December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: s0001
[gap: illustration]
image: s0568bTHYANA urbs Cappadociae, ad radicem Tauri, Archiepiscopalis patria Apollonii Thyanaei. Strabo. Plin. l. 6. c. 3. Ptol. etc. Hic [orig: Hîc] concilio [orig: conciliô], A. C. 365 habito [orig: habitô], Eustathius Episcopus Sebastes restitutus est. Thedoret. l. 4. c. 8. Sozom. l. 6. c. 2. baronius in Annal.
THYATIRA [1] urbs Lydiae ad Lycum fluv. Pelopia, et Euhippae aliquando dicta, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 5. c. 29. Semiramis et Mysorum ultima, teste Steph. inter Sardes ad Meridiem 30. et Pergamum ad Boream 58. mill. pass. una ex 7. Ecclesiis Asiae in Apocalypsi D. Ioannis, c. 2. v. 18. memoratis. Baudrando Thyatira et Taytum, est ad Hillum amnem. 85. mill. pass a Pergamo in Ortum prope Hermum fluv. Hodie Turcis Ak hissar, h. e. Castrum candidum; in ipsis enim veteris urbis ruderibus id illi condiderutn, quod et a solis Turcis habitatur, nullo [orig: nullô] Christianae religionis ibi loci vestigio [orig: vestigiô] superstite. Superest tamen de Templo Bacchi, qui in urbe antiquitus colebatur, aliquid. Nec non inscriptiones quaedam, quarum una sic incipit: *h *k*r*a*t*i*s*t*h *q*u*a*t*e*i*r*h*n*w*n *b*o*u*l*h, etc. facta in honorem Ulpiae Marcellae Sacerdotis Dianae, quae et ipsa hic [orig: hîc] aedem habuit. Alia, in qua mentio Ludorum et Sacrorum publicorum Dei Tyrimni, Alia Clodio cuidam Aurelio Proclo facta *e*p*i *s*e*m*n*o*t*h*t*i *b*i*o*u *k*a*i *l*e*i*t*o*u*r*g*i*a*i*s *p*a*s*a*i*s. Alia. Marco Aur. Diadocho Hippico Pontifici Asiae minoris in Templis Pergamensibus, et simul Patriae tunc temporis suae, (cuius et *b*o*u*l*a*r*x*o*s perpetuus ibi dicitur) honorato tantis muneribus a Caracalla Imperatore qui in alia Inscr. eiusdem loci *o *g*h*s *k*a*i *q*a*l*a*t*t*h*s *d*e*s*p*o*t*h*s, Terrae Marisque Dominus, appellatur etc. Integras videre est apud Iac. Sponium, Itinerar. Part. 3. p. III. et seqq. qui et nummi sub Ale andro Seu. ab hac Civitate cusi, cum nomine *q*u*a*q*e*i*r*w*n, et lupae Romulum Remumque lactantis icone, in postica parte, typum exhibet, ibid. p. 183.
THYATIRA [2] una Echinadum. Plin. l. 4. c. 12.
THYBARNI populi Asiae minoris circa Sardim urbem, Diod. l. 18. forte a Thybarra.
THYBARRA locus in Asia minori, circa Pactolum fluvium, conventus incolarum Syriae inferioris, Xenoph. l. 6. Cyropaed. Thymbarrha et Thymbraia in margine erat. Idem locus videtur ab eodem l. 6. Thyrribarris vocari. Thymbrara autem legit Steph. Idque ex Xenophonte.
THYBRIS vide Tiberis.
THYBELLA quae Hyella Herodoto, oppid. Brutiorum, ab Oenotriis habitatum apud Amantium urb. in Calabria citeriore Thyeto, vel Gineto Barrio, a littore 3 mill. pass. ab Artemisio S. Agatha 4. quot a Bombicino, ab Argentano seu Macropoli 20.
THYESSUS urbs Lydiae, a Thyesso caupone. Alia est Pisidiae. Steph.
THYESTES fil. Pelopis ex Hippodamia, Tantali nepos, qui cum Atreo, fratri cui pessime cupiebat, aliter nocere non posset, uxorem eius per adulterium polluit, ac xrushn= a)/rna, aurei velleris agnum ipsi abstulit, Pausan. l. 2. Atreus vero ei filium epulandum apposuit, Ob quae flagiti, sol, ne pollueretur, retro cursum fertur convertisse. Persius, Sat. 5. v. 8.
--- Aut si quibus olla Thyestae
Fervebit. ---Martialis, l. 4. Epigr. 49. v. 3.
Ille magis ludit, qui scribit prandia saevi
Tereos: aut caenam crudae Thyesta tuam.Idem, l. 10. Epigr. 35. v. 6.
Diri prandia nec refer Thyestae.
Hinc Thyesteus Ovid. l. 15. Met. v. 462.
Neve Thyesteis cumulemus viscera mensis.
Successit tamen fratri in regno Mycenarum, ut ex Homero colligitur, qui Vulcanum Iovi Fabricasse [orig: Fabricâsse] sceptrum, quod Iuppiter Mercurio, Mercurius Pelopi, Pelops Atreo, Atreus Thyesti. Thyestes Agamemnoni tradiderit, canit Il. ss. v. 100. Atque hoc sceptrum prae Diis omnibus a Chaeronensibus cultum esse, Pausan. l. 9. docet. Ex filia Pelopea Aegithum gennit: ipsi vero in regno successit, an Agmemnon Atrei fil. ut Homerus eum crebro vocat; an Plisthenes, Atreo [orig: Atreô] genitus, et pater Agamemnonis? ut Herodotus habet. Vide Ioh. Marshamum, Can. Chronico [orig: Chronicô] ad Saecul. XI.
THYIA Deucalionis filia, quae ex Iove peperit Macedoniam, quae regioni Macedoniae nomen dedit.
THYLLESIUM vide Tyllesium.
THYMALLUS Piscis adeo boni odoris, ut thymum videatis olfacere, unde et nomen, ut omnino perperam apud Isidorum timallus scribatur, Origin. l. 12. c. 6. De eo Ambros. Hexaemer. l. 5. c. 2. Neque te inhonor atum -- Thymalle dimittam, cui a flore nomen inolevit: seu Ticint te unda fluminis, seu ameoni Athesis unda nutrierit, flos es. Denique sermo testatior, -- Aut piscem olet, aut florem: ita idem pronuntiatus est piscis odor esse, qui floris. Quid specie tua [orig: tuâ] gratius, quid suavitate iucundius, quid odore fragrantius? Quod mella fragrant, hoc tu corpore spiras. Nec odore modo: vel specie, placet; sed e tiam sapore Salviano [orig: Salvianô] de Piscibus teste; qui et maiores praefert elixos ac butyro conditos, minores autem assos. Idem, sed adversante Gesneto [orig: Gesnetô], negat opus esse, ut eximantur intestina, quia felle careant. Gerh Ioh. Voss. de Idolol. l. 4. c. 30.
THYMARADAE vicus in Hippothoontide tribu.
THYMATERIUM Stephano Thymiateria, Marianae et Ramusio Azamar, urbs Mauritaniae Tingitanae ad ostia Rutubis, extra columnas Herculis, in ora Oceani Atlantici, inter illas 197. et Atlantem montem maiorem, 120. mill. pass. Sub Lusitanis.
THYMBRAEUS Apollinis cognomen, sive a Thymbra Troadis campo, sive ab eiusdem nominis urbe in qua colebatur, impositum. Campo autem Thymbrae nomen factum putatur a thymbrae
image: s0569aherbae copia, quam Latini cunilam vocant, cuius hoc in campo maximus est proventus. Servius in illud Virg. l. 3. Aen. v. 85.
--- Da proprian Thymbraee domum.
Apollinis Thymbraei templum Strabo ponit ea in parte, qua [orig: quâ] Thymbrius fluv. in Scamandrum influit, quo in templo ferunt Achillem a Paride fuisse interemptum: Unde factus est locus fabulae, Achillem Apollinis sagittis occisum fuisse. Stat. l. 4. Sylv. 7. v. 21.
Torpor est nostris sine te Camenis
Tardius sueto venit ipse Thymbrae
Rector. --- -Idem l. 3. Sylv. 2. v. 97.
Pergama Thymbraea. --- -
Nic Lloydius.
THYMBRARA civitas ad Pactolum sita.
THYMBRIA pagus Cariae, a Myunte urbe, apud Maeandrum, ad 4. stad. distans. Strab.
THYMBRIS Siciliae fluv. qui et Thybris. Schol. Theocriti. Bithyniae fluv. qui oriens in Galatia, in Sangarium influit, Liv. l. 8. c. 18. Thymbrius Strab. Tembrogius Plin. l. 6. c. 1. Tembrius Orph. Tiberis Procop.
THYMELE saltatricula nota Domitiani temporibus, cuius gesticulatione Domitianus impense fertur delectatus; a qua et Thymelicae cantilenae, quibus olim plurimum colebatur Bacchus, Martial. l. 1. Epigr. 5. v. 5.
Qua [orig: Quâ] Thymelem spectas, derisoremque Latinum.
Iuvenalis, Sat. 6. v. 66.
--- - Thymele tunc rustica discit -
Hinc Thymelici, artifices instrumentorum Musicorum. Isidorus tamen, l. 6. c. 47. nominis rationem a voce *qume/lh, i. e. pulpitum arcessit. In pulpitis enim lyriscae, choraules, tibicines organarii, aliique artifices, sive scenarum, sive domesticarum oblectationum sedere atque inde audiri consueverunt, Vitruv l. 5. Archit. c. 8. Censebantur iautem hi laude digni olim, Iul. Firmicus, Mathes. l. 4. c. 15. et Ulpianus, l. 4. ff. de his qui not. infamia [orig: infamiâ], inquit. Neque Thymelici, neque Exustici, neque Agiratores, nec qui aquam equis spargunt, ceteraque eorum ministeria, qui certaminibus sacris deser viunt, ignominiosi habentur. Ceterum de Thymelices vide Rittershusium in Salvian. p. 207. Alex. ab Alex. l. 3. c. 9. et Angel. Polit. Ep. l. 7. ad Bapt. Guarinum. Nic. Lloydius.
THYMIAMA Graec *qumi/ama. Latin. Incensum, in V. Test. sacrificii genus fuit, quod, in Altari thymiamatis seu suffimenti, quottidie Deo offerebatur. Ita enim Dominus; Exod. c. 30. v. 1. Facies Altare suffimenti; et pones illud ante velum, v. 6. et, adolebit super illud Aaron suffimentum aromatum singulis matutinis, quando aptabit lucernas, adolebit illud, v. 7. non offeretis super illud suffimentum alienum, neque holocaustum, neque mincham, sed nec libamen libabitis super illud, v. 9. etc. Itaque cum filii Israel serpenti aeneo adolerent incensum seu thymiama, confregit illum Ezechias Rex, utpote idololatrico [orig: idololatricô] cultu pollutum 2. Regum c. 18. v. 4. Et Sedulius, Oper. Paschalis, l. 2, scribens de muneribus Christo oblatis a Magis, a ture ei donato, divinitatem illius arguit, cum ait.
Aurea nascenti fuderunt munera Regi,
Tura dedere [orig: dedêre] Deo, myrrham tribuere [orig: tribuêre] sepulchro.Apud Gentiles quoque ea opinio de thymiamate soli Deo offerendo eousque invaluit, ut verbum qu/ein, quod proprie suffire solum et odores incendere notat, ad totam cultus divini sacrificiorumque rationem denotandam, extenderint, uti diximus supra in voce Thya. Fuit autem Thymiama illud sacrum, Deo offerendum, non humani arbitrii, sed ipsiusmet iussu compositum, ut cui non alius cultus placet, quam quem ipse praescripsit. Dixit itaque Dominus ad Mosen: Sume tibi aromata, stacten, et onycha, galbanum boni odoris et tus lucidissimum, aequalis ponderis, erunt omnia. Faciesque thymiama compositum opere unguetarii, mixtum diligenter et purum et sanctificatione dignissimum. Cumque in minutisimum pulverem untversa contuderis, pones ex eo coram Tabernaculo testimonii, in quo loco apparebo tibi. Sanctum sanctorum erit vobis thymiama. Talem compositionem non facietis in usus vestros, quia Sanctum est Domino. Homo quicumque fecerit simile, ut odore illius perfruatur, peribit, Exodi c. cit. v. 34. et seqq. ad quem locum vide Andr. Rivetum Commentar in Exod. ubi inter alia licet ex quadruplici materia hoc Thymiama constaret, a ture tamen nomen maxime sumpsisse; dein situm Thymiamatis, e regione Propitiatorii (quo [orig: quô] praefigurabatur Christus) sicque sine illo preces nostras, (quae suffimento [orig: suffimentô] illo [orig: illô] sacro [orig: sacrô] denotabantur, Apocal. c. 5. v. 8.) Deo placere non posse, fuisse indigitatum, adnotat. Uti vero suffimentum alienum adolere erat nefas, sic ab aliis quam a Sacerdotibus,fieri legitime id non poterat. Unde cum Huzziia Rex ingressus esset in Templum Iehovae, ut adoleret super Altare suffitus, nec montius quamvis absistere vellet, lepra exorta in fronte eius, coram Sacerdotibus, in domo Iohovae, ab altari suffitus, legitur 2. Chron. c. 26. v. 16. et 19. etc. Sed et Sacerdotes Aegyptii, ad purgandum aerem, quottidie ter Soli adolebant; Resinam sub ortum, Myrrham meridie *ku=fi, circa occsaum. Plut. de Iside. Cuius compositionem ex Manethone Aegyptio hanc tradit, *ku=fi, mixtura est XVI. rerum, in unum compositarum, Mellis, vinis, uvae passae, cyperi, resinae, myrrhae, apalathi, seselis, iunci odorati, bituminis, folii ficulni, rumicis, iuniperi utriusque, cardamomi, et calamista non temere componuntur, sed seplasiariis, dum miscent, sacrae literae recitantur. Numerus tetra/gwnos2 u(po\ tetragw/nou quadratus a quadrato. Cum in Mosaica compositione quaternio esset, in quo Philo stacten ad aquam, onycha ad terram, galbanum ad aerem, tus ad ignem refert, de Herede Divin. apud Ioh. Marshamum, Can. Chron. Sec.
page 443, image: s0569bIX. ubi de Hirco *)apopompai/w|. Plura vide supra ubi de Suffita, Thuribulo, et Ture.
THYMIATERIA urbs Lybiae ad Oceanum Atlanticum sita Steph. Hodie Azamor dici Ramusius conicere videtur. Vide Thymaterium.
THYMIATHIS fluv. Epiri, Strab. l. 7. *(rei= de\ kai\ *qumi/aqis2 plhsi/on. Thyamis Thucydidi (de quo supra) sic enim ille *qu/amis2 potamo\s2 o) ri/zwn th\n *qesprwti/da kai\ *kestri/nho: quem locum cum videatur Strabo exscribere, non est dubium scripsisse eum *qu/amis2, Sic enim Plin. l. 4. c. 1. et Ptol. habent et libri veteres. Nic. Lloydius.
THYMNIAS sinus Doridis, ubi promontor. cognomine inter Gnidum ad Ocassum et Larumnam ad Ortum, ubi quoque Schenus et Bubessus, sinus parvi, contra Rhodum. Plin. l. 5. c. 28. Mela, l. 1. c. 16.
THYMODES Mentoris fil. peregrinorum militum Dux, a Dario constitutus. Curt. l. 3. c. 8.
THYMOETES [1] Oxidiae seu Oxyntis Regis fil. nothus, occiso [orig: occisô] fratre Aphudante Rege Atheniensium, Rex XV. regnavit ann. 8. ultimus ex familia [orig: familiâ] Erectheidarum; qui quo [orig: quô] pacto regno [orig: regnô] exciderit, diximus supra voce Melanthus, qui ei successit, it. Apatunia. Item Priami fil. ex Arisbe, aut, ut alii malunt, Arisbes maritus, cuius uxor cum filium peperisset eodem [orig: eôdem] die, quo [orig: quô] Hecuba paridem, asserentibus hariolis, eo die natum esse puerum, cuius causa [orig: causâ] Ilium everteretur, iussit Priamus utrumque inter fici. Et Paris quidem matris astu clam traditus est educandus: Thymoetis autem puer est interfectus. Cuius iniuriae ultione in multos annos dilata [orig: dilatâ], Thymoetes, cum equi lignei dolum sentiret, commodum sibi vindictae tempus oblatum ratus, primus auctor fuit, ut in urbem reciperetur. Servius enarrans locum illum Virgilii, l. 2. Aen. v. 32.
--- Primusque Thymoetes
Duci intra muros hortatur et arce locari
Sive dolo [orig: dolô], seu iam Troiae sic fata ferebant.THYMOETES [2] aetate Orphei poesin Phrygiam de Bacchi gestis composuit, et sermone et literis vetustis. Diodor. l. 3.
THYMOTES Rex Atheniensium, qui, cum a Xantho, vel, ut alii, Xanthio Baeotiorum rege, ad duellum, dirimendae controversiae de Celaenis, castello [orig: castellô] in finibus sito [orig: sitô], provocatus esset, puguam detrectavit; quam tamen, vice eius, subivit Melanthius. Vide Schol. in Aristoph. Acharnens. p. 378. Melius Thymoetes, quem vide.
THYMUM et us, Graecis qu/mon, et qu/mos2, vetustissimis temporibus issdem qu/mbrh, et os2, recentioribus hicn, transpositis literis qru/mbos2, inter condimenta veterum Graecorum fuit, in lautioribus culinis usurpatum, quo [orig: quô] et sales condiebant, unde qumi=tai a(les2. Alexis Comicus, in recensione condimentorum,
*)ori/ganon, gh/tion, a)/nison, qumo\n, sfako\n
At apud Eubulum.
*kai\ si/lfion, qumo/n te tw=n u(mhtti/wn.
Idem tamen in Pluto Aristophanis, inter tnevis victus, et agrestis cupedias commemoratur: Verum eo [orig: eô] loco [orig: locô] vetus Interpes qu/mous2 non de condimentaria herba accipit, sed bulbos ac cepas agrestes exponit. Quemadmodum et Hesychius qu/mon sko/rodon interpretatur: qua de re vide Salmas. ad Solin. ubi plura de hac herba passim, inprimis p. 1286. Porro coronamentis inseri consuevisse, notum ex illo,
Pars thyma, pars rorem, pars meliloton amant.
Suavitate certe odoris commendatur Ovidio, l. 15. Met. v. 80.
--- --- nec vobis lacteus humor
Eripitur, nec mella thymi redolentia store.Tamque gratus et allubescens flos hic habitus, ut symbolum eius gratiae, quae cuique rei nativa est, eum Horatius faciat, l. 1. Ep. 3. ad Iul. Florum, v. 21.
--- --- ipse quid audes?
Quae circum volitas agilis thyma?Vide Car. Paschal. Coronar. l. 3. c. 17. Et quidem purpurei floris vulgare thymum est, quod me/lan proin seu nigrum Theophrasto dictum, praeter quod aliud flore candido [orig: candidô] est, de quo utroque Salmas. ubi supra. Ex thymo divites factos fratres duos Veianios, habes apud Varronem de Re R. l. 3. c. 16. hoc [orig: hôc] enim pabulo [orig: pabulô] apes delectantur maxime, unde mellis copia. Notum Poetae: Ecl. 5. v 77.
Dum thymo [orig: thymô] pascentur apes etc.
Vide et Plin. l. 21. c. 10.
THYNE urbs Libyae. Inde Thynaeus Steph.
THYNI Cirographi apud Catullum, Epigr. 25. v. 6.
Remitte Pallium mihi meum quod involasti [orig: involâsti],
Sudariumque stabum, cirographosque Thynos.pro Cerographi, ex Graeco *khrogra/foi: annuli sunt signatorii, ceram pingentes et signantes vel charaxantes, qui in Bithynia fiebant, Salmas. ad Vopisc. Aureliano, c. ult. Vide quoque supra Cyrographi. alias thyni, Graece *qu=noi, populi olim Thraciae, ut et Bithyni, quos in Asiam commigt\sse, legimus apud Strabonem, l. 7. et 12. Vide etiamin voce Thynia.