December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS TERTIVS Literas M, N, O, P, Q, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 83, image: s0083b

MASADA oppid. Palaestinae ad Asphaltitem lacum, Plin. l. 5. c. 17. Moasada Strab. Massada Iosepho, Massa hodie, teste Pineto [orig: Pinetô] .

MASAESYLIA regio Libyae, Maurusiis contermina Steph. populi Masaesylii. Dionys. v. 187.

*)/ensqa *masaisu/lioi/ te kai\ a)gro/nomoi *masulh=es2
*bo/skontai su\n paisi\n a)n' h)/peiro/n te kai\ o(/lhn,
*maio/menoi bio/toio kakh\n kai a)eike/a sqh/rhn.
*ou) ga\r geiomo/roio tomh/n e)da/hsan a)ro/trou,
*kei/nois2 d' ou)/pote terpno\s2 a)kou/etai o(lko\s2 a(ma/chs2,
*ou)/de bow=n mukhsqmo\, e)s2 au)lion e)rxomena/wn,
*)all' au(/tws2, a(/te sqh=res2, a)na\ drua boukole/ontai
*nh/i+des2 a)s2axu/wn, kai\ a)peusqe/es2 a)mh/toio..

Nic. Lloydius.

MASAL civitas in tribu Aser, 1. Paral. c. 6. v. 74. quae Ios. c. 19. v. 26. Messal.

MASOLOTH nomen urbis, in tribu Nephthalim, a Bacchide expugnata. Dicitur et Arbella, plur. 1. Machab. c. 9. v. 2.

MASANORADA urbs Cariae, Steph. in nummo Titi Imperatoris.

MASARA [1] Armeniae minoris urbs Ptol.

MASARA [2] seu MASSARA molendinum, ad molendas cannas mellis, dictum est Siciliae Saracenis, in Bullaro Casin. Tom. II. Constitut. 185. num. 5. In Sicilia eadem [orig: eâdem] hodie ex Graeco, Trapeto vocatur, Macer. Vide supra Canamella. At Masarii, apud Sanutum, l. 2. Part. 4. c. 21. sunt, qui praesunt victui, vel scribanis, in navibus, vide Car. du Fresnein Glossario.

MASARES vide Mastaura.

MASATI Libyae interioris populi Plin. l. 5. c. 1.

MASBATTA Gall. Masbatte, una ex Philippinis, inter Manillam ad Septentrionem et Cebuam ad Meridiem sub Hispanis.

MASBOTHAEI Sectatores Simonis Magi, vel discipulorum eius. Theodoret. haer. fab, in Simon. Baron. A. C. 35.

MASBURGI seu Bravum, urbs fuit Murbogiorum, nunc caput veteris Castellae, Burgos Hispan. ad Arlanzam amnem: Episcopalis ab Urbano II. A. C. 1075. et Archiepiscopalis a Gregorio XIII. facta. Crevit ex ruinis Aucae a qua 15. mill. pass. distat. Castrum habet natura [orig: naturâ] munitum, 35. leuc. Hispan. a Madrito in Septentrionem, 42. a Caesaraugusta in Occasum, 15. a Pincia in Caeciam.

MASCA urbs Celtiberorum, Strabo. Item Arabiae desertae fluv. Xenoph. l. 1. exped. Cyri.

MASCALATUM vulgo Mascalat, urbs Felicis Arabiae, vix 60. milliar. ab ora Sinus Persici, in Austrum, Caput regni cognominis.

MASCARDUS Nicolaus Italus, regiones circa Fretum Magellanicum a se noviter detectas, libro [orig: librô] descripsit peculiari. In quo porro, miram proprietatem montium, quos Andes vocat, quibusque sub Caelo altiores non esse retur, Cordelliera Hispanis; de Zona tandem Torrida utriusque Oceani Zud et Nord Insularumque adiacentium, quae Quilloa dicuntur, stupenda enarrat. Asservatur opus, ab Auctore, e Regno Chile, transmissum, in Musaeo Kircheriano, Romae. Georg. de Sepibus in Descript. eius p. 66.

MASCATUM vulgo Mascate, urbs et emporium Arabiae Felicis in ora Sinus Armuziani, cum portu commodo et arce munita, antea sub Lusitanis, qui haud pridem eiecti, 220. mill. pass. ab Armuzia in Eurum.

MASCAUCI vide MISAUCI

MASCEZEL vel MAZEZIL, Dux copiarum Honorii, Afer, filius Nubeli, Maurorum potentissimi, frater Gildonis, Africae Comitis, quo [orig: quô] contra Imperatorem insurgente, Mascezel fratris perfidiam detestatus in Italiam venit, viribusque exiguis nixus Gildonem, quidosfiliorum eius interea necaverat, cum 70000. militum, quae frater ducebat, superavit. Qua [orig: Quâ] victoria [orig: victoriâ] insolentior redditus, mox poenas dedit, ut Orosius l. 7. vult, vel ut Iornand. de regn. success. Zosim. l. 5. etc. referunt, in Italiam redux, per milites a Stilicone, felicitati eius invidente, de ponte in fluv. quendam praecipitatus est. Vide etiam Marcellin, in Chron. Claudian. lib. de bell. Gildon.

Est illi paribus, sed non et moribus lisdem
Mascezel. -------- --------

Vide sis Heinsium in locum.

MASCHANE urbs Scenitarum Arabum, Steph.

MASCIACUM vicus Galliae in Biturigibus Cubis, Monasterio [orig: Monasteriô] cognomine clarus, 3. aut 4. mill. pass. ab opposit. Virsione distans: vulgo Macay, Hadr. Vales. Notit. Gall.

MASCOTUS urbs Libyae, et alia prope Hesperidas, Steph.

MASCULA urbs Numidiae, Antonin. et D. August.

MASCULI nomen monetae, Pictavensibus olim in Gallia Comn tibus propriae. Goffridus Vindoncin l. 1. Ep. 20. Quod si trecentos solidos Pictaviensium Masculorum vobis daret, etc. Tabularium Ange. riac. et Tabularium S. Stephani Lemovic. in Charta anni 1081. monetam Masculinam vocant: et paulo ante, solidos nummorum Pictavensium. Unde patet, Masculinam et Pictavensem monetam eandem fuisse. Dicti autem sunt, Masculi, in nummis, quod eius speciei monetae essent, quam Maliam vocant, vel quod universim quoscunque nummos Mallias vocarent. Unde siquis eius aevi verba Goffridi Gallico [orig: Gallicô] reddidisset idiomate, indubie dixisset, trois cent sols de Mailles Poitevines: cum horum temporum Scriptores ac Commentarienses, qui Latine Chartas exarare solebant, efferre se debere voce alia [orig: aliâ], quam Masculus, non arbitrarentur, quod ea propius accederet ad vernaculum Maste, quae masculum notat. Verum si quis Mallias Pictavensium fuisse proprias contendat, arcessere poterit nominis originem, a Pictonum oppido Melle: cum ex iis fuerit, in quibus stante secunda [orig: secundâ] Regum stirpe monetae cudebantur, uti docent Capitula Caroli Calvi tit. 31. num. 12. ubi Metulum et Metullum appellatur. Qua de re quidquid sit, id in confesso est, quod Malliarum nomenclaturam minutioribus nummis vulgo G alli attribuant, inde


page 84, image: s0084a

fluxisse, quod Malliae Pictavinae fere semper minutissimae fuerint: sed et A. C. 1329. cudi coepisse Mallias minutiores 18. granorum legis argenti regii ad Marcam, ut est in veteri Regesto Camerae Compurorum Paris. ex quo necesse est, monetas istas, minutissimas et vilis admodum pretii fuisse. Probabilius tamen, Mallias minutiores seu Masculos Pictavienses, esse id genus monetae, quam Malliam Pitam vocant, i. e. Malliam Pictavinam etc. Vid. Car. du Fresne Dissertat. de Irferioris aevi nummismatibus num. 103. et supra, in voce Mallia. De gente vero hoc nomine insigni supra voce Dachareri.

MASDERANI Asiae populi iuxta Parthiam, Carmaniam desertam incolentes, Ptol.

MASDORANUS mons qui Parthos ab Aria separat. Ptol. Chite Iunilius Castaldo.

MASEPHA civitas in tribu Iuda, Ios. c. 15. v. 38. Vide Maspha.

MASEREPHOTH vel MASEREPHOTHMAIM, i. e. adustiones, et incendia aquarum. Locus est, ubi excoquunt aquam ad ignem, refrigerandoque salem faciunt, Iosuae c. 11. v. 8. Vide illic um, et Masium.

MASEREI filius Sobal filii Hur primogeniti Caleb, ex Ephrata concubina, 1 Paral. c. 2. v. 53.

MASES urbs Argivorum, dicitur et Masetus. Cives Masetii. Steph.

MASETIS palus quaedam, et vicus, et insula, Idem.

MASFA urbs Arabiae Felicis, caput regni cognominis in mediterraneis fere 300. mill. pass. ab Armuzia in Meridiem uti 200. a Mascato in Occidentem. Forsan Maspha alias.

MASGABA Masinissae regis filius, Rex Numidiae.

MASGID vide MESGEDA.

MASICES Mauritaniae Tingitanae populi, Ptol.

MASICYTUS mons mari incumbens, qui Pamphyliam, et Lyciam dividit. Ptol. Climax Straboni. Crago vicinus. Massycites Plinio l. 5. c. 27. dicitur. Vox est prorsus Phoenicia, quaeque palam alludit ad Hebraem [gap: Hebrew word(s)] Metsucoth . i. e. angustiae. Huc facit quod Q. Calaber *foi/nikon e(/dos2 loca appellat Massicyto vicina. Sic enim ille l. 3.

*pa/ntes2 o(/soi foi/nikon e(/dos2 peri\ pa/gxu ne/montai
*ai)pu/ te *massiku/toio r(i/on, bwmo/n te *ximai/rhs2.

MASIH i. e. Unctus, unum est ex quatuor nominibus, quibus Imperatorem suum Abassini seu Abyssini solent appellare. Is enim, Persica [orig: Persicâ] voce Prester Chan, i. e. Rex mancipiorum (toto [orig: totô] enim Oriente Abyssina mancipia frequentissima sunt) dictus, cuius loco [orig: locô] Presbyterum Iohannem quidam eum vocant male, ab Aethiopibus quatuor nominibus insigniri solet. Et quidem Belulgian illum vocitant communiter, quasi dicas lapidem pretiosum ac praefectum: cum [orig: cûm] in solio regio collocatur, Hase, h. e. Electum; cum coronatur, Neguz: cum vero ungitur sacro [orig: sacrô] oleo [orig: oleô] a Patriarcha, Masih, nuncupant. Vide Georg. Hornium Orb. Imper p. 316. et infra, ubi de Presbytero Iohanne.

MASII Persiae populi, Herodot.

MASINISSA Rex Numidarum, acerrimus primum nominis Romani hostis. Poenos secutus, binis vicibus Syphacem Numidiae Regem vicit, An. 541. Urb. Cond. postea vero, cum Scipio, victo [orig: victô] Asdrubale, nepotem Masinissae absque lytro dimisisset, fidelissimus socius, An. 551. Urb. Cond. praelio interfuit, quo [orig: quô] Asdrubal cum Syphaccdenuo superatus est, iunctusque Caio Laelio Syphaccm e suga reduxit, capta [orig: captâ] Metropoli eius regni Massylorum. Ducta [orig: Ductâ] dein victi Regis uxore Sophonisba [orig: Sophonisbâ], cum Scipio coniugium non probaret, potionem illi, quam, ne dederetur Romanis, hauriret, summisit. Pace post haec inter Romanos Poenosque inita [orig: initâ], aliquot horum terras nactus est. Hic ad extremam usque senectam mira [orig: mirâ] valetudinis prosperitate, vegetoque [orig: vegetôque] corporis robore est usus, adeo ut nonagesimo [orig: nonagesimô] aetatis anno [orig: annô] filium genuerit. Reliquit liberos, ex diversis uxoribus, quadraginta, mortique proximus rogasse [orig: rogâsse] Manlium Romanum Ducem, dicitur, mitteret ad se Scipionem Iuniorem, quod inter amplexus eius sibi mori liceret, ipsique mandata, de regni sui divisione, ultima daret. Florus, Polybius, Appian. Orosius, Liv. l. de 3. bello Punic. Ovid. Fastor. l. 6.

-------- Superat Masinissa Syphacem.

MASINUS Nicolaus, vide Nicolaus.

MASINISSENSES Mauritaniae populi, Ammian.

MASITHOLUS Libyae interioris fluv. Ptol.

MASTUM seu MAZIUS, mons Asiae. Tauri pars, inter Armeniam maiorem ad Boream et Mesopotamiam ad Meridiem extenditurque a Samosata, prope Euphratem Amidam usque, ad Tigrim, a quo tantum separatur Niphate monte.

MASIUS Andreas Bruxellensis Brabantus saeculi sui decus, et commune Eruditorum oraculum, praeter LL. vulgares, Orientalium fuit peritissimus, Syriacae praesertim, cuius lnguae Grammaticam et Dictionarium primus edidit. Editioni Bibliogrum, cum Aria Montano, Antverpiae incubuit; una cum ipso Pontifici suspectus, ut qui Commentarium in Iosuam eius Indici expergatorio inserendum curavit. Obiit in agro Clivensi, cuius Principi, Duci Guilielmo ab intimis Consiliis fuit, A. C. 1573. aetatis vix 40. Opera eius enumerat in Elogiis Anton. Teissier P. 1. Plura vide apud Thuanum Histor. Vales. Andream Biblioth. Belg. Aub. Miraeum Elogiis, Possevinum Appar. Laur. Crassum Histor. de Poetis. Graecis, Henr. a Weze Ep. de morte Masii P. Sim on. Hist. Crit. du V. Test. l. 3. c. 15. etc. Eius in Iosuam Illustrationes. in fol. et 8. Antverp. A. C. 1574. et 1609. ac inter Criticosper Corn. Bee, Londini 1660. imperssae exstant. Vir pleisto/glwttos2, qui praeter linguas Europaeas, Graecae, hebraicae, Syriacae cognitione non vulgari claruit, Valerio. Papifta quidem, at sanior et dexterrimus S. Scriptura interpres, Glassio, In Indice Romano prohibitus, donec expurgetur, Possevino. Decessit ex hydrope haud ita senex Zevenarae, in ditione Clivensi, Guil. Crowaeus Elencho Scriptorum in S. Scripturam.

MASMA fil. Ismaelis, Gen. e. 25. v. 14.