December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0891aLUZA civ. Chananaeae in tribu Beniamin. Ios. c. 18. v. 13. quae et Beth-el. Gen. c. 28. v. 19. et c. 25. v. 6. Altera quae cecidit in sortem filiorum Ioseph. Ios. c. 16. v. 2. Tetia Chitthaeorum in Tr. Ephraim. Iudic. c. 1. v. 23. et 26.
LUZELSTENIIUM castrum Germ. in Austrasia, caput Comitatus [orig: Comitatūs] cogn. Vide supra Lucelstenium.
LYAEUS unum ex Liberi patris cognominibus para\ to\ lu/ein, quod vino mentes et curae solvantur. Horat. Epod. Ode. 9. sub calcem.
Curam metumque Caesaris rerum iuvat
Dulce Lyaeo solvere. --- --- ---Petron. Edit. Gonsali de Salas p. 84 Edit. Bosch.c.98. Aniculae quamvis solutae mero. Iterum Edit. Gonsali de Salas p. 22. Edit. Bosch. c. 39.
Namque quum solutus mero amisissem ebrias manus.
Oppian. 4. *kunhg:
--- -- *(ipo\ lusipo/nw| *dionu/sw|.
Ovid. de arte Am. l. 3. v. 745.
Turpe iacens mulier multo madefacta Lyaeo.
Forsan et huc referendum Propertianum illud l 3. Eleg. 5. v. 21.
Me iuvat et multo mentem vincire Lyaeo.
Et caput in verna semper habere rosa.Nic. Lloyd.
LYBIA opp. Hisp. Tarrac. inter Calagurim et Segisamunclum, 20. mill. pass. a Virosceva, Calagurim versus. Anton.
LYBOM Coelesyriae urbs mter Damascum, et Laodiceam. Idem.
LYCABETUS Atticae mons, Athenis proximus, Hymettoque finitimus. Vide Ranas Aristoph. Act. 4. Sc. 2. Stat. Theb. l. 12. v. 621.
Vitibus, et pingui melior Lycabetus oliva.
Plin. l. 4. c. c. 7. Strabo, l. 9. p. 399. s. Lycabettus, a quo monte Phainus et Meto stellarum motus speculari solebant. Salmas. ad So, Lin. p. 742. Vide quoque infra parapegma.
LYCAEDIUM s. Cycladum sinus, ad Bosphorum Thrac. in ora Bithyniae, inter Ciconium et Lembum prom. hodie Manolius sinus, P. Gyllio. Satis parvus, 6. mill. pass. a Chrysopoli in Caec. prope Neocastrum Asiaticum.
LYCAEA urbs Arcadiae, Paus. Lycaetha etiam Steph.
LYCAEUM gymnasium Athenis celebre, Suid. Unde hodieque Academiae et sacrae Musarum sedes Lycaea dicuntur.
LYCAEU Apollinis cogn. Steph.
LYCAEUS Arcaldiae mons. Iovi sacer, teste Paus. in Arcadicis, olim etiam Olympus i(era\ korufh\, i. e. sacer vertex ab incolis appellatus, quod Iovem ibi educatum existimarent. In hoc monte Iovis Lycaei ara fuit a Lycaone Pelasgi fil. primum consecrata, quam cum postea mactati pueri sanguine respersisset, in lupum dicitur esse transformatus. Constat tamen montem hunc etiam Pani sacrum fuisse. Virg. Georg. l. 1. v. 16.
Ipse nemus patrium linquens, saltusque Lycaei.
Pan ovium custos. --- ---Hinc etiam Pan Lycaeus passim a poetis dicitur. Idem Aen. l. 8. v. 343.
--- -- Gelida [orig: Gelidā] monstat sub rupe Lupercal,
Parrhasio dictum Panos de more Lycoei.Inde Lycaea sacra in honorem Panos fieri, in hoc monte, solita, quae postea ab Euandro in Larium translata, Lupercalia dicta sunt. Nic. Lloyd. Claud. in 2. Cons. Stilich. Carm. 24. v. 249. Ovid. Met. l. 1. v. 217. Strabo l. 8. p. 348. Plin. l. 4. c. 6. Stat. Theb. l. 9. v.
LYCAMBES Neobules pater, qui cum filiam suam Archilocho poetae despondisset, posteaque paenitentia [orig: paenitentiā] ductus non tradidisset, tam acerbo carmine ab eo est perstrictus, ut una cum filia laqueo vitam finierit. Horat. Epod. Ode. 6. v. XI. et seqq.
--- namque in malos asperrimus
Parata tollo cornua,
Qualis Lycambae spretus infido gener,
Aut acer hostis Bupalo.Hinc Lycambeus. Ovid. in Ibin. v. 52.
Tincta Lycambeo sanguine tela dabit.
LYCANTHROPIA Graeca vox, morbum notat, a copia atrae bilis proficiscentem, quo ita homninum depravatur hantasia, ut lupi sibi videantur; aliqui etiam lupino more, oves vel homines, invadere studeant, vide Aeginetam l. 3. c. 16. et Aetium, l. 6. c. 10. Talem se credidit pater Praestantii, apud B. Augustin. de Civ. Dei l. 18. c. 8. Item Boruslus ille, de quo Georg. Sabinus in Ovid. Met. l. 7. Praeterea alius Ioh. Ewichio l. de Nat. sag. memoratus; qui, cum sibi lupus videretur, sub foenum se recipiebat et a rusticis nimis credulis iam coeperat excortari, avidis cognoscere, an non quia luka/nqrwpoi dicantur (vide Plin. l. 8. c. 22.) pellem vertere, pilos interius haberet. Imo et hinc error dimanavit ad alios, etiam supra vulgus sentientes. nam et Lactantius, de animis improrum salcem id sensisse videtur, ut in quos potestatem habeat spiritus malignus, unde in Arte magica verti possint in lupos. Cuiusmodi conversionem non solum agnoscunt, Virg. Ecl. 9. et poetarum alii: sed Plin.
page 891, image: s0891bquoque l. 8. c. 22. Sed parum ad rem facit, pii ne an impii sintsquorum animae in bestias, ex prisca Pythagoraeorum disciplina, transeant. Omnino enim, ut ex perfecto animali aliud fiat animal perfectum, longe exsuperat vim creatam: quodque Deus creaturis omnibus negavit, id non absque impietate illis adscribitur. Nec obstar consessio propria eorum, qui se lupos praedicant: namque et morbo hoc tribuendum, uti dictum: nec pertinaciter inficias ivero, Spiritus malignos, ubi vident se nancisci decipi idoneos (ut fere sunt atra [orig: atrā] bile laborantes) forma interdum lupi apparere; vel veros excitare lupos, qui oves dilanient, aut alia dent damna: interea vero in melancholicis illis, somono sopitis, sic phantasiam dirigere, ut hi omnia sibi agere videantur, quae faciunt lupi, aut daemones forma [orig: formā] lupi adsumpta [orig: adsumptā]. Etiam hoc dari potest, quandoque homines ipsos in dilantatione ovium esse praesentes: quae vulnera sint inflicta lupis, ea illis postea compareant corporis humani partibus ac locis, quae lupinis responddeant. ur dicendum videatur, homines a Daemone lupina [orig: lupinā] pelle circumvestiri, aut ex aere non absimile quid circumfundi, perque pellem lupinam, sic membris adaptatam, aut per aeream speciem facile cedentem, ita ictus penetrare, ut reapse iis locis ferro vulnerentur. Vel, si hoc durius creditu est, saltem, dum a Daemone, vel lupis veris, ista fiunt inter pecudes; mali spiritus [orig: spiritūs] alto sopitis somno vulnera similia infligunt domi, quae hi foris credunt accepta, quia, quae foris fierent, in phantasia a Daemone repraesentarentur domi. Utcumque istorum placuerit, extra controversiam poni deber, nec animas humanas in corpora migrate lupina, nec humana corpora in lupina converti. Quae obiectantur, de Nabuchodonosoro, ex Dan. c. 4. 2. 25. 32 et 33. ac c. 5. v. 21. non tam significant, feram factam quam ita efferatum ut in figura humana ferae esset similis, temperamento immutato, corrupta imaginativa, sic ut morbo, eoque Lycanthropiae non absimili, quadrupes sibi videretur, atque eius instar, humani fugiens consortii, manibus et pedibus inter feras diu noctuque sub dio reptaret, gramine etiam vesceretur, pilis et unguibus inhorresceret, nec loqueretur, sed potius incondito strideret sono: Quo modo Rupertus Tuicensis Prophetam interpretatus est de Victor. Verbi Dei l. 6. c. ult. Ac seutentiam hanc etiam admittunt, quae de eo legas apud Greg. Mag. in Hiob. l. 5. c. 6. Ubi prius inquit, in irrationale animal versus est. Subicit autem, Quem communem cum hominibus habuit, sensum hominis amisit. Planeque repudianda est sententia, quam Flavio Iosepho, sed perperam, tribuunt Nicolaus Lyranus et Dionys. Carthusian. Item quae de ipso legere est, apud Dorotheum Tyrium in Synps. de vitis ac morte Prophetarum et Apostol. sed supposititium Scriptorem, iudicio etiam Molani, Bellarmini, Possevini: fortasse Dorotheum Abbatem Rom. ut visum Baronio ad Martyrol. Rom. Legitur quidem idem apud Epiph. in vita Danielis: Sed nec opusuculum istud, de Prophetarum vita ac interitu, magno illo Salaminis apud Cyprios Episcopo satis dignum. Multa adeo ex Talmudinis hausit incerta, imo falsa: nec eius libelli meminit Theologorum Vett. quispiam, vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progr. Idol. l. 3. c. 41.
LYCAON [1] Arcadiae Rex Pelasgifil. quem Iuppiter, quod aram suam, in Lycaeo monte, mactati pueri sanguine respersisset, in lupum mutavit. Paus. in Arcadicis. Ovid. tamen Met. l. 1. v. 198. et 221. aliam tradit transformationis huius causam, quae sic se habet: Iuppiter aliquando, cum multa de humani generis im pietate inaudisset, neque tamen omnia crederet, ut rem omnem certius exploratet, relicto celo in terram descendit, aliquotque regionibus peragratis, tandem sub noctem in Arcadiam pervenit, ad Lycaonis regiam. Ubi cum se deum esse significasset [orig: significāsset], vulgusque se ad sacrificia accingeret, itridens credulitatem eorum Lycaon, ea [orig: eā] ipsa [orig: ipsā] nocte periculum se factutum dixit, Deumne an mortalem hospitio suscepisset, conatusque es tnoctu dormientem interimere. Quod cum frustra tentasset [orig: tentāsset], alia [orig: aliā] ratione rem aggressus est. Habebat obsides a Molossorum gente ad se missos, horum unum iugulavit: partimque assum, partimque elixum Iovi epulandum apposuit. Cuius rei immanitate indignatus Iuppiter, regiam tyranm immisso fulmine excussit, ipsumque in silvas fngientem in lupum transformavit. Monetur fabula [orig: fabulā], cui forte a Nabuchodonosoris Historia occasio, quae poena impietatem cum saevitia coniunctam maneat. Eundem tamen templorum inventorem, statuir Iul. Hygin. Fab. 225. Vide Blond. Flav. l. triumphantis Romae c. 1. Hinc Lycaonius. ut axis Lycaonius, i.e. Ursa maior, in quam Callisto Lycaonis filia creditur transformata. Ovid. Trist. l. 3. Eleg. 2. v. 2.
Quaeque Lycaonio terra sub axe iacet.
Idem Met. l. 1. v. 165.
Foeda Lycaoniae referens convivia mensae
Claud.de Bell. Getic. Carm. 26. v. 246. P. Mela l. 1. c. 2. Stat. Theb. l.XI.v. 128. It. Nelei fil. et Nestoris frater, quem Hercules expugnato Pylo occidit. Alius Priami fil. ab Achille Occisus. Item Gnosius faber, et artifex ensis, quem Ascanius dedit Euryalo. Virg. Aen.. 9. v. 304. Nic. Lloyd.
LYCAON [2] Indici lupi genus versipelle, de quo vide Plin. l.8.c.34. et Salmas. ad Solin.
LYCAONIA regio Asiae, Cappodociae pars, in Austr. Ciliciam versus ab ea Tauro monte divisa, inter Isauriam ad Occ. et Armeniam min. ad Ort. cuius metropolis est Iconium, a qua hodie reg. Cogni nominatur. Pop. Lycaonii, apud quos onagrorum copia est. sicut et apud Steph. totam Arcadiam olim Lycaoniam dictam scribit. Est et Phrygiae minoris urbs. Item ins. Tiberis, Romae, vulgo Isola di S. Bartholomeo, ab aede ei sacra. Liv. l. 37. c. 56. et l. 38. c. 38. Plin. l. 5. c. 27. et 29. Strabo l. 12. p. 437. 539, 566, 568. et l. 14. p. 663 Stat. Theb. l. 3. v. 480. Iustin. l. 37. c. 1. Curt. l. 4. c. 5. Act. c. 14. v. 6. Dion. Halic. l. 2. p. 77.
LYCAPSUS vicus prope Lydiam, Steph.
LYCAS canis venaticae nomen, in Epigr. Simonidis apud Pollucem,
*seu= kai\ fqime/nas2 leu=k' o)ste\a tw=| d' e)ni\ to/mbw|.
*)/iskw e(/ti trome/ein, qh=ras2, a)grw=sa *luka\s2.
page 892, image: s0892aLYCASTE filia Priami ex concubina, cuius amore flagrans Poydamas, Antenoris et Theanus [orig: Theanūs] sororis Hecubae fil. eam uxorem duxit. Item Lycaste, meretrix nobilis apud Drepanum Siciliae urbem, ob formae excellentiam Venus appellata, quae cum Buten Amyci Bebryciorum Regis fil. hospitio excepisset, eius concubitu usa, Erycen ei peperit; quo factum est, ut apud posteros creditum fuerit, Buren ex Venere Erycen genuisse.
LYCASTOS urbs Cretae, quae iam interiit Strabonis tempore, apud Dictaeum mont. a Lycaste nympha, cuius meminit Claud. de laud. Stilich. l. 2. Carm. 24. v. 252. et 276.
--- --- Mecum Dictaea Lycaste.
Alii a luporum multitudine sic dictam volunt. Hom.
*lu/kton, *mi/lhto/n te kai\ a)rgino/enta *lu/kaston.
Plin. l. 4. c. 12. Strabo l. 10. p. 479. P. Mela l. 2. c. 7.
LYCASTRIS fluv. Coae Ins. in mari Aegaeo, a quo Lyca civ. Ins. dicta fuit. Vib. Sequester.
LYCASTUM Cappadociae urbs. Plin. l. 6. c. 3. Docastelli Nigro. Erat autem apud Halym fluv. teste P. Mela, l. 1. c. 19. in Paphlagoniae conf. Lycastia Apollonio: Lycastrum quibusd. Opp. fuit Baudr. prope oram Ponti Euxini, et sinus [orig: sinūs] Amiseni, 15. mill. pass. ab Amiso in Ort. et 40. a Themiscyri in Occ.sed vix 10.ab ostio Iridis fluv. in Occ. 30. ab ostio Halis in Ort.
LYCASTUS Minois I. Cretensium Regis fil. pater fuit Minois II. qui Decalionem genuit, Idomensi Homerico carmine celebrati patrem, Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. X. ubi de Minae.
LYCE una ex praecipuis Amazonibus, quae Aeetae Colchorum Regi, contra Persen, auxilium tulerunt [orig: tulźrunt] vulnerata in sinistra parte pectoris a Gesandro. Val. Flacc. Argon. l. 6. v. 374.
Heu pudor: inde Lycen ferit ad confine papillae.
LYCEAS Naucratita, *)ai+guptiaka\ consignavit, ut cognoscimus ex Athen. l. 11. p. 611. Meminit et Lyceae Plin. in Elencho eorum, quos sequitur l. 36.
LYCES [1] Macedoniae urbs fuit, ad Bevum fluv. Liv. l. 31. c. 33.
LYCES [2] fluv. Scythiae Eur. Vide Lycus. Herod. l. 7. c. 30. et 123.
LYCEUM gy mnasium celeberrimum iuxta Athenas, a Pisistrato vel Pericle exstructum, in quo Aristoteles frequentissimo auditorio Philosophiam profitebatur, quemadmodum Plato in Academia. Cic. 1. Acad. Qui erant cum Aristotele, Peripatetici dicti sunt, quia disputabant inambulantes in Lyceo. Idem alibi:
Inque Academia umbrifera nitidoque Lycaeo.
Fuderunt [orig: Fudźrunt] claras divini pectoris artes.Paus. templum Apollinis fuisse ait, a Lyco, Paudionis fil. substructum, in Attic. Vide Meurs. l. 2. c. 3. Athen. Att. Item Lyceum gymnasium Cic. in fundo Tusculano, a nomine Scholae Aristotelicae ita dictum. Cic. Acad. Quest. l. 1. Nuper cum essem cum Qu. Fratre in Tusculano disputatum est. Nam cum ambulandi causa [orig: causā] in Lyceum venissemus (id enim superiori gymnasio nomen est) perlegi, inquit, ille, tuum paulo ante tertium de Natura Deorum. Nic. Lloyd. Strabo, l. 9. p. 396. Liv. l. 31. c. 24.
LYCHNIDUS urbs Illyriae. It. parva regio Armeniae. Steph. It. Lychnidus, vel Lychnidion urbs Archiepiscopal. Macedoniae, quae et iustiniana prima, postea Achridus: Ochrida Sophiano, Turcis guistandil, inter Dyrrachium ad Occ. 70 ac Thessalonicam in Ort. supra 130. mill. pass. It. lacus eiusdem nominis ibidem, quem Liv. l. 44. c. 2. Ascuridem appellare videtur. Begorritim lacum hoc tractu habet, sed an idem sit, viderint peritiores.
LYCHNIS vel LYCHNITES gemma memoratur Luciano in Syria Dea *li/qon e)pi\ th=| kefalh=| fore/ei, luxni\s2 kale/etai ---- *)apo\ tou/tou e)n nukti\ se/las2 pollo\n a)pola/mpetai u(po\ de\ oi( kai\ o( nho\s2 a(/pas2 oi(=on u(po\ lu/xnoisi fai/netai e)n h(me/rh| de\ to\ me\n fe/ggos2 a)sqene/ei, i)de/hn de\ e)/xei ka/rta purw/dea, Gemmam in capite gerit, quae lychnis vocatur. Nomen autem ex effectu sortita est. Ab ea enim noctu multus fulgor coruscat, unde tota aedes tamquam lucernis collucet etc. Cui simile quid de lapide dara, scribunt Talmudici in tr. Megilla c. 1. p. 12. a Samuel dixit lapidem esse pretiosum --- in maritimis arcibus, qui, si in medio cenaculo constituatur, lucem praebet accumbentibus. Hinc Dion. Periegetes v. 329. puro\s2 flogi\ pa/mpan o(moi/hn, ignis flammae omnino similem, hanc gemmam facit, et Pisidas, de mundi opificio loquens, postquam caelum stellis, tamquam margaritis, ornatum esse dixit, addit, Solem et Lunam, velut lychnitas in cenaculo, illum diurnum lumen, istam nocturnum inferre. Si de ciconia scribit Philostrat. in Apollonio l. 2. c. 7. Lychnitem innidum suum, tamquam facem, inferre. Unde dubium non est, quin de hoc eodem lapide sit accipiendum, quod ab Aeliano narratur var. Hist. l. 8. c. 22. ciconiam, cuius crus fractum Tarentina mulier obligaverat et sanaverat, accepti beneficii memorem, Anno sequente in eius sinum lapidem coniecisse, cuius fulgore noctu splendebar domus, w(s2 ei)skomisqei/shs2 dado\s2, tamquam illata [orig: illatā] face. Videtur de hoc ipso lapide cogitasse [orig: cogitāsse] Kimchius, cum scripsit ad Ezech. c. 28. v. 14. Tyri Regem noctu ambulasse [orig: ambulāsse], in medio gemmarum et lapidum ardentium --- quos ante eum deferebant, ut loco facium essent, et noctu lumen praestarent. Nec alio referenda, quae de corona Imp. in palatio Blachernis, et gemmis in ea fulgentibus, tradit Beniain itin. p. 26. Barbarique Scriptores, qui orphanum hanc gemmam vocant, quod numquam alibi, quam in corona Imp. reperiatur, uti scribit Pandectarius ex Alberto, qui ex Evace. Cardan l. de gemm. Orphanus colore purpureo adeo eximio, ut referant parem non inventum: Lucet autem in tenebris, Hodie haberi a Regibus Camanae emporii Indiae extra Gangem, quam urbem nunc Calechutam vocant, dicitur a pluribus. Honores Regios eo servari putant. Sunt qui pyropum esse velint, Alii album radios igneos emittentem etc. Alii opalispeciem esse dicunt. Noctu capi s. colligi, in Pselli l. de lapidib. legimus, ubi Lychnitem nukta/lwton vocat, quia, cum noctu multum laceat, ad diei lumen
image: s0892bhebescit ac proinde non reperitur, uti ex Luciano discimus l. c. Inseri autem laquearibus consuevit, ut inde lumen undiquaque diffundat; quo referas Servatoris, illud, cum lu/xnon dicit, non poni subter modium sed in candelabrum, et splendet omnibus, qui sunt in domo, Matth. c. 5. v. 15. Vide Sam. Bochart. Hieroz. Parte post. l. 5. c. 8. et Salmas. ad Solin. passim.
LYCHNITIS Armeniae mai. palus. Steph. Exsechia vulgo extab. recent. Armeniae regio quoque est.
LYCHNOS locus Aegypti, circa Pelusium videtur, apud D. Hier. in vita Hilar.
LYCHNUCHUS ex Graeco luxnou=xos2, instrumentum est, cui lucerna s. lychnus aptatur, sicut candelabrum, cui candela: In usu domi, Cic. hanc scripsi ad lychnuchum ligneolum. Vide quoque supra Lucubratio. Et cum foras prodirent, vide Athen. pro quo obeliscolychnion tulisse milites, docet ex Aristot. Casaub. ad Iul. Suet. c. 31. et 37. In sacris inprimis: Moris enim fuit prisci, ut Casaub. ex Plin. l. 34. c. 3. observat, delubra lychnuchis pensilibus ornare. Sic autem is: Placuere [orig: Placuźre] et lychnuchi pensiles in delubris, aut arborum mode mala ferentium lucentes: qualis est in templo Apollinis Palatini, quod Alex. Mag. Thebarum expugnatione captum in Cyme dicaverat eidem Deo. Ubi simul aliquot Lychnuchorum vett. formas nobis ingerit. Quemadmodum Stat. de Lychnucho, Amphitheatrum illuminante, ei multas faces aut funalia plurima in orbem, coronae instar distributa, adscribit, l. 1. Sylv. 6.v. 85. et seqq.
Vixdum caerula nox subibat orbem,
Descendit media [orig: mediā] nitens arena [orig: arenā]
Densas flammeus orbis inter umbras,
Vincens Gnosiacae facem coronae.Vide de Spectaculis in noctem continuatis I. Caes. Bulenger. de Theatro l. 1. c. 49. Et de Lychnuchis Alcioni, eos ad humanam formam effigiatos, fingit Homer. Odyss. h. ubi de convivio Regio, qualia in noctem prolata ad lychnuchos et lampades, apud reliquos etiam poetas, saepe occurrunt. Dionisium vero Iun. in Tarentinorum Curia candelabrum posuisse, in quo tot arderent lucernae, quot dies Anni sunt, referre ex Euphorione Athaen. l. 15. c. 19. in textu est, luxnei=on a)ne/qhke. Ante omnes vero menrorabilis est Lychnuchus aureus in Tabernaculo Vet. Test. qui ad Australem eius pattem, in Sanctuario, collocatus, septem lampades septenis brachiis sustinebat: quae a Sacer dotibus sub vesperam accensae oleoque purissimo nutritae, tota [orig: totā] nocte in templo ardebant, Exodi c. 25. v. 31, 32, 33, 34, 35, 36, et 37. et c. 27. v. 20. et 21. Designabat is partim Christum, a quo solo Mundi et Eccl. lux est, Ioh. c. 8. v. 12. partim Eccl. quae instar aurei candelabri Apoc. c. 2. v. 1. et quidem una, in VII. periodis per ministerium suum Verbi Dei lucem huic mundo praefert. Auro suo, lucis huius dignitatem, vividumque ac aeternum fulgorem pingebat: Oleum exprimebat Spiritus S. dona: Lampades, rami ac calyces varii, donorum Spiritualium ubertatem et varietatem testabantur: Sacerdorum denique ministerium, in illis sub vesperam accendendis, Christi et ministrorum eius significabat curam qui Eccl. suae perpetuam incubare noctem non sinit etc. Franc. Burmann. Synopsi Theol. Christ. l. 4. c. 14. §. 9. et 10. Vide quoque Fort. Licet. de Lucernis Antiqq. l. 6. c. 112. et supra in voce Candelabrum. Addo saltem, quod Lychnuchi fuere [orig: fuźre] primitus e testa. Unde Aus. Eidyll. 6. in Cupidine cruci affixo, v. 22.
--- Fert fumida testa [orig: testā]
Lumina Sestiaca praeceps de rupe puella.Dein e ligno, quali Cic. usum legimus. E pelle, vide supra, ubi de Laternis. Ex aere porro qualis Lychnuchus asservatur, in P. Peravii in Curia Paris. Consiliarii cimeliis. Ex auro tandem et argento, postquam sc. luxus invaluit etc. Plura hic [orig: hīc] passim.
ad LYCHNUM dicebatur apud Rom. qui alias ad Funaele, ad Laternam, Lampadophorus et Taediger appellatus est. Nempe, qui praecinctus lumbos et lychnos ferens, dominum domi praestolabatur, a cena revertentem: Vide supra in voce, Funalia.
LYCHNUS apud Mart. l. 4. Epigr. 90. cuius Epigraphe de rusticatione. v. 8.
Dum parvus lychnus modicum consumat olivi,
ex Graeco lu/xnos2, lucerna est. Alias Luctat. Placid. Grammaticus, ad Stat. Theb. l. 1. v. 520.
Ast alii tenebras et opacam vincere noctem
Agressi, tendunt auratis vincula lychnis:subtilius distinguens, privatorum usibus Lucernas; Principum Lychnos attribuit. Apud Lucret. de Rer. Nat. l. 5. cum ait, v. 295. et seqq.
Quin etiam nocturna tibi terrestria quae sunt
Lumina, pendentes Lychni, claraeque coruscis
Fulguribus pingues multa [orig: multā] caligine taedae;Lychni a taedis: et apud Paulinum Ep. D. Felicis Natali 6,
Ast alii pictis accendunt lumina ceris,
Multiforesque cavis Lychnos laquearibus aptant:iidem a cereis, clare distinguuntur; utpote in quibus nec cera, nec sevum, nec pix, sed oleum solum arsit. C. Plin. exstat apud Serv. loc. ad Georg. l. 1. v. 391. et seqq.
image: s0893aNec nocturna quidem carpentes pensa puellae
Nescivere [orig: Nescivźre] hyemem, testa cum ardente viderent
Scintillare oleum.Horum itaque usus mortalibus fuit, ante funalia, candelas et faces. Generali nomine lumen dicti Isid. l. 17. c. 8. Quorum ut alios usus taceam. hic [orig: hīc] saltem moneo, ex Dempstero: Ignem Imperatoribus in Lucernis s. Lychnis praelatum esse. Qua de re insignis locus est, apud Corippum Africanum, de Iustino Principe, in ludos Circenses prodeunte, l. 2. n. 8.
--- --- Praenuntius ante
Signa dedit Carsor, posita [orig: positā] de more lucerna [orig: lucernā].Signum ergo Illud erat, Caesarem adventare, quoties cursores lurernas praetulissent, quas in circo statuebant, veluti sacrae et non violandae Maiestatis indicium. Lychnos autem Vett. non exstinguebant, sed sponte sinebant languescere. Petr. Arbiter Edit. gonsali de Salas p. 12. Edit. Bosch c. 22. Lucernae quoque humore defectae, tenue et extremum lumen spargebant. Quo ritu accensi sint lychni festis diebus olim, ac coronati, et ante ostia in propatulo constituti, ut et plura hanc im rem, vide apud thom. Dempster. Paralip. ad Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 1. ad reg. 11. etc. Huiusmodi Lychnorum conficiendorum miraculosa quaedam ratio, innui nonnullis videtur verbis Prud. Hymn. 5. kaqhmerinw=n, qui est ad incensum Lucernae, cum ait. v. 20. et seqq.
Seu caram teretem stuppa calens bibit.
Nectar de liquido vertice fervidum
Guttatim lacrimis stillat olenubus,
Ambustum quoniam vis facit ignea
Imbrem de madido flere cacunune.Hic [orig: Hīc] enim Vir doctus iubet notare veterem et diversam a nostra Lychnorum conficiendorum rationem, quae tam vive vereque in nullo alio antiquitatis loco descripta reperiatur. Confectionem eam fuisse talem, ut ignis superpendentem ceram aut oleum calefaciendo redderet liquidum, quod guttatim perfabre appositum foramen angustiae convenientis destillans aleret flammam eam quae ipsa sibi pabulum ita quaereret. Sed ubi accenderit ingeniosus Inventor ignem tam sapientem, ut ex impendente liquetacta cera non plus petat, quam quo altur; ubi ceram adhibuerit tam diligentem, ut lapsus suos dispenset, nec largior cadat, quam sit utile igni; vas construxerit superius ex quavis materia, tam sciro foramine, ut non plus cerae demittat, quam inferiori ad lumen pascendum sit necessarium: ubi, inquam, haec omnia fecerit, ostenderitque rerum Naturam pati, quod ipse apud animum suum instiruit; rogabimus, ut alibi, et tamquam proprie suum, callidissimum hoc inventum venditer. Nec verebitur istius soricis inventum: tuumhoc erat? vetus credidi. Per Prudentium quidem: qui nihil aliud canit, quam quod videmus quoridie in cereis aut sebaceis nostris. Cum incensi sunt, de liquido vvertice (nam in summo accenduntur, quodque lumini proximum, eius caloreliquitur et liquefactum ducitur a stuppa ardente) stillare guttatim fervidum nectar, s. defluere ab hoc latere identidem guttulas cerae calidae et resolutae aut sevi: tum vid. cum lequefactum est plus, quam trahendo in altum bibere potest ardens stuppa: primum enim in umbonem collecta atque intumescens in medio materies liquida aliquandiu constat; dein, velut obice perrupto, qua [orig: quā] data [orig: datā] porta [orig: portā], ruit et eandelabra, digitos, quocumque sustinetur, oblinit. Recte autem membranae olenibus: Non quia odores adderentur, ut fragranti oleo iucundior usus foret; nihil enim hic [orig: hīc] de oleo, totum de cereis est, nihil de odoramentis. Sed quia ipsae lacrimae cuiusvis cerae, ipsi incensi cerei sine accensione aliorum odorum, odorem olent non ingratum. Paulin. Natali 3. Felicis,
Clara coronantur densis altaria Lychnis,
Lumina ceratis adolentur odora papyris.Nam quae Prud. suppa, Paulino papyrus, Natali 7.
Ut spirante foris aura [orig: aurā] depelleret aestum,
Quem fumosa dabat ceratis cella papyris.Serv. ad l. 1. Aen. v. 731. Funalia dicta a funibus, quos ante usum papyri cera [orig: cerā] circumdatos habuere [orig: habuźre] Maiores. Alcimus Avitus, de fatuis Virginibus in Parabol.
Sed virtute carens languentem lampada fervor
Deserit, et siccam percurrit flamma papyrum.Paulinus alter, de vita S. Martini l. 5.
Ast alii deferre faces, atque unguine multe
Inficere in longum contextae fila papyri,
Non ut discussas lux vinceret illa tenebras.Aldhelmus de Lampade,
Iamque latex lucens flammas pascebat edaces.
Papyrus in medio radiabat lumina centro,
Clarius et multo, quam fomes pinguis olivi,
Aut certe in vitro splendens arvina scrotae.Ita et membranae Oxonienses: nec erat, cur versum mutilum daret Canisius, aut Spondaicum timeret: Margo habet: SINERESIS. Videtur voluisse dioeresis, ut fuerit scrofai. Idem
page 893, image: s0893bPapyrum media [orig: mediā] correpta [orig: correptā] repetit inferius: ceu viridi lentescit papyrus amne. At scrofae arvina suillus adeps, qui tamen hodie pretiosior et in cibis est. Prosa: Ut latex lucernarum sundrbulis infusus in olei crassitudinem verteretur, et papyrus in centro positus, velut fomes, arvina [orig: arvinā] vel sevo madesactus, solite clarius lucesceret. Ut bene correxit Meurs. Quam lampadem prius, mox sebalem facem dicit Amm. Marcell. l. 18. c. 6. Vet. Epigr.
Lenta paludigenam vestivit cera papyrum,
Lumini ut accenso dent alimento simul.Et aliud:
Ut devota piis clarescant lumina templis,
Niliacam texit cerea lamna budam,
Congrua vetiferae submittit pabula flammae,
Quae castis apibus praebuit ante domos.Nam buda hic [orig: hīc] eadem, quae illic papyrus, vel stuppa. Porro in Prud. ambustum intellige, quem dixerat verticem. Posreriores duo versus idem ferme dicunt, quod priores: nempe, vim igneam stuppae incensa facere, ut vertex ambustus fleat imbrem sive guttas illas destillantes de cacumine madido et liquefacto per ignem luminis. Quo igitur arbustum, ut nonulli legunt? quo vorticem cum stagno impendentis humoris? quo nubem? Imber est guttarum sive lacrimarum cerae liquefactae, ut oculorum imber dicitur genis defluens: et utrumque imbrem recte dicitur fleri. At quis audivit, fleri nubem. Etenim activum ponit, flere, ut peri\ stif. Hymno 14. v. 704.
Tenui rubebant sanguine uda vimina,
Quem plaga flerat roscidis livoribus.Propter nempe vim igneam, ambustus ille vertex sive summitas cerei flet imbrem guttarum, Ioh. Frid. Gronov. Observ. in Eccl. c. 5. Ceterum de Lucernis Vett. diximus affatim supra. Hinc Lychnobii dicti, voce itidem Graeca [orig: Graecā], nepotes convivia in multam noctem, aliquando in alterum Solem, producere soliti, Seneca Ep. 122. de quibus dicemus plura infra, ubi de conviviis Tempestivis.
LYCIA reg. min. Asiae inter Pamphyliam, et Cariam: Mylias alias, et ogygia Steph. qui incolas Tremilos dictos scribit. Unde Trimilis reg. apud liberalem. Aliis Mylias fuit eius pars Bor. olim (si poetarum fabulis credimus) chimaerae monstri ignibus infestata. Cuius fabulae occasionem praebuit chimaera eius reg. mons crebro ignem eructans. Dicta est autem Lycia, a Lyco Pandionis fil. Urbem habet Pataram, Apollinis oraculo celebratam. unde Patareus Apollo, apud Horat. Carm. l. c. Ode 4. v. 64. Et Lyciae sortes Stat. Theb. l. 3. v. 475. apud Virg. Aen. l. 4. v. 346.
Italiam Lyciae iussere capescere sortes.
i. e. sortes Apollinis, qui in Lycia apud Pataram responsa edebat. Terminatur a Mer. mari Mediterr. s. Lycio, a Sept. Phrygia [orig: Phrygiā], ab Ortu Pamphyilia [orig: Pamphyiliā] ab Occ. Caria. Nunc Adidinelli, sub Turcis a 3. Saeculis. Estque pars Caramaniae late sumptae. Vide Strab. l. 2. p. 129. et l. 14. p. 664. Plin. l. 5. c. 27. Isid. Castald. Cluv. etc. Pop. Lycii, qui in luctu, ut citius stolidum deponerent maerorem, muliebres vestes induisse leguntur. Eosdem Termilas vocatos etiam Herod. l. 1. c. 173. scribit. Erant autem arte sagittandi celeberrimi, Virg. Aen. l. 8. v. 166.
Ille mihi insignem pharetram, Lyciasque sagittas
Discedens ---Idem ibid. l. 7. v. 816.
--- Lyciam ut gerat ipsa pharetram.
Stat. Theb. l. 6. v. 645.
Cetera plebs Lyciis gaudet contenta pbaretris.
Sil. Ital. Punic. Bell. l. 8. v. 495.
--- Lycios damnant hastilibus arcus.
Herod. l. 7. c. 77. Iust. l. 13. c. 4. Curt. l. 7. c. 10. Ovid. Met. l. 6. v. 383. Tac. Ann. l. 2. c. 79. et l. 13. c. 33. 1. Mach. c. 15. v. 23. Act. c. 27. v. 5. It. reg. parva Troadis, iuxta Idam montem, ubi Apollo natus traditur, teste Strab. ex Hom. Nic. Lloyd.
LYCIAE Castrum a Sultano, cum Tripoli et Ptolemaide dein captum, A. C. 1288. et 1291. P. Aemil. l. 8.
LYCIARCHAE Graece *lukia/rxai, apud Strab. l. 14. p. 665. *)en de\ tw=| sunedri/w|, prw+ton me\n *lukia/rxhs2 ai(rei=tai, ei)=ta\ a)/llai arxai\ ai( tou= susth/matos2 dikasth/ria/ te a)podeiknutai koinh=. In concilio primum creatur Lyciarcha i. e. Lyciae Princeps tum reliqui eius corporis magistratus etc. Ubi Synedrion illud sive Conc. Lyciae ex omnibus Lyciacis urbibus compositum intelligitur, quae ius suffragii in illo consessu communi habebant; sic quidem, ut maximae urbes trium suffragiorum potestatem obtinerent, mediocres duorum, ceterae unius. Idem obtinuisse videtur in urbibus Asiae et Syriae plures simul iunctae corpus unum et su/sthma faciebant, cuius consessus [orig: consessūs] et synedrii princeps erat; qui *)asia/rxhs2 et *suria/rxhs2, adeo que in Lycia *lukia/rxhs2 dicebatur. Cuiusmodi magistratus praecipue creari solebant, ad munera ac ludos edendos in honorem Deorum, quorum et Sacerdotium simul capessebant:
page 894, image: s0894aadeo que non Sacerdotum tantum erant Principes aut unius civitatis, sed consessus [orig: consessūs] et consilii totius prov. Primates habebantur et magistratum quoque gerebant: unde prwteu/ontas2 kata\ th\n e)parxi/an eos vocat Strabo, h. e. provinciae Principes. annui autem creabantur etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 805. ut et in voce Asiarcha, it. infra Principes provinciae.
LYCIAS Rhaetiae fluv. Ptol. Lech hodie. Vide Licus.
LYCIDAS Centaurus, unus ex iis, qui Pirithoo Hippodamiam sponsam eripere conati, a Lapithis sunt interfecti Ovid. Met. l. 12. v. 310.
At non Eurynomus, Lycidasque et Araeus, et Imbreus
Effugere [orig: Effugźre] necem. ---Est et nomen pastoris apud Virg. Ecl. 9. v. 2.
LYCIDE opp. fuit Mysiae. Plin. l. 5. c. 30. Ep. Lycidensis meminit Marcellinus Comes.
LYCIMNA arx erat Peloponnesi, a Nauplia olim 12. stadiis distans. Strabo l. 8. p. 373.
LYCIMNIA amica Horatii Carm. l. 2. Ode 12. v. 13. et seqq.
Me dulces dominae musa Lycymniae,
Cantus, me voluit dicere lucidum,
Fulgentes oculos, et bene mutuis
Fidum pectus amoribus:Idem ibid. v. 22.
LYCINUS vide Amphitheus.
LYCIORUM Sinus ad Bosphorum Thrac. P. Gyllio, parvus admodum, prope Mirlaeium opp. in ora Thraciae, unde dein porius Mirleanorum dictus est, prope Pontum Eux.
LYCIS Comicus poeta, ab Aristophane tamquam frigidus et ineptus exagitatur. Alibi vocat Lycum. Eius suo tempore nihil exsticisse adnotat, Scholiorum in Ranas Aristophanis auctor.
LYCISCA canis nomen apud Virg. Ecl. 3.v.18.
--- Multum latrante Lycisca [orig: Lyciscā].
LYCISCUS Archon Athenis. Olymp. 109. An. 1. Item Messenius quidam, ex Aepytidarum gente, cuius filia cum sorte ducta, 'secundum Oraculi Delphici responsum, pro patria immolanda esset, bello Messeniaco I. dum vates illam populo denuntiat fuisse supposititiam, ipsa cum patre Spartam profugit. Euphae apud messenios regnante. Quate Aristodemus filiam suam obtulit, ut diximus. Anno dein post Lycisci fugam sexro, qui fuit An. 2. O. lymp. 12. praelio commisso rex vulneratus paulo post Obiit, ac Aristodemo locum fecit. Paus. Messeniacis.
LYCIUS Apollo a)po\ tou= lu/kou, i. e. a lupo sic dictus, quod sicut lupi pecora rapiunt; ita Sol humorem hautit radiis. prisci Graecorum primam lucem, quae praecedit solis ortum, lu/khn appellarunt [orig: appellārunt], idque temporis hodie quoque luko/fws2 cognominant: Et Lycii Apollinis oraculum, qui in Lycia maxime clarus fuit, ob luporum interfectionem.
LYCOA urbs Arcadiae. Steph. Inde Lycoanitis Diana, quae illic templum habebat. Plin. l. 5. c. 9.
LYCOMEDES [1] Scyri ins. Rex, cui Tethis filium suum Achillem, dormiente praeceptore suo Chirone, clam raptum servandum tradidit, ut ibi inter eiusdem regis filias (erat enim facie venusta [orig: venustā], et puellari [orig: puellāri], ita ut facile pro puella sese gereret) muliebri habitu indutus latiraret, ne ad bellum Troianum, a quo illum non reversurum esse sciebat, proficisci cogeretur: apud quem cum delitescetet, Deidamiam Regis filiam vitiavit, et ex eo Pyrrhum suscepit. Item Lycomedes Creontis fil. Hom. Il. 9. Vide Palmerium ad auctores Graecos, p. 429. Strabo l. 12. p. 560. Stat. Achill. l. 1. v. 207. et 396. Curt. in Suppl. l. 2. c. 12.
LYCOMEDES [2] Mantineensis, Arcadum Dux, qui dilectis quingentis, mille Spartanos et quingentos Argivorum et Boeotorum exules fudit, Duce Polytropo Occiso. Diod. Sic. l. 15.
LYCOMEDES [3] Tegeates, qui cum peculiare corpus ex se facere Arcadibus persuasisset, in magnos motus et calamitates eos coniecit. Idem ibid.
LYCOMEDIS lacus Africae. Plin. l. 5. c. 4. Linxano Prineto. In Marmaricae fin. ad Austr. Serta aliis, nomen etiam regioni tribuens.
LYCOMEDIUS nomen personae Comicae, I. C. Scalig. poetic. l. 1. c. 14. a cura, et astu ductum. Multa enim attingit, quorum satagit negotia: huic barba crispa, mentum oblongum, alterum supercilium protensum. Haud absimilem fecere [orig: fecźre] huius faciem lenoniam, diduxere [orig: diduxźre] tamen buccas, atque etiam distorsere [orig: distorsźre]: contraxere [orig: contraxźre] praeterea supercilia. ademere [orig: ademźre] capillum, ita ut aut calvus aut recalvaster esset.
LYCON [1] e Troade, Philosophus, auditor Panthedae, Dialectici, et Stratonis, cui successit, in Academia, per Annos 44. Glycon Graecis, ob snavitatem dictus, elegantiae amans et mire dexter in instituenda inventute. In pretio apud Attalum, Eumenem et Antiochum. Obiit podagra [orig: podagrā] Aet. 62. postquam et in testamento suo, insigne ingenii et eruditionis specimen edidisset. Diog. Laert. in eius vita.
LYCON [2] Iasensis Pythagorae vitam memoriae tradidit. Athen. l. 10. p. 547. Alius Socraticus, sive Peripateticus, eloquens et in dicendo suavis, adeo ut Glycon a dulcedine dicendi appellaretur. Vide supra. Tertius poeta. Quartus Epigrammatum scriptor. Idem.
LYCON [3] Aegypti urbs, quae et Lycopolis. It. Hisp. opp. in Lusitania. Lobon Iac. Delgado. Plin. l. 5. c. 9.
LYCONE urbs Thraciae. Steph. et mons Peloponnesi in Argia regione cupressis abundans. Paus.
LYCOPANTHER vide Thoes.