CAMENA Early Modern Latin Texts

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.

TORNIELLUS A Novariensis, auctor Annalium sacrorum, a Mundo condito usque ad saeculum praeteritum.

TORNUM in Charta Petri Regni Maioricarum Domini A. C. 2232. apud Car. du Fresne, bellicae machinae species. Sic apud Sanutum inter balistarum species, balistae grossae a torno, balistae a pesarola, occurrunt, l. 2. part. 4. c. 8. etc. Vide quoque supra Balista.

TORNUS fluv. Lappiae, vulgo Torne. Exit e lacu Torno, Torne Tresk, versus confinia Norvegiae; dein per Lappiam Tornensem fluens, prope Tornam Urbem in Sinum Bothnicum se exonerat.

TORONAICUS Sinus Ptolem. Golfo di rampo Nardo, Golfo di Agiomana Castaldo, sinus Macedon. inter Singiticum et Thermaicum. Baudrando pars est Maris Aegaei, vulgo Golfo di Aiomana.

TORONE oppid. geminum: unum Epiri in ora litorea, inter Sybotam, et ostia Acherontis fluv. Parga Nigro. Alterum Macedon. ad sinum Toronaicum, ubi tantus maris fragor, ut inde proverb. ortum sit, surdior Toronaeo [orig: Toronaeô] portu, inter Derrim et Caslandriam, a Torone Neptuni filia [orig: filiâ], teste Stephan. Sic dictum. Longo Sophiano, Rainero Nigro. Vide Stephan. Illa in Thesprotia Baudrando, ad ostia fluv. Thyanidis, inter ipsum et Sybotam, 15. milliar. ab ostia Acherontis fluv. in Occidentem. Quibusdam hodie est Parga, oppidul. cum arce munita, sub Venetis, in ora provinc. Larta. Haec in Paraxia tractu, in ora Boreali Sinus Toronaici. Vulgo Castel Rampo, 20. mill. pass. a Derri in Occasum, paulo plus a Caslandria in Boream, 80. a Thessalonica in Eurum.

TORPATUM vulgo Derpt, Urbs Oldenpoae provinc. in Livonia, ad fluv. Becum Embek, cum arce permunita in colle. Episcopalis erat sub Archiepiscopo Rigensi, 12. leuc. a sinu Finnico in Meridiem, totidem a Felino in Ortum, versus lacum Peibum. Capta est a Suecis A. C. 1625. Duce Iacobo [orig: Iacobô] de la Gardie, et A. C. 1632. ibi Academia a Gustavo Adolpho erecta. Media inter Peibus et Werezer lacus.

TORPEDO a vi, ut Varro ait, de L. L. l. 4. nempe quia inducit torpedinem: Graecis eadem de causa *na/rkh, quod na/rkwsin producit: a tremore, quem adfert contrectantibus, Burdegalensibus Tremble; Liguribus ob eandem rationem Tremoriza: Bellunensi, Avicennae Interpreti, Alharade, ex al Arabico articulo, et verbo [gap: Hebrew word(s)] harad, i. e. stupuit, horruit: piscis est, mira [orig: mirâ] motus depravandi, quemadmodum plane tollendi Echeneis, facultate praeditus. Nimirum omnium est gentium consensus, eam inducere corpori tremorem torporemque: quod non solum contrectanti, sed etiam hamo [orig: hamô] piscanti facit, vim eam per hamum, setam et arundinem, in ipsam piscantis manum traducendo. Quod, praeter innumeros Auctores, qui hac de re scripserunt, experientia [orig: experientiâ] a se comprobatum ait Rondeletius, de Piscibus Marinis, l. 2. c. ultimo [orig: ultimô]. Attributa ei haec vis divinitus est, ad capiendos piscium alios: per se enim imbecillis est. Itaque ad se accedentes pisciculos stupefacit atque illos capit, hoc [orig: hôc] moeo [orig: moeô]. Resupinat se in arena immotaque iacet mortuae instar. Pisces igitur secure accedunt stuporeque correpti recedere iterum nequeunt. Sic illa, licet alias tardissima, mugiles etiam, quamvis piscium velocissimos, in potestatem suam, pertrahit; Unde et in Torpedinis eos ventriculo reperiri, auctor est Aristoteles, Hist. Animal. l. 9. c. 38. De qua sagacitate, praeter Plutarchum Comparat. aquatilium et terr. ita Plin. l. 9. c. 42. Novit Torpedo vim suam, ipsa non torpens: mersaque in limo se occultat, piscium, qui secure supernatantes obstupuere [orig: obstupuêre], corripiens. Nec minor sollertia ranae etc. Modum, quo [orig: quô] vim hanc exserat, his verbis exponit Oppianus, Halieut. l. 2. v. 62. et seqq.

*)alla/ oi( e)n lago/nessin a)nalkei/hs2 do/los2 a)lkh/,
*kerki/des2 e)mpefu/asi para\ pleurh\n e(ka/terqen
*)amfi/dumoi, tw=n ei)/ tis2 e)piyau/seie pela/ssas2,
*au)ti/ka oi( mele/wn sqe/nos2 e)/sbesen. e)n de\ oi( ai(=ma
*ph/gnutai, ou)d' ei)/ ti gij=a fe/rein du/nat), a)lla\ oi( a)lkh\
*(=hka maraino unu/oio pari/etai a)/froni na/rkh|.

Verum ipsi in lumbis imbecillitatis est subsidium,
Radii sunt innati iuxta latus utrinque
Gemini: Quos si quis attingat accedens,
Statim ipsi membrorum robur exstinguit, sanguisque ipsi
Congelascit, neque amplius membra ferre potest, sed ipsius robur
Paulatim tabescentis remittitur solidae Torpedini.

Ubi duo docet Poeta, in lumbis Torpedini hanc vim inesse, et qualitatem, qua [orig: quâ] stuporem inducat, esse frigus: in quo abit a Galeno, qui de causis Sympt. l. 1. ac l. de usu Respir. obscurae occultaeque qualitati id adscribic. Vossius ait, Torpedinem spiritus et humores diffundere, qui refrigerent, et, ut Oppianus habet, quasi congelent, non pisces modo, sed et piscatores etiam: quorum nervi ac digiti, vi per hamum et lineam transeunte, prorsum ratione facultatis motricis debiles fiant ac infirmi: unde tremor ille, de quo supra. Quanta porro piscis huius fecunditas, docet Plin. l. 9. c. 51. Torpedo octogenos fetus habens, invenitur: eaque intra se parit ova praemollia, in alium locum uteri transferens, atque ibi excludens. Imo non parere solum intra se tam numerosam sobolem, sed et, cum haec timere coeperit, magno [orig: magnô] affectus indicio [orig: indiciô], recipere, scribit de ingenti Torpedine agens Aristoteles, de Animal. l. 6. c. 10. Quemadmodum et glaucus, cum timet, a matre ore hianti excipitur; cessante metu iterum evomitur, ut Aelianus refert, Hist. Anim. l. 1. c. 16. et mustelae emittunt et admittunt intra se catulos, apud Aristot. loc. cit. Carnem ei attribuunt lentam et concoctu difficilem, nec grati saporis, nisi

frigatur. Eae tamen partes, quae circa caput, tenerae dicuntur esse ac concoctu faciles: parvae item meliores magnis, vide Athen. l. 8. Sed Plato apud eundem, l. 4. imo et Galenus de alim. facult. l. 3. docet, Torpedinem, ut et pastinacam, carnem habere mollem, sapore gratam, concoctu non difficilem, medioeriter nutrientem, quaeve alvum non male subducat. Idem l. de Attenuante victu praecipit, si pises defuerint saxatiles, Torpedo ut assumatur cum beta, trita [orig: tritâ] enmpe, item cum porro; quod uberius adhibetur, cumque minuto piperis. Ad haec l. 8. Med. docet, post asellos proximum obtinere locum soleas et Torpedinem. Quid quod Italiae in delitiis esse, scribit Albertus, l. 24. c. 1. Nempe evanescente vi frigidi veneni, quod inerat vivae. Iecori Torpedinis, ut Plinius ait, l. 9. c. 42. teneritas nulla praefertur. Eam peculiari carmine prosecutus est Claudianus. Plura vide apud Vossium, de orig. et progr. Idololatriae passim, inprimis l. 4. c. 11. et 38. ubi dolorem capitis etiam inveter atum Torpedine nigra [orig: nigrâ] viva [orig: vivâ] parti dolenti imposita [orig: impositâ], tolli: c. item 44. ubi eodem [orig: eôdem] remedio, ab Anterote, Caesaris liberto, podagram omnemque morbum articularem, curari solitum fuisse, ostendit.

TORPOR fatalis quidam, et omnia invito [orig: invitô] animo [orig: animô], segnibus membris, agenda, inter mala prodigia, memoratur Claudiano, de Cerere, amissa [orig: amissâ] Proserpina, l. 3. de Raptu, v. 137.

Haec ubi; digreditur Templis, sed nulla ruenti
Mobilitas, tardos queritur non ire iugales.

ad quem locum vide Casp. Barthium, Animadversion. Tom. II. p. 1023. De torpore vero membrorum, Magicis artibus conciliato, supra ubi de Nodo Veneris.

TORQUATA e Iunia familia, C. Silani filia, Vestalis sacerdos annis 64. Eius meminit Tacit. l. 3. Annal. c. 69.

TORQUATUS [1] cognomen Titi Manlii, a torque impositum, quem occiso ad Anienem Gallo detraxit. Hic est ille torquatus Manlius, qui, cum filius adversus hostem, a quo vocatus fuerat, pugnasset [orig: pugnassêt], eoque [orig: eôque] occiso [orig: occisô], equestria spolia victor ad patrem tulisset, subito eum, quod adversus edictum suum, et rei militaris disciplinam fecisset, virgis caesum securi iussit percuti. Vide et Manlius.

TORQUATUS [3] praenomine Lucius, Orico iussu Pompeii praefuit; sed, inclinantibus ad Caesarem oppidanis, vix evasit. Hic est L. Manlius Torquatus, contra quem P. Cornelium Sullam Cicero defendit. Periit postea in Africa, ut testatur de bello Africano scriptor, c. 96. Forte designatur is L. Torquatus, qui Trium vir monetae cudendae, torque et aliis eius familiae monumentis argenteos denarios cum inscriptione L. Torquat. ex. S. C. signavit.

TORQUATUS [4] Silanus C., Lecaniô M. Licinio [orig: Liciniô] Consulib. mori adactus est a Nerone, quia, super Iuniae familiae claritudinem, Divum Augustum atavum ferebat. Iussi id accusatores obicere, prodigum largitionibus, neque aliam spem quam in novis rebus esse, quin eum nobiles habere, quos ab epistolis et libellis et rationibus appellet, nomina summae curae et meditamenta. Tum intimus quisque libertorum vincti abreptique. Et cum damnatio instaret, brachiorum venas Torquatus interscidit. Tacit. l. 15. Annal. c. 35.

TORQUATUS [5] Tassus Poeta Italus celebris, Surrento [orig: Surrentô] -Neapolitanus. iam in pueritia, egregio [orig: egregiô] carmine edito [orig: editô], futurae eruditioni et gloriae praelusit. Nuntium Papae in Galliam sequutus, Carolo IX. innotui: Dein Ferrariam vocatus, ibi Hierosolymam liberatam edidit. Primus pastores in scenam introduxit, in Amynta, omnium Comoediarum Pastoralium principe. Litem cum Academia Florentina de Crusca, quae Hierosolymam eius sub censuram vocavit, nactus: Ferrariae quoque negotio adhuc difficiliori implicitus est, a quo tempore omnia eius retro sublapsa sunt. Ticinum inde se recepit, hinc Neapolim profectus, tandem, invitante Card. Aldobrandino [orig: Aldobrandinô], nepote Clementis VIII. Romam pervenit. Obii, A. C. 1595. aetat. 51. cum iamiam lauru cingendus esset. Iac. Phil. Thomasinus, in Elog. Illustr. Patav. Laur. Crassus. Elog. Vir. literat. aliique memorati Anton. Teissier in Elogiis, Part. 2. ubi et de furore eius, per cuius intervalla carminibus operam dabat et scriptis, prolixe.

---- ast illam ter fluctus ibidem
Totquet agens circum, et rapidus vorat aequore vortex.

Unde strofa\s2 u(da/twn et i)/liggas2 Graeci vocant. Hinc retorquere, de iisdem, apud Tertullian. de Pallio, c. 2. Italiae quondam latus (Hadria Tyrrhenoque quassantibus) medio [orig: mediô] tenus interceptum, reliquias Siciliam facit: cum tota illa plaga dissidit, contentiosos aequorum coitus angustiis retorquens, nomen virii mari induit etc. Inde ad filum vox adhibita, cum fuso involvitur, quod iisdem phni/cesqai; cui contrarium a)nalu/ein, seu u)pophni/cesqai, quod itidem retorquere Plinius appellat. Id ne per itineta fieret, Romanis Legibus olim interdictum, Plinius idem l. 28. c. 2. refert. Vide quoque supra in voce Fusus, item Rhombus. Sic porro ad alia transiit, qua de re aliquid diximus retro, voce Tormentum.

TORQUIS a Torquendo, quod esset circulus tortus, Graec. strepto\s2. Unde quia ex annulis aut catellis Torques plexae erant, Catellae quoque dictae sunt. Ornamentum colli proprie: Sed et in brachio,

adeo que inter armillae genera reperitur. Torquem sane aemulabatur, nisi Torquis fuerit, quem Saxo depintig, Hist. Dan. l. 8. ubi de Gotrico, Detractum, inquit, lacerti torquem accersiti labris inseruit. Quem Refo confestim brachio applicans id cunctis auro [orig: aurô] praeditum ostentabat. Vide Thom. Bartholin. de Armill. Veter. §. 4. Inter regia apud Persas insignia, quibus, ut et armillis aureis, acinacibus, aliisque, Satrapae a Regibus donabantur non raro, benevolentiae gratiaeque testandae causa [orig: causâ]. Vide Barn. Brislonium de Regno Persar. l. 1. Idem apud Romanos inter dona olim militaria frequens fuit: Hinc L. Siccium Dentatum, Romanorum fortissimum, inter alia Torquibus tribus et octoginta donatum esse, docet A. Gellius, l. 2. c. 12. e quo corriges Val. Maximum, numerum insuper centenarium addentem. Erant autem iuxta Vegetium, l. 2. c. 7. Torquati, duplares et simplares, Duplares dicebantur, qui ob virtutem duplas consequebantur annonas; Simplares, quibus una et semis annona tribuebatur. Ant. Thysius IC. Not. ad Gellium. Vide quoque Sigonium, de iure Rom. c. 15. C. Paschalius, cum coronae apud Romanos solis civibus darentur, torques iisdem cum auxiliaribus et externis communes fuisse, atque illis aureos, his argenteos datos esse, ibi pretii, hic [orig: hîc] solius honoris ratione habita [orig: habitâ], observat, Coron. l. 7. c. 2. ex Plinio l. 33. c. 2. Vide quoque eum eiusdem l. c. 7. Sed et inter Deorum anathemata torques fuere [orig: fuêre]. Ita enim Galli, post cladem ab Aemilio acceptam, redintegrato [orig: redintegratô] cum Romanis bello [orig: bellô], Ariovisto [orig: Ariovistô] duce, ex hostium exuviis suo Marti torquem aureum vovere [orig: vovêre]. Quod cum iterum frustra fuisset, Flaminius de torquibus eorum aureum Iovi troparum erexit etc. Bonfinius l. 6. Dec. 1. ex Floro, l. 2. c 4. cuius tropaei imaginem ac memoriam pulchre expreslam habemus in nummo veteri argenteo, cui haec verba inscripta, C. FLAMINI. G. F. ROMA. ut videre est in Fastis Goltzianis. Simile tropaeum, devictis iisdem, erexisse postea Marium, ex Plutarchi Caesare Rycquius notat, Comment. de Capitolio Rom. Nempe Gallos cum auro (quod in torquibus habebant) pugnare solitos, Torquatus indicio est, Plin. l. 33. c. 1. Vide Nonium in Torquis, Livium, l. 33. c. 40. ubi de praelio, quo [orig: quô] Gallos caecidit Marcellus an. Urb. Cond. 554. Polybium, l. 2. ubi de Cornelio Cons. Boiorum victore etc. ut et voce Torquatus. Eisdem porro recentiori aevo [orig: aevô] insigniti Equites Militesque, qui ab Imperatoribus ius militare virtute meruere [orig: meruêre] sua [orig: suâ], ac Germanis Ritter, Italis Equites Aurati appellantur: de cuiusmodi Equi tum Ordinibus variis, vide Limnaeum de Iure Publ. Alia [orig: Aliâ] longe ratione Anthropophagorum Brasiliensium torques se habent, uti supra videre est, voce Semicinctium. Plura apud C. Barthium, Adversar. l. 8. c. 15. et Schefferum, Syntagin. de Antiquorum Torquibus.

TORRENS fluvius terrae Philistiim, in tribu Dan, ortus e Iudaeae montanis, fluit per vallem Therebinthi, et alluens Modin, apud Sechrona effunditur. Est autem inter Azotum et Ioppen.

TORRES [1] nomen Familiae illustris, in Lusitania. Ex Petro enim Rege ac Agnete de Castro genitus Dionysius, Dn. de Cifuentes, et deinde Alba de Tormes. pater fuit Ferdinandi et Petri, quorum ille Dominos de Torres, Villar et Dompardo sevit. Eo [orig: Eô] enim et Isabella [orig: Isabellâ] Faxarda [orig: Faxardâ] natus, Ferdinandus de Torres et Portugal Dn. de Villar Dompardo, avus fuit Ferdinandi Comitis, cuius filius Bernardinus Ioannem genuit (Isabellae Osoriae maritum et ex illa) patrem Bernardini de Torres et Portugal, et Agnetis Mauriciae (uxoris Antonii de Calatayud, Comitis del Real ) qui hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô] floruerunt. Phil. Iac. Spenerus, Theatro [orig: Theatrô] Nobil. Eur. Part. II. p. 90. Vide eundem, Arte Heraldic. Tom. II. Sed et ex Georgio Duce Conimbricensi, Iohannis II. Regis filio notho, orti sunt Duces de Torres Nuevas: Huius enim ex Anna Mendozia, filius Georgius de Portugal Dux Conimbric. ex Beatrice de Melo et Portugal, pater fuit Alfonsi de Lancastro, M. Commendat. Ordin. S. Iac. quo [orig: quô] et Iolanda [orig: Iolandâ] Henricia [orig: Henriciâ] genitus Alvarus Dux de Aveiro, iunxit sibi Iulianam Dn. de Aveiro, ac ex illa suscepit Georgium Ducem de Aveiro et Torres Nuevas: patrem Raymundi Ducis de Aveyro, (nati A. C. 1642.) Ioannis, Mariae et Iulianae, nominis de Lancastro. Idem ibid.

TORRES [2] vel TORES, antiquis terminus, cuius vocis vestigium remansit in nomine extorris, qui extra torrem, i. e. extra limitem pulsus est; Graece e)corisqei\s2: ut Exsul, qui extra solum, Fest. Auctor Fragm. de limitibus, limitem torrem, h. e. torum sine dubio invenies. Hinc Territorium, omne illud terrae spatium certis terminis definitum, delimitatumque, intra quod iurisdictionem exercendi Civitas ius habet, Salmasio ad Pollionem, in Tetrico Senior. c. 24. Vide supra in hac voce.

Punica mala vident granis scitisque referta,
Botros et ficos, et plures ordine tortas:

placenta est: seu panis ex pinguibus palmulis, farina et aqua confectus Erotiano in Onomastico, qui a)/rton e)gkrufi/an ab Atticis sic appellari ait, addens o(\n tou/rton kalou=si: quae tamen a recentiori manu esse, existimat Hieron. Mercurialis, Var. Lect. l. 2. c. 5. Hodie paulo aliud quid est, et Gallis tourte vocatur, vide l'Ecole parfaite des Officiers de bouche. Hinc tortula, tortella, tortellus; de qua ultima voce Papias, Pastilli, tortelli pigmentati. Cuiusmodi tortellos, in crastino Natalis Christi, Domino offerendi, mos memoratur in Charta Mauritii Episc. Paris. A. C. 1189. Consuetudinem torrellorum ad Natalem et ovorum ad Pascha reddent hospites S. Iuliani. Hodieque in aliquot Galliae provinciis viget, teste Car. du Fresne Glossar. Vide quoque supra, ubi de Focatio seu Subcinericio pane. At apud Propertium, l. 3. El. 19. v. 18. ubi de corona Ariadues,

torta idem, quod tortilis est, seu volubilis, et coronam notat, e floribus artificiose mixtis compactam, qualem et pactilem et nexilem Latini dixere [orig: dixêre], Car. Paschalius, Coronar. l. 1. c. 13. Vide supra

ubi de Nectendi artificio, item ubi de Coronis. Sed Sacetdotum apud Gentiles coronae tortiles erant, ex fasciis seu niis implexis: imo nondum invento [orig: inventô] coronas e floribus texere, ex duabus aut ttibus taeniis inter se implexis coronas sibi fecisse communiter Romanos, easque stroppos appellasse [orig: appellâsse], diximus supra in hac voce.

TORSA vulgo TORSAS, urbs Smalandiae, quae Sueciae provincia est, in limite Blekingiae, 5. leuc. Suecic. a Christianopoli in Occidentem, 3. ab ora maris Baltici, prope Bromsbroam.

TORSILIA vulgo TORSIL, urbs Sudermanniae, in ipso limite Westmanniae, 3. leuc. Suecic. ab Arboga in Ortum, Holmiam versus 11. prope lacum Meletum.

TORTA [2] Fagus a fago aliquo procera nomen accepit: vulgo Torfou, vel Tourfou, vicus agri Parisini, proximus Castris, sub monte Leotherici. Hadr. Vales. Notit. Gall.

TORTARIUS Monachus Floriacensis, scripsit vitam S. Mauri versibus hexametris, cuius partem Iohannes du Bois edidit. Carolus Saussaeus, in Annal. Aurel. l. 4. c. 130. Barthius, Adversar. l. 52. c. 6. Voss. de Hist. Lat. l. 3. p. 819.

TORTOR Apollinis epitheton, cuius simulacrum Romae fuit. De hoc Sueton. in Aug. c. 70. scribit, Apollinem hoc [orig: hôc] nomine in quadam parte urbis cultum esse. Antonius Sabellicus Apollinem Tortorem dictum esse vult, a vico, in quo venalia tortorum flagella pependerunt, vel quem tortores incoluerunt, vide Laevinum Torrentium, in Sueton. loc. et Rosin. l. 2. Antiq. Rom. c. 7. etc.

TORTORELLA machinae bellicae species, apud Rollandinum in Chron. l. 1. c. 12. ubi a lapide eius Comitem Paduae Maufredinum cecidisse memorat. An eadem cum Petraria? quod vide.

TORTOSA hodie dicitur, quae olim Antarados. Hinc Templarii Equites captivi abducti sunt in Aegyptum a Sultano, A. C. 1304.

TORTURA vide supra, Tormentum: uti de Tertore seu servo publico, apud veteres Romanos, supra aliquid voce Suburra.

TORTYRA oppid. Asiae, una ex septem urbibus a Cyro datis Pytharcho, Athen.

TORUNUM vulgo THORN, urbs Hanzeatica Prussiae regiae ad Vistulam; cum ponte. In tractu Culmigeria, in ipso limite Cuiaviae provinc. 4. milliar. Germanic. a Culma in Meridiem, uti 12. a Mariaeburgo, et 15. a Gedano, Lanciciam versus 13. Situ et arce permunita, in Veterem Novamque distribuitur, Probe culta. Sub Polonis ab A. C. 1454. quo [orig: quô] ab Ordine Teutonico defecit. Patria fuit Nicolai Copernici Astrologi; obiit A. C. 1501. Longa [orig: Longâ] obsidione sua [orig: suâ] celebris. Vide quoque Thorunum.

TORUS [1] mons Siciliae, in ora Australi inter Agrigentum et Heracleam, Polyb.

TORUS [2] Graece stiba\s2, item strwmnh\, a torqueo. Scaligero est quivis funis ex loris tetortis: inde pro lecto, quod toris tenderetur: vel ab intortis herbis, quia antiqui super toris plicatisque herbis ac graminibus humi ad mensam discumbebant, vel sedebant, Serv. in l. 1. Aen. v. 712. Et quidem herbarum meminit idem Poeta, Aen. l. 3. v. 388.

Non tibi digna, puer, generis cunabula tanti
Gramineos dedit herba toros. --

Stramentum inde adhibitum. Plin. l. 8. c. 48. Antiquis torus e stramento erat, qualiter etiam nunc in castris. Foenum item. Martialis l. 14. in Apophor. Epigramm. 162. cuius lemma est, Foenum:

Fraudata [orig: Fraudatâ] tumeat fragilis tibi culcita mula [orig: mulâ],
Non venit ad duros pallida cura toros.

uti locum testituit Gronovius, Observ. l. 4. c. 22. Postmodum tomento [orig: tomentô] culcitae infartae; pluma [orig: plumâ] tandem, quibus palea [orig: paleâ] supposita [orig: suppositâ] factum, ut in lectis tori (proprie enim lecti ai( kli/nai, tori, ai( strwmnai\ ) assurgerent multum alteque suffulti essent, quod elegantiae erat; Augusto [orig: Augustô] luxum improbante, apud Sueton. c. 73. Ne toro quidem cubuisse aiunt, nisi humili et modice instrato [orig: instratô]. Neque vero pluma [orig: plumâ] quavis [orig: quâvis] contenti, tenuissima [orig: tenuissimâ] delicatissimaque [orig: delicatissimâque] toros suos referciebant molliculi, quos proin reflatiles apposite vocat Zeno Veron. reflatilis tori plumeo [orig: plumeô] sepulchro [orig: sepulchrô] superbi. Quod videl. tales, cum sedendo premuntur, subsidunt et quasi reflantur: si surtexeris, denuo inflantur et intumescunt. At luxuriae excessus fuit, cum soliis rosae, quibus demptum esset alhum, lectum replevit; cumque accubationes de rosis et liliis fecit et quidem purgatis, Verus apud Sparrian. c. 5. Insternebant autem toros Veteres vilioribus primum operimentis, de quibus supra non uno [orig: unô] loco [orig: locô]: procedente dem aevo [orig: aevô], auro [orig: aurô] quoque et pur pura [orig: purâ] exornabant. De Heroum certe toris id frequens, apud Poetas Graecos Latinosque. Hinc Poeta:

-- vario [orig: variô] strepit icta tumultu
Regia: Pars ostro tenues auroque sonantes
Emunire toros, altosque inferre tapetas.

ad quem locum vide Casp. Barthium, Animadv. Tom. II. p. 176. Apud Romanos, tori e lino Aegyptiaco et Alexandrino pluma [orig: plumâ] facti elegantioribus erant in pretio. Martialis, l. 2. Epigr. 16. v. 3.

i. e. torus Niloticus, circumdatus torali ex sindone Tyria. Primus omnium privatorum Heliogabalus toros aureis toralibus texit, apud Lamprid. c. 19. Vide supra, ubi de Toralibus. Neque vero in toris suis discumbebant solum ad cibum capiendum, aut iacebant ad somnum invitandum, sed et intra cubiculum in toris sedebant (ut hodie in scamnis) in omni otio negotioque, quod quiescere non prohiberet, Casaubon. ad verba Suetonii, Domitiano [orig: Domitianô], c. 11. Assidere in toro iuxta coegit. Imo et in toris efferebantur, teste Martiali, quo de ritu supra, etc. Ut de nomine aliquid adiciam, Salmasio torus est ex Graeco to/nos2, quod a tei/nw, tendo, vide eum ad Solin. p. 670. Apud medii aevi Scriptores, vox a)kth\n, littus, vel potius aggerem, monticulum ac collem, significare coepit. Unde Anastasius, Hist. Eccl. p. 148. Theophanis verba pa=san th\n parali/an a)kth\n, vertit omnes maritimos toros: an a toris humani corporis, de quibus supra in voce Tori?

TORVUS proprie de tauro, unde et vox nata videtur. Virg. l. 3. Georg. v. 51.

Inde ad omnium animalium armatorum aspectum denotandum vox extensa, ut videre est apud Barth. ad Statium, Theb. l. 9. v. 740. Ut qui inclemens, gorgo\n Graeci appellavere [orig: appellavêre]. Hesych. *gorgw/yato, pi kro\n e)/bleye. Atque hinc torvus, pro crudeli, funesto, horrendo, ut torvae aves, apud Statium, Theb. l. 6. v. 754. torvum cadaver Tydei, apud eundem, l. 9. v. 140. etc. Aut saltem pro tetrico atque difficili: ut torva Pallas, apud eundem l. eod. 571. i. e. non amabilis, sed rigida virginitatis custos: torvus Maro, ibid. l. 5. Sylv. 3. v. 63. h. e. difficilis materiae scriptor, Passeratio ad Propert. l. 2. Eleg. 34. inimitabilis Barthio, quem vide Adversar. l. 108. c. 14. Sed et, quia in tauro probatur quaedam in aspectu generositas, torvaeque decorus frontis honos, unde torvus pro formoso, apud Saepius laudatum Statium, Theb. l. 1. v. 131.

Sic ubi delectos per torva armenta iuvencos
Agricola imposito [orig: impositô] sociare affectat aratro [orig: aratrô].

Ad quem locum Barthius, formosisima, inquit, nobilissima. Torvitate enim species censetur bovini generis. Ad alios porro sensus vox translata, auditum inprimis: velut cum Maro torvum clamorem inducit. Sic torva confidentia, torvum ingenium, Pacuvius habet apud Festum: plura vide apud eundem Barthium, ad Theb. l. 9. v. 741.

TOSA [1] vulgo TOSAE, oppid. Iaponiae, cum tractu cognomine in parte Australi Xicocae Insul. Brietio.

TOSA [2] flumen Helvetiae, ad oppid. Eglisaw, ditionis Tigurinae, irrigat et Oscelam vallem; ex summis Aspibus, ut Ticinus, oritur: Baudrand. Plantino ortum in Glaronensium finibus, in monte Huruls, Comitatum Kyburgicum praefluit, rivum dein Eulach, Vitoduium alluens recipit, tandemque inter Rynbergam et Eglisoviam, Rheno miscetur, Helv. Antiq. et Nov. German. Toss.

TOSERTASIS Memphitarum Rex V. post Saiphem, ante Achem praefuit annos V. vide Achis.

TOSORTHRUS Memphitarum post Menem in Aegypto Rex I. Aesculapius dictus, ob Medicinae peritiam, construxit in Memphi, a patre Mene condita, regiam; invenit sectorum lapidum structuram; et de Anatomia libros conscripsit: quae omnia huic potius, quam fratri eius Athoti I. Thebanorum et Tinitarum Regi, cui ista a Manethone tribuuntur, conveniunt. Certe apud Sanchuniathonem Aesculapius Mercurii (h. e. Athotis) frater et Iovis (h. e. Menis) filius dicitur, referente Eusebio [orig: Eusebiô], Praepar. Sed nec Tosorthro convenit, grafh=s2 e)pime/leia, quam illi Syncellus tribuit, cum literae a Mercurio sint inventae: operam tamen literas insculpendo dedit. Ibid. quod de cura eius secundaria operaque ex praecepto Mercurii navata, intelligendum: stelarum enim exarandarum curam, una cum VII. Cabiris, et ipse gerebat. Fuit autem hic Aesculapius Memphites inter primos hominum, qui opintone humana [orig: humanâ] Pii sunt facti, Clem. l. 1. Strom. fuitque deinceps urbs Memphis praesentia [orig: praesentiâ] Numinis Aesculapii clara, Amm. Marcellin. l. 22. qua de re vide pluribus Ioh. Marshamum, Canone Chron. Sec. 1. ubi Graecorum de Medicinae origine et Aesculapiis tribus eorum, hallucinationes erudite examinat. Sic duo primorum temporum utilissima inventa, Medicina atque Architectura, sub hoc Rege, occurrunt. Quod enim tentoriorum Chami, Psal. 78. vers. 51. mentio, de peregrinantibus Patribus id intelligendum, postquam vero illi sedes in Aegypto fixerunt, construxerunt domicilia, et politias totius Orbis vetustissimas, constituerunt; paulatim accessit magnificentia. Menes itaque Urbem condidit, Tosorthros successor eius Regiam, neque multo post surrexere [orig: surrexêre] Pyramides, cum mundo mansurae: in tantum crevit inventa recens h( dia\ cestw=n li/qwn oi)kodomh\, sectorum

lapidum structura, ut diximus ex Syncello. Anatomicam quod attinet ab eodem inventam, et sine dubio in Syringicis etiam stelis memoriae traditam, Mercurius II. seu Siphoas Rex illam non minus, ac Mercurii I. seu Athotis inventa, ex monumentis istis in libros suos transtulit: cum ex XLII. eius libris, VI. ultimos ad artem Medicam pertinuisse et primum quidem eorum Anatomicum fuisse, peri\ th=s2 tou= sw/matos2 kataskeuh=s2, ex Clementis d. i. supra indigitavimus, voce Siphoas. Aegyptii namque non seorsim Medicinam et Astrologiam, et ritus sacros composuerunt; sed omnia simul coniunxerunt, Scholiastes in Ptolemaei Tetrabibl. l. 1. Illum vero in regno excepit Tyris, quem vide.

TOSSANUS [1] Daniel magni nominis Theologus, patria [orig: patriâ] Mompelgardensis, docuit Heidelbergae. Obiit A. C. 1602. aetat. 61. Scripsit Dictionarium in Psalmos, Praelectiones in Psal. 2. In Ierem. et Threnos paraphrasin. In Nov. Test. 2. Volumin quart. etc. Vide Melch. Adami in vitis Theolog.

TOSSANUS [2] Paulus, Theologus itidem Palatinus, scripsit in S. Biblia Indicem locupletissimum et notas: Interfuit Synodo Dordracenae, Obiit A. C. 1618.

Coram Eugenio IV. Senae theses tuitus, earum quasdam, a Pontifice improbatas, postea edito [orig: editô] scripto [orig: scriptô] defendit. Cum Iohanne Capreolo, interfuit Concilio Basiliensi. Obiit A. C. 1454. aetat. 40. Opera eius Volum. 27. Venetiis edita A. C. 1596. Mariana l. 4. Histor. Hispan. Alphonsus Garcias, Possevinus, etc. Vico Matricalensi editus, Doctor Salmaticensis, Episcopus Abulensis, (in cuius urbis agro natus) et Consiliarius Regius, Maiorque, ut vocant, Referendarius fuit, Labbe. Novum Testamentum admirandis Commentarariis explicuit, Possevin. St alio [orig: aliô], quam suo [orig: suô] saeculo [orig: saeculô] vivere contigisset, neque Hipponi Augustinum, neque Stridoni Hieronymum, neque quemquam ex illis Ecclesiae Proceribus antiquis in videremus, Vossius de Histor. Lat. l. 3. c. 7. Dicitur de eo, quod si a primo Natalis die numerando terna folia attribuas, plura scripsisse reperies. Tanta enim scripsit brevissimo [orig: brevissimô] tempore, cum non vixerit, nisi annos 40. Bellarmin. 46. tamen habet Labbaeus. Eius in Pentateuchum, Iosuam, Iudices, Ruth, Libb. Samuelis, Regum, Paralipom. in Ezram, et Matthaeum Comm. recenset Guil. Crowaeus Elencho [orig: Elenchô] Scriptorum in S. Scripturam.

TOTILAS Ostro-Gothorum Rex, iu Italia, VII. post Euaricum, seu Araricum Ann. 542. res suorum lapsas prudentia [orig: prudentiâ], rerum usu, fortitudine inclitus, restituit: ad Placentiam Romanos vicit, fugavit caeciditque, et omnia Imperialia oppida cepit, an. Urb. Cond. 1297. tota [orig: totâ] inferiore Italia [orig: Italiâ], Corsica [orig: Corsicâ], Sardinia [orig: Sardiniâ] et Sicilia [orig: Siciliâ] potitus. Paulo post quoque Romam cepit, eamque militibus diripiendam tradidit, eo incitarum redactis incolis, ut nobilissimae matronae, inter quas Boetii vidua, panem mendicato quaerere coactae fuerint. Imo solo aequaturus urbem erat, ni literis Belisarii fuisset inhibitus, qui, Totila [orig: Totilâ] absente, Romam convolavit, reparatisque celeriter murorum lacunis, eum mox obsidionem parantem fortiter depulit. Tandem a Narsete, in Italiam misso, victus occisusque est, A. C. 552. Procop. de bello Goth. Iorn. in Chron. Matius Victor, Agathias, P. Diaconus, etc. Ei successit Teias, vide et Ildibaldus.

TOTONESIUM litus et oppid. Britanniae in Comitatu Devoniae. Totnesse Camdeno.

TOTTAJUM urbs Bithyniae inter Nicaeam 35. et Dablim in Ortum, 28. mill. pass. Antonin.

TOTTONARIUS Equus apud Vegetium, de Arte Veterin. l. 1. c. 56. et l. 4. c. 6. lege Guttonarius, quod vide, ut et infra, ubi de Trepidariis Equis.

TOTUS vide supra composita ex Graeco *)/olos2, lit. H. uti de Totius anni villa, Senecae memorata [orig: memoratâ], Ep. 55. infra voce Villa.

TOUGENI melius Tugeni, populi Helvetiorum, quibuscum Marius Rom. bellum gessit, Strabo. Horum tractus Tugenus pagus, fuit, ubi hodie pagi Tugiensis, Suitiensis, Glaronensis et Uriensis. Hinc et hodie pagus Tugiensis, cuius caput Tuggium; seu Tougium vulgo Zug, unus ex 13. Helveticis convertibus ad lacum Tugiensem, a Lucerna in Caeciam 12. et Tiguro ad Meridiem 18. mill. pass. Vide Tugium.

TOVOPINAMBAUTI vulgo TOUPINAMBOUS, populi Brasiliae, prope Praefecturam fluv. Ianuarii, versus oram littoralem. Dicuntur et Tupinimbae.

TOXANDRI populi Belgii, quorum regio Toxandria Marcellino, cum Toxandro oppid. cognomine in Brabantia. Cluverio incolebant eas Insulas, quae nunc Zelandiam efficiunt, inter ostia Mosae et Scaldis. Vide Zelandia. Baudrand. Horum omnium primus meminit Plinius secundus, l. 4. c. 17. Valesio Toxandria ad tertium lapidem, ab oppid. Tungrorup Traiecto incipiens, ad Mosae Vahalisque confluentes expandebatur, regio magna ex parte vastis paludibus invia, ac ob id ne finitimis quidem satis nota: huius incolas, cum ceteris tractus eius nationibus, a Frisiis citerioribus dividebat Mosa Vahali auctus, non procul ab Oceano Britannico, Toxandriae loci, meminit Amm. Marcellin. Hist. l. 17. qui hodie Tessenderloo, vicus est Comitatus Loslensis, in Leodicensi dioecesi, extremus, prope Diestam Brabantiae oppid. Plerosque Toxandrorum baptizavit Landebertus, Episcopus Traiectensis, et apud eos Ecclesias condidit ac Presbyteros ordinavit. Regionem hanc longam leuc. 24. latam 17. ante 400. annos novo [orig: novô] nomine Cmapiniam, vulgo Kempen appellari coepisse, scribit Gothefridus Wendelinus in Legg. Salicis illustratis. Bifariam autem dividitur, alia est enim Campinia vel potius Campania Brabantina, alia Leodicensis, utraque communi nomine Kempen-land, in quarum priore Bredam, utraque [orig: utrâque] Andoverpum, Boscum Ducis, Bergas collocant auctores. Veteres tabulae in pago

Toxandrio fluv. Duthmalam Dommele ponunt, qui per Boxtellam et Silvam Ducis in Mosam influit: et Pieplo villam Poppel, inter Herentaliam et Silvam Ducis; Item villam Alfen, in dioecesi Antverpiana, villam quoque seu vicum quoque Diessen in paroecia Silvaducensi, Hilvaribecae proximum, alluit. Hic ergo veteres Toxandrorum sedes, Notit. Gall.

TOXARIS Scytha, Athenis sub Archontibus, heroicum nactus est honorem. Quem cum sacra ei facerent, Medicum peregrinum vocarunt [orig: vocârunt], ut est apud Lucianum in Scytha. Ex quo etiam dilucet, aequalem fuisse Solonis Legislatoris et popularis sui Anacharsidis. Vide Voss. de Idol. l. 1. c. 13. Ibidem Lucianus columnae sepulchralis eius meminit his verbis: Et inventus est eo [orig: eô] loco [orig: locô] Toxaris esse sepultus, ipsa [orig: ipsâ] inscriptione cognitus, tametsi non integer appareat: Inprimis vero, quod super columnam vir ornatu Scythico [orig: Scythicô] sculptus fuerat, iaeva [orig: iaevâ] arcum intentum, dextra [orig: dextrâ] vero, ut visus est, librum tenens; Etenim adhuc plus quam dimidio [orig: dimidiô] corpore conspicitur et arcus totus una cum codice: reliquas vero partes statuae una cum fronte temporis longinquitas iam devastavit.

Certum est: ibo ad Medicum, atque me ibi toxico morti dabo:
Quando mihi adimitur, qua [orig: quâ] causa [orig: causâ] vitam cupio vivere:

venenum est, dictum quasi taxicum, Plinio, l. 16. c. 10. extr. Smilacem (taxi arboris genus) esse in Arcadia tam praesentis veneni dixit Sestius, ut qui obdormiant sub ea, cibumve capiant, moriantur. Sunt, qui et taxica hinc appellata dicant venena quae nunc toxica dicimus, quibus sagittae tingantur. Sane veneno [orig: venenô] ex arboribus taxis expresse [orig: expressê] Cantabros inter epulas se ipsos interemisse, ex Floro, vidimus supra, ubi de hac arbore. Melius tamen Festus para\ to\ to/con, i. e. arcus, telum, vocem deducit, Scaligero de Plantis, l. 1. qui similiter ab a)/kwn, seu a)/kous2, i. e. iaculum, aconitum appellatum vult, quod succo [orig: succô] eius tela intingerent Barbari, uti hodieque faciunt Alpini latrones et Pyrenaei. Morem indicat Virgil. etiam, Aen. l. 9. v. 773.

---- quo non felicior alter
Ungere tela manu, ferrumque armare veneno [orig: venenô].

Vide quoque Dioscoridem, l. 6. c. 20. Paulum Aeginetam, l. 5. Chr. Becmannum de Orig. L. L. ut et infra ubi de Sagittis venenatis. At tocikai apud C. Harmenopolum in his, quae ex Iuliano Architecto retulit, obliquae sunt et angustiores illae, quibus hodieque tela ad versus hostes solent emitti, Obliqua [orig: Obliquâ] luce et incertas, vocat Virgil. Aen. l. 3. ad quem locum vide Hadrianum Turnebum, Adversar. l. 4. c. 22. plura vero de Fenestris huiusmodi, apud Io. Calvinum, Lexico Iurid. Apud Athenienses olim corpus fuisse Ministrorum publicorum sive lictorum, qui *toco/tai dicti, aliter *sku/qai et *peusi/noi, coercendis, qui immodestius agerent, docet Salmas. ad Solin. p. 827. etc.

TR. in nummis Constantii Treveris notat, quod moneta ibi percussa, Car. du Fresne de infer. aevi Numismatibus.

non trabs quidem, sed nec multo minor, quam quae talem nuncupationem sustinere possit. Sic clavi trabales, tormenti genus, in Vita Ferreoli et Ferrutii, Sanctis adscriptorum, Capitibus beatorum Martyrum trabales clavi --- --- malleis ferreis affixi. Paulinus, Nat. 9. Felic.

etc. Vide Cicer. 5. Verr. ubi, trabali clavo [orig: clavô] figere, Scholiastas Horatii ad l. 1. Carm. 35. ubi Cruquius palos acutos, ab ima corporis parte, usque ad summum in noxiorum corporibus adactos recte interpretatur; Nov. 3. Theodosii, ubi trabali iussione decrevimus, G. Elmenhorst. Observation. ad Arnob. adv. Gentes, l. 2. Casp. Barthium ad Statium d. l. et Hic [orig: Hîc] ubi de Hasta Bellonae, item voce Trabs.

TRABEA poeta, cui inter Comicos octavus locus assignatur. Huius meminit Cicer. l. 4. Tusc. c. 31. Ita enim de eo Sedigitus, l. de Poetis, apud A. gellium, l. 15. c. 24.

In sexto sequitur hos loco Terentius,
Turpilius septimum, Trabea octavum obtinet,
Nono [orig: Nonô] loco [orig: locô] esse facile facio Luscium,
Decimum addo causa [orig: causâ] antiquitatis Ennium.

Floruisse videtur, iisdem temporibus, quibus Attilius, quem inter Comicos quinto [orig: quintô] loco [orig: locô] Sedigitus numerat; nimirum circa annum Urb. Cond. 622. De illo sic Cicero, de Finib. l. 2. c. 4. Nam et ille, inquit, apud Trabeam voluptatem animi Laetitiam nimium dicit: Eiusque versus multos adfert in Tuscul. Quaestion. Vide Iac. Oiselium IC. Notis in Gell. de Trabea vero, vestis genere, Salmasium quoque ad Vopisc. in Carino, c. 20. ut et in Saturnino.

TRABEA vestis veteribus usitatae et quidem togae genus. Adinstar praetextae fuit, non in una solum ora, sed per totum purpurae fasciis, virgisque latioribus, velut trabibus transversis distincta, unde ei nomen: Non quod ex pluribus purpureis pannis assutis constaret, sed, ut Turnebus docet, intextis, ut nempe subtemen purpureum; stamen album vel coccineum esset. Sueton. l. de genere vestium, apud Servium, ad illud

tria Trabearum statuit genera: Diis sacratum quod erat tantum [orig: tantûm] de purpura; Regium, quod et at purpureum, cui tamen album immixtum: Tertium Augurale de purpura et coco. Eas initio [orig: initiô] Regum fuisse tradit Plinius, l. 8. c. 48. mox peculiares Equitum Rom. fuere [orig: fuêre], cum scil. Idibus Iuliis transveherentur, ex Q. Fabii instituto, ut tradit Val. Max. l. 2. c. 1. Male [orig: Malê] cum paludamento confunditur a Scholiaste Ciceronis. In funere Germanici atratam in municipiis plebem, Equites trabeatos inducit Tacitus, l. 3. Annal. c. 2. non quod trabea vestis funerum propria fuerit, sed, ut advertit Lipsius, quod ad augendam funeris pompam veste sollemni Equites usi sunt. Toga picta quoque, quam Imperatores Consulibus dedere [orig: dedêre], trabea dicta est. Trabeae inventorem Florus, l. 1. c. 5. Tarquinium Priscum facit, alii ad Romulum eius originem referunt. Certe Numam trabea [orig: trabeâ] usum esse Cedrenus refert. Hinc Trabeatus: Unde fabulae trabeatae, a C. Melisso Augusti Bibliothecae praefecto, editae. Vide Octav. Ferrarium de re Vestiar.

TRABICA Graece *do/kana, dicta apud Spartanos castorum simulacra, teste Plut. Philad. Vide supra Docana.

TRABS ex Graeco tra/fhc, quod apud Lycophronem occurrit, Festo proprie duo ligna coniuncta. Alias de quovis ligno grandi, etiam de arbore non raro apud Poetas; nave quoque, non abs re, rudibus enim saeculis trabibus cavatis navigabatur, uti dictum supra, ubi de Navigatione et Navibus. Vide quoque voce Monoxylon. Imo et remos Argonautarum, trabes vocat Papinius, Theb. l. 5. v. 422.

Quinquaginta illi trabibus de more revinctis
Eminus abrupto quatiunt nova littora saltu:

a mole videl. et quia Heroibus non nisi magna conveniunt. Sic idem trabem, pro telo, adsignat Tydeo, l. 3. v. 149. alibique trabs in suo genere, quodque grande telum. Vide Barthium ad loc. ut et supra in voce Tignum, ac infra Transversariae trabes. Apud Scriptores medii aevi Ecclesiasticos, trabium crebra mentio, ex aere, argento, ferro, cupro; quibus lampades appendebantur, aliave imponebantur, uti videre est, apud Car. du Fresne Glossar. De Trabibus vero Insignium, vide Phil. Iac. Spenerum, Arte Herald. Tom. I. Vestium, infra ubi de earum Virgis.

TRACALA seu TRACHALA, in MS. Sexti Rufi Festi Breviar. rerum gestar. pop. Roman. L. Cassio [orig: Cassiô] Quaest. Crassi reliquias colligente, Pamphyliam obtinebat, ad bellum Epirotarum missus: ditissimum fortunatissimumque Ducem prioribus decem annis invenies; duodecim continuis per ditissimum grassatorem; decem novisimis, ob immensa donaria, Pupillum nequis simum etc. apud Ios. Mar. Suarezium, Episc. Vasion. in 3. Epist. hac de voce Romae editar. A. C. 1667. ultima. Qui proin huius imitatione de Constantino M. Sext. Aur. Victorem sic loqui ait. Cumque -- III. et LX. annos vixisset, ex quibus dimidios, ita ut XIII. solus imperaret consumptus est: irrisor potius, quam blandus: unde proverbio [orig: proverbiô] vulgari, Trachala decem annis praestantissimus, duodecim sequentibus latro, decem novisimis Pupillus, ob profusiones immodicas, nominatus: aliis convitii huius occasionem a trachelis seu trachalis, muricis genere, de quo infra, arcessentibus. Alius Trachalae seu us, Constantino [orig: Constantinô] recentior, cum Italico Consul fuit, de quo vide Latinium, Animadv. in Concil. tit. Can. Apostol. §. a Consulatu Trachali: plura vero hanc in rem apud Macros Fratres in Hierol.

TRACHALUS orator Domitiani temporibus. Quintilian. l. 10. c. 1. Erant praeclara et nuper ingema, Nam et Trachalus (alii Trachallus) plerumque sublimis, et satis apertus fuit, etc. Vide Galerius.

TRACHEA [1] seu TRACHIA, tota Isauria apud Strabonem dicitur, teste Steph.

TRACHEA [2] Cilicia apud Sueton. in Vesp. c. 8. Achaiam --- Tracheam Ciliciam et Comagenen --- in provinciarum formam redegit: uti quidem legit Hadr. Turnebus, cum alias exstet, Thraciam, Ciliciam etc. Latin. Aspera est, vide in voce Cilicia.

TRACHELUS seu TRACHALUS, purpurae genus Posidippo, apud Athenaeum, ubi mhkw/nia, pi/nnas2, traxh/lous2, mu/as2 kl. in iis recenset, et Hesychio, *traxh/lous2, ta\s2 porfu/ras2. Sed proprie non tam purpurae sic dicuntur, quam purpurarum, imo et muricum, cervices. De quibus Petronius, Mox cibis validioribus pastus, id est. bulbis, cochlearumque sine iure cervicibus, hausi parcius merum. Et Festus Pompeius, Trachali appellantur muricum ac purpurae superiores partes: unde Ariminenses, maritimi homines, cognomen traxerunt trachali. Nempe, quia purpurarum hae partes per se coquebantur, et separatim a reliqua carne, inde factum, ut pro certo earum genere haberentur. Forte et kat' e)coxh\n cervices ac cirri purpurarum ac buccinorum ita appellabantur: cum alias tra/xhlos2 vox cervicene in genere notet, unde traxhlismo\s2, saltationis species, Athenaeo memorata. Spondylos Latini vocarunt [orig: vocârunt]. Martialis, l. 7. Epigr. 20. v. 14.

Sed et hanc ipsam vocem quam plurimos Auctores Graecos Latinosque pro speciali conchae genere, ponere videmus, uti inter alia patet ex Indice Pontificiae cenae, apud Macrobium, l. 3, c. 13. Uti vero trachelus, sic mecon, de certa itidem specie ostreae, accepere [orig: accepêre] nonnulli: cum mh/kwn seu mhkw/nion sit media purpurarum pars, inter quam et tra/xhlon florem succi tinctorii haerere, Aristoteles, atque ex eo Plinius, scribunt, ut supra vidimus. Plura hanc in rem, apud Salmas. ad Solin. p. 1126. et 1127. Gerh. Io. Vossium, de Idol.

l. 4. c. 35. ubi inter alia pro\s2 ta\s2 tw=n stoma/xwn diaqe/seis2 eu)qetei=n, stomacho infirmo et languenti conducere trachelos, ex Athenaeo, l. 3. c. 10. ntoat, et supra voce Spondylus. De traxu+i vero, balsami genere, item de pectinibus traxuostra/kois2, vide eundem Salmas. p. 580. et seqq. nec non 1129.

TRACHIN vel TRACHIS vel TRACHYNA, urbs Phthiotidis, a qua Trachinia regio ad sinum Maliacum sub monte Oeta [orig: Oetâ].

TRACHINIA regiuncula Phthiotidis in ora sinus Maliaci, ubi Heraclea urbs cognomine Trachin, cuius meminit Ovid. l. 11. Met. v. 627. ubi Herculeam Trachina vocat. Hinc trachinius apud eundem Ovid. ibidem, v. 502.

TRACHIRIS Libyae interioris fluv. qui in Oceanum Atlanticum labitur, haud procul a Nigiri, Ptol. Gambea Barraso.

TRACHONES 2. colles Coelesyriae apud Damascum. Hippos mons Ptol. Inde populi Trachonitae in Atabia.

TRACHONITIS vulgo Bacar hodie, teste Gulielm. Tyrio [orig: Tyriô], regio Palaestinae, quae et Ituraea Straboni, et Petraea Hegesippo, in Coelesyria, inter montem Libani, et lacum Tiberiadis. Vide Plin. l. 5. c. 18. extr.

a taxare diversum. Taxatio enim unius est figurae aut dicterii, vel paucorum, uti videre est in Augusto Suetonii, c. 4. at tractare est totum negotium figurare sive xhmati/cein, aut agere figurate seu e)xhmatisme/nws2: quemadmodum tractatum scenico [orig: scenicô] exodio [orig: exodiô] Domitiani cum uxore divortium, memorat idem in Vita huius, c. 10. ubi vide Theod. Marcilium. Sed et tractare dicebantur Philosophi disputantes, Sophistae, Rhetores, Iurisconsulti, et id genus. Servius, Xenocrates primus Philosophiae scholam aperuit; cum antea in porticibus Philosophi tractarent. Unde apud veteres Patres, Tractatores passim dicti, qui Dei verbum vel voce vel scriptis exponerent: hincque Tractatus, Graece o(milia, collatio, praesertim de rebus sacris, concio insuper Episcopi ad populum, synodus tandem seu concilium, in quo de rebus Ecclesiasticis tractatur: et inde Tractatoria Epistola, quae et ipsa tractatus nonnumquam, cum Epistola Synodali seu Synodica eadem, uti ostendit Car. du Fresne Glossar. Apud Spartian. vero Geta, c. 4. Fuit adolescens moribus asperis, sed non impiis, a natura decorus, tractator gulosus etc. loquutuleium et a)do/lexon exponit Casaubonus; Salmasius tamen retractator legit, quem vide ad loc. Sed et in Codice passim et Novellis Chartularii Tractatores dicuntur, quod tractarent vel retractarent largitionales titulos. Scholiastes Iuliani Antecesl. ad c. 82. Tracteutae, quos dicimus apud Latinos Tractatores, maxime in Africa sic dicuntur, id est, Scriniarii, qui annonas publicas computant et tractant. Vide Iac. Cuiacium, ad l. 3. Cod. de Can. largit tit. et Nicol. Alemannum ad Procopii Anecdota, p. 100. 1. edit. et Nov. 1. Theod. sub. fin. nec non infra verbo Trabere. Imo et Tractatores ac Tractatrices, in famulatio Veter. Vide supra Ancilla. quid vero malae tractationis nomine indicaverint Veteres, docere poslunt Declamationum reliquiae, ad quas vide Barthium, ut et Animadvers. ad Papinium Statium, Thebaid. l. 11. v. 605.

TRACTIO ignominiae poenaeque species. Idatius Fastis, Constantio [orig: Constantiô] III. et Constante II. Consulibus: His Coss. victi Franci a Constante Aug. seu pacati. Tractus Hermogenes. De qua veluti re usitata loquitur Libanius, Orat. de sua Fortuna. Vide quoque Philonem, Legat. ad Caium, ubi de Iudaeorum Alexandriae miseriis, eundem ad Flacc. Auctorem Chron. Alexandrini, de Bonoso, Phocae quondam adiutore, de Phoca ipso per ventrem tracto, et Leone Sacellario cum eo, nec non Mappario et Taxeota etc. Et quidem Phocae modo dicti cadaver truncari primo, dein trahi praecepit Heraclius Imperator, uti prolixe natat Nicephorus in Rebus post Maur. Idem de Canuto Daniae Rege legimus apud Helmoldum, Chron. Slav. l. 1. c. 51. Caligula vero Senatoris cuiuspiam caedem cum mandasset [orig: mandâsset], non ante satiatus est, quam et membra et artus et viscera hominis tracta per vicos atque ante se congesta vidisset, narrante Suetonio [orig: Suetoniô], c. 28. Maior eorum crudelitas, qui, mortem inimicorum non exspectantes, semianimes spirantesque traxerunt, uti de Hectore ab Achille tracto, iam apud Homerum legimus. Quod et in sontes quandoque exercitum. Sic Monachi, qui Henricum IV. Imperatorem desuper iactu lapidis occidere voluerat, cum pondere vero ipse infelix, illaeso [orig: illaesô] Imperatore, in terram prolapsus est, semianime corpus, per totam Romam plebs invito [orig: invitô] Imperatore traxit, apud Auctorem Vitae eius. De Brunechilde, diximus suo [orig: suô] iam loco [orig: locô]. Quid quod nec mortuis, quibus omnis parcere consueverat impietas --- tuta sem per quies, quos de monumentis extractos, per vicos et plateas, quasi illatas sentirent iniurias, distrahebant, iussu Andronici Comneni, de cuius crudelitate Guil. Tyrius, cuius ista verba, Hist. Palaest. l. 21. c. 12. pluribus agit. Et furorem hunc antiquissimum ferri, docet Cambyses apud Herodotum, l. 3. Amasis cadaver erui, vitgisque caedi iubens etc. Postquam autem tracti satis, vel comburebantur tandem, uti de Phoca Nicephorus habet d. l. et de heldicae cuiusdam uxore, aliaque femina, nomine Teucaria, Vict. Utic. Persecut. Vandal. l. 2. Vel in fluvios abiciebantur, uti de Cleandro, eius que amicis, scribit Herodianus, l. 1. in closacas item, uti de Heliogabalo Lamprid. c. 33. Tractus deinde per publicum, additaque iniuria cadaveri est, ut in cloacam milites mitterent. Vel in frusta discerpebantur, uti de Monacho praefato addit auctor supra laudatus. Sed et trabebantur interdum tamdiu, donec dissipati cadaveris nihil superesset, quod trahi porro posset, uti de Iudaeis queritur Philo, loc. cit.

nempe, e)/ws2 o( nekro\s2 dora\s2, sa/rkas2, i)=nas2, u)po\ th=s2 tw=n e)da/fwn a)nwmali/as2 kai\ traxu/thtos2 peritrufqei\s2, kai\ tw=n h(nwme/nwn merw=n th=s2 sumfwni/as2 diapare/ntwn a)llaxo/se a)/llwn e)dapanh/qh. Interdum vero et extra fines proiciebantur tracti, uti proditori Pausaniae quondam fecerunt Spartiani, apud Aelian. Var. Hist. l. 4. c. 7. et Aristocrati eiusdem sceleris reo Arcades, apud Pausaniam, l. 4. Vide plura hanc in rem, apud Casp. Barthium, Animadversion. ad Statianam Thebaidem, l. 5. v. 234. supra etiam aliquid ubi de Suspendendis. Hinc Tractitius, dictus a militibus post mortem Heliogabalus, seu Tractatitius, quod idem, ut nonnulli legunt; quod solus omnium Principum tractus est et in cloacam missus et in Tiberim praecipitatus, Lamprid. ubi supra. Nempe et Vitellius quidem tractus et in Tiberim praecipitatus, sed in cloacam missus non fuerat; nisi dicere malimus, lapsum memoria [orig: memoriâ] Auctorem, Casaubon. ad loc.

TRACTORIA diploma seu instrumentum est evectionis seu cursus publici, quo [orig: quô] ius et facultas dabatur equos, vehicula, et viaticum petendi de publico, aliter Combina, quam vocem vide, ut et ubi de Cursu publico. De illis tituli passim de Cursu publico et de Tractoriis et stativis, lib. 12. Cod. Iustin. et lib. 8. Cod. Theodos. ubi multa egregia habent Iac. Cuiacius, Iac. Gotofredus, Alii. Formulam earum exhibet B. Brissonius. Transiit illarum a Romanis ad Francicos Reges usus, quibus hi Missis suis similiter commeatum et hospitia praeberi iubebant, uti videre est, apud Marculfum, l. 11. cui tit. Tractoria Legatorum, ubi formula huiusmodi instrumenti sic incipit: Ille Rex omnibus agentibus. Dum et nos in Dei nomine Apostolicum virum illum partibus illis legationis causa [orig: causâ] direximus, ideo iubemus, ut locis convenientibus eidem a vobis evectio simul et hamanitas ministretus, h. e. veredos seu paraveredos tantos, panis nitidi modios tantos, vini modios tantos etc. Inde latius extensa vox, ut nonnumquam pro quovis Diplomate Principis sumatur. uti pluribus docet Car. du Fresne Glossar. Sed et apud Eccles. Scriptores interdum occurrit, pro epistola citatoria et evocatoria, qua [orig: quâ] trabitur scil. et evocatur quispiam, ut certo [orig: certô] loco [orig: locô] et tempore praesenrem se sistat. Augustin. Epist. 217. Tractoria ad me 5. Id. Nov. venit, sam finito [orig: finitô] die, et me valde indispositum in venit, ut occurrere omnino non possem. Vide Formulas antiquas Promotionum Episc. Tom. II. Concil. Gallic. Sirmondi, p. 651. 653. 656. Bern. Ferrarium de Epistol. Eccl. l. 2. c. 1. et Ioh. Garnerium ad Marium Mercat. in Commonitorio, c. 3. eidem laudatos. Cl. Suicerus tractorias, diplomata seu libellos, datos in exteros tractus ituris, unde esset cognoscere, quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] tractari aliquem oporteret; saepeque ab Episcopis sic commendatos, ob delicta paenitentiae ergo peregrinantes; Primates etiam, cum Episcopos ad Synodum vocarent, iis usos: sed et Epistolas ab Episcopis scriptas, quibus absentiam excusarent, imo et Synodales Epistolas nonnumquam hac [orig: hâc] voce insignitas, docet Thes. Eccl. in *traktwrei/a. Vide quoque Lud. de la Cerda, Advers. c. 92. num. 17.

TRACTUS in Ord. Romano, Si fuerit tempus, ut dicatur Alleluia, bene: sin autem, Tractus: species est in Communione illa Ecclesiastici cantus, cui nomen, quia trahendo, i. e. tractim canitur. Honor. Augustodun. l. 1. c. 96. an, quia sancti suspirantes ab imo pectore gemitum trabunt, Hug. a S. Victore, Spec. Eccl. l. 1. c. 7. unde et lucius dicitur in eodem Ord. an, quia trabitur tempus pro intervallo, quo [orig: quô] Diaconus possit exuere planetam et imponere sibi transversaliter velum, Dominic. Macer Hierolex. In Missa post Epistolam cantatur, a Septuagesima usque ad Pascha; et quidem singulis Dominicis, usque ad Quadragesimam; qua [orig: quâ] durante etiam feriis secundis, quartis et sextis canitur: idque nullo [orig: nullô] respondente, unde a Responsorio distinguitur; nec cum Alleluiah, quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] a Graduali differt. A tempore autem tractus stolam velo [orig: velô] violaceo [orig: violaceô] cooperit Diaconus, cuius rei rationem habes apud eundem ibid. ubi et Dominicae praedictae introitum esse, Circumdederunt me dolores mortis etc. canticique huius Auctorem haberi Caelestinum, an Gelasium, an Telesphorum Episcopum Roman. addit. Sed et Tractus, apud citimae aetatis Scriptores, dicitur piscario, ius piscationis, pisces ex fluvio vel vivariis extrahi soliti: quod aliter Iactus. Vide de hac vocis notione Car. du Fresne ubi supra, ut et hic [orig: hîc] ubi de Extractione seu piscatione margaritarum.

TRADITIO Philosophiam olim propagandi modus. Quidam enim, memoriae nimium fidentes, censebant supervacuam esse, per literarum monumenta, Sapientiam propagandi rationem: soli [orig: solî] proin parado/sei seu Traditione orali utendum rati, qua [orig: quâ] non memoriae tantum robur, sed et Sapientiae maiestatem accedere credebant. In qua sententia Thamus fuit universae Aegypti Rex, ut ex nobili eius disputatione cum theuth, Inventore literarum, apud Platonem in Phaedro ac Timaeo, apparet. Neque alio respexerunt Graeci, dum Musarum Matreni *mnhmosu/nhn staruerunt, quam Latini a monendo eleganter dixere [orig: dixêre] Monetam, Voss. de Anat. l. 2. c. 3. Idem Celtarum Sapientes, Druides, voluere [orig: voluêre], Caesar de Bell. Gall. l. 6. c. 13. Et Antisthenes adolescenti amissos conquerenti Commentarios: Oportebat, respondit, ista potius animo, quam chartis, scribere. Similiter de Pythagoraeis Plutarchus tradit, quod sola [orig: solâ] Traditione et memoriae subsidio [orig: subsidiô] Philosophiam suam propagarint [orig: propagârint], mysteria sua literis mortuis concredere nefas esse iudicantes; adeo que multa suae disciplinae praecepta scriptis mandaverint: quod tamen A. Gellius, l. 1. c. 9. ad eos solum e Platonicis, qui *)akoustikoi\ dicebantur, trahit; *maqhmatikoi=s2 vero et verba facere et quaerere, quaeque audissent [orig: audîslent], scribere licuisse, docens. De Antonio Eremita quoque refert Nicephorus, eum a Philosopho interrogatum, quomodo res sublimes contemplaretur, quum nullos haberet libros, respondisse: universum hunc Mundi librum sibi Bibliothecae loco [orig: locô] esse: hanc omni tempore et ubivis homini praesto esse. Contra alii erant, qui, non omnino improbati [orig: improbatî] hic [orig: hîc] docendi ratione, propter varios tamen, quibus humanum genus obnoxium est, casus, posteritati aliter consulendum esse putarunt [orig: putârunt]. Quorum, ut ex Iosepho constat, familiam duxit Sethus, minimus natu Adami Protoplastae filius, qui scribendi mirabili artificio [orig: artificiô], vel invento [orig: inventô], vel a

Patre accepto [orig: acceptô] auctoque [orig: auctôque], duabus columnis varia Sapientiae arcana insculpsisse legitur. Nihilominus, licet Antiquis literae praesto essent, non tnata tamen illis scribendi prurigo; sic ut parum vel nihil iis concrederent plerique, contenti disciplinas continuis Traditionibus, quibus praesertim in Oriente, magnus honos, inter suos propagare. Certe ante Salomonem quidquam hac in re literis mandatum non esse, certa sunt indicia: isque primus subtilissimam philosophiam posteritati literis tradidit. Inde Graeci coeperunt id velut proprium sibi scribendi munus vindicare: quibus Phoenices, cum alias multas doctrinas, tum vero ltieras, attulisse, discimus ex Herodoto, l. 1. quamvis iam ante Cadmum literas in Graecia fuisse, dicat Diodor. Sic. l. 6. Interim Traditionem usque ad Hometi tempora, etiam in illa gente, perseverasse [orig: perseverâsse], asserit Iosephus, ubi ante Homerum nihil conscriptum fuisse docet, l. 3. c. 8. Primi autem, Pherecydes, Pythagoras et Thales, de caelestibus ac divinis rebus quaedam conscripsisse leguntur, apud Euseb. Praepar. Euang. l. 10. c. 2. a quo mox omnia libris velut dilvio [orig: dilviô] inundata. Cui impetigini ut metas poneret Pythagoras, decrevit, ut cubicis rationibus praecepta in voluminibus scriberentur; constituitque Cubum 216. versuum eosque non plures, quam tres, in una conscriptione, oportere esse iudicavit. Verum diuturna non fuit Lex, ipsique Pythagoraei paulo post nimia [orig: nimiâ] scriptitatione reliquis neutiquam cessere [orig: cessêre]. Post Graecos, ad Latinos scribendi cacaethes transiit. Germani autem, Galli, et Septentrionis incolae, sero admodum ad scribendum animum applicuerunt: Gothique, Scandinaviae gens celebris, Traditione contenti fuere [orig: fuêre], usque ad A. C. 370. quo [orig: quô] ab Ulphila sive Gulfila Episcopo scribendi artificium addidicerunt. Quemadmodum et Thraces, quamquam apud eos Philosophia orta videatur, tamen necdum Aeliani aevo [orig: aevô] literas noverant. Taautus vero Philosophus antiquissimus Aegyptiorum Philosophiam scripsisse fertur; cuius proin librorum meminit Sanchoniatho, apud Euseb. l. 1. c. 7. Ut de Mose, divino [orig: divinô] iussu, imo et imitatione, verba Decalogi, scribente, modoque multiformi tradendi Doctrinam salutis, nihil addam. Vide Georg. Hornium, Histor. Philos. l. 7. c. 2. Hoc saltem adicio. Inter Iudaeorum Sectas, Karaitae, omnibus Traditionibus reiectis, literam solum urgebant: Pharisaei contra atque Esleni Traditiones seu Verbum non scriptum magno [orig: magnô] conatu Populo obtrudebant, illas non aequiparantes modo S. Scripturae, sed et praeferentes. Unde Legem faciebant duplicem, unam scriptam [gap: Hebrew word(s)] Thorach schebichtaab; alteram oretenus traditam, [gap: Hebrew word(s)] Thorab begnal pe, dictam; utramque docentes Moysi a Deo, in monte Sinai, fuisse traditam: Sed posteriorem a Mose Iosuae, a Iosua Senioribus, a Senioribus, Prophetarum choro; a Prophetis, magnae Synagogae viris, ab his, reliquis, oretenus communicatam. Quae una ex praecipuis fuit Pharisaeorum ac Sadducaeorum, qui e Karaitis orti, controversiis. Ita enim Pharisaei, Observemus, dicebant, Legem a Maioribus in manus nobis traditam, expositamque ex ore Sapientum, qui Traditione illam exposuerunt. Sadducaei contra, Non auscultemus ulli Traditioni Expositionique, sed unice inhaereamus Legi Mosis, Gotionides, c. 29. Et hoc est, quod Christus impugnat, Matth. c. 5. v. 21. ubi saepius reperimus verba illa: *)hkou/sate, o(/ti e)r)re/qh toi=s2 *ar)xai/ois2, Audivistis, dictum esse Veteribus, seu a Veteribus, i. e. oretenus traditum; quod vox h)kou/sate confirmat: auditu enim solum Traditiones percipiuntur, etc. Vide Theod. Bezam in locum: et plura hanc in rem, apud Thom. Godwyn. de Ritib. Hebr. l. 1. c. 10. ut et supra ubi de Lucifugis et Pharisaeis; nec non voce Misna.

TRADITORES dicti olim ex Christianis ii, qui tempore persecutionis literis et instrumentis Divinae Legis nefarie traditis, vitam redimebant, Martyrium subterfugientes: quod fervente inprimis sub Diocletano Imperatore persequutione fectum, qua [orig: quâ] et Decretum de exurendis libris Sacris publicatum an. 19. Imper. eius, Martio [orig: Martiô] mense, et ab Episcopis quibusdam, Sacri Codices exusti, vel saltem comburendi traditi sunt, hinc nomine isto [orig: istô] qppellatis, ut scribit Optatus Milevit. adv. Parmenianum, l. 1. Vide quoque Augustin. contra Donatistas passim, inprimis l. 7. c. 2. Post Cypriani mortem 40. et quod excurrit, annis peractis, traditio Codicum facta est, unde coeperunt appellari Traditores. His oppositi Stationarii, qui, nulla [orig: nullâ] formidine concussi, mortem etiam quamcumque oppetere, quam sacros libros tradere, maluerunt, adeo que constanter Christum confiteri usque ad finem perseverarunt [orig: perseverâtunt]. Idem Optatus, d. l. Hi Episcopi, interrogante Secundo [orig: Secundô] Tigisitano [orig: Tigisitanô], tradidisse confessi sunt. Et cum ipse Secundus a Purpurio increparetur, quod et ipse diu apud Stationarios fuerit, et non fugerit, sed dimissus sit; non sine causa dimissum fuisse, nisi quia tradiderat: iam omnes erecti coeperunt murmurare. Ad quem locum vide I. Frid. Gronov. Observat. in Script. Eccl. c. 13. Sed alios longe Stationariorum vocabulo hic [orig: hîc] indigitari, vel ex ipso patet loco, et iis, quae supra diximus in hac voce. Stantes magis tales dicti, vide supra passim: plura vero de Episcopis illis Traditoribus supra memoratis, apud Ioh. Forbesium, Instructionum Historico-Theologic. l. XIV. c. 4. §. 1. adde Ravanellum Biblioth. voce Exuro.

TRADITORUM Insula Isle des Traitres, Gall. Verraders Eyland, Belg. in mari Pacifico, A. C. 1616. a Iacobo Maereo Batavo detecta, et sic dicta, quod sui ab incolis male essent habiti. Versus Hornanam Insulam.

TRADUCIANI dicti olim a Pelagianis Orthodoxi, quod mortem in omne genus humanum per transitum seu traducem, et per peccatum et per semina transire, ut loquitur Martus Mercator, Subnotat. c. 9. §. 7. 14. docerent; quorum sententiam versibus his complexus est Prudentius, Apotheosi, v. 977.

Haec prima est natura animae: sic condita simplex
Decidit in vitium, per sordida soedera carnis.
Exin tincta malo [orig: malô] peccamine principis Adae
Infecit genus omne hommum, quod pullulat inde,
Et tenet ingenitas animarum infantia in ortu
Primi hominis maculas; nec quisquam nascitur insons etc.

Hodie sic appellantur, qui, circa Animae originem errantes, illam a Parentibus in sobolem traduci, non immediate a Deo infundi, contendunt. Sed et iam olim fuere [orig: fuêre], qui idem statuerent, ut videre est apud Hieronym. Ep. 61. ad Pammach c. 6. Ep. 82. l. 2. in Ruffin. c. 1. 2. 5. Caesarium, Quaest. 78. Auctorem Praedestinati, Her 26. 86. Alios. Unde Prudentius itetum, v. 983.

Vitandus tamen error erit, ne traduce carnis
Transfundi in sobolem credatur sons animarum,
Sanguinis exemplo [orig: exemplô] ------

Car. du Fresne Glossar. Alias Traduci, infamari est, quod pridem adnotavit Phil. Beroaldus, ad Propert. l. 2. Eleg. 24. Vide quoque Casp. Barthium ad B. Matthaeum, adversar. l. 147. c. 4. Nempe adulterae olim mulieres, in Creta insul. asino insidentes, et captivi Duces, Romae manibus post terga revinctis, post triumphantium currum ducebantur, Beza Annot. ad Matth. c. 1. v. 19. Potius, per theatra, et Romae et Athenis traducebantur sontes, ignominiae que publicae exponebantur, Sic. Stephanionem per trina theatra virgis caesim, ait Sueton. Aug. c. 45. Et Tertullian. de meretricibus, quae ludis finitis traduci et in Theatro prosterni solebant, Perque omnis aetatis, omnis dignitats, inquit, ora traducuntur. quod proprie qeatri/cein Graeci et paradeigmati/cein dixere [orig: dixêre], Philo para/gein et ei)sa/gein vocat, contra Flaccum, de quo more in Graecis Latinisque Scriptoribus multum memorato, vide Casaubon. ad Suetonii loc. ut et, quae supra attigimus in voce Catomidiari: unde significationis ratio in promptu. Sed et copias traducere, traducere pompam, Caesarem, Terentium, Alios, dicere notum. Vide God. Stewechium, Electis Arnobiani, l. 7.

TRAGASAE regio Epiri, a Tragaso quodam, in cuius gratiam Neptunus salis densationem fecit: unde sal Tragasaeus, Steph.

TRAGELAPHUS in rerum Natura nuspiam repertri plurimis creditur, unde vulgari proverbio [orig: proverbiô] hoc animal dixere [orig: dixêre] Graeci kat' ou)oeno\s2, pro re, quae plane nulla est, teste Stephano [orig: Stephanô] et Etymologo [orig: Etymologô] in galhyo\s2. Aristophanes quoque, inter figmenta Medicis aulaeis appingi solita, recenset i(/ppalektruo/nas2 et tragela/fous2, in Ranis, act. 4. sc. 1. ut alia praeteream. Tamen non solum in Lege Mosis tragelaphi Deuteron. c. 14. v. 5. quo [orig: quô] loco [orig: locô] Hebraeorum [gap: Hebrew word(s)] akko, in Graeca et Vulgata redditur *trage/lafos2, tragelaphus; sed et Iobi c. 39. v. 1. ubi Graeci, *ei) e)/gnws2 kairo\n toketou= tragela/fwn pe/tras2; An nosti [orig: nôsti] tempus partus tragelaphorum petrae? Ad quem loc Olympiodorus *trage/lafos, ai)/gastros2, et in margine ai)/c a)/grios2 Et Augustin. Tragelaphus, compositum ex hirco et cervo animal. Et in arabia Petraea, Diodorus, l. 2. iuxta Phasin, Plin. l. 8. c. 33. Solin. c. 22. extr. ut et Isidorus, Origin. l. 12. c. 1. apud Arachotas denique Philosophus, Histor. Animal. l. 2. c. 1. tragelaphum nobis describunt. Sed, ut ab Hircina barba, trage/lafon alii vocant, ita Philosophus i(ppe/lafon, propter equinam iubam. Lucianus quin etiam in Tragopodagra, ponit in censu animalium, quae podagrae pro remedio adhibentur,

Imo hodieque in Germania tragelapho [orig: tragelaphô] nil frequentius, in Misniae praesertim et Bohemiae saltibus. Certe Salmas. in Solin. se verum tragelaphum Lutetiae vidisse refert: Is, inquit, cornua plane cervina gerebat, mentum promissa [orig: promissâ] hirtum barba [orig: barbâ], et villoso armos, velocissimi in primo cursu impetus, sed cito deficiebat. Hircum Barbariae eum nominabant, qui circumferebant, atque elcum vocari, in antiquo Glossario Bibliothecae Puteanae addit, p. 229. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 6. c. 1. et Becmannum, Origin. L. L. nec non supra aliquid voce Pygargus.

TRAGEMA Graece tra/ghma, nomen comprehendens, iuxta Hierophilum, l. pw=s2 o)fei/lei diata=sqai a)/nqrwpos2 e)n e(ka/stw| mhni\, amygdalas, pistacia, nuces minutas, palmulas sive dactylos siccos, et quae ex his conficiuntur, coptas. Apud Myrepsum *)anti/dotos2 dia\ traghma/twn componitur ex uvis passis, nucleis pineis, semine cucumeris, myrtis semine apii et palmulis. Quae omnia aliaque nonnulla post cenam dabantur, siti partim redintegrandae, partim ad oris suavitatem faciendam, erantque sicca fere et dulcia. Bellaria veteribus Latinis dicta esse, ait A. Gellius, l. 13. c. 11. Graecis aliter pe/mmata. Sed aliud proprie pe/mma, compositum videl. quid et coctum, unde nomen; aliud tra/ghma, simplex nempe et sic siccatum, ut uvae passae, caricae, palmulae et similia. Hierophilus tamen etiam coptas seu placentas, quae pe/mmata sunt, traghma/twn nomine complexus est, ut vidimus. Sane Tragaea Gallorum hinc nomen invenit. *tra/gh, a tra/gw, pro trw/gw; recentiores Graeci tragai/an, pro tra/gh; dixere [orig: dixêre], *draggai/a scribitur apud Medicos Graeco barbaros, et compositio est pluribus rebus constans etc. Cum vero plures alii fructus sicci nomen tragh/matos2 habuerint, palmula sicca kat' e)coxh\n illud sibi vindicavit. Plin. l. 13. c. 4. ubi de palmis et earum generibus, E reliquo genere plebeiae videntur. Siccas tragemata appellant. Xenoph. de balanis palmarum, ta\s2 de/ tines2 chrai/nontes2 *tragh/mata pareti/qento. Hesych. foinikoba/lanos2 to\ tra/ghma etc. Unde trama et tamer, ex tra/ghma, dactylum palmae siccum in Aegypto, sicut maturum bellan ex ba/lanos2, appellari, tradit Prospet Alpinus, apud Salmas. ad Solin. p. 1323. ubi plura hanc in rem.

TRAGIA seu TRAGIAS, et TRAGAEA, Steph. insula maris Aegei parva apud Samum, quam Strabo ante Miletum urbem Cariae describit, quasi inter illam et Samum. Patria Theorgitonis

Philosophi Peripatetici qui Aristotelis familiaris fuit. Item oppid. Naxi insulae, ubi Apollo colebatur, Tragaeus dictus, Steph.

TRAGOEDIA imitatio est per actiones illustris Fortunae, exi ru infelici, oratione gravi metrica [orig: metricâ], Caes. Scaliger. qui illam e Comoedia quidem ortam, prius tamen excultam esse docet. Nomen ei, secundum Diomedem l. 3. a tra/gos2, et w)|dh\, quoniam olim actoribus Tragicis, tra/gos2, id est, hircus, praemium cantus proponebatur, qui Liberalibus, die festo [orig: festô], Libero Patri ob hocipsum sacet fiebat, quia, ut ait Varro, depascunt vitem. Horat. in Art. Poet. v. 220.

Alii a faece, quam Graeci tru/ga appellant, Tragoediae nomen desumunt: quoniam olim, personis nondum a Thespide repetis, tales fabulas peruncti faecibus ora agitabant, idem Horat. Nonnulli a vino deducunt, quod tru\c quoque olim dictum est; quia in Liberalibus apud Atticos, vinum cantoribus pro corollario dabatur, Lucillius in 12. Isacus vetus Commentator Graecus, tragw|di/an, quasi ratxw|di/an vult nuncupatam. Eius species a loco duae sunt, Graeca et Latina, quae fuit praetextata, qualis erat Nero Senecae. Ab Argumento vero, generibus diversae sunt: Gallias Atheniensis in tragoedia, cui Grammaticae nomen fecit, e literis et sonum et argumenrum duxit, chorusque ni hil aliud fuit, quam saltatio ex nominibus et sonis et temporibus et rythmis elementorum. Alia species Satyros Heroibus mistos continens severa laeris temperat, qualis Polyphemus est, apud Euripidem: in quo genere Poematis Menedemus Phil. primas tribuit Sophocli et Achaeo, etc. Quantum sapientiae ex Tragoedia haurire liceat, vide apud Athen. l. 7. et Aristot. de Poetica [orig: Poëtica]. Antiquissimum Tragoediae munus fuit, Deorum laudes simplici choro [orig: chorô] canere, quod quis primus instituerit, in incerto est. Donatus ad Homerum huius carminis originem trahit: Plato vetustissim um Atheniensium inventum esse dicit, in Minae. Aeschylum tragoediae repertorem facit Quintilian. l. 10. c. 1. Euterpen incertus Poeta, in Anthol. l. 1. c. 57. epigr. 22. Nitidiorem dein cultioremque effecit Thespis, teste Horatio [orig: Horatiô] de Arte Poet. Vide Iul. Caes. Scaliger. Poet. l. 1. c. 6. Partes Tragoediae, ut et Comoediae, vel primatiae sunt, Protasis, Epitasis, Catastasis ac Catastrophe: quarum partium communes portiones maiores Actus, minores Scenae dicuntur. Vel accessoriae, Argumentum, Prologus, Chorus et Satyra. Vel circumstantes, ut Titulus, Modus, Cantus, Saltatio, et Apparatus. In his actibus notat Scaliger, praecipuam cantorum rationem habitam esse. Nam vel in initio canebant, qui cantus *ei)/sodos2, id est, Introitus dictus est, Iul. Poll. Onomast. l. 14. c. 15. vel in medio, ut vel chorus requiesceret, quae cantiones e)/mbola appellatae sunt; Denique in fine Dramatis e)co/dia canebantur, Festus, l. 5. Sueton. in Domit. etc. Iuvenal. Sat. 3. v. 175.

Hoc cum primitus conciliandis auribus, revocandis animis, et taedio liberandis audiretur, in amatam postmodum carpendi consuetudinem abiit, Liv. Dec. 1. l. 7. Peculiare calceamenti genus Tragicis actoribus Cothurnus fuit, calceamentum quadrangulum quod utrique pedi aeque accommodari poterat, adeo que crassum, ut eius accessione Heroum magnitudinem aequarent: Cum soccus Comoediae esset. Utrumque scribendi genus, soccum et cothurnum, i. e. Tragoediam et Comoediam, coniungunt Auctores antiqui, Claudian. in Eutrop. l. 1. v. 299.

Plura de Tragoedia vide apud Heinsium, Rosin. Antiquit. Rom. l. 5. c. 6. Alios. E quibus addo, quod earum commissiones inter praecipua dierum festorum oblectamenta olim fuere [orig: fuêre]; et quidem, cum incompositus olim Tragicorum chorus, prae personarum multitudine, e quibus constituebatur, esset (50. fuisse Veteres testantur) numerus, contractior factus est 15. tantum personarum, ex hac Lege: *to\n *tragiko\n *xoro\n sunista/nai e)n pentekaj/deka; quae lata est occasione Eumenidum fabulae, quam docuit Aeschylus; Pollux l. 4. c. 15. *to\ de\ palaio\n o( *tragiko\s2 *xoro\s2 penth/konta h)=san, a)/xri tw=n *eu)meni/dwn *ai)xu/lou pro\s2 de\ to\n o)/xlon au)tw=n tou= plh/qous2 enptohqe/ntos, sune/steilen o( no/mos2 ei)s2 e)la/ttw a)riqmo\n to\n *xoro/n: quod factum anno [orig: annô] 3. Olympiad. 80. Chorus autem hic in quinque iuga distributus est, tres scilicet personae in singula iuga, aut in 3. ordines, quorum unicuique quinque adscribebantur personae: Atque, uti in scenam prodibat Chorus, tres nonnumquam ex illo prodibant, aliquando quinque; est tamen, ubi et una tantum persona, Pollux, loc. cit. Inter feminas Tragicas optimates anus illae fuerunt, quas polia\s2 katako/mous2 nominant Graeci, quibus cani erant crines et totae nitebant, candebantque unde leuko/komoi quoque et para/xrwmoi, apud eundem, l. 4. c. 19. grpsatissimae, Ciceroni dicuntur l. 7. Ep. 6. Ipsis vero Poetis Tragicis, Aeschylo, Sophocli et Euripidi, honorem habeti voluti Lycurgus Rhetor, haclege [orig: hâclege]: *ta\s2 *tragw|di/as2 tw=n poihtw=n, *ai)xu/lou, *sofokle/ous2, *eu)ripi/dou to\n *grammate/a th=s2 po/lews2 paranaginw/okein, toi=s2 u(pokrinome/nois2 ouk e)cei=nai au)ta\s2 u(ponri/nesqai: Statuas itaque illis statui iussit, eorumque Tragoedias publice asservari, cavitque ne quis eas Histrio doceret, sed ut publice ab urbis Scriba recitarentur, Plut. in Lycurgo. Meminit quoque statuarum, in Theatro, his tribus positarum Pausanias, Attic. alitque, e quibus tamen id

colligas: id primum datum fuisse uni Aeschylo, Atheniensium plebiscito [orig: plebiscitô]; postea Lycurgi lege, ad reliquos quoque duos extensum. Vide Sam. Petitum, Comm. in LL. Attic. l. 1. tit. 1. Sicut vero Comicorum natio e veteri more a quinque Iudicibus, iisque iuratis, iudicabatur, ut Bacchus Iudex docet apud Comicum, Ranis: Sic Tragicorum Iudices decem erant, iurati itidem, sorte ab Archonte capti, e singulis Tribubus unus, ut e Plutarchi narratione in Cimone constat. Meminit horum Iudicum Aristoteles, Rhetor. l. 3. ubi refert, Euripidem publice aliquando accusatum, provocasse [orig: provocâsse] ad Theatri Iudices; apud quos, si qua minus honeste, aut pie et probe dicta videbantur, causam dicebant et multabantur: w(/per *eu)ripi/dhs2 pro\s2 *g/giai/nonta e)n th=|a)ntido/sei kathgorou=nta, w(s2 a)sebh\s2, o(/sge e)poi/hse keleu/wn e)piorkei=n,

*)/efh ga\r au)o\n a)dikei=n ta\s2 e)n tou= *dionusiakou= a)gw=nos2 kri/seis2 ei)s2 ta\ dikasth/ria a)/gonta enei= ga\r au)to\n dedwke/nai go/gon h)\ dw/sein ei) bou/letai kathgorei=n. Si praeter aequum pronuntiasse [orig: pronuntiâsse] convincebantur, a Iudicibus aliis, ad quos videtur provocatum, multabantur, Aeschines contra Ctesiph. Sed hi Iudices, qui antiquum morem repraesentabant quidem, idem auctoritatis non habebant: Veteres enim illi nihil ad gratiam spectatorum faciebant, sed illorum auctoritate, tw=| sqea/trw r(a/bdou kosmou/shs2 h( nouqe/thsis2 e)gi/gneto; factum vero aliquando, ut hi iuberentur a Populo victorem illum renuntiare, cui favebat. Aelian. Variae l. 2. c. 13. ubi de Aristophanis Nebulis. Vide iterum Petitum paulo post. Tragicam Scenam quod attinet, conformabatur illa columnis et fastigiis, signisque ac regali instruebatur apparatu: Praeterea excitabantur in illa Palatia, Regiae, turres: Cum contra Comica privatarum aedium; Satyrica vero topiarii operis speciem praeberet. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 9. et 10. cum Paralip. Dempsteri. Nec omittendum Tragoediam, ob argumenti sublimitatem et personarum dignitatem, coronatam depingi consuevisse; quod idem Rosinus monet. Plura in hanc rem, inprimis de Tragoedorum proprio, quod erat cantare in scena, hincque praedulci voce, quam inprimis affectabant, ac proin a Venere abstinentia; de Tragoediarum porro argumentis, quae ex vulgata muqopoii/a| seu Cyclo Epico ut plurimum sumebantur, aliisque huc pettinentibus, apud Salmas. Not. ad Aurelian. Vopisci, c. 7. et Exercit. Plin. ad Solinum p. 769. 854. et seqq. nec non hic [orig: hîc] passim, in voce Cantare, et Dixi, item ubi de Fibula; alibique.

TRAGONARA vulgo TRAGONARA, urbs Capitanatae, prope Frentonem fluv. 15. mill. pass. ab ora maris Hadriatici in Africum, Vulturaram versus 10. paucisque constat incolis. Episcopalis sub Archiepiscopo Beneventano.

TRAGOPAN avis fictitia Plinio, l. 10. c. 49. Equidem et tragopanem, de quo plures affirmant, maiorem aquila [orig: aquilâ], cornua in temporibus curvata habentem, ferruginei coloris, tantum capite phoeniceo [orig: phoeniceô], fabulosumreor. Vide quoque Solin. c. 43. (al. 33. circa finem) et Pompon. Melam, l. 3. c. 9. Ex Graeco *trago/pan, h. e. hircinus Pan, sicut *(aigo/pan; dictus est, quod habeat cornua hircina, faciem vero phoenicei, coloris, ut Pan pingitur. Ita enim de Pane Virgilius, Ecl. 10. v. 26.

ad quem I. Servium vide, nec non plura de hac ave, apud Salmas. ubi supra, p. 399. et Gerh. Ioh. Vossium, Idolol. l. 3. c. 99.

TRAGULA inter telorum iaculorumque vocabula, quae in veterib. Historiis scripta sunt, memoratur A. Gellio, l. 10. c. 25. et occurrit saepius apud Caesarem, l. 1. g. Gall. c. 26. Livium, l. 24. c. 42. Alios, Fuere [orig: Fuêre] autem tragulae telae, quae vel manu, vel etiam tormentis, mittebantur, ac plerumque ita atrociter sauciabant, ut corpus simul scutumque transverberarent. Cum vero infixae erant, quomodo extrahi deberent, dubium erat ac plerumque non tam retrahebantur, metu magni doloris et profusionis sanguinis, quam hinc illineque decidebantur, ut e vulnere sic cum minore noxa possent accipi, uti videre est apud Hadr. Turnebum, Adversar. l. 7. c. 12. Unde hamatum hoc teli genus fuisse, suspicatur Lipsius, Poliorcet. l. 4. c. 4. Cuiusmodi telo [orig: telô] Cottam usum esse tanta [orig: tantâ] vi, w(/ste to\n blhqe/nta dia\ te tou= sqw/rakos2 kai\ tw=n pleurw=n diapei=rai kai\ th=| gh=| proshlw=sai, ut eo [orig: eô] percussum per loricam et per latera, terrae velut clavo [orig: clavô] affigeret, ait Suidas, cui tra/golas2 id dicitur: quod de posteriori tragularum genere intelligendum, tormentis emitti solito. Vide quoque Liv. Annal. l. 20. ubi de Annibale, et Sallustium, l. 2. in Fragment. ubi de Metello, tragulae ictu sauciatis: adde Caes. Bell. Gall. l. 5. c. 35. ubi de Balventio utrumque femur similiter traiecto. At cum Caesar paulo post, c. 46. epistolam, ad Ciceronem a Nervis circumsessum, missurus, tragulam cum epistola ad amentum deligata, intra munitiones castrorum abici iussit, de priori capiendum. utrumque genus iunctim Sallustius idem indigitat, Bello [orig: Bellô] Iugurth. c. 57. Plerosque iacula tormentis aut manu emissa vulner abunt. Atque hos, qui e tormentis illa evibrabant, Tragularios dictos, legimus apud Vegetium, l. 2. c. 15. Coeterum tragulam, quasi trabulam, a trabendo appellatam esse, statuit, Turnebus, Adversar l. 21. c. 14. Et certe pro trabula vel par va trabea )quae vox et hac [orig: hâc] notione legitur, apud Iornandem) genere currus sine rota, usurparunt [orig: usurpârunt] quoque vocem nonnulli, uti docet salmas. ad Solin. p. 231. alii tamen a traiciendo malunt deducere etc. Vide Becmannum in Originibus, et Martinium Lexico Philol.

TRAGURIUM Plin. l. 4. c. 21. Trau, insula parva Dalmatiae proxima, ponte iuncta continenti, cum urbe cognomine, Episcopalis sub Archiepiscopo Spalatensi, inde 15. mill. pass. in Occasum, Sebenicum versus 30. munita, contra Bubuam seu Boam

Insul. cui etiam ponte iungitur. Sub Venetis qui illam cum Epidauro et Chio occuparunt [orig: occupârunt] A. C. 1169. 120. mill. pass. ab Absoro in Eurum, uti 70. a Iadera, paucis milliar. a dition. Turc. I. Lucius, Slavis Troghir dicitur. Peninsulam vero, et, qui eam a Continente separat, canalem, non naturae, sed artis, opus esse, docet Ioann. Lucius, gentis suae Historia [orig: Historiâ] condita [orig: conditâ]. Coeterum urbs situnon iniucundo [orig: iniucundô], suburbium elegans habet in Insul. Boa [orig: Boâ], cui ponte iunctam diximus, et incolarum circiter quatuor milia complectitur. Vide Iac. Sponium, Itiner. Graeciae, Part. 1. p. 93. et seqq.

TRAHA seu TRAHEA, tribuli apud Veteres genus, quo [orig: quô] gtana exterebantur. Factum id erat ex tabula lapidibus aut ferro [orig: ferrô] asperata, quae im posito [orig: positô] auriga [orig: aurigâ], aut pondere grandi, trahebatur iumentis iunctis, uti docet Varro, de R. R. l. 1. c. 52. Nomen ei a trahendo Latinis, quia non habebat rotas. Lingua [orig: Linguâ] Sacra [orig: Sacrâ] [gap: Hebrew word(s)] morag, vocatur, Esaiae c. 41. v. 15. unde naurag Arab. quod Alcamus de finit instrumentum ferreum vel ligneum, quo [orig: quô] fruges in area teruntur. Lexicon Copto-Arab. reddit piesth/rion, i. e. pressorium instrumentum, u)po\ tou= pie/cein. Melior vero definitio desumi potest ex dicto l. Esaiae, Ponam te in novum morag, incisum variis incisuris, ut montes tritures et comminuas collesque ponas ut glumam. A quibus incisuris vocatur etiam [gap: Hebrew word(s)] incisum, c. 28. v. 27. Boves autem huiusmodi tribulos traxisse, colligitur ex 2. Sam. c. 12. v. 31. et Amos, c. i. v. 3. Vide Bochartum, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 32. De cuiusmodi instrumento, eiusque apud Romanos usu sic Virg. Georgic. l. 2.

Dicendum et quae sint duris agrestibus arma,
Quis [orig: Queis] sine nec potuere [orig: potuêre] seri, nec surgere messes:
Vomis et inflexi primum grave robur aratri,
Tardaque Eleusinae matris volventia plaustra,
Tribulaque traheaeque, et iniquo [orig: iniquô] pondere rastri etc.

Inde Trabarius, apud Sidonium, l. 6. Ep. 1. Aliud quid Traha sonat, apud Thwroczium, p. 50. Rex Andreas --- tam hiemali, quam aestivali tempore, super traha ferebatur. Vehiculi nempe ge nus, rotis carens itidem, quod tragam quoque et tragulam dixere [orig: dixêre]. Qua [orig: Quâ] notione et Iosephus Barbarus vocem usurpat Itinerar. ad Tanaim, Trabis secum vehunt omnia, quae volkunt, et quidem in eo celerrime sese expediunt. Trahae apud eos in eo usu sunt, quo [orig: quô] apud nos fortasse carri: et hi a latere et parte dextera Travali vocantur. Hodie similibus vehiculis per glaciem nivesque Lappones feruntur, rangiferis trahentibus: equis alibi: usus [orig: usûs], ac delitiarum causa [orig: causâ]. Nempe hoc ire est,

uti ait H. Grotius Eleg. l. 1. ubi de Hiemis commodis. Sed et Traba, ad alios usus rusticis adhibetur. Sic Traha seu vehia, qua [orig: quâ] aratrum in agrum deducitur et ab agro reducitur, inter Herberstenia Insignia, originarium familiae dei=gma est, Traba nempe argentea )Germ. ein weisse Schleiffen) in solo coccineo, uti quidem Sigismundus Bato, quatuor Aug. Consiliarius et Minister, Legationibus compluribus dexterime obitis inclitus, monumentis de Vita sua inseruit: aliter tamen sentiente Cl. Spenero [orig: Spenerô], Artis Herald. Parte gener. l. 1. c. 5. n. 77. ubi de cantherio. Iuxta mentem certe praefati Baronis Sigism undi Petrus Paganus Elegia [orig: Elegiâ], qua Illustris huius Familiae scutarias notas exponit, sic inter alia:

Quis neget arvorum genus a cultoribus ortum,
Cui traha principium nobilitatis erat,
Quis neget etc.

Et in Epitathio eiusdem Viri illustris, Val. Eckius, ubi ad Insigenia eius pervenit:

Ecce vides triplicem galeam triplicemque coronam,
Ensem tela, arcum, sceptra quaterna, trabam:

TRAHERE proprie de carminatione lanae, ut Graecum e(/lkein, Salmas. ad Tertull. de Pallio, c. 3. hinc pro nere, apud Statium, Theb. l. 8. v. 119.

Inde ad alia translatum. Becmannus vero, traho, quasi transveho et tractum, quasi travectum, imo hinc per syncopem, factum vult, in Origin. L. L. unde communis trabendi notio primigenia esset. Certe in Neronis statua, cui inter alias contumelias, a vertice currus oppositus, cum in scriptione Graeca, Nunc demum agona esse, et Traheret tandem, vel Trabe tandem, uti legitur apud Suetonium in eo, c. 45. Casubonus illud trabere seu e(/lkein ad aurigationem referendum ait, ex Orphei Thymiamate Solis.

Nisi bla/sfhmon potius, et innominatum quis verbum hic [orig: hîc] habeat, ut cum dixit ibid. c. 22. tractum prasinum, quo de vocis significatu prolixe egimus supra, ubi de Tractione. Alia eius notio non minus infausta occurrit in L. Sal. tit. 14. St puer Regis vel litus ingenuam feminam traxerit, de vita componat: apud Marculfum, l. 2. Form. 16. Si aliquis puellam invitam traxerit etc. ubi idem quod rapere est, vim inferre. Sed et trahere, pro tractare, quorum hoc ab illo ortum,

unde de Heliogabalo per publicum tracto, Capitolini codices c. 17. modo Ttracticium, modo Tractatitium eum vocant: Et vicissim, trahere, pro tractare et disputare, ponitur apud Iustin. l. 16. c. 4. diu re in Senatu tractdiu re in Senatu tracta [orig: tractâ], cum exitus non inveniretur. Ubi trahere reni, non est idem cum Sallustiano bellum trahere, sed idem, quod tractare, notar. Optimae Gloslae, tractum, zh/thsis2. Imo et sicut tractare, ita et trahere de re, repetitur, uti videre est apud Salmasium Not. ad Spartianum in Hadriano, et ad Vulcatium, c. 1. Porro trahere, pro bibere, aud Senecam Tragicum Agamemn. Act. 5. v. 878.

Quo [orig: Quô] sensu et e(/lkein ristophanes Equit. ac Parmeno Byzantius apud athenaeum, fine l. 5. et pa=|, apud eundem, alii l. 6. et 11. usurpant. Ducere et perducere pro eodem Latini dixere [orig: dixêre] vide Arnob. l. 5. et ad eum Heraldum. Plura de verbi notionibus aliis, apud Recentiores, ut cum pro iaculari; pro iter suum aliquo dirigere, quod utrumque etiam Gallis tirer, sumitur, apud Car. du Fresne Glossar. Vide quoque quae retro diximus non uno [orig: unô] loco [orig: locô].

TRAJANA Picenorum urbs, Ptolem. etiam Colonia Ulpia Traiana: hodie Montechio, in monte, inter Auxim. ad Boream 12. et Septempedam in Austrum, 10. mill. pass. Cingolo propior.

TRAJANA Colonia seu Colonia Ulpia Traiana, oppid. Germaniae inferioris ad Rhenum, Antonin. Keyserwerd Ortelio. Baudrando Kellen, civus Ducatus Clivensis, mill. pass. ab oppido Clivio, Emmericum versus, 1. milliar. a Rheno 10. ab oppid. Keiserswert in Boream. Ex Cluverto. Vide Colonia Traiana.

TRAJANA Columna Scriptorum monumentis et antiquis nummis celebrata, in medio Foro Traiani sita fuit hodieque apparet. Fuit autem inter coeterea Caesarum opera Traiani Forum maxime admirandum, ut Cassiodorus testatur, cum ait: Traiani Forum vel sub assiduitate videre miraculum est. Unde apud Amm. Marcellinum Imperator Constantinus, singularem sub omni caelo structuram admiratus, haerebat attonitus per giganteos contextus mentem circumserens. Aedificatum a Traiano, post bellum Dacicum per Apollodorum Architectum, postea ab Hadtiano per livorem occisum, ex pecunia, quae ex venditione praedae percepta erat: In quo arcus Triumphales, ob superatos Dacos Sarmatasque, porticus amplissimae, statua Imperatoris columnis altissimis superposita, prae coeteris vero Cochlis columna erat marmorea a Senatu P. Q. Rom. Traiano erecta, quam Auctores hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô] describunt. Caelatae sunt in circuitu res gestae Caes. Traiani bello [orig: bellô] Dacico [orig: Dacicô], aliisque expeditionibus militaribus: alta est pedes 128. basis habet pedes 12. lapidibus structa est 24. tantae vastiatis, ut opus videatur non ab hominibus, sed a gigantibus profectum. Singuli lapides gradus 8. continent, per quos ascenditur. Lumen praebent fenestellae 44. Nihil usquam terrarum admirabilius, nihil magnificentius. Erecta autem est, quemadmodum Inscriptio ostendit, ad declarandum; quantae altitudinis mons et locus tantis operibus fuerit egestus; A. Preyelius, Sina [orig: Sinâ] et Europa, c. 17. Vide quoque Iac. Oiselium ICtum, Not. ad A. Gellium, l. 13. c. 24. et plura supra, voce Columna.

TRAJANA Legio Ptolem. oppid. Germaniae superioris ad Rhenum. Idem. Drechshausen Ortelio. Bingio proximum. Aliis Remmagen pagus.

TRAJANA Via in Apulia inter Beneventum, in Hirpinis et Brundusium in Salentinis.

TRAJANI Burgum munimentum in Alemannorum solo positum a Traiano Imperatore, dum Germaniam provinciam procuraret: reparatum a Iuliano Caesare, locato [orig: locatô] ibi praesidio [orig: praesidiô]: quod ex descriptione Marcellini Tranhurgum, hodie Cronburgum, prope Francofordiam, esse suspicatur B. Rhenanus, Rer. Germ. l. 3. ubi Notas vide Cl. Ottonis, et hic [orig: hîc] infra.

TRAJANI Monumentum , oppid. Germaniae inferioris ad Rhenum, et Francofordam urbem, Cronburg, vel Tranburg, teste B. Rhenano, seu Kastel, pagus eiusdem tractus, in ulteriore ripa Rheni, contra Moguntiacum. Goropius. Vide et Traiani Burgum.

TRAJANI Pons Hispaniae urbs super Tagum fluv. Ponte de Alcantara Clusio, Urbecula regni Legionis, in Extremadura, munita, 2. leuc. a limite Portugalliae, 8. a Cauria in Meridiem, Emeritam versus 14. et 20. a Placentia in Occasum. Dicitur et Norba Caesarea.

TRAJANOPOLIS urbs Thraciae inter Maximianopolim ad Occasum 58. et Apros ad Ortum 23. mill. pass. ab Hadrianopoli ad Euronotum 86. Antea Zernis dicta; ad Hebrum fluv. Baudrando, 15. mill. pass. a Cypella in Boream, et vix 45. ab Hadrianopoli, Archiepiscopalis. Item urbs Phrygiae magnae; Episcopalis sub Archipiscopo Laodiceno, Ptol. Fuit etiam urbs Siciliae mediterranea Dragina Curopalatae, Troyanopolis autem legit Fazellus. Episcopum habuit tempore Gregorii M. Vide Tranum.

TRAJANUS [1] M. Ulpius Brinitus, inter Caesares optimus, quemadmodum testatur acclamationis in creandis Imperatorib. formula: Sis felicior Augusto [orig: Augustô], melior Traiano [orig: Traianô]. Italica [orig: Italicâ], urbe Andaluziae, oriundus; secundum alios Italus, sub Vespasiano et Tito, in bello contra Iudeos egregie rem gessit, duodecimae Legionis Praefectus. Dein, a Nerva in consortium Imperii allectus, accepto [orig: acceptô] de morte eius nuntio [orig: nuntiô], A. C. 98. Coloniae Imperator ab exercitu salutatus est. Qua de re literis ad Senatum datis; Christianos non quidem edictis terruit, nihilominus prohibendo nocturnos coetus, et Religiones a Romana alienas, occasionem praebuit Praefectis Praesidibusque provinciarum, acriter in illos saeviendi, quam vis Plinius in causa fuit, ut aliquantulum persecutionem remitteret. Audito [orig: Auditô], Decebalum Dacorum Regem rebellasse [orig: rebellâsse], illo [orig: illô] bis victo [orig: victô], Daciam in Provinciam redegit: Romam reversus, Legatos ex omnibus terrae

partibus, remotissima quoque India, excepit. Dein columnam Traiani orsus, septennii spatio [orig: spatiô] absolvit, Architecturae ultimum conatum, quem Coliseum Sixtus V. erigi curavit, Petri statua [orig: statuâ] desuper imposita [orig: impositâ]. Postmodum contra Armenios, Parthos, Osdroenos, Arabas, Assyrios, Iberos, Colchos, et Persas victor, undecim milia Christianorum militum in Armeniam relegando, gloriam nominis sui non parum obscuravit. Terrae motu, quo [orig: quô] Antiochia concussa fuerat, tantum non obrutus, postea Iudaeos rebelles extinxit. Obit Selinunte, Ciliciae urbe, quae Traianopolis ab ipso dicta, an veneno [orig: venenô] propinato [orig: propinatô]? A. C. 117. aetat. 64. Imperii 19. A Plinio panegyrice landatus, insignis omnino cetera Imperator, sed saevitia [orig: saevitiâ], puerorum amore, vini nimio [orig: nimiô] usu, idolomania [orig: idolomaniâ] infa mis: Scripsisse dicitur historiam belli Dacici. Dio in Traiano. Aurel. Victor, de Caesar. Eutropius, Eusebius, etc. Claudian. de Theodosio, l. de 4. Consul. Honorii, v. 315. s.

------ Victura feratur
Gloria Traiani; non tam quod Tigride victo [orig: victô]
Nostra triumphati fuerint provincia Parthi,
Alta quod invectus fractis Capitolia Dacis,
Quam patriae quod mitis erat. ------

Vide et Marcus Ulpius. Solum inter Imperatores, in Urbe sepultum esse, teste Eutropio [orig: Eutropiô], l. 8. c. 2. et inter Deos relatum, Ioh. Rosin. l. 9. Antiqq. Rom. Nec omittendus in eum militum amor, quorum duae legiones integrae pro eius salute capita sua devoverunt, bello [orig: bellô] Dacico [orig: Dacicô], uti observat Casaubonus ad Sueton. Calig. c. 14. De Traianis Ludis, Plinium vide, Panegyr. et Car. Paschal. Coronar. l. 6. c. 30. de Foro et Columna, supra.

TRAJANUS [2] Dux Valentis Imperatoris victus ab hoste, Valenti sibi segnitiem exprobranti, Apostasiam coram obiecit, Non ego sum victus, dicens, sed tu victoriam corrumpis Imperator, qui adversus Deum aciem instruis, et fortunam belli concilias Bargbaris. Vide Theodoret. l. 4. c. 31.

TRAJANUS [3] Patricius sub Iustiniano Principe floruit. Temporum epitomen scripsit, Suid. TRAIANUS fluv. Aegypti, Ptolem. Huius ostium apud Moysen Pihahiroth vocari dicit Becanus.

TRAJANUS Portus oppid. olim et portus Tusciae in ora inter Populonium ad Occidentem et Telamonem ad Ortum. Vulgo Porto Traiano. Fuit ad Centum cellas, ubi nunc Civita Vecchia, et portus ab Urbano VIII. in portus Traiani vestigiis egregie restitutus. Baudrandus.

TRAJECTUM [1] geminum: superius quod ad Mosam, et inferius ad Rhenum nominatur. Superius Maestricht vocatur, urbs Germaniae inferioris in Brabantia, a Colonia 12. leuc. in Occasum, Antwerpiam uresus, a Leodio 4. leuc. in Boream, quot ab Aquisgrano in Occidentem. Baudrando antea Obtricum, urbs alias Eburonum: vetustate, opibus et situ celeberrima. Episcopalis olim, a quo Tungrorum urbs a Barbaris sub Attila, A. C. 451. destructa est, tum enim S. Servatius, melius Aravatius, saeculo [orig: saeculô] 5. Traiecti sedem constituit, donec saeculo [orig: saeculô] 8. Leodium illa translata est, in nltionem occisi a civibus Lamberti. Valesius habet, quia urbs a Normannis incensa. Erat prius in ditione Leodiensi, e regione oppidi Vici, Limburgensis Ducatus. Sed ab Episcopo Leodiensi vendita Carolo V. Hispanis paruit, donec A. C. 1633. fortiter expugnata fuit ab Hollandis. Urbs permunita, 2. leuc. a Tungris in Ortum, In Gallorum potestatem venit, A. C. 1673. Vide Guicciard. Hist. Belg. etc. Galli quidam scriptores Traiectum hoc beneficiis regiis adnumerant, et sub Carolo Simplice, villam publicam fuisse teferunt. Habet urbs pontem longissimum Mosae impositum, et ultra hunc unam e suis regionibus, quae Vicus nuncupatur, vulgo Vic. Hadr. Vales. Notit. Gall. Patria fuit Landeberti Tungrorum Episcopi, diciturque etiam Traiectum Tungrorum. Idem. Inferius Utrecht, urbs ampla Germaniae inferioris in Baravis, a Colonia 23. leucis in Boream distans, a priore Traiecto 21. leucis in Boream et Graeciam recedens. Ultraiectum quoque Latine dicitur. Cum Academia. Caput dominii Ultraiectensis. Media inter Arenacum Neomagumque ad ORtum, et Lugdunum Batav. ad Occasum. Iuxta Valesium, primo Bataviae attributa haec urbs, dein Frisiae citeriori, parti Bataviae a Frisiis occupatae: hodie caput est unius ex septem Belgii Foederati provinciis. Olim Antonina ex vetere inscriptione. Hic [orig: Hîc] Willibrordus, Clemens dictus, iussu Pippini, Episcopatus sedem constituit, Ecclesiamque aedificavit. Dicitur Uirecht incolis, quasi Ulterius Traiectum: Hoc [orig: Hôc] autem nomine utraque urbs a Romanis et Gallis, qui Latine loquebantur, insignita est: quod essent ad traiectum, seu ad transitum fluminis. Traiectum autem hoc Coloniae metropoli ademit, et ex Episcopatu Archiepiscopatum fecit Paulus IV. A. C. 1559. attribuens ipsi quinque novos Episcopatus, Hatlemensem, Daventriensem, Leowardiensem, Groningensem et Middelburgensem: sed aliud sequentia tempora suasere [orig: suasêre]. Continet regio, cum Traiecto et Dorestado, vulgo Dversted, olim Batavoduro, tria alia oppida. Hadr. Vales. Notit. Gall. Vide Ultraiectum. Traiecti decessit Conradus II. Imperator. A. C. 1039. ut et Henricus V. Imperator. A C. 1122. Contra Gallum et Traiectenses feliciter pugnavit Vilhelmus Hollandiae Comes A. C. 1324. Excommunicavit Iohannem Hollandiae Comitem Episcopus Traiectensis, et Frisiis remissionem peccatorum, si contra illum pugnarent, pollicitus, frustra fuit, hi enim a Comite superati sunt, A. C. 1297. Vide Marth. Vossium, Annal. Holl. l. 4. et 5. adde Cl. Ottonem ICtum, Notis in B. Rhenanum, p. 634.

TRAJECTUM [2] item Francorum geminum: Unum ad Moenum in Francona, emporium maximum et urbs libera, a Moguntia 4. leuc. a Spira 12. Alterum ad Oderam in Marchia. Utrumque vulgo Frankfurd. Et et Traiectum Suevorum, Schweinfurt, ad

Moenum, libera, inter Carolostadium 5. et Bambergam ad Ortum 6. ab Herbipoli 6. in Caeciam.

TRAJECTUM [3] urbs Terrae laboris, prope ostia Liris fluv. Crevit ex ruderibus Mintutnae. media inter Carinulam ad Ortum, et Caetam ad Occasum 8. mill. pass. utrinque, 2. ab ora Sinus Formiani. Parva est, et incolis rata; Vulgo Traietto.

TRAJECTUS pagus Albionis ad Sabrinam fluv. in Angliae et Walliae confinio Bristolio, Chepstovioque vicinus. Austclive Camden. Item, castrum Latii. TRAIECTUS apud Antonin. nominatur fretum, inter Siciliam et Italiam, hodie il fano di Messina. Item angustiae maris Adriatici, inter Hydruntum et Acroceraunios montes, vulgo la bocca del Golfo di Venetia, ubi eius latitudo est tantum 60000. p.

TRAJICIEBANTUR olim flumina 3. modis. Primum ponte, qui quomodo construi soleret, Caesar in Commentarits suis passim docet, et Petrus Ramus ineo, quem de Caesaris militia scripsit, libello. Secundo, navibus. Tertio, flumen in plures alveos deducendo. Quarto, cum Equitatus in flumine dispositus vim illius eatenus infringebat, ut peditatus incolumis tranare posset. Quorum modorum omnium exempla apud Caesarem occurrunt. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 11. Ultimi complura habes, apud Virum Cl. Notis in Curtium l. 4. c. 9. et l. 8. c. 13. Adde utres, de quibus infra. Plura vero de ratione traiciendorum fluminum, apud Stewech. ad Vegetium l. 3. c. 7. Casaubon. in Sueton. Caesare, c. 57. Iust. Lipsium, Poliorcet. l. 2. c. 5. Alios. TRALATICIUM seu TRANSLATICIUM, apud Plin. l. 10. c. 29. Sed in secessu avium et noctuae pacuis diebus latere iraduntur, quarum genus in Creta insula non est, etiam si qua invecta sit, emori: nam hic [orig: hîc] quoque mira Naturae differentia: alia aliis locis negat, tamquam genera frugum fruticumque, sic et animalium. Non nasci ea translatitium, invecta emori mirum: idem est, quod e)gku/klion Graecis. Unde e)gku/klioi e)pistolai\, Latinis tralaticiae, alias sormales dicuntur. Nempe Transtatum, in Scena Latina, quod in Graeca, to\ e)gku/klhma, item e)gku/klhqron, machina fuit, qua [orig: quâ] Dii in scenam aliquid loqunturi aut acturi transferebantur, periaktoi=s2 machinis, quos mhxanh\ ferre non poterat. Quos proin ipsos eleganter Val. Max. l. 2. c. 4. ex. 6. Translatum vocat, Transtatum antea Poeniceis indutum tunicis M. Scaurus exquisito [orig: exquisitô] genere vestis cultum induxit: ut spectacula, pro spectatoribus, consessus caveae, pro iis qui in Theatri cavea sedent etc. Hinc Phaedrus itaque, l. 5. Fab. 7. v. 24.

i. e. ut solet in transtato; et porro traaticeum, de re maxime vulgata, iactataque omnium sermonibus ac factis, quomodo et periakton Graeci usurparunt [orig: usurpârunt], uti ex Vita Syllae apud Plut. docet Salmas. ad Solin. p. 176. Vide quoque Iul. Caes. Scaligerum, Poetic. l. 1. c. 21.

TRALLES et TRALLIS numero [orig: numerô] singular. Plin. l. 5. c. 29. et Ptolem. quae prius Euanthia, Seleucia, et Antiochia dicta est, teste Plinio [orig: Pliniô]. Chora Nigro, urbs Lydiae, ab Epheso ad 30. mill. pass. in Eurum, Ferrar. Baudrando est Episcopalis sub Archiepiscopo Ephesino, inter Magnesiam et Maeandrum fluv. ad Meridiem, ac Caystrum fluv. ad Boream, 36. mill. pass. ab Epheso in Caeciam. Hic [orig: Hîc] palma viridis in aede Victoriae, sub Caesaris statua, enata, quo [orig: quô] tempore Pompeium in Macedonia devicit. Tum etiam Pergami sonus tympanorum, in delubris, exauditus est. Iuvenal. Satyr. 3. v. 70.

TRAMA [1] vel TREMAE, locus Galliae, in Dioecesi Meldensi, cum titulo Comitivae, vulgo Tresme: a fluviolo cognomine dictus. Vadum Tremae Gue a Treme vicus cum castello nuncupatur, Hadr. Vales. Notit. Gall.

TRAMA [2] a Tramcando, quod stamen trameet, aliter subtemen, antiquis. Servius ad illud, l. 3. Aen. v. 483.

id est, ait, filo [orig: filô], quod intra stamen currit; quod Persius tramam dixit, Sat. 6. v. 73.

Graece r(oda/nh, item kro/kh, et kai=ros2, unde krokw=sai, in Dionysii Bassaricis, et kairw=sai, apud Pollucem, quod apud Theophylactum, Histor. l. 2. sustre/fein th\n kro/khn tw=| sth/moni, subtegmen cum stamine connectere: Atque hinc krokwtos2, vestis mollior et delicatior, quae plus tramae, quam staminis, haberet. Porro th/nh, unde phni/on, ramus textorius trama involutus, seu glomus subteminis radio involutus; Latine panus et panucla: qua [orig: quâ] voce, a similitudine tumoris, quem trama sic circumvoluta efficit, tumorem quoque inguinum omnemque alium in corpore, insignierunt Medicorum filii, uti apud Alex. Trallitanum videre est. Hinc xruso/phnoi vestes, aureo [orig: aureô] subtemine, seu aureis filis, ut ait Capitolin. Pertinace, c. 8. textae. In talibus enim vestibus semper trama ex auro fuit: Nec, cum vestibus aurum intexi dicitur, aliter quam sie accipi potest. Proprie enim trama seu subtemen inseri et immitti et innecti stamini, dicitur. Ovid. l. 6. Met. v. 55.

quod kro/khn e)n tw=| sth/moni mhru/sasqai dicit Hesiodus in *)/erg. v. 536. Vide Salmas. Not. ad Capitolin. d. l. et supra, in voce Subtemen, item ubi de Texendi Arte. Uti vero kruso/phnoi vestes aureum subtemen habebant; sic subsericarum vestium illae, quarum trama erat serica, stamen lineum, tramosericae hinc vocabantur, et opponebantur subsericis proprie dictis, quarum stamen ex serico, trama ex lino, erat, uti adnotavit idem ad Vopisc. in Aureliano [orig: Aurelianô].

TRANGABARIA vulgo TRANGUEBAR, oppid. Coromandeliae, cum portu capaci, in ora Sinus Gangetici, valde a Danis frequentata, 25. mill. pass. a Negapatano in Boream, uti 80. ab ora Boreali Taprobanae. Sub Principe Taniorii.

TRANQUILLINA Augusta, uxor Gordiani III. filia fuit Misithei, doctissimi viri, quem causa [orig: causâ] eloquentiae dignum parentela [orig: parentelâ] sua putavit, et praefectum statim fecit Imperator, apud Capitolin. c. 23. Memoriam eius servat nummus Smyrnensium aereus, in cuius altera parte Amazon Smyrna capite turrigero [orig: turrigerô] et nai+di/w|, i. e. templo [orig: templô] exiguo [orig: exiguô], in dextra [orig: dextrâ], ac pelta bipennique in sinistra manu insignis, cum Inscr. *s*m*u*r*n*a*i*w*n *g. *n*e*w*k*o*r*w*n *p*o*u*f*i*n*o*u *s*o*f*i. Item alius, Sardibus cusus, in cuius antica parte circa caput Augustae visuntur verba haec, *f*r*o*u. *t*r*a*n*k*u*l*l*e*i*n*a *s*e*b. in postica urna, cum palma inde emergente, et lemmate, *e*p*i *i*o*u*l. *e*r*m*o*f*i*l*o*u. *a*r. *x*r*u*s*a*n*q*i*n*a. *s*a*r*d*i*a*n*w*n. *b. *n*e*w*k*o*r*w*n. apud Iac. Sponium, Itiner. Graec. Part. 3. p. 184. et 185.

TRANQUILLITAS titulus honorarius Imperatorum, apud Vegetium, l. 2. aliosque, vide supra in voce Serenitas.

TRANQUILLUS Vicus in agro Tricassino Galliae, 9. leuc. ab urbe Tricassis, vulgo Trancost, vel Trancaut. Hinc ortus Astingus, ad Normannos clam confugit, a quibus Princeps constitutus, Gallias igne et ferro [orig: ferrô] vastavit, Glaber Rodolfus, Histor. l. 1. c. 5. Dudo, Wilhelmus Gemeticensis Manachus. Hadr. Vales. Notit. Gall.

TRANSALPINA Gallia eadem quae Comata; diducitur in Belgicam, Celticam, et Lugdunensem, Lloyd. Vide Gallia, et Lugdunensis.

TRANSAQUAE vulgo TRANSACCO, castrum Aprutii ulterioris 1. milliar. a lacu Fucino in Meridiem, 8. ab Alba in Eurum, 10. a fontibus Liris in Ortum, uti paulo plus a fontibus Anienis.

TRANSCHINIUM vulgo TRANSCHYN, oppid. munitum Hungariae superioris, ad Vagum fluv. versus confinia Silesiae, 30. mill. pass. a Nitria in Boream, 50. a Posonio in Africum. Caput Comitatus cognominis Gall. le Comte de Transchyn, qui inter Silesiam ad Boream, Moraviam ad Ortum, Terocensem Comitatum ad Occasum et Nitriensem ad Meridiem est, ad Vagum fluv. sub Austriacis.

TRANSCORNATI species servorum, in Chron. Novaliciensi; sic dicti, quod, cum Carolus M. in Italiam contra Langobardos pergeret, ioculatori cuidam, qui viae ipsi dux fuerat, concesserit, ut quicumque sonitum tubae eius corneae, quam in monticulo quodam inflverat, audirent, servi eius essent. Vide supra, ubi de ritu servos per Alapam faciendi.

TRANSCRIBERE apud Hegesippum, l. 3. extr. Universos autem --- Rex accepto [orig: acceptô] pretio [orig: pretiô], in servitutis obsequia transcripsit: vendere est, vel, Suetonii in Tito, c. 8. phrasi, subicere in servos. Ita Seneca, Thyeste, Actu 1. v. 13. In quod malum transcribor? Ambrosius, de Officiis, l. 2. c. 16. Neque transcribatur vita pauperum, in spolia fraudulentorum. Vide eundem; l. 3. c. 9. item de Incarnationis Domini sacramento, et Ep. 36. at plura de verbo hoc, apud Ioh. Frid. Gronov. Oberservat in Scriptores Eccles. c. 16. et supra in voce Rescribi.

TRANSCUDANI populi Hispaniae Lusitanicae, iuxta Cudam fluv. Horum tractus nunc Ribera de Coa, Iac. Vasconcello.

TRANSDUCTA seu TRADUCTA Graece *transdou/kta, apud Ptol. *belw\n, *menlari/a, *transdou=kta, *barbhso/la, *karthi\+a: urbs Baeticae, Pomponio Tingi altera; quod Tingitanos ex Mauritania in eam transduxerunt Romani, inde nomen accepit. Sita est inter Carteiam et Mellariam, atque Iuliae cognomen habuit. Plin. l. 5. c. 1. princip. Nunc est Tingi, quondam ab Antaeo conditum: postea a Claudio Caesare, cum coloniam faceret, appellatum Iulia Traducta; ad quem locum vide Salmas. Exercitat. Plin. ad Solin. p. 288. ubi inter alia, non a Claudio, sed a Iulio, cognomen illud accepisse docet.

TRANSENNA apud Paulinum, Ep. 12. ad Seu. ubi transennae pellucentis meminit, ianua est opere reticulato [orig: reticulatô] seu cancellato [orig: cancellatô] sa cta, per quam aspectus utcumque transit, unde nomen, et phrasis, per transennam aspicere. Cicer. de Orat. l. 1. c. 35. Nunc pete a Crasso, ut illam copiam ornamentorum suorum, quam constructam uno in loco quasi per transennam praetereuntes strictim aspeximus. Visum nempe transmittunt eiusmodi fenestrae diktuwtai\ seu cancelli, sed satis obscurum et incertum: unde quae non plene, nec plane videmus, quasi per transennam et strictim aspicere dicimur. Graecis ki/gklis2, item ka/gkellos, squ/ra porro diktuwth\, diafanh\s2, dia/trhtos2, transenna. Unde diatricam speciem palvo post Paulinus vocat, quam transennam pellucentem prius dixerat. Zelosias hodie vocant Galli etc. Et quidem apponebantur huiusmodi clathri vel integris foribus, vel summis solum, ut per eos prospicerentur, qui fores pultaverant, antequam recluderetur ostium. Quo [orig: Quô] posteriore modo [orig: modô] capit,

in historia Paschatis, Bochartus vocem Hebraeam [gap: Hebrew] , quam communiter superliminare reddunt, Exod. c. 12. v. 22. Tum acceptum fasciculum hyssopi intingetis in sangume ipsius --- et admovebitis super liminari, duobusque postibus de sanguine illo. Vide eum Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 50. Erat autem transennae in aedibus privatorum, in Circo, in Templis: Et quidem transennas infima Latinitatis aetas dixit septa cancellato [orig: cancellatô] opere facta, quibus Sanctuarii locus, et aedis intimum, a reliquis partibus discriminabatur, ut videre est apud Anastasium passim, et supra ubi de Cancellis, item in voce Caula: plura hanc in rem vero apud Salmas. ad Solin. p. 921. et 922. Sed et Transenna, apud Plautum, machina est, ut crates, capiendis turdis, reticulato [orig: reticulatô] itidem opere facta. Ita enim is, Bacch. act. 4. sc. 6. v. 22.

Nunc ab transenna turdus lumbricum petit,
Pendebit hodie pulchre, ita intendi tenus.

Idem ibid. Vide quoque Brodaeum, Miscellan. l. 4. c. 19. et Christ. Becmannum, Origin. L. L. nec non supra ubi de Perdice venatore.

TRANSFIGURATIO Domini Graece *(agi/a *metamo/rfwsis2, festivitatis nomen, quae in Ecclesia Latina et Graeca, apud Maronitas item, magna [orig: magnâ] sollennitate celebratur, in memoriam Transfigurationis Christi, in monte factae, cuius historiam habes Marth. c. 17. v. 1. s. Et quidem in Ecclesia Latina, Officium huius Festi, cum indulgentiis copiosis, ad similitudinem Festi Corporis Christi --- occasione insignis obtentae victoriae contra Turcas in Hungaria ordinavit Calixtus III. A. C. 1456. uti legimus apud Dominic. Macrum, qui etiam hac [orig: hâc] die recentem uvam benedici, alique complura, huc pertinentia, addit in Hierolex. praesertim quae apud Maronitas, in Libano monte, hoc festum peragentes, observavit. Graeci, qui ieiunium 15. dierum, ante Virginis Assumptionem, quod Festo quoque nomen, non minus, ac reliqua sua ieiunia, rigide observant, in die tamen th=s2 *metamorfw/sews2, qui durante hoc [orig: hôc] ieiunio [orig: ieiuniô], incidit, ob illius laetitiam, piscibus vescuntur etc. Ibid. Vide supra. Metamorphosis.

TRANSFUGA qui ad hostes transit, Duce suo [orig: suô] castrisque, quae sequutus fuerat, desertis. Cuiusmodi hominibus ius postliminii apud Romanos negatum, l. postlimin. §. transfugae. Germani veteres dextras amputabant: Calphurnius Piso Cons. tunicatos discinctosque, per totum diem, cum decempedis cespitem portantes, ante Praetorium stare, vel obsoleta [orig: obsoletâ] toga [orig: togâ] et tunica [orig: tunicâ] discincta [orig: discinctâ], nudis pedibus ante principia adesse, praecepit: Q. Fabius, bello [orig: bellô] Carthaginensi, manus itidem praecidit: Datames memorabili astu penitus concidit etc. Vide de hoc ultimo Corn. Nepotem, in Vita eius, c. 6. et de reliquis Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 2. c. 13. Sed et hostium transfugas Rom ani detractis armis, ne quid insidiarum simulata [orig: simulatâ] transitione moliri possent, in postremam aciem reicere solebant, nec illis quidquam credebant amplius, uti ex eodem discimus l. 4. c. 7. Vide quoque Hug. Grotium, de iure Belli et Pac. passim, inprimis, l. 3. c. 1. ubi de quaestione, an Transfugas admittere liceat? et l. eod [orig: eôd]. c. 20. ubi de alia inde consequente, an reddendi? At de Transfugis Servis, vide supra, in voce Fugitivus.

TRANSIRE per alterius terras et flumina et partem maris, si qua in proprietatem populi alicuius venit, omnino licet eis qui transitu ad causas iustas habent opus; puta quia suis finibus expulsi quaerunt, terras vacuas, aut quia commercium expetunt cum gente seposita, aut etiam quia, quod suum est, iusto [orig: iustô] bello [orig: bellô] petunt. Sic Moses, cum transeundum haberet per alienos fines, primum Idumaeo, deinde Emoraeo, has tulit leges, iturum se via [orig: viâ] regia [orig: regiâ], nec deflexurum ad possessiones privatas. Si qua re ipsorum opus haberet, iustum pretium eis persoluturum. Quae conditiones cum repudiarentur, iustum eo [orig: eô] nomine bellum intulit Emoreo: Innoxius enim transitus denegabatur, qui iure humanae societatis, aequissimo [orig: aequissimô] patere debebat, Augustin. l. qu. 4. super Num. ad c. 20. Postulandus autem prius transitus, qui si negetur, tum demum vindicari potest, ut exemplo [orig: exemplô] hocce [orig: hôcce] liquet: nam et qui fores alienas pulset, non intrare, nisi domini permissu, denuntiant Cimoni, suppetias Lacedaemoniis laturo, et per agrum suum copias traducenti, Corinthii, apud Plut. in Vita eius. Sic Agasilaus, ex Asia rediens, cum ad Troadem venisset, interrogat, ut amicum se, an ut hostem, transire vellent, apud Plut. eundem apophth. Et Lysander Boeotios, rectis se hastis, transire vellent, an inclinatis, apud eund. Idem Agesilaus, cum a Rege Macedonum transitum postulasset [orig: postulâflet] atque is consultaturum dixisset se: Consultet, inquit, nos interea transibimus etc. Interim rationes cavendi sunt, ut divisis manibus transmittantur copiae; ut inermes, quod Agrippinenses Germanis dicebant, apud Tacitum, Histor. l. 4. quem morem antiquitus in Eleorum regione observatum notat Strabo, l. 8. Porro, ut impensa [orig: impensâ] transeuntis is, qui transitum concedit, sibi praesidia idonea conducat, ut obsides dentur, quod a Demetrio Seleucus postulabat, ut eum intra sui imperii fines subsistere sineret etc. At si iniustum moveat bellum, qui transire vult, si hostes nostros secum ducat, iure negabimus transitum cum et in suo ipsius solo ei occurrere, atque iter impedire, tum fas esset. Neque vero personis tantum, sed et mercibus transitus debetur. Nam quo minus gens quaeque cum quavis gente seposita [orig: sepositâ] commercium colat, impediendi nemini ius est: Ad praestandam autem securitatem mercibus, oneraque, quae ob hoc sustinentur, compensanda, vectigal aliquid mercibus imponi potest, dum modus causae non excedatur, cuius tei Phylarchos Arabum incusat Strabo, l. 16. uti diximus supra de Commercus. De utroque transitu vide plura paud Hug. Grotium, de Iure Belli et Pacis, l. 2. c. 2. §. 13. et 14. uti de Transitionibus pervus urbis Romae, supra voce Ianus, et de alia notione verbi, qua [orig: quâ] idem sonat, quod percurrere sive lectione sive or atione, apud A. Gellium, c. ult. aliosque Scriptores Latinos, imitantes hac [orig: hâc] parte Graecos, quibus die/rxesqai idem saepissime

denotat, Casaubon. ad Suet. Aug. c. 56. aliquid etiam infra voce Varus. Apud Scriptores Christianos transire, pro obire, frequens: uti inter alia docet Car. du Fresne ex vetere Inscr. Viennae: TRANSIIT SUB DIE --- OBRIS FAUSTO VIRO. C. --- --- COSS. PROSTERNUNTUR MILITE COELI. Hinc transitus S. Martini, apud Gregorium Turonens. non semel. Vide eum in Glossar. At Transitorium, apellatur in Ritu Ambrosiano, Missae antiphona, quae in reliqua Ecclesia Romana Communo dicitur, quia tunc ad Epistolae cornu fit transitus, quemadmodum in Ritu Romano etiam observatur, verba sunt Dominici Macri in Hierolex.

TRANS-ISSALANIA vulgo >Over-Issel, provinc. satis ampla Belgii uniti, versus German. in tres partes divisa, nempe Drentiam Drente, ad Boream, Salandiam Salland, quae media est, et Twentiam Tewente. Olim sub Episcopo Ultraiectino, postea sub Henrico Bavaro, Carolo V. cessa, A. C. 1527. Belgatum foederi dein accessit: occupata A. C. 1672. ab Episcopo Monasteriensi, Galliae Regis milite, sed paulo post recepta est Terminatur ab Ortu Dioecesi Monasteriensi; a Septentrione Frisia [orig: Frisiâ] Occidentali et dominio [orig: dominiô] Groningensi; ab Occasu mari Austrino [orig: Austrinô] et Geldria [orig: Geldriâ] inferiore, et a Meridie Comitatu Zutophaniae. Eius Urbes praecipuae, Daventria, Swolla, Campi et Covardiac. Hic [orig: Hîc] Franci veteres, Adr. Iunio.

TRANSITUS Israel quo [orig: quô] loci per siccum Iordanis alveum, aquis a dextra ingredientium consistentibus, cum, quae a sinistris erant, in mare mortuum omnes defluxissent, latissima [orig: latissimâ] via [orig: viâ], magno [orig: magnô] Dei miraculo [orig: miraculô], in terram promissionis transierant Israelitae.

TRANSITUS seu Fretum Broverii, aut Cerevisiae coctoris, Belgis hel Browers passage, Gall. le passage de Brasseur, pars maris Australis ad Ortum Freti Maerei, et Ins. Statuum detecta et lustrata A. C. 1643. ab Henrico le Brasseur, Praefecto classis Batavae, dum in Cilem tenderet.

TRANSLATUM Graece *)egku/klhma, nomen machinae, in scenis Veter. de qua vide supra, in voce Exostra, item Tralatitium.

TRANSLERO Insula parva et saxosa Galliae, a situ, quod ultra Leronem Insul. posita est, dicta. Corrupte Terrade Liera vocatur, Hadr. Vales. Notit. Gall.

TRANSLUCUM locus Daciae Ripensis. Lib. Notit. Gall. Landtuberwaldt Ortelio.

TRANSMARISCA Lib. Not. Lazio Marice, oppid. Myiae inferioris cis Dorostorum, ab eo 25. mill. pall. in Occasum Tromarisca Ptol.

TRANSMONTANA provinc. Tralos montes, pars Portugalliae, inter Gallaeciam ad Boream et Durium fluv. ad Meridiem, uti inter regnum Legionis ad Ortum, et provinciam inter Durium et Minium ad Occasum. Eius urbes praecipuae Miranda Durii et Bragantia.

TRASPADANI populi Galliae Transpadanae, ubi Insubres, Cenomani et Veneti. Vide Gallia Transpadana.

TRANSSYLVANIA vel ULTRASYLVANIA quae et Pannodacia, et Dacia Ripensis , vulgo Sibenburgen, a septem urbibus, quas Saxones, qui e Germania illuc se receperant, ibi condiderunt [orig: condidêrunt], dicitur, pars fuit olim Daciae, et extrema eius regionis trans montes Carpathios ad Axiacum fluv. usque producta. Hanc cingunt 2. Walachiae, Transalpina et Moldavia: illa Danubio, haec mari Euxino admota; utraque cum Translylvania [orig: Translylvaniâ], eam Europae nunc occupant partem, quae olim Daciae erat. Hanc plurimae gentes, Saxones inprimis, excoluere [orig: excoluêre]. Romani dein, sub Traniano, hic [orig: hîc] rerum potiti. Vide Bonfin. l. 1. rerum Hungaricarum. Baudrando pars est anriqui regni Hungariae, sed A. C. 1541. ab eo post cladem Mohaczensem, saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] separata fuit, a Ioanne Scepusiensi Rege, a quo eo [orig: eô] tempore Principes habet proprios, electivos tamen, et sub clientela Turcarum. Sequuntur Religionem reformatam, sub Principe pientissimo; quam vis multi adhuc Graecae religioni addicti, non pauci quoque Lutherani, Socinianorum etiam nonnulli ibi degant. Terminatur a Septentrione Russia [orig: Russiâ] nigra [orig: nigrâ]; ab Ortu Moldavia [orig: Moldaviâ] et Valachia [orig: Valachiâ], ab Occasu Hungaria [orig: Hungariâ]; a Meridie partim Hungaria [orig: Hungariâ], partim Valachia [orig: Valachiâ]. Extenditur ab Ortu in Occasum per 200. mill. pass. Fuere [orig: Fuêre] hic [orig: hîc] olim Iazyges, Metanastae, Getae, hastarnae, Sarmatae, Graeci, Romani, Scythae, Saxones et Hungari. Hodie incolae in Saxones, Ciculos et Hungaros, distinguuntur, quibus et Walachi, licet in faece plebis tantum et locis magis desertis, se intermiscent. Scaturiunt ibi aquae acidae, quae ferme vini referunt saporem; aliae, quarum aquae mox in petras vertuntur: rivuli item, qui quam primum e fonte suo emanarunt [orig: emanârunt], ligna aliaque petreis crustis obducunt. Caput totius regionis est Cibinium, Hermanstadt, sedes Principis, qui praeter titulum Transylvaniae, inscribitur quoque Comes Siculorum et Partium Hungariae Dominus: Tributum is pendit Turcarum Imperatori; quod initio quidem fuit 10000. aureorum; Rakocius dein A. C. 1646. iusslus est pendere 15000. Apafio tandem initio [orig: initiô] regni iniuncti fuerunt 80000. Imperialium, quorum pars postea remissa dicitur. Principum series a tempore Iohannis, qui, cum Ferdinando, cum quo de Hungariae regno decertaverat, imparem se sensisset, ad Turcam confugit, primus eius beneficiarius factus, haec est: Ei successit Ioh. Sigismundus filius mortuus A. C. 1571. aetat. 32. in quo Zapolitanorum Comitum familia, quam Iohannes Huniades et Marthias Corvinus olim tantopere extulerant, delata est. Eum excepit Stephanus Bathorius, qui ad regnum Polonicum evectus, fratri Christophoro Principatum concessit, mortuo A. C. 1579. Secuti Sigismundus Bathorius, Stephanus Botskai, Gabriel Bathorius, Gabriel Bethlenius, Georgius Rakocius I. Georgius Rakocius II. a quo cum Transylvania motibus Turcicis involuta esset,

successerunt [orig: successêrunt] brevi tempore Franciscus Redei, Achatius Barscai, Ioh. Kemeny, qui ante exercitus Rakociani in Polonia Generalis, inde carcere Crimensi aliquandiu detentus fuerat. Denique Michael Apafi, A. C. 1661. puncipatum nactus est. Hic carceris Crimensis cum Kemenyo socius, matronae Turcicae misertatione inde liberatus dicitur, quae fidem matrimoni ab eo pacta, brevi post obiit. De iure Principes Transylvaniae dandi, post diuturnam litem, transegit Matthias Imper. cum Achmete Turcico, A. C. 1614. Cibinium, cuius supra mentio, a pagis Reg. 18. tributariis describitur: Eodemque pertinent ab incolis dictae septem sedes Saxonicae, quibus tamen Hungarorum Nobilium pagi passim interiacent. Suntque illae Zawariensis sedes; Zabesiensis, quae Zabetum civitatem habet cum vicis Regiis 5. Reusmarck sedes cum pagis 10. Segesburgensis sedes, cum pagis 16. Olezna cum pagis 12. Schenckerstul cum pagis 22. et Rupensis cum pagis 15. Praeter has septem sedes et aliae duae separatae sunt, quarum caput est civitas Megiensis. Ciculi in angulo Daciae Moldaviae contiguo habitant, et distinguuntur itidem in septem sedes: Septi, Orbai, Kysdi, Cryck, Gyrgio, Marcus Zeek, et Arwyas Zeck. Videantur Georg. Reichersdorf. Ferdinandi I. Secretarius, in Chrographia Transsylv. Martin. Fumaeus Histor. gen. Hung. et Transsyl. Ascanius Cemnterius. Comm. belli Transsyl. Circus Spontonus, Hist. Transsylv. inprimis Betlenius Hist. Transylv. rer. etc.

Alba Iulia, Gula feirwar incolis, Weissenburg Germanis. Bistricia, Bersterze incolis, Nosenstat Germanis. Cibinium, Zeben incolis, Hermanstat Germanis, regionis caput. Claudiopolis, Coloswar incolis, Clausenburg Germanis. Iulia, Giula, et Gula. Mediesus, Medgies incolis, Medwisch Germanis. Sciburgium, Segeswar incolis, Schiesburg Germanis. Stephanopolis, Brassaw incolis, Cronstai Germanis. Varadinum, Varadin incolis, Wardeyn Germanis.

TRANSTIBERINA regio urbis Romae, in qua Vaticanus mons. Martial. l. 1. Epigr. 109. v. 2.

Vulgo Trastevere. Baudrando pars urbis Romae, in Hetruria, trans Tyberim, ad radices montis Ianiculi, inter ipsum et Tyberim.

TRANSTIBERINA Venditio poena olim apud Romanos debitorum, qui solvendo non essent. Ita enim A. Gellius, l. 20. c. 1. Tertiis autem Nundinis capite poenas dabant, aut trans Tiberim peregre venum ibant. Ubi Hadr. Turnebus, Advers. l. 24. c. 43. recte significari putat, legem et conditionem venditionis iniquiorem, ut extra fines, qui venditus est, serviat, non in agro Romano; cum Transtiberina regio extra agrum Romanum proprie dicta esset, et in eo genere agri, qui peregrinus habebatur, censeretur iamque attribueretur Etruriae. Unde hoc venditionis genus atrocius erat et durius, quod Graeci pwlei=n e)p' e)cagwgh=| dicebant, quod erat hac [orig: hâc] lege ac conditione vendere, ut extra fines mancipiorum educeretur et serviret. Salmas. vero de Modo Usurar. c. 17. existimat, hanc Transtiberinam debitorum venditionem non magis locum unquam Romae habuisse, quam ipsam eorum sectionem, de qua Gellius paul post, quam lege XII. Tabb. permissam quidem, numquam tamen factam fuisse, ipse mox scribit. Inter tot enim querelas nexorum, quae apud Livium et Dionysium Halicarnasseum habentur, non magis ulla de huiusmodi enditione, quam de capitis supplicio aut sectione in partes, mentio. Addicti enim nexique omnes apud praefatos Auctores, nihil plus quam serviututem suam complorant, cruciatus item, tormenta, vincula, ergastulum, carnificinam; nusquam autem conqueruntur de venditione trans Tiberim facta, aut de capitis poena, aut de dissectione corporis inter creditores: quae tria tamen magnam poterant invidiam facere Patribus, qui inopem plebem, aere alieno [orig: alienô] oppressam addictam sibi obnoxiamque habebant. Vide quoque Iac. O selium, Not. in Gellium loco cit. Interim, quod hoc numquan factum fuerit, id creditorum humanitati potius imputandum, quam poenae saevitiae atque immanitati. Neminem enim poenae atrocitate fuisse deterritum, arguit multitudo vinctorum: Ad hoc autem vinciebantur, ut postquam apud Creditorem in vinculis fuissent, post Trinundinum capite poenas darent, aut trans Tiberim peregre venum irent, aut si plures essent creditores, in partes secarentur. Idem paulo posi: Vide quoque supra Antipolis.

TRANSVECTIO apud Romanos, Equitum dicebatur census. Primitus enim, duo tantum civium fuere [orig: fuêre] ordines, Senatorius et Plebeius: Postea Equester ordo additus, post clarissimatum locum obtinuit, verba sunt Asconii Paediani in Divinat. eratque velut medius quidam inter Senarum Populumque, adeo ut cum iis communicata sint iudicia publica. Hos autem tres ordines certum est, censu, iure nominibusque fuisse distinctos, ut inprimis discrimus ex Claudiano, de laudibus Stilichonis, l. 3. Primusque omnium census praefinitus erat Equiti Rom. teste Seneca [orig: Senecâ] de Benefic. l. 3. c. 7. unde conqueritur Plin. l. 14. praefat. Senatorem censu legi, Iudicem censu fieri. Erat vero is HS. quadringenta, ut Hotomanno probatum, Antiqq. Rom. l. 4. Sueton. Patrimonium equitum vocat, in Caes. c. 35. Quo respiciens Martialis, l. 5. Epigr. 26. v. 1. ait,

Et secundum hunc censum in album, Graece leu/kwma, referebantur, nempe Equites Romani. Namque et in municipiis ac provinciis fuisse ordinem Equestrem, docet Iuvenalis, Sat. 8. Sed hi longe inferioris erant dignitatis. Equites enim Romani, qui pro censu

in Equestrem ordinem a Censoribus legebantur, equum ab iis accipiebant publicum, et annulum aureum, qui eos a Plebe distingueret: coeterum promiscuo [orig: promiscuô] cum Senatoribus habitu utebantur, ut notat Petr. Faber Saniorian. l. 1. Semestr. c. 2. nisi quod angusto [orig: angustô] ab illis clavo [orig: clavô] discernerentur. Publici equi meminit Inscr. M. Boebio. M. F. Q. N. Arn. Suetrio. Marcello, equo publico. Aed. Q. IIII. vir. I. D. IIII. quin II. patrono. munic. Flamini. Divi. Vespasiani. M. Boebius, Suetrius. Marcellus. et. Suetria. Rufa. optimo. huic. Decuriones, funus. publicum. statuam. equestrem. clypeum. argenteum. locum. sepulturae. decreverunt. urbani. statuam. pedestrem. Romae in horto Baptistae Iacobi, Lazius, l. 5. c. 17. D. M. M. Atinio. Ae. F. Pal. Paterno. scribae. aedil. Curul. hon. usus. ab imp. equo. public. Honor. Praefect. coh. II. Bracar. Augustan. Trib. mil. leg. X. fretensis. a Divo. Traiano. in. expeditione. Parthica. donis. donat. Quam vis non Equites tantum, sed et Sacerdotes, equo [orig: equô] publico [orig: publicô] donati consuevisse, docet Val. Max. l. 4. c. 1. ex. 10. Flamines item, cosque quorum virtus in bellicis expeditionibus, aut fides in pacis actionibus, probata esset; uti discimus ex marmore vetusto, apud Onuph Panvinium de Civ. Rom. Prima tamen origo indubie a Censoribus, qui Equites publico [orig: publicô] donabant equo [orig: equô]. M. Cicero Orat. 6. Anton. Sed haec una statua, altera ab equitibus Rom. equo publico, qui item adsribunt, PATRONO: quem unquam iste ordo patronum adoptavit? Si quem unquam habuit, debuit me. Privato [orig: Privatô] autem is sumptu nutriendus erat, adeo, ut qui strigosum aut male habitum equum in censu agendo duceret, multaretur et equo [orig: equô] illo [orig: illô] privaretur, A. Gellius, 4. c. ult. qui census dicebatur Transvectio; quam desuetam, post longam intercapedinem, reduxit Augustus apud Suetonium, c. 38. Idem, Calig. c. 16. Severe, curiose, nec sine modernatione Equites C. Caligula recognovit, palam adempto [orig: ademptô] equo [orig: equô], quibus aut probri aliquid aut ignominiae inesset: eorum, qui minore culpa [orig: culpâ] tenerentur, nominibus modo in recitatione praeteritis. Eiusdem ritus meminit Val. Max. loc. cit. de P. Scipione posteriore. Centurias recognoscens Equitum, postquam C. Licinium Sacerdotem citatum processisse animadvertit, dixit illum se scire verbis conceplis peierasse [orig: peierâsse]; proinde si quis eum accusare vellet, usurum testimonio [orig: testimoniô] suo [orig: suô], sed nullo [orig: nullô] ad id negotium accedente, Traduc equum, inquit, Sacerdos, ac lucrifac Censoriam notam, ne ego in tua persona et accusatoris et testis et Censoris et Iudicis partes egisse videar. E quo loca varia huc facientia notavimus iam supra, voce Eques: ubi et de tempore Transvectionis et equorum habitu. Ipsi vero Equites trabeati et oleagina [orig: oleaginâ] corona [orig: coronâ] insignes, equis insidebant, atque ab aede Honoris in Capitolium transibant, primo [orig: primô] consuetudinis huius Auctore Q. Fabio [orig: Fabiô] Rulliano [orig: Rullianô]. Aur. Victor. de Viris Illustr. c. 3. Hic primus instituit, ut Equites Romani Idibus Quintilibus ab Aede Honoris, equis insidentes, in Capitolium transirent. Quo respiciens Ulpianus, negat, eum, qui equo [orig: equô] publico in Capitolium tranivehitur, in ius vocari posse, c. 2. de in ius voc. Dionysius tamen Halicarn. de hoc ritu paulo aliter scribens, institutum eum esse ait, in honorem Castoris et Pollucis, atque in memoriam victoriae, quam Romani ex bello cum Latinis populis ann. Urb. Cond. 357. A. Posthumio [orig: Posthumiô], T. Virginio [orig: Virginiô] Consulib. anno [orig: annô] 14. liberae Reip. reportarint [orig: reportârint], quamque Castor et Pollux equestri habitu et equis vecti Romae annuntiaverint: Eius mirificae apparitionis Numinum in urbe multa exstant monumenta etc. Praeter omnia vero post sacrificium Transvectio eorum, qui equos habent ex publico, qui per Tribus et Centurias distincti, ordine in equis vehuntur omnes, quasie pugna redeant, coronati fronde oleagina [orig: oleaginâ] et togis palmatis amicti, quas vocant Trabeas; initio [orig: initiô] pompae facto [orig: factô] de aede Martis, quae extra Urbem sita est et pertranseuntes cum coeteras Urbis partes, tum Forum, aedemque Castorum, nonnumquam quinque hominum milia, gerentes quidquid donorum militarium acceperunt. Confundit hanc Transvectionem Equitum, cum eorum censione Sigonius, cum ad locum Livii l. 9. extremo [orig: extremô], ubi de Q. Fabii instituo agitur, putat Livium id significare, de quo Plut. in Pompeio, ad sedentes in Foro Censores, unumquemque Equitem equum suum adduxisse et de stipendiis legitimis confectis interrogantes rationem iis reddidisse, referens. Non enim Fabius, Equites censeri, sed transvehi, instituit: quam vis Transvectio postea pro Censu, per tralationem, sumpta sit. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 1. c. 17. et l. 4. c. 11. cum Paralipom. Dempsten. De Transvectione hac ita Martialis, l. 5. Epigr. 43. v. 4.

Theatra loqueris, et gradus, et Edicta,
Trabeasque et Idus, fibulasque censusque,
Et pumicata pauperes manu monstras,
Sedere in Equitum liceat an tibi scamnis,
Videbo, Didyme.

TRANSVERSARIAE Trabes in suppliciis Martyrum, memorantur Cypriano, Ep. 77. O pedes compedibus et transversariis cunctabundi, sed celeriter ad Christum glorioso [orig: gloriosô] itinere cursuri. Et Gregorio Turonensi, de Vitis Patrum, c. 7. Trabes illa qua [orig: quâ] vinctorum pedes coarctantur. Trabes scil. erant quibus eorum, qui in cippo seu e)n tw=| cu/lw| positi erant, pedes constringebantur. Vide Car. du Fresne ad Ioinvillam Dissertat. 19. et supra in vocibus, Cippus, Nervus, alibi.

TRANUM Latinis vocatur urbs Peucetiae Apliae Archiepiscopalis quam vernacule Trani dicunt. Volaterranus ait nonnullis Plinii Trinium dici, (Plinio tamen, l. 3. c. 12. Trinium fluv. est, non oppid.) olim Traianopolis, a Traiano conditore dicebatur. Leander.

TRAPALANDA Gallis Trapalande, regio parva Americae Meridionalis, in Tucumania. Aliter de la Sal; ad Occasum versus Cilem extensa, inter Cordubam novam ad Ortum, et castrum S. Ludovici ad Occasum.

in Gloss. e)laiw=n mu/lsos, e)laiourgei=on; mola olearia Varroni de LL. l. 4. aliis praelum olearium, a Graeco tre/pw, verto; etiam Orbis Catoni dicitur, Aristaeumque Atheniensem inventorem habet, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 7. c. 56. Servabat hoc Custos apud Romanos, at expreslum eo [orig: eô] oleum Capulator concha [orig: conchâ] ferrea [orig: ferreâ] in labrum fictile trans fundebat: ipse autem qui exprimebat, Praelator Ennodio appellatur, l. 9. Ep. 2. Vide de huiusmodi Trapetis, Thom. Dempster. Collectaneis Antiqq. l. 1. c. 14. Ioann. Heringium, l. de Molendinis c. 6. Alios, ut et supra aliquid, in voce Prelum, item Torcular: Hodie nomen hoc in Italia, et praecipue in Sicilia, sibi mola illa vindicat, in qua cannae melleae (de quibus supra) conteruntur, ad ocnficiendum saccharum, uti discimus ex Dominico Macro in Hierolex.

TRAPEZA [1] urbs Arcadiae, Steph. et promontor. Troadis, ubi primum Hellespontus se concitat.

TRAPEZA [2] Graec. *tra/peza, quasi *tetra/peca, a 4. pedibus, quae simplex erat et prisca mensarum forma, mensa est: unde Trapezopoei, servi mensam curantes; et Canes Trapezitae, de quibus supra; et Trapezophorus, in l. 3. ff. de supell. leg. statua pro tripode, ad mensam ferendam. In specie Mensa Nummulariorum; unde Trapezitae, aliis Danistae, Iureconsultis Mensae praepositi, dicebantur olim, qui pignoribus accipiendis, mutuisque pecuniis dandis, faenerandis, accipiendis, praefecti erant. De quibus vide Pignorium Comm. de Servis, Suicerum, Thes. Eccl. voce *trapeci/ths2, et supra ubi de Argentariis ac Nummulariis, item voce Mensa. Sed et trapeza, Extispicinae Veteris vox erat. Polyaenus, l. 4. c. 19. ubi de Attalo, *(o ma/ntis2 e)pidieciwn tou\s2 lobou\s2, kai\ th\n xolh\n, pu/las2 te dh\, kai\ tra/pezan, kai\ o(/sa a)/lla shmei=a katanow=n, Haruspex victimae lobos percurrens, et vesicam fellis, portas quoque et trapezam, et quaelibet alia signa inspiciens. Hesych. *do/lou tra/peza, e)pi\ tou= h(/patos, shmei=on e)n th=| qutikh=|, Doli trapeza, in iecore, signum in haruspicina, Alii. Sic autem dixere [orig: dixêre] maximum iecoris lobum, quod mensae instar latus esset, qui proin, licet in plutes lobos pecuinum iecur dividatur, kat' e)coxh\n Graecis Interpretibus Exodi c. 29. v. 13. 22. et Levit. passim, ubi in Hebraeo est vox [gap: Hebrew word(s)] jotherith, lobo\s2 tou= h(/patos2 appellatur. Prope fel esse, discimus ex Theriacis Nicandri, v. 559.

-------- h) u)po\ ka/prou
*(/hpatos2 a)kro/taton ke/rsas2 lobo\n, w(/sth trape/zhs2
*)ekfu/etai, neu\ei de\ xolh=s2 xedo\n, h)de\ pula/wn ktl.

Et quidem lobum hunc tam bovini, quam ovilli, et caprini, iecoris, in Altari sibi adoleri Deus olim voluit, locis cit. ut qui in sacrificiis partes victimarum opimas, h. e. optimas et pinguissimas sibi selegit, puta in ove caudam, qualem supra descripsimus et arvinae quidquid habent externae partes; et in internis omentum et renes, et si quid aliud adiposum in ventre et extis, usque ad ilia: in quibus illud iothereth iecoris, maximus videl. ex iecoris lobis seu augmentis, ut Avicenna vocat, in quem incumbit vesica fellis, Arabibus per excellentiam ziada, i. e. augmentum, seu exuberantia, quod Hebraea vox indigitar, uti Graecis Interpretibus lobo\s2, ut visum, appellatus. Certe et fibris, seu extremitatibus huiusmodi iecoris, suam inesse pinguedinem, cuius ratione potuerint cum aliis pinguioribus in Altari adoleri, vel ex Persio discere est, qui ad fibrarum adipem sic alludit, Sat. 3. v. 32.

Vide hanc in rem plura, apud Sam. Bochartum, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 45. ut et supra quaedam, in voce Adeps, item Iecur.

TRAPEZOPAEUS Athen. l. 4. c. 23. id est, mensarum structor: Iubae trapecono/mos2, i. e. mensarum adornator, idem quod apud Latinos Structor, Carptor, Scissor, Diribitor, Chironomanta. Servi hi erant, edocti ut scite inspectantibus convivis fercula dividerent, L. Senec. Ep. 47. Cum ad coneandum discubuimus, alius sputa detergit, alius reliquias temulentorum subditus colligit, alius pretiosas aves scindit, pectus et clunes, certis ductibus circumferens eruditam manum. Iuvenal. Sat. 5. v. 120.

Structorem interea, ne qua indignatio desit.
Saltantem spectes, et Chironomanta volanti
Cultello, donec peragat dictata Magistri
Omnia, nec minimo [orig: minimô] sane discrimine refert,
Quo [orig: Quô] gestu lepores, et quo [orig: quô] gallina secetur.

Et quae non egeant ferro [orig: ferrô] structoris Ofellae,
Et faba fabrorum, Protonomique rudes.

TRAPEZOPOLIS urbs Cariae ad Maeandrum, Ptolem. Episcopalis sub Archiepiscopo Laodiceno.

TRAPEZUS urbs ampla, iuxta Pontum Euxinum Oezenis olim, Sinopensium colonia, hodie Trebisonda Italis, Trebisonde Gallis. Vide Steph. et Stuck. ad Arr. per p. 67, Baudrando in Cappadocia est,

cum portu capaci, in ora maris Euxini, aliquando Graecorum Imperatorum sedes. Vix 40. mill. pass. in Boream a confinio Armeniae minoris, sed longius a maiore, 100. a Polemomo in Ortum, 130. ab Absaro in Africum, 35. a limite Colchidis in Occidentem, 70. a Satala in Boream. Imperatores habuit proprios e gente Lascara. per 200. ann. ab A. C. 1261. ad annum 1460 quo sub Davide, a Mahumete II. expugnata et misere vastata est. Ipsius Imperatori suberant alias Cappadocia et Colchis: Hodieque clara est, Satrapae Turcarum sedes. Vastata a Cosacis, A. C. 1616.

TRARUM mons Lycophroni. Isacius dicit Troianae regionis esse, Troron legit Scaliger.

TRASCODRUGITAE Haeretici Phrygio [orig: Phrygiô] idiomate sic dicti, Macro; qui in Cod. Theodos. Tascodrocitae, Graecis passalorugxi/tai, Latinis Perticonasati: describuntur Epiphanio, Haer. 84. Vide supra, ubi de Passalorhynchitis.

TRASTAMARA nomen illustris in Hispania Familiae, quae Osoriae Stirpis ramus est. In hac enim Petrus Alvarus, genitus Ioanne, maiore natu filio [orig: filiô] Petri Alvari Osorii (sub Petro R. Comitis de Villalobos, et Duc. de Aguiar ) Comes de Trastamara creatus est a Ioanne II. quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] priores tituli exolevere [orig: exolevêre]. Ipse per quatuor filios, totidem lineas dedit, uti supra vidimus, ubi de Osoriis.

TRASULLUS Tiberi in scientia Chaldaeorum artis, apud Rhodum, Magister. Cuius peritiam quomodo sit expertus Caesar, vide Tacit. l. 6. Annal. c. 20. Eius filius Neroni quoque praedixit imperium. Videtur et de Medicina scripsisse, laudante Plinio [orig: Pliniô], non uno in loco.

TRAVADOS dicunt Lusitani Ecnephias ventosque subitaneos, qui sum mo cum impetu e nube erumpentes, sursum deorsum omnia vertunt. Sentinuntur frequenter in Oceano Atlantico, inter Brasiliam et Africam, ad Guineam sub Aequatore, ad Loango, ad Caput Bonae Spei. ad Terram de Natal, ad Promuntor. Guardafuy. Horum olim truculentiam magna [orig: magnâ] hominum naviumque strage experti sunt Lusitani, antequam sufficienti Oceani notitia [orig: notitiâ] imbuti essent, vide Maffeium, Hist. Ind. l. 1. Memorabile est, in monte quodam Promuntorii Bonae Sper, Belgis der Tafelberg dicto, observari primo mi nimam nubeculam; mox totam operiri montis latitudinem. Quod simul ac nautae sentiant, collectis velis a littore recedunt, et alto sese committentes, inevitabilem alioqui tempestatem declinant. E montis vertice enim tam validus ventus emittitur e vestigio, ut nulta tam bene compacta navis sit, quam vis eius non ex facili frangat. Nec alius [orig: alîus] generis videntur concitatissimi turbmes, quos subinde in Arabiae desertis itinerantes, imprimis qui Mecham adeunt, experiuntur. Nimirum densa et atra nubes flammeis nubeculis mixta tenebras diei inducit; mox procella erum pit, cuius saevitia licet brevi remittat, rubram tamen arenam tanta [orig: tantâ] copia [orig: copiâ] in terram mareque spargit, ut integra saepenumero Mercarorum societas Caravana 6000. et amplius hominum, sabulo [orig: sabulô] obruta legatur. Sunt haec fam osa illa maris arenosi pericula, indeque Arabum et Aegyptiorum mumiae fieri, corporibus illis ardore solati exsiccatis, creduntur. Vide Ludov. Vartomannum, Itiner. l. 1. c. 12. Simile quiddam Typhones sunt illi, Orkanes Indis, frequentissimi inter Malaccam et Iaponiam: item inter Navazam et Iamaicam Americae Insulas, vide Vinc. le Blanc. Itiner. part. 2. c. 22. Prope Guineam et sub Aequa tore, in mari Atlantico, perpetua fere malacia est, et motio aeris nulla, nisi quam Ecnephiae subinde cient: quam ob causam Guineae litora ex Europa in Indiam, vel hinc in Europam navigantes tam caure devitant. Vide Becmannum, Hist. Orbis Terr. Geogr. et Civ. c. 2. de Hist. Ventorum.

TRAVANCORIUM vulgo TRAVANCOR, urbs Malabariae, fere 60. mill. pass. a Comorino promuntor. in Boream, Coulam versus 50. cum portu capaci.

TRAUCHBURGUM castrum Germaniae, in Suevia, sub proprio Comite, ex Familia Dapiferorum seu Truchsessiorum. In Iohannis enim, qui decessit A. C. 1403. filiis tribus, lineae totidem coepere [orig: coepêre]: prima in Eberhardo, Sonnenbergensium; altera in Georgio, Wolfecciorum; et tertia in Iacobo, Scheerensium Comitum: quae ultima in duos iterum ramos abiit, quorum priorem Comites Trauchburgenses in Scheer constituunt, alterum Comites de Friedberg et Trauchburg. Et quidem rami huius progenitores sic habent: Iacobus Truchsessius Du. de Waldpurg in Scheer, ex Ursula (filia Wilhelmi Marchion. Hochberg. et Roetel defuncta [orig: defunctâ] A. C. 1467.) genuit Iohannam, ex Maria Comite Oetingensi, patrem Wilhelmi: quo [orig: quô], et Sibylla [orig: Sibyllâ] agnata [orig: agnatâ] Comite Sonnebergia [orig: Sonnebergiâ], natus Wilhelmus, iunxit sibi Ioannam Comitem Furstenbergiam, atque ex illa suscepit Christophorum, Annae Comit. itidem Furstenbergiae maritum: quibus genitus Wilhelmus Henricus Comes de Friedberg et Scheer, duxit Iulianam Comitem Sultzensem, atque ex ea suscepit Ottonem (natum 1615. cui nupsit Maria Sidonia Schlickia) Truchsessium Dn. de Waldpurg, Comitem de Trauchburg et Friedberg etc. cum Fratribus. In eadem Familia floruit praeterito [orig: praeteritô] saeculo [orig: saeculô] Gebhardus Archiepiscopus ac Elector Coloniensis, de quo suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Vide Phil. Iac. Spenerum, Theatro [orig: Theatrô] Nobil. Europ. Tom. II. in Ind. ubi de Truchsessis, Tom. III. et Arte Herald. Tom. II.

TRAVERSARIA Via Gallis Traverse, Veter. Kardini maximo respondet, sicut Regia Via, maximo illorum Decumana: et quidem Regiam viam, quae scil. ab civitate aliqua in aliam civitatem ducit, 40. pedum latitudinem, Traversariam 20. habere debere statuunt Agrimensoriae Rei periti, uti de Decumano et Kardine maximis legimus apud priscos Scriptores, et diximus supra suo [orig: suô] loco [orig: locô]: quam in rem vide plura, apud Salmas. ad Solin. p. 677. et seqq.

iuventa [orig: iuventâ], sed corpore insigni, accitus ultro, noctemque intra unam a Messalina proturbatus erat; paribus lasciviis ad cupidinem et fastidia. Postea a Claudio mori iussus. Tacit. l. 11. c. 36.

TRAUSIUS Campus , in quo occisos a Queriis Gallos, qui in Italiam transierant, scribit Diod. in calce l. 14. Pro Queriis *ke/rioi est in Graeco: in Tuscia videtur.

TREBA oppidum Latii, apud ortum Anienis, ubi montes Trebani, Ptolem. Locus adhuc Trevi dicitur.

TREBATIUS ICtus, Ciceroni familiaris, ut ex eius famil. Epp. patet, l. 7. Trebatii meminit Horat. l. 2. Sat. 1. v. 4.

TREBELLIENUS [1] Caius Annius, Isauri Princeps, tempore Gallieni Imperator proclamari voluit; et successu rerum fomidabilis iam evasit, sed a Causisolaeo Theodosii, copiarum Gallieni Ducis, fratre, occisus est. Trebellius Pollio, de 30. Tyrann. c. 26. Melius Trebellianus vide Gruterum, Casaub. et Salmas. Not. ad Vitam eius.

TREBELLIENUS [2] Rufus, praetura [orig: praeturâ] functus liberis Cotyis a patruo Rhescuporide sublati tutor et regni administer a Tiberio Caesare datus. Postea maiestatis postulatus sua [orig: suâ] manu cecidit M. Servilio [orig: Serviliô], C. Cestro [orig: Cestrô] Consulib. Tacit. l. 6. Annal. c. 39.

TREBELLINUS Bulgarorum Rex, Iustinianum Rhinotmetum, imperio [orig: imperiô] pulsum restituit, A. C. 705. mox orto [orig: ortô] de finibus dissidio [orig: dissidiô], sibi bellum inferentem, ingenti clade affecit; A. C. 708. Paul. Diaconus Longob. l. 9.

TREBELLIUS [1] praenomine Marcus, L. Vitellii Syriae praesidis legatus, cum quatuor milibus legionariorum et dilectis auxiliis missus Clitarum nationem Cappadoci Archelao subiectam, et quia Romanum in modum deferre census, pati tributa adigebatur, in iuga Tauri montis abscedentem in ordinem redegit Q. Plautio [orig: Plautiô], Sext. Papinio [orig: Papiniô] Consulib. Tacit. l. 6. Annal. c. 41.

TREBELLIUS [2] Maximus qui censum per Gallias, tempore Neronis, egit; sed aemulis inter se, per nobilitatem, Volusio atque Africano, eum dum uterque dedignatur, antelatus est, Tacit. l. 14. Annal. c. 46. Postea [orig: Posteâ] Britanniae praefuit, sed per avaritiam ac sordes contem ptus invisusque exercitui profugit ad Vitellium. Idem Hist. l. 1. c. 60. et l. 2. c. 65.

TREBELLIUS [3] Pollio Historicus Latin. sub Constantio Chloro. Scripsit vitas Imperatorum a Philippis, usque ad Claudium et Quintilium fratrem; interim nobis nihil superest, praeter patrem Valeriani patris, filii, utriusque Gallieni, et 30. tyrannorum. Exactum eum admodum fuisse, testatur Vopiscus, Gesner. in Biblioth. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 6.

TREBIA Galliae Cisalpinae fluv. non procul a Placentia, ex Apennino defluens; iuxta quem Anmbal L. Sempronium Consulem maxima [orig: maximâ] clade profligavit. Vulgo la Trebia, in plures alveos, cum nivibus aut imbribus intumescit, divisus, difficilisque transvadari. Apud Polyb. *trebi/as2 potamo\s2, corrupte apud Appian. *tribi/as2. Sil. l. 4. v. 486.

TREBIANI Dii memorantur Arnobio, adv. Gentes l. 3. sub fin. Novensiles Musae sunt, Trebiani quinimo Dii sunt: quibus ab urbe Trebia de qua suo [orig: suô] loco [orig: locô] nomen. Ita enim idem supra, Piso Deos credit esse novem in Sabinis apud Trebiam constitutos; ubi Desid. Heraldum vide.

TREBIATES Umbriae populi Plin. l. 3. c. 14. quorum Urbs Trebia. Nunc Trevi.

TREBIUS Gallus, praenomine Marcus, Eques Romanus, tribunus militum in legione septima [orig: septimâ] C. Iulii Caesaris, a P. Craslo frumenti commeatusque causa [orig: causâ] missus in Curiosolitos et ibidem retentus. Caes. l. 2. Com. c. 7. 8. Ubi tamen veteres codd. habent Trebonius Gallus, cui lectioni suffragatur, teste Fulv. Ursino [orig: Ursinô] vetus in scriptio Romae.

TREBONIA Lex gemina a L. Trebonio Tribun. Pleb. nomen habet, qui illas tulit Cn. Pompeio [orig: Pompeiô] M. II. M. Licinio [orig: Liciniô] Craslo [orig: Craslô] II. Consulib. an. Urb. Cond. 698. Et prior quidem fuit, ut Caesari imperium in Gallia in aliud quinquennium, quam quod ex Vatinta lege concessum erat, prorogaretur. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô] Senatui Successoris mittendi potestatem adimebat, Cicer. l. 7. 8. 9. 10.ad Attic. Plut. in Pompeio et Catone Utic. Dio, l. 39. Florus, Epitom. 105. Posterior, Ut Pompeio M. et Crasso Coss. Syria et Hispania provinciae in quinquennium darentur. Plut. in Pompeio. Vide Ioh. Rosin. l. 8. c. 8.

TREBONIANUS Gallus, limitis Moesiae praeses, proditis Imperatoris Decii consiliis, auctor ingentis fuit cladis, huic a Gothis illatae, A. C. 254. Iornand. de rebus Goth. Zonaras tom. 2. Vide et Vibius.

TREBONIUS [1] pudicae sanctitatis miles, qui Lusium, Marii ex sorore nepotem, castitati suae stuprum et insidias molientem interfecit. Plut.

TREBONIUS [2] praenomine Caius, legatus in exercitu C. Iulii Caesaris, Gallos et Britannos oppugnantis. Comm. l. 5. c. 17. ad eum exstant Epistolae Ciceronis in libris, Unus fuit ex percussoribus sCaesaris, cum tamen hic eum praetura [orig: praeturâ] et Consulatu exornasset [orig: exornâsset]. Sed, post caedem Caesaris, eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô], a Dolabella Smyrnae in Asia, maxima [orig: maximâ] ignominia [orig: ignominiâ] affectus et capite punitus est. Alius C. Trebonius habetur apud Caesarem, l. 6. Belli Gall. c. 39. Eques Roman. Equitum praefectus.

provinciae Proconsulem Clodium Macrum turbas moventem, iussu Galbae, occidit. Tacit. Hist. l. 1. c. 7.

TREBONIUS [4] praenomine Lucius, Tribun. Pleb. duas tulit leges, Cn. Pompeio [orig: Pompeiô] Magno [orig: Magnô] II. M. Licinio [orig: Liciniô] Crasso [orig: Crassô] II. Consulib. An. Urb. Cond. 688. Prior fuit, ut Caesari imperium in Gallia, in aliud quinquennium, quam quod ex Vatinia lege concessum erat, prorogaretur. Ita Senatui successoris mittendi potestatem adimebat, Cicero, l. 7. 8. 9. 10.ad Attic. Florus epit. plut. in Pompeio et Catone Utic. Dio, l. 39. Altera fuit, ut Pompeio M. et Craslo Consulib. Syria et Hispania provinciae in quinquennium darentur, Plut. in Pompeio.

TREBUCHETUM cataputae species seu machina grandior, ad proiciendos lapides et concutiendos urbium obsessarum maros, apud Monachum Vallis Sarnaii, c. 86. Matth. Paris. A. C. 1246. in Gestis Ludovici VIII. Regis A. C. 1226. apud Richardum de S. Germono in Chron. Alios: German. Trebock vel Tribock, ut videre est in Fragm. Histor. post Albertum Argentin. A. C. 1212. unde Tribochhus quoque scribitur, apud Petr. de Vineis l. 2. Ep. 57. Atque hinc appellatio apud Gallos mansit machinulis suspensis et lapsilibus, ad captandas aviculas fieri solitis, uti docet Car. du Fresne Glossar. Vide quoque Io. Meursium in *trimpoutze/ton.

TREBULA oppid. Sabinorum, populi Trebulani. Apud hos praestantissimi fiebant casei. Martial. l. 13. Epigr. 33.

Trebula nos genuit: commendat gratia duplex,
Sive levi flamma [orig: flammâ], sive domamur aqua [orig: aquâ].

Vide Plin. l. 3. c. 5. Fuit Aboriginum urbs, Monte Leone, nunc oppidul. ditionis Pontific. in Sabinis, paulo cis Podium S. Laurentii, ubi ad templum S. victoriae, insignes exstant Trebulanorum inscriptiones, cum vestigiis theatri, aliarumque antiquitatum. Alia fuit Trebula Suffena, etiam in Sabinis, quod nunc creditur Montorium, paulo supra Nerulam. L. Holstenius. Imo fuisse in Sabinis Trebulanos Metuscaeos, et Trebulanos Suffenates, oppidaque eorum Trebulas, Servio Tribulas, notat Ioh Frid. Gronovius, Observ. in Scriptores Eccl. c. 20. insuper oppidum hoc [orig: hôc] nomine in Campania, ad amnem Liternum, cuius cultoribus eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô], quo [orig: quô] Arpinatibus, civitas data, teste Livio [orig: Liviô], l. 10. c. 1. addens p. 292.

TRECAE , ARUM, urbs nobilis et potens in Campania Gallicana, Troye en Champaigne; Ad Sequanam, caput Comitatus Campaniae, cum Episcopatu sub Archiepiscopo Senonensi. Alias Tricassis, Tricassium, Augusta Tricassinorum et Augustobona. Vide Ptol. Plin. l. 3. c. 4. Itiner. Anton. Amm. Marcellin. Gregor. Turonens. etc. Antiqua admodum, et commerciis florens: Basilica ibi S. Petro sacra magnifica admodum est. Vetustissimus eius Praesulum S. Amator habetur: a quo octavus S. Lupus fuit, qui Attilam urbi ruinam minitantem impediit: Normannis tamen postea cessit in praedam. Verum a Comite Roberto reparata est. Sedes Comitum Campaniae fuit, quibus insigne ibi palatium. Praeter supra laudatos consule quoque Nic. Camusatum, Prompt. Antiq. Tricass. Dioec. Duchesnium rech. des antiq. des villes. Sammartan. Gall. Christ. etc. Hic [orig: Hîc] Concilium habitum A. C. 867. A. 878. quo [orig: quô] Carolus Balbus coronatus est a Iohanne IX. etc. Vide Morerium, Diction. Histor.

TRECASSES quorum Urbs Augustobona seu Trecasses et Trecae, vulgo Troyes, Vide Tricassini.

TRECHEDIPNA Graec. *trexe/deipna, vestimenta parasitica trexo/ntwn ei)s dei=pnon, currentium ad cenam. Vide Cael. Rhodig. Antiqq. Lect. l. 27. c. 24. extr. ex vetere Scholiaste Iuvenalis, ad Sat. 3. v. 67

Ubi hic Galliculas ait intelligi parasitorum. Sed in veterib. constanter est Rechedipna, quam lectionem et Vetus Interpres tuetur, neque tamen satis explicat: Ita autem is, Rechedipna, inquit, vestimenta parasitica, ut caligulas Graias currentium ad cenam. Niceteria. Vestes peregrinas victis (Pithoeus legit victoribus, ferrarius vitiis, quod tunc Graecanicis vitiis corrupti Quirites essent) convenientes. Vel, Rechedipna est ipse, qui cenam facit, ut sit ordo. O Quirine, ille tuus rusticus rechedipna sumit, et fert Niceteria collo [orig: collô] ceromatico [orig: ceromaticô], et est sensus: En tibi o [orig: ô] Romule, rustici tui in omnem diffundi luxum iam didicerunt et palaestris frui et syllateriis (Phylacteriis corrigit Pithoeus) Nam et Niceteria Syllateria sunt, quae ob victoriam fiebant et de collo pendentia gestabantur. In quibus verbis Interpres inepte, quod Niceteria collo [orig: collô] gestarentur, ideo Phylacteria credidit, sive amuleta, victoriae causa [orig: causâ] sumpta, quae collo [orig: collô] gestabantur olim hodieque gestantur. Trehedipna vero quod attinet, licet Graeci Trechedipnos, Graece trexedei/pnous2. al. e)piqumodei/pnhs2, in Gloss. cupidicoenos, appellarint [orig: appellârint] parasitos, vestes tamen aut caligas ita esse appellatas, non meminisse se ait Ferrarius: Neque enim apud Iuvenalem ulla convivii mentio, sed palaestrae, ac ceromatis; ideoque Vetus Interpres, Ecce, inquit, in quantum Romani rustici didicerunt luxuriam, et palaestris uti et Phylacteriis, ut athletae ad vincendum. Quare Turnebus, l. 3. c. 17.Trechedipna vestes Gymnicas interpretatur et Endromidem intelligit, quod Iuvenalis alibi endromidem et ceroma coniunxerit. Inde autem dicta censet, quod Romani adeo Gymnasticis exercitationibus fuerint dediti, ut ad eas tamquam ad cenas currerent. Quae notatio, verba sunt Octav. Ferrarii, de Re Vestiaria Part. 2. l. 1. c. 12. ut placere non potest, ita melior non succurrit: proin Trechedipna malim vestes Gymnasticas, quam calceos parasiticos interpretari. Nam quod Rutgersius in Variis Lectionibus vestes peculiaribus familiarum coloribus distinctas intelligit, quas Livreas appellant, nimis argutatur. Vide quoque supra, voce Endromis.

TRECHUS vir Aetolus, bellator egregius a Marte in bello interemptus. Homer. Il. 5.