December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 980, image: s0980a

QUADRISOMUM in Fragm. Sepulchrali Romaead S. Agnetem via [orig: viâ] Nomentana [orig: Nomentanâ], apud Eund. DEPOSITUS P......FIECT.... DN. VALENTINIANO AVE.... IN PACE ETC. VIXIT ANNUS XX. FECIT LOCUM QUADRISOMUM. Sepulchrum est, quatuor corporum capax, ut Bisomum duorum, vide spra in hac voce.

QUADRIVIUM quid propri significet, notum: Recentioris aevi Scriptoribus 4. partes Mathematicae voc significat, Arithmeticam, Musicam, Geometriam et Astronomiam; quarum prima unitati, altera binario, tertia ternario et ultima quaternario numero comparatur, ut est e)n qeologoume/nois2 th=s2 *)ariqmhtikh=s2. Ioann. Sarisberiensis, Metalogici l. 1. c. 24. Mathematica quadrivii sui rotis vertitur alarumque vestigiis insistens, colores et venustates suas multiplici varietate conterit. Hinc tetraktu\s2 tou= *maqhma/twn, apud Annam Comnenam, l. 1. Et Epitaphium Hugonis Medici, apud Naudaeum, de Antiq. Scholae Medicae Paris. p. 34.

Quadrivium docuit, ac totum scire reliquit,
Anno [orig: Annô] milleno [orig: millenô] bis centum, sed minus uno [orig: unô].

Rationem nominis reddit Papias, Quia se invicem complectantur et contineant, ut non bene unam noverit, qui alias non noverit: aliam vide in voce Universitas. Plura hanc in rem reperies apud auctores laudatos Car. du Fresne in Glossar. et apud eundem, Notis ad Alexiadem Annae praefatae, ut et infra, in voce Trivium.

QUADRUGIAE Orderico Vitali [orig: Vitalî], Hist. l. 13. nunc Carroages. oppid. Galliae, prope rivulum in Olinam influentem, in Normannia. Inter milites vexilliferos Normanniae, sub Philippo Augusto Dominus de Carroges numeratur. Dicitur Carstrum Carrucae Wilelmo Gemeticensi Monacho, l. 6. c. 8. a Roberto I. Normanniae Domino stabilitum: non procul a castro Dansronte. Nunc Comitatus est. Huius loci dominus erat strenuus miles, qui violatam uxoris suae pudicitiam, in singulari certamine, Grissii armigeri violatoris caede vindicavit. Dictae autem Quadrugiae, a quadro, quod essent quadratae. Hadr. Vales. Notit. Gall.

QUADRUPLATOR apud Iul. Capitoli. in Pio, c. 7. Provinciae sub eo eunctae floruerunt. Quadruplatores exstincti sunt: et in Marco, c. 11. Cavit sumptibus publicis et calumniis quadruplatorum intercessit, apposita [orig: appositâ] falsis delatoribus nota [orig: notâ]; vi seil. legis Rehemniae, de qua Plin. in Panegyr. c. 35. Neque ut ante exsanguem illam et ferream forontem nequiquam convulnerandam praebeant punctis et notas suas rideant, idem cum Delatore est, vide ibi.

QUADRUPLI hodie Gallis dicuntur nummi, quos quaternarios olim Latini vocabant, quorumque formas quaternarias appellat Lamprid. in Alexandro Severo, c. 39. Formas binarias, ternarias et quaternarias -------- quas Heliogabalus invenerat, resolvi praecepit, Vide infra in voce Quaternariae. Sic Quadruplus Ludovicus, Gall. Quatruple-Louys et simpliciter Quatruple, nummus est aureus valoris 20. librar. sub Ludovico XIII. cusus A. C. 1641. in cuius una parte, crux visitur quatuor coronis totidemque liliis in signita, cum Inscr. CHRISTUS VI NCIT, REGNAT., IMPERAT: in altera, effigies Ludovici XIII. cum verbis, LUDOVICUS XIII. D. G. FRANCORUM REX.

QUADRUPLUM poena eius, qui ovem furatus fuerit, et oceiderit vel vendiderit, Exod. c. 22. v. 1. cum reliqua furta ex Dei Lege dupli solum restitutione punirentur; excepto [orig: exceptô] bove, qui quintuplo [orig: quintuplô] rependendus erat. Nempe vestes, pecunia, annuli monilia, et reliquus mundus muliebris, quae interpretiosissima sunt in scriniis reponuntur: armenta vero et greges in com munibus pascuis oberrare consueverunt. omnium rapinae expositi, nisi Legum metus abactores coercuisset. Ad quam Legem David respiciens, ista statuit de divite, quem pauperis oviculam Nathan abstulisse dixerat, Et pro ove eius reddet [gap: Hebrew word(s)] quadruplum, 2. Samuel c. 12. v. 6. Ubi male Kimchius intelligit bis quatuor. eo quod vox ista dualem habeat formam: quem proin sequens Pagninus habet, Agnam restituet bis quadruplatam, et Munsterus in Notis, Reddet bis quatuor, i. 3. octo. Dualcenim hoc [gap: Hebrew] . quemadmodum et duale [gap: Hebrew] , i. e. septuplum, quod occurrit Genes. c. 4. v. 15. Psalmo 12. v. 7. Esaiae c. 30. v. 26. non significat duplicari quaternarium; nec alterum septenarium: sed utrumque rem ipsam, de qua agitur, per quaternarium aut septenarium geminari ac multiplicari denotat. Cui locutioni, in lingua Romana, illa similis est, qua de retro egimus in voce Quadrigemina. Vide Bochart. Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 40.

QUADURCUM nobile emporium Quadurcorum in Aquitania, hodie Cahors, patria poetae Gallici Clementis Maroti. Sunt qui Cadurcum scribunt, vide ibi.

QUAEDAM Mira et prodigiosa in gratiam studiosorum hic [orig: hîc] inserere libuit, quamvis a scopo nostro aliena, et a debito ordine; quaerenda enim potius erant in titulo Mira, vel Prodigiosa: cum vero tanta sit locorum copia ab M. ac P. incipientium, et tanta tenuitas elementi Q. utrique videri possit auctor consuluisse, catalogum huic loco inserendo. Achemenis herba in hostes coniecta illos in fugam vertere traditur, teste Plinio [orig: Pliniô], qui illam solitam a Regibus Persarum contra omnia corporis incommoda, et instabilitatem mentis comedi et bibi scribit, l. 24. c. 17. Ad aquas Cutilias insulam visam, quae die nocteque locum assidue mutaret, idem testatur, l. 2. c. 95. Agna locuta fertur, Bocchoro dynasta [orig: dynastâ] Aegyptum administrante. Caelius, l. 27. Antiq. Lection. c. 27.


image: s0980b

Agrippina Claudii uxor turdum habuisse fertur, qui loquendo homines imitaretur. Alcippe mulier elephantem peperisse scribitur a [orig: â] Plinio, l. 7. c. 3. Amyclae, urbs in Latio, a serpentibus deletae seruntur, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 8. c. 29. Anates Ponticae, teste eodem [orig: eôdem], l. 25. c. 2. venenis nutriuntur. Anaxagoras Clazomenius numquam ridere visus est, quod et de Crasso Crassi a Parthis caesi avo refert Plin. l. 7. c. 19. Ancillam serpentem peperisse initio [orig: initiô] belli Marsici, testatur Plin. l. 7. c. 3. Anguillas, in Cabura fonte Mesopotamiae, et Labra fonte Cariae apud Gnidum, ita miansuefactas fuisse tradunt, ut non solum cibos e manibus hominum caperent, sed et in aures impositas deferrent. Antipater Sidonius Poeta, quo [orig: quô] die natus est, semper febri correptus fuit, eodemque [orig: côdemque] die defunctus traditur, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 7. c. 51. Aquilarum pennas aliarum avium pennas permixtas devorare, tradit Plin. l. 10. c. 3. Argis Arescusam mulierem cum nupsisset, mox in marem conversam, Arescontem dictum, visam Mutianus testatur apud Plinium, l. 7. c. 4. qui se vidisse testatur Lucium Cossicium civem Thisdritanum ex femina in marem mutatum nuptiarum die; et Casini, Publio [orig: Publiô] Licinio [orig: Liciniô] Crasso [orig: Crassô] et Caio [orig: Caiô] Cassio [orig: Cassiô] Longino [orig: Longinô] Consulibus, puerum ex puella sactum idem scribit. Aristomenes Messenius, Atheniensibus ob calliditatem invisus, et dissectus, cor hirsutum et pliosum habere repertus est; teste Plinio [orig: Pliniô], l. 11. c. 37. Armorum strepitus et tubarum sonitus ante et post Cimbricum bellum inchoatum exauditos, armaque caelestia visa, et armatos ab ortu in occasum, et e contra concurrere, ab Amerinis et Tudertibus in Tertio Marii consulatu visos esse testatur Plin. l. 2. c. 57. Aspidem in Aegypto ad cuiusdam mensam catulos peperisse, idem Plin. refert. Atys Croesi Regis filius semestris, cum quendam gladiopatris [orig: gladiôpatris] iugulum feriturum vidisset, locutus fertur, teste Herodoto [orig: Herodotô]. Aviola consularis in rogo revixisse traditur, licet a flamma, nullo [orig: nullô] opem ferente, exstinctus fuerit, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 7. c. 52. ubi et Caelium Tuberonem a rogo relatum scribit. Baiis in Campania, balnes duo vicia sunt; in quorum unum canes coniecti, subito destituti sensibus exspirasse [orig: exspirâsse] videntur; in alterum vero, statim revivixcunt, ut ipsi proriis oculis inspeximus. Baris herbae tactu draconis catulum occisum ad vitam revocatum, tradit Xanthus Historiographus, qui idem testatur de Thylone a dracone occiso; Iuba quoque, Plinio [orig: Pliniô] referente l. 25. c. 2. quendam in Arabia ad vitam herba [orig: herbâ] revocatum testatur. Bovem locutum Plin. l. 8. c. 45. testatur, Ubi ait, propterea Senatum sub dio haberi coeptum fuisse. Budda, Gymnosophistarum princeps, e latere virginem generatam refert apud Cael. Rhodig. l. 15. c. 1. Casini puella in puerum mutata traditur, teste Plin. l. 7. c. 4. Cato et Marcus Crassus numquam risisse feruntur. Cea insula fontem habet hebetes potantes facientem. Plin. l. 31. c. 2. Cecina Volaterranus, quae in bello fiebant per hirundines amicis nuntiabat, quae ad nidos suos redibant. Vide Plin. l. 10. c. 24. Ceneus sexum mutasse [orig: mutâsse] traditur: de quo Ausonius, edyll. 6. v. 20.

Maeret in antiquam * Ceneus revocata figuram.

* Alii libri Cenis. Cervus a Ptolemaeo Rege ita educatus traditur, ut etiam Graece loquentes intelligeret. Cleon ex Daulia urbe Phocidis numquam somniasse [orig: somniâsse] fertur, cum multos annos vixisset, ut Plutarch. in l. de oraculis scribit. Clitorii in Arcadia lacus est, cuius aqua pota vini fastidium adfert, auctore Plinio [orig: Pliniô], l. 31. c. 2. et Andri fontem septimo [orig: septimô] quoque die inebriare, idem ex Mutiano refert. Colossis flumen est, in quo lateres coniecti, lapides extrahuntur, ut scribit Plin. l. 31. c. 2. Considius funere elatus revixisse traditur. Cornelius Rufus Consul Marii collega dormiens, ut somniarat [orig: somniârat], excaecatus est. Cornix alba proverbium est de re rara. Hanc visam refert Cael. Rodig. l. 17. Antiq. lection. c. 11. Crotonem et Locros pestem numquam expertos tradunt; teslis est Plin. l. 2. c. 96. Cyzici fontem esse, qui potantes amorem deponere facit, testis Mutianus. Daphidas sophista Delphos petens Apollinem consuluit, an equum amissum inveniret: responsum est, inventurum, sed deturbatum iri. Rediens incidit in Attalum Regem, quem lacesserat; a quo de saxo (cui equinomen erat) praecipitatus est. Delius rivus Euboeae saxa irrigata in altitudinem crescere facit, auctore Plinio [orig: Pliniô], l. 32. c. 103. Delphinos hominis amantes esse multis exemplis demonstratur a Plinio, l. 9. c. 8. In iis, pueri apud Puteolos, qui dephini, quem cibo [orig: cibô] sibi familiarem reddiderat, dorso [orig: dorsô] exceptus, per mare ferebatur, et ad litus incolumis restituebatur; donec illo [orig: illô] ex


image: s0981a

morbo [orig: morbô] defuncto [orig: defunctô], delphinus, cum puerum in loco solito non reperiret, et ipse maerore consectus, interiit. Demarchum Parrhasium, cum pueri Iovi Lycaeo in Arcadia imolati exta vorasset [orig: vorâsset], in lupum conversum, post annos 10 pristinam recuperasse [orig: recuperâsse] formam Plin. ex Copa refert, l. 8. c. 22. Direptina Mithridatis filia gemino [orig: geminô] dentium ordine fuisse traditur. Echeneis pisciculus navem, quamvis ventorum videlatas magnas remoratur, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 9. c. 25. Is remora ob id a Latinis dicitur. Egles Samius athleta mutus, cum quendam mala [orig: malâ] fide victoriae praemium usurpare videret, indignatione commotus locutus fertur. Elephantem super funes ambulasse [orig: ambulâsse], et litteras Graecas didicisse, Plin. ex Mutiano refert, l. 8. c. 3. Epimenides Cretensis ab Agisarcho patre ad ovium custodiam destinatus, 50. annis in spelunca dormiisse traditur. Euriphaeus Cyrenaeus, in superiori maxilla pro dentibus os habuisse fertur. Euripidis ad sepulchrum in Macedonia duo rivi confluunt, quorum unus mortifer, alter salubris est. Plin. l. 31. c. 2. Euthimenis filus, triennio [orig: trienniô] ad tres cubitos excrevisse traditur. Fanum Veneris Paphiaream habere, in qua numquam pluit, scribit inter alios Plin. l. 2. c. 96. Fausta mulier Ostiensis 4. uno [orig: unô] partu edidisse traditur, duos mares, et totidem feminas, teste Plin. l. 7. c. 3. Sed illud magis mirandum, quod mulier nobilis in Batavis tot peperisse a Belgicis scriptoribus traditur, quot in anno sunt dies. Formicae formicas mortuas sepeliunt, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 11. c. 30. Fortunae muliebris simulacrum bis locutum refert Titus Livius. Fulmina Scythiam, et alias regiones Boreales, Aegyptum, Aethiopiam. et alias regiones Australes non attingunt, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 2. c. 50. neque feriunt lauros, neque tecta pellibus vitulorum marinorum, neque aquilam, ut Plin. scribit l. 2. c. 55. Gorgias Epirota, dum mater ad tumulum in funere deferretur, ex eius utero prodiisse, et vagiisse traditur. Graeci Aesopum, Herculem, et Glaucum revixisse tradunt, seu potius [orig: potîus] fabulantur. Grillum quendam, inter alios, a Circe in brutum mutatum iidem scribunt. Gyari insulae in colas a muribus fugatos scribit Plin. l. 8. c. 29. Harpasis in Lycia cautes erat, teste Plinio [orig: Pliniô], nulla [orig: nullâ] alia [orig: aliâ] vi hominis quam unius digiti mobilis. Vide Plin. l. 2. c. 96. Hercules triplici dentium ordine fuisse traditur. Hermotini Clazomenii animaegressa corpore, longeque pervagata; multa nuntiasse [orig: nuntiâsse], et ad corpus rediisse traditur, scribit Plin. l. 7. c. 52. Hierapoli in Syria, in lacu Veneris pisces fuisse, qui vocati adessent, et aedituis parerent, seque scalpendos praeberent. Plin. l. 32. c. 2. Iason Pheraeus a quodam percussus, a vomica liberatus dicitur, a qua medicorum opera [orig: operâ] nulla [orig: nullâ] potuerat liberari, teste Cicerone, l. 2. de natura Deorum. Ilias Homeriin cortice nucis inclusamiro [orig: inclusamirô] artificio [orig: artificiô], narratur a Plinio ex Cicerone. l. 7. c. 21. Insulae in lacu Caecubo et Reatino fluctuant, ut scribit Plin. l. 2. c. 95. sic in Nymphaeo saltuares appellatae, et silvae alibi. Insulae entae in mari de novo Delos et Rhodos, postea Anaphe, Nea, Thera, Therusia, et Hiera, teste Plin. l. 2. c. 87. Iphis sexum mutasse [orig: mutâsse] traditur. Dubium est an sit illepictor. de quo Plin. l. 35. c. 10. Iris sive arcus caelestis quottidie Locris, et ad lacum Velinum videtur, ut scribit Plin. l. 2. c. 62. Lacydi philosopho anser comes perpetuus fuit, ab eius latere numquam discedens, uti testatur Diogenes. Laodiceae platanus mutabatur in oleam ad Xerxis Regis adventum, teste Plinio [orig: Pliniô]. Ligna iniecta in flumen Ciconum, lacum Velinum, Surium Colchidis; et Picentinorum silarum, lapidescunt, taste Plinio [orig: Pliniô], l. 2. c. 103. Limirae fons est, qui cum piscibus locum mutare solet: aliquid boni portendit, si cibum oblatum pisces accipiunt; mai siabigunt. Plin. l. 31. c. 2. Lunas tres noctu simul visas esse, Cneio [orig: Cneiô] Domitio [orig: Domitiô] et Lucio [orig: Luciô] Annio [orig: Anniô] Consulibus, testatur Plin. l. 2. c. 32. Lusciniae et sturni Graece et Latine locuti feruntur. Nos sturnum Hispanice loquentem audivimus. Lycos in India fontem esse, cuius aqua lucernae ardent: quod et Ecbatanis contingere, scribit Plin. l. 31. c. 2. Lunas tres noctu simul visas esse, Cneio [orig: Cneiô] Domitio [orig: Domitiô] et Lucio [orig: Luciô] Annio [orig: Anniô] consulibus, testatur Plin. l. 2. c. 32. Maricia Romae, partu fulmine, quo [orig: quô] icta fuit, exanimato [orig: exanimatô], ipsa tamen supervixit, teste Plin. l. 2. c. 51. Marcus Curius et Cneius Papirius Carbo cum dentibus nati feruntur, teste Plinio [orig: Pliniô]; unde prior Dentatus dictus est. Valeria quoque cum dentibus nata est, quod fuit illi exitiosum. Vide Plin. l. 7. c. 16. Marisquidam, parteanticahomo [orig: parteanticâhomo], postica equus annos 125. vixisse, et ter mortuus, ter revixisse traditur. Memnonis statuam, ad eius sepuchrum, oriente Sole sonum edere solitam tradunt Strabo, l. 17. et Plin. l. 36. c. 7. Montes duos in agro Mutinensi inter se concurrisse, Lucio [orig: Luciô] Marcio [orig: Marciô] et Sexto [orig: Sextô] Iulio [orig: Iuliô] Consulibus, scribit Plin. l. 2. c. 83. Mortui quidam revixisse a Plinio referuntur, l. 7. c. 52.


page 981, image: s0981b

Mula mulum peperit, cum Xerxes expeditionem in Graeciam pararet. Theophrastus mulas gignere in Cappadocia scribit, Plinio [orig: Pliniô] referente, l. 8. c. 44. Naves e portu Carthaginis exeuntes e Lilybaeo conspectas esse, auctores sunt Strab. et Plin. l. 7. c. 21. nec conspectas solum, sed etiam numeratas a quodam oculis lynceis. Nausimenis Atheniensis uxor, cum liberosin in cestu deprehenisset, prae nimio horrore vocem amisit, ex Plutarcho. Olachas, fluv. Bithyniae, Briazum templum alluens, periuros velut flamma urit, teste Plin. l. 31. c. 2. Oleas et prata in agro Marrucino sedes mutasse [orig: mutâsse], via [orig: viâ] publica [orig: publicâ] intercedente, sub Nerone, adnotat Plin. l. 2. c. 83. Oppidum in Hispania a cuniculis, in Thessalia a talpis, in Gallia a ranis eversum traditur apud Plin. l. 8. c. 29. Orchomenus, oppidum Euboeae, duos habet proximos fontes, quorum alter memoriam, alter oblivionem affert. Plin. l. 31. c. 2. Orionis sive Oti corpus in mone Cretae repertum fuit, 46. cubitorum, test Plinio [orig: Pliniô], l. 7. c. 16. Ovis in insula Co leonem peperisse fertur, a Nicippo, cuius ovis erat, mox insulae principatu usurpato [orig: usurpatô]. Partus aliquot prodigiosi a Plin. l. 7. c. 3. referuntur. Perpereni, pupuli Lydiae, fontem habent, qui rigatam terram lapideam facit, ut scribit Plin. l. 31. c. 2. Philetas Cous elegiographus corpore adeo tenui fuit, ut plumbum deferens in cederet, ne a vento raperetur. Philinus quidam toto [orig: totô] vitae tempore, nil. praeter lac, gusta [orig: gustâ] sse traditur. Philippus Rex Macedoniae monitus ut a quadriga caveret, omnes quadrigas sustulit; sed gladio [orig: gladiô] Paysaniae, in cuius manubrio caelata erat quadriga, interfectus est. Pluisse lacte et sanguine; Marco [orig: Marcô] aurelio [orig: aureliô] et Caio [orig: Caiô] Porcio [orig: Porciô] consulibus; carne, Lucio [orig: Luciô] Volumnio [orig: Volumniô] et Servio [orig: Serviô] Sulpitio [orig: Sulpitiô] Sulptio [orig: Sulptiô] Consulibus; ferro [orig: ferrô] in Lucania, paulo antequam Marcus Crassus a Parthis caeeretur cum militibus Lucanis; lana [orig: lanâ], apud Carissanum castrum; lateribus, cum Milo interfectus est, scribit Plin. l. 2. c. 58. Titus quoque Livius plura huiusmodi prodigia multis in locis recenset. Pyrrhus Rex Epiri pollice pedis dextri lienosos curasse [orig: curâsse] fertur. Rhodi quottidie Sol aliqua [orig: aliquâ] hora [orig: horâ] videtur, teste Plinio [orig: Pliniô]. Rivus in Iudaea omnibus Sabbatis diebus siccatur, ut Plin. l. 31. c. 2. scribit. Sagunti, dum illud expugnaretur, infans in uterum reversus traditur. Samosatis stagnum emittitimum, qui aqua [orig: aquâ] accenditur et terra [orig: terrâ] restinguitur. Plin. l. 2. c. 104. Servilii Iulii statua, in templo fortunae in censo ab in cendio servata traditur. Sidem stagnum Indiae, in quo omnia mergantur, esse tradit Plin. l. 31. c. 2. * In aliis codicibus siderim. Smasnadorides Sybarita per annos 20. Solem neque orientem neque occidentem vidisse iactabat: quod et de Nestico legitur. Soles plures simul visos, modo in oriente, modo in occidente, et semelin meridie a matutino tempore ad occasum in Bosporo; trinos vero saepius, ut; Spurio [orig: Spuriô] Posthumio [orig: Posthumiô] et Quinto [orig: Quintô] Minutio [orig: Minutiô], Quinto [orig: Quintô] Martio [orig: Martiô] et Marco [orig: Marcô] Portio [orig: Portiô], Marco [orig: Marcô] Antonio [orig: Antoniô] et Publio [orig: Publiô] Dolabella [orig: Dolabellâ], Marco [orig: Marcô] Lepido [orig: Lepidô] et Lucio [orig: Luciô] Planco [orig: Plancô] Consulibus, tradunt Titus Livius, l. 29. c. 14. et 41. c. 21. et Plinius, qui suo [orig: suô] tempore etiam id accidisse testatur sub Claudio Principe, et alibi. Solem toto [orig: totô] eo [orig: ] anno [orig: annô], quo [orig: quô] Caesar interfectus est, pallidum visum fuisse scribit Plin. l. 2. c. 30. et 31. Syracusis Sol quottidie apparet, sicuti et Rhodi, teste Plinio [orig: Pliniô]. Tamarici fluvii Cantabriae fontes duodecies siccari singulis diebus perhibentur, ut scribit Plin. l. 31. c. 2. Tarquiniensem lacum ferunt duo nemora habuisse, nunc formae triquetrae, nuncrotundae, nunc quadrilaterae. Telephus Herculis filius a cerva in silva nutritus traditur. Terra in agro Gabino et Reatino tremit, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 2. c. 94. 95. Theon Stoicus dormiens ambulasse [orig: ambulâsse] traditur apud Diogenem Laertium; quod et servo Periclis accidisse ferunt, ita ut tecta dormiens conscenderet. Sed illud magis mirandum, agricolam quendam dormientem noctu boves aratro iunxisse, atque somno [orig: somnô] druante arasse [orig: arâsse], quod nostra [orig: nostrâ] tempestate accidisse narratur. Vide Plinium, l. 31. c. 2. ubi plurima mira narrantur de aquis. Timarchus, Nicoclis Paphii filius, in utraque maxilla duplicem dentium ordinem habuisse fertur, teste Plin. l. 11. c. 37. Zame, urbs Africae, fontem habet, qui voces canoras facit, ut scribit Plin. l. 31. c. 2. Zoroastres annos 20. in solitudine solo [orig: solô] caseo [orig: caseô] vixisse, et quo [orig: quô] die natus est risisse fertur: cui etiam cerebrum ita palpitabat, ut impositam maum repelleret, Vide Plin. l. 7. c. 16. et l. 11. c. 42.

QUAERENTES Independentium Genus, nonnullis iidem cum Exspectantibus, sed male. Illi enim credunt Ecclesiam alicubi esse, sed latere, ideoque in quirendam docent, unde illis inquisitorum, seu Quaerentium nomem; hi vero eius praesentem exsistentiam plane negantes, in futurum exspectant miraculosam coetus Christiani per Apostolos restitutionem. Utrique Scepticorum propago, Ecclesiarum nullam visibilem esse, pertinaciter asseverant. Quis vero primus infamis huius sectae, et quae parem ab orbe condito non habuit. auctor fuerit, non adeo liquet. Orta


page 982, image: s0982a

videtur Hornio in Nova Anglia, et, mulierem illam fanaticam celebrem, Hutchinsoniam ii non matrem, saltem nutricem habuisse, ac alumnam. Inde in Veterem Angliam transiit, et quidam Rogerus Guilhelmus, ex nova Anglia proscriptus, eam Londini propagavit. Praecipuum caput erroris est. Nullam esse Ecclesiam, nulluin esse Ministerium, nulla Sacramenta vel Disciplinam, propterea quia nullus sit Apostolus. Itaque hi tamdiu quaesiverunt Ecclesiam, donec eam plane amitterent. Exspectant autem Apostolum Iohannem, quem adhuc vivere credunt, et brevi compariturum, ut Ecclesias restituat. Alii dicunt, eum iam in Suffolcia conspectum: iuxta alios vero in Transsylvania adhuc haeret; ideoque eo destinarunt [orig: destinârunt] literas, quibus illum hortantur et obtestantur, ut in Angliam properet. Unde moris esse apud eos, quando peregrinum aliquem vident, inquirendi, num is sit Apostolus Iohannes? Georg. Hornius, Historia [orig: Historiâ] Eccl. Nout Testam. Periodo III. Artic. 3. §. 44.

QUAESITOR nomen officii apud Romanos, iam ad antiquissimis temporibus, de quo vide in voce Quaestor, it. supra Parricidii Quaestores.

QUAESTIO in Rubr. de Quaestionibus, tormentum est, quod reo ad scelerum et sociorum voritatem eruendam adhibetur, vide infra Tormentum. Nempe ut occulta crimina in apricum proferantur, non ut confessa negentur, Quaestiones adhibet Iudex, Ulpianus D. de Quaest. l. 1. At Pagani, contra Iudiciorum rationem, tenoremque Legum, admotis tormentis ad inficiationem olim, Christianos, adigere sunt conati. Tertullian. ad Scapulam, Quid amplius tibi mandetur, quam confessos nocentes damnare negantes ad tormenta revocare. Videtis ergo, quomodo ipsicontra mandata faciatis, ut confessa negare cogatis. Et Apolog. c. 2. Coeteris negantibus adhibetis tormenta ad confitendum, solis Christianis ad negandum. Item, c. 7. Carnifici longe aliud munus in Christianos imperatis, non ut dicant, quae faciunt, sed ut negent, quod sunt. Cyprian. ad Demetrian. Torquentur rei, qui se negant crimimine --- teneri ut facinoris veritas, quae indice voce non promitur, dolore corporis exprimatur. Nunc vero cum sponte confitear ac clamem -- Christianum me esse quid tormenta admoves confitenti. Torqueri debui, si negarem. Vide quoque Arnob. l. 7. Hinc merito Quaestionem huiusmodi perversam Octavius vocat apud Minucium Fel. Hos nec audiedos in totum putabamus, nonnumquam etiam --- crudelius saeviebamus, ut torqueremus confitentes ad negandum, videlicet ne perirent, exercentes perversam quaestionem, non quae verum erueret, sed quae mendacium cogeret. Neque vero ipsi solum Christiani ob confessionem, sed et servi illorum, pueri, ac e trivio quoque mulierculae tortae, ut faterentur, se Christianas fuisse, quaeque vulgo de Christianis ferebantur, vera esse, uti discimus ex Iustino Mart. Apolog. 1. pro Christian. Euseb. Hist. Eccl. l. 5. c. 1. etc.

QUAESTIONES Conviviales vide supra in hac voce.

QUAESTOR [1] sic dicitur, quasi quaesitor. Ulpianus, l. singulari, de efficio Quaestoris: Agenere quaerendi Quaestores initio [orig: initiô] dictos, et Iunius, et Trebatius, et Fenestella scribunt. Eandem quoque originationem, point Beda, de Orthographia. Sed ut genus quaerendi non unum, ita nec unum genus Quaestorum. Primi et antiquissimi in Urbe quaestores rerum capitalium, qui et citra sugkoph\n quaesitores saepe dicuntur. Sic vocat Cicero in Divinat. ad quam sic Asconius. Quaesitor est praetor, de pecuniis repetendis quaestionem exercens, nam proprie quaesitores dicuntur oriminalium quaestionum, ut Virgilius: Quaesitor Minos urnam movet. Dicitur et quaestor parricidii. Festus: Parricidii quaestores (Sic emendat Scaliger, pro quo in vulgatis parici) appellantur, qui solebant creari causa [orig: causâ] rerum capitalium quaerendarum. Nam parricida non utique is qui parentem occidisset, dicebatur, sed qualemcumque hominem. Id autem fuisse indicat lex Numae Pompilii regis his composita verbis: SI QUIS HOMINEM LIBERUM DOLO SCIENS MORTI DVIT, PARICIDA ESTO. Idem: Quaestores dicebantur, quod quaererent de rebus capitalibus, unde qui talia quaerunt, quaestores paricidi appellantur. Hodie similiter in re Ecclesiastica dicuntur, Inquisitores haereticae pravitatis. Proximi antiquitate sunt Quaestores urbani, qui et aerarii, quia praeerant aerario, quod in aede Saturni erat. Hi demum creati libera [orig: liberâ] Rep. an. Urb. Cond. 269. ut ex Dionysio et Livio discimus. Nam quod Tacitus et Pomponius, eos scribunt sub Regibus fuisse, id tantum verum videtur de quaestoribus parricidii. Munus urbanorum quaestorum fuit, ecuniam publicam accipere, expendere, praedam ex hostibus captis vendere, signa militaria (erant ea vel ex auro, vel argento, velis enim non utebantur) in aerario adservare, et Consulibus in bellum ituris mittere, legatos qui Romam venerant, excipere, deducere, iis hospitium curare, aegrotantium curam gerere, mortuisque e publico munus facere. Etiam decreto [orig: decretô] Augusti Senatusconsulta asservanda iis tradita, quae ante penes Aediles ac Tribunos. Tertius quaestor, erat provincialis, qui una cum proconsule, vel propraetore in provinciam exibat. Munus eius versabatur, partim circa pecuniam attributam, partim circa vectigalem. Eiusdem erat a publicanis ex re frumentaria, portoriis, aliisque exigere vectigalia, Romamque in aerarium referre. Ex hisce 3. quaestorum generibus primum dictum, a quaerendis criminibus, secundum, tertiumque a quaerendis pecuniis. Erat et quartum genus quaestorum, qui principis, sive Augusti quaestores dicti, alioque nomine Candidati principis vocabantur. Hi principis epistolas et orationes in Senatu legebant. Vide Vossium in Quaestor. Nic. Lloyd.

QUAESTOR [2] Exercitus in Nov. a Procopio definitur xorhgo\s2 th=s2 tou= stratope/dou dapa/nhs2; rectissime. Nam Novell. 41. stratiwtika\s2 dapa/nas2, et Iuliani Nov. 50. annonas militum tam Comitatensium qui per castra sunt, quam Limitaneorum, eum distribuisse legimus. Sed habuit iurisdictionem et auditorium et


image: s0982b

apparitionem, instar Praesecti Praetorio et Vicarium in urbe. Nam sub eo erant provinciae V. Scythia scil. Mysia, Caria, Cyprus et Cyclades insul. quarum caput Rhodus; unde Rhodi appellatione de Nov. 41. Cyclades significantur. Harum autem provinciarum unaquaeque suum Praesidem habuit, a quo appellabatur, non ad Praetectum Praetorio, sed ad Quaestorem Exercitus, ex Nov. 50. cui Novella 41. ita derogat, ut ex Mysia quidem et Scythia appellationes apud eum inducantur, quod is sedem suam in iis provinciis habeat: ex coeteris autem provinciis, ut appellationes in Urbem inducantur apud eundem, si forte in Urbe fuerit, vel apud Vicarium eius, adhibito [orig: adhibitô] Quaestore Sacri Palatii. Idem a Iudice, quem ipse dederit in eis provinciis, puta Caria, Cypro et Rhodo, ut appellatur ad Vicarium eius, peragi posse, si forte eum exercitus [orig: exercitûs] causa et necessitas a munere iudicandi avocaverit etc. Ioh. Calvin. Lex. Iurid.

QUAESTOR [3] Sacri Palatii sub Imperatorib. Constantionpolitanis is erat, qui petitionibus subscribebat, vel etiam responsa reddebat, et ut verbo [orig: verbô] dicam, qui leges dictabat, precesque ac responsa subnotabat, ut constat ex Notitia Imper. Roman. Sub eorum dispositione etiam laterculum minus erat, ut patet ex l. 32. Cod. de appell. l. 1. Cod. de Offic. Quaestor. Novell. Valentiniani III. l. ult. C. de petit. bonor. l. 64. et seq. Cod. de Decur. etc. Symmachus ad Ausonium, Quaestores, memini: consilii regalis particeps, scio, precum conditor, recognosco. Et alibi, Te magis Quaesturae honos et condendarum sanctionum usus exercuit, Procopius, de Bello Persic. l. 1. *ei) mh *pro/klos2 e)kw/lusen, o(\s2 basilei=, to/te parh/dreue, th\n tou= kaloume/nou *kouai/stwros2 a)rxh\n e)/xwn, a)nh\r di/kaios2, dio\ dh\ ou)/te no/mon tina\ eu)petw=s2 e)/grafen. Nisi Proclus obstitisset, qui Imperatoris tum assessor erat, Quaestoria [orig: Quaestoriâ] dignitate insignis, vir iustus, qui proin nullam unquam legem praecipitanter scripsit. Et alio loco [orig: locô] *tribouniano\s2, *basilei= pa/redros2 *kouai/stwra tou=ton kalou=si *(rwmai=oi, Trebonianus Imperatoris assessor, Quaestorem illum appellant Romani. Quibus de causis Quaestor Iustitiae et Legum Custos appellatur et Thesaurus Famae publicae et Armarium Legum in Novell. Valentiniani de homicid. casu fact. et Cassiodoro semel atque iterum. Denique is plane videtur fuisse Quaestor, quem in aula Cancellarium hodie appellitant, ut et Latini medii aevi. Nicetas l. 7. *to\n oi)kei=on w(s2 h( *lati/nwn *bou/letai fwnh\ *kagkella/rion, w(s2 de\ *(/ellhnes2 ei)/poien *logoqe/thn, Domesticum, quem Latinorum vox Cancellarium vocat, Graecorum Logothetam: Quomodo etiam legitur in Notitia Officiorum Constantinopolitanorum. His pooro verbis Quaestor Rescriptis et Constitutionibus subscribebat, QUAESTOR LEGI, addita [orig: additâ] die, ut in Constitut. Iustin. et Tiberii de adscriptitiis. Praecedebat subscriptio Principis addita [orig: additâ] etiam die; quod iis verbis significatur in Novella Valentiniani de Homicid. cas. fact. Et manu divina: divinitas te servet per multos annos etc. Dicti autem sunt Quae stores, Viri illustres et Excellentissimi, Brissonius apud Calvinum d. l. plura apud Th. Marcil. ad Titum Suetonii, c. 6. ubi Cancellarii hodierni dignitatem, illustriorem longe esse, inter alia docet.

QUAESTORES item Quaestionarii, Gallis Quaesteurs, dicuntur in Ecclesia Romana qui inter divinorum officiorum sollennia, in Templis, pro se vel pro aliis, eleemosynas deposcunt, in Synodo Baiocensi A. C. 1300. can. 41. A voce medii aevi Quaesta seu Quaestus, h. e. tributum, quod exigitur, quaeritur, petitur. Car. du Fresne in Glossar. Vide quoque infra in voce Roga. Alias Quaestionarii, apud Scriptores eiusdem aevi, carnifices dicuntur, qui reos cruciant et quaestionibus, ut veritas extorqueatur, subiciunt. In Glossis Graeco-Latin. u(phre/tai, item *(echthtai\; in Actis S. Basilii Presbye Martyr. num. 7. *kouestiona/rioi etc.

QUAESTUS communiter Questus, sed prius melius, a quaero, terra dicitur priscis, non quae a parentibus accipitur hereditaria [orig: hereditariâ] successione, sed quam suo [orig: suô] quisque comparat labore et industria [orig: industriâ]. Angl. purchace lands, et huius regni Forensibus terra perquisite: Hinc quod plurium labore comparatur, Conquestus et Conquestum dicitur. Ad victoriam dein expugnationemque translata vox, et Conquestor pro victore dici coepit: forre ex eo, quod Guilielmus I. Dux Normanniae, qui Conquestor nuncupatus est, non iure hereditario [orig: hereditariô] successisset in regnum Angliae, sed e legato Eduardi confessoris, i. e. iuxta vetus Gallicum idioma, per Quaestum et Conquestum: postea in perquirendo iure suo, supra malae fidei ipossessorem Haraldum Regem insignem de eodem et Saxonibus victoriam reportasset [orig: reportâsset], et iam inde non Conquestor solum, sed et Victor Subactorque salutaretur: tum enim intelligi paullatim coepit vox Conquestor pro notiori eius attributo, Victore scil. et Subactore. Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.

QUALES-QUALES et compediti infimae olim et miserrimae conditionis inter servos erant, qui nervo [orig: nervô] et compedibus vincti, villarum ac possessionum ergastulis continebantur. Supra quos adhuc erant Mediastini, sicut supra hos ordinarii servi. Quas servorum tres differentias docet Ulpianus, leg. 15. §. 44. fl. de iniun. Etenim multum interest, qualis servus sit, bonae frugi, ordinarius, dispensator; an vero vulgaris, vel mediastinus, an qualis qualis. Vide quoque in Paradoxis Ciceronem, Aristotelem, Politic. l. 1. alios, apud Titum Popmam, de operis Servorum: et supra voce Ergastulum. Iesuitas, cum primum a Parlamento Parisiensi publice docendi licentiam peterent, interrogatos, Clerici ne essent an Saeculares, Tales quales scil. esse, responsi loco [orig: locô] dedisse, narrat E. Pasq. des Recherches de la France c. 37. et 38.

QUALIFICATORES Theologi dicuntur in Ecclesia Romana, ubi Inquisitio viget, qui, cum in cognitiones causarum haereseos in Fidei tribunali, ut vocant, quaestio incidit, de qualitate propositionum, quae ab haereticis vel suspectis reis prolatae sunt, iudicium ferunt. Videl. An sit haeretica, an sapiata haeresin, an erronea, an male sonans et pias aures offendens, an temeraria, an scandalosa, an Schismatica sit, an seditiosa iterum, vel blasphema, vel favens haereticis, vel iniuriosa? Iidem de


image: s0983a

interpretatione reorum, qui ad haec quaesita ita respondere conantur, ut crimen excludant, iudicare solent, An sint iustae ac verisimiles, an absurda et vero dissimiles? Hi itaque ab Inquisitore, cum deliberatio instituitur de alicuius delati captura, advocantur suffragiumque quod tulerint scriptum et propria [orig: propriâ] manu subscriptum exhibent, ut processui inseratur, tamquam fundamentum Iurisdictionis Inquisitoriae. Non tamen eorum consilium necessario sequi tenentur Inquisitores, cum vota illorum decisiva non sint, sed consultiva solum: itaque Inquisitoribus liberum est, postquam eorum sententias audiverunt, statuere quod ipsis visum fuerit, quamquam contrarium sit aut diversum ab eo, quod Qualificatores senserint. Vide Phil. a Limborch, Histor. Inquis. l. 2. c. 4. et l. 4. c. 10.

QUALUS secu UM nomem fuit multi usus. Nam et Quala satoria, et Qualum panis et Qualos vindemiatorios, exceptoriosque legimus, vimineos praeterea et salignos. Sunt qui Olitori, qui Agricolae, qui Lanificis tribuant. Itali illum fabrorum, concham appellant, reliquos panieri, totum a parte, corbette, cistelle. Fuere [orig: Fuêre] autem, qui Qualkum et calcem portabant, inter Fabrorum operas, et meminiteorum Ulpianus, l. 15. §. de usufr. Vide Pignorium, Comm. de Servis.

QUANCHEUM urbs perampla Sinarum, Quantuniae provinc. caput, ex praecipuis totius Imperii. Alias Ianching, et persaepe vocatur Cantonia et Quantunia, Canton, ab exteris. Sub ea sunt 14. Urbes minores. Estque emporium celeberrimum, valde ab Europaeis frequentatum, iuxta fluv. Ta, qui paulo infa in Oceanum se exonerat; ideoque gaudet portu capaci et tuto [orig: tutô], cum duobus castris probe munitis. Undique collibus vallatur, Circuitus est 4. milliar. Germanic. Die 20. Novemb. 1650. a Tartaris dolo [orig: dolô] capta, post obsidionem annuam, et foede vastata est, cum maxima incolarum strage. Nunc tamen indies instauratur.

QUANGNANUM urbs provinc. Iunnanae in Sina, sed multis annis sub Rege Tunchini. Martin. Intra colles, ad radices montium, in limite Queicheae provinc.

QUANGSIA urbs ex praecipuis Iunnanae, sub qua 3. aliae, Iam pridem sub Rege Tunchini, cum tractu vicino.

QUANGTUM urbs Sinarum, provinc. Nanquinensis, ampla satisque culta, ad radices montium, 80. mill. pass. a Nanquino in meridiem.

QUANGPINGA Urbs Sinarum, ex praecipuis, et sexta Pechinensis provinc. in parte eius meridiali versus Nanquinen sem provinc. sub qua 8. Urbes minores.

QUANSIA provinc. Sinarum, in parte Meridionali inter Quantoniam ad Ortum, Iunamum ad Occasum, Queicheam ad Boream et regnum Cocinfinae ad Meridiem, suitque ultima a Tartaris subiugata. Rigua est admodum, eius urbs primaria Queilinum est. Decem aliae eius urbes praecipuae sunt Lieucheum, Kingiva, Pinglum, Gucheum, Cincheum, Nanninga, Taipinga, Suminga, Chinganum et Tiencheum: sub quibus 78. Urbes. Sed quinque postremae parent iam pridem Regi Tunchini.

QUANSINGA seu QUANGSING Urbs Sinae tertia Quiansiae provinciae. Inter montes altissimos, in ipso limite Chequianensia provinciae ad fontes fluv. Xangiao. Hic optima charta conficitur, et sub ipsa sunt 7. urbes minores. Haec omnia ex M. Martinio.

QUANTIA aliis QUENTUS fluv. augustus Galliae Belgicae la Canche Oritur in Artesia, ubi Lineium et Hedenum rigat; dein auctus Terna [orig: Ternâ], per Picardiam fluens, Balbum Ramum attingit, Monasteriolum, Stapulas, et paulo infra Cellam Iodici in mare Britannicum se exon erat. Hinc natum nomen loci portu et commercio [orig: commerciô] olim celeberrimi Quentavichi a Normannis vastati. Valesius.

QUANTOA pars ampla Niphoniae Insul. inter Ochiam ad Ortum, et Ietsegenam ad Occasum. In ea 9. regna seu principatus, in Iaponia.

QUANTUNIA seu QUANGTUNG provinc. ampla, duodecima Sinarum et praecipua inter meridionales. Cui a Septentrione Chiansia et Huquania, ab Ortu Fochiensis, ab Occasu Quansia provinciae et regnum Tunchinum; a Meridie irrigatur mari Eoo [orig: Eoô] seu Sinensi. Eius Urbes praecipuae sunt decem, Nempe Quancheu caput provinc. Xaocheu, Nauhuing, Hoeicheu, Chaocheu, Chaoking, Caocheu, Liencheu, Luicheu et Kiuncheu: quibus iungi potest Amacao seu Makou; et ex his pendet 73. urbes minores. Provincia est fertilissima et mire rigua, aliasque, dicta fuit regnum Nanivae. Martinius.

QUARACIES corvus Brasilianus, intensissime rubens, quales Iosepho Anchietae, Brasiliae Provinciali, iter per mare agenti, umbram fecisse ferunt. Georg. de Sepibus, in Descr. Musaei Kircher. p. 33.

QUARENTENA apud Alexandrum III. Ep. 114. inter Francicas, Histor. Franc. tom. IV. Quadragesima est, in aliquot Galliae provinciis, la Quarantaine; unde efficta vox Carena, quam vide supra. Eugesippo de Terra S. apud Allatium, Symmict. l. 1. aliisque, etiam Desertum sic dicitur, in quo CHRISTUS 40. dies totidemque noctes ieiunando transegit, Matth. c. 4. v. 1. et 2. Cuius Deserti quoque meminere [orig: meminêre] Adrichomius in Beniamin, num. 9. et Quaresimus, Elucidat. Terrae Sanctae, l. 6. Porro, poenae ac multae Monachicae species sic vocatur, atque ita describitur in Statutis Ordinis Hospitalariorum Hierosolym. tit. 18. §. 57. Si vero positus fuerit in quarentena, quadraginta diebus continuis ieiunabit et quarta [orig: quartâ] ac sexta [orig: sextâ] feriis dictorum 40. dierum pane et aqua [orig: aquâ] tantum vescetur, comedens in terra. Quarta [orig: Quartâ] vero qualibet et sexta [orig: sextâ] feriis disciplinam suscipiet modo [orig: modô] sequenti etc. Cum autem ad 7. dierum spatium restringeretur mulcta, Septena dicta est. Vide supra


page 983, image: s0983b

in voce Quadragesima. Sed et hoc [orig: hôc] nomine veniebat spatium 40. dierum, intra quod eorum, qui bella indicendi ius habebant, vel revera ex qualibet causa indicebant, agnati sive cognati impeti non poterant, ex Lege Ludovici IX. an Philippi fil. de qua vide Car. du Fresne in Gloss. et Dissert. 29. ab Ionivillam, p. 334. Item spatium 40. dierum, quod ex Lege conceditur uxori, a morte mariti, intra quod dos ei debet assignari vel restitui, et donec illa fuerit restituta, ali debet de bonis defuncti et in illius domo manere, vide Statuta Roberti III. Scotorum Regis, c. 20. §. 1. et supra Catallum. Apud Gallos le Caresme des Femmes vocari, auctor est Skenaeus. Tandem et modum agri 40. perticis constantem, apud Anglos dici Quarentenam, discimus ex Monastico Anglic. Tom. I. p. 313. laudato eidem du fresne, qui plura hanc in rem.

QUARI Galliae Narbonensis populi inter Salios et Vocontios. Strab. l. 4.

QUARIATES Galliae Narbonensis populi; Plin. l. 3. c. 4. alio [orig: aliô] nomine Cavarae, quorum metropolis est Avenio. Ferrar'o in Provinciae mediterraneis, inter Suetros et Adunicates, iuxta Alpes maritim. fuisse dicuntur, quorum nullum oppid. superesse ait.

QUARIS Ptol. urbs Bactrianae provinciae Asiniae, apud Oxum fluvium, cuius hodie, sicut et multarum eiusdem regionis, nomen ignoratur.

QUARIUS Straboni fluvius Boeotiae, apud Coroneam urbem fluens, qui et Coralius ab Alcaeo nominatur: praeterit et Arnem oppidum. Est et alius huius nominis fluvius in Thessalia, teste Strabone. QUARQVENI Italiae Transpadanae populi, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 3. c. 19. Sed eorum nunc situs ignoratur.

QUARTA [1] vox apud Iureconsultos frequens, cuius septuplicem notione menarrat Vulteius, Institut. lib. 2. tit. 23. num. 7. Memini tenim I. Quartae, quae debetur arrogato, ex bonis arrogatoris, ex Rescripto D. Pii, in §. cum autem de adopt. II. Quartae legitimae. III. Quartae Falcidae. IV. Trebellianicae. V. quae coniugi inopi est relinquenda. VI. quae Curiae municipali debetur, ex bonis Decurionis, extraneum heredem habentis. Et VII. Quartae, quam nati petunt, interim dum mater uterum gerit. De quibus omnibus vide Ioann. Calvin. Lexic. Iurid. Praeter has quoque Quarta filiae Maiestatis damnati ad Imperatorib. Arcadio et Honorio instituta est. Cum enim olim ad liberos damnati Maiestatis bona pertinerent, l. eorum. ff. ad. Iul. Maiessotis; sic constituere [orig: constituêre], ut filiis nihl omnino relinqueretur: filiabus autem, quocumque [orig: quôcumque] demum numero [orig: numerô] essent, quarta tantum ex bonis matris, sive testato, sive intestato decessisset, attribueretur; ut haberent mediocrem potius filiae alimoniam, quam integrum emolumentum ac nomen heredis, l. quisquis 5. C. eodem. Hotomannus et Prateius apud Eund. At Quartae, apud Gregorium M. l. 3. Ep. 11. redituum Ecclesiae, pars quarta est, Episcopo, aut Clericis aut Pauperibus, aut fabricae debita. Vide Car. du Fresne in Glossario, et laudatam ei Chartam Ratoldi Episcopi Veronens. apud Ughellum, ut et infra Testamentum.

QUARTA [2] sive Quarrensis, Legio, Lib. Not. gemina: una in Germania superiori, altera in Germania inferiori. Prior 22. inter legiones, altera 23. utraque sub Augusto. Locus praecisus ignoratur, quod sub aliis Imperatoribus mutarent nomen et stationes.

QUARTA [3] Feria non minus olim, quam sexta ieiunio [orig: ieiuniô] a Christianorum non paucis transacta, vide infra Tetraditae.

QUARTA [4] Luna vide infra itidem, ubi de Tetraditis.

QUARTADECIMANI vide infra Quartodecimani, et Tessarescaedecatitae.

QUARTANORUM Legio memoratur Iul. Capitolino in Clodio Albino, c. 6. Egit et legionem Quartanorum et Primanorum.

QUARTARII Aurei apud Ael. Lamprid. in Alexandro Severo, c. 39. Tunc etiam, quum ad tertiam partem auri vectigal decidisset. tremisses, (formati sunt) dicente Alexandro [orig: Alexandrô], etiam quartarios futuros, quod minus non posset: dicti sunt, quod quartam aurei solidi partem appenderent. Graeci tetarthrou\s2 dixere [orig: dixêre]. Memorat enim Zonaras, Nicephorum Phocam cupiditate et avaritia [orig: avaritiâ] impulsum cum prius aureus nummus sextam unclae auri partem penderet tetarthro\n formari iussisse, pondere longe leviore: et exactiones quidem graviore illo [orig: illô] et iusti ponderis solido [orig: solidô] celebrari, impensas vero et largitiones isto [orig: istô] quartario [orig: quartariô] tunc primum a se invento [orig: inventô] et edito [orig: editô]. Quod et Cedrenus tradit, *)hla/ttwse de\ kai\ to\ no/misma, to\ lego/menon tetarthro\n e)pinoh/sas2. Ubi tetarthro\s2 ad verbum quadratarius est: nam teta/rthr Graecis est quarta pars seu quadrans; teta/rtas2 siquidem dixerunt, quos quadrantes Latini etc. Verum in tantum fuisse solidi pondus mutilatum sub Nicephoro, ut ad quartam eius duntaxat ponderis partem, quod olim habuisset, contraheretur, vix verosimile. Forsan tetarthro\n ille vocavit, quod ei quarta pars legitimi ponderis abesset. Salmas. Not. ad Lamprid. d. l. Vide quoque infra Tetarteron.

QUARTARIUS mensura liquidorum, apud Gregorium Turon. Miracul. l. 1. c. 5. Heminam 2. quartarios et acetabula due continuisse, docet Georg. de Sepibus, in Collegii Koman. Societatis Iesu Musaeo, Amstelodami edito, 1678. p. 22.

QUARTENSIS Pagus Lib. Not. Weert, pagus Belgii, in Brabantia, in Comitatu Hornensi, a Ruremunda urbe Geldrica 3. leucis in occasum, Tornohutum versus 9. Qui locus Quartum quoque nominatur. Sunt et alia huius nominis loca: in quibus oppidum Hispaniae Tarraconensis apud Valentiam urbem, ab ea 4. mill. pass. Toletum versus distans, vulgo etiam Quart. Quartum quoque castrum, sive pagus in Liguria, Quarta, apud Astam urbem,


page 984, image: s0984a

inde ad 4. mill. pass. Alexandriam versus recedens. De quo supra in Quadrata.

QUARTERIZATIO apud Thom. Walsinghamum in Ricardo II. Auditum et confessum turpissima scelera, tractioni, suspendio, decollationi, exterationi et quarterizationi, ut usu vulgari loquar, adivicavit: poena reorum est laesae Maiestatis apud Anglos, quibus capite minuti eorum corpus in quatuor partes secatur, eaeque variis in locis publice exponuntur. Idem A. C. 1306. Cuius caput Londoniis in loco eminenti figitur super palum, corpus vero in Scotiam transmissum est, in quartas, quae ad aliorum terrorem in diversis partibus suspenduntur, apud Car. du Fresne in Glissar. Paulo aliud est Quadrigarum Supplicium, de quo dictum.

QUARTINUS [1] cum C. Cassio Iurisconsulto Consul, sed suffectus, vide Iosiam Mercerum, ad Tacit. l. 6. Annal. c. 15.

QUARTINUS [2] apud Herodian. l. 7. c. 1. i Maximini historia *perituxo/ntes2 tw=n a)po\ u(patei/as2 kai\ fi/lwn *)aleca/ndrou tini\ *(kouarti=nos2 de\ h)=n o)/noma, o(/n *macimi=nos2 e)kpe/myas2 h)=n tou= stratou=) a(rpa/santes2 a)/konta kai\ ou)den praeido/ta, strathgo\n e(autw=n kate/sthsan, Cum incidissent in quendam virum Consularein ex Alexandri amicis (Quartinus vocabatur, quem Maximinus ex exercitu miserat) raptum eum invitum ac nihil tale praevidentem, Ducem suum constituerunt. Iul Capitolino Titus dicitur in Maximinis, c. 11. unde colligit Salmas. ei Tito Quartino nomen fuisse. Fuit autem in Tribunus Maurorum, quem, a Maximino privatum iam dimissum, milites sui et purpura [orig: purpurâ] circumdederunt regioque [orig: regiôque] apparatu ornarun [orig: ornârun] --- invitum quidem, Capitolin. d. l. Verum intra paucos dies, post vindicatam defectionem, quam Consularis Vir Magnus Maximino paraverat, a suis militibus interemptus est, dormines domi suae, Treb. Pollio in Vita eius: c. 32. ab uno ex amicis, qui cum sibipraepositum dolebat, habet Capitolinus. Uxor eius Calphurnia fuit, de genere Censorinorum, melius Coesoninorum, i. e. Pisonum, sancta et venerabilis femina, quam univiriam sacerdotem inter sacratissimas Romani adorarunt [orig: adorârunt]. Idem Pollio. Alius [orig: Alîus] Quartini meminit vetus Inscr. M. VIPSANIO QUARTINO SUCCONDITORI.

QUARTO Ostio missus in Circensibus raro vicit, vide supra Occupare, it. Ostia.

QUARTODECIMANI seu PASCHAITAE dicti saeculo [orig: saeculô] 2. ex Christianis illi, qui Iudaeorum consuetudinem secuti, decima [orig: decimâ] quarta [orig: quartâ] Luna [orig: Lunâ] Pascha celebrarunt [orig: celebrârunt]: quod cum prius saltem charitatem laederet, in haeresin postea versum est, a Blasto, Valentini discipulo et Montanistis, qui ex fictitia revelatione sui Paracleti, dictitabant, non posse salva [orig: salvâ] conscientia [orig: conscientiâ] alio [orig: aliô] die Pascha celebrari, quam 14. Et quidem Ecclesia, praesertim Orientalis, exemplo [orig: exemplô] Iohannis Apostoli, primum eodem [orig: eôdem] more usa fuit. In Occidentali vero Pius Episcopus Roman. ne quidquam sibi cum Iudaeis, gente tunc ob crebras rebelliones Romanis exosa, commune esse videretur, sancivit A. C. 157. ut Pascha, non die 14. mensis, i. e. in proximo plenilunio post Aequinoctium vernum, sed die Dominica [orig: Dominicâ] celebretur; cui instituto Successores eius adeo tenaciter inhaeserunt, ut Victor A. C. 196. omnes quartam decimam Lunam observantes, excommunicaret, acriter ob id obiurgatusab Irenaeo Lugdunensi, Polycrate Ephesino, aliisque Episcopis, Euseb. Hist. Eccl. l. 5. c. 23. et seqq. Hoc dissidium tandem sustulit Concilium Nicenum, A. C. 325. per sequentes Canones. 1. Vigesimus primus Martii, habeatur pro die Aequinoctii. 2. Plenilunium in 21. Martii incidens, vel proxime sequens, habeatur pro Plenilunio Paschali. 3. Dies Dominica hoc sequens, sit dies Paschalis. 4. Sed si Plenilunium in ipsam Dominicam, vel Sabbatum antecedens incidat, transferatur Pascha in Dominicam octiduo sequentem, ne unquam cum Christicidis concurramus. Idem de vita Constant. l. 3. Theodoretus, Hist. Eccles. l. 1. c. 9. Victorin. in prolegom. Tempus igitur legitimum Alexandrinus postea Episcopus, ceteris quotannis indicabat, aut ipsi per Aureum numerum 19. Ann. inquirebant: donec Dionysius Abbas, A. C. 532. Terminos Paschales condidit. Beda derat. temp. c. 45. et de 6. aetat. mundi ad An. 4480. ut et de aequin. verno. Vide insuper Tertullian. de Praescript. Epiphan. haer. 50. Augustin. haer. 29. Baron. A. c. 173. 180. 198. etc. item Petr. Megerlinum Mathem. Basil. Disp. de Chronologiae princ. et Computo Eccles. Addo saltem, quod Graecis *tessareskaidekati=tai: Acta Pilati corrupisse, unde multum auctoritatis fideique deperdiderint, legimus apud Ioann. Lud. Ruel. Histor. Concil. Tom. I. p. 692. Vide supra ubi de Pilati Actis.

QUARTUMVIRI apud Romanos, creabantur, quibus deducendarum Coloniarum, aut si quid novum nuntiatum foret, ut curarent, ne damno [orig: damnô] afficeretur Resp. obque varia alia negotia; munus mandatum erat. Praeter quos fuere [orig: fuêre] Quinqueviri, agris dividundis, muris, turribusque reficiendis, saepius ut plebem funebri pecunia [orig: pecuniâ] elevarent, utque aes alienum pro his, qui solvendo non essent, de publico solverent, qui Mensarii nuncupati. Alex. ab Alexandro, Genialium Dier. l. 3. c. 16.

QUARTUS [1] nomen viri, Roman. c. 16. v. 23.

QUARTUS [2] Scholae in Ecclesia Roman. idem cum Archiparaphonista, qui, ut est in Ordine Rom. semper nuntiabat Pontifici de Cantoribus, adstans ante faciem Pontificis, et nutum eius ad psallendum exspectans. Vide supra Archiparaphonista.

QUASILLARIAE ancillarum Textrino in servientium, apud Romanos, nomen, a quasillo seu calatho. Petronius, Nec contenta mulier tam gravi iniuria [orig: iniuriâ], convocat omnes Quasillarias, familiaeque sordidissimam partem, ac me conspui iubet. Romae olim, Musa. Quasill. vix. an. 30. Cratinus. Lanipend. de suo. Dicebantur autem Lanipendii vel Lanipendiae, qui inter Lanificas pensa partiebantur, quando ea munera sordere Matronis visa sunt. Propertius earundem meminit, l. 4. Eleg. 7. v. 41.



image: s0984b

Et graviora rependit iniquis pensa Quasillis,
Garrula de facie si qua locuta mea est.

Vide quoque Hieronym. ad Laetam, apud Laur. Pignorium, Comment de Servis: et supra voce Calathi.

QUATER apud Statium, Theb. l. 4. v. 545. in sacris infernalibus,

Lacte quater sparsas ------

ritualis vox numerusque. Est enim felicitatis numerus in omnibus. Val. Flaccus, l. 1. Argon.. v. 399.

------ vacua nam lapsus ab arbore parvum
Te quater ardenti tergo [orig: tergô] circumvenit anguis.

Tibullus, l. 1. Eleg. 10. v. 63.

------ quater ille beatus,
Quo [orig: Quô] tenera irato [orig: iratô] flere puella potest etc.

At de eodem numero Lutatius, ad Statium Thebaid. l. 5. v. 86.

------ quater axe sereno [orig: serenô]
Intonuit.

De numero, inquit, tonitruum ratio est. Nam omnis impar numerus prospera significat et vivis ascribitur. Id vero quod part, exit infectum --- --- --- quatuor iuvencos inferis Orphei immolat (Virgilius) Georgic. l. 4. Quatuor tauros inferis mactat. ideo hie quater adversum tonat. Et nitide observavit, ut senae horae eo [orig: ] tempore dividerentur a Sole, ut par numerus, quia est vivis contrarius, poneretur. Dicitur autem hic honor numeri a Pythagora repertus, et masculinae virtutis et Deorum superum [orig: superûm] propter regulam trinam divinae rationis. Ergo huiusmodi signa contigerunt. Ut, quater ipso in limite portae Substitit, atque utero sonitum quater arma dedere [orig: dedêre]. Non occulte Virgilius de numero sancti equi infaustam infernamue rem, id est mortem praenuntiari praedicebat. E quibus discas infelix omen in prodigiis huius numeri, quod asserunt et alii, etsi rari, Scriptorum. Servius tamen pro saepius tantum accipit, in equi illius Troiani sonitu etc. Vide Casp. Barthium, Animadv. ad Statium, d. l. nec non in Libb. Superstitionum, ut et infra, in voce Tetractys.

QUATERE vide supra Comam dissipare.

QUATERNARIAE Formae apud Lamprid. in Alexandro, Seu. c. 39. Formas binarias --- quaternarias et denarias, etiam quas Heliogabalus invenerat, resolvi praecepit: non tam hic [orig: hîc] sunt tu/poi aut tupwth/ria, quam nummi ipsi aurei tali forma [orig: formâ] percussi, qui quaternis aureis valerent. Uti enim Quaternarii olim sestertii dicti sunt, postquam quaternis assibus valere coeperunt; Innocentius Agrimensor, Habet decus et plumbum et quaternarios et calcem: unde aes quaternum Martiali, l. 12. Epigr. 77.

Amphora vicessis, modius datur aere quaterno:

Graecis tetra/ssaron et tetra/noummon: Ita Quaternarius aureus dictus est, nummus quaternorum aureorum vulgarium pretio [orig: pretiô] ac pondere constans. Galli Quadruplos hodie vocant, tetraxru/sous2 Graeci, et tetrasta/hra. Hinc et apud Cyrenaeos in usu fuisse tetrasta/thra nomi/smata, quae 4. aureos stateres penderent, legimus. Salmas. ad loc.

QUATERNIO [1] vis Decadis, et Decas natura Numeri, Pythagorae, Lucianus *bi/wn pra/sei. Pyth. Quomodo numeras? Merc. Unum, duo, tria, quatuor, Pyth. *(ora=|s2, a(\su\ doke/eis2 te/ttara, tau=ta de/ka ei)si\, kai\ h(me/teron o(/rkion, kai\ tri/gwnon entele\s2 ta\ te/ttara, vides! Quae tibi videntur quatuor, sunt decem: et nostrum Iusiurandum; et Trigonum perfectum, Quatuor. Et paulo post, Pythag. *gnw/seai to\n *qeo\n, to\n a)riqmo\n e)/onta, kai\ a(rmoni/hn, Cognosces ipsum Deum, qui est Numerus et Harmonia. Numerus scil. Quaternarius, qui perfectissimus, undiquaque sibipar, et kata\ du/namin omnem numerum in se continet etc. Hinc eum, *tetrakto\n vocant, quasi ad animae perfectionem pertinentem, inter arcana venerati sunt adeo Pythagoraei, ut ex eo et iurisiurandi religionem sibi fecerint.

*ou) ma\ to\n a(mete/ra| tuka=| parado/nta tetraktu/n.
Iuro tibi per eum, qui dat animae nostrae quaternarium numerum.

Macrob. in Somn. Scipionis, l. 1. c. 6. Est autem Iusiurandum hoc di/stikon: neque ex primo versiculo in telligendum. *paga\n a)ena/ou fu/sews2 r(izw/mai e)/xousan. Simul verte. Nonper *tetraktu\n, qui dat animae nostrae fontem, in quo sunt radices (seu fundamenta) aeternae naturae. Hic vero *tetraktu\s2, cum sit masculini generis, non est h( tetra\s2, quaternio, sed mysticum summi Opificis nomen (sive is *dhmiourgo\s2 alias vocetur, sive *nou=s2, sive *qeo/s2 ) a quo motum perennem habet immortalis anima. Neque numerum quaternarium, sed duos quaterniones eo [orig: ] nomine intellexerunt Pythagoraei, Ioh. Marchamus, Can. Chron. Sec. XI. Vide quoque infra voce Tetractys.

QUATERNIO [2] literarum, in Nominibus Dei, apud plerasque gentes memorabilis. Observat enim Marsilius Ficinus Argum. in Platonis Cratylum, quod omnes gentes atque linguae praecipuum Dei nomen quatuor solum literis pronuntiare dicantur, ut qui Latinis Deus, Aegyptiis Tent, Persis Syre, Magis Orsi, Graecis *qeo\s2, Arabibus Alla, Mahumeti Abdi, Hebraeis celebri nomine isto [orig: istô] tetragrammato [orig: tetragrammatô] appellatur. Quem equidem literarum in divino Nomine quaternionem etiam a Clemente Alexandrino animadversum iam esse, deprehendit Tobias Pfannerus, System. Theol. pur. Gentilis, c. 2. §. 11. At apud Recentiores, Quaterniones, Graece tetra/dia, chartae sunt invicem compactae, quae Cahiers vocant Galli. Quadratae chartae Alcuino, Poem. 7.



image: s0985a

Plurima sic Praesul patravit signa stupendus,
Quae nunc in chartis scribuntur rite quadratis.

In cuiusmodi tetradi/a divisos fuisse libros Nestorii Patriarchae Constantinopolitani, docet Car. du Fresne, ex Concil. Ephes. part. 2. act. 1. Sed et Quaterniones dicti Latinis sunt nummis Quaternarii, de quibus diximus.

QUATUOR [1] Dominorum regio German. Vier Herrisch, pars est non exigua Comitatus in Germania Cattimelibocensis, 30. circiter pagos complexa; sic dicta, quod quatuo diversis Dominis subsit, Hassiae Landgravio, Deciensi, Idstenio et Weilburgensi Comitibus ex Nassovia Familia. Locus ipse, quem Cattimeliboci peculiari nomine insigniunt, Hasso parens, vix oppiduli appellationem meretur; paucis circa arcem vacuam et domuum rudera aedificiis circum iectis: trium circiter horarum spatio [orig: spatiô] Deciis ad Meridiem distans. Sed oppiduli tenuitatem territorium compensat. Curpurg, Chamberg, Werheim, et ipsa iurisdictionis communitate non exempta [orig: exemptâ]; venatione, piscatione, vectigali, frugibus, pecuaria [orig: pecuariâ], vinetis, aucupiis, Guilielmo Friderico Nassov. Comiti commoda sunt. Cyr. Lentulus in Geneal. Principum Nassoviae MS.

QUATUOR [2] Tempora in Ecclesia Romana quid indigitent, vide in voce Ieiunium. Auctor Graecismi MS. apud Car. du Fresne.

Dant Crux, Lucia, Cineres Karismata dia,
Ut sit in angaria quarta sequens feria.

QUATUOR [3] Uxores pud Iudaeos et Muhammedanos licitae, vide supra Polygamia et infra Uxor.

QUATUORDECIM apud Senecam, de Benefic. l. 3. c. 9. in quatuordecim deduxisse: absolute, pro Quatuordecim Ordines, seu Quatuordecim Gradus, iidem cum Equestribus, sedes videl. seu gradus Theatrales, in quibus non nisi Equitibus spectandi ius erat. Erant illi scenae propiores, unde clarius atque expressius actores exaudiebantur. Et quidem cum sedendi in Theatro variasset [orig: variâsset] saepius ratio, sub C. Caesare, qui non tam ex opibus natlalibusque quam ex virtute ac meritis et in Senatum et in Equestrem ordinem multos legisset, tantum multitudinis nequivit XIV. ordinibus capi. Contra Otho Tribunus Pleb. pro censu locatis civibus, exclusit a primi XIV. ordinibus eum, cui ipsi, patrique avoque quadragies sestertium [orig: sestertiûm] non fuisset. Item qui artem ludicram exercuisset. Idem voluntarios decoctores toto [orig: totô] Theatro [orig: Theatrô] abstinere iussit. Idque ut servaretur, per cuneos disposuit, quos Praefectos ordinum appellabant, qui excitarent de sede, quam quis contra legem occupasset [orig: occupâsset]. Cuiusmodi munere functus est Domitiani, qi legem desuetudine mutatam revocavit, aevo [orig: aevô], Oceanus, item Lectius, Martialis carminibus notissimi. Erant porro in his Ordinibus subsellia. Unde Martialis, l. 5. Epigr. 28. v. 1.

Bis septena tibi non sunt subsellia tanti etc.

ad quem locum vide Heraldum, plura vero de his gradibus, apud Iul. Caes. Scaligerum, Poetic. l. 1. c. 21. et supra in voce Equestria.

QUATUORSIGNANI dicti Tarbelli populi Galliae Aquitanicae apud Pyrenaei montis radices, Strab. quod quatuor militum signa apud se haberent in praesidio. Sinum Aquitanicum cum Santonibus incolunt et metallis auri excellentis nobilitantur. Vide supra, ubi de Aquis Tarbellicis.

QUATUORVIRI viarum curandarum, nomen Magistratus [orig: Magistratûs] apud Romanos, qui viis vel sternendis praessent, Maxima enim cum priscis temporibus Senatus diligentia esset in faciendis sarciendisque viis tam intra, quam extra Urbem: earum curandarum munus primum Censoribus commissum est; qui cum aliis rebus pro officio occupati huic muneri sollicite vacare amplius non possent, ex Senatus consulto Magistratus specialis ob eam causam creatus est: qui Quatuorviri viarum curandarum nom inati sunt. Eorum non multa in Scriptoribus mentio, quos habemus; in antiquis autem Epigramm. plurima, vide Barn. Brissonium, Antiqq. l. 4. c. 12. et Rosin. l. 7. c. 29. E liberis Senatorum videntur lecti. Fuit enim libera [orig: liberâ] Rep. vetus consuetudo, ut populus quotannis XXVI. Viros crearet, quorum munia sic postea distribuebantur. Fiebant ex illis Trium viri Capitales, Triumviri Monetales, Quatuorviri Curatores viarum in Urbe, Decemviri litibus iudicandis, qui hastam centum viralem cogebant, Duumviri Curatores vicorum extra Urbem, Quatuorviri in praefecturas Campaniae mittebantur, sed hic numerus ab Augusto imminutus est, sublatis Viocuris extra urbem et Quatuorviris, qui in praefecturas Campaniae mittebantur. Vide infra ubi de Viginti. Viris. Idem. ut ex Equestri ordine eligerentur, voluit, vide Salmas. Not. ad Spartian. in Didio Iul. c. 1. et supra Quartumviri. Plura vero de numero Quaternario infra, vocibus incipientibus a Tetra.

QUEBECUM vulgo QUEBEC, urbs recens Americae septentrionalis, novae Franciae primaria, iuxta fluvium S. Laurentii, cum arce munita quadrangulai Francorum. 300. milliaribus distat ab ora maris Borealis in occasum; ibique commoratur Episcopus Canadensis a paucis annis.

QUEDA vulgo QUEDA, urbs Indiae extra Gangem, in regno Siami, cum portu et emporio in ora sinus Gangetici, ex adverso Sumatrae insulae, a qua distat 150. mill. pass. in ortum, Patanam versus totidem; estque caput regni cognominis.

QUEDELINBURGUM vulgo QUEDELINBURG, oppidum Germaniae, in Saxonia superiori, ab Henrico Aucupe, qui Mechtildem filiam primam ibi Abbatissam praefecit, conditum: alias sub


page 985, image: s0985b

domino Abbatissae propriae, inter ditionem Halberstadien sem et Principatum Anhaltinum, 2. milliar. Germanicis distans ab Halberstadia in meridiem. Nunc paret Duci Saxoniae cum tota ditiuncula adiacente.

QUEI flos Sinicus. Nascitur in procera arbore, quae folia habet lauri vel cinnamomi; exiguus admodum. flavi coloris, in recemulos dispersus, suavissimi plane odoris. Apertus in ipsae arbore perstat longo [orig: longô] admodum [orig: admodûm] tempore integer, minimeque flaccescit, ubi decidit, interiecto [orig: interiectô] unius mensis spatio [orig: spatiô], denuo repullulat arbor novumque florem gignit, autumnali tempore. Tam fragrantem autem gratumque odorem exhalat, ut regionem totam, cui arbor vicina est, suavitate recreet atque perfundat. Turcae, limonum succo [orig: succô] maceratum, ad pilos equorum tingendos adhibent: Sinenses vero [orig: verô] ex eo multa bellaria, ori naribusque gratissima, adornant. Nomen dat Queilin, metropoli Quansiae provinc. quod in huius inprimis urbis territorio copiosissime proveniat, Auctor Anonymus Sinae et Eur. c. 33. Idem nomen esse herbae, in Xensia provinc. in monte Nieuxeu, quae comessa tristitiam mox pellat, risumque ac laetitiam pariat, legas apud eundem c. praec.

QUEICHEA vulgo QUEICHEU, provincia est ampla Impetii Sinarum, inter alias decimum quartum locum obtinens in parte occidentali; sed tota valde montuosa. Sunt tamen in ea octo urbes praecipuae, nempe Queyanga, Queyang, Sucheum, Sucheu, Sunanum, Sunam, Chinyvenum, Chinyven, Xecienum, Xecien, Tunginum, Tungin, Lipinga, Liping, et Tuchum. Tucho: sub quibus sunt septuaginta quinque minores urbes aut arces. Terminatur autem haec provincia, a septentrione Suchensi provincia [orig: provinciâ], ab ortu Huquania [orig: Huquaniâ], a meridie Quansia [orig: Quansiâ], et ab occasu Iunnania [orig: Iunnaniâ], teste Martinio [orig: Martiniô].

QUEICHEUM vulgo QUEICHEU, urbs Sinarum, in Suchuensi provincia, cuius sexta est, iuxta fluvium Klang, in planitie, cultissima et mire rigua, in parte occidentali provinciae; sub ipsa sunt duodecim urbes, teste Martino [orig: Martinô] Martinio [orig: Martiniô].

QUEILINUM vulgo QUEILIN, urbs ampla Sinarum et Quansiae provinciae praecipua, iuxta fluvium Quiei, ad radices montium et versus confinia Huquanae provinciae; ab ea pendent octo urbes minores.

QUEITUM vulgo QUEITE, urbs Imperii Sinarum, et Honaniae provinciae secunda, in planitie, prope fluvium Cium, et in limite Xantoniae provinciae; et ab ea pendent octo urbes minores, teste Martino [orig: Martinô] Martinio [orig: Martiniô].

QUEIYANGA vulgo QUEIYANG, urbs est ampla Sinarum. et Queicheae provinciae caput, intra colles, et ad radices monitum, versus Suchvenam provinciam; Ab ea pendent 18. urbes seu arces, teste Martino [orig: Martinô] Martinio [orig: Martiniô].

QUENSTEDIUS Ioh. Andreas, auctor Dialogi de patrils Virorum Doctorum.

QUELENIUS Franciscus vide Franciscus.

QUENTAVICUS oppid. Galliae, in Picardia provincia et in Pontino tractu, sic dictum quod ad Quentum fluvium situm sit, quasi vicus Quenti. In eo situm fuit monasterium S. Iudoci. cuius hodie nomen retinet locus iste, veteri omisso [orig: omissô], vulgo S. Iosse sur mer, teste Baluzio [orig: Baluziô].

QUERCETUM vulgo le QUESNOY , urbs parva Belgii, sed munita, in Hannonia, Francici iuris ab A. C. 1654. 3. leucis distat a Landrecio in Boream, Valentianas versus 2. et quinque a Cameraco in ortum.

QUERCULANUS vide QUERQUETULANUS.

QUERCUS [1] Iovi olim sacra, magna apud Veteres in veneratione fit. Namque et ex ea, antiquissimus mortalium cibus: et inter illas Dodonae responsa: et sub illis Druidarum, qui veterum Celtarum Sapientes fuere [orig: fuêre], praecipua sedes. Sed et alius eius apud Romanos usus: Hinc enim civicae coronae, militum virtutis insigne clarissimum: iam pridem vero et clementiae Imperatorum, postquam civilium bellorum profano meritum coepit videri civem non occidere. Cedunt his murales, vallaresque et aureae, quamquam pretio [orig: pretiô] antecedentes: cedunt et rostratae, quamvis in duobus maxime ad hoc avi celebres: M. Varrone. e piraticis bellis, dante M. Pompeio [orig: Pompeiô] iterumque M. Agrippa [orig: Agrippâ], tribuente Caesare e Siculis. verba sunt Plinii. Et paulo post, Civica iligna primo fuit postea magis placuit ex esculo Iovi sacra. Variatum et cum Quercu est ac data ubiave que fuerat, custodito [orig: custoditô] tantum honore glandis. Additaeleges arctae, et ideo superbae, quasque conferre libeat cm illa Graecorum summa, quae sub ipso Iove datur, cuique muros Patria gaudens rumpit: Civem servare, hostem occidere. Utque eum locum, in quo sit actum, hostis obtineat eo [orig: ] die: utque servatus fateatur: alias testes nil prosunt: Ut civis fuerit. Auxilia, quamvis Rege servato [orig: servatô], decus id non dant. Nec crescit honos idem Imperatores conservato [orig: conservatô], quoniam conditores in quocumque cive summum esse voluerunt. Accepta [orig: Acceptâ] licet uti perpetuo. Ludos ineunti semper assurgi etiam ab Senatu, in more est. Sedendi ius in proximo Senatui. Vacatio munerum omnium ipsi patrique, et avo paterno. Subdit tandem, o mores aeternos, qui tanta opera honore solo [orig: solô] donaverint: et cum reliquas coronas auro [orig: aurô] commendarent, salutem civis in pretio esse noluerint: clara [orig: clarâ] prefessione, servari videm hominem nefas esse lucri causa [orig: causâ]. Histor. Natur. l. 16. c. 4. E quibus verbis patet, quid requisitum fuerit, ut quis Quernam mereretur coronam, et quibus privilegiis, qui eam rite fuerat adeptus, esset insignis. Massurius Sabinus apud A. Gellium, l. 5. c. 6. civicam coronam tum dari solitam dixit, quum is, qui civem servaverat. eodem [orig: eôdem] tempore etiam hostem pugna occidisset; neque locum in ea reliquisset: Interim Tibeius Caesar consultus, an eam capere posset, qui civem in praelio servasset [orig: servâsset] et hostes ibidem duos interfecisset, sed locum, in quo pugnabat; non retinuisset, rescripsit apud eundem, eum quoque civica [orig: civicâ] corona [orig: coronâ] dignum videri: quod appareret, tam iniquo [orig: iniquô] loco [orig: locô] civem ab eo


page 986, image: s0986a

servatum, ut etiam a fortiter pugnantibus retineri non quiverit. Quatuordecim istiusmodi coronas, accepit Siccius Dentatus: sex Capitolinus; et hic quidem de duce quoque Servilio: Africanus de Patre accipere noluit, apud Trebiam, Plin. ubi supra. Eadem [orig: Eâdem] L. Gellius in Senatu Ciceronemd Consulem donari e Rep. censuit, quod eius opera [orig: operâ] esset atrocissima illa Catilinae coniuratio detecta vindicataque, apud Gellium, loc. cit. qui ibidem causam, cur e fronde querna civica corona, quam civis civi, a quo servatus est in praelio testem vitae salutisque perceptae, dare solitus fuerit, constaret addit. quoniam cibus, victusque antiquissimus quernus capi solitus sit, qua de re vide Plinium, l. 16. c. 5. et Galen. de Alim. fac. l. 2. et plura, de causis datae e Quaercu coronae, apud Plut. Quaest. Rom. 92. Idque obtinuit prisco [orig: priscô] aevo [orig: aevô], postmodum etiam istivimodi serto [orig: sertô] exornari coepit Imperator, qui civi, quem occidere poterat, pepercisset, teste Pighio [orig: Pighiô], l. Tyrann. Quoties autem dabatur quercea corona, rem prius divinam ad quercum fieri necesse erat, uti colligere est ex Val. Maximo, l. 2. c. 8. extr. Coeterum ad quercum pronae manus porriguntur, ubi ob cives servandos corona danda est. Nec omittendum, quod Ovidius suggerit, ante fores Palatii, inter geminam laurum, Quercum stetisse: Ita enim is, l. 1. Met. fab. 9. v. 562.

Postibus Augustis eadem fidissima custos
Ante fores stabis mediamque tuebere Quercum.

Quo [orig: Quô] indigitatum, gemina [orig: geminâ] Principi virtute inprimis opus esse, fortitudine in hostes, et clementia [orig: clementiâ] in cives: sed hac [orig: hâc] praecipue, unde in medio posita: Satius enim unum civem servare, quam mille hostes occidere. Vide Godwyn. Anthol. Rom. c. ult. Sed et Querna [orig: Quernâ] corona [orig: coronâ] ac draconum voluminibus olim Triviae Dianae, th=s2 *)enodi/as2 sive *triodi/tidos2, quae eadem cum Hecate credita, imaginem coronari moris fuisse, Sophocles in Rhizotomis docet, apud veterem Apollonii Interpretem, cum ait:

*(/hlie de/spota kai\ pu=r i(ero\n
*th=s2 enodi/as2 *(eka/thstfe/ggos2
*to\ di*)o)lu/mpou pollo\n profe/rei:
*kai\ gh=n nai/ous) i(era\s2 trio/dous2
*stefanwsame/nh drusi\ kai\ plei/stais2
*)amw=n spei/raisi drako/ntwn.

Eandem, ut Inferis Diis, sic etiam Parcis fuisse impositam, Catullus, Epigr. 65. v. 307. habet:

His corpus tremulum complectens undique Quercus.
Candida pupur eis ramis induxerat ora etc.

Porro, apud Ovidium, Tmolus mons, Iudex inter Pana et Apollinem redimitur quercu, Met. l. 11. In Capitolino agone, idem victoribus praemium, obliva [orig: oblivâ] mixtum. Athenis quoque, in sollennibus nuptiarum, moris fuit, ut puer patrimus et matrimus gestaret spinas cum fructibus quercus, diceret que canistrum ibi positum esse panibus plenum. Adde illos, qui Cereri hymnos canebant, cum messis aristas spicare coeperat, non alio [orig: aliô] serto [orig: sertô] fuisse insignes. Virg. Georgic. l. 1. v. 347.

------ ------ neque ante
Falcem maturis qisquam supponat aristis,
Quam Cereri tota [orig: totâ] redimitus tempora quercu,
Det motus incompositos et carmina dicat.

Imo ipsi etiam Cereri quercum sacram, eamque vittis, tabellis, sertis ornatam, habet Ovid. Met. l. 8. v. 744.

------ ingens animoso [orig: animosô] robore quercus
Una nemus: Vittae mediam, memoresque tabellae,
Sertaque cingebnt voti monumenta potentis.

Ut de tenea nihil super adiungam; de qua, ut et alia huc pertinentia, vide apud Car. Paschalium, Coronar. l. 7. c. 8. et seqq. uti de Quercu tum terrestri, tum quae inter maiora maris virgulta, Salmas. ad Solin. et de Querceis virgis, fati indicibus infra, Natalitiae Virgae.

QUERCUS [2] Capita Herodot. et Tria capita, locus Boeotiae, in montis Cithaeronis ingressu, inter illum et Plataeas.

QUERCUS [3] Fletus est ad radices Bethel, in tribu Beniamin, ubi Debora nutrix Rebeccae est sepulta.

QUERCUS [4] Sichem Graece Balanus, sub qua Rebeccae nutrix sepulta est, nominatur et Turris Sichem, in tribu Ephraim.

QUERCUS [5] Sichem quae et Therebinthus: sub hac condidit Iacob idola suorum, est in tribu Ephraim.

QUERFORTIA Familia vide supra Mansfeldia.

QUERIMBA vulgo QUERIMBA, insula Africae, in ora Zanguebariae regionis, contra sinum S. Lazari. Parva est admodum.

QUERQUERNI Plin. l. 3. c. 3. populi Hispaniae citerioris, quorum nunc situs ignoratur; nisi quod Gallaeciae erant finitimi.

QUERQUETULANAE Virae, vide Virago.

QUERQUETULANI populi Latii, ex eorum numero, quos Plin. l. 3. c. 5. interiisse nullo [orig: nullô] relicto [orig: relictô] vestigio [orig: vestigiô] scribit: quos 53. in Latio antiquo fuisse testatur.

QUERQUETULANUS [1] mons urbis Romae, idem cum Caelio. Vide ibi, ut et infra.

QUERQUETULANUS [2] a QUERCETIS dictum: ut Romae porta querquetulana, quae querquetum iuxta se habuit intra muros; et virae querquetulanae, quae Grancis Hamadryades. Festus: Querquetulanae virae putantur significari nymphae praesidentes querceto virescenti: quodgenns silvae indicant fuisse intra portam, quae ab eo dicta sit quaerquetulana. Nominat et Varro, l. 4. de L. L. sacellum querqvertulanum. Id quin Hamadryadum fueit, dubitandum non est. Tacit. l. 4. Annal. c. 65. Haut fuerit absurdum tradere, montem eum (de Caelio sermo est) antiquitus Querquetulanum, cognomento [orig: cognomentô]


image: s0986b

fuisse, quod talis Iylvaefrequens, fecundusque erat: mox Caelium appellitatum a Caele Vibenna [orig: Vibennâ], qus dux gentis Hetruscae, cum auxilium appellatum ductavisset, sedem eam acceperat a Tarqu. Prisco, seu quis alius regum dedit. Haec Tacitus, ex cuius verbis simul discere est, unde Caelius Mons nomen acceperit. Voff. Nic. Lloyd.

QUIAY Lacusa nomen Supremi Dei apud Peguenses, quasi Mille Numinum Numen, apud Ferdinandum Pinto, Itm. p. 372. Vide quoque infra Tinagogo.

QUIANSIA seu Kiansia Quiansi et Kiansi, provincia est Imperii Sinarum, octavum locum obtinens, versus meridiem. Extenditur in Chequianensem provinciam ad ortum, Quantuniam ad meridiem, Nanquinensem ad Boream, et Huquanen sem ad occasum. Eius urbes praecipuae sunt tredecim; nempe Nanchangum, Nanchang, Iaocheum, Iaocheu, Quansinga, Quansing, Nankangum, Nankang, Kieuchianum, Nieukiang, Kienchanum, Kienchang, Vucheum, Vucheu, Linkianum, Linkiang, Kieganum, Kiegan, Xuicheum, Xuicheu, Iuencheum, Iuencheu, Cancheum, Cancheu, et Nanganum, Nangan: sub quibus sunt sexaginta quatuor urbes, minores, ut pluribus narrat Martinius in suo Atlante Sinico.

QUIBIARII apud Arnobium pro Cybiarii.

QUID pro quo, Anglorum Iurisconsultis idem esse, quod suna/llagma, in contractibus, docet Cowellus.

QUIDICI apud Aethicum pro Syzici. Vide Salmas. ad Iul. Capitolin. in Antonino Pio, c. 3.

QUIES hanc deam coluere [orig: coluêre] Romani, ut refert Augustin. l. 4. de Civ. Dei, c. 16. quaedea homines faceret quietos: Extra portam Collenam aedem habuit Romae.

QUIETINI vide Theotini.

QUIETIS [1] Fanum Liv. l. 4. c. 41. D. Aug. locus Latii via Lavicana, non longe ab urbe Roma occurrens, ubi templum SS. Petri, Pauli, et Marcellini. Ibi olim templum Quietis fuit. Coeterum. Quietem hanc ad mortuos pertinuisse, cum et Orcus ab antiquis Quietalis dictus sit, Vives existimat, ad Augustin. de Civ. Dei, l. 4. c. 16. Meminit Fani Plin. l. 4. Cum haecagerentur, iam Consul Labicana [orig: Labicanâ] d Fanum Quietis erat. Via haec Labicana a porta Exquilina stadiis 120. h. e. 15. milliar. ducebat Labicum, vetus oppidum, sed iam Strabonis aevo [orig: aevô] dirutum, ut legere est apud eum, l. 5. Quare Augustini, Fanum hoc extra portam Collinam statuentis (cum interportam Exquilinam, quae nunc vocatur Divi Laurentii et Collinam, quae dicitur Salaria, interiecta esset porta Viminalis, quae nunc B. Agnetae) sententiam Straboni posthabendam iudicat Vossius. Ait idem Antistes non solitos esse Quieti Romanos publice sacra facere, causamque adducit, geminam, quarum una est, quia Populus Rom. esset inquies. Num hoc voluit, iterum Voss. quaerit. fuisse amantiorem belli, quam pacis? Utraumque est, censeo eo sacra eius publiceneglecta, quia segnium videretur, amare quietem magis, quam laborem: tum etiam quod quies propria sit mortuorum. Sed verisimile est, eos qui Quietem inter Numina retulerunt, illam potius causam spectasse [orig: spectâsse], qua [orig: quâ] honeste gravia diffinduntur negotia, ut sic vita prorogetur et edulcetur: de qua luculenter Seneca de Tranquill. c. 15. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Idolol. l. 3. c. 19. et supra Otia. Coeterum Quies, pro somno, passim. Unde Plin. l. 18. c. 3. Quies somnusque (antiquitus) in stramentis erat. Et Quietis hinc Ministri, de quibus infra. De Quiete vero ab opere, in festivis diebus, etiam Gentilibus usitata [orig: usitatâ], dicemus ubi de Sabbatho.

QUIETIS [2] Ministri apud Procopium, de bello Pers. l. 2. iidem, fuere [orig: fuêre], quia alia a Silentiarit appellati sunt: quos Eunuchos fuisse, videtur innuere Claudianus, apud quem istiusmodi hominum genus, in familia Palatina, l. 1. in Eutrop. v. 418.

------ Praefecti gemmis vestique dabantur
Custodes sacroque adhibere silentia somno.

Quo [orig: Quô] munere an functi fuerint etiam, apud homines privatos, non quidem omnino liquet. Neque vero id prorsus abnuerem, cum apud Salvianum, de Gubern. l. 4. mentio Silentiariorum exstet, vide infra in hac voce. Affines muneri illi fuere [orig: fuêre], quos ad Somnum appellat Curtius, l. 6. c. 11. At ne in vicinia quidem iversorii quemquam commilitonum receptum esse, sed per dispositos, quos ad Somnum habebat, omnes procul relegatos, ne femina illa murmurantum inter se silentio [orig: silentiô] verius, quam sono [orig: sonô] excitaretur. Vide Laur. Pignorium de Servis.

QUIETISTAE dicti in Italia, qui. quctore Mich. Molino [orig: Molinô], Presbytero [orig: Presbyterô] Aragone, in Quiete animi felicitatemd suam collocant: alias Molinistae quoque a sectae fundatore. Horum vero odium et supplicia magis, quam errores, noti. Quod enim Articulos 68. attinet, qui post damnationem eorum prodierunt Romae, A. C. 1687. ex Decreto General. Congregationis Sacrae Rom. et Universal. Inquisitionis habitae coram Innocentio XI. Papa maximam partem illi non admittunt. Indicium forte certius praebeat titulus libri a Cardinale Petrussio, ut creditum, in lucem emissi: Omnia de Deo trino et uno, nihil vero de creatura in actione hominis, qui Iansenium sapere videtur. Nec abludit alter Orationis eiusdem nomine vulgatae, de Quiete et fide pura interna etc. Coeterum secta aliquandiu oppressa, iterum nunc gliscere dicitur.

QUIETORIUM in veter. Inscr. Quietorium hoc sibi vivens paravit. In aliis Requietorium: Eadmero in Descr. Cantuariensis Ecclesiae, locus Quietus, sepulchrum est. Unde formula recepta in Inscriptionib. sepulchrorum, Hic [orig: Hîc] requiescit etc. Car. du Fresne Glossar.

QUIETUS [1] Macrianifil. cum Patre et fratre Macriano Iuniore Balistae iudicio [orig: iudiciô] Imperator factus est, principatu Gallieni: haud ita multo post, una cum Balista, in Oriente, ab Odenato


image: s0987a

interfectus. Zonaras Quintum nominat, *ku/nton, sed in nummis QUIETUS appellatur. Vide Casaubon. et Salmas. Not. ad Trebell. pollionem in vita Quieti i. c. 14.

QUIETUS [2] vide CLUVIDIENUS.

QUILLAEUS mons Arcadiae, teste Lutatio [orig: Lutatiô] Placido [orig: Placidô]. Cuius meminit Statius in silvis.

QUILOA pulchra est in Africa civitas, prope regionem Zanguebariam, in insula posita, continenti vicina; cum arce. Mahumeiticae sectae Regulum semper habuit, summum Christianorum inimicum. Ad hanc urbem cum Franc. Dalmaida. A. C. 1505. cum Lusitanica classe pervenisset, Regem ad se accersiri iussit, qui morbum simulans ad defensionem sese paravit. Itaque 720. Lusitani ad civitatis oppugnationem armantur, qua [orig: quâ] devicta [orig: devictâ], regeque in fugam converso [orig: conversô], aliaque [orig: aliâque] gubernationis administratione instituta [orig: institutâ], civitatem hanc Portugalliae Regi tributariam fecerunt. Baudrando est urbs munita Africae, in Quiloa insula; regni cognominis caput, in Zanguebaria regione et in ora Oceani Aethiopici. Emporium est satis celebre, et ei adiacet altera urbs, Quiloa vetus dicta, in ora insulae obversa; 150. leucis Gallicis distans a Mozambico in Boream, sub dominio Lusitanorum.

QUIMPERLAEUM vulgo QUIMPERLAY, oppid. Galliae, in Britannia minori et in Cornubiae tractu, adamnem Isotte. Vix 2. leucis distat ab ora Oceani Aquitanici, et 10. a Corispopito in ortum, versus Blabiam 3. circiter.

QUINA Ptolem. Arrades, teste Marmolio [orig: Marmoliô], colonia et oppid. Africae propriae mediterraneum, Uthinae proximum et Themisae, inter Bagradam et Tritonem flumina.

QUINARII Graece penta/noummoi, dicebantur olim Romanis, qui quinos asses pendebant. Salmas. ad Lamprid. in Alexandro, c. 39.

QUINCTIANUS vide AFRANIUS.

QUINCTII gens inter Albanos nobilissima Romam, Alba [orig: Albâ] diruta [orig: dirutâ], a Tullo translata; atque in Patricias Senatumque allectae. Romae autem in multas se familias diffudit, quarum cognomina fuere [orig: fuêre]: Capitolinus, Cincinnatus, Barbatus, Pennus, Claudus, Crispinus et Flaminus. Gessit consulatus, censuras, triumphosque plures.

QUINCTINOPOLIS urbs Galliae Belgicae, quae et Fanum S. Quinctini, et Quinctinum, vulgo S. Quintin. urbs Picardiae munitissima, Somonam fluvium, media fere inter Noviomum et Cameracum: quam nonnulli Augustam Veromanduorum esse putant; sed hallucinantur, nam Augusta Veromanduorum a Fano S. Quinctini, 2. leucis abest; excisa iacens, ubi Abbatia nunc Vermand, nomen antiquum retinens; nisi quis Fanum S. Quinctini novam Augustam Veromanduorum appellari velit, quasi ex ruinis veteris Augustae aedificatam. Vide Veromandui. Ferrar. Baudrando Quintipolis, vulgo S. Quentin, urbs est Galliae, in Picardia provincia, et in Veromanduis, 6. leucis distat a Perona in ortum, Guisiam versus 5. uti 9. a Noviduno in Boream, Cameracum versus 7. circiter. Crevit ex ruinis Augustae Veromanduorum, et capta fuerat ab Hispanis A. C. 1557. sed postea restituta est, A. C. 1559. pace sancita [orig: sancitâ] ad castrum Cameracense.

QUINCTIUS [1] Atticus cum P. Sabino in Capitolium confugit: quem Vitelliani, umbra [orig: umbrâ] honoris et suamet [orig: suâmet] vanitate monstratum, quod edicta in populum pro Vespasiano magnifica, probrosa adversus Vitellium, iecerat; catenis onerarunt [orig: onerârunt] et ad Vitellium deduxerunt, Tacit. Histor. l. 3. c. 73. Cumque a militibus ad supplicium postularetur, placavit populum, confitendo se Capitolium incendisse, eoque [orig: eôque] mendacio [orig: mendaciô] evasit, c. 75.

QUINCTIUS [2] Certus Eques Romanus, a Decimo Pacario, Corsicae Procuratore, interfici iussus, quod ipsi de iuvando Vitellio contra Othonem, Corsorum viribus, consentire noluisset, Tacit. Histor. l. 2. c. 16.

QUINCUNX apud Ciceronem, de Senect. c. 17. directi in quincuncem ordines, ubi de arboribus, hanc notam habebat --- -- Xenophon o)rqou\s2 sti/xous2 tou= de/ndrwn kai\ pa/nta eu)gw/nia. Virg. l. 2. Georg. v. 278.

------ Omnis in unguem
Arboribus positis secto [orig: sectô] via limite quadret.

Sic in delineatione quoque ac descriptione situs [orig: sitûs] urbium condendarum, quae in solo areae formabatur, sectio viarum et directio praecipue spectabatur, ut omnia rectis ordinibus dimensa essent. Quam viarum directam sectionem *(rumotomi/an Graeci dixere [orig: dixêre]. Unde urbes kakw=s2 e)r)r(umotomhme/nai, quae hac in parte laborabant viis male sectis, quod de Athenarum urbe refert Dicaearchus. Ut autem recta esset r)umotomi/a, duae maximae ac latissimae viae concurrentes ducebantur ac sese pro\s2 o)rqa\s2 invicem secabant: coeterae minores utrique para/llhloi ducebantur; quod in Veter. Coloniis et castris metandis Romani, atque in Urbibus suis condendis, Graeci semper observarunt [orig: observârunt]. In agrorum quoque metatione publice facienda idem consectati sunt iidem Romani, per decumanos et cardines maxmos, uti pluribus docet Salmas. ad Solin. p. 821. Idem poculi nomen, quod quinque cyathos continebat. Martialis, l. 1. Epigr. 28. v. 1.

Hesterna tibi nocte dixeramus
Quincunces puto post decem peractos etc.

Atque hinc de poculo quovis, apud eund. l. 2. Epigr. 1. v. 9.

Te conviva leget misto [orig: mistô] quincunce ------

Ad quem locum Raderum vide.

QUINDA Strab. Plutach. urbs Ciliciae supra Anchialen, eadem cum Anazarbo, teste Suida [orig: Suidâ]. Vide ibi. Anazarbus autem videtur urs diversa a Quinda; quae Straboni non urbs, sed castellum erat munitum, in quo Macedones thesaurum servabant.