December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: s0001
[gap: illustration]
page 509, image: s0635bTRIPATINUM in cenarum delitiis olim, apud Romanos. Plin. l. 35. c. 12. quod est de Plastices inventoribus et ficlilibus vasis, Atque ut luxu quoque aliqua contingat auctoritas figlinis, tripatinum, inquit Fenestella, appellabatur summa cenarum lautitia. Una erat muraenarum, altera luporum, terlia myxonis piscis, inclinatis iam scilicet moribus, ut tamen eos praeferre Graeciae etiam Philosophis possimus. Siquidem in aristotelis heredum auctione LXX. patinas vaenisse traditur et c. Vide supra Patina.
TRIPEDARE veterib. Latinis saltare vel tripudiare est, nam utriusque verbi eadem otigo. Tripudium, tripo/dion, unde Tripedare, saltare, Graecis tripodia/cein, Gallis olim Triper. Est autem Tripedare et tripudiare, terram ter pede ferire: quod faciebant saltantes ad illa carmina proprie, quae tot pedis percussionibus gaudent. Horat. l. 3. Carm. Ode 18. extr.
Gaudet invisam pepulisse fossor
Ter pede terram.I. e. gaudet saltare. Calpurnius,
Seu cantare iuvat, seu ter pede laeta ferire
Carmina ----I. e. seu cantare iuvat, seu saltare et c. Carmina illa fuere [orig: fuêre], inprimis iambicum acatalectum, et trochaicum, saltationibus ac balisteis accommodum. Sed et inter militares hic gestus. Vegerius, l. 2. c. 23. Saltus quoque et ictus facere pariter assuescant, insurgere tripedantes in clypeum, rursusque subsidere, nunc gestiendo provolare cum soltu, nunc cedentes in terga resilire. Inde ad equos vox translata, qui tripedare dicebuntur, cum ad illud genus cursus incitabantur, qui, inter cursum citatissimum et simplicem communemque incessum, medius esset: tri/podon Graeci equisones dixere [orig: dixêre]. Vide supra ubi de Trepidiariis seu Trepidantibus Equis: ex tripedare enim postmodum trepidare factum, ut diximus. Hinc Intripedare, verbum compos. ad cursum huiusmodi impellere, apud Symmachum, verbis Iornandi citatis, ubi quasi parafra/cwn Capitolini illa Maximunis, Tum volens Severus explorare, quantus in currendo (Maximinus ) esset, equum admisit multis circuitionibus et c. Tunc, Imperator, inquit, equo [orig: equô] adacto in cursum calcaribus incitatum multos orbes, huc atque illuc usque ad suam defatigationem, variis inflexibus intripedavit. Vide Salmas. ad Capitolini hunc locum, c. 3
TRIPES vide infra Tripus.
TRIPHALLUS et ITHYPHALLUS, Priapi cognomina; a voce phallus, Hesychio to\ cu/linon ai)doi=on a)ndriko\n, quales etiam in bacchi honorem erigi consuevisse, docet Lucian. in Dea Syra. Erat et festum fallagwgi/as2, in quo cuncti phallos adorabant et exosculabantur, de quo vide praeter alios Theodoretum, Orat. 1. de fide contra Graecos. Sed et Comoediae nomen Triphallus fuit, a Naevio conscriptae, e qua Gellius hos adducit versus, Noctium Atticarum l. 2. c. 19.
Si unquam quicquam filium rescrivero
Argentum amoris causa [orig: causâ] sumpsisse mutuum:
Extempio illo te ducam, ubi non despuas.Eodem [orig: Eôdem] titulo [orig: titulô] insignis fuit Comoedia peri\ a)r)reno/thtos2 inscripta, quae alias Menippea, Varronis: Item ea, quam Theocles condidit, Poeta Graecus, apud Athevaeum, l. 11. Vide Anton. Thysium I Ctum, Notis in Gellium loco [orig: locô] cit.
TRIPHOLINUS Mons vide Trifolinus.
TRIPHONIUS ICtus inter eos, quos in consilio habuit Alexander Sever. memoratur Lampridio, c. 68. de quo vide Cuiacium, Observat. l. 7. c. 2. et Casaubon. Not. ad h. l.
TRIPHULUM Ptolem. Silesia Lazio, oppid. Valachiae. Aliis est Tergowisch, urbs primar. a Cibinis ad 20. leuc. in Eurum.
TRIPHYLIA eadem quae Elis. In ea Pylus oppid. ad Scollim montem, qui Triphyliacus, ad Pyrli alterius in ora Messeniae apud Coryphasium promontor. differentiam cognominatur, ab illo 400. stadiis, teste Strabone, ab Elide urbe 12. mill. pass. Dicuntur autem Triphyli, quod e Tribus numero tribubus collecti sint, vel a tribus portis, vel a Triphyle matre Clytii, Steph. Triphyllis Dionysio, v. 409.
*th=s2 pro\s2 me\n *zefu/roio *trifulli/dos2 h)/sqea gai/hs2,
Hinc Iuppiter Triphyllius dictus. Nic. Lloydius. In cuius Fano, aureae columnae inscripta fuisse gesta eius, et quidem propria [orig: propriâ] ipsius manu, perhibetur. E qua praecipue, aliisque aliorum templorum titulis atque inscriptionibus, deprompta [orig: depromptâ] historia [orig: historiâ], natales, patrias ac sepulchra Deorum Gentilium exsequutum esse Euhemerum Messenium, legimus apud Ciceronem, de Nat. Deor. l. 1. Arnobium, adv. Gentiles, l. 4. Minucium Fel. Octavio [orig: Octaviô], Alios. vide ubi de eo. Sed et Triphylit Iovis templum in Panchaia regione memorat Philargyrus: de quo vide Salmas. ad Solin. p. 549.
TRIPHYLLUM Graece *tri/fullon, vide supra Trifolium.
TRIPLEX Graece *tripla/sios2, cognomen Mithrae, summi apud veteres Persas Dei, quos ta\ mnhmo/suna tou= triplasi/ou *mi/qrou, memoriale sacrum Triplicis Mithrae, adeo que hoc [orig: hôc] ipso [orig: ipsô] cognomine praecipue eum coluisse, legimus apud Dionysium vulgari epithero [orig: epitherô] Areopagitam dictum, Ep. 7. ad Polycarpum. Et quidem Dionysii huius Interpretes, Pachymeres ac Maximus, sentiunt, Persas, viso [orig: visô] in caelis grandi Solis miraculo [orig: miraculô], quod contigit temporibus Ezechiae Regis et cognomen et sacra haec instituisse: ac Triplicis nomen Mithrae, i. e. Soli, datum, qura dies pene fuerit triplicatus; quod adstruere conantur, ex historia sacra, quam legere est 2. Regum, c. 20. et Esaiae, c. 38. Vossius vero hanc sententiam pluribus refellens, mavult cognomen hoc Mithrae inditum, ob tria illa in Deo eximia: Sapientiam, ratione Intellectus, Bonitatem, ratione
page 510, image: s0636avoluntatis, et Potentiam, in exsequendis omnibus. Vel eum sic dictum esse, ab triplici Solis effectu, calore, lumine, et distinctione temporis: vel a triplici dierum mensura, quia alii pares, ut aequinoctiales, seu verni, seu auctoumnales; alii breviores, ut praecipue brumalis, alii longiores, uti tempore solstitii: contendit. Vide eum, de orig. et progr. Idolol. l. 2. c. 9. ut et supra, voce Tres et c. At Triplices, apud Martialem, l. 7. Epigr. 52. v. 3. et l. 14. Epigr. 6. pauperum in Saturnalibus dona, pugillares erant, a tribus paginis sic dicti: quos vanos proin triplices idem appellat, l. 7. Epigr. 71 v. 2. et l. 13. Epigr. 87. v. 6. Iis lautiores ad amicas scribebant et c. Vide supra, ude Diptychis et Polyptychis.
TRIPODISCUS vel TRIPODISCI vel TRIPODISCE, vicus aut civitas Megaridis. Steph.
TRIPODIUM in LL. Henrici I. C. 64. In quibus vero causis triplicem ladam haberet, ferat iudicium tripodii i. e. 60. solid. Spelmanno est triplex ordalium, scil. ferrum pensans 60. solidos, seu 3. libras: at Carolo du Fresne mensura trium pedum, infra quam brachium in cacabum tenebantur immittere, qui adquae ferventis iudicium subibant, si triplicis lade delictum esset, in Glossar. Vide supra, ubi de Ferro Candente, et Ordalio, item voce Lada. Ex Graeco tripo/dion.
TRIPOLIS [1] urbs gemina: Una Phoeniciae maritima Archiepiscopalis et em porium ac sedes Praefecti, Tripoli di Soria, inter Orthosiam ad Arctos 50. et Byblum ad Meridiem 36. mill. pass. Sub Christianorum in terra sancta imperio, proprios habuit Comites: quorum unius inconstantia [orig: inconstantiâ] Emmanuel Imperator Orientis admodum infestatus est, A. C. 1161. Nicetas in Histor. perfidia [orig: perfidiâ] dein auro [orig: aurô] a Saladino corrupti, Guido Lusignanus Rex Hierosolym. magnam cladem accepit, A. C. 1187. quam regni ruina paulo post sequuta est, vide Paul. Aemilium, l. 5. Blond. decad. 2. l. 6. Eadem postea crudelissime a Sultano Babyloniae A. C. 1289. igni ferroque [orig: ferrôque] vastata; Idem, l. 8. sed refecta pristinam magnitudinem recepit. Hac [orig: Hâc] postmodum Achmetes Imperator Turcicus ab Alipiensi Bassa rebelli, ut et Damasco [orig: Damascô] thesaurisque exutus est, A. C. 1606. Thuan. Hist. l. 63. Turcis Tarapolo. Fuit autem Tripolis vocata, quod tribus urbibus stadio [orig: stadiô] inter se distantibus olim constaret, seu quod trium urbium, hoc est, Aradi, Tyri et Sidonis esset colonia, teste Steph. Dionys. v. 914.
*kai\ *tri/polin liparh\n, *)orsqwsida/ te *ma/rasqo/n te.
Patria fuit Theodosii Poetae, qui de aestate scripsit. Altera Tripolis Solino, c. 30. Lepis magna Plinio, l. 5. c. 4. Antonin. et Ptolemaeo, (qui Neapolim et Leptim magnam eandem urbem facit) urbs Africae litoralis apud Syrtim parvam ex tribus urbibus et ipsa constans, Taphris, Abrotono et Lepti magna, quae ad eam constituendam convenere [orig: convenêre]. Baudrando Tripolis, urbs Africae, in ora maris Mediterranei: Duplex est, nempe Tripolis vetus, Tripoli vecchio, ubi alias Sabrata, urbs Africae in ora maris Mediterranei et in Tripolitana regione, media inter Leptim magnam ad Ortum et Tacapam ad Occasum, cum portu capaci. Sed parva est, et in dies deficit, a paucis tantum habitata, propter aeris inclementiam. Tripolis autem nova, Tripoli, su Tripoli de Barbarie, urbs est ample et opulenta Africae, ubi alias Oea urbs, teste Sansone; estque regni Tripolitani, inter Oceanum et regnum Tunetanum, versus Occidentem satis ampli, sed in quo paucae urbes, caput, cum portu capaci et munito, verum piratica [orig: piraticâ] infamis, 540. mill. pass. distat a Cyrene in Occasum, et fere 400. a Carthagine in Eurum. Alias capta fuerat ab Hispanis, sub Ferdinando, A. C. 1510. et concessa Equitibus Melitensibus, ut commodius servaretur; sed inde postea eiecti fuere [orig: fuêre] a Turcis, quibus paruit per aliquot annos, nunc autem fere sui iuris est, Rei publicae formam quandam servans sub clientela Turcarum. Erant aliae huius nominis urbes; una in Thessalia [orig: Thessaliâ], teste Liv. l. 42. c. 53. alia in Caria, Steph. et alia in Lydia, Tripoli de Natolie; teste Plin. l. 5. c. 20. Populi Tripolitani, Addo, quod Tripolis Africae, Patria Severi Imperatoris fuit. Spartian. in eo, c. 18. tripolim, unde oriundus erat, contusis bellicosissimis gentibus, securissimam reddidit, ac pacem diuturnam, oleum gratuitum et fecundissimum agrum donavit: ubi Casaubonus Tripolim hanc, a Phoenicibus conditam, et de nomine Syriacae Tripoleos sic dictam, ex Africanorum Rer. Scriptoribus refert. Vide quoque Salmas. ad Solin. non urbis, sed regionis hoc nomen, ex tribus, Oea, Sabrata et Lepti magna constantis, fuisse, contendentem, p. 322. qui idem Tripolitanam, Praesidialem olim provinciam, et sub dispositione Vicarii Africae fuisse, docet, p. 806. Addo saltem, manere hodieque vetus id nomen tum urbi, tum regioni, nisi quod Arabes more suo [orig: suô] b. pro v. scribentes, Tarabilis sive Atrebelis illud efferant, ex eodem Casaubono, Notis ad Spartianum, d. l.
TRIPOLIS [2] quae et Ischopolis, et Ischiopolis Plinio, l. 5. c. 20. urbs fuit Cappadociae, in ora littorali Ponti Euxini, 20. milliaribus ab Hermonassa in Ortum. trapezuntem versus 70. fere; nuneque etiam Tripoli dicitur, in provincia Genech dicta, teste Iacobo [orig: Iacobô] Castaldo [orig: Castaldô], et subest dominio Turcarum.
TRIPOLITANA Regio pars Africae propriae, inter Cyrenaicam ad Ortum, Byzacenam ad Occasum, mare Mediterraneum ad Boream, et Libyam desertam ac Garamantes ad Austrum. Ibi alias Lotophagi et Macaei populi, et Arzugitana provincia dicitur, in Epistola Aurelii Episcopi Carthaginensis apud Baronium, A. C. 419. n. 58. quamvis ibi male edatur Azuritana: Nam vetustissimae membranae Bibliothecae Barberinae Arzugitana habent; nunc autem dicitur regnum Tripolitanum.
TRIPOLITANUM Regnum Troyaume de Tripoli, alias Tripolitana, regnum est Africae, in ora maris mediterranei, inter regnum Barcae ad Ortem et regnum Tunetanum ad Occasum, seu inter Syrtim maiorem et Syrtim minorem. Ibi rarae urbes, quarum praecipua est Tripolis, Tripoli de Barbarie, regni caput. Alias paruit
image: s0636bTurcis, sub quorum clientela remansit postea per multos annos; nunc autem fere sui iuris.
TRIPOLITANUS Guilielmus, vide Guilielmus.
TRIPOLIUM Graece *tripo/lion, herba Musaei atque Hesiodi carminibus inclita, inter herbas Magica [orig: Magicâ] potestate praeditas, quae corporibus et domibus amuleta praestent, adversus fascinum, numeratur Dioscoridi: quam superstitionem vero ipse refellit Theophrastus, Histor. Plantar. l. 9. c. 21. Vide Salmas. ad Solin. p. 1067. Nomen inde, quod ter in die vertat floris sui colores.
TRIPOLUS Herod. locus Cretae, in quo Plutonem genitum fabulantur. Tripodus Diodoro.
TRIPOLYSSI populi Thesprotici, Steph.
TRIPONTIUM pagus Angliae in Comitatu Northamptoniensi, Antonin. Toceter Camdeno, oppid. alias Coritanorum, hodie pagus Towcester, speedo, 6. milliar. Angl. a Northamptonia Urbe in meridiem Buckingamiam versus prope fontes Usae fluv.
TRIPORTICUS apud Anastasium in Hilaro, Fecit -- Nympheum et triporticum, ante oratorium S. Crucis, ubi sunt columnae mirae magnitudinis et c. atrium est vel area tribus porticibus constans, cuiusmodi ante aedes sacras olim fuere [orig: fuêre], uti pluribus docet Car. du Fresne, Descript. Aedis Sophianae num. 20.
TRIPTOLEMUS Eleusii, ut Hygino, Fab. 147. placet, aut, ut Pausan. l. 1. mavult, Celei Eleusini Regis et Mehalinae fil. qui primus in Graecia agriculturae rationem creditur invenisse. In infantia divino [orig: divinô] lacte a Cerere nutritus; Alatis serpentibus dein impositus, illis ceu curru utebatur, per totum terrarum orbem, ut frumentorum usum doceret, ab eadem missus est. Vide Hyginum, loc. cit. et extr. Ovid. l. 4. Fast. v. 559.
Iste quidem mortalis erit, sed primus arabit,
Et seret, et culta [orig: cultâ] praemia tollet humo [orig: humô].De Triptolemi legibus apud Athenienses 3. duntaxat praecepta in Eleusine templo scribit Xenocrates Philosophus: Venerandos Deos, honorandos parentes, carnibus von vescendum esse. Ovid. l. 3. Trist. El. 8. v. 1.
Nunc ego Triptolemi cuperem conscendere currus.
Statius, l. 4. Sylv. 2. v. 36.
-- Aetherei felix sic orbita fluxit
Triptolemi. ------Socrates apud Platonem, oratione ad Iudices, inter iudices infernales Triptolemum refert. Eam orationis partem Cicero laudat Latine conversam, 1 Tuscul. c. 41. Nic. Lloydius. Nonnulli Rharum, filium Cranai, qui cecropi in atheniensi Regno successit, Triptolemi genitorem faciunt; Suidas tamen avum mavult, Celei patrem. Quia vero sive Rharus, sive Celeus Cererem exceperat hospitio [orig: hospitiô], Triptolemum agriculturam docuit: qui a plerisque intelligitur Georgic. l. 1. ubi Poeta, inter Deos rusticos, memorat puerum, unci monstratorem aratri; aliis tamen existimantibus, non tam Graecum Triptolemi, quam Aegyptium Osiridis Numen signari. Is itaque frugum sic edoctus sationem, postea longa [orig: longâ] nave, ut Philochorus ait, frumentum Urbibus distribuit; quo [orig: quô] occasio data fabulae, quod serpente alato [orig: alatô] vectus sit: quamquam et draco potuerit esse para/shmon seu insigne navis. Fuisse autem Cererem Heroinam Siculam, alibi dictum. Non pauci vero Veterum, quae de Rharo, Cerere, quae ab eo Rharias dicta est, Celeo ac Triptolemo narrantur, ad Pandionis tempora referre malunt, qui post Erichthonium habuit imperium, Erechthei antecessor, vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et prog. Idol. l. 1. c. 13. et 17. et Salmas. ad Solin. p. 750. et seqq. ubi Triptolemum inter symbola Eleusiniorum sacrorum fuisse, ex Clemente Alex. et Arnobio inter alia, docet. Ex marmore Triptolemi simulacrum a Praxitele factum, inter Hortorum Servilianorum Romae ornamenta, memorat Plin. l. 36. c. 5. qui et Sophoclis hoc [orig: hôc] nomine fabulam laudat, l. 18. c. 7.
TRIPUDIUM rerum gerendarum apud Romanos proprium erat, idque penes solos Patritios. Cum enim tria essent auspiciorum genera, avium inspectio, de caelo observatio et Tripudii animadversio: Avium inspectio ad Comitia Curiata et Centuriata; Tripudii animadversio, ad res gerendas; Observatio de caelo, ad omnia Comitia, adhibebatur, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 6. c. 7. et 20. ex Sigonio. Tripudium autem quasi Terripavium dictum est Festo, cum ait: Puls potissimum dabatur pullis in auspiciis, quia ex ea necesse erat aliquid decidere, quod Tripudium faceret, id est, terripavium: pavire enim ferire est. Cum igitur, dum captabantur auguria, pulli e cavea mox proruerent cum impetu, certatimque in escam involarent et avide eam depascerentur, ita ut vescentibus illis aliquid ex ore relaberetur, et rerram pavirer, unde spe hausta [orig: haustâ] mirifica [orig: mirificâ] Pullarius, ut constanter fortiterque coepta negotia urgerent, iubebat auspicantes, et successus optatos prosperaque a Diis omnis spondebat: atque hoc Tripudium Solistimum vocabant, a solo; ut a medio Mediastinum. Poterat vero avis omnis Tripudium facere, ex veteri Collegii Augurum decreto [orig: decretô]: erantque in eo captando verba sollemnia damnare et addicere; illud quidem in sinistro praesagio tristique eventu, hoc vero in fortunatis prosperisque auguriis. Livius, Der. 1. l. 2. Cum omnium sacellorum inaugurationes admitterent aves, in Termini templo non addixere [orig: addixêre]. Vide quoque Decad. 3. l. 13. Ovid. l. 15. Met. sab. 50. alios. Fuit vero etiam Tripudium Sonivium, de quo ita apud Festum legendum docet Ios. Scaliger, Sonivio significat in carmine Saliari, item in Commentario Augurali sonanti. Sonivium Tripudium dicitur, quod sonet, ut cum pullo excidit puls, quadrupedive aliquid ex ore. Hinc Servius ad illud Virgil. l. 3. Aen. v. 90.
--- -- Tremere omnia visa repente:
image: s0637aHoc, inquit, Augurium, iuxta Auguralem disciplinam dictum est, quod appellatur Tripudium Sonivium, id est, a sono. Adquod pertinet, si arbor sponte radicibus cadat, si terra tremat, quod hic [orig: hîc] Aeneae factum ostendit, antequam divina [orig: divinâ] voce responsa perciperet. Meminit quoque eius Plin. l. 15. c. 22. his verbis: Quae causa eas (nuces iuglandes) nuptiis secit religiosas, tot modis fetu munito [orig: munitô], quod est verisimilius, quam quia cadendo Tripudium Sonivium faciant. Imo et Tripudii Oscini meminit Festus praefatus, illudque definit, quod oris cantis significat quid portendi, cum cecinit corvus, cornix, noctua, parra, picus. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom l. 3. c. 10. cum Paralipom. Thomae Dempsteri. Alias Tripudium generaliter, a pavire, id est, ferire, ut dictum, de saltatione sumitur: saltando enim terra pavitur; Nisi malis sic vocatum, quasi Tripedium, ut significet numerosum pedum motum, in ternarium cadentem, vide apud Martial. et supra, voce Tripedare. Istiusmodi Tripudiis cum Bacchi sacra semper celebrari fuerint solita, ut annotavit Natalis, hinc ipse Tripudii Deus dictus est. Lycophron.
*dai/mwn eno/rxhs2, figaleo\s2, fausth/rios2,
Deus Tripudii, Phigaleus, Phausterius.Qua de re vide Fortun. Licetum, de Lucernis Antiqq. l. 6. c. 27. et plura, in ouce Saltatio. addam saltem, tripudiantes rebus bellicis maxime idoneos habitos, Socratis effato [orig: effatô], apud Athenaeum, l. 14. c. 12. unde Persas, nonn minus tripudianndi, quam equitandi, artem didicisse, refert idem l. 10. c. 11. Quo facit, quod de Tripudio Castorio multis exsequitur Natalis Comes, Mytholog. l. 8. c. 9. et c. Vide quoque supra, in voce Festa, quibus apud Hebraeos a tripudio nomen.
TRIPUS non unius olim generis. Fuere enim alii tri/podes2 e)mpuribh=tai, sive le/bhtes2 loetroxo/oi, in quibus calefiebat aqua loturis, vel lebetes lavantibus aquam fundentes. Alii fuerunnt tri/podes2 a)/puroi, non sentientes ignem, qui ornatui solum templorum et aedium destinabantur. Cuiusmodi tripus ferreus ante Regiam apud Persas perpetuo stabat, ut si cui Rex factus esset iratior, apud hunc tripodem Regis, exspectaret sententiam, nemine eum interea custodiente, Procopius, de Bello Pers. l. 1. Vide quoque Cael. Rhodig. l. 18. c. 18. in Eodem genere fuere [orig: fuêre] aenei tripodes, praemia certantium: Il. y. v. 512.
*dw=ke d' a)/gein e(ta/roisin u(perqu/moisi gunai=ka
*kai\ tripod' w)tw/enta fe/rein --Quale brabei=on Hesiodus dicit se retulisse e certamine Musico, et Musis Heliconiadibus dedicasse [orig: dedicâsse], Oper. et Dier. l. 2. sub fin. In certaminibus Baccho inprimis sacris, ut notat Athenaeus, l. 2. Quod praemium victor non auferebat domum, sed ei Deo consecrabat, cur id ludicrum dicatum erat, ut de Hesiodo modo vidimus. Sic in Clio Herodoti, ubi de agone Apollinis Triopii, sic in epitaphio Simonidis Cei, alibique legimus. Sed et super tripode aeneo, coram Iudicibus collocato, coronas Olympicorum praemia, poni olim consuevisse, quae postmodum super mensa statutae sunt, testatur Pausan. l. 5. Quem morem expressit Virg. l. 5. Aen. v. 109.
Munera principio ante oculos, circoque locantur
In medio, sacri tripodes, viridesque coronae.Etiam iis, qui Ludorum impensas faciebant, praemii loco [orig: locô] data cortina, Deo consecranda: Atque hi sunt tri/podes2 xorhgikoi\, quorum mentione Graeca omnis historia, maxime autem Attica, refertissima est; Vide praecipue Isaei Orat. de Haer. Dicogenis, Lysiam, Apolog. dwrodok. Demosthenem, in Midiana, et ibi Ulpianum, in Andocide. In his varia argumenta caelabant, quae ad honorem dantis, aut Dei, cui dabantur, pertinerent: quales aliquot tripodum inscriptiones, apud Herodotum, et Pausaniam, hodieque exstant, et ex Latinis, apud A. Gellium, l. 3. c. 11. Priscianum, l. 1. ac 6. Aristidem, Sacr. Orat. 4. Alios. Brevis apud Plut. initio Aristidis, haec legitur: *a*n*t*i*o*k*i*s *e*n*i*k*a. *a*r*i*s*t*e*i*d*h*s *e*x*o*r*h*g*e*i. *a*r*x*e*s*t*r*a*t*o*s *e*d*i*d*a*s*k*e. Vide Casaubon. ad Aug. Suetonii c. 52. Praeprimis vero celebris fuit, Tripus Apollinis, qui Diodor. Siculo, ubi de oraculi origine, in haec verba memoratur, l. 16. c. 6. Antiquitus Fama invaluit, capras Oraculum invenisse: cuius gratia [orig: gratiâ] et Delphici hac [orig: hâc] tempestate capris ut plurimum, in eo consulendo, sacrificant. Inventum vero ita aiunt: Quum eo in loco, ubi nunc Templi adytum est, terrae hiatus pateret, circumque terram pascentes caprae (quod scil. Delphi eo [orig: eô] tempore inculti erant) frequenter contigit, ut ad cavum illud capra quaepiam accedens et introspiciens, miris quibusdam exsultationibus, et voce prius ei insueta [orig: insuetâ], incredibilem Pastori suo admirationem coneitaret, adeo, ut et ipse spectatum eius loci situm accesserit. Eum tunc, quod capris evenerat, perturbatio ingens corripuit; ut ille ea propemodum, quae divino [orig: divinô] furore vexxatis accidunt, pateretur: hic vero, praeter illud etiam, futura praediceret. Quapropter apud eius Regionis homines divulgata [orig: divulgatâ] commotione mentis (quae ad hiatum accedentibus oboriretur) complures illuc conveniebant, tentandique gratia [orig: gratiâ] quicumque propius se inferebant, divino [orig: divinô] agitabantur Spiritu. Propterea res in admirationem versa, creditumque terrestre illud esse Oraculum. Et aliquando servatum est, ut consulturi de rebus suis, ad hiatum se promitterent, alterve alteri darent responsa. Sed quum multi ex furore in praeceps desilirent, institutum est, ne quispiam periclitaretur, ibi feminam vatem ad omnium usum deligi, a qua praedictiones acciperentur: ei vero machinam erigi, super quam tuto et divinitus afflare ac consulentibus respondere posset. Quia autem haec fulturis tribus sustinebatur, ideo Tripus nominata est: cuius faciem ferme et nunc retinent aenei tripodes Huic itaque insidentem Pythiam frigidus spiritus vi quadam [orig: quâdam] velut vento [orig: ventô], in sublime expulsus, mentes vatum in vaecordiam vertebat, impletasque Deo [orig: Deô] responsa consulentibus, dare cogebato [orig: cogebatô]: Iustin. l. 24. c. 6. Qui spiritus ubi vetustate abolitus, voluit Plutarchus, de
page 511, image: s0637bdefect. Oracul. desiisse Oracula. Vide Euseb. de Praepar. Euangel. l. 5. sed veram cessationis huius causam, Genes. c. 3. v. 15. Alex. ab Alexandro Genial. dier. l. 6. c. 21. hac de re sic: Eo [orig: Eô] spiritu, inquit, ex intimo specu edito [orig: editô], quasi divino [orig: divinô] afflatu Phoebus in Tripode stans, mente furibunda [orig: furibundâ] statis diebus, quibus fari licebat, consulentibus canebat responsa. Licet serant, Apollinem sex mensibus apud Lycios, sex apud Delum, vaticinari: reliqua vero Oracula nonnumquam Idibus, nonnumquam Kalendis; nunc die oriente, nunc desinente, responsa dabant; quae a mulieribus tantum, quaeerant Templivates, vaticinantis in modum ferebantur. In quo id praecipuum, ut qui Oraculum consuleret, brevi admodum oratione, quid vellet, exposceret: utque nullum Latine redderetur Oraculum; neque ederetur prius, quam ab imo, dum sacrificabant, tota victima contremisceret. Hinc, quod verissima Oracula Delphis fundi crederentur, ta\ u)po tri/podos2 dici coeperunt, proverbiali figura [orig: figurâ], quae vera sunt et indubitata. Meminere [orig: Meminêre] Tripodis huius Tripodumque in plurali saepissime Poetae. Virg. l. 3. Aen. v. 360.
Qui Tripodas, Clarii lauros, qui sidera sentis.
Non enim sine lauro Tripoda erigi in Boeotia potuisse, docet Plaeaephatus, c. 50. ubi de Ladone. Idem, l. 15. Aen. v. 110. Sacros Tripodes. habet, ut alia omittam: Vide plura de hoc Apollinis tripode, apud fortun. Licetum, de Gemmis Annular. Schem. 15. c. 79. Alex. Rossoeum, Archaeol. Attic. alios. Addo saltem, praeter hunc, etiam Athenis alibique, mensas huiusmodi Deorum, seu tripodes fuisse, ubi Oracula similiter a Phoebadibus, iis ea [orig: eâ] in parte, quae o(/lmos2 vocabatur, superimpositis, unde et th=s2 a)lhqei/as2 oi)kei=oi tri/podes2 dicti Athenaeo, l. 2. fuerint edita. Etiam in iisdem tripodibus alicubi sortes, e quibus Gentiles futura didicerint: imo et simulacra quandoque (velut Veneris, Dianae, Proserpinae et Cereris, apud Pausaniam, in Messen. ) fuisse collocata etc. Vide et supra voce Cortina. it. Thema. Tandem fuere [orig: fuêre] tripodes trapecikoi\, quibus mensae innitebantur. Quo pertinent Tripodes, apud Athenaeum et in marmoribus vetustis, in quibus duo vel tres edentes repaesentantur: quos sepulchralium cenatum effigies esse, diximus supra, ubi de Triclinio. Vide et infra Xerolophum. Item sellula rusticana, in qua S. Martinum sedisse, refert Sulpitius, de vita S. Martini, Dial. 2. tripetia vulgari sermone dicta etc. Sed et tripodem, instrumentum Musicum, a Pythagora Zacynthio excogitatum, habes apud eundem Athenaeum, Dipnosophist. l. 14. c. 15.
TRIQUETRA Sicilia sic dicta. Horat. l. 2. Sat. 6. v. 55.
---- Militibus promissa, Triquetra [orig: Triquetrâ]
Praemia Caesar, an est Itala [orig: Italâ] tellure daturus?Hiuc Triquetrus ad iectivum. Lucret. l. 1. de Empedocle, v. 717.
Insula quem Triquetris terrarum gessit in oris.
TRIREGNUM apud Ecclesiae Romanae Scriptores, appellatur triplex Pontificis corona, quam Bonifacii VIII. inventum esse nonnullis, legas apud Macros; sed effigiem huius Pontificis, in Lateranensi Aede unam tantum coronam in camauro habere, ipsum vero secundam, tertiam Urbanum V. addidisse, Paulum tandem II. tres pretiosissimas coronas, a suis Antecessoribus praetermissas, in eam auro renovasse [orig: renovâsse], ac Nicolaum Beneventanum usu Triregni prohibuisse, hi contendunt. Imponit autem novo Pontifici Triregnum primus Diaconus Cardinalis his verbis: Accipe tiaram tribus coronis ornatam, et scias te esse Patrem Principum et Regum, Pastorem orbis in terra, Ukicarium Salbatoris Nostri Iesu Christi, cui est honor in saeculae saeculorum, Amen: uti habes apud eosdem, in Hierolexico, voce Mitra. Vide quoque Car. Paschalium, Coronar. l. 9. c. ult. item ubi de Anastasio I. Imperatore, cuius dono [orig: donô] ad Chlodovaeum Francorum Regem inde Romam pervenisse coronam huiusmodi, sunt qui tradant, et supra voce regnum, it. Tiara.
TRIREMIS inventum Aminoclis Corinthii, iuxta Thucydidem, laudatum Plinio, l. 7. c. 56. Vide supra ubi de Navibus et Trierarchis Atheniensium. Item domus nomen, Agrigenti, de qua lepidam historiam natrat Timaeus Tavirominitanus, apud Athenaeum, l. 2. c. 1.
TRIREMIUM Poena loco [orig: locô] antiquae immurationis, hodie ab Inquisitoribus in Communione Romana haereticis irrogatur, qui debiles aut senes non sunt. Idque non minus quam ad triennium, ne fiscus propter expensas patiatur damnum. Phil. a Limborch, Histor. Inquisit, l. 4. c. 32. qui et in Trtremibus exerceti Inquisitionem, aucto= re Philippo [orig: Philippô] II. Hispa. Rege A. C. 1571. docet, Ibid. l. 1. c. 30.
TRISAGIUM ex Graeco tri\s2 a(/gion, i. e. ter Sanctum: Clausula, quae in officiis Ecclesiae antique canebatur, Sanctus, Sanctus, Sanctus. Cuius usus in Concil. Vasense, subaetate Constantini Magni contra Arianos institutus est, vide Tom. Concil. I. p. 460. Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol. et hic [orig: hîc] infra.
TRISAGIUS Hymnus Graecis Patribus et in veteribus Liturgiis, o( e)pini/kios2 kai\ trisa/gios2 u(/mnos2, item to\ *trisa/gion, ab Angelis decantatus, memoratur Esaiae, c. 6. v. 3. et Apoc, c. 4. v. 8. his verbis, Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Deus exercituum: ac illustratur pluribus, ab Athanasio, Tom. 1. edit. Paris. ann. 1627. p. 154. epiphanio, in Ancorato §. 10. et 26. Caesario, Dial. 1. Respead intetrog. 13. Ambrosio, de Fide l. 2. c. 4. Fulgentio, l. de Fide ad Petrum Diac, Aliis. Atque hic ter sanctus Hymnus in hunc modum canitur, in Liturgiis Basilii, Chrysostomi et Gregotii. Introducta autem est in Ecclesiam Constantinopolitanam et alias Orientis Ecclesias, consuetudo to\ *trisa/gion sic recitandi, *(/agios2 o( qeo\s2, a(/gios2 i)xuro\s2, a(/gios2 a)qa/natos, e)le/hson hma=s2, Sanetus Deus, sanctus fortis, sanctus immortalis, miserere nostri: de cuius origine vide Ioh. Damascenum, Orthod. Fidei. l. 3. c. 10. et Epist. de tersancto hymno ad Iornandem Coenobiarch. ubi eam in Procli Patriarchae tempora refert, et in Concilio Chalcedonensi quoque sic hymnum decantatum, addit. Postea
page 512, image: s0638aPetrus Guapheus, sede Antiochena [orig: Antiochenâ] per fraudem occupata [orig: occupatâ], cum in omnes eos, qui Deum crucifixum et passum esse non agnoscerent, nempe secundum ipsam Deitatem, anathematis fulmen evibrasset [orig: evibrâsset], asseclas suos coegit hymno trisagi/w| addere haec verba, o( staurwqei\s2 di' h(ma=s2, qui crucifixus est propter nos: quod additamentum prolixe refutarunt [orig: refutârunt] Felix III. Papa Rom. et Ioh. Damascenus praefatus, ostendentes hymnum hunc toti SS. Trinitati dictum elle, et has voces Sanctus, Sanctus, Sanctus tres personas; has autem. Deus exercituum, divinitatem unam, indicare, atque adeo ter sanctam praedicari non unam aliquam personam, sed *trisupo/staton *ou)si/an, Essentiam divinam tres Personas complectentem. In Liturgia seu Canone univers. Aethiopum haec formula exstat, Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dominus Pater omnipotens, Sanctus, Sanctus, Sanctus, unicus Iesus Christus, Filius, Verbum Patris, Sanctus, Sanctus, Sanctus, Spiritus Sanctus, fciens omnia: ubi vocem Sanctus novies repetunt (quod etiam in Apocalypseos loco cit. quaedam Graecae editiones habent) attamen non nisi unam subiciunt invocationem, qua [orig: quâ] simul SS. invocant Trinitatem semel dicentes, Domine miserere nostri. Postea in eodem Canone repetentes Seraphicum illud carmen, vocem Sanctus quater pronuntiant subiecta [orig: subiectâ] hac [orig: hâc] compellatione, Adoramus te Christe, cum Patre tuo optimo et misericorde, et Spiritu S. vitali: tu venisti et liberastt [orig: liberâstt] nos. Quae verba licet sanum sensum ferre possint, apparet tamen ex Fidei Aethiopum Declarat. facta [orig: factâ] per Zaga-Zabo Episcopum et Legatum, Latine translara [orig: translarâ] per Damianum a Goes, non plene ab Aethiopibus suscipi concilium Chalcedonense, quo [orig: quô] Eutychis errores damnati sunt, ut vidimus. Musarabes hamnum eundem sic pronuntiant, Agios, Agios, Agios, Domine Deus Rex aeterne, tibi laudes et gratias, Bibl. Patrum tom. VI. qui modus orandi eandem nobis commendat doctinam de celebratione et invocatione Trinitatis in Unitate et Unitatis in Trinitate etc. Vide Ioh. Forbesium, Instructionum Historico-Theologic. l. 1. c. 16. ut et voce Trisagium, ac supra Hymnus. cl. vero Suicerus, to\ *trisa/gion ab hymno *(epiniki/w| seu Cherubico, diversum, atque in illo, *(/agios o( *qeo\s2, a(/gios i)xuro\s2, a(/gios a)qa/natos; in isto, *(/agios, a(/gios, a(/gios2 *ku/rios2 *sabaw\q: Illum initio [orig: initiô] Liturgiae, ante Epistolae lectionem, cani, inque eius fine sigillum a Patriarcha fieri, istum post Catechumenorum et Paenitentium dimissionem recitari solitum: Illumque Trisanctum, istum Tersanctum, appellandum esse, docet Thes. Eccl. voce *trisa/gion, ubi et de origine Hymni, aliisque huc pertinentibus varia.
TRISANTON fluv. Albionis cum oppido cognomine in Australi ora contra Vectim insulam decurrens. Ptolem. oppid. vulgo Southampton dicitur in agro Hantoniensi. Baudrando Trisanton portus, seu Trisantonis fluvii ostium, est Hampton Water, portus am plissimus, qui aliter le port de Southampton cicitur, ab oppido adiacente, alias Clausentum dicto, in intimo eius recessu, ad ostia fluvii Test. 10. milliar. Angl. a Vintonia in Maridiem; estque in Hantonia provincia in ora maris Britannici.
TRISCAMERARIUS apud Io. Noppium in Chron. Aquisgran. l. 3. n. 1. Wilhelmus Aquensis, Henricus frater eius Triscamerarius noster et fideles nostri etc. dignitas Palatina, Camerarii dignitate inferior. Tricamerarius dicitur, apud Sammarthanos, qui Iacobum Serenum Archiepiscopum Ebredunensem, adiisse Rudolfum Imperatorem, ac ab eo impetrasse [orig: impetrâsse] confirmationem privilegiorum suorum, et dignitate Tricameratii perpetui Camerae Imperialis adauctum, scribunt. Car. du Fresue Glossar.
TRISCHENE vulgo TAVERNA, urbs olim Episcopalis magnae Graeciae mediterran. hodie non obseura, apud montem Silam. Catacio urbi primariae quo nunc sedes translata est, proxima; inde 8. mill. pass. in Boream. Aliis est Tres Tabernae, cuius loci in Actis Apostol. c. ultim. v. 15. mentio fit. Vide ibi.
TRISCILES apud Isidorum, vasis genus, ex Graeco triskelh\s2, quasi tricrurium, ipse tripedem exponit. Salmas. ad Lamprid. in Commodo, c. 10. Sic triokele\s2 in multis nummis Siculis visitur in aversa parte, zria scil. hominis crura, ad designanda tria Siciliae promuntoria. Sicilia enim, in trisceli posita, Hyginus de Maximis Ins. h. e. e)n tw=| triokelei=, triquetra [orig: triquetrâ] forma [orig: formâ], uti videre est suo [orig: suô] loco [orig: locô], item voce Trinacria. Vide eundem ad Solin. p. 135. uti de Triscilidis Hacereticis, Deum triformem fingentibus, Augustin. de Haer. c. 74.
TRISEXTA apud Iuvenalem, Sat. 8. v. 190. ubi ille in Patricios scenica offica tractantes, populumque iis applaudentem, invehitur,
------ populi frons durior huius,
Qui sedet et spectat triscurria Patriciorum.plerisque sunt ter scurrilia. Scaliger Transcurria: Sed Petitus Tricharia legi vult, vocem formatam a tricha, in qua Laureolum cruciarium destitutum populus spectabat etc. Comm. in LL. Attic. p. 246.
TRISIDIS Graec. *triqe/kth, voce composita [orig: compositâ] dicebatur, in Ecclesia Graeca, hora tertia et sexta. Liturgia Chrysostomi, o( xoro\s2 ya/llei th\n triqe/kthn, Chorus psallit trisextam. Vide Meursium Glossar.
TRISIMACHUS Ptolem. nunc Tenzert, Marmol. Thart Arab. oppid. Mauritaniae Tingitanae mediterraneum, 10. mill. pass. a Tocolosia in Ortum. Aliis Tensor.
TRISMEGISTUS libros kti/sewn condidit, quorum tertium citat Plutarch. Par. Min. c. 6.
TRISMIS [1] vide Mercurius.
TRISMIS [2] Mysiae insulae oppid. Ptol. ad Istrum, inter Axiopolim ad Occidentem 78. et Noviodunum ad ortum, 38. mill. pss. Trachina Nigro. Sed lege *troismi\s2, vel *trwsmi\s2, quomodo constantin. Porphyrogennetae, l. 2. Them. dicitur. Antonini etiam Itinerario Trosmis est, et Notitiae Imperii. Nic. Lloyd.
TRISOLYMPIONICES Graece *trisolumpioni/khs2, dicebatur, qui fter vicisset in Olympicis Ludis; quod triplex decus qui reportasset [orig: reportâsset], ex eius membris statuae similitudo, quae talibus erigi solebat, exprimebatur, cuiusmodi statuas Ieonicas appellari consuevisse,
image: s0638bdiximus supra. Eundem vacationem munerum exeusationem que a tutelis nancisci solitum, et ut unlla [orig: unllâ] notaretur infamia [orig: infamiâ], videbimus infra, ubi de Victore in Ludis Olymp. Et quidem memorat Philostratus, expeditum cursorem venisse Gades, iubentem sacrificare eu)agge/lia, ac Neronem trisqolumpioni/khn celbrate, in Vita Aollonii, l. 5. vide quae retro de Olympionicis adnotavimus.
TRISOMUM in Coemeterio Cyriacae, via [orig: viâ] Tiberina [orig: Tiberinâ], Romae, apud Car. du Fresne, sepulchrum est trium corporum capax, uti alibi bisomum duorum, vide supra, voce hac [orig: hâc], alibique passim, inprimis ubi de Arcis sepulchralibus.
TRISPLAE populi Thraciae, Stephan.
TRISSIANUS Ioh. Georgius, Vicentinus, Demetrii Chalcondylae discipulus, Mathematicus et Poeta Italus excellentissimus, ipsum Leonem X. eruditionis suae aestimatorem habuit, etiam Clementi VII. magni habitus, qui ambo in Legationibus ad Carolum V. et Ferdinandum I. eius opera [orig: operâ] usi. Obiit. A. C. 1550. aetat. 72. Inter Opera eius, quae enarrat Teissier, Elog. Part. 1. Sofonisba tragoedia et Italia liberata, quod primum in Italica lingua Heroicum poemae fuit, eminent. Leander Albert. Descrip. Itat. Giraldus de Poetis, Tassus Dial. de Nob. it. Alii. Idem primus Italorum excogitavit versuum illud genus, quos liberos vocant, Alamanno [orig: Alamannô] et Tasso [orig: Tassô] illum sequutis: ac Poeticam ad normam regulatum Aristotelicarum exegit, cuius Artem Poeticam, quam omnes legunt, pauci intelligunt, edito [orig: editô] libro [orig: librô] illustravit. Idem inter Italos primus Comoediam Tragoediamque composuit: Architectonicae quoque peritus, et hac in arte Andr. Palladii civis sui praeceptor etc. Thuanus Histor. ad A. C. 1550.
TRISSUM urbs Iazygum Metanastarum. Ptolem.
TRISTATA apud Fridegodum, in Vita S. Wilfridi, c. 15.
Convenere [orig: Convenêre] Duces; nec non Basileia pubes,
Tristatae, Comites, vulgi promiscua strages:ex Graeco *trista/ths2 est, qua [orig: quâ] voce Graeci Interpretes utuntur, Exodi c. 14. v. 7. ubi de Pharaone Israelitas persequnturo, kai\ e)/laben e(cako/sia a(/rmata, kai\ trista/tas2 e)pi\ pa/ntwn. Et l. 4. Reg. c. 7. v. 2. *kai\ a)pekri/qh o( trista/ths2. Quorum locorum illo Duces, hoc [orig: hôc] Tribunum, Tremellius et Iunius interpretantur. Hieronymus, Tristatae apud Graecos, inquit, nomen est secundi gradus; post regiam dignitatem, quos nos Magistratus utriusque militiae et Praefectos annonarii tituli vocamus, in Ezech. c. 23. Vide Car. du Fresne Glossar. et Macros Fratres Hierolex. At *Teitosta/ths2 in Scena vetere, dictus est, qui tertium in choro locum tenebat, Salmas. ad Solin. p. 133.
TRISTEGA apud Sugerium de Consecr. Eccl. S. Dionys. idem Glossarii Auctori laudatum, Ad tristegas et propugnacula facienda: machina est bellica, turris videl. tribus tabulatis constans; ex Graeco *tri/stegon, quod aedificium in genere notat tribus contignationibus seu cenaculis constans. Unde et trigesta de eodem dixere [orig: dixêre] recentioris aevi Scriptores, proprie vero de cenaculo superiori, quod u(perw=|on kGraecis. Vide Abdiam Babylon. Histor. Apostolor. l. 3. Gregor. Turonensem, l. 8. c. 42. Matth. Paris. A. C. 1247. Alios. Quo [orig: Quô] sensu et Graecum *tri/stegon, occurrit Actor. c. 20. v. 9.
TRISTIS cognomen Maximi Imperatoris quod domi forisque semper severus esset, Iul. Capitolin. in Maximo et Balbino, c. 6. Cuiusmodi et Saturninus fuit fil. Philippi Imperatoris, qui tener licet adhuc, nullo [orig: nullô] prorsus commento [orig: commentô] ad ridendum potuit impelli, Aur. Victor in Gord. et Philippo. Crassus item, antiquiori aevo [orig: aevô] etc. Vide et hic [orig: hîc] infra. Vide Christ. Becmannum, Originib. L. L. voce Deris.
TRISTIS Color pro obscuro et nigricante et nimis saturo, qui austerus aliter, occurrit passim, et blando seu laeto, i. e. acuto et claro opponitur. Nempe cum hic multo [orig: multô] lumine radians oculos exhilatet, ille colore magis, quam lumine, satur, obtusior ac tristior evadit, aciemque oculorum veluti contundit, et specie surdav [orig: surdâv] verberat, unde et surdus Plinio, l. 37. c. 5. Sic stristis sapor, pro amaro: voce scil. ab animo ad sensibilia translata [orig: translatâ], ut ait Salmas. ad Solin. p. 200. ubi multa hanc in rem. Alias tristis quis proprie dicatur, notum: cuiusmodi hominibus non licuisse prodire in conspectum veterum Persiae Regum, discimus ex sacra Nehemiae historia, c. 2. v. 1. et seqq. At titi Imperatoris vox egregia, Non oportere quemquam a sermone Principis tristem discedere: ob quam amor ac deliciae generis humani merito appellatus est, uti apud Suetonium in eo legimus, c. 1. Huic plane antipodem se praebuit Domitianus, in cuius amicis, ad Epulum etiam Imperiale vocatis, magnum pallorem agnoscit, Iuvenalis, Sat. 4. v. 72. s.
-------- -- vocantur
Ergo in consilium Proceres, quos oderat ille,
In quorum facie miserae magnaeque sedebat
Pallor amicitiae ------Sed et tristis, pro severo; unde Iudex tristis et integer, apud Cicer. Et Aurelianus, Epist. ad S. P. Q. R. ubi de Zenobia, si scirent, qualis illa est mulier, quam prudens in consilirs, -- quam larga, quum necessitas postulet, quam tristis, quum severitas poscat, apud Treb. Pollionem, Vita Zenobiae, c. 30. Et tristissima virtus, apud Papin Statium, Thebaid. l. 7. v. 51. ubi barthius, Severissima, inquit. Bellica fortitudo nemini parcens, nihil de armorum rigore remittens, inflexibilis, inexorabilis, ut Horatianus Achills, etc. Vide quoque hic [orig: hîc] passim,. inprimis ubi de Festis, a quibus omnem tristitiam abesse voluere [orig: voluêre] Veteres, nec non in voce Maestitia, item ubi de Pinnatis literis, voce Velum, alibique passim. In pictura tristitiae gradus ingeniose expressit Colotes Teius, apud Plin. et Quiutilian. Vide supra Pictor.
TRISTOLUS Ptolem. Tamoriza Molctio, (quod nomen etiam regionis est) oppid. Maecedoniae meiterraneum, in regione Sintica, ab Heraclea in Occasum distans. Sed Tamoriza regio ibi putatur, ubi Taulantii populi, Ferrar.