December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 437, image: s0563b

THRASYBULUS [4] Mathematicus, Alexandro Severo Imperatori quod barbarico [orig: barbaricô] is gladio [orig: gladiô] periturus esset, praedixit: gaudente Imperatore et dicente, optimos quosque violenta [orig: violentâ] morte consumptos, Alexandrum, Pompeium, Caesarem, Demosthenem, Tullium. Aelian. Lamprid. in vita eius, c. 62. Herodian. Hist. l. 6. etc.

THRASYLLUM vel Thrasyllus, mons Mysiae, Caico amni vicinus, Theutras postea dictus Plutarcho l. de Flum.

THRASYLLUS [1] unus ex infelicibus Ducibus, qui re ad Arginusas improspere gesta [orig: gestâ], a Popul. Atheniensi morte affectus est. Schol. in Ranas, Act. 5. Sc. 1.

THRASYLLUS [2] Aexoneus, quem inauditus quidam ac novus dementiae morbus invasit. Nam Athenis relictis migrabat in Piraecum, quumque ibi habitaret, omnes naves quaecumque in eo subducerentur, suas esse putabat, et in album suum referebat. Vide Aelian. poiki/l. l. 4. c. 25. Auctor huius rei Heraclides Ponticus, apud Athen. in fine l. 12. Sed ibi *qrasu/laos2 *)aconeu\s2 vocatur. Alter Atheniensis rei militaris peritissimus, qui classis praefectus Mindarum Lacedaemoniorum ducem apud Sestum Hellesponti urbem navali praelio [orig: praeliô] superavit. Thucydid. l. 8. Item vetus auctor, de quo Iuvenalis Scholiast. in Satyr. 6. Thrassyllus multarum artium scientiam professus, postremo se dedit Platonicae sectae, ac deinde Mathesi, qua [orig: quâ] praecipue viguit apud Tiberium, etc. Patria [orig: Patriâ] Mendesius fuit, et inter alia de lapidibus scripsit. Plutarch. de Flum. Sed praeterea historiam Aegyptiacam conscripsit, eodem [orig: côdem] ibidem teste; Alius forsan est, qui de lectione librorum Democriti scripsit, de quo Laertius, l. 3. c. 1. et Plin. Nic. Lloydius.

THRASYMACHUS [1] Cumis Democratiam solvit. Aristoteles, l. 5. Politic. c. 5.

THRASYMACHUS [2] Carthaginensis Sophista, Isocratis discipulus, periodon, et colon primus monstravit. Vide Suidam.

THRASYMEDES Philomeli filius, amore filiae Pisistrati captus, eam pompam celebrantem, accurrens osculabatur, fratribus puellae id aegre ferentibus et gravem iniuriam interpretantibus. Pisistratus; Si, inquit, amantes poenis affecerimus, quid iis faciemus, qui nos odio [orig: odiô] prosequuntur? Thrasymedes, amore magis ac magis indies gliscente, adsumptis aequalibus suis, puellam in mari sacrificium obeuntem observavit: Qui districtis gladiis turbam disiecerunt inque navim ea [orig: ] imposita [orig: impositâ] Aeginam tetenderunt. Hippias adultior, Pisistrati filias, mare a latrociniis repurgans, hanc etiam navem ob remorum celeritatem latronum esse existimans, sororem recuperavit, eosque qui rapuerant, comprehensos reduxit. Thrasymedes aliique coram tyranno constituti, nullo [orig: nullô] modo [orig: modô] supplices se praebuerunt, sed admodum viriliter, ut pro lubitu se tractaret, hortabantur: dicentes ex eo tempore se contemnere morrem caepisse, cum primum de raptu consilium iniissent. Tum Pisistratus admiratus in iuvenibus animi celsitudinem, filiam suam Thrasymedi nuptum dedit. Polyaen. l. 5. c. 14.

THRASYMENUS lacus in argo Perusino, Lago di Perugia. Item, ei Prassignano, et Castiglione, Annibalis victoria [orig: victoriâ], et Flaminii Consulis clade nobiiis. Apud Strab. l. 5. ubi de maximis ei sermo est Etruriae lacubus, per simplex T. legitur *trasume/na li/+mnh Polybius *qrasime/nhn limnhn habet. Stat. Thrasimenum vocat, l. 1. Sylv. 4. v. 86.

--- - Gaudent Trasimenus et Alpes
Cannensesque animae. --- -

Ovid. Fastor. l. 6. v. 765.

Sunt tibi Flaminius Thrasymenaque litora testes.

Vide omnino Cluver. Ital. Ant. l. 2. p. 578.

THRATTA ancillae nomen, apud Aristophan. Acharn. Act. 2. Sc. 1. Sic dictae, quod Thressa esset.

THRAUSI Thraciae populi qui nascentes lugent, mortuos autem per lusum et laetitiam terrae mandant.

THRAUSTUM Acroriorum oppid. in Elide, provinc. Peloponnesi. Vide Thraestum.

THRECIS oppid. Phthiotidis, iuxta Thermopylas. Herodot.

THREICIUS vide Thracia.

THRENI [1] Graece *qrhn=oi, carmen lugubre, quale illud in libris divinis, quo [orig: quô] desset Vates sanctam civitatem, Inter Graecos aiunt primum Linum Poetam Threnos fecisse: Alii vero propius accedere videntur; Eum Herculi succensentem, quod esset ineptior ad discendum, ab irato ingratoque discipulo interemptum ab reliquis discipulis dessetum carmine, quod ab eius nomine et nota eiulationis Aelinum appellarint [orig: appellârint]; cuius vocix in luctu Theocritus meminit. Hinc et Scaliger, virum tam fortem, quam infelicem, Patrem suum in agrestibus Poematis Aelinum vocavit, et a Threno, quem genetrici eius fecit. Primum et postremum omnium Euripidem aiunt abusum Lino [orig: Linô]: a tristibus enim ad laeta transtulisse, tum sine ulla imitatione, tum sine ullo imitatore. Idem carmen etiam *nh/niton dixere [orig: dixêre], i. e. extremum, et nhni/an, eadem [orig: eâdem] ratione. Vide plura apud Iul. Caes. Scaligerum, Poet [orig: Poët]. l. 1. c. 50. ubi de Threnis, Hymenaeis, Elegiis. Cantari fuisse solitos Threnos, in eversione urbium ac regionum docet idem, l. 3. c. 122. Hinc *qrhnw|doi\, Threnodi, threnorum Cantores, in funeribus olim adhibiti, de quibus sic Cael. Rhodig. Antiqq. Lect. l. 17. c. 21. Alexandriae obolis conducuntur, qui mortuos fleant: quod munus sollicite adeo ac plane praestant, ut ad eos funus pertinere putes. Ii ergo ab re vocantur Threnodi. Vide quoquc hic [orig: hîc] passim.

THRENI [2] seu Lamentationes Ieremiae, liber Vet. Test. Canonicus, in quo 5. Capp. Mortem Iosiae Regis et hinc Ecclesiae Iudaicae statum afflictissimum deplorat Propheta. In hos exstant:


page 438, image: s0564a

Acosta Comment. in fol. Lugd. A. C. 1641. Agelii item, Romae, A. C. 1589. Aquinas. Asclepius. Backmeisterus in octav. Rostochii, A. C. 1603. Bonaventura. Brandmyllerus. Broughtonus. Bugenhagii Annotat. Bullingeri Contiones. Calvinus. Capella. de Castro. Clenardi Meditat. Hebr. de Costa. Ferus. Figuciro, Ghisserius. Hieronymi Commentaria. a Iesu Maria. Kyberi Meditationes Gramm. de Lapide. Lateburius. Lavateri Contiones. Maldonarus. Malvenda. Martyr. Melanchthon. Argum. de Navarete. Occolampadius, Argentinae, A. C. 1530. Olympiodorus. Origenes. Palladius. Pampolitanus. Panicarola. Parez. Paulutius. Pintus. Polanus. Rabanus. Ratbertus. Rhumelius. del Rio. Sanctii Paraphrasis metric. Antverp. A. C. 1618. Strigelius. Szegedinus. Tallepied. Tossani Paraphrasis. Tossarii Comm. in fol. Basileae, 1558. de Victore. Wicelius. Willetus, Zuinglius; etc. Vide Crowaei Elenchum. Item ex Rabbinis, in librum hunc prodierunt: Don Ioseph. aben Iechiia. Rabbi Isaac ben Arama. Lechem Setharim, Rabborn, etc.

THRIA vicus in tribu Oeneide. Vide Steph. Inde porta Thriasia Athenis, qua [orig: quâ] exibant Thriam profecturi; postmodum Dipylon dicta; de qua, uti et plura de vico hoc agrisque Thriasiis, vide apud Iac. Sponium, Itinerar. Part. 2. p. 195. Alias qri/on Graecis folium ficus est, quod ob asperitatem sic dici, Plut. ait, Sympos. 5. Symbolum id Bacchi fuit, eodem [orig: côdem] teste, de Is. et Osir. ubi qriw|, inquit, Australem mundi plagam repraesentant. Et interpretantur qri/on potismo\n, et videtur genitali parti naturae simile esse. Hinc Liber insidens currui, quem leones trahebant, cinctusque corona [orig: coronâ] e foliis ficulneis, de Indis triumphasse [orig: triumphâsse], legitur: qua de re varia habet Car. Paschal. Coronar. l. 1. c. 5. Idem postea nomen figuris foliorum huiusmodi in vestibus depictis impositum; sed et quandoque ad chamaepityn, onogyrum et sideritem extensum occurrit. Vide Scholiasten Nicancandri Alexiph. voce qri/wn.

THRIAE tres Nymphae, Apollinis, nutrices, Parnassum incoluere [orig: incoluêre], teste Philochoro [orig: Philochorô] apud Zenodotum, unde postea receptum, ut calculi sortesque divinorum Thriae, et qui thrias in urnam divinam iaciebant, *qriobo/loi dicerentur. Vide Erasmum in Adag.

*polloi\ qriobo/loi, pau=roi de/ te ma/nties2 a)/ndres2,

et supra, ubi de Divinatione et Sortibus.

THRIASIUS pagus Atticae, cum fluvio cognomine inter Athenas et Eleusin in mare influente, contra Salaminem insul. Hesiod. Plin. l. 4. c. 7.

THRINCE urbs prope columnas Herculis. Steph.

THRIPS inter quatuor vermium genera, quae lignum infestant, memoratut Plinio, l. 16. c. 41. Culicibus vero similes, thripas: ex Graeco qri/y. A quo erosa ligna priscos Lacones pro sigillis habuisse, Hercule inventore, refert apud Hesychium Philostephanus in *qripo/brwtos2. Inde qripo/brwtos2 sfragi\s2, Lycophroni, v. 508. Quo [orig: Quô] alludens in Luciano Lexiphanes olivas suas se servare ait, u(po\ sfragi=si qriphdesta/tois2, sub sigillis a thripe quam maxime erosis. Id enim est qeiphdesto/s2 Hesych. Vide Bochart. Hieroz. Parte poster. l. 4. c. 27. ut et supra, ubi de Clavibus.

THRISTISIMA urbs Mauritaniae Caesariensis. Ptolem.

THRIUS vel Thryus oppid. Peloponnesi, prius sub Patris, dein sub Elide, inter illas, una cum fluvio cognomine in Alpheum labente. Strab. Q. Calaber Thrion Statio, l. 4. Theb. v. 180.

Quos Thrion et summis ingestum montibus Aepy.

THROANA latronum, sive lhstw=s2 regionis urbs in India extra Gangem. Ptol. Targin Castaldo.

THRONI vulgo Pile, teste Steph. Lusignano, urbs (cum promontorio) Cypri olim Episcopalis nunc pagus in ora Australi, ubi Orientalis incipit. Aliis Saline decitur.

THRONIUM oppid. Achaiae geminum, unum in finibus Locrorum Epionemidiorum, a Scarphia 30. stad. in Meridiem distans: Alterum Phocidis, Lilaeae finitimum in Meridiem distans, inde 75. stad. recedens. Forte idem cum superiore, ob vicinitatem utrique regioni attributum.

THRONUS Coloss. c. 1. v. 16. ei\/te qro/noi e)/te a)rxai\, ei)/te kurio/thtes2, ei)/te e0cousi/ai, sive throni, sive principatus, sive dominia, sive potestates. nomen Angelorum, quod nonnulli cum reliquis tribus idem valere volunt, indigitarique hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô], Angelos esse instrumenta Dei et ministros, quibus thronum, h. e. regnum, dominium, principatum et potestatem suam, pro arbitrio, exerceat. Plerique vero diversis his verbis diversos Angelorum ordines et officii gradus denotari existimant. Et quidem Ecclesiae Romanae Scriptores, qui novem Angelorum gradus constituunt, in tres terniones seu hierachias divisos, in harum suprema infimo [orig: infimô] loco [orig: locô] Thronos ponunt. Augustinus vero, Tom. VI. contra Priscillian. ad Orosium, c. 11. et Enchiridio ad Laurent. c. 58. Quid, inquit, inter se distent quatuor illa vocabula --- dicant qui possunt: si tamen possunt probare quod dicunt. Ego me ista ignorare confiteor. Alias quid Thronus sit notum, sella videl. sublimis, unde a qorw=, salio, nonnullis nomen habet. Certe Solium eburneum Salomonis, quod obduxerat auro [orig: aurô] depuratissimo [orig: depuratissimô], sex gradus habebat et fastigium rotundum a posteriori parte eius. 1. Regum c. 10. v. 19. Fulcris dem manuariis instructa, unde ibid. legas, Et sulcra manuaria binc et inde ad locum sessionis. Et scabellum pedibus suppositum habens, uti docet Eustathius ad Homer. Quo referas illud Esaiae, c. 66. v. 1. sic ait Iehova, caelum ipsum solium meum, et terra scabellum pedum meorum. Qua [orig: Quâ] sede nemini privato sedere permissum. Unde apud Auctorem Aruch; inter triginta Regis Iudaeorum [gap: Hebrew] i. e. praerogativas, etiam haec memoratur, Nemo eius sella [orig: sellâ] sedet. Nisi heredi Regni, ac successori iam sollenni ritu inaugurato, uti de eodem Salomone legimus, quem pater, inter alios ritus, quibus ille in Successorem erat consecrandus, etiam in Solio suo sedere voluit. 1. Regum c. 1. v. 35. Vide quoque v. 46. In Historia profana memo.


image: s0564b

rabilis Thronus aureus, varie gemmatus effigiatusque, Alexandri M. quem Babylone, post reditum ex India, sedem Imperii collocaturus, sibi fieri curaverat. In eo titulus sequens et Graecis et Latinis literis sculptus inhaerebat.

Ortus et Occasus, Aquilo mihi servit et Auster.

uti habet Freinshem. Not. ad Curtium. l. 1. c. 4. citans in hanc rem Strabonem, l. 15. plura supra, in vocibus Sella, Solium etc. Apud Scriptores Ecclesiasticos Thronus, sedes Episcopalis passim dicitur: unde *)enqroni/zw, in sede Episcopali colloco, apud Socratem, Eccl. Histor. l. 2. c. 43. *)enqronistiko\n, quod pro ordinatione Episcopi dabatur ordinanti, vel Clericis, vel Notariis, apud Balsamonem in Nomocan. Photii tit. 1. c. 34. Vide quoque supra ubi de literis Inthronisticis, it. in Voce Synthronum. Nec omittendum, quod Euangeliorum librum in Synodis e)n tw=| mesaita/tw| qro/nw|, in medio throno, collocari consuevisse, legimus in Actis Synodi Ephesinae, qua de re multa apud Cl. Suicerum, Thes. Eccl. voce *eu)agge/lion etc.

THRYANDA urbs Lyciae, Steph.

THRYMSA in LL. Aethelstani, ubi omnium capita aestimantur, et quidem Archiepiscopi et Satrapae 15000. thrymsis, Episcopi et Aldermanni 8000. Belli Imperatoris et summi Praepositi (hodie Vicecomes) 4000. genus nummi est Anglo Saxonici, trium solidorum Lambardo et Spelmanno, quos vide.

THRYON vel Thryum, Messeniae oppid. non procul ab Alpheo fluv. Homer. in Catalog. et Strabo, l. 8. Eius quoque meminit Stat. l. 4. Theb. v. 180.

Quos Thryon et summis ingestum montibus Aepy.

Vide supra [orig: suprâ].

THUANUS [1] Christophorus, vide Christophorus.

THUANUS [2] Iacobus Augustus, vide ibi.

THUANUS [3] Nicolaus, vide Nicolaus.

THUBAL fil Iapheth, Gen. c. 10. v. 2. Vide Bochart. Phaleg. l. 3. c. 12.

THUBURSICA urbs Africae propriae. Ptolem.

THUBUSCUM oppid. Mauritaniae Caesariensis alias Tubusuptus, et Succubae.

THUCYDIDES [1] Milesiae fil. Atheniensis, magnus adversarius Periclis et factionis sodalium princeps, Vir bonus et Orator optimus, Cimonis affinis, non tam belli gerendi, quam civitatis regendae peritus: primum Dux fuit quadraginta navium et velut Triumvir cum Agnone et Phormione succurrentibus Pericli, teste l. 1. Thucyd. Deinde, ut ait Philochorus, cum in Thracia suspicionem incurrisset proditionis, inque ius vocatus pro se quicquam dicere nequisset, indicta [orig: indictâ] causa [orig: causâ] damnatus et ostracismo [orig: ostracismô] relegatus fuit.

THUCYDIDES [2] fuerunt quatuor; primus Historicus, secundus Gargettius, tertius Thessalus, quartus Milesiae filius, quem ob improbitatem traducit Aristoph. Acharn. l. 2. c. 6. Antepirrh. in Scholiis ad Crabrones, p. 498. E. ita recenset. Quatuor fuere [orig: fuêre] Thucydidae. Primus Milesiae filius, ex Alopecide tribu. Secundus Gargettius. Tertius Thessalus vel Pharsalius. Quartus Historiae scriptor, Olori ex filia Thraciae Regis nati filius, qui genus a ducibus Miltiade et Cimone, qui et ipsi Aeaco, Iovis filio, originem debuere [orig: debuêre], duxit. Copiarum in Thracia Dux, ibi ob aurifodinas, quas possidebat, magni habitus est: Uxorem quoque habuit e Thracia oriundam, alioquin divitem, cuius opes assecutus, non in voluptates, sed partim in otium literarum erogavit. Iuvenis admodum, cum in Olympicis ludis, Herodotum historiam suam recitantem audiret, in lacrimas solutus est, quo [orig: quô] viso [orig: visô] gratulatus patri eius Herodotus est, quod filium haberet tam proni in literas affectus. Pulsus dein iniuste in exilium, a Cleonte, quod Amphipolim non iuvisset: durante exilio [orig: exiliô] tempus optime collocare constituit. Nam bellum Pelopounesiacum scribere aggressus, quo [orig: quô] tempore illud gerebatur, Atheniensibus pariter ac hostibus Lacedaemoniis militibus, qui bello interessent, mercedem praebebat, ut res quottidie veras ei renuntiarent, quas fidelius se accepturum sperabat, si non solum ab amicis, sed etiam ab inimicis edoceretur, ne partes quisque suas falso tueretur. Comprehendere debebat opus bellum Peloponnensiac. quod ann. 27. duravit, inter Athenienses et Spartanos: sed morte praeventus, usque ad an. eius 21. saltem pervenit; quod reliquum erat, continuavit Theopompus, et post hunc Xenophon. Imo et sunt, qui nec 8. librum ab eo scriptum esse credant, sed vel a filia [orig: filiâ] eius, vel ab eodem Xenophonte, aut Theophane, doctoribus Criticis reclamantibus. Praeceptores habuit, in Philosophia Anaxagoram, in Rhetorica Antiphontem, cuius et ipse meminit, l. 8. dicens, cum causam fuisse perdendae Reip. et constituendae tyrannidis trecentorum. Eius cum Herodoto collationem vide apud Quinctilian. l. 10. c. 1. Dionys. Halic. scribit, Demosthenem adeo Thucydidis stylum probasse [orig: probâsse], ut eius librum octies scripserit, totumque fere edidicerit. Cicer. de Oratore, c. 9. Graviter sane et probe res gestas et bella, et praelia narr at Thucydides. Idem l. 2. de Oratore, c. 13. Thucydides omnes dicendi artificio [orig: artificiô] mea [orig: meâ] sententia [orig: sententiâ] facile vicit. Vide Voss. de Hist Gr. l. 1. c. 4. Thucydides alios Marcellinus ponit: Unum Melesium Athenis inter principes viros ac duces, aemulum Periclis, de quo supra: Alium Pharsalicum, Memnonis filium, cuius meminit Polemon in iis quae de Acropoli scripsit. Quarum poetam, natione Achedrysium, cuius meminit Androtion in Attide, dicens eum filium esse Aristonis, qui fuit tempore Aristonis Comici, et Agathonis Tragici, et Nicerati versificatoris. Nic. Lloydius.

THUISTO Germanorum Deus, unde genti nomen Teutsche. Memoratur Tacito, de moribus Germ. c. 2. Celebrant carminibus antiquis (quod unum apud illos memoriae et Annalium genus est) Tuistonem Deum terra [orig: terrâ] editum, et filium Mannum, originem gentis conditoresque. Alii Tuisconem vocant, qui circa Pelegi tempora regnans Germanis praecepta bene vivendi carminibus, ne memoria [orig: memoriâ] exciderent,


image: s0565a

tradiderit, uti narrat Aventinus, Annal. Boior. l. 1. Qui idem circa Mosis tempora, in Germania rerum potitum esse, Teutatem, Teutonem, virum sapientem et disciplinarum apud Germanos auctorem, ac, post obitum, divinos honores nactum, memorat, Ibid. Vide Georg. Hornium. Histor. Philosophic. l. 2. c. 12. et supra in voce Teutates, ut et ubi de Teutonibus.

TULCIS [1] vide Tulcis.

THULE nomen insulae, de qua disserentem Bochartum his verbis audire operae pretium fuerit. De Thules insulae situ, inquit, tres sunt veterum sententiae. Una Procopii, l. 2. Gothicorum, Thulen esse Scandiam, quae insula non est, sed peninsula, et ab iis locis remotissima, in quibus alii Thulen describunt. Secunda Pytheae Massiliensis, Thulen 6. dierum navigatione in Septentrionem a Brirannia distare, habere Tropicum aestivum pro circulo Arctico, et solstitio nullas noctes, ut nullos contra per brumam dies, quae ad amussim Isllandiae quadrant. Tertia sententia Marini est, et Ptolemaei, quibus Tule insula est non magna ad gradum 63. ubi maxima dies est 20. horarum, a Britannia vix bidui cursu remota; quae Schetlandiae conveniunt, uni Orcadum. Ex his tribus sententiis quarta emergit, quae nostra est. Graecos et Romanos scriptores, cum ex incerta fama accepissent, in ultimo Septentrione aliquam esse insulam huius nominis, atque ea nusquam compareret, tamen quam que sic appellasse [orig: appellâsse], quam putarunt [orig: putârunt] esse extremam. Hanc porro famam Phoenicibus ad Graecos dimanasse [orig: dimanâsse] suadent, primo ipsum nomen Thule [gap: Hebrew] quod plane Phoenicium est, teth expressum per theta, ut in Cadmi Alphabetho, [gap: Hebrew word(s)] Thule autem Syris proprie umbrae sunt. Hinc [gap: Hebrew word(s)] thule Ramsa : umbrae vespertinae, Ierem. c. 6. v. 4. in Chald. Paraphr. Itaque Phaenicibus [gap: Hebrew word(s)] gezirat Thule, erat insula tenebrarum, vel quod idem est, tenebricosa. Ita enim Thule a veteribus describitur. Stat. l. 3. Sylv. ult. v. 20.

Vel super Hesperiae vada caligantia Thules,

Et l. 4. Sylv. 4. v. 62.

-------- Aut nigrae litora Thules.

Et l. 5. Sylv. 2. v. 54.

-------- Quantusque nigrantem
Fluctibus assiduis fessoque Hyperione Thulen
Intrarit [orig: Intrârit]. ----------

Apud Strab. l. 4. *(hli/ous2 ou)k e)/kousi kaqarou/s2 Mela, l. 3. c. 6. Noctes per hiemem obscurae. Plin. l. 2. c. 75. Nulli per brumam dies. 20. Antonius Diogenes, antiquissimus scriptor, qui tw=n u(pe\r *qou/lhn a)pi/s2wn lo/gous2 kd. h. e. Incredibilium de Thula insula [orig: insulâ], libros 24. scripsit, ou) li/an po/r)r(w tw=n xro/nwn tou= batile/ws2 *)aleca/ndrou, ut testatur Photius tmem. 166. vel fabulam, vel historiam suam profitetur, se descripsisse ex cyparissinis tabulis Tyri effossis, cum urbs capta est ab Alexandro, e Mantineae et Dercyllidis tumulis, qui e Tyro profecti post varios errores tandem in Thulen migrarunt [orig: migrârunt], et ibi aliquandiu haeserunt. Unde Graecos liquido constat a Phoenicibus didicisse de Thule insula quicquid afferunt. Haec vir magnus de Phoenic. colon. l. 1. c. 41. Miror autem, quid Claudiano in mentem venerit, cum scripsit,

---- Ratibusque impervia Thule.

Cum diserte contrarium affirmet Dionysius o( *perihgh/ths2, v. 581.

*nh=son ke\n *qou/lhn eu)ergei/+ nhi/+ perh/sais2:

Huius insulae quoque meminit, Virg. l. 1. Georg. v. 30.

--- - Tibi serviet ultima Thule.

Unde Claudianus,

--- - Thulen procul axe remotam.

Nic. Lloyd. Baudrando Islandia est, Insul. perampla maris septentrionalis sub Danis. Antea dicta est Snaelandia, et a quodam Gadaro primo dicitur detecta, Sub initium IX. saeculi ab Europaeis, Danis inprimis, Norvegis et Belgis, frequentari coepit. 420. mill. pass. ab ora proxima Norvegiae in Occasum et 360. ab ora Boreali Scotiae in Arctos. Extenditur maiore ex parte ab Ortu in Occasum dividiturque in IV. partes, nempe in Orientalem, Occidentalem, Septentrionalem et Meridionalem. Eius urbes sunt Hola et Schalorum, atque arx Besteda, ubi Prorex degit; Ibi et Hecla mons ignivomus, et spectris horrens. Tanta quoque hic [orig: hîc] piscium copia, ut ossa exsiccata, ligni loco [orig: locô] adurant. Ortelio tamen Thule est Tilemarck, tractus Norvegiae, cui convenit longitudo et latitudo Thules, teste Ptol. Camdeno Thule est Schetlandia, Thylensel adhuc nautis. Sed sententia de Islandia verisimilior, quae Insularum Europaearum Borealissima, in Oceano Septentrionali sita est ad 65. gradus, et amplius, reliquam eius distantiam vide supra. Incolas coloniam Norvegorum esse Scriptores plerique asserunt, unde et alia linguae Issandicae cum Norvegica affinitas. Huc ab Ausgario Christianam fidem introductam esse A C. 824. probat Pontanus, contra Arngrinum Ionam Islandum, qui ex eo, quod Islandiam demum vult detectam A. C. 874. negat Islandiam vereribus cognitam, atque adeo Thulen esse. Vide huius tractatum de Islandicae gentis origine et vet. Rep. eiusdemque specimen Historicum Islandiae, ut et supra in voce Islandia.

THUMMIM vide infra Urim.

THUMMOSIS vide Tuthmosis.

THUNENSIS Lacus Helvetiae in Argovia, vulgo Thunersee, ab oppid. Thunum, de quo infra. Amoenus admodum, 1. cum dimidio milliar. longus, ad sinistram Uchtlandiam habet, ad dextram Argoviam versus vitiferis collibus praetexitut. In hunc


page 439, image: s0565b

Brientzensis lacus, iam Arola [orig: Arolâ] auctus influit; qui inde prope oppidum praefatum, servato [orig: servatô] nomine, iterum se evolvit. Uterque magnam piscium vim habet, unde apud Abbatem praecipue Interlacensem, aliquando piscatio tam copiosa est, ut prodigii speciem habeat: sed Brientzensi Thunensis maior est: ex utroque Orientem versus, Alpium perpetuis nivibus albicantium prospectus patet. Lacum hunc Thunensem, Aimoinus de gest. Franc l. 3. c. 86. ita, circa tempora Theoderici et Theodeberti Gall. et Burgund. Regum, interno [orig: internô] aestu efferbuisse refert, ut magnam piscium copiam, velut tostam, ripam eiecerit, Stumpf. de Argov. l. 7. c. 21. Ioh. Bapt. Plantinus, Helv. Nov, Ant. etc.

THUNICATES pro Rhunicatae legit Aventinus, apud Ptol. Vindeliciae populi sunt, quorum tractus hodie Im Thunca in Bavaria. Dicuntur et Virunicates.

THUNIUM oppid. Hannoniae, ad Sabim fluv. tamen in ditione Leodiensi; Thuin, 2. leuc. a Bellomontio, in Boream medium inter montes ad Circium et Philippovillam ad Eurum.

THUNNI Graece *qou=noi, Sarmatae, vicini Chaspiis. Dionys.

*qou=noi d' e(cei/nhs2, e)pi\ d' au)toi=s2 *ka/spioi a)/ndres2,

Et Priscianus.

Hinc Thunus sequitur, post fortis Caspia proles.

Iidem cum Chunis et Hunnis, qui *xou=noi Graece, Ptol. Alii a Thunis seu Thynis Thraciae populo, quos in Asiam commigrasse [orig: commigrâsse], legas apud Strabonem, l. 7. Vide de utrisque Salmas. ad Solin. p. 158.

THUNNUS vide infra Thynuus.

THUNUM vulgo Thun, oppid. pagi Bernensis, ad lacum cognominem, ubi ex eo Arola erumpit, quo [orig: quô] oppid. in duas partes dividitur, quarum minor in Uchtlandia; maior cum arce, in Argovia sita est. Olim sub propriis Comitibus, e quibus Henricus Episcopus Basiliensis, obiit A. C. 1238. Postea ad Comites Kyburgios pervenit: e quibus cum circa A. C. 1320. Comes Eberhardus, fratris Hartmanni insidiis, uti creditum, occisus esset, hic odium civium veritus, oppidum Bernensibus, cum aliquot aliis dominiis, vendidit, iterumque ab iisdem feudi nomine accepit: Postmodum vero praesidio [orig: praesidiô] oppidum contra Bernenses muniit, qui iniuriam ulturi, oppugnarunt [orig: oppugnârunt] illud, sed nullo [orig: nullô] successu: verum A. C. 1343. Thunenses iterum cum Bernensibus amicitiam coluere [orig: coluêre]: tandem Hartmannus Comes A. C. 1353. urbem cum arce accepta [orig: acceptâ] ingenti auri summa [orig: summâ], Bernensibus pignori dedit: a quo tempore illis subest, salvis tamen privilegiis suis: frustra insidiis Archiducis Leopoldi tentata, A. C. 1382. Habet proprium Senatum, cuius caput Scultetus, ut vocant German. Schuldtheiss, ex urbe Berna praeponitur. Distat 17, mill. pass. a Berna in Merid. 20. a Friburgo in Ortum.

THUORIS Aegypti Rex, a Sesostri, qui Asiam primus obtinuit, VI. et ultimus Regum Thebanorum, quorum nomina supersunt, Ammenemi successit, Homero dictus Polybus, Alcandrae maritus, qui excepit Menelaum uti quidem Eusebius et Syncellus Africanum secuti, tradiderunt, sed perperam, docente Marshamo [orig: Marshamô] Canone Chron. ad Sec. XVI. imo ipso [orig: ipsô] Herodoto [orig: Herodotô] ex fide historica tradente, nullum fuisse in Aegyptum Graecis aditum, nullum commercium, ante Psammetichi tempora, l. 2. c. 154. Coeterum non minus, ac Ammenemus, inglorius erat, Thebani nominis splendore post Ramessem, sensim evanescente. Et sic a Mene, primo ad Thuorim ultimum, XVI. fere annorum centuriae effluxere [orig: effluxêre], de postremis vero Thebanorum Regum temporibus nihil certi habetur, tum ob auctorum exilitatem, tum discordiam. Labente interea iam tandem fortuna [orig: fortunâ], immensa illa ultimorum a Sesostre Regum potentia intra Aegypti limites rursus redacta, et Imperium toto orbe splendidissimum, in minutulas quasdam dominationes dissipatum est. Cum enim Sabacon Aethiops Aegyptum occupans Anysim Regem in palustria pepulisse; Bocchorim Regem cepisse; Nechum Regem sustuliste dicatur, Diodor. l. 1. claret, sub eius adventum Reges diversos, in diversis Aegypti partibus, simul regnasse [orig: regnâsse]. Eiusdem temporis (nempe ante Aethiopum invasionem) fuit Dynastia Bubastitarum, et Thebanorum regnum (si Africano fides) nondum desiit, licet tum valde imminutum. Post Aethiopum discessum, *dwdekarxi/an testantur Herodotus et Diodorus: repetentibus scil. cedente Sabacone, sua dominia Regulis, donec tandem tota illorum potentia Psammeticho collata est. Vide hic [orig: hîc] passim inprimis vocibus, Dodecarchia, Sabacon, Sais, etc.

THUPHA animal carnivorum, pardo simile, sed non nisi felis aut catelli statura [orig: staturâ], cuius pellis apud Arabes et Persas in pretio est. Vide Damirem Scriptorem Arab. ubi de hoc animali pluribus, laudatum Bocharto, Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 1. Vide quoque infra Tufa.

THUR seu THOR Getharum Gothorumque Deus, cui humano [orig: humanô] sanguine litabatur. Nonnullis Marti, aliis Saturno, quibusdam Iovi Romanorum respondebat: cui ultimae sententiae favet diei Iovis appellatio apud Anglos, Danos et Germanos, qui Thursday illum vocitant. Certe et Iovi apud Romanos humanum sanguinem fuisse sacrificatum, docet Tertullianus, Apologet. c. 9. Vide infra voce Tor.

THURAS sive Thurras, inter Deos ab Assyriis relatus, et Mars dictus. Vide Suidam in voce *qou/ras2.

THURI populi Athacoris vicini, Plin. l. 6. c. 17. *frou=roi, Dionys. Vide supra.

THURIA [1] Strab. Thurium Ptol. Thyrea, ut videtur Plinio, l. 4. c. 5. oppid. Messeniae apud fines Laconicae, Calamata Nigro, Cumestra Moletio. Thurii ob animi fortitudinem et constantiam apud veteres celebrabantur. Unde natum adagium: Thurium lerna apud Suidam, de intrepido et ad bellum parato.