December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0832bLITERATI [2] Loitiae et Mandarini, Secta Philosophorum Sinensium, qui sub Rege absolute imperant. Vide Confutius.
LITERNUM vide LINTERNUM Liv. l. 34. c. 44. P. Mela l. 2. c. 4.
LITES minuere inter Principum partes, quod proin in Vespas. laudat Suet. in eo c. 10. Sorte elegit, per quos rapta bello restituerentur: quique iudicia Centumviralia, quibus peragendis vix suffectura litigatorum aetas videbatur, extra ordinem diiudicarent, redigerentque ad brevissimum numerum. Idem de Theodosio legimus Nov. Ne Duciani vel limii. mil. Iustiniano l. 13. de Iudic. et §. 1. Institut. De poena tem. litig. Phil. l. 90. de Transact. etc. Utpote res Numini gratissima. Unde liter taceant, rituale verbum apud Rom. fuit, quo, Rebus divinis, ut faverent linguis, imperabtur, utque litibus et iurgiis abstinerent, Cic. Div. l. 1. Quo respiciens Mart. l. 10. Epigr. 87. cuius Epigraphe de Natali Restituti,
Linguis omnibus et favete votis,
Natalem colimus. tacete Lites.Vide etiam supra, in voce Cassatio. Protrahunt autem lites Causidici, quaestui suo intenti, quos mercatores, item mercatores litium. Cic. vocat Div. in Verr. alii Cociones et Cocionatores, a cunctando; Ulpian. leg. 9. §. 11. de Offic. Proces. Si quos causarum cocionatores vel redemptores deprehendit etc. quod vic. moras nectant in iudicio, ut cocionatores in auctione, quae propria huius vocis notio est. Fabius Declam. 12. Vendidit, quantum voluit, quamti voluit, et ut hoc ad nostras accederet moras, fortasse diu cocionatus est. At Commodi libertos etiam vendidisse litium eventus, habes apud Lamprid. in eo etc. Vide Theod. Marcil. ad Vospas. et Tit. Suet. In cuiusmodi homines proin animadversum voluere [orig: voluêre] boni Principes, ut vidimus. De modo Litem gladio dirimendt, aliisque medio aevo usitatis, vide hic [orig: hîc] passim, in vocibus Campio, Duellum, Forum Iudicium, Ordalium etc. uti de Legibus ad Lites finiendas inprimis compendiosis, infra in voce Mannia.
LITHA vulgo LYTH, LITH, oppid. Laudoniae, in Scotia, cum portu, vix 1. mill. Scot. ab Edimburgo in Bor. ad Forteam aestuar. alias munitum.
LITHARGYRUS vide Mercurius Philosophorum.
LITHANTHRAX carbo fossilis, in Leodiensi territorio frequens, ligni incolis usum praebet, de quo vide Georg. de Sepib. Descr. Musei Kircher. p. 42. ut et supra, in voce Carbo.
LITHESIUS Apollo in Melea, quod ibi in lapide collocatus sit, a li/qos2 Steph. Suid.
LITHOBOLIA apud Troezenos festa, a lapidum iactu sie vocata, quod in seditione nonulli duas Cretensium puellas, Limiam, et Auxesiam, lapidibus nequiter obruerant, ac trucidaverant, unde ut earum manes placarentur, festum quotannis sollenniter celebrandum statuerunt [orig: statuêrunt], Plutarch.
LITHOPHAUM vicus Gall. Lugd. Quibusdam fuit, ubi. nunc Moret, opp. Vastinli tractus [orig: tractûs], in Ins. Franciae, ad Lupiam fluv. qui puaulo infra in Sequanam se exonerat, 5. leuc. a Meloduno in Austr. 2. a Monte Regio s. Monasterio in Occ.
LITHOPROSOPUS Cedreno mons Phoenicis, apud Botryn urbem, Ptol. Theuprosopon prom. dicitur inter Tripolim et Botryn. Hodie Pragoca.
LITHOSTREA vide LEIOSTREA
LITHOSTROTOS nomen loci, in quo sedit Pilatus, Christum Dominum nostrum morti adiudicaturus, qui locus sic dictus, quod stratus fuerat lapidibus. Eius mentio Ioh. c. 19. v. 13. Pilatus cum audisset [orig: audîsset] hunc sermonem eduxit foras Iesum consedit in tribunali, in loco qui dicitur Lithostrotos. Erant autem Lithostrota pavimenta faxis discoloribus artificiose strata, ut hodieque passim, its apud Vett. ut legimus Plin. l. 36. c. 25. Recte vertitur a Syro pavimentum. saxorum; quod et lapidipavium Castalio vocavit. Quin et ipsum [gap: Hebrew word(s)] paviumentum, sine saxorum adiectione, Hier. in sacris literis *liqo/strwton denotat, de Mom. Hebr. ad l. 2. Reg. et in Ezech. c. 42. v. 3. uti et Hellenistis, 2. Par. c. 7. v. 3. Unde pro Lectuliquoque aurei et argentei erant, Esther. c. 1. v. 7. Graeci illi, e)pi\ liqostrw/tousmaragdi/tou li/qou kai\ pini/nou kai\ pari/nou li/qou. Super Lithostrotum, s. pavimentum saxeum Smaragdini Lapidis et Pinini et Parii lapidis. Et tralatitium est, conclavia tram publica et forensia, quam privata, a coloribus, a columnis, a signo aliquo laquearibus affixo, idque genus ceteris, denominari. Fuisse autem Lithostrotum hunc locum Ioh. ipsum Liskath bagazith, Synedrii Magni locum s. conclave, a pavimento sic nuncupatum, variae rationes suadent. Imo ipsi Hebraei in causa D. N. Iesu Christi, Synedros, quoniam alibi ab ipsis capitalem senten tiam rite ferri nolueere [orig: noluêere] ipsi, in conclave Liskath hagazith rediisse, diserte scribunt, Thosiphta Gem. Babylon. Sanhedrin c. 4. p. 37. 6. Atque in Lithostroto latam esse sententiam, ex Euangelio palam docemur. Quo referas Graeca illa de Pilato. *)eka/qisen e)pi\ tou= bh/matos2 ei)s2 to/pon lego/menon liqo(strwton, Sedit super tribunali, in loco Litbostroto dicto, perinde ac si notissimum fuisset eo in loco tribunal s. sedes forensis, ut in ipso Liskath hagazith. Ut itaque haec accuratius sciamus, paulo altius de loco Synedril rem arcessemus. Locus Synedrii Magui, ab origine eius ad Reip. Hebraicae exitum, varius fuit. Nam a Mosis tempore, quo ante Ostium Tabernaculi sedes habuit, Num. c. 11. v. 24. usque ad templum exstructum, pro ratione migrantis tabernaculi, variavit. Sub templo primo, sedes eius templo itidem coniunctas fuisse, non dubitant magistri, qui toties a loco illo quem elegeris Iehova Deut. c. 17. v. 10. ipsum templum simul et coniunctas Synedrii sedes innuentes, loquuntur. Certe et conclave [gap: Hebrew word(s)] Liskath bagazith, i. e. Conclave caesi lapidis, sub primo
image: s0833atemplo Synedrii huius locum fuisse. nonulli contendunt: et fortan sic cognominatus est tam sub primo, quam secundo templo, Synedrii locus. Cum autem nemini, praeter Reges familiae Davidicae, in atrio sedere licuisse aiant, conclave hoc sic constructum fuisse scribunt, ut pars rantum altera Atrium, altera vero profanam s. non sacratam aream occuparet, in qua Synedrium. sediobus in hemicyclum dispositis, considebat. Imo et bina ostia conclavi huic fuisse tradunt, quorum per alterum in profanam, per alterum in sacram partem introibatur. Quin vero in templi secundi aevo in Talmude collocatur Synedrii Magni propria sedes, in conclavi illo saxeo, eoque ad plagam templi Australem sita, in ea areae parte, quae, iuxta primam, territoriorum assignationem, ad tribum Iudaeattinebat et c. Vide in primis Constantin. l'Empereur, ad Tit. Talmud. Middoth. c. 5. s. 3. qui Liskat hagazith, inter alia interpretatur, conclave saxis quadratarii opere positis, s. dolatis insigne; unde etiam [gap: Hebrew word(s)] lapides caesi 1. Reg. c. 5. v. 17. et [gap: Hebrew word(s)] domus lapide casio constructae, Amos c. 5. v. 11. et [gap: Hebrew] pro mensuris in dolandis saxis adhibitis, 1. Reg. c. 7. v. 11. Raymundus Raymundi Pug. Fid. Parte 2. c. 14. §. 3. etc. atque eiusdem compilator Galatin. de Arcanis l. 4. c. 6. vertit Camera polita et interdum Consistorium Gazith. atque hinc Synedrium ipsum non semel apud Hier. de S. Fide, nuncupatur Consistorium Gazith. Paulo Riccio in Ep. Doct. Talmud. c. 10. vocatur, Atrii penetrale quadratis structum lapidibus. Nempe nomen hoc deductum ab apparatus artisque in eius structura prae ceteris singulari usu, sive tam in pavimento, quam in eo toto, quod inde exsurgebat supereminebatque, sive in pavimento tantum. Nam pavimenta lapidibus strata, non semel memorantur de Templo, apud Ezech. c. 40. et 42. in vulg. et in templo Herodiano singularis pavimenti, li/qois2 pantodapoi=s2 lapidibus omnigenis strati, mentio apud Ioseph. est Halos l. 6. c. 14. velut rei, cuius splendoris ratio apud Hebraeos eximia habita. Quod vero idem locus Hebraice (quod pro more aevi Syriace notar) Gabbatha nominatus, in Euangelio dicitur, ententiae praedictae adeo non contratiatur, ut eam potius non parum fiemer. Syriacenamque Gabbatha est lotus eaitior, lapidibus stratus: quo pactop Lithostrotas et Gabbatha non solum locum eundem, sed cadem [orig: câdem] nominis etiam ratione idem indicant. Neque obstat, quod dicitur Pilatus eduxisse Iesum soras et sedisse in Lithostroto, pro tribunali: quod interpretantur aliqui, perinde ac si si sub dio necessario fuisset, Eduxit enim eum e Praetorio quidem suo (quod in aedibus Ipsius fuisse, extra dubium est) sed in Consistorium hoc introiit ac ibi sedit, ubi simul haberet Seniores et Pontifices Synedros, quibus, ut liquet ex Hist. Euang. non semel rem illam totam permittere volebat. Proin hic [orig: hîc] sedens Pilatus tradidit Pontificibus illumm, ut crucisigeretur, qui susceperunt [orig: suscepêrunt] Iesum et a)ph/gagon s. eduxerunt [orig: eduxêrunt], Ioh. c. 19. v. 16. quod locum non habuisset, si sub dio Pilatus considisset, etc. Porro conclave hoc, adificium eiusmodi fuisse, ut in terrarum orbe simile non haberetur, dicitur Silomoni Ben Wirga Schebet Iehuda p. 43. 2. ubi etiam causam adicit, cur ibi collocatum illud fuerit, quoad sacra: Quoniam ibi iudicium de Sacerdotibus erat ferendum. Aiunt enim, si quis Sacerdos (i. e. ex gener Sacerdotali (inidoneus ( ad Sacra peragenda) ex iudicie Synedrii deprehenderetur, nigris vestibus indutum e Sacerdotum sodalitio eum eiciebant. Adeo que ad domum suam ibat et lugehat. Ubi vero inidoneus neutiquam reperiretur, festa cena excipiebat amicos, dicens, Benedictus sit, qui elegerit ex semine Aharon, qui sacra facerent in Sancto Sanctorum. Quod omnino attioet ad illud, de Sacerdotum corporum vitiis, iuxta Legem sacram discernendis diiudicandisque, qua de re prolixe Selden. de Success. in Pontificat. l. 2. c. 10. Habebatur autem Conclave hoc saxeum edo, ex ip sa Synedrii origine, ei proprium, ut Iudicla capItalia extra illud rite exercere, s. de re capitali Synedris sententiam ferre, non licuisse statuant passim Talmudici; imo nque sicsolum, verum etiam nec postquam desierat, a Syucdris minorbus potuisse iudicia capItalia exerceri, Hinc a quoa e Liskath hagazith s loco consueto atque antiquitus constituto Synedriem migravit in Hanoth s. Chanoth, i. e. Thbernas, in monte templi positas, multum auctoritas eiusim minuta est. Factum id secundum magistros sub Annum ante excidium templi secundi quadrgesimum. qui Christi trigesimus est: idque ob summam temporis, maxime in homicidiis, iniquitatem. Quamvis enim, sub Rom. permissum esset Iudaeis Hierosolymis Synedrium Magnum eique ibi licuerit in loco consueto iudicia etiamcapItalia exercere, sub Annum tamen praelatum, ob sicariorum frequentiam, qui saepius, Praesidis aliovesavore tuti, etiam Synedrii iudicio subinde eripiebantur, adeo ut nec homicidia compescere illud posset, nec caedis diutius reos morte plectere, quod quidem ex iureavito atque hactenus sibi relicto (utcumque sic violato) in eiusce munere et officio erat, cum Synedrlis ceteris fere communi, visum est, e loco Iudiciis huiusmodi adeo proprio, ut alibi rite ab iisexerceri nequirent, migrare in locum alium ibique sedes ponere, ubi ex ipsa sessione manifestum redderetur, tum homicidas se in eius vocare nolle, quia plane frustra fieret, cum pudere se, in loco iudiciis capitalibus ita proprio sedes habere, cum tot homines rei capitalis damnandi uliimoque supplicio afficiendi potestatem suam ac sententiam quottidie eluderent. Eo nihilominus, biennio post, redierunt [orig: rediêrunt], ut Dominum nostrum iudicarent, ut visum est: verum hoc ultimo iurisdictionis actu defuncti inde in Chanoth reversi, exin in alias urbis aedes, prout Principi Synedrii placuit aut commodius est visum: donec, templo exciso et Hierosolymis dirutis, in urbes alias, Principem suum secuti, migrarunt [orig: migrârunt], uti dicemus infra, ubi de Synedriis. Ut vero Synedrio Iudaeorum Magno, in templi Hierosolymitani Conclavi illo saxeo s. *liqostrw/tw|, locus erat maxime proprius, ita Samaritis, Iudaeorum aemulis, locus aliquis similis fuisse
page 833, image: s0833bvidetur, ad templum suum Sicimis s. in monte Garizim, a Sanballate et Manasse, genero eius, Alex Mag. tempore ac permissu, conditum. Etenim dicitur illud, Iosepho Orig. l. 11. c. 8. *nao\s2 o(/moios2 tw=| e)n toi=s2 *(ierosolu/mois2. Templumsimile ille Hierosolymis, uti et l. 13. c. 17. o( ei)kasqei\s2 tw=| e)n *(ierosolu/mois2 i(erw=| nao\s2, templum ad similitudinem eius. quod Hierosalymis erat factum, quod ab Ioh. Hyrcano, postquam per 200. steterat Annos, excisum est. Quamvis autem traditiones non scriptas s. legem oralem respuerent illic incolae, utpote quasi Saddneaei, a defectione prima, nihilominus, cum Synedrii Magni s. Septuaginta uniusviralis institutio verbis haberctur expressis in Pentateucho, tantum inter scripturas sacras eis satis admisso; probabile videtur, illud etiam apud se, ritu suo seorsim, ut templum, habuisse. Accedit, quod, cum locus Synedrii illius in telligatur per locum, quem elegerit Dominus Deus tuns, Deut. c. 17. v. 8. et 10. Adeo que Iudaeis, locus ille ad tenlplum suum Hierosolymitanum, habeaturque mentio sacra, Idem c. 11. v. 20. et c. 27. v. 4. etc. montium Garizim, (in quo benedictiones positae) et Hebal (in quo maledictiones) et Lapidum, in quibus Lex inscripta, in monte Hebalis poendorum, eorumque etiam et Altaris positurae, Ios. c. 8. Samaritae, velut praeceptum undecimum, sibi inde, ad templi sui Garizimitani dignitatem evehendam tuendamqueu ita finxerunt [orig: finxêrunt], ut Pentateucho suo, prexime post Decalogi finem, et in Exod. c. 20. post v. 17. nec non in Deut. c. 5. post v. 21. inseruerint, velut sermonis sacri partem (sed e iam memoratis constructam) auctarium hoc: Cum autem introduxerit te Dominus Deus ivus in terram Cananaorum, ad quam vadis, possidendam, eriges tibi lapides magnos, et oblines eos calce scribesque super lapides istos omnia verba legis huius. Postquam etiam transiveris Iordanem; statues lapides istos, quos ego praeciplo vobis hodie, in monte Garizim et aedificabis ibi Altarre Domino Deo tuo, altare lapidum. Non elevabis super eos ferrum. Ex lapidibus informibus adisicabis altars istud Domino Deo tuo et offeres super illud holocausta Domino Deo tue et sacrificabis pacifica et comedes ibi et laetaberis coram Domina Deotuo, in monte rsto, ultra Iordanem, post viam occasus Solis in terra Cananaei habitantis, in planitie e regiane Gilgal, iuxta quercum Nora, versus Sicbom. Ita haec occupant, ut praeceptum adiectitium, Decalogi calcem apud Samaritanos: adcoque si, ut Mosaicorum aliorum, ita Synedrii Magni instituti. ut verisimile est, sequaces fuerint, aequum satis est existimare, etiam ad templum suum et montem Garizinm et Sicimas Synedrium attinere eos voluisse suum, ut voluere [orig: voluêre] Iudaei suum. ad templum Hierosolymitanum etc. Vide hanc in rem plura, apud memoratrum supra Ioh. Selden. de Synedriis Vett. Hebraeor. l. 2. c. 15. §. 4. 5. 6. 7. 8. et 10. Proprie autem *liqo/strwton e)/dafos2, Lithostrotum Plin. sactis parvulis marmorum crustis stratum erat, ex diversi generis et coloris marmoribus non tinctis, et sectile quoque hinc dicbatur, Secabantur autem hae crustae lapidum. in varias figuras, scutulas s. rhombos, trigona, quadrata et favos. i. e. hexagona. Cuiusmodi etiam e ligno hodie sectilia pavimenta fieri notum; nec non ex latere coctili. Unde factilia pavimenta non eadem pavimenta lithostrota cum tesselatis firisse, ut quae ea parvis tessellis, i. e. calculis quadratis, in varios colores tinctis. fiebant, exprimentia imaginem aliquam, aut avis, aut piscis, aut hominis, etc. Unde illis in pavimento ac solo manentibus, ista postmodum ad cameras translata, et musivi operis nomine appellata sunt. Plin. ubi supra, Lithostrota occaeptavere [orig: occaeptavêre] iam sub Sulla parvulis certe crustis --- Pulsa deinde ex humo pavimento im cameras transiere [orig: transiêre]: quem locum egregia [orig: egregiâ] exercitatione illustrat Salmas. ad Solin. p. 1214. Vide quoque hic passim, ubi de Musivo opere in voce Pavimentum, nec non ubi de Opere Sectili et Tessellato.
LITHRUS Armeniae min. urbs, Strabo i. 12. p. 556.
LITHUANIA Regni Poloniae pars, et magnus Ducatus, palustris regio, plurimumque nemorosa. Ab Or. Borysthene claudit ur. Russiam et Moldaviam ad Mer, respicit, Poloniam versus Occas. Livoniam ad Sept. conterminas haber. Rara huius regionis oppida. Metropolis autem Vilna est, Episcopal. civ, Cromer, Munster. Ager huius prov. fertilissimus est, quare vili aere frumentum venditur, et in multas Europae provincias magnis onerariis navibus transvehitur: lepores in hac reginne aestate sunt cinericei, hieme vero albissimi: sunt et alii qui semper cinericei, nec pilum mutant. A Germanis mercatoribus Bleiblandt, i. e. Terrae mansionis, non inepte vocatur, quia eius fertilitate Germani ad perpetuam invitantur habitarionem. Cacomagis et malesicis scatet, qui (ut in tormentis saepius fassi sunt) se in lupos transfor mare possunt, et tunc vagantes laedere, ac damno afficere quaecumque occurrunt Ioh. Matal. Metell. Baudr. Lithuania, Gallis la Lituanie, Polonis Lituna, Germ. Littaw, regio Sarmatiae Europaeaealias, nunc Poloniae, titulo magni Ducatus [orig: Ducatûs] nobilis, Christianarn fidem suscepit A. C. 1386. Duce Iagellone, Iagellonicae sam. quae A. C. 1573. in Sigismundo Aug. defecit, auctore, in Poloniae Regem adsumpto, ac baptizato. A. C. autem 1569. in unum Rei publicae corpus cum Polonia coaluit. Becmannus vero id iam factum docet, abipso Iagellone, et exstat huius unionis diploma in Herbuti Stat. Polon. p. 524. et seqq. quod in fronte iegellonis Vladislai Reg. et Alex. Mag. Ducis Lithuaniae nomina prae se fert: Actum in opp. Hrodlo, circa flumen Bug, A. C. 1413. Quod idem peculiari diplomate Lithuaniae Proceres perscripserunt [orig: perscripsêrunt], A. C. 1401. denuoque confirmarunt [orig: confirmârunt], tempore Ioh. Alberti, A. C. 1499. Vide eund. Herbutum p. 552. Terminatur ab Or. Moscovia, a Sept. Moscovia [orig: Moscoviâ] etiam ex parte, Livonia [orig: Livoniâ] et Samogitia [orig: Samogitiâ], ab Occ. Polonia [orig: Poloniâ] propria [orig: propriâ], et a Mer. Volhinia [orig: Volhiniâ] provincia [orig: provinciâ], quae ipsi etiam annexa est, cum Samogitia, Polesia, et Podolia. Ipsa autem Lithuania propria dividitur in novem partes s. Pasatinatus, et totius regionis caput est Vilna. Tota haec regio
page 834, image: s0834afoede vastata fuit a Moscis et Tartaris hisce ultimis temporibus, et eius pars versus Ort. occupata suita Moseis, Ceterum Sigismundi Aug. Regis et sororum, qui ultimi fuerunt [orig: fuêrunt] ex posteritate Vladislai Regis (ante Baptismum dicti Iagellonis, et prius Lithuaniae Mag. Ducis, sed post mortem Lud. Hungariae et Poloniae Regis ad scrptrum Poloniae et nuptias filiae e-Ius Hedvigis accersiti, cuius posteri per duo fere saecula Poloniam guberuarunt [orig: guberuârunt] ) Progenitores sie habe: Gediminus Mag. Dux Lithuaniae, Defunctus A. C. 1324. s. 1325. ex.... Vitenis Mag. Ducis filia, Olgardum suscepit, in Magno Ducatu successorem. Qui Defunctus A. C. 1381. Pater fuit, ex Maria Duc. Twerensi, Vladislai Regis Poloniae, antea iagellonis, Mag. Ducis Lithuaniae. Hic, iuncta [orig: iunctâ] sibi Sconza [orig: Sconzâ] S. Sophia [orig: Sophiâ] Russica [orig: Russicâ] (filia [orig: filiâ] Andreae Ducis Kioviensis et Mariae Lithuanae ) ex ea gen uti Casimirum Pol. Reg. Exstinctus A. C. 1434. Casimirus, qui Decessit A. C. 1492. ex Elisabetha Austria (filia Alberti II. Imp.) fil. habuit Sigismundum Reg. Pol. Demortuum A. C. 1548. Huic Bonnua Sfortia Mediolanensis (filia Ioh. Galeacii Sfortiae Ducis Mediolanensis) complures peperit liberos: qui fuere [orig: fuêre], Sigifmundus Aug. Rex. Pol. (nat. A. C. 1520. Den. A. C. 1572. ux. Elisabetha primo filia Ferd. I. Imp. dein Barbara Radzivilia, tandem Catharina Elisabethae soror) Isabella s. Elisabetha (ux. Ioh. Zapoliensis Reg. Hung. Princ. Transylvaniae, Deu. A. C. 1560.) Sophia (ux. Henr. Ducis Brunsvicensis et Luneburgensis, Exstincta A. C. 1575.) Catharina (Iohanni Sueciae Regi nupta) Defuncta A. C. 1592. et Anna (Quam Steph. Bathorius Princeps Transylvaniae, Rex Pol. sibi iunxit) Fam. Regiae Poloniae ex Lithuanis ultimi. Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Parte 3. p. 21. Vide quoque infra Mendogus.
Lithuaniae partes s. Palatinatus:
Braslaviensis, de Brastow. Minscensis, de Minsco. Mscislaviensis, de Mscizlaw. Novogrodensis, de Novogrodel. Poloczensis, de Poloczk. Trocensis, de Troki. Wilnensis, de Wilne. Witebsciensis. de Witebsk. Sunt etiam partes Lithuaniae Ducatus Smolencensis, Novogrodensis, et Czernihoviensis, cum territoriis Rohaczoviensi et Rzeczycensi.
Lithuaniae urbes pracipuae:
Braslavia, Braslaw. Couva, Kowano. Czernihovia, Czernihom. Grodna, Grodno. Minscum, Minsko. Mohilovia, Mohilow. Mscislavia, Mscistaw. Novogroda, Novogrodek. Novogroda Severia, Novegrodek Seviersky. Orssa, Orssa. Poloczka, Poloczk. Rohaczovia, Rohaozow. Rzeczyca, Rzeczick. Sluca, Sluckz. Smolensum, Smolensko. Troca, Troki. Vilkomiria, Vilkomirz. Wilna, Wilne. Witebseia, Witebsk. Pop. Lithuani. Germ. Littauver, apud quos, ut et reliquos pop. Sept. mos olim pro reverentia Naminum ac Principum bibere et quasi in agone per sudorem contendere, Corn. Graphaeus l. 13. c. 4. Hinc de iis Michovius de Sarm. Eus. l. 2. c. 3. Medone et spisso et tenui, et vario modo cocto abundant, et illo inebriantur. Et paulo post: Sodent a meridie in medium noctis, continuo cibo et potu sese opplendo, et a mensa quoties natura prpellit, assurgendo et egerendo iterum, atque iterum vorant usque ad vomitum. etc. Quas sordes a sequioribus Rom. fluxisse docet Thom. Dempster. paralip. ad Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 30. Ceterum Lithuanos Lescus Niger, Poloniae Rex confirmatus ad praelium visione Angeli, 14. mill. caesis vicit, A. C. 1282. Cum eorum dein Duce Gedimino foedere inito A. C. 1325. Vladislaus Locticus Pol. Rex Crucigeros ingenti clade affecit, circa A. C. 1331. Poloniae Accesserunt [orig: Accessêrunt], sub Iagelove Rege eiusque opera sidem susceperunt [orig: suscepêrunt], ut dictum, circa A. C. 1387. Nic. postea Radzivilius Palatinus Vilnensis Sec. 16. Reformationem inter hos populos strenue promovit, Bibliorum in Sarmaticum idio ma versione a ccurara [orig: ccurarâ]: quam secutus est Ecclesiarum Poloniae mai. et Lithuaniae consensus initus, Synodo Petricoviensi, A. C. 1578. Etisam hoc Sec. indicto Orlii primum, postea Vlodaviae conventu, de ritibus discrepantibus in Lithuania et Polonia conventum est, ut nempe unum contionale, quod hymnos, et Psalmos variae versionis complecteretur: item unam formam absolvendi sacra haberent, Laet. Comp. Hist. Univ. Rustici ferme omnes mancipia Nobilum sunt. Vide Cromer, et Michov. Hist. Pol. Cluv. Ort. et Brier. in Geogr. etc.
LITICEN vide infra Lituus.
LITL in L. Longobard. l. 2. tit. 20. et alibi passim, adscriptitii sunt, s. servi glebae: servis tamen potiores. Unde in L. Frison. titi. 15. Compositio hominis nobilis librae 11. liberi, librae 5. et dim. liti, librae 2. et unciae 9. ex qua duaepartes ad Daminum pertinent, tertia ad propinquos eius. Compositio servi l. 1. et unciae 4. et dimidia. Vide Auctores magno numero laudatos C. du Fresne in Gloss. Aliter Ledi, Lidi. Litiones etc.
LITLANDIA vulgo LETTEN, s. LEITLAND, pars Livoniae, ad Austr. cuius pars Occ. subest Suecis, pars ad Ort. Polonis. Ibi Riga, caput. Urbes reliquae, Duneburgum, Kockenhusia, Volmaria, et Segevoldia. Separatur ad Austr. a Semigallia Duma [orig: Dumâ] fluv. ad Ort. habet ditiones Moseoviae Mag. Duc. ad Occ. sinum Rigensem ad Bor. Esthoniam.
LITOMERIUM LITOMIERSCA urbs Bohemiae, ad Albim: cum tit. Ep. fundati ab Alex. VII. 8. mill. Germ. a Praga in Bor. 10. supra Dresdam in Austr. Vulgo Leutmeritz.