December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS QVARTVS Literas R, S, T, V, X, Y, Z, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: s0001

[gap: illustration]

page 104, image: s0104a

RUPERTUS [10] vide ROBERTUS.

RUPES [1] vulgo dicta la Roche, oppid. Petrocorii: in contiguo eius aedium, in rupe est Crypta larga et spatiosa, e qua effoditur terra subrubra, eiusdem coloris, virtutis et efficaciae, cuius est Bolus Armenus Medicis dictus. Metel. Merula. Vocarunt [orig: Vocârunt] autem Rupes, ac Roccas, et Petras, Galli castella rupibus imposita. Hinc Pipinus in Aquitania, inter Biturigas Cubos et Garumnam flum. multas Roccas et speluncas conquisivisse dicitur, in Annal. Bertinianis, circa A. C. 767. et Florus l. 3. c. 10. de Iulio Caesare, in Aquitania bellum gerente, refert: Aquitant, callidum genus, in speluncas se recipiebant: iussit includi. Prosper quoque de Aquitania sua loquens, in prologo libr. de Provid. canit:

Non castella petris, non oppida montibus altis
Imposita, aut urbes amnibus aequoreis, etc.

Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES [2] vulgo la ROCHE, seu la ROCHE en Ardenne, oppidum munitum Belgii, in Ducatu Luxemburgico, ad Urtium fluvium. Distat 9. leucis a Leodio in Meridiem, Bastonacum versus 3.

RUPES [3] vulgo la ROCHE, oppidum munitum Sabaudiae, in Genevensi tractu, in colle, prope Arvam fluvium, 4. leucis distat ab Annecio in Caeciam, et 5. a Geneva in Meridiem.

RUPES ad Yonem vulgo la ROCHE sur Yon, oppidum Galliae, in Pictavia inferiori, Principatus titulo [orig: titulô] insigne, 12. leucis distat a Nannetis in Meridiem, Lucionum versus 5.

RUPES Amatoris castrum Galliae, in Cadurcis, ad fluviolum, qui in Duranium defluit; vulgo Roquemadour, inter silvas et montes in eremo positum, a rupe sua et S. Amatore, qui ibi pie vixit, ita cognominatum. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES Cavardi vulgo Roche Choüart, in Lemovicibus castrum, ad fluviolum, qui Vingennam auget, agri cognominis caput.

RUPES Fergusii vulgo Knocfergus urbs Hiberniae, in Ultonia regione et Comitatu Antrimensi, cum portu amplo, e regione Scotiae, 15. milib. pass. distans ab Antrimo in Ortum, et 25. a Duno in Boream.

RUPES Fidelis vulgo Pennafiel, oppidum Hispaniae, in Castella veteri, ad Durium fluvium, 10. leucis distans a Segovia in Boream, et 9. a Pintia in Ortum, cum castro alias munito.

RUPES Fulcaudi vulgo Roche Foucaut, castrum est Galliae, in Dioecesi Encolismensi, ad amniculum, qui Carentono [orig: Carentonô] recipitur, et Cellam seu Prioratum non ignobilem habet, ac Ducatus [orig: Ducatûs] titulo [orig: titulô] censetur. Nomen accepit a rupe et Fulcaudo olim suo domino. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES Magdalenae vulgo la Sainte Baume, locus Galliae in Comitatu Provinciae, et secessus in monte arduo, in quo sancta Maria Magdalena ultimos vitae annos solitarie egit; estque fere medius inter Aquas Sextias et Telonem. Dicitnr aliter mons Balmaeus.

RUPES Maura vulgo Roque Maure, in dioecesi Nemausensi, Castrum Galliae, rupi Rhodano imminenti impositum, inter Castelum novum, et Villam Novam Avenioni adversam, prope Rupem Fortem, Roque-fort. Altera est ad eandem Rhodani ripam dextram, in pago Vivariensi vel Helvico, vulgo Rochemore. Uterque locus a Mauris nomen accepit, qui utramque Rhodani ripam, ac Provinciam ipsam, aetate Caroli Martelli, et postea incursionibus vexaverunt. His ergo opposita rupibus castella Galli Rupes Mauras dixere [orig: dixêre]. Rupes Maura ad Rhodanum, a Ludovico IX. deditione capta est. A. C. 1248. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES Monachi castrum pagi Andegavensis, a Iohanne Angliae Rege obsessum A. C. 1214. Vulgo la Roche au Moyne. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES Papalis vulgo Rocca del Papa, aliter Arx Papalis, castrum est ditionis Pontificiae, in Campania Romana, et in Dioecesi Tusculana, in colle, 14. milliar. distans a Roma in Ortum.

RUPES Poseii vel de Poseio castrum Galliae in finibus Pictonum, ad flumen Crosam, la Roche Posay, alias la Roche Poze. Hadr. Vales. Notit. Gall.

RUPES Regia vulgo Rocroy, oppid. munitum Galliae, in Campania provincia et in Retelensi tractu, iuxta Arduennam silvam, in limite Hannoniae, ubi Hispani victi et grandi clade affecti fuere [orig: fuêre] a Gallis A. C. 1643. Distat 11. leucis a Retelio in Boream, 4. a Maceriis et Carolopoli in Circium, 14. a Mariaeburgo in Meridiem, uti 6. a Philippovilla.

RUPES Ridula vel Rupes Ridulae Roquedrille, pro Roque de Rille, locus Galliae, ad flumen Riselam, quod in enumeratione. MS. fluminum Galliae ante annos 400. composita [orig: compositâ] Ridula vocatur, Ridula in partibus Montis Fortis et Pontis Audomari currit: Eius ostio proximus. Hadr. Vales. in Risela.

RUPES Tarpeia vide infra Tarpeia rupes.

RUPES Wildonis vel Guidonis castrum Galliae, ad Sequanam. vulgo Roche Guion, a guidon, domino suo, sic appellatum. Sed quis Rupes omnes, i. e. loca in Rupibus condita, et varia eorum cognomina, vel in uno regno, enarrare possit? Ut de sola loquar Gallia, tradunt Annales Bertiniani A. C. 767. Pippinum, in Aquitania, inter Bituriges Cubos et Garumnam fluvium multas Roccas et speluncas conquisivisse. Idem eisdem verbis in 2. veterrimis Annalib. alteris ad A. C. 800. alteris ad Caroli M. mortem deductis, reperitur. Istas vero Roccas, seu Rupes, quae erant castella rupibus imposita, Eginhardus in eod. anno Petras appellat. Florus, l. 3. c. 10. de


image: s0104b

Iulio Caesare in Aquitania bellum gerente, eadem pene habet, Aquitani callidum genus, in speluncas se recipiebant, iussit includi: quae verba, cum soli Aquitaniae Iulii Caesaris, inter Garumnam et Pyrenaeum, convenire debeant, tamen et de gentibus, usque ad Ligerim, multo ante Flori aetatem, ab Augusto, Aquitaniae attributis, accipi possunt, apud quas multae eiusmodi Roccae; Petrae atque Speluncae fuerunt. Prosper in prolog. libb. de provid. de Aquitania lus loquens, castella peris imposita memorat, quae Rupes postea:

Non castella Petris, non oppida montibus altis
Imposita aut Urbes amnibus aquorais.

Addam saltem Rupibus iam memoratis, Rupem Bertoaldi Roche Baritaud: Rupem Canderici, Roche Chandry: Rupem Corbonis, Roche Corbon: Rupem Fortem, in Andicavis, ad Ligerim; Rochefort: in Aquilina silva Rochefort en Iveline: in Nemausensi agro, non longe a Rhodano, Roquefort etc. Hadr. Vales. Notit Galliae.

RUPEX apud Tertullian. de Pallio c. 4. ubi de Chirone Centauro, qui Achillem educaverat, Naturam itaque concussit Larissaeus Heros, in virginem mutando: ille ferarum medullis educatur --- -- ille apud rupicem et sylvicolam, et monstrorum eruditorem, scrupea [orig: scrupeâ] schola [orig: scholâ] eruditurs: homo rusticus est, agrestis ac durus, quasi a rupium asperitate. Quo [orig: Quô] sensu Petronem etiam Latini veteres dixere [orig: dixêre]. Atque ita quidem Tertullianus vocem sumpsit; alias alia eius cum ratio, tum significatio est. Nec enim a rupibus rupex, cum prima in rupex brevis sit, quae in rupe longa est. Lucillius,

Varonum ac rupicum squalosa incondita rostra.

Itaque rupex, purum putum Graecum est, o( r(u/pac, h. e. incultus ac sordidus. Salmas. ad locum.

RUPICAPRA Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Zemer, a saltu, colore est inter fuscum et rufum, sed qui aestate magis ad rufum, hieme ad fuscum vergit. Meminit tamen Gesnerus de Rupi-capris p. 292. partim albam partim nigram, distinctis coloribus se vidisse. Qui, colorem eis per anni tempora mutari, totasque albas interdum, sed rarissime conspici, addit ibidem. In monte Carpatho Rupicaprae genus unicorne, Polonice Skalnakoza, quasi rupea capra, reperiri, indeque saepe a venatoribus Cracoviam, in Aulam, adferri, Gesnerus idem docet, unde de monocerote quibusdam fabula. Quod animal pugnax admodum esse, et omnia alia impetere, refert Bochartus Hieroz. Part. prior. l. 3. c. 27. ubi rocem [gap: Hebrew word(s)] reem, explicat.

RUPICHOUARDI seu RUPICHOVARTII Gall. ROCHECHOUART, nomen familiae illustris in Gallia; quae ex priscis Lemovicum Vice Comitibus deduci amat, et in plures ramos distincta est. Primus omnium Vicecomitum de Rochechovart, defecit in Anna, quae hereditatem transtulit ad maritum Ioannem de Poutville Dominum de Breulbez, cum nominis onere, unde nova Vicecomitum progenies: Reliqui rami fuere [orig: fuêre] Dominorum du Bastement, Comitum de S. Oven, Dn. de Bourdet et Chandenier, de Faudoas, de Iars, de la Brosse, de Chastillon le Rey, de Montpipeau, de Bonnivet. Inprimis vero Dominorum de Murtemar, qui ramus nunc quoque floret. Vide supra in voce Mortemar et plura hanc in rem, apud Ph. Iac. Spenerum, Theatro [orig: Theatrô] Nobil. Europ. Part. 3. p. 8. et in Indice; ubi stirpis huius historiam exponit.

RUPIFORTIA Familia Gallice Rochefort, inter illustres Germaniae, Leonsteniae stirpisramus est. Ludovicus enim Comes Leonstenius, filius minor natu Ludovici primi Comitis Leonstenii, Werthemiae lineae auctor, a coniuge Anna (filia Ludovici Comitis Stolbergii et Walburgis Comitis Wiedanae) accepit Comitatus Wertheimensem, Rupifortensem et Montacutensem; Dynastias Breutbergensem, Herbimontanam et Chaspirensem. E quibus ius ad Rupifortium et Herbimontium a Ludovici Stolbergensis matre Anna Konigstenia arcessitur, cuius mater Luisa e Marcanis Rupifortiis et Herbimontiis fuit. Hoc [orig: Hôc] editi, praeter alios, qui improles obiere [orig: obiêre], Christophorus Ludovicus et Ioannes Theodoricus, duarum linearum, Virnenburgicae et Rupifortiae, auctores fuere [orig: fuêre]: divisione inter illos A. C. 1611. sic instituta [orig: institutâ], ut prior Loenenstenium Comitatum, posterior Breubergensem Dynastiam et Belgicas ditiones haberet. Hic itaque, natus A. C. 1584. post varia in bello, in Ungaria contra Turcas, in Germania contra Herbipolenses, in Belgio contra Batavos, iterum in Germania contra Fridericum Bohemiae Regem, alibique tortiter gesta; obiit A. C. 1644. ex Iosina Marcana (filia Philippi Comitis Marcae et Catharinae Comitis Manderscheidiae) pater, praeter filios, Iosinam Walpurgim (quam, natam A. C. 1615. Hermannus Comes Bergensis e Coenobio abduxit) et Dorotheam Catharinam (quae genita A. C. 1618. Ferdinandum Comitem Manderscheidium maritum accepit) Philippi Ernesti (nati A. C. 1612. denati A. C. 1635.) Ernesti Theodorici (nati et denati A, C, 1613) Friderici Ludovici (nati A. C. 1614. denati A. C. 1615) Ferdinandi nandi Caroli, et Ioannis Theodorici (nati A. C. 1623. denati 1645.) Comitum Loevenstenii et Werthemii, in Rochefort etc. E quibus Ferdinandus Carolus (natus A. C. 1616.) Patri successit, Camerarius Ferdinandi III. et Assessor Consilii Aulici Imperialis: Pater vero ex Anna Maria Furstenbergica, ducta [orig: ductâ] A. C. 1651. numerosae prolis. His enim Parentibus natisunt A. C. 1652, Maria Anna, uxor Wilhelmi Hassiae Landgrav. Eleonora, coniux Erici Adolphi Comitis Salmae et Reifferscheidae; A. C. 1654. Ernestina Barbara Dorothea; A. C. 1656. Maximilianus Carolus; A. C. 1657. Philippus Eberhardus Iosephus, Canonicus Argentinensis; A. C. 1659. Amalia et A. C. 1661. Franciscus Leopoldus. Ipse Pater haud pridem decessit. Vide eundem Spenerum. Syllege Geneal. Histor. in Appendice Familiae Palatinae, et Theatro Nobilit aris Europeae Part. 2. p. 59.