14 February 2004 Ruediger Niehl
text typed (without italics) - structural tagging completed - no semantic tagging - no spell check - Could not identify errata-list item: 548. 1. lin. 46. stadium
06/2006; 12/2006; 02/2011 Cornelius Amberger; Bernhard Hollick; Reinhard Gruhl
spell check partially performed; the special sign ||: (resp. [erroneously?] ||. ) inserted (see the explanation of the printer: page 18)
image: s001HIEROLEXICON, SIVE SACRVM DICTIONARIVM,
image: s002
[gap: blank space]
image: s003HIEROLEXICON SIVE SACRVM DICTIONARIVM AVCTORIBVS DOMINICO MACRO MELITENSI ET CAROLO EIVS FRATRE ROMAE Ex Off. Bernardoniana Sub Signo Virtutis Anno 1677 Superior [abbr.: Superiorum] permissu Et privilegiis
image: s004
[gap: blank space]
image: s005HIEROLEXICON, SIVE SACRVM DICTIONARIVM, IN QVO Ecclesiasticae voces, earumque Etymologiae, Origines, Symbola, Caeremoniae, Dubia, Barbara Vocabula, atque Sac. Scripturae, et SS. PP. Phrases Obscurae elucidantur. AVCTORIBVS DOMINICO MACRO MELITENSI, Olim Cath. Eccl. Viterb. Canonico Theol. Sac. Indicis Congregationis Consultore, Proton, Apost. Eq. Aurato, Com. Palat. ET CAROLO EIVS FRATRE Biblioth. Alexandrinae in Archigym. Vrbis Praefecto. OPVS Figuris ornatum, quod praecedit Index Criticus, ac subsequuntur SYLLABVS graecarum vocum exoticarum, de quibus in eo agitur, et CONTRADICTIONES APPARENTES Sac. Script. ab eodem DOMINICO conciliatae, et ex eius Schedis in hac tertia, et postuma impressione auctae. [gap: illustration] ROMAE, Sumptibus PONTII BERNARDON. Via Parionis sub signo Virtutis. M. DC. LXXVII. SVPERIORVM PERMISSV, ET PRIVILEGIIS.
image: s006
[gap: praeliminaria]
page 357, image: s389LOCVSTA Vide Bruchus.
LOGARIASTES. FR. *logariasth\s2 officialis in aula graeca, cui incumbebat numerare milites, illisque soluere stipendia.
LOGICO. argumentor, discurro. [Aristotelico more logicat, Petrus Cellen. lib. 9. cap. 108.]
LOGISTRIVM. et Logista. Vide Logotheta.
LOGIVM. lo/gion, rationale, quia miraculose futura demonstrabat, et quasi loquebatur, ac ratiocinabatur, ideoque Rationale etiam dicebatur [Vel qualiter Aron eam portat in logio. Greg. Turonen. lib. 3. cap. 1.]
LOGOGRAPHVS. FR. logogra/fos2 ratiocinator calculator [Logographi, vel Tabellarii in ff. l. 50. tit. 4. leg. 18 §. 10.]
LOGOTHETA. logo/qeths2 Cancellarius a Niceta interpretatur, potius vero calculatorem significat, ex vi nominis, quem Symmachus Discussorem appellat inquiens: [Nemo fiat discussor aliter, quam ex iussione Principis. lib. 4. cap. de discussionib.] Itaque duplex erat Logotheta Ecclesiasticus, et Palatinus FR. loto/tetis2 latine Rationalem proprie sonat a)po tou= lo/gou kai\ ti/qhmi id est a positione seu redditione rationis; vnde Rationalis appellari posset quo vocabulo vsus est Lampridius in Maximino inquiens [Hic per rusticanam plebem interemptus est, sed cum per eos qui Rationalem in honorem Maximini defendebant etc.] In Sicilia, et in Regno Neap. Rationalis Dignitas adhuc in maximo honore viget. Officium iginir Logothetae a rationibus exigendis ita dicebatur. [Logotheta praeest discutiendis et conscribendis rationibus, tam eorum quae redduntur ab iis qui sunt ex plebe, quam ex Principibus. Codinus Curopal. de Off. Constant. Palat. in 2. pen. tade] licet etiam Cancellarium interpretari posset. [Quod et latina voce appellatur Cancellarius, graece autem dicitur Logotheta. Nicet. in Man. Comneno. lib. 7.] Apud Athenienses Logistae dicebantur. [Logistae vocabantur qui referendis rationibus obnoxios ad populum ducebant. Erat autem et quidam Logistarum magistratus. Vlpian. in Orat. Demost. de falsis legat.] et clarius Harpocrat; et Suidas. [Logista erat magistratus, ita ab Atheniensibus appellatus. Sunt autem Logislae decem numero viri qui rerum culpas expendentes, poenas exigunt intra dies triginta, quando magistratu funguntur Principes; Logistria vero sunt curiae, seu praetoria Logistarum.] Logista idem erat ac Rationais [Primum enim Senatum areopagiticum apud Rationales rationes referre iubet, eumque qui illic tristis, ac seue tus, rerumque maximarum dominus est, sententiis vestris subicit Eschin. Orat. in Ctesiphonte.] Itaque apud Graecos deinde Logothetae, seu Ratinales varii erant [Rationalis secretorum, et iudiciorum, factus insuper et cognitor, ac iudex limitis. Nicet. lib: 1] Vide Cancellarius.
LOLIATVS. Lolio mixtus, [Ad Curiales redeo, apud quos in accipiendo cibo, in equitatione, in vigiliis non est ordo, non est ratio, non est modus. Apponitur Clerico, aut militi curiali panis non elaboratus, non fermentatus, confectus ex ceruisiae fecibus, panis plumbeus, loliatus, et crudus. Vinum vero, aut acore, aut mucore corruptum, turbidum, vnctuosum, rancidum piccatum, vapidum. Vidi aliquando vinum adeo soeculentum magnatibus apponi, quod non nisi clausis oculis, et consertis dentibus cum horrore, et rictu cribrari opportebat potius, quam potari. Ceruisia quae in curia bibitur, horrenda gustu, abominabilis est aspectu. In curiae propter frequentiam populorum, animalia venduntur, indisserenter sana et morbida, pisces etiam iam quatriduani, nec tamen aliquid de praetio putredo, aut foetor imminuit. Petr. Blesen. epist 14.] Qui Auctor poterat libere ex experientia loqui, cum per multos annos Aulam regiam Angliae frequentasset. Dicitur etiam Loliaceus in eadem significatione. [Absurda arat, et Loliaceos dimittis zizaniorum fructus in combustionem ignis. Antioch. hom. 48.] Vide Zizania.
LOLIVM. Vide Zizania.
LOLLARDI. FR. haeretici, id est, Dei Laudatores Odericus Raynaldus ad an. 1318. n. 44. vbi errore notatur Prateolus.
LONGI MONACHI. FR. dicti sunt Dioscorus, Ammonius, Euthimius, et Eusebius germani fratres Monachi in Egypto ita Georgius Episc. Alexandr. Vita B. Chrysost. apud Photium in eius Biblioteh.
LONGOBARDVS. Vide [Langus, Vuinili.
LORDICO; curuatim incendere, ex graeco vocabulo lordo/s2 id est curuus, quod gallice etiam Lourdaut dicitur. [Ceditur, pungitur fustillatur, lordicat miser asellus. S. Benedic. de generib. Monachor. cap. 3. §. 2:
LORICA. Vide. Clibanum, Halsberga, Hauberticum, Sosania.
LORVM. Vide. Pallium.
LOTOPHAGVS. vox graeca lwqofa/gos2 eum significat qui fructum arboris lw/onos2 comedit, de quibus apud Homerum his alludit D. Paulinus epist. 37. ad Iouium dum ait [Quasi illos patriae]obliteratos de baccarum suauitate lotophagos, et Syrenarum carmina blandimentorum docentium cantus euita.] Aliqui putant hanc arborem eam fuisse quae a Siculis Legno Santo appellatur
LOXIAS. loci/as2 id est, ambiguus locutor a verbo loce/w quod torquere significat; sic enim falsum Oraculum a D. Basilio Seleuciae Epscopo appellatum fuit: dum ait [Quod oraculum, siue vt loxias ediderit, iudicio id accipientis committens lib. 10. epist. 4.] de Apollinis oraculo loquitur.
LVCANICA. Vide Fondica.
LVCAR. praemium, et merces iniusta hoc cognomine a Tertulliano appellatum fuit caput Ioannis Baptistae, quod saltatrici iniusta merces fuerat. [Ipse clausula legis, et Prophetarum, nec Prophetes; sed Angelus dictus, contumeliosa cede truncatur in puellae salticae. Lucar. aduers. Gnost. cap. 8.
LVCERNA. Vide Bimyxion. Gabbatha. Lucubrum, Myxum.
LVCERNALES psalmi. Vide Vesperae.
LVCERNARIVM in ritu Ambrosiano sic appellatur Responsorium, quod canitur ad Vesperas.
page 358, image: s390Imo [orig: Imô] etiam a quibusdam Ecclesiasticis Scriptoribus Vesperae recitandae sic appellantur. Vid. Vesperae.
LVCIADA Vide Absida.
LVCIANEA. Sacrae Scripturae translatio a S. Luciano Martyre exposita, qua omnes orientales vtebantur, ita vt a Graecis tamquam vulgatior haberetur, praecipue in regionibus a Bizantio, vsque ad Antiochiam, ita D. Hieronymus epist. 107. ad Cromatium.
LVCIFERIANI. FR. haereticorum secta. [A Lucifero Smyrnae Episcopo orti, qui Episcopos Catholicos, qui constanti persecutione perfidiae Arianorum consentientes erant, et postea correcti, in Catholicam redire elegerunt, damnantes, siue quod prius crediderant, siue quod credidisse simulauerant, (quos Ecclesia Catholica materno recepit sinu, tamquam Petrum post fletum negationis) hanc illi matris charitatem superbe accipientes, eos recipere nolentes, ab Ecclesiae communione recesserunt, et cum ipso lucifero auctore suo, qui mane oriebatur, cadere meruerunt can. Quidam autem haeretici. 24. quaest. 3. [Hic tamen textus ex Isidoro excerptus varios errores continet; primo enim Luciferus non fuerat Smyrnensis; sed Caralitanus Episcopus; itaque pro Smirnae Sardiniae ex Theodorero lib. 3. cap. 5. restituendum est. Secundo vbi ait instanti persecutione. Postillator in hoc can. corigit Constantii persecutione. Tertio Luciferianos non fuisse haereticos: sed schismaticos satis probat Baronius An. 362. v. 213. et seqq n. 219. Nihil enim de fidei dogmatibus innouanerant. Idem Baron. An. cit. num. 220. etc.
LVCIFVGAE. FR. ita ex contemptu a Rutilio Numatiano gentili appellati fuerunt Monachi. lib. 1. itinerar.
LVCRO. Vide Ambro.
LVCVBRVM; lucerna, vocabulum in antiquissimo Glossario M. S. in operibus Alcuini repertum, quod, apud Auenionense S. Andreae Monasterium conseruatur.
LVDVS. FR. genus poenae, quae duplex erat, nempe; Ludus venatorius quando Reus cum feris dimicare astringebatur, quod a Tertulliano Schola bestiarum in Apologet. cap. 35. appellatur. Alius Reorum ludus Gladiatorius erat, quando scilicet, cum gladiatoribus dimicare cogebantur; At in Codice Theodos. Similes poenas Christianis infligere prohibetur. lib. 9 tit. 40. vbi sic habetur: I Quicumque Christianus sit, in quolibet crimine deprehensus ludo non adiudicetur.] Quae sanctio valde pia est; nam tales rei dimicando regulariter, contriti mori nequeunt. De variis ludorum generibus. Vide Ceruula.
LVIDO. Vide Guido.
LVGENTES. qui dicebantur. Vide Hiemantes.
LVNCHVS, graecum lo/gxos2 id est, lancea. [Incumbens, et requiescens super luncho, quo perfossum est latus Christi, Tertull. de corona milit cap. 11.
LVMINOSITER. clare [orig: clarê] [instinctu Dei, quod celauerant luminositer, et patule proferebant. In vita S. Eulogii mart.
LVNA. V. Pandoxis. Panselenos. Noctiluca. Synelites.
LVNATIM. menstruatim. Palatinum lunatim mansionis seruitium ageret. In vita S. Eulogii m.] inuenitur etiam in eodem sensu. Lunaliter.
LVNVLA. muliebris capitis ornamentum ad instar plenilunii formae; Chrysostomus existimauit, quod a Graecis mhni/ohos2 dicebatur. Sed D. Hieronymus lunaris formae numisma, quod in feminarum fronte pendebat existimat fuisse, vt ad praesens numismatibus in capite pendentibus ornari orientales mulieres solent, de quo in meo itinerario ad Montem Libanum egi, deque hoc ornamento D. Cyprianus ait, [Et crines, et cincinnos, et lunulas, et discriminalia etc. de discip. et habitu virg.
LVPANAR. FR. postribulum, et ganeum, vbi Meretrices degunt. Aliquando pro conseptu ferarum accipitur; nam in passione SS. Chrylanti, et Dariae habetur, [Daria vero in lupanar compulsa, leonis tutela, dum in oratione defixa est a contumelia diuinitus defensa est] Vide Virginal
LVPAX. lupinus. [conremplatus S. Papa Martinus introeuntes testificar i, subridens dixit: isti sunt testes? sic habet ordo? Erant enim primi ingredientes nomine quidem milites; lupaces autem, et bestiales sententia.] Anast. Biblioth. in S. Martin. Papa, et mart.
LVPERCALIA. FR. Quando, et quare introducta, et quomodo celebrabantur. Vide Baron an. 496. nu. 29. et seqq. superstitiosa festa, vsque ad Anthemii Imperatoris tempora Romae extabant. idem ann. 467. nu. 2 a Gelasio tamen Papa sublata.
LVPVS. dicitur Laicus. Vide Laicus luporum signa, quae in proceffionibus ferebantur. Vide Draconarius, Litania.
LVSTARDIS. Aqua Vide Aqua Benedicta.
LVSTRATIONES Gentilium FR. quales erant apud Gentiles. Vide Baron. an 324. n. 26.
LVSTRICI dies. FR. quales erant apud Gentiles. Vide Baron. in Appar. nu. 92. vlti num lustrum sub Vespasiano fuisse refert idem. Baron. an. 76. n. 1.
LVTER. FR. aeneum mare in templo Salomonis collocatum de quo 3. Reg. cap. 7. quod Dionil. Carthus. 161: art. 11. sic exponit [dicitur luter, quasi latus vter: quoniam multam in se continebat aquam, vel luter a luendo, prout luere vno modo designat abluere, quiae in aqua illa abluebantur manus, pedesque Sacerdotum, prohibita iure, non obstante Senatorum licet Christianorum resistentia. Idem anno 496. nu. 27. et seqq. Quando celebrabantur, et alia. Vide etiam hic in dict. Hypante.
LYDENEVS. mensis Ianuarii apud Gazeos. vide Marcellum scriptorem vitae 5. Porphyrii in dict. Epiphania.
LYNTRES. naues. Vide Chelandrum.
LYRAE pars. vide Magas.
LYTA. FR. ex graeco lu/tos2, id est solutus, licentiatus dicebatur licentiatus, qui in iure ciuili per quadriennium studuerat, de quo vocabulo fit mentio in Digestorum prohemio. vide Baccalaureus.
PRIMAE PARTIS.