December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0592bPARTES [1] dictae Veteribus, quidquid e convivio decerpebatur et ministris aut mittebatur aut reservabatur, de quo ritu diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Lamprid. in Alex. Severo c. 37. Semper de manu sua Ministris convivii et panum partes aut olerum aut carnis aut leguminum dabat. Vide Ekkehardum Iun. de Casibus S. Galli c. 2. p. 51. Hinc vox in Ecclesiam translata, ubi inter Eucharistiae appellationes reperitur. Apud Bedam in c. 10. prioris ad Corinth. et apud Gratianum de Consecr. distinct. 11. can. 58. exstant haec Augustini verba: Nec quando manducumus, partes de illo facimus: Et quidem in sacramento sic sit et norunt [orig: nôrunt] fideles, quemadmodum manducent carnem Christi: unusquisque accipit partem suam, unde et ipsa gratia Partes vocantur. Ubi gratiam esse symbola Eucharistiae, ab Eruditis ostensum. Quare hoc significavit isto [orig: istô] loco [orig: locô] Augustinus, unam ex appellationibus Eucharistiae esse Partes, quod Ecclesiarum Africanarum idioma videtur. Cyprianus de Lapsis, Et alius, qui et ipse maculatus sacrificio [orig: sacrificiô] a Sacerdote celebrato [orig: celebratô], partem cum coeteris ausus est latenter accipere, sanctum Domini edere et contrectare non potuit, cinerem ferre se apertis manibus invenit. Ubi obiter observandum, Eucharistiam olim fideles de manu Ministri manu sua [orig: suâ] accepisse, quod etiam ex 21. Statuarum Chrysostomi colligitur, ubi de/xesqai th=| keiri ter habet. Sic apud Euseb. l. 7. c. 9. legitur, xei=ras2 ei)s2 u(podoxh\n th=s2 a(gi/as2 trofh=s2 protei=nai. Nempe utramque manum porrigebant et cavo [orig: cavô] dextrae supposita [orig: suppositâ] sinistra [orig: sinistrâ], panem suscipiebant, ut est apud Cyrillum in 5. Mystagog. Vide rursum Cyprianum de Opere et Eleemos. de Bono Patient. et Ep. 56. Cornelium Episcop. Roman. ad Fabium Antiochen. Ep. Ambrosium Ep. ad Theodos. Hieronym. Ep. ad Theophil. Alios. Postea vero superstitio consuetudinem invexit conficiendi ex auro, vel alia materia pretiosa, quaedam doxei=a, vascula, quibus pro manu utebantur, sed damnatur et tollitur ea consuetudo gravissimo Can. 101. Concilii VI. Oecumenici sive in Trullo: contra quem tandem obtinuit, ut Sacramentum fidelibus non in manus traderetur, sed in os insereretur, ut observat Balsamon ad Can. cit. Concilii Trullani, idque cautum Canone 2. Concil. Rotomag. ut habet Car. du Fresne. Quod autem toti S. Eucharistiae nomen Partium tributum, hinc est quod olim in Ecclesia, panis Eucharisticus dividendus fidelibus, in partes minutas frangeretur, quas a re kla/smata, item meri/das2, particulas potius, quam me/rh appellaverunt: quia ut aiunt Patres Concilii Niceni can. 5. *ou) polu\ lamba/nomen, a)ll' o)li/gon e(/na gnw=meno(/ti ou)k ei)/s2 plhsmonh\n, a)ll' ei)s2 a(giasmo\n, Non multum panis aut vini accipimus, sed parum; ut intelligamus, non ad satietatem illa capi, sed ad sanctificationem. Latini modo partem vocant, modo portionem; Augustinus buccellam, sed de Iuda, quem sacrae cenae fuisse participem ipse credidit, alii negrarunt [orig: negrârunt]; Dixerunt et micam. Paschasius de Corpore et Sang. Domini, c. 17. Hoc mysterium dum communicas, dilata sinum mentis tuae, emunda conscientiam et percipe, non quantum mica exhibet, sed quantum fides capit. In historia insigni, quam narrat Euagrius l. 4. c. 36. dicuntur a(gi/ai meri/des2: Similiter in Euchologio, kai\ ti/qhsi th\n meri/da e)n a(gi/w| tothri/w|. Vide Casaubon. Exercit. XVI. §. 50. Unde est, quod de Eucharistia loquens Ignatius Ep. ad Philadelphenses, verbum sqru/ptesqai usurpat, *ei(=s2 a)/rtos2 toi=s2 pa=sin e)qru/fqh, Unus panis omnibus est comminutus: Nam qru/ptesqai proprie de iis usurpatur, quae in partes minutas franguntur. Hinc et Augustin. eam in rem verbo [orig: verbô] comminuendi usus est, Ep. 59. ad Paulin. Cum illud, quod est in Domini mensa, benedicitur, et sanctificatur et ad distribuendum comminuitur. Vide supra, ubi de Panis fractione. Ex his itaque Partibus, quaedam communicantibus distribuebantur, quaedam ad alias paroecias aut ad peregrinos, e)pidhmou=ntas2, declarandae dilectioni et in fide consensionis ergo, mittebantur, quod pe/mpein eu)xaristi/an dixit Eusebius Histor. l. 5. c. 26. quamque consuetudinem postea prohibitam esse legimus. Vide Concil. Laodiceni Canon. Reliquae, si quae supererant, pueris absumendae dabantur, teste Euagrio [orig: Euagriô] l. c. quem morem sua [orig: suâ] etiam aetate observatum testatur Nicephorus Callistus l. 17. c. 25. Ut de Partibus panis benedicti quidem, sed non in usum Eucharistiae, qui et mittebatur ad absentes, et Catechumenis, ius sumendae Eucharistiae non habentibus, nil dicam in praesens, utpote de quo ritu iam supra egimus, in voce Eulogia etc. Plura apud praefatum Casaubon. loc. cit. §. 35.
PARTES [2] pro Administratione Reip. Ita enim nonnulli accipiunt verba Iul. Capitolini in Pertinace, c. 2. Inde ad ducenum [orig: ducenûm] H. S. stipendium translatus in Daciam suspectusque Marco, quorundam relatu a partibus remotus est: quod illi explicant, a Reip. administratione depulsus est. Sed cum loquutionis huius non exstet exemplum, vitium hic haerere non frustra suspicatus Salmasius est. Palatinus vocem relatu non agnoscit: hinc recte legendi occasio, suspectusque Marco, quorundam partibus remotus est. Vel etiam, quorundam a partibus, h. e. per partes quorundam, vel quorundam factione. Partes enim semper pro factione, cuius innumera possent afferri exempla. Quod igitur hic Partes vocat, paulo inferius factionem nominat, Postea iterum re bene gesta [orig: gestâ] prodita est factio. Vide Salmas. ad loc. Hinc Dux Partium, victoria Partium etc. In Scena inprimis Partium nobilis notio est. Eleganter Liv. l. 3. c. 10. fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos. Erant autem personarum aliae Partes primae, aliae secundae, tam in Comoediis, quam in Mimis, sed hac [orig: hâc] differentia [orig: differentiâ]: in comoediis primae attributae sunt illis personis, quae plurima dicerent agerentque et saepius in scenam reverterentur, secundae tertiaeque quae minus et deinceps. In Mimis una videtur potissima fuisse persona, cui coetera subserviebant, eiusque actionem imitabantur, ut ille veram. De Comoediarum Partibus Donatus in Praefation. De Tragoedia et Comoedia: Sed primo una substituta est Cantoribus persona, quae respondens alternis choro locupletavit variavitque rem Musicam: tum altera, tum tertia, et ad postremum
image: s0593acrescente numero [orig: numerô] etc. qui primarum partium, qui secundarum et tertiarum, qui quartarum atque quintarum actores essent. In Andriam, in hac primae Partes sunt senis Simonis, secundae Davi, tertiae Chremetis et deinceps reliquorum. In Eunuchum, Atque in hac Comoedia qui personam Parmenonis actor sustinet, primas habet partes, secundae sunt Chaereae, tertiae ad Phaedriam spectant. In Adelphos, In hac primae Partes sunt, ut quidam putant Demeae, ut quidam Syri. Quod si est, ut primas Syrus habeat, secundae Demeae erunt, tertiae Mitionis, et sic deinceps. Quamquam etium sunt, qui putant, primas Mitioni dandas, secundas Syro, tertias Demeae. In Hecyram; Atque in hac primae Partes sunt Lachetis, secundae Pamphili, tertiae Phidippi, quartae Parmenonis et sic deinceps. In Phormionem, Primas in ea Partes, ut ipse Poeta professus est, tenet Phormio, secundas Geta, tertias Demipho: subinde coeteri, prout cuiusque actus ostendit. Hinc Cicero Divinat. in Caecil. Ut in actoribus Graecis videmus saepe illum, qui est secundarum aut tertiarum partium, cum possit aliquanto clarius dicere quam ipse primarum, multum submittere, ut ille princeps quam maxime excellat. sic facit Allienus, tibi serviet, tibi lenocinabitur. Ubi notat Asconius, personam primarum partium esse, quae saepius actu regreditur; secundarum et tertiarum, quae minus minusque procedunt. Pro Flacco, Quis unquam Graecis Comoediam scripsit; in qua servus primarum partium non Lydus esset. De Mimis dictum supra. Quas autem quisque Partes solitus erat agere, inde appellabatur: Ille primarum, prwtagwnisth\s2, ille secundarum, deuteragwnisth\s2, ille tertiarum tritagwnisth\s2. Val. Max. l. 9. c. 14. ex 4. Generosissimus Consulatus, collegium Lentuli et Metelli fuit: qui ambo in scena propter similitudinem histrionum propemodum spectati sunt: sed alter ex quodam secundarum cognomen Spintheris traxit, alter nisi Nepotis a moribus accepisset, Pamphili tertiarum, cui simillimus esse ferebatur, habuisset. Plin. l. 7. c. 12. Eiusdem familiae Scipioni post Cnaeo cognomen Salucio mimus dedit, sicut Spinther secundarum tertiarumque Pamphilus collegio Lentuli et Metelli Coss. in quo perquam informe fortuitum hoc quoque fuit, duorum simul consulum in scena imagines cerni. Ex quo emendandum apud Ciceronem in Bruto c. 69. Quod idem faciebat Q. Arrius fuit M. Crassi qui secundarius, l. qui fuit M. Crassi quasi secundarum, uti Dionys. Lambinus ex tribus MSS. protulit. Ita enim loquebantur prisci, ille primarum, Spinther secundarum, Pamphilus tertiarum, pro, ille primarum partium actor, Spinther secundarum partium histrio, Pamphilus tertiarum partium etc. Sic meus secundarum, Gall. mon. second, vel proprie, si actor ipse optionis sui mentionem fecisset; vel, ubi translatum erat aliorsum, qui sive imitatorem suum, sive ab se subornatum, sive parasitum et asseclam vel adiutorem, significarent. Ita M. Favonius M. Catonis secundarum ad modum Latine dicitur: nequealiter Cicero: Q. Arrius M. Crassi secundarum. Quam compositionem qui non caperent, secundarius subiecere [orig: subiecêre], ut apud Plinium loc. cit. secundanus retiariusque, quod et Hermolaum impedivit: ut apud Val. Max. loc. cit. retiarii et tertiarii, quod etiam Turnebus retinet, l. 1. Advers. c. 10. fecere [orig: fecêre]. Atque hinc colligere est, secundas agere, ferre, facere, pro adsentari, obsecundare, non tam a Comicis primis et secundis, ut voluit Lipsius, neque ex eo, quod in Mimis fere secundarum partium esset Parasitus, ut Scaliger, esse translatum, quam inde, quod Mimorum actorem, qui secundarum essent, imitarentur, eademque dicerent atque agerent, quae illi praxivisset, etc. Ferre partes, dixit Plautus Mercat. act. 2. sc. 2. v. 5. Atque illius haec nunc simia partes ferat. Et Terentius Adelph. Actu 2. sc. 4. v. 26. Non posteriores feram. Idem Plautus, facere Partes, habet Asinar. Act. 2. Sc. 4. v. 89. ut recte restituit Lipsius, expressitque Sidonius l. 1. Ep. 2. Secundas fastidit vel timere vel facere, ut alia omittam. Ab illis autem iustae Fabulae partibus, quia primae ut negotio [orig: negotiô], ita honore, praecellebant, secundae et deinceps minore pretio [orig: pretiô] censebantur, profectum, ut priores partes agere dicerent, pro plus pollere, efficere; et secundas sortiri, pro proximo [orig: proximô] aut inferiore loco [orig: locô] esse. Varro de R. R. l. 1. c. 4. Priores partes agit, quod utiile est, quam quod delectat. Terentius, Eun. Actu. 1. sc. 2. v. 71. Sine illum priores partes hosce aliquot dies apud me habere. Seneca de Benefic. l. 2. c. 29. Quanto satius est ad contemplationem tot tantorumque beneficiorum reverti et agere gratias, quod nos in hoc pulcherrimo, domicilio voluerunt secundas sortiri. Lucan. invectus in Septimium, Pompeii interfectorem, l. 8. v. 676.
Degener atque operae, miles Romane, secundae
Pompeii diro [orig: dirô] sacrum caput ense recidit,
Ut non ipse ferasRomanum, ut pote de Populo terrarum primo, in omnibus decebat primarum partium esse et illi inservire alios. At hic leporem aliis excitavit, non suae irae aut studio [orig: studiô], sed alienae libidini scelus praebuit: Imo nec ovans ipse cum opimo spolio incessit; satellitem Pharium ovantem sequutus est. Ioh. Frid. Gronovius Observ. in Eccl. c. 25. Nec omittendus usus huius vocis, in Iure, ubi Partibus locare opponitur tw=| Numero locare: atque istud est eam legem fundorum locationi dare, ut conductores annuam pensionem nummorum possessori praestent: illud vero, ita locare, ut proventus [orig: proventûs] percipias partes, veluti septimas, octavas, nonas, decumas prout convenerit: Partes enim non sunt agrorum, sed frugum: unde quum apud Ciceronem 3. Verrin. legimus, ut quae dimidiae essent decumae vocarentur, semper intelliguntur partes proventus. Quod indicat ipse, cum ait, His legibus, his conditionibus, erit quisquam tam stultus qui decumas vaenisse arbitretur? qui aratori novem partes reliquas factas esse existimet. Cum Crotonienses, in bello apud Sagram, vovissent Apollini decimas praedae, Locrenses nonas vovisse, ait Iustinus l. 20. c. 2. Sic tertias praedae, Plin. l. 24. c. 5. Hoc uniqum remedium est contra reliqua, ut ipse possessor quotannis suas Partes aut per se, aut exactores redigat neque ei quisquam, nisi ipse sibi in mora esse possit: at ubi nummo [orig: nummô] locatum est, ut maxime diligens et fidus sit
page 593, image: s0593bmanceps, potest iniuria anni et perfidia terrarum, aut huiusmodi casus sic illum affligere, ut remissiones petere et reliqua facere, necessum habeat: Sic explicat insignem locum Plinii Iunior. l. 9. Ep. 37. de quo iam supra diximus, ubi de Nummo. Apud eundem sequitur: Et alioqui nullum iustius genus est reditus, quam quod terra, caelum, annus refert. Ubi denotat, possessores sanctius et iustius ipsius terrae reditu in parte frui, quam locato [orig: locatô] fruendo [orig: fruendô] aliis toto [orig: totô] agro [orig: agrô] pecuniam pacisci. Et hi Partiarii Coloni dicti sunt, qui sic conducebant. Caius l. 25. §. 6. D. de locat. Apparet autem de eo nos colono dicere qui ad pecuntam numeratam conduxit: alioqui Partiarius colonus, quasi societatis iure, et damnum et lucrum cum Domino fundi partitur. Ubi habemus utrumque conductionis genus, sicut apud Plinium l. c. utrumque genus locandi. Meminit Partiarii quoque Cato de R. R. c. 16. Calcem Partiario coquendam qui dant, ita dant. Sic pascenda pecora Partiaria, i. e., ut fetus eorum portionibus, quibus placuit, inter dominum et pallorem dividantur, inquit Imperator Antoninus, l. 8. Cod. de Pactis, vide iterum Gronov. Observation. l. 4. c. 16. sub. fin.
PARTHAMASPATES Parthorum Rex, post Osroen subactum, a Traiano Imperat. genti impositus, Xiphilin. l. 68. successorem habuit Vologesem II. in Parthicorum Regum serie penultimum, quem vide.
PARTHAMOSIRIUS Rex Parthorum, memoratus Ael. Spartiano in Hadriano Caes. c. 5. Psamatossirim, quem Traianus Parthis Regemfecerat. Membranae Palkatinae Sarmatossirim hunc Regem indigetant et editio Mediolanensis, quod propius accedit ad *parqhmo/sirin, ut eum vocat Dio: et uti apud Spartianum videtur legendum. Qui et in eo perperam agit, quod confundit Parthamosirim cim Parthamaspate, quorum ille Armeniae Rex, hic Parthis a Traiano impositus est. De priore locus Dionis in Traiano, *trai+ano\s2 de\ a)maxei\ pa/nta xeirou/menos2 ei)s2 *sa/tala h)=lqe kai\ ei)s2 *)ele/geian th=s2 *)armeni/as2 xw/ria kai\ tw=n *(hnio/xwn *basile/a e)ti/mhse, *parqamo/sirin de\ to\n *)armeni/wn e)timwrh/sato. Traianus vero sine sanguine omnia occupans. Satala venit et Elegiam, Armeniae loca et Heniochorum Regem honoravit: Parthamosirim vero Armeniorum Regem multavit. En e)timwrh/sato, multavit? Non igitur ille, quem Parthis imposuit Traianus: eum enim *parqamaspa/thn appellat et sic de eo scribit: *kai\ e)pi\ bh=ma u(yhlo\n a)naba\s2 kai\ megalhgorh/sas2 u(pe\r w(=n kai\ kateirga/sato, *parqamaspa/thn toi=s2 *pa/rqois2 *basile/a a)pe/deize, to\ dia/dhma au)tw=| e)piqei\s2, Et celso [orig: celsô] tribundali conscenso [orig: conscensô], postquam magnifice, quae fecerat, praedicasset [orig: praedicâsset], Parthamaspatem Parthis Regem dedit, diademate ipsi imposito [orig: impositô]. Et paulo post: *kai\ ga\r kai\ oi( *parqoi\ to\n *parqamaspa/thn a)paziw/santes2 e)n tw=| sfete/gw| tro/pw| h)/rzanto basileu/esqai, Etenim et Parthi, Parthamaspatem dedignati, suo [orig: suô] more inceperunt regnari. Quod ipsum est, quod d. l. tangit Spartian. Hadrianum cum apud Parthos videret, haud in magno pondere haberi Regem suum Parthamosirim, proximis gentibus eum dedisse Regem: volens dicere, Parthamaspatem. Quod vero vir doctissimus Regem illum Armeniae occisum non constare, ex Dione notat, cum Eutropius occisum esse scribat, non habet assentientem Salmasium qui ita vocem e)timwrh/sato explicat, saltem sic videri accepisse Eutropium contendit. At Sextus Rufus diadema tantum illi sublatum, adeo que dignitate Regia [orig: Regiâ] multatum scribit etc.
PARTHANUM urbs in Vindelicis, Antonin. Partenkirch, oppidulum ad Loysam fluv. in Bavaria, nominat Simlerus. Ibi Fridericus ab Henrico Imperatore victus.
PARTHAON fil. Iasonis Pheraei, quare sic appellatus, sequentia docebunt. Habebat Iason fratrem Merionem ditissimum, sed simul tenacissimum: quem puero sibi nato advocabat, invitatis quoque Thessalorum Principibus, ut tamen frater primas illius negotii sust ineret. Merione in his rebus occupato [orig: occupatô], Iason venationem obtendens, ad Pagasas usque progressus est, ubi Meriones scdem ac familiam habebat: milites hastatos circumdedit, vi Dispensatoribus facta [orig: factâ], vigintique argenti talentis extortis, summo [orig: summô] studio [orig: studiô] ad cenam rediit. Meriones, cognito [orig: cognitô] domum esse vastatam, puero nomen Parthaon, a)po\ tou= peporsqh=sqai th\n oi)ki/an, quod domus eius vastata atque expilata sit, imposuit, Polyaen. l. 6. c. 1. §. 6.
PARTHENAEUM urbs Pictaviensis provinc. ad Tocam amnem. Media inter Tovarcium ad Boream et Fanum S. Maxentii ad Meridiem 6. leucis utrinque, uti 12. a Salmurio in Austrum, 10. a Pictavio in Occasum.
PARTHENASPATES Parthorum Rex a Traiano designatus, A. C. 115. paulo post a Parthis pulsus est.
PARTHENI Plin. l. 3. c. 22. Parthini Pomponio l. 2. c. 3. ac Dioni, Illyrici populi, quos hodie Ragusienses licebit appellare.
PARTHENIA vicus prope Pontum. Samos etiam olim sic dicta est, teste Stephano [orig: Stephanô]. Cum autem Nicander.
------ *ba/ros2 ai)/nuso gai/hs2 *parqeni\hs2.
dixit, Samiam terram intellexit, teste Scholiaste.
PARTHENIAE Spartani bello [orig: bellô] Messeniaco [orig: Messeniacô] I. per annos viginti occupati, (Ephorus apud Strabonem l. 6. anno [orig: annô] belli 10 id factum ait, sub Polydoro Rege) metu ne interim Sparta tota viris nudaretur, maxime iuvenes ex castris remisere [orig: remisêre] in urbem eosque passim cum virginibus congredi iusserunt, ex quibus postea nati, incerto [orig: incertô] patre, dicti sunt Partheniae, quasi filii Virginum. Hi cum postea a reversis Spartanis sese pro spuriis ac nothis haberi viderent, nec ad ullam Rei publ. partem admitti; scirent tamen se Spartano [orig: Spartanô] sanguine editos, coniurarunt [orig: coniurârunt] dolore contemptus cum Helotis, de Optimatibus trucidandis. Quo [orig: Quô] consilio [orig: consiliô] patefacto, duce Phalanto [orig: Phalantô], alio migrare sunt coacti. Hinc ergodelati in magnam Graeciam Tarentum condidere [orig: condidêre], quod vide.
PARTHENIAS fluv. Peloponnesi, per Elidem fluens, ibique Epinam oppid. interluens. Pausan. l. 6. Strab. Aliis Parthenius.
PARTHENICE floris coronarii nomen, apud Carullum in Epithalam. Iul. et Manlii, v. 192. Epigr. 6. ubi papaveri iungitur:
page 594, image: s0594aUxor in thalamo est tibi
Ore floridulo [orig: floridulô] nitens,
Alba Parthenice velut,
Luteumve papaver.Vide Car. Paschalium Coronar. l. 3. c. 17.
PARTHENICUM Pelagus apud Steph. Diac. in vita Stephani Iunior. forte mare, quod a Constantinopoli protenditur ad Boristhenem, nempe pars Occidentalis maris Euxini.
PARTHENICUM castrum Siciliae, in ora Occidentali. Sala di Partenico, in colle, in provinc. Mazarae, 4. milliar. ab ora maris Tyrrheni, medium inter Panormum in Caeciam et Castrum ad mare in Africum, 15. utrinque milliar.
PARTHENICUM Promontor. Sansoni est Kiderleri, in ora Bospori Cimmerii, ubi exit e palude Maeotide.
PARTHENII Graece *parqeni/ai, vide Partheniae.
PARTHENIUM urbs Euboeae, ac alia Thraciae. Item Mysiae.
PARTHENIUS [1] Poeta Nicaeus, ex Nicaea oppid. Liguriae, quod hodie Nizza della Paglia, Ferrar. elegiacus, diversorumque metrorum scriptor: A Cinna in bello Mithridatico captus, deinde ob ingenium manumissus: Vixit usque ad Tiber. Caesarem, qui eius scriptis admodum delectabatur. Hoc [orig: Hôc] praeceptore usus Virgilius in Graecis, ut apud Macrobium legere est, Saturnal. l. 5. c. 17. Etiam quaedam ex eius carmine expressit: ut ibidem legas de versu istoc, Georg. l. 1. v. 437.
Glauco et Panopeae, et Inoo Melicertae.
Quod ex illo parthenii,
*glau/kw| kai\ *nhrei=, kai\ *)inw/w| *melike/rth|.
Item ad imitationem eius, Poema, cui Moretum titulus, composuisse dicitur. Quod si Virgilii fuit praeceptor, omnino alius ab eo videatur, quem ad Tiberii usque tempora vixisse ait Suidas. Nisi eo placet ad Tiberii tempora referri a Suida, quia dicarit [orig: dicârit] suum opus Tiberio; quod facere potuit, simul ac rem bello [orig: bellô] praeclare gerere coepit; id vero fuit annis 29. ante principatum eius. Auctor quoque fuit hic [orig: hîc] Parthenius elegantissimi libelli, peri\ e)rwtikw=n paqhma/twn, qui hodie superest, ac narrationes continet collectas ex scriptoribus bene antiquis, sed deperditis: ut vel hoc [orig: hôc] nomine gratissimus esse debeat Philologiae et veteris Historiae studiosis. Eum dicavit auctor Corn. Gallo Foro-.Iuliensi, primo Aegypti praefecto. Quid mirum? Erat enim Gallus poeta egregius, et amorum minime vacuus, quod vel ex Maronis eclogis notum est: At similiter Parthenius, et poeta nobilis fuit, et qui amatorio [orig: amatoriô] se argumento [orig: argumentô] inprimis oblectaret. Plane enim verisimile fit, esse hunc Parthenium illum, quem Suidas dicit esse Heraclidis, et Eudorae sive, ut Hermippus putabat, Tethae filium, patria [orig: patriâ] Nicaenum, vel iuxta alios, Myrleanum, qui praeter Aretes, coniugis suae, encomium, ac tres libros de laudibus uxoris, aliaque nonnulla etiam elegias in Venerem scripsit; Nec tempora repugnant; Nam Poeta ille, ut ait Suidas, belli Mithridatici tempore captus fuit, posteaque ob eruditionem manumissus est, ac pervenit usque ad tempora Tiber. Caesaris. Quamquam maius hoc quidem videatur intervallum, quam ut scriptor ille tot annos post captivitatem fuerit superstes. Nam a morte Mithridatis, usque ad imperium Tiberii, anni sunt 76. Sed fortassis erat adolescens admodum, cum caperetur, valdeque senex cum decederet. Aut hoc verum est, aut Tiberii tempus apud Suidam intelligi debet, non quo [orig: quô] imperare, sed quo [orig: quô] florere coepit, ut cum Rhaetos ac Vindelicos vicit. Id spatium totis undetriginta annis minus erit. Potuit autem circa ista tempora Tiberio aliquid dicare, unde Suidas forte crediderit, eum vixisse imperante Tiberio [orig: Tiberiô]. Ex Parthenio hoc verbum a Marone expressum Gellius, l. 13. c. 25. *metamorfw/seis2, quoque edidit; ut ex Plutarcho et Eustathio scitur, item Suida in *ne/stwr, ubi Parthenius hic Nicenus vocatur. Eas Metamorphoses Ovidium secutum fuisse perest verisimile. Archelaida eius nominat Hephaestion: Herculem, Iphiclum, Anthippen, Delum, Epicedium in Auxithemin, et Propempticon celebrat Stephanus: ac meminit quoque Probus in Eclog. 3. Virgilii, et Artemidorus l. 4. *)oneirokritikw=n. Vide Suid. Voss. de Hist. Graec. l. 2. 1. c. 1. et de Poet. c. 8. Gesner. in Biblioth. etc. Alius omnino ab hoc est Parthenius Chius, cognomento Chaos, ex Homeri, ut creditum posteritate unus, qui de patre suo Thestore scripsit, teste Suida [orig: Suidâ]. Alius Parthenius Phocensis, cuius meminit Stephanus in *go/ttoi ac *deke/ntioi. Alius denique Parthenius Grammaticus, Dionysii Grammatici discipulus, cuius aetatem ex magistro cognoscimus. Nam Dionysius ille floruit usque ad Traianum, ut Suidas docet. Est puto, hic *parqe/nios2 o( *dionu/sou, quem e)n prw/tw| peri\ tw=n para\ toi=s2 i(storikoi=s2 le/zewn chtoume/nwn. Athenaeus citat l. 8. Nic. Lloyd.
PARTHENIUS [2] cubicularius Domitiani Imperatoris de quo saepe Martial. Vide Dionem Cass. l. 67. in Domitiano.
PARTHENIUS [3] Patriarcha Constantinopolitanus hoc [orig: hôc] tempore, de quo vide Iac. Sponium Itiner. Graeciae Part. I. p. 269.
PARTHENIUS [4] fluv. Paphlagonum in Pontum Euxinum influens, Hesych. Per mediam Amastrianorum urbem fluit. Sic dictus, teste Stephano [orig: Stephanô], vel quod Diana virgo frequenter in eo venaretur, vel quod placido [orig: placidô], tamquam virgineo [orig: virgineô] gradu, profluat;
*(ws2 a)kala\ prore/wn, w(s2 a(/rrh\ parqe/nos2 ei)=si.
Vel quod virgo Palaetinis regia filia in eo submersa sit. Item fluvius Arcadiae, ex montibus illius ortus. Item fluv. Sami, qui et Imbrasus. Item fluv. Sarmatiae Europaeae. Eius meminit Arrianus; itemque Ovid. l. 4. El. 10. v. 49.
Partheniusque rapax, et volvens saxa Cynapes
Labitur, et nullo [orig: nullô] tardior amne Tyras.Ubi cum rapacem vocat, secundum etymon ab Ethnicographo productum plane evertit. Item fluv. Bithyniae, Partheni, Moletio, Dolap, Nigro. Est etiam promontorium prope Heracleam. Est item Parthenius, portus in litore Brutio: et mons in Arcadia sic dictus, quasi Virgineus, a Virginibus, quae ibi Veneri
image: s0594bfrequenter sacra facere solebant, vel venari, ut vult Servius. Virg. Eclog. 10. v. 57.
------ Non me ulla vetabunt
Frigora Parthenibs canibus circumdare saltus.Propertius l. 1. El. 1. v. 11.
Nam mdo Partheniis amens errabat in antris.
Ibat et hirsutas ille videre feras.Claudianus l. 2. de raptu, v. 241.
Iam neque Partheniis innectere retia lustris,
Nec pharetram gestare libet. ------Ovidius Epist. 9. Heroid. v. 49.
Non ego Partheniis temeratam vallibus Augen,
Nec referam partus, Ormeni nympha, tuos.Item Parthenium nemus apud Stat. Theb. l. 4. v. 285. Nic. Lloydius.
PARTHENIUS [5] vide Imbrasus.
PARTHENON Graece *parqenw\n, locus aedium, et quidem Gynaeconitidos pars, ubi Virgines olim habitabant, de quo vide aliquid supra: ubi de Oecuria Atheniensium. Nuptiis; infra, voce Puella, it´. Thalamus, et Virginitas. Item Monasterium Virginum, apud medii aevi Scriptores. Nomen inprimis Templi Minervae, quod in Acropoli Athenarum magnificum admodum hodieque magna [orig: magnâ] sui parte superest. Meminit eius Plut. in Pericle, et a Callicratide exstructum ait: Pausan. similiter in Atticis, sed Ictinum ei Architectum tribuit. Postquam Urbs Athenarum ad fidem traducta est, Templi loco [orig: locô] Christianis fuit, hodieque Mensae sacrae et Baptisterii, e porphyretico marmore, reliquiae in eo supersunt. Nunc, a Turcis in Mesqui tam versum, Mahumedicae impietatis in ea urbe praecipua sedes est. Nomen ei a Minerva, quam th\n *parqe/non Atheniensibus per excellentiam dictam fuisse, constat. Alias e(kato/npedon quoque appellatum, ut apud Suidam videre est a longitudine centum pedum, quam navis eius continet. Proliuxe et accurate illud, qualiter etiamnum superest, describit Iac. Sponius Itinerario Graeciae Part. 2. p. 142. et seqq. ubi et iconem eius habes.
PARTHENOPAEA Certamina apud Surrentum instituta, successere [orig: successêre] Neapolitanis Quinquennalibus sacris ac Musicis, an eadem cum illis? Parthenope enim Neapolis. Quem agonem ena/millon toi=s2 e)pifanesta/tois2 tw=n kata\ th\n *(ella/da, conferendum cum quolibet clarissimo certamine eorum, quae in Graecia celebrabantur, vocat Strab. l. 5. Ea indigitat Statius l. 3. Sylv. 1. v. 152.
------ ridetque benigna
Parthenope gentile sacrum, nudosque virorum
Certatus, et parva suae simulacra coronae.Ubi coronam accipit Paschalius, pro certamine et ludis, a Pollione institutis, in Herculis Surrentini, cui haec Silva inscribitur, honorem, quae fuerint aut Neapolitana, aut imitatione Neapolitanorum. Vide eum Coronar. l. 6. c. 30. et Petrum Fabrum p. 646.
PARTHENOPAEUS fil. Meleagri et Atalantae. Nonnulli perhibent illum Martis et Menalippes fuisse filium, sive Milanionis, qui fuit rex Arcadiae. Hic Thebana bella puer admodum petiit, ac in iisdem obiit mortem. De illo plurimum Statius in Theb. Eum apud inferos vidit Aeneas. Virg. Aen. l. 6. v. 480.
------ Hic [orig: Hîc] inclitus armis
Parthenopaeus, et Adrasti pallentis imago.PARTHENOPE [1] una Sirenum, quae prae dolore, quod praetereuntem Ulyssem cum sociis in scopulos cantu pellicere non potuissent, in mare se praecipitarunt [orig: praecipitârunt]. Harum aliae alia in loca; Parthenope autem eo delata est, ubi postea condita fuit Neapolis, primaria urbs Campaniae, regni Neapolis caput, emporiumque celeberrimum, in ora maris Tyrrheni; amplitudine et incolarum frequentia [orig: frequentiâ] insignis, quae ab eius nomine etiam Parthenope est appellata: Neapolin autem postea dictam volunt hanc urbem, quod ab Augusto fuerit instaurata: Sed hoc verum esse non potest. Nam etiam apud Lycophronem, qui Ptolemaei temporibus multis ante Augustum annis claruit, Neapolis haec urbs appellatur: et cives eius Neapolitani: quos scribit quotannis ad templum Parthenopes faces ferre consuevisse. Verisimilor est itaque aliorum opinio, qui hanc urbem a Cumanis conditam tradunt: qui cum in eo loco Parthenopes corpus in veteri monumento conditum reperissent nomen eius urbi indidere [orig: indidêre]. Sed postquam loci ubertate atque amoenitate maiorem in modum frequentari civitas coepit, veriti ne Cumae desererentur, diruendi Parthenopen consilium inivere [orig: inivêre]. Quo [orig: Quô] facto [orig: factô] mox immani pestilentia [orig: pestilentiâ] vexati, oraculo [orig: oraculô] moniti sunt, ut novam urbem restituerent. Cui oraculo obtemperantes, urbem paulo ante dirutam splendidius instaurarunt [orig: instaurârunt], et ex responsi verbis arrepto [orig: arreptô] nomine Neapolin, h. e. novam urbem appellaverunt. Dionysius:
------ *kampanw=n liparo\n pi/don, e)/nqa me/laqron
*(agnh=s2 *parqeno/phs2. ------ ------Plin. l. 3. c. 5. Neapolis, Chalcidensium et ipsa, Parthenope a Iumulo Sirenes appellata. Otio deditam esse civitatem, sequentia testimonia firmant. Horat. Epod. 5. v. 43.
Et otiosa credidit Neapolis.
Ovidius Metam. l. 15. v. 712.
------ Et in otia natam
Parthenopen. ------ ------Silius l. 12. v. 31.
Nam molles urbi ritus, atque hospita Musis
Otia, et exemptum curis gravioribus aevum.Virg. in fine l. 4. Georg. v. 563.
Illo [orig: Illô] Virgilium me tempore dulcis alebat
Parthenope, studiis florentem ignobilis oti.Nic. Lloyd.
PARTHENOPE [2] insula parva maris Tyrrheni quibusdam
image: s0595aVentotiene, cum alia minore adiacente, versus Sinum Formianum, 20. milliar. a Caieta in Meridiem, 12. ab Aenaria insula in Ortum.
PARTHENOPOLIS [1] oppid. Mysiae in Asia, ad Hellespontum, et urbs Macedoniae, sic dicta a filiabus Geraesti, filii Mygdonis, quae cum agrestes et inhumanae essent; pater, ut eas ad civiliorem vitam invitaret, civitatem earum gratia [orig: gratiâ] condidit.
PARTHENOPOLIS [2] etiam Magdeburgum dicta est, quod ibi Diana Virgo culta; quod etiam etymon Germanic. testatur. Vide ibi.
PARTHENOS Graece parqe/nos2, i. e. Virgo, nomen monetae Atticae, apud Euripidem, quae ko/rh alias dicebatur, quod Palladis imaginem insculptam haberet. Unde festivum ortum adagium, de poscinumiis scortillis; ut parqe/non amare dicerentur; de quo vide Cael. Rhodig. Antiqq. Lect. l. 10. c. 2. uti de vocis parqe/nou aliis, apud Eccles. inprimis Scriptores, notionibus, Cl. Suicerum Thesaur. Eccl.
PARTHENUHIERON i. e. virginis templum et Panthenacra, nomen loci et promuntorii ante Chersonesum Bospori urbem, Strabo. Incola Parthenius.
PARTHIA [1] Asiae regio, perampla, ab occasu Media [orig: Mediâ], ab Aquilone Hyrcania [orig: Hyrcaniâ], ab ortu Ariana [orig: Arianâ], a meridie Carmaniae desertis terminata. Parthenen Qu. Curtius vocat. l. 6. 2. c. ubi docet Parthos Scitharum progeniem esse, quod et Dionys. testatur. Parthiam quidem a Parthyene, ut totum a parte distinguit Ptol. qui in illa urbes 25. numeravit, quarum praecipua Hecatompylos, quam quidam Hisphahanum esse contendunt, Parthyenen Parthiae provinciam faciens, sed ab eo in hac re dissentit Strabo l. 11. cui tota regio, quae Parthia Ptolemaeo est, Parthyene dicitur, cum quo Polybius et alii consentiunt. Stephanus Byzantinus: *le/gontai de\ kai\ *pa/rsqoi, kai\ *pa/rqioi, kai\ *parquai=oi. *kai\ *parquai/a h( xw/ra; kai\ *parquh/nh. Fuit initio obscura et minus valida gens, deinde nobilissima et potentissima evasit. Vide infra et Dionem Cassium, l. 40. in rebus Crassi, ubi accurate de iis exponit. Recentiores Latini aliquando Parthiae nomen ad totum Parthicum, seu Persicum imperium, sub Arsacidis acquisitum extendunt. Ita Solin. c. 59. Parthiam, quanta omnis est, a Septentrione Hycranio claudi affirmat; et regna in ea duo deviginti numerat. Baudrando Parthia etiam regio fuit perampla, Hyrcaniam, Margianam, et Parthiam propriam, inter Mediam et Arriam, nunc Khoemus dictam, et Chorasan ex parte Occidentali comprehendens. Horum situm ac mores his versibus describit Dionysius o( *perihghth/s2, v. 1039.
*)all' h)/toi pule/wn me\n u(pai\ po/da *kaspia/wn
*pa/rqoi naieta/ousin a)rh/i+oi a)gkulo/tozoi,
*pantoi/ou pole/moio dah/mones2 ou) ga\r a)ro/trw|
*au)/lak' e)pisqu/nousi diasxi/contes2 a)rou/ras2,
*ou)/de\ me\n e)n nh/essin a(/la tmh/gousin e)/retmoi=s,
*ou)de\ nomw=| fe/rbousi bow=n ge/nos2, e)k de\ gene/qlhs2
*nhpi/axoi to/zoisi kai\ i(pposu/nhsi me/lontai.
*ai)ei\ d' h)xh/essan a)na\ xqo/na dou=pos2 a)ko/ntwn,
*)/h bele/wn, pa/nth de/ t' a)ellopo/dwn dro/mos2 i(/ppwn
*quno/ntwn' ou) ga/r sfi sqe/mis2 do/rpoio pa/sasqai,
*pri\n pole/mou mo/xqoisi ka/rhn i(srw=ti palu=nai.
*fe/rbontai d' a)/grh|si dorukth/tou bio/toio.
*)all' e)/mths2, kata\ dh=rin a)maimake/tous2 per' e)/ontas2
*au)soni/ou basilh=os2 e)peprh/+unen a)kwkh.Parthos autem e Scythia primum profectos Parthiam ab ipsis dictam occupasse [orig: occupâsse] refert Iustinus, l. 41. c. 1. idque nominis indicio [orig: indiciô] probat, quod Scythico [orig: Scythicô] sermone Parthi exules dicantur; quod et Eustathius, aliique confirmaut. Regionem hi nacti sterilem et desertam, atque ob hoc ipsum Macedonibus neglectam, in tantum sequentibus saeculis potentia [orig: potentiâ] creverunt, ut cum Romanis de Imperio Orbis contenderent. Arsaces conditor huius monarchiae fuit, cuius successores Arsacidae dicti, praefuerunt, usque ad Artabanum, quo [orig: quô] ab Artaxerxe Persa occiso [orig: occisô]. Regnum hoc post 400. ann. utpote inchoatum Ann. ante Christum 250. finitum est, A. C. 227. Vide supra, et insuper Iustin. l. 41. c. 1. Herodian. l. 6. Agathiam l. 1. Plin. l. 6. c. 25. Appian. de Bellis Syriac. et Parthic. etc. Ex Parthiae Regibus Phraate, fraude Thermusae pellicis, et filii eius sublato, Phraataces regnum rapuit, A. C. 16. mox subditis propterea invisus periit, surrogato [orig: surrogatô] Orode; sed et hic [orig: hîc] ob saevitiam sublatus Ann. 17. Tum Romae Vonones, obses a Phraate patre datus, in regnum missus, sed ab Artabano victus est, A. C. 34. Tacit. Annal. l. c. 2. c. 1. 2. 3. 4. 56. 58. etc. Huic iterum a Sinnace et Abbo Eunucho pulso, submissus est a Tiberio Tiridates, qui a L. Vitellio in regnum deductus, mox a Parthis, revocato [orig: revocatô] Artabano [orig: Artabanô], iterum expulsus est, A. 36. iterim hunc per Alanos graviter afflixit Imperator. Postea dissidiis intestinis caeso [orig: caesô] Artabano [orig: Artabanô], Goratzes frater regno [orig: regnô] potitus est, An. 49. Huic vonones successit, An. 50. quem brevi Vulogeses filius excepit. Idem l. 11. et 12. Ioseph. Antiq. l. 20. c. 2. Hic rebus variis praeclare gestis inclitus, tandem tamen a Caesare regnum petere ac accipere coactus est. Tacit. Annal. l. 15. Dion. l. 63. A. C. 64. Postea magna Parthiae pars a Traiano subacta, Parthanaspatem ab eo Regem accepit, A. C. 107. 115, sed Ael. Adrianus Psamatorisim im positum Parthis amovit, A. C. 120. Antoninus Pius Parthorum Regem ab Armeniorum expugnatione solis literis repulit, A. C. 151. Vologeses quoque ab Antonino Phil. ad incitas redactus est, Ann. 166. Dion. l. 71. ut et a Severo Artabanus, A. C. 201. quem sub praetextu nuptiarum filiae, oppressit Caracalla, A. C. 218. Idem l. 78. Iterum sub Macrino victorem, A. C. 226. regno [orig: regnô] exuit Artaxerxes, ut dictum. Arcu plurimum valuerunt Parthi, quo vel fugientes hostibus plurimum detrimenti afferebant. Virg. Georg. l. 3. v. 31.
Fidentemque fuga [orig: fugâ] Parthum, versisque sagittis.
page 595, image: s0595bIdem l. 4. v. 313. de apibus:
---- Aut ut nervo [orig: nervô] pulsante sagittae
Prima leves ineunt si quando praelia Parthi.Horat. l. 1. Carm. Od. 19. v. 11.
---- Et versis animosum equis
Parthum dicere. ---- ----Et l. 2. Od. 13. v. 17.
Miles sagittas et celerem fugam Parthi.
Idem l. 2. Serm. Sat. 1. v. 15.
Aut labentis equo describat vulnera Parthi.
Claudian.
---- Refugo quae sit fiducia Partho.
Catullus, Epigr. 11. v. 6.
Seu Sacas sagittiferosque Parthos.
Ovidius 1. de Art. Am. v. 209.
Tergaque Parthorum, Romanaque pectora dicam,
Telaque ab adverso quae iacit hostis equoIdem Remed. Am. v. 224.
Ut celer aversis utere Parthis equis.
Alius
---- Parthus tutus ab hoste fuga [orig: fugâ] est.
Propert. l. 2. El. 10. v. 13.
Iam negat Euphrastes equitem post terga tueri.
Idem l. 3. El. 8. v. 54.
Parthorum astutae tela remissa fugae.
Et l. 4. El. 3. v. 66.
Subdolus et versis increpat arcus equis.
Seneca in Oedipo Actu 1. v. 118.
Vide et versas equitis sagittas
Terga fallacis metuenda Parthi.Idem in Thyeste Actu 2. v. 382.
Nil armis et inertibus
Telis, quae procul ingeret
Parthus, cum simulat fugas.Boetius l. 5.
Repis Achaemeniae scopulis, ubi versa sequentum
Pectoribus figit spicula pugna fugax.Statius l. 1. Sylv. 4. v. 78.
---- Arcuque horrenda fugaci
Armenia. ---- ----Lucan. l. 1. v. 229.
---- Torto [orig: Tortô] Balearis verbere fundae
Ocior, et missa [orig: missâ] Parthi post terga sagitta [orig: sagittâ].Unde refugi dicti ab eodem l. 6. v. 49.
---- Fragili circumdata testa [orig: testâ]
Moenia mirentur refugi Babylonia Parthi.Erant porro vino libidinique dediti, sed bello [orig: bellô] laboreque indefatigabiles. Tandem superstitiose admodum et venerabunde Regi suo obsequium impendisse dicuntur, osculis pedum et servili supplicatione: quin eum adituri terram ore tangebant, teste Xenophonte. Virg. Georg. l. 4. v. 211.
Praeterea regem non sic Aegyptus, et ingens
Lydia, nec populi Parthorum, aut Medus Hydaspes
Observant. ---- ----Martial l. 10. epigr. 72. v. 1. 5.
Frustra blanditiae venitis ad me,
Ad Parthos procul ite pileatos
Et turpes, humilesque, supplicesque
Pictorum sola basiate regum.Nic. Lloydius. Coeterum post victos a Persis Parthos et nomen imperiumque Parthorum, victo [orig: victô] Artabano [orig: Artabanô], ab Artaxerxe, exstinctum, redditamque Persis, imperante Alexandro [orig: Alexandrô] Severo [orig: Severô], potentiam, Persarum Parthorumque nomina apud Scriptores confundi passim deprehendimus. Inter quos Hegesippus, non raro in hunc lapidem impingit. Nam, cum Iosephus dixisset Ant. Iud. l. 14. c. 2. *pa/rqwn de\ *miqrida/thn kai\ *)orsa/nhn fuga/das2, ipse reddidit Histor. Eccl. l. 1. c. 21. Mithridatem et Tigranem (l. Orsanem) fugientes de Perside. Idem eod [orig: eôd]. l. c. 32. Siquidem non multo post ei Parthorum Rex Artabazes, Tigranis --- filius, dono est datus; quem Antonius captivum tenens, cum omni praeda et spoliis Persicis, triumpho debitum, quasi vile mancipium, mulieri addixit. Quod Iosephus sic narraverat: *kai\ met' ou) polu\ parh=n e)k *pa/rqwn *)antw/nios2, a)/gwn ai)xma/lwton *)artaba/zhn, to\n *tigra/nou *patda, dw=ron *kleopa/tra, meta tw=n xrhma/twn kai\ th=s2 lei/as2 a(pa/shs2. E Parthis venisse ait Antonium, et duxisse captivum Regem Artabazen: Iste accepit, quasi Parthorum Regem dixisset, qui Armeniis imperitarat [orig: imperitârat], et fraude, atque ut ait Tacitus scelere Antonii vinctus erat. Spolia quoque Persica nuncupat, quasi non plus in Parthis perdidisset Antonius, quam quaesiverat. Fuere [orig: Fuêre] autem illa quoque Armeniorum, ut satis docet Ioseph. Antiqq. l. 25. c. 4. etc. Plura vide apud Ioh. Frid. Gronov. Observat. in Eccles. c. 1. cui add Cl. Salmas. ad Treb. Pollionem in Valerianis. c. 4.
PARTHIA [2] nomen libri ab Isidoro Characeno conscripti, qui *parqi/as2 perihghtiko\n. item *parqikou\s2 staqmou\s2, in publicum edidit, totum Parthicum Regnum hoc [orig: hôc] nomine complexus. Ita enim claudit libellum de Mansionibus Parthicis, *)/axri tou/tou e)sti\ tw=n *pa/rqwn e)pixra/teia, Hucusque est Parthorum imperium. Alias sic dicta est propria ac priva Parthorum provincia seu regio, quae *parquai/a et *parquh/nh. Quemadmodum hodie Franciae nomen dupliciter sumitur, pro Regno Francorum et pro speciali provincia, in qua consederunt Franci. Et falluntur qui haec vocabula non distinguunt: Nam *parquhnoi\ populi iidem et *parqoi\, ac *parqi/a utrumque promiscue significat, tam Regnum, quam regionem, at *parquai/a vel *parquh/nh regionem tantum. Qui typus fuit quamplurium
page 596, image: s0596aillius Imperii provinciarum. Hinc Auctorum scripta titulis distinguenda, qui *parqika\ scripsere [orig: scripsêre], et qui *parquhnika\: illi res Parthicas totius Imperii Parthorum tractaverunt; isti origines Parthorum, resque duntaxat eas, quas in patria gesserunt, exposueres [orig: exposuêres]. Sic Quadratus saepe citatur apud Stephanum e)n *parquhnikoi=s2, pro quo libri mendose habent *parqenika\, Xylander omnibus locis correxit *parqika\: Arrianus vero non *parquhnika\, sed *parqika\, composuerat; qui libri non raro afferuntur a Veteribus. Vide Salmas. in Solin. p. 1296. et hic [orig: hîc] infra. Sed haec passim confundi notum est. Meminit *parquhnikw=n Scriptoris dicti Iul. Capitolin. in Vero, c. 8. Cassii, a quo contra fidem Seleucia expugnata est; quod quidem inter coeteros etiam Quadratus Parthici belli scriptor, incusatis Seleucenis, qui fidem primi ruperant, purgat. Nonum librum istorum Parthicorum citat Stephanus idem, in voce *so/luma, nec ultra citatus reperitur. Vixit vero sciptor hic, sub Philippis, et Romanorum Historiam exorsus, a primo anno Urbis usque ad millesimum, quem Philippi celebrarunt, *xiliarxi/an vel *xilia/da titulo [orig: titulô] signavit, Stephano eidem laudatam: adeo que sicut *parquhnika\, ita et *r(wmai+ka/, scribere exorsus est. Vie eundem salmas. ad Capitolin. cit. loc.
PARTHICAE Pelles magno olim in pretio. Matthaeus Silvaticus: Fenutio, i. e. pellis Parthica. Ex foinikiai=on, nam pelles hae purpureae fuere [orig: fuêre], e quibus calcei fiebant Imperatorum, Zanchae dicti. Treb. Pollio in Claudio, c. 17. Zanchas de nostris Parthicis paria duo; ubi scribit Salmas. Zanchas de nostris Parthicas. Zanchae nempe Parthicae, sunt calcei ex pelle Parthica: atque ita apud Corrippum tergora Parthica accipienda sunt. Describit illos Idem l. 2. de laudibus Iustini Imp. his verbis:
Purpureo [orig: Purpureô] surae resonant fulgente cothurno [orig: cothurnô],
Cruraque puniceis induxit regia vinclis,
Parthica Campano dederant quae tergorafuco,
Qui solet edomitos victor calcare tyrannos,
Romanus Princeps etc.Sic Guilielmus Apul. Normannic. Rerum l. 1.
---- ---- Assumitur Imperialis
Purpura, pes dexter decoratur pelle rubenti,
Qua [orig: Quâ]. solet, Imperii qui curam suscipit, uti.Meminit Parthici lori Scholiastes Iuvenalis, ad illud, Sat. 5. v. 165.
Vel nodus tantum et signum de paupere loro.
i. e. Parthica corrigia, unde solet bulla pendere signum ingenuitatis. Sacculi Parthici, Ammian. Marcellin. l. 22. Notum est enim, sub Maximiano Caesare, vallo [orig: vallô] Regis Persarum direpto [orig: direptô], gregarium quendam post sacculum Parthicum, in quo erant margaritae, repertum, proiectis imperitia [orig: imperitiâ] gemmis, abisse solo [orig: solô] pellis nitore contentum etc. Erant autem hae pelles, de quibus ut pretiosissmis et pulcherrimis tam frequens mentio, pantherarum, pardorum et tigrium. Salmas. ad Pollionem l. c. et Vopisc. Aureliano. c. 33. Hinc Parthicarii harum pellium mercatores, in l. 2. Cod. de excusat. mun. quos, Imperatori deservientes, a muneribus fuisse immunes dicitur l. 7. Cod. eod. tit. ubi cum Partiarii legeretur, reposuit Cuiacius ad d. l. Parthicarli. Vide Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. Ut etiam de Parthicis equis hic [orig: hîc] aliquid addam, Vegetius l. 4. c. 6. ait, loquens de illis, qui tolutim docebant: Praeterea minutos gressus imitatur, ut inter aulices ungulas ponat, nam si extendere voluerit, offendit in cumunum. Minutim autem equus ambulans commodius vehit et pulchrius videtur incedere. Cuiusmodi equos Tricinarios appellatos a tricino et spisso, minutatimque fracto et mollito gradu, docet Salmas. ad Capitolin. in Maximinis, c. 3.
PARTHICARII vide supra in Parthicae Pelles.
PARTHINI populi Macedoniae, Plin. l. 3. c. 23. Illyrici circa Epidamnum, Baudrand. falso pro Ragusinis habiti.
PARTHIUM regiuncula Campaniae Gallicanae superioris, nomen illi a Burgo, qui vulgo Perte ad Matronam dicitur: Regio ipsa vocatur le pays de Parthois. Metropolis eius est Vitriacum, Metel. et Merula.
PARTHUS [1] nomen equi, in Circensibus, a gente inditum. Omnium enim equorum, qui Circo committebantur, cum sua essent nomina, quibus appellabantur, uti ex Auctoribus constat et veter. Inscr. monumentis, quae indices continent equorum Circensium, cum suis hominibus; quidam nomina habuerunt a colore, alii a celeritate, nonnulli a gente, vel ab insigni aliquo seu genitivo seu inusto, vel ab aliis rebus: ut multa fuit in his lascivia, ac deliciae Veter. Idem Salmas. p. 895.
PARTHUS [2] urbs Illyrica, Stephan.
PARTHYENE vide PARTHIA.
PARTIARIA Pecora Partiarius Colonus, vide supra in voce Partes.
in PARTIBUS Doctor legitur in Epitaphio, quod Clar. Naudaeus edidit:
Hic [orig: Hîc] iacet Iudocus,
Qui fuit Romae coquus,
Magister in Artibus,
Et doctor in Partibus,
Et de gratia speciali,
Hortus in hospitali.Et exstat in Bibliotheca Sangermanensi Galliae apud Car. du Fresne Codex MS. cum tit. Incipit tractatus in Partibus Donati cuiusdam Presbyteri Zmaragdi. Est autem Partes edere, partitiones orationis per partes ac verba singula examinare. Quintilian. l. 1. c. 14. Et illa quidem minora praestare debebit, ut partes orationis raddi sibi soluta [orig: solutâ] oratione desideret, etc. Cuiusmodi sunt Prisciani Partitiones 12. primorum versuum Aeneidos. Hanc vero Grammaticae partem, qua [orig: quâ] docentur Adolescentes scripta intelligere et probare, ut est apud Martian. Capellam l. 3. *sxedografi/an vocat Anna Comnena Alexiad. l. 14. p. 485. atque recentiorum ait fuisse inventum, praecipuos in ea nominans Magistros Stylianos, Longobardos seu
image: s0596bItalos, quos Glaber l. 2. c. 12. et Paul. Warnefridus de Gestis Longobard. c. 7. Grammaticae prae coeteris operam impensius dedisse, testantur. Atque ea [orig: eâ] notione xedografei=n, pro edere partes, usurpat asilius peri\ *grammatikh\s2 gumnasi/as2, ut et xe/dos2, pro partibus, idem Scriptor et Manuel Moschopulus, qui hanc potissimum Grammaticae partem illustrarunt [orig: illustrârunt], posterior libro [orig: librô], quem *peri\ xedw=n inscripsit. Car. du Fresne Glossar.
PARTICIPANTES memorati in Bulla Pauli Pontific. Romani A. C. 1358. apud Guichenonem in Bibl. Sebus. p. 138. Cubicularius, de numero Participantium. Vide supra Cubicularius.
PARTICIPATUS Imperii occurrit apud Iul. Capitolin. c. 3. in Vero, ubi cum ait, Defuncto Pio Maximus in eum eomnia contulit, Principatu etiam Imperatoriae potestatis indulto: reponendum docet Isaac. Casaubonus, Participatu; quam lectionem firmat Palatin. et Mediolanensis editio. Item apud Ael. Spartian. in Didio Iuliano, c. 8. ubi iterum, in verbis, Claudium Fompeianum et Tarracinensi ad Principatum evocavit, legendum, Participatum, ut iterum Palatinus codex habet. Nam ad Principatum, quod est in vulgatis, heic [orig: heîc] consistere non potest: partiario [orig: partiariô] enim imperio [orig: imperiô] eum honestatum volebat Iulianus, non integro [orig: integrô]. Vide quoque L. Cod. 6. de Incest. nupt.
PARTICULAE vide supra Margaritae, et Partes.
PARTICULARIUS Aelfrico in Gloss. Saxon. idem quod Offarius, nomen ministerii in Monasteriis, qua [orig: quâ] illi insigniti leguntur, quorum erat cibos per partes singulis Monachis dissecare, Car. du Fresne. Glossar.
PARTISCUM Iazygum Metanastarum urbs, Ptol. Est autem in Hungaria Transdanubiana Agriae urbi finitima, ab ea in Ortum et Meridiem recedens. Cechometh Nigro, Parooczlo vero teste Lazio [orig: Laziô].
PARTULA Dea, quae puerperiis praeesse credebatur, Tertullian.
PARTUNDA aliis Parunda, Dea parientium, quae et Lucina, et Ilithyia.
PARVA Deppa locus Guineae, in ora Maleguettae, cum fluv. cognomine, ubi alias Francorum colonia, a Deppensibus structa, A. C. 1365. et postea derelicta; petit Dieppe.
PARVA Pila vide infra Pila.
PARVI Denarii Parisienses Gall. Petits deniers Parisis, pretii 1. den. Paris. sub Philippo. VI. Gall. Rege Parvi Liardi delphinatus, Gall. Petits Liards du Dauphine, et Parvi Liardi Franciae, Gall. Petits Liards de France, in quorum illis Delphinus, istis parvulus Rex pallio involutus sub Ludovico XI. Item parvi Oboli Parisienses, Gall. Petits Oboles Parisis, sub Philippo itidem VI. cusi, memorantur Carolo du Fresne voce Moneta.
in PARVIS Artifices vide supra Marmor, Microscopium.
PARVIUS Guilielmus, vide Guilielmus.
in PARUM qui Graecis ai)giqalo\s2, Timandra mutata memoratur Anton. Liberali in Transform. ex Baei Ornithogonia l. 1. Vide hac de ave Aristotelem Histor. Animal. l. 8. c. 3. et l. 9. c. 15. ac 40. Inde et saltationi nomen, apud Pollucem.
PARUTA Paulus Venetus Nobilis, Praefectus Brexiae et Procurator D. Marci, Legationibus variis ad Philippum III. Hispan. Regem, Clementem VIII. et Margaritam Austriacam, cum Marito adduceretur, feliciter defunctus: scripsit Della perfezione della vita Politica, libros 3. Istoria Veneziana, Part. 2. Discorsi Politici, Soliloquio nel quale fa un breve essame di tutto il corso della vita sua: quorum operum primum Politicae cultoribus utilissimum. Unde Trai. Boccalini Paruta maximi habitus Ragg. di Parn. cent. 1. Rag. 67. Cent. III. Rag. 9. et Naudaeo Opera illius incomparabilia, ipse vero filos et ornamentum Venetae Nobilitatis cluet, apud Anton. Teissier Elog. Partez. Obiit A. C. 1599. Aetat. 58. Vide etiam Paulus Paruta.
PARVUS pro infante, frequens apud Papinium Statium, Theb. l. 7. v. 93. ubi de Iustis Archemoro solutis,
---- Da, parve, tuum trieterida multa [orig: multâ]
Instaurare diem ----Quem mox v. 98. puerum vocat.
Nos te lugenti; puer, inficiamur Averno.
Sic Theb. l. 9. v. 839.
Hinc plenaetibi, parve, colus ----
Et l. 9. v. 719.
---- Augustum iamdudum, urgentibus annis,
Maenalium tibi, parve, nemus ----Etiam l. 1. Sylv. ult. v. 43.
Una vescitur omnis ordo mensa [orig: mensâ],
Parvi, Femina, Plebs, Eques, Senatus etc.Ad quae loca vide Animadversiones, Casp. Barthii. Virgilius substantivum addit, in Ecl. 4. v. 60.
Incipe parve puer, risu cognoscere matrem.
ubi Servium vide. Eius diminutivum Parvulus, Graece a)/frwn, nh/pios2, h. e. insipiens, imprudens, uti Augustinus interpretatur Tom. X. Serm. 9. de verbis Domin. Sic Arnobius adv. Gentes l. 1. Quid dicitis o [orig: ô] parvuli, incomperta vobis et nescia, temeraria [orig: temerariâ] vocis garrulitate loquentes, ubi G. Elmenhorstium et Desid. Heraldum vide.
PARYADRES inter Tauri montis cognomina, vide supra Pariedri.
PARYADRIS mons Armeniae mai. Ptol. Vide Pariedrus.
PARYSADES Leuconis fil. Satyri nepos, Spartaci pronepos, mortuo [orig: mortuô] fratre Sportaco [orig: Sportacô], Ponti regnum suscepit, Olympiadis centesimae septimae anno [orig: annô] quarto [orig: quartô], tenuitque annos triginta octo, Diodor. Sic. l. 16. p. 538.
PARYSATIS aliquot feminarum principum in Persia nomen. Inprimis illustris Xerxis filia, uxor Darii posterioris, qui Nothus dictus est, Artaxerxis Mnemonis et Cyri Iunioris mater: Ginge
image: s0597afamula [orig: famulâ] ad venesicia usa est, Plutarch. Haec iniqua et infesta nurui Statirae necem intulit, hoc [orig: hôc] pacto [orig: pactô]: Cultelli partem veneno [orig: venenô] contigit, reliqua [orig: reliquâ] parte a veneno intacta [orig: intactâ]. Hoc [orig: Hôc] cultello [orig: cultellô] avicula quaedam ovi magnitudine (Rhyndacem Persae nominant) secatur in duas partes. Ac partem quidem dimidiam a veneno immunem Parysatis sibi sumit et comedit: veneno [orig: venenô] contactam Statirae porrigit. Illa autem ubi vidit Parysatidem, quae alteram partem sibi postea dederat, comesse partem suam, quod non satis animadvertere potuisset, quid ab illis actum esset: etiam ipsa suam partem cum illa [orig: illâ] comest. Irascitur matri ob hanc causam Rex et Gingem comprehendi iubet Parysatidis ancillam. Vocatur in iudicium Ginge et a iudicibus, ut innocens absolvitur; sed a rege damnata necatur. Hinc mater Parysatis filio et ille matri succenset, Ctesias.
PASARGADA Persidis urbs, Ptolem. regia olim, Chilquera Theveto. Nunc Databegerd incolis, Valasegerd Arab. satis adhuc culta. in tractu Darabegerd dicto. Fuit autem prope Carmaniam, a Cyro ibi loci condita, ubi Astyagen praelio [orig: praeliô] vicit; et nomen quidem ipsum *persw=n strato/pedon, h. e. Persarum castra, significare, testatur tum Eustath. tum Steph. de urbibus, cuius verba sic se habent: *ta\s2 de\ *pasarga/das2 e)/ktisen o( *ku=ros2 e)f' ou(= to/pou parataza/menos2 *)astua/ghn eni/khsen. *)onoma/cetai de\ h( po/lis2 diermhneusqei=sa *persw=n strato/pedon. Sed tunc esset Parsagada. Dionysius vero Pasargadas, non tamquam urbem, sed gentem nominat; cui genti proculdubio Pasargadae urbs, quam cum locis vicinis tenuere [orig: tenuêre], nomen dedit. Sic enim ille, *prw=ta *sa/bai, meta\ tou\s2 de\ *pasarga/dai. Qu. Curt. l. 10. c. 1. ubi de Alexandri ex India in Carmaniam reditu: Ventum est, inquit, inde Pasargadas; Persica gens est; cuius Satrapes Orsines erat. Scribitur et Passargada. Nic. Lloydius.
PASARINUS Marc Antonius, vide ibi.
PASARNA Lavinianensis praefecturae urbs, in Armenia minore Ptol.
PASCATIRA vulgo PASCATIR, regio Asiae Septentrionalis, ultra Moscoviam, ex qua orti tum Hunni olim, tum Hungari, teste Rubruque Monacho [orig: Monachô], legatione ad Magnum Tartarorum Imperatorem celebri: qui etiam Iuhros, e quorum provinc. Iuhra nonnulli, inter quos Baro Herberstenius, Hungaros prodiisse volunt, distingui a Pascatiris et Sinensibus esse propiores, addit. Vide Georg. Hornium Orb. Imper. ubi, varias de Hunnorum origine sententias enumerans, non tam a Tartaris, aut Russis, ut quidam volunt, quam a Pascatiris, auctoritate Monachi praefati motus, eam accersit. Quorum quidquidsit, certum est, ab extremis frigidissimisque Septentrionum oris Hunnos Hungarosque prodiisse, neque proin videtur Fellero ad Hornium multum interesse, an ad Tartaros an ad Iuharos, Mosco subiectos, an ad Pascatiros, eorum ortum referas, siquidem hi omnes inter Moscos et Sinenses sint siti. Certe Russi sive Mosci hodieque gloriantur, suosolim subditos Hungaros ex Iuharia sive Iuhra, quae ad Oceanum Septentrional. Moscici Imperii est, egressos ad Danubium commigrasse [orig: commigrâsse] occupataque [orig: occupatâque] Pannonia [orig: Pannoniâ] eam suo [orig: suô] nomine Iuhaviam primo, postea literis paulum immutatis Hungariam appellasse [orig: appellâsse]; Quin et hoc addunt, Iuharos in hunc usque diem eadem [orig: eâdem] cum Hungaris lingua [orig: linguâ] uti, uti Baro Herberstenius in legatione sua comperit, etc.
PASCERE proprie de familia servorum: ut apud Catonem, bene vestire et bene pascere. appuleium, parcius pasco, levius vestio; Spartianum in Hadriano, c. 11. Ante omnes tamen enitebatur, nequid otiosum vel emeret aliquando vel pasceret. Sic Iuvenalis, Sat. 3. v. 141
-- Quot pascit servos? ----
Vide Casaubon. ad Spartian d. l. Absolute dictum, convivium exhibere vel epulari significat. Unde locum eiusdem Auctoris in eodem Imperat. Ad deprehendendas obsonatorum fraudes, quum eum pluribus sumentibus pasccret, fercula de aliis mensis etiam ultimis quibusque iussi apponi, legit Salmasius, quum cum plurimis Summatibus pasceret, i. e. epularetur. Apud Lamprid. in Alexandro Mammaeae c. 41. legimus, Et quum argentum in ministerio plus ducentis libris non haberet, nec plures ministros, argentum et ministros antea, quando pascebat, accipiebat ab amicis, quod hodieque, si pascatur a Praefectis, absente Imperatore. Ubi eodem [orig: eôdem] sensu vox pascere occurrit. Pascere nempe dicebatur Imperator, cum sollenne convivium exhiberet, Magistratibus et reliquis Proceribus ac Summatibus; adeo que pascere est convivia celebrare et epulas apparare: sed tam is, qui convivium praebebat, quam illi, cui praebebatur, pascere tunc dicebatur. Ennodius in Epigrammatis: de eo, qui numquam nisi in depositione filii pavit, i. e. convivio [orig: conviviô] quemquam accepit,
Convivae, inquit, miseri luctus deponite multos:
Prandia tot venient, funera quot fuerint.Cuiusmodi mortualia convivia peri/deipna Graecis dicta sunt: unde pascere perideipni/zein exponunt optimae Glossae. Pascit bo/skei, tre/fei, ne/mei, deipni/cei, perideipni/zei. Martialis, l. 9. Epigr. 82. Pascit Gellius etc. Verum, qui convivium praebebat, Pascere aliquem, vel absolute pascere, qui vero excipiebatur, pascere apud aliquem dicebantur. Luxurius in Epigr. de eo, qui amicos ad convivium clamabat, i. e. vocabat, ut plura acciperet Xenia:
Gaudeo, quod me nimis ac frequenter
Ambitu pascis Blumarit (nomen proprium Gothicum vel Vandal.) Superbo [orig: Superbô].
Unde sed pascor, mea sunt per omnes
Sparsa convivas bona, nec volebam
Pasceres quemquam, peteresque mecum,
Ne tibi quidquam detur, unde pascas.
Hoc [orig: Hôc] tamen si tu vitio [orig: vitiô] teneris,
Me, precor, numquam iubeas vocari etc.Ad Imperatorum pascendi morem ut redeam, convivia illi aut privata aut publica habebant; quorum illis amicos tantum
page 597, image: s0597badhibebant et familiares, qui ad convivia vel invocati veniebant, ut sub quibusdam Imperatoribus factum, inter quos Alexander Severus l. c. Istis Magistratus, ut dictum, Proceresque accipiebant. Privato [orig: Privatô] igitur convivio [orig: conviviô] Alexander, qui argentum in ministerio non plus ducentis libris haberet et servos paucos, non mutuabatur ab amicis: sed publicis tantum conviviis, quibus et ministerio [orig: ministeriô] ampliore et servis longe pluribus, propter convivantium multitudinem, opus erat. Quando igitur pascebat, et argentum et ministros accipiebat ab amicis; idque sua [orig: suâ] aetate quoque in usu fuisse, narrat Lamprid. non ab Imperatore, sed a Praefectis, si quando eo [orig: eô] absente pascerent. Et quidem Calendis Ianuariis convivium exhibebat Imperator Magistralibus et Senatus Proceribus, Con sularibus, Praetoriis et Ducibus. Capitolin. in Pertinace: Ed die etiam ad convivium Magistratus et Proceres senatus rogavit: quam consuetudinem Commodus praetermiserat. Absente Imperatore, Praefecti Praetorio nomine Imperatoris pascebant Magistratus et reliquos Summates. Plut. in Galba, eu)qustou)=n *tigeilli/nw| me\n tw=| suna/rxonti prose/tazen a)poqe/sqai to\ zi/fos2 u(podoxa\s2 de\ poiou/menos2 e)dei/pnize tou\s2 *u(patikou\s2 kai\ tou\s2 *)hgemonikou\s2, e)/ti tou= *ga/lba prostiqei\s2 o)/noma tai=s2 klh/> sesi. Glossae, pascit, bo/skei, siti/cei, pascere est u(podoxa\s2 poiei/sqai, deipni/zein. Cassiodorus de Rege convivium praebente, l. 12. Ep. 4. Sic decet Regem pascere: ut a Legatis gentium credatur omnia possidere. Vide salmas. ad Lamprid. in Alex. Severo. c. 41. Ad quem iam ante Casaubonus adnotavit, ex illa consuetudine Alexandri fluxisse hunc morem, qui adhuc temproibus Lampridii obtineret: ut, cum absente Principe cena Imperatoria Praefectis pararetur, escarium potoriumque argentum Caesariani mutuo ab amicis Caesaris poscerent, non autem ex Imperatoris id sumerent vasario. Hinc Pastus, de quo infra.
PASCHA [1] improprie significat agnum Paschalem, dies festos, totamque illam celebritatem et observationem, imo apud B. Paulum ipsummet Christum per agnum Paschalem adumbratum; proprie vero transitum notat, non enim trahit originem nominis a verbo pa/xw, quod Latinis est patior, affirmante id Lactantio [orig: Lactantiô], verum ab Ebraeo [gap: Hebrew word(s)] Pasach, h. e. transilivit, vel transivit, inde Posach, transitus, Graecis pa/xa, nempe festus dies Iudaeorum in memoriam, quod transiit seu praeteriit Dominus aedes filiorum Israel, et non percussit primogenita eorum. Institutio festi prolixe exstat, Exod. c. 12. Nazianzenus oratione de Paschate: Cum quidam, inquit, Pascha nomen esse putarent salutaris passionis Domini, convertentes vocem Hebraeam Graece Pascha hunc diem nominarunt [orig: nominârunt]. Qud cum usus recepisset, usitatiorem quoque reddidit hanc vocem, velut sanctiori nomini assentientibus auribus. Philo Iudaeus existimat, significari eo [orig: eô] nomine diabath/ria, i. e. sacrificia quae transituri libamus; sed fallitur. Melius Symmachus vertit u(pe/rbasin, i. e. transgressum, seu transitum. Theodotion *fase\k reliquit, ad Pesach omnino alludens. Drusius existimat, vocabulum illud concinnatum a Graecis, ita ut pro Hebraico [gap: Hebrew] scriberent x, sicut in aliis multis, ad finem vero adicerent [gap: Hebrew] , ut ut solent Chaldaei et Syri in nominibus propriis, ipsamque aspiratam [gap: Hebrew] mutarent in tenuem P. Vide Fungerum in Etymolog. Hoc Pius I. post Hyginum Episcopus Romae, non more Iudaico [orig: Iudaicô], sed tantum dominico [orig: dominicô] die celebrari voluit, A. C. 156. Hinc Polycarpus ex Asia Romam, ad controversiam hancfiniendam, pervenit, A. C. 166. cum quo Anicetus, Pii successor, statuit, celebrationem Paschatis liberam esse, nec propter ceremoniarum dissonantiam, rumpendam esse fidet consonantiam, Iren. l. 3. c. 3. Platina in vita eius. Sed acrior Victor Ecclesias Asiaticas, quod Pascha 14. Luna [orig: Lunâ] celebrarent, excommunicavit: A. C. 196. Asiatici Episcopi se opposuere [orig: opposuêre], Polycrates inprimis, Synodali epistola [orig: epistolâ] scripta [orig: scriptâ]. Idem fecit Irenaeus Lugdun. Episcopus A. C. 198. Euseb. l. 5. c. 23. Iterum de die Paschatis observando, in Ecclesia litigatum, A. C. 316. sed sinita lis Concilio [orig: Conciliô] Niceno [orig: Nicenô], A. C. 325. Euseb. l. 10. c. 6. 7. Socr. l. 1. c. 6. et 8. etc. Nic Lloyd. Celebrabant autem Pascha Iudaei hoc [orig: hôc] modo [orig: modô]. Primo, poculi panisque benedictione praemissa [orig: praemissâ] distribuebant utrumque inter praesentes et accumbentibus pedes lavabant, quod et in aliis epulis sollennibus usu veniebat. Dein, puer quidam, coena [orig: coenâ] durante, interrogabat, Quid sibi haec sollennitas vellet? Respondebat is, qui mensam consecraverat. Quam longe aliaratio noctis huius est, quam aliarum noctium! Aliis enim noctibus semel tantum lausmus; hac [orig: hâc] bis: Aliis nostibus, fermentato [orig: fermentatô] azymoque [orig: azymôque] pane promiscue utimur; nunc azymo [orig: azymô] solum: Aliis noctibus quibus libet herbis vesci licet, nunc amaras adhibemus; Aliis omnibus noctibus, sedentes aut accumbentes cenamus, hac [orig: hâc] stamus erecti. Hinc pergebat indicare, Pascha institutum esse, in memoriam innoxii transitus Angeli occisoris in Aegypto. Dein, amaras herbas manu tenens dicebat: Istae herbae amarae, quibus vescimur, in memoriam revocent nobis Aegyptiorum saevitiam, qui Patrum nostrum vitam in terra Aegypti amaram reddiderunt. Postea azymum panem in altum elevans, hicazymus, panis, quem edimus, inquiebat, significat, non sat temporis habuisse Patres nostros, ad fermentandum panem, cum Dominus ipsis appareret, e manu inimicorum suorum illos liberaturus. Hanc catechizationis formulam, quam [gap: Hebrew word(s)] Haggada i. e. Annuntiationem vocant Iudaei, inculcatam sibi divinitus contendunt, Exod. c. 12. v. 26. Et videtur inde phrasin suam mutuasse [orig: mutuâsse] Apostolus, 1. Corinth. c. 11. v. 26. Quotiescumque ederitis panem hunc, et biberitis poculum hoc, annuntiabitis mortem Domini usquequo venerit. Agnum Paschalem quod attinet, de eo exstat mandatum, Exod. c. 12. v. 13. In ipso decimo (die) mensis huius (Abib) accipiant sibi quisque parvam pecudem pro familia paterna, parvam pecudem pro quaque familia, etc. et v. 5. iubetur, ut sit integra, mascula, annicula, (quam) exovibus au ex capris accipiant: et v. 6. additur iugulabant eam decimo [orig: decimô] quarto [orig: quartô] die inter duas vesperas etc. Videinfra. Sic cum totus populus Israelitarum esset divisus in Tribus, quaeque Tribus in Familias, quaelibet Familia in Domos, cum minor erat domus, quam ut par esset
page 598, image: s0598aagno edendo accipere tenebatur Pater familias [orig: familiâs] et vicinus eius, qui proximus esset domus eius, parvam pecudem, pro numero animarum. v. 4. Quae tota congregatio fratri/a dicta est, quo [orig: quô] sensu S. Marcus vocem sumpo/sia, item prasiai\ usurpat c. 6. v. 39. et 40. quibus verbis indicare vult numerum convivarum cuiusque mensae idoneum: posteriori inprimis, quae areolam denotat, totum epulum horto comparans, in quo quot mensae, tot prasiai\ i. e. areolae. Erat autem convivarum numerus, nec infra denarium, nec supra vicenarium, Ioseph. de bello Iud. Vesperas illas duas, inter quas comedendus erat Agnus, Aben Ezra in exod. c. 12. exponit de Vespera Solis, cum ipse Solaris discus occidit, et de Vespera luminis, cum radii eius lumenque penitus se subducit, quod tempus horae et tertiae partis spatio [orig: spatiô] definit: Sed R. David in Radic. paulo laxius explicat, de Vespera declmationis et Vespera occasus, statuitque comestum esse Agnum spatio [orig: spatiô], quod inter Meridiem et Noctem intercipitur. Vide quoque Pirke Avoth c. 5. quae posterior sententia stabiliri videtur Numer. c. 28. v. 4. collato [orig: collatô] cum Marci c. 15. v. 25. et 34. ut et infra. Hoc [orig: Hôc] ergo tempore Agnum, postquam is mactatus esset a sacerdotibus, 2. chron. c. 35. v. 4. inloco illo quem Iehova Deus elegit, ad collocandum nomen suum, Deuter. c. 16. v. 6. i. e. in Templo. Vide Maimonidem in Korban Pesach c. 1. sect. 6. comedebat quisque domi suae, quemadmodum Servatorem nostrum cum Discipulis suis Pascha comedisse, legimus Hierosolymis, in superiori domus, ubi degebat, cenaculo. Herbas amaras, cum quibus comedi Agnum fuisse solitum diximus, intingere solebant, in catinum certo [orig: certô] embammate, quod [gap: Hebrew word(s)] Caroseth dixere [orig: dixêre], repletum: Quo respicere videtur Matth. c. 26. v. 23. Qui intingit mecum manum in catino, is me prodet, Christum dicentem introducens. Fiebat autem illud Caroseth, ut Maiemonides refert l. cit. c. 2. sect. 11. ex Palmae foliis, vel ficubus arefactis, vel uvis siccatis, acetoque [orig: acetôque] maceratis, etc. Vide Historiam Paschatis Exod. c. 12. supra cit. et illam succincte ex hebraeorum monumentis explicantem Thom. Godwynum Tractatu Angl. cui tit. Moses and Aaron l. 3. c. 2. etc. Quo [orig: Quô] die DOMINUS noster ultimum suum Pascha celebraverit, et an die eodem [orig: eôdem] coeteri Iudaei agnum Paschalem comederint, vetus et magnis contendentium studiis agitata quaestio est. Graeci qui ad confectionem corporis mystici panem adhibent fermentatum; ut sententiae suae approbandae necessitatem aliis imponant, et Ecclesiam Romanam, quae azymis utitur, erroris convincant, Christum diem legitimum anticipasse [orig: anticipâsse] contendunt, ut ex Xanthopulo discimus. Itaque placet iis, coeteros Iudaeos ex praecepto legis tunc 14. Luna [orig: Lunâ] primi mensis Abib seu Nisan mactasse [orig: mactâsse] et edisse Pascha, at Iesum Christum, qui Dominus erat legis, 13. Luna [orig: Lunâ] cum discipulis suis idem fecisse, e quo sequitur, Christum quidem e)/ncumon sive fermentatum panem et communem, Iudaeos vero ex institutione divina azymum, adhibuisse. In Ecclesia Romana communiter recepta opinio est, DOMINUM, Luna [orig: Lunâ] 14. celebrasse [orig: celebrâsse] Pascha, eadem [orig: eâdem] die atque hora [orig: horâ], quibus et coeteri omnes Iudaei idem faciebant. Similiter Sam. Bocharto, Christus eo [orig: eô] ipso [orig: ipsô] die, quo [orig: quô] Iudaei Pascha celebrabant, in fine nempe diei decimi quarti, et iam ineunte decimo [orig: decimô] quinto [orig: quintô], qui primus erat Azymorum, cum Apostolis ultimum Pascha celebravit; id quod multis probat Hieroz. Parte prior. l. 2. c. 50. Vide quoque supra, voce Parasceve. Idem Cl. Suicerus confirmat Thes. Eccl. addens et tertiam sententiam eorum, qui, Graecis ex parte accedentes, Christum diem a Iudaeis receptum sic anticipasse [orig: anticipâsse] volunt, ut Christus die 14. Iudaei autem die 15. celebraverint, ne festum azymorum, in Veneris diem incidens, cum Sabbato continuum esset, vide eum Thosaur. Eccl. voce Pascha, ubi de Iudaeorum post Christi tempora canonibus Festalibus, ac tempore Paschatis celebrandi, item de Tessarescaedecatitis, varia. Quia autem Pascha typus erat Christi, hinc ipse *pa/sxa appellatur, 1. Corinth. c. 5. v. 7. atque ulterius apud Patres Sacramentum illud Novi Foederis, de quo ipse dixit, Hoc est corpus meum. Hinc Augustin. contra lit. Petiliani Donat. l. 2. c. 37. aliud, inquit, est Pascha, quod adhuc Iudaei de ove celebrant; aliud autem, quod nos in corpore et sanguine Domini accipimus. Et Greg. Nazianzenus Or. 42. in Cena Domini communicantes metalamba/nein tou= pa/xa, participare Pascha, ait. vide iterum Casaubon. Exercit. XVI. §. 53. ut et infra. Sed et Pascha dicitur in Ecclesia Christiana, unum ex tribus praecipuis eius festis, quod maiori reliquis cultu peragi iam olim consuevisse, docet Procopius de Bello Pers. l. 1. c. 18. quod proin *(eorth\ tw=n e(ortw=n kai\ panh/guris2 tw=n panhgu/rewn dicitur Eustathio in Vita S. Eutychii Patriarchae Constantinopolit. num. 31. sollennitas sollennitatum, Gregorio M. Homil. 22. Et quidem duplex. Christianorum Pascha est, unum *staurw/simon, quo [orig: quô] Christus in crucem actus; alterum *)anasta/simon, quo [orig: quô] surrexit, de quo utroque vide Gerh. Io. Vossium de Vitiis Serm. c. 6. Coeperunt nempe Apostolorum nonnulli, ex quorum numero Iohannes est et Philippus Euangel. in Orientis partibus Pascha, in memoriam Cenae Dominicae, celebrare, sed tamen more Iudaeorum, die 14. Lunae: quos multi alii secuti sunt, recensiti Polycrati, apud Eusebium Histor. Eccl. l. 5. c. 26. Alii autem, Petrus et Paulus praecipue, in diem Dominicum proximum post plenilunium primi mensis, propter Resurrectionis Dominicae memoriam, Pascha reiecere [orig: reiecêre], teste Theophilo [orig: Theophilô] Caesar. apud Bedam de Ratione Temp. c. 45. Libertate ab utriusque fidelibus, circa haec, relicta [orig: relictâ], uti discimus ex Socrate Histor. Eccl. l. 5. c. 22, Donec Pius romae Episcopus lege edixit, ut Pascha Domini die Dominica [orig: Dominicâ] annuis sollennitatibus celebraretur ab omnibus; qua [orig: quâ] tamen Asiatici Doctores se constringi non passi sunt: re utrinque leniter et amice agitata [orig: agitatâ] primum, ac Polycarpo [orig: Polycarpô] hanc ob causam Romam profecto [orig: profectô]; ubi cum convenire non posset, constitutum, ut quisque suum de Paschate morem servare, nec propter dissimilitudinem huius circumstantiae concordia rumperetur. Ulterius processit Victor circa A. C. 200. qui
image: s0598bQuartidecimanes per Asiam excommunicavit, uti diximus suo [orig: suô] loco [orig: locô]: qui rigor etiam Occidentalium Episcoporum nonnullis displicuit, inter quos Irenaeus Episcopus Lugdunens. aliique viri pacis studiosi tantum effecerunt, ut, controversia [orig: controversiâ] paulum sedata [orig: sedatâ], quaelibet pars suam retineret sententiam. Verum rursus contentio exarsit A. C. 318. quam aegerrime ferens Constantinus Imperator ad concordiam omnes hortatus est, Asiaticosque primum monuit, ne cum Iudaeis *kuriokto/nois2 aliquid commune habere vellent. Vide Ep. eius ad Episcopos qui ad Concil. Nic aenum venire non poterant, apud Theodoretum Histor. Eccl. l. 1. c. 9. Quem cum non audirent illi, nec Osius ad eos ab Imperatore missus aliquid profecisset, in Concilio Nicaeno, perpetuo [orig: perpetuô] decreto [orig: decretô] constitutum est, th\n a(giwta/thn tou= *pa/xa e(orth\n mia=| kai\ th=| au)th=| h(me/ra| suntelei=sqai, sanctissimum Paschae festum uno eodemque [orig: eôdemque] die (nempe Dominico [orig: Dominicô] ) ab omnibus celebrandum esst. Quod confirmatum Synodo [orig: Synodô] Antiochena [orig: Antiochenâ], can. 1. circa A. C. 341. hodieque in Ecclesia obtinet. Vide quoque infra Paschalis epistola. Mansere [orig: Mansêre] tamen hic [orig: hîc] ibi Tessarescaedecatitarum reliquiae, quibus ex Haereticis accessere [orig: accessêre] Novatiani, Sabbatiani, Montanistae, Audiani etc. Galli vero in principio Ecclesiae Pascha celebrarunt [orig: celebrârunt] 25. die Martii, quod eo [orig: eô] Christum resurrexisse; sicut Cappadoces, quod passum esse putarent, Beda ubi supra, et Epiphamius Haer. 50. At Aeriani, plane celebrari id festum noluere [orig: noluêre]. Vide Cl. Suicerum dl. l. ut et voce *)aspasmo\s2, ubi de osculo in Paschatis Festo, apud Graecos usitato. Porro Pascha tempus a Dominica in Ramis-palmarum, usque ad octavam Paschatis, quoque dici, refert Durandus Ration. l. 6. c. 81. num. 5. Eadem [orig: Eâdem] nomenclatura [orig: nomenclaturâ] donari pariter dies omnes Dominicos, in Ordine Romano habetur apud Gregor. Turonens. in Vita MS. S. Maurilii Episcopi Andegavens. c. 18. apud Car. du Fresne Glossar. Imo et quodlicbet magnum festum in quibusdam provinciis ita vocari, observavit iterum Durchandus l. 7. c. 1. num. 25. Certe constat, hodie omnes maiores festivitates Italos Paschata vocare, et quidem Pentecosten Paschata rosada, quod incidere soleat in tempus rosarum. Unde *paxaliko\n et file/orton, pro eo, qui libens festa colit, confundit Marcus Hieromachus in Respons. Vide modo dictum Car. du fresne Glossar. e quovaria Paschatis significata atque epitheta, in Communione Romana, usitata, paucis subiungo. Addo saltem, apud Turcas, Persas, Arabes similem festivitatem vigere, quam Bairam Turcis appellari, docet P. de Valle Itiner. Tom. 1. ubi de festo hoc multa: quemadmodum de Persarum analoga festvitate idem agit Tom. 2. ubi inter alia de oopaegnio seu ovorum lusu gentis, ea [orig: eâ] durante, varia.
VARIA VOCIS, PASCHA, SIGNIFICATA ET EPITHETA IN ECCLES. ROMANA.
*)anasta/simon seu Resurrectionis Pascha, resurrectionis Christi memoriam recolens. Annotinum, Graece e)pe/teion, eniausiai=on peru/sion, ut in Glossis redditur, non habuit statum vel fixum diem, solebatque celebrari ipsomet [orig: ipsômet], die recurrente, quo [orig: quô] quis priori anno [orig: annô] fuerat baptizatus. Postea ad omnium bapitzatorum anniversarium diem, videtur statutus esse dies sequens Dominicam in Albis, C. du Fresne ubi supra. In eiusmodi vero festivitate convivia exacta, testatur Ruodbertus Magister S. Galli Ep. 7. Clausum, dominica dicitur octavarum Paschae, qua [orig: quâ] Paschalium festivitatum sollennitas clauditur. Floridum Pascha, est Dominica in Palmis, qua [orig: quâ] cantatur: Occurrunt turbae cum floribus et palmis: et nos similiter debemus ei occurrere cum floribus virtutum et palmis victoriarum. In Ord. Roman. Dies Palmarum sive Florum atque ramorum dicitur: Pascha Florum, apud Ordericum Vitalem l. 8. p. 696. Eius meminit Histor. Hierosolymit. A. C. 1118. Pascha Petitum, in Ord. Romano dicitur primum Pascha seu Dominica Palmarum; aliter Pascha Competentium; quia hoc [orig: hôc] die Symbolum competentibus tradebatur, ut est apud Isidorum, Alcuinum et Rabanum Maurum de Institut. Cleric. l. 2. c. 35. quod non sine sollennitate ac pompa apparatuque fiebat, ut testatur Beraldus: quippe, ut ait, in traditione Symboli omnia tintinnabula sunt sonanda, ostia claudenda tuneque incipit symbolum archiepiscopus et dicit regenerandis maiori tono [orig: tonô] Euangeliorum, Signate vos et audite Symbolum, etc. Tum ad finem, in maiori etiam tono Euangeliorum et excelsa [orig: excelsâ] voce Archiepiscopus dicit, Accepistis dilectissimi. Atque haec traditio, expositio erat publica Symboli et quae palam in Ecclesia fieret. Alias toto [orig: totô] Quadragesimae decursu subinde Symboli traditio seu perspicua illius facilisque enodatio repetebatur, ut videre est apud Car. du Fresne. Pascha Rosata, Italis Pentecoste appellatur, quod eo [orig: eô] tempore fere rosae floreant, ut dicunt Cruscani. *paxa staurw/simon, dies est ipsius crucifixionis Christi, quod quidam celebrandum esse contendereunt prae Paschate Resurrectionis, quod Pius Papa die dominica [orig: dominicâ] Lunam XIV. sequente iussit peragi etc.
PASCHA [2] Secundum die 14. secundi mensis, celebrandum, in eorum gratiam, qui tempore primi Paschatis immundi erant aut in locis ab Urbe tam dissitis, ut ad eam mature se conferre non possent, institutum legitur Numer. c. 9. v. 6. et seqq. De cuius a primo differentia, sic Maiemonides l. de Paschate c. 10. sect. 15. Quid inter se differunt Pascha primum et secundum? Inprimo vetitum est, ne fermentum (in domo) videatur, aut reperiatur, nec cum fermento mactetur, Neque ex eo quidquam auferatur extra th\ fratri/an. Et hymnus inter comedendum est cantandus. Et cum eo offertur chagiga. Et fieri potest ut cum immunditie celebretur, si contactu mortui polluta est maior pars congregationis --- Sed cum Paschate secundo
image: s0599apossunt sermenium et azymum simul cum eo esse in domo. Net necesse est, ut inter comedendum decantetur hymnus. Nec cum eo offertur chagiga. Nec cum immunditie celebratur. At ambo impellunt Sabbatum, (i. e. celebrantur, etiamsi sit Sabbatum) Et dum paratur Agnus, hymnum oportet cam. Et tostus comeditur in una domo cum azymo et herbis amaris. Neque ex iis quidquam servatur, neque frangitur ullumos. Quibus merito potest obici secundum Pascha in omnibus debere primo aequari; quia de eo dicitur Numer. c. 9. v. 12. Iuxta omnem ritum primi Paschatis, illud celebrabunt. Quod ut solvatur, observat, a Mose quosdam Paschatis ritus ibidem exponi, qui siut [gap: Hebrew word(s)] in corpore ejus, i. e. illi essentiales, ut sciamus in his solum secundum primo aequari. Sed haec non satisfaciunt. Quippe cum iubet Moses Pascha secundum celebrari, iuxta omnem prioris ritum, aperte docet, haec duo Paschata nullo [orig: nullô] modo [orig: modô] ab invicem differre, nisi in sola temporis circumstantia. Quamvis ne tempore quidem prius ab altero differat, nisi mempsis respectu, de coetero enim aeque ac prius die mensis 14. atque inter duas vesperas celebratum est, Numer. c. 9. v. 11. Addi potest, prius altero [orig: alterô] fuisse sollennius, quia ad illius celebrationem confluebant mares omnes, iis tantum exceptis, quos vel legalis immunditia vel maior ab urbe distantia prohibebat; hi enim soli in alterum Pascha se reservabant. Non tamen id fuit perpetuum: nam sub Ezechia Rege Pascha primo [orig: primô] mempse celebratum non fuit, sed solum secundo [orig: secundô]. Cuius rei causa, quod Achazus, Ezechiae pater, Dei altare loco [orig: locô] suo [orig: suô] moverat, ut alterum, damasceno simile, ei substitueret, Templum clauserat, Liturgiam aboleverat, totum Dei cultum subverterat, idola ubique erexerat et omnia susque deque miscuerat, 2. Regum c. 61. v. 10. Quae restituere cuncta conatus Ezechias, primo [orig: primô] Regni sui anno [orig: annô] ineunte cum mense Nisan, non habuit satis temporis, ut Templum, Sacerdotes, Levitas et populum ipsum repurgaret, ante diem mensis huius decimam quartam: ideoque primi Paschatis celebratio in secundum mensem necessario fuit differenda. an etiam in tertium mensem potuerit Pascha reici, si forte similis immunditia etiam ad secundum mensem occurreret, dubitat Augustin. in Numeros Quaest. 15. Sed tempus a Deo in Lege sua indictum non videtur quacumque de causa potuisse prorogari. Praestabat enim a Paschatis celebratione ad tempus abstinere, quam illud observare tempore non suo [orig: suô]. Hinc inter Ieroboami peccata hoc unum erat. quod sollenne festum celebravit, mense, quem confinxerat ex corde suo, 1. Regum c. 12. v. 32. et 33. Vide Bochart. Hieroz. Part. prior. l. 2. c. 50. et plura de Paschate apud Fr. Burmannum Synops. Theol. Christ. Part. 1. l. 4. c. 31.
PASCHALE cuius mentio apud Victorinum in Canone Pasch. Theophilus quondam Alexandrinus Episcopus, ad Theodosium Imperat. datis Epistolis ex primo ipsius et Gratiani 5. Consulatu conditum Paschale direxit. Et Senatorem in fine Chron. Sicut ex Tito Livio et Aufidio Basso et Paschali virorum clarorum auctoritate firmato collegimus, anni sunt 1031. Computum est Paschale seu ratio inveniendi diem, quo [orig: quô] celebrari debet Pascha quolibet [orig: quôlibet] anno [orig: annô]: a die scil. Martii 8. ad Aprilis 5. Paschalis circulus Adoni Vienn. Paschalis cursus Honorio Augustodun. Paschalis recursus, Gennadio de viris illustr. c. 88. etc. Sed et Paschale dicitur, districtus Paroeciae, eo quod Paroeciani in festo saltem Paschatis ad Ecclesiam paroecialem convenire et ibi communicare ex Canonum praescriptis renerentur. Hinc in Tabulario Monasterii S. Savini Levitanensis. apud Car. du Fresne, non semel occurrit mentio Paschalis S. Savini, rp districtu 8. Paroeciarum, quarum Paroeciani ex veter. instituto tenebantur certis anni festis sollennioribus, Paschatis scil. Pentecostes et Nativitatis Domini, Baptismum et S. Communionem recipere in Templo S. Savini: quod praesertim cavetur in Concilio Agathensi can. 18. Vide Marcam Histor. Beneharn. l. 9. c. 2. num. 4. et Car. du Fresne Glossar.
PASCHALES Dies Hebdomadis scil. Paschalis, quae pari cultu ac ipse Paschalis dies colebatur a Christianis. Unde Durandus Ration. l. 6. c. 81. num. 6. ait, Dies omnes huius octavae esse dominicos. Athanasius de Ord. Antiphonarii c. 52. Paschalis dies, qui per septem dies quasi unus celebratur. Theodulfus in Capital. c. 41. Ipsi dies Paschalis hebdomadae omnes aequali religione colendi sunt etc. Postea vero Gebehardus Constantiae Episcopus in hebdomada maiore ante Pascha, magna [orig: magnâ] Synodo [orig: Synodô] Constantiae celebrata [orig: celebratâ], A. C. 1094. statuisse legitur, apud Bertholdum Constantiensem, ut tam in hebdomada Pentecostes, quam in hebdomada Paschali, tres tantum dies festivi celebrarentur. Quod quidem hodiequeapud Christianorum non paucos obtinet. Quatuor in Paschate et totidem in Pentecoste dies celebrandos statuit Concilium Exoniense A. C. 1287. c. 23. et Maghfeldense A. C. 1332. duos vero solum, Concilium Toletanum A. C. 1229. c. 26. Car. du Fresne d. l. Vestimentorum Paschalium mentio fit, apud Caesarium Arelatensem Archiepise. in Testam. suo, laudatum eiusdem Glosarii Auctori. De Paschalibus Denariis, vide supra in voce Chrisma.
PASCHALICUS Graece *paxalixo\s2, nonnullis dictus est, qui Festorum observationi maxime addictus est. Marcus Hieromonachus, ei) de/ tis2 i)/sws2 li/an e)sti\ paxaliko\s2 kai\ file/ortos2, si quis autem festorum pariter observationi valde est addictus, et eorum amans. Bochart. ibid. Vide quoque Cl. Suicerum Thesauro Eccl. voce *paxaliko\s2.
PASCHALIS [1] I. Roman. Pontifex, 96. A. C. 187. successit Stephano IV. sine consensu Ludovici Pii Imperatoris electus; apud quem, sicut et Stephanus fecerat, se propterea purgavit, monitus, ne in posterum maiestatem laederet. Primicerii et Nomenclatoris excaecati ac occisi accusatus, Leonem imitatus est, et crimen iureirando [orig: iureirandô] negavit. Platina, in vit. Pontif. Leonem V. Imperatorem ob Imaginum cultum abolitum excommunicavit, benigne exceptis Iconolatris, e Graecia profugis. Lotharium
page 599, image: s0599bImperatorem ipso Paschatis die coronavit, A. C. 822. obiit A. C. 824. Successit Gregor. IV.
PASCHALIS [2] II. Thuscus, prius Rainerius dictus, Urbanum II. A. C. 1099. excepit; Antipapam Gilbertum excommunicavit, tyrannis quibusdam oppressis, pacem Italiae utcumque dedit. Guastallae in Lombardia, et Trecis in Campania, Concilium crlebravit. Cum Henrico I. Anglo, et Henrico IV. et V. Imperatorib. ob Investituram litigavit, ad sanguinem usque A. C. 1111. Qui postremus, cum eum ac Proceres eius Romae obsedisset, vix non oppressus: multis milibus aut ferro [orig: ferrô] deletis aut Tiberi mersis, coroanationem et investituram tamen extorsit, libero [orig: liberô] e captivitate demisso [orig: demissô] Paschali, postquam hostiae parte sumpta [orig: sumptâ], altera [orig: alterâ] Caesari date [orig: datê], dixisset: Sicut pars haec vivifici corporis divisa est, ita divisus sit a regno christi domini nostri, qui pactum hoc violare tentaverit, Sigon. l. 10. ad An. 11. et 22. Sed hic Imperatore vix in Germaniam regresso [orig: regressô] foederis et Sacramenti immemor, Saxones contra ipsum concitavit; a quibus superatus Imperator Investituram omnem Episcopo Romano remisit. Obiit A. C. 1118. plurimas scripsit epistolas. Sigebert. Pandulphus, Platina, Ciacconius, etc.
PASCHALIS [3] Archidiaconus Ecclesiae Romanae Antipapa electus est, contra Sergium I. sed obiit paulo post A. C. 678. Alius Antipapa, contra Alexandrum III. Hic erat Guido de Crema, ab Adriano IV. Cardinalis creatus. A. C. 1155. et missus in Germaniam, ad animum Friderici Barbarossae Imperatoris demulcendum: in cuius gratiam Octaviano, qui Victoris nomen assumpserat, adhaesit, eique mortuo sub nomine Paschalis, successit: neque cessavit schisma, namque Paschalem hunc defunctum, A. C. 1164. Callistus excepit, donec tandem malis fractus Imperator Venetus ad pedes Alexandri procubuit. A. C. 1169. Sigon. l. 12. Nauclerus gener. 40. etc. Baronius, A. C. 1164. et 1170. Ciacconius in vita Pontif.
PASCHALIS Agnus nomine Pascha (quod proprie transitum Angeli occisoris notat) venit Exod. c. 12. v. 11. Comedetis tam cum festinatione, Pascha est Iehovae. Et vers. 21. Accipite vobis parvam pecudem perfamilias vestras, dein iugulate ipsum Pascha. 2. Chron. c. 35. v. 11. Iugulantibus autem illis Pascha, Sacerdotes spargebant sanguinem etc. v. 13. Tum coquebant Pascha igne pro ritu. Lucae c. 22. v. 7. Venit dies Azymorum, quo [orig: quô] oportebat mactari Pascha, etc. Describitur Exod. c. 12. ubi et ritus, quibus ille in Festo Paschali mactandus erat. Ad sacrum enim istud adhibendus erat agnus aut haedus maschulus, anno [orig: annô] non maior, v. 5. qui decimo [orig: decimô] die mensis Nisan, qui a Novilunio nostri Martii incipit, ab ovili separandus, domi asservandus et die 14. mactandus erat, v. 3. 6. Peragebatur autem mactatio die 24. inter duas vesperas, v. 6. i. e. inter initium sacrificii vespertini et occasum solis. Tum sanguis allinendus erat postibus et superliminari domus [orig: domûs], fasciculo hyssopi, v. 7. 22. quo [orig: quô] signo [orig: signô] Angelus vastator admoneretur, aedesque ipsorum praeteriret, v. 13, 23. Nemini vero licebat illa [orig: illâ] nocte domo [orig: domô] egredi, usque ad mane, v. 22. Comedebatur porro Agnus die 15. statim ab occasu Solis, a circumcisis duntaxat, v. 8, 44. et convivarum numero, qui non erat infra decem, nec supra viginti. Ille vero non crudus, nec aquis excoctus, sed assus, una cum capite, cruribus et visceribus manducandus erat: idque cum panibus azymis, lactucis et herbis amaris v. 18. ut recens semper esset memoria afflictionis Aegyptiacae, unde et panis afflictus dicitur, Deuteron. c. 16. v. 3. Quam ob causam Iudaei nocte pervigilium festi praecedente fermenti expurgationem peragebant, summa [orig: summâ] cura [orig: curâ] omnes domus angustias et rimas lustrantes, collectasque fermenti particulas, non sine diris ac exsecratione, flammis absumendas tradentes. Comedebant porro Agnum habitu festinantium, lumbis accinctis, calceis induti, baculis in manum sumptis, v. 11. nullum vero [orig: verô] eius os frangebant, v. 46. quodque ex epulo reliquum erat, mane igni concremare iubebantur, v. 10, cum nefas esset sacras carnes corrumpi. denique sacri istius universi religio eadem [orig: eâdem] nocte liberis tradebatur. illique tota de re, divino [orig: divinô] iussu, edocebantur, Exod. c. 13. v. 8. Quae Haggada, sive annuntiatio Paschatis dicebatur: quo respicitur 1. Corinth. c. 11, v. 26. Atque ita celebratum fuit primum Pascha, in Aegypto. In deserto unicum tantum legitur celebratum, Numer. c. 9. v. 5. In terra Cananaea mox iterum Pascha celebrarunt [orig: celebrârunt] Israelitae, Iosuae c. 5. etc. Locus, ubi mactabatur Paschalis agnus, in Aegypto, erant privatorum aedes, Exod. c. 12. v. 7. Deinceps vero Tabernaculum, aut Templum, sive eius atrium, ubi victimas mactare erat moris, deutet. c. 16. v. 5, 6. collato. Ios. c. 5. v. 10. 2. Chron. c. 35. v. 3, 6. Lucae c. 2. v. 41, 42. Manducabatur vero in privatis aedibus, Matth. c. 26. v. 17, 18. Ministri huius festivitatis in Aegypto erant Patresfamilias [orig: Patresfamiliâs], aut filii primogeniti, Exod. c. 12. v. 3. Postea, simul Patresfamilias [orig: Patresfamiliâs] cum Sacerdotibus et Levitis: tum enim Patresfamilias [orig: Patresfamiliâs] Agnum mactasse [orig: mactâsse]; hi autem sanguinem ad Altare detulisse et effudisse videntur. Vide 2. Paralip. c. 30. v. 15. 17. 18. et c. 35. v. 5. 6. 10. 11. Esrae c. 6. v. 20. et Matth. c. 26. v. 28. Nec omittendum hic [orig: hîc] Pascha secundarium, quod ex instituto divino celebrandum erat mense secundo [orig: secundô], die 14. ab iis, qui priori mense sive immundi sive absentes fuerant: cuius occasio memoratur Numer. c. 9. v. 6. 10. 11. Idem illud per omnia cum Paschate erat ordinario, nisi quod hic [orig: hîc] non constringerentur omnis fermenti expurgationem ex adedibus suis; et quod unicus tantum dies festus, et a)/praktos2 esset etc. Vide supra. De usu porro et significatione mystica Paschalis Agni totiusque huius Sacri, consule Theologos, et ex his Bochart. inrimis Hieroz. Part. prior. d. l. aliquid etiam vide supra. Agnus Paschalis, uti de ratione populum per Agnos huiusmodi numerandi, lemmate Numerandi ratio.
page 600, image: s0600aPARALLELISMUS AGNI PASCHALIS ET CHRISTI. Agnus Paschalis erat 1. Unus ex grege. 2. Absque macula. 3. Offerendus ac assandus. 4. Sic tamen ut ossa eius non frangerentur. 5. Sub vesperam. 6. Eius sanguine postes aedium illinebantur. 7. Ut Angelus occisor sine noxa transiret. 8. In qualibet familia comedebatur. 9. Agnus totus. 10. Absque fermento. 11. Cum herbisamaris. 12. Celeriter, et ab accinctis. 13. Solum a circumcisis. Christus est 1. Homo verus, Ioh. c. 1. v. 14. 2. Absque peccato. 3. Passus ac mortuns. 4. Non tamen confregerunt eius crura, Ioh. c. 19. v. 33. 5. In consummatione saeculorum, Hebr. c. 9. v. 26. 6. Eius sanguis purgat nos ab omni peccato, 1. Ioh. c. 1. v. 7. 7. Nepeccatum et mors contra nos praevaleret. 8. Applicatur unicuique per fidem. 9. Secundum omnes Fidei articulos. 10. Absque hypocrisi, 1. Corinth. c. 5. v. 8. 11. Cum tolerantia crucis. 12. Seria [orig: Seriâ] exspectatione melioris vitae. 13. saltem a credentibus, 1. Corinth. c. 11. v. 23.
PASCHALIS [3] Cereus, vide supra.
PASCHALIS Epistola dicebatur qua [orig: quâ] Episcopus Alexandrinus olim (vide Domin. Macrum in Hierolex. ) inde Pontifex Romanus, Metropolitanis Episcopis denuntiabat, quodie [orig: quôdie] celebrandum esset Pascha: Ad praecipuum enim Religionis sacramentum pertinere, ut in Festivitate Paschali nulla esset toto [orig: totô] orbe diversitas, visum est Patribus, ut ait Leo I. Ep. 95. ad Ravennium Arelat. Unde uno [orig: unô] eodemque [orig: eôdemque] die per totum orbem celebrandum, in eundemque finem dirigendas ad omnes Episcopos literas, quae id potissimum indicarent, statuerunt Concilia, atque inprimis Arelatense I. can. 1. et Caesaraugustanum III. can. 2. Cuiusmodi Literarum Paschalium formulam exhibet d. l. Leo I. ut et in Ep. 95. Aliae habentur apud Bucherium in Victorii Can. Paschalem p. 72. 73. 82. 469. et seqq. in Spicilegio Acheriano Tom. VI. p. 8. etc. Atque his acceptis, Episcopi Epiphaniorum die vel Christi Natalitio [orig: Natalitiô], in Ecclesia populis denuntiabant, quis esset ille dies Paschatis, ut indicat Concilium Aurelianense IV. can. 1. vel certe principium Quadragesimae, ut est in Autisiodorensi can. 2. aliisque. sed et Paschales Epistolas vocat Avitus Viennensis Ep. 65. quas Pontifices sibi invicem scribebant, sese consalutantes, et de exacta festivitate nuntium mittentes, quae proin erant ex iis, quas Graeci e(ortastika\s2 nuncupabant: Hae enim non in Paschalibus modo, sed et in aliis sollennioribus festis, scribebantur ab Episcopis, ut ex aliis Aviti et Theodoreti Epistolis colligit Car. du Fresne in Gloss. quem, si placet, vide.
PASCHALIS [4] Stephanus, vide Stephanus.
PASCHASINUS Episcopus Lilybaei, Legatus Leonis M. ad Concil. chalcedonense: Genserici in Siciliam irruptione facta [orig: factâ] A. C. 454. captivus abductus est. Scripsit ad Leonem Papam Epist. quae inter huius Epistolas 63. est. Vide Isidor. c. 11. de Vir. Illustr. Adon. in Chron. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 17. Baron. in Annal. etc.
PASCHASIUS [1] Hispanus, martyr sub Genserico Gothorum rege. Paul. Diaconus.
PASCHASIUS [2] Diaconus Roman. Laurentio, contra Symmachum electo praesto fuit. Scripsit libros 2. de Spiritu Sancto, etc. Obiit A. C. 512. Gregor. l. 4. dialog. c. 40. et 41. Sigebert. c. 11. de Script. Illustr. Voss. l. 2. de Hist. Lat. c. 20. Possevin. Trithemius, etc.
PASCHASIUS [3] Ratbertus Abbas Corbiacensis, floruit sub Ludovico Pio et Carolo Calvo. Opera eius uno [orig: unô] Volumine in fol. edidit Sirmondus, Parisiis A. C. 1618. In quibus, libri 12. Commentar. in Matthaeum. 3. Explicationum in Psalmos 44. Quinque in Threnos. Unus de Corpore et sanguine IESU CHRISTI in Eucharistia, ad mentem Sacrae Scripturae: Epistola eiusdem argumenti: Vita tandem Adelardi, Ruffini et Valerii. Obiit A. C. 851. Lupus Ferrerius ep. 56. 57. Sigebert. c. 99. de Vir. Ill. Honor. Augustod. l. 4. de Lumin. Eccl. Voss. l. 2. de Hist. Lat. c. 36. etc.
a PASCHATE ad Pascha annos computandi ratio, per totam Franciam, labentibus saeculis obtinuit, sub tertia videl. Regum stirpe: adeo ut si Pascha post 25. diem Martii (a quo nonnulli ea [orig: eâ] tempestate annorum initium in illa gente ductum esse volunt) vel in mensem Aprilem incideret, ante vel post Pascha apponerent, secundum diem, in quem incidebatdies Paschatis Dominicus, ita ut ante Pascha annum proxime elapsum; si post Pascha apponeretur, annum subsequentem, denotaret: V. g. exstat Charta data 4. Aprilis anno [orig: annô] 1375. ante Pascha, quod exstitit eo [orig: eô] anno [orig: annô], secundum hodiernum annos putandi morem, 22. eiusdem mensis. Ita perinde alia habetur, data 20. Aprilis anno [orig: annô] 1376. post Pascha, quod exstitit 13. eiusdem mensis die illius anni. At cur Faschatis primus anni dies fuerit, apud Gallos, vel certe intium anni, variae sunt sententiae. Ioseph. Scaliger Ep. 226. ait Gallos, veteris Ecclesiae sequutos consuetudinem, qui Pascha et Paschalem hebdomadam novum annum vocabant. Car. vero du Fresne existimat id inde manasse [orig: manâsse], quod ab ipsis Ecclesiae fere primordiis ea obtinuisset consuetedo, ut tabella Cereo Paschali appenderetur, in qua annus currens describeretur, idque eius initium putarent Franci: iis enim mos iste proprius fuit. Unde in Tabulario Lingonensi legi dicit diploma, cum hac temporis nota: 12. mensis Februarii, Indict. 12. anno [orig: annô] 1328. more Gallicano [orig: Gallicanô]. Aliud, Anno [orig: Annô] Domini 1384. sumpto [orig: sumptô] a Paschate more Gallicano [orig: Gallicanô], die
image: s0600b6. mensis Maii. Ut alios omittam. Sed tandem, Caroli IX. Regis Edicto [orig: Edictô] anni 1564. cantum est, ut in Gallis, in publicis privatisque tabulis, a Kalendis Ianuar. annorum repeteretur exordium. Vide praefatum Car. du Fresne in voce Annus.
PASCHATIS Contubernia Iosepho fratri/ai dicuntur, Hebraeis [gap: Hebrew word(s)] sodalitia, et commensales [gap: Hebrew word(s)] filii sodalitii. Agni enim convivae per domos convenire iubentur, Exod. c. 12. v. 3. Quod si minor domus esset, quam ut Agno comedendo sufficeret, in eo casu lex vicinos convocari iussit, ut convenirent ita, quantum ad comedendum satis esset, Exod. c. 12. v. 4. ubi numerum convivarum nec infra decem. nec supra viginti esse oportuit, ut dictum. In his itaque contuberniis simul accumbebant viri et mulieres, senes et pueri, sani ac aegri, domini et servi. Iudaeorum denique, quotquot poterant comedere carnis offulam, ne infantibus quidem exclusis, modo ne essent a)rtige/nnhta bre/fh, infantes modo geniti, quales lacte egere dicit Paulus et non solido [orig: solidô] cibo [orig: cibô], Hebr. c. 5. v. 12. Interim Maiemonides de Pasch. c. 1. sect. 4. sodalitium iniri negat inter mulieres et servos ne sit levitas capitis inter eos, i. e. ne levius et protervius se gerant, quam in tali festo deceat. Sed idem approbat sodalitium totum ex mulieribus, aut totum ex servis conflatum, non tamen totum ex pueris, quia nondum sint rationis compotes: neque totum ex aegris, aut ex senibus, aut propter mortuum Iugentibus; quia tales parum comedant. Timendum igitur, nequid supersit et agni reliquiae vilescant profanaeque fiant. Quod idem periculum, si omnes essent proselyti, qui agni carnes dissecare solent, in minimas particulas, quaeque alia sunt futilia Magistrorum leptologh/mata. Bochart. ubi supra. Vide et in voce Pascha.
PASCHILLUS Romae vates ridiculus, aut potius statua lapidea, cui praedictiones et statuas affigunt, item dicteria, quae in suo nomine non audet quis evulgare. Lil. Gyrald. l. 4. Synt. Histor. Deor. Lege Pasquillus, quod vide.
PASCUA unicum Romanorum vectigal aliquandiu fuit. Plain. l. 18. c. 3. Agrum male colere, Censorium probrum iudicabatur ------ Etiam nunc in tabulis Censortis pascua dicuntur omnia, ex quibus populus reditus habet, quia diu hoc solum vectigal fuerat. Et quidem montana meliora coeteris, Columella l. 6. c. 27. Unde Statius Thebaid. l. 10. v. 229.
Cui fetura gregem pecorosum vere novavit,
Laetatur, cernens hos montis in ardua niti,
Hos innare vadis. ------ad quem locum vide Casp. Barthium Animadvers. Parte 3. p. 1157. Hinc Pascualis Agnus, aut, si mavis a)rxai+kw=s2, Pascalis. Lucilius,
Pascali pecore et montano hirto atque soloci:
Hebr. [gap: Hebrew] contracte ex [gap: Hebrew] , occurrit Deuter. c. 32. v. 14. cum adipe pascudlium et arietum Basanaeorum. 1. Sam. c. 15. v. 9. Et indulgens fuit Saul et populus erga Agagum et erga optimas oves et boves et bidentes; et erga agnos pascuales. 2. Reg. c. 3. v. 4. de Rege Moab: Pendebat Israelis Regi centum milia agnorum pascualium. Psalmo 37. v. 20, Quia peribunt impii et Domini hostes, ut pretiosum agnorum pascualium (i. e. adipes) deficiunt, in fumum abeunt. Ubi Chaldaeus habet. Quomodo pretiosum phalgisin, qui primum quidem saginantur, sed postmodum immolantur. Quam vocem phalgisin, traiectis literis, deflexam esse ex Graeco fa/gilos2, i. e. agnus, censet Bochart. Certe Plutarchus in Hellenicis Quaest. 14. ubi de multa, quam procorum heredibus, ab Ulysse interemptis, imposuit Achillis filius Neoptolemus, *)=hn de\, inquit, a)/lfita, oi)=nos2, khri/a, e)/laion, a(/las2, i(erei=a presbu/tera fagi/lwn. *fa/gilon de/ fhsin *)aristote/lhs2 to\n a)mno\n ei)=nai, Erant autem farima, vinum, favi mellis, oleum, sal, victimae phagilis adultiores. Phagilum vero Aristoteles agnum esse dicit. Ita nempe dicebatur agnus, cum edulis esse incepit, a)po\ tou= fagei=n, i. e. quadrimestris ut minimum. Vix enim eduntur agni, antequam depulsi sint, nec nisi quarto [orig: quartô] mense depelluntur. Nutricantur, inquit Varro, quoad facti sint quadrimestres. Unde fa/gilos2 Graece id ipsum est, quod Arabice algiaphro, qua [orig: quâ] voce quadrimestrem agnum Arabes indigitant etc. Vide Sam Bochart. Hieroz. Parte prior l. 2. c. 43. ubi de Ovium nominibus.
PASIAS magnonium equorum exercuit, eoque facultates suas egessit. Huius meminit Scholiast. in Aristoph. Neph.
PASICANA urbs Indiae citerioris. Ptolem.
PASICLES cognomen L. Crassitii genere Tarentini, ordinis libertini, celebris Grammatici, qui Pansam post modum se transnominavit, apud Sueton. de Illustr. Gramm. ubi Casaubonum vide.
PASIPEDA urbs Indiae intra Gangem. Ptolem.
PASIPHAE filia solis, Minois Cretae Regis uxor, quam fabulae ferunt Tauri amore captam fuisse, Daedalique opera [orig: operâ], quae ligneae eam vaccae inclusit, voti compotem factam Minotaurum peperisse, media parte hominem, reliqua [orig: reliquâ] Taurum referentum: quod monstrum postea in Cretensi Labyrintho Theseus dicitur interfecisse, Ariadnes ope adiutus. Servius Minois scribam tradit nomine Taurum, cum Pasiphae mutuo [orig: mutuô] eius amore capta [orig: captâ], in Daedali aedibus concubuisse, expletisque legitimis mensibus gemellos peperisse; quorum alter Minos, alter Tauro scribae similis exstiterit, indeque factum esse locum fabulae, ut Pasiphae monstrum biforme traderetur peperisse. Vide Natal. Com l. 6. c. 5. Virg. Aen. l. 6. v. 24.
Hic crudelis amor tauri, suppostaque furte
Pasiphae, mistumque genus, prolesque biformis,
Minotaurus inest, Veneris monumenta nefandae.Idem Ecl. 6. v. 46.
Et fortunatam, si numquam armenta fuissent,
Pasiphaen nivei solatur amore iuvenci.
image: s0601aPropert. l. 2. Epigr. 32. v. 57.
Uxorem quondam magni Minois (ut aiunt)
Corripuit torvi candida forma bovis.Idem l. 3. eleg. 18. v. 11.
Testis Cretaei fastus quae passa iuvenci,
Induit abtegnae cornua falsa bovis.Idem l. 4. eleg. 7. v. 57.
Una Clytaemnestrae stuprum vehit, altera Cretae
Portat mentitae lignea monstra bovis.Vide Plut. in Theseo. Plat. in Minae, Palaephatum, c. 2. Hyginum, Fab. 40. etc. Silius Ital. l. 8. v. 472.
Hinc genus orditur Minos, immistaque tauro
Pasiphae. ------ ------Inter alia spectacula Romae exhibitus est hic Pasiphaes nefandus cum tauro concubitus. Martialis epigr. 5. de Spectac.
Iunctam Pasiphaen Dictaeo, credite, tauro
Vidimus; accepit fabula prisca fidem.Nic Lloydius.
PASIRA Graece *pasira\, apud Arrian. in Indicis, urbs est in ora Ichthyophagorum, *limh/n te e)sti\n au)to/qi eu)/ormos2, kai\ kw/mh *pasira\, a)pe/xousa th=s2 sqala/sshs2 e(zh/konta stadi/ous2 kai\ oi( pro/soikoi au)th=s2 *pasire/es2, Portus eft ibi commodus et vicus Pasira, a mari 60. stadiis distans, cuius incolae Pasireni. Ptolemaeo Gedrosiae metropolis recensetur *pasira\, unde Pasirena, *pasirunh\, regio Gedrosiae interior. Vide salmas. ad Solin. p. 1176.
PASIRIS urbs Sarmatiae Europaeae Ptolemaeo.
PASITELES sculptor egregius in Graecia natus, et civitate Romana [orig: Romanâ] donatus, Plasticen matrem statuariae, sculpturaeque et caelaturae esse dixit, et cum esset in omnibus his summus, nihil unquam fecit, antequam finxit, Plin. l. 35. c. 12.
PASITHEA una Gratiarum, filia Iovis et Eurynomes, soror Thaliae, et Euphrosynes. Item Nympha marina Nerei et Doridis filia. Hesiod. in Theog. v. 352. Et Atlantis filia ex Aethra.
PASITIGRIS [1] nomen, quo [orig: quô] Tigris fluv. ubi remeavere [orig: remeavêre] aquae, appellatur, Plin. l. 6. c. 27. Strabo l. 15. *kai\ o( *pasi/tigris2, o(/s2 e)k th=s2 *ou)zi/as2 kai\ au)to\s2 r(ei=. Adscribam de hoc fluv. quae habet Qu. Curtius, l. 5. c. 3. Rex, inquit, quartis castris pervenit ad flumen, Pasitigrim incolae vocant; Oritur in montibus Uxiorum, et per quinquaginta stadia silvestribus ripis praeceps inter saxa devolvitur. Accipiunt dinde eum capi, quos clementiore alveo [orig: alveô] praeterit, iam navium patiens: sexcenta stadia sunt mollioris soli, per qued leni tractu aquarum Persico mari se insinuat.
PASITIGRIS [2] alterius quoque in Persia fluvii nomen. Strabo enim, postquam scripsit Tigrim, ubi in mare effunditur, acceptis amnibus Choaspe et Eulaeo [orig: Eulaeô], Pasitigrim appellari, deque eo multa dixit, protinus adicit, *meta\ ga\r to\n *xoa/spin o( *kopra/tas2 e)sti\ kai\ o( *pasi/tgris2 o(\s2 kai\ e)k th=s2 *ou)zi/as2 r(ei= kai\ au)to\s2, Post Choaspem enim Copratas est et Pasitigris, qui et ipse ex Uxiorum regione fluit. Quem Pasitigrim omnino diversum esse, ab eo qui Tigris est, oportet. Nam Tigrim, ubi rursus iungitur et totus fluit, Pasitigrim vocari prodidere [orig: prodidêre]: pst hunc Choaspes, qui in eum influit, ab Uxia regione ortus, ut vult Strabo; post Choaspem Copratas et Pasitigris, qui et ipse e)n th=s2 *ou)zi/as2 r(ei=, Arrianus quoque de Expedit. Alexandri l. 3. scribit, Alexandrum, ubi a Susis castra movit, ut in regionem Uxiorum ingrederetur, transisse [orig: transîsse] flumen Pasitigrim; qui Uxii cum ad Orientem sint Susis, Eulaeus aut em Susa praeterfluat, necesse est, post Eulaeum, hunc Pasitigrim versus Orientem esse. Sed et eius Curtius loc. cit. meminit, qui illum oriri dicit in montibus Uxiorum et Persico mari insinuari leni aquarum tractu. Recentiores tamen illius nusquam meminerunt, Ptolemaeus et marcianus. Forsan Pasitigris ille Veter. Oroatis est, quem ultimum Susianae fluvium memorat Marcianus, vel quisquis ille Auctor. Certe Oroatis ex Uxiis oritur, et Persidem ab Susiana disterminat; intra Susianam porro Uxios et Messabatas, per quos fluit, complectitur. Idem tamen et Tigris dicitur Diodoro Siculo l. 17. qui quarto [orig: quartô] die ad illum amnem pervenisse scribit Alexandrum, postquam a Susis moverat; unde videmus, uti Pasitigris, sic Tigrim duplicem esse, Assyrium alterum, qui occiduum latus Susianae claudit; et alterum Uxiorum in latere Orientali eiusdem regionis fluentem. Videntur autem Tigrim aut Pasitigrim appellasse [orig: appellâsse] fluv. Oroatem, comites Alexandri Magni, quod eius verum nomen ignorarent. Quemadmodum Choaspem Veteres nominarunt [orig: nominârunt], quem Eulaeum recentiores passim indigatent, etiam illi, qui res Alexandri scripserunt. Vide Salmas. ad Solin. p. 701. et
PASOR Matthias Herbornensis, fil. Georgii Ellarani, (S. Theol. et L. Hebr. per annos 19. ibid. Graecarum vero Literar. per annos 11. in Franekerana Acad. Professoris) Physicam et Mathemata docuit Heidelbergae, A. C. 1619. et 1620. Professor inde LL. Arabicae, Chaldaicae et Syriacae Oxonii in Collegio Exoniensi; nec non Hebraicae in Collegio novo B. Mariae constitutus, A. C. 1626. inde Groningam ad Profess. Ethicam et Matthematic. vocatus est A. C. 1629. et 1635. ibidemque Theologicam suscepit, A. C. 1645. exstinctus A. C. 1658. aetat. 59. Vit. Professorum Groning.
PASQUILLUS seu PASQUINUS Ital. PASQUINO nomen statuae in urbe Roma, cui affigi solent, quae vel in regimine, vel in Magnatum vita [orig: vitâ] moribusque digna videntur censura [orig: censurâ]; ingeniosis non raro in ipsos Pontifices dicteriis assurgens. Ei Venetiis respondet Maforii statua, eiusdem plane usus. Vide Lil. Giraldum Syntagm. Histor. Deorum l. 4. et Antiqq. Urbis Romae. Hinc Satyrae, apud Gallos nomen, quae, Melino [orig: Melinô] San-gelasio [orig: gelasiô] inventore, principatu Caroli IX. et Henrici III. inprimis multo fuit in usu: magna tum itidem varia acerbe perstringens, Rieheliet. Vide quoque in voce Paschillus.
PASSA urbs Thraciae, Steph.