December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 752, image: s0752a

LARANDA civ. Lycaoniae. Ptol. l. 5. c. 6. Olim Episcopal. sub Archiep. Iconiensi. 50. mill. ab Iconio, 18. ab Anazarbo in Occ. uti 100. a Comanis, iuxta fontes Cydni fluv. hodieque prisci nominis tenax. Laranda autem, quae et Leandis, urbs fuit Armeniaemin. 18. mill. a Cocuso in Austr. 55. a Comana in Afric. paulo amplius ab Anazarbo.

LARARIA festum Laribus sacrum, quod Decembri peragebatur, 6. Kalendas Ianuarii. Vide Macrob. Sat. l. 1. c. 10.

LARARIUM sacrarium domesticum, in quo Lares et Dii peculiares adorabantur. Scribit Lamprid. Alex. Severum in Larario rem divinam matutinis horis factitasse [orig: factitāsse] ad effigies Deorum, in quibus habebat Apollonium, Orpheum, Abrahamum et Christum: in secundo Larario simulacrum habuit Virg et Cic. Vide et Lares. It. Orarium. Prudent l. 1. c. Symmach. v. 209.

LARASSA Mediae urbs, Ptol.

LARDARIUM apud Gaufredum Vosiensem parte 2. c. 12. dies est Martis Carnisprivii, quem hoc nomine olim appellabant, Gall. Mardy gras. Vide C. du Fresne in Gloss. A voce lardum s. laridum. quasi large aridum, unde sicci terga suis interpretatur Iuv. Huius usu, Iudaeis olim interdictum, lege de immundis animalibus; quae cum cerimonialis esset, in Nov. Test. sublata est, Iudaeis tamen hodieque superstitiose et lardo et suilla [orig: suillā] carne abstinentibus. At apud Gentiles lardo etiam Diis litatum. Hinc Bartholin. ubi de Puerperarum Diis: Nox genitalis Dea, inquit, iuvat liberorum studium. Formula invocationis ter magna [orig: magnā] voce fuit repetita, et extensis brachiis. Huic alias in ara sacrificatum pulte fabacia [orig: fabaciā] et larido, nec non gemellis agnis altrinsecus religatis etc. Eodem inuncta cadaverum crematorum ossa, diximus supra de Cremandiritu. Vide eum de Puerp. Vett. p. 30. et infra, in voce Laridum.

LARENTINALIA vide infra Laurentalia.

LARENDANI Arabiae Fel. gens Plin. l. 6. c. 28.

LARENTIA nobilissima meretrix. Vide Acca.

LARES [1] eodem cum Genio inter Natales quoque Deos habiti olim sunt numero, ut docet Ovid. Fast. l. 2. v. 616. et iis commendatam proin pueritiam esse, innuit Claud. de Sexto Cons. Honor. Carm. 28. v. 582.

Infantem genitor moriens commisit alendum.

Idem Tibull. clarissime innuit, l. 1. Eleg. 11. v. 15.

Sed patrii servate Lares aluistis et iidem,
Cursarem vestros cum tener ante pedes.

Quocirca tot reperiuntur Inscriptiones passim Laribus, pro domus salute et incolumitate dicatae, vide Thom. Bartholin. de Puerp. Vett. p. 47. Arnob. Lares Genii focorum fuere [orig: fuźre] unde Prud. nigri dicti peri\ stef. Hym. c. 14. v. 21. et l. 1. c. Symmach. v. 204. et in veteri denario gentis Caesiae, iis Vulcanus superpositus cernitur. Serv. autem Tullius, Laris familiaris fil. creditus est, quod eius mater conceperit in foco: in cuius rei memoriam CompItalia Laribus et ludos instituit. His venerationis gratia [orig: gratiā] consueverat ignis accendi, qui in atrio, non proculab ianua lucere solitus, a Ianitore, servabatur catenato: Unde Horat. Serm. l. 1. Sat. 5. v. 65. et seqq.

Multa Cicerrhus ad hoec: donasset [orig: donāsset] iamne catenam
Ex vote Laribus, quoerebat. Scriba quod esset,
Deterius nihilo dominae ius esse:

Confirmat Petron. qui Lares argenteos apud Trimalcionem, Edit Gonsali de Salas p. 16. Edit. Bosch. c. 29. in aedicula inter ianuam et atrium videtur locare, in armario viz. ut Plin. explicat. Habebat porro et cubiculum suos Lares Suet. Domit. c. 17. Puer, qui, curae Larium cubiculi ex consuetudine assistens, interfuit coedi etc. Nec enim haec de Laribus communibus accipi vult Pignor. sed Larario, ut vocat Lamprid. in Alex. Sev. Proin idem, quod apud Suet. de Aug. c. 7. legimus: Thurinum cognominatum, satis certa [orig: certā] probatione tradiderim, nactus puerilem eius imagunculam oeream veterem, ferreis ac pene iam exolescentibus literis, hoc nomine inscriptam; quae dono a me Principi data inter cubiculares colitur: ad cubicularios illos Lares refert. Nec alibi, quam in hoc secreto Larario L. Vitellius Auli Imp. pater, imagines videtur coluisse aureas Narcissi et Pallantis libertorum, apud Suet. in eo c. 2. Vide in voce Lararium, et plura hanc in rem apud Casaub. ad Suet. Aug. c. 2. ubi Penatum Lariumque (qui Graecis i(stiou=xoi dai/mones2. Item *qeoi= oi)ki/dioi ) sedem in privatis aedibus non unam, et cultos maxime in foco; item in cubiculo; saepe in aliqua parte atrii, puta in compluvio, vel in porticu ei adnexa, docet. Coronamenta eorum quod attinet, colebantur plerumque oblatione tw=n proforijma/twn, primitiarum, uti docet Horat. Serm. l. 2. Sat. 5. v. 12. et seqq.

--- --- dulcia poma
Et quoscumque feret cultus tibi fundus honores
Ante Larem gustet venerabilier Lare dives.

Atque hinc Tibull. illos coronat spicis et uva [orig: uvā], l. 2. Eleg. 1. v. 14. Sed et floribus cingebantur, quod proprie Lares ornare dicebatur. Unde de Aug. legimus, Compitales Lares ornare bis anno instituit, vernis floribus et oestivis, apud Suet. in eoc. 31. Violis praesertim, Iuv. Sta. 12. l. 4. c. 90. Insuper redimebantur myrto et rore marino, apud Horat. Carm. l. 2. Ode 23. v. 4. et 15. Postremo farre, actenui serto, sive corolla [orig: corollā], Iuv. Sat. 9. l. 3. v. 137. nempe a pauperibus: Alioqui enim amplitudine coronarum colebantur, ut ex Festo discimus. Quae coronae Laribus impositae dicebantur imponi focis, quod sedes Larium ibi. Tibull. l. 1. Eleg. 5. v. 40.



image: s0752b

Num feror incestus sedes adiisse Deorum?
Sertaque de sanctis diripuisse focis?

Vide supra in voce Focus. Praeter coronas, (quas Kalendis, Idibus et Nonis, si festus dies fuerit, renovari iubet Cato de Re rust. perque eosdem dies lari familiari supplicari) unguento quoque honorabantur. Prudent. c. Symmach. l. 1. v. 201.

--- saxa illita ceris
Viderat: unguentoque Lares humescere nigros.

Nigres, an quia fumosi, an quia atroces et vindices. Certe e)riniuwdeis2 kai\ poini/mous2 dai/monas2, illos facit Plutarch. kef. katagr. r)wm. i. e. furialia et poenalia Numina, e)pisko/pous2 bi/wn kai\ oi)/kwn, rigidos vitarum et domorum inspectores etc. Sed et Lucernas Laribus multas olim sacras fuisse, docent Gruterianae Inscriptiones p. inprimis 77. et exhibet earum unam Fortunius Licet. cum Inscr. Laribus sacrum P. F. Roman. quam explicat, Laribus sacrum posuit Fulvius Romanus, vultque additam vocem Romanus, quia illam sacraverit procul a patria, vide eum de recond. Antiqq. Lucernis l. 6. et plura de Laribus, in vocibus Lar, et Lara, item ubi de leidiis Diis: de Laribus vide Permarinis, et eorum aede, Liv. l. 40. c. 52. Addam saltem, cum Compitalium facta fuerit supra mentio, in quovis compito vel Larario, fuisse duo semper Deorum signa, ex Ovid. Fast. l. 5. v. 34. etc.

LARES [2] Africae propr. urbs. Ptol. Migana Marmolio. Inter Carthaginem et Cirtham. Olim clara et Episcopal. sub Archiep. Carthaginensi. Hic [orig: Hīc] maxime efferbuit in orthodoxos persecutio, sub Hunerico et Geinserico Regg. Laris in sing. num. habet Sallust. de bello Iugurth.

LARGA Platea vide infra Pileus.

LARGITIO plus quam donatio; velenim sic dicitur intempestiva donatio, aut flagitiosa, apud Tac. Ann. l. 1. c. 36. vel profusio: Apud Claud. de 4. Cons. Honor. Carm. 8. v. 117.

--- Largitor opum, largitor honorum
Pronus et in melius gaudens convertere fata.

Cuiusmodi Largitio, Romae publice quando facta primum fuerit docet Plin. l. 33. c. 10. Populus Romanus stipem spargere coepit, Sp. Posthumio, Q. Marcio Goss. tanta abundantia pecuniae erat, ut eam conferret L. Scipioni ex qua is ludos fecit. Nam quod Agrippae Menenio sextantes aris in funus contulit, honoris id necessitatisque propter paupertatem Agrippoe, non largitionis esse dixerim. Postmodum illae multum crevere [orig: crevźre]. Et quidem Donativum Militi, Congiarium Populo, Frumentum Panemque omnibus, saepe erogata in Historiis legimus, de quibus omnibus, vide suo loco. Inprimis vero Largitiones Consulum Praetorumque, cum Ludos ederent, ingentes olim, sub Valeriano praesertim et sequentibus Impp. quibus longe magis insaniebant sumptibus et profusionibus utrique, cum Magistratum inibant. Hinc illae Auctorum Hist. Aug. de suis temporibus querelae, Consulatum iam non esse hominum, sed divitiarum. Tota enim patrimonia in Ludos exhauriebantur, immanissimis largitioribus et insanissimis voluptatibus, ut videre est apud Vopisc. in Aurel. et in Carino sub fin. Sic Symmachum quis non miretur, cum de mediocribus esset, in Praetura filii 20. auri centenaria prodegisse, h. e. centum sexaginta quatuor milia aureorum, qui tunc Romanis erant in usu. Imo fuerunt [orig: fuźrunt], qui illa [orig: illā] aetate alterum tantum impenderent, ut de Maximo narrat Olympiodorus, apud Photium. Undemoris tum fuit, ut tenuioris census [orig: censūs] hominibus, vel quibus alias cuperent Impp. simul cum honoribus sumptus quoque decernerent, cuius rei exempla passim obvia Largitionum postea huiusmodi et erogationum itaque modum lege definiit Constantinus Imp. ut videre est leg. 5. et 25. Cod. Theod. De Proetorib. et Quoestor. easque ad magnam parcitatem redegit. Nam primae Praeturae Flaviali viginti quinque milia follium et quinquaginta librarum argenti erogationem et sumptum praescripserat, h. e. centum argenti libras: 25000. enim follium non plus 50. libras argenti reddebant; sicque tantum in aere, quantum in argento, erogari voluit. Atque ita semper observatum, ut in auro et argento et aere largitiones illae celebrarentur. At Constantinus b. l. argenti et aeris meminit tantum non etiam auri; quod forte idem factum, ut, cum admodum arcte hanc licentiam circumscripsisset, in plures largitio spargi posset, si in aereis tantum et argenteis nummis ea perageretur: quum tantula summa, per paucos aureos nummos eroganda, non nisi ad paucos posset pervenire. Eodem pertinet lex prima Cod. Theodos. de Ludor. expensis, qua [orig: quā] constituerunt [orig: constituźrunt] Impp. ibi nominati, ut nulli prorsus alteri, exceptis Consulibus ordinariis, auri sportulam aut dyptica ex ebore dandi facultas esset, ac ne argenteum quidem nummum fas esset expendere maiorem, quam qui formari solebat, cum argentilibro unain argenteos 60. divideretur. Iustinianus etiam Nov. 105. ne Consules aurum spargerent, prohibult etc. Vide Salmas. ad Spartian. in Hadr. et Lamprid. in Heliogab. nec non hic [orig: hīc] passim, inprimis ubi de Augusteone, in phrasi Consulatum edere, de Gradibus, Herbaticis animalibus etc.

LARGITIONES posteriorum Impp. aevo dictum Aerarium; nam pro Aerario sacro Largitiones sacras dixerunt [orig: dixźrunt], et Praefectum Aerarii sacri, Comitem sacrarum Largitionum: magnifico plane vocabulo, quasi ad nullam aliam rem aerarium Princeps haberet, quam ad largiendum. Sic res etiam privatae Principis, Largitiones dicebantur: quae non tantum in auro argentoque, gemmis et vestibusac reliquis mobilibus consistebant, sed etiam in domibus palatiisque, praediis ac possessionibus rebusque soli erant positae. Utrarumque Largitionum, sacrarum et privatarum, mentio est leg. 48. Cod. Theod. de cursu publ. et l. 1. de Quoestor. Magistr. Offic.


image: s0753a

Sic l. 2. eod. tit. Comitiva utriusque aeratii appellatur sacti et ptivati aerarii Praefectura. Claud. de Cons. Mall. et Theod. Carm. 17. v. 38.

Hinc sacrae mandantur opes, orbisque tributa,
Possessi quidquid fluviis evolvitur auri etc.

Hinc sacris Largitionibus inferre, pro aerario inferre; et Largitionales tituli, in Cod. Theodos. species omnes publicae, quae aeratio, i.e. ut unc vocabant, Largitionibus inferebantut. Sub eius dispositione itaque vestium omne genus Textores, Murileguli, Tinctores, Praefecti baphiorum, Magistri lineae vestis, Magistri privatae, Gynaeciarit, Alii. Sic leg. 14. Cod. de Murileg. et Gynaeciariis, baphiorum et textrinorum Procuratores, rem sacri aerarii procurate dicuntur; ubi sacrum aerarium sacras Largitiones vocat, quae Erogationes quoque dictae, Cod. Theod. tit. eod. l.. etc. Vide Salmas. ad Flav. Vopisc. in Aurel. et supra in voce Comes.

LARGIUS [1] Romae primus Dictator creatus. Vide et Titus.

LARGIUS [2] Eurippianus Vide Consularis, iussu Commodi Occisus, apud Ael. Lamprid. in Commodo: ubi alii Lartius, nonnulli Larcius legunt. Fil. an nepos illius, de quo Scaevola in L. 21. ff. De annuis Legatis etc. Casaub. ad Lamprid.

LARGIUS [3] Rufus vide Spurius.

LARGUS [1] Cos. cum Messalino A. U. C. 899.

LARGUS [2] Poeta Lat. de quo Ovid. de Ponto l. 4. Eleg. 16. v. 17. Antenoris Patavinum adventum cecinit. Petr. apud Lil. Girald.

LARGUS [3] cogn. Othonis Duc. Brunsvic. qui maximus filiorum Alberti Pinguis s. Magni, Brunsvicensis lineae conditoris ab uxore priore Agnete filia Conradi s. Hermanni Elect. Brandeb. veterem Marchiam obtinuit, sed vi ereptam iterum amisit, Mortuus A. C. 1374. relicta [orig: relictā] filia [orig: filiā] Agnete, quae Barnimo III. Pomer. Duci nupsit. Phil. Iac. Spener. Sylloge Geneal. Hist. in Fam. Guelfica. Ceterum nec Gentilibus fuisse ignotum, largum datorem Deo placere, vidimus supra in voce Cumulus.

LARIAGARA Indiae extra Gangem urbs. Ptol. Carcacaran Merc.

LARICES Indiae intra Gangem pop. Ptol. Notiti urbs apud Ant. Melius Larix, opp. fuit, inter Alpes, in ipso limite Carnorum, quod aliis est Reca, castrum ad amnem Idriam, in Carniola sup. in limite Comit. Goritiensis.

LARIDUM inter annonatias species militibus erogandas. Capitolin. in Gord. Iun. Cuius viri tanta in Rep. dispositio fuit, ut nulla esset unquam civitas limitanea potior, quae non posset exercitum Rom. ac Princtpem ferre, quae totius anni in aceto, frumento, et larido atque hordeo et paleis condita non haberet. Vide supra in voce Condita, item in Horreum. Intelligit autem Laridi nomine Salmas. carnem porcinam, et quidem salitem, recenti et nondum salitae oppositam, ex l. 2. tit. de erogat. mil. in Cod. Theod. Vide eum Not. ad Vopisc. in Probo, et supta, ubi de Conditis Militaribus. Olim vero Lardum porcinum siccum et fumo induratum, tamquam delicatius quiddam, in dies tantum festos aut natales servatum, docet Iuv. l. 4. Sat. XI. ubi vett. Rom. frugalitatem cum recentiorum luxurie confert, v. 82. et seqq.

Sicci terga suis, rara [orig: rarā] pendentia crate
Moris erat quondam festis servare diebus,
Et natalitium cognatis ponere lardum,
Accedente nova [orig: novā], si quam dabat hostia, carne.

Vide et in voce Lardum.

LARIGNUM opp. Vitruv. l. 2. c. 9.

LARINA [1] virgo quaedam Italica, una ex Camillae comitatu, quae Turno adversus Aeneam suppetias tulit, Virg. Aen. l. XI. v. 655.

--- Comites Larinaque virgo
Tullaque, etc.

LARINA [2] fons Atticae reg. Plin. l. 4. c. 7.

LARINUM urbs Frentanorum, Episcopal. sub Archiep. Beneventano, ad Tifernum fluv. in Aprutio apud Apuliae fines.Nunc Comit. Molisini, in conf. Capitanatae, prope Frentonem amnem, Larina; Parva, 40. mill. a Benevento in Bor. Pop. Larinates. Plin. l. 3. c. 11. Sil. Ital. Punic. Bell. l. 15. v. 565.

Quaque iacet superi Latinas accola ponti.

P. Mela l. 2. c. 4.

LARISE urbs Aeoliae. Herod. in vita Hom. c. XI.

LARISSA [1] nomen multarum civitatum. Steph. duas Cretae Larissas facere videtur, item duas Thessaliae, unam quae Larissa Pensilis dicta est in Phthiotide, Item Cremaste: prope Maliacum sinum, in colle, 18. mill. a Thebis Phthiotidis in Mer. 32. a Demetriade in Circ. uti et a Pagasis. Larizo Sophiano. Alteram ad Peneum in Maced. confin. quae Archiepiscopal. et Patria Achillis. Virg. Aen. l. XI v. 404. Lucan. Civ. Bell. l. 6. v.355. Nunc Larizza, in Pelasgiotide regiuncula. 28. mill. a Sinu Thermaico in Occ. 15. a Phasalo in Bor. Etiamnum ampla est sub Turcis: quorum Imp. ibi per aliquot menses commoratus est, dum a suis Candia obsideretur. Alia est, cuius Hom. meminit, quam *la/rissan e)ribw/laka vocat. Sed quaedam sit Homerica illa Larisla, ambigitur, teste Geographo l. 8. Qui vero de Thessaliae Larisla accipiunt, Horatii locum inferius producendum, eo refelli videntur, quod superius dixerit Thessala Tempe. Alia Aeolidis iuxta Cumam, alia Syriae, Episcopal. sub Archiep. Apameensi, Laris Itin. Antonini, alia Lidiae. Item fluv. in Peloponneso. Est et parva reg. in Ossa. Strabo vicum Ephesi


page 753, image: s0753b

esse scribit, ubi Apollo Larissenus colebatur. Alioqui a Larissa sit Larissoeus. Ut Larissoeus Ulysses apud Virg. Aen. l. 2. v. 197. et l. XI. v. 404. Horat. Carm. l. 1. Ode 7. v. 10.

Me nec tam patiens Lacedoemon,
Nec tam Larissae percussit campus opimoe.

P. Mela l. 2. c. 33. Larissa potens Lucano ut supra. Apud eund. l. 7. Pompeio omne auxilium profugo offert, v. 712. Moenia Larissoea Catullo Carm. 64. v. 36. et Plin. l. 4. c. 8. l. 5. c. 30. et l. 6. c. 28. Nic. Lloyd.

LARISSA [2] nomen arcis s. a)kropo/lews2 Argivorum, Steph. a Danao condita. Sicut enim Cecrops Cecropiam, Cadmus Cadmeiam, ita Danaus Argivorum *)akro/polin condidisse perhibetur, Strabo l. 9. p. 430. et l. 13. p. 604. Ex hac, cum Lynceus e Lyrcea opp. (quo caedem generorum Danai evadens se receperat) face signum dedisset uxori Hypermnestrae, illa vicissim facem extulit. Unde Facularum sestum Argivis postea sollenne, Paus. l. 2. Vide Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. XV. ubi de Danao

LARISSUS fluv Peloponnesi, agtum Elaeum a Dymaeo secernens, Liv. l. 27. c. 33. Paus. scribit, illum Achaeos ab Elaeis separare. Plin. l. 3. c. 19.

LARIUS Lacus totius Italiae amplissimus quem a Como vicino opp. nonnulli appellant Comensem. Sic dictus a fulicarum multitudine, quos Graeci la/rous2 vocant. Hodie Lago di Como Italis, Lac de Come Gallis, Germ. Cumer-See. Quem elegantissime [orig: elegantissimź] descripsit integro libello P. Iov. Virg. Georg. l. 2. v. 159.

Anne lacus tantos: te Lari maxime.

Lege Plin. l. 2. c. 103. l. 9. c. 18. et l. 10. c. 29. qui etiam l. 3. c. 19. inclitum vocat. Huius lacus [orig: lacūs] effusae laudes in Ep. alterius Plin. l. 2. Baudr. longus est tantum ad 30. mill. nempe a Como, ad Summolacum, et 28. a Summolaco ad Adduae flum. egressum, ac a Lecco opp. Comum usque in adversa ripa sunt 35. mill. Hinc eius ambitus per varios fluxus vix est 100. mill. Lacus est Duc. Mediol. versus Bor. et Rhaetos. Vocem Hetrusca [orig: Hetruscā] lingua [orig: linguā] Principem sonare, inque huius faucibus Volturenam eximiam civ. exstructam fuisse, a Tyrrhenis Hetruriae opp. Sprecher. Pall. Rhoet. l. 10. aliique referunt.

LARIX arbor est, cuius folium, cortex, resina, spongia, oleum et aqua, Medicis feliciter famulantur, inprimis pilulae ex agarico et agaricus trochiscatus (spongia ist ipsa) in dissolvendo et evacuando. Formicae congerunt lacrimulas et radicum et arboris in suas caveas, unde susfumigia fiunt laudatissima, vel ipso ture gratiora. Sic et nobis Libanus fuerit thurifera et cedrus, Auctor Anon. Sinae et Eur. c. 35. Ceterum Plin. l. 6. c. 10. nec ardet, nec carbonem facit, nec alio modo ignis vi consumitur --- picea magis alta, crassiore loevioreque cortice, folio villosior, pinguior et densior, molliorque fiexu, cui inter arbores quoque, quae cariem vetustatemque non sentiunt, recensetur, c. 40. ut et inter eas, quae pondus valide [orig: vālide] sustinent, c. 42. Altitudinem eius quod attinet, idem alibi sub Tiberii principatu visam Romae laricis trabem, longam pedes viginti supra centum, bipedali crassitie aequali, refert. Vide plura de hac arbore, apud eund. l. 14. c. 16. l. 16. c. 18. 25. et 39. etc.

LARNOS Ins. parva, et deserta maris Aegaei, circa Thraciae Chersonesum. Plin. l. 4. c. 12.

LARNUM fluv. Hisp. Tarr. ex Pyrenaeis fluens. Plin. l. 3. c. 3. Larno. Huius accolae Larnenses.

LARO Tusciae amnis, Laros, s. Laurus aliis, Larono Leandro. Nunc Arone, in mare Tyrth. se exonerat, inter Alsium et Fregenas, vix 15. mill. Roma [orig: Romā], versus Occ.

LARS Tolumnius Rex Veientum, Fidenates in partes suas, contra Rom. pertraxit, praelio a Mamerto Aemilio Dictatore, A. 327. U. C. victus, et a C. Coslo Occisus. Liv. l. 4. c. 17. et 19.

LARTA urbs Epiri, olim Ambracia.

LARTHENIANUS Hetruriae opp. Veiis urb. excisae propinquum. Nunc Martignano, castrum Hetruriae, alias Sabatiae reg. In prov. Patrimonii, 16. mill. a Roma in Occ. 2. a Lacu Sabatino in Ort. inter duos lacus parvos, Lago di Martignano et di Stracciacappe. Baudr.

LARTIUS [1] cogn. Flavus, secundum Cos. cum Cloelio, seditionem ab egenis Romae excitatam, A. 256. U. C. sedavit: Primus Dictator a collega creatus, Magistrum Equitum sibi ascivit, Spurium Cassium, qui iusla strenue expediret. Liv. l. 2. c. 18.

LARTIUS [2] praenomine Spurius, Cos. cum T. Herminio, A. U. C. 248. tertio post exactos Reges. Eius cogn. Flavus, frater T. Lartii primi Dictatoris. Vide supra.

LARTIUS [3] vide et Largius.

LARTOLAETANI Hisp. Tarrac. pop. Strabo l. 3. p. 159.

LARVATI et Cerriti iunguntur apud Aldhelmum de Laud. Virg. c. ult. ubi de Anatolia, Exorata enim fil. Cons. energumenum, rigidis caternarum nexibus adstrictum, expulso habitatore, dicto citius curavit, quo rumore clarescente et larvatos et comitiales et cerritos valetudinis pristinae sanitati restituit. Sic Plaut.in Menaechm. Act. 5. Sc. 4. Initio.

Quid esse illi morbi dixeras? narra senex,
Num larvatus aut cerritus?

Vide Ioh. Frid. Gronov. Obser v. in Eccles. Script. c. 8. et de voce Lar va, ubi de Laribus; it. infra Masquoe, Mimus, Persona, Vultus.

LARVATUM Funus dicebatur apud Antiquos, cum cadavera ipsa ruina [orig: ruinā] aedium detrita, vel alio casu mutilata, propter deformitatem publice oculis exposita efferri ad funus non potuerunt [orig: potuźrunt]: sed loco eorum vel larvoe quaedam, quae eorum faciem repraesentarent vel plane involuta et vestibus tecta, vide Camerarium Horis Subcis. l. 2. c. 96. Ita Plin. scribit, Scipionem Aemilianum obvoluto capite


page 754, image: s0754a

elatum, nelivor vel tumor in ore appareret. Et Neronem, cum videtet Britannici fratris corpus, propter venenum, quo eum petemerat, livore decoloratum, curavisse ut gypso oblineretur, et postero die raptim larvato funere efferretur: gypsum vero ingruente pluvia [orig: pluviā] defluxisse, ut ita neforium scelus omnium oculis exponeretur, tradit in Nerone Dion. Alias cadaveta honestissimis in vestibus sepeliri solita notum, et diximus suo loco.

LARUNDA pro Laranda vide Lara.

LARUNESIAE matis Africi ins. Ptol. Mollicolno Fazello, contra Rhuspinam urb. maritimam Africae, haud multum a prom. Mercntii in Ort. distantes.

LARUS [1] anex laro\s2, ob suavitatem gustus [orig: gustūs], quasi li/an u)rhrw\s2 th=| yuxh=|; an a la/los2, ob garrulitatem, clamosus ehim est; an quasi labro\s2, a vocandi impetu? Hebr. [gap: Hebrew word(s)] sachaph dicitur, a tabe. Nulla enim est avis molis ratione tam levis. Cum enim sit gallina crassior, non habet tantum carnis, quantum coturnix, Bellon. l. 3. c. 13. Quod in ceppho maxime deprehenditur, lari specie levissima [orig: levissimā] quaeque plumae plurimum, sed carnis minimum habet. Aristoph. Schol. in Pace, Edit. in Fol. p. 703. *eu)/hsqes2 cw=on o( kepfos2 --- e)n th=s2 qala/tths2 ch)|n au)to\n le/gousin, e)sqi/onta to\n a)fro/n ei)=nai de\ au)to\n polu\n me\n e)n toi=s2 pteroi=s2, o)li/gon de\ e)n toi=s2 kre/asi, Cepphus est animal stolidum --- -- Eum autem aiunt ex mari vivere, spumam edentem, et plumarum quidem multum habere, sed parum carnum. Hinc incautus iuvenis, adulteram dicitur sequi kepfwsqei\s2, cepphi instar; qui non tantum ad omnem ventum leviter circumagitur, sed et facile decipitur ac inescatur. Eum enim fluctibus supernatantem, spuma [orig: spumā], nullo negotio ad se allicere atque iniecta [orig: iniectā] manu capere, piscatorum filios, tradit scholiastes praefatus in Pluto. Vide quoque Philosophum Hist. Anim. l. 9. c. 35. Nicandrum Alexipharm. v. 165. Hesych. Suid. Etymologum, alios. Unde ke/pfos2 adiective, apud Aristophanem priori loco,

*kai\ ke/pfoi trh/rwnes2 ---
Et ceppht turtures. ---

i. e. stulti ac simplices. Et poster. *)=w ke/pfe, ō fatue! Ceterum inter im mundas aves, etiam haec recensetur, Lev. c. 11. v. 16. ubi oesalonem habet Iunius, sed larum, vel saltem lari speciem cepphum, ibi intelligendam, docet Sam. Bochart. Hieroz. Parte post. l. Il. c. 8.

LARUS [2] mons et fluv. Italiae. Phavorin.

LARYMNA opp. Boeotiae ad Cephisum [orig: Cephīsum] fluv. Plin. l. 4. c. 7. et l. 5. c. 28. Strabo l. 9. p. 405. et 406. P. Mela l. 1. c. 16. Achaiae, e regione Euboeae, Pomp. Locridis etiam, quam superiorem dicit; in ora Locrorum Epicnemidiorum, Thessaliae, Isacius in Lycophr.

LARYSIUS Laconiae mons. Paus.

LAS Laconum urbs. Lycophron in Cassandra: *kai\ *la=n perh/seis2, ubi Schol. *la=n, po/lin *lakedai/monos, h(\n *(/omhros2 *la/an fhsi. Paus. inter Eleutherolaconum urbes ponit, posteaque 10. stad. abfuisse a mari dicit. Lasa vulgo. Vide La.

LASA civ. quae Hier. in Hebr. Qu. Callirrhoe dicitur, a plurimis fontibus, calidis et frigidis, qui dulces et amari, praeter vim medicam, et potu sunt iucundi. lu tribu Ruben. Gen. c. 10. v. 19.

LASAEA urbis nomen. Act. c. 27. v. 8. an ins. in Creta? Plin. l. 4. c. 12. et l. 5. c. 31.

LASANUM vide Trulla.

LASCARIS vir Graecus, apprime doctus, cura [orig: curā] Francisci I. Francorum Regis literas Graecas attulit Parisios. Vide et Iacobus: it. Iohannes. Theodorus Lascaris, Imp. Graecus. Vide Theodorus. Item rgio, in conf. Galliae et Italiae, prope Nicaeam.

LASCARIUS Ludovicus vide Ludovicus.

LASCIVIA ludentium est, Philoxen. in Gloss. Lascivi, pro petei=s2. Lascivia, ludentium. Sic lasciviterque ludunt, dixit Laevius Erotopoegnion VI. citante Carisio, l. 2. Et lascivum voluptuosum et desidiosum, interpretatur Serv. ad Eclog. 2. Disloluta sc. illa animi dia/qesis2, qua [orig: quā] animi gratia [orig: gratiā], nullo certo scopo proposito, sed plane ma/thn aliquid agitur, saepiusque in rebus malis luditur. Tac. Hist. l. 3. c. 33. ubi miseram Cremonensium describit sortem, Faces in manibus: quas, ubi praedam egesserant, vacuas domos et inania templa, per lasciviam iaculabantur. Talis est lascivia petulantium iuvenum, noctu vagantium bacchantiumque: apud vett. Historicos, Neronis, Veri, Commodi, aliorum, noctu vagari et cum triconibus rixas commiscere solitorum; Amasis item Aegyptii, quam, primis diei horis, rebus seriis vacasse [orig: vacāsse], postea genio indulsisse et cavillis ac Lascivia [orig: Lasciviā] oblectasse [orig: oblectāsse] ait Herod. l. 2. c. 172. 173. et 174. quam quidem proterviam qui excusare volunt, Ludum appellant, Graeci paidi/an, quod in Alcibiade observat Plutarch. ait, qui rem dicunt, a)se/lgeian. Vide Desid. Herald.ad Arnob. l. 5. Proprie vero puerorum. Scholiastes Statii Theb. l. 5. v. 612. ad illud,

--- -- modo quem digressa reliqui
Lascivum, et prono vexantem gramina cursu?

Lacivientem, inquit, et ludentem puerili more: Originem simul vocis aperiens; quemadmodum et in optimo libro hoc loco Lacivum scriptum esse, Barthius notat. Horat. Serm. l. 1. Sat. 3. v. 133.

Lascivi pueri vellunt tibi barbam.

Ubi Epicureos intelligi, per contemptum extremum sic a Stoicis vocatos, observat vetus Commentator etc. Inde vox latius extensa, ad amores inprimis, et mele s. odas, quibus amatorias curas captare Vett. consuevere [orig: consuevźre]. Cuiusmodi me/tron a)ko/laston, metrum lascivum, primum aiunt excogitasse [orig: excogitāsse] Alcmana; alii Ametorem Eleutherneum, cuius propterea posteri Ametores itidem dicti. Certe in hoc genere plurima fuit Sappho, Anacreon, alii. Iul. Cads. Scalig poet. l. 1. c. 44. etc. Inter Numina Gentilium Lasciviam habes, apud Gregor. Naz. Orat. 2. de Theol.

LASCORIA Galatiae urbs. Ptol. Elice apud Anton uti credit Ger. Merc.

LASCURA urbs est Benearniae, Episcopal. sub Archiep. Auscensi ad Gabarum fluv. 1. leuc. infra Palum, 8. a Tarba in Occ. fere 5. ab Elorone in Eur. 7. a Baiona in Ort. Vulgo Lescar. Vett. Beanersium


image: s0754b

civ. Itin. Ant. Bencharnum. In not Imp. Honorii Benarnensium urbs, Greg. Tur. Bernanus. Sed hoc nomen proprie urbis priscae, a Normannis destructae, A. C. 845. et reparatae a Ducibus Aquitaniae, A. C. 980. in colle irriguo. Bellis civilibus multa passa. Oihenart. in not. utr. Vasconioe, Marca Hist. Bearn. etc.

LASENA Petrus vide Petrus.

LASER in condimentis Vett. multi usus [orig: usūs]. Apicii Excerpta, In brevi pigmentorum, quae in domo esse dehent, ut condimentis nihil desit, recensentur crocum, piper, zingiber, lasar, solium, bacca murtoe, costum, caryophyllum. Et paulo infra, de siccis hoc lasaris radices menta, nipeta, salvia. Et apud Eund. porcellus laseratus, h. e. lasere conditus et haedus laseratus. Graeci silfiwta\ dicunt. Diog. Laert. in Vita Polemonis, h)=n ou)=n a)stei=os2 tis2 kai\ gennai=os, parh|th/menos, a(/fhsin *)aristofa/nhs2 peri\ *eu)rupi/dos, o)zwta\ kai\ silfitta\, h. e. orationem sucatam et iucundo sapore conditam, metaph a ciborum condimentis desumpta [orig: desumptā] etc. Inter varia autem Laseris, vel Laserpicii genera, Cyrenaicum, quod suavissimi odoris erat, praestantissimum fuit: unde est, quod Laserpicii caulem in num mis suis incudendum ab antiquo curaverint Cyrenenses. Namque et, quam diu nomen Battiadarum Cyrenis regnavit, nummos ea [orig: ] forma [orig: formā] percussos habuisse videntur, qui ab uno latere Batti imaginem, ab altero Cyrenas regnum et Silphium (cuius lac ac sucus laserpicium est) Batto offerentes praeferebant; unde Prov. to\ *ba/ttou si/lfion: et post exstinctam Battiadarum familiam, in suis nummis caulem silphii deinceps et Hammonis effigiem insculpserunt [orig: insculpsźrunt]; cuiusmodi nummum argenteum exhibet Salmas. infra laudandus. Et quia impenso pretio apud illos vaenire solebat, ut in alias regiones inde efferretur, memorat Arrian. Cyrenenses quam longissime a laserpicifera regione, quae 30. mill. pass. lata et 250. longa erat, pecus abigere consuevisse, quosdam etiam circumsepsisse locum, ne pecus (huius plantae valde appetens) intrate posset. At iam tempore Plin. nullum amplius Cyrenaicum laser inveniebatur, qui unum solum memoria [orig: memoriā] sua [orig: suā] caulem repertum, Neroni Principi missum esse, addit. Nempe Publicani, qui pascua conducebant, pecus inigebant in silfiofo/ron totamque eam vastabant pabulo pecorum, quoniam maius lucrum percipiebant ex pecoribus laserpicio saginandis, quam si id colligendum ad usum mensarum etc. medelarum conduxissent. Aliam causam huius rei Strabo adducit, qui a Nomadibus vastitatem his agris, ab Hesperidibus oppido, quod in extimo cornu Syrtis situm erat, circa Syrtim omnem sese extendentibus, illatam refert l. 17. *(omorei= de\ th=| *kurhnai/h| h( to\ si/lfion fe/rousa\, kai\ to\n o)po\n to\n *kurhnaiko\n, o(\n enfe/rei to\ si/lfion o)\pisqen e)ggu\s2 de\ h)=lsqe tou= enlipei=n e)pelsqo/ntwn tw=n barba/rwn kat' e)/xsqran tina\ kai\ fsqeira/ntwn ta\s2 r(i/cas2 tou= futou= ei)si\ de\ *no/mades2. A quo tempore, exstincto Cyrenaico, ex Perside, Media et Armenia, Laser advehi coepit etc. Quam in rem plura si placet, vide apud Salmas. ad Solin. passim, inprimis p. 352. et seqq.

LASIA vide Lesbos.

LASICE urbs Africae propr. Ptol. an Elice, Ant.

LASIO Peloponnesi urbs, de qua contentio inter Arcades et Eleos. Triphyliae regionis est, Diod. Sic. l. 5. sed geminato S.

LASOS Cretae mediterranea urbs. Plin. l. 4. c. 12.

LASSA vulgo LASA, vel LAAS, regnum Tartariae, sub reguo Tenduci; Barantola Tart. Kirch.

LASSATINI alias Assasini, Arsacides, Chasii, Cultelliferi, exsecranda apud Turcas Secta, carnificio Principum et virorum illustrium destinata. Institutos ferunt ante An. 600. ab Alaodim quodam, et in provinciis Tyri ac Phoeniciae, (ubi olim Episcopatus Antaradensis) montes habitare: numero (aetate Henr. III. Angl. Regis) 40000. vel amplius, decemque munita et splendida castella cum suburbanis possidere. Sectae Principem Senem, vel Veterem de Monte vocant, quem, ut Patrem, Prophetam et Mahumetis Vicarium colunt, sibique praeficiunt, meritorum praestautia [orig: praestautiā] cooptatum. Sedes eius Muletae, qui locus proin omnino sacer: multos sub se Rectores habet, s. Tribunos, per castella cetera ministrantes. Sceleratae huius Sectae, inter alia, haec sunt instituta: Legem Mahumeticam enixissime colunt; Eo subiectionis et oboedientiae se adstringunt vinculo, ut mhil tam arduum horrendumque sit, quod iussi a Magistro non alacres aggrediantur: sic ut ex nutu eius de rupibus etiam se praecipites dent, in enses ruant, ignemperferant. Principes, quos odiosos habent, aut genti suae suspectos, data [orig: datā] uni de his sica [orig: sicā] vel pluribus; nulla [orig: nullā] habita [orig: habitā] aut exitus [orig: exitūs], aut supplicii ratione, anxie circumeunt, donec imperatum sibi homicidium peregerint. Sic Conradus Imp. sic Reimundus Comes Tripolitanus bellico sissimus, sic Eduardus fil. Angliae Regis A. C. 1271. et plurimi alii summi viri sublati sunt. Qui Principem talem occiderit, secundum a Mahumete locum in paradiso obtinere credunt. Fortiter occumbentes, Patadisum aiunt protinus involare: desides et domi morientes illuc demum, sed multis tritos suppliciis pervenire. Vide Matth. Paris. ad A. C. 1150. Nicet. Choniat. l. 2. initio, Gul. Tyrium de Bello sacro, l. 10. c. 31. Alios. Refert quidem Matthaeus Parisiensis, sub fin. A. C. 1257. perditissimum hoc hominum genus, a Tartaris fuisse deletom; sed posthumum reperitur apud sequentes Historicos, ut vel ex Eduardi exemplo retro memorato, e Walsinghamio in Hypodigim. Ncustrioe, patet. Huiusmodi autem homicidium Assasinium dicitur, hincque in genere Assasini hodie vocantur, qui principes virosque illustres mercede iugulant. Henr. Spelmann. in Gloss. Arch.

LASSI apud Saxones olim servi dicti: horum enim gentem in tres ordines, Edelingos, i. e. Nobiles; Frilingos i. e. Ingenuos et Lassos i. e. Servos, divisam fuisse, Nithard. refert l. 4. At apud Stat. Theb. l. 1. v. 331.

--- -- qua [orig: quā] molle sedens in plana Cithoeron
Porrigitur, Lassumque inclinat ad aethera montem:

mons eleganter lassus dicitur qui in aliquam partem devexus amisit in excelsa vires crescendi, ut habet Lutatius ad l. Quo pacto vero itinerantium lassitudinem sublevare soliti sint Vett. dicemus alibi. Vide aliquid in vocibus Hydreuma, Mansio, Rasta.