December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0772b

VINCENTIUS [1] Bellovacensis Dominicanus, floruit saeculo [orig: saeculô] 13. gente Burgundus. Ludovico IX. Regi gratus, cuius ope adiutus, claboravit Speculum suum, cuius 4. partes: Speculum Doctrinale, in quo a Grammarica ad Theologiam usque, omnes scientias pertractar. 2. Speculum Historiale, quod comprehendit Historias omnes, a C. M. usque ad An. 1244. Continuatum postmodum, usque ad An. 1494. 3. Speculum Naturale, ubi in rerum naturam inquitit. 4. Speculum Morale, ubi de Virtutibus, Vitiisque agit. Idem scripsit de Gratia Dei, de Institutione puerorum Regaliium, etc. Henr. Gandav. in Catal. c. 42. Vosi. l. 2. Hist. Lat. c. 59. Gesn. Morer, in Dect. Hist.

VINCENTIUS [2] Castellionaeus, Mediolanensis an Hispanus, summus Canonista, et Bern. Bottoni praeceptor, inter primos Gloslatores Decreti, memoratur. Gerh. von Mastricht, Histor. Iuris Eccl. n. 334.

VINCENTIUS [3] Ferrerius Dominicanus, Valentia [orig: Valentiâ] Hispanus. Saracenorum et Iudaeorum conversioni intentus, interfuit quoque Concilio Constantiensi, A. C. 1418. Obiit anno [orig: annô] post, in Armorica. A Calixto III. inter Sanctos relatus. Scripsit de Vita Spirituali, de sine Mundi, Epistolas, etc. Trirhem. et Bellarmin. de Script. Eccles. S. Antonin. Sixtus sen. Antonius Senensis, etc.

VINCENTIUS [4] Lirinensis, floruit saecul. 5. Hic cum Praetorio praefectus esset, in hoc postea monasterium concessit. Scripsit libellum insignem, contra Haereticos, sub ritulo Peregrini, obiit sub Theodosio et Valentiniano, A. C. 450. Vide Moret. Diction. Hist.

VINCENTIUS [5] de Paula, Auctor et primus Generalis Congregationis in Communione Romana, quae Missionis dicitur, instituae, A. C. 1626. ut et Puellarum charitatis. Obii A. C. 1660. aetat. 85. Idem.

VINCENTIUS [6] Victor Afer, Donatista, Orthodoxum mentitus, A. C. 415. postmodum novum errorem, de origine Animarum, commentus est, illas ex ipsa Dei substantia decerpi statuens: libris duobus hac de re editis, quos Augustinus refutavit, l. de Anima advers. Vincentium.

VINCERE Donato est verbum familiare iratis, cum nimirum iram ponunt, et orati omittunt indignationem. Imo non tam cum ponunt, quam cum, importunitate precum expugnati, permittunt se aliorum arbitrio. Caesat, l. 5. Bell. Gall. c. 30. Vincite, inquit, si ita vultis. Sueton. Iulio, c. 1. Satis constat, Sullam, cum --- illi pertinaciter contenderem, expugnatum, tandem proclamasse ---- Vincerent ac sibi haberent. Vide quoque Terentium, Alios. Sic Graeci nika=|n simili notione usurpant. Sophocles, Electra [orig: Electrâ],

---- ei) de\ mh\ kala=s2
*ae/gw, su\ ni/ka sei\ ga/r e)yo/mesq' a(/ma.

Oedipo Col.

*ni/ka) xro/nw| ga/r oi)=d' o(/ti gnw/sh| ta/de.

Euripides, Alcest.

*ni/ka nu=n( ou) mh\n a(nda/nonta/ me poiei=s2 etc.

A qua mente in eodem Suetonii loco expugnatus est, pro exoratus: uti et in Tiberio, c. 21. et apud Columellam, Praefat. l. 10. Quod imitatione Graecorum quoque dictum, qui non solum ma/xesqai, de omni vehementiore studio usurpant, sed etiam poliorkei=n pro evincere precibus accipiunt. Chion, Epist. ad Matridem, e(cepoliorkh/samen au)to\n pa/nu a)lhqei= kai\ dikai/w| lo/gw|. Quomodo usi sunt voce oppugnatio Imperatores in quadam de nuptiis Constitutione. Nec dissimilem verbi katanaumaxei=sqai usum apud eundem Chionem, observavit Casaubonus; quem hanc in rem vide ad Sueton. d. l. adde Barrhium, Animadversion. Papinianis ad l. 2. Achilleid. v. 244.

VINCESTRIENSIS Daniel, vide Daniel.

VINCIACUM locus in tractu Cameracensi, Caroli Martelli de Chilperico Rege ac Ragenfredo Praefreto Palatii victoria [orig: victoriâ] A. C. 717. relara [orig: relarâ] nobilis. Hodie viculus la Cense de Vinci dictus, ad Cameracense Monasterium S. Autberti pertinens, prope oppid. Crepacordium Crevecoeur, Aubertus, Miraeus.

VINCIPES apud Tertullian. de Pallia, c. 5. Quam enim non expediat in algore et ardore rigere nudipedem, quam in calceo vincipedem: est qui pedes calceis vinctos habet. Videtur enim respexisse Auctor ad Musonii Philosophi dictum, qui, ut a)nupodhsi/an commendarer, inter calceari et vinciri parum discriminis esse, statuebat, to\ ga/r u(podede/sqai e)ggu\s2 tw=| dede/sqai, uti apud Stobaeum legimus. Adeo que praestare esse dixit nudipedem, quam vincipedem, h. e. nudos, quam vinctos habere pedes. Certe et Latinis vincula pro calciamentis. Virg. l. 4. Aen. v. 518.

Unum exuta pedem vinclis in veste recincta.

Et l. 8. Aen. v. 458. Tyrrhena vincula, apud eundem sunt calceamema Tusca. Ovid. l. 3. Artis, v. 272.

Arida de vinclis crura resolve tuis etc.

Soleis inprimis, quod vide, ut et Salmas. ad Tertullian. d. l. et de Veterum a)nupodhsi/a| supra, voce Nudipes; plura vero de his pedum vinculis, in voce Calceus, item Obstragula.

VINCIUM Italis VENZA, urbecul. Provinciae Episcopalis sub Archiepiscopo Ebrodunensi, vix 1. leuc. ab Autipoli in Boream, quot a Varo fluv. in Occasum Grassam versus 3. Vence Gallis.

VINCIUS Rufinus, Eques Romanus, sub Nerone falsi damnatus. Tacit. l. 14. Annal. c. 40. Quia Exemplar MS. Vincius Rhenanus legit Vinicianus.

VINCULUM a vinciendo, vox generalis est, et ad omnia ea, quibus necessitas, voluptas, ac Iudicis provocata criminibus severitas, hominem irretire solet, extensa. Vincula pedum modo vidimus. Verenda vincula, coniugiales Veter. vittas, appellat Papinius. Sylv. 2. l. 1. de quibus vide Brissonium, et Hottomannum, de Nuptiu, Sed et coronae primitus nil nisi viucula erant, capiti inter convivialem sive laeritiam, sive lasciviam, adstringendo. Quo [orig: Quô] sine ex Amerina salice, Saturni aetate, coronae plexae, strophiisque ex obvio factis caput redimitum: donec e lectiore materia, ipsaque adeo florum dispositione iam quaesitiore, confectae successerunt: quas aureae randem gemmeaeque excepere [orig: excepêre]. Ipsum diadema, quid nisi vinculum, quod et ipsa vox indigitat. Seneca, Troad. Actu 2. v. 271.



image: s0773a

Ego esse quicquam sceptra, visi vano putem
Fulgore tectum nomen? et falso comam
Vinclo decentem. ----

Quam in rem vide Car. Paschalium, Coronar. l. 2. c. 1. et l. 9. c. 3. uti de vinculis collo, brachiis, pectori, cruribus etc. ornatus causa [orig: causâ] circumdari solitis, hic [orig: hîc] passim. Transeo ad illa, quae Iustitiae rigor hominum delictis ivicit. Qua [orig: Quâ] notione, voce hac [orig: hâc] complexi sunt Romani compedes, pedicas, manicas, catenas, nervos, boiam et carcerem, Plautus Asinar. Et quidem ante confessionem in liberas custodias reos tradebant; dicebanturque custodiae liberae, cum apud Magistratus domi, aut apud privatos Nobiles ponebantur custodiendi, quemadmodum de Indice Bacchanalium scripsit Livius, l. 39. et de coniuratis Salluctius: Post confessionem vero in Vincula publica coniciebantur. Venuleius l. 5. ff. de custod. reorum: Reus confessus, donec de eo pronuntiarctur, in publica vincula coniicrenibus. Item Scaevola, l. 4. ff ad leg. Iul. Maiest. Reus confessus, ob solum confessionem consuevit in vincula conici. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 9. c. 17. Exsecutionis nempacausa [orig: nempacausâ]. Unde Vinctus plus, quam damnatus. Curt. l. 6. c. 9. Non reum modo, sed etiam damnatum, imo vinctum, intuebantur. Saepe tamen et ex vinculis causam dicebaut, in primis in gravioribus criminibus; et, ubi suspicio suberat, ne fugerer reus, aut per vim eximeretur. Caesar de Bello Gall. l. 1. c. 4. Helvetii moribus suis Orgetorigem, ex vinculis causam dicere coegerum. Imo apud ipsosmet Romanos, Paulus, quamquam civis Romanus esset, ex vinculis cansam dixit, Actor. c. 26. v. 29. Vibius it. Serenus, apud Tacirum, l. 4. Annal. c. 28. Coniurati apud Sueton. Nerone, c. 36. Servi, qui domino occiso [orig: occisô] ante quaestionem habitam, fugerant, ex l. Cornel. nec non, qui capitali crimine post ulati non defendebantur, l. 2. ff. de Custod. reor. etc. Sed regulariter non ita fuit, verum ut soluti responderent post confessionem demum vinciendi, ut diximus. Vide Freinshemium ad Curt. l. cit. Captivis quoque triumphali pompa [orig: pompâ] praelatis Vincula catenaeque iniciebantur: Et quidem collo, Ovid. de Ponto, l. 2. El. 1. v. 42.

Totque tulisse duces captivis addita collis
Vincula, pene hostes quot satis esse fuit.

Brachiis, Alb. Tibullus, l. 1. El. 7. v. 6.

---- Evinctos brachia capta Duces.

Manibus, quod adeo certu, ut conster non aliam fuisse militarem custodiam, nisi ut dertrae captivi catenis sinistra militis aligaretur; ne ille res novas tentare posser, et hic capulo paratam dexteram, si usus ita posceret, haberet. L. Seveca de Tranquill. c. 10. Attigatique etiam sunt, qui alligaverunt, nisi tu leviorem in sinistra catenam putas De Cleopatra captiva Sext. Propert. l. 3. El. 10. v. 51.

Fugisti tamen in timidi vaga cornua Nili,
Accepere [orig: Accepêre] tuae Romula vincla manus.

Cruribus denique. Arrian Nicomediensis, Dissertat. Epict. l. 1. c. 19 tu/rannos2 ei)/ph| tai\, dh/sw sou= to ske/los2 Tyrannus dixcrit aliciu, vinciamcrura tua etc. Vide Thom. Dempster. Paralipom. ad Rosin. l. 10. c. 29. de Triumpho. Potro leviora vincula audiunt Compedes, graviora Nervi. M. Cato apud A. Gellium, l. 11. c. ult. Fures privatorum furtorum in nervo atque compedibus aetatem agere, fures publicos in auro atque purpura. Sed de his actum supra suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Nec vero solum ex aere et ferro, sed et argentea aureaque Vincuia commemorat Heliodorus, Aethiopic. l. 9. et Herodot. l. 3. Hinc et apud Amm. Marcellin. l. 27. c. 12. legimus, Regem Arsacem adhibitum in convivium iussit ad latentem traht posticam, eumque effossis oculis vinctum catenis argenteis, quod apud eos honoratis vanum suppliciorum aestimatur esse solatium, exterminavit ad castellum Agabana nomine, ubi discruciatus cecidit ferre [orig: ferrê] poenali. Tertullian. de habitu Mul. c. 7. Apud Barbaros quosdam, quia vernaculum est aurum et copiosum, auro [orig: aurô] vinctos in ergastulis habent, et divitis malos onerant, tamo [orig: tamô] locupletiores, quanto nocgutiores. Vide eundem, l. de cultu foem. c. 3. ubi Aethiopes iutelligi Dio Chrysoftomus ostendit, Orat. ult. et Plutarchus Amator. apud Theod. Canterum, Var. Lection. l. 1. c. 5. Simile quid de Persis refert Iustinus, l. 5. c. 6. de Zenobia Trebellius Pollio, in XXX. Tyrann. c. 30. de veteribus Graecis Hecuba, apud Senecam, Troade, Actu 1. in Choro; de Latinis, Propert. l. 2. El. 1. et Sil. Italicus, l. ult. in sin. etc. quae, si quem ignominia [orig: ignominiâ] liberate volebant, frangi consuevisse, docet Iac. Durantius Casell. Var. l. 2. c. 13. Nec apud Gentiles sua Diis defuere [orig: defuêre] Vincula. Saturnum pacto [orig: pactô] cum Tiranibus inito [orig: initô], vinctum et in Tartara fuisse abiectum, Nonnus fabulatur, Dionysiac. l. 24. v. 137. et quidem Sulla apud Plutarchum insulam quandam in Cronio esse mari, ubi is a Iove vinctus fuerit, tradit. Inde in omnibus Romanorum Fanis, Vincula Saturni statuis iniecta erant, quae festo [orig: festô] ipsius solvebantur, in memoriam securitatis ac felicitatis, quam sub illo homines egerint, Lucianus in Saturn. Unde Arnob. l. 4. contra Gentes, Numquid parricidu causa vinctum Satur num et suis diebus tantum vinculor um ponderibus liberari? Et Martialis, l. 3. Epigr. 29.

Has cum gemina compede dedicat catenas,
Saturne, tibi Zoilus, annulos priores.

Spartanos coluisse Martem compedibus irretitu, quo [orig: quô] vinculo [orig: vinculô] proprium sibi ac perpetuum bellorum illud Numen haberent; narrat Pausanias, l. 3. Athenienses, Victoriae simulacro alas adim ebant, ne ea Urbem desereret. Quomodo et apud Romanos, cum Victoriae alas decuisset fulmen, sic omen Pompeius exposuit,

Roma potens, alis cur siat Victoria lapsis?
Urbem as valeat deseruisse suam.


page 647, image: s0773b

Ratio vinciendi fuit, ut, quum esset pignus Imperii, perpetuo per maneret, ubi collocare libuerat Heliogabalo. Sic Tyrii ab Alexandro M. obsessi, apud Curt, l. 4. c. 3. Cum unus e civibus contioni indicasset, oblatam esse per somnum sibi speciem Apollinis, Urbem deserentis; quamquam Auctor levis erat, tamen ad deteriora credenda proni metu, aurea [orig: aureâ] catena [orig: catenâ] devinxere [orig: devinxêre] simulochrum, araeque Herculis, cuius Numini Urbem dicaverant, inferuere [orig: inferuêre], Vinculum, quosi ilio [orig: iliô] Deo Apollinem retenturi: ut de aliis raceam, De qua caeca Ethnicorum superstitione elegamer Augustin. de Civ. Dei. l. 1. c. 2. extr. Non homines inquit, a simulacro, sed simulacrum ab hominibus servabatur: quomodo ergo colebatur. ut patriam custodires et civet, quae suos non valuit custodire castodes? Vide quoque Tetrullian. Arnob. Patrumque alios, eodem argumento [orig: argumentô] efficacissime contra Gentilium caecnatem usos. Quorum tamen imitatione hodieque nautas Lusitanos, navigatione periculosa [orig: periculosâ], S. Antonium vincire solere refert ridetque P. de Valle, Patricius Romanus, Itin. Tom. 4. De Vinculis Servorum, diximus supra, in vode Fossor, Pes, item Podostrabe. Id saltem de his subiungo, si quem vinculis relaxarer apud Veteres dominus, catenas a manibus pedibusque, quibus is vinctus fuerat, incidere consuevisse, ita ut pars vinculorum in corpore maneret; hocque [orig: hôcque] argumento [orig: argumentô] significasse [orig: significâsse], illum pristinae libertati restitutum, quo de more vide Alex. ab Alexandro, Gemalium Dier. l. 3. c. 20. Sed et Verberationem Vinculorum inter poenas militares receoset ICtus, l. in servor. ff. de poen. ubi vincula lora sunt Salmasio, Not. ad Lampridii Alexandr. c. 51. Vide supra ubi de Panis. De Vinculis vero S. Petri, Dominic, Macrum, Hicrolex, voce Boia.

VINDA melius VENDA, vide ibi. Item, urbs Curlandiae, cum portu ad ostia Wetae fluv. in mate Baltic. 25. leuc. Polon. a Memelio in Boream 30. a Riga in Occasum, Vindaw, Polonis Kiess.

VINDANA [1] aliis VIDANA, fluv. Britanniae minoris Rhedones alluit, dein in Oceanum Aquitanicum se exonerat inter ostia Ligeris ad Ortum et Venetias ad Occasum. Vulgo Vilaine.

VINDANA [2] portus Galliae, et vicus cum Abbatia, vulgo Landevenec, proximus portui Brivatensi Brest.

VINDASCA vel VINDAUSCA, urbs Episcopalis Galliae Narbonensis, caput olim Mimenorum, nunc castrum Provinciae, in Comitatu Vindascino, (Venaissin) ad amnem la Nasque, in monte positum, 3. leuc. a Carpentoracte, cuius finibus dioecesique inclusum, in Ortum, Aptam Iuliam versus. Venasque vulgo, alias Vendisse. Graecis Massiliensibus Aeria quoque a situ dictum, sedes olim aliquamdiu Episcoporum Carpentoratensium, iam inde a Concilio Epaonensi notorum. Unde Tetradius, qui Concilio 4. Parisino, A. C. 573 regni Chlotarii filiorum 12. habito; et Licerius, qui post annos circiter 70. Synodo Cabillonensi a Chlodoveo convocatae interfuere [orig: interfuêre], Episcopi ambo Carpentoratenses, Vindauscenses tamen dicuntur, quod Chlotarii maioris filiis nepotibusque regnantibus Vindauscae hi Praesules commorari consuevissent. Est hic Comitatus inter Delphinatum ad Boream, Druentiam ad Meridiem, et Rhodanum ad Occasum, a Ioanna Regina Neapolitana Pontifici conceslus, cui cum Avenione, hodieque patet. Eius caput fuit alias Vindasca, nunc Carpentoracte, Carpentras. Sunt et ibi Vasio Vaison, et Cabellio Cavaillon. Baudrand. Item Insula Lisse, Interaquas Entragues, Caderossa Caderousse, Petra lata Pierre late, aliaque oppida et castella. Fuerat hic Comitatus iam olim a Gregorio IX. Post acre in Albigenses, quorum ingens ibi numerus, bellum, raimundo Comiti Tolosano, ereptus, nec Blancae Reginae Ludovici IX. matris, huiusque ipsius, nec Friderici I. Imperatoris et Sicibae Regis, pro Raimundo rogantium preces, quidquam valuere [orig: valuêre]. Cum dein ipse Raimundus sua repetere ac per literas nuntiosque instare pergeret, nova tecbua [orig: tecbuâ], sicut antea Imperator ac Francorum Rex, elusus est. Pinxit enim Pontifex, multos (quorum tamen neminem nominabar) in terram Venascensem ius habere sibi dicere: Imo iam Urbanus II. circa A. C. 1096. inter Ecclesiae Romanae beneficia vel feuda Marchiam Provinciae, aut saltem partem eius, Comitatum mmirum Vindauscensem numerabat: quod inde factum, quia Urbanus tum ab Heurico Imperatore Impugnatus, hunc vicissim excommumcaverat, vindicans sibi, quidquid Imperatoris erat: verba Tunt Hadriau. Valesu, Nont. Gall. In finibus quoque Pedemontii duo loca sunt Venasque et benasco, et Venasca Aragoniae urbs, Idem.

VINDEDIVII oppid. Lagimae, Tredagh, vel Drogheda, inter Dondalchum et Dublinium.

VINDELICI populi Rhaetis vicini, inter Alpinas gentes, Plin. l. 3. c. 20. regio eorum Vindelicia, cuius nomen adhuc durat in tractu qui Lintzgow, teste Tschudo [orig: Tschudô], nominatur. Ceterum regio haec vulgo Bayeru, et Italis Baviera dici potest, teste Aventino. Nomen habet a Vindone, et Lico fluv. Horum meminit Horat. l. 4. Carm. Od. 4. v. 18.

Videre Roaeti bella sub Alptbus
Drusum gerentem et Vindelici.

Claudian. de Vict. Stilic.

Vindelicos saltus et Norica rura tenebant.

VINDELICIA regio ubi Vindelici populi, Baudrando terminatur a Septentrione Danubio [orig: Danubiô], ab Oriente Oeno [orig: Oenô], ab Occasu Brigant. lacu, a Meridie Rhaetia [orig: Rhaetiâ]. Alias fuit pars Illyrici, nunc vero Germaniae ubi Bavaria et pars Australis Sueviae.

VINDELIS Antonin. Portland Camdeno, insula Dutotrigum olim, maris Britannici, inter Albionem (cui propior est) et Galliam a Vecti insula 10. leuc. iu Occidentem. Nunc peninsul. parva Angliae Metidionalis in Dorsetia provinc. Exteusa per 9. mill. pass. a Septentrione in Meridiem, prope Vimatium portum, 6. mill. pass. a Dorcestria.

VINDEMIA quasi VINIDEMIA, a vino vel vite demeuda, peragebatur apud Romanos a Vindemaiore seu Vinaeuntore, de quo vide Laur. Pignorium, Comm. de Servis. Eius tempore Fetiae memorantur l. 1. ff. de Feriis. Nec tantum in Foro, sed etiam in


page 648, image: s0774a

Scholis. Augustin. l. 9. c. 2. Et oportune tum paveissimi dies supererant ad Vindemiales ferias et statui tolerare illos, uti sollemniter abscederem. Vide quoque Cyprian. Ep. ad Donatum. Tempus earum exacte desinit l. 2. C. de Feviis, ubi: Adie octavo, inquit Theodosius, Kal. Iulii usque in Kal. Augusti Messis feria concedatur: et a Kalendis Augusti, usque in 10. Kal. Sept. agendarum causarum tribuatur licentia. A decima autem Kalendarum Septembr. usque in Idus Octobris Vindemialis feria concedatur. Vide quae supra de Feriis diximus, suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Namque et viros graves Vindemiarum tempore in agros secedere solitos, et cum amicis suavissime iocundati, vel praeter dicta ex Epistolis Plinii, Ambrosiique Sermonibus, constat. Imo et festum oi)nwma/twn Im peratores quoque cum amicis ruri egere [orig: egêre], in qua laetitia multa in dominos iocularia, vel ipsis audientibus, iactari solebant. Id quod ab Heliogabalo compertum primo produnt rerum conditores nonnulli. Scribitque Paulus Diaconus, Tiberium Constantinum Caesarem ritu Imperatorio [orig: Imperatoriô] ius petiisse, ut vindemiali laetitiae operam impertiretur diebus triginta, vide Cael. Rhodig. Antiqq. Lection. l. 28. c. 30. Sed et iam ante Marcus Antoninus Pius Vindemias privato [orig: privatô] cum amicis agebat, teste Capitolino [orig: Capitolinô], c. 11. Ur de Messalina Claudil uxore, aliisque nil dicam. Cantio in Vindemia, cum primum mustum gustabant, haec erat:

Omnis gratia vetus, novum vinum bibo,
Veteri novo morbo medeor.

Unde et Meditrina Dea; cui libarent tunc, et Meditrinalia sacra, a medendo. Iul. Caes. Scaliger, Poetic [orig: Poëtic]. l. 1. c. 55. ex Athenaeo etc. Vide quoque supra voce Cantilena et Vinalia. Vide plura vero hanc in rem, inprimis de Vindemiae apud Romanos ratione, tempore, legibus, instrumentis, apud Plivium, l. 18. c. 31. Apud Hebraeos, Vindemialis laetitia, non minus sollennis fuit, ut ex Sacris discimus passim. Apud eosdem, Vindemiantem [gap: Hebrew word(s)] aliter ac praescriptum, item in Iubilaeo: Porro qui ex Vindemia non dedisset pauperi, aut uvas in vinea relinquendas ei negasset [orig: negâsset], verberum subiisse poenam, docet Ioh. Seldenus, de Synedriis Veter. Hebraeor. l. 2. c. 13. §. 8. De Vindemia Aesculapii locum nota Arnobii adv. Gentes, l. 7. ubi de variis Deorum festis, Iuvis epulum cras est -- Aesculapii geritur celebraturque vindemia. Colunt enim Dii vineas, et ad suas usiones contractis exprimunt vindemiatoribus vinum? Cereris lechisternium erit Idibus proximis etc.

VINDEMIATOR sidus quod tertio [orig: tertiô] Nonas Martii apparet, Plin. l. 18. c. 31. Caesari et Assyriae stella, quae Vindemiator appellatur XI. Cal. Sept. mane exoriri incipit, vindemiae maturitatem promittens. Dicitur et Vindemitor. Ovid. l. 3. Fastor. v. 407.

Sive est Arctophylax, sive est piger ille Bootes,
Mergetur, visus effugietque tuos.
At non effugiet Vindemitor.

VINDERIUS fluv. Hiberniae in ora Orientali, inter Isamnium et Rhobogdium promontor. The Baye of Knocfergus Camdeno.

VINDESORIUM oppid. Albionis in Anglia ad Tamesim fluv. a Londinio 20. mill. pass. in Occasum, ubi aureae periscelidis Equites maugurari solent, vulgo Windesore.

VINDEX [1] memoratus in Legg XII. Tabb. Assiduo. Vindex. assiduus. esto. quisquis. volet. vindex. esto. teste Festo [orig: Festô], ab eo, quod vindicat, quo minus is, qui prensus est, ab aliquo teneatur. Hinc in Glossis Philoxeni, Vindex [gap: Hebrew] itaque speciatim appellatur, qui cum cuipiam esset iniecta manus, ut ad Praetorem Iudicemve duceretur, eum liberabar. Cum Vade a quibusdam male confunditur: Vindex enim reum ab in ius eundi necessitate liberabat; Vas vero, ad Iudicium vocatum seu Reum certo [orig: certô] die affuturum promittebat. Sententia autem Legis est, Homini assiduo sive locupleti solum assiduum sive locupletem fieri posse Vindicem; at proletario ac nullius classis homini, quisquis velit, h. e. non assiduum tantum, urpote meliorem, sed et proletarium tamquam parem. Iac. Oiselius IC. Notis in A. Gellium, l. 16. c. 10. Apud Hebraeos celebris fuit Vindex sanguinis, quo nomine appellatus est propinquus occisi, cui lege petmissum, ut extra asyli loca homicidam interficeret, Numer. c. 35. v. 26, 27. Quod si ullo pacto [orig: pactô] exibat occisor iste terminos civitatis receptus sui quo confugerat; Et inveniet eum Vindex ille sanguinis extra terminum civitatis receptus eius: quum occiderit Vindex ille sanguinis occisorem istum, non est reus sanguinis. Idem occisorem in Iudicio condemnatum, morti tradebat, ex Lege memorata [orig: memoratâ] cap. eod [orig: eôd]. v. 18, 19. Aut si ligneo [orig: ligneô] instrumento [orig: instrumentô] manuali, quo [orig: quô] quis mori potest, percusserit illum, ita ut mortuus sit, occisor est: omnino morti traditor occisor ille. Vindex ipse illius sanguinis morti tradet occisorem illum: quum incidet in eum, ipse morti tradet eum. Ubi recte notant Hebraei Interpretes, talionem pro mortuo, manu exigi potuisse; pro se, ut puta in vulnere, non nisi per Iudicem, quia scil. difficilior est moderatro, ubi proprius accedit dolor, Seneca, de Clam. l. 1. Ius autem hoc vindicandi sanguinem fusum non habebat, nisi propinquus occisi; cui etiam bona eius alienata vindicandi ius erat, Franc. Burmannus, Quaest. in Num. loco [orig: locô] cit. Parem morem, privatim vindicandae caedis, apud vetustissimos Graecos fuisse, apparet ex Theoclymeni verbis, quae apud Homerum sunt Odysseae o. qua de re vide Hug. Grotium, de Iure Belli ac Pacis, l. 2. c. 20. §. 8. et supra ubi de Homicidio. Interim, privata plane Vindicu Hebraeorum ultio non erat, utpote publica [orig: publicâ] auctoritate, ad propinqui sanguinem vindicandum, divinitus instructi, ut vidimus. Plura hanc in rem vide apud Io. Seldenum, de Iure Nat. ac Gent. iuxta Disciplin. Hebraeorum, l. 4. c. 1. Sed et Vindices, exactores dicti sunt, seu exactioni tributorum praepositi, in singulis civitatibus, de quibus agunt Novellae Iustiniiani 38. 124. 125. 128. Chron. Alexandrinum, p. 785 Euagrius, l. 3. c. 42. Ecl. Basil. 58. Cyrillus Scythopolitanus, apud Alamannum ad Procpoii arcana, p. 100. 1. edit.


image: s0774b

Alii. De proprio vero vocis significatu, quaedam apud Io. Fridericum Gronovium, Observ. l. 4. c. 3.

VINDEX [2] Iulius, vide Iulius.

VINDICIUS Vitelliorum servus, primus dicitur Vindicta [orig: Vindictâ] liberatus, quod coniurationem nobilium adolescentum, de Tarquiniis reducendis, detexisset, Liv. l. 2. c. 5.

VINDENISSA vide Vindonissa.

VINDICTA manumissionis apud Romanos fuit ritus, a festuca seu virgula illa, quae olim in libertatum vindicationibus adhiberi solebat, quaeque etiam Vindicta vocabatur. Baethius in Topic. Cic. l. 2. Vindicta virgula fuit, quam lictor manumittendi servi capiti imponens, eundem in libertatem vindicabat, dicens quaedam verba sollennia; atque ideo virgula illa Vindicta vocabatur. Hinc Persius, Sat. 5. v. 88.

Vindicta [orig: Vindictâ] postquam meus a Praetore recessi.

Et post, v. 125.

An dominum ignoras, nisi quem Vindicta relaxat?

Qui eam Festucam quoque, in eadem Sat. v. 175. vocat: quemadmodum et Plautus, Mil. Actu 4. Sc. 1. v. 15.

Quid? ean ingenua, an festuca [orig: festucâ] facta e serva libera est?

Modus sic manumittendi hic erat: Dominus servum manumissurus tenebat modo caput, modo aliud eius membrum, dicebatque, Hunc hominem liberum esse volo: et cum dicto eum circumagebat, siguisicans, se ei potestatem facere abeundi, quo vellet, simulque alapam infligebat. Unde Claudianus, de quarto Consulatu Honorii, v. 617.

In civem rubuere [orig: rubuêre] genae ----

Et Persius, Sat. 5. v. 75.

---- Heri steriles veri quibus una Quiritem
Vertigo facit.

Ac paulo post. v. 78.

Verterit hunc dominus, momento turbinis exit
Marcus Dama. ------

Primus autem, qui hoc [orig: hôc] ritu liber factus, fuisse dicitur Vindicius, de quo supra, unde etiam nomen ritus [orig: ritûs] quidam arcessunt. Vide Marcilium ad d. Sat. Brissonium, Antiqq. l. 5. c. 11. Sigonium, lib. 1. de Antiq. Iuris Civ. Rom. cap. 6. Iac. Gall. Neapolitanum in Apicibus Legg. Iohann. Laurentium ICtum, Notis ad Phaedrum, l. 2. fab. 5. v. 24.

Multo maioris alapae mecum veneunt etc.

E quibus Car. Sigonius morem veterem, circa hanc manumissionem, observatum plenius sic describit: Qui manumittere servum, apud Praetorem, (olim Consulem) volebat, eius caput aut aliud membrum tenens, ad Praetorem ita dicebat; Hunc hominem liberum esse volo: et emittebat eum e manu. Praetor autem Vindicta [orig: Vindictâ], h. e. virga [orig: virgâ] eiusdem servi capiti imposita [orig: impositâ], dicebat: Dico eum liberum esse, more Quiritum. Inde conversus ad lictorem, addebat: Secundum tuam causam, sicut dixi. ecce libi Vindicta. Tum lictor accepta [orig: acceptâ] a Praetore vindicta [orig: vindictâ], caput servi percutiebat, faciem palma [orig: palmâ], urgumque verberabat: quibus actis nomen manumissi in Acta a Striba referebatur, adiecta [orig: adiectâ] causa [orig: causâ] manumtssionis. Addit idem ex Caio l. 7. D. de manumissis. Vindicta, non fuisse omnino necesse pro Tribunali manumittere: itaque plerosque in transitu servos manumitrere consuevisse, cum aut lavandi aut gestandi, aut ludorum causa [orig: causâ] prodiisset Praetor, apud Thom. Dempster. Antiqq. Rom. l. 1. c. 20. Vide quoque supra, ubi de Manumissione.

VINDILI seu VANDALI, populi incolebant eam patrem Germaniae, quae inter sinum Godanum, Vistulam, Albimque et Chalusum. Sub his erant Angli, Varini, Caviones, Douringi, Eudoses, Nuithones, Vardones, Rugii, Heruli seu Lemovii, Carini, Gutrones, Sidini, Langobardi et Burgundiones, Cluvera [orig: Cluverâ], Brietia [orig: Brietiâ], Sansone, testibus. Vide supra in Vandali, et infra in Wandali.

VINDINUM seu VINDOCINUM,Fortunat. urbs Galliae Celticae non obscura, et Ducarus in Belsia regione a carnutibus 24. leuc. in Occasum, Turones versus. Vulgo Vendosme. Vide Vindocinum.

VINDIUS [1] et Edulius, et Egdubeda, et Ortospeda, Hispaniae Tatraconensis insignes montes sunt. Ptolem. l. 2. c. 6. Baudrando Vindius vulgo Monte de las Austrias. Inter Asturias ad Boream et regnum Legionis ad Merid.

VINDIUS [2] Verus, vide infra Vinidius.

VINDO Ortel. Wertach, fluv. Vindeliciae una cum Lico Augustam Vindelic. alluens. Fortunat.

VINDOBALA vide Vindomora.

VINDOBONA eadem quae Vienna, vide ibi: urbs permunita ad Danubium.

VINDOCINUM urbs Belsiae, in Carnutum finibus ad Laedum, vel Lidericum fluv. de quo Guillelmus Britto, Philipp. l. 3.

Castrum sorte nimis, populosa [orig: populosâ] gente repletum:
Quod Lidericus aqua [orig: aquâ] subterfluit amnis amoena [orig: amoenâ],
Cui tamen haud quidquam prodest munitro ducta,
Circuitu triplici, nec tantae copia gentis.

Cum titulo Ducatus Vendosme vulgo. Caput tractus Vindocinensis, vulgo le Vendosmois, qui versus Laedum fluv. inter Perticum agrum est ad Boream, Blesensem ad Ortum, Turoniam provinc. ad Merid. et Cenomanensem ad Occidentem.

VINDOCINUS Matthaeos, vide Matthaeus.

VINDOGLADIA vulgo WIMBURN Camdeno, oppid. Angliae inter Sorviodunum 12. et Durnovariam 9. mill. pass. Antonin. Comitatus Dorsettensis, a Dorcestria 16. mill. pass.