December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0481aORODES [1] I. Rex Parthorum, Mithridati II. seu Magno, fratri a se pulso, successit, Crassum cum fil. Publio cepit et occidit, An. 701. Urb. Cond. aquilis et ingenti captivorum vi potitus. Dicitur, Crasso aurum liquatum in os insudisse, avaritiam ei tot sacrilegiorum totuplicisque iniustitiae causam, ex probrantem. Dein Cassium Brutumque sequutus, infelicioribus Fatis usus est, Vellei. Paterc. l. 2. c. 46. et 91. Appian. in Parth. Iustin. l. 42. c. 4. Florus, l. 3. c. 11. Eutrop. l. 6. c. 31. Orosius, l. 6. c. 13. etc. Plutarcho in Crasso est *(urw/dhs2, Africano apud Eusebium *(hrw/dhs2, malim utrobique *(orw/dhs2, ex Velleio, Floro, Appiano, et aliis. Morodem vocare videtur Servius ad Aen. l. 11. sed videtur tantum, nam locus iste est mendosus, uti ostensum Gerardo Vossio filio, ad Velleium, p. 67. Ei successit Pacorus, quem vide.
ORODES [2] II. Parthorum Rex, coetu popularium facto [orig: factô], caesus in sacrificio, vel (ut alii) in venatu, ob crudelitatem, Ioseph. l. 18. Ant. Iud. Item, Artabani fil. Armeniae Rex, Tacit. l. 6. Annal. c. 33.
ORODES [3] nomen viri a Mezentio interfecti, Virg. Aen. l. 10. v. 732. 737.
ORODIENSIS Comitat. Czongrad provinc. parva Hungariae inferioris versus Tibiscum fluv. et confinia Transylvaniae, sub Turcis, inter Comitatus Torantaliensem ad Boream et Conadiensem ad Meridiem.
ORODOPES insula parva Phoenicis, prope Tyrum.
OROLAUNUM Galliae Belgicae oppid. in Ducatu Lucemburgensi, Antonin. Vulgo Arlun, quasi Aram Lunae dicas, longitud. 27. 15. latitud. 49. 45. Baudrando Arlon, urbs parva sed munita, in colle, sub Hispanis. Alias in Caeresiis, vix 2. leuc. a limite Lotharingiae et Barrensis tractus, in Boream, 6. a Monmedio in Caeciam. Media inter Lucemburgum ad Ortum, et Neocastrum ad Occidentem. Valesio in Notit. Gall. est Arlon, castrum montanum Ducatus Luciliburgensis, Marchiae titulo [orig: titulô] gaudens. Ponitur in It in. Aethici, inter Epoissium ac Audethaunalem vicos, medius in itinere Durocortoro [orig: Durocortorô] Treviros. In divisione regni Lotharii A. C. 870. vocatur Arlon, inter Dulminse et Vaurense, etc. Arlonis castrum nomine corrupto [orig: corruptô] dici, tradit Lupus, qui ante Ann. 832. de Maximino Episcopo Trevirorum scripsit.
OROMANDRUS urbs Armeniae minoris Ptolem.
OROMANSACI populi Belgii inter Morinos, Gessoriaco proximi, in Picardiae, Artesiae, Flandriaeque confinio, ubi Audomarum urbs, Guinnes et Ardres oppida sunt. Baudrando populi fuere [orig: fuêre] sub Morinis, iuxta fretum Gallicum ubi nunc tractus Picardiae Borealis, in quo Ardensis Praefectura, et ditio recuperata, ubi Comitatus Osiensis et Guinensis, ubi Caletum, Ardra, et Guinea, urbes Galliae in limite Artesiae et Flandriae.
OROMASDES boni principium Zoroastri, sicut Arimanius mali, apud Plut. de Iside et Osir. aliis Ormisdas, de quo vide pluscula apud Gerh. Io. Voss. de Orig. et progressu Idolol. l. 1. c. 5.
OROMEDON mons Co insulae altissimus, Theocrit. Idyl. 7.
*)=ison o)/reus2 korufa=| tele/sai do/mon *)wrome/dontos2.
Ubi Casaubon. Probo eam interpretationem, quae Oromedontem esse montis nomen statuit. Videtur enim mons ille a Gigante ibi occiso et obruto sic esse dictus. Sane Oromedon Gigantis nomen est, apud Propert. l. 3. El. 8. v. 47.
Te duce vel Iovis arma canam, caeloque minantem
Coeum, et Phlegraeis Oromedonta iugis.Vide sis Theocriti Schol. ad locum praedictum. Nic. Lloydius.
ORONAIM vel Horonaim, duo vici, qua [orig: quâ] via est Assyrios, sive duae urbes Moabitarum: una superior, altera inferior, Esai. c. 15. v. 5. Latine trae, vel furores, aut Syriace, libertates.
ORONDA Beuthero, Onda, oppid. regni Valentiae, inter Saguntum et Incibilim, Dertusam versus, ab Oro Rege conditum.
ORONDICI populi fuere [orig: fuêre] Galatiae, Ptolem.
ORONIUS Modestus magnus Britannici generis vates fuit ex Bardorum poetarum numero doctissimus.
ORONTAS Artaxerxis affinis, pedestribus copiis ad bellum Cyprium praefectus, cum Evagora pacem fecit, ei pacatum regnum relinquens. Columniae postea, qua [orig: quâ] Teribazum petiverat, damnatus et supplicio [orig: suppliciô] affectus. Vide Polyaen. l. 7. c. 13. 14. Diodor. Sic. l. 15.
ORONTES [1] Mysiae Satrapa, defecit cum aliis ab Artaxerxe: quare a sociis summa ei rerum commissa est. Sed, spe praemiorum ex perfidia consequendorum, socios Artaxerxi prodidit. Diodor. l. 15. 5. Polyaen. loc. cit.
ORONTES [2] Praetor Armeniae, ex Epigonis Alexandri Magni. Vide Polyaen. l. a. com. 3 in Eumene.
ORONTES [3] Lyciorum dux in bello Troiano, qui capto Ilio [orig: Iliô] cum Aenea in Italiam navigaus, naufragio [orig: naufragiô] periit. Virg. Aen. l. 1. v. 113. 220.
ORONTES [4] qui Typhon prius teste Strabone, Ophites Pomp. Laeto, Ladon Philostrato; fluv. maximus Syriae, ex monte Libano profluens, multisque urbibus irrigatis, in quibus Antiochia, quam interluit, ad Seleuciam Pieriam in Syrum pelagus delabitur. Varie legitur. Osonz intus, teste Theveto [orig: Thevetô], Soldino apud ostia; interius Fer, teste W. Tyrio [orig: Tyriô]. Farfaro autem Olivario. Huius meminit Ovid. Met. l. 2. v. 248.
Arsit et Euphrates Babylonius, arsit Orontes.
Propert. l. 2. El. 23. v. 21.
Et quas Euphrates, et quas mihi misit Orontes.
Dionysius v. 910.
*th=s2 de\ pro\s2 a)ntoli/hn katasu/retai u(gro\s2 *)oro/nths2
*)/aspetos2, *)antio/xoio me/shn dia\ gai=an o(ri/zwn.Iuvenal. Sat. 3. v. 62.
Iampridem Syrus in Tiberim defluxit Orontes.
Eius ostium nunc proto Simone, a monasterio cognomine in arduo monte ad eius oram sito, Baudr. Hinc Oronteus. Propert. l. 1. El. 2. v. 3.
page 481, image: s0481bAut quid Orontea [orig: Oronteâ] crinem perfundere myrrha [orig: myrrhâ].
Iuxta hunc fluv. laudatissima bombyx. Item Orontes, mons Mediae, Ecbatanis incumbens, Ptol. Nic. Lloydius. Plinio Oroandes, vide ibi.
ORONTIUS Finaeus, Mathematicus celebris, fil. Francisci, Medici Delphinatis. Professor Regius, a Francisco I. constitutus A. C. 1530. scripsit in Geometria, Optica, Geographia, Astrologia, etc. complura. Obiit A. C. 1555. hora [orig: horâ] natali, Anton. Mizaltius Medic. in eius vita. Scaevola Sammart. elog. l. 1. Voss. de Scient. Math. Morerius Diction. Histor. Vide et Fineus.
OROPESA nomen illustris in Hispania Familiae, quae Portugallicae seu Lusitanicae stirpis ramus est. Patruus enim Iohannis IV. Lusitaniae Regis Edoardus, ducta [orig: ductâ] Beatrice de Toledo. Oropesa herede, ex ea filium suscepit serdinandum, cuius Progenitores sic habent: Ferdinandus I. Dux Bragantiae, ex Iohanna de Castro (filia Iohannis Dn. de Cadaval ) suscepit Ferdinandum II. Ducem, qui obiit A. C. 1483. pater ex Isabella Portugallica Iacobi Ducis: quo [orig: quô] et Eleonora [orig: Eleonorâ] de Mendoza (filia Iohannis Guzmani Ducis Methymnae Sidoniae) natus Theodosius Dux, iunxit sibi Isabellam de Castro agnatam, atque ex ea genuit Iohannem Ducem de Bragantia et Barcellos, defunctum A. C. 1582. Huic Catharina Portugallica (filia Edoardi Infantis Portugalliae Ducis de Guiomarans, Emanuele Rege geniti) peperit Eduardum Marchionem de Flechilla (fratrem Theodosii II. Ducis) qui ex Beatrice Toletana Marchione de Xarandilla suscepit Ferdinandum Alvarum Toletanum de Monroy et Ayala Marchion. de Xarandilla, Comit. de Oropesa; qui ex Mencia (filia Iohannis Alfonsi Pimentelli Comitis de Benavente) filium habuit Eduardum Alvarum de Toledo Portugal Monroy Ayala Ducem de Oropesa; patrem ex Anna de Zunigd Modica de Corduba Pimentel Comite de Alcaudete, Manuelis Ioachimi Alvari Toletani Marchionis de Xarandilla. Spenerus Theatr. Nobilit. Part. 3. p. 74. Quia vero praefata Beatrix Toletana titulum de Orcpesa Bragantinae domui intulit, Maiores eius hi fuere [orig: fuêre]: Ferdinandus Alvarus Toletanus Comes de Oropesa, uxorem habuit Leonoram (filiam Petri de Zuniga Comitis de Ledesma et Plac. ) atque ex ea filium Ferdinandum Alvarum maritum Mariae Pachecae (cuius pater Ioh. Pachecus Marchio de Villena decessit A. C. 1474.) et ex ea Patrem Francisci Alvari Toletani itidem Comitis Oropesae, quo [orig: quô] et Maria [orig: Mariâ] Manuel de Figueroa (filia [orig: filiâ] Gomesii Suarezii de Figueroa Comite Feriae) genitus Ferdinandus Alvarus Toletanus Comes Oropesae, ex Beatrice de Monroy Ayala, suscepit Iohannem Alvarum Toletanum Monroy, Ayala, Comitem de Oropesa, cuius ex Luisa Pimentellia filia Beatrix fuit, hodiernorum Ducum Oropesae genitrix. Idem Spenerus Part. 1. p. 159.
OROPI Episcopalis sub Anazarba sedes, G. Tyrius.
OROPITE Catoni, Oropitum Antonino, Orobitum, seu Orbitum, in tabula Desiderii Regis, Herbanum Plinio, l. 3. c. 5. urbs vetus P. Diacono, Ursuetana, et Urbevetanum Procopio, urbs Hetruriae mediterranea, inter Viterbium in Boream, 20. et Perusiam in Meridiem 30. mill. pass. Orvieto Leandro dicitur, longitud. 36. 20. latitud. 42. 24. In ditione Pontificis ad Peliam fluv. qui paulo supra recipit Glanim, 3. autem milliar. infra cadit in Tiberim. In colle, situ permunita, caputque agri adiacentis, vulgo Territorio d'Orvieto, 50. milliar. a Roma in Boream, 15. a confinio territorii Senensis in Ortum Baudr.
OROPUS [1] vulgo Zucamini, teste Alexandro Zardo [orig: Zardô]; Susamino, Nardo, oppid. Boeotiae in Atticae confinio in ora, inter Chalcidem 20. et Tanagram 18. milliar. a Thebis 36. ab Athenis 44. Quod cum Athenienses vastassent [orig: vastâssent], a Romanis 500. talentis multati sunt, teste Agellio. In eo Fanum Amphiarai, apud Pomp. Melam l. 2. c. 3. ex lectione Pinciani, Rhamnus et Oropus parvae, illustres tamen, quod in hoc fanum est Amphiarai. Sed non in Oropo, verum in itinere, quod Athenis Oropum dirigebat, situm fuisse Amphiarai fanum, docet Dicaearchus: *)enteu=qein (i. e. e)c *)aqhnw=n' ei)s2 *)wropo\n dia\ *dafnidou= kai\ tou= *)amfiara/ou *dio\s2 i(erou= o(do\s2 e)leuqe/rw| badi/zonti xedo\n h(me/ras2 ), Illinc (nempe Athenis) Oropum usque per Daphnidem et Amphiarai Iovis templum iter expedito pediti unius prope diei est. Ubi pro *dafnidou=, *yafi/da legi vult Salmas. Interim Amphiarai Fanum Oropo vicinum fuisse, hinc patet. Pausan. l. 1. 12. stadiis ab Oropo ait distare; in loco Harma dicto, a curru Amphiarai; itaque non quidem Oropi, in Oropiorum (qui primi Graecorum Amphiarai memoriae honorem habuerunt) tamen agro, fanum hoc Amphiarai olim oraculis celeberrimum fuit. Quam in rem vide complura, apud Salmas. ad Solin. p. 146. et seqq. Hodie vicus est satis grandis Graecis inhabitatus, vulgo Ropo, ubi 200. circiter eorum familiae, uti docet Car. Sponius Itinerar. Graeciae Part. 2. p. 517. et 518. ubi et Epitaphii meminit Aphrodisii filii Zopyri, Oropo oriundi, quod Sycamini 3. inde milliar. visitur.
OROPUS [2] urbs Macedoniae, patria Seleuci Nicanoris, ab Oropo filio Lycaonis dicta. Item oppid. Euboeae, quod Aristoteli Graea dicitur. Item, Syriae urbs, Telmissa quoque, teste Stephano [orig: Stephanô], quem sis consule.
ORORI civitas, 2. Sam. c. 23. v. 33.
ORORICIUS Rex Methiae, cuius uxorem Dermitius Rex Lageniae cum per vim abripuisset, omnibus Hiberniae Regnis finis impositus est. Sub Henrico enim II. Angliae Rege Hibernia in quamplurima adhuc Regna, quatuor inprimis haec, Ultoniam, Lageniam, Momoniam et Conachtiam, divisa erat, inter quorum Reges plerumque potentior Hiberniae Monarcham se nominabat, quemadmodum etiam in Heptarchia Saxonum, in Anglia, factum esse, constat. Monarchia [orig: Monarchiâ] igitur ad Rodericum Regem Conachtiae delata [orig: delatâ], Ororicius apud eum de iniuria conquestus, raptorem Dermitium accusavit eiusque imploravit auxilium. Hinc bellum, in quo Dermitius inferior ad Angliae Regem praefatum
page 482, image: s0482aconfugit, a quo etiam susceptus et bonam spem habere iussus est; videbat enim Hiberniam internis dissidiis laborantem facile sub potestatem iri redactum. Nec fefellit augurium: exercitu enim comparato [orig: comparatô] Richardum Stranckboum Comitem Pembrokiae, in Hiberniam misit, qui Wexfordia [orig: Wexfordiâ] occupata [orig: occupatâ], et Dublino [orig: Dublinô] Dermitii proditione capto [orig: captô], Waterfordiam quoque tandem expugnavit, ficque omnes Hibernorum Regulos Regi suo subiecit, qui Dominus Hiberniae ab eo tempore voluit vocari, Hornius Orb. Imper. p. 204. 205.
OROSA quae et Alinza, Ptolem. urbs Mediae mediterranea, inter Nazadam, et Afrsisacam ad Ortum, Archiech Castaldo.
OROSCOPA Africae urbs, de qua lis inter Masinissam et Carthaginenses, Appian. in Pun.
OROSINES Thraciae fluv. Plinio l. 4. c. 11.
OROSIUS Hispanus patria [orig: patriâ], domo [orig: domô] (ut Ioh. Gerundensis tradit) Tarraconensis, sub Arcadio et Honorio vixit, ut Prosper, in Chronicis, ait. Hic, cum, Roma [orig: Româ] ab Alarico Gothorum Rege capta [orig: captâ], gentiles, et huius, et omnium calamitatum causam in Christianos conicerent, composuit, hortatu B. Augustini, septem historiarum libros: quibus ostendit, ab Orbe condito, usque ad tempus, quo [orig: quô] illa scriberet, (id spatium ipse dicit annorum esse quinquies mille sexcentorum, et duo de viginti) maximas semper atque atrocissimas, per orbem, calamitates contigisse. Scriptor est plane utilis, sed qui scriptores Graecos non legerit: imo Graecarum literarum expers fuit. In temporibus etiam crebro fallitur, ut vel illa ostendunt, quae in eo castigavit Scaliger, in Animadversionibus Eusebianis. Vide Voss. Hist. Lat. l. 2. c. 14. quide eo fuse agit Hist. Pelag. l. 1. c. 17. Nic. Lloyd. Vide et in voce Paulus Orosius.
OROSPEDA Straboni Ortospeda, Ptolemaeo, mons Hispaniae Tarraconens. post Pyrenaeum maximus, longe, lateque diffusus, varia habens nomina, a locis quae attingit. In Celtiberis enim Sierra de Molina dicitur, teste Floriano [orig: Florianô], in Arevacis et Carpetanis Palomera d'Avila. Puerto di Somma siera, del Pico, et della Tablada, in regno Castellae veter. In regno autem Legionensi apud Callaicos, Sierra di Ponfria vocatur. Baudrando Mons est valde extensus, per Carpetanos et Bastitanos, a Tago fluv. nempe ad oram maris Mediterranei per Castellam novam regnum Murciae et partem Orientalem regni Granatae. Eius partes dicuntur Sierra de Segura, Sierra d'Alcaraz, montes de los Alpuiaras, in regno Granatae; et alibi aliter. Sed non extenditur versus regnum Legionense neque per Castellam veterem.
ORPHA uxor Chelion, filii Elimelech Bethlehemitae, Ruth. c. 1. v. 14. Latine cervix, vel cervicosa, sive suscitatio, vel denudatio oris.
ORPHANI nomen quorundam ex Hussitis. Post mortem enim Ziscae, incliti illius Hussitarum Ducis, in duas hi factiones divisi sunt, quarum una Procopium Magnum sibi Ducem creavit; altera, quod nullum inveniri posse crederet, qui iure Ziscae succederet, Orphanorum assumpsit nomen. Quae dissidia ipsorum causae plurimum nocuerunt, neque exstingui potuere [orig: potuêre], usque ad A. C. 1030. quo [orig: quô] utrique Bohemia [orig: Bohemiâ] expulsi, et Fratribus aeternum exilium indictum est. Idem p. 46.
ORPHANOTROPHI qui praeponuntur Orphanis nutriendis, tamquam Tutores seu Curatores minorum: secundum Iustinianum in l. Orphanotrophos, in princ. Cod. de Episc. et Cler. et in l. Omnia. De iisdem Spec. in tit. de Orphanotropho et in tit. de his qui alien. nom. in iudic. inter. in vers. Orphanotrophus et in tit. de Instrum. edit. §. nunc vero aliqua, v. 26. et §. ult. v. sunt etiam Orphanotrophi: et text. in Authent. de alien. et emph. §. emphyteuseos vero per totum, alibique passim. Locus vero, ubi filii istiusmodi orbi et parentibus privati nutriebantur, Orphanotrophium dictus est, cuius meminit Imperat. in l. illud, §. si quis vero et l. penult. in princ. Cod. de sacrosanct. Eccl. et in l. omnia privilegia, Cod. de Episc. et Cleric. Vide Calvin. Lexic. Graece o)rfanotrofei=on, quae vox legitur apud Balsamonem in can. 8. Concilii Chalced. p. 332. ubi Episcopo non subici Monachos seu Clericos templorum e)n toi=s2 *)orfanotrofei/ois2 ait. Item in Collect. Constitut. Eccl. ex l. 1. Cod. num. 19. ubi donationes, Actis non insinuatas, quae ad 500. usque nummos fierent, inter alia, ei)s2 to\ o)rfanotrofei=on, ratas esse, dicitur. Eorum inventorem Hircanum Iudaeorum Principem Hegesippus facit. Opus plane regium, unde et Orphanos non nisi ipsi Archonti curae esse etiam Athenienses voluere [orig: voluêre], uti patet ex lege Solonis, memorata Demostheni pro\s2 *maka/rt. Et Orphanotrophi munus in Aula Byzantina magni fuit habitum, ut quo [orig: quô] frater Michaelis Paphlagonis Imperatoris ornatus legitur apud Zonaram. In quo vero id proprie constierit, habetur in Coll. cit. num. 31. sed rebus in peius labentibus, desiit, sub postremis videl. Imperatoribus, teste Codino [orig: Codinô], apud Suicerum Thesaur. Eccles. voce *)orfanotro/fos2. Vide quoque Meursium Glossar. Scil. Orphanus, qui caret patre, praesidioque [orig: praesidiôque] paterno [orig: paternô], quae Graeca vox est. Sed et laepis pretiosus, inquit Albertus M. qui in corona Imperatoris, non unquam alibi visus est, propter quod Orphanus dictus. Fuit is in colore vinosus, subtilem habens vinositatem sicut si in candidum nimis micans penetraret in rubeum clarum vinosum et sit superatus ab ipso; et traditur, quod aliquando in nocte fulsit: seil nunc tempore nostro [orig: nostrô] non micat in tenebris. Meminit Nicephorus Bryennius l. 1. c. 17. *poluqrullh/tou marga/rou o(\n *)orfano\n katwno/mazon, Margariti illius decantati, Orphani vocati. In clade Romani Diogenis in Turcarum venisse potestatem pretiumque eius 90000. aureorum, refert El-Macinus Histor. Saracen. apud Car. du Fresne. Lychnitem fuisse, diximus supra voce Lychnis.
ORPHE Lyco et Carya, sorores, et filiae Dionis Laconiae Regis ex Iphithea: quarum Carya a Libero amata, in monte Taygeto, mutata est in arborem sui nominis, quum arctius a sororibus suis custodiretur, Servius ad Ecl. 8. ex antiquissimis Graeciae
image: s0482bsabulis, apud Salmas. ad. Solin. p. 603.
ORPHEI Caput inter vetera Oracula memoratur Philostrato Lemnio non solum l. 4. de Vita Apollonii, verum etiam in Heroicis, et quidem in Philoctete, ubi verba Latine sic habent: Illinc Diomedes elt Neoptolemus ad Troiam volentem adduxere [orig: adduxêre], cum pro universis Graecis ei supplicassent [orig: supplicâssent], oraculumque de arcubus ex Lesbo, ut ait, profectum recitassent [orig: recitâssent]. Uti enim Achivos ait ex domesticis oraculis, Dodonaeo scil. et Pythico, et quaecumque Boeotica sive Phocica probarentur, vaticinia. Lesbo [orig: Lesbô] autem haud procul ab Ilio distante, ad oraculum illic exsistens miserunt. Dabat autem responsa ex Orpheo: Caput enim post mulierum facinus Lesbo [orig: Lesbô] appulsum rupem habitavit, et in cava humo e)xrhsmw/|dei vaticinabatur. Unde Lesbii coeterique Aeoles atque his finitimi Iones, ipso ad vaticinia utebantur. Responsa autem huius oraculi et Babylona accersebantur. Multa etenim Persarum quoque Regi caput hoc cecinit: Cyroque vetusto editum inde oraculum ferunt, ta\ e)ma\, w)= *ku/re, sa/ktl. Mea, o [orig: ô] Cyre, tua etc. Quae qua [orig: quâ] hominum impostura [orig: imposturâ] contigerint, pluribus erudite edisserit Anton. van Dalen de Oraculis Ethnicorum Dissertat. II. p. 292. et seqq. Vide infra Orpheus.
ORPHEUM Theatrum apud Martialem de Spectac. Epigr. 21. v. 1.
Quidquid in Orpheo Rhodope spectasse [orig: spectâsse] theatro
Dicitur; exhibuit Caesar, arena, tibi etc.A similitudine dicitur veri Theatri, quod esset in Threiciis vallibus seu planitie ad Haemum Rhodopenve; ubi canente Orpheo [orig: Orpheô] silvas, saxa, feras motas diximus: quae ad veri Theatri similitudinem refert Poeta, ut Ovid. Met. l. 11. Haec in Amphitheatro repraesemptavit Domitianus, in quo
Repserunt scopuli mirandaque silva cucurrit,
per machinamenta scil. neurospastika\; vel ab hominibus in truncis arborum scopulisque latitantibus:
Et supra vatem multa pependit avis:
filo [orig: filô] vel reti coercitae tenuissimo [orig: tenuissimô]: Tandem ipse, non quidem a Bacchis, sed ab urso, vere discerptus est. Damnatus nempe quispiam ad mortem, qui Orphei schema in hoc ludo gerebat, ab urso laniatus est, ut verum Orpheum a Bacchis discerptum, ad vivum exprimeret. Vide Gronov. ad loc.
ORPHEUS ut sensit Myrleanus Asclepiades, Apollinis et Calliopes, unius Musarum, fil. fuit. Virg. in Pollione:
Non me carminibus vincet nec Thracius Orpheus,
Nec Linus; huic mater quamvis, atque huic pater adsit,
Orphei Calliopea, Lino formosus Apollo.Apollon. vero l. 1. Arg. Oeagri, et Calliopes filium facit:
*prw=ta/ nun *)orfh=os2 mnhsw/meqa, to\n r(a/ pot' au)th\
*kallio/ph *qrh/iki fati/zetai eu)nhqei=sa
*oi)a/grw|, skopih=s2 *pimplhi/+dos2 a)/gxi teke/sqai.Alii Oeagri, et Polymniae, alii Menippes, alii Thamyridis filium fuisse voluerunt, atque Ialemum et Hymenaeum huius fratres fuisse constat. Hunc a Mercurio, sive ut alii habent, a patre Apolline lyram accepisse ferunt, eaque [orig: eâque] tantum valuisse, ut illius cantu silvas, et saxa moverit, fluviorum cursum inhibuerit, ferasque mitiores reddiderit. De quibus postea. Quamvis autem multi fuerunt Orphei, testante Suida [orig: Suidâ], omnia tamen ceterorum facinora ad vetustissimum Thracem, Oeagri filium referuntur, qui, ut Tzetzes ait, Hist. 399. Chil. 12. fuit Herculis coaetaneus, ac floruit annis 100. ante bellum Troianum. Hic primus omnium apud Graecos de Astrologia scripsit. Lucian. de Astrolog. *(ellhnes2 de\ ou)/te par' *ai)qio/pwn, ou)/te par' *ai)gupti/wn a)strologi/hs2 peri\ ou)de\n h)/kousan, a)lla/ sfin *)orfeu\s2, o( *oi)a/grou kai\ *kallio/phs2 prw=tos2 ta/de a)fhgh/sato. Idem primus Bacchi sacra in Graeciam introduxit, et in monte Boeotiae Thebis, ubi Liber Pater natus est, sacra illa, quae Orphica vocantur, in quibus ipse postea fuit laceratus, instituit, ut ait Lactantius, de falsa Religione. Hic multa humanae, politicaeque vitae utilia invenit, ut ait Pausan. in Boeot. Deorum initia, et universam Theologiam primus aperuit. Scripsit de Elementorum inter se mutua [orig: mutuâ] generatione, de vi amoris in rebus naturalibus, de Gigantomachia [orig: Gigantomachiâ], de Raptu Proserpinae, de Cereris erroribus, de laboribus Herculis, de Idaeorum, et Corybantum sacrorum ritibus, de occultis oraculorum responsit, de Veneris et Minervae sacrificiis, de luctu Aegyptiorum Osiridis causa [orig: causâ], ac de illorum lustrationibus, de vaticiniis, de observationibus auspiciorum, de situ fibrarum, de somniorum interpretatione, de signis ac prodigiis, de que illorum expiationibus, de expiatione inferorum, de ratione et motu astrorum, quo [orig: quô] pacto [orig: pactô] Dii irati placari possint, etc. de quibus omnibus se scripsisse testatur initio [orig: initiô] Argonauticorum, quae sub illius nomine circumferuntur. Non defuerunt, qui Orpheum et Amphionem magos Aegyptios fuisse arbitrati sunt, ut ait Pausan. in post. Eliacis. Uxorem habuit Eurydicen, cuius amore cum flagraret Aristaeus, eamque insequeretur, ut captae vim inferret, illa per loca devia fugiens a serpente in herba latente icta interiit. Virg. Georg. l. 4. v. 457.
Illa quidem, dum te fugiens per flumina praeceps,
Immanem ante pedes hydrum moritura puella
Servantem ripas alta [orig: altâ] non vidit in herba [orig: herbâ].Tum sama est, Orpheum sumpta [orig: sumptâ] cithara [orig: citharâ] ad inferos descendisse, atque cum mirificam quandam lamentationem cecinisset, lacrimas inseris excitasse [orig: excitâsse]; Plutone deinde placato [orig: placatô] ac Proserpina [orig: Proserpinâ], severissimis mortuorum regibus, cantus [orig: cantûs] suavitate non solum obtinuisse, ut ipse post visam Eurydicen in lucem rediret, sed etiam, ut eam secum abduceret; ea [orig: eâ] tamen conditione, ne prius respiceret, quam ad superos pervenisset. Verum cum ille amoris impatiens respexisset, uxorem amisit. Hunc inquiunt, cum ad inferos descendisset, ibi Deorum omnium laudes cecinisse, praeterquam Liberi Patris, quem per oblivionem praetermisit: quare iratus Dionysus furorem suis Bacchis immisit, a quibus apud Hebrum fluv. fuit discerptus, membraque eius per agros sparsa, ut a canibus vorarentur: sed tamen a Musis dicuntur fuisse collecta, et in Dio Macedoniae loco sepulta. Alii dixerunt,
image: s0483aa Iove fuisse percussum fulmine, sicut Leonides testatur hoc [orig: hôc] epitaphio [orig: epitaphiô]:
*qrhi/+ka xrusolu/rhn th=|d' *)orfe/a *mou=sai e)/qayan,
*(\on kta/nen o(yime/dwn *zeu\s2 yolo/enti be/lei.Fertur eius caput in Hebrum deiectum cum lyra in Lesbum delatum fuisse, atque ibi sepultum; Lyram autem inter sidera relatam, et a singulis Musis, quarum laudes eximie cecinerat, novem insignibus stellis insignitam. Alii memorant, illum post mortem Eurydices ceterarum mulierum coniugium sprevisse, multisque persuasisse hominibus, malum ingens esse feminam; quare cum multi abstinerent a nuptiis feminarum, ab illis per simulata Liberi Patris sacrificia discerptus fuit, teste Apollodoro [orig: Apollodorô], l. de Diis. Alii turpissimam causam tradiderunt, aiunt eum paidermsti/as2 auctorem fuisse, quam ita attigit Ovid. l. 10. Met. v. 8.
Ille etiam Thracum populis fuit auctor amores
In teneros transferre mares; citraque iuventam
Aetatis breve ver, et primos carpere flores.Vide Cael. Rhod. l. 15. c. 19. Pausan. in Boeot. indignatas ait Thracum feminas, quod ob cantus [orig: cantûs] suavitatem multos viros secum abduceret. At Gelous Apollodorus in Philadelphis, iudicem Calliopem electam fuisse inquit a Iove, contendentibus Venere et Proserpina [orig: Proserpinâ] de Adonide; quae cum Adonidem communem adiudicasset [orig: adiudicâsset], Venus indignata mulieres in Orpheum filium eius concitavit. Alii dicunt, ita Venerem vertisse amorem omnium mulierum in Orpheum, ut ab illis raptim captus, dum inter se contenderent de Orpheo, fuerit laniatus. Agatharchides Cnidius l. 22. rerum Asiaticarum, Orpheum scripsit, mortua [orig: mortuâ] Eurydice, venisse ad Aorthum in Thesprotidem, ubi pervetus erat oraculum evocandarum animarum: ibi cum Eurydicem sibi adesse putasset [orig: putâsset], scque deceptum comperisset, sibi mortem conscivisse. Inde scripsit Pausanias, luscinias quae forent circa sepulchrum Orphei in Thracia, cantum emittere ceteris omnibus suavioruem. Denique alii vitae pertaesum, post mortem uxoris, sibi manus intulisse inquiunt prae maerore. Vetustissimum poetarum, appellat Lactant. l. 1. Poemata 39. composuisse dicitur, quae temporum iniuria [orig: iniuriâ] periere [orig: periêre]. Hymnos enim et versus, qui illi vulgo tribuuntur, fasi\n u(po\ *)onomakri/tou tou= *)aqhnai/ou sunteta/xqai, ait Tatianus. Clarissimus Vossius, Orphea hunc numquam fuisse putat, sed esse nomen ab antiqua Phoenicum lingua, qua [orig: quâ] usi Cadmus, eiusque posteri, atque a scientia nomen hausisse. Arifa enim Arabibus est scire; Unde Arif, sciens, doctus. Hanc sententiam verisimiliorem facit, quod Cicer. l. 1. de Nat. Deor. refert, Aristotelem prodidisse Orphca istum numquam fuisse, quae vero carmina eius nomine circumferuntur, ea a Pythagoricis attribui Cecropi cuidam, vel, ut legi debet, Cercopl. Nota etiam, Origenem negasse [orig: negâsse] ulla Orphei acripta suo [orig: suô] aevo [orig: aevô] exstitisse, l. 1. kata\ *ke/lsou. Fabulam Orphei optime omnium fuse tractat Virgil. Georg. l. 4. Et
Proximus huic, longo sed proximus intervallo
Ovidius Metam. l. 11. Vide Boetium de Consol. Phil. l. 1. c. 3. Mythologiam eius habes apud Natal. Comit. l. 7. c. 14. Et eam quoque breviter innuit Horat. ad Pisones de Arte Poet. v. 391. f.
Silvestres homines, sacer, interpresque Deorum
Caedibus, et victu foedo [orig: foedô] deterruit Orpheus,
Dictus ob hoc lenire tigres, rapidosque leones.Plurimi Poetae, ut nil dicam de mira Alexandri Severi Imper. devotione, qui in larario suo, inter Divos Principes, et animas sanctiores, coluit Christum, et Abrahamum, Orpheum et Apollonium, Lamprid. in Severi vita c. 29. sunt in laudibus eius decantandis, apud quos, imo et Oratores ac Philosophos movit Orpheus sua [orig: suâ] cithara [orig: citharâ] et cantilena [orig: cantilenâ] Homines, Deos, Astra, fluvios, Ventos, Arbores, Volucres, Animalia, Lapides, Montes. Inferos. I. Homines. Calpurnius, Ecl. 2.
Convenit umbrosa quicumque sub ilice lentus
Pascit oves. ------ ----Plato quoque in Protagora, ait Protagoram ipsum homines cantu et eloquentia [orig: eloquentiâ] demulsisse w(/sper *)orfeu/s2. II. Deos. Calpurnius ubi supra.
-------- Faunusque pater Satyrique bicornes
Adfuerant, sicco Dryades pede, Naiades udo.Silius Italicus l. 11. v. 462.
Auditus Superis, auditus Manibus Orpheus.
III. Astra. Haec, si non ipse, certe eius lyra ex fictione Manilii, Nam de hac, quae in caelo est, ita ille l. 5.
Tunc silvas et saxa trahens, nunc sidera ducit:
Et rapit immensum mundi revolubilis orbem.IV. Fluvios. Apollon. l. 1. Argon.
------ -------- *potamw)=n te r(e)eqra..
Horatius Carm. l. 1. Od. 12. v. 9.
Arte materna [orig: maternâ] rapidos morantem
Fluminum cursus. --------Propert. l. 3. El. 1. v. 41. cum illo loquens:
-------- Te concita dicunt
Flumina Threicia [orig: Threiciâ] detinuisse lyra [orig: lyrâ].Seneca in Herc. Furente Actu 2. v. 573,
Ars quae praebuerat fluminibus moras.
Et in Medea, Actu 3. v. 625.
Ille vocali genitus Camena [orig: Camenâ],
Cuius ad chordas modulante plectro [orig: plectrô]
Restitit torrens. ------Calpurnius,
Et tenuere [orig: tenuêre] suos properantia flumina cursus.
Sidonius Paregyr. Anth.
Cum starent Hebri latices, cursuque ligato [orig: ligatô]
Fluminis attoniti carmen magis unda subiret.Boetius, ubi ac Orpheo:
page 483, image: s0483bSilvas currere mobiles,
Amnes stare coegerat.V. Mare. Antipater, in carmine de Orpheo, inter alia nominat patagou=san a(/lk, mare obstrepens, quod ille flexit suo [orig: suô] cantu. Inde pulchra illa fictio Valerii et Papinii de nave Argo per mare eunte, quam Orpheus suo [orig: suô] cantu dirigebat, elemento illi imperans. Ait prior l. 1. v. 470.
Nec vero Odrysius transtris impenditur Orpheus,
Haud pontum remo subigit; sed carmine tonsas
Ire docet, summo [orig: summô] passim ne gurgite pugnent.Posterior l. 5. Theb. v. 343.
-------- -------- Oeagrius illis
Acclivis malo, mediis intersonat Orpheus
Remigiis, tantosque iubet nescire labores.Utrique Silium adiungas, qui sic l. 11. v. 471.
Quin etiam Pegasaea ratis, cum caerula nondum
Cognita terrigenis, pontoque intrare negaret,
Ad puppim sacrae cithara [orig: citharâ] eliciente carinae,
Adductum cantu venit mare.VI. Ventos Calpurnius de Orpheo:
Desistunt tremulis decurrere frondibus Euri.
Horat. ait, l. 1. Carm. Od. 12. v. 10. tardatos Orphei arte,
Fluminum cursus, celeresque ventos.
Seneca, in Medea v. 627. de rebus Orphei: Siluere [orig: Siluêre] venti. Antipater l. 3. Anthologiae dat illi domitum a)ne/mwn bro/mon, ventorum impetum. Et usurpat verbum koima/seis2 consopies. VII. Arbores. Euripides, in Bacchis, de Orpheo: *suna=ge de/ndrea, conduxit arbores. Dio Chrysostomus Orat. 53. futa\ nominat inter alia. Et Orat. 73. ita ait, *)/eti de\ tw=n de/ndrwn prosio/ntwn a(/ma tw=| karpw=| te kai\ a)/nqei, concurrisse arbores ad illum, una cum fructibus, et floribus. Antipater inducit qelgome/nas2 dru/as2, permulsas quercus. Seneca in Medea, Silvas trahit. Et Ovidius eleg. 1. l. 4. Trist. v. 17. Cum traheret silvas Orpheus. Horat. l. 1. Carm. Od. 12. v. 7. Insecutae Orphea silvae. Et v. 11.
------ Auritas fidibus canoris
Ducere quercus.Claudian. l. 2. de laud. Stilic. v. 172.
------ Orpheo migrantes pectine silvas.
Idem in Praefat. l. 2. de Rap. Pros. v. 8.
Silvaque Bistonium saepe secuta Chelyn.
Sidonius Apollinaris,
------ ------ Digitisque canoris
Compulit auritas ad plectrum currere silvas.VIII. Volucres. Calpurnius,
Et quaecumque vagis altum ferit aera pennis.
Seneca in Herc. Fur. Actu 2. v. 572. Aves traxerat. Et in Medea, Actu 3. v. 628.
Cui suo cantu volucris relicto
Adfuit tota [orig: totâ] comitante sylva [orig: sylvâ].Ovid. Met. l. 11. v. 20.
------ Attonitas etiamnum voce canentis
Innumeras volucres. ------ --------Silius, l. 11. v. 469.
Immemor et dulcis nidi, positoque [orig: positôque] volatu.
Non mota volucris capitva pependit in aethra.Orpheus ipse de avibus.
------ *eh(=s2 de\ la/qonta kalih=s2.
Dio Chrysostomus Orat. 78. meminit tw=n o)rni/qwn xatapetome/nwn pro\s2 au)to\n *(o)rfe/a) a)/donta. Et Orat. 32. numerat pthna\ kai\ pro/bata. IX. Animalia, Euripides in Bacchis, inter res Orphei numerat, qh=ras2 a)grw=tas2, feras silvestres. Ut etiam Dio Orat. 32. ta\ qhri/a h(me/rwse feras mansuefecit. Et 78. meminit tw=n qhri/wn khloume/nwn u(po\ th=s2 fwnh=s2, kai\ paresthko/twn pra/ws2, kai\ a)qoru/bws2, ferarum, quae eius voce leniebantur, astabantque prope illum mansuete, et quiete. Propert. l. 3. El. 1. v. 41. Orpheu te tenuisse feras. Ovid. l. 3. Amor. El. 9. v. 22.
-------- Victas obstupuisse feras.
Pausanias quoque l. 9. ait, videri statuam Orphei, quam circumstabant ferae expressae in marmore, atque aere. Boetius de Consol. Philosoph. l. 3.
Iunxitque intrepidum latus
Saevis cerva leonibus,
Nec visum timuit lepus
Iam cantu placidum canem.Ex hoc miraculo pulchre Claudian. praefat. l. 2. de Raptu Proserp. v. 5. de Orpheo iam cessante a Musica [orig: Musicâ],
Saeva feris Natura redit, metuensque leonum,
Implorat citharae vacca tacentis opem.X. Lapides. Antipater petras inducit ab Orpheo qelgome/nas2 mulsas. Apollon. Argon. 1.
-------- -------- *pe/tras2
*qe/lcai a)oida/wn enoph+|.Orpheus ipse in Argon. *pe/trai d' e)smara/goun, sonuerunt saxa, videlicet ad Vatis modos. Dio Chrysost. Orat. 53. li/qous2 khlei=n kai a)/gein, delinere saxa et ducere. Et Orat. 78. kai\ tw=n li/qwn kinoume/nwn, kai\ cunio/ntwn, w(ste mega/la e(/rmata a)qroi/zisqai li/qwn plhsi/on au)tou=. Ovid. l. 3. de Art. Am. v. 321.
Saxa ferasque lyra [orig: lyrâ] movit Rhodopeius Orpheus.
Et l. 3. Amor. El. 12. v. 40.
Duraque percussam saxa secuta lyram.
Seneca in Medea, Act. 2. v. 356.
---- Qui saxa cantu mulcet.
XI. Montes. Orpheus ipse in Argon.
*)/esth d' a)/kra ka/rhna, kai\ a)/gkea dendrh/enta.
*phli/ou. Cassius Parmensis:
Convulsosque suis scopulos radicibus egit.
page 484, image: s0484aSilius Italicus, l. 11. v. 466.
Non illo Pangaea iuga, aut Mavortius Haemus,
Non illo modulante sonos stetit ultima Thrace,
Cum silvis venere [orig: venêre] ferae, cum montibus amnes.Claudian. l. 3. de Consul. Honorii: v. 113.
------ Rhodopeia saxa
Orpheis animata modis. --------Sidon. Apollin. in Panegyr. Anthemii Aug.
Qui cantu flexit scopulos.
XII. Inferos. Virgil. Georg. l. 4. v. 481.
Quin ipsae stupuere [orig: stupuêre] domus, atque intima leti
Tartara, caeruleosque implexae crinibus angues
Eumenides, tenuitque inhians tria Cerberus ora,
Atque Ixionei vento rota constitit orbis.Ovid. l. 3. Art. Am. v. 322. ait illum movisse,
Tartareosque lacus, tergeminumque canem.
Idem Met. l. 11. v. 41.
Talia dicentem, nervosque ad verba moventem
Exsangues flebant animae.Scncca in Hercul. Furent. v. 569.
Immites potuit flectere cantibus
Umbrarum dominos.Silius Italicus, l. 11. v. 475.
---- ------ Pallida regna
Bistonius vates, flammisque Acheronta sonantem
Placavit plectro, et fixit revolubile saxum.Nic. Lloydius. Coeterum, prope Pimpleam natum, Apollonius Rhodius Auctor est.
------ *to/n r(a/ pot' au)th\
*kallio/ph *qrh/i+ki fati/zetai eu)nhqei=sa
*oi)a/grw| skopih=s2 *pimplh/i+dos2 a)/gxi teke/sqai.
------ qicem quondam ipsa
Calliope Thraci dicitur congressa
Oeagro speculam prope Pimpleida peperisse.Quam Pimpleam alii montem Thraciae, alii fontem, alii locum iuxta Pieriam esse volunt. *pi/plan et *pi/pleian Graeci plerumque scribunt, unde Pipletes vates Orpheus dicitur Appuleio Milesiar. l. 2. Sic in modum superbi iuvenis Aonis vel Musaei vatis Pipletis laceratus atque discerptus domo [orig: domô] proturbor. At apud Sithonos illum natum, habet Solin. c. 9. Ex Pieria vero Zonem usque attraxisse nemora, Mela refert l. 2. c. 2. qui ad haec Apollonii respexisse videtur:
------ kei/nhn e)/ti sh/mata molph=s2
*)akth=s2 qrhi+ki/hs2 *zw/nhs2 e)pi\ thleqo/wsai
*)ecei/hs2 stixo/wsin e)pi/trimoi, a(\s2 o(/g' e)pipro\
*qelgome/nas2 fo/rmiggi kath/gage *pieri/hqen.
------ Eius adhuc signa cantilenae
In littore Threicio, quod Zone appellatur, florentes
Ordine plantatae arbores, quas ille
Delinitas cithara [orig: citharâ] deduxit e Pieria.In quo promontorio arbores illas Orphei Nicander quoque collocat etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 159. Pausan. vero l. 6. et eum et Amphionem, etsi Thraces vulgo perhibeantur, fuisse tamen Aegypto [orig: Aegyptô] oriundos, ac utrumque arcanis Magorum scientiis excelluisse, refert. Vide Casp. Barthium Animadversion ad Stat. Theb. l. 2. v. 455. Eius porro caput Lesbo appulsum, vaticinari fuisse solitum, atque Cyro etiam Regi, cum aliquos illud consultum Babylone misisset, respondisse hunc in modum, *ta\ e)ma\, w)= *ku=re, sa/, Mea, o [orig: ô] Cyre, tua: quod Cyrus acceperit de locis, eoque ad Imperii incrementum retulerit: Oraculum autem de sorte similique vitae exitu, quod, ut Orpheo contigit a Thrcissis, sic Cyro a femina Scythica praecidendum esset caput, intellexerit, narrat Philostratus in Heroicis, in Philoctete, qua de re vide Gerh. Io. Voss. de Orig. et Progr. Idolol. l. 3. c. 44. ut de Orphei Argonautae cultu l. 1. c. 39. de eius tetrachordo l. 2. c. 51. et Orphei peri\ li/qwn aetate l. 4. c. 13. Ex illius autem doctrina, qualis Thracum fuerit Philosophia, cognosci potest: Multi enim olim *)orfai+ka\ sive Poemata, iuxta Orphei doctrinam, scripsere [orig: scripsêre], Suidas in *)orfeu\s2. E quibus maxime celebre nomen Onomacriti est, qui temporibus vixit liberorum Pisistrati, de quo vide Herodot. l. 6. Tatianum item contra Gentes, qui Poemata, quae Orphei nomine circumferuntur, ab Onomacrito hoc Atheniensi fuisse composita, docet, circa Olymp. 50. Leguntur adhuc apud varios fragmenta ex *)orfai+kw=n Scriptoribus, quae collegit Henr. Stephanus in Poesi sua Philos. Sed maxime illustre illud est apud Iustinum Martyrem, in quo de Abrahamo et Mosaicis Decalogi tabulis, quae unde acceperit Onomacritus, non sacile dictu est: nisi forte Auctor istorum non Onomacritus fuerit, sed recens admodum Orphicorum scriptor, atque id non satis attenderit Iustinus. In eo autem Orphici et Pythagorici differebant, quod hi per numeros, illi per fabulas, Auditores docerent. Proclus in Theologiam Platon. l. 1. c. 4. *)orfikoi\ dia\ sumbo/lwn, *puqago/reioi dia\ ei)ko/nwn ta\ qei=a mhnu/ein e)fie/menoi, Orphici per symbola, Pythagorici per iconas divina tradere statuerunt. Vide Voss. saepius laudatum l. de Philosophor. sectis. c. 3. §. 4. et 5. ut et l. de Scientiis Mathem. c. 32. §. 7. ubi sententiam illorum, qui Astrologiam ab Orpheo Graeciae illatam, quique lyram eius 7. chordis constantem, 7. Planetarum fuisse symbolum contenderunt, refutat: De imagine vero Orphei, in fastigio domus Plinianae, Martialem l. 10. Epigr. 19. et ipsum Plin. l. 35. c. 3. etc. Ab Orpheo dicti Orphici, vide supra.
ORPHIDIUS Benignus primae Legionis, cognomine Adiutricis legatus, in conflictu primae et unius et vicesimae, occisus, Tacit. Hist. l. 2. c. 43.
ORPHITUS [1] Consul cum Prisco, An. Urb. Cond. 901.
ORPHITUS [2] memoratur Amm. Marcellino l. 14. Orphitus, inquit, Praefecti potestate regebat Urbem aeternam, i. e. Romam,
image: s0484buti iterum l. 16. 19. et 28. idem Scriptor eam vocat. Symmachus quoque l. 2. Ep. 78. Ut curulibus stabulis Urbis aeternae etiam quina mancipia largiamur: Ausonius praef. ad Fastos suos,
Ignota aeternae ne sint tibi tempora Romae.
Vide hom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. l. 1. c. 2.
ORPHITUS [3] Consul cum Ruffo, sub Marco Imperatore, a quo SC. Orphitianum, quod Orationem D. Marci nominant, qui ius novum introduxit, ut matribus liberi ab intestato succedant, qua de re Iuil. Capitolin. in Vita eius, c. 11. Leges etiam addidit de vicesima hereditatum, de tutelis libertorum, de bonis maternis, et item de filiorum successionibus, pro parte materna etc. Item Consul cum Maximo, anno [orig: annô] 12. Imperii Commodiani, quo [orig: quô] Imperator hic Germanicus appellatus est, apud Lamprid. in Commodo c. 12. Item cum Atticiano sub Claudio II. cuius meminit Trebellius Pollio, in Vita Claudii. c. 11.
ORPHITUS [4] vide Pactius, it. Cornelius.
ORPHNEUS unus ex equis Plutonis a tenebris nomen habens. Claudian. in fine l. 1. de Rapt. Pros.
Orphneus crudele micans, Aethonque sagitta [orig: sagittâ]
Ocior, et Stygii sublimis gloria Nycteus
Armenti, Ditisque nota [orig: notâ] signatus Alastor.ORRADUS Insul. sinus Persici, in tabul. Peutingeriana, forte pro Aradus. Vide Salmas. ad Solin. p. 1182.
ORREA oppid. fuit Africae, inter Sitisim 18. et Saldas coloniam 59. mill. pass.
ORRHEA vulgo Forfair, vel Forfar, teste Camdeno [orig: Camdenô], oppid. Scotiae in Angusia regione inter Brechinum ad Ortum, et Duncaledinum ad Occidentem, 12. mill. pass. Aliis est Newcastle, oppid. Northumbriae apud Tinam fluv. a Nunelmo 12. mill. pass. in Boream. Bervicum versus. Item oppid. Mysiae superioris ad Margum fluv. in Danubium influentem, Horreum Margi, Antonino. Baudrando ad Moravam fluv. est. Nunc oppid. Serviae, la Guardia, 60. mill. pass. a Viminatio, in Meridiem, versus Scardum montem.
ORSA [1] oppid. Indiae intra Gangem, Ptolem.
ORSA [2] oppid. munitum Lithuaniae, ad Boristhenem, ubi Orscam amnem recipit. A Moscis haud pridem captum, 18. leuc. Polonic. a Smolensco in Occidentem, 12. a Mohilovia in Boream, Vitebscum versus, cum arce valida. Hic [orig: Hîc] Sigismundus I. Poloniae Rex Basilium Moscum, ob ademptum Smolenscum, XL. Milibus caesis, superavit, Ductoribus exercitus, omni gentis senatu et IV. Milibus captis, A. C. 1514. Cromer. in Orat. fun. Sigismundi I.
ORSARA Armeniae minoris urbs Ptol. Tonasa Antonini, ut putat Simlerus, ipse autem legit Horsa ex codicibus forte mendose.
ORSI nomen Dei apud Persarum Magos, quatuor literis constans: Quemadmodum Marsilius Ficinus Argum. in Plat. Cratyl. notat, omnes Gentes atque linguas, praecipuum Dei nomen tetragra/mmaton habere, et quatuor solum literis renuntiare; Sic enim Latinis Deus, Aegyptiis Thent, Persis Syre, Graecis *qeo\s2, Arabibus Alla, Mahumedi Abdi, Hebraeis celebri nomine isto [orig: istô] tetragrammato [orig: tetragrammatô], Magis Orsi etc. appellatur. Quem equidem literarum in divino nomine quaternionem etiam a Clemente Alex. l. 5. Strom. animadversum esse, observavit Tob. Pfannerus System. Theol. Gentil. purioris c. 2. §. 11.
ORSIA vide ORISIA.
ORSILLUS Persa parricidium Bessi perosus, transfugit ad Alexandrum, Curt. l. 5. c. 13.
ORSILOCHUS fil. Idomenei, qui patrem sequutusad expeditionem Troianam, quum per totum bellum ex voto omnia sucessissent, in exitu rei, ob insolentiam, dum obstaret totis viribus, ne ex praeda capti Ilii sors debita daretur Ulyssi, ab eo occisus. Item fil. Alphei fluv. Homer. Il. 5. v. 542. 546. et nomen Troiani cuiusdam, de quo Virgil. l. 11. Aen. v. 636. 690.
ORSIMA oppid. Aethiopiae sub Aegypto, Plin. l. 6. c. 29.
ORSINES Satrapa Datii ultimi, ab septem Persis oriundus, ad Cyrum quoque nobilissimum regem originem sui referens. In exercitu, qui ad Arbela caesus, Persis aliisque multis copiis praefuit. Calumniis Bagoae Eunuchi, tamquam sepulchrum Cyri spoliasset [orig: spoliâsset], eversus et ab Alexandro interfici iussus. Vide Curt. l. 10. c. 1.
ORSIPPUS Megarensis quod cursu esset superatus, quia peri/zwma, seu subligaculum eius impediisset cursum; vel, ut alii narrant, quod cingulum decidere sivisset, quo expeditius curreret sicque victor evasisset, in causa fuit, ut in posterum sine zona eoque prorsus nudi, in Gymnicis ludis, cursitarent. Factum id Olymp. 15. anno [orig: annô] primo [orig: primô], ab Archonte Hippomene. Auctores rei Pausan. in Atticis, Poeta incertus in Antholog. Eusebius Chron. l. 1. Anonymus Olympiadum scriptor, Isidor. Originum l. 18. c. 17. Eustathius in Iliad. y. Nicas seu Etymologi M. Scriptor in voce *guna/sia, apud Gerh. Ioh. Voss. de Gymnastica c. 3. §. 43.
ORSOJUM oppid. probe munitum Ducatus Clivensis, ad Rhenum. Iuris est Brandeburgici, sub clientela tamen Hollandorum, 3. leuc. supra Vesaliam in Meridiem, 4. a Geldria in Ortum, paulo supra Rhenobergam. Captum a Gallis, A. C. 1672. sed desertum A. C. 1674.
ORSOLOGIACUM urbs Galatiae, inter Ancyram et Nisam, Antonin. Forte Orsologia, Ptolem.
ORSONA seu URSO colonia Straboni, et Plinio, l. 3. c. 1. quae et Genua Urbanorum, eidem Plinio, Ursao, autem Aulo Hirtio, de Bello Hispan. c. 26. oppid. amplum Hispaniae Baeticae, Ducatus, et Academia in Vandalitia, inter Hispalim 8. et Malaceam 16. ab Astigi 5. leuc. in Meridiem, Ossuna Morali.
image: s0485aBaudrando urbs parva, et culta Vandalitiae, 13. leuc. ab Hispali in Ortum. Vide Urso.
ORSURA Italiae urbs circa Samnium aut Campaniam, P. Diac. in Longob. Forsan Sora Hodie.
ORTALUS praenomine Marcus. Q. Hortensii ex filio, bello [orig: bellô] civili Brutiano [orig: Brutianô] occiso, nepos; illectus a D. Augusto, liberalitate decies sestertium [orig: sestertiûm], uxorem ducere, suscipere liberos, ne clarissima familia exstingueretur. Qui, cum quatuor filiis sublatis, in paupertate manitesta censum suum a Tiberio sublevari peteret, durius repulsus est. Tacit. Annal. l. 2. c. 37. et Sueton. in Tiberio. Val. Max. l. 3. c. 5. ubi Corbio vocatur. Forsan hic est, ad quem Catullus Epigr. 66.
Etsi me assiduo confectum cura dolore
Sevocet a doctis Ortale virginibus.ORTANA oppidum Navarrae, 5. a Pompelone leuc. Artaio aliis, locus excisus.
ORTELIUS Abrahamus Antverpianus, 30. demum aetat. anno [orig: annô] studia aggressus, nec ullo praeceptore usus, eo eruditionis pervenit brevi, ut ob summam Geographiae peritiam Ptolemaeus sui saeculi dictus sit. Vulgavit Tabulas, Thesaurum, Theatrum Geogr. O. T. Synonyma Geographica, aliaque sublimi suo [orig: suô] ingenio [orig: ingeniô] dignissima. Obiit A. C 1598. aetat. 72 Franc. Swertius, in eius vita. Symbolum eius; Orbis, cum lemmate, Contemno et Orno, mente, manu. Bucholcer. Ind. Philippi II. Geographus fuit. Ei I. Lipsius hoc Epitaphium fecit; Abrahami Ortehi, quem urbs urbium Antverpia edidit, Rex Regum Philippus Geographum habuit, monumentum hic vides. Brevis terra eum capit qui ipse orben, terrarum cepit, stilo [orig: stilô] et tabulis illustravit, sed mente contempsit, quae caelum et alta suspexit. Constans adversum spes aut metus, amicitiae cultor, candore, fide, officiis; quietis cultor, sune lite, uxore, prole, vitam habuit, qua'e alius votum, ut nunc quoque in aeterna requiescit, votis fave Lector. Obit quarto Kal. Iul. 1598. aetat. 71. menses 2. dies 18. Idem de Thesauro eius Geographico, Placet, ait, materies, ordo, industria. Illa utilissima, iste facilimus, haec summa, Epist. Misc. Cent. 2. ep. 57. et illius Theatrum Orbis terrarum maximopere commendat, Epist. Quaest. l. 4. c. 4. coetera eius opera enumerat Anton. Teissier Elog. Part. 1. Vide quoque Aub. Miraeum et Laur. Crassum Elog. Valer, Andream Biblioth. Belg. Alios.
ORTENBURGUM oppid. Carinthiae superioris ad Dravum fluv. in confinio ditionis Salisburg. VIX 5. milliar. Germanic. supra Villacum in Occasum, 6. a Ponte ad Fellam seu a confinio Foro - Iulii et ditionis Venetae in Boream. Olim sub proprio Comite. Fridericus enim Comes in Spanheim et Ortenburg dicitur A. C. 1042. Huius filii Sigfridus et Engelbertus I. Comitatum Lavant, a primi uxore. obtinuerunt. In Engelberto II. prioris filio, titulus Marchionis Istriae accessit. Hic Ducis Carinthiae fuit gener et plures suscepit liberos, e quibus Bernardus dedit Comites in Lavant et Spanheim; Sigfridus Comites de Liebenau (qui, ditione in Bavaros translata [orig: translatâ], desiere [orig: desiêre] A. C. 1229.) sed Eugelbertus III. Dux Carinthiae creatus est, atque ex filiorum altero Ulrico reliquos Duces Carinthiae (qui in nepotibus eius defecerunt) tum Comites Ortenburgi in Carinthia ac Sternbergae (quorum hereditas ad Cilienses, ab his ad Austrios devenit) altero Rapatone sive Rapoldo, coeteros Ortenburgicos in Bavaria, et aliquot huius Palatinos, fevit. Inter istos Sebastianus, duorum inprimis filiorum pater, totidem lineas orsus est: quarum altera, per Christophorum propagata, in eius filio Ioachimo (qui filium et nepotem, turhato [orig: turhatô] Naturae ordine, extulit) finem accepit A. C. 1600. altera ab Ulrico derivata, cum filius huius Alexander etiam duos genuisset, denuo in duas abiit. Huius enim posteritas in nepotibus desiit. Illius pronepos adhuc superest Georgius Philippus, cui Maiores hi fuere [orig: fuêre]: Sebastianus Comes Ortenburgi, ex maria (filia Iohannis de Rorbach Comitis Neoburgi ad Oenum) pater fuit Ulrici Comitis, defuncti A. C. 1524. Hoc [orig: Hôc] et Veronica [orig: Veronicâ] ab Aichberg Baron. natus A. lexander Comes decessit A. C. 1548. relicto [orig: relictô], ex Regina Blanca de Wolckenstein Baron. Ulrico [orig: Ulricô] Comite, qui Catharinam Truchsessiam (filiam Georgii Truchsessii Dn. de Waldburg ) sibi iunxit atque ex ea suscepit Georgium Comit. maritum annae Mariae Comit. Leiningensis atque ex ea patrem Georgii Reinhardi Comit. Cui Esther Dorothea Baron. Criechingensis, genuit Georgium Reinhardum (qui natali suo [orig: suô] A. C. 1647. obiit) Annam Sibyllam (natam 1648.) Annam Elisabetham (natam 1649.) Annam Dorotheam (natam et denatam 1650.) Mariam Evam (natam et denatam 1651.) et Georgium Philippum (natum 1655.) omnes Comites de Ortenburg etc. Spenerus Theat. Nobilit. Part. 2. p. 107. et in Indice.
ORTESIUM urbec. Benearniae, ad Gabarum Palensem fluvium 7. leuc. ab Elorona in Boream, uti a Palo in Circium, 10. a Baiona in Ortum, Ourtes. Hic [orig: Hîc] docuit Lambertus Daaeus, Theologus exorcitatissimus, obiitque A. C. 1576.
ORTHAGORAS [1] tyrannus Sicyonis; quem dominatum per liberos in annos centum propagavit, humane [orig: humanê] et comiter imperans. Successere [orig: Successêre] vero illi Myron et Clisthenes.
ORTHAGORAS [2] de rebus Indiae volumen condidit. Aelian. de Animal. l. 16. c. 35. et. l. 17. c. 6.
ORTHAGORAS [3] tibicen clarissimus, a quo ut et Olympiodoro, eam Artem didicit Epaminondas: quemadmodum Prosomius Alcibiadem eandem docuit. Vide Athenaeum l. 4.
ORTHAGORAS [4] vide Satyrus.
ORTHE Magnesiae civitas Plinio, l. 4. c. 9. Perrhaebiae vero Straboni, ovae quibusdam (ut idem scribit) Phalanneorum arx credita fuit. Vide Hippia.
ORTHEAGA Mesopotamiae urbs, Ptolem.
ORTHESIA cognomen Dianae, apud Thraces olim cultae, sicque dictae a)po\ tou= o)rqou=n ab erigendo seu dirigendo, quod parturientes, imo mortales universos, elevare ac adiutare crederetur, Herodot.
page 485, image: s0485bMelpomene. Eandem et *be/ndin appellarunt [orig: appellârunt] iidem atque utroque [orig: utrôque] nomine Lunam simul ac Terram venerati sunt. Voss. de Idolol. l. 2. c. 57.
ORTHIA Diana apud Lacedaemonios, in cuius sacrificiis adolescentuli, qui Bomonicae dicebantur, aris superpositi contendere solebant, qui plura verbera sustinert, Plut.
ORTHIUM Carmen memoratur A Gellio l. 16. c. 19. ubi de fidieine Arione: Atque ibi mox de more cinctus, amictus, ornatus. stansque in summae puppis foro, carmen, quod Orthium dicitur, voce sublatissima [orig: sublatissimâ] cantavit: In quae verba Iac. Oisclius ICtus: Carmen Orthium, inquit, sive Orthius modus, ad accendendos animos exigendosque trepidos in praelio, efficax erat et accommodatus: utpote incensus, sonorus et classicus. Ab o)/rw, i. e. excito. Eodem [orig: Eôdem] canendi genere usus Timotheus Alexandrum M. tanto [orig: tantô] belli desiderio [orig: desideriô] implevit, ut confertim ad arma prosiliret, apud Eustathium in Iliad. l. Scholiastes vetus Aristophanis in Acharnens. eum sic vocatum ait, dia\ to\ ei)=nai i)/utonon kai\ a)na/tasin e)/xein: adducitque Homeri illd Il. l. v. 10. 11.
*)/enqa sta=s) hu)/se qea\ me/ga te deino/n te
*)/orqi) *)axaioi=sin, me\ga de\ sqe/nos2 e)/mbai) e(ka/stw|.
Illic stans clamavit Dea altumque, horribileque,
Orthium carmen Achivis, magnum autem robur inierit unicuique.Suidas, *)/orqion no/mon kai\ *troxai=on tou\s2 du/o no/mous2 a)po\ tw=n r(uqmw=n w)no/mase, *te/rpandros2 a)natetame/noi de\ h)=san kai\ eu)/tonoi, Orthium modum et Trochaeum, a thythmis sic appeliavit Terpander: Erant enim intensi ac acres. Meminit eiusdem Maximus Tyrius Orat. 7. Net enim in Musicis unus est modres, aut unum tempus. Pulchrum in bello id, quod Orthium nominant: pulchrum m convivio id, quod Paroenion vocatur. In saltationibus quoque Pyrrichis *)/orqion no/mon ex tibiis fuisse adhibitum, docet Iul. C. Scaliger Pretices l. 1. c. 18. qui idem c. 20. tibias Syriacas audaciam atque impetum spirantes, ad leges Entheas et Orthias refert. Vide quoque Gerh. Ioh. Voss. de Masice c. 4. §. 36. et infra voce Proelium, it. Scolium.
ORTHIUMAGUS locus maritimae Phoeniciae, Polyaen. l. 4. c. 6. com. 9.
ORTHOCORYBANTII populi Scythiae in Asia, Herod. l. 3.
ORTHODOXUS apud Scriptores Eccles. dicitur, qui de Religione Christiana recte sentit, seu o( a)gwnizo/menos2 u(pe\r tw=n *)apostolikw=n dogma/twn, qui pro Apostolicis dogmatibus decertat, ut Theodoretus ait Praef. ad Dial. Hinc *kuriakh\ th=s2 *)orqodoci/as2, Dominica Orthodoxiae, aliter h( th=s2 *)orqodoci/as2 panh/guris2, apud Cedrenum, *(eorsh\ th=s2 *)orqodoci/as2, Festum Orthodoxiae, apud Ioann, Curopalatem, dicta est Dominica prima Quadragesimae apud Graecos, quam iidem *kuriakh\n prw/thn tw=n nhsteiw=n, Dominicam primam ieiuniorum Latini Invocavit appellant. Instituta a Michaele Imperatore et eius matre Theodora, ob Imaginum restitutionem. In cuius memoriam processio cum crucibus et imaginibus hac [orig: hâc] die fiebat, praedicabaturque memoria Orthodoxorum Imperator ac Patriarcharum. Insuper Synodicum legebatur, hocque [orig: hôcque] sinito [orig: sinitô] faustis acclamationibus Imperatores Antistitesque excipiebantur: uti pluribus videre est, apud Meursium Glossar. voce *)orqodoci/a, L. Allatium de Dominicis et Hebdomadibus Gracorum Sect. 14. et Cl. Suicerum Thesauro Eccles. voce *)orqo/docos2, item *)orqodoci/a.
ORTHOGRAPHIA pars altera Grammaticae Technicae sive Methodicae, de Scriptione est. Exsequuti eam diligenter sunt eruditissimi Grammatici tum Graeci, tum Latini: e Graecis Didymus, Tryphon, Herodianus, Eudaemon, Arcadius, Hyperchio et tot alii, quos laudant Stephanus peri\ po/lewn et Suidas, e Latinis, Verrius teste Tranquillo [orig: Tranquillô] de Clar. Grammatic. c. 17. 18. et velius Flaccus, Longus, quem Commelinus iuris publici fecit, cum castigationibus Franc. Iunii Biturigis. Item undecim alii, ex quibus sina collegit Cassiodorus: unde sic ipse versibus iis, quos praefationi subiunxit,
Omnia cum Veterum sint deflorata libellis,
Multa loqui breviter sit novitatis opus.Hoc [orig: Hôc] saeculo [orig: saeculô] quoque varii de illa seripsere [orig: seripsêre]; sed ut priorum industriam vicerat Aldus Nepes: ita eum et alios, longe post se reliquit, Claudius Dausquis, eruditissimis duobus de Orthographia libris: multa etiam Vossius de ea in Originum opere. Ad haec veteres codices MSSi. item saxorum, nummorum, gemmarum, annulorumque Inscriptiones. Convincere quidem hanc doctrinam vanitatis conatur Sextus Empiricus, e)k th=s2 diafwni/as2, sed quantillum hoc, quod in scribendi ratione fit dissensus. Pertinet ad Orthographiam quoque ratio tum interpungendi, tum scribendi dia\ shmei/wn sive per notas, de quibus Eruditos et quae supra diximus consule. Et quidem de Interpretatione Aldus ac Vossius de Siglis Val. Probus, Mango, Petrus Diaconus; de Notis, Tullivi Tyro et L. Seneca scripsere [orig: scripsêre]: Erat et scribendi ratio Hieroglyphica, de qua Horapollo: Gerh. Ioh. Voss. de Philologia c. 4. §. 11. et 12. Vide quoque de unoquoque horum suis locis. Addo saltem de Veter. Orthagraphia, iudicium Casrari Barthii Animadversion, ad Stat. l. 2. v. 157. Sane illius ( *eu)fani/as2 ) magnam habuit prisca Latinitas, non aliter quam nunc ab ea descendentes idiot smi, rationem; nos vero cum recente nostro prorsus nullam: Etsi quam pauci generosique homines haberemus, quantes putes Larvalium pulverearumque Lamiarum nes clamores sequntures? At Orthographia viris olim magnis parum sollicite curata. Suetonius de et in Octavio c. 88. Orthographiam, i. e. formulam rationemque scribendi a Grammaticis institutans non adeo cristodiit, ac videtur cerum sequi potius opinionem, qui perinde scribendum, ac loquamur, existiment. Porphyrius de Plotino similiter, nihil eum pensi habuisse scribit, ut nitide aut eleganter scriberet: divisionem syllabarum neglexisse: regulas Orthographiae parum curasse [orig: curâsse]: ad solam denique mentem animum attendisse etc. Vide Casaubon. ad Sutton. d. l.