December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

image: s0240b

SCYLLETIUM oppid. Cretae praecipuum Solin. c. 8. Ibi fons Arethusa, cuius aqua, si quis alte loquatur, attolli fertur in modum aquae bullientis et voces quasdam reddere.

SCYLLETIUS Sinus GOLFO DI SQUILLACI pars maris Ionii, in ora Orientalis Calabriae citerioris inter promontor. Lacinium ad Boream, et Cocintum ad Austrum. Eius pars Septentionalis magis versus Siberenam extensa dicitur nautis Golfo delli Castelli.

SCYLLIAS Herodot. l. 8. vir quidam Scyoneus, omnium sua [orig: suâ] tempestate hominum optimus urinator, qui etiam in naufragio ad Pelium facto, multam pecuniam Persis servavit, multa et sibi lucratus est. Ad Graecos transire in animo habens, cum ex Aphetis mare subiisset, non prius emersisse dicitur, quam ad Artemisium pervenit, 80. fere maris stadia emensus. Hunc Pausanias l. 10. Scyllim vocat, de quo inquit: Scyllis Scyoneus cum Cyane filia [orig: filiâ], classis Persicae, qua [orig: quâ] Xerxes Graeciae bellum intulerat, anchoras notando, urinandoque praecidit ad Pelium montem et Sepiada Magnesiae, quibus signum in Apollinis templo positum, ab Amphictyonibus, quod erat commune Graeciae concilum, et a Nerone Imperatore Romam translatum est.

SCYLLION Graece *sku/llion, mons Cretae, cuius accolae Scyllii, memoratur Stephano, apud quem sic legit Salmas. *sku/llion (pro *skullh/tion, quod vulgo exstat) o)/ros2 *krh/ths2. oi paroikou=ntes2 *sku/llioi. *sku/llios2 ga\r o( *zeu\s2 au)tou= tima=tai, e)/nqa fasi\n tou\s2 *kourh/tas2 meat tw=n *koruba/ntwn to\n *di/a kl. Scyllium mons Cretae: accolae Scyllii. Scyllius quoque Iuppiter ibi cultus, ubi Curetes cum Corybantibus Iovem etc. Vide eum Ad Solin. p. 169.

SCYLLIS et Dipoenus, Cretenses marmora sculpendo laudatissimi. Plin. l. 36. c. 4.

SCYLLUS , UNTIS, oppid. Accaiae, quo [orig: quô] Xenophon donatus est a Lacedaemoniis. Strabo.

SCYLOS Insul. Indiae Orientalis in qua simiae dens cultus, vide Voss. de Idol. l. 3. c. 75.

SCYLURUS [1] Cherronesi Rex, a quo multa castella condita fuisse commemorantur a Strabone l. 7.

SCYLURUS [2] vel potius vir, qui (ut Plut. auctor est) cum relictis maribus filiis 80. diem esset obiturus, hastilium fascem cuique obtendens, ut illum confringeret, iudebat. Id autem singulis se posse negantibus, ipse singulatim educta hastilia omnia facile confregit: ita docens illos, ubi una esse perseverarent, firmos ac potentes fore; imbecilles autem, si separarentur, ac dissiderent.

SCYMNIADAE populi cum Getis habitantes. Steph. forte Scymnitae Ptolemaet, quos in Sarmatia Europaea ponit.

SCYMNUS Chius compluribus libris orbem descripsit; teste Stephano in *pa/ras2.

SCYPHATI in Chron. Casin l. 3. c. 56. Donavit ei Dux --- gemmas atque margaritas complures pro scyphatis septingentis; nummi fuere [orig: fuêre] aurei, primo quidem Imperator. Constantinopolitanorum; postmodum Siculorum ex gente Normanmca Principum, de quibus d. l. sermo est. Forte ex specie illorum, quos kauki/ous2 vocat Iustinianus, a cauco, i. e. scypho, quod scil cavi essent et cauci seu scyphi formam prae se ferrent. Vide de illis supra, ubi de Cauciis. In Apulia praesertim et Calabria in usu fuisse, docet Car. du Fresne Dissertat. de infer. aevi Numism. num. 99.

SCYPHIA oppid. Clazomeniorum. Steph.

SCYPHIUS vocari traditur primus ille equus, qui natus est e Neptuni semine in saxo dormientis, atque ideo Petraei dicti. Pindari Scoliastes enarrans, quorsum Petraeus appelletur Neptunus, Pythia [orig: Pythiâ] quarta [orig: quartâ]: *)epi/qeton *poseidw=nos2 o( petrai=os2 fasi\ de\ kai\ agw=na diati/qesqai tw=| petrai/w| *poseidw=ni, o(/pou a)po\ th=s2 pe/tras2 e)cepo/dhsen o( prw=tos2 i(/ppos2 Et paulo ante: *)epi\ tino\s2 pe/tras2 koimhqei\s2 a)peswerma/tie, kai\ to\n qoro\n decame/nh h( *gh=, a)ne/dwken i(/ppon prw=ton; o(/n e)ka/lesan *sku/fion. Nempe Poenis (unde haec fabula) [gap: Hebrew word(s)] Sciph; est petra, quomodo Chaldaeis etiam ac Syris. Bochart. l. 4. Chanaan, c. 33. Nic. Lloydius.

SCYPHUS inter poculorum genera Romanis usitata, memoratur l. 36. ff. de auro et arg. leg. ubi IC. enumerat trullas, Scyphos, modiolos, phialas: et Macrobio Saturnal. l. 5. c. 21. ubi is habet carchesia, cymbia, cantharos, scyphos, alii pateras, crateras, emistas, Bacchia, calatos, calices et ampullas. etc. Graecis etiam in usu fuisse, Iul. Pollex ostendit l. 6. c. 2. et a Latinis usurpata vox. Cicer. Verr. 6. Hinc illa Verrea nata sunt, hinc in convivium Sextum Conv. protraphi iussit, in quem Scyphum de manu iacere conatus est. Suetonius Nerone c. 47. duos Scyphos gratissimi usus, quos Homericos a caelatura carminum Homeri vocabat, solo illisit. Ubi quos Scyphos Suetonius, illos Calices vocat Plinius l. 37. c. 2. quod non magna utriusque poculi differentia, et materia communis esset, scil. aurum, argentum, gemmae. Meminit tamen et e fago Scyphi, Alb. Tibullus l. 1. El. 10. v. 7.

Divitis hoc vitium est auri, nec bella fuerunt,
Faginus astabat cum Scyphus ante dapes.

Herculaneos prae aliis laudatos reperias, ab Hercule inventore, apud Macrob. Saturn. loc. cit. capacitatis tantae, ut eo [orig: ] velut navigio [orig: navigiô] maria traiecisse, finxerit Antiquitas: Quos Boeotiis in praecipuo usu fuisse, docet Athenaeus l. 11. c. 12. quod tutelare eius urbis regionisque Numen esset. Eo [orig: ] nondum Epoto [orig: Epotô], repente velut telo confixum ingemuisse, Alexandrum M. refert Curt. l. 10. c. 4. qua de re Lipsius ad Senec. ep. 38. Alexandrum, ait, intemperantia bibendi et ille Herculaneus ac fatalis scyphus condidit: quem duos congios cepisse, tradit Athen. l. 10. c. 9. Vide quoque Tiraquellum ad Alex. ab Alex. l. 3. c. 10. Istinsmodi scyphum semper post cenam habuisse Camatherum Logothetam, narrat Nicetas Choniates, memoratque Cicer. loc. cit. duo pocula Herculea, manu Mentoris facta. Ex ligno fuisse poculum illud


image: s0241a

Herculis, piceque oblitum, ne carie consumeretur, et ab eo in sacris adhibitum, Serv. ad l. 8. Aen. meminit, v. 278.

Et sacer implevit dextram Scyphus, etc.

Plura apud Thom. Dempsterum ad Rosin. l. 5. c. 33. uti de investitura per Scyphum suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Sed et sic vocabatur vas illud, quod in sacris Vestae Deae usurpatum, quibusdam Cadus, communiter Futile, appellatum est. De quo ita Gyraldus Histor. Deorum Syntagm. 17. Et aqua in sacrificiis adhibebatur. Nam et expurgari adeuntes ad sacra solitos aquae inspersionibus legimus: in qua torrem ex altari, ubi rem divinam fecissent, prius extinxissent; quae Chernips dicebatur. Hinc Servius Aen. l. 4. quod, qui Superis sacrificabant, abluerentur, scripsit. Aquam autem Romani de fonte Iuturnae in omnibus sacris aahibebant, aspergebanturque. Eam vero super terram posuisse, piaculum ac triste omen erat: Ideo vas lato [orig: latô] ore et fundo [orig: fundô] angusto [orig: angustô], in quo hauriretur, ne stare posset, in sacris adhibebant. Quod Donatus et Servius Futile vocant; Eruditi quidam Cadum vel Scyphum dicunt. Tenere id manibus oportebat, quod quidem Flaminicae Virgines sacrorum ministrae aut Vestalium famulae, et nonnumquam pueri Flaminum ministri, quos Camillos appellabant, patrimi et matrimi omnes coronati tenebant, etc. Vide Fortun. Licetum de Lucernis l. 6. c. 17. Etiam in Ecclesia Romana Scyphus inter vasa sacra recensetur vulgo, in quem vinum, quod in S. Eucharistia offerebatur, ex maiori calice solebat refundi. Ordo Roman. Pontifice oblationes populorum suscipiente, Archidiaconus suscipit post eum amulas, et refundit in calicem maiorem, quem sequitur cum scypho suyper planetam Acolytus, in quem calix impletus refunditur. Vide de eo Dominic. Macrum in Hierolex. ex Car. du Fresne in Glossar. e quibus hic, Scyphum tenendi utraque manu, cum bibebatur, morem, Monachis fuisse proprium, insuper observat. De Scyphorum vero caelatura, et paribus in Delphica seu abaco apud Romanos collocari solitis, diximus supra.

SCYPPIUM oppid. fuit Graeciae, in Colophoniorum finibus, a Clazomeniis exstructum. Pausan. l. 7. idem forte cum Scyphia.

SCYRAS Laconicae fluv. se in mare exonerans. Pausan. l. 11.

SCYRI populi Arabiae, Indorum lingua [orig: linguâ] utentes. Plin. l. 6. c. 23.

SCYRITAE gentes inter Nomadas Indos, quae natium loco [orig: locô] foramina tantum habent. Plin. l. 6. c. 28.

SCYRMUS urbs in Dolinonide, prope Cyzicum. Steph.

SCYRONIA Saxa, vide Scironia.

SCYROS insula contra Magnesiam in mari Aegaeo, 28. mill. pass. ab Euboea in Boream, uti et a Caphareo promontor. 70. a Magnesia in Ortum, sub Turcis. Vulgo L'Isola di Sciro, seu. S. Georgio di Sciro: circuitus 70. mill. pass. Lycomedis regis patria, in qua Achilles puellari habitu educatus Deidamiam regis filiam vitiavit, et ex ea Pyrrhum suscepit. Sed ab Ulysse cauto hinc ad bellum Troianum abstractus est. Hinc Scyrius, et Scyrias, foem. Ovid. l. 1. Art. Am. v. 682.

Scyrias Aemonio victa puella viro.

Haec insul. montibus attollitur, et 4. habuit olim oppida satis frequentia, quorum duo nunc fere inculta; capris abundat feris, ex quibus adagium est, apud Zenodotum Capra Scyria, in eos qui beneficium maleficio [orig: maleficiô] contaminant, sicuti capra Scyria, quae calce mulctram lacte plenam evertit. Scyrius principatus, adagium ortum est, de tenui regno dictum, teste Suida [orig: Suidâ], quod haec insul. a Pelasgis et Caribus quondam inhabitata, petricosa sit et infrugifera. Lapis huius insulae integer supernatat, comminutus mergitur. Plin. l. 36. c. 17. Dionys. v. 521.

*skuro/s2 t' hn)emo/essa, kai\ ai)peinh\ *pepa/rhqos.

Ubi sis vide Montanum. Graece quidem sku(ros2 est latu/ph, ut volunt, i. e. quod a lapidibus marmorarii abradunt: Et in Eustath. skurw/dhs2 occurrit, pro petricoso; et in Hesychio skurwqw=si pro liqwqei=: Et in Pindato Pythia [orig: Pythiâ] 5. skurwta\n o(do\n Scholiastes liqo/strwton, Hesych. a)po/kroton interpretatur. Inde Scyrus dici putatur,f quia petricosa est insula. Sed vox haec Graecis quam est infrequens, tam familiaris est Arabica [gap: Hebrew word(s)] suchur pro petris, a qua *sku/rou nomen deduci potuit non incommode. Bochart. l. 1. Chanaan, c. 12. p. 432. Statius in Achilleide l. 2. v. 17.

--- -- Cum se scopulosa levavit
Scyros. --- -- --- --

Nic. Lloydius.

SCYRUS vide Episcyrus.

SCYTALA Insula ad intimum maris Arabici recessum.

SCYTALE [1] serpentis nomen, cuius mentio apud Solin. c. 30. Scytale tanta [orig: tantâ] praefulget tergi varietate, ut notarum gratia [orig: gratiâ] videntes retardet, et, quoniam reptando pigrior est, quos assequi non quit, mir aculo [orig: aculô] suo [orig: suô] capiat stupentes. In hoc tamen squamarum nitore hiemales exuvias prima ponit. Sed quod de macularum varietate habet, nemo Veterum quidquam de ea prodidit: Nec nominis notatio huc ducit. Scytale enim dicta est, a forma th=s2 skuta/lhs2, quae baculum significat. Nicander sic vocatam asserit, quod crassitudinem habeat manubrii ligonis:

-- --- *)epei\ skuta/lhs2 me\n o(/son smi/noio te/tuktai
*steileih=s2 pa/xetos2. --- ---

Coeterum amphisbaenae similis est, quam, quod tractibus serpat circulatis, peristixh=s2 vocat idem etc.d Vide Salmas. ad Solin. p. 339. ubi Scytalae attribui a Solino, quod de cenchri seu cenchrine traditur, iudicat. Ab eadem origine *skutali/des2 dictae sunt naves codicariae, ex codicibus pluribus iunctae, similes diaploki/nois2, quibus in Nilo olim frequenter usi Aegyptii; Gall. Radeaux vel Rateaux, Idem p. 1116. Item *skutali/a, ribiae genus, ab exigui surculi similitudine, apud I. Caes. Sacligerum Poetic. l. 1. c. 20. Epitheton etiam illud Herculis, Scytalosagittipelliger, apud Tertullian. de Pallio c. 4.


page 115, image: s0241b

clavam, sagittas et pellem leonis (quem totum eius klh=ron fuisse ait) comprehendens. Vide quoque supra, Scutula.

SCYTALE [2] Graece *skuta/lh, genus Epistolae secretae, Laconibus olim usitatae, de qua sic A. Gellius l. 17. c. 9. Lacedaemonii veteres, quum dissimulare et occultare liter as publice ad Imperatores suos missas volebant, ne si ab hostibus exceptae forent, consilia sua noscerentur, Epistolas id genus sactas mittebant. Surculi duo erant teretes, oblonguli, pari crassamento [orig: crassamentô], eiusdemque longitudinis, derasi atque ornati consimiliter; unus Imperatori in bellum proficiscenti dabatur: alterum domi Magistratus cum iure, atque cum signo habebant. Quando usus venerat literatum scretiorum, circum eum surculum lorum ( sku/tos2 ) modicae tenuitatis, longum autem, quantum rei satis erat, complicabant, volumine rotundo [orig: rotundô] et simplici, ita; ut orae adiunctae undique et cohaerentes lori, quod plicabatur, coirent: Literas deinde in eo loco per transversas iuncturarum oras, versibus a summo ad imum proficiscentibus, inscribebant; id lorum literis ita per scriptis revolutum ex surculo Imperatori, commenti illius conscio, mittebant: resolutio autemd lori literas truncas atque mutilas reddebat; membraque earum et apices in partes diversissimas spargebat. Propterea si id lorum in manus hostium inciderat; nihil quicquam coniectari ex eo scripto quibat. Sed ubi ille, ad quem erat missum, acceperat; surculo compari, quem habebat, a capite ad finem, perinde, ut debere fieri sciebat, complicabat: atque ita literae per ambitum eundem surculi coale scentes rursum coibant; integramque et incorruptam Epistolam et sacilem legi praestabant. Hactenus ille: quae videtur descripsisse ex Plut. in Lysandro. Accurate eandem describit Suidas, quem vide; quibus adde Ioh. Tzetzem Var. Histor. Chil. 9. c. 258. veterem Scholiastem Pindari ad Olym. Od. 6. Demetrium item Triclinium ad eandem Od. ut et Scholiastem Aristoph. ad Aves. Baculi habuisse formam, tradit Auctor Etymol. m. lignum nigrum, trium aut quatuor cubitorum, lorum vero album fuisse, discimus ex Triclinio preadicto, et Athenaeo. l. 10. ubi ait, *leukw=| i=ma/nti perieilou=ntes2 th\n skuta/lhn oi( *la/kawnes2, e)/grafon a(\ e)bou/lonto. Ius mittendi penes solos erat Ephoros, Corn. Nepos in Pausania c. 3. idque non nisi urgente necessitate maxima [orig: maximâ], unde Cyrbis Spartana Achaeo Erythriensi vocata est, quia, ut in ku/rbei, publicis videl. tabulis, Leges erant exaratae; ita in Scytale praecepta ad Duces et Imperatores militiae scribebantur, Iunius Animadversion. l. 4. c. 14. Mittebatur autem per Praecones et id genus nuntios, usiumque omnem literarum, tesserarum atque aliarum id genus notarum praestabat. Unde non solum adhibebatur, ad mandata Imperatoribus perferenda, aut illos revocandos, quod semper per Scytalen factum, Xenophon Agesilao docet, et Polyaenus l. 8. sed et in pecuniae summa saccisque obsignandis, uti testatur Diodor. l. 13. Ubi de pecunia ex praeda Atheniensium, lacedaemonem a Lysandro missa: *)/ontos2 de\ tou= xrh/matos2 e)n sakki/ois2, kai\ tau=t' e)/xontos2 e(kastou skuta/lhn, e)/xouan th\n e)pigrafh\n to\ plh=qos2 tou= xrh/matos2 dilou=an. Alium usum memorat Polyaenus l. 1. c. 17. in Tyrtaeo: *(/ina de u(po\ tw=n oi)kei/wn e)n th=| tw? nekrw=n a)naire/sei gnwri/zonto e(/kastos, e)pi ta\s2 skutali/das2 tou)/noma e)/grayan kai\ peri\ th=| laia=| xeiri\ e)/feron. Vide Iustinum l. 3. c. 5. ubi vocem tesseras interpretatur. Hinc Scytales Laconicae apud Cic. l. 10. ad Attic. Ep. 10. epistolae sunt breves et obscurae ut Beroaldus exponit in Adnotation. Vide quoque Clem. l. 2. Strom. Marcellum Donatum Dilucidation. ad Livium l. 38. Ernstium Aliosque ad Pausaniam C. Nepotis c. 3. etc. Hoc Laconum inventum imitatos esse, per quandam *lakwnomani/an, Athenienses, refert Franc. Rossaeus Archaeol. Atticae l. 7. c. 6. Sed Scaliger ridet hanc Attem et Exercit. 327. ad Card. vocat Laconica nugalia; qui an ingeniosi huius veteris commenti arcana satis perceperit, vehementer dubitem. Vide omnino Gellium loc. cit. et ad eum Notas Iac. Oiselii ICti.

SCYTHAE populi fuere [orig: fuêre] celeberrimi, antiquissimi proximi, Eerrario hodie Tartari, gens numerosissima, in plures populos divisa: Sunt enim non in Asia solum, sed et in Europa, apud Maeotidem paludem, qui et Maeotae, Alani, Agathyrsi, Geloni, et Sauromatae: Baudrando populi sunt, longe lateque per partemd Borealem Asiae extensi; e quibus fuere [orig: fuêre] praecipui Hyperborei Scythae, magis ad Septentrionem vagantes, Orgasi, Sacae, et Alani Scythae, Hi pet Sarmatiom in scanziam transgressi, inde in Germaniam venerunt. Et quidem Scythicam linguam matricem esse Germanicae, indicat ipsum Scitharum nomen, Sagittiferos significans, quo [orig: quô] illi armorum genere coeteris praestabant. Dein Maeotis palus a Scythis, qui accoluere [orig: accoluêre], dicta Temcrinda, i. e. maris finis: et Caucasus mons dictus ipsis a candore Graucasus, Plinio [orig: Pliniô] teste l. 5. c. 30. Eadem Parthicae Persicaeque mater est, et centena aliquot Persicae linguae nomina cum Germanis communia facile addi possent: cuius concordiae non alia adferri potest causa probabilis, quam quod eadem Scythae ortis a se Parthis, qui diu Persidem tenuerunt, eadem Germanis tradidere [orig: tradidêre]. Vide Hug. Grotium Hist. Gotthorum, Vandalorum et Longobardorum. Hi, ut antiquiora omittam, a Vibio Treboniano Gallo Imperat. ignominiosa [orig: ignominiosâ] pace, concesso [orig: concessô] ipsis annuo [orig: annuô] tributo [orig: tributô] ducentarum darchmarum placati, A. C. 254. hoc [orig: hôc] insolentiores facti Thraciam, Dardaniam, Thessaliam, Macedoniam: inde in Asiam transgressi Cappadociam, Pessinuntem, Ephesum, aliaque loca diripuere [orig: diripuêre], Iornand. de rebus Geticis. Sed a Claudio Dalmata in Moesia Thraciave ingenti clade victi, A. C. 270, iterumque, cum per Moeotidem, paludem in Pontum et Ciliciam illapsi essent, a Claudio Tacito Imper. A. C. 277. repressi sunt. Cumque duce Radagisio [orig: Radagisiô] in Italiam irruptionem fecissent, a Stilicone Romanorum, Uldino Hunnorum, et Saro Gottorum Ducibus, in extremas angustias redacti, in vilissimarum pecudum morem venales prostiterunt, A. C. 405. Aur. Victor, P. Orosius l. 7. c. 26. etc. De his Proverbia: Scitharum or atio, apud Lucian. Hi enim Dario nihil aliud, quam, ut ploraret, olim rescripsere [orig: rescripsêre]. Scitharum potatio, ob vitam eorum asperam: Scytha equum, in eum, qui rem, quam maxime appetit, aversari se simulat: Scitharum solitudines, etc. Qu. Curtius l. 6. c. 2. Scythaeregionem campestrem, ac fertilem


page 116, image: s0242a

occupeverunt, graves adhuc accolae (Persis scil. ) Sedes habent in Europa et Asia. Qui super Bosporum colunt, ascribuntur Asiae. At qui in Europa sunt, a laevo Thraciae latere ad Borysthenem, atque inde ad Tanaim alium amnem recta [orig: rectâ] plaga [orig: plagâ] petrinent. Tanais Europam et Asiam medius interfluit: nec dubitatur quin Scythae, qui Parthos condidere [orig: condidêre], non a Bosporo, sed ex regione Europae penetraverint. Hactenus Curtius. Et quidem, praeter Grotium supra memoratum, Marcus Zuerius Boxhornius, gentem Scythicam a sagittandi studio et arte Germanico [orig: Germanicô] vocabulo [orig: vocabulô] appellatam censet. Neque pudere Germanos potest originis Scythicae, quod illa gens et rerum gestarum gloria [orig: gloriâ], et rectitudine morum ac simplicitate laudata scriptoribus sit. Nec sapientiae laudem iis adimit Curtius l. 7. c. 8. Scythis, inquit, non ut ceteris barbaris, rudis et inconditus sensus est. Quidam eorum sapientiam capere dicuntur, quantamcumque gens capit, semper armata: Et docet oratio, quae ibi sequitur, libera quidem, ceterum magnanima et sapiens. Lege etiam egregium Horatii Carmem l. 3. Od. 24. in quo Scytharum mores Romanis praefert, et gentem ab aequitate, iustitia [orig: iustitiâ], et pudicitia [orig: pudicitiâ] elegantissimis versibus commendat. Scythae et Aegyptii diu de generis antiquitate contenderunt: in quo certamine superatis Aegyptiis, Scythae antiquiores visi sunt. Hi populi olim nullas urbes habuerunt, nulla moenia, domos secum ferentes, unde et Hamaxohii dicuntur. Hinc Horat. loc. cit. v. 9.

--- -- Campestres melius Scythae,
Quorum plaustra vagas rite trahunt domos.

Idem l. 1. Carm. Od. 35. v. 9.

Te Dacus asper, te profugi Scythae.

Scitharum iustitiam ostendit Bochart. l. 3. Geogr. c. 9. Vide quoque plura de illis apud eundem, c. 13. eiusdem libri. Scitharum vocabulum quam late sumptum antiquissimis Graecis, docet Cluver. Germ. Antiq. l. 1. c. 2. Vide insuper Plin. Ptol. ut et Scythia. Ut vero et antiquiora illorum gesta non negligantur, praeter migrationem eorum Parthicam, verbo [orig: verbô] iam indigitatam, de qua prolixius videri poterit Marshamus Canone Chron. Sec. XIV. Cimmeriae quoque et irruptionis in Mediam mentio facienda. Namque a Massagetis bello [orig: bellô] vexati, transmisso [orig: transmissô] Araxe, in Cimmeriam, pulsis eius incolis abierunt: unde hodieque in Scythia (quae Cimmeriorum olim terra fuit) cimmerii muri, Cimmeria potoria; regioque appelltur Cimmeria et Bosphorus Cimmerius, ait Herod. l. 4. c. 12. Vide voce Cimmerii, it Tyrus. Postea, in Asiam Cimmerios insequuti inque mediterranea conversi (cum Cimmerii iuxta mare iter tenuerint.) Mediam intrarunt [orig: intrârunt], duce Madye Rege suo [orig: suô], ac Cyaxarem Medorum Regem in Ninives obsidione tum haerentem, in se averterunt, eoque [orig: eôque] acie superato [orig: superatô] omni Asia [orig: Asiâ] potiti sunt: inde in Aegyptum contendentes, a Psammiticho I. muneribus ac precibus deliniti retrocesserunt, Herodot. l. 1. c. 103. et l. 4. c. 12. Post superbum vero 28. annorum dominatum, a Cyaxare, quem Babylonii iuverant, inter epulas oppressi iterumque expulsi sunt. Qui, cum quosdam illo tum domo [orig: domô] pulsos ab venandi peritiam benigue habuisset, illi autem quodam die (praeda [orig: praedâ] carentes) carnes pueri, quem lingua [orig: linguâ] Scythica [orig: Scythicâ], et sagittandi arte instituendum acceperant, in morem ferinae paratas Cyaxari apposuissent, ac ad Alyattem Lydum profugissent, bello quinquennali inter Medos Lydosque, nec aliter tandem, quam Eclipsi solis a Thalete praedicta [orig: praedictâ], finito, ansam dederunt, de quo idem videndus l. 1. c. 73. et 74. Vide praefatum Ioh. Marshamum Canone Chron. ad Sec. XVII. et XVIII. Ut hoc solum addam: Hornio, quos hodie Tartaros appellamus, antiquior aetas Hunnos vocavit, qui in locum priscorum Scitharum per Asiam successerunt, Orb. Imper. cum Animadversion Felleri p. 130. Eorum munus olim facere carnficinam fuisse Hyginus Fab. 165. arbitratus est, cum de Marsya agens, Apollo inquit, victum Marsyand ad arborem religatum, Scythae tradidit, qui eum membratim separavit. Sic nempe vertit verbum a)poskuqi/sai, quod in Graeco erat, unde is historiam eam desumpsit. Sed a)poskuqi/sai hic [orig: hîc] est pellem detrahere, ex more Scitharum pervulgato, qui ex capitbus hostium bello interemptorum, pellem cum pilo detrahebant et mantelia inde faciebant. Unde Proverb. *skuqisti\ xeiro/maktron. Quamvis alias sku/qhs2 si/dhros2, i. e. serrum, ut Stephanus interpretatur, et a)poskuqi/zein, peritemei=n est Hesychio, i. e. circumcidere, item sidh/rw| ta\s2 tri/xas2 temei=n, ferro [orig: ferrô] capillos resecare. Sed et Corpus Athenis fuit ministrorum publicorum, sive lictorum, qui *toco/tai dicebantur et *sku/qai et *peusi/nioi, ad coercendos, qui immodeste agerent: quam in rem vide plura apud Salmas. ad Solin. p. 827.

SCYTHAS vel SCYTHES Herculis fil. a quo Scythiam dictam putant; licet nonnulli Scythas dictos volunt a)po\ tou= sku/zesqai, sunt enim iracundiores. Cael. Rhodig. l. 18. c. 24. Plin. vero l. 7. c. 56. Arcum et sagittas Scythen, Iovis filium invenisse dicunt. Scytha quoque et Scythes saepiuscule pro Scythicus ponitur. Aeschylus in Prom. Ligato *sku/qhn ei)s2 oi)=mon? pro *skuqikh/n. Lycophron in Cassandra, garuto\n *sku/qhn dixit. Idem quoque dra/konta et xw=ron *sku/qhn. Pari ratione Martial. l. 4. Epig. 28. v. 4.

Indos Sardonychas, Scythas smaragdos.

Nic. Lloydius.

SCYTHENI populi prope Macrones, Stephan. ex Xenophonte *)anaba/s2. l. 4.

SCYTHIA provincia Asiae gemina; Citerior, quae intra Imaum montem, Ptolem. dicitur, inter Sarmatiam Asiae ad Occasum et Scythiam alteram ad Ortum, ac inter mare Caspium ad Meridiem et Oceanum Borealem, seu Scythicum ad Arctos, in plures regiones divisa, quae omnes sub uno Tartariae nomine comprehenduntur. Altera ulterior, seu extra Imaum montem in Ortum vergens,


image: s0242b

et ipsa in plures divisa regiones, quarum quae ad Ortum extenditur, Sericae contermina Cathay nominatur; quae ad Occasum Regno di Cambalu dicitur, et Mongul. Equis Scythia maxime abundat, quorum carnibus populi vescuntur. Asinis vero propter loci frigiditatem, (uti et a fulminum casu ob eam causam immunis est) caret, Plinio [orig: Pliniô] teste, l. 2. c. 50. Scythia quoque Europaea pars est Sarmatiae, ab ostiis Tanais ad ostia Istria Maeotidi et mari Euxino exposita. Dionysius:

*su/retai ei)s2 *skuqi/hon te kai\ ei)s2 *maiw/tida li/mnhn.

Virg. l. 1. Georg. v. 236.

Mundus ut ad Scythiam, Riphaeasque arduus arces
Consurgit, premitur Libyae devexus ad Austros.

Baudrando Scythiae, regio perampla Asiae Borealis. Duplex fuit, nempe intra, et extra Imaum. Scythi intra Imaum montem, magis ad Occasum extensa, erat inter Hyperboreos Scythas ad Boream Scythiam extra Imaum montem ad Ortum, Persarum Imperium ad Meridiem, et Sarmatiam Asiaticam ad Occasum. Eius praecipui populi fuere [orig: fuêre] Alani Scythae, Iaxartae, Orgasi, et Sacae, ubi nunc Tartaria deserta, Chazalgitae, Chaulachitae seu Cara Cataya, et Kalmuchi, seu Olgaria regio in Tartaria magna, teste Sansone. Scythia extra Imaum montem, magis ad Ortum protendebatur inter Hyperboreos Scythas ad Septentrionem, sericam regionem ad Ortum, Scythiam intra Imtaum ad Occasum, et Indiam ad Meridiem; eius partes alicuius nominis fuere [orig: fuêre] Achassa regio, Auzacitis regio, Casia regio, et Abii Scythae, ubi etiam Issedon Scythica urbs. Nunc autem sunt in his partibus Thibetum regnum, Sisian regio, et pars maxima Kaimachitarum seu Tarteriae magnae. Sed de his pauca admodum dici possunt, cum taro hucusque pervenerient Europaei. Scythiae pars septentrionalis est tertia eius pars secundum aluquos, ubi alias fuere [orig: fuêre] Hyperborei Scythae, versus Oceanum Scythicum extensi, ubi nunc sunt regiones Bargu, Ieka Moal, su Moal, et Tartar, in Tartaria Boreali.

SCYTHIA Parva quae et Scythia Europaea, et alias Cimmeriae dicta fuit, pars fuit Australis Sarmatiae Euopaeae, versus Pontum Euxinum et Maeotidem paludem. Eius pars fuit in Taurica Chersoneso ubi Tauri Scythae: pars vero extra inter Bugem lacum Maeotidemque paludem ad Ortum, et Borysthenem fluvium ad Occasum, ubi Georgi-Schthae, Nomades-Schthae, et Basilide-Scythae populi, tefte Guilielmo [orig: Guilielmô] Sansone: Huius urbes fuere [orig: fuêre] Carcine, Theodosia, Panticapaeum, Neubarum, Taphrae, et Cherronesus: Nunc in ea regione est Tartaria minor, seu Precopensis. Vide ibi.

SCYTHIA Pontica Plut. pars Mysiae inferioris, Euxino mari adiacens, Ferrar. Eadem dicta parva, et minor Iornandi. Baudrando provincia fuir Illyrici Orientis, seu potius Imperii Constantinopolitani, inter ostia Danubii fluvii ad Boream, Pontum Euxinum ad Ortum, Daciam et Moesiam inferiorem ad occasum, et Haemimontum provinciam Thraciae ad Meridiem, cuius caput erat Tomis. Pars fuerat antea Moesiae inferioris, nunc autem provincia est orientalis regni Bulgariae, sub dominio Turcarum. Sed sunt etiamnum in illo tractu Tartari Dobrucienses dicti, les Tartares de Dobruce, Turcarum clientes, uti et Tartari Bialogrodenses ad ostia Danubii.

SCYTHIACA Regio Aegypti tractus, Ptel. Lege Scithiaca.

SCYTHIANUS Philosophus et Magus, Empedoclis et Pythagorae opiniones in Aegypto haustas cum Christianismo miscuit: praeceptor Terebinthi seu Buddae. Vide Buddas, et Manes.

SCYTHICAE Scytharum calcei: quemadmodum Amyclaidae; Laconicae, Persicae, ipso [orig: ipsô] suo [orig: suô] nomine Auctores suos sonantes. Vide Pollucem Onomastic. l. 4. c. 22. et Balduinum de Calceo c. 20.

SCYTHICUM Litus Pomponius vocat totam eam oram litoralem Asiae, usque ad ostium Caspii maris, quo [orig: quô] se in Scythicum mare exonerat. Melae ora Asiae Boealis Oceano Boreali exposita.

SCYTHICUM Mare seu Oceanus. Plin. l. 6. c. 17. Oceans Borealis.

SCYTHICUM [3] Promunt CABO DE PENNAS, seu CABO DE PENNAS DE GUZAN, in Asturia Ovetensi, in ora Oceani Aquitanici maxime in Boream extensum, prope Avilam oppid. 11. leuc. ab Oveto in Arctos.

SCYTHICUS Mons idem Caucaso, Coraxico et Moschico, Tauri pars, qua se in Boream extendit inter Fuxinum ad Occidentem, et Caspium ad Ortum.

SCYTHICUS Sinus pars maris Caspii, quam Scythae et Nomades accolunt, in ora Boreali Plin. loc. cit.

SCYTHINUS Teius Historicus, Athen. l. 11. Etiam Iambos fecisse ex Diogene laertio discimus in Heraclito, et Stephano in *te/ws2. Etiam e)k tou= *skuqi/nou peri\ fu/sews2, quaedam adfert Stobaeus, in Eclogis Physicis l. 1. c. 11.

SCYTHISMUS vide supra Barbarismus.

SCYTHOPOLIS urbs Libyae, Stephan. Alia est a Baccho condita, et de Scitharum, comitum eius, nomine dicta, in Decapolitana Syria [orig: Syriâ], Plin. l. 5. c. 18. Strabo l. 16. Galilaeae proximam esse scribit. Eius vetus nomen erat Bethsan. Hic [orig: Hîc] Iudaeorum XIII M. occisa, A. C. 67. Ioseph. de Bell. Iud. l. 2. c. 18. et 19. Euseb. l. 1. Chron. *sku/qai th\n *palaisti/nhn kate/dramon, kai\ th\n *baisa\n kate/xen th\n e)c au)tw=n klhqei=san *skuqo/polin. Metropolis effecta est, Archiepiscopali sede Nazaretum translata [orig: translatâ], vide Zonar. Annal. t. 1. etc.

SCYTHRANIUS oppid. Marmaricae, Ptolem.