December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 204, image: s0330a

SITHYRA Instrumentum Musicum, a Libybus, potius Troglodytis aut Thracibus, inventum, Pollux Onomastic. l. 4. c. 9.

SITIA Hispaniae Boeticae oppid. in Conventu Tarraconensi, Plin. l. 3. c. 1.

SITICINES qui apud sitos, i. e. vita [orig: vitâ] functos canebant. A. Gellius ita de iis l. 20. c. 2. Siticines, scriptum est in Orat. M. Catonis, et Liticines et Tubicines. Sed Caesellius Vindex scire quidem se ait, Liticines lituo [orig: lituô] cantare, et Tubicines tuba [orig: tubâ]: quid istuc autem sit, quo [orig: quô] Siticines cantent, scire sese negat. Nos autem in Capitonis Coniectaneis invenimus, Siticines appellatos, qui apud sitos canere soliti essent h. e. vita [orig: vitâ] functos, et sepultos, eosque habuisse proprium genus tubae, a coeterorum differens. Quale autem hoc fuerit rubae genus, primus recte observavit Hieron. Magius Miscell. l. 1. c. 13. ubi docet, Siticinum tubas Coeteris fuisse latiores ac longiores, quales in antiquorum Sepulchris videre est, ipsolque Siticines grave canere solitos. Et longitudinem quidem maiorem, quam in coeteris tubis esset, demonstrat Ovid. Amor. l. 2. El. 6. v. 5. ubi de morte Psittaci loquens, aliasque aves, ut defuncto eant exsequias, adhortans, sic canit:

Horrida pro maestis lanietur pluma capillis,
Pro longa [orig: longâ] resonent carmina vestra tuba [orig: tubâ].

Ubi emphatice istiusmodi tubam longam vocat. Latiores vero quoque coeteris fuisse, haurire licet ex Galeno de Sympt. caus. l. 3. eo [orig: ] loci, ubi de flatibus loquitur, qui in ventre inferiore fieri solent, hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]: *bombw/deis2 de/ ei)sin e(/teroi toi=s2 e)c eu)ruta/twn au)lw=n e)oiko/tes2, o(poi/ous2 e)/xoutin oi( *tu/mbauloi kalou/menoi ktl. Id est, Porro sunt alii bombosi, bombis latissimarum tibiarum non absimiles quales habere solent ii, qui *tu/mbauloi, i. e. Siticines, appellantur; quae ob materiam, exqua constant, purum sonum reddere non possunt et viae, qua [orig: quâ] Spiritus transit, latitudo sonum efficit graviorem. Ubi quamvis de tibiis loquatur, tubas tamen, quibus Siticines utebantur, etiam latiores fuifse, merito hinc inferri potest, quo [orig: quô] nimirum graviorem, utpote lugubrem, sonum incinere possent. Graviorem enim sonum lugubrem habitum, indicat Stat. Theb. l. 6. v. 120.

Cum signum luctus cornu grave mugit adunco
Tibia.

Quo facint, quae de lamentantium sono habet Aristoteles de Gener. Animal. l. 5. c. 7. Vide quoque Magium dicto [orig: dictô] loco [orig: locô], I. Meursium de Funere c. 18. et Iac. Oiselium IC. Not. in A. Gellium loc. cit. 'E quibus patet, Siticines non Tibicines fuisse, qui minoris aetatis funera profesquebantur, et Legg. XII. Tabb. ad denarium numerum restricti erant, cum tubam illis diserte, non tibiam, A. Gellius tribuat: nisi dicas, vocabulum aliquando laxius fuisse sumptum, ut omnes eos, qui apud sitos, sive tubis, sive tibiis canebant, comprehenderet, quemadmodum Alexander ab Alex. Genial. Dier. l. 3. Senatoribus, ait, et Patriciis tuba [orig: tubâ]; minoribus et plebeiis tibia [orig: tibiâ] canebant Siticines. Eundem morem apud Graecos Hebraeosque fuisse alibi diximus. Quod vero Siticines, cum Sicinnistis, confundunt quidam, multum aberrant, ut ostendimus supra voce Sicinnis. Cur autem Musicus istiusmodi concentus funeribus olim adhibitus, docet Macrob. l. 2. in Somn. Scipion c. 3. cum ait: Mortuos quoque ad sepulturam prosequi opertere cum cantu, plurimarum Gentium vel Regionum instituta sanxerunt: persuasione hac [orig: hâc], quia post corpus anima ad originem dulcedinis Musicae, id est, ad caelum redire credatur. Vide supra passim.

SITICUM Italiae oppid. Steph.

SITIFENSIS Mauritania erat inter Numidiam ad Ortum, et Mauritaniam ad Occasum, a Sitifa urbe primaria, hodie Steffe; quae nunc in regno Algerii et Bugia provinc. ad Mazurium fluv. vide Mauritania.

SITINUS Lacus ubi Mosci a Sigismundo Aug. Poloniae Rege amissi 120. machinis bellicis, profligati sunt, A. C. 1567. Thuan. Hist.

SITOENTA Mysiae inferioris oppid. Ptol. Tulza Nigro.

SITIOGAGUS fluv. quo [orig: quô] Pasargadas septimo [orig: septimô] die navigatur, oritur, atque fluit per Carmaniam. Plin. l. 6. c. 23.

SITIM vide SETIM.

SITIPHA melius Sitifi, Mauritaniae Caesariensis colonia. Ptol. Vide Sitifensis Maur.

SITIPHIS Mauritaniae Tingitanae metropolis. Procop.

SITIS prima antiquis Romanis in conviviis, mulso [orig: mulsô] sedata est: quod proin principio [orig: principiô] cenae vel confectum adponi moris fuit; vel eius loco [orig: locô] separatum vinum et mel, ut conviva quisque, pro arbitrio id temperans, mulsum sibi conficeret. Hinc Antecoena seu Promulsis, quod daretur, ante mulsum. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 29. Quibus vero irritamentis illa postmodum quaesita sit, sic exponit Plin. l. 14. c. 22. Ut plus capiamus, sacco [orig: saccô] frangimus vires: et alia irritamenta excogitantur: ac bibendi etiam causa [orig: causâ] venena conficiuntur, aliis cicutam praesumentibus, ut bibere mors cogat, aliis pumicis farinam et quae referendo pudet docere. Cautissimos ex his balineis coqui videmus, exanimesque efferri. Iamd vero alios lectum exspectare non posse, imo vero nec tunicam, nudos ibi protinus et anhelos ingentia vasa corripere --- ac plene infundere, ut statim evomant rursusque hauriant --- Huc pertinent peregrinae exercitationes et volutatio in coeno ac pectorosa cervicis repandae ostentatio. Per omnia haec praedicatur sitis quaeri. Ita etiam poena [orig: poenâ] sua [orig: suâ] ad voluptatem luxuries abutitur. vix enim aliud siti gravius tormentum, qua [orig: quâ] unica [orig: unicâ] florentissimos exercitus, cum alia [orig: aliâ] ratione non possent, legimus expugnatos. Unde extremae illi nullus humor spernitur. Lucan. l. 4. v. 308.

--- -- --- -- si mollius arvum
Prodidit humorem, pingues manus utraque glebas
Exprimit ora super. Nigro si turbida limo
Colluvies immota iacet, cadit omnis in haustus
Certatim obscenos miles; moriensque recepit,
Quas nollet victurus aquas; rituque ferarum
Distentas siccant pecudes, et lacte negato [orig: negatô]


image: s0330b

Sordidus exhausto sorbetur ab ubere sanguis.
Tunc herhas, srondesque terunt, et rore madentes
Distringunt ramos: et si quos palmite crudo,
Arboris aut tenera [orig: tenerâ] sucos pressere [orig: pressêre] medulla.

Vide etiam seqq. ubi et venenum in sitis remedia posci addit: ipsam vero Sitim graphice describit, verbis, v. 324.

--- - --- torrentur viscera flamma [orig: flammâ].
Oraque sicca rigent squamosis aspera linguis,
Iam marcent venae etc.

Vide quoque Papinium Stat. Theb. l. 4. v. 725. et seqq. cum Animadversionibus Casp. Barthii: uti de Veter. a)di/yois2, aliquid supra in Glycyrriza, it. Mortariolum: de Sitis tolerantia in veter. Heroibus, Davide, Alexandro M. Lysimacho, Catone, magnopere Auctoribus praedicata [orig: praedicatâ], Loccenium ad curt. l. 7. c. 9. De siti vero ridicula Legatorum Certimensium, Liv. l. 40. c. 47. de nulla fere exiguoque potu, et quod fame atque ea [orig: ] nullum fere venenatum intereat, Plinium pulchre disserentem l. 10. c. 72.

SITOCOMI nomen Magistratus, qui frumenta et annonam curabat, a)po\ tou= si/tou, i. e. frumento, et komiei=n, i. e. curare: cuiusmodi officium videtur fuisse apud Romanos Aedilium Cerealium. Meminit autem Sitocomorum, l. un. Cod. ut nemini liceat in emptione specier. se excus. Alii erant Sitonae, Curatores nempe coemendo frumento: item Sitostasii, qui vendendo ei praeerant. Vide Alciatum ad 3. poster. Iustiniani libb. Postellum de Magistratibus Atheniens. c. 27. Io. Meurs. Glossar. et hic [orig: hîc] infra.

SITOMAGUM Angliae urbs. Anton. Thetford Camdeno, Norfolcia, ad fluv. Usam, ubi recipit amnem Thet, 26. mill. pass. a Venta Icenorum in Occasum Elyam versus paulo minus. Olim Icenorum oppid.

SITON [1] vide Dagon.

SITON [2] Thessaliae urbs, quam et Iton dici scribit Steph.

SITONAE vide voce Forum, it. Sitocomi.

SITONE urbs circa Athon montem. Plin. l. 4. c. 10.

SITONES populi Scandinaviae in Finlandia, teste Willichio [orig: Willichiô]. Brietio Sittones, qui in ora Occidentali et Boreali Scandinaviae, ubi nunc Norvegia et Lapponia, eos habitasse [orig: habitâsse] credit. An Sintones, Sindi?

SITOPHYLACES Graece *sitofu/lakes2, nomen magistratus Athenis, qui operam dabat, ne coemerent, qui in urbe erant plus frumenti, quam lege cautum erat. Cum enim frumenti in Attico solo penuria esset, magna [orig: magnâ] in id cura [orig: curâ] incubuerunt Athenienses, ut illius quam optima semper esset annona. Quare lege lata [orig: latâ] sanxerunt, ne quis Atheniensis mercator, aut nauclerus, alio, quam Athenas, frumentum importaret. Ut autem sine ullo periculo frumentum ex Hellesponto importare possent, habebant novem ad Hellespontum naves, quae onerariis adversus hostes piratasque praesidio essent. Allati sic frumenti duos trientes in urbem importabant; trientem teritum in Piraeeum. Ut vero obviam iretur dardanariorum avaritiae, Lege hac [orig: hâc] cautum est, ne, qui in urbe erant, coemerent plus qumquaginta phormis, *mhde/na tou= e)n th=| po/lei plei/w si/ton penth/konta formw=n sunwnei=sqai, cuius meminit Lysias Orat. contra Sitopocas, huicque rei Sitophylaces praefecti; qui si munus non administrarent suum, ut Legibus erat sanctum, morte mulctabantur, Lysias ibid. Erant illi XV. numero [orig: numerô], quinque scil. in Piraeeo, decem in Urbe, uti apud Harpocrationem legere est. Vide plura hanc in rem, apud Sam. Petitum Comment. in LL. Attic. l. 5. tit. 5. qui est de imporkandis et exportandis.

SITTACENE regio Asiae, Mediae ad meridiem proxima, alio [orig: aliô] nomine Arbelitis dicta. Dicta a Sittace urbe totius regionis capite. Plin. l. 6.c. 16. Palaestine et Apollinaitis dicitur Straboni. Rabia nunc eam Castaldus vocat. Vide Sitace.

SITTAPHIUS campus in Africa propria, Ptol.

SITTEBERIS Indiae intra Gangem urbs. Ptol.

SITTICI vide SITIPHA

SITTOCATES Indiae fluv. in Gangem fluens. Arrian.

SITUA Paphlagoniae urbs. Ptol.

SITULA ex Arabico setel, haustrum Scriptoribus his est ansatum, qua [orig: quà], in balneis qui lavantur, aquam hautiunt: sicque exponunt vocem Hebraeam [gap: Hebrew] , in historia Gideonis, ubi, cum summo [orig: summô] mane surrexisset, reperisse legitur in area sicca vellus ita madere, ut ex eo expresserit plenum aqua [gap: Hebrew word(s)] sephel, qua de re vide Bochart. Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 49. et supra Hydria. Diminutivum est Sitella, de cuius in Comitiis Romanorum usu retro diximus.

SITUS in conviviis olim usitatus varius fuit, de quo passim supra. Vide inprimis ubi quaedam diximus de ritu Accumbendi et Sedendi. In Scholis et Academiis discentium docentiumque, quis fuerit, vide ubi de Lecticula lucubratoria. In Ecclesia, voce Lectio. Plura vero de voce hac, apud Salmas. ad Solin. p. 405.

SIVA [1] scriba Regis David. 2. Sam. c. 20. v. 25.

SIVA [2] Ciliciae in Cappadocia urbs. Ptol.

SIVAN nomen mensis. Esther. c. 8. v. 9.

SIVATA Galatiae urbs. Ptol.

SIUCHEUM [1] urbs Sinarum in provinc. Nanchinensi, ad fluv. Croceum, versus Cantoniam provinc. Sub qua tres Urbes.

SIUCHEUM [2] urbs Sinarum provinc. Suchuensis quarta; emporium celebre, ad confluentes fluviorum Kiang et Mahu, ad radices montium, sub qua IX. Urbes.

SIVE TU DEUS, SIVE DEA formula precandi Gentilibus sollennis, indigitatur Arnobio adv. Gentes l. 3. Consuestis [orig: Consuêstis] in precibus, sive tu Deus es, sive Dea, dicere, Aliisque passim. Solebant nempe pagani omnes Deos Deasque confuse invocare etiam quoties preces ad aliquem, vel aliquos eorum nominatim dirigerent; ne forte, aliquem sibi nondum notum omittentes, iram eius provocarent.


image: s0331a

Unde et Ignotis quoque incertisque Diis sacra fecerunt, uti ostendimus supra lemmate Ignotus Deus. Vide Barn. Brissonium Formular. l. 1. p. 54.

SIVORANGUM praedii nomen est Sidonio l. 2. Ep. ad Domitium. Vorangum legit Pinetus.

SIUPH Aegypti urbs in Saitana tribu, unde Amasis rex. Herodot. in Euterpe.

SIUR Africae propriae urbs. Ptol.

SIXTUS [1] I. Romanus, post Alexandrum I. Papa, A. C. 130. vel 132. Martyrio [orig: Martyriô] coronatus, Obiit A. C. 140. vel 142. Anastas. in vit. Pontif. Eius epistole 2. decretales, cum Binii notis, prodierunt [orig: prodiêrunt]: Liber vero sententiarum supposititius est, et Commentarius sixtum, Philos. Pythagoricum auctorem habet. Moret. in Diction. Hist. Ei successit Telesphorus.

SIXTUS [2] II. Atheniensis, Stephano I. successit, A. C. 257. seu 260. anna [orig: annà] post, capite plexus, pro fide, triduo [orig: triduô] ante discipulum eius S. Laurentium. Ambros. de Off. c. 41. Euseb. Hist. l. 7. c. 7. et 8. Papyr. Massonius, Duchesnius etc. Successor eius Dionysius fuit.

SIXTUS [3] III. excepit Caelestinum I. A. C. 432. a Pelagianis suspectus, quasi cum illis faceret, redditus, scripsit ad Aurelium Carthaginensem, duasque epistolas accepit ab Augustino, qui de Gratia ibi accuratissime tractavit. Nestorium reducturus ad Ecclesiam, frustra fuit: ab Anicio Basso Consule stupri acculatus, in concilio Romano a 56. Episcopis absolutus est. Obiit A. C. 440. Aedificia varia splendide exstruxit. Scripsit epistolas tres, et poemata quaedam, de peccato Originalt, contra Pelagium. Augustm. ep. 104. et 105. Cyrill. ep. 29. et 38. Gennad. in Catal. c. 54. Bellarmin. Miraeus, Possevinus, etc. Eum excepit Leo M.

SIXTUS [4] IV. prius Franciscus Roverius, Savona [orig: Savonâ] natus, successit Paulo II. A. C. 1471. postquam Franciscanorum fuisset Generalis, Aedificiis ornavit arbem, Iubilaeum ad 25. annos contraxit, Bonaventuram sanctis inseruit; Prodigus potius, quam liberalis, Tirefiae meretrici socculos margaritis opertos dare solitus; Lupanar scortis publicum erexit, tanto [orig: tantô] lucro [orig: lucrô], ut census inde annui XXM. ducatorum explerent. Laetus, in compend. Hist. Univ. p. 359. In suis evehendis nimius, familiae Mediceae Venetisque plus aequo [orig: aequô] infestum se praebuit, unde bellum iniustum, exitus infelix; mors Sixti, A. C. 1484. Ante Pontificatum, dicitur scripsisse de Sanguine Christi: de Futuris contingentibus: de Potentia Dei: de Conceptione B. Virginis; item contra Carmelitam quendam Bononiensem, qui Deum, ne absoluta [orig: absolutâ] quidem potentia [orig: potentiâ] damnatum liberare posse asseruit. Willot. in Athen. Franc. Trithem. de Script. Eccl Possevin. in appar. Wadingus, Duchesnius, Spondan. etc. Successit Innocentius VIII.

SIXTUS [5] V. obscuro [orig: obscurô] natus genere, in Marchia Auconitana. hinc a Cardinalibus Asinus Anconitanus vulgo nominatus, Cicarella in eius vita. Successit Gregorio XIII. A. C. 1585. cum aurea Franciscanorum Vicarius Generalis fuisset; coronatus Mercurii die, quo [orig: quô] quoque natus, Episcopusque et Cardinalis creatus erat: Rigidissimum Praesulem induit, cuius exempla vide apud Thuan. l. 80. et 82 Condaeum Principem cum Rege Navarrae excommunicavit: qui tamen, in programmate Pasquino per amicos affixo, Dominum Srxtum falso et malitiose mentiri, respondere [orig: respondêre], vide plura ibidem: qua [orig: quâ] voce is territus, se nihil deinceps contra eos tentaturum spopondit. Sane de navarro et Elizabeta Regina dicere solitus est: Toto [orig: Totô] orbe se unum Virum et Feminam videre dignos, nsi labe sectaria [orig: sectariâ] infecti essent, qui regnarent, et quibus cum ipse de ingentibus rebus consilia, quae animo [orig: animô] agitaret, conferret, Idem. In Henricum III. excommunicationis sicam strinxit, sicario [orig: sicariô] eius in numerum SS. relato [orig: relatô]. Coeterum urbem aedificiis, aquaeductibus; Obeliscis (inter vos prodigiosus ille 72. pedum, n Vaticano,) et Bibliothecis ornavit, in thesauris 7. milliones auri reliquit. Obiit A. C. 1590. aetat. 69. ab Hispanis, per Monachum Franciscanum, tenui mantili, strangulatus: sparsa [orig: sparsâ] fama [orig: famâ], a Daemone ipsi mortem accelaratam esse, And. Rivet. in Iesuit. vapul. c. 14. Iac. Revius, in Sixto V. eum excepit Urbanus VII.

SIXTUS [6] scripsit saeculo [orig: saeculô] 2. de Resurrectione, Euseb.

SIXTUS [7] Senensis Dominicanus, scripsit A. C. 1566. Bibliothecam sanctam libris 3. in quorum quarto sua opera recenset, enumerara inde in Elogiis Anton. Teissier Part. 1. Fuit is Pio V. carissimus ob pietatem, eruditionem profundam et peritiam Linguarum Latinae, Graecae atque Hebraicae. Obiit Genuae, A. C. 1569. aetat. 49. Possevin. Appar. Praedicatorem eum insignem fuisse ait Hottingerus, Bibliothecam eius laudat Biblioth. quadripart. p. 10.

SIXTUS [8] Hemmingensis Friso; scripsit eodem [orig: eôdem] tempore contra Astrologos. Valer. Andr. Biblioth. belg.

SIXUS urbs Mastieniorum. Steph.

SIZATA Syriae urbs, alias Larissa dicta. Steph.

SIZAU pater Adina. 1. Paral. c. 11. v. 42.

SIZYGES Serica gens. Ptol.

SKALA Ioh. Dubravius, vide Dubravius.

SKEKIUS Iacobus Schorndorffio- Wirtembergicus, Latine, Graece ac Hebraice doctus, publice docuit Tubingae anno [orig: annô] aetat. 20. inde ad Theologiam animum applicuit, Medicus post haec excellens evasit, Artis huius et Philosophiae per annos 30. ibidem Professor. Visu inde privatus, hanc calamitatem patientissime tulit. Obiit A. C. 1587. aetat. 76. Historicus insuper, Mathematicus ac Musicus eximius, Aristotelis interpres clarissimus. melch. Adami Vita [orig: Vitâ] Medic. Opera eius vide in Elogiis Teissierii Part. 1. adde Auctorem Bibliogr. Cur. Vide etiam supra Schegkius Iacobus.

SKIA Insul. Scotiae Borealis una ex Aebudis, ab Euro in Circium extensa, per 50. mill. pass. non aeque lata. Vix 3. mill. pass. ab ora Occidentali Scotiae. In ea sunt aliquot castra.

SLAVI populi German. qui ab Hamburgo urbe ad Albim fluv. usque ad mare Scythicum varias regiones incoluere [orig: incoluêre], qui et Vandali, et Vinuli, et Oboritae dicti sunt. Regio Slavia, et Slavonia. Vide


page 205, image: s0331b

Sclavi, et Sclavonia. Addo hic [orig: hîc], quod aliter Slavini a 5. saeculo sic dicti, qui puriori aevo [orig: aevô] Venedi seu Vinidi appellati. Procopium primum eorum meminisse, de bello Vandal. tradit Cromerus de orig. et rebus gestis Polon. l. 1. c. 1. Nomini origo a Slava, quod famam seu gloriam genti notat, quam illa rebus maguis et praeclaris contra Romanos ac finitimos quoscumque gestis sibi comparavit, Cromer. c. 8. Primordia in abdito, cum, more bellicosarum gentium, diu literas contempserint: quanta vero terrarum spatia imperio [orig: imperiô] fuerint amplexi, indicio est, quod a Tanai et Volchda, ad mare usque Adriaticum, multitudine sua omnia impleverint. Slavoniae in Illyrico, Hunnis pulsis, Regnum constituerunt: alia ipsorum manus, Venedi seu Wendi speciatim ita dicti, in Regiones Vandalorum, inter Albim et Mare Balthicum, migravere [orig: migravêre], unde ista Vandalorum et Venedorum frequens confusio, Crom. l. cit. c. 5. et 6. condideruntque geminam Slaviam, Orientalem et Occidentalem, quas oblervat Schurtzfleischius, in a)pospasmati/ois2 suis Wittebergensibus, de rebus Slavicis. Serviorum, generis ipsorum, vestigia in condita Anhaltinatus urbe videre est, quae non minus testantur circumiacentes vici Roslow, Brambog, Rietzmug, Dobritz etc. Conf. Leunclavium Pand. Turc. num 37. In Illyrico autem Ostrivoius Regnum Slavoniae condidit et urbem de suo nomine, Ostrivoy, ad Danubium; dein aliam in Carniola Slovingradiam, Germ. Windischen Gratz, struxit. Eius nepos Selimirus, expugnata [orig: expugnatâ] Scodra [orig: Scodrâ], Dalmatiae se Regem dixit: cuius fratres fuisse dicunt Lechum, Czechum et Russum, qui Slavorum colonias, circa A. C. 1050. in Bohemiam, Moraviam, Poloniam et Russiam duxerint. Vide Auctorem Historiae Orbis Terr. Geogr. ac Civ. c. 9. Sect. 1. de Incolis Orbis §. 6. Hodie Slavoniam a Borea Dravum, ab Austro Savum, ab Occidente urbem Garignizam, ab Ortu Hungariae partem habens, maiori ex parte Turcis subest; reliqua eius pars Austriae Archiduces dominos agnoscit: qui eodem illam, quo [orig: quô] Dalmatiam Croatiamve, communi olim Pannonte nomine comprehensas, iure possident. Nempe Croatia ad superiorem Pannoniam; Sclavonia, cuius pars etiam Dalmatia, ad inferiorem, pertinuere [orig: pertinuêre]; atque ita pro accessione Regni Hungarici magis, quam propriis Regnis, habendae sunt. Quo [orig: Quô] autem titulo [orig: titulô] ad Serenissimam hanc Domum Hungaria pertineat, vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Coeterum, Sclavorum, qui oram matis Balthici in Prussiam usque incolebant, tanta fuit semper ferocia, ut a Fide Christiana laepius defecerint, donec in potestatem Principum Megapolitanorum, Pomeraniae, Brandeburgi, Lusatiae, Misniae, et Ordinis Teutonici per Prussiam ac Livoniam concederent. Nec gravi licet servitute pressi, in hanc usque diem pristinos mores, et in Germanos odium internecinum, exuerunt: quin moribundis suis insusurrant, Abi in alterum mundum et ibi Germanis dominare, sicut tibi dominati fuerunt in hoc mundo. Propter gentis enim pertinaciam, cum servitus per universam Germaniam publico [orig: publicô] decreto [orig: decretô] abolita fuisset, soli Sclavi hodieque gravi servitutis iugo [orig: iugô] premuntur, unde et Sclaves Germani mancipia appellant, Georg. Hornius Orb. Politic. Uti vero morum, sic et linguae iidem tenaces. Hinc enim lingua Sclavonica, quam inter 4. Linguarum Europaearum matrices, Scaliger Ep. de Linguis Europ. merito collocat: e quibus Latina Europae partes Occidentales Teutonica Boreales, Graeca Australes sed ipsa, i. e. Slavonica, Orientales, nacta est. Eam enim Europa tertia [orig: tertiâ] fere sui parte, et inprimis toto [orig: totô] Orientali tractu suo [orig: suô], praeter Hungariam et Walachiam, loquitur: utpote receptam a Dalmatis, Liburnis, Macedonibus, Epirotis, Bosinatibus, Serviis, Rasciis; Bulgaris, Moldavis, Russis, Polonis, Bohemis etc. In Asia, Circassiis, Mengreliis et Gazaritis, familiaris est. Gesnerus et Rocha totas 60. nationes, quae lingua [orig: linguâ] hac [orig: hâc] utantur, enumerant. In ipso Turcico Imperio plurimi Ianizerorum eam adhibent, nec abhorret Aula, a lingua tot finitimis Regionibus adeo usitata [orig: usitatâ]. Vide iterum Auctorem Histor. Orbis Terr. c. 9. Sect. 3. de Lingg. §. 5.

SLAUKONIA German. Austerlits, urbec. Moraviae, 2. milliar. German. a Bruna in Ortum, 5. ab Olomutio in Meridiem.

SLAVONIA provincia Prussiae Ducalis ad utramque Croni in Lithuania ripam, Tilsa [orig: Tilsâ] oppido [orig: oppidô] ad Ortum aestivum extremo [orig: extremô] insignis, Metel.

SLEGUM oppid. Hiberniae, in Connacia, cum portu et amne cognomine in ora Occidentali Hiberniae 30. mill. pass. a Dungalia, in Merid. Slego Bille. Caput Comitatus Slegensis, qui versus oram littoralem inter Ultoniam ad Boream ac Comitatum Mayensem ad Meridiem situs est.

SLEIDA German. Sleiden, nomen Dominii, in Germania, olim sub proprio Comitre ex familia Manderscheidia. In hac enim Theodoricus, primus Comes Manderscheidius, Elisabetham duxit, heredem Ioannis Dn. de Sleide et Blanckenheim, pater ex ea Cunonis primogeniti, qui ad posteros dominium illud transmisit, quorum ultimus masculus fuit Ioachimus, pater 8. filiarum, quae hoc [orig: hôc] saeculo [orig: saeculô] sunt defunctae. Quo [orig: Quô] pacto [orig: pactô], ducta [orig: ductâ] Ioachimi sorore Cathatina [orig: Cathatinâ], Philippus Comes Marcanus in suam familiam illud transtulit, defunctus A. C. 1613. Quibus parentibus genitus Ernestus, Comes de Marca et Sleiden, obiit A. C. 1653. pater ex Sibylla Zollerana Francisci etc. Phil Iac. Spenerus Theatr. Nobilit, Europaeae Part. 2. p. 61. et 97.

SLEIDANUS Sleida [orig: Sleidâ], in agro Coloniensi oriundus, a Reip. Argentinensi maximis negotiis adhibitus, interfuit Concilio Tridentino, et variis Legationibus cum gloria defunctus est. Scripsit Historiam tanti ab omnibus aestimatam, ut Germanice, Gallice, Italice, Hispanice versa, variis in locis publice praelegatur; ac Auctor non a Bodino solum Meth. c. 4. Thucydidi Xenophonti, Sallustio, Caesarique aequiparetur, sed etiam a Carolo V. Historici fidelis et exacti elogium tulerit. Obiit A. C. 1556. Opera eius enarrat in Elogiis Anton. Teissier Part. 1. Vide quoque Effigies Verheiden. Nandaeum Biblioth. Polit. Colomesium Melanges Historiq. et supra Iohannes Sleidanus.