December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0092bMATTHAEUS [10] Beroaldus Parisinus, Theologus, Historicus et Mathematicus, in Chronologicis varia edidit etc. Gesner. in Biblioth.
MATTHAEUS [11] Blastares vide Blastares.
MATTHAEUS [12] Bossius Veronensis, Abbas, scriptis clarus Gefn. ut et
MATTHAEUS [13] de Bove, Veronensis similiter. Idem.
MATTHAEUS [14] Cantacuzenus fil. Iohannis Imperatoris a patre consors imperii factus et a Philotheo Patriarcha coronatus est, A. C. 1354. Dein cum illo, a Iohanne Palaeologo pulsus, in monasterium montis Atho se recepit: ubi Iohannes admiranda, sua opera composuit. Mathaeus in Canticum Cantic. commentatus est, qui liber Romae impressus, Tribuuntur eidem Commentarii in Spientiam Salomonis, Praecepta salutaria, etc. Vide Iohannes V. Imperator.
MATTHAEUS [15] Chaneius Carthusianus Anglus, A. C. 1540.
MATTHAEUS [16] Charreterius Historiographus Regi a secretis, et Advocatus celebris, saeculo [orig: saeculô] praeterito [orig: praeteritô] fuit.
MATTHAEUS [17] Cracoviensis Polonus, Presbyter, ab Hussitis Praga [orig: Pragâ] pulsus, Parisiis docuit. Scripsit de Praedestinatione, etc. A. C. 1370.
MATTHAEUS [18] Curtius Ticinensis, Medicus: varia scripsit. Obiit Pisis, A. C. 1544. Iustus, Chron. Medic. vander Linden de Script. Medic.
MATTHAEUS [19] Debascius Fundator Capucinorum, A. C. 1525. Spoletanus: qui Ordo approbatus est a Clemente VIII. A. C. 1528. sub nomine Fratrum minorum Capucinorum. Obiit Venetiis, A. C. 1552. Boverius in Annal. Capucinorum. Moret. Diction. Hist.
MATTHAEUS [20] Dresserus Erfortiensis, Medicus et Historicus, auctor Isagoges historicae. Saeculo [orig: Saeculô] praeterito [orig: praeteritô]. Gesner. et Vander Linden.
MATTHAEUS [21] Ebroicensis Normann. Dominicanus. A. C. 1390. scripsit in Pentateuchum, Esdram, etc. Anton. Pessevin. Senens. Leand. Albert. de Viris Illustrib. Ordinis Dominicani.
MATTHAEUS [22] Galenus Zeclandus, doctrina [orig: doctrinâ] inter suos insignis, Guilielmo Lindano, in Academia Dillingana successit, dein Duacum vocatus, nascentis Academiae Cancellarius factus est. Scripsit Commentarium de Christiano sacerdote: De originibus Monasticis, etc. Obiit A. C. 1573. a Thoma Stapletono successore funebri oratione laudatus. Valer. Andreas. Biblioth. Belg.
MATTHAEUS [23] Gandavensis, priscus Poeta Gallus, scripsit varia.
MATTHAEUS [24] Grabo Saxo, Dominicanus, docuit A. C. 1418. vota castitaris, paupertatis et oboedientiae Monachorum; non esse meritoria: condemnatus a Martino V. Gerson Tom. 1.
MATTHAEUS [25] Gribaldus, ICtus Tubingensis, Trinitatem verbique divinitatem negasse [orig: negâsse] dicitur, a Spondan. in Annal. A. C. 1561. n. 33. et 35.
MATTHAEUS [26] Gribaldus et Guarimbertus, ille ICtus, hic Mathematicus, scriptis clari, Gesn. in Biblioth.
MATTHAEUS [27] Herbenius Traiectinus, Theologus et Poeta, scriptis clarus, Valer. Andreas.
MATTHAEUS [28] Ioh. Baptista vide ibi.
MATTHAEUS [29] Iudex unus ex Centuriatoribus Magdeburgensibus.
MATTHAEUS [30] Martinus Medicus, Vander Linden, de Script. Med. Item Franciscanus, scripsit Appennagium equitis Christiani, etc. Valer. Andreas Biblioth. Belg.
MATTHAEUS [31] Mathesilanus ICtus Bononiensis, A. C. 1435. Scripsit de electione verioris opinionis, etc.
MATTHAEUS [32] Plamerius Florentinus, saecul. 15. eruditione inclitus, Florentino Concilio interfuit. Continuavit Chronicon Prosperi, qui Hieronymi, sicut hic Eusebii, erat continuator, usque ad A. C. 1449. cui Matthias Palmerius Pisanus additionem attexuit, usque ad A. C. 1481. Scripsit in super bellum Pisanum, vitam Nicolai Acciaioli, de vita Civili, etc. Sed quod de natura Angelorum, heterodoxe scripsisset, liber eius exustus est. Verrin. l. 2. Florentiae Illustratae Phil. Bergom. in suppl. Chron. A. C. 1439. Volaterr. Comm. Urb. l. 21. Paul. Iov. in elog. Trithem. in Cat. Genebr. in Chron. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 7.
MATTHAEUS [33] Parisiensis Anglus, Monachus Cluniacensis, scriptis inclitus: temporis sui miraculum. Obiit A. C. 1259. Callebat egregie Graphicen, Architectonicam, Mathemata, Poesin. Erat insignis Orator, Theologus, Historicus, etc. Zelotes et parrhesiastes ingens, Romanae sedi parriae privilegia imminutum eunti acriter se opposuit. Vide Card. Baron. da A. C. 996. Scripsit Historiam maiorem, Libris 2. quorum prior a Mundo Condito usque ad Guil. Conquestorem, posterior usque ad A. C. 1250. pertingit. Dein continuavit eam, usque ad A. C. 1259. Auctarium addidit Guil. Rishangerus, itidem Monachus S. Albani, usque ad A. C. 1273. quo [orig: quô] Henricus III. obiit. Idem Matthaeus ipsehistoriam suam contraxit, Historiamque minorem appellavit: Edidit plura alia. Vide Pits. et Balaeum, de Scr. Angl. Arnolph. Wionem, in ligno vitae. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 58. Gesn. in Biblioth.
MATTHAEUS [34] Silvaticus Mantuanus, Medicus Roberti, Siciliae Regis, cui A. C. 1336. Opus Pandectarum Medicinae dedicavit. Iustus; Chron. Medic. Vander Linden, de Script. Medic. Gesner. etc.
MATTHAEUS [35] Vanzellius Typographus Coenomanensis, auctor diversorum Poematum. Item Lugdunensis, Advocatus Parlamenti Dumbensis, scripsit de Pactis.
MATTHAEUS [36] Villanius Florentinus, Historicus insignis, fecul. 14.
MATTHAEUS [37] Vindocinus Abbas S. Dionysii, Regens regni sub Ludovico IX. et primus Minister Philippi Audacis, a Philippo Pulchro quoque magni habitus, nec non Clemente IV. Nicolao [orig: Nicolaô] III.
image: s0093aet Martino [orig: Martinô] II. Archiepiscopatum Turonensem recusavit, prudentia [orig: prudentiâ] et doctrina [orig: doctrinâ] inclitus. Historiam Tobiae carmine expressit, quod Ioh. Heroldus, Germanus, edidit A. C. 1563. Obiit A. C. 1286. S. Marth. Gall. Chr. T. 1. de Archiepiscopis Turonens. p. 773. et T. IV. de Abbatib. S. Dionys. p. 336. Autueil. Histor. mirnistrorum Status, Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 64. Iac. Doubletus, Hist. Abbatiae S. Dionysii.
MATTHAEUS [38] Vossius Dordracenus, fil. celeberrimi Iohannis Gerardi, scripsit Hisloriam Comitum Hollandiae, etc.
MATTHAEUS [39] Wesenbecius Antverpianus, ICtus celeberrimus, Iuri operam Loranii dedit, illud dein Ienae ac Wittenbergae docuit: fil. Petri itidem ICti et 13. liberorum parentis, quorum XII. primos, XII. Apostolos vocare solitus est. Ad religionem Euangel. ope caeci cuiusdam ob religionem in carcere sedentis. et psalmorum decantatione calamitatem suam lenire soliti, perductus, ita vitam suam instituit, ut quottidie vicibus quinque ad preces se componeret et in S. Scripturae lectione assiduus esset. Scripsit isagogen in libros Institution Prolegomena Iurisprudentiae etc. Vide Valer. Andream Biblioth. Belg. p. 657. Reliqua eius opera enarrat And. Teissier Elog. p. 1. Inter quae Paratitla praereliquis laudat Dav. Chytraeus Epist. p. 746. Obiit A. C. 1586. aetat. 55. Thuanus Histor. Melch. Adami Vit. Iureconsultor. Alii.
MATTHAEUS [40] Westmonasteriensis Benedictinus Anglus, cognomine Florilegus, quia Flores Historiarum edidit: seu Magnum Chronicon, cuius pars I. a Condito Mundo ad Natum Christum pertingit, II. usque ad Normannorum in Angliam adventum se extendit. III. quidquid a celebri hac Epocha, usque ad Eduardum II. contigit, exsequitur. Matthaeo Pariensi perpetuo inhaeret, excepto [orig: exceptô] illo [orig: illô] quod zddit usque ad A. C. 1377. quo [orig: quô] Eduardo III. mortuo Richardus II. snccessit. Exactus, diligens et fidelis. Scripsit quoque Chronicon sui ordinis, S. Edmondi, etc. Pits. de Ill. Angl. Scr. p. 518. Balaeus de iisd. Voss. de Hist. lat. l. 3. c. 2. etc.
MATTHAEUS [41] tandem fil. Udalrici. Ictus et Canonicus Augustanus, Annalium suae gentis conditor. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 10. Item, Urbs Floridae, cum portu.
S. MATTHIAS Apostolus, sorte electus Iudae proditori, in Apostolatu, successit. in Iudaea, et parte Aethiopiae Euangelio [orig: Euangeliô] praedicato [orig: praedicatô], martyrii coronam accepit. Sub eius nomine Euangelium prodiit, iam ab Origene, Clernente Alex. l. 17. Str. et Euseb. l. 3. Hist. falsitatis convictum, quernadmodum et falso tributus ipsi liber Traditionum est, unde Marcion suam haeresin hausit. Act. c. 1. v. 23. Origen. Hoin. 1. in Luc. Hieron. de Scr. Eccl. Niceph. l. 2. Baron. A. C. 41.
MATTHIAS [1] Imperator Occidentis, fil. Maximiliani II. frater Rodolphi II. huic successit, A. C. 1612. cum iam antea Hungariae Bohemiaeque Rex creatus esset. Amplioris spei, quam gloriae Augustus. Protestantes, in Comitiis Ratisbonae, ob gravamina inprimis Consilii aulici et Carmerae Imperialis non sublata offendit. Cum Achmete, de iure Transylvaniae Principes creandi disceptavit, dein A. C. 1615. pacem vicennalem fecit. Aquisgranenses poscripsit, et per Spinolam in ordinem redegit. Dissidium Iuliacense, mandando, ut Mulhemium destrueretur: inter Brandeburgicum et Neoburgicum accendit, bello [orig: bellô] Bohemico [orig: Bohemicô], iniuriis Euangelicorum mature non vindicatis, excitato [orig: excitatô], obiit A. C. 1619. aetat. 62. successore Ferdinando [orig: Ferdinandô] II. patruele relicto [orig: relictô].
MATTHIAS [2] Corvinus Hungariae et Bohemiae Rex, fil. Iohannis Hunniadis, cognomine Magnus, ex carcere thronum conscendit, postquam Ladislaus frater ab aemulis ad mortem damnatus esset, Successit Ladislao Regi A. C. 1458. eodem [orig: eôdem] tempore, quo [orig: quô] Gregorius Podiebradius Rex Bohemiae Pragae declaratus est: Sicque duo potentissima regna excelsissimo [orig: excelsissimô] sanguine, ad mediocris generis homines simul pervenere [orig: pervenêre]. Opposuerunt se Matthiae electioni Proceres quidam, Friderico [orig: Fridericô] IV. advocato [orig: advocatô], alii Polonum sibi Regem quaerebant: Unde turbae, et Bosnia, cum Serviae parte, a Turcis interea occupata. Sed brevi Matthias, omnibus recuperatis, Transylvaniam quoque et Valachiam, ad obsequium reduxit: coronatus, A. C. 1464. Dein, bello [orig: bellô] contra Bohemos felix, Podiebradium Regem cuius opera [orig: operâ] e vinculis dimissus fuerat, regno [orig: regnô] excutere ingratus, Papa [orig: Papâ] in citante, voluit, seque Olmutii in Regem Bohemiae, et Marchionem Moraviae, exin Vratislaviae, in Silesiae Ducem eligi curavit. A. C. 1469. captoque [orig: captôque] filio [orig: filiô] Podiebradii, in Hungariam rediit. Cum Moldavis infeliciter pugnavit, ipse sauciatus, turcas tum ipse, tum per Duces saepe fudit. Iaitza et Bosnia [orig: Bosniâ] receptis. Cum Mahomete II. tamen pacem inire coactus, hoc [orig: hôc] mortuo [orig: mortuô] A. C. 1481. Baiazethem II. successu optatiore aggressus est. Cum Imperat. Friderico dein collisus, cepit Viennam, et Neostadium, cum Casimiro Polono, qui Podiebradio defuncto successerat, pacem fecit. In apparatu contra Turcas, iracundia [orig: iracundiâ] ob comestos a puero ficus, exstinctus, A. C. 1490. quo [orig: quô] die, omnes qui Budae erant Leones, subito interierunt. Plurimas linguas calluit, literatos et literas fovit, optimos ex Italia pictores occupatos tenuit, et quidquid doctorum in orbe erat, in Aulam suam contraxit; ingenio [orig: ingeniô] laeto [orig: laetô] et comi. Budae admirabilem collegit Bibliothecam, quae hactenus a Turcis detenta, hand pridem Leopoldo Imperatori muneri missa est. Albae regali sepultus. Huic Anton. Thebaldus hoc Epitaphium condidit:
Corvini brevis haec urna est, quem in agna fatentur
Fata, fuisse hominem, Facta fuisse Deum.Cromer. l. 27. Bonfin. Hist. Hung. Turosius, in rebus Hung. Petrus de Reva, Monarch. Hung. Nic. Isthuan. Crantz, etc.
MATTHIAS [3] Pontifex Iudaeorum: sub quo, Matthias, fil. Margalothi, et Iudas fil. Sariphaei, facundissimi et Legis peritissimi ambo auream aquilam ab Herode in templo
page 93, image: s0093bcollocatam detraxerunt. Quod hic adeo aegre tulit, ut Matthia deposito [orig: depositô], ei Ioazarum affinem surrogaverit, reliquis duobus, cum consciis, ad vivicomburium damnatis. Ioseph. Iud. Ant. l. 17. c. 8.
MATTHIAS [4] Episcopus Hierosolymitanus, post Iohannem saeculo [orig: saeculô] 2. Ei Beniamin successit, Euseb. et Onuphr. in Chron. Baron in Ann.
MATTHIAS [5] Aquensis Professor Coloniae, Luthero et Bucero nequiquam obnixus.
MATTHIAS [6] Bosseme, Theologus Romanae Communionis. ficuti et Matthias Bredenbachius et Matthias Castellanus, scriptis inclaruerunt. Valer. Andreas in Biblioth, Belg.
MATTHIAS [7] Colerus, ICtus German varia edidit. Quensted. de Patr. doct.
MATTHIAS [8] Cornax, Medicus, Medicas consultationes evulgavit, etc. Vander Linden de Script. Medic.
MATTHIAS [9] Felisius vel Catzius, Batavus, Provincialis Franciscanorum in Belgio, duos edidit libros. Valer. Andreas in Biblioth. Belg.
MATTHIAS [10] Falccius Illyricus Albona [orig: Albonâ] Illyriae oriundus, claro [orig: clarô] genere, vulgo Francomitz dictus, Venetiis Bapt. Egnatii auditor, an. aetat. 17. Basileam se contulit Theologiae operam navaturus, in Saxonia dein Lutheri doctrinam amPlexus, Melanchthoni se A. C. 1548. soeiisque, qui de Adiaphoris, ex praescripto Interimistieae formulae, admittendis, minus acriter pugnasse [orig: pugnâsse] videbantur, litem movit, variis scriptis editis Magdeburgi, quo se Witteberga [orig: Wittebergâ] discedens con tulerat, sicque innumeris malis ianuam aperuit. Iunctus Ioh. Wigando Mansfeldio, Matthaeo Iudici, Basilio Fabro, ahisque, Ecclesiasticam historiam, sub nomine Centuriatorum Magdeburgensium Voluminib. 13. edidit, cui operi se Baronius opposuit. Ienae quaeque Linguam S. ac Theologiam publice docuit etc. Post haec extra orbitam penitus exerrans, peccatom substantiam esse etc. voluit, hinc ab Ecclesiis eiectus, exul viram duxit, Francofurti ad Moenum lue epidemia abreptus, A. C. 1575, aetat. 55. Haeresi infamis. alioqui non male de Ecclesia meritus, edito [orig: editô] Catalogo [orig: Catalogô] testium Veritatis et adornatis Centuriis Magdeburgensib. Pezelio in Mellisie. Histor. Homo vehemens, et quocumque pedem figeret; acerrimus turbarum incentor Thuano: eximius tum Antichristianismi, tum Adiaphorismi oppugnator. Verheiden. Plura in Elogiis Teissierii.
MATTHIAS [11] Hauserus Traiecto a Batavis capto A. C. 1033. vana loquacitate illorum Theologos ad disputandum, infeliciter provocavit. Auctor Exorcismi Catholici maligni spirirus baeretici.
MATTHIAS [12] Hovius, Archiepiscopus Mechliniensis, Praedicator insignis, disciplinae tenax, Regi a Consiliis in Belgio. Obiit A. C. 1620. aetat. 78. Archiepiscopatus [orig: Archiepiscopatûs] 25. Gramaeus, de urbe Machlin. Valer. Andreas Biblioth. Belg. Gazetus, Hist. Eccl. Belgii, etc.
MATTHIAS [13] Lambrechtus, Episcopus Brugensis, A. C. 1506. Auctor Hist. Eccl. vitae 88. in lingua patria. Obiit A. C. 1602. Iidem.
MATTHIAS [14] Lobelius, Medicus Insulis oriundus, Rondeletii discipulus Botanicus insignis, a Iacobo VI. Londinum iavitatus, edita [orig: editâ] ibi historia [orig: historiâ] plantarum, obiit. A. C. 1616.
MATTHIAS [15] Lud. Glandorpius, Medicus Coloniensis scriptis inclitus.
MATTHIAS [16] Martinus de Wancquier Middelburgo Zeelandus, Graece Latineque doctissimus, versionibus propriisque operibus immortale nomen adeptus. Valer, Andreas Biblioth. Belg.
MATTHIAS [17] Michovius Canonicus Cracoviensis, aucto Chronici Poloniae, quod Sigismundo Regi inscripsit. Item librorum 2. de Sarmatia Europaea et Asiatica: qui Lutetiae editi A. C. 1532. Medic. insignis. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 10.
MATTHIAS [18] Moronus, auctor Direct. Medico - Practici. Vander Linden.
MATTHIAS [19] Naldius et Narvatus, ille Senensis, auctor libri ingeniosi, de Mundi Amititia: iste Aragonius, scriptis clarus, Medici ambo. Idem.
MATTHIAS [20] Navaeus, Canonicus Duacensis, eruditos et curiosos aliquot tractatus edidit.
MATTHIAS [21] Palmerius Pisanus, floruit saeculo [orig: saeculô] 15. Chronicon Matthaei Palmerii Florentini, ab A. C. 1449. usque ad A. C. 1481. continuavit. Traduxit quoque in Latium historiam Aristaeae 70. Interpretum, aliaque ipse composuit, iniuria [orig: iniuriâ] temproum perdita. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 8.
MATTHIAS [22] Pauli libris Asceticis nomen in Belgio meritus.
MATTHIAS [23] Theodor Melanelus, Medicus Antverpianus, edidit varia. Iustus Chron. Med.
MATTHIAS [24] Untzerus, scripsit Anatomiam Mercurii Spagiricam de Sulpure, Physiologiam salis, etc.
MATTHIOLUS [1] Medicus Perusinus, scripsit Artem Memorativam, saeculo [orig: saeculô] 15. Vander Linden. Sub Matthioli quoque nomine, contra secundas nuptiasliber, Lugduni prodiit saeculo [orig: saeculô] 16. Vide et Ioh. Petrus.
MATTHIOLUS [2] Petrus Andreas Senensis, Medicus celeberrimus, A. C. 1554. Graece Latineque eruditissimus, scripsit Commentarios in 6. libros Dioscoridis, quibus Gaspar Bauhinus, Botanicus Basileae excellentissimus, pulcherrimas notas adiunxit. Item, Epitomen de Plantis, Consilia Medica. etc. Iust. in Chron. Med. Vander Linden de Script Med. Gesner. in Biblioth. E quibus eius in Dioscoridem opus, quod primo quidem Italice
page 94, image: s0094ascriptum, dein Latine prodiit tanto plausu exceptum est, Amato [orig: Amatô] Lusitano [orig: Lusitanô] et Melch. Guilandino [orig: Guilandinô] licet ringentibus, ut a prima eius Editione XXX. milia exemplarium se vendidisse nec dum tamen desiderium mpturientium impletum esse, dixerit samigeratus ille Valgrisius, Ep. Hieroa. Donzellini in Ep. Matthioli. Reliqua eius scripta vide in Elogiis Anton. Teissier, part. 1. Ceterum in Aula Imperiali diu et cum gloria versatus est, obiit utem A. C. 1577.
MATTIACI Galliae Belgicae populi Batavis finitimi, qui Lemnio Zeelanders esse videntur, Sansoni Brietioque fuere [orig: fuêre], versus Rhenum et Cattos, ubi nunc pars maxima Wetteraivae, cum parte Australi Hassiae. Earum Urbes fuere Mattiacum, seu castrum Mattiacorum, vide ibi, et Aquae Mattiacae, (Wissbaden. )
MATTIACUM seu Castrum Mattiacorum, urbs Germanica Hassiae metropolis. Mattium Tacito est, l. 1. Annal. c. 56. quam Cattorum caput vocat, situs eius, ut Ptol. eam describit, Martpurgo congruit. Aliis Baden esse videtur: Marchiae Badensis urbs primaria, in Suevia [orig: Sueviâ], inter Argentoratum, et Phorcenam. quod Tacitus ibi fontes calidos memoret; Baudrando est Marpurg. Urbs Hassiae ad Lanum fluv. cum castro munito, et Academia, A. C. 1526. a Ludov. Episcopo Monasteriensi erecta Antea sub Principe proprio, nunc Landgravio Hasso Cassellano subest. Media inter Francofortum ad Moenum in Meridiem, et Cassellam, 11. utrinque Germanicis milliar. 9. a Fulda in Occasum. Dicitur quasi Martisburgum, aliis a Marcomiro, Marcomiri 26. Regis Francorum filio. Vide Martpurgum. Hinc Mattiacae pilae apud Martial. l. 14. Epigr. 27. Saponis genus.
Accipe Mattiacas (quo tibi calva?) pilas.
Nic. Lloydius.
MATTIDIA memorata Spartiano in Hadriano c. 5. inter illos, qui Traiani reliquias deferebant. In saxis Matidia.
MATTIUM teli genus, alias Mattiobarbulum, unde Mattiobarbuli, militum genus apud veget. l. 1. c. 17. Hinc Mattiarii in Notit. Imper. sub dispositione Magistri Militum Praesentalis, qui iunguntur Lanceariis vel Lanciariis. Eorundem mentio, apud Zosimum l. 3. Amm. Marcellin. l. 21. c. 13. et Senatorem in Histor. Tripart. l. 6.c. 37. laudatos Carolo du Fresne in Glossar.
Cn. MATTIUS Poeta Latinus, sub Caesare, cuigratissimus erat. Vir eruditissimus, Mimiambos scripsit. Vide A. Gell l. 15. c. 25. Girald. Dial. Poet. 4. Vinet. ad 1. Epigr. Auson. Glandorp. in Onomast. Rom. Voss. de Poet. Lat. l. 1. c. 2. Scripsit hic Mimiiambos exemplo [orig: exemplô] herodoti logomi/mou, et Homeri Iliada transtulit, ut Livius Andronicus, qui ducentis aliquot annis antea Odysseam Homeri Latine verterat. Anton. Thysius in A. Gellium l. 6. c. 6.
MATTUS antiqua vox, quae emollitum, subactum et maceratum significat: unde verbum mattare, pro domitare, sub igere et macerare. Isidorus in Glossis: mattum est, emollitum, infectum; et via matta Ciceroni, via lutosa et humecta, Ep. ad Attic. l. 16. ep. 13. Itaque eo [orig: eô] die mansi Aquini. Longulum sane iter et via matta. Per metaphoram proin homo tristis et confusi condis, mattus dictus est, in vett. Glossis, apud Turnebum in Adversar. l. 28. c. 6. Origo voci Graeca, a verbo ma/ttw; quod est pinso, subigo, emollio; unde makto\s2, subactus et emollitus, atque inde Latinum mattus: quod in ludo Scacchorum usurpatur hodie, de calculo, quem Veteres incitum vocabant. Sed et iam in Chronico Senoniensi Richerii l. 3. c. 14. Pro ludo scarcorum, quo [orig: quô] eum uxor ipsa saepius mataverat, ipsam verberaverat etc. Vide Ducae Historiam Byzantinam c. 16. p. 17. Salmas. ad Vopisc. in Proculo, c. 13. et hic [orig: hîc] passim.
MATTYA vide supra MATTEA.
MATULAM ea [orig: eâ] manu, quae annulum Principis imagine signatum habebat, inter Maiestatisolim crimina; videsupra ubi de Imaginibus: uti de matellione Corinthio ab Atriensi cupide tractato, Ciceronem Paradox. 5.
MATURINI Gall. Maturins, Ordo est Religiosorum in Ecclesia Romana, quibusex institutione Innocentii III. Pontificis Romani, Christianos captivos e manibus Infidelium redimere incumbit: Vestitu in cedunt albo [orig: albô], cruce rubra [orig: rubrâ] caeruleaque [orig: caeruleâque] insigni. Dicuntur etiam Religiosi S. Trinitatis, item Redemptionis Captivorum, ubi vide.
MATURA Nox vide supra Adulta uti Maturi Fratres, ubi de Fratribus conscriptis. Apud Indos, Stritbonis aevo [orig: aevô] Maturos fructus signo [orig: signô] dato [orig: datô] vendi consuevisse, dicemusinfra, ubi de Vendendi iure.
MATURINUS [1] Clemens Biturix, primarius Avariti Theologiae Professor, Carmelitarum Provincialis, A. C. 1520. Scripsit Comment. in Scripturam, etc. Possevin. in Appar sacro tom. 2. Gesner. in Biblioth. Marc. Anton. Alegr. in Parad. Carmel. p. 383.
MATURINUS [2] Corderius Normannus, scriptis clarus, Gesner. in Biblioth. Univers. etc.
MATURINUS [3] Heretus, Medicus, Doctor Parisinus.
MATURINUS [4] Montanus Petrocoriensis, Medicus et ICtus; Auctor Genialium dierum, Commentarii in Iul. Pauliresponsum, etc. Vander Linden de Script. Med.
MATURUS Marius, vide Marius.
MATUSARUM Lusitaniae urbs, inter Olyssipontem et Emeritam, Antonin. Pagusnunc Portugall. Puente de Sor; prope Villam Formosam, ab Amaea 6. ab Ulyssipone 22. leuc. in Ortum Emeritam versus. Ferrar.
MATUSIUS de quo hanc historiam refert Hyginus ex Phylarcho: Regnante Demophoonte in Chersoneso Thraciea; per totum regnum pestilen tia adeo vehemens grassabatur, ut propterea oraculum Apollinis consulerent. Quod cum responsum dedisset, non prius liberatum iriregnum a peste, quam singulis annis virginem quandam nobilem sacrificarint [orig: sacrificârint]: Rex protinus mandavit, ut
image: s0094bomnium virginum in civitate eius nobilium nomina reponerentur in cratere quodam; unde sorte detracta [orig: detractâ] una victima fieret pro omnibus. Sed Demophoonte ex hoc sortilegio filias suas excipiente, magna inter nobiles exorta est invidia. Quin et Matusius quidam aperte dixerat, se nolle amplius consentire, ut filia sua sorti sit obiecta. Quibus verbis offensus rex protinus iussit, ut, sortitione neglecta [orig: neglectâ], filia Matusii mactaretur. Qui iram quidem occultans, simulabat id sibi non adeo ingratum fore. at post tempus aliquod regem cum duabus filiabus invitavit ad convivium, ubi filias regias in conclave in clusas mactari, et partem sanguinis vino mixti in cratere quodam regi iussit afferri. Qui cum filias desideraret, et quid his factum esset, rescisset, Matusium cum cratere in mare proici iussit.
MATUTA ab antiquis dicta est Aurora, quam Graeci *leukosqe/an vocant. Hanc Poetae volunt fuisse filiam Cadmi, nomine Ino, Athamantis uxorem, quae mariti insaniam fugiens in mare se praecipitavit, una cum Melicerte filio, quorum corpora cum nusquam in venirentur, pro Diis marinis habiti sunt, et Ino quidem Graecis *leukosqe/a, Latinis Matuta: Melicerte vero a Graecis *palai/mwn, a Latinis Portunus dictus. Matutae primus apud Romanos aedem posuit Servius Tullius: quam post ea refecit Camillus, confecto [orig: confectô] bello [orig: bellô] Veientino [orig: Veientinô], Liv. l. 6. c. 33. l. 7. c. 27. Ab aditu templi servae prohibebantur, unam duntaxat Matronae introducebant, colaphos genis eius infligentes; de quo vide Plut. quaest. Rom. 16. Neque in eius sacris ulla mulierum suis, sed tantum sororum liberis, bona precabatur, vide eundem in Camillo, etc. Lucret. l. 5. v. 655.
Tempore item certo [orig: certô] roseam Matuta per oras
Aetheris Auroram defert. --- ---MATUTINALIS Liber in Charta Antibar. Episcopi, apud Ioann. Lucium de Regno Dalm. l. 2. c. 14. est, in quo officium Ecclesiasticum matutinum continetur. Dicitur autem Matutinum in Ecclesia Romana Officii septem horatum Canonicarum prima pars, quae aliter Nocturnum quoque, item Vigiliae nocturnae, appellatur. In eo utuntur pluviali, elalio paramento, nisi tempore nonae lectionis, quae ab Hebdomadario dicenda, qui una cum duobus Praecentoribus pluvialibus ornatur; qui dein Laudum recitationem iisdem ceremoniis fieri solitis ad Vesperas eiusdem diei continuant. At cum Officium ab ipso Episcopo dirigitur, tunc ipse, indutus cappa [orig: cappâ] consueta [orig: consuetâ] nonam lectionem recitat, excepta [orig: exceptâ] tamen nocte Nativitatis Domini, in qua sumit pluviale, ad dicendam orationem, in fine matutini etc. Vide Dominic. Macrum Hierolexico, et supra, voce Absolutio. Hinc Matutinarius, in Regulis Monachorum S. Caesarii §. 21. Post hos dicant Matutinos directaneum: Exaltabo te, Deus meus et Rex meus. Deinde in ordine totus Matutinarius in Antiphonas, apud Car. du Fresne in Glossar. qui etiam de Matutinario cursu B. Mariae aliquid addit, ex Hugone Flaviniac. A. C. 961.
MATYCETAE gens Scythica, Steph.
MATYLUS Pamphyliae urbs, Ptol.
MATZUCA vox Graecobarbara *matzou=ka, apud Curopalatem de Offic. Aulae Constantinop. Loco sceptri, sedeam, quam vulgus vocat matzucam: clava est seu baculus, in summo capitatus, Massue Gallis, Ital. Mazza. Unde thymum capitatum matzoukosqo/rumbon vocat Neophytus, quod caput instar Massucae haberet, apud Salmas. ad Solin. p. 787.
MAUBURNUS Iohannes, vide Iohannes.
MAUGANTIUS Genethliacus celebris Medicus et Mathematicus Regis Vortigerni, Anglus, A. C. 470. Scripsit de Magia naturali, et Apuleium illustravit. Pitseus, de Script. Angl.
MAVIA Saracenorum regina ad fidem conversa, A. C. 367. Dominicam Valentis Imperatoris viduam, missis copiis, contra Gothos iuvit, A. C. 368. Vide Mauvia.
MAVITANIA Hispaniae Tarraconensis regio. Murcia Pineto.
MAULBERGIUS Iohannes, Basileensis, fil. Cerdonis in minori Basilea, Dominicanus, contionator insignis, floruit, circa A. C. 1400. Magno [orig: Magnô] in vectus in grassantia vitia, haereses quascumque, et Beginarum in primis sectam, a Sigismundo Imperatore in Reformationis formula ad Concilium Constantiense concepta, ut qui recte docuisset, laudatus est. Fatidico [orig: Fatidicô] spiritu, Basileensis Ecclesiae reformationem, sed illam non sine sudore multo futuram, praedixit, semel pro suggestu exclamans: Exsultate, quotquot puri estis corde, quoniam gloria Dei appropinquat. Reformatione omnino opus est, quam, si Magnates Praesulesque morabuntur, lapides promovebunt. Tandem, cum tempore schismatis, ob Gregorii Papae oboedientiam, cleri Basileensis odium sibi conflasset [orig: conflâsset]; quod item contra Sacerdotum fornicationem, usurariosque acrius detonuisset, contionandi munere privatus, in Maulbrunensi coenobio Spirensis dioecesis. A. C. 1414. exul obiit.
Eminus in tenebris video mirabile lumen,
O mihi si liceat iam propiore frui!MAULEO oppid. cum castro, intra montes, 5. leuc. a limite Hispan. Vide Malleo.
MAULIA vicus Galliae, in finibus Normanniae, cum Monasterio cognomine. Maldra [orig: Maldrâ] fluvio [orig: fluviô] per medium currente irrigatur. Vulgo [orig: Vulgô] Mole [orig: Môle]. Hadr. Vales. Notit. Gall,
MAUMA Aethiopiae sub Aegypto urbs, Plin l. 6. c. 29.
MAUMAN nomen Enuchi, Esth. c. 1. v. 10.
MAVORS vide Mars.
MAVORTE seu Mavortes, Mavortium, Mafortium, Graecis *mafo/rion, pro *mafo/rtion. idem est quod krh/demnon, apud Homerum, ubi de Penelope tristi rica [orig: ricâ] operta, Od. a. v. 334.
*)/anta pareia/wn sxome/nh lipara/ krh/demna.
uti ad. h. l. habet Eustathius; qui xrh/demnon vulgariter loquentibus marfo/rion dici, ait. Latinis olim ricinium, testibus Servioo [orig: Servioô] et Nonio [orig: Noniô]: capitis nempe muliebris operimentum et ornamentum; uti testificantur Achmetis illa, *)ea\n i)dh| gunh\, o(/ti marfo/rion
image: s0095aau)th=s2 h)/rsqh a(p' au)th=s2 bi/a| para\ tino\s2, h)\ o(/ti kateko/ph o(/lon, a)posqa vei=tai o( a)nh\r au)th=s2, h)\ xwri/zetai a)p' au)th=s2 te/leon. Cuius somnii ratio, quod mulieris caput vir est: Mulier igitur, quae somniat mafortium sibi tolli aut surripi per vim ab aliquo, aut morte aut discidio [orig: discidiô] virum amittit. Ad quod illustrandum faciunt haec Isidori verba de ricinio: Vocatum autem dicunt mavortem quasi martem, signum enim maritalis dignitatis et potestatis in eo est, caput enim mulieris vir est: inde et super caput mulieris est. Quae Achmetem plane interpretantur. Postea in usum etiam Monachorum haec vestis cessit. Cassianus l. 1. c. 7. Post haec angusto [orig: angustô] pallio [orig: palliô] tam amictus humilitatem, quam vilitatem pretii compendiumque sectantes, colla pariter atque humeros tegunt: quod mafortes tam ipsorum, quam nostro [orig: nostrô] nuncupatur eloquio [orig: eloquiô]. In Glossis Arabico. Lat. Maforium. fascialis, id est, angustum pallium, quo [orig: quô] utuntur Monachi, collum pariter atque humeros tegens. Ubi legit Salmas. Fascia capitalis, h. e. kefalo/desmos2, quem etiam Capitulum, et Capitulare et Cappam, recentiores dicunt etc. Vide Salmas. ad Vopisc. in Aureliano c. 45. et in voce Maforium.
MAVORTIUS Consul, an Urb. Cond. 1189.
MAURABOTINUS moneta Hispanica, de qua vide supra, in voce Marabotinus.
MAURAHALNARIA vel MAURAHALNANA Gall. le Maurenaher, et Mauvaralnahar, regio ampla Asiae, et pars Tartariae magnae, Usbechia, et Zagataia quibusdam, ubi alias Bactriana late sumpta, cum Sogdiana. Extenditur inter Oxum et Iaxartem flum. a monte Caucaso ad Caspium mare. Eius urbes praecipuae sunt Maracanda, (Samarcand ) quae caput regionis, Balchia, et Buchara, Bochara. Sed ab Europaeis difficillime frequentatur. Postquam Tartarorum Imperium, mutuis dissidiis prope collapsum, instaurasset [orig: instaurâsset] circa A. C. 1370. Timurus, cognomine Lenck, i. e. claudus, vulgo [orig: vulgô] Tamerlanes, huius filiorum natu maximus Scha Rogh, patre exstincto [orig: exstinctô] A. C. 1404. in Turkestana, Schagadai, Mawaranacharia, Persia, Gaina et Indostana, late regnavit, Princeps pacificus ac moderatus: cuius successores fuere [orig: fuêre] Olog. Abeel Atif, et Abdulla, regnumque in regnum Chorazan et Mawaranachar divisum est, A. C. 1451. Sed ista mox anno [orig: annô] sequente iterum coierunt, post obitum Regis Abuzaid A. C. 1470, denuo divisa: atque ex regno Chorazanis ortum est regnum Magni Usbecki, de quo infra; ex regno vero Mawaranachar regnum Magni Mogolis seu Indostanae, cuius conditor fuit A. C. 1526. Babur Rex Maurana balnariae, qui pulsus A. C. 1500. a Schaibeko, in Indiam exul profugit, ac ibi res novas moliri comportus in Persiam se recepit, tanta cum paupertate conflictatus, ut rustico [orig: rusticô] opere victum sibi quaerere cogeretur. Donec a Schach Tamazo Rege Persiae copiis quibusdam adiutus Indiam expugnavit, quae ab illo tempore regnum Magni Mogolis dicta fuit a Tartaris, qui proprio [orig: propriô] nomine appellantur Mogoles, vulgo corrupte Mogores. Sed de hoc regno, Regisque praedicti successoribus, infra pluribus dicemus. Vide Georg. Horniium. Orb. Imper. p. 248. et seqq.
MAUREGATHUS Alphonsi Regis Hispan. nothus, post patris mortem, Maurorum factione, regnum adeptus.
MAURENSII Mauritaniae Tingitanae populi Ptol.
MAURENTIUS apud Ael. Spartianum in Didio Iuliano, c. 3. cum se antea Sulpitiano coniunxisset, caterva [orig: catervâ] Iulianum Imperatoria [orig: Imperatoriâ] stipavit.
MAURI [1] populi, qui Mauritaniam Africae regionem Occidentalem versus Gaditanum fretum incolunt. Eos fuisse Indos, et Hercule duce, cum innumer. aliarum gentium multitudine, in haec loca pervenisse, multi crediderunt, uti Strab. l. ult. scribit. Sane Sallustius, in Iugurthino c. 18. Mauros et Numidas, reliquosque qui Maritimam Africae cultiorem reddiderunt Medos, Armenios, Persas et Phoenices, fuisse indicat. Mauri (inquit Bochartus in Chanaan l. 1. c. 25.) [gap: Hebrew] quasi Postremi, vel. Occidentales dicta ab [gap: Hebrew] , quod et Posterius, et Occidentem sonat. Plene scriberetur Mauharin. Sed gutturales passim elidinemo est qui nesciat. Inde Maurus pro mauritanius, Horat. Carm. 2. Od. 6.
Barbaras Syrtes, ubi Maura semper --- --- --- --- Aestuat unda.
Superati in Hispania, ab Alphonso Legionis Rege et eius Successore Ferdinando, A. C. 1212. 1247. tota vero Hispania [orig: Hispaniâ] exuti sunt, a Ferdinando Arragoniae Rege Inquisitione contra ipsos instituta [orig: institutâ], et victo [orig: victô] Mahomete Rege, A. C. 1491. Vide infra. Hornio sic appellantur omnes Saraceni Afri, a Mauritania, unde primum in Hispaniam profecti sunt, A. C. 713. sub ultimo Gothorum Rege Roderico, atque hinc fluxit vocabulum Mohr, quo [orig: quô] Europaei Germanicae nationis Aethiopern designant, quia sedes Aethiopum in Africa et Afri Europaeis primum, per hanc Maurorum irruptionem in Hispaniam, innotuerunt. Hi itaque, ducibus, Muza [orig: Muzâ] et Tharifo [orig: Tharifô], auspiciis Walidi Caliphae Saracenorum, a Com. Iuliano Septae in Africa praefecto, cuius filiae Cabae Rodericus illuserat, in Hispaniam devecti, circa A. C. 713. eam appellarunt [orig: appellârunt] Andalusiam, quae Andalusia ita a Vandalis fuerat dicta: unde Arabes et Turcae Regem Hispaniae hodieque Andalusiae Regem nominare solent. Ab eodem tempore lingua Hispanica vetus et Arabica ita confusae sunt, ut hodie tertia fere Hispanicae linguae pars Arabica sit, ac pleraque flumina et oppida Arabicis nominibus insigniantur. Interea, dum Mauri res suas in Hispania agunt, reliquiae Gothorum, e montibus Austriae, Cantabriae et Pirenaeis, in quibus latebant, progressi, Mauros parvis praeliis lacessere, victores longius progredi, denique praeda [orig: praedâ] atque opibus aucti, iam infracta [orig: infractâ] Maurorum virtute, nova Regna, velut e ruderibus, erigere coeperunt: nomine Gothorum abolito [orig: abolitô], et eius in locum prisco [orig: priscô] Hispanorum revocato [orig: revocatô]. Sic A. C. 716. a Pelagio regnum Asturiae: A. C. 724. a Garsia Ximenio seu Inico, Suprarbiae ac Ripagorzae: a Kaesa Abarca, Aragoniae ac
page 95, image: s0095bNavarrae, A. C. 895. a Ferdinando Magno, Castellae: ab Henrico Limburgensi, Lusitaniae, A. C. 1139. ortum accepere [orig: accepêre]. Mauri vero in Andalusia regnarunt [orig: regnârunt], coepitque eorum Regnum A. C. 724. sedes regia fuit Corduba, titulus Regum Calipha et Emir el mumenina, i. e. Princeps credentium, item Melic, i. e. Rex: primusque Maurorum in Hispania Calipha Muhavia fuit, qui Hispaniam a Calipharum Syriae subiectione liberavit. Sed postea, Cordubae regno [orig: regnô] collapso [orig: collapsô], Mauri, intestinis collisi dissidiis, tot fere excitarunt Ragna, quot in ipsorum Imperio magnae erant Urbes: inter quae praecipua fuere [orig: fuêre], Regna Cordubae, Sevilitae, Murciae, Valentiae, Saragossae, Deniae, Algezutae, Iaenis, Algarviae et alia minora; unica [orig: unicâ] ad Christianorum regna accedente Gallaecia [orig: Gallaeciâ]. Atque hinc factum, quod Reges Hispaniae tot in suo titulo Regni superbiant. Quae sequentibus temporibus a Mauris in Hispania acta, dictum in Mauritania. Vide plura apud Hornium Orb. Imper. p. 162. et seqq.
MAURI [2] Albi per contumeliam Genuenses dicti sunt, ab Aragoniae olim Regibus, Moros blanchs: ut observat Michael Carbonellus in Chronic. Hispan. apud Carol. du Fresne in Additionibus.
MAURI Monasterium vulgo Maurmunster, in Alsatia, veterib. saepius memoratum. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.
S. MAURI Insul. hodie Graecis dicitur, quae Leucas olim. Proprie tamen sicarcem vocant, Insulam vero Leucada. Iac. Sponius Itiner. Graec. Part. I. p. 134.
MAURIA nomen Deserti, prope Tenedum Insulam, cuius meminit Iac. Sponius Irinerar. Graeciae Part. I. p. 203.
MAURIACUM oppid. Galliae, ad ripam Sequanae, inter Tricasses et Duodecim Pontes, vetere cella [orig: cellâ] seu Prioratu S. Stremonii, ad Monasterium Cluniacum pertinente, clarum, in Arvernia Montana, seu Cebennica, vulgo Meri. Hinc campi Mauriacenses, longi leuc. 100. seu 150. mill. pass. lati 70. ubi Torismundus fil. Theodorici, cum Attila et Hunnis conflixit, levi praelio [orig: praeliô]: antequam in campis Catalaunicis directa [orig: directâ] acie pugnaretur. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.
MAURIANA vulgo la MAURIENNE, vallis oblonga Sabaudiae, inter montes asperrimos, iuxta Arcum fluv. ab Alpibus usque ad Isaram fluv. extensa, inter Tarantasiam ad Boream, etc Delphinatum ad Austrum. Caput est Fanum S. Iohannis seu Mauriana, S. Iean incolis, aliis S. Iean de Maurienne, urbs satis culta, sed sine moenibus, in planitie, ad Arcum fluv. sic dicta a pollice S. Iohannis, secundum alios ab indice eius, qui ibi as servari creditur. Hinc cum antea Taurinensis Ecclesiae Episcopis pareret, facta est postea Episcopalis sub Archiepiscopo Viennensi. Primus eius Episcopus Hiconius fuit, permissu Guntchramni Francorum Regis institutus, Leporius dein, sub Chlodoveo Iuniore Concilio Cabillonensi interfuit. Et Maurienna quidem Darantasiae primum, una cum Segusio et Novalicio, ac tota valle Segusina, a Guntchramno attributa est: quam urbem et vallem a Longobardis ex pacto acceperat, Mauriennensique Ecclesiae sub iecerat. Demum provinciae Viennensi, ci hodieque [orig: hodiêque] accensetur, sub Metropoli Vienna, adscripta est; inter provinciae huius civitates nono [orig: nonô], secundum quasdam Notitias, vel sexto [orig: sextô] secundum alias, loco [orig: locô], 10. leuc. a monte Cenisio in Occasum, 14. a Camberiaco in Ortum. Comites Mauriennae primum dictisunt, qui postea Sabaudiae Comites, acdemum Duces, illustriori titulo [orig: titulô] nuncupari maluerunt, Hadr. Vales. Notit. Gall.
MAURICIUS [1] Imperator Romanus a Phoca Tribun. Militum, una cum liberis et uxore crudeliter, coram populo Constantinopolitano, interfectus. Vide Mauritius.
MAURICIUS [2] Bracharensis Episcopus, A. C. 1114.
MAURICIUS [3] alio [orig: aliô] nomine Iunius, Senator, qui a Caesare Domitiano petiit sub initium imperii paterni, ut commentariorum principalium potestatem Senatui faceret, per quos nosceret, quem quisque accusandum poposcisset. Tacit. Hist. l. 4. c. 40. Quo [orig: Quô] viro [orig: virô] nihil firmius, nihil melius ait Plinius l. 4. Ep. 22. Eum a Domitiano in exilium pulsum, redisse principatu primo [orig: primô] Nervae, docebit te ibidem l. 1. Ep. 5.
MAURICIUS [4] vide MAURITIUS.
MAURILIACUM vicus pagi Wastinensis, in Gallia: patria Vulframi, Frisonum Apostoli. Vulgo Milli en Gastinois, ad Scolam amniculum, Hadr. Vales. Notit. Gall.
MAURINIACUM vulgo MORIGNY, locus Galliae, ad Iunam fluv. in Senonibus, proximus Stampis, veteri Monasterio [orig: Monasteriô] insignis. Idem.
MAURIPENSIS pagus Galliae, in Annal. Bretinianis memoratus, inter Sequanam, Icaunam et Lupam fluvios iacuit, hinc ad Monasteriolum, Braium, Novigentum ad Sequanam, ac ad duodecim Pontes: indead Villam novam Guiardi, Pontem Icaunae, Murittum ac Nemus. Hodie forte le Hurepois: cui quidam, ab Hosdenco castro, seu a Vegeria fluvio ad Mandram amnem, cuncta attribuunt, nimirum Montem Fortem Amalarici, Villam Petrosam, Rumbelittum quoque ad Remandam, cum parte silvae Aquilinae, Caprosiam castrum ad Ivetam, aliaque loca. Certe constat partem agri Parisiaci trans Sequanam positam ad Beveram, Urbiam et Iunnam fluvios, ipsam etiam regionem urbis Lutetiae trans flumen sitam, quam Universitatem vocant, pridem a Gallis Hurepensi agro accenseri. Unde si quis parum urbane aliquid dixit aut fecit, qualia Scholasticis Universitatis saepe accidere et excidere consueverunt, hoc pagum Hurepensem sapere dicitur, i. e. Universitatem, eiusque collegia vel scholas, etc. Vide plura apud Hadr. Vales. Notit. Gall.
MAURITANIA [1] Africae regio, extrema versus Gaditanum fretum, et Occidentalem Oceanum, in quo Antaeus gigas regnasse [orig: regnâsse] dicitur, ab Hercule victus. Est autem duplex, Caesariensis a Caesarea, et Tingitana, a civitate Tingi. Sic dicta a)po\ tou= maurou=, quod
page 96, image: s0096aobscurum, vel nigrum significat, quod nigros habeat colonos, unde Iuvenal. Sat. 5. v. 53.
--- --- Nigri manus ossea Mauri.
Marcus Manilius Astronomic. l. 4.
Poenus arenosis Afrorum pulvere terris
Exsiccat populos, et Mauritania nomen
Oris habet, titulumque suo [orig: suô] fert ore colorem.Gignit simias, dracones, struthiones et elephantes. Eius incolae Mauri dicuntur. Invaluit autem iam apud nostros consuetudo, ut omnes Africae et Asiae populi, Mahometanae superstitioni dediti Mauri dicantur. Incolis Numidia, vulgo Barbaria hodie. Phut etiam Ebraeis dicitur, teste Aria [orig: Ariâ] Montano [orig: Montanô] in suo Apparatu Biblico, an a Phut filio Chami, unde et fluvii Phut meminere [orig: meminêre] Ioseph. et Hieronym. et totam hinc regionem Phutensem appellavere [orig: appellavêre]. Strabo eam Massyliam, et Massaesyliam appellatam scribit, incolas Massaesylos vocat Plin. l. 5. c. 9. qui hodie, ut dictum, Mauri vocantur, ex Arabibus vel Saracenis orti, et Mauritania [orig: Mauritaniâ] occupataa [orig: occupataâ], Mahometismum ibi plantarunt [orig: plantârunt]. Hi, Roderico [orig: Rodericô] Hispaniae regnum, post Vitizam Regem excaecatum, occupante, a Iuliano Praesecto Tingitano, apud quem Vitizae filii exules degebant, quique ob stuprum filiae suae a Roderico illatum ultionem meditabatur, invitati, primo quidem per Mazam, Legatum in Africa Valiti Caliphae exiguas illi submisere [orig: submisêre] copias, postea his victis, Tarechus cum maioribus, Hispaniam ingressus est, A. C. 711. in monte Abila, postea Gabel-Tarich, Gibalter vel Gribaltar dicto [orig: dictô], semuniens. Post quae auctus viribus a Mose, Armeniae Praefecto, Hispalim cepit, etc. A. C. 712. Anno [orig: Annô] sequente, occiso Roderico [orig: Rodericô], totum regnum occupavere [orig: occupavêre] Mauri, Cordubae Imperii sede constituta [orig: constitutâ]: Exin, quidquid Wisigothi possederant, tamquam iure debitum, vindicaturi. Occitaniam et Provinciam ingressi, Nemausum, Narbonem, Avenionem occuparunt, etc. victo [orig: victô] Abderamo [orig: Abderamô], a Carolo Martello, ulterius penetrare prohibiti. Interea Pelagius in montanis Asturiae manu coacta [orig: coactâ], Regni Oviedi et Legionis fundamentis, A. C. 712. iactis, saepius fudit Mauros, qui et alibi victi, tota [orig: totâ] Hispania [orig: Hispaniâ] paulatim exutisunt, donec Boadbila [orig: Boadbilâ], ultimo [orig: ultimô] Rege, superato [orig: superatô], Granatense quoque regnum cum Metropoli, Ferdinando et Isabellae cesserunt, A. C. 1492. postquam A. C. 800. rerum in Hispania fuissent potiti. Ubi tamen hodieque Mahometanae superstitionis occultae reliquiae, Gregor. Turonens. et Aimoin. Hist. Ado in Chron. Isidorus, Rodericus, Vasaeus, Garibaeus, Tutquet. Mariana Hist. Hisp. Marmol. descr. Afric. Avogadrus, Histor. Afric. Hodie regnum Tremissenum hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] videtur, ut Girava, et Niger quoque attestantur. Tingltanam a Bogud rege Bogudianam aliquando cognominatam tradit Plin. l. 5. c. 1. et 2. Sitiphensis, et Hispania transfretana a Sexto Rufo: et in lib. Notit. Hispania Tingitana nominatur. Inserior Mauritama a Xiphilino, in vita Severi nuncupatur. Regnum Marocco eius loco [orig: locô] statuit Augustinus Curio, Fessa vero Niger. Alarabes hodie incolas vocant Hispani, Olivario [orig: Olivariô] teste, quasi dicerent Arabes, Al enim articulus Arabicus. Strabo et Herodianus l 1. c. 15. aiunt Mauritaniam Romanis subiectam, et ab ipsis incolis Numidiae nomen obtinere. Baudrando Mauritania regio fuit Africae, ab Ortu in Occasum extensa, ubi nunc pars Occidentalis Barbariae. Triplex fuit, nempe Caesariensis, Sitifensis, et Tingitana. Mauritania Caesariensis erat inter Sitifensem ad Ortum, et Tingitanam ad Occasum, Gaetulos ad Meridiem, et mare Mediterraneum ad Boream, ubi nunc pars maior et Occidentalis regni Algerii. Mauritania Sitifensis erat, inter Caesariensem ad Occasum, Gaetulos ad Austrum, Numidiam ad Ortum, et mare Mediterraneum ad Boream, ubi hodie pars minor et Orientalis regni Algerii. Mauritania Tingitana dicta fuit etiam Hispan. Transfretana tempore Constantini; eratque inter Oceanum Atlanticum ad Occasum, Fretum Gaditanum et mare Mediterraneum ad Boream, Mauritaniam Caesariensem et Gaetulos ad Ortum, et Autololas ad Meridiem. In quo tractu sunt hodie regna Fezzae et Marochii.
MAURITANIAE URBES ADHUC EXSTANTES.
Arsenaria Caesariensis, Arsen, seu Arzerum. Baba Tingitanae, Beniteuda. Banasa quae et Valentia, Tingitanae, Fanfara. Bocanum Hemerum seu Marochium, Tingitanae, Maroc. Cartennae Gaesariensis, Mostagan. Deorum Portus Caesariensis, Mazzagran. Exilissa, Tingitanae Ceuta. Fessa Vide Volubilis. Gontiana Tingitanae, Gemaa. Iagath Tingitanae, Targa. Icosium Caesariensis, Acor. Igilgili Caesariensis, Gigeri. Iol. Vide Iulia Caesarea. Iulia Caesarea Caesariensis, Tenez. Lixa et Lixos, Tingitanae, Latache. Manliana Caesariensis, Meliane. Marochium Tingitanae, alias Bocanum Hemerum, Maroc. Mysocoras Tingitanae, Aman. Opinum olim Episcopalis, Tingitanae, Rabath. Oppidum novum Caesariensis, Mezuna. Portus magnus Caesariensis, Marzalquivir. Quiza Caesariensis, Oran. Rusazus Caesariensis, Carbon. Rusconia Caesariensis, Morafus. Rusibis et Rutubis, Tingitanae, Ommirabi, seu Azamor. Russocorum seu Rusucurum, Caesariensis, Alger. Ryssadirum Tingitanae, Melilla. Sala. Tingitanae Sale. Salde colonia Caesariensis, Bugia. Sittici olim colonia, Episcopalis Caesariensis, Sitifi, seu Steffe.
image: s0096bTamusida Tingitanae, Tifeldest. Tenissa Caesariensis, Tenexa. Timice Caesariensis, Tremisen. Tingi et Tingis Tingitanae, Tanger. Tocolosida Tingitanae, Mergo. Vagae Caesariensis, Tagdemet. Victoria olim Episcopalis, Caesariensis, Agobal. Volubilis Tingitanae, Fez. Zilis et Zilia Tingitanae, Arzilla.
MAURITANIA [2] oppid. Galliae Ceticae in Comitatu Perticensi, Mortaigne, apud Bellismum oppid. Vide Moritania.
MAURITIA [1] vulgo l'Isle Maurice Gallis, Mauritz Eyland Belgis, insula maris Aethiopici, in Africa, quae aliter Cycnea dicitur, do Cerne a Lusitanis, a quibus primum detecta fuit. Vide Insula Mauritia.
MAURITIA [2] vulgo Maurice, urbs Americae Meridionalis, in Brasilia regione, et in Praefectura Pernambuci, antea ab Hollandis excitata, et sic dicta in gratiam Principis Mauritii Nassovii. Sed postea a Lusitanis expugnata, ipsis etiamnum subest.
MAURITIENSIS Moneta in veteri Charta, apud Guichenonum in Probat. Histor. Sabaudic. p. 40. eidem laudatum, moneta est Monasterii Agaunensis, Sancto Mauritio dicati.
MAURITII Regio Mauritz landt Belgis, pais de Maurice Gallis, regio Americae meridionalis, in Terra ignium, maxime ad Ortum extensa, versus fretum Maereum, a Batavis detecta A. C. 1616. sic dicta in honorem Mauritii Nassovii Principis Auraici, cuius auspiciis detecta fuit.
S. MAURITII Abbatia in Antuatibus, a Sigismundo Burgundionum Rege fundata. Latinis Agaunum, circa A. C. 518. A. C. 881. Synodo [orig: Synodô] ibi habita [orig: habitâ], Rodolphus fil. Cunradi et nepos Hugonis Abbatis, declaratus est Rex omnium Provinciarum veteris Burgundiae transiuranae. Rhegino, Ado et edit. ult. Concil.
MAURITIUS [1] Fl. Tiberius Imperator Orientis, Arabissae in Cappadocia [orig: Cappadociâ], sed stirpe Romana [orig: Romanâ], natus. Animo [orig: Animô] ad militiam applicito [orig: applicitô], post res egregie gestas a Tiberio Imperatore Dux exercituum, et data [orig: datâ] Constantina [orig: Constantinâ] gener, futurusque Imperii successor lectus est: postquam e Persia victor rediit, diadema et purpuram a socero, illum egregie alloquente, accepit. Ingenio [orig: Ingeniô], prudentia [orig: prudentiâ] et dexteritate inclitus. Evagr. Fidei Orthodoxae insignis zelotes, Gregor. in ep. Tiberio ita successit A. C. 582. Mox per Philippicum affinem ter contra Persas victor, 2000. Captivorum Constantinopoli vidit. Post quae militum ardor relanguit, nihilominus Chosroem II. a suis pulsum, armata [orig: armatâ] manu in regnum restituit: a Chagano dein, Avarum Rege, qui in inferiorem Hungariam, et Mysiam, ipsamque Thraciam, Constantinopoli quoque minatus, irruptione facta [orig: factâ], 12000. captivorum abduxerat, cum hos vili lytro [orig: lytrô] redimere renuisset, illis a Barbaro occisis, in odium populi incurrit, saevi, avari, tyranni nota [orig: notâ] aspersns. Delicti paenitentia [orig: paenitentiâ] mox Imperatoris animum subeunte, a Phoca centurione, postquam per quietem, a Viro divinae speciei, interrogatus, utro in loco facinoris in captivos admissi poenas dare mallet, respondisset, Amator hominum Domine et iudex iuste, hic [orig: hîc] potius et non in illo saeculo, Paul. Diacon. l. 17. Chalcedone, cum quatuor filiis, interfectus est, verbis Psalmographi, Ps. 119. v. 137. Iustus es Domine, et iudicia tua iusta sunt! Dei providentiam veneratus A. C. 602. aetat. 63. Imperii 20. Augusta [orig: Augustâ], cum filiabus, quinquennio post similiter trucidata [orig: trucidatâ]. Niceph. l. 18. et 19. Cedren. in Annal. Theophanes, Anastasius, Baronius, etc.
MAURITIUS [2] Elector Saxoniae. fil. Henrici, cum fratre Augusto, in tutela agnati Ioh. Friderici Electoris adolevit, Caesaris exin in Hungaria miles, ibi ministri, vulnera pro ipso excipientis, fide servatus est: in Belgio quoque contra Gallos eidem operam navavit. A foedere Smalcaldico alienior, bello [orig: bellô] fervente, Ioh. Friderici ditionem fere totam in potestatem redegit: mox ab eodem fere suis omnibus exutus. Sed Electore victo [orig: victô] a Caesare captoque [orig: captôque], eius ditiones iterum nactus est, mox socero [orig: socerô] Landgravio [orig: Landgraviô], quem, ut ad Caesarem veniret, fide sua [orig: suâ] interposita [orig: interpositâ] permoverat, detento [orig: detentô] offensus; Electoratu in eum sollenniter A. C. 1549. in Comitiis Augustanis translato [orig: translatô], Lipsiae conventum habuit, ubi formula religionis cusa: Legatos ad Concilium Tridentinum misit, Magdeburgum, auspiciis Caesaris, domuit: tandem cum frustra interea ursisset Soceri liberationem, cum Rege Galliae aliisque Germaniae Principibus A. C. 1551. foedere inito [orig: initô], Augustam intercepit, terroreque sparso [orig: sparsô] Tridentinos Patres diffugere coegit: capta [orig: captâ] dein Erenberga [orig: Erenbergâ], ipsum Caesarem, ut Oenipontem confugeret, compulit: sic Passavii paulo post, ubi disceptatum de gravaminibus Imperii et Religionis pace, transactio instituta est. Inde exercitus [orig: exercitûs] in Hungaria, contra Turcas Dux fuit; Albertum dein Brandenburgensem cum quo eo usque vixerat coniunctissime, ab Imperatore proscriptum, huius iussu aggressus, praelio [orig: praeliô] ad Sivershusam A. C. 1553. commisso [orig: commissô] victor obiit: Princeps excelso [orig: excelsô] animo [orig: animô], profundus, gravis, magnificus. Vide Thuan. l. 11. Pater fuit Annae Wilhelmo Nassovio Arausionensi Principi nuptae, quam maritus ob mores repudiatam patruo Augusto, fratris in Electoratu successori remisit.
MAURITIUS [3] Nassovius Princeps Arausionensis, fil. Guilielmi. Belgicae libertatis auctoris, ex Anna Saxonica, Patri Delphis occiso, A. C. 1584. successit, prudentia [orig: prudentiâ] et magnitudine rerum fortiter feliciterque gestarum, immortalem gloriam adeptus. De quibus videantur, prae innumeris aliis, Thuan. in Hist. Hugo Grotius in Annal. ac Hist. Belg. et Heinsius Oratfun. Obiit Hagae Comitis. A. C. 1625. caelebs, an fato [orig: fatô], an taedio [orig: taediô] Bredae non liberatae? Et in summi Exercituum Foederati Belgii terra [orig: terrâ] marique Ducis dignitate aliisque muneribus,
image: s0097amaximis, successit Henricus Fridericus frater. Nomen Avi gesserat Mauritius, de quo supra.
MAURITIUS [4] fil. minimus natu Iohannis Georgii I. Electoris Saxonici mortui A. C. 1656. Merspurgum, Patris voluntate, obtinuit.
MAURITIUS [5] Hassiae Landgravius, Fil. Wilhelmi, Cassellanae lineae auctoris, A. C. 1592. defuncti, linguarum Graecae, Latinae, Hispanicae et Gallicae peritissimus, aliis etiam studiis excelluit: summo [orig: summô] zelo [orig: zelô] Reformatae Religioni addictus. Cum Darmstatinis, ob successionem patrui Ludovici, ei controversia fuit: Marpurgi Theologos Augustanae Confessionis dimisit. Unioni nomen dedit; cum Spinola postea pactus: Ex eo nova cum Ludovico patrueli expostulatio, in causa Waldeccia, ob civitatem Corbacum, adversus eum pronuntiatum a Caesare est A. C. 1622. ut et in causa Marpurgensi A. C. 1623. quo [orig: quô] infestatus est a Tillio, Caesareani exercitus Duce, qui in Hassia, invito [orig: invitô] Principe, hiberna sumpsit. Dein A. C. 1626. Cassellis, a Gronsfeldio in Hassiam iussu Tillii movente, obsessus, translato [orig: translatô] in filium Wilhelmum regimine, periculo [orig: periculô] se exemit: Obiit A. C. 1632. Pater praeter modo memoratum Wilhemum, Philippi, qui A. C. 1626. praelio [orig: praeliô] ad Lutteram cecidit: Hermanni, qui A. C. 1658. exstinctus est; Friderici, qui A. C. 1655. Suecis in Polonia militans ibi occisus est: et Ernesti, qui A. C. 1651. ad Pontificios transiit. Fuit quevoque idem nomen uni ex filiis Friderici V. Electoris Palatini Bohemiae Regis, qui cum fratre Ruperto, pro agnato Carolo I. Britanniae Magnae Rege contra Parlamentarios, fortiter rem gessit, Exonia [orig: Exoniâ] capta [orig: captâ]: postmodum fratris, in expeditionibus maritimis, comes, tempestate ab illo disiectus, periisse creditur. Vide. Phil. Iac. Spenerum Syll. Geneal. Hist.
MAURITIUS [6] Chancaeus Anglus Carthusiensis Monachus, ob Papismum de Anglia profugus, scripsit Historiam martyrum Angliae, sub Henrico VIII. qui tamen tyranni ac proditores exstiterunt, etc. Verba Simleri apud Moret. in Dict. Hist. Obiit A. C. 1581.
MAURITIUS [7] Gauritus Anglus Dominicanus, A. C. 1290. in Esaiam, Ieremiam, Baruch, etc. commentarios scripsit, Pitseus de Angl. Script.
MAURITIUS [8] Iacobus, vide Iacobus.
MAURITIUS [9] Morganus, Poeta ingeniosus, A. C. 1210.
MAURITIUS [10] Poncetus Benedictinus, Contionator inter suos insignis, saeculo [orig: saeculô] ultimo [orig: ultimô].
MAURITIUS [11] Porta Parisiensis, scriptis inclitus. Obiit A. C. 1571.
MAURITIUS [12] Scaeva Lugdunensis, auctor celebris, saeculi praeteriti. Morerius Diction. Hist.
MAURITIUS [13] Sommersetensis Anglus, Abbas, A. C. 1193. Scripsit Poema, et librum de Schemate Pontificali. Pitseus de Script. Angl. p. 260.
MAURITIUS [14] Sullius Episcopus Parisiensis, post Petrum Lombardum, de infima paupertatis faece, eruditione et virtute evectus. Nobilis, magnificus et excelsi animi. Abbatias aliquot ac complura monasteria fundavit, primusque Basilicam Beatae Virginis inchoavit. Obiit A. C. 1196. postquam iussisset tumulo verba Hiobi c. 19. v. 25. Novi Redemptorem meum vivere, etc. inscribi. Moret. Dict. Hist.
S. MAURITIUS Ordo militaris Sabaudiae, ab AmAdeo VIII. postquam in secessum Ripariam, cum aliquot nobilibus se subduxisset, institutus A. C. 1434. Unitus est cum Ordine S. Lazari A. C. 1572. Eius officium, contra haereticos depugnare, etc. Vide Pingon. Arbor. Gentil. Ducum Sabaud. Aen. Sylvium, l. 7. Comment. Miraeum, de Ordine Equestr. l. 1. c. 18. et 19. Favin. Morerium, Diction. Hist.
MAUROCASTRUM Armeniae oppid. Curopalati, Episcopalis sedes sub Sergiopoli, teste Guilielmo [orig: Guilielmô] Tyrio [orig: Tyriô].
MAUROCENUS Iacobus, vide Iacobus.
MAUROLICUS Silvester vide Silvester.
MAUROLYCUS Franciscus, vide Franciscus.
MAURUM vulgo S. Mauro, Liber Conciliorum, urbs olim magnae Graeciae, Episcopalis sub Archiepiscopo Rhegino, nunc oppidum Calabriae citerioris, inter Coriolanum et Thurios, teste Barrio [orig: Barriô], a Coriolano 4. a Rosciano 10. in Boream, a Besidiano supra 12. mill. pass. Ferrar. Nunc vicus est in colle, Baudrand.
S. MAURUS Congregatio Ordinis Benedictini, in Gallia, a Gregorio XV. in gratiam Ludovici XIII. instituta, A. C. 1621. Divisa in sex provincias, quarum quaelibet viginti domos continet. Monachi huius Congregationis elegantioribus inprimis literis excolendis vacant, in quem finem Seminaria in qualibet provincia erecta, in quibus Iuventus erudiatur. Moret. Dict. Hist.
MAURUS [1] Benedictinus Hungarus, Episcopus Quinque Ecclesiensis, a Stephano Rege filio Gersae, post stabilitam in regno fidem, constitutus est. Scripsit vitam Zoerardi, et Andreae, Monachorum.
MAURUS [2] equi nomen in Circensibus. Unde Maurorufus, equi color, in veteri Inscr. 342. Vide Meursium in *mauro/s2.
MAURUS [3] Aelius sub Severo et Caracalla, libertus Phlegontis Tralliani, qui prius Adriani. Scripsit quaedam, quorum meminit Spartian. in Severo c. 20. quem locum Andreas Schottus, l. 2. Observat. c. 19, correcturus, reprehensus est a Vossio de Hist. Lat. l. 2. c. 2.
MAURUS [4] Lapius Monachus Italus, auctor vitae S. Petri Sardi. Possevin. in Appar Vide et Rabanus Maurus.
MAURASIA regio a Strabone in ore Libyae occidua contra insulas Fortunatas collocatur. De qua Virg. l. 4. Aen. v. 206.
Iuppiter omnipotens, cui nunc Maurusia pictis
Gens epulata toris. --- --- --- ---
page 97, image: s0097bMAURUSII Africae populi, quorum regio Maurusia, quam iuxta Herculis columnas, ponit Dionysius, v. 184.
*)all' h)/toi puma/thn me\n e)pi\ glwxi=na ne/montai
*)agxou= sthla/wn, *maurousi/dos2 e)/qnea gai/hs2.Virg. Aen. l. 4. v. 206.
Iuppiter omnipotens, cui nunc Maurusia pictis
Gens epulata toris Lenaeum libat honorem.Ubi per Maurusiam gentem, mauritaniam intelligi annotat De la Cerda ibi. Et Vitruvius l. 8. c. 2. Maurusia quam nostri Mauritaniam appellant. Eustath. *(oi *maurou/sioi ou(/s2 kai\ *mau/rous2 oi( (rwmai=oi e)/legon. Strab. l. 17. *oi)kou=si de\ entau=qa *maurou/sioi me\n a)po\ tw=n *(ellh/nwn lego/menoi, *libuko\n e)/qnos2 me/ga, kai\ eu)/daimon, *mau=roi d' a)po\ tw=n *rwmai/wn kai\ e)pixwri/wn. De situ Sallustius Iugurth. c. 19. Proxime Hispaniam Mauri sunt. Nic. Lloydius.
MAUS locus super ripam fluminis ubi Christiani olim castra metati. Tyr. l. 7. bell. sacr. c. 21.
MAUSAL in Arabe Scriptore, apud Bochart. urbs est Asiae ad Tigrim, e regione ruderum urbis Ninives, quae olim fuit Assyriae caput. Vide eum Hieroz. Parte prior. l. 3. c. 7.
MAUSIACUM et MAUCIACUM, vulgo MAUSAC, et MOZAC, locus in Arvernis, pagoque Ricomagensi, veteri monasterio [orig: monasteriô] cognomine insignis: Inter Abbatias Cluniacens Monasterio subiectas. Hadr. Vales. Notit. Gall. Hic [orig: Hîc] bello [orig: bellô] contra Albigenses fervente, A. C. 1212. horum plurimi sublati sunt. Vide Papir. Masson. Hist. Gall. l. 3. P. Aemil. l. 6. Laetum Comp. Hist. Univ.
MAUSOCA Hyrcaniae urbs. Ptol. mediterran. Mesat, ex tabb. recentioriorib. proxima metropoli Cassan. Molet.
MAUSOLEUM quid proprie, vide in voce Artemisia. item Mausolus I. De eo sic Plin. l. 36. c. 5. Sepulchrum hoc est ab uxore Artemisia factum Mausolo Cariae Regulo --- Opus id ut esset inter septem miraculae, ii maxime Artifices fecere [orig: fecêre]. Patet ab Austro et septentrione sexagenos ternos pedes brevius a frontibus. toto [orig: totô] circuitu pedes quadringentos undecim. Attollitur in alititudinem viginti quinque cubitis: cingitur columnis triginta sex. Ab Oriente caelavit Scopas. a Septentrione Bryaxis, a Meridie Timotheus, ab Occasis Leochares. Priusque quam peragerent, regina Artemisia quae mariti memoriae id opus exstrui iusserat, obiit. Non tamen recesserunt, nisi absoluto [orig: absolutô] iam, id gloriae ipsorum artisque monumentum iudicantes: hodieque certant manus- Accessit et quintus artifex. Namque supra pteron pyramis alititudine inferiorem aequavit, viginti quatuor gradibus in metae cacumen se contrahens. In summo est quadriga marmorea, quam fecit Pythis. Haec adiecta [orig: adiectâ] centum quadraginta pedum altitudine totum opus includit. Apud Recentiores, frequenter hoc [orig: hôc] nomine insignitur Adriani Moles Romae, ubi habitabat Praetorio Praefectus ac Odoacri Regis Prorex; hodie Pontificis sedes. Macer.
MAUSOLI Libyae interioris gens. Ptol.
MAUSOLUS [1] I. Cariae Rex, de quo Theopompus ait, eum nulla [orig: nullâ] re abstinuisse, pecuniae causa [orig: causâ]. Suidas. Fuit autem provinciae Graeciae praefectus, quem Satrapam Persae vocant, Artemisiae, vide ibi, maritus, quae illum tam ingenti amore prosecuta est, ut eius fato [orig: fatô] perfuncti cineres vino permistos tradatur ebibisse. Obiit autem Olymp. 106. an. 4. cum Cariae 24. ann. praefuisset. Adhaec sepulchrum eidem sumptuossissimum exstruxit, quod a nomine eius Mausoleum est appellatum, ob operis magnificentiam, inter 7. Orbis miracula numeratum, a [orig: â] quo omnia pretiosa sepulchra Mausolea dicuntur. Unde Sueton. sepulchrum Caesarum appellavit Mausoleum. Sic enim ille in Vespasiano c. 23. Cum inter prodigia cetera Mausoleum Caesarum derepente patuisset. Florus l. 4. c. 11. Quod ubi desperavit a principe (Cleopatra) servarique se triumpho vidit, incautiorem nacta custodiam in Mausoleum so (sepulchra regum sic vocant) recepit. Martial. l. de Spect. Epigr. 1.
Aere nec vacuo [orig: vacuô] pendentia Mausolea
Laudibus immodisis Cares in Astra ferant.Idem Epigr. 66. l. 5.
Iam vicina iubent nos vivere Mausolea,
Cum doceant, ipsos posse perire Deos.Idem l. 10. Epigr. 63.
Marmora parva quidem, sed non cessura, viator.
Mausoli saxis, Pyramidumque legis.Vide Plin. l. 36. c. 5 Herodot. l. 7. Gellium l. 10. c. 18. Propert. l. 3. Eleg. 1.
Nec Mausolei dives fortuna sepulchri,
Mortis ab extrema conditione vacat.MAUSOLUS [2] II. Sociali, bello cum Byzantinis, Rhodiis, Cois, et Sciis, contra Athenienses, iunctus.
MAUSOS vicus agri Corinthii. Steph.
MAUVIA Ismaelitarum seu Saracenorum regina, Palaestinam Arabiamque, sub Valente Imperatore vastavit: tandem post varia praelia, foedere cum illo inito [orig: initô], A. C. 382. Christianae fidei desiderio [orig: desideriô] tacta, Monachum quendam, in Aegypti Palaestinaeque collimitio degentem, subditis suis Episcopum petiit, obtinuitque: Valente dein mortuo [orig: mortuô], contra Gothos, Romanis subsidia summisit. Socrates l. 4. c. 29. Sozomen l. 6. c. 38. Amm. Marcellin. l. 14. Baron. in Annal. etc.
MAWORNUS Anglus, discipulus Worgresi, Episcopus, floruit A. C. 636. lectioni et praedicationi verbi divini diligentissime intentus, scripsit Quaestiones S. Scripturae, Annales et Sermones, Pitseus, de Script. Angl. p. 107.
MAWYAI Calipha Saracenorum VI. post. Acemum, regnavit ann. 20. exstinctus A. C. 682. Ei successit Iezid, quem vide.
MAWYA II. Iezido I. Successit, aucto [orig: auctô] imperio [orig: imperiô] clarus, regnavit ann. 1. Eum excepit Abdelmaleck.
MAXALA Africae interioris urbs a Corn. Balbo devicta. Plin. l. 5. c. 5.