nobili Iuliacensi HACKELBUSCHIORUM oriundam, anno currentis saeculi 22do ex syrtibus huius mundi ad aeternae tranquillitatis portum praemissam, et in Salinis Sax. sepultam. Avum paternum habuit Virum itidem Nobilissimum, Magnificum et Consultiss. Dn. CASPARUM BARTH. Duorum Marchionum, Archipraesulatus Magdeburgici Administratorum IOHANNIS ALBERTI et FRIDERICI Cancellarium. Aviam rarae virtutis ac pietatis exemplar CATHARINAM, fortunatissimae quondam GOLDHAHNIORUM familiae hic Lipsiae natales debentem, cuius Soror natu minima ELISABETHA iugalis Viro per Imperium Romano - Germanicum decatatissimo LAMPERTO DISTELMAYER Lipsiensi in Melsdorff et Rendersleben, Consiliario Brandeburgico intimo cessit, ita ut Comitissa de LINAR, nata DISTELMAYERIA itidem 71. aetatis anno ante sexennium fere denata, proximo consanguinitatis gradu to\, *makari/thn attigerit. Proavus parernus Ipsi fuit Vir manu Strenuus, nec minus nobili loco natus IO. HANNES BARTH, qui primus una cum agnato ex Bavaria (ubi superest adhuc arx hereditaria Schwartzbach, familiae BARTHIANAE titulus) in Saxoniam Superiorem concessit, et cum esset in bene aucta parte constitutus,

coemptis bonis immobilibus pluribus fortunarum sedem ibidem constituit. Proavia vero SOPHIA nata CRESSIA ex antiquissima et apud Norimbergenses nobili familia sata. Proavus ex altera parte in linea Paterna fuit Vir omni bonorum genere, praesertim fortunae, et hic apud Lipsienses cumulatissimus CHRISTIANUS GOLDHAHN, qui vivus septem filias hic Lipsiae feliciter elocatas splendidis familiis intulit, ita ut Neptis ex filia ELISABETHA Comiti de LINAR contubernalis addita fuerit: proavia ELISABETHA ex nobili CROSTEWITZIORUM familia sata Viri magni nominis CHRISTOPHORI a CROSTEWIZT alias TURCAE dicti, Seren. Sax. Electoris MAURITII Cancellarii soror germana. Ex linea materna tw| en e)ulogi/a| fuit Avus Vir Nobilissimus et Strenuus IOHANNES HACKELBUSCH, castra diu secutus, qui tandem Solquellis in Palaeo Marchia domicilium fixit: Avia URSULA ex veteri et iam ante trecentos annos celebri Nobilium a CHUDEN familia, sed quae penitus quantum ad stu/lous2 o)/ikwn intercidisse videtur. Proavus maternus ex parte dextra fuit CHRISTOPHORUS HACKELBUSCH. Proavia CHRISTINA BARTENSLEBIA: ex parte sinistra proavus fuit ANDR. de CHUDEN: proavia DOROTHEA VINTZELBERGIA. De maioribus ulterioribus, utpote HERM. BARTH iam certe quadringentos annos Magistro Teutonici ordinis, quae summa ante dignitas) deque iis, qui nexu affinitatis hoc mundi cymbalum attigerunt, ut sunt in historiis non exigua occupans Elector Moguntinus DAN. BRENDEL. HEINR. a KURTZBACH Baro Liber in Trachenberg et Militzsch et alii, dicere supersedemus impraesentiarum. Cum sacro baptismi lavacro tingeretur o( en a(gi/ois2, Sponsores fuerunt Celsissimus Marchio Brandenburgicus Byruthinus CHRISTIANUS adhuc infra pubertatis terminos tunc constitutus, filius Electoralis, Generosissimus Comes in Hohenstein MARTINUS, susceptrix Elect. Ser. Brandeb. IOHANNIS GEORGII Coniux Illustrissima. Educatio fuit accurata per decennium sub inspectione privata Praeceptorum privatorum, donec anno 97. superioris saeculi Parens morte nondum satis matura quinquagenarius scil. impuberi subtraheretur. Cum vero ad studia videretur e)ufue/statos, suisque fratribus in studiis, commilitonibus, sed natu maioribus quoad memoriae et iudicii dona plane stupenda mature

palmam interverteret, Mater una cum proximis pie defuncti agnatis Tutoribus MAURITIO et ALBERTO Musis Eundem destinarunt, et ne ab iisdem avelleretur, quoad eius integrum, prospexerunt. Tyrocinia per biennium posuit Isenaci sub VALENTINO WEINRICHIO et Gochae sub famigeratissimo ANDREA WILCKIO, ubi s1uxola/sths2 ipsi fuit THOMAS REINESIUS inter Medicos et Philologos summis nominibus hodie accensendus. Ingenium, imprimis memoriam divinam ex eo colligere licuit, quod puer novennis non sine Domini Parentis adhuc superstitis et assidentium admiratione omnes Terentii Comoedias a capite ad calcem memoriter sine lapsu recitaverit. Duodecennis cum fratre quindecenni, num ille prius institutiones iuris memoriae mandare, num ipse o( *makari/ths2 noster Psalterium Davidicum integrum versibus omnis generis exprimere posset, contendit: sed Noster pensum suum intra spatium paucorum mensium absolvens fratrem in hoc stadio antevertit: sicut et eodem anno versus a se conscriptos publicis typis descriptos edidit. His amoenioribus, imprimis tamen PRUDENTII carminibus, adductus hymno funebri suavissimo, in puerilibus annis delectabatur. Antequam adhuc ex ephebis excederet, Academica studia orsus progressu temporis Academias Germaniae varias Ienensem, Wittebergensem, Lipsensem, (quam tandem prae omnibus sibi domicilium legerat) Iuliam, Coloniensem, Marpurgensem, Heidelbergensem, Argentoratensem, Basiliensem, accessit, ex vivis et mutis Praeceptoribus qhs1auri/zwn. Hoc enim ubi commorabatur o( e)llogimw/tatos agebat, ut convictu et conversatione Virorum celebrium gaudere posset, quorum et conspectum magni semper aestimavit. Sic Heidelbergae DIONYSIO GODOFREDO, Lugduni Batavorum (cui, dum peregrina loca viseret, non dies, sed annos aliquot dedit) IOHANNE MEURSIO hospite fuit usus, in Gallia Belgica reliqua HERIBERTI ROSWEYDI de Soc. IESU, IOHANNIS PETRI NUNNESII, a quo Bibiis ROBERTI STEPHANI donatus fuit, et aliorum Virorum summorum conversatione fuit usus. Cum non omnis ferat omnia tellus tum quoad frugum, tum ingeniorum proventum, per annos quam plures excursiones in Italiam, Galliam Hispaniam, Angliam, Belgium instituit, non tamen vagatus, ut multi faciunt, sed vere peregrinatus est, ad

scopum praefixum, Sui per literas perfectionem, semper collineans. Ubi pedem in Academiis exteris fixit, ibi ad tempus substitit, ut Romae, Paduae, Parisiis, Genevae, imprimis Lugduni Batavorum praesentissimis interdum vitae discriminibus ut Genevae, ubi IOHANNES RUDOLPHUS a DUSBACH, Bernas in ipsius complexu pestilentia moriebatur, expositus, Ex itineribus variis domum redux vitam quietam, a strepitu alienam, locum tamen in oculis et luce hominum positum, sibique magis sufficientem, in quo quicquid superesset vitae, tranquillus perageret, Lipsiam nim. ubi 30. praeter propterannos, maximam partem aedium Paulinarum inhabitator commoratus est, sibi legit. Ibi DEO suo, Musis, amieis (sed ut erat homo perpaucorum hominum, non nisi eruditis et o(mote/xonis2) peregre advenientibus hospitibus, visum ipsius magno aestimantibus, sibique suaviter vixit. Tranquillitas enim studiorum causa fuit Princeps, quod ante et post Coniugium, divisis domiciliis, hic Lipsiae vixierit, cura domesticarum rerum Collater alibus suis suavissimis et ad nutum praesentibus relicta. De monumentis ingenii huius divini plurimis, quae late sparsa manibus eruditorum teruntur et auro contra, praefiscini! habentur, non est cur plura dicamus, cum opera commendent artificem, et plus adhuc commendatura sint, si soli et aprico etiam adhuc a)nekdota et in scriniis latentia exponerentur. Ne tamen inutraque sorte vitae adiumento destitueretur, primam sibi s1u/zugon Virginem nobilissimam AGNETEM a SCOLEN, Viri Nobilissimi ac Strenui BALTHASARIS a SCOLEN in Beuchlitz, inter copias Electorales Equitum Magistri filiam, anno 1630. et hac illiberi defuncta et anno 1644. 3. Ian. in Salinis Saxonicis sepulta, exacto viduitatis tempore. Virginem itidem genere ac virtutibus hunc sexum decentibus nobilis. simam MARGARITAM CATHARINAM a SCHLADEN Viri Nobilissimi ac Strenui ALBERTI a SCHLADEN in Staßfurt, relictam filiam 13. Febr, anno 1645. Sociam sibi iunxit, ex qua etiam quatuor utriusque sexus liberorum CASPARIS FRIDERICI, AGNETIS EMERENTIAE, MARGARITAE ANASTASIAE, CATHARINAE LUCRETIAE parens factus, de quibus filia natu maxima AGNES EMERENTIA fatis anno 1647. 19. Decemb. concessit in saepius dictis Salinis terris mandata, reliquis Parenti w=| *makari/th| superstitibus Deus ex alto benedicat. Icon

vitae ipsius Christianae esse possunt ante annos non ita multos publici iuris facta confessio Germanica, ut et soliloquia rerum divinarum, quibus se peccatorem paenitentem, in solo CHRISTI merito fiducia sua recumbentem se satis hac de re Curiosis videndum exhibuit. Sicco pede praeterimus sacros ipsius labores in scriptores Ecclesiasticos insumptos, qui nobis gustum pietatis et devotae mentis non obseurum faciunt. Hospitem epuli sacri dictae Salinae saepius viderunt: affecta vero aetate per quadriennium in suo Museo Lipsiensi ambrosia ista Dominici corporis et nectare vivifici sanguinis ad vitam aeternam pasci voluit, id quod etiam pride Cal Sept. praesente iugali suavissima, et aliis domesticis magna cum devotione ab ipso factum. Vitae pausam quod concernit, praeterquam quod senectus ipsa est morbus, ante triennium die ascensionis Dominicae hemiplexi tactus fuit o( en e)ufhmi/a| noster, ex eo, ad beatam analysin sensim spectantibus omnibus, ad excipiendum Salvatorem suum lampade fidei, quam precibus ardentissimis luculenter satis declaravit, stetit in procinctu. Advenit iste post preces publicas proximo die 17. Sept. audita prima antelucana, secumque Beatissimum BARTHIUM nostrum ei)st t) a)nw/tera kalliw transtulit, cum 71. annos, addiro fere trimestri spatio in hac scena mundana personam suam decenter egistet. Vale ac plaude literarum decus ingens:

In scriptis vivas, dum fortia robore tellus
Dum caelum stellas, dum vehet amnis aquas.

Exuviae post adutiam I. pom. dormitorio suo in aede Paulina inferentur. Ut vero exsequiis frequentes intersint nostri, tum ut benevolum affectum erga hoc lumen eruditae rationis declarent, tum ut humanae conditionis recordentur, praesentibus iubemus. P. P. Cal. Octob. anno LIIX.

Parentalia Memoriae Honoribusque posthumis summi Herois et Assertoris literarum, CASPARIS BARTHII, post annuum a morte spatium instituit Maetthaeus von der Lage, ac in ipsa funeris deductione, contionem sacram, ex I. Timoth. 1, 15. habuit Ioh. Hulsemannus, D. Profess. et Superint. Lipsiensis.

IN OBITUM Nobilissimi Saeculi nostri Polyhistoris, CASPARIS BARTHII, EQ. MSNICI.

BARTHIUS ergo FVIT? Romana Poetria lessus
Incipe, funebres quisque Poeta modos.
BARTHIUS heu VIXIT! Romana Poetria pausa,
Et melicae cantor desine quisque lyrae.
Ut factum hoc, desit, res lugendissima Musis!
Qui viduis doctas aptet APOLLO fides.
Aeternam deinceps miseris incumbere noctem
Atra facit semper-flebilis una dies.

TH. REINESIUS.

Portentum ingenii, nullum quo vastius aequor;
Ille animus capere et cuncta tenere potens:
Cui Musarum omnes scopulos superare, et in ipso
Vertice Parnassi sistere posse datum;
Atque omnem doctrinae absolvere, quam patet, orbem;
BARTHIUS hic tandem versus in ossa iacet.
Phoenicem orba suum Germania plorat ademptum,
Et novus ex cinere hoc an mihi surget? ait.
Vera times, Mater: tamen haud intercidit omnis
BARTHIUS: ingenio nulla ruina venit.

AUG. BUCHNERUS.

BARTHIUS hic situs est, Germanae gloria gentis
Tanta, in SALMASIO Gallia quantam habuit.
Poene puer libros componere coepit uterque;
Regum hic et ille animis aequiparavit opes;
Ambo obiere senes; livor surrexit in ambos;
Invidia ac fato maior uterque tamen.
Verum Saimasio noster felicior hoc est,
In patria tumulum quod regione capit.
Imo Teutoniae sortem hinc iactare decebit,
Quod tantae sobolis Lipsana cara tenet.

TOB. MOEBIUS.

Hic situs interpres Vatum dexterrimus ille!
Humani ingenii BARTHIUS altus apex;
Clarus Avis, summae doctrinae clarior ausis.
Tetoniae Phoebus, Nobilitatis honos.

Scriptorum repulit qui de tot noctibus umbras,
Iussit et obscuris rite redire diem.
Non tenebris iacet in tetris. Tumulum aspice! Lux est:
Ipsaque mors vitae cessit inocciduae.

CHRIST. DAUMIUS.

SCRIPTA.

Iuvenilia Silvarum, Sermonum, Elegiarum, Lyricorum, Epigrammatum et Iamborum. Witteb. 1607. in 8.

Panegyricus in obitum Laurentii Rhodomanni, Histor. Professoris Witteberg. ibid. 1608. in 4.

Virgilius cum Commentario. Ambergae et Francof. 1608. in 8.

Opuscula Poetica. Hanoviae 1612. in 8.

Cave Canem, de vita, moribus rebus gestis, Divinitate Gasperis Scioppii Satyricon, Auctore Tarraeo Hebio, Nobili a Sperga, Germano. ibid. 1612. in 12.

Scioppius excellens, in Laudem eius et Sociorum, pro Iosepho Scaligero, et omnibus probis, Epigrammatum libri III. ibid. 1612. in 12.

In Monarchiae Romanae Coesareae Vindices a Melchiore Goldasto editos, Panegyricus. ibid. 1612. in 12.

Amphitheatrum seriorum iocorum libris XXX. Epigrammatum constructum: Amphitheatrum gratiarum libris XV. Anacreonte modimperante constitutum: Amphitheatrum sapientiae, quae exlibris hauriri potest, cuius X. libri puris Choliambis scripti: Sub eiusdem Tarraei Hebii nomine. ibid. 1613. in 8.

Petronii Arbitri Satyricon cum Notis. Helenopoli 1610. in 8. Lugd. Batav. 1618. in 8.

Amabilium libri IV. Anacreonte decantati. Francof. 1612. 1623. in 8.

Galli Confessoris Christianae doctrinae compendium, seu Sermonem Constantiae habitum, C. Barthius recensuit, et Animadversionum librum adiecit. ibid. 1623. in 8.

De fide Salvifica libri duo, et de Constantia libri duo. ibid. 1623. in 8.

Claudii Rutilii Numatiani Galli Itinerarium, addita variarum Lectionum annotatione, cum notis, ibid, 1623. in 8.

Epidorpidum, ex mero Scazone, libri III. in quibus bona pars humanae sapientiae gravissimo metro suaviter explicatur. ibid. 1623. in 8.

Soliloquia rerum divinarum. ibid. 1623. in 8. Cycneae 1655. in 4.

Phoebadii liber contra Arianos, cum Animadversionibus. ibid. 1623. in 8.

Paraphrasis Poetica Fabularum Aesopicarum. ibid. 1624. in 8.

Zodiacus vitae Christianae, Satyticon, pleraque omnia verae sapientiae mysteria singulari suavitate enarrans. ibid. 1623. in 8.

Parnoboscadidascalus Latinus, de lenonum, lenarum, conciliatricum, Servitiorum Dolis, Veneficiis et machinis plus quam Diabolicis, ex lingua Hispanica, in Latinam transscriptus. ibid. 1624. in 8.

Adversariorum Commentariorum libri sexaginta, quibus ex universa Antiquitatis serie, omnis generis loci, tam Gentilium, quam Christianorum scriptorum illustrantur et emendantur, cum XI. Indicibus, ib. 1624. 1648. in fol.

Erotodidascalus seu Memoralia. Hanov. 1625. in 8.

Philippi Cominaei Commemorationum rerum gestarum dictarumque Ludovi XI. et Caroli VIII. Regum Franciae libri IIX. ex Gallico translati. Francofurt. 1629. in 8.

De Latina Lingua, et Scriptoribus Latinis, commentatio, inserta I. M. Dilherri Apparatui Philologico. Ienae 1632. Norib. 1660. in 12.

Claudii Claudiani, quae exstant, cum Commentario Grammatico, Critico, Philologico, Historico, Philosophico et Politico. Francof. 1650. in 4.

Aeneae Gazaei Dialogus, de Animorum Immortalitate, cum Zacharia Mitylenaeo, Philosopho Christiano, additis C. Barthii notis et animadversionibus. Lipsiae 1654. in 4.

Claudiani Ecdicii Mamerti, de Statu Animae libri III. ut et Hermae Pastor, itemque Paciani paraeneticus ad poetitentiam, cum Animadversionibus. Cycneae 1655. in 8.

Guil. Britonis, Angli, speculum boni Principis, cum commentario. ibid. 1657 . in 4.

Animadversiones ad Papinii Starii Thebaidem Lipsiae 1660. in 4.

Notae in C. Plinii Caecilii secundi Epistolas, editae primum cura Iacobi Thomasii. ibid. 1675. in 8.

Responsio ad epistolam Iacobi Kelleri, sub nomine Iacobi Hailbronneri scripta, ex Bibliotheca Christiani Daumii, a Iohanne Frid. Hekelio edenda, non adeo pridem in Nundin Lipsiensium Catalogo promittebatur.