December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0856bLUCIA [1] Sicula, s. ut alii volunt, Romana vidua, a proprio fil. Christianismi accusata, martyrio coronata est sub Diocletiano. Fuit et alia Syracusana, sed virgo, quae cum bona a parentibus relicta pauperibus distribueret, a proprio sponso accusata martyrii coronam accepit. Vide Bapt. Mantuan.
LUCIANEA [1] vocatur S. Scripturae trauslatio, a Luciano, quem pro Martyre Ariani habebant, composita, qua omnes Orientales usos esse, ita ut Graecis tamquam vulgarior haberetur, praecipue in regionibus a Byzantio Antionchiam usque, docet Hier. Ep. 107 ad Chromatium. Eiusdem discipuli se mutuo vocabant *sulloukianista\s2 Collucianistas, uti de Ario, Euseb. compellante legimus apud Philostorgium Hist. Eccl. l. 2. im. 3. et ab eodem auctore im. 16. in tres ordines dividuntur, eorum, qui illibatam servarint [orig: servārint] pietatem; eorum, qui ad Synodum quidem Nicae nam abrepti, reversi vero sint ad frugem; et eorum, qui novarum opinonum fuerint auctores. Et quidem ex iis Marinum et Theognin docuisse, Deum, antequam filium generarit [orig: generārit], Patrem fuisse, addit ibid. Vide Cl. Sulcer. Thes. Eccl. in voce *)apara/llaktos2, item *loukianistai\, et supra ubi de Christomachis, nec non ubi de Luciano Presb. Viri Celebres.
LUCIANUS [1] presbyter Antiochenus, martyr Nicomediae sub Maximiniano Galerio, A. C. 312. cadavere eius in mare praecipitato. Hebraice doctissimus novam Versionem adornavit, qua in aedibus Iudaei cuiusdam reperta, usos fideles, Hier. de Script. et Ep. 107 ad Chron. refert, aliaque scripsit. Dum contra Sabellianos pugnat, Arranis ansam aliquam aperuisie visus est, defensus ab Athanasio, in Synop. Quidam tamen discipulorum eius Ariani facti, nomen illius retinuerunt [orig: retinuźrunt]. Vide Euseb. l. 8. et 9. Theodoret. Sozom. Niceph. Suid. etc.
LUCIANUS [2] presbyter Hierosolymit. A. C. 415. Idac. in Chr. Gennad. C. 46. et 47. Marcellin. in Chron. Gerh. Ioh. Voss. etc. Auctor Ep. Graecae, quam Avitus Hisp. latine vertit.
LUCIANUS [3] Samosatensis, genere humili. Cum ad artificium quoddam mechanicum adhibendus, nil proficeret. studia amplexus est, somnio monitus: et quidem forenses rixas sibi ingratas deprehendens, ad philosophiam se applicuit, Declamator insignis, Antiochia [orig: Antiochiā] in Ioniam, Graeciam, Galliam et Italiam profectus, in solum natale, per Mesopotamiam rediit: Sub Marco Aurelio magni nominis, et Aegyptiis reditibus praepositus. Scriptor praestantissimus, et facetissimus, primum Christianus, demum fidei desertor, sed tandem suae improbitatis luit poenas gravissimas, nam a canibus devoratus misere interiit. Hier. in Catal. Phot. Cod. 128. Suid. vide Gerh. Ioh. Voss. Rhet c. 12. et de Hist. Gr. p. 232. ut et de sectis p. 57. Alius ab hoc est Lucianus ille, cuius meminit Diog. Laert. l. 6.
LUCIANUS [4] Proclus Senator aetatis provectae, plerumque ruri vivens. Vide Dion. in Domit.
LUCIDIA [1] avis genus. Vide Bohemica Avis.
LUCIDUS [1] Iohannes, vide Iohannes.
LUCIFER [1] Ep. Calaritanus in Sardinia, A. C. 355. a Constantio Imp. cui persuaserat, ut Conc. Mediolani celebraret, ad decidendas controversias tum vigentes, in exilium pulsus, sub Iuliano revocatus est, A. C. 361. Antiochiae, schisma sublaturus, Eccl. in Euzoium Atianum. Meletium et Eustathianos divisa [orig: divisā], Paulinum Ep. surtogavit, de quo cum Orthodoxi convenire non postent, dissidium acrius exarsit. Quod cum vehementer displicuisset Euseb. Vercell. a Conc. Alexandrino ad id ipsum misso, ut pax redderetur Eccl. Lucifer indignatus, quidquam a se factum irritum reddi, separatione facta [orig: factā], in Sardiniam concessit: Nomen et originem schismati accommodans, quod multum damni Orbi Christiano dedit: Athanasio, et Hier. in Cat. c. 95. dial. de Lucif. Chr. laudatus, et licet a Theodoreto in Hist. erroris novi auctor dicatur, ab Epiphanio tamen et Philastrio, haereticis non accensitus: Inscriptis suis acerrimus, contra Constantium inprimis, emissis. Opera eius edita A. C. 1568. Patisiis. Intrepidus porro, zelo fervens, sed flecti nescius. Vide Athanas. Augustin. de haer. et Agone c. 30. Sulp. Seu. Sacr. Hist. l. 2. c. 55. et 60. Rufin. Socr. Sozomen. Theodoret. etc. Quibus addi potest, apud Bartholomaeum Gobetum, Calari impressa, A. C. 1639. Defensio sanctitatis B. Luciferi et Primatus [orig: Primatūs] Archiep. Calaritani.
LUCIFER [2] una errantium stellarum, quam et Venerem appellamus, quae mane Solem praecedens, unaque cum Aurora sese ostendens) unde et Aurorae fil. fingitur) Lucifer dicitur; vesperi autem Solem subsequens, Hesperus nominatur. Virg. Ecl. 8. v. 17. Aen. l. 2. v. 801. et l. 8. v. 589. et seqq.
Qualis ubi Oceani perfusus Lucifer unda [orig: undā],
(Quem Venus ante alios astrorum diligit ignes,
Extulit os sacrum caelo, tenebrasque resolvit.Val. Facc. Argon. l. 6. v. 532.
--- Qualis roseis it Lucifer alis,
Quem Venus illustri gaudet produere caelo.Nic. Lloyd. Hinc Dux et Imp. astrorum poetis. Unde Ovid. Met. l. 2. v. 115.
--- Diffugiunt stellae, quarum agmina cogit
Lucifer, et caeli statione novissimus exit.Quae notissima. Illud non protritum, huic astro incubuisse ab iisdem, curam Solaris currus [orig: currūs] equorumque, Horis ab aliis datam, Nonnus initio l. 12. Dion.
--- puriglh/nou d' e)lath=ros2
*fwsqfo/ros2 ai)glh/eis2 tetra/zugos2 e)ggu/qi di/frou)
*qh=ke ta\ qerma\ le/padnae, kai\ a)stero/essan i\ma/sqlhn.
*gei/tonos2 *)wkeanoi=o para\ proxoh=si kaqh/ras2
*mudale/wn i(drw=ti puritrefe/wn de/mas2 i(/ppwn.
image: s0857aIdem autem cum Hespero s. Vespero id astrum esse, primus traditur observasse [orig: observāsse] Pythagoras. De qua re pulchre Lutatius ad Stat. Theb. l. 6. v. 239.
Lucifer, et totidem Lunae praevenerat ignes.
Lucifer et mane oritur et vespere, sed equo mutato: quam rem sciunt sidera, quod unum astrum sit--poetae autem quadrigas dant Soli, bigas Lunae, equos singulos sideribus. Et quidem de equo Luciferi vide. Hier. Alexandrum Comm. ad Tab. Solis p. 88. et 89. nec non Ianum Dousam fil. ad Tibull. c. 3. Moneo hic [orig: hīc] saltem, equum illum Cyllarum nonnullis, ahis Aethonem dici. Ita enim vet. Schol. ad Stat. d. l. v. 241.
Sidera et alterno deprenditur unus in ortu.
Veneris stella peculiaris est Lucifer, qui dum mane oritur, sic appellatur et est Phosphorus et Hesperus, denominatus sic a Rege Hesperiae, i. e. Hispaniae, quierat Magus et Astrologus --- Idem dicitur dicitur Adonis suisse in evius meoriam adscribitur Veneri. Eundem et Castorem dicebant, et equum illi adscribebant Cyllarum, quem alii Aethonem appellaverunt [orig: appellavźrunt]. Ubi quod de Castore habet, confirmatur ex Fulgentio, quem Castoras fratres (h. e. Castorem et Pollucem, qui fraternae catitatis hoc munus a fabulatoribus habent, ne ambo simul vel apud Superos, vel apud Inferos sint) pro Lucifero et Noctifero dicere, docet ad Claud. de IV. Cons. Honorii. Carm. 8. v. 561.
Qui fugiat hinnitu stellas, roseoque domatur.
Lucifero. --- --- --- --- --- ---Casp. Barth. Uti vero Castor hic contra vulgatas fabulas Lucifer, sic Mercurius apud Nonnum 1. 6. quem hoc nomine incessit Patrus Cunaeus, Antecessor Clarissimus Athenaei Lugduno Batavi ingens Decus et Ornamentum. Vir profundae et consummatae eruditionis insignis poeta, Literatorum Mecaenas. non satis poetice, cur enim tanto fabulatori non et tale quid liceat? uti ait Barth. idem Animadvers. ad Sat. l. 4. Sylv. 6. v. 15.
Donce ab Elysiis prospexit sedibus alter.
Castor. etc.Plura hanc in rem, inprimis de astri huius cultu. Vide hic passim, ubi de Diis, Hespero, alibi.
LUCIFERI [1] Fanum quod lucem dubiam *loukemdoubi/an appellaut, inquit Strabo l. 3. 0. 140. Hisp. Baeticae opp. S. Lucar de barameda Floriano.
LUCIFERIANI [1] qui in schismate, cuius Lucifer auctor, perstiterunt [orig: perstitźrunt]; Animam esse ex traduce docuisse videntur, Aug. de har. c. 81. Numerosi Treviris, Romae, in Hispania, Aegypto et Africa; per Matcellin. et Faustin. literas supplices obtulerunt [orig: obtulźrunt] Theodosio, Valentiniano et Arcadio, inter A. C. 384. et 388. a Sozomeno l. 5. c. 12. et Socrate l. 3. c. 7. damnati, a S. Ambrosio, de Obitu Sat. et Rusino, l. 1. c. 30. refutati. Desiit schisma Flaviani, qui Meletio successit, prudentia [orig: prudentiā], sub Theodosio Mag. Vide Hier. adv. Lucis. Augustin. de haer. c. 81. etc.
LUCIFUGAE [1] vulgari convitio Christiani olim ob Ethnicis dicti, quod sua [orig: suā] se virtute involventes et toti rebus divinis dediti publico abstinerent et Reip. ut videbatur inutiles essent. Caecilius apud Minuc. Fel. de Christianis, latebrosa et lucifuga natio, in publicum muta, in angulis garrula. Vide quoque Lucian. philoponum, Tertullian. Apologet c. 41. Theophilum 2. ad Autol. Alios At Lucifugae Scripturarum memorati Tertulliano l. de resurr. Carnis, Age iam quod ad Thessalonicenses et ipsius Solis radio scriptum ita claret, qualiter acciptent Lucifugae isti Scripturarum: suot, qui, Scripturam Sacram obscuritatis accusantes, ad Traditiones non scriptas confugiebant, contra quos vide insignem locum Hier. Tom. VIII. in Ps. 86.
LUCILIUS [1] centurio, cui militaribus facetiis vocabulum cedo alteram indiderant, quia fracta [orig: fractā] vite in tergo militis alter am clara [orig: clarā] voce, ac rursus aliam poscebat; a seditiossis legionibus in Pannonia, sub initia Principatus [orig: Principatūs] Tiberii, ob severitatem disciplinae Occisus, Tac. Ann. l. 1. c. 23.
LUCILIUS [2] Eques Rom, vetus, et venustus poeta [orig: poźta], patria [orig: patriā] Auruncanus, unde magnus Auruncae alumnus dicitur Iuv. Sat. 1. l. 1. v. 165. qui primus Latinorum Satyras scribere aggressus est, s. ut Quintil. l. 10. c. 1. Plin. in praef. Hist. Nat. ad Divum Vesp. aiunt, primus condidit styli nasum. Pacuvio, et Accio florentibus viguisse, docet Velleius l. altero, et Quintil. l. 17. c. 21. Natus est Olymp. 153. ut apud Hier in Chronico est, ex Suet. de. Ill. Gramm. c. 20. Ac ibidem legas Olymp. 169. A. U. C. 651. Neapoli Mortuum A. Aet. 46. ac publico funere elatum. Magnus fuit Magni Pompeii avunculus, uti testatur Porphyrio. Libb. 30. scripsit, de quibus fragmenta quaedam Franc. Douza, Iani fil. cum notis egregiis edidit. Comoedia quoque et hymni aliquot ipsi tribuuntur. Vide Horat. Serm. l. 1. Sat. 10. v. 17. 62. et 75. ubi Graecis intacti carminis auctor dicitur, et quae istic inter pretes annotarunt [orig: annotārunt]. Adde Hier in Chr. Voss. et Lil. de poetis. L. Lucilius homo doctus et perurbanus, dicere solebat, ea quae scriberet neque ab indoctis legi velle, neque a doctissimis, quod alteri nihil intelligerent, alteri plus fortasse, quam ipse de se, Cic. l. 2. de Oratore Lucilius Bassus, Iudaeae legatus, A. C. 74. Item miles quidam fortissimus rom. qui cum videret inclinatam aciem Bruti apud Philippos, obtulit se periculo, ac in medias hostium manus irrupit, ut ipse Bruto tempus ad fugum faceret. Vide infra.
LUCILIUS [3] Italus, ob Atheismum, quem docuit, Tholosae ad mortem condemnatus, cum iuberetur Deum, Regem et Iustitiam veniam poscere: Respondit, Deum non esse, Regem se numquam offendisse, Iustitiam Diabolo se tradere. Addiditque duodecim socios Neapoli exiisse, in universum orbem, doctrinam hanc detestandem disseminaturos. exustus, postquam lingua ipsi exsecta, A. C. 1619. Vide de eo Grammondum Hist. Gall. l. 3. et infra aliquid, in voce Palea.
LUCILIUS [4] Bassus, post praefecturam alae, Revennati simul et Misenensi classibus a Vitellio praepositus, quod non statim praefecturam Praetorii adeptus foret, iniquam iracundiam flagitiosa [orig: flagitiosā] de fectione ad Vespasianum ultus est. Tac. Hist. l. 2. c. 100. l. 3. c. 12. 36. 40. et l. 4. c. 3.