December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0509a

OXARTES e Regione Naura, inter dedititios Alexandri Magni, persuasit Sysimithri dedere Petram Alexandro, Curt. l. 8. c. 2. Legendum autem apud Curtium pertendit Ianus Gebhardus Oxyartes. Nam hic Rhoxanis Pater, Paropamisadarum et Bactrianorum Regulus, Diodor. Sic. l. 18. p. 628.

OXATRES Darii ultimi Persarum Regis frater, robore corporis et animi fortitudine multum inter Persas eminens, ab Alexandro, post mortem Darii, in cohortem amicorum receptus, omni vetustae claritatis honore servato [orig: servatô], Curt. l. 6. c. 2.

OXEA seu OXIA insula Proponitidis, Nicet. Cedren.

OXEAE insulae eaedem, quae Echinades, Steph. in Dulichium.

OXEAS Herculi ex Megara fiul. Boccat.

OXEI populi Epiri inter Nicopolim et Naupactum, Antonin.

OXES Graec. *)/wchs2, fluv. Scythiae Orientalis, qui alias Oaxes dicitur et Oxus. Vide ibi.

OXIANE palus sive stagnum Sogdianae regionis, quod Oxus fluvius efficit. Chorasmuni, teste Nigro [orig: Nigrô]. Populi Oxiani Ptolemaeo vocantur.

OXIDATES nobilis Perses, a Dario capitali suppplicio destinatus, cohibebatur in vinculis. Huic Alexander liberato Satrapiam Mediae attribuit, Curt. l. 9. c. 8. Sed videtur, ob iniurias in provinciales, inde iterum esse remotus, submisso [orig: submissô] in eius locum ab Alexandro Magno Arsace, l. 8. c. 3.

OXIMUM vulgo Hyesmes, oppid. Galliae Celticae in Normannia clarum, inter Aquilam et Cadomum, longitud. 21. 20. latitud. 48. 54. In colle, 4. leuc. a Sagio in Boream, 8. ab Aquila in Occasum, uti 9. a Falesia, 16. a Cadomo in Eurum Baudrandus. Aliter Exmes, sub Saiensi Episcopo, qui nonnumquam ibi sedem habuisse potuit, numquam autem civitas haec aut sedes Episcopi Saiensis primaria, aut caput gentis fuit, Saiis semper subiecta. Hinc Pagus Oximensis, vulgo l'Hiesmois, aut le pays d'Hiesmois qui pagos minores duos, Alentionensem et Saiensem, olim continuit. In hoc villa Tasiliacum, vulgo Ville Taillac, Fortum, devita Germ. c. 54. Item locus qui Monsfortis dictus, Oximus, et Guaceium (Gassay ) memorantur Orderic. Vitali l. 6. Incolae Oximenses, et Oximi dicuntur, l. 8. et 13. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. Itque male confundit Robertus Cenalis aliique, Saios sedem Episcopalem in Normannia, et locum Oximum, Oximosque, ei vicinum atque subiectum, cum Osismiis vel (ut tum vulgo loquebantur) cum Oximensi Episcopatu Britanniae Aremoricae, similitudine nominum decepti. Interim pago Oximensi nomen dedit. Vicecomitis Oximensium Rogerii de monte Gomerici, Literae eius meminere [orig: meminêre], apud Vales. ibid. voce Saii.

OXIONES populi Sarmatiae Europaeae Tacit de mor. Germ. c. 46.

OXIOPIUM urbs Mysiae Asiaticae, Plin. l. 5. c. 30.

OXONIA vel OXONIUM, urbs Angliae Episcopalis, et Academia totius orbis terrarum longe celeberrima, fundata, ab Alfredo Rege A. C. 895. hortatu naeti, viri doctissimi. Athenae nostrae nobilissimae, uti loquitur Camdenus, Angliae mousei=on, et e)/reisma, imo Sol, oculus, et anima, literarum et sapientiae clarissima officina, unde Religio, Humanitas, et Doctrina, in omnes regni partes uberrime distribuuntur. hanc saeculo [orig: saeculô] 14. Iohannes Viclefus, Theologiae Professor ibidem, illustravit. De quo vide in voce Viclefus. Urbs egregia, et nitida, sive privatorum aedificiorum elegantiam, sive publicorum dignitatem (inter quae Bibliotheca Bodleiana, et Theatrum Scheldonianum praecipue excellunt,

Quantum lenta solent inter viburna cupressi. )

sive situs [orig: sitûs] salubritatem, et amoenitatem spectes. Planitiem enim ita obvallant nemorosi colles, ut hinc pestilenti Austro [orig: Austrô], illinc tempestuoso [orig: tempestuosô] Zephyro [orig: Zephyrô] excluso [orig: exclusô], tantum serenantem Eurum, et Aquilonem ai)qrhgene/a, et corruptionis vindicem admittant, und ab hoc situ Bellesitum quondam dictum fuisse produnt scriptores. Nonnulli, qui tamen, mea [orig: meâ] opinione, fallacem opinionis sucum imbiberunt, hanc Caer Vortigern, et Caer Vember Britannice appellatam, et nescio quos Vortigernos, et Mempricios exstruxisse opinantur. Quodcumque vero Britannicis temporibus fuerit, Saxones Oxenford appellarunt [orig: appellârunt], ea [orig: ] plane significatione, qua [orig: quâ] Graeci suos Bosphoros, et Germanisuam Ochsensurt ad Gderam habent, a Boum scil. vado, quo [orig: quô] etiam sensu Britannis nostris Rhidychen vocatur. Lelandus tamen probabili coniectura [orig: coniecturâ] ab Ouse fluvio, qui Latine Isis, nomen deducit, et Ousford vocatum fuisse arbitratur, cum insulae amnicae, quas Isis hic dispergit, Ousney dicantur. Plura vide apud Camdenum, et Brianum Twynum, in Antiquitatis Academiae Oxoniensis Apologia. Propediem vero, favente Deo [orig: Deô], visurus es librum vere aureolum, plurimi laboris, nec minoris iudicii, ubi Oxonia, sive celeberriae universitatis Oxoniensis Historia, ex intima antiquitate luculenter illustratur, Authere Antonio [orig: Antoniô] Vuood, Collegii Mertonensis in eadem Universitate Artium Magistro. Cuius laudes, integerrimam erga me amicitiam, et singularemin hiscestudiis industriam et scientiam depraedicabo, Dum thymo [orig: thymô] pascentur apes, dum rore cicadae, Lloyd. Prodiit A. C. 1672. Distat haec urbs ad Tamesin sita, 60. mill. pass. a Bristolio in Ortum, uti 40. a Glocestria; in limite Bercheriae Comitatus. Alias urbs Atrebatum fuit, nunc caput eorum est, Baudrand. Historiam recentiorem quod spectat, urbem hanc Regiarum partium principem, d. 10. Maii. A. C. 1645. obsidere coeperunt Parlamentarii, duce Thoma [orig: Thomâ] Fairfaxio [orig: Fairfaxiô], cum interea Rex valido cum exercitu universam Angliam perterreret. Metus inprinmis auctus fuit expugnata [orig: expugnatâ] primo [orig: primô] impetu Leicestria [orig: Leicestriâ], atque hinc trepidatio omnes pervadebat ac desperatio. Itaque iussus Oxonii obsidionem solvere Fairfaxius, et cum Rege confligere (licet in eius exercitu recens collecto non nisi unus veteranus miles, et unus Nobilis esset) praelium commisit d. 14. Iunii, eiusdem Anni, in Comitatu Northamptoniae, prope pagum


page 509, image: s0509b

Nasebin, atque contra omnium exspectationem copias Regis fugavit, omnique eius peditatu capto [orig: captô] et sccretis ipsius literis in potestatem redactis, fortunam eius iam labantem graviter impulit. Ab eo enim tempore non iam per gradus, sed uno [orig: unô] impetu, Regiae partes collapsae sunt: Perkpetuae Parlamenti victoriae, expugnationes urbium, ac ne quidem ullus adversus casus prosperum armorum cursum perturbavit. Quidquid militum Regi restabat, compulsum fuit in extremum Cornubiae angulum, itaque ibi quinque equitum milia in deditionem accepta, dieque vicesimo [orig: vicesimô] Iunii Oxonium captum est, cum paulo ante Rex mutato [orig: mutatô] habitu in castra Scotorum evasisset, ab illis abductus Novocastrum. Paulo post ultimo [orig: ultimô] Regis praesidio [orig: praesidiô] castello [orig: castellô] Cornubiae firmissimo [orig: firmissimô], Pendennis dicto [orig: dictô], ad deditionem quoque compulso [orig: compulsô] finis bello impositus et ad maiorem tragoediam totiusque Regni miram metamorphosim via est strata. Georg. Hornius Orb. Imper. p. 229. et 230.

OXONIENSIS Comitatus qui versus Tamesin, olim regni Merciorum antiqui pars. habet ab Ortum Notthingamiam, ab Occasu Glocestriam, a Meridie Bercheriam, a Septentrione Warvicensem Comitatum, Hic [orig: Hîc] Concil. A. C. 1222. a Stephano Langtono, Archiepiscopo Cantuariensi celebratum.

OXUS fluv. ingens Sogdianae per Margianam in Hyrcanum mare decurrens. Geichon, Rhamusio; Deistan Nigro. Aliis Xa Cappanach Persis, teste Theveto [orig: Thevetô]. Monarach Arabibus. Nicaprach incolis. Abiamu Castaldo. Eius meminit Dion s. v. 746.

---- ---- *oi(=s2 e)pi\ gai=a
*sougdia\s2, h(=s2 dia\ me/sson e(li/ssetai i(ero\s2 *)=wcos2,
*(/oste lipw\n *)hmwdo\n o)/ros2, meta *kaspi/da ba/llen.

Hunc fluv. medium terminum inter Bactrianam et Sogdianam, ut Iaxarten inter hanc et Sacas, statuit Eratosthenes apud Strab. l. 11. affirmans, diei/rgein *sakas2 me\n kai\ *sogdianou\s2 to\n *)iaca/trhn, *sogdianou\s2 de\ kai\ *baktrianh\n to\n *)/ocon. Cum quo satis consentit Ptolem. l. 6. c. 12. et 13. Neque in ceteris Dionysio male cum his convenit. nisi quod Oxum affirmet per mediam Sogdianam fluere: quae loquendi forma apud eum nova non est, cum de fluv. loquitur, qui regionis alicuius terminos tantum perstringit, quod facit, ubi de Tyberion fluv. loquitur, v. 351. Montanus, Arrian. de Exped. Alex. l. 3. *(o de\ *)/wcos2 potamo\s2 r(e/ei me\n e)k tou= o)/rous2 tou= *kauka/sou, e)/sti de\ potamw=n me/gistos2 tw=n e)n th=| *)asia|, o(/sous2 te dh\ *)ale/candros2 kai\ oi( cu\n *)aleca/ndrw| e)ph=lqon, plh\n tw=n *)indw=n potamw=n, oi( de\ *)indoi\ potamoi\ me/gistoi/ ei)sin. *)eci/hsi de\ o( *)/wcos2 e)s2 th\n mega/lhn qa/lassan, th\n kaq' *(urkani/an. *diabai/nein de\ e)pixeirou=nti au)tw=| to\n potamo\n pa/nth| a)/poron e)fai/neto. *to\ me\n ga\r eu)=ros2 h)=n e)s2 e(\c ma/lista stadi/ous2, ba/qos2 de\, ou)de\ pro\s2 lo/gon tou= e)/nrous2, a)lla\ polu\ dh/ ti baqu/teros2 kai\ yammw/dhs2. *kai\ r(eu=ma o)cu\, w(s2 ta\ kataphgnu/mena pro\s2 au)tou= tou= r(ou= e)k th=s2 gh=s2 ou) xalepw=s2, oi(=a dh\ ou)de\ bebai/ws2 kata\ th=s2 ya/mmou i)diume/na. Qu. Curtius l 7. c. 4. Quarto [orig: Quartô] die ad flumen Oxum perventum est: hic quia limum vehit, turbidus semper, et insalubris est potu. Meminit fluv. huius Achamed Gerapsi fil. in Themiris histor. eumque Ghaion, Gihon, et Iihunc vocat, qui Chorasanam regionem a Mauranharia distinguit. Nic. Lloydius.

OXYBAPHUM Graece o)cu/bafon, item e)mba/fion, vas embammati continendo inserviens, acetarium vas. Et quidem intersicca condimenta, praecipuum locum obtinebant sales; in liquidis acetum et oleum, quae proprie ba/mmata et embammata, et varia mixtura [orig: mixturâ] gare/laion, o)cu/garon, et alia huiusmodi oxypora: quibus recipiendis idonea vasa Oxybapha et e)mba/fia dicta; item trubli/a. Unde manum aut panem intingere in condimentario, e)mba/prein, Matthaei c. 26. v. 23. A bamma, parvum oxybaphium bammulum dictum est, unde Graeci recentiores ba/mpoulon fecere [orig: fecêre] et ba/mbulon, sic appellantes candelabra in modum lancis vel e)mbafi/ou su oxybaphii uncinum in medio habentia, quibus in figebatur candela, cum pediculo, quo [orig: quô] manu retinebatur. Sed de his supr. vide plura hanc in rem, apud Salmas, as Solin. p 375.

OXYBII Ligurum gens Straboni et Stephano, Oberrois Dalechampie. Baudrando populi Provinciae fuere [orig: fuêre], intelr Deceates ad Ortum et Argenteum fluv. ad Occidentem in ora maris Mediterranei ubi Forum-Iulii et Forum-Voconii.

OXYBLATTA purpura intensioris ac vividioris Iuminis, quae Comico o)cei=a foiniki\s2; apud Suidam in ba/mma, porfu/rai dia/foroi kai\ o)cu/tatai, purpurae excellentes et vividissimae, Car. du Fresne Glossar. Latini excitatum. i. e. clarum et acutum vocant colorem, quem Graeci o)cu\n dicunt, adstricto oppositum; qui simul tamen in eodem esse possunt, sed diverso [orig: diversô] respectu. Sic enim Tyria purpura nigrior et adstrictior adspicientibus apparet suspicientibus vero excitatissimum lumen et nit orem adfulgebat. At 4xcitatus et dilutus, ut nec adstrictus ac dilutus, simulesse nequeunt, nec in uno morari. Adeo que excitatus et pressus color, licet inter se diversi, ex aequo tamen ubique diluto contrarii sunt. Excitatus et acutus color in cocco; pressus et adstrictus in purpura, nigrantis rosae, ut Plinius ait, colore sublucens. Tyria purpura utrumque habebat, acumen lumenque cocci et nigritiam saturitatemque purpurae nigrae, neutrum habebant dilutiora, ut conchylium. Porro quod Graecis o)cu\, illud item lampro\n, Latinis clarum est: und clarae purkpurae in Via Porobi. In recentioribus Graecorum Constitut. o)cei=a meta/ch, ut to\n xruso/boullon dia\ meta/chs2 o)cei/as2 a)ph|w/rhto: ubi o)cei=a metaxa est coccinea. Et quidem antiqui pressiores et fusciores purpuras magis probabant; at recentioribus clarae et excitatiores magis placuere [orig: placuêre]. Nec hoc omittendum, Latinos pressum et saturum etiam de clarissimic et excitatissimis cooribus usurpasse [orig: usurpâsse], intensissimum quemque in sua specie colorem, et qui diluto pallidoque maxime contrarius esset, ita vocantes: atque omnino, quidquid largissimo [orig: largissimô] atque abundantissimo [orig: abundantissimô] colore et lumine pictum tinctumque esset, hoc [orig: hôc] nominedonantes. Sic Graecis katakore\s2. Sextus Empiricus Pyrrhon. Hypotyp. l. 1. *kai\ to\ au)to\ xrw=ma toi=s2 me\n presbute/rois2 a) mudro\n fai/netai, toi=s2 de\ a)kma/zousi katakore\s2, etc. Vide Salmas. ad Tertull. de Pallio c. 3. et ad Solin. p. 199. 278. et 344.