14 February 2004 Ruediger Niehl
text typed (without italics) - structural tagging completed - no semantic tagging - no spell check - Could not identify errata-list item: 548. 1. lin. 46. stadium
06/2006; 12/2006; 02/2011 Cornelius Amberger; Bernhard Hollick; Reinhard Gruhl
spell check partially performed; the special sign ||: (resp. [erroneously?] ||. ) inserted (see the explanation of the printer: page 18)
image: s001HIEROLEXICON, SIVE SACRVM DICTIONARIVM,
image: s002
[gap: blank space]
image: s003HIEROLEXICON SIVE SACRVM DICTIONARIVM AVCTORIBVS DOMINICO MACRO MELITENSI ET CAROLO EIVS FRATRE ROMAE Ex Off. Bernardoniana Sub Signo Virtutis Anno 1677 Superior [abbr.: Superiorum] permissu Et privilegiis
image: s004
[gap: blank space]
image: s005HIEROLEXICON, SIVE SACRVM DICTIONARIVM, IN QVO Ecclesiasticae voces, earumque Etymologiae, Origines, Symbola, Caeremoniae, Dubia, Barbara Vocabula, atque Sac. Scripturae, et SS. PP. Phrases Obscurae elucidantur. AVCTORIBVS DOMINICO MACRO MELITENSI, Olim Cath. Eccl. Viterb. Canonico Theol. Sac. Indicis Congregationis Consultore, Proton, Apost. Eq. Aurato, Com. Palat. ET CAROLO EIVS FRATRE Biblioth. Alexandrinae in Archigym. Vrbis Praefecto. OPVS Figuris ornatum, quod praecedit Index Criticus, ac subsequuntur SYLLABVS graecarum vocum exoticarum, de quibus in eo agitur, et CONTRADICTIONES APPARENTES Sac. Script. ab eodem DOMINICO conciliatae, et ex eius Schedis in hac tertia, et postuma impressione auctae. [gap: illustration] ROMAE, Sumptibus PONTII BERNARDON. Via Parionis sub signo Virtutis. M. DC. LXXVII. SVPERIORVM PERMISSV, ET PRIVILEGIIS.
image: s006
[gap: praeliminaria]
page 322, image: s354IAQVINTVS. FR. nomen proprium, id est. Iacinthus. Falco Beneuent. in Chron. ad An. 1137.
IARDINVM. FR. Viridiarum. Bullar. Casin. tom. 2. constitut. 187. num. 5.
IASPIS LAPIS. Vide Chodched.
IASTVLA. sed Hastula corrigendum est in Regist. S. Gregor. lib. 8. cap. 63. vbi sic habetur: [Iastulas vinearum numero quatuor:] extensorum enim mensura est. Vide Hastula.
ICHTHYOPHAGVS [note of the transcriber: in the print: ICTHYOPHAGVS]. i)xquofa/gos2 piscium manducator. D. Hieronym. lib. 2. contra Iouinian.
ICMONICYM CONCILIVM. Vide Oecumenicum.
ICONA. ex graeco ei)kw/n, pictura, imago: latine quoque Icon dicitur. [Considera iconam eius in Sardanay, quae in carnem versa, oleum sine cessatione stillat. Caesarius lib. 7. cap. 25.] FR. Icona non solum imaginem picturae; sed. etiam statuam significat. [Neminem damnauerunt tres pueri non adorantes iconam, cum hanc omnes homines adorarent. Collect. S. Maximi Mart. per Sirmondum in 8. edita pag. 127.] Vbi de tribus pueris statuam Nabuchodonosoris adorare nolentibus sermo est:||: Caueant pictores sacras imagines lasciue repraesentare, ne eis id eueniat, quod pictori illi acciderat, qui Christi imaginem in figuram Iouis depingens, eius manus exsiccata fuit; licet postea miraculo S. Gennadii Constantinop. Patriarchae in pristinum restituta fuerit, de quo Baron. An. 462. num. 1. In cappella papali solent imagines in Dominica passionis cooperiri, pronuntiatis in Euangelio illis verbis: [Iesus abscondit se, et exiuit de templo. Caeremonial. lib. 2. cap. 35.] In Hispania autem cooperiuntur tempore Aduentus, Vigiliarum, Quatuor temporum, et a Dominica Septuagesimae, vsque ad Sabbatum Sanctum. Antiquitus non permittebatur Patrem Aeternum in figura humana dpingi. [Tale enim simulacrum Deo nefas christiano in templo collocare D. Aug. de fide, et symb. cap. 7. et Damascenus lib. 4. Orth. fid. cap. 17. ait: [Extremae itaque dementiae, atque impietatis fuerit diuinum numen fingere, et figurare.] An non rectius Christiani Orientales Deum repraesentant vnicae manus pictura inter nubila librum tenentis, sicut antiquitus latinamn Ecclesiam solitam fuisse depingere superstites adhuc picturae testantur? Commendanda sane est Vrbani VIII. memoria, cuius sanctissimus zelus in ignem comburi 11. Aug. 1628. decreuerat omnes imagines Sanctissimam Triadem in vno corpore repraesentantes tribus faciebus, et quatuor oculis. Permittitur nihilominus in forma columbae Paracletum depingi ex decreto Concil. Nicaeni 2. act. 5. Constantinop. Concil. act. 2. aliorumque Sanctorum Patrum sententia. Vide Iconomachus. Cetera. Vide Charagma. Lauratum. Supericonica. Sur taria. Agnus Dei Christi typus an depingi prohibitum fuerit. Vide Agnus Dei.
ICONOMACHVS. et Iconoclasta, haeretici, quorum perfidia, ex ipsomet nomine declaratur; nam ei)konoma/xos2 sacrarum imaginum impugnatorem, et ei)konokla/sths2, imaginum destructorem signisficant, dicebantur etiam Hagiomachi, ex graeco a(gioma/xos2 id est, Sanctorum inimicus. Baronius An. 727. num. 3. et alibi. Quibus tamen fauere videtur can. 36. Concil. Illiberitani, seu Eliberini: vei sic habetur: [Placuit picturas in Ecclesia esse non debere, nec quod colitur, aut adoratur in parietibus depingatur. can. 36.] FR. cui auctoritati Baron. An. 75. num. 118. et 129. respondet primo numquam talem Concilium exstitisse; de eo enim nullus graecorum, et latinorum sdynodalium sanctionum collector mentionem facit. Secundo, si hoc esset, Iconoclastae in controuersiis hanc auctoritatem pro eis ad. duxissent; de qua tamen numquam mentionem ipsos fecisse constat. Tertio qualem auctoritatem possent in Ecclesia praebere decem, et nouem Episcopi in orbis angulo congregati, quorum decretum statim contrario Ecclesiae vsu annullatum est, imo ante quam oriretur exstinctum fuit; vnde ab aliquo Iconoclasta falso inuentum fuisse hoc decretum creditur:||: Azor tamen par. 2. lib. 9. cap. 7. et Bellarminus de imag. lib. 2. cap. 9. verisimile putant praedictum Concilium non prohibuisse in Ecclesia imagines portatiles; sed tantum in muro depictas, vt ex decreti verbis liquet, et hoc propter persequutionum pericula; ne venerabiles picturae ad Indibria infidelium exponerentur. Nihilominus idem Baron. licet tale Concilium Illiberis, seu Eliberis ibidem exstitisse neget: de Anno tamen 305. num. 39. et 40. agens, illud fuisse affirmat, et quod ibidem supra dixerat nullum de tali Concilio mentionem fecisse, in hoc anno 305. n. 41. attestationem S. Innocentii Papae lib. 3. cap. 2. ad ducit: fortasse Baronius supra memoratum decretum, et non Concilium intellexerat negare; sed quicquid sit, recte decretum illud sustineri posset, nedum persequutionum coniecturis; sed etiam in sensu rigoroso, quemadmodum iusserat Deus: [Non facietis vobis idolum, et sculptile, nec titulos erigetis, nec insignem lapidem ponetis in terra vestra, vt adoretis eum Leuit. 26.] quare nec Dei Deorum simulacrum efformare permiserat Moyses, ne populus, qui recenter ab idolatris Aegyptiis discesserat, facile deciperetur, adorando, scilicet, imaginem ipsam, et non repraesentatum in ea: eodem modo credendum est, quod Eliberitanum Concilium propter scrupulum, ne in primitiua Ecclesia populus ex gentilitate ad christianam fidem connersus, facile laberetur in pristinam idolariam; ideo picturas omnimodo kprohibuerat, vt adorarentur. Hinc Salamon gratias agens Deo. inter cetera aiebat: [Non enim in errorem induxit nos hominum malae artis excogitatio, nec vmbra picturae, labor sine fructu, effigies sculpta per varios colores, cuius aspectus insensato dat concupiscentiam, et diligit mortuae imaginis effigiem sine anima. Sapient cap. 15.]
page 323, image: s355Nos enim Christiani non sumus picturae adoratores; sed adoramus id, per quod in ea species nostrae mentis excitantur, nempe, Dei, et Sanctorum. Ceterum per picturam in pariete intelligi potest omnis pictura; nam antiquitus raro in tabulis pingebatur; praeter quamquod est Sa crae Scripturae phrasis, vt per parietis picturam, tam essigies appensa, quam depicta in pariete intelligatur. [Et ecce omnis similitudo reptilium etc. et vniuersa idola domus Israel depicta erant in pariete in circuitu per totum. Ezech. cap. 8. Cumque vidisset viros depictos in pariete. idem cap. 23.] quod tam de pictura appensa. in pariete, quam ibidem depicta intelligi potest. Vide Dominica orthodoxiae. Thymoleontes.
ICTERVS AVIS. Vide Aurugo.
ICTERICVS MORBVS. Vide Aurugo.
IDENTITAS. in scholis idem in abstracto significat; sed aliquando terminus hic pro detentione, seu commoratione in eodem loco vsurpatus reperitur. [Aliquos fratres transmisit recreando, ne identitas in claustro in eis, qui pusillanimes erant, accediam parturiret. Matth. Paris. in vita. Abb.
IDERON. et Iderzon. FR. Sepes. l. quis sepem. de damno, et iniuria.
IDIOTA. humilitatis agnomen ab Auctore libelli illius spiritui, et animae perutilis vsurpatum, quem ex M. S. Lugdonen. Cod. in integrum restituit Theophilus Raynaudus, ac Lugduni sub tit. Idiota sapiens de Anno 1632. imprimi curauit, et in eius calce diserte variis coniecturis hunc Auctorem Raymundum Iordanum appellatum fuisse putat.
IDOLATRA. et Idololatra. Vide Diseola. Ethnicus. Forasticus. Infidelis. Paganus. Spurcalla. Venerarius.
IDOLATRIA. FR. dicitur quaelibet inordinata concupiscentia. can. Idolatria. can. non solum. 28. quaest. 1. et vtrobique Glossa. Quando primum homines ad idolatrandum seducti. Vide Pontifex. Quid sit. Vide Superstitio.
IDOLEVM. Vide Idolium.
IDOLIVM. ei)dwlei=on, templum idolorum. [Vtinam Phinees resurgeret. Vtinam Elias zelo zelatus pro domo Israel recumbentes in idolio, igne coelesti consumeret. Vtinam saltem ieremias captiuitatem filiae Sion triplici luctu, scilicet, orationis, praedicationis, exempli doceret, moneret, defleret. Petr. Cellen. lib. 4. epist. 13.] Item Idoleum apud nonnullos legitur. FR. sed rectius idolium; sic enim 1. Cor. cap. 8. habetur: [Si enim quis viderit eum, qui habet scientiam, in idolio recumbentem.] Synonimum. Vide Contina.
IDOLOTHYTVM. FR. Idolo consecratum. [Sed non in omnibus est scientia. Quidam autem cum conscientia vsque nunc idoli quasi idolothytum manducant.] Et inferius: [Ad manducandum idolothyta. 1. Corinth. cap. 8. Et manducare de idolothytis. Apocalyp. cap. 2.] Vide Suffocatus.
IDOLVM ei)/dwlon. [Idolum autem, est simulacrum, quod humana effigie factum, et consecratum est. Isid. lib. 8. Etymol cap. 11.] ex graeco ei)=dos2 id est, figura. Vide Antelius. Mortuus. Ido' lorum multitudo. Vide Polytheia. Vide Sigillum in dict. Sigillarius. Tbeca. Theraphim. Ido. la dicebantur bestiae, et cur. Vide Damnaticus.
IDONEARE. FR. [purgare se a crimine imposito l. siquis liber. de furto. Vide Purgo.
IEBVSAEVS. FR. vox hebraica conculcationem significans a Iebus, quod est Hierusalem. Iosue cap. 18. [Mouet tamen me, quo dixit, quia non potuerunt eicere Iebusaeos, id est, eos, qui interpraetantur conculcatio. D. Hieron. in lib. Iudicum. et apud Gratianum. 11. quaest. 3. can. nolite recedere.
IEIVNIVM. abstinentia ciborum, ex Apostolorum traditione inter Christianos laudabiliter vsitata. Baron. An. 57. num. 199. in qua non solum ab esu carnium, lacticiniorum; sed etiam semel in die ad vesperarum tempus sumebatur cibus; hoc enim erat quadragesimale ieiunium. FR. Solebant etiam Romani gentiles superstitiosae religionis causa ab esu carnium abstinere; sic de Didio Iuliano Imp. scribit Spartianus; [Saepe autem, nulla exsistente religione, oleribus, leguminibusque contentus, sine carne cenare.] Vbi Salmasius notauit, inquiens: [Hoc autem addit, quia religionis causa saepe abstinebant carnibus, et oleribus se leguminibusque oblectabant.] Sed nobis hic de Christianorum ieiunio agendum erit, de quo haec in Cnonibus habentur, nimirum: [Ieiunet autem tribus diebus per hebdomadam vsque ad vesperam. can. latorem. 33. quaest. 2. Solent plures, qui se ieiunare putant in quadragesima, mox, vt signum audierint, ad horam nonam comedere, qui nullatenus ieiunare eredendi sunt: si ante manducauerint, quam vespertinum celebretur officium: concurrendum enim ad Missas, et auditis Missarum sollemnibus, et vespertinis officiis, et largitis eleemosynis ad cibum accedendum est. can. solent plures. de consecrat. dist. 1.] Ibique Glossa:||: Itaque errauerat Card. Toletus, affirmando, quod vniuersaliter omnia ieiunia ad horam nonae terminabantur. Imo adhuc apud orientales Christianos haec laudabilis consuetudo vnieae commestionis vespertinae in ieiuniis adhuc viget; et de vniuersali huius obseruantia multi Patres scripsere, ac praecipue Tertullianus, qui Semiieiunium appellauit illud, quod vsque ad nonam ab aliquibus terminab atur. Ieiunium vero Sabbati Sancti protrahebatur vsque ad mediam noctem, vt ex verbis eiusdem Missae colligitur. FR. Item ex praedicto can. solent plures. de consecrat. dist. 1. can. de esu carnium. de consecrat. dist. 3. et Baron. An. 34. n. 167. et 174. comprobatur:||: Quod etiam affirmauit Dionysius Alexandrinus Patriarcha a Basilide Episcopo
page 324, image: s356interrogatus. FR. Teritaque in heb domada ieiunabatur. Idem Baron. Ann. 388. num. 81. nempe, Feria IV. VI. et Sabbato, de hoc postremo. Vide infra, et in dict. Sabbatum. et can. Ieiunia sane. de consecrat. dist. 3.:||: de aliis vero duobus ita Clemens Alexandrinus lib. 7. strom. ait: [Nouit ipse ieiunii quoque aenigmata horum dierum, quarti, inquam, et sexti. Dicitur autem ille quidem Mercurii: hic vero Veneris. Ecce enim ieiunat in vita, et ab auaritia, et a libidine, ex quibus omnia oriuntur vitia.] In primitiua Ecclesia colebatur Iouis dies ad instar Dominicae diei. [Quia in istis duobus diebus fecit Dominus quidquid insigne fecit; quia die Ionis coelum ascendit. Glossa in can. ieiunium Domini. de consecrat. dist. 3.] Quare [Melchiades Papa natione Afer trigesimusquartus post Sanctum Petrum constituit, vt nemo praesnmeret in prima, vel quinta feria ieiunare, in prima propter Domini resurrectionem, in quinta, quia in ea cenauit Dominus cum Discipulis, et in ea ascendit ad coelum. Alcuin de diu. offic.] FR. Baronius autem Melchiadem posuit trigesimum tertium incluso S. Petro in ordine Pontificatus. De sabbati autem ieiunio variae opiniones erant inter Sanctos Patres; Orientales enim non sinebant in hac die ieiunari. Baron. An. 57. num. 202. Ea ratione, quia ibi Haeretici ieiunabant in Sab bato. Catholicos enim cum haereticis etiam in officiis pietatis conuenire minime licebat. Ac Latini, et praecipue Romani in Sabbato ieiunabant Idem Baron. Ann. 57. num. 205. et An. 146. num. 12. Cur autem in hac die Romani ieiunare consueuerint D. August. ex multorum opinione refert apud Baron. An. 57. num. 204. et quia in simili die Princeps Apostolorum cum Christianis Romanis ieiunauerant pridie quam Simon Magus praecipitaretur, et sic mansit talis consuetudo apud eos in posterum. Eandem rationem refert Cassianus ibidem adductus; sed veram rationem Innocentius Papa reddie, inquiens: [Sabbato vero ieiunandum esse ratio euidentissima demonstrat; nam si diem dominicam, ob venerabilem resurrectionem Domini N. I. Christi, non solum in Pascha celebramus; verum etiam per singulas hebdomadas ipsius diei imaginem frequentamus: at sicut sexta feria propter passionem Domini ie iunamus, sic Sabbatum praeter mittere non debemus, quoniam intra tristitiam, et laetitiam temporis illius videtur inclusum: nam vtique constat Apostolos biduo isto et in moerore fuisse, et propter metum Iudaeorum se occultasse, quod vtique non dubium est, in tantum eos ieiunafse biduo memorato, vt traditio Fcclesiae habet isto biduo Sacramenta penitus non celebrari, quae sorma etiam per singulas tenenda est hebdomadas, propter id, quod commemoratio diei illius semper est celebranda. Quod si putant semel, atque vno Sabbato ieiunandum, ergo et dominica, et sexta feria semel in pascha erit vtique celebranda. can. Sabbato vero. de consecrat. dist. 3.] Constat autem tempore D. Ambrosii Romae ieiunii obseruationem die Sabb ati exstitisse; hinc de hoc ieiunio ille loquens, ait: [Quando hic sum non ieiuno Sabbato, quando Romae sum ieiuno Sabbato ex Aug. apud Gratian. 12. dist. can. illa autem. [correction of the printer; in the print Sabbato].] Tempore autem D. Gregorii nonnulli Romanos iudaizare cogebant, et inter reliqua suadebant, vt ad instar dominicae diei Sabbatum colerent; quare ad Romanos seripserat Pontifex, iubendo ne Sabbatum colerent. can. Peruenit. de consecr. dist. 3.:||: De ieiunio vero quadragesimali haec Petrus Blesen. serm. 13. refert [Aposlolica enim traditio fuit triginta sex diebus ieiunare ante Pascha; audientes enim in lege primitias fructuum, et decimas sibi Dominum vindicare, nihilominus primitias dierum, et decimas Deo sacrificare statuerunt, ieiunia Quatuor Temporum tamquam primitias instituentes, in quibus duodecim dies tamquam primitiae duodecim mensium obseruantur, et trecentorum sexaginta sex dierum decima pars triginta sex dies; ideo et hos dies tamquam decimam dierum ieiunio consecrarunt; subsequentes vero Patres Apostolici quatuor superaddiderunt, vt numerus dominici ieiunii adimpleretur.] Ex hac autem additione orta est in Ecclesiis varietas quadragesimalis in ieiunio incipiendo; Ambrosiana enim Ecclesia ieiunium in cipit post primam Quadragesimae dominicam; nam iuxta apostolicam traditionem offert Deo decimam partem anni, id est, triginta sex dies ieiuniorum; eandem decimam offerunt Graeci, ac ceteri Orientales; sed a primo die post dominicam quinquagesimae ieiunare incipiunt, ea ratione, qua supra, nimirum, cum sabbata non ieiunent, excepto sabbato sancto; sic demptis sabbatis, et dominicis, et incluso sabbato sancto summa dierum ieiunii ascendit ad triginta sex, et non amplius. Hinc falluntur asserentes ieiunia Graecorum, et reliquorum Orientalium esse numero maiora; bene tamen per heb domadam integram augetur a Religiosis latinis quadragesimale ieiunium, de eis dico, qui pro hoc instituto habent incipiendi ieiunium a quinquagesima ex canonum ordinatione; nam sabbata etiam ieiunant, ad quod etiam obligantur Clerici saeculares, can. Statuimus, can. Quadragesima, et can. denique Sacerdotes. dist. 4. Polonorum quadragesima antiquitus incipiebar post dominicam Septuagesimae; sed Innocentius Papa IV. eis ad vsum Romanae Ecclesiae indulsit. Spondanus anno 1246. FR. Quam rigida fuisset hac qua dragesimae obseruatio penes Polonos testatur Ditmarus Episc. in eius Chron. lib. 8. tinde Henrico Imperat. II. in principio, sic inquiens: [Anno Dominicae Incarnationis 1018. Indict. 2. etc. Quicumque post Septuagesimam carnem manducasse inuenitur, abcissis dentibus grauiter punitur. Lex namque diuina in his
page 325, image: s357regionibus nouiter exorta, potestate tali melius, quam ieiunio ab Episcopis instituto, corroboratur.] In ieiuniis non licet ad nimiam satietatem comedere. can. sint tibi. ce consecr. dist. 5. De quinque autem gulae tentationibus habetur in can. quinque modis. ead. dist. 5. Bonifatius Papa VIII. cum Vincislao II. Boemiae Rege, vt carnibus, ouis, et lacticiniis comederet in quadragesima exceptis diebus Veneris, Sabbati, ac S. Matthiae vigiliae ea causa, quia in eius salute dependebat totius regni conseruatio dispensauit, cum hac tamen conditione, vt in tali comestione secreto, ac moderate id faceret. Odoric. Raynal. An. 1297. n. 52.:||: Alexander Papa VII. in Sac. Inquisit. Congr. coram eo die 18. Martii 1666. habita, declarauit scandalosam, et erroneam Theologorum quorundam opinionem, asserentium Ecclesiae consetudinem abstinendi in quadragesima, ab esu ouorum, et lacticiniorum non obligare. FR. de ieiuniis quatuor temporum. Vide Baron. An. 57. num. 206. §. 207. Anno 1094. num. 2. An. 1095. num. 27. An. 1105. num. 3. De erroribns Armenorum in eorum ieiuniis. Vide Isachum Armenum. Reliqua circa hanc materiam. Vide Cena pura. Collecta. Dominica noua. Feriae legitime. Purim. Quadragesima. Sabbatum. Statio. Superpositio. Vigilia. Xerophagia. Edictum ieiunii publicabatur a Diacono Baronius Anno 57. num. 295. Ieiuniorum tempore pacis osculum non dabatur. Vide Pax. De Pharisaeorum ieiunio. Vide Pharisaeus.
IENTACVLVM quale debeat esse in ieiunio. Vide Collecta.
IERA. i(era/, id est, sacra; sic quaedam potio appellata fuit. [Potionem iera, quam Dominus Praesul tibi mittit, sumes eam aqua calida ante crepusculum diei. Fulbertus Episc. epist. 115.
IERATEON. i(eru/teion, id est, sacrarium. Vide Crux.
IERVRGIA. Vide Missa.
IESSENI. Vide Esseni.
IESVS. Vide Christus. Decachordum. Zasus.
IGNATII MARTYRIS cognomentum, et eius epistolae negantur a Nouatoribus. Vide Theophorus.
IGNEO. verbum, ignesco, candeo. [Vt corda nostra passione ipsorum igneantur. In collecta pro Sanctis Martyribus in sacramentar. Sancti Gregorii.
IGNEVS. FR. agnomen S. Petri Vallis vmbrosae Monachi S. Guilberti discipuli, de quo Baronius. An. 1063. n. 39. et seqq.
IGNIS GRAECVS, aliqua ignea mixtura, tam violenta, vt etiam sub aqua arderet, nec exstingui posset, cuius Auctorem Zonaras quendam Graecum facit de anno 670. quando, nempe, pro Constantino Pogonato Saracenorum naues combussit. [Erat namque in illa ignis graecus. Matth. Paris. An. 1191.] Vide Mimax.
IGNORVS. incognitus, ignotus. [Horum con sanguinitas nec ignora est, nec remota. Iuo Carnot. epist. 45.
IIR. FR. Secundus Hebraeorum mensis, qui et Zio dicebatur. Apud Auctores citatos in dict. Elul.
ILLADIONES. FR. id est, illi aldiones. [Non est nostra voluntas, vt homines Placentini per eorum praeceptum de curte palatii nostri illadiones recipiant. In constit. Caroli Magni.
ILLATIO. dicebatur Missae praefatio. Vide Praefatio.
ILLECEBRA. Vide Lacebra.
ILLIBERIS. absque liberis. [Immo et praecipiente lege, quam si frater illiberis decesserit, vt a fratre ipsius, et ex costa ipsuis supparetur tamen illi Tertull. lib. 4. aduers. Marcionem. cap. 24.] In aliquibus tamen codicibus Illecebris mendose legitur; Tertullianus enim graecam vim a)/pais2, id est, carens liberis, imitatus est.
ILLVMINANDI. Vide Catechumenus.
ILLVMINATI. FR. haeretici in Anglia recentiores, quos Hispani Adombrados vocant. Antiquitus tamen ita dicebantur Neophyti.
ILLVMINATIO. Vide Illuminatorius.
ILLVMINATORIVS. aliquando Baptisterium significat. [Sed quomodo pulcherrimi ab eo constructi illuminatorii, quod quidem solemus vocare baptisterium. In vita S. Marci Presbyteri.] Sic etiam in eadem vita Illuminatio baptismum significat. [Iam vero domum venerandae illuminationis.
ILLVMINO. Vide Oculo.
ILLVSIO. Vide Inludium.
ILLVSVS. musiuo opere depictus. [Apsiden solo, et parietibus marmoratam camera musiuo illusa clarificat. Paulin. epist. 12. ad Seuer.
IMAGO. Vide, Icona. Charagma. Surtaria.
IMAGINARIA. FR. id est, imago, et character diuinum nobis insitum. [Qui hanc receperunt, (id est, lasciuiam) non solum imaginarias scripturas abominati sunt; sed etiam omnem renerentiam repulerunt, eos, qui religiose, ac pie viuunt offendentes; ac per hoc completur in eis, quod scriptum est, Abominatio est peccatori Dei cultus. can omnis iactantia. 21. quaest. 4.] et ibi Glossa.
IMAGINATVS. figuratus. [Locellum etiam quendam, hoc est, capsam maiorem, quae a duobus clericis ferri solet, fieri iussit, argentoque imaginato, ac deaurato vestiuit. Flodoard. lib. 3. cap. 5.
IMBENEFICIO. FR. Beneficia Ecclesiastica concedo. [Simoniace Ecclesias vendidit, res Ecclesiae imbeneficiauit, thesauros dissipauit. Aurchard. de casibus S. Galli cap. 3.
IMBLADO. et Imbladatus. Vide Bladum.
IMBOIATVS. Vide Boia.
IMBOIO. bois ligo. Vide Boia.
IMBOLVS. Vide Embolus. Imbulus.
IMBONITAS. improbitas, seu incommoditas, vel aspritudo. [Nemo miles ad bellum cum
page 326, image: s358delitiis venit, nec de cubiculo ad aciem procedit; sed de papilionibus expeditis, et substrictis, vbi omnis duritia, et imbonitas, et insuauitas consistit. Tertul. ad Mart. cap.3.
IMBREVIO. supellectilium inuentarium scribo, seu breuiter noto [Ecclesiae quoque luminaria, et ornamentum debitum ordinent, et thesaurum, ac vestimenta, seu libros diligenter imbreuient, et breues nobis reportent. in Capit. Caroli. Calui cap. 1.] Vide Breuo. Commemoratorium. Inuentarium.
IMBRICO. imbricibus tego, et Imbricor, imbricibus tegor. [Cum ab angulis quadrifariam concurrentia dorsa cristarum, tegulis interiacentibus imbricarentur. Sidon. lib. 3. epist. 1.] Alii tamen hoc verbum ab Imbragare italico verbo etymon deducunt, quod connectere, et cooperire significat.
IMBVLVS. Ambulacrum, porticus. [Imbuli, vel quia sub volumine sunt, vel quia sub his ambulant: sunt enim portici hinc inde platearum. Isid, lib. 15. orig. cap. 2.] Vide Bmbolus.
IMBVTVM. instrumentum e lamina, seu ligneo cortice formatum, ad infundendum in vasibus res liquidas, quod Romae Imbottatore, et in Sicilia Imbuto dicitur. [Alia multa, qtque crudelia tamquam vtribus, imbutis ori impositis, sine misericordia porrigebant etc. Victor de persecut. Vandal.
IMEROBIVS. h(meri/bios2, id est, qui tantum ad diurnum victum cogitat, et nihil de crastino curat, quo vocabulo Hieronymus lib. 2. contra Iouinian. vtitur, illudque Diogeni philosopho attribuit.
IMISILVM. Imisinum, et Imizinum; sericum, quod italice Ormesino dicitur. [Vestem albatam olosericam ornatam in circuitu de imisilo. Anastas. Biblioth. in Leone V. Vestem obtulit de imisino. ibidem.] Dicitur etiam Myzinum. Idem in Niuolao. [Vestem de fundato vnam habentem historiam Leonum in circuitu myzmum.
IMITAS. decliuitas, seu situs in imo positus. [Partem meam de prato, quod Lauduni iuxta vos habeo ad imitatem montium posito, et quae iouia sunt pratella, quae tenui, ad te reuocabis. Flodoard. in vita S. Remigii.
IMMANTO. FR. aliquem manto induo in signum inuestiturae alicuius Dignitatis. [Rolandum Cancellarium immantauerunt.] Et inferius: [In Romanum Pontificem electus immantatus est. Radeuicus Frisingen. de gestis Federici Imp.
IMMERSOR. quem Graeci baptisth/s2 appellant, et ad quem in baptismo infantem spectabat immergere; nam Graeci solent in hoc Sacramento tres ministros adhibere, ex quibus dignior aquam benedicit; secundus exorcismum profert; tertius, qui et immersor dicitur, id est, baptizans, Sacerdos erat; sicut Romae in Baptismo Catechumenorum eorum Recotr exorcismum, ac alias caeremonias facit, postea Episcopus sollemniter baptizat.
IMMINENTIA. praesentia, seu potius instantia. [Ioannem Subdiaconum nostrum ad hoc, Deo fauente, transmisimus, vt Electum nostrum sua imminentia cum Dei Omnipotentis solatio, secundum morem praedecessoris eius faciat Episcopum consecrari. D. Gregor. in Registr. lib. 2. cap. 68.
IMMVNITAS. Vide Emunitas. Passus. Immunitate gaudent Coloni Ecclesiasticarum possessionum. Vide Submansor. Vocibilitas.
IMMVRATIO. FR. inter muros reclusio. [Religiosi etiam sunt immurationis poena, vel alia grauius puniendi, quam saeculares, si inuenti fuerint in haeresi, vel consimilibus delinquisse. de haeresi in 6. cap. 8. §. Sacerdotes.
IMMVRO. FR. inter quatuor muros includo. [Cum pro haeresi fuerit curiae saeculari relinquendus, aut immurandus. de haeresi. in sexto cap. 1.
IMNARIVM. Vide Hymnarium.
IMPALARE. FR. Palo transfigere. l. si quis caballus. de damno, et iniuria.
IMPANATOR. Vide Companator.
IMPANS. FR. seruus. l. si quis seruus. de manumissionibus. legendum puto potius Imphans; quasi infans; nam Dominorum famuli, ac serui solent pueri appellari. [Reuersus est Abraham ad pueros suos. Genes. 22.] id est, ad seruos; vnicum enim filium habebat Abraham; de quo vocabulo in hac sign ificationc saepe in Sacra Scriptura. Itali quoque Fante appellant seruum, ae pedissequum, et Fantesca famulam. Vide Infans. Puer.
IMPENSIO. expensio. [Summam vero impersionum cum festinatione transmitto. In Registr. S. Greg lib. 1. cap. 37.
IMPERIALIS CORONA. Vide Infula.
IMPERATOR. FR. quare dicitur Augustus. Vide Nobilissimus. Prophyrogenitus. Quomodo coronatur. Vide Infula. Quomodo ornatur gladio, et pileo a Pontifice. Vide Lectio. Imperatoris titulus. Vide Diualis. Neocorus. Titulus mortui Imperatoris. Vide Diuae memoriae in dict. Bonae memoriae. Imperatoris Graeci Coronatio. Vide Epicombia. Prothesis. Eius sollemne sceptrum. Vide Acacia. Eius thronus. Vide Anabathra. Quomodo per Ciuitatem equitabat. Vide Anacara. Electores Ecclesiastici Rom. Imperatoris, si carent pallio, non possunt eligere Imperatorem. Vide Pallium.
IMPETOR. accusor, interrogor, citor, postulor, [Impetebatur tunc Guntheramnus de interitu (ut dixi) Theodoberti. Greg. Turon. lib. 5. hist. cap. 14.] FR. [Et quidquid prouidit cautio conuocatorum, ducitis ad crimen impetiti. Ennodius in Apologetico.] Vide Pulso.
IMPETITIO. accusatio, citatio. Vide Pulsatio.
IMPLACABILITER. Vide Infoederabiliter.
IMPLACITO. FR. cito, postulo [Qui singulis annis eos implacitauerunt. Matth. Paris. An. 1136. Vide Admallo. Pulso.