December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: s0001
[gap: illustration]
page 710, image: s0836aURSINUS [2] Latinus, vide Latinus Ursinus.
URSINUS Mus vide supra Saphan.
URSINUS [3] Zacharias, Vratislavia [orig: Vratislaviâ] Silesius, celeberrimus Theologus, scriptis clarissimus, diu Heidelbergae Professor, in Palatinatu et Arce Coloniensi, sub Gebhardo Truchsessio Elect. Reformator, obiit Neapoli Nemetum, A. C. 1583. aetat. 49. Eius exstant, Exegesis variorum S. Scripturae locorum, Comm. in cap. 21. Esaiae. Vindicatio Cap. 1. Ioh. a blasphemis corruptelis Nearrianorum et Salmosatenianorum Explicatio Catechismi Herdelb. etc. inter opra, 3. Vol. fol. Heidelb. 1612. et alib. Theologiae studiosus, quam Doctor dici maluit, Melchior Adami in vitis Theol. Musaeo suo inscripsit:
Amice quisquis huc venis,
Aut agito paucis, aut abi
Aut me laborantem adiuva.Idem. Vide quoque Thuanum, Hist. Laetum, Comp. Univ. etc. it. voce Zacharias.
URSLINGA castrum Sueviae, caput territorii cognominis cum titulo Ducatus olim, qui, una cum aliis, Comitibus Wirtembergicis accessit. Et quidem Reinhardi Duci Urslingensis mentio inter Consiliarios Eberhardi Barbati Comitis Wirtemberg. fit apud Hortledederum, de Causis Belli Germ. Part. 1. l. 3. c. 1. n. 23. De Eberhardo Miti id habet Crusius, cui Friderici postremi Teccensium Ducis, ex ultima Duce Urstingensi, filia nupta, et hanc et Teccensem ditionem attulit, Tob. Pfannerus de praecipuis Germ. Principum Gentibus, c. 7. de Gente Wirtembergica.
URSO quae Genua Urbanorum, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 3. c. 1. Ursao A. Hirtio, de Bell. Hispan. c. 26. Orsano Appiano, Ossuna Morali, oppid. praeclarum et Academia Hispantae Baeticae in Vandalitia, ab Astigi 5. leuc. in Austrum ab Hispali 13. Malacam versus, Ducatus.
URSOLI alias URSEOLI vulgo Rossillon vel Roussillon, locus Galliae, in Delphinatu, inter Valentiam et Viennam, non procul a Rhodano, in dioecesi Vienuensi. Est et Rossilio in Santonibus, unde nobili familiae nomen. Hadr. Vales. Notit. Gall.
URSTISIUS Christianus, Mathematum apud Basiliens. Professor celebris, scripsit Patriam historiam et Varai opera Mathematica. Obiit A. C. 1588. Vide Christianus.
S. URSULA seu Urselinae, Congregatio sacra virginum et viduarum, in Communione Romana, quae, sub Episcoprum ductu, Regulam augustini sequuntur. Instituta primum ab Angela Brixiacensi, in Italia, approbataque; a Gregorio XIII. A. C. 1572. Dein Magdalena Luilleria, in Gallia similem coetum constivit, A. C. 1611. a Paulo V. confirmatum. In hisce Monasteriis puellae magno cum zelo, in omnibus, quae sexum decent, instituuntur. Hilario Costus, de foem. illustr. Griseo [orig: Griseô] nigroque indui Richelietus docet Dictionar. Gall. voce Ursuline.
URSUS [1] Consul an. Urb. cond. 1000.
URSUS [2] quasi orsus Isidoro, ut vidimus; Barthio potius a vi urgente et pertinaci bestiae saevitia; at Varroni, quem sequitur Bochartus, ab ipsius voce; quam bruxh\n quoque, i. e. rugitum, vecat Oppianus: quemadmodum et, sicut leones, pardos, pautheras, ita etiam ursos, bruxa=sqai dicit Pollux, *stenagmo\n appellant Graeci Interpretes i. e. gemitum, Esai, c. 59. v. 11. et videtur ursorum vox habere aliquid gemebundum. Unde Horatius, Epod. Od. 16. v. 51.
Nec vespertinus circumgemit ursus ovile.
Latine uncare est, apud Auctorem Poematii de Philomela,
Dum lynces orcando fremunt, ursus ferus uncat.
Sed ea vox, ut plutes aliae ibidem, eruditis suspecta est, quum o)gka=sqai, uncare, proprie sit asinorum. Melinus igitur Spartianus. in Antonino Geta, Ursi soeviunt, inquit, c. 5. Unde Virg. l. 7. Aen. v. 18.
--- - atque in praesepibus ursi
Soevire --- ---Graece a)/rktos2, quasi a)rgo\s2 i. e. piger. Pigerrimum enim esse animal, docet fwlei/as2 tempus, quo [orig: quô] ursa per plures menses, prae nimia pinguedine, barei=a kai\ narkw/dhs2 kai\ duski/nhtos2 ou)=sa, manet in antro prorsus immota, donec emaciata pristinas vires recuperet. Aliter knwpeu\s2, seu knou=pis2, a knw/y, caecus. Namque oculi eorum hebetantur crebro, qua [orig: quâ] maxime causa favos expetunt, ut convulner atum ab apibus os levet sanguine gravedinem illam, qua [orig: quâ] scil. oculi hebetantur, Plin. l. 8. c. 36. Solinus tamen id lucis desuetudini imputat: Enixae ursae quaternis latent mensibus. Mox egressae in diem liberum, tantam patiuntur ins olentiam lucis, ut putes obsitae cocitate, c. 26. Unde apud Syrachidem, Eccles. c. 25. v. 23. *ponhri/a gunaiko/s2 a)lloioi= th\n o(/rasin au)th=s, kai\ skotoi= to\ pro/swpon au)th=s2) w)s2a)/rktos2, Vulgatus verrit haec posterior, et obcaecabit vultum suum tamquam ursus. Verum quia in Graeco non legitur tufloi=, obcaecat, Ide skotoi=, obtenebrat, obscurat; iudicat Bochartus, nubila morosi vultus, qualem nequam mulieres exhibent, potius conferri cum nrsurm panameidh/toisi prosw/pois2, faciebus a risu plane alienis, ut Oppianus vocat, Cyneget. l. 3. Certe animal hoc esse skuqrwpo/taton maxime tetricum, ait Plut de Amore erga liber. unde est, quod ursos Poetae tristes vocitant. Inter alios Statius, apud quem l. 2. Achill. v. 408. legitur Achilles,
--- -- tristes turbare cubilibus ursas.
Ut autem hilaritas vultur videtur lucem addere, contra ira et morositas illum obscurat, et obnubilat, uti pluribus docet Bochartus, ubi de leonum episcynio. Hebraeis, Chaldaeis, Syris, Arabibus, Aethiopibus [gap: Hebrew word(s)] dob vel [gap: Hebrew word(s)] dub, appellatur utsus, qusi
image: s0836bvillosut hispidus, quod in omnibus feris huic maxime est proprium, Unde de Callisto in ursam mutata [orig: mutatâ], Ovid. l. 2. Met Fab. 5. v. 478.
Brachia coeperunt nigris horrescere villis.
Et villosus familiare ursorum epitheton, apud Poetas est. uti et *dasulli\s2, in Etymologo: et secundum quosdam Germanis Beer, vel Baer, et Anglis Bear, dicitur, quia in Phaovirino beiro\n est dasu\, densum, villosum. Coeterum prima in Sacris ursi mentio fit 1. Sam. c. 17. v. 34. ubi narrat Sauli David, quomodo ursum, auferentem ovem a grege, percusserit, ove ex ore eius eruta [orig: erutâ], ac in se insurgentem, maxilla [orig: maxillâ] arreptum, necavetit, nempe et ursi ovibus infesti. idque noctu maxime, quandoque sub autrorae tempus. Unde Val. Flaccus, Argonaut. l. 2. v. 73.
Albet ager notisque truruces ab ovilibus ursi
Teccta domosque pertunt --- -Quandoque sub vesperam, ut ex Horatio vidimus. Os autem iis iuxta Oppinianum, *ka/rkaron, ou)lo/menon, tanao\n, asperum, exitiosum, patulum, e quo David ovem abreptam, tamquam e barathor eruti, illumque in posteriores pedes insurgentem, ut eum priorum amplexu suffocaret et contereret, secundum Papiniavum illud,
Proelia villosis ineunt complexibus ursi,
maxilla [orig: maxillâ] aut mento [orig: mentô] arreptum, ut a morsu cohiberet, pastorali pedo [orig: pedô] confoldit. Quam vero periculosum sit ursi rostrum attentare et corripere, ex Martiali notum, l. 6. Epigr. 64. v. 27
--- -- rabido nec perditus ore
Fumantem nasum vivi tentaveris ursi.Nec minus ab urso, quam a leone, perculum. Unde Amos, c. 5. v. 19. Quomodo si quis fugiat leonem, et occurrat ei ursus. Ut in quo duo timentur, versutia et ferocitas. Nec enim alter animali in maleficio stultitia sollertior, Plin. ubi supra. quare etiam cicuratum in speciem et mansuefactum, ad ingenium subinde redit, et incautos homines aggreditur necatque. Quo facit illud Iereiniae, Thren. c. 3. v. 10. Ursus insidians est mihi. Ferocia dein ei maxima est, in orbitate inprimis ac fame. Unde Deus ipse Oseae c. 1. v. 8. Occurram eis, ut ursa orbat, et dialacereabo praecordia eorum. Vide quoque 2. Sam. c. 17. v. 8. et Proverb. c. 17. v. 12. Scilicet in hoc genere femina ferocior fortiorque, de qua supra iam dictum: quam proin raptis (id quod tamen raro fit) occisisque catulis, immanem in modum ferocire, constat. Vide elegantem in hanc rem locum Cyrilli in Esai. l. 5. p. 834. In fame vero non greges solum, sed et armenta, audet aggredi ursus, adeo que ipsos tauros: de qua ursorum cum tauris lucta pulchre Aelianus, Histor. l. 6. c. 9. Aristoteles, Histor, l. 8. c. 5. Plinius et Solinus, ubi supra. Proinde, ut magna rerum conversio sub Messia futura significetur, praedicitur fore, ut, mutuo [orig: mutuô] inter haec animalia odio [orig: odiô] desaerviente, bos et ursa poescantur simmul, Esai. c. 11. v. 7. Alia quaedam de Ursorum natura infra, ubi de Persarum cum hoc animali comparatione. At caput urso invalidissimum, quod leoni fourtissimum. Ideo, urgente vi, praecipitaturi se ex aliqua rupe, manibus eo [orig: eô] operto [orig: opertô] iaciuntur, Plin. d. l. Ubi manus apposite vocat anteriores eius pedes, ut qui manuum formam exacte imitantur. Oppianus iterum Cyneget. l. 3. v. 144.
*xei=ras2 xersi\ brotw=n i(/kelai ---
His laqueos discerpunt, Plut. de Causis Natur. Qu. 28. taurrum cornua apprehendunt, Alkazuin, ubi de pugna ursi cum tauro: et circumplicatos venatores suffocare conantur, ut vidimus. Sed dextra [orig: dextrâ] imprimis valent, qua [orig: quâ] devincta [orig: devinctâ] omnis eorum impetus cessat. Oppianus, l. 6. Eandem, per totos 40. dies sine cibo manentes, circumlingere sat habent, Aelianus, l. 6. c. 3. quam glukuka/thn ei)=nai, sa/kra de\ fagei=n h(disthn, duilcissimam esse et carnem illius esui gratissimam, ait idem Plutrachus, ubi supra quaest. 22. Scilicet et homini ad varia hoc animal inservit. Et quidem Atalantam, et Paridem ursa liberta lactasse [orig: lactâsse] legitur, apud Aelian. Histor. Var. l. 13. c. 1. et Alexandrum Neap. Genial. Dierum. l. 2. c. 31. Capiuntur autem non uno [orig: unô] modo [orig: modô], c. quibus unum exposuimus supra. Ac tum vel feritati suae relinquuntur spectaculis inservituri. Plin. ibid. annalibus notatum est --- domitium Aenobarbum Aedilem Curulem ursos Numidicos centum et totidem venatores Aethiopas in Circo dedisse. Miror adiectum, Numidicos fuisse, cum in Africa ursos non gigni constet. Quem tamen Plinii stuporem, et, unde is ortus, errorem, erudite refellit Salmas. ad Solin. p. 311. et 312. Mille ursos una [orig: unâ] die exhibitos, habes apud Capitolin, in Gordianis Trib. c. 3. At ludis circensibus P. cornelti Scipionis Nasciae et P. Lentuli Aedilium curulius, sexaginta tres Africanas, et quadraginta ursos et elephantos lusisse, apud Livium, l. 44. c. 18. Atrocius id, quod et illis sontes obiecti; quod tamen persequutione diocletianaea [orig: diocletianaeâ] Christianis pepercisse, in Palaestina et Tyro, Eusebius narrat, l, 8. c. 7. Vel humana [orig: humanâ] industria [orig: industriâ] cicurantur. Et tum vel Numini alicui consecrabantur olim, qualis Athenis fuit ursa Dionae, quam cum iaculis consixissent iuvenes quiam, sororem ab illa discerptam ulturi, pestis oborta ingens non cessavit prius, quam virgines nonullae in locum, honoremque ursae peremptae, dicarentur Dianae, quod a)rkteu/esqai th= qew=| dictum, quemadmodum et ipsae pullae a)/rktoi, i. e. ursae, appellatae sunt, uti legimus apud Cael. Rhodig. Antiqq. Lestion. l. 26. c. 19. Vel domesticae oblectationi adhiberi consuevere [orig: consuevêre], uti vidimus de Romanis, voce Ursa, adde supra dicta, in voce Innocentia. Hodieque spectaculo [orig: spectaculô] ursos circumduci, a Lithuanis praesertim, Moscisque, notum. Alius fuit Ursum circumducendi ritus, notatus Hincmaro Remensi Capitul. ad Pres byteros, c. 14. Nec turpia ioca cum urso, vel tornatricibus, ante se facere permittat. Et can. 61. Synodi Trull.
image: s0837a*tw=| au)tw=| de\ tou=to e)pitimi/w| kaqupoba/llesqai dei= kai\ tou\s2 a)/rktous2 e)pisurome/nous2 h)\ toiau=ta zw=a pro\s2 pai/gnion kai\ bla/bhn tw=n a(plouste/rwn. Ubi, in eiusmodi Ursorum capitibus et corporibus tincturas appendere solitos dareque passim ex pilis eorum cum tincturis, tamquam phylacteria, ad depellendos morbos, atque adeo oculorum fascinos amoliendos, observant Balsamon: Minatores, apud Eligium Noviom. Episcop. Hom. 14. huiusmodi ursorum circumductores vocitatos esse, ait Carolus du Fresne in hac voce. Sed et occisi ad varia inserviunt. Dextram inprimis manum in Principum delitiis esse constat. Vide quae paulo ante, item supra, dictasunt, voce Branca. At cerebro veneficium incesse creditum, occisorumque in spectaculis capita cremant, testato, quoniam potum in ursinam rabiem agat, Plin. d. l. Capita vero integra galeis olim addita, Sratius, Theb. l. 4. v. 304.
Ille Lycaoniae ritu caput asperat ursae.
Medulla [orig: Medullâ] Achilles pastus, apud Apollodorum, l. 3. Pelle loticas galeasque levis armaturae milites equitesque apud Romanos rectas habuere [orig: habuêre], teste Alexandto [orig: Alexandtô] Neapol. Genial. Dier. l. 1. c. 20. Etiam pelles ursorum, alborum praesertim, scabellis sacrorum Altarium, ve frigius Sacerdotibus noceat, apud Septentrionales substerni consuevisse, legas apud Olaum. l. 4. c. 5. Imo et nomina ab Ursis Principibus viris placuere [orig: placuêre], qua de re vide Crantzium, Danie l. 4. c. 27. ut de illustri Ursinorum, quae Romae hodieque floret, Famillia; de poteutissima in Helvetiis Baernatium Republ. cuius insignia nobilis haec ffera illustrat, aliisque ni addam. Non possum tamen non pauca adicere, de Persarum Monarchia, cum urso collata [orig: collatâ], Daniel. c. 7. quam comparationem in 4. hisce constitisse, volunt Talmudici, quia edunt et bibunt ursino [orig: ursinô] more, et pingues sunt ut ursi, et comati ut ursi, et irrequieti ut ursi, in Kiddusin, c. 4. Et quidem,. primum quod attinet, notum illud Hortaii de Mavio lucrone, l. 1. Epist, 15. ad Vallam, ubi alii Menium leungt, v. 35.
-- --- patinas coneabat omasi
Vilis, et agninae, tribus ursis quod satis esset.Cui vitio Persae mancipati coeperunt, cum priscos illorum mores Medicus et Lydius infecit luxus: Unde et pinguedo corporis, notata Aeliano, in Variis, l. 12. initio [orig: initiô]. Prolixum dein capillitium Persis, quos pronin pomh/tas2, i. e. crinitos, vocat Oraculum Milesiis redditum, apud Herodotum, Musd 6. Ultimum minus quadrat in ursos, quod pigerrimum esse animal diximus. Tamen ibidem habet Glossa, Urso nulla quies, cum enim ad palum est vinctus, eum assidue circumir. At Ioseph Iachiae fil, utsum observat esse leon minus pugnacem, et Nebuchandezarem leonino [orig: leoninô] robore Babylonicum Imperium stabilivisse, cum Ursi robur Dario Medo suffecerit ad Chaldaos debellandos. Alii ex Xenophonte Persas olim habitasse [orig: habitâsse] probant e)n o)reinh=| ou)/sh/| th-| xw/rh|, in regione montana, quomodo ursi, Theocr. Idyll. 1. Addunt, cum urso conferri Persa, ratione immantitatis, quae summa fuit, Ammianus, l. 23. His iunge Persarum libidinem, quae in ursis itidem tanta, ut quia cum fetae sunt, Veneris usu carent, pronde fetum ante tempus ex utero violenter exprimant, teste Oppiano [orig: Oppianô], d. l. Subtilius id, quam solidius, quod nonnemo huc refert, ad Persarum Regem aliter accedere non licuisse, quam pronum, et prostrato [orig: prostratô] more adorantium corpore: constat autem, ante ursos tam venatores, quam viatores, ad terram cernuos se proicere, tanqua, mortuos, ut evadant illotum, quippe qui cadavera non tangant, impetum, ex Aeliano, Histor. l. 5. c. 49. etc. Apocalypseos vero, c. 13. v. 2. Bestia, quo [orig: quô] nomine Romanum Imperium intelligunt Eruditi, leonis os, pardi corpus, et ursi pedes habet. Ubi, ut per os leonis robur immensum, et per pardi corpus aut maculas vatium regimen, vel diversae gentes, vel technae variae, quibus rem suam Romani auxerunt: sic per ursi pedes, firmior quidem, sed et tardior gressus ac progressus videtur significari. Latum enim in tera pedem ursus figit fortius, pardo [orig: pardô] vero et leone lentius graditur, Plin. l. 11. c. 45. ita Romanet Rei publ. firma fuere [orig: fuêre] incrementa, sed tarda, ut quae anno [orig: annô] Urb. Cond. 500. demum Italia [orig: Italiâ] ptimum excessit. Vide Sam. Bochartum, Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 9. toto [orig: totô]. ubi plura in hanc rem, inter alia et de iudicio Die per ursos exercito, ac strage puerorum, ad Eliaei preces, ab iis edita [orig: editâ], prope betheslem, memorata [orig: memoratâ], 2. Reg. c. 2. v. 23. 24. varia egregia addit: aliquid etiam supra ubi de ursis Numidicis.
URSUS [3] Pileatus, Sex. Ruf. locus Romae, apud Portam Esquelinam. Ubis aedes S. Bibianae virgin. Hinc S. Bibiana dicitur.
URTA fluv. inter eos qui in Mosam decurrunt, non postremus, Oritur ex stagno in silva Arduenna, inter Bislanc et Tumbas loca Verteib. solum non hodie nota, et partem pagi Bedensis alluit, atqu a Condrusis accolitur: alluitque Urtam vicum, non procul a fonte suo Ourt, dein Urtam minorem recipti, cuius amniculi 9. milliar. circituer currentis forti adiacet alter vicus urta. Tum attingit castellum Rupem vel Roccam la Roche, Ham mum maiorem et minorem Grand Han, etPetit Han, Durboium Durbuy Longum Vadum Longue: mox Amblavam fluv. Amblef admittit: dem um Wesam seu Wesdratum luv. Limburgensem, apud vicum condate Chone [orig: Chône], atque ad urbem Leondicum in Mosam effunditur. Accolae vocitant Urt, Galliq Ourt. Quidam ad vicum S. Leonhardi S. Leonart, Urtae et Mosae confluentes ponunt, infra Leondicum. Hadr. Vales. Notit.Gall.
URTICA ab URTUM, pro ustum; est enim, quod ait Macrobius, ingneae naturae; eiusque folia mordacia, ut ait Plinius, l. 16. c. 24. Unde illa mordax Ovidio, de Arte, l. 2. v. 417. acris Iuvenali, Sat. 11. v. 166. Et Iobi c. 30. v. 7. legimus Urtica [orig: Urticâ] pungebantur Plimus quoque, l. 22. c. 13. princip. hiuc exclamat, Urtica [orig: Urticâ] quid invisius esse potest? Addit tamen. At illa, praeter oleum, quod
page 711, image: s0837bin Aegypto ex ea sit, vel plur imis scatet remediis, quae mox subiungit. Et post haec. Condidit, inquit, laudes eius Phanias physicus, uttlissimam cibis coctam conditamque professus ect. Idem Illius pronum enascentis cibum religiosum fuisse, ait l. 21. c. 15. extr. Et urticae genus, corticem telae faciendae bonum habens, menorat Salmsius ad Solin. p. 300. quemadmodum ex cortice lini, cannabis et byssi, texebantur olim telae et hodieque mos texi est. Quem ad usum Urtica Bohemica inprimis idonea est, ut vidimus supra, voce Cannabis. Sed et Antigonus olim pro aurea corona hederaceam, et pro sceptro dextra [orig: dextrâ] manu pungentes urticas gestasse hocque [orig: hôcque] habitu ius populis dixisse legitur, vide Car. Paschal. Coronar. l. 1. c. ult. ut de usu eius, in carne Ascertarum domanda. nil dicam: plura hauc in rem, apud Plinium passim, cui adde Herbariae Rei Scriptores: uti de Urtica marina, piscis genere, a cuius esu sectatores suos abstinere voluit Pythagoras, Vossium, de Orig. et progr. Idolol. l. 4. c. 12. 18. et 39. urticam albam. in solorubor. in Dantae Regum insignibus, Hollatiam denotare supra diximus in Dania.
URTICINI populi Piceni. Plin. quorum oppid. excisum hodie Ortezzano dicitur.
URUNCA seu IS. oppid. Germaniae superioris in Alsatia, Ensisheim Simlero, aliis Mulhusia.
URUS [1] ab o)/ros2, quasi ou)reino\s2 bou=s2, bos montanus, seu ferus, apud Macrob, Saturnal. l. 6. c. 4. inter animalia Sptentironis, memoratur Plinio. l. 8. c. 15. princip. Gignit --- Germania (Sythiae contermina) insignia boum ferorum genera, iubatos bisontes excellentique vi et velocitate uros, quibus imperitum unlgus bubalorum nomen imponit, cum id gignat Africa, et quae seqq. quod usque hodie in usu esse, notat Salmasius, vide supra, ubi de Bubalis. Exactius sic desctibitur Aimoino, Histor. Franc. l. 1. c. ubi de Hercyniae silvae feris, Hi sunt, inquit, magnitudine paulo infra elehantos. specie et colore et figura tauri, Mana vis eorum est et magna velocitas: neque homini neque ferae --- parcunt. Hos studiose captos fovieis interficiunt. Hoc se labore durant adolescentes, atque hoc [orig: hôc] genere veations se exercent --- amplitudo cornuum et figura et species multum a nostrorum houm cornibus differt. Haec Itudiose conquisita ab labris argento [orig: argentô] circumducunt, atque amplissimus epulis pro poculis utuntur. Ubi quod de cornuum habet usus, firmat Plinius, l. 11. c. 37. Urorum cornibus Barbari Septentrionales potant, urnasque binas capitis unius cornua implent. Et Solinus, c. 20. Istis -- cornua in tantum modum protenduntur, ut demipta, ob insignem copacitatem, inter Regias mensas. potuum gerulae siant. Vide quoque Caesatem, l. 6. c. 27. et ad utrumque locum Plinii ac Solini, Salmas. Exercit. Plin. ad hunc p. 230. et 231. Atque huiusmodi poculum deauratum, inter alia spolian, quae de Getis acceperat, iovi Casio appendit, in monte Casio, cum ad bellum Parthicum proficisceretur, Traianus Imperator, donatia eleganti carmme Graeco [orig: Graecô] celebravit Hadriavus, vib poculum hoc vocat.
--- *bio\s2 ou)/rou
*)askhto\n xrusw=| pamfano/wntike/ras2,apud Salmasium, Not. ad Spartiani Hadrian. c. 14. De reliquis cornum horum usibus Plinius sic pergit. Alii profixa his pliae cuspidant. Apud nos in laminas secta translucent, atque etiam lumen inclusum latius fundunt: multasque alias ad delicias conferuntur, nunc tincta, nunc sulita, nunc quae cestrota picturae genere dicuntur, quae verba exponentem Salmasium vide, ibid. Sed et super galeis adhibita, docet Car. Paschalius, coronar. l. 10. c. 17. Hodieque eximius eorum apud Helvetios in bello usus, de quo sic Sabellici Supplem. l. 5. ex Iovio: Helvetii ad mediolanum congressi cum Gallis, cum in noctem usque praelium protractum esset. Duces, ut reliquias exercitus colligerent, signum ingenti classico [orig: classicô] proposuerunt. Id erat amplissimum cornu silvestris Urbi operoso argento [orig: argentô] labris exornatum, quod a Maioribus per manus traditum, apud Uranienses Helvetiae libertatis auctores, cum magna cur ac religione custoditur. Eius itaque beneficio [orig: beneficiô] plurimi conservaii sunt. etc. Adde quae dicimus infra voce Zubron, ubi etiam de venatione horum animalium aliquid. Hinc Urogallus, German. Urhan, galli silvestris genus, duplo [orig: duplô] maioris, apud Albettum; quem Iudaei recentiores gallum montaum vocant, Gesnerus cum Plinii tetradone eundem esse putat, sicque dictum vult, quod [orig: quôd] magnitudine tantum vulgares gallos, quantum uri vulgates boves, superet. Vide eum ubi de hac ave, ut et supra.
URUS [2] vulgo Ouse teste Camdeno [orig: Camdenô], fluv. Albionis in Anglia per Eboracum urb. fluens, ac in Abrum, sive Humbrum influens.
USADIUM Mauritaniae Tingitanae promontot. in ora maris Atlantici. Ptol. Capo di Alguer Marmolio, Capo Cantin Baudrand. Cantinum Caput: in Ducala, provinc. regni Marocani, prope Azasiam urbem 100. mill. pass. a promontor. Gero in Boream.
USAPHAEDUS Res Thinitarum in Aegypto V. post patrem Venepheri filium Miebidum, regnavit ann. 20. dum Pemphos in Thebaide imperater, ciraca tempora nascentis Corugi. Ioh. Marshamus. Canone Chron.
USAPU summus Peruanorum Deus i. e. Admirabils, quod inter Messiae epitheta, ac titulos occuttit, apud Esaiam, c. 9. v. 6. Vide Ioh. Linschortanum, Historia [orig: Historiâ] India Occid. l. 5. c. 3.
USARCHIA urbs parva provinc. Lemovicensis, ad Veseram fluv. 5. leuc. a Tutela in Boream, uti 5. a Brivate, 8. a Lemovico in Austrum. Melius Userca, vulgo Userche.
USARCHIA oppid. Insul. Franciae 7. leuc. a Lutetia, in Boream, 3. a Sylvanecto in Occasum Bellomontium versus 2. Lusarche vulgo.
USBECKIA vulgo Usbeck. aliter Zagaraja, regio Asiae, sub Tartaria late sumpta saepe comprehensa: Ibi alias fuere [orig: fuêre] Sacae et
page 712, image: s0838aIaxartae populi Scythiae intra Imaum, nunc Maurahnahar dicitur, extenditurque inter Thibetum regnum ad Ortum et mare Caspium ad Occasum. Praecipua eius urbs Samaracanda est. Hornio Regnum Zagataiae, quod posteri Tamerlanis inter alia retinuere [orig: retinuêre], primo quidem A. C. 1451. dein A. C. 1470. in Regnum Chorasan et Mavvaranachar divisum; ac ex Regno Chorasan Regnum Magni Usbeck natum est, cuius historiam hanc exhibet, Nomen hoc admodum recens esse oportet, Neque enim ante A. C. 1500. mentio eius in historiis ulla. Primus Usbeckorum Rex, cuius apud Texeiram ex Emirkon mentio fit, vocatur Budak, quo [orig: quô] pulso [orig: pulsô], atque etiam Baburo [orig: Baburô] cognato [orig: cognatô] eius, que in Mavvanachar late regnabat, in Indiam eiecto [orig: eiectô], Schabeck seu Sabakan Rex Chorasanae Usbekanum Imperium vel condidit vel instauravit: quod hodie complectitur, quidquid inter Persiam, Indiam, Chinam et Kathaiam terrarum iacet. Ita nomen Usbek extinxit Schagadaiam. Contra hunc Schabek Ismael Sophi gravissimum gessit bellum eumque tota [orig: totâ] Chorasana [orig: Chorasanâ] expubt. Ita sedes Regia transtata Boccarm. Hodie autem plerumque in urbe Balch versantur Magni Usbeki et infensissimi Persaum hostes sunt, vide eum Orbe Imper. cum Notis L. Ioach. Felleri, p. 441. Uib quod de infesto illorum in Persas odio ait, confirmat P. de Valle, Itiner Tom. III. ubi etiam ephippla eorum mita [orig: mitâ] arte facta, quibus prom Persarum magnates utantur, describit, sicut Tom. seq. de Regno hoc prolixus paulo disserit. In Iure Hungar. facinorosos ad aliquot dies inviolaolies, Uzbec dici, habes apud Samburcum et Molnatum.
USBIUM oppid. Norici, ad Danubium, in Austria, Ips hodie, teste Lazio, Baudrando quid sit non constat. Sed Ips vicus Austriae superioris ad Danubium alias ad Pontem Isrs dictus fuit, 6. milhar. German. infra Laureacum. Sunt tamen, quibus Usbium est vicus Porsenperg, ad amnem Usper dimidio [orig: dimidiô] milliari ab Ips.
USCANA oppid. Macedon. apud Lychnidum. Liv. l. 43. c. 18.
USCENUM Ptol. oppid. Iazygum ad Granuam fluv. in Hungaria Transdanubiana Strigonio finitimum. Persenburg Moletio.
USCOCHI Gall. le Uscoques, populi Croatiae, versus sinum littoralem sinus Veneti, et Seniam; sub Austriacis. Alias cum Venetis magnas exercuerunt immicitias, unde orrum bellum cum Ferdiando ll. Imperatore tunc Archiduce Austriae.
USCUDAMA urbs Thraciae, postea Hadrianapolis. Amm. Marcellin.
USE inferioris Aegypti Rex XVII. post Anonymum, praefuit annos 50. quo [orig: quô] tempore Thebanis Moscheris et Musthis Thinitis Nepher-Cheres et Sesochris Memphitis Mencheres adhuc et Rataeses im pertitabant: Isaacus autem Patriarcha Ecclesiam Dei in terra Canaan, doctrina [orig: doctrinâ] et exemplo [orig: exemplô] aedificabat. Illum excepit Ramesseas, Ioh. Marshamus, d. l. ex Syncello.
USEDOMIA vulgo Usedom, urbs Pomeraniae citerioris sub Suecis, quibus nuper, ab Electore Brandeburgico erepta est, in Insul. cognomine inter ostia Oderae, Psin et Suine, cum arce et portu, in ora aestuarii seu lacus das Grosse Hass, 3. leuc. ab ora matis Baltici in Occasum Anclamum vesus paulo minus, 9. a Stetino in Boream Sundim versus 12. 2. a Wolgasto milliar. Alias emporium celebre, ex ruinis Vinetae crevit; nunc deficit indies. occupata est cum tota insul. ab Electore Brandenburgico. A. C. 1676.
USELLIS Ptol. quibusdam Ales, aliis Usel, urbs est Sardiniae, Episcopalis sub Archiepiscopo Arborensi, versus oram Occidentalem 10. milliar. ab Arborea in Merid. Calarim versus, Parva admodum et deficit indies. Olim sub propriis dominis, dein cum Insula tota in Aragonum venit potestatem. Obsessa fuit a Gallis. A. C. 1639. Ibi Sinc quoque Cognominis. Moret.
USERCA vulgo Userche, locus Galliae, in finibus Lemovicum, veteri Monasterio [orig: Monasteriô] illustris: cuius Abbas Concilii Lemovicensis 2. A. C. 1034. habiti instituta dicitur contempsisse. Ecclesiam Usercae primus omnium Ruricrus maior. Lemovicensis Episcopus in Epist. ad Rusticum memoravit. Hadr. Vales. Notit. Gall. Marle Usarchia quibusdam, vide ibi.
USILLA urbs fuit Byzacenae, Ptol. nunc Casar Cetona quibusdam, vicus regni Tunetani, in ora Syrtis minoris 30. mill. pass. a Thysdro in Eurum, olim fuit Episcopalis sub Archiepiscopo Carthaginens.
USIPETES seu USIPII, populi Germaniae, quorum locus Hochrug dicitur B. Rhenano, inter Rhenum fluv. et montes Hassiae. Sed Usipetes Caesari, l. 4. Bell. Gall. c. 1. 4. 16. 18. erant finitimi sicambris et Tencteris; sic apud Tacit. Germ. c. 12. quorum urbs Zutpen in Geldtis, teste H. Iunio [orig: Iuniô]; aliis Wesop, oppid. in finib. Batavorum, ab Amstelodamo 2. Leuc. in Austrum, a Traiecot 3. Baudrando prope Rhenum fuere [orig: fuêre], in agris Sicambrorum; sed expussi a Chattis una cum Tencteris, haeserunt, ubi hodie tractus Reclinckusa, cum parte Comitatus Marchiae, prope Lupiam fluv. in Westphalia, ex Brietio. Aliis, ubi hodie Comitatus Zutphaniae. Dicti quasi Uspieter German. provocatores. Vispi Ptolemaeo, Usipii Martial. l. 6. Epigr. 60. v. 3.
Sic leve flavorum valeat genus Usipiorum.
USO [1] vir insignis, et antiquissimus, qui regmina corporis x ferinis pellibus confecisse divitur, Euseb. Proep. Euang. l. 5.
USO [2] Phoenix, ventis Templum posuit, Euseb. de Proepar. Euang. l. 1. Non enim Persae solum ventos coluere [orig: coluêre], sed et Phoentces, ut ex Phoenicia Sanchuniathonis Theologia liquet. Imo et Graecis erant in veneratione: Unde cum maximus iis metus esset incussus; ob adventantem Xerxis exercitum, Oraculum Delphicum iussit eos *)ane/moni eu)/xesqai, Ventis Supplicare. Et ratio addita, quia ab his maxime auxilium maneret Graeciam. Itaque tum in delubro Thuiae Cephisi filiae, ara est Ventis constituta, illisque sacrificatum: Herodot. l. 7. Qua de re plura vide Apud Voss. de Idolol. l. 3. c. 1. Idem piscis nomen Danubio familiaris, insanae mangnitudinis Bonfinio, Germanice Hausen, de quo vide Thvuroczium quoque in Andrea Hungar. Rege c. 43. et supra Huso. An idem cum glatde Latinorum, quem cum filoro Plinius confudit, vide supra?