December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
page 510, image: s0510aOXYCANUS Praestorum, Indiae gentis Rex, Curt. l. 9. c. 8.
OXYCRYTON vide Posca.
OXYDATES nobilis Persa, Curta. l. 6. c. 2.
OXYDRACAE Indiae citerioris populi a quibus cum Alexandrum liberasset [orig: liberâsset] Ptolemaeus, Soter, i. e. salvator, cognominatus est. Alii fabulosa esse tradunt, quae de Oxydracis dicuntur, Stephan. Vide Q. Curt. l. 9. c. 4.
OXYGARUM apud Martialem l. 3. Epigr. 50. v. 3.
Deposuit soleas; affertur protinus ingens
Inter lactucas, oxygarumque liber:garum ex aceto est, in antecoena olim appositum. Vide quooque supra Garum, et infra, ubi de Oxyporis.
OXYLITGAM Leuncl. Aurichysar, vel Siurichisar, castrum Saracenum, in Mysiae, Thraciae et Macedoniae confinio, Cedren.
OXYLUS [1] Eliorum Rex iustissimus ac praestantissimus, qui vetuerat mutuam pecuniam in suam cuiquam agri partem dare, nec licebat cuiquam eam oppignerare, ut quisque haberet, quod coleret. Aristot. l. 6. Polit. c. 4. Pausan. l. 5. Strabo l. 10.
OXYLUS [2] trio/fqalmos2, quo [orig: quô] duce Heraclidae, Temenus, Cresphontes et Aristodemus fratres, Peloponnesum feliciter recuperarunt [orig: recuperârunt] in praemium operae fortiter praestitae, ab illis Elidem, ciecto [orig: ciectô] Eleaeo [orig: Eleaeô] Rege, obtinuit. Idem cum priore. Ab eo Iphitus descendit, qui Olympia instituit. Pausan. Arcad. Vide quoque Ioh. Marshamum Canone Chron. ad Sec. XIII. ubi de Heraclidarum reditu. Addo saltem, ab huius Oxyli temporibus, totam Elidis regionem (ex Heraclidarum iuramento) Iovi sacram, et urbem Eleam, sine muris, ipsa [orig: ipsâ] religione tutam fuisse, ex Strabone l. 8. ubi et, deficiente licet Iovis Olympii oraculo [orig: oraculô] in urbe Olympia, mansisse nihilominus suam templo gloriam, dia\ th\n panh/gurin kai\ to\n a)gw=na, ait. Vide. et Iphitus.
OXYMAGIS Indiae fluv. in Gangem irrumpens, Arrian. in Ind.
OXYNIA Graeciae urbs, ad Ionem fluv. qui se cum Peneo iungit, Strab.
OXYNTHES Atheniensium Rex XIII. An. ante Urb. Cond. 390. successit Demophonti, regnavit annos 12. circa tempora Iairi Hebraeorum Iudicis: successorem habuit Aphidam. Vide Ioh. Marshamum Can. Chron. ad Sec. XII.
OXYPAEDEROTINAE Vestes apud Flav. Vopiscum in Aureliano, c. 46. Idem concessit, ut blatteas matronae tunicas haoerent et coeteras vestes, cum antea coloreas habuissent, et, ut multum, oxypaederotinas: dictae sunt a paederote gemma, quam alio [orig: aliô] nomine opalium dixere [orig: dixêre]. Hesych. paide/rws2 h( sfragi\s2. Uti autem in purpura varii colorum luminisque gradus sunt ac differentiae; quae, prout pressior saturior que est vel dilutior, ita nomina invenit; unde blatta et oxyblatta etc. Sic itaque in paederote gemma varii colores elucent: Est in his, inquit Plin. l. 37. c. 9. carbunculi tenuior ignis, est amethysti fulgens purpura, est smaragdi virens mare et cuncta pariter incredibili mixtura [orig: mixturâ] lucentia. Quorum optimus ille est, eodem Iudice, cuius color vini colore fuscatur: ad quem proin tingentium officinae vota dirigebant, cui et oxypaederotinum videntur nomen fecisse. Inter quem sane et amethystinum non magnum videtur fuisse discrimen; unde non mirum est. eum colorem, ut pretiosiorem et purpurae propiorem, rarius fuisse matronis concessum. Nero namque, ut non solum ex Suetonio discimus, Tyrii, sed et amethystini coloris usu, privatis interdixit: quamvis amethystinum inter pretii levioris colores Ovidius enumeret, quem inter alios plures ac viliores concedit mulieribus artis suae. Videntur ergo matronae in solatium ademptae purpurae vel conchyliatae vestis [orig: vestîs], aut, uti tum loquebantur, blatteae, quae erat magni pretii, amethystinas et oxypaederotinas, quae proxime ad purpuram accederent, in usu habuisse. Quod enim Vopiscus c. 40. de Alexandro Severo memorat, illum purpuram clarissimam matronis, si quae aut possent, aut vellent, vendidisse; non negat, ante Aurelianum alias vestes Matronis habitas, quam coloreas, aut ad summum oxypaederotinas: sed hoc tantum vult, vestes huiusmodi habendi copiam non fuisse privatis, nisi si quas ipse Imperator donaret aut venderet. Omnia enim baphia in quibus purpureae vestes tingebantur, non privati, sed Imperatorii iuris fuere [orig: fuêre] et omnes species ibi tinctae in vestiarium Principis inferebantur et ad eius usum servabantur etc. Salmas. ad Vopisc. Idem taraen ad Solin. p. 1148. a se ipso discedens, a paederote colore seu purpurisso, quod genis olim indebant mulieres, colorem hunc in vestibus tum usitatum deducere mavult. Vid infra in voce Paederos.
OXYPORA Condimenta quae ex herbis et oleribus, ex aceto et sale comedi solitis, constabant, dicebantur: cuiusmodi *la/xana, quae cruda in aceto edebantur, Graeci trw/mica appellarunt [orig: appellârunt]. Glossa, Acetaria, trw/cima. Sed et sic vocabant, quae aceto [orig: acetô] et sale condiebantur. Plin. l. 20. c. 20. de peplio seu portulaca agresti: stomachum in acetariis sumpta cooroborant. Graece e)n prosoyh/masin, e)n o)cupo/rois2; aceto [orig: acetô] enim eam et sale condiri, scribit Dioscorides. Quae itaque huiusmodi herbis et aceto constabant, o)cu/pora appellantur, qua voce porro dicta quod ex aceto darentur. Hinc sua Medicis o)cu/pora vel o)cupo/ria antidota et peptika\, non ita appellata, ut in suis definitionibus doctissimi Medici asserunt, quod cito penetrarent utpote tenuium partium, sed quod aceto [orig: acetô] et acetariis huiusimodi herbis componerentur: certe numquam sine aceto fiebant, ut plurimum piperato: unde quod ex aceto praeberentur, oxypora vocitata sunt; quemadmodum oxygarum erat, quod ex aceto et garo etc. Neque vero de crudis solum oleribus, sed et de coctis, quae ex aceto edi mos erat, vox accipienda, et quidem Oxypora proprie ex pluribus speciebus una tritis mixtisque, quibus acetum addebatur, seu ex multis seminibus calidis constabant, iuvandae concoctioni aceto [orig: acetô] et oleo [orig: oleô] quoque praeparatis: cum
image: s0510bAcetaria dicerentur, olera, quae recentia et cruda ex aceto edebantur, Salgama vero quae sale et aceto [orig: acetô] condita servabantur. Interim non raro istae voces confunduntur, apud Auctores. *kat' e)coxh\n vero Oxypori appellatione venit, apud Graecos recentiores, tithymallt id genus, quod sebram Arabes seu secebram nominant. Latini esulam, quae vox idem significat, quod Graecum o)cu/poron, ab esu, herba scil. quae ex aceto editur. Vide Salmas. ad Solin. passim, inprimis p. 375. 1284. et 1326.
OXYRYNCHUS civitas Aegypti ad Nilum, templis monasteriisque refertissima, tempore Evagrii; ab Oxyryncho pisce, quem colebant cives, sic dicta, Ptol. Strabo l. 17. Quod nomen cum omnibus piscibus actuo [orig: actuô] rostro [orig: rostrô] praeditis convenire possit, proprie tamen maleficum animal, inter Nili pisces peculiare, sic appellatum est, cuius mentio in veteri hoc hemistichio:
------ ou)k a)dale\s2 ge/nos2 o)curu/gxou.
deque cuius iecore mira tradit Plin. l. 11. c. 37. Iecur vetustatis maxime patiens, centenis durare annis Oxyrynchon exempta prodidere [orig: prodidêre]. Plura de illo vide apud Strabonem l. 10. Clement. Alex. Admonit. ad Gentes, Plut. de Is. et Osir. Hadr. Iunium Nomenclat. c. de Piscibus, Petrum Bellonium Observat. l. 2. c. 32. Iac. Ouzelium ad Minucium Fel. Alios. Hoc itaque Oxyrynchitarum Nurnen quod Cynopolitani odissent, quemadmodum illi horum Deos, canes videl. aversati sunt, inter vicinos hos populos bellum olim exarsit, quod, Ombitarum et Tentyritarum nomine, a Iuvenali descriptum esse, Salmas. censet, uti vidimus supra, ubi de Ombitis. Sed et oxyrynchum dictum esse, characterem quendam scribendi peculiarem, ex Palladio constat, cuius Interpres Heraclides verba eius sic vertit, Similiter illam scribebant manum, quam oxyryncham vocant Graeci: a pisce oxyryncho; quod acutae longiorisque formae esset. Certe Chaldaei hodieque Strangeli characterem appellant, quo [orig: quô] in librorum titulis scribendis utuntur; cui similem pene characterem Graeci in Ecclesiasticis suis libris adhibent: quam vocem ex Oxyryncho corruptam esse, conicit Dominicus Macer in Hierolexico.
OXYTHRES frater Artabazi, Polyaen. l. 7. c. 33.
OZA nomen viri, 1. Paral. c. 6. v. 29. Item fil. Abinadab, percussus divinitus, quod ad sustentandam arcam manum exporrexisset, 2. Samuel. c. 6. v. 3. Latine fortitudo, vel capa.
OZACA urbs ampla Niphoniae, cum arce splendidissima Imperatoris, haud pridem exstructa, in regione Ietsena, in ora sinus ampplissimi, in meditullio insulae, 50. mill. pass. a Meaco in Eurum.
OZAN pater Phaltiel, principis tribus [orig: tribûs] Issachar, Numer. c. 34. v. 26. Latine, fortitudo, aut capra earum.
OZANIN nomen viri, 1. Paral. c. 15. v. 21. Latine fortitudo Domini.
OZECARUS fluv. Lusitaniae, nunc Zezare. Oritur prope Guardam urb. in provina. Beira; dein auctus Nabane, Beselga, aliisque fluminib. minoribus, in Tagum se exonerat, 7. leuc. supra Scalatim in Caeciam.
OZEN-SARA urbs a Sara filia Ephraim condita, 1. Paral. c. 7. v. 24. Latine, auricula carnis, vel consanguinitatis, aut auricula fermentata, vel remanens, sive statera carnis, consanguinitatis, vel residui.
OZENE urbs indiae citerioris Ptol. Pali Castaldo.
OZI [1] [gap: Hebrew] fil. Bocci, 1. Paral. c. 6. v. 5. Filius item Thola, 1. Paral. c. 7. v. 2. Latine fortis, vel fortitudo mea, aut hircus meus.
OZI [2] [gap: Hebrew] nomen viri, Nehem. c. 3. v. 25. Latine tunc, vel aut iste.
OZIA fil. Amasiae Regis Iuda, alias etiam Azarias dictus, satis laudabiliter praefuit, bello [orig: bellô] etiam contra Philistaeos, Ammonitas et Arabes felix; Postea lepra [orig: leprâ] percussus, quod sacris functionibus se immiscuisset. Obiit An. M. 3277. regni 52. interea Iotham fil. clavum tenuit, 1. Regem. c. 15. v. 1. 2. Paral. c. 26. v. 1. Fil. item Caath, 1. Paral. c. 6. v. 23. fortitudo, vel hircus Domini.
OZIAU nomen viri, 1. Paral. c. 24. v. 26. Idem significat quod Ozias.
OZIEL fil. Bela, 1. Paral. c. 7. v. 7. Fil. Caath, Exod. c. 6. v. 8. Idem significat quod Ozias.
OZINES nobilis Persa; defectionem ab Alexandro M. moliens oppressus est a Cratero, et in vincula coniectus, Curt. l. 9. c. 10.
OZNI fil. Gad, Numer. c. 26. v. 16. Latine auris, vel statera mea.
OZOGARDANA oppidi nomen apud Amm. Marcellin. circa Mesopotamiam esse videtur, ubi Traiani tribunal ostenditur.
OZOLAE seu OZOLI, Plinio, l. 3. c. 3. populi Achaiae, Aetolis finitimi, ad sinum Corinthiacum. Vide Lorcri; quorum alii ad sinum Corinthiacum, alii ad sinum Euboicum sunt. Locrorum species erant, simul et Opuntii et Epicnemidii, in Graecia; praeter quos in Italia Locri fuere [orig: fuêre] Epizephyrii, a Zephyrio promontor. quos colonos fuisse Locrorum Graeciae constat; an vero Locrorum Ozolorum an Opuntiorum, non adeo liquet. Marcianus Heracleotes,
------ oi( de\ lego/menoi
*)epizefu/rioi plhsi/on kei=ntai *lokroi\,
*ei)si\n d' a)/poikoi tw=n *)opounti/wn *lokrw=n,
*)/enioi de\ *lokrw=n fasi tw=n e)n *(ozolai=s2.
------ qui autem dicuntur
Epizephyrii, prope siti sunt Locri.
Sunt autem coloni Opuntiorum Locrorum.
Aliqui vero Locrorum dicunt Ozolorum.Prius tamen probabilius. Namque Ozolas dictos quoque esse
page 511, image: s0511Hasperlos tradit Strabo, quod Parnassi montis ex parte Occidentali accolae essent: Hinc Epizephyrii in Italia dicti videntur, quia Zephyrus ab Occidente spirat; unde et Zephyrium promontor. Italiae appellatum est, quod portum haberet huiusmodi ventis obversum. Salmas. ad Solm. p. 66. et. 67.
OZVIECINUM oppid. Palatinatus Cracoviae ad Vistulam fluv. ubi Salam recipit, cum titulo Ducatus, vix 3. milliar. German. a confinio Silesiae in Ortum, Cracoviam verus, 7. Arcem habet ligaeam, et paludibus cinctum est. German. Auschuits, et A. C. 1454. in Poloniae Regis possessionem rediit.
OZZALA Galatiae urbs, Antonin.
P.
P Consonans muta aspirationem ignorat, nisi in vocibus Graecis, ut Phaeton, Philotas, etc. Aliquando in B. vertitur, ut Byrrhus, Balatium, pro Pyrrhus, Palatium. Etiam nota erat vel Populi, vel Partis, etc. Vide Voss. in Aristarcho. Ausonius, de litt. monos. de Consonante hac ita loquitur?
Ausovium si P. Scribas, ero Ceoropium P.
et Rho de Graeco mutabitur in Latium P.P. A. in notis Antiquorum, Pace, cui additum P. R. populo Romano;
P. c. pactum conventum, pecunia constituta:
P. D. publice dedit. etc. denotat.
PA. DIG. vel P. D. Patriciatus [orig: Patriciatûs] dignitas:
PAR. Parantum.
PAT. Patritius etc. in iisdem notis designat.
PACALIA nomen festi apud Romanos, memorati Aldhelmo in Land. Virgin. c. 26. Ubi cum ista reperiantur: Tunc spurcas delubrorum ceremonias exhibet, quasi Lupercalia et CompItalia, vel Poenalia et Suovetaurilia thurificando, seu Turalia et Nyctelia litando furibunda Numina reconciliarent, Gronovius desiderat doceri, quaenam Poenalia illa, quae Turalia essent. Nam cum sit verisimile, non finxisse diem festum, qui non erat, nec nomen excogitasse, qod olim Romanum non esset, neutrum sive in Fastis sive alibi legitur. An potius nulla sunt, ait, et sub priore, vel Pacalia, vel Palilia vel Faunalia latent; sub posteriore Feralia, vel Saturnalia, vel denique Fugalia, ex Augustino de Civit. Dei. Vide Ioh. Frid. Gronov. Observat. in Eccles. c. 8.
PACAMORES populi Peruviae, ad confluentes Maranionis in fluv. Amazonum, P. Texeira.
PACARE apud Poetam,
------ incultae pacantur vomere silvae;
est a sentibus et spinis purgare. Apud Claudian. de Dianae,
------ pacabat Maenala cornu.
Manilium l. 4.
Et Pacare metu silvas et vivere rapto [orig: raptô].
Statium item Thebaid. l. 4. v. 250.
------ tum saltus forte remotos
Pacahat cornu.Venari est: Feras enim occidendo, quae venatoribus (ut Gratius eleganter ait Cyneget. ) pro hostibus sunt, saltus pacantur. Vide Barthium ad loc. Apud recentioris aevi Scriptores solvere, exsolvere significat: an a pacando, quod pacem facere proprie; an a pactando, quod est pactum, i. e. tributum ex pacto concessum solvere? Vide Salmas. de Trapezit. foen. p. 517. Hinc Italorum pagare, Gallorum payer; et ex hac notione vocis paxti, Germanorum pachi, ortum etc.
PACARIUS vide Decimus.
PACATIANA secundum quosdam Phrygiae maioris pars. Videntur enim recentiores ex Phrygia Magna duas fecisse provincias, primam et secundam, quarum prima Pacatiana, secunda Salistaris; at quae Phrygia Minor olim dicta est, Troadem dicere maluisse. Certe Constantinus th=s2 mikra=s2 *frugi/ks2 oi)kh/toras2, Minoris Phrygiae incolas, Thracensium Themati vindicat: Et tamen utramque Phrygiam Salutarem et Pacatianam, quam ipse vocat *kapatianh\, Capatianam, sub Anatoliae provincia collocat; quomodo utraque illa Phrygia, Salutaris et Pacatiana, una fuit olim Phrygia Magna. Quod ex ipsis Constantini verbis colligere est, quibus *)anatoliko\n *qe/ma determinat: *)arxh\ ga\r au)tou= a)po\ th=s2 *kwmopo/lews2 th=s2 o)nomazome/nhs2 *mhrou= pepoi/htai kai\ le/getai *frugi/as2 *saloutari/as2 e(/ws2 tou= *)ikoni/ou, Initium enim eius a Comopoli, quae Merus dicta, factum est, et dicitur Phrygia Salutaris, Iconium usque; erat autem Iconium Lycaoniae oppidum, quo [orig: quô] Phrygia Magna finiebatur. Sequitur de Pacatiana, *ta\ de\ a)po\ *kroi+nou= kai\ me/xri tou= *)amwri/ou kalei=tai *frugi/a *kapatianh\, A Croino autem Amorium usque vocatur Phrytia Pacatiana: Certe amorium inter Phrygiae magnae urbes, recensetur Ptolemaeo. Habebat vero Pacatiana Phrygia Praesides olim, sicut Pisidia, Lycaonia, Salutaris, aliae. Vide Salmas. ad Solm. p. 806. Laodiceam Pacatianae metropolim facit subscriptio Epistolae prioris Pauli ad Timotheum, ubi illa scripta dicitur a)po\ *laodikei/as2, h)/tis2 e)sti\ mhtro/polis2 *frugi/as2 th=s2 *pakatianh=s2, Laodicea [orig: Laodiceâ], quae metropolis est Phrygiae Pacatianae.
PACATIANUS Cons. cum Caecilio Hilariano, An. Urb. Cond. 1084.
PACATUS [1] Latinus, vide Latinus Pacatus.
PACATUS [2] Minutius Grammaticus, scripsit de Tragicis et Comicis dictionibus, item de proprietate Atticae, ac Doricae linguae. Vide Drepanius.
PACENSIS vide Aemilius.
PACENSIS Colonia et urbs. Vide Pax Augusti.
PACHACAMALI seu PACHAYCAKIK Peruanorum, qui Americae celebris Populus est, summus Deus: Est autem si interpreteris, Creator Caeli et Terrae. Eundem Viracochin communiter vocant, ut et Usapu, i. e. Admirabilem, ut scribit Ioh. Hugo Linschottanus Histor. Ind. Occid. l. 5. c. 3. Ita nempe et hi, sicut iam olim Gentilium cordatiores, quam vis multorum Deorum meminerint, unum tamen summum, cui coeteri pateant, adeo que unum solum verum Deum, statuunt; ut, quod apud Cicer. de Nat. Deor. l. 1. c. 12. de Socrate Velleius, de iisdem dici possit, eos modo unum, tum autem plures Deos dicere. Quo et illud Marsilii ficini quadrat, de Platone, in Argum. l. 4. de LL. Neque vero nos turbet, quod plures saepe nominet Deos, unicum enim per se ipsum in Parmenide atque Timaeo probat esse Deum, coeteros vero Angelicos, caelestesque Dei ministros, cum Deos nominat, non tam Deos, quam divinos, intelligit. Eodem [orig: Eôdem] modo [orig: modô] Phoenices quondam Deum aliquem summum maximumque et tamquam Deorum Regem, quem Adadum seu Adodum, i. e. Unum dixere [orig: dixêre], interprete Macrobio [orig: Macrobiô], venerati sunt. Et ut ad recentiora redeam, in Asia Siamenses, Auctor Histor. Orientalis, Merian. Part. XIII. p. 91. atque Iustus Chulteisus Descript. Siam. p. 308. tum Sinenses; praeterea Madagascaris sive Divi Laurentii, ut vocant, ad Africam insulae, incolas, Creatorem unicum caeli et terrae credere, tradit idem Linschottanus Ind. Orient. Part. 2. c. 7. etc. 30. Novae quoque Angliae, Americae itidem populum, supremum quoddam Numen Richtanis titulo [orig: titulô] colere, a quo ipso increato et invisibili, tum coeteros Deos, tum caelum, terram, mare, omniaque, quae istis continentur, condita credant, affirmat Rich. Waitbornius Descript. Nov. Angl. Part. 1. c. 4. Pariter atque Biarmenses et Lappones, Deum, verum summumque Iumalae ac Tori nomine venerari, Iohannes Schefferus auctor est, in Lapponia c. 7. p. 61. Quo [orig: Quô] eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô] etiam suum Tinagogo, sive Deum mille Deorum, incolae regionis cuiusdam in Asia, apud Ferdinandum Pinto Itiner. p. 296. et Pegenses, apud Eund. p. 372. suum Quiay Lacusy, et ipsum mille Numinum Numen, habuerunt. Adeo vera de uno Deo sententia etiam per densissimas tenebras, immersis earum caligini animis, sive rationis, sive qualiscumque Traditionis opera [orig: operâ] illuxit, tob. Pfannerus Theol. Gentil. pur. c. 2. §. 10. At Pachamama, Vossio Dea fuit Peruanorum, quo [orig: quô] nomine Terram ait cultam de Orig. et Progr. Idolol. l. 2. c. 62. Vide quoque infra Peruvia.
PACHECA Hispan. Pacheco, nomen Familiae in Hispania illustris, quod Maria (filia Iohannis Fernandini Pacheci Dn. de Belmonte ) Alfonso Acugnae a matre Teresia, Gironis nomen nacto, elocata, Gironiae familiae intulit. Primo enim eorum filio Iohanni Pacheci nomen impositum, alteri Petro Gironis. Et quidem cum ex hoc Comites Urennae, Duces Ossunae et Marchiones de Pennafiel orti sint: vicissim in illius, Marchionis de Villena et Ducis de Escalona filiis, cognominum diversitas est. Primogenitus namque Pacheci servavit nomen, et ab eo sunt Duces de Escalona: alter filius Petrus, a matre Portocarreri nomen accepit et ex se Marchiones Villae Novae Dedit. Tertius Alfonsus Tellezius, ad Gironium nomen rediit, et Dominos de la Puebla in Motalvan, qui postea Comitum dignitate ornati sunt et subinde Pachecorum nomen renovarunt [orig: renovârunt], sevit. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatr. Nobil. Eur. Part. 1. in Ind. et seriem Ducum de Escalona, supra in hac voce. Sed et Marchiones de Cerralvo nomine Pachecorum insigniti sunt; ut qui nomen hoc accepere [orig: accepêre], ab herede Maria Pacheca, Stephani filia [orig: filiâ] Ioh. nepte, Stephani alterius, cui Cerralvo Henricus II. Rex dono dedit, pronepte, Alvari Peresri Osorii coniuge. Ex hoc enim matrimonio natus Ioh. I. Pachecus Osorius Dn. de Cerralvo, Catharinam Maldonatam sibi iunxit (filiam Roderici Aresmendes Maldonnado ) atque ex ea suscepit Ioh. II. Pachecum maritum Annae toletanae (Ferdinando de Toledo Dn. de Villora genitae) et ex ea Patrem Roderici Pacheci Marchionis de Cerralvo; quo [orig: quô] et Anna [orig: Annâ] Henricia [orig: Henriciâ] toletana [orig: toletanâ] (filia [orig: filiâ] Didaci Henricii Guzmani Comitis de Alba de Aliste ) genitus Ioh. III. Pachecus Marchio de Cerralvo, ex Agnete Toletana (filia Garsiae Toletani Osorii Marchionis de Villa Franca Ducis Fernandinae) suscepit rodericum II. Pachecum Marchionem de Cerralvo seu Zerralvo, cui Francisca de la Cueva et Corduba (filia Beltrami Cuevae Ducis Albuquerquii) defuncti A. C. 1612. peperit Iohannem IV. Pachecum, Agnetem etc. Idem Part. 2. p. 84.
PACHERES Atheniensis quidem belli peritissimus, qui Mytilenen et Lesbum, de Persis recepit, Olymp. 89.
PACHES Notium oppugnans Hippiam Ducem Pisuthnae postulavit, ut e munimentis ad colloquium exiret, side data [orig: datâ] se illaesum et vivum eum remissurum. Postquam vero processit, custodia [orig: custodiâ] ei circumdata [orig: circumdatâ], Notium vi cepit: atque tum Hippiam vivum in urbem induxit, quemadmodum in foedere promiserat, et postea iaculis confecit, Polyae. l. 3. c. 2. Cuiusdam Pachetis Atheniensis, ut videtur, qui Mitylenem cepit, meminit Aristot. l. 5. Politic. c. 4.
PACHIA promontor. Sardiniae, Ptolem.
PACHIRI montes in Asia minori.
PHACHOMIUS Abbas seu Pater Eremitarum, in Scythia, a iuventute ad senium usque optime conversatus, quem neque circa corporis sanitatem, neque circa animipassionem Daemonaliquando decepit, si Soziomeno credas, l. 8. c. 6.
PACHOMIUS Abbas Aegyptius, ex milite idololatra Licinii, vel
page 512, image: s0512aMaxentii. discipulus Palaemonis Eremitae, super serpentes ambulasse [orig: ambulâsse], et a Crocodilis ab una Nili ripa in alteram transvectus esse, fertur. Ad populum phaleras! Variis monasteriis conditis, obiit A. C. 350. vel 360. Eius Monita edidit Gerardus Vossius, una cum operibus Gregorii Thaumaturgi. Dionysius Petitus vitam eius latine transtulit. Vide Gennad. c. 7. de Vir. Illustr. Trithem. Bellarlarmin. Possevin. Baronium, etc. Item Patriarcha Constantinopol. A. C. 1500. usque ad Annum 1513. turcicis insidiis multum infestatus, Onuphr. in Chren.
PACHYMERUS Georgius, vide Georgius.
PACHYNUS [1] sive et melius Pachynum, unum ex tribus Siciliae promontoriis, Peloponnesum spectans, abaeris crassitudine, ut vulgo creditur, nomen habens. Nam paxu\, pingue et crassum sonat. Bochart. vero l. 1. Chanaan, c. 29. ab ebraeo [gap: Hebrew word(s)] bachon, seu Bacchum deducit, quae vox Tyriis speculam signif. B. et P. permutatis. Pachynus enim turrim habet speculam in mare preminentem, uti loquitur Fazellus, Dec. l. 5. c. 1. Vulgo Capo Passaro, estque in ora Orientali Siciliae, ubi ad Austrum vergit, 60. milliar. a Melita insula, in Boream, 140. a Peloro in Meridiem. Baudrand. Quantitatem priorum syllabarum pro licentia sua variant Poetae. Dionysius primam corripit et secundam,
*)/akra de\ oi( *pa/xuno/s2 te *pelwri/s2 te *lilu/bh te.
Idem alibi secundam produxit,
------ *kai\ me/xri poluklu/stoio *paxu/nou.
Virg. itidem priorem brevem fecit, Aen. l. 3. v. 429.
Praestat Trinacrii metas lustrare pachyni.
Quam tamen Ovidius producere non dubitat, Met. l. 13. v. 726.
E quibus imbriferos versa est Pachynos in Austros.
Nic. Lloydius.
PACHYNUS [2] Portus, vulgo Porto Longobardo, teste Fazello [orig: Fazellô], portus Siciliae inter Pachynum promontor. et Motyam urbem excisam.
PACIACUM Brittoni memoratum Philippidos. et 4. Orderico l. 12. dicitur Castellum Paceium; Oppidum autem est ad Auturam fluv. in Aulercis Eburovicibus, inter Ebroicas et Meduntam medium, hodie Pacy: corrupte Passy. Hadr. Vales. Notit. Galliae.
PACIANUS Episcopus Barcinonensis, genere, castitate, eloquio [orig: eloquiô], vitae sanctitate et eruditione illustris. Sub Valente Imperatore floruit, obiit sub Theodosio M. A. C. 380. vel 388. scripsit Paraenesin ad Paenitentiam, Epistolas contra Novatianos, tractatum parvum de Baptismo. Huius filio Dextro, Praetorii praefecto, inscripsit Hieronym. librum de Scriptoribus Ecclesiasticis, c. 106. Cat. Baron. in Annalib.
PACIARII in Concilio Monspeliensi, A. C. 1214. can. 33. et Tolosano A. C. 1220. can. 31. sunt, quibus pacis indictaea Pontifice et Conciliis observandae cura erat commissa. Horum collegium Pax appellatur, in Concil. Tolosano praefato can. 34. Si vassalli homines rebellaverint contra dominos, Pax adsistat dominis ontra eos. Sed et Paciarius, seu Pacificator, nomen fuit dignitatis, olim collatae ad triennium Carolo I. Siciliae Regi a Clemente IV. Pontifice Romano flagrante Guelforum et Gibellinorum dissidio [orig: dissidiô] Imperioque [orig: Imperiôque] vacante. A. C. 1267. Clemens etc. Cum te in partibus Tusciae, Romano subiiectis Imperio nunc vacanti, pacis constituerimus per nostras literas servatorem, in eisdem tibi Paciarii seu Pacis servatoris officium committentes etc. Iohannes Villaneus Paciaro vocat l. 7. c. 56. Etiam Paciarius Aedilis, Scabinus est, qui pacem inter cives tuetur: Praefectus pacis aut Decurio, in l. 1. Cod. Theod. de Pignoribus: *ei)rhna/rxhs2 Graece, Gall. Iure de la paix. Vide Buzelinum in Gallo Flandr. l. 3. c. 15. p. 512. Curiam Generalem Barcinonensem A. C. 1283. sub Petro II. Rege Aragoniae c. 28. Et Curiam Generalem Cataloniae, actam in villa Montis Albi, sub alfonso Rege Aragoniae A. C. 1333. Iidem Pacis assertores dicuntur in LL. Visigothorum l. 2. Tit. 1. §. 16. Sunt qui sola pacis faciendae intentione Regali sola [orig: solâ] destinantur auctoritate, qui eas solum dirimunt causas, quas illis regia deputaverit ordinandi potestas. Praepositi pacis, in l. 49. cod. Theodos. de Decurionibus, ubi tamen quidam iudicant legendum, Praepositi pagis, de quibus in l. 1. de Pignoribus eodem Cod. et alibi. Vid Car. du Fresne Glossar. in vocibus variis, Paciarii imprimis, et Pax.
PACIDIANUS vide Esernius.
PACIFER cognomen Herculis, vide supra.
PACIFICAE Literae in concilio Eliberitano A. C. 305. C. 81. Ne feminae suo [orig: suô] potius, absque maritorum nominibus, Laicis scribere audeant, qui fideles sunt, vel literas alicuius pacificas ad suum solum nomen scriptas accipiant: videntur appellatae generatim omnes epistolae amcae, pacis ac divinae charitatis conciliatrices, mexime quae Clericis inopiae causa [orig: causâ] alio proficiscentibus, ab Episcopis, dabantur. Hinc vetus Interpres Concilii antiocheni A. C. 341. c. 8. Presbyteri qui sunt in agris, Canonicas Epistolas dare non possunt --- Chorepiscopi autem, qui sunt irreprehensibiles, dare possunt Pacificas, i. e. generales. Ubi Graeca editio tantum *ei)rhnika\s2 praefert. Vel etiam quae ab Archiepiscopis concedebantur Episcopis, ad Imperatorem legatis: Item quae iniuste oppessis ab iisdem dabantur. Vide Formulas veter. Tom. II. conciliorum Sirmondi p. 667. Franc. Turrianum l. 3. pro Epistol. Pontif. c. 4. Ferrarium Antiqq. Eccles. l. 1. c. ult. cl. Iustellum ad Can. 8. Conc. Antioch. et ad Can. 11. Conc. Chalced. et Cl. Suicerum thesauro Eecl. voce *ei)rhniko\s2, ubi etiam *ei)rhnika\ in Graecorum Liturgiis dici, quae Diaconus extra Tabernaculum recitat, dum in Tabernaculo Sacerdos secreto orationem dicit> sicque appellari, quod nil aliud quam preces sint pro pace, addit. Vide quoque eum in *sunapth/.
PACIFICI seu PACIFICATORES illi dicti saeculo [orig: saeculô] 5. qui Henoticon Zenonis Imperatoris sequuti, sub specioso concordiae inter Catholicos et errones sarciendae praetextu, Fidem destruatum ibaut, Concilio [orig: Conciliô] Chalcedonensi stabilitam. Euagr. l. 3.
image: s0512bBaron. A. C. 842. num. 25. Item Anabaptistae, saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] qui in pagis oberrantes, se Euiangelistas iactarunt [orig: iactârunt], plurimis deceptis.
PACIFICUS [1] Maximus Asculo [orig: Asculô] oriundus, obiit sub initium praeteriti saeculi, An. aetat. 100. Scripsit contra Angelum Po itianum, Poemata de Lucretia, Virginia, bellis Cyri, Syllae et Marii, etc. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 8.
PACIFICUS [2] Novariensis Franciscanus, saeculo [orig: saeculô], 15. scripist summam Pacificam. Floruit A. C. 1470. Wading. in Bibl. Minor. Bellarm. de Script. Eccles. Possevin. in Appar. sacro, etc.
PACINUS unus ex nepotibus Volsinii regis, cognomento Luculli, a quo Pacinates Italiae populi.
PACIS Fractio seu infractio, cum pax indicta ab Imperatore vel Rege; seu alicui, aut Ecclesiae, locisve aliis concessa, violatur; cuius criminis coignitio inter iura Regia recensetur, in LL. Henrici I. Regis Angliae; quid proprie apud Francicarum Rerum Scriptores dicatur, ex Statuto Philippi Regis Franciae dato A. C. 1279. docet Car. du Fresne, quod sic habet: Frangi pacem --- tum dicimus, cum in castris aut civitatibus, facta [orig: factâ] seditione publica [orig: publicâ] pars partem eiecerit, vel cum armis invaserit, vel civitas, castrum, aut villa, aut Baro, aut castri dominus, alii guerram moverint, aut furtive castrum aut villam, aut munitionem subtraxerint. Paulo post, Aggressores itinerum, sive plures fuerint sive unus, pacis violatores censendi sunt etc. In Imperio Romano, sanctio de pace Publica, una ex illustrioribus est, Wormatiae primum constituta A. C. 1495. ac deinde saepius confirmata, German. Landfried, cuius violatoribus aqua [orig: aquâ] et igni interdicitur, ita ut a nemine in fidem et chentelem recipi, ab omnibus vero impeune, tam in persona, quam in rebus, offendi possint: Bannum vocant seu Proscriptionem. Olim vero apud Suevos et Francos, Pacis huius fturbones cogebantur canem humeris impositum portare per mille passus, multis spectantibus. Qua [orig: Quâ] poena [orig: poenâ] affecit Henricum Palatinum aliosque X. Germaniae Comites Friedericus I. uti docet Conr. Rittershusius Orat. de eo. Capita Sanctionis, vide apud Iuris Public. Scriptores.
PACIS Lapis vide supra Lapis.
PACIS Liber vide Liber.
PACIS Mora scil. conciliatrix, seu Pax sequestra, Statio Theb. l. 2. v. 425. induciae dicuntur: uti Pacis Sequestrum, Legatum vocat Lucan. l. 10. v. 472.
---------- orator Regis Pacisque sequester.
Quomodo extremo [orig: extremô] aevo [orig: aevô] Dudo Sanquintinius aliquoties loquitur, clara [orig: clarâ] tantorum Auctorum imitatione. Vide Barth. animadvers. ad Statium d. l. et hic [orig: hîc] passim, suis locis.
PACIS Ordo a Rudolpho II. Imperatore instituendus; de quo sic Ioh. Henr. Heideggerus: Meditabatur idem Imperator et Rex Bohemiae rodolphus superstes adhuc Ordinem Pacis, pro conscientiarum libertate, aureae torquis insigni condecorandum ad cuius societatem Reges et Principes Euangelicos ac Pontificios invitare constituerat, Historia [orig: Historiâ] Papatus Period. Sept. §. 224.
PACIS Osculum vide supra.
PACIS Princeps vide supra, voce Irenarcha.
PACIUS Iulius Vicentinus, Berigae cognomen tulit a vico Vicentiae vicino. Arithmeticae libellum conscripsit iam anno aetat. 13. Iuri inde animo [orig: animô] applicito [orig: applicitô], Genevam venit, ubi Philosophiam Studiosos docuit privatim, donec editis ingenii monumentis publico [orig: publicô] docendi munere ornaretur. Inde Heidelbergae Organum Aristotelis interpretatus: hinc in Pannoniam accitus, Ius Civile ibi explicuit. Sedani dein. Nemausi, Monspelii, Valentiae, Patavii, eodem [orig: eôdem] munere cum gloria functus, Eques D. Marci a Senatu veneto creatus, et fil. eius Iacobus, in Professorum Iuris numerum adoptatus est. Sed ob valetudinem, Valentiam reversus, ibi 1000. coronatorum stipendio [orig: stipendiô] ad vitae finem docuit exstinctus A. C. 1635. aetat. 85. Pater IV. Filiorum, omnium I. U. Doctorum, e quibus Paulus summo [orig: summô] splendore familiam sustinuit. Frater Fabii, triennio [orig: trienniô] maioris, Medici per Italiam celebris, et IV. itidem filiorum, omnium eruditione quoque inclitorum, parentis. Scripsit quam plurima enumerata Paul. Frehero in Theatro Viror. eruditione claror. ubi etiam insigne Epigramma habes, quo [orig: quô] ipse Vitae suae cursum Pacius descripsit.
PACONIA insula Siciliae inter Lilybaeum et Africam, Ptol.
PACONIUS [1] vide Caesar Sextius.
PACONIUS [2] praenomine Marcus, C. Silani Asiae Proconsulis legatus, eiusdemque accusator; quem post illa reum maiestatis Tiberius interfecit, admonitu scurrae cuiusdam, Sueton. Tib. c. 61.
PACONIUS [3] Agrippinus Marci fil. e Stoica disciplina. Huic exercitanti supervenit, qui diceret, Fuge ocius, damnatus es: exili1o, inquit, an morte? Exilio [orig: Exiliô]. Bona autem quid? Non ablata tibi. Ariciam ergo euntes istic prandeamus, Arrian. l. 1.
PACORIA Mesopotamiae urbs, Ptolem.
PACORUS [1] I. Parthorum Rex X. in pugna, qua [orig: quâ] Crassus victus, rem egregie gessit. Antigono favens, Hierusalem venit praetextu componendae seditionis obortae, inter Iudaeos: Illis partim phaselo, et Hyrcano, partim Antigono faventibus, revera autem princiatum Antigono traditurus: Itaque per dolum Phaselum ad Barsaphanem, Persarum satrapam, mittit: Phaselus cum Hyrcano a Parthis ligatus est, quibus talenta mille, ac mulieres quinquaginta pollicitus erat Antigonus. Hac [orig: Hâc] via [orig: viâ] Iudaeae Rex a Pacoro constitutus Antigonus, Hyrcano sibi a Parthis tradito, dentibus aures praecidit, ne quando summum obiret sacerdotium: nam lex tantum integros admittebat. Labieno quoque Pompeii amico, dein Cassio Brutoque affuit. Huius pater Orodes. Crassum Roman. dolo [orig: dolô] circumventum interfecerat, vide supra, quam maculam Venitidius Bassus, Marci Antonii legatus, delevit, Pacorum cum exercitu ad internecionem caedens, An. 715. Urb. Cond.
image: s0513avivo [orig: vivô] adhuc patre, Rex tamen vocatur tacit. Hist. l. 5. c. 9. Vide Egesip. l. 2. Ioseph. l. 14. c. 22. etc. Vellei. l. 2. c. 78. Iustinum l. 42. c. 4. Dion. Flor. Eutrop. Appian. Parthic. Oros. l. 6. c. 16. etc. Martialis l. 9. Ep. 36. v. 3.
Quicquid in Atsycia [orig: Atsyciâ] Pacorus deliberat aula [orig: aulâ].
Ei successit frater Phraates III. Vide ibi.
PACORUS [2] II., Artabano III. successit Traiani Imperatoris principatu, de quo vide Plin. l. 10. ep. 16. Illum excepit frater Osroes, quem vide.
PACTA [1] seu PACTAE, urbs Siciliae maritima Episcopalis in ora occidua apud Tyndaridem urbem excisam, ab ea [orig: eâ] 6. mill. pass. in Meridiem recedens: a Comite Rogerio, victis Saracenis, condita. Paiti vulgo dicitur.
PACTA [2] apud Velleium Paterculum l. 1. c. 1. ubi Orestem Delphis interfecisse Pyrrhum, quod pactae eius nuptias occupaverat, refert: coniugio destinata et iam promissa est. Nonius Marcellus, Inter Spferatam, Dictam, Pactam et Sponsam hoc interest, quod Virgo, priusquam petatur, Sperata dicitur --- Dehinc promissa vel sponsa dici potest. Virg. Aen. l. 2. v. 678. Cui pater est, coniux quondam tua dicta relinquor? Et idem alio [orig: aliô] loco [orig: locô]: l. 10. Aen. v. 79. Et gremiis abducere pactas etc. Sic Pactus, apud Statium Theb. l. 3. v. 172.
Hinc Chthonium coniux, hinc mater Penthea clamat
Astyoche, puerique rudes tua, Phaedime, proles
Amissum didicere [orig: didicêre] patrem, Marpissaque pactum
Phyllae --------promissus est, nuptiis destinatus. Vide hic [orig: hîc] infra.
PACTA Dotalia cum incunda essent, apud Romanos. Auspices noctu et sub auroram auguria captabant. Dote dein dicta [orig: dictâ], quae?sui proportione respondebat, signabantur. M. Fab. Quintilian. l. 4. c. 11. Nihil obstat, quo minus iustum Matrimonium sit mente coeumtium, etiamsi tabulae signatae non fuerint. Isidor. l. 9. c. 8. Ante sum tabularum, Matrimonii cautiones, quibus invicem emittebant. Quod ipsum et a Iureconsultis admittitur l. Sesa. ff. de donat. int. vir. et uxorem. Iuvenal. Sat. 2. v. 118.
Signatae tabulae, dictum feliciter.
Recte seliciter: Talis enim erat acclamatio faustior, qua [orig: quâ] bona quaeque ominabantur, inprimis auspicatum contractus [orig: contractûs] initi eventum. Sueton. Dom. c. 13. Domino et dominae feliciter. Non autem prius signabantur hae tabulae seu dotalia Instrumenta, quae veteres Glossae proikw=|a appellant, quam sollemnis stipulatio fuisset interposita: ut ex Plauto in Cureulione Actu 5. Sc. 2. et in Aulularia sc. praesagibat, Eruditis obserucatum. Q. Syymmachus l. 9. Ep. 7. Petitoris ambitum, testis fidem in me recepi. Isidor. Etymol. l. 10. Procax idem quod petax proprie; Nam procariest petere: Unde et Nuptiarum petitores Proci dicuntur. Hinc Sidon. Apollinaris Sponsum vocat Petitorem l. 5. Ep. 20. et l. 7. Ep. 20. ait Adolescens solus, tenuis, peregrinus, puellam non inferiorem natalibus Uxorem petit, impetrat, conscribuntur tabulae Nuptiales. Nonius quoque Marcellus c. 5. num. 69. Vigo, inquit prius quam petatur, sperata dicitur. Vide supra. Clarius Servius Sulpitius l. de Dotibus, Qui uxorem ducturus erat, ad eo, unde ducenda erat, stipulabatur eam in matrimonium ductumiri: qui daturus erat, itidem spondebat; is contractus stipulationum sponsionumque dicebatur Sponsalia. Tunc, quae promissa erat, Sponsa appellabatur; qui spoponderat, sponsus. Vide Servium ad illud l. 10. Aen. v. 79.
------ -------- Gremiis abducere pactas.
Sic pactam pro Sponsam, Velleius dicit Paterculus l. 1. c. 1. Qui (Orestes) se etiam a Pyrrho, Achillis filio, virtute vindicavit. Nam quod pactae eius Menelai atque Helenae filiae Herminaes nuptias occupaverat, Delphis eum interfecit. Sic intelligendus Virg. Aen. l. 7. v. 54.
Multi illam toto e Latio, magnaque petebant
Ausonia.Catullus Epigr. 71. v. 1.
Nulli se dicit mulier mea nubere velle,
Quam mihi, non si se Iuppiter ipse petat.Claudian. de Paptu l. 1. v. 67.
Posce Iovem, dabitur coniux etc.
Respondebatur dein dandam, quae petebatur in Uxorem, puellam, et testatio interponebatur, parum refert, scriptone [orig: scriptône] an sine scripto, ut loquitur ICtus l. 7. ff. de Sponsalibus: atque in hac responsione ille Caius, illa Caia vocabatur, cuius rei rationes pete e plutarcho Problem. Rom. c. 29. M. Fab. Quintilianus Institut. Orator. l. 1. c. 7. Nam et Caius C. litera [orig: literâ] notatur, quae inversa mulierem significat: quia tam Caias esse vocitatas, quam Caios, etiam ex Nuptialibus sacris apparet. Ubi cum haec nomina in Nuptialibus sacris recepta esse ait, respicit vel ad auspicia, de quibus dictum, vel ad sacrum, quod, dum sponsalia fierent, aut tabulae scriberentur, celebrabatur. Virgilius Aen. l. 3. v. 136. et ad eum Servius,
Connubiis arvisque novis operata Iuventus:
Perfecit sacrificia, Propter connubia et novas sedes, quia apud Veteres neque Uxor duci, neque ager arari, sine sacrificiis poterat. Eodem respicit Val. Flacc. Argonaut. l. 8. v. 243. ubi de Nuptiis Iasonis et Medeae, sic inter coetera,
Inde ubi sacrificas cum coniuge venit ad aras
Aesonides, etc.Denique tota haec sollennita magnifico [orig: magnificô] epulo [orig: epulô] finiebatur. Q. Flor. Tertull. l. de Cultu Femin. Praeterea ut conviviis multis ac molestiis supersederent, quae ferme ex more novis Maritis obeunda sunt. L. Appuleius Metam. l. 6. Nec mora, cum cena nuptialis affluens exhiberetur, accumbebat. Suetonius in Aug. c. 53. Dies cuiusque sollemnes frequentare desiit, quum grandior iam natu, et in turba quondam Sponsaliorum diu vexatus, etc. Intererant illi Amici quique et familiares, ipsi interdum Principes, ut Augusti hoc, et Caligulae apud eundem Sueton. c. 25. exemplo [orig: exemplô] patet. Deducebatur deinde per vim abrepta e gremio Matris in domum Mariti Sponsa, cui ritui Domiducus Deus praeesse credebatur, consummabanturque Nuptiae.
page 513, image: s0513bVide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 37. supra, in voce Nuptiae, ac infra Sponsa.
PACTIA apud Stephanum est insula una Cycladum; Pazzi. Vide Pactya.
PACTILIS Corona apud Plin. l. 21. c. 3. Summa auctoritas pactili coronae; Graece phkth\, quod e floribus artificiose mixtis compacta esset: eadem cum plectili, nexili, seu tortili, quas voces vide. Ita Paschalius in Coronarum libris, Farnabio nexilis seu plectilis dicta est, quae e ramulis innectebatur pectebaturque: Pactilis vero, quae in torulo rotundo pangebatur, Notis ad Agamemn. Senecae Actu 2. Huiusmodi coronam Sponsas, ad viros ituras, apud Graecos, ex obviis floribus sibi compegisse, quam sub flammeo capiti imponerent, cum probrosum fuerit emptam gestare, refert Alex. ab Alexandro Genial. Dier. l. 2. c. 5.
PACTIUS [1] Africanus delator, qui Neroni Scribonianos concordia [orig: concordiâ] opibusque insignes ad exitium monstravit, Tacit. Hist. l. 4. c. 41. Ideo sub Vespasiano senatu proturbatus est.
PACTIUS [2] Orphitus primipilaris, qui, contra Corbulonis imperium, cum Parthis confligens fusus; ob id in crepitus et extra vallum cum copiis tendere iussus est, Tacit. l. 13. Annal. c. 36. At Mureto Pactius insolitum apud Romanos vocabulum videtur, quare ille legit, P. Attius.
PACTIUS [3] fluv. Apuliae Peucetiae per oram inter Barium ad Occasum et Brundusium in Ortum fluens, Plin. l. 3. c. 11. Cava.
PACTOLUS hodie Sarabat, ex tabulis recentiorib. Lydiae fluv. ex monte Tmolo nascens, et per Sardianum agrum in Hermum influens, qui et Chrysorrhoas, ab eo quod aureas secum trahat arenulas, ex quo Midas in eo se lavisset. Plut in Pactolo: *paktwlo\s2 potamo/s2 e)sti th=s2 *ludi/as2, e)kalei=to de\ pro/teron *xrusor)r(o/as2. Scholiastes Apollonii: *(o nu=n *xrusor)r(o/as2 le/getai. Plin. l. 5. c. 29. Et ex eoprofluente Pactolo [orig: Pactolô], eodemque [orig: eôdemque] Chrysorrhoa [orig: Chrysorrhoâ]. Et ex eo Solin. c. 43. Quem aurato [orig: auratô] fluore inclyxtum aliter Chrysorrhoan vocant. Virg. Aen. l. 10. v. 142.
---- Pactolusque irrigat auro.
Ovid. Met. l. 11. v. 87.
Pactolumque Petit, quamvis non aureus illo [orig: illô]
Tempore. ------ ------Lucan. l. 3. v. 210.
Passaque ab auriferis tellus exire metallis
Pactolon, qua [orig: quâ] culra secat non vilior Hermus.Silius l. 1. v. 234.
Hic certant, Pactole, tibi Duriusque, Tagusque.
Iuvenalis Sat. 14. v. 299.
Sed cuius votis modo non suffecerat aurum,
Quod Tagus, et rutila [orig: rutilâ] volvit Pactolus arena [orig: arenâ].Claudian.
Dives pactolus rutilas despumat arenas.
Lycophron in Cassandra: *xrusoerga\ *paktwlou= pota/. Dionysius Periegetes,
------ *to/qen *paktwlo\s2 o(deu/wn,
*xruso\n o(mou= di/nhsin e)felko/menos2 kelaru/zei.Max. Tyrius Dissert. 34. *xorhgou=si de\ kai\ oi( potamoi\ th=s2 basile/wn h(donai=s2, *paktwlo\s2 xruso\n, *nei=los2 puro\n, *xoa/sphs2 u(/dwr. Strabo l. 13. dathuic fluvio xrush= smh=gma polo\, multa auri ramenta. Eadem habent Dio Prusaeensis Orat. 78. et Philostratus l. 6. de Vita Apollonii Tyanaei, c. 16. Herodot. quoque et Athen. uterque, dant illi xrusou=n smh=gma. Aurea vere Apollonii similitudo est l. 4. quae et huc spectat:
*)\h o(/te kala\ na/ontos2 e)p' u(/fesi *paktwloi=o
*ku/knoi kinh/swsin e(o\n me/los2, a)mfi\ de\ leimw\n
*(ersh/eis2 bre/metai potamoi=o te kala\ r(e/eqra.Nonnus Bassaricaen, l. 41.
*ou) to/te *sa/rdies2 h)=san, o(/ph *paktwli/dos2 o)/xqhs2
*xruso\n e)reugome/nhs2 a)maru/ssetai o)/lbios2 i)lu/s2.Ab eodem Nonno l. 21. celebratur o)/lbos2 *paktwli/dos2 o)/xqhs2. Idem l. 10.
*paktwlo\s2 kela/ruze xe/wn xrusospo/ron u(/dwr.
Et libro [orig: librô] proximo [orig: proximô]:
*)astra/ptei r(o/os2 ou(=tos2 e)reuqio/wnti meta/llw|.
Denique ab eodem alibi xrusaugh\s2 et baqu/ploutos2 appellatur. Sophocles. quoque in Philoctete, *eu)/xruson, eum dixit, Claudian. l. 1. in Ruffin. v. 102.
------ Non stagna rubentis
Area Pactoli. ------Varro in Lege Moenia [orig: Moeniâ], dat illi aureas undas. Auctor Thebaidos. opulenta vada, Idem Varro in Hecatombe, citante Nonio [orig: Noniô]: Ladon fluens sub Sardibus Flumen tulit aureaum later. quin et Tibull. kat' e)coxh\n, l. 3. El. 3. v. 29.
------ Lydius aurifer amnis.
Et Propert. l. 1. el. 6. v. 32.
Lydia Pactoli tingit alata liquor.
Horatius proverbialiter in Epod. Od. 15. v. 19.
Sis pecore, et multa [orig: multâ] dives tellure licebit,
Tibique Pactolus fluat. ------Vide Midas. Nic. Lloydius. Addo, quod Chrysorrhoam dictum esse hunc fluvium vult Saltuas. propter alium Lydiae amnem vicinum *xrusao/ran, qui Mastaura Lydiae oppidum interfluit. Steph. potamo\s2 dia\ me/shs2 th=s2 po/lews2 r(ei= *xrusai/ras2 lego/menos2. Sic enim facile fierl potuit, ut fluvii vicini nomen inter se miscerent, sicque appellatus sit Pactolus, propter aureas arenas, ex vicinitate nominis *xrusoro/as2. Vide eum ad Solin. p. 837.
PACTON Graece *pa/ktwn, apud Hyginum Charisio laudatum, Ab Actio navigantes stadia quadraginta veniunt ad isthmum Leucadiensium: ibi solent itineris minuendi gratia [orig: gratiâ] remulco [orig: remulcô], quem Graeci pa/ztwna dicunt, navem traducere: scapha est, ex pluribus lignis seu fustibus inter se alligatis composita. *pa/ktwn enim idem est, quod ph/ktwn, dicuntur autem pakta\ et phkta\, ta\ e)k pollw=n cu/lwn pephgme/na, quae ex pluribus lignis compacta sunt: unde pa/ktwsai et phkta\ dwma/twn, fores ex pluribus asscribus compositae.
page 514, image: s0514aSimile fuisse id scaphae genus diaploki/nw| habet Strabo, h. e. Nili navigio papyraceo, seu e papyro texto, de cuiusmodi navigiis vid. Salmas. ad Solin. p. 1116.
PACTORUM Portus in Taurica Chersoneso. Calamita, teste Nigro [orig: Nigrô], inter Ctenuntem et Chersonesum oppid. in ora Australi.
PACTUM quid notet Politicis, vide apud Hug. Grotium de Iure Belli et Pacis passim, inprimis l. 2. c. 11. ubi de obligatione, quae ex promisso oritur, pluribus disserit. Apud medii aevi Scriptores, Pactum dicitur tributum, ex pacto concessum, qua [orig: quâ] notione Germani etianaum vocem Pacht usurpant, vide supra pacare. Sic Saraceni sub pactis Persarum constituti memorantur, in Historia Misc. l. 18. Et pa/kta inde recentiores Graeci frequenter eodem [orig: eôdem] significatu dicunt, Theophanes, Cedrenus, constantinus, Alii. Vide infra in voce Pensitationes. Apud Ecclesiae Romanae Scriptores., voce professio Monastica indigitatur, unde annotari in pacto, h. e. professionem Monasticam edere, in Regula fructuosi c. 18. Quo [orig: Quô] sensu sunqh/khn usurpant Graeci Patres, Clemens l. 3. Strom. Origenes, Basilius, Alii. Sed et Pactum seu Pactus, dicitur lex, quae ex pacto convento et ex communi populorum consensu fertur et admittitur; quo [orig: quô] nomine donantur fere leges omnes francorum veterum quarum usus in Imperio olim Galliaeque Regno fuit. Hic passim Pactum Romanum, Pactum Gunbaldum, Pactus. legis Salicae, Pactus legis Alamanorum, Pactum Francorum etc. ut videre est, apud Car. du Fresne Glossar. Non sine exemplo Veterum, namque et ab Aristotele, et a Demosthene, Leges, quae quasi commune sunt Populi pactum, hoc [orig: hôc] nomine insigniuntur, uti docet Grotius supra laudat us l. cit. §. 1. Plura vocis significata, vide apud modo dictum Glossarii Auctorem.
PACTUMEJUS Magnus vir Consularis, Commodiiussu interemptus, apud Ael. Lamprid. in Commodo, c. 7. ubi alii Pactuleius legunt. Sed et apud Horatium Pactumeius ex libris reponendum, ubi hactenus Partumeius fuit, Epodon. l. ode 17. v. 50.
Tuusque venter Pactumeius et tuo
Cruore rubros obstetrix pannos lavit.Salmas. ad loc.
PACTYA Plin. l. 5. c. 31. Pactyae Sophiano Pazzi, et Panido, urbs Thraciae, ad Propontidem, ex adverso Caridiae, apud Lysimachiam. Vide et Pactye. Item insula, vide Paros. Pactyae etiam Plin. l. 4. c. 17. Insulae parvae Lyciae, contra Turum, apud Chelidonias insulas.
PACTYE urbs Thraciae, ad Propontidem, quam cum Cardia, quae ambae urbes litorales fuere [orig: fuêre], et Lysimachia, quaein medio, muris longis 5000. pass. comprehensam fuisse, Plin. ait l. 4. c. 11. *makro\n tei=xos2 intelligens, qui murus a Propontide, ubi Pactye erat, ductus ad Melanem sinum, ubi Cardia, tres has Urbes complectebatur: fuit autem haec Isthmi latitudo. Strabo mh=kos2 tou= *)isqmou= sta/dia m. Vide Salmas. ad Solin. p. 167.
PACTYES Straboni mons Ioniae, Epheso pene imminens, Monte de Figena hodie.
PACULLUS legitur apud Livium l. 23. c. 8. ubi convivium Campanum describitur: Diversatus est apud Minios Celeres, Stenium, Pacullumque inclitos nobilitate ac divitiis. Eo Pacuvius Calavius, de quo ante dictum est, Princesps factionis eius quae attraxerat rem ad Poenos, filium iuvenem adduxit: abstr actumque ab se a Decii ait later etc. Ubi omnes boni Libri habent constanter Ninnios pro Minios et Pacuviumque, pro pacullumque, et quidem de voce Ninnius vide supra. Etiam l. 39. c. 13. pro Pacullam, reponit Pacuviam Gronovius. At de Calavii altero nomine dubitans Sigonius, Pacullum vult esse, quod in scriptis quibusdam sit pacinus, quodque ille cum clareano aliisque existimet, Silio Italico, ubi eandem Historiam Poeta exsequitur, esse Pactulonem. Sed nec libri isti ullo [orig: ullô] apud eruditos numero [orig: numerô], et in Silio falsa [orig: falsâ] sunt lectione decepti, unde tamen Pactulum potius, quam Pactulonem formare debuerant, quia est illic, Pactulo [orig: Pactulô] genitus. Potius vero utrobique Pacuvio scribendum, l. 11. v. 55.
Has astu agressus, quo verteret acrius aegas
Ad Tyrios mentes, quia nulla [orig: nullâ] sorte daturam
Certus erat Romam: neque enim impetrata volebant:
(Pacuvio fuit haud obscurum crimine nomene )
Hortatur summi partem deposcere iuris.Ubi subaudiendus primus casus ad verba finita ex parenthesi: quasi esset, Has mentes aegras astu aggressus nonnemo, cui nomen Pacuvio fuit. Idque notandum, quia, Pacuvius fuit, reponit Dausqueius, et quod vulgo legitur, Pactulo, etiam nominandi casu accipit. Sed et Barthius non leviter hic offendit, qui haec legit pro has. Deinde, quia primum vocis casum deesse videbat, vaticinatur de Hannibale Silium loqui: eum intelligendum, qui astu aggressus Pacuvio suaserit, petere a [orig: â] Romanis societatem ordinarii Imperii, in urbe Roma: hunc dolum fuisse versutissimi Ducis, Adversar. l. 3. c. 10. Imo Pacuvio adscribit Poetarum libertate Silius, quod Vibio Virrio Livius: illum fuisse auctorem, ut dicis causa [orig: causâ] petito [orig: petitô] altero [orig: alterô] Consulatu riecti praetextum haberent defectionis, quasi indigne prius a veteribus sociis habiti. Itaque aggressus, verteret, certus erat, volebat, hortatur, subaudi, ille cui pacurvio nomen fuit. Simillimum Silii l. 10. v. 92.
Flumineo Libycam turbabat in aggere pubem,
Cristae nomen erat, bis terni iuncta ferebant
Arma senem circa nati.I. e. turbabat vir, cui nomen erat Cristae. Livius l. 9. c. 36. Tum ex iis, qui aderant (Consulis fratrem Fabium Caesonem alii, C. Claudium quidam matre eadem [orig: eâdem], qua [orig: quâ] Consulem, genitum tradunt) speculatum se iturum professus, brevique omnia certa allaturum. Sic ex MSS. restituit Gronov. quod eiusdem rationis ignoratione vitiarant [orig: vitiârant]. Est perinde ac si esset: Ex iis, qui aderant, Consulis vel germanus vel uterinus frater. Cornificius ad Herennium l. 4. Obfuit eo [orig: eô] tempore plurimum Reip. Consulum sive stultitiam sive malitiam
image: s0514bdicere oportet, sive utrumque. Quod est, quoddam vitium, quod vel etc, Sed et Pacuvii idem Silius infra v. 312. l. cit.. 11. meminit,
Quoque esset miranda magis tam sancta libido:
Pacuvio [orig: Pacuviô] genitus patrias demnaverat artes; etc.Vide Ioh. Frider. Gronov. Observat. l. 4. c. 4.
PACURA urbs Maesoliae, in India citeriore Ptolem.
PACUS locus Syriae, in monte Amano, ubi Galbanus provenit.
PACUVIUS [1] Brundusinus poeta, Tragoediarum scriptor, A. 600. Urb. Cond. Ennii poetae ex sorore nepos. Romae picturam exercuit, ac fabulas venditavit: Inde Tarentum transgressus, prope nonagenarius diem obiit. Hieronym. in Chron. Euseb. Plin. l. 35. c. 4. etc. Eius epitaphium exstat apud Agellium, l. 1. c. 24.
Adolescens, tametsi properas, hoc te saxum rogat,
Ut se aspicias, deinde quod scriptum est legas:
Hic [orig: Hîc] sunt poetae Pacuvii sita Marci
Ossa: Hoc volebam nescius ne esses. Vale.Hic, ut Quinctilianus ait, l. 10. c. 1. gravitate sententiarum, pondere verborum, auctoritate personarum clarissimus fuit, citra tamen nitorem. Horat. l. 2. Ep. 1. v. 55.
------ ------ Aufert
Pacuvius docti famam senis, Accius alti.Eius lectione et imitatione antiquarii delectabantur. Pers. Sat. 1. v. 77.
Sunt quos Pacuviusque et verrucosa moratur
Antiopa, aerumnis cor luctificabile fulta.Martial. l. 11. Epigr. 91. v. 5.
Attonitusque legis terrai frugiferai,
Accius et quicquid Pacuviusque vommunt.Nic. Lloydius.
PACUVIUS [2] legatus Cn. Sentii in Syria, mortuo [orig: mortuô] Germanico [orig: Germanicô] sub Tiberio, de quo sic Seneca ep. 12. Pacuvius, qui Syiiam usis suam fecit, cum vino [orig: vinô] et illis funereis epulis se sepelisset, quasi sibi parentaverit, sic in cubiculum ferebatur a coena [orig: coenâ], ut, inter plausus exoletorum, hoc ad symphoniam caneretur, bebi/wke, bebi/wke, nullo [orig: nullô] non se die extulit.
S. PACUVIUS Taurus, quum munus ab Augusto peteret, diceretque, rumore sparsum; pecuniam haud parvam ipsi a Caesare datam; Sed tu, inquit Caesar, noli credere. Idem Tribun. Plebis tulit ad populum, ut mensis Sextilis Augustus vocaretur, estque eo [orig: eô] nomine plebiscitum factum, ut scribit Macrob. l. 1. c. 12. Factum eius in adulando Augusto, dum illi divinos honores tribuens sacrificat, et simul illum cum filio suo dicit heredem ex aequo se relinquere, non quod quicquam haberet, sed quod accipere vellet, pete ex Dione l. 53.
PACYRIS Plin. l. 4. c. 12. melius Hypaciris, fluv. Scythiae Europaeae. Oritur in limite Moscoviae; dein per Tartariam Precopensem ad Carcinem, unde Carcinites dicitur, fluens, ibi in sinum Carcinitem se ex9onerat, longe a palude Maeotica in Occasum. Nomen recens ignoratur.
PADAEI populi Indiae extremi ad ortum, quos aegrotos ante quam mortiantur vorare, Herodot. testatur. Tibullus l. 4. Panegyr. ad Messalam, v. 191.
Ultima vicemus Phoebo tenet arva Padaeus.
PADAGRUS Arriano pa/dagros2 fluv. est Persiae, quem Phirstimum vocat Plin. l. 6. c. 23.
PADASIA urbs Galatiae, Cedren. Phadasia Curopalat.
PADEBORNA urbs Westphaliae Episcopalis sub proprio Episcopo a Carolo M. qui ibi Comitia celebravit, A. C. 777. instituto; conflagravit A. C. 999. inter Monasterium 12. milliar. German. in Ortum et Casellam fere 10. in Circium, dissita, Lupiae fontibus proxima. Hanzeatica, satis culta. Caput Episcopatus Padeborn. qui inter Ducatum Brunsvicensem ad Ortum ditionem Monasteriensem et Ducatum Westphaliae ad Occidentem, Comitatum Lemgoviae ad boream, et Ditionem Hasso-cassellanam est, ad Meridiem ad 40. mill. pass. extensus a Septentrione in Meridiem. Reliquae rubes Brachelia et Warburgum. Eius cives iurare coacti A. c. 1625. numquam se Lutheranam Religionem admissuros, cum id non observarent, vi ab Hermanno Archiepiscopo Coloniensi ad id compulsi atque sub iugum redacti sunt. Vide Georg. Hornium Orbis Politic. Part. 2. p. 18.
PADINATES populi Galliae Cispadanae, iuxta Padum incolentes, Regiatibus finitimi, quo [orig: quô] nomine Guastallenses vocari possunt.
PADUA Venetorum urbs ab Antenore, ante Romam, condita, postea sub his fuit. Dein ab Attila destructa, a Narsete reparata, diu Longobardis paruit. Horum regno [orig: regnô] exstincto [orig: exstinctô], refloruit sub Italiae Regibus, exin proprios Tyrannos passa, tandem sub Venetorum imperio acquievit. capta ab Imperatore Maximiliano I. mox recepta, et ab eodem frustra obsessa est, A. C. 1519. Solum habet fertile, unde Proverb. Bolonia la grassa, Venetia la guasta, ma Padoiia la passa. Propugnaculum est Venetorum, ex parte Lombardiae: Aedes ibi magnificae, Academia celeberrima, fundata a Carolo M. Patria Livii, etc. Reliquorum illustrium Patavinorum Catalogum pertexuit Iac. Phil. Thomasinus. Vide et Riccobon. de Gymnasio Patavino. Angel. Portenarium, de Felicitate Patavina. Bernardin. Scardeonium, de Illustr. Pataev. Adde Plin. l. 3. c. 19. Liv. l. 10. c. 2. Strab. l. 15. Melam. l. 2. c. 4. Paul. Diac. l. 15. Blondum l. 2. Leandr. Alberti descr. Ital. Guil. Ortusium, de novit. Pad. Monachum Patavinum, hist. ab an. 1207. usque ad An. 1270. etc. Hic [orig: Hîc] Concilium A. C. 1350. a clemente VI. celebratum, per Legatum Guidonem Bononiensem. Vide et Patavium.
PADULA nobile Lucaniae oppidum.
PADURA Io. Maldonato Arrya Gorriaga, oppid. Hispaniae Tarraconensis in finibus Cantabrorum.
image: s0515aPADUS fluv. Italiae, nulli amnium claritate inferior, praecipue poena [orig: poenâ] Phaethontis nobilis, de qua vide Eridanus; sie enim amnis iste Graecis Poetis dici solet. Martial. l. 10. Epigr. 12. v. 2.
Et Phaethonteei qui petis arva Padi.
De vocabulo Padi, ita Plin. l. 3. c. 16. Pudet a Graecis Italiae rationem mutuari. Metrodorus tamen Scepsius dicit; quoniam circa fontem arbor molta sit picea, quae Pades Gallice vocetur, Padum hoc nomen accepisse. Ligurum quidem lingua [orig: linguâ], amnem ipsum Bodincum vocari: quod significet fundo [orig: fundô] carentem. Hoc etiam gravissimus auctor Polybius attestatur l. 11. his verbis; *para/ ge me\n toi=s2 e)gxwri/ois2 o( potamo\s2 prosagoreu/etai *bo/digkos2. De origine eius Pomp. Mela l. 2. c. 4. Padus ab imis radicibus Vesuli montis exoritus. Visendum fontem eius appellat Plin. ubi supra. Atqui spissus est error Blondi, qui docet, fontis huius nomen proprium fuisse Visendus. Quippe quid Plinius, epitomatorque eius Solinus c. 8. visendo fonte intellexerint, diserte ostendit alius Plinii epitomator Martinus Capella, l. 6. in descriptione Italiae his verbis: Pudaum amnem mons Vesulus, inter montes Alpium elator, gignit fonte mirabili, qui in Ligurum finibus flumen creat. Polybius innuit, duos saltem Pdi fontes esse. Sic enim ille, ubi supra: *(o de\ *pa/dos2 r(eu/mati, pro\s2 e(/ws2 fe/retai di' au)tw=n. *poiei= de\ th\n e)kbolh\n ei)s2 tou\s2 kata\ to\n *a(dri/an muxou/s2. *to\ de\ plei=on a)pote/mnetai me/ros2 th=s pedia/dos2 xw/ras2 ei)s2 ta\s2 *a)/lpeis2 kai\ to\n *a(driatiko\n muxo/n *a)/gei de\ plh=qos2 u(/datos2, ou)deno\s2 e)/latton tw=n kata\ th\n *i)tali/an potamw=n, dia\ to\ ta\s2 r(u/s1eis2, ta\s2 e)pi\ ta\ pedi/a neuou/s1as2, a)po/ te tw=n *a)/lpewn, kai\ *a)penni/nwn o)rw=n e)s2 tou=ton e)mpi/ptein a(pa/sas2 kai\ pantaxo/qen. *megi/stw| de\ kai\ kalli/stw| r)eu/mati fe/retai peri\ *kuno\s2 e)pitolh\n, au)co/menos2 u(po\ tou= plh/qous2 tw=n a)nathkome/nwn xio/nwn e)n toi=s2 praeirhme/nois2 o(/resin, inquit, potamo\s2 e)/xei ta\s2 phga\s2 a)po\ tw=n *)/alpewn. Servius vero ad Aen. l. 11. Alii Padum tribus fontibus nasci dicunt. Et Isidor. Origin. l. 13. c. 21. Padus a iugis Alpium fusus, ex tribus fontibus oritur, ex quibus uni vocabulam est Padus. Ac totidem sane fontes eius hodieque nascuntur, inquit Cluverius, sub praedicto lacu e gremio, ut loquitur Plin. Vesuli monis, sive ab imis, ut Mela ait, eius radicibus exorientes: quorum unus reliquis duobus situ inferior est, longeque uberior, qui Padus olim proprie dictus est. Inde unus iam factusamnis per saxa praecipitia delabens, strepitum, fragoremque edit ingentem. Plin. ubi supra: Padus e gremio Vesuli montis, visendo [orig: visendô] fonte profluens, condensque sese cuniculo, in Forovibtensium agro iterum exoritur. Et Epitomator eius Solin. loc. cit. Submersut cuniculo [orig: cuniculô] rursus in agro Vibiensi extollitur. Itemque Capella, Dehinc fluvius mersus in penita agri Vibiensis emergit. Nempe a dicto praecipitio in plana deiectus, tanta [orig: tantâ] aquarum copia [orig: copiâ], quanta versandae molae frumentariae sufficiat, nullo [orig: nullô] tamen certo [orig: certô] alvero [orig: alverô], per saxeum solum tria ferme milia passuum, ad vicum usque, cui vulgare vocabulum Paisana, defertur. Heic cuniculo se condit, ita ut vix exigua quaedam vestigia: supra terram apparent. Inde post duo milia rursum emergit receptisque aliis subinde atque aliis fluminibus, mirum in modum augetur, idque sub ortum Canis. Plin. ex emendatione magni Cluverii: Augetur ad Canis ortus, liquatis nivibus, aquis: et quamvis torrentior, nil tamen ex rapto sibi vendicans. Patet hoc ex epitomatore Solini, qui eandem rem ita, refert, c. 8. Intumescit exortu Canis, tabefactus nivibus, et liquentibus brumae pruinis: auctusque aquarum accessione 30. flumina in Hadriaticum defert mare. Martianus quoque Capella: Canis orutu diffusior. Nam solutis Alpium nivibus flagrantia [orig: flagrantiâ] Solis aestivi, exuberat ultra gurgitis ripas; nullique gloria [orig: gloriâ] nobilium amnium cedens, 30. receptis fluminibus, Hadriaticum mare magna opimus granditate perfundit. Insignis est locus Polubii l. 2. quem transcribere non gravabor. *(o de\ *pa/dos2 potamo\s2 e)/xei me\n ta\s2 phga\s2 a)po\ tw=n *)/alpewn, katafe/retai/ d' ei)s2 ta\ pedi/a, poiou/menos2 th\n r(u/sin w(s2 e)pi\ meshmbri/an. *)afiko/menos2 de\ ei)s2 tou\s2 e)pipe/dous2 to/pous2, e)kli/nas2 tw=|. Ostia Padi quod attinct, duo facit Polubius, ubi supra: *poiei= de\ th\n e)kbolh\n dusi\ sto/masi ei)s2 tou\s2 kata\ to\n *(adri/an ko/lpous2. Septem vero memorat Mela l. 2. c. 4. Padus ab imis radicibus Vesuli montis exortus, parvis se primum fontibus colligit: et aliquatenus exilis et macer, mox aliis amnibus adeo augescit atque alitur, ut se per septem ad postremum ostia effundat. In eandem mentem et Herodian. l. 8. c. 7. *(o de\ *ma/cimos2 a)po\ th=s2 *(rabe/nnhs2 a)/|ras2, e)pe/sth *)akulhi/+a, dikba\s2 ta\ tena/gh a(\te u(po\ *)hridanou= potamou= plhrou/mena kai\ tw=n perikeime/nwn e(lw=n, e(pta\ sto/mastin e)s2 qa/lattan e)kxei=tai. *)/enqen kai\ th=| fwnh=| e(autw=n kalou=sin oi( e)pixw/rioi e(pta\ pela/gh th\n li/mnhn e)kei/nhn. Idem quoque tradit Plin. loc. cit. Quia largius vomit, inquit, Septem maria dictus facere. Atque hinc tandem natus est Apollonii error, quo Rhodanum *(epta\ dia\ stoma/twn kai\ limnw=n duxeimo/nwn in mare effluere tradit, l. 4. quia hoc de Eridano, i. e. de Pado acceperat, quem ille una cum Aeschylo, unum eundemque cum Rhodanoamnem esse credit. Populifer Ovidio dicitur l. 2. Amor. El. 17. v. 32.
Frigidus Eurotas populiferque Padus.
Olorifer Claudiano Epistol. ad Serenam v. 12.
Cycnus oloriferi venit ab amne Padi.
Padi inundiationis meminit Lucan. l. 4. v. 134.
Sic Venetus stagnante Pado [orig: Padô] fusoque [orig: fusôque] Britannus
Navigat Oceano [orig: Oceanô]. -- ----Idem l. 6. v. 272.
Sic pleno [orig: plenô] Padus ore tumens super aggere tutas
Excurrit ripas, et totos concutit agros.
Succubuit si qua tellus, cumulumque furentem
Undarum non passa, ruit: tum flumine toto [orig: totô]
Transit, et ignotos aperit sibi gurgite campos.
Illos terra fugit dominos: his rura colonis
Accedunt, donante Pado [orig: Padô]. ----Sed nimium sibi et fluvio isti indulget, l. 2. v. 408.
Quoque magis nullum tellus se solvit in amnem
Eridanus, fractasque evolvit in aequora silvas,
Hesperiamque exhaurit aquis. ----v. 416.
page 515, image: s0515bNon Minor hic Nilo, si non per plana iacentis
Aegypti Libycas Nilus stagnaret arenas.
Non minor hic Istro [orig: Istrô], nisi quod, dum permeat orbem
Ister, casuros in quaelibet aequora fontes
Accipit; et Scythicas exit non solus in undas.Nic. Lloyd. Baudrand. sic habet: Padus, vulgo le Po, Germanis Paw, oritur ex Alpibus et Vesulo monte, in ipso limite Galliae et Delphinatus, in Marchionatu Salutiarum, ex triplici fonte. Hinc prope Salutias fluens, paulo infra recipit fluvios Peleum, Varaetam, Mairam, et Maleam, postea versus Carmaniolam labitur et Carinianum, uti in suburbiis Augustae Tavinorum, ubi recipit Doriam minorem, uti infra Sturam et Doriam Balteam fluvios. Inde in occasum tendens. Verrucam rigat. Crescentinum, et Tridinum; ubi ex ditione ducis Sabaudiae exiens, Casalem Montisferrati primariam rigat; postea recepto [orig: receptô] Sessite fluvio [orig: fluviô], per Mediolanen sem Ducatum fluens paulo infra Valentiam, Tanarum fluvium recipit, uti et Scriviam, Stafforam, et Ticinum flumen paulo infra Papiam seu Ticinum; quibus auctus atque Trebia [orig: Trebiâ], prope Placentiam urbem Ducatus cognominis caput labitur, receptoque [orig: receptôque] Addua [orig: Adduâ], Cremonam rigat. Hinc auctus Taro [orig: Tarô], Parma [orig: Parmâ], et Nica [orig: Nicâ] fluviis Ducatus Parmensis, per mantuanam ditionem fluit; ubi auctus Ollio [orig: Olliô], Gabello [orig: Gabellô], Mincio [orig: Minciô], aliisque minoribus, tandem in ditione Pontificia et Ducatu Ferrariensi in duo brachia scinditur ad castrum Stellatam, quorum maximum, Po grande dictum, 20. milliartibus supra eius ostia iterum in duas partes dividitur, ex quibus maior etiam Po grande, seu di Venetia dicitur; et panlo infra in sinum Venetum se exonerat, huius ostium dicitur Porto Viero; minor autem dicitur Po di Ariano, ab oppidulo cognomine, per ostium Porto di Goro dictum etiam in sinum Venetum se exonerat, vix 10. milliaribus a praecedenti in meridiem. Ex duabusautem primis partibus seu brachiis Padi ad Stellatam, minor alveus, dictus Po di Ferrata seu Po morto, sensim oblimatur; ita ut aestate fere careat aquis, ut ego aliquoties vidi: sed paulo post auctus Scultenna, Rheno Bononiensi, et aliquot aliis amnibus, paulo infra Ferrariam urbem in duo brachia scinditur, quorum unum, quod ad Boream est, vulgo Po di Volana dicitur, et in mare Adriaticum labitur per ostium Porto di Volana dictum: alius autem, quod meridionale est, Po di Argenta, seu Po di Primaro dicitur, et per ostium Porto di Priomaro dictum in mare Adriaticum se exonerat; ita ut hodie sint tantum quatuor ostia Padi a quatuor eius brachiis dicta, nempe Fossa Philisina, il Po grande, Fossa Carbonaria, il Po di Ariano, Volane, il Po di Volana, et Padusa, il Po di Argenta. Caprasia autem et Sagis non sunt alvei Padi, sed tantum incilia, quibus se exonerat stagnum Comaclenum in sinum Venetum.
PADUSA fossa ex Pado Ravennam usque ducta, Plin. l. 3. c. 16. Augusta [orig: Augustâ] fossa [orig: fossâ] Revennam trahitur, ubi Padusa vocatur, quondam Messanicus appellatus. Unde ita legitur apud Blondum: is est S. Albertilocus, unde per fossam padusae Messanicam 12. milliaria Ravennam itus. Blondum postea secuti sunt plerique alii. At vero si hic alveus Messanicus Padus fuit dictus, sive Messanica fossa; certe idem alveus et Padusa appellandus erit, ex iisdem Plinii verbis, quod tamen minime sic intellexit ipse Blondus, falsumque esse ex Virgilio patet, qui quiscosum amnem vocat Padusam, Aen. l. 11. ut videre est in his v. 457.
Haud secus atque alto in luco, quum forte catervae
Consedere [orig: Consedêre] avium; piscosove amne Padulae
Dant soniotum rauci per stagna loquacia cycni.Ubi Servius, Alii dicunt, Padusam esse partem fluminis Padi, in quam descenditur fossa [orig: fossâ]. Valgius in elegiis:
Et placidam fossae qua iungunt ora Padusam,
Navigat Alpini flumina magna Padi.Ubi apertissime distinguitur inter ipsum Padusam et fossam. Claudian. in Epithalamio Palladii et Celerinae v. 108.
Eridani ripas et raucae stagna Padusae
Diffugiens nudavit olor. ----Vide plura apud Cluver. de Ital. Ant. l. 1. c. 35. Idem Lloydius. Baudrando haec Fossa aliter Messanicum ostium, et Spineticum, itemque Vatreni portus, a Vatreno fluv. qui Forum Cornelii alluit, etiam Padus Magnus dictus et quia praecipuum erat ostiorum Padi: Spinetum a fluv. Spine, ad quem urbs Spina condita erat. Hodie Padus Argentanus, superius, Padus Primaro, a castris cognominibus, et alicubi Canale di S. Alberto, ab incili manu ducto, aliquot milliar. supra eius ostium, quod nunc Porto di Primare. Sed sensim oblimatur.
PAEAN hymnus in laudem Apollinis, sicut Dithyrambus in laudem Bacchi, qui teste Polluce, post victoriam, nonnumquam etiam avertendorum malorum causa cani solebat. *kataxrhstikw=s2 autem, pro omni Deorum laude, ponitur. Unde opous suum Pindarus, de Deorum omnium laudibus. Paeana inseripsit. Speciatim vero, ut dixi, Paean Apollinis fuit, addo et Martis. Sic enim Suidas clare distinguit: *paia=nes2 du/o h)=san, *)enua/lios2, o(/te h)=rxon, o(\s2 kai\ pro\ th=s2 ma/xhs2 e)ge/neto, kai\ e(/teros2 o(/te eni/kwn. Et clarius: *du/o *paia=nas2 h)=don oi( palaioi\ pro\ me\n tou= pole/mou tw=| *)/arei, meta\ de\ to\n po/lemon, tw=| *)apo/llwni. Accepit haec Suidas (annotante de la Cerda ) ab Scholiaste Thucydidis; ubi enim Graecus scriptor l. 1. dicit: *)epepaiw/nista au)toi=s2 w(s2 e)pi/ploun, Paean his clamatus ad navalem congressum: Scholiast. subdit ipsa verba, quae apud Suidam habentur. Ovid. l. 2. de Art. Am. v. 1.
Dicite, Io Paean, et, Io bis dicite, Paean,
Decidit in casses praeda petita meos.Propert. l. 3. El. 14. v. 41.
---- -- Victorque canebat
Paeana Amphion ripa [orig: ripâ], Aracynthe, tua [orig: tuâ].Virg. Aen. l. 6. v. 657.
---- Laetumque choro Paeana canentet.
Tom. III.
page 516, image: s0516aUbi Servius, Laudes Apollinis proprie; abusive vero omnium Deorum. Quin et Apollo ipse Paean dictus est. Iuvenal. Sat. 6. v. 172.
Parce precor Paean. et tu depone sagittas.
Hesych. vero, *paia\|n, *zeu\s2 tima=tai e)n *(ro/dw|, h)\ ei)=dos2 w)|dh=s2. Apollinem vero sic dictum volunt, a)po\ tou= pai/ein, h. e. a feriendo, quia Pythonem sagittis suis confecit. Forte vero a medendo, nomen habet. Hesych. *pai/wn o)/noma, kai\ i)atro/s2. Idem: *paiw/nia, fa/rmaka i)atrika\, h)\ qerapei=ai. Nic Lloyd. Herculei Paeanis, meminit Statius Theb. l. 4. v. 157. Quod vero hominum etiam laudes Paeanas inscripsisse Pindarum, dicit Servius, nescio an credere debeamus, qi sciamus, Athenienses olim iudicio [orig: iudiciô] persecutos Aristotelem, quod Hermiam fuerit prosecutus Paeane: quem cum alio Ariphronis, pretionsissima Antiquitatis monumenta, habes apud Athenaeum ad finem l. 15. et reposuit Scaliger Poetic. l. 1. c. 44. Coeterum, uti Paeanes erant, quibus gratulabantur Diis pro victoria, in praeliis; sic Epinicia, in certaminibus Victori, Hymni vero ad aras Diis canebantur. Nec a Scoliis differbant, nisi acclamatione, ih) paia\n, quod Graeci epiphthegma vocabant et e)pi/r)r(hma: Tametsi et hoc postea desitum est. Vide Scaligerum loc. cit. ubi insuper Paeanis meminit in Lysandrum Lacedaemonium scripti, qui ob dignitatem in Samo olim publice decantatus fuerit: quemadmodum alterius Delphis cani soliti, in Craterum Macedonem, admodulante lyra [orig: lyrâ] puello [orig: puellô] impubere etc. Canebantur enim a tripudiantibus, dum puer aliquis cithara [orig: citharâ] luderet: habebantque plausus, et exclamationes. Ut, o [orig: ô] beatus ortus ille etc. Item adhortationes repetitas. Ut.
Psallat altitudo caeli, psallat omnis Angelus.
apud Prudentium Hymno [orig: Hymnô] *kaqhmer. IX.
PAEANIUM oppid. Acrnaniae, Polyb.
PAEANIUS Sophista Graecus, Eutropii historiam Graece vertit. Eius metaphrasis cum aliis Romanae historiae scriptoribus edita est, a doctissimo Frid. Sylburgio.
PAEANTIADES et PAEANTIUS, Philoctetes dicebatur, i. e. Paeantis filius. Lege Poeantiades.
PAEDAGOGI apud Romanos, dicti sunt puerorum et puellarum ductores doctoresque, e numero servorum honoratiorum. Plautus Bachhidib. Actu 3. sc. 3. v. 18.
Nego tibi hoc annis viginti fuisse primis copiae
Digitum longe Padagogo pedem ne efferres aedibus.Et, v. 27.
Inde de hippodromo et palaestra ubi revenisses domum,
Cincticulo [orig: Cincticulô] praecinctus in sella apud Magistrum assideres,
Cum librum legeres.Ubi Magistrum vocat: alii nonnumquam Praeceptorem nuncupant. Idem sibi voluit Manilius l. 5.
Componet teneros etiam qui nutriat annoi,
Et dominum dominus praetexta [orig: praetextâ] lege sequatur.Augustin. quoque eorundem meminit: Cum videamus exempli gratia [orig: gratiâ] et sine tribulis areas triturari, quamvis adiuvent si adsint; et sine Paedagogis posse pueros pergere in Scholam, quamvis ad hoc non sint inutilia Paedagogorum adiumenta. Cuius operae pueris puellisque navatae notitia facit, ut minus miremur puellae virginitatem, a servo Paedagogo, Fanio cuidam Saturnino proditam; apud Val. Maximum l. 6. c. 1. ex 3. Vide Paedagogum Cructarium Calpurnii Flacci, Fuit autem non raro praepostera valde et translatitia Parentum in iis comparandis cura. Aristides in Platonica 1. Quid autem? Nonne nutrices, literatores ac Paedagogi pueris ita dicunt: Opertet te non impleri et modeste per vias incedere, ac senioribus assurgere, et Parentes amare, non tumultuari, non alea [orig: aleâ] ludere, non si vis alternare pedes: Veruntamen non propterea magni se faciunt Nutrices, nec Philosophis sese praeferunt, Itaque quaecumque maximi est pretii, duarum est fortasse vel trium minarum. Paedagogi vero etiam cum barbarie quadam plerique ista docent, ac Ianitores aliquando pro Paedagogis, cum artem desierunt, aequo [orig: aequô] animo [orig: animô] fiunt. Unde etiam colligitur, quaenam Paedagogi docuerint, ut et ex Plut. l. Virtutem doceri posse: Ut ambulare in via, demisso [orig: demissô] capite: uno [orig: unô] digito [orig: digitô] salsamentum, duobus tangere piscem, carnem, panem; sic scabere, sic vestem gerere. Magistri pueros et puellas docebant et ipsi: uti de pueris docet Hieronymnus, de puellis Iulianus ICtus l. 4. ff. ubi Pupillus educari deb. de utrisque Martial. l. 9. Epigr. 70. v. 1.
Quid tibi nobiscum est ludi scelerate Magister.
Invisum pueris virginibusque caput?Sed de his vide infra in voce Praeceptores. Neque vero servis ipsis defuit Magister aut Paedagogus familiaris: de quorum illo antiquus cippus Romae sic loquitur, Flavi. Stephani. Paedag. Puerorum Imper. Titi Caesaris. Vide Laur. Pignorium Comm. de Servis Apud Graecos similites Paedagogorum istiusmodi curae utriusque sexus [orig: sexûs] liberorum custodiam ac educationem fuisse olim commissam, discimus ex Euripide in Phoenissis v. 88. ubi de Antigone permissu matris, in culmen domus ascensura, ut inde exercitum sepectaret, sermo est. Vide supra in voce Oecuria. Vestis puerorum Paedagogianorum Romae tunica erat auro [orig: aurô] distincata, qua [orig: quâ] a calce in pubem induti erant, purpureis operti pedum tegminibus, Cuiacius, ad Tit. de Castrensian. et Ministeri. Cod. l. 12. Rigaltius in Not. ad Phaed. l. 2. fab. 5. v. 12.
Cui tunica ab humeris linteo Pelusia
Erat destricta, cirris dependentibus etc.Nec omittendum, Paedagogii nomine etiam venisse non raro servos, licet non omnes promiscue. Seneca de Beata Vita c. 17. Quare Pardagogium pretiosa [orig: pretiosâ] veste succingitur? Idem Ep. 123. Omnium Paedagogia oblita [orig: oblitâ] facie vehuntur, ne Sol, ne frigus teneram cutem laedat. Hic Amm. Marcellin. de Procopio Tyr. loquens l. 26. Stetit itaque subtabidus (excitum putares ab Inferis) nusquam reperto [orig: repertô] paludamento [orig: paludamentô], tunica [orig: tunicâ] auro [orig: aurô] distincta [orig: distinctâ], ut regius Minister indutus, acalce ad pubem in Paedagogiani pueri speciem, purpureis
image: s0516bopertus tegminbus pedes, hastatusque; purpureum itidem pannulum laeva [orig: laevâ] manu gestabat, ut in Theatrali scena simulacrum quoddam insigne, per aulaeum vel mimicam illationem subito putares empersum etc. Atque hinc de Paedagogio esse nonnumquam dicuntur, ut in veter. inscr. PHILONICUS. TI. CAESARIS. GERM. DE. PAEDAGOGIO. VIXIT. ANN. XIIX. ubi aetas Paedagogiani notanda., Dicti autem reperiuntur Paedagogiani, proprie pueri honorarii, qui in Palatio ministerio Principis militabant, cuiusmodi sunt ii, quos inde Pagios appellatos Viri docti volunt. Ammian. Marcellin. l. 29. Adultus quidam ex hic, quos Paedagogianos vocant. Meminit et Notitia Imper. Orient. c. 91. in qua recensentur, inter Castrensianos, sub dispositione Viri Spectabilis Casirensis. Apud Lamprid. in Alex. c. 41. Castrenses Ministri appellantur: ut et apud Tertullian. de Cor. Mil. Est etiam alia militia regiarum familiarum: nam et Castrenses appellantur. Sic vero ii appellati sunt, quod sub Paedagogis, utpote pueri essent, quorum mentio in Veterib. Inscriptionibus, Car. du Fresne Glossar. et Ioh. Calvin. Lexic. Iuridic. apud quem Brissonius Paedagogii nomine, etiam conclave ac cubiculum illud, in quo pueri istiusmodi iacebant cubabantque, venire asserit, apud Plin. Sec. l. 7. Ep. 27. Marcellinus eosdem in venatione, ad canes retinendos, disponi consuevisse ait, l. 30. etc. Plura de Paedagogis et Paedagogianis, congesserunt Cuiacius, Dorleans ad Annal. Tacit. l. 4. Iac. Gothofredus ad L. Cod. Theodos. 5. de Divers. Offic. Alii: vide et infra aliquid. Addam saltem, quod de Paedagogorum cuneo in Theatro refert Sueton. Augusto c. 44. Praetextatis cuneum suum et proximum Paedagogis assignavit. Quando enim in Theatrum veniebant praetextati, Paedagogos suos comites habebant, ob nimiam, quae in Theatris regnabat, petulantiam. Unde per Paedagogum sibi prius Theatris interesse non licuisse, quam pilorum plus in mento, quam in capite haberet, narrat in Misopogone Iulianus. vide Casaubon. ad locum Suetonii: uti de notionibus variis vocis ppud Scriptores Ecclesiasticos dum modo puerorum Institutorem apud Christianos, de cuius officio vide Clementem Alex. Protreptico c. 7. modo Sponsorem in Baptismo, modo Pastorem seu Doctorem etc. notat, Cl. Suicerum Thesauro Eccles. voce *paidagwgo/s2.
Super PAEDAGOGOS apud Spartian. in Hadriano, c. 2. Fuit in amore Traiani, nec tamenei super paedagogos puerorum, Gallo favente, defuit: est praefectus Paedagogorum; quemadmodum super Velarios, est praepositus Velariorum in veter. Inscr. SUPRA. VELARIOS. DE. DOMUS. AUG. Superiumentarius, iumentariorum praefectus, apud Sueton. in Claudio: c. 2. Superstationarius, praefectus Stationariorum, apud Optatum Milevitanum; Super hereditates libetus, Procurator hereditatum, apud Marcellum Empir. etc. Meminit autem istiusmodi Paedagogorum Lapis Romae, T. FLAVIO. AUG. LIB. GANYMEDI. PAEDAGOGO. PUEROR UM. CAES. N. Alius, D. M. TI. CLAUDIO. AUG. LIB. GRATIO. PAEDAGOGO. PUERORUM. CAERETANORUM. AUG. N. SER. FECIT. Item alius lapis, D. M. P. AELIUS. AUG. LIB. LYCUS. PAEDAGOG. PUERORUM. AC. APUT. AFRICAS, ubi AC. principum nominis est, quo [orig: quô] patria istorum puerorum declarabatur. Salmas. et Casaubonus ad loc.
PAEDAGOGUS Senatorum vulgari dicterio [orig: dicteriô] notatus est Aurelianus Imperator. apud Vopisc. in Vita eius, c. 37. Senatus mortem eius graviter tulit, gravius tamen populus Roman. qui vulgo dicebat, Aurelianum paedagogum esse Senatorum. Sed et Paedagogi Imperatorum. Ita enim vocabantur vulgo olim T. Vinius, Laco et Icelus, quibus obnoxius erat Galba Imperator. apud Sueton. in eo c. 14. quemadmodum apud Tacitum Claudius, obtemperabat Agrippinae Annal. l. 12. c. 59. Nero eidem, l. 13. c. 6. Philippus Aridaeus Eurydicae, apud Cor. Nepotem in Phocione: Nicephorus Botoniates Borilo et Germano, apud Zonaram Tom. III. Ptolemaeus Iubae fil. libertis, apud Tacitum iterum Annal. l. 4. c. 23. veter. Persiae Reges Eunuchis, apud Diodor. Sic. l. 17. 7c. Imo plerique Principes, cum essent civium domini, libertorum erant servi; Plin. Panegyrico, c. 88. Vide Gebhardum ad Datamen C. Nepotis c. 5.
PAEDARETUS proprium nomen viri a)po\ th=s2 paidei/as2 kai\ a)reth=s2, ut vulgo volunt, h. e. a disciplina [orig: disciplinâ] et virtute. Non electus inter trecentos haud aegre tulit, quit tot in civitate se essent praestantiores. Plutar. in Lycurgo: *(o me\n ga\r *paida/retos2, ou)k e)gkriqei\s2 ei)s2 tou\s2 triakosi/ous2, a)ph/|ei mala\ faidrw=s2, w(/sper xai/rwn, o(/ti belti/onas2 au)tou= triakosi/ous2 ei)=xenh( po/lis2.
PAEDEIUM locus in domicilio, in quo pueri servique commorantur, qui *pai=des2 Graecis dicuntur. *pai=des2, enim nomini Liberorum quidem respondet, sed non tam apte aut commode, propterea quod servi quoque ita nuncupentur tam Graecis quam Latinis; quorum hi ab ista voce pueri vocabulum formavere [orig: formavêre], quo [orig: quô] significant domesticos servos. praesertim Tabellarios, forte quod non nisi pueris et in iuvenili aetate constitutis, quis pedibus valerent, uti possent ad eam rem. Vide infra in Pueri, et IOh. Calvin. Lexic. Iurid.
PAEDEROS herba, quae alias caerefolium sive acanthus, unde paederotinas vestes Veterib. usitatas nomen traxisse nonnulli volunt. Sed herbae illae vim non habent tingendi, nec ullum follo [orig: follô] vel flore colorem praeferunt, cuius nomne aut similitudo in vestes transire meruerit. Item gemma, quam alii eandem cum opalo, ob gratiae venustatem paederotis nomen nacto, alii diversum genus, faciunt, quem Indi Sagenon vel Agenon appellaverint, quique non in India solum, uti opalus, sed etiam Arabia, Aegyptio et Ponto, nascatur: quo de paederote intelligendus Solin. c. 33. Paederotem et Arabicam inde (ex Arabia) sumimus. Et quidem in paederote hi colores congruebant, crystalli perspicuitas, aeris viriditas caerulea, purpurae nitor, vini crocique fulgor; in opalo,
image: s0517aquem et Paederotem quadam [orig: quâdam] decoris praeogativa [orig: praeogativâ] plerique nuncupaverunt, carbunculi tenuior ignis, amethysti fulgens purpura, smaragdi virens mare. Sulpuris ardens flamma aut etiam ignis eleo [orig: eleô] accensi. Quae candidarum gemmarum dux et signifera et post smaragdos primae dignitatis olim; cum paederos altera, quae sui generis erat, ut non indigna huius nominis spectatione, ita opalo [orig: opalô] longe inferior pretio [orig: pretiô] et auctoritate fuit, ut ex Plinio Salmas. docet, qui a paederote gemma potius vestes Paederotinas et Oxypaederotinas, apud Vopiscum, nomen sibi petiisse, contendit. Not. ad Vopisc. in Aureliano, c. 46. Vide supra ubi de Oxypaederotinis Vestibus. Sed et Paederotis meminit in Comoedia i)sostasi/w|, quo [orig: quô] feminae ruborem buccarum conciliaverint, quae expallido vultus [orig: vultûs] erant candore, Alexis,
*ta=s2 o)fru=s2 pur)r(a\s2 e)/xei tis2 zwgrafou=sin a)sbo/lw|
*sumbe/bhk' ei)=nai me/lainan kaqe/plasi yimmuqi/w|
*leuko/xrws2 li/an tis2 e)sti\ paide/rwt' entri/betai.Ubi Viti docti paidi/rwta, acanthum vertunt. At acanthus paide/rws2 quidem cognominatus est, sed nemo Veterum tradit, vim ullam aut sucdum in acantho pederote esse, rubore inficientem. Caerefolium etiam paederos Plinio, l. 16. c. 8. sed nec hoc rutilando aptum. Multo minus opalium hic [orig: hîc] locum habuerit. Unguentum itaque docuts quidam Italorum Medicus, ex paederote her ba compositum, hic [orig: hîc] intelligit, eo quod Hesych. etiam paide/rws2 a)/leimma, i. e. unguentum, exponat. Sed si herba non inficit, nec unguentum ex ea factum tinget. Alius eiusdem gentis Medicus, paederotis, h. e. acanthi succo [orig: succô], candorem faciei quaeri tradit: nam et Demetrium eo [orig: eô] faciem illevisse, ut candorem arcesseret. Verum in versu Alexidis, leuko/xrws2 li/an, quae immodico [orig: immodicô] candore pallescit, paederotem captando rubori illinit: nec censendus Demetrius alius in paederote quaefivisse. Potior itaque eorum sententia est, qui unguentum hoc [orig: hôc] nomine appellarunt [orig: appellârunt] ex radice anchusae, aut ex radicula Syriaca, quae fucus dicebatur, compositum. Illud a)/leimma, est ex fuco, quo [orig: quô] facies suas illinebant mulieres: ab elegantia et gratia coloris paederos dictum. Ita enim quidquid eximia [orig: eximiâ] gratia commendebatur, Graeci dixere [orig: dixêre]. Sic acanthos herba, uti dictum, cuius insignis in operibus topiariis gratia: sic genus amethysti, quam alii anterota, alii Veneris gemmam, appellabant, quod in illa ex carbunculo in purpuram refulgeret leniter roseus nitor adeo que eximiam haberet gratiam speciei et coloris; hoc [orig: hôc] nomine insignita sunt. Est autem paide/rws2 hic [orig: hîc] idem, quod a)nte/rws2, aque venustus ac amor, contra amorem pulcher. Nec enim pueri amorem aut tw=n paidikw=n e)/rwta, sed pai=da e)/rwta designat, puerum aeque amabilem ac venustum, ut est amor. Unde Orpheus opallium paidi/rwta appellatum tradit, quod simile esset tereno/xroi paidi\, tenello puero,
*fhmi\ de/ toi te/rpein kai\ o)pa/llion ou)rani/wna,
*)aglao\n, i(mertou= te/rena xro/a paido\s2 e)/xonta etc.Atque ab hoc potius unguento fuci vel anchusae, ruborandis mulierum genis idoneo, color poederotinus et oxypaederotinus, in vesfibus olim amatus, nomen habuisse videtur. Salmas. ad Solin. p. 565. et 1149. ut et supra in Fucus.
PAEDEROTINAE Vestes vide hic [orig: hîc] supra.
PAEDIA Lex quam anno post Iuliam Q. Pedius cum C. Octavio Cons. tulit. nominatim de Caesaris interfectoribus, memoratur Velleio Paterculo l. 2. c. 69. sed sive ea de vi, sive de Maiestate, dicatur, pro lege non esse habendam, cum neque in universum neque in futurum, sit lata, docent Eruditi. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 27.
PAEDOPILES seu PAEDOPULES Graece *paidopi/lhs2 seu *paidopu/lhs2 fluv. apud Plinium, l. 6. c. 1. alibi non memoratus, de quo vide Salmas. ad Solin. p. 888.
PAEDOTHYSIA Latine Filii oblatio, Abrahamo divinitus imperata, mirum fidei experimentum fuit, de quo in Sacris: non tamen novum et inauditum sacrificium. Philo Iud. l. de Abrab. ex aliorum sententia, *to\n de\, ait, ti/ prosh=ken e)painei=n, a(s2 e)gxeirhth\n kekainourghme/nhs2 pra/cews2, h(\n kai\ i)diw=tai kai\ basilei=s2 kai\ o(/la e)/qnh drw=sin e)n kairoi=s2, Quid attinet illum (Abrahamum) laudare, tamquam novi facinoris auctorem, quod et privati et reges et gentes integrae ex occasione faciunt. Cuius feralis ritus originem Philo Byblius, ex Sanchuniathone, ad ipsum Saturunum refert, apud Eusedium Praep. Eudng. l. 1. c. 10. Inde ad alios transiit, Cananaeos, Sepharvaeos, Phoenices, quos in magnis periculis carissimorum aliquem, ad id suffragiis publicis delectum, Saturno sacrificasse [orig: sacrificâsse], refert Prophyrius de Abstin. l. 2. §. 56. et de Regibus inprimis filium maxime dilectum offerentibus, Philo de Phoenic. Hist. l. 1. apud Euseb. ubi supra l. 4. c. 16. Vide de primogenito Regis Moabitarum, 2. Reg. c. 3. v. ult. Cum Phoenicum coloniss nefaria haec th=s2 a)nqrwpoqusi/as2 religio in Insulas, in Europam, in Africam, late propagata est. In Arabia Dumatii quotannis e)/quon pai=da, mactabant puerum, Porphyr. ibid. In Aegypto vero mos fuit vetustissimus, ab Amose demum Rege abolitus, Diodor. Sic. l. 1. et Plut. de Iside. Hodieque apud Mexicanos immanem paidoqusi\an quotannis in usu esse, reperias apud Itinerariorum Scriptoret. Vide supra Hostia Humana, Infanticidium etc.
PAEDOTRIBA nonnullis idem cum Gymnasiarcha, a quo tamen diserte distinguitur, in verter. Inscr. quae Athenis hodieque conspicitur, apud Cl. Sponium Itiner. Part. 3. ubi Paedotriba dia\ bi/ou, per totam suam vitam, muneri suo praefuisse, Gymnasiarchae vero officium menstruum tantum fuisse dicitur. Platoni idem est cum Gymnaste, ut et Hesychio, qui *paidotri/bai, explicat *)alei=ptai, *gumnastai\, cum Gymnasiarcha *)/arxwn tou custou= diceretur: Galeno tamen diversus a Gymnaste, et post eum collocatur, Gymnastam Medico et Imperatori, Paedotribam militi et coquo assimilanti, merumque Gymnastae ministrum nuncupanti. Vide quoque Aristotelem Politicor. l. 8. et plura de omnium horum trium officio, apud Hier. Mercurialem de Arte Gymnast. l. 1. c. 12.
page 517, image: s0517bl. 2. c. 8. nec non supra, ubi de Re Veter. Gymnastica.
PAEMANI Belgii populi, Caesar, l. 2. Bell. Gall. c. 4. Peelanders (hi in Brabantia sunt) eos vertit Divaeus; Leodio autem in Arduenna silva sunt, ubi nunc Pemont vicus est. Baudrando in Eburonibus, versus Mosam fluv. ubi pars Occidentalis Ducatus Luxemburg. et minuta pars ditionis Leodiensis, versus Fanum S. Huberti. Vestigia nominis servat Pemont, vicus in illo tractu. Vide quoque B. Rhevanum Rer. Germanic. Nov.-Antiq. l. 1. et ad illum Notas Ottonis ICti p. 108.
PAENA insula maris Atlantici Ptol. Quid nunc sit, non constat.
PAENULA a Graeco faino/lis2 sive Dorice faino/la, Isaaco Casaubono ad Sparttan. in Hadrian. c. 3. sic dicta videtur, quod vestis esset adstricta, et quae partium corporis, quas tegebat, figuram exprimeret, quasi o(/lon to\ sw=ma fai/nousa. Quae sententia firmatur auctoritate Artemidori, qui eam inter vestes recenset, quae qli/yin kai\ stenoxwri/an, in somnis significant, angustias scilicet ac pressuras: ut lacernae quoque et chlamydes fuere [orig: fuêre]. Henr. tamen Stephanus Graecam vocem a Latina potius factam, et a Paenula faino/lin dictam vult. Et certe apud Athenaeum l. 3. Ulpianum Cynalcus perstringit, quod vocem novam et insolentem invexerit, feno/lhn dicens. Horum utrum sit, incerta est vocis notatio, non minus ac tempus, quo [orig: quô] vestis hoc genus apud Romanos in usu esse coeperit. Tertullian. in Apolong. eam inventum Lacedaemoniorum facit, cum ait: Et ne voluptas impudica frigeret, Lacedaemonii Paenulam ludis excogitaverunt. Nisi forte Paenulam, pro Endromide posuit, quam a Lacedaemoniis repertam et in palaestra maxime usitatam, Martialis innuit. l. 4. Epigr. 19. Cum Lacerna male a quibusdam confunditur; Fuit interim vestimentum itinerarium, quod supra tunicam acciperetur, pluviae causa [orig: causâ]. Varro; Non quaerenda est homini, qui habet virtutem, Paenula in imbri. Postea tamen in Urbem transiit, Tiberio [orig: Tiberiô] imperitante, si Dioni fides, l. 57. ubi tradit, cum multi vestem purpuream, licet interdictam, gestarent, Tiberium neque id reprehendisse, neque multasse [orig: multâsse], tantum ludis, cum plueret, faia\n mandu/hn indutum effecisse, ne quis alius vestem inconcessam usurparet: ubi Interpres cum Lipsio mandu/hn Paenulam reddidit, sed fuisse Lacernam, doctis iam pridem observatum; qua [orig: quâ] intra urbem, cum plueret, Romani utebantur. Sub Flaviis itaque potius intra urbem gestatae videntur Paenulae, caelo [orig: caelô] pluente, ut colligitur ex Iuvenali Sat. 5. v. 76. ubi de Salutatore, qui etiam foedis imbre diebus Ave matutinum portabat,
Scilicet hoc fuerat, propter quod, saepe relicta [orig: relictâ]
Coniuge, per montem adversum gelidasque cucurri
Esquilias, fremeret saeva [orig: saevâ] cum grandine vernus
Iuppiter, et multo [orig: multô] stillaret Paenula nimbo [orig: nimbô].Idem docet iocus Galbae apud Quitilianum, l. 6. c. 3. qui Paenulam roganti, Non possum commodare, inquit, domi maneo; cum cenaculum eius perplueret. Et paulo infra, Non pluit, non est opus tibi: si pluit, ipse utor. Mox in promiscuo usu, etiam cum sudum esset, paulatim esse coeperunt, et quod maxime mirum est, etiam ab Oratoribus, cum causas agerent, adhibitae, ut docet Auctor Dialogi de causis corr. Eloquentiae. c. 39. Senatoribus primus concessit, teste Lampridio, c. 27. Alexander Severus, ut frigoris causa [orig: causâ] Paenulis uterentur. Ipsi autem Imperatores numquam in iis fuere [orig: fuêre]. Spartian. in Adriano, c. 3. Tribunus Plebis factus est, in quo Magistratu ad perpetuam Tribunitiam potestatem omen sibi factum asserit, quod Paenulas amiserit, quibus uti Tribuni Plebis tempore pluviae solebant, Imperatores autem numquam: unde hodieque Imperatores sine paenulis a Togatis videntur. Quod ideo factum, quia vestis haec vilis, viatoria et ad servos usque demissa, dedecere Maiestatem Imperatoriam videretur, quos Togam modo puram, modo praetextam, interdum purpuream ac pictam gestasse [orig: gestâsse] Eruditi adnotarunt [orig: adnotârunt]. Fuere [orig: Fuêre] autem duplicis generis Paenulae, aliae scorteae, aliae laneae ac gausapinae: de quarum illis ita Martial. l. 14. Epigr. 130. cui tit. Paenula scortea,
Ingrediare viam caelo [orig: caelô] licet usque sereno [orig: serenô],
Ad subitas numquam scortea desit aquas.Et hae ex pelle erant. Ex lana iterum duum [orig: duûm] factae sunt generum, quaedam brevi villo [orig: villô], quae et Canusinae; alia villosae, quae Gausapinae dictae. Illae pluviae tempore ferebantur, etiam intra Urbem, cum fere scorteae tantum in itinere: Gausapinae vero per hiemem frigoris causa [orig: causâ], extra aedes, sumerentur. Vide Plin. l. 8. c. 48. Martial. l. 14. Epigr. 145. cui tit. Paenula Gausapina, Horat. l. 1. Ep. 11. v. 18. etc. Lacernis vero Paenulae breviores, utpote vestimentum viatorium, equitantiaccom modatum, Lecticariis, Cursoribus et id genus hominibus, aptum: non sicut illae, apertae fuerunt. sed clausae, rotundae togaeque instar corpori in icieban tur illudque ambiebant, nisi quod strictiores erant ac breviores; praeterea, cum in Toga dextrum brachium per summam oram exsereretur, Paenula utroque brachio subducebatur, ut ex duplici effigie, alteva Mercurii, altera Militis paenulati, apud Ferrarium de Re Vestia. Part. 1. l. 2. c. 7. videre est: Remanetque etiamnum in communione Romana veteris Paenulae vestigium, in Sacrificantium veste, licet illi aetas paulum detraxerit. Ideo vero in sacris Paenulae videtur adhibita, quod olim in promiscua veste sacra peragerentur; ea autem ferme Paenula fuit, cum paulatim et Togae et Lacernae gestari desiissent. Hinc nec cingi solitae sunt, imo nec potuerunt, nisi utrumque brachium eodem [orig: eôdem] cingulo [orig: cingulô] constrictum colligaretur. Colorem quo attinet, scorteam nativo [orig: nativô] pellis colore fuisse, dubium non est: Laneas gausapinas fuise albas, Martial. docet l. 14. Epigr. cit. Canusinas duplicis coloris fuisse, fuscas et rufas, ex eodem discimus: quarum illae a vulgo R omae gestatae, hae Gallorum exemplo [orig: exemplô] a militibus ac pueris ingenuis. Donec crescente luxu ditiores servis suis etiam illas induxere [orig: induxêre], praecipue lecticariis, quod in Nerone reprehendit Sueton. c. 30.
page 518, image: s0518aVerum cum etiam in hisce id coloris Paenulae viluissent. destinavit Macrinus populo dare Paenulas rosei coloris, in honorem filii Antonini, quae proin Antoninianae vocarentur, teste lampridio [orig: lampridiô] in Antonino Diadumeno c. 2. Nec omittendum, hoc vest is genus etiam Mulieribus commune fuisse, cum Lacernae viriles estent: D. de auro, argento, mundo legato. Quas colore et ornatu iis, quibus Viri utebantur, fuisse pretiosiores, innuit Pollio in Quieto c. 14. et Sueton. in Calig. c. 52. qui Raenulas Matronales acu pictas ac variatas, gemmatasque memorant. Vide Octav. Ferrarium Opere supra cit. Parte 2. l. toto [orig: totô] 2. ubi praeter icones supra dictas, Paenulae, cui cucullus appensus: item Paenulae puerilis, ex duplici marmore Patavino, figuram in aere exhiber. Thom. Bartholinus Paenulae formam hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] describit, Vestis est fererotunda, quae si caput, iugulum, mediaque crura, quibus terminatur, excipiamus, totum hominem operit. Strictior est eius ora, quae collum ambit, tam laxe tamen patens, ut caput exseri possit, operiri aut involvi. Non in ea sunt manicae, non pectus patet; Manus et brachia veste continentur, quae aliter expediri non possunt, nisi aut per scissuram exserantur, aut hinc inde extremis oris subiciantur, ita ut Paenula in ricas et plicas contrahatur; Pars ventrem spectans, aperte est, alioqui vesttmentum clausum et rotundum esset, apud Laur. Pignorium Comm. de Servis. Hominis Faenulati effigiem, in aerea lucerna, exhibet Fortun. Licetus de Lucernis l. 6. c. 106. Grammaticos Magistros paenulatos vocat D. Augustin. Confession. l. 1. c. 16. ut et Grammaticam ingressam fuisse Deorum Senatum Paenulatam, affirmat Marcian. Capella l. 3. apud eundem Pignorium; ubi Paenulam ait fuisse pallium cum fimbriis longis, quo [orig: quô] Grammatici usi. Scindere paenulam eleganter dicitur, quvam aliquem magna [orig: magnâ] contentione detinere volumus. Cicer. ad Attic. l. 13. Ep. 33. de Verrone loquebamur: Lupus in fabula. Venit ad me, et quidem id temporis, ut retinendus esset. Sed ego ita egi, ut non scinderem paenulam: memini enim tui et multi erant, nosque imparati. Et paulo post, Horum ego vix attigi paenulam, et tamen remanserunt. Quam muliones gestabant, mulioniam idem vocavit pro Sextio etc. Vide quoque infra in voce Fenula, it. Togati.
PAEON [1] Medicus peritissimus, quem Homer. l. 5. Il. scribit curasse [orig: curâsse] Plutonuem, graviter ab Hercule vulneratum; a quo Paeonia herba dicitur, quam in venit; et Paeonius adiectivum, i. e. medicinalis. Virg. Aen. l. 7. v. 769.
Paeoniis revocatum herbis et amore dianae.
Eustath. aliique ipsum hoc [orig: hôc] nomine Apollinem intellectum volunt. Nic. Lloyd.
PAEON [2] Amathusius, utrum inter Historicos locum habere debeat, nondum cnstat. Memoratur Plutarcho, in Thesea. Vide etiam Paeones.
PAEONES populi Macedoniae in Mysiae superioris confinio, a Philippo domiti, quos Herodot. ad Strymonem fluv. describit; Dio ad Rhodopen montem; Ptol. ad ortum Haliacmonis fluvii, Horum regio Paeonia, Strab. Plin. l. 4. c. 10. et Ptol. intra montes. Sic dici volunt, a Paeone Endymionis filio; Epei fratre, qui victus cursu ab Epeo (sicut in ter eos convenerat) imperium victori dedit, et in Macedoniam seu Thraciam ad amnem discessit. Hos memorat Ord. Ponticorum l. 2. eleg. 2. v. 77.
Adde triumphatos modo Paeonas, adde quieti
Subdita montanae brachia Dalmatiae.Alii Paeoniam circam Axium fluv. describunt Emathiae finitimum. Xylander autem, quos Strabo *pai/onas2 et *pannoni/ous2 appellat, eosdem putavit esse, et indiscriminatim, tum illos Pandonios vocat, Sed fallitur vehementer. Nam Paeoniam, ut ostendimus, Macedoniae et Thraciae faciunt Geographi finitimam: Pannoniam autem hinc procul summovent, ad muxo\n fere Adriatici sinus, ubi est Segestica; nec aliter Ptolemaeus docet, nec Plin. Est autem error antiquuseorum, qui Paeonas et Pannonios confundunt; non ferendus tamen, si Dioni. qui post patrem Pannoniae praefuit, et loca illa diligenter oculis lustravit, ulla fides. Is l. 49. postquam docuit, Romanos a pannis appellasse [orig: appellâsse] Pannonios, eos qui ne/montai pro\s2 th=| *dalmati/a| par' au)to\n to\n *)/istron, a)po\ *nwrikou= me/xri th=s2 *musi/as2 tw=n e)n th= *eurw/ph|, subicit mox, de isto Graecorum, errore, *tw=n de\ *(ellh/nwn tine\s2 ta)lhqe\s2 a)gnoh/santes2, *pai/onas2 sfa\s2 prosei=pon, a)rxai/ou me/n pou prosrh/matos2 o)/ntos2, ou) me/ntoi kai\ e)kei=, a)ll' e)/n te th=| *(rodo/ph|, kai\ pro\s2 au)th=| th=| *makedoni/a| th=| nu=n me/xri th=s2 qala/sshs2 *(uf' ou(=per kai\ e)gw\ e)kei/nous2 me\n *pai/onas2, tou/tous2 de\ *pannoni/ous2, w(/sper pou kai\ au\toi\ e(autou\s2, kai\ *(rwmai=oi sfa\s2 kalou=si, prosagoreu/sw. Lloydius.
PAEONIA [1] Minerva ab arte medendi sic dicta est, bonaque valetudine, quam praestare credebatur.
PAEONIA [2] Gall. la Peone, nomen floris, quo [orig: quô] nullus grandior, ab heliotropio si discesseris; maiori utique habenda in pretio, si minor exsisteret. Nihil enim speciosius hoc [orig: hôc] flore, nihil eius splendidius purpura [orig: purpurâ], nihil foliorum magnificentia gloricius: Sunt illa videlicet in orbem diffusa satis amplum, laevia, fulgentiaque sanguineorurbr [orig: sanguineôrurbr] ô, tam belle conserta compactaque et agglomerata, ut nihil rotundius; nihil absolutius. Orbiculata ei figura est, odor nullus; scqpus pro crassitie brevior; at in latum foliorum profundit silvam, alte incisorum pulcherrimeque viridantium: qua [orig: quâ] quidem viriditate mirum quantum excitatur floris internascentis purpureus splendor, Fr. Pomey Deser. divers. Item radicis, quae vetustissima inventu nomen auctoris retinet, ---- et medetur Faunorum in quiete ludibriis, Plin. l. 25. c. 4. h. e. ephilati seu incubo, quem sic vocat, quod Faunus haec visa dormientibus immittere crederetur. Inprimis contra epilepsiam morbumque Comitialem efficax; quare perforata eius semina et filo [orig: filô] traiecta, coralliorum modo [orig: modô], infantibus circumligantur, a muliercularum non paucis, ut hoc amuleto [orig: amuletô] hostem arceant. Auctor Anonymus Sinae et Europae c. 31.
PAEPIA Mauritaniae Caesariensis oppid. Ptolem.
PAESAMARCI populi Hispaniae, pars Celticorum Tarraconens.
image: s0518bqui Neriorum et Paesamarcorum nominibus distinguebantur, et extimam oram incolebant, ad angulum Arctoi et Occidui lateris, ubi promontor. Celticum et Arotrebarum portus, sed Artabrorum: de quibus vide Salmas. ad Solin. p. 276. et 279.
PAESARCAE populi sub Caucaso, Stephan.
PAESTANUS Sinus a Paesto urbe dictus, qui et Posidoniates; Golfo Agropolitano, a Leandro vocatur.
PAESTUM Lucaniae oppid. Graecis *poseidwni/a a Neptuno scil. unde etiam Neptunia Paterculo l. 1. c. 11. dicitur, Plin. l. 3. c. 5. Oppidum Paestum, Graecis Posidonia appellatum: sinus Paestanus. Strabo l. 5. *to\ tou= *pikenti/nwn, e)/qnos2, mikro\n a)po/spasma, tw=n e)n th=| *)adri/a| *pikenti/nwn, u(po\ *(rwmai/wn ei)s2 to\n *poseidwnia/thn ko/lpon metw|kisme/nwn, o(\s2 nu=n *paista/nos2 kalei=tai, kai\ h( po/lis2 *poseidwni/a, *pai=stos2, e)n me/sw| tw=| ko/lpw| keime/nh. Non longe abesse a Salaro fluvio innuit, Ptolem. *sila/rou potamou= e)kbolai\, *pai=ston, Mela l. 2. c. 14. Paestanus sinus, (nunc Golfo di Salerno, ) Paestum oppidum, Silarus amnis. Sil. Italicus l. 8. v. 579.
---- Nunc avem Picentia Paesto
Misit ---- ----Conditores eius quod attinet, Solin. l. 8. Notum est, inquit, Paestum a Dorensibus constitutum. Sed aliter Martianus, Heracleensis, in *perihgh/sei.
*prosexei=s2 de\ tou/tois2 ei)si\ pa/lin *oi) w/trioi,
*me/xri th=s2 *poseidwnia/dos2 w)nomasme/nhs2.
*(/hn fasi *sumbri/tas2 a)poiki/sai pote/.Lege *sobari/tas2 ex emendatione magni Cluverii. Oppidum hoc rosarum abundantia [orig: abundantiâ] valde ab antiquis celebratur. Propert. l. 4. el. 5. v. 59.
Vidi ego adorati victura rosaria Paesti,
Sub matutino cocta iacere Noto.Ovid. Met. l. 15. v. 708.
Leucasiamque petit, tepidique rosaria Paesti.
Idem Ponticorum l. 2. eleg. 4. v. 28.
Calthaque Paestanas vincet odore rosas.
Martial. l. 4. Epigr. 42. v. 10.
Paestanis rubeant aemula labra rosis.
Hae rosae autem, ob caeli clementiam, bis in anno producebantur (Maio [orig: Maiô] scil. et Septembri.) Virg. Georg. l. 4. v. 118.
Forsitan et pingues hortos quae cura colendi
Ornaret, canerem; biferique rosaria Paesti.Martial. l. 12. Epigr. 31. v. 3.
Prataque nec bifero cessura rosaria Paesto.
Claudian. de nuptiis Honorii et Mariae, v. 247.
---- ----Vel flore sub uno,
Ceu geminae Paestana rosae per iugera regnatn.Aliis etiam floribus abundare Paestum auctor est Martial. l. 9. epigr. 27. v. 3.
Paestano violas, et cana ligustra colono,
Hyblaeis apibus Corsica mella dabit.Nic. Lloydius. Nunc vicus semidirutus est, Pesti, in ora Principatus ulterioris regni Neapolitani 6. milliar. ab ostiis Silari fluv. in Meridiem, uti 22. a Salerno, 18. a Velia in Boream, Baudrand.
PAESULA oppid. Hispaniae Baeticae in Vandalitia et conventu Hispalensi, S. Domingo, teste Moletio [orig: Moletiô]; quod aliquibus non probatur. cum S. Domingo de Silos sit in finibus Vectonum: nisi sit geminum.
PAESURI qui et Paesures Plin. l. 4. c. 20. populi Lusitaniae circa Tagum fluv. La Comarca de Covilhan, Iac. Vasconcello.
PAESUS vide APAESUS. Est autem urbs Troadis inter Lampsacum et Parium oppida. Vide Strab. l. 3. Hesych. *paiso\s2, po/lis2, kai\ potamo/s2.
PAETALIA pars Thraciae, Stephan.
PAETI populi Thraciae inter Hebrum et Melam fluv. quorum regio Paetica Arriano dicitur. Aeno urbi proximi fuere [orig: fuêre].
PAETIDUS Consul cum Cassio Aproniano, An. Urb. Cond. 875.
PAETOVIUM urbs Pannoniae superioris i. e. Austriae, Ptolem. Paetovionem Tacitus scribit Histor. l. 3. c. 1. Alii Paetoniam, vulgo Betta. Sane in Graecis codicius legitur *pataui/on. Nic. Lloyd. Fuisse ibi castra Romanorum, docet Inscr. IUL. AUG. MATRI CASTRORUM POETOVIENS. Vide B. Rhenanum Rer. Germanic. l. 3. cum Notis Cl. Ottonis ICti p. 639. ubi vulgo Pettau dici, ac quondam Nobilibus a Pettau subfuisse, docet. Hic [orig: Hîc] Gallus Caesar Constantii iussu comprohensus ac ad Histriam propeurbem Polam ductus Marcellin l. 14. Hungari vero a Conrado III. Carinthiae Duce ingenti praelio [orig: praeliô] victi sunt, tempore Henrici III. Imperatoris Otto cit. loc.
PAETUS [1] vide Caesennius. it. P. Aelius.
PAETUS [2] famosus exercendis apudaerarium sectionibus, accusator Pallantis ac Burrhi, tamquam consensissent, ut Cornelius Sulla claritudine generis et affinitate Claudii, cui per nuptias Antoniae gener erat, ad imperium vocaretur: Sed tum vanitatis manifestus in exilium proiectus est, et tabulae exustae sunt, quibus obliterata aerarii monumenta retrahebat, Tacit. l. 13. Annal. c. 23.
PAETUS [3] vir quidam, qui in Aegyptum, causa [orig: causâ] pecuniae comparandae, navigans submersus est. Propert. l. 3. El. 6. v. 5. Pecuniam alloquens:
Tu Paetum ad Pharios tendentem lintea Portus,
Obruis insano [orig: insanô] terque quaterque mari.Caecina PAETUS Arriae maritus, cui, cum in partibus Scribonianis contra Claudium fuisset, ad mortem adacto, uxor extractum e suo vulnere pugionem porrexit hac [orig: hâc] voce: Non dolet. Tacit. Annal. l. 16. Dio l. 60. Plin. l. 3. ep. 16. Martial. l. 1. epigr. 14.
Casta suo gladium cum traderet Arria Paeto,
Quem de visceribus traxerat ipsa suis:
Si qua fides, vulnus, quod feci, non dolet, inquit,
Sed quod tu facies, hoc mihi, Paete, delet.
image: s0519aPAETUS [4] Lucas Romanus, ICtus et Antiquitatis insigniter gnarus. Obiit A. C. 1581. aetat 69. Auctor quorundam Iuridicorum, item librorum 5. de Mensuris et Ponderibus Roman. et Graecit, cum his quae hodie Romae sunt collatis, ac Variar. Lecitonum. Thuanus Histor. et Anton. Teissier Elog. Part. 1.
PAGAE [1] urbs Achaiae in Megaride, versus Isthmum Corinthiacum, in ora sinus, quae et Pegae Graecis, a Philippo, Amyntae fil. subactae, Olymp. 106. Ann. 3. Hodie Pago. Hinc Pagaei populi, de quibus Plin. l. 4. c. 7. Baudrando nunc Livadosta, 20. mill. pass. a Megara in Occidentem.
PAGAE [2] Isidoro in Gloss. Memoriae sine idolis. Nempe in honorationrum cippis sepulchralibus effigies mortuorum sculpi sunt solitae, uti docet Festus, de Ludio, qui quondam fulmine ictus in Circo, sepultus fuit in Ianiculo. In quibus autem istae effigies nmon essent, Pagae dicebantur. Vide Io. Meursium Not. ad loc. et Commentar. ad Lycophronem p. 228. nec non hic [orig: hîc] passim, inprimis supra, in voce Memoria.
PAGANA Lex memoratur Plinio l. 28. c. 2. Ea [orig: Eâ] in plerisque Italiae praediis cavebatur, Ne mulieres per itinera ambulantes torquerent fusos, aut omnino attectos ferrent, quoniam adversaretur id omnium spiei, praecipueque frugum. Inter infausta enim istiusmodi Mulieris occursum omnia habitum fuisse, alibi notatum: non minus ac
---- ----Cum pallida nudis
Ossibus horrorem dominis praeberet imago
Discelor, et macies occursu laederet omnes
Aut pueris latura metus etc.ut ait Claudian. in Eutropium l. 1. v. 121.
PAGANALIA Festa agriculturae causa [orig: causâ] sunt instituta, in pagis, a quibus et illis nomen. Solebant enim tunc temporis, ut et in Sementinis Festis, sollemni pompa [orig: pompâ] circumire, atque lustrare pagum, et liba quotannis Deorum aris inferre, id quod haud obscure etiam Ovidius indicat, Fast. l. 1. v. 669.
Pagus agat festum, pagum lustrate, coloni:
Et date Paganis annua liba focis:
Placentur matres frugum, Tellusque, Ceresque
Farre suo [orig: suô] gravidae, visceribusque suis.Regem Tullium horum auctorem esse, produnt Halicarnasseus Dionys. ac Hieronym. Celebrabantur autem mense Ianuario [orig: Ianuariô], et quidem post Sementinas.
PAGANI communiter rustici, a pagis vicisque quosincolehant, olim dicti: unde Paganicae feriae, seu Paganalia, de quibus supra. Hinc Ausonius in ep. ad Theonem, taedas vocat lumina paganica, Idem in Mosella. Faunos Numina paganica, i. e. Deos pagnaorum, vel vicanorum nominat. Peculiariter Idololatrae a Christianis, non Gentiles modo, ac Ethnici, sed etiam Pagani dicuntur: propterea quod post adductos ad fidem urbium Imperii Romani incolas, diu in agris, in pagis, aut vicis, veteris superstitionis reliquiae remanserunt. Unde Gregor. Turonens. in vita Nicetii. ut et in Hist. Fr. in Idololatras, ubicumque habitarent, non ruris modo [orig: modô], sed etiam urbium incolas, nunc Paganos, nunc Rusticos, ac crudam rusticitatem promiscue appellat. Galli hodieque agrestes quidem Paysans, simulacrorum vero cultores Payens vocitarunt [orig: vocitârunt], utroque [orig: utrôque] nominededucto [orig: nominedeductô] a paganis. Hadr. Vales. Praef. in Notit. Gall. Alii Paganorum nomen hicortum volunt, quod Constantius Imperat. qui meros Christianos in exercitu suo esse voluit, in bello contra Magnentium, ethnieos exauctoratos in pagos ablegaverit, circa A. C. 352. Vide Eutrop. l. 10. Hinc Paganiae, nefandi Gentilium coetus. Synodus sub Carlomanno Duce Franc. A. C. 742. Capitul. l. 5. c. 2. Populus Dei paganias non faciat: sed ut omnes spurcitias Gentilitatis abiciat, sive profana sacrificia mortuorum, sive sortilegos, vel divinos, sivephylacteria et auguria, sive in cantationes, sive sacrilegos ignes, quod nodfyrs vocant, etc. apud Spelman. Glossar. Coeterum Graecis *(/ellhnes2, qui Latinis Pagani seu Idololatrae ac Gentiles. Marius Victorinus de Homoousio recipiendo: Graeci, quos *(/ellhnas2 vel Paganos vocant, multos Deos dicunt. Glossae Graeco-Latinae, *(/ellhn th\n qrhskei/an, Paganus etc. Quod nomen. Gentilibus a vulgo C hristianorum inditum esse, iam ante annum christi 365. patet ex leg. 18. Cod. Theod. de Episcop. quae est Valentiniani et Valentis; qua [orig: quâ] tempestate scribebat etiam praedictus Victorinus: tametsi antea iam obtinuisse, non sine causa existimari possit. Rationem eius praeter iam dictas, alii hanc adferunt, quod pro superstitionibus paganicis contumaciter ea [orig: eâ] tempestate contenderent; cum nempe singuli pagi fere suos haberent Deos, suaque facra, quod ex Libanio probare contendit Iac. Gotofredus. Salms. vero apud Vopisc. c. 8.in Saturnino. Paganos dictos contendit, a pagus, voce quae idem valet acgens, e)/qnos2, unde illa promiscua Paganorum et Gentilium acceptio. Sed et alia Anonymi sententia est in Codice reg. Paganus, qui sine aliquo iure est. Pagus, Collegium, curia vel possessio ampla sine aliquo iure: unde et Pagnaos dicimus alienos a iure, sacris Constitutionibus. Quibus respexisse videtur illud Orosii Praefat. Histor. l. 1. Praeceperas mihi, ut abversus vaniloquam probitatem eorum, qui alieni a civitate Dei, ex locorum agrestium compitis et pagis Pagani vocantur, sive Gentiles, quia terrena non sapiunt. Quarum sententiarum quaecumque obtineat, constat a Pagis et a Pagensi idololatria, Paganos nuncupatos, ex Prudentio Peristeph. l. 1. in S. Romano, v. 296.
Non erubescis, stulte, pago dedite.
Idem contra Symm. l. 1. v. 450.
Sunt haec barbaricis Gentilia nomina pagis, etc.
De horum cibo non licuisse comedere Christianis, discimus ex Paenitentiali Roman. tit. 7. c. 24. Si comedisti de cibo Iudaeorum, vel Paganorum, quem ipsi sibi praeparaverunt, decem dies paeniteas. Vide quoque supra ubi de Idolothytis, et quae idolis Immolata: ut et plura de voce hoc apud Desid. Heraldum Animadversion. Arnob. statim
page 519, image: s0519bab initio. Imo et interdum sic appellatos infantes legimus, quorum certis ex causis differebatur Baptismus, quibus postea id in ioculare nomen, ut Ausonius ait, transiit, ut ostendit Car. du Fresne Not. ad Alexiad. Nam posterioribus saeculis nomen tum primum datum infantibus esse quum baptizarentur, cum olim secus fieret. contendit pluribus Menardus ad Gregorii M. l. Sacram. Quippe baptizandi Nomen dare dicebantur, eorumque nomina recitabantur, cum ad Baptismum percipiendum evocabantur: quod sane mirum videri non debet de adultis, qui a Paganismo ad Christianismum transibant, cum nomina sua haberent. Infantium vero baptizatorum scripta etiam fuisse nomina, diximus supra in voce Nomen. Eadem [orig: Eâdem] notione vocem Ethnicus usurpant LL. Presbyterorum Northumbrensium in Conciliis Anglic. circa A. C. 977. c. 10. Si exactis 9. noctibus per negligentiam mortuus fuerit (infans absque baptismo) componatur utique apud Deum --- quod infans tantum futsset Ethnicus. Apud Saxones Pagani dicti sunt Pagenses, censuales, qui Scultetorum civili, Archipresbyterorum vero Ecclesiasticae, iurisdictioni subsunt. Vide Speculum Saxonicum l. 1. art. 2. §. 2. et l. 3. art. 45. §. 7. apud eundem Car. du Fresne Glossar. At apud veteres Romanos, Paganus ille erat, qui militiae cupiens, illi accingi seu auscribi voluit. Eo [orig: Eô] enim intervallo [orig: intervallô], quo [orig: quô] id quaerebat, et ad militiam adhuc adspirabat tantum, Paganus; militiam vero demum adeptus, Miles dicebatur. Unde Scaevola ad Leg. Falcid. I. Si dum paganus erat, fecerit Testamentum, militiae tempore codicillos Falcidia in Codicillis locum non habet, in stamento locum habebit. Certum quidem receptius esse, paganum dici omnem, qui non est miles et qui est privatus. Sueton. Aug. c. 27. Contionante se admissa turba paganorum apud milites. Persius, in Prooem. v. 5.
---- ----Ipse semipaganus,
Ad Sacra vatum carmen adfero nostrum.I. e. cum nondum sim vere miles Musarum: tamen affero carmen nostrum ad sacra Vatum, ut apud ipsos militiae sacramentum dicam, et nomen meum illae accipiant, etc. Vide Iohann. Calvinum Lexic. Iurid. in voce, Paganus.
PAGANICA Pila unum ex quatuor pilae generibus priscis, quibus Romani utebantur: Martial. l. 7. Epigr. 31. v. 7.
---- ----Non te Paganica thermis
Praeparat.Nomen ei, quod esset vulgaris admodum, et in villis, pagis vocatis, vel in pagis Urbis ut plurimum in usu liaberetur: quam idem Poeta l. 14. Epigr. 45. sic obiter describit,
Haec quae difficilis turget Paganica pluma,
Folle minus laxa est et minus arcta pila.Plenius, pila fuit ex corto pluma [orig: plumâ] repleto, trigonali latior, non ita tamen laxa ut follis, sed durior, imo [orig: imô] undequaque durissima, qua [orig: quâ] propterea ludere in proclivi non erat. Illius in Gymnasiis exercitationem etiam in usu fuisse, ex verbis supra citatis, Poetae patet: ubi, inter coeteros pilae lusus in Gymnasiis sese exercentium ad balnea praeparatorios, non follis solum, et pilae (quo [orig: quô] nomine trigonalem indigitat) sed et Paganicae meminit. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Gymnastica c. 3. §. 65. Hieron. Mercurialem de eadem Arte l. 2. c. 5. Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosin. Antiquit. Rom. l. 5. c. 1. et infra in voce Pila.
DE PAGANIS Hugo, vide Hugo.
PAGANIZANTES vide supra Ethnophrones.
PAGANORUM insula Marcellinus Comes, Pago Ortelio, videtur insula Illyrici apud oram Liburniae. Vide Curicla.
PAGARCHI Graece *paga/rxoi, in Novellis aliquoties appellantur, Pagorum Praepositi. Vide etiam Iustin. in Edicto 13. et in l. C. de suscept. l. 19. etc. Dicebatur autem vetustissimis Romanorum Pagus, pars seu portio agri Romani, tribui alicui assignata; in quoorum aliquos aget Romanus distributus fuerat a Numa Pompilio, teste Dionysio [orig: Dionysiô] l. 2. cum ait: *diei=le th\n xw/ran a(/pasan ei)s2 tou\s2 kaloume/nous2 pa/gous2, Divisit unrversam regionem in pagos, i. e. tractus quosdam seu partes regionis. Sic Plut. in Numa: ei)s2 me/rh th\n xw/ran diei=len, a(\ pa/gous2 proshgo/reuse, In partes divisit vergionem, quas Pagos appellavit. Liv. quoque l. 1. c. 43. narrat, Tullum urbem regionibus et collibus quadrifariam divisisse, et quae habitabantur partes, Tribus appellasse [orig: appellâsse], a tributo. Dionysius iterum, Graeca [orig: Graecâ] lingua [orig: linguâ] pagos vocatos dicit, quia singulae agri partes, singulis tribubus habitandae datae essent, quibus se montibus, rupibus et specubus, adversus latronum incursum munierant: festaque habuisse anniversaria, Paganalia dicta, quod ea pagi isti suo [orig: suô] quisque more et tempore peragerent, tamquam sibi propria, non totius Urbis communia, etc. Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. His itaque pagis praeerant, *paga/rxoi seu Pagorum Magistri, Turneb, Adversar. l. 9. c. 7.
PAGASAE seu PAGASA Ptolemaeo ac Straboni, oppid. Thessaliae, in Magnesia provinc. non procul a Pelio monte, a quo propinquus sinus Pagasicus appellatur Plinio l. 4. c. 8. Pagasaeus Melae, l. 2. c. 3. Pagasiticus autem Straboni, nunc Golfo d Almiro. Vollo nunc coppid. dicitur, aliis autem Armiro. Hic [orig: Hîc] Tyro mortuum virum morte sibi illata [orig: illatâ] secuta est sponte, Pius l. 2. eleg. etc. Iuxta hanc urbem Argo navis aedificata fuit, quam inde Pagasaeam vocant. Ovid. Met. l. 13. v. 24.
Litoraque intravit Pagasaea [orig: Pagasaeâ] Colcha carina [orig: carinâ].
Lucanus l. 2. v. 715.
Ut Pagasaeo ratis peteret cum Phasidos undas.
Propert. l. 1. eleg. 20. v. 27.
Namque ferunt olim, Pagasae navalibus Argon
Egressam longe Phasidos isse viam.Quia autem ex sinu Pagasico Argonautae profecti sunt, ideo urbem Pagasas, quae nomen sinui dedit, plerique dici volunt, a)po\ tou= e)kei= peph=xqai th\n *)argw/. *(oi de\ piqanw/teron h(gou=ntai tou\noma tw/| to/pw| teqh=nai tou=to a)po\ tw=n phgw=n, ai( pollai/ te kai\ dayilei=s2 r(e/ousi. At
page 520, image: s0520a(ex sententia Strabonis) probabilius alii statuunt, loco nomen esse a fontibus (Dorice pagai=s2,) qui frequentes ibi, largique fluunt. Scepsius etiam, apud Apollonii Scholiasten, l. 1. Pagasas dici asserit, a)po\ tou= pagai=s2 perir)r(e/esqai tou\s2 to/pous2. Vide Cicynathus, Nic. Lloyd. Baudrando distat haec urbs 8. mill. pass. a Demetriade in Occasum eratque Pherarum navale: crediturque fuisse, ubi nunc Vollo, portus commodus et munitus.
PAGASUS viri nomen. Virgil. Aen. l. 11. v. 670.
PAGIDA sive Belus, rivus in Phoenicia ad Carmelum promontor. Vide Plin. l. 5. c. 19.
PAGINAE de libris chartarum proprie dicebantur, ut tabellae de membranis; Et quidem libri in membranisomnia folia, sive tabellas membranaceas, ex utraque parte scriptas habebatnt et probe succincteque compacti in non adeo magnam molem assurgebant: Libri vero in charta exaraticum ab uno tantum latere scriberentur et paginis ad paganas agglutinatis, in longam paginarum seriem extenderentur, sic grandia volumina efficiebantur, quorum interior tantum facies et legenti adversa cum replicabatur, scripturis erat occupata; exterior autem et adversa, quaeinteriorem replicando et convolvendo operiebat, nihil scripti continebat. Uti au em tabellae Graecis ptuxi/a, sic paginae, seli/des2 dicebantur. Glossae, pagina, seli/s2. Epigr. Graecum, *kai\ seli/dwn kano/nisma, et paginarum directio etc. Tamen etiam spatium, quod vacuum et mundum patet, inter duos versus in scriptura, seli/da vocant Graeci. Hescyh. *seli/des2, ta\ metacu\ diafra/gmata tw=n diasthma/twn th=s2 new/s2 kaqa/per kai\ e)n toi=s2 bibli/ois2 ta\ metacu\ tw=n paragra/fwn. Suidas seli/da interpretatur, to\ me/son tw=n du/o katabatw=n a)/grafon tugxa/non; Hisychio seli\s2, est ipsum katabato\n. Sic autem dixere [orig: dixêre] lineam, quae deorium versus ducitur, quomodo olim scribebatur, ut sti/xos2 linen est, dextrorsum versus ducta, versum Latini appellant: Itaque Graeci proprie seli/da appellarunt [orig: appellârunt] scribendi genus deorsum versus, ut nunc dextrorsum scribimus: quod katabato\n etiam dixerc etc. Vide Salmas. Notis ad Flav. Vopiscum in Firmo. c. 3. Hinc Paginator, vox medii aevi, cuius mentio in Chron. Windeshemensi l. 2. c. 43. Magnarum literarum Missalium, Bibliae et librorum Cantualium optimus pictor et Paginator, Ubi Editori, Paginator videtur esse Compactor, qui paginas et folia in codicem compingit. Car. du Fresne Paginatorem interpretatur, qui paginas exornat picturis ac vineolis, Gall. vignette, vide eum Glossar. Sed annon id officii Pictoris iam nomine expressit Auctor? De Pagina honorum, apud Iuven. Sat. 10. v. 58. Vide infra, voce Tabula.
PAGINAE Valvarum apud Plin. l. 16. c. 42. Firmissima ad tectum abies, eadem valvarum paginis, et ad quacumque libeat intestina opera, firmissima, sive Graeco [orig: Graecô], sive Campanae fabricae artis genere spectabilis, ramentorum crinibus pampinato [orig: pampinatô] semper orbe se volvens, ad incitatos runcinaerum raptus: Sunt ta\ sanidw/mata tw=n qurw=n seu ta\ ph/gmata. Propriae vero in valvis paginae, quia duplices sunt et complicantur replicanturque, ut librorum paginae. Fieri consuevisse ex intestino opere, idem dicit: Dicebatur autem proprie intestinum opus, quod ex ligno fit, sed elegantiore fabrica et ea arte, quam minutiariam Galli appellant, Veteres quoque leptourgi/an Salmas. ad Solin. p. 1034.
PAGINE et PAGINEUMA, in Inscr. marmorea Civitatis Leoninae ad Vaticanum, quae a Leone IV. Pontifice Romano contra Saracenorum incursiones exstructa est:? Temporibus Dom. Leonis. Q. PP. hanc pagme et duas turres salti sine militia construxi ? Item, Hanc turrem et pagineuma facta a millitia capracorum Tem. Dom. Leonis Quar. PP. Ego. Agatho ei ---- apud Torrigium de Crypt. Vatic. 2. edit. p. 400. 401. et 406. idem quod agger est. Macri in Hierolexico.
PAGIUS nomen apud medii aevi Scriptores, quo [orig: quô] dicuntur pueri honorarii, qui Magnatibus adsunt. Cuiusmodi honorarios ephebos, paidopou/lous2 vocat Pachymetes Hist. l. 1. c. 9. et 12. *paido/poula Narratio de Bertrando Romano MS. *kai\ meta\ tri/a paido/poula kabalikeu/ei mo/nos2. Vide etiam Codinum de Offic. Nicertam p. 548. Aegid. Menagium in Originibus Gallicis p. 500. et 817. Car. du Fresne Glossar. Alios, ut et supra, ubi de pueris Paedagogianis, hinc enim vocem contractam nonnulli volunt. Alii ttamen a Graeco pai=s2, puer, nonnulli etiam ex Persico nomine proprio, Bagoas, quod in Aula frequens, et celebrium aliquot in veteri Historia Eunuchorum erat, eius originem arcessere malunt, vide Gronov. Not. ad Tacitum. Et quidem pueros huiusmodi nobiles, in arctiorem disciplinam, Principibus tradendi, mos ab antiquo viguit. Apud Macedonas, Philippo id instituti adscribit, praeter Arrianum l. 4. c. 2. Aelian. Histor. Var. l. 14. c. 49. At Valerio [orig: Valeriô] Maximo [orig: Maximô] teste, vetusto [orig: vetustô] Macedoniae more Regi Alexandro nobilissimi pueri praesto [orig: praestô] erant, l. 3. c. 3. ex 3. Astipulatur Curtius, qui patrium hunc morem et ab antiquissimis Macedoniae Regum usurpatum, dicit l. 8. c. 8. Idem ibid. c. 6. de illis ita: Mos erat principibus Macedonum adultos liberos Regibus tradere, ad munia haud multum servilibus ministeriis abhorrentia. Excubabant servatis noctium vicibus proximi foribus adis, in qua Rex adquiescebat. per hos pellices introducebantur alio [orig: aliô] aditu quam quem armati obsidebant. Iidem acceptos ab agasonibus equos, quum Rex adscensurus esset, admovebant; comtabantur que et venantem et in praeliis, omnibus artibus studiorum liberalium exculti. Praecipuus honor habebatur, quod licerer sedentibus vesci cum Rege, castigandi verberibus eos nullius potestas praeter ipsum erat. Haec cohors velut seminarium ducum praesectorumque ---- fuit, hinc habuere [orig: habuêre] posteri Reges, quorum stirpi post multas atates Romani opes ademerunt. Mox Regiam cohortem vocat: cum quibus minime confundendi quos Principes iuventutis idem l. 6. c. 9. Epigonos, l. 10. c. 4. *basilei/ous2, Suidas, appellant. Sic hodieque pueri nobiles in comitatu et familia Procerum, dum ex ephebis excedant, arctissimo [orig: arctissimô] famulitio [orig: famulitiô] distinentur: quod et Polleto de Foro Rom. l. 2. c. 7. notatum, ubi et morem Romanum, adolescentulos, post puerilem
image: s0520bpraetextam depositam, dandi in contubernium Viris magnis gravibusque, non intactum relinquit, Freinshemius ad Curtium l. 8. c. 6. Vide quoque Lipsium Not. ad Polit. l. 3. c. 3.
PAGOARGAS oppid. ad mare Rubrum. Plin. l. 6. c. 29.
PAGODES famosissimum Sinensium idolum, in Musaeo Kircheriano Romae visitur, teste Georg. de Sepibus in Descriptione eius. Vide supra, in voce Confutius.
PAGORUM Praepositi Eusebio in Ep. Sabini Praefecti Praetorio pro\s2 tou\s2 logista\s2 kai\ tou\s2 strathgou\s2 kai\ tou\s2 praiposi/tous2 tou= pa/gou e(ka/sths2 po/lews2, et Theodosio in Cod. de erogat. milit. annonae, ut procuratores seu susceptores vel praepositi pagnorum et horreorum eam comparent: iidem sunt cum Pagorum Magistris, apud Saeculum Flaccum de condit. agror. Sed et pagi saepe significanter finiuntur, de quibus non puto quaestionem futuram, quorum territoriorum ipsi pagi sunt, sed quatenus territoria: quod tamen intelligi potest vel ex hoc, Magistri pagorum, quod pagos lustrare soliti sunt, uti trabamus, quatenus lustrarent. Ubi pagi nomine territorium alicuius urbis, i. e. omne illud terrae vel agri spatium, certis terminis definitum delimitatumque, intra quod iurisdictio illius civitatis exercetur, intelligitur. Nulla enim olim Colonia fuit in Italia, nullum Municipium, nulla Praefectura, quae non certum agri modum adscriptum haberet adsignatumque, cuius intra fines, eius ad quem pertineret Coloniae vel Municipii vel Praefecturae Magistratui vis dicendi, coercendique libera potestas esset. Graece enori/a, Gallis finagium hodie, item banleuca, de qua voce vide supra, et plura hanc in rem apud Salmas. Not. ad Trebellium Pollionem in Triginta Tyrannis, in Vita Tetrici Senioris, c. 24.
PAGOS mons Aeolidis apud Meleten fluv. Pausan. l. 7. Meles autem apud strab. fluv. est Ioniae, Smyrnam circumfluens. Forte autem per utramque regionem decurrit, in Aeolideorrens, et in Ionia [orig: Ioniâ] desinens.
PAGRAE nunc Begras, urbs Syriae, in Pieria regione et Ciliciae confinio ad montem Amanum. Pacrae Antonin. inter Alexandriam, in ora 16. et Antiochiam intus 25. mill. pass. *pa/trai Seldeni MS.
PAGRASA Indiae extra Gangem urbs, Ptol. Perperi Castaldo.
PAGUS [1] antiquum Corinthii nomen, Stephan.
PAGUS [2] apud Historicos, Comitatum, territorium, districtum, Comitis unius dioecesin in Germania et Gallia significat. Sic Caesar l. 1. bell. Gall. c. 17. Helvetiam totam in quatuor Pagnos divisam fuisse refert: qui hodie in XIII. tractus, Gallice Cantons, i. e. Latine Angulos: Germanie Ort distribuuntur. Idem l. 1. c. 37. et l. 4. Comm. c. 1. Suevos centum Pagos habuisse: et l. 6. c. 22. Principes Regionum, Pagorumque apud Germanos, commemorat. Sic Plin. l. 4. c. 13. portionem Scandinaviae, ab Hillevionum gente, quingentis incoli Pagis scribit, etc. Orta vox ex German. pach, vel bach, i. e. rivus: ut Pagus notet plures villas iuxta rivum aliquem positas. Bebelius apud Freherum Orig. Palatin. part. 1. Idem apud Belgas Beke, et Gallos Bec: quod urbium nominibus frequentissime adicitur: Hinc Orbacum, Resbace, Candebec seu Calidus Beccus. Pagus quoque aliquando Paga, in Thracia et Armenia maiori Strategia: apud Iudaeos Toparchia, in Aegypto Praefactura, seu Nomus: Angl. Shira; veter. Celtica [orig: Celticâ] lingua [orig: linguâ] Gouva, quod hodieque apud Helverios, Gow. Singulis Pagis suus et unus modo plerumque praeerat Comes: ita ut pro Pago Comitatus, et vicissim saepe acciperetur. Sic Pagus Atoariensis et Comitatus Atoariensis, in chron. Besuensi. Pagus Parisiensis, etc. Civitas quoque olim dicebatur, quamvis aliquando a Pago, sed Pagis minoribus distinguitur, Spelmann. in Glossar, etHadr. Vales. in Notit. Gall. A Pagus, dicuntur Pagenses, eiusdem Pagi, sive Comitatus accolae; qui et inde etiam Compagenses vocantur. Ab eodem vox Gallic. Pais orta, g. in i. vel y, ut saepe, ita hic converso [orig: conversô]. Iidem.
PAGYDA fluv. Africae propria, Belus etiam Plinio l. 5. c. 19.
PAGYRIS nomen fluvii et clvitatis, a qua Pagyritae populi. Pacyris Plinio vocatur, l. 4. c. 12.
PAJARINUS Ioh. Baptista, vide ibi.
PAISANAE lapicidinae marmorum nobilium in Pedemontio.
PALA [1] vicus Corsicae, Ptolem. melius Palla, oppidum Corsicae. Vide Palla.
PALA [2] arbor Indica, pomum e cortice emittens, quo [orig: quô] vescebantur olim gentis illius Sapientes. Plin. l. 12. c. 6. Maior alia pomo [orig: pomô] et suavitate praecellentior, quo [orig: quô] Sapientes Indorum vivunt, folium alas aulium imitatur, longitudine trium cubiterum, latitudine duum [orig: duûm], fructum cortice emittis, admirabilem succi dulcedine, ut uno [orig: unô] quaternos satiet. Arbori nomen Palae, pomo Arienae. Qui ex Theophrasto illa hausit, l. 4. Hist. Plant. ubi ita scribit, *)/esti de\ kai\ e(/teron de/ndron kai\ tw=| mege/qei me/ga kai\ h(du/karpon qaumastw=s2 kai\ megalo/karpon, Est autem et alia arbor. pomo [orig: pomô] ingenti et suavitate praecellens, kai\ xrw=ntai trofh=| tw=n *)indw=n oi( sofoi\ ou)k a)mpexo/menoi, quo [orig: quô] cibo [orig: cibô] vescuntur Indorum Sapientes, qui non vestiuntur, h. e. Gymnosophistae. Vide quae de hac arbore commentatur Salmas. ad Solin. p. 298.
PALA [3] Annularis seu Palea, item Paleta, pars est annuli, quae gemmam cohibet; hinc Obstrigillum quoque, a stringendo gemmam et obstrigillando, dicta. Graece pueli\s2, sfendo/nh tou= daktuli/ou, sfragidofu/lac. Funda quoque dicitur, apud Plin. l. 37. c. 9. ubi, de Chrysolitho, Optimae vero sunt, quae in collatione aurum albicare quadam [orig: quâdam] argenti facie cogunt. Funda [orig: Fundâ] micludantur perspicuae, roeteris subicitur orichalcum. Tametsi iam expertes gemmarum usu appellantur aliqui et Chryselectri, in colorem electri declinantes. Ubi Salmas. reponit, coeteris subicitur aurichalcum, quondam etiam et per se gemmarum in usu. Appellantur aliqui et chryselectri etc. Dicit, optimas chrysolithos includipala [orig: includipalâ] perspicuas, i. e. patentes; coeteris aurichalcum subici, folii scil. ut vulgo vocatur, vicem: quod orichalcum olim et per se in usu
image: s0521agemmarum diu apud Veteres in admiratione fuisse, diximius supra. Fundam autem vocat annuli palam, quia Graeci sfendo/nhn quoque appellant. Erat vero rotunda et cava, ut gemmam insertam et inclusam teneret; hinc Graeca vor sfragi\s2, quae de palis annulorum quoque accipitut, ad vestium ocellas, seu notas, signa et clavos, denotandos etiam adhibita est, Salmas. ad Vopisc. in Carino c. 20. Vide eundem ad Solin. p. 406. Hinc *parakoimw/menos2 th=s2 sfendo/nhs2, nomen dignitatis excelsae in Aula Constantinopolit. de qua vide infra, voce Parachimumenus.
PALACAE pro apud Plin. Graecis *pala/qai, vide infra.
PALACIA castrum Vandalitiae. 5. leuc. Hispan. ab Hispali in Meridiem, Nebrissam versus totidem, 2. a Baeti fluv. Vulgo Palacios.
PALACIUM vel PALATIUM urbs Thraciae Cbersones. Strab.
PALAEA Strab. Pelandre Lusignano oppid. olim, nunc pagus Cypri mediterran. Item oppid. Cephaleniae. Polyd. *qew=n tra/pezan, Deorum mensam, dictam fuisse, ob florum copiam, notat Steph. Constat autem, in sollenni laetitia mempsas aliaque loca floribus, apud Graecos ac Romanos, plerumque olim consuevisse conspergi. Horat. l. 1. Ep. 5. ad Torq. v. 13.
Parcus ob baeredis curam, nimiumque severus
Assides insans; potate et spargere flores
Incipiam. ---- ----Sic apud Indos moris fuisse, mensas conspergere laureis ramis, docet Philostratus in Vita Apollonii l. 2. Qua de re vide Paschalium Coronar. l. 2. c. 17.
PALAEALAZICA Statio ad mare Eurinum, in Sarmatia Asiatica, ex Arriani Periplo.
PALAEOPOLIS [1] Strab. Insula parva Hispan. forsan quae nunc les Medes dicitur, cum altera adiacente in ora Cataloniae, prope Emporias oppid. et ostia Sambrocae fluv. le Ter, cum castro et vico.
PALAEBEUDOS Ptolem. Beudos Plinio, oppid. Phrygiae magnae excisum.
PALAEBYBLOS Plin. l. 5. c. 20. urbs Phoenicis, vide Byblos, apud Adonidem fluv. sub monte Libano gemina, nova et retus.
PALAEMON [1] fil. Athamantis et Inus [orig: Inûs], alio [orig: aliô] nomine Melicertes dictus. Huius mater, cum virum tanto [orig: tantô] furore correptum videret, ut Learchum, alterum ex filiis, saxo allideret, iamque sibi si milem exitum videretimminere, alterum filium, nomine Melicertem, ulnis complexa, in mare sepraecipitavit, amboque Diimarini facti sunt, mutarisque nominibus, mater Leucothea, h. e. alba Dea, dicta est, crediturque eadem esse cum Aurora, quae et Matuta a Latinis quod portubus praeesse putetur, Portunus est appellatus. Apotheosin eorum narrat Ovid. l. 4. Met. v. 538.
Annuit oranti Neptunns, et abstulit illis,
Quod mortale fuit, maiestatemque verendam
Imposuit, nomenque simul, faciemque novavit,
Leucothoeque Deum cum matre Palaemona dixit.Idem Ovid. Ep. 18. heroid. v. 159.
Et iuvenem possim sperare. Palemona nando.
Miraque quem subito reddidit herba Deuth.Scribit Pausan. in Atticis, Melicertam a Delphine exceptum fuisse, cum cecidisset e saxo Moluride et in Corinthiorum Isthmum expositum, mutato [orig: mutatô] nomine, Palaemonem fuisse appellatum, atque inter ceteros honores petram istam illi fuisse consecratam, et Isthmicos ludos illi a Sisypho, Aeoli filio, fuisse institutos, qui tunc imperabat Corinthiis, cum esset Melicerta fratris filius: atque primum pinu, deinde apio [orig: apiô] sicco [orig: siccô] victores ihi coronati sunt, Musaeus quoque in eo libro, quem de Isthmiis conscripsit, duo certaminum genera celebrari solita in Isthmo scribit, alterum in honorem Neptuni, alterum in Melicertae. Eius meminit Orphevis in Hymnis:
*su/ntrofe *ba/kxe xoroi=o *diwnu/ssou polughqou=s2,
*kiklh/skw se *palai=mon e)p' eui\e/rois2 teletai=sin,
*(\os2 nai/eis2 po/ntoio buqou\s2 baquku/monas2 a(gnou\s2,
*)elqei=n eu)mene/onta ne/w| gh/qonta prosw/pw|,
*kai\ sw/zein mu/stas2 kata/ te xqo/na, kai\ kata\ po/nton.
*pontopla/nois2 ga\r a)ei\ nausi\n xeimw=nos2 enargh\s2
*faino/menos2 swth\r, mou=nos2 qnhtoi=s2 a)nafai/nh|
*(ruo/menos2 mh=nin xaleph\n kata\ po/ntion oi)=dma.Euripides quoque in Iphigenia, in Tauris, custodem et servatorem navium Palaemonem vocavit:
*)=w ponti/as2 pai= *leukoqe/as2, new=n fu/lac,
*despo/ta *palai=mon i(/lews2 h(mi=n ge/nou.Inde Palaemontus adiect, Claudian. de Gonsul. Mallii Theodor. v. 289.
Cuncta Palaemoniis manus explorata coronis
Adsit ---- ----Stat. l. 2. Theb. v. 381.
Curva Palaemonio [orig: Palaemoniô] secluditur unda Lechaeo.
Vide Nat. Comit. l. 8. c. 4. Hesych. *palai/mwn, *(hraklh=s2. Nic. Lloydius.
PALAEMON [2] Grammaticus Vicentinus, qui Romae vixit, sub Tiberio et Claudio Imepratorib. tanta [orig: tantâ] vir arrogantia [orig: arrogantiâ], ut M. Varronem porcum appellaret; secum autem et natas et morituras literas iactaret. Luxuriae quoque ita indulsit, ut saepius in die lavaretur, nec sufficeret sumptibus, Tranquillus. Eius meminit Iuvenal. Sat. 6. v. 452.
---- ---- Odi
Hanc ego quae repetit, voluitque Palaemonis artem.idem Sat. 7. v. 215.
Quis gremio Enceladi, doctique Palaemonis affert,
Quantum grammaticus meruis labot? ----
page 521, image: s0521bQuaerant eruditi, quisnam Palaemon ille fuerit, de quo Martial, l. 2. Epigr. 86. v. 11.
Scribat carmina circulis Palaemon.
Idem Lloydius.
PALAEMONIUS Argonautarum unus, quem Orpheus claudum fuisse his verbis innuit:
*)en de\ *palaimo/nios2 *le/rnou no/qos2 h)/luqen uio(\s2,
*si/neto de\ sfura\ dissa\, po/das2 d' ou)k h)=en a)rhrou\s2,
*tou/neken *(hfai/stoio go/non kaleeskon a(/pantes2.PALAEMUNDUS urbs Cariae, non longe a Myndo constructa.
PALAEOCASTRUM [1] nunc Balikesre, Leunclav. oppid. Troadis apud Alexandriam.
PALAEOCASTRUM [2] melius Policastrum, alias Buxentum, urbec. pene deserta Lucaniae, in ora maris Tyrrheni in limite Basilicatae provinc. Hinc sinus Laus Golfo de Policastra, 55. milliar. a Salerno in Eurum, vix 10. ab Apennino in Occidentem, 20. a Marsico novo in Meridiem distat; Policastro.
PALAEOCASTRUM [3] oppid. Cretae, cum arce alias munita, et portu in parte Boreali Insulae in Candiae territorio, a quo 8. milliar. in Occasum Rithymum versus abest, ad radices collis, sub Turcis; Palecastro.
PALAEOLOGA Familia in Imeprio Constantinopolitano illustris, e qua varii Imperatores hodieque in tristibus quibusdam posterorum reliquiis, sub Imperio Turcico gementibus, superest, uti testatur Sponius Itinerar. Grac. Pauci autem ex ea, imo vix ulla numismata obvia, vel quia, cum essent male formata. ab Atiquariis neglecta sunt, vel quia a Turcis in propriae monetas conversa, vel, quod verisimilius, quia postremi illi Graeciae Augusti in nummis suas effigies ac nomina non raro omiserunt: unde fieri potest, ut inter Zimiscianos aliosque Palaeologorum nummi nonnumquam exhibeantur. Supersunt tamen figurae eorum, e quibus habitum Imperatorium horumtemporum, qui a Codino aliisque describitur, percipere licet. Quas inter prae coeteris in signes habendae Michaelis Palaeologi (cuius nummorum aureorum meminit Pachymeres k. 12. c. 8. qui ait, recepta [orig: receptâ] a Latinis Constantinopoli, in postica facie, eiusdem Urbis figuram effingi curasse [orig: curâsse], metalli probitate detrita [orig: detritâ] ) Theodorae Augustae uxoris, et Constantis Porphyrogeniti filii imagines, quae Constantinopoli in Deiparae perible/ptou aede sacra conspiciuntur, quasque delineari curavit, in sua de Numism. inf. evi Dissertatione Car. du Fresne. In qua quidem tabella, Theodora effingitur cum tumpani/w| in capite, margaritis et lapillis distincto, uti Euphrosyne Augusta, Alexii Angeli Imperatoris uxor, apud Nicetam Chon. in Alexio l. 1. num. 3. Habetur alia haud absimilis eiusdem Michaelis Imperatoris effigies, descripta ab Hier. Wolphio, ex codice MS. Augustanae Bibliothecae Historiae Georgii Pachymeris, cui diadema capiri impositum non omnino eiusdem formae est, qua [orig: quâ] in ea Imagine a Car. du Freshe descripta cernitur. Sed et, quod Acaciam vocant, voluminis speciem plane refert. Aliam tabellam idem exhibet Manuelis Palaeologi et Helenae Augustae uxoris, ut et Ioannis. Theodori et Andronici filiorum, effigies continentem, ex MS. codice operum Dionysii Arcopagitae, quem idem Manuel, ad Monasterium S. Dionysii in Francia, ubi asservatur, per Mannelem Chrysoloram Legatum suum misit A. C. 1408. uti praefert eidem imagini subdita epigraphe haec, *to\ paro\n bibli/on a)pesta/lh para\ tou= u(yhlota/tou *basile/s2 kai\ *au)tokra/toros2 *(rwmai/wn kui+rou=, *manouh\l tou= *palaiolo/gou, ei)s2 to\ monas2 hrion tou= a(gi/ou *lionusi/ou tou= e)n *parusi/w| th=s2 *fraggi/as2 h)\ *galati/as2 a)po\ th=s2 *kwnstantinoupo/les2. di' e)mou= *manouhl tou= *xrusolwra= memfqe/ntos2 presbe/ws2 para\ tou= ei)rhme/nou *basile/ws2 e)/tei a)po\ kti/sews2 ko/smou e(cakisxiliostw=| ennouakosiostw=| e)ckaideka/tw| a)po\ sarkw/sews2 de\ tou= kuri/ou, xiliostw=| tessarakosiostw=| o)gdo/w|. *(/os2 ti=s2 ei)rhme/nos2 *basileu\s2, h)=lqe pro/teron ei)s2 to\ *paru/sion pro\ e(tw=n tessa/rwn, Praesens liber missus est ab excellentissimo Imperatore et Autocratore Romanorum Domino Manuele Palaeologo, in Monasterium sancti Dionysii, quod est parisiis, Franciae seu Galliae, Constantinopoli, per me Manuelem Chrysoloram, missum Legatum ab Imperatore praefato; anno [orig: annô] ab orbe conditio sexies millesimo [orig: millesimô] nongentesimo [orig: nongentesimô] decimo [orig: decimô] sexto. ab Incarnatione vero Domini, millesimo [orig: millesimô] quadringentesimo [orig: quadringentesimô] octavo [orig: octavô]. Qui praedictus Imperator, venerat prius Parisios, quatuor annis ante. Vide Car. du Fresne d. l.
PALAEOLOGUS Iacobus, vide Iacobus.
PALAEONIDORUS Iohannes, vide Iohannes.
PALAEOPOLIS [2] urbs Lyciae, quae et Pagae, et palaio\n tei=xos2, vide Salmas. ad Solin. p. 252.
PALAEOTUS Gabriel Bononiensis, anno [orig: annô] aetat. 24. Ius docuit, Canonicus inde Bononiensis ac Auditor Romae factus, Concilio Tridentino interfuit. Paulo IV. Pio IV. ac praesertim Gregorio XIV. gratus. Liber eius de Consistorialibus Consultationibus, Minsitris Principum, Cardinalibus in primis, utilissimus. Tractatits quoque de Notis et Spuriis in pretio est. Obiit A. C. 1597. aetat. 75. Donius d'Attichi Floribus Cardinal. tom. 2. Naudaeus, Bibl. Polit. Teissier Elog. Part. 2. ubi reliqua eius scripta enumerat.
PALAEPAPHUS Cypri urbs; Veneri sacra. Vide Paphos.
PALAEPATMA emporium Indiae citerioris Arrianus in Periplo.
PALAEPHARSALUS urbs Thessaliae, vide Farsalus, et Pharsalus.
PALAEPHATUS scriptor antiquus, patria [orig: patriâ] Parius, aut (ut alii malunt) Prienaeus, Artaxerxis tempore natus, teste Suida [orig: Suidâ], qui a)pi/stwn, h. e. rerum incredibilium volumina quinque scripsit. Item, Atheniensis, Poematum heroicorum auctor, Item Abydenus, discipulus Aristotelis, pariter scriptis inclitus. Ite Aegyptius, an Atheniensis, opeta quaedam historica scripsit. Hinc Palaephatius, Virgilius in Ciri:
Infamem tali merito rumore fuisse
Docta Palaephatia [orig: Palaephatiâ] testatur voce papyrus.Ceterum de variis Palaephatis vide Vossium, de Hist. Grac. l. 1.
page 522, image: s0522ac. 9. et l. 3. p. 395. 396. Cael. Rhodig. l. 30. antiq. lect. c. 34. Lil. Girald. dial. 2. Hist. Poet. Nic. Lloydius.
PALAEPOLIS vulgo POGGIOreale, urbs vetus Campaniae apud Neapolim, quae illi successit, teste Ambr, Leone. Aliis Torre di Gruparelli, locus quoque Neapoli vicinus.
PALAERUS Acarniae urbs. Strabo.
PALAESCAMANDRUS fluv. Phrygiae, seu Mysiae, Plin. l. 5. c. 30.
PALAESCEPSIS Troadis civitas, in convalle Aesapi fluv. inter Assum et Antandrum proximas urbes, Cleanthi: qui auctore Scholiaste Aristophanis in Equites, scribit hoc a Rege Persarum darum Themistocli in vestem, sicut Percoten in stragula. Hoc autem nomen ad alia multa loca extendi annotat Strabo. Elemachani, Moletio. Baudrando urbec. Mysiae maioris in ora sinus Adramytteni, inter Antandrum ad Ortum et Assum ad Occasum, 20. mill. pass. a Scepsi in Eurum.
PALAESIMUNDUM apud Plinium, l. 6. c. 22. ubi de Taprobana Insul. Legatos quatuor misit, principe Rachia. Ex iis cognitum D. esse oppida, portum contra meridiem adpositum oppido Palaesimundo, omnium ibi clarissimo ac Regiae. CC. M. plebis: Regia erat Insul. Taprobanae, in qua ducenta quinquaginta milia plebis urbanae, in cuius locum Ptolomaei tempore successit *)anouri/grammon, quam is Regiam unicam in ea Insul. suo [orig: suô] tempore fuisse prodit, nulla [orig: nullâ] plane amplius Palaesimundi mentione facta [orig: factâ]. Sed et Palaesimundis subintellige insula, tota Insula vocabatur Plinii aetate, ab illo oppido Infulae clarissimo et *basilei/w|; at Ptolomaei aevo [orig: aevô] dicebatur Salica. adeo omnia cum tempore mutantur; Sic Saba, apud vetustissimos Auctores Sabaeorum Metropolis, ut Agatharchidae, desiit esse, et eam excepit *maria/ba. Neque veto oppidum solum, et Insulam ipsam, sed et fluvium in ea, influentem in mare, iuxta illud oppidum, Palaesimundum fuisse appellatum, idem Plinius addit. E quibus liquere potest, quanto [orig: quantô] vetustior fit Ptolemaeo [orig: Ptolemaeô] auctor ille, qui Periplum maris Rubri composuit, dum ita scribit, *ei)s2 pe/lagos2 e)/kkeitai pro\s2 au)th\n th\n du/sin, legome/nh *palaisimou/ndou, para\ de\ toi=s2 a)rxai/ois2 au)tw/n *taproba/nh, In pelago sita est ad Occasum, dicta Palaesimunda, apud vetustiores autem eorum Taprobane. Nempe aetate huius Auctoris adhuc dicebatur *palaisimou/ndou, quod vetus nomen eius esse tradit Ptolemaeus. Sed et hinc apud Ptolemaeum, ubi vulgo editum est, h(/ tis2 e)kalei=to pa/lai *simou/nda, quae vocabatur olim Simundi, legendum esse coniunctim *palaisimou/ndou videmus. Quemad modum et Marcianus Heracleota legit, *(h de\ *taproba/nh nh=sos2 pro/teron me\n e)kalei=to *palaisimou/ndou, nu=n de\ *salikh\. Taprobane Insul. autem, prins vocabatur Palaesimundu, postea Salita dicta est. E qua voce Salica, Taprobanem Veter. Zeilan esse hodiernorum, uti ab Arabibus et Persis appellatur, conicit Salmasi eo maiori fiducia [orig: fiduciâ], quod multa locorum in illis regionibus hodieque vocabula ab antiquo temanserint, ut Sinae, Indus, Sinthus, Comarin, et alia. Sed et situs, inquit, Insulae Zeilan; Elephanti, quos gignit maximos; gemmae et margaritae grandiores, quas illa fert, et multa alia, prorsus evincunt esse veterem Taprobanem. Vide eum Exercit. Plin. ad Solinum p. 1110. et 1117. item in voce Taprobane.
PALAESTE vicus Epiri apud Oricum urbem, Lucan. l. 5. v. 460.
Lapsa Palaestinas uncis confixit arenas.
Ubi Grotius Apamestimas legendum iubet; nam Apameste est, in prominente parte Italiae, quae ad Epirum accedit, contra Apsum fluv. Vide Plin. et Ptolemaum.
PALAESTINA [1] provincia Syriae Arabiae contermina. Herodot. totam Syriam vocat Palaestinam. In ea quinque civitates continebantur, Gaza, Ascalon, Gath, Accaron, et Azotus. Vide Plin. l. 5. c. 20 et l. 6. c. 27. Alii terram Sanctam vocant, in Galilaeam ad Boream, Iudaeam cum Idumaea ad Austrum, et Samariam in medio divisam, Sane Ptolemac, Straboni, ac Tacito, l. 2. Annal. c. 42. Syria Palaestina eadem ipsa est quae Iudaea. Aliis diversae sunt; sic Ebraei a Palaestinis disterminantur. Papinius Szlv. 1. l. 5. v. 213.
---- Palastini simul, Ebraeique liquores.
Quod libentius (inquit Seldenus) adduxi, ut magni eiusdem poetae nimis depravatam, in Glauciae Epicedio, l. 2. Sylv. 1. v. 160. lectionem inde emendarem. In eo ita legitur:
Quod Cilicum flores, quod munera graminis Indi,
Quodque Arabes Phariique (palam est, vidique) liquores
Arsuram lavere comam. ----Quid (malum) palam est vidique? Tantusne Poeta tantae monimentum oscitantiae etiam ridiculum infarciret? Quae habent heic Domitius Calderinus, Cael. Rhodig. etiamm et ipse gevartius in notis plane frigent. Restituimus:
Quodque Arabes Phariique Palaestinique liquores.
Palaestina aqua, pro Tigride ponitur apud Ovid. Fast. l. 2. v. 464.
Inque Palaestinae margine sedit aquae.
Sitracena enim regio Assyriae a Tigride fluv. irrigata, Palaestina, teste Plinio [orig: Pliniô]. l. 6. c. 27. nominatur. Tibull. l. 1. eleg. 7. v. 18.
Alba Palaestino sancta columba Syro.
Sil. Italicus l. 3. v. 605. de Tito Vespas. loquens:
---- ---- Hic fera gentis
Bella Palestinae primo delebit in aevo.Ubi bellum Iudaicum intelligit. Palaestina itaque olim Chanaan dicta, Iudaeam, Samariam, et Galilaeam complectitur: Dio l. 36. *tau=ta me/n pote e)n th=| *palaisti/nh| e)ge/neto, ou(/tw ga\r to\ su/mpan e)/qnos2, o(/son a)po\ th=s2 *foini/khs2 me/xri th=s2 *ai)gu/ptou para\ th\n qa/lassan th\n e)/sw parh/kei, u(po\ palaiw=n ke/klhtai. Nic. Lloydius. Baudrando pars Asiae, olim Terra canaan, postea Iudaea exteris. Divisa fuit alias in 12. Tribus, a Borea in Meridiem extensa. Habet a Septentrione Syriam, ab Occasu mare Mediterraneum, ab Ortu Arabiam desertam, a Meridie Arabiam Petraeam. Eiuspartes fuere [orig: fuêre] Galilaea, Sarmatia, Iudaea, Idumaea et Decapolis trans Iordanem. Urbes praecipuae Hierosolyma, caput; Caesarea, Ascalon, Gaza, Ioppe, Bostra Idumaeae, Sebaste, Accon seu Ptolemais et Tiberias. Nunc haec regio Terra Sancta
image: s0522bdicta subest Turcis, 2 152. annis. Cum enim Saracenorum iugo [orig: iugô] pressa gemeret, expeditio in eam suscepta est A. C. 1094. eoque ad sexagies ceniena Milia hoc [orig: hôc] et seqq. annis se contulerunt, Duce Godofrido [orig: Godofridô] Bullionaeo [orig: Bullionaeô], qui, Solymanno [orig: Solymannô] victo [orig: victô], Hierosolymam cepit, Rex ibi designatus, A. C. 1099. cui mortuo suocessit frater Balduinus I. A. C. 1101. postquam ibidem iam A. C. 1090. Ordo Vallis Umbrosae, et Hospitaliorum institutus esset, Quemadmodum ordo Templariorum, eodem [orig: eôdem] loci originem cepit. A. C. 1118. Balduino I. successit gener Fulco, Comes Andegav. A. C. 1131. qui equilapsu mortuus, A. C. 1141. Balduinum II. et Almericum, fratris successorem A. C. 1163. reliquit. Hunc excepit Balduinus III. Epilepticus. A. C. 1173. qui Balduinum IV. quinquennem fil. Regem cieavit, quo [orig: quô] triennio post mortuo [orig: mortuô], Guido Lusinianus, Balduini leprosi affinis, regnum suscepit, unde civile bellum, hincque ruina regni, occupati a Saladino, A. C. 1187. rege. metropoli, cruce, captis. Quare nova Christianorum in terram Sanctam A. C. 1190. suscepta expeditio, Philippi Galliae et Richardi Angliae Regum ductu, sed nil nisi Tyrus, Ptolemais, Antiochia et Cyprus obtenta, quae Guidoni vendita est, A. C. 1192. post quem Almericus Cyprum et Palaestinae loca tenuit, quo [orig: quô] mortuo [orig: mortuô], A. C. 1205. post quinque annorum interregnum, evocatus e Gallia Iohannes Brenna, ducta Almerici privigna [orig: privignâ], Rex declaratus est, A. C. 1210. cum prius in Ungaria fratres duo de regno contendentes, ita convenissent, ut qui fortius se in Palaestina gessisset, regnum domiteneret, A. C. 1200. Iterum expeditio in Palaestinam decreta est, A. C. 1215. in Concil. Lateranensi, quo [orig: quô] tem pote ex sola Anglia LXM. exierunt. Fridericus dein II. Imper. Iolanta [orig: Iolantâ] Iohannis Brenni filia [orig: filiâ] ducta [orig: ductâ] regnum obtinuit. A. C. 1229. quo [orig: quô] mortuo [orig: mortuô] inter factiones Venetam et Genuensem de novo rege litigatum, tandemque tex Cypri Hugo Lusignanus creatus est, A. C. 1269. quo [orig: quô] anno [orig: annô] Iacobus Arragoniae Rex expeditionem eodem [orig: eôdem] infeliciter tentavit, classe amissa [orig: amissâ]. Postmodum Hugonis ius in dubium vocatum, quod cum Maria Domicella Carolo Siculo vendidisset, hinc iterum, discordiae, Sultani successus, Hugonis in Cyprum fuga et mors: Sicque Latini ex Syria et Palaestina, ignavia, perfidia [orig: perfidiâ], dissidiis suis, anno [orig: annô] a victeria Godofredi 194. plane exclusi sunt, A. C. 1292. Peucet. in Chron. De novo ergo expeditio decreta in Concil. Lugdunensi, A. C. 1274. sequentibusque annis varia Christianorum molimina sunt suscepta, sed frustra. Mansit siquidem in Sultanorum Aegypti potestate Palaestina, donec Turcis cessit. De Palaestina aocuratissime scripserunt Iac. Bonfrerius Not. ad tabb. Adrichomii, et Ioh. Lightfootus Animadvers. in Chorogr aphiam sacram. Vide Becmannum Histor. Orbis Terr. Item in vocibus Iudaea et Terra S. Coeterum ratione limitum dupliciter confiderari potest, vel prout possessa fuit ab iis, qui ex Aegypto exlerunt, vel prout reduces e captivitate Babylonica, eam tenuerunt. Priori respectu Mare magnum seu Mediterraneum ab Occasu habuit: in Australibus primus fuit flvulus Aegypti i. e. Sihor, Iosuae c. 13. v. 3. In extremo Septentrione Gessuri regio fuit. A Mari Mediterraneo versus Ortum gemina montium iuga surrexere [orig: surrexêre] Libani ac Antilibani. Auctor Anonymus (quem Christianum Becmannum esse accepimus) Histor. Orbis Terr. Geogr. ac Civ. c. 6. sect. 2. Friderico Spanhemio in Epitome Histor. V. T. Regio haec, quam velut totius Geocosmi umbilicum in medio Geographi locant, inter 31. et 32. gr. latitud. 65. et 66. longitud. primitus terminos habuit, ab Ortu Coelesyriam, cum parte Arabiae desertae: ab Occasu Mare Mediterraneum, a Meridie desertum Baran et Beerseba, cum Cadesh Barnea ac fluv. Sichor: a Septentrione Libanum seu potius Antilibanum, ad cuius radicem Dan erat civitas (quae postea Casarea Philippi et Paneas dicta) item Hamath seu Emath (sequenti tempore Epiphania vocata) Unde phrasis Scripturae, a Dan usque Beerseba, Iudic. c. 20. v. 1. 1. Sam. c. 3. v. 20. Vide quoque Ezech. c. 47. v. 15. etc. Davidis vero et Salomonis Principatu, ad Euphratem usque, Orientales terrae limites extensi sunt. Idem regionis longitudinem, a Dan videl. Beerseba usque 67. milliar. latitudinem autem a Mari Magno ad Iordanem usque, qua maxime in Orientem excurrit, 17. vel 18. milliar. statui, addit. Post solutam dein captivitatem Babylonicam, stante Templo [orig: Templô] secundo [orig: secundô], partibus aliquot imminuta fuit: Samaria enim et Asseritarum non parva portio exsecta, et praeterea limites Australes positi sunt Cadesh Barnea et Ascalon, atque adeo exclusum, quod extra eas in parallelo quasi sitas erat, Becmannus ibid. ex Schebiith Hierol. fol. 36. 3. Palaestinae divisio fuit in quatuor partes, Iudaeam, Samariam, Galilaeam et Peraeam, (cum prius in 12. tribus, de quibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô], fuisset distributa.) Destructo [orig: Destructô] tandem Templo [orig: Templô] secundo [orig: secundô] et Hierosolyma [orig: Hierosolymâ], cum toto Regno, funditus a Romanis, eversa [orig: eversâ], alia iterum Palaestinae facies erat. Triplex namque sub Imperatorib. Christianis facta in tot provincias seu Eparchias, (quas sub maioribus Praefecturis, quas Dioeceses appellanant, continebantur) abiit: Et quidem omnes hae Palaestiriae ad Praefecturam Antiochenam, unam ex quinque Orientalibus, cui 15. suberant provinciae, pertinebant. Quarum prima Metropolim habebat Caesaream, et primo quidem a Propraetore, postea a Proconsule regebatur, continebatque inter alia, Hierosolymam seu Aeliam et Neapolim olim Sicbar. Secunda, versus Boream magis rendens, Samariam primo, postea Scythopolim olim Bethsean nuncupatam, caput habuit, et priore ignobilior, Praesidi paruit. Tertia. Austro obversa, alias Salutaris quoque dicta, montem Sinai, Arabiam Petraeam, veterem Idumaeam cum Iudaeae parte Meridiali complectebatur, et Metropolim habebat Petram atque itidem a Praeside gubernabatur etc. Vide Franc. Burmannum in Iudic. c. 21. et plura de regione hac, apud Burch. de Monte Sion Descr. Terrae Sanctae in tom. 6. Antiqq. Lect. Canis. Rud. de Franceinsperg Itiner, in Terram Sanctam. Bellonium Observation. l. 2. c. 79. Chr. Adrichomium Theatr. Terrae S. Henr. Buntingum Itiner. Chr. Heldmannum Palaestina [orig: Palaestinâ], Ariam Montanum in Chaleb,
image: s0523aIac. Zieglerum Palaest. Thom. Fullerum the Pisga sight of the Land of promise: quos omnes tamen non unius parora/matos2 accusarunt [orig: accusârunt] Iac. Bonfrerius et Ioh. Lightfootus. Antiquitates eius. quae hodieque spectandae exhibentur, S. sepulchri, loci crucifixionis Christi, vestigiorum Christi in caelum ascendentis lapidi impressorum, Turris Ederae seu Templi Angelus ad Pastores nunc dicti, aliarumque rerum magno numero [orig: numerô], grave hoc dubium manet, an loca et monumenta talia eo in statu adhuc superesse possint, quo [orig: quô] tempore Christi et Apostolorum fuerunt, post tot, tantasque mutationes Iudaeae a Romanis, Persis, Saracenis, Turtis illatas? Vide Voetium Dipsput. Sel. part. 3. p. 999. de Peregrinationibus Hierosolymit. Certiores sunt variae inscripsiones, quibus in rupibus Deserti Sin, in Arabia Petraea incisis, conservatur memoria antiquissimae Israelitarum in deserto peregrinationis; quas ante annos aliquot collegit Thom. Novariensis Franciscanus, Athan. dein Kircherus publici iuris fecit. in Oed. Aegypt. t. 2. cl. 2. c. 2. §. 5. De Maribus, Montibus, Locisque illustribus Palaestinae, vide infra.
MARIA PALAESTINAE, SUB QUIBUS ETIAM LACUS COMPREHENSI.
Mare Apamiense, aburbe Syriae propinqua dictum, vulgo Mare de Apamia, lacus Iosepho appellatur. Mare Arenosum, vulgo Mare decholta, forte lacus Sirbonis olim quem locis arenosis cinctum esse Diod. Siculus scribit. Asphaltites lacus, seu Mare Sodomiticum. Mare Iazer; Ierem. c. 48. v. 32. vulgo Mare de Scaliiith. Mare Magnum, seu Mediterraneum, Samochonitis lacus. Mare Tiberiadis: e quibus Asphaltites lacus, et haec tria ultima satis nota; fluvii sunt, Iordanes, rotius Regionis praecipuus, de quo vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Praeterea Arnon et Iabok in regione trana Iordanem; Cison in tribu Isaschar et Zebulon. Iarmoch Plinio Hieramax, Kirmion, Pigah seu Pharphar, Nehel Escol etc. MONTES PALAESTINAE CLARI. Abarim, mons fuit seu potius plurium montium continuatio, in confinibus Amorrhaeorum et Moabitarum. Vide Deuter. c. 32. v. 49. Eius pars Nebo, ibid. cuius vertex Pisga seu Phasga, Deuter. c. 34. v. 1. Antilibanus, terminus regionis Septentrionalis. Carmelus geminus, alter ad mare, Plinio l. 5. c. 19. Promontorium Carmelum, in cuius vertice oppid. Ecbatana: Alterin Iudaea, ubi olim Nabal habitavit, 1. Sam. c. 25. v. 2. Ebal et Garizim, montes in tribu Ephraim, maledictione ac benedictione inde recitari solitis, insignes. Gilboae montes, e regione Hermunii, vide infra. Gilead montes, versus Ortum maxime extensi. Hermon, non procul a Thabore ortus, ad egressum Iordanis e mari Galibaeae desinit, Hieron. in Epit. Paulae. Vide Psalmum 89. v. 13. Hermonium, iugum humile, montis Hermon, versus montem Thabor, procurtens. Ps. 42. v. 7. Iudae montana, ubi Hebron. Libanus, veraus Septentrionem, in Sacris multum memoratus. Moria, in quo Templum. Olivarum mons, in historia N. Test. notissimus. Sion mons, intra urbem Hierosolymam. Thabor, quem LXX. saepenumero Itabyrium, Iosephus to\ *)itabu/rion o)/ros2 vocat: Medius fuit inter Campum Magnum et Scythopolim. Vide Ioseph., Iud. Bell. l. 11. c. 11. Ut alios omittam, quorum in terra hac ingens numerus. Imo montibus tota, velut muro, cincta Palaestina fuit, nisi qua ad Occidentem Mari Mediterraneo [orig: Mediterraneô] alluebatur.
URBES ET LOCA PALAESTINAE ILLUSTRIORA.
Accaron, Satrapia Philistaeorum extrema, urbs Borealis, Ios. c. 13. v. 3. confer cum Strabone, Geogr. l. 16. Aroer, ad torreutem Arnon, Ios. c. 13. v. 25. Ascalon, in tribu Iuda. Asdod seu Azorum, una ex Satrapiis Philistaeorum, cuius mentio 1. Sam. c. 5. v. 1. Azor. ad lacum Samochonitidem. Bethaven, iuxta Hai, Iosae. c. 7. v. z. Bethela, urbs limitanea Beniaminitidos, linea [orig: lineâ] recta [orig: rectâ] Hierosolymae opposita, Vide Ios. c. 18. v. 13. Bethlehema, in tribu Iuda, CHRISTI insignis natalibus. Bethoron duplex, inferior et superior, quae utraque ad Ephraimitidem spectavit, 1. Paral. c. 7. v. 24. Sunt tamen, qui inferiorem Iudaeae transcribant. Bethsan, quae postea Scythopolis, in Manasside, ad Iordanem, termainus fuit Galilaeae. Vide Ios. c. 17. v. 11. Bethsura gemina, altera Hierosoly mis 5. tantum stadiis distans vetsus Austrum. 1. Macchab. c. 4. v. 61. altera prope Chebronem fuit, Hieronym. in Loc. Hebr. Caesarea Palaestinae, littoralis. Caesarea Philippi, alias Paneas, et Dan et Lesa, in Peraea. Cana in Galilaea, cuius Tiberiade distantiam itineria nocturni spatio [orig: spatiô] se esse emensum, resert Ioseph. de V. S. Capernaum, in Genesaritide regione, Matth. c. 4. v. 13. in Galilaea, ad lacum, Ioseph. Belli Iud. l. 3. c. 18. Chebron, sita fuit, in plaga Australi, sed ad Ortum inclinante. Clauth mos, i. e. Iocus flentium, silva fuit, qua [orig: quâ] David Hierosolymis egressus Palaestinos in valle Rephaim castrametantes a tergo in vasit. Vide Ioseph. Iud. Ant. l. 7. c. 4. Deserta fuere [orig: fuêre] varia, Engaddi, ad limites Australes tribus Iudae:
page 523, image: s0523bHiericho, inter Hierichuntem et Hierosolymam, Ioseph. Bell. Iud. l. 5. c. 4. Maon, infradesertum Engaddi: Paran extra limites Terrae sanctae, in Austro: Ziph, interius iusta Maon, vide 1. Sam. c. 23. v. 19. 24, 25. Eleutheropolis, in tribu Iuda, Hierololyma [orig: Hierololymâ] Australior. Gadara, Tiberiadi vicina, iuxta Tribum Simeon. Gamala, in Gaulonitide in feriore e regione Taricheae, Ioseph. de Bello Iud. l. 4. c. 1. Gaza, una ex 5. Satrapiis Philistaeorum, penes Tribum Iuda. Getha, similiter, vide 1. Sam. c. 5. v. 8. ubi Arca Foederis Azotho [orig: Azothô] Getham, Gerha [orig: Gerhâ] Accaronem translata legitur. Vide quoque Ios. c. 13. v. 3. Hai, ab Oriente Bethelae. Ios. c. 7. v. 2. sicut haec. limitanea. Hiericho in Tractu Beniamin, Hierosolyma [orig: Hierosolymâ] 150. et a Iordane 60. stadiis distans; prima in Israelitarum manus pervenit, Vide Ios. c. 6. v. 2. Hierosolyma, caput Regionis. Iamnia, eadem cum Iebneel, Ios. c. 15. v. 11. cum portu, 2. Machab. c. 12. v. 9. Ioppe, extra limites Dan, litoralis, omnium Urbium, quae exstant, antiquissima. Vide Strabon. Geogr. l. 16. Iulias, ad influxum Iordanis in mare Gennesareth. Lydda, vicina Ioppae, Actor. c. 9. v. 38. Madon, ad lacum Samochonitidem Urbs. Mageddo, ad Cisonem fluv. haud procul a monte Thabor, Ios. c. 17. v. 14. in Manassitide. Maspha, seu Miaepa, in Tractu Iuda. Iudic. c. 20. v. 1. Modin, in Tractu Dan, in monte. 1. Machab. c. 2. v. 1. Naioth, locus Ramae prosimus, seu magis eius suburbium, 1. Sam. c. 10. v. 18. Pella, limes Borealis Peraeae, inter Iuliadem et Philadelphiam media. Vide Ioseph. Bell. Iud. l. 3. c. 11. Philadelphia, ad Peraeae terminos Orientales, Idem ibid. Alia ab ea. cuiusin Apocal. c. 1. v. 11. mentio. Rama, qua Ephraimitis Tribui Iuda alligata, Socco prope aberat, 1. Sam. c. 19. v. 22. Schllo, in Tribu Ephtalm, Ps. 78. v. 60. sita inter Bethelam et Sichemam, Iudic. c. 21. v. 19. Sichem, in eadem Tribu, iuxta Vallem Illustrem, vide Gen. c. 12. v. 5. 6. Si mron. Urbs ad lacum Samochonitidem, vide Ios. c. 11: v. 1. etc. 12. v. 20. Valles variae: in quibus clariores. Vallis Achor, iuxta Galgalam. Arundineti, ad mare Ios. c. 16. v. 8. Illustris, seu Vallis Visionis seu Aulon, montibus inclusa et a Patriarcha Abrahamo olim habitata, vide Genes. c. 12. v. 6. Rephaim, iuxta Hierosolymam, versus Occidentem, Ioseph. *koila\s2 *tita/nwn, Caelas Titanorum Hieronymo dicta, inde versus Austrum se Bethlehemam usque extendebat. Ut vallem Iephthael, et Iesreel, aliaque loca omittam, dequibus vide praefatum Becmannum loc. cit.
PALAESTINA [2] Altera prope Thraciam de qua Lucan. l. 5. v. 460.
PALAESTINA [3] Tertia cuius metropolis Petra, reliquae urbes, Augustopolis, Arindeda, Characmoba. Mapsis, Elusa; memoratur in Not. prov. Eccl. Vide Salmas. ad Solin. p. 470. et 488. nec non hic supra. ut et in voce Petraea, et Syria.
PALAESTINUS quoque prius Strymon fluv. Macedoniae dictus est, Plut.
PALAESTRA [1] Herculis filia, nuditarem obtegendi consuetudinem inter Mulieres, quae cursu aliisque exercebantur, introduxit: quemadmodum Pater eius, ne unquam Athletae in publicum ad certandum sine subligaculis prodirent, instituit; teste Clem. Alexandrino Paedagog. l. 3. c. 5. apud Hier. Mercurialem de Arte Gymnast. l. 1. c. ult. sub finem.
PALAESTRA [2] sexta pars Gymnasii, ubi Veteres luctabantur, sic a)po\ th=s2 pa/lhs2 sive lucta dicta. Reliquae enim Gymnasii partes hae erant. Prima, porticus plenae exhedris, in quibus Philosophi aliique considentes disputabant: sEcunda, *)efh/beion seu *)efhbei=on, ubi Ephebi, sive puberes, exercebant corpus: Tertia, Coryccon, Graece *kwrukei=on, ubi folle lusorio [orig: lusoriô], ac pila [orig: pilâ] lusitarent: Quarta. Elaeothesium, ubi unguenta reponerentur: quinta, Conisterium, ubi qui inuncti erant, pulvere adspergebantur: Septima, Sphaeristerium, ubi pila [orig: pilâ] exercerentur: Octava, inter porticus et muros, ubi currebatur: Nona, xystos et xysta continebat, i. e. porticus tectas, ubi Athletae hieme exercebantur, et subdiales deambulationes, ubi aestate: Decima, balnea. Gerh. Ioh. Voss. de Arte Gymnast. c. 3. §. 9. et seqq. Saepe tamen pro toto Gymnasio, teste eodem [orig: eôdem] §. 71. quo [orig: quô] sensu apud Vitruvium sumitur, ubi l. 5. c. 11. de Palaestrarum Graecarum exstructione prolixe agit, sed de hac re alibi. In Palaestra, quam sextum fuisse Gymnasii locum diximus, cursu, luctando, hasta [orig: hastâ], disco [orig: discô], pugilatu, pila [orig: pilâ], saliendo se exercebant magis, quam scorto aut saviis, verba sunt Lydi Plautini Bacchidibus Actu 3. sc. 3. v. 24. Galenus de tuenda valet. l. 2. c. 9. ibi has exercitationes peragi fuisse solitas refert. luctam, pugilatum, appensionem manibus ad funes, exercitationem, qua [orig: quâ] stabant pedibus et manibus in pugnum vinctis easque alteri aperiendas porrigebant, qua [orig: quâ] pondera manibus attollebant et ita persistehant, quod genus halteres vocatum est, sciamachia et armorum pugna. Cui assentiens Oribasius, addit non has modo, sed et alias sexcentas Palaestrae exercitationes fuisse. Et huius loci parietum sordes collectas in panno applicaras furunculos maturare, scripserunt Plinius l. 28. c. 4. et Priscian. de claris Orator. Eadem [orig: Eâdem] significatione vocem accepit Catullus, Epigr. 64. v. 120. ubi dixit:
Abero foro [orig: forô], Palaestra [orig: Palaestrâ], stadio [orig: stadiô] et Gymnasiis?
Miser ab miser!Quodque modo dictum, de strigmentis quibusdam, quae a Palaestrae muris, staruis atque columnis, quibus a pulvere et luctantium contactu adhaeserant, abradi et in usus Medicos servari solebant, abunde Dioscorides quoque et Galenus confirmant, docetque Plin. l. 15. c. 4. illa a Ludorum Magistratibus octingentis quandoque sestertiis fuisse vendita. Aliter vox sumitur, apud
page 524, image: s0524aCiceronem l. 3. Ep. 1. et de Leg. l. 2. ubi locum quemcumque exercendis corporibus idoneum denotat: ut et Virgilium Aen. l. 6. v. 642.
Pars in gramineis exercent membra palaestris.
Imo idem Tullius pro ipsa exercitatione quandoque vocabulo [orig: vocabulô] hoc [orig: hôc] utitur: Plut. Sympos. 2. Palaestram vocat locum, ubi Athletae exercerentur, lucta [orig: luctâ] solum volutatoria [orig: volutatoriâ] et pancratio [orig: pancratiô] etc. Redeo ad sextum Gymnasii locum, in quo cum plurimae exercitationes viguissent, primumlocum obtinuit lucta, Graecia communi nomine pa/lh, Laconibus katablhtikh\ quandoque seu deiectoria, nuncupata, qualem habuisse Iacobum cum Angelo, ac inde fuisse pede laesum, narrant sacri Annales, Genes. c. 32. v. 24. Fuit autem haec nihilaliud, quam exercitatio quaedam in Palaestraseus Poticu tecta, quae Xystus vocabatur, fierisolita, in qua luctatores bini nudi, uncti oleo [orig: oleô], et pulvere aspersi sese brachiis complicantes, invicemque concertantes, alter alterum deicere humi contendebant, ad quod peragendum embolae, parembolae, paratheses, et systases, nesessario requirebantur, illudque prae coeteris quaerebatur, ut pedes primo comprehenderentur, definitore Mercuirali de Arte Gymn. l. 2. c. 8. qui Luctatoriam prolixe describit, ut et reliquas Palaestrae exercitationes, ibid. et capp. seqq. Et ab ista Palaestrae nomen inditum, quemadmodum pa/lh, a phlo\s2 sive Dorico palo\s2, h. e. lutum, ortum. Cum vero ante Theseum, sola [orig: solâ] magnitudine, pondereque et naturae viribus nixi luctarentur, primus hic addidit Artem *palaistrikh\n, quem luctationis astum vocat Papimus. Vide Pausan in Atticis, qui non sollum auctor est, Theseum Artis huius Inventorem esse, sed et addit, ea [orig: eâ] victum ab illo Cercyonem, lucta [orig: luctâ] licet tum inclitum: qualis iisdem temporibus fuit Antaeus, sed ad Hercule devictus; cuius utriusque eo [orig: eô] nomine meminit Plato de Legg. l. 2. Et quia in lucta proprium erat to\ sumple/kesqai, sive nodus seu mutuus nexus, hinc catenatas Palaestras, dixit Papinius l. 2. Sylv. Epicedio [orig: Epicediô] in Glauciam Melioris. v. 110. Vide quoque infra, Sudore uno etc. A Palaestra, dictus est magister Palaestricus, qui Lydo Pluutino Bacchid. tu 3. Sc. 3. v. 28. Gymnasii Praefectus, Graecis *)epista/ths2, Platoni etiam paidiuth\s2 tw=n ne/wn de Republ. l. 2. cui proximus ab Agonotheta erat honor, apud Voss. loc. cit. Vide quoque infra voce Xystarcha. Palaestritam servum recensuit Martialis l. 6. Epigr. 39. v. 8.
At ille sima [orig: simâ] nare, turgidis labris,
Ipsa est imago Pannici Palaestritae.Quem de Palaestra vocat Ulpian. l. 15. ff. de Usufr. Nam si Librarium rus mittat, et qualum et calcem portare cogat, vel Histrionem Balneatorem faciat, vel de Symphoniaco Atriensem vel de Palaestra, stercorandis latrinis praeponat, videbitur abuti proprietate. seneca homines inter oleum et vinum occupatos appellat Ep. 15. etc. Alias Palaestritae, qui in Palaestra sese exercebant, quod non nisi ingenuis, apud Graecos, licebat. Coluere [orig: Coluêre] hi Mercurium, qui proin *)agw/nios2 Pindaro Isthmior. od. 1. antistroph. 4. et *)enagw/nios2 dicitur, Pyth. od. 2. Unde Heliodorus l. 10. *th\n e)nagw/nion *(ermou= te/xnhn h)kribhkw\s2, In concertatoria Mercurii Arte exercitatissimus, et Horatius Carm. l. 1. Od. 10. ad Mercurium, v. 2.
Qui feros cultus hominum recentum [orig: recentûm]
Voce formasti catus et decorae More Palaestrae.Illustre quoque Silviani illud l. 4. de Gubern. Dei, Colitur et honoratur Minerva in Gymnasiis, Venus in Theatris, Neptunus in Circis, Mars in arenis, Mercurius in Palaestris. Sed et Apollinem *)enagw/nion ibidem cultum esse, legimus apud Lucian. in Anacharsi, sive de Gymnasus: ut praeteream, quod Mercurio et Herculi, commune in stadio Templum posuere [orig: posuêre] Arcades, teste Pausania [orig: Pausaniâ] in Arcadicis: quod item Herculi ac Theseo, Palaestrices, ut dictum, Auctori, statuae in Gymnasiis collocatae leguntur. Vide sis, quae de Diis Palaestrae Praesidibus tradita suntr Petro Fabro Agonistici l. 1. c. 16. et 17. Plura vero hic [orig: hîc] infra.
PALAESTRICI Iuvenes olim tondebantur, uti discimus ex Tertulliano de Pallio c. 4. ubi de suis Carthaginiensibus: Unde apud aliquos Numidas, etiam equis caesariatos, iuxta cutem tonsor et cultri vertex solus immunis? In quibus verbis tonsor, pro tonsura, ut apud Horat. l. 1. Ep. 1. v. 95.
---- Curtatus inaequali tonsore capillus.
Tonsuram autem hic [orig: hîc] interpretes suadent intelligamus koura\n peritroxhla/thn, ita enim vocant, qua [orig: quâ] usi Arabes, Numidae, Iudaei; sed male suadent, inquit Salmas. Tantum enim abest, ut hoc tonsurae genus Numidis usitatum fuisse velit hocloc [orig: hôcloc] ô Tertullian. ut miretur, Carthaginenses, qui Numidis erant vicini, ac paene etiam de vicinitate Numidae et ipsi videbantur, modum isthunc tonsurae usurpare, a quo tam alieni fuere [orig: fuêre] Numidae, ut non solum propriam alerent caesariem, verum etiam insuper equinis caudis aut iubis caesariati cristatique incederent. Quod vero iidem addunt, Tertullianum nunc tonsum illum Numidarum, quasi Graecanicum, Carthaginiensibus suis exprobrare, quod Philosophi plerique rasi, ut Stoici; id alienissimum et absurdissimum. Nec enim heic [orig: heîc] de tonsura Philosophorum et Stoicorum agitur, sed de toto genere diversa. stoici toto [orig: totô] capite atque etiam vertice derasi, kai\ e)n xrw=| kouri/ai: illo [orig: illô] vero tondendi modo [orig: modô], qui hic [orig: hîc] tangitur, vertex intonsus et cultri immunis, sub vertice ommnia circumtonsa et strictim rasa, iuxta cutem. Praeterea Philosophicam tonsuram non exprobraret suis Carthaginensibus Tertullian. oportet igitur hanc delicatiorum et elegantiorum Graecorum fuisse consuetudinem, quam vitio illis ducit. At koura\ peritroxhla/ths2, quam hic [orig: hîc] nominant, quid sit, incertum: nec enim Graecum nomen esse potest isto [orig: istô] sensu. Legitur quidem apud Pollutem peritroxala/th, sed corrupte, peritro/xala enim apud ipsum scribendum. Dicebantur autem peritro/xala kei/resqai, qui in orbem tonderi soliti; unde peritro/xala, inter tonsurae is modos posuit: atque hic tonsus erat elegantiorum Graecorum ac
image: s0524bPalaestrit arum. Omnia etenim, quae Tertullian. hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] in suis Carthaginiensibus taxat, ad palaestram petrinere, ex sequentibus palam fit, ubi Xysticas munditias iisdem exprobrat. Ephebl itaque Graeci, qui xysto et palaestrae operam dabant, hoc [orig: hôc] tonsurae genere ucebantur: unde Aristodemum Cumanorum Tyrannum, pueros puellarum habitu et muliebribus comis comptos, puellas autem epheborum in modum circumtonsas atque ephebicis chlamy dibus amictas ire iussisse, Plut. refert. Neque vero pueri tantum ingen vi, apud Graecos, ut quidam volunt, sed omnes etiam elegantiae studiosi circumtonsi, unde circumtonsa et facata oratio Senec. Ep. 115. Circumradere et circumdare capillum, hoc vocat Tertullian. l. de cultu femin. Propriasque praestigias forma et hic sexus sibi agnoscit, barbam acrius cadere, intervellere, circumr adere capillum, disponere, etiam colorare canitiem: Et in Comoediis Adolescentis goumnastikou= persona ita efficta erat; nam stefa/nhn trixw=n habebat. Pollux, o( me\n pa/gxrhstos2 neani/skos2, u(pe/ruqros2, gumnastiko\s2, u(pokexrwsme/nos2, r(uti/das2 o)li/gas2 e)/xwn e)pi\ tou metw/pou kai\ stefa/nhn trixw\n: capillaturam nempe, quae in orbem attonsa erat, ad instar coronae, stefa/nhn trixw=n, coronam capillorum, appellabant; Ita enim extremus crinium ambitus circumtonsus, ut et peri/dromos2, dicebatur. Et hoc [orig: hôc] habitu proin comarum ingenui ac Palaestrici adolescentes ac iuvenes in Comoedia introducebantur, at milites erant caesariati, quod colligere est ex Plauti Milite Glorioso. Imo omnes, qui in gymnasiis versabantur et Graecas delitias elegantiasque sectabantur; tam senes, quam iuvenes, capillum circumtondebant. Hinc Euripides longam comam non esse ex palaestrae more dicit:
*plo/kamo/s2 te ga/r sou tanao\s2, ou) pa/lhs2 u(/po
*ge/nun par( au)th\n kexume/nos2.Differunt tamen oi( e)n xrw=| kouri/ai, quos Graeci vocant, et circumtonsi, h. e. oi( peritro/xala kekarme/noi; hi enim in orbem tantum tonsi, verticem intonsum gerebant, coeterum qua [orig: quâ] parte tondebantur, iuxta cutem rasi erant. *skafiokou/rous2 tales appellat Eustathius: nam skafi/on et peritro/xalon genus tonsurae idem, Hesychio quoque. Hanc tonsuram itaque intelligit d. l. Tertullian. cum dicit. Iuxta cutem tonsor, et cultri vertex solus immunis, qui tondendi modus ex palaestra et a Graecis ad Cathaginienses venit, auctore ipso [orig: ipsô] Tertulliano [orig: Tertullianô]. Eosdem Palaestricos quoque depilari in reliquis corporis partibus consuevisse, idem innuit verbis proxime sequentibus, Unde apud hirtos et birsutos tam rapax ab alaresina, tam furax a mento volsella? --- Quid tibi Libya et Europa cum xysticis delitiis, quas vestire non nosti? Ubi vix dubitat Salmasquin Auctor scripserit: tam tapax a culo resina; quam partem psilothro [orig: psilothrô] accurasse [orig: accurâsse] Veteres notum est. Et hoc [orig: hôc] depilari ac velli, Xysticas munditias Afer vocat, quod hunc morem habrent homines xysto et palaestrae dediti, idque etiam in medio gymnasio, sub omnium oculis. Fiebat id autem a Palaestritis, Persius Sat. 4. v. 38.
Quinque palaestritae licet haec plantaria vellant,
Elixasque nates labefactent forcipe adunca [orig: aduncâ],
Non tamen ista filix ullo [orig: ullô] mansuescet aratro [orig: aratrô].Unde et discimus, Palaestritas fuisse dictos, qui Athletas in gymnasiiis ungebant: Hi vero et gumnastai\ quoque et *)alei=ptai vocabantur; quorum inter alia officium erat Athletarum nates vellere et refina [orig: refinâ] laevigare etc. Ista vero in suis Carthaginien sibus ideo hic [orig: hîc] car pit Scriptor citatus, quia tum recens donati Pythico [orig: Pythicô] agone ab Imperatore Severo, illa omnla factitabant, quae fieri solita ab Athletis in Graecia et si militer exercebantur. Quare Gymnastici et Xystici, apud Carthaginienses, etiam pilabantur et vellebantur, ut Graeci, quum tamen non essent, ut illi, palliati. Ideo dicit: Quid tibi Libya et Europa cum xysticis munditiis, quas vestire non nosti [orig: nôsti]? Nam et in Europa multis locis huiusmodi Graecanici agones celebrabantur etc. Nec omittendum, *)empinh= Graecis proprie hominem gymnasticum, ac palaestricum, vocari consuevisse, utpote qui oleo [orig: oleô] unctus et sordidus esset e palaestra: Atque hinc, quidquid mundum, politum, nitidum et elegana apud Graecos, ab oleo palaestrae, e)mpine\s2 et eu)pine\s2, fuisse dictum. Unde apud Latinos, nitida palaestra, decora palaestra: apud Appuleium, adolescens decorus et succi palaestrici plenus; apud Graecos, liparo\s2 kai\ ko/smios2 e)k th=s2 palai/stras2: etiam in veterib. Glossis e)mpinh\s2, politus; item eu)pinh\s2 cuius contraticum a)pinh\s2, de modacto, et rudi et impolito kai\ a)palai/strw|. Imo inde pi=non, de nitore et elegantia styli bene subacti et exercitati usurparunt [orig: usurpârunt]. Cicero in Epad Articum l. 14. Ep. 7. A Cicerone mihi literae pepinwme/nai et bene longae, coetera autem vel fingi possunt: pi=nos2 literarum significat doctiorem. Nitor, qui ex arte, pi=nos2 appellabatur, e quo eu)pine\s2, pro nitido et eleganti. Idem Ep. 6. l. 12. Caesar autem mihi irridere visus est, QUAESO illud tuum, quod erat eu)pine\s2, et urbanum. Et l. 5. Ep. 17. Et mebercule ipsius literae, sic et filosto/rgws2 et eu)pinw=s2 scriptae ut eas vel in acroasi audeam legere. Et l. tod. Epist. 16. Tandem a Cicerone tabellarius: et mebercule literae pepinwme/mnws2 scriptae etc. Quibus omnibus locis, eu)pine\s2 et pepinwme/non, squalorem vetustatis redolens, interpretantur Viri docti: sed ertant. Nam nihil aliud illis vocibus proprie significatur, quam quod oleo [orig: oleô] palaestrico [orig: palaestricô] in unctum ac nitidum est. hinc ad orationem sunt translatae, quae tum eu)pinh\s2 et pepinwme/nh dicitur, quum multo quasi sanguine et succo [orig: succô] palaestrico [orig: palaestricô] florida, colorem quendam virilem, nitoremque multa [orig: multâ] arte et exercitio [orig: exercitiô] quaesitum praefert, qualis in corporibus exercitatis, quaeque Solem et oleum imbiberunt. Claud. Salmas. ad Tertullian. l. c. Vide quoque infra Pinacopoei.
PALAESTRIUM oppid. in Macedonia, Plin. l. 4. c. 10.
PALAESTROPHYLAX vide Xystarcha.
PALAETYRUS vocabatur antiqua Tyrus Phoeniciae urbs, in continenti sita, e regione novae Tyri, quae in mari erat condita, Steph.