December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0638bINTAKERI Angl. Intakers, praedonum genus, Ridesdaliam s. extremam Angliae plagam Bor. habitantes; sic dicti, quod a sociis suis, quos Outparters vocant, praedam, e finitimis Scotiae deportatam, recipiebant. Illi, quasi intra recipientes; isti velut foru partes s. rem agentes, recentius Out-putiers, nuncupati: Utrorumque fit mentio in Statuto Ann. 9. Henr. V. c. 9. apud Henr. Spelmann. in Gloss.
INTEGER Bos in holocaustum offerri iubetur, Lev. c. 1. v. 3. si holocauslum erit oblatio eius e bobus maris integri offerto illam; ad portam tentorii concentus [orig: concentūs] offerto illam: etc. vide quoque Liv. c. 22. v. 23 et Num. c. 29. v. 8. ubi de sacrificiorum integritate et perfectione accurate agitur, Cuiusmodi victimas integras, puras omnique labe carentes requirebat Deus, cum ad religionis honorem ac decus; tum ad Christi perfectionem, innocentiam ac sanctitatem restandam; tum denique, ut eos moneret, pretiosissima quaeque, quodque in nobis optimum est, Deo offerendum, consecrandumque. Unde queritur Deus panem pollutum, et caecum ad immolandum offerri sibi, apud Malach. c. 1. v. 7. et 8. Certe et Aegyptios tou\s2 kaqarou\s2 a)/rsenas2 tw=n bow=n kai\ tou/s2 mo/xous2. boves mundos eosque mares et vitulos immolare, et Sacerdotem apud illos ad id constitutum scrutari consuevisse, o)rqou= i(s2ew=tos2 tou= kth/tews2 kai\ u(pti/ou, pecude tam erecta [orig: erectā] et stante, quam vesupinata [orig: vesupinatā], legimus apud Herod. l. 2. c. 41. Quo facto, si perfectam et ab omni vitio immunem repererat, eam notabit byblo cornibus alligato et applicita [orig: applicitā] terra [orig: terrā] sigillari cum annulo suo impresso. Alioquin enim pecudem a)sfra/giston immolare grande nefas credebant, Ibid. Sed et Gentilium alii, priusquam victimam coronarent, explorabant, ei) e)ntele\s2 s. pantele\s2 ei)/h, an ligitima et perfecta esset, ne quid sorte mactarent, quod Numine indignum esset, teste Luciano de Sacrif. Imo, Indos hac fini non iugulare, sed praecluso spiritn necare solitos, i(/na, ne quid mancum, sed integrum, offerretur Deo, tradit Strabo l. 15. et Philo peri\ tou= *kai/+n Integrum autem exponit Pollux. a)/rtion, a)/tomon, o(lo/llhron, u(gie\s2, a)/puron, pammele\s2 mh\ kolobo\n, mhde\ e)/mphron, mhde\ h)krwthriatme/non, mhde\ dia/s2rofon, mhde\ a)na/thron, l. 1. c. 1. in cuius rei signum et coronabantur victimae; integritatus enim et perfectionis symbolum corona, ut norum etc. vide Sam. Bochart, Hieroz. Parte pr. l. 2. c. 33. supra Haemus, et de Regis sacrorum integritate apud Athen. infra in voce Rex: aliquid etiam, ubi de ritu super Testibus iurandi.
INTEMELIUM et INTIMELIUM urbs Liguriae maritima. vide Albintemelium.
INTER Canem et Lupum apud Marculfum, infrae horam vespertinarum, inter canem et lupum venerunt [orig: venźrunt] et interfecerunt [orig: interfecźrunt] dictum Iohannem: modus loquendi, quo crepusculum indigitatur, ubi luminis defectu lupum a cane aegre discernas; etiam Gallis in usu, entre chien et loup, vide Dom. Macr. in Hierol. Simile quid mfilu/kh nu\c apud Homer. ad quem Eustathii vide *parekbola\s2.
INTERAMNA [1] vulgo Terni et Terani, urbs Umbriae ad Narem fluv. inter Spoletium et Narniam, in via, qua [orig: quā] Romam ducit, occurrens: Columbis celebris. Pop. Interamnates Cic. et Nartes Plin. l. 3. c. 5. 12. et 14. et Strabo l. 5. p. 227. et 337. Urbs fuit nobilissima et antiquissima: Casteilorum familia [orig: familiā] adhuc insignis, Tac. Hist. l. 2. c. 64. et l. 3. c. 62. et 63.
INTERAMNA [2] altera Lat. colonia in conf. Samnii ad Lirim fluv. Liv. l. 10. c. 36. Isola, teste Blondo. Una est ex 12. coloniis, quae Romanis auxilium adversus Hannibalem negarunt [orig: negārunt], Liv. Baudr. opp. fuit Volscorum, ahquot mill. infra Ins. ad Mer. cuius nunc vestigia prope vicum Ponte Corvo, in prov. Terrae laboris ad Lirim, ex Brietio. Aliis est paulo supra, ubi nunc castrum l'Isoletta: L. Holstenio est Torri di termine, in illo tractu, ubi multa antiquitatis vestigia.
INTERAMNAE Urbes ac Regiones Latinis dictae sunt, quae inter duos amnes sitae, Graecis *messh=nai, et *mesh=nai, item me/sai tw=n potamw=n. Hinc Mesopotamiae nomen, quod inter Euphratem et Tigrim sita, et in ipsa illa alia *mesh/h. Quam divisus alveo Tibris amplectitur, memorata Plin. et Steph. in qua Apamea urbs. Sed et ipsa Apamea haec, omnesque aliae hoc nomine interaemnae fuerunt [orig: fuźrunt], a voce Hebr. quae circumcingere denotat, nomen nactae. Alia porro Mesopotamiae pars, Adiabene viz. itidem *mesh/nh s. Interamnas, utpote inter duos amnes Diabam et Adibam intercepta etc. vide Salmas. ad Solin. p. 698. et 699.
INTERAMNIA urbs Praeguttiorum in Aprutio, hodie Teramo. 13. mill. ab Asculo, 14. ab ora maris Hadriatici in Occ. in reguo Neap. Eius Ep. Aprutinus dicitur.
INTERAMNIS locus vet. Monasterio clarus, in conf. Britanniae min. et Cenomaniae, ad Coetnum fluv. e regione cuius ignobilis amniculus est, in eum defluens, a quo situ nomen haber. luter Filicarias et Pontem Ursionis. Vulgo Entrain. Item locus in finibus Senonum et dioec. Antissiodorensi; vulgo Antrain: unde Gentiles festa Iovis magna [orig: magnā] frequentia [orig: frequentiā] ibi celebrantes depulit Peregrinus, Valeriani principatu. Had. Vales. Not. Gall.
INTERAMNIUM opp. Hisp. Tarrac. Ponferrada Coquo. Antea Asturum, nunc Legionis R.
INTERCATIA Hisp. urbs, Strabo l. 3. p. 160. Polyb. et aliis. Moralis, cui S. Maria dr. Rebilla dicitur, locat eam inter lenem, Vallisoletum et Astorgim civ. hodie sic nominatas. Intercatiensei sunt Plin. in Hispania cit. Ptol. habet duas huius nominis urbes in Hisp., nuam in Orniacis, alteram in Vaccaeis. Ferrar. est opp. Hisp. Tarraconensis; in finibus Asturum, et Vaccaeorum, excisum; locus inter Vallisoletum et Asturrcam ad Occ. in medio, ad 10. leuc. distans, visitur. Pop. Intercatienses Plin. l. 3. c. 3.
INTERCESSORES dicit olim Epp. qui sede vacante Episcopatum administrabant, donec proprius eligeretur; hodie Administratores: forte, quod vacantem cathedram illiusque possessionem adirent Intercessores enim Latini diado/xous2 th=s2 ou)si)as2 vocabant, ut
image: s0639aest in vett. Glossis, in quibus etiam Interessio redditur prose/leusis2 th=s2 ou)si/as2, aditio hereditatis. Eosdem Interventores appellat. Conc. Carthag. V. can. 8. Nulli Intercessori lieitum sit cathedram, cui Intercessor datus est --- retinere, seil dare operam ut intra annum eisdem (populis) Episcopum provideat. Quod si neglexerit anno exempto Interventor alius tribuatur. *mesi/tai dicuntur in Canon. Eccl. Afric. can. 74. in Epigraphe vero Canonis. *)epi/skopoi e)picenou/menoi etc. Aliter vox sumitur l. 1. Cod. Theodos. de Pignor. ubi Exsecutores, qui a Rectoribus provinciarum dabantur, praesertim ad exigenda debita fiscalia et publicas functiones, notat, de quibus vide Iac. Gothofred. ad l. c. Sedet Intercedere, dicebantur Episcopt, eum pro reis, causa [orig: causā] cognita [orig: cognitā], veniam a Iudicibus postularent: qua de re sonat Constitutio Honorii et Theodosii, in Append. Cod. Theodos. Eam quoque Sacerdoti concedimus facultatem, ut carceris ope miserationis anlas introeat, medicetur aegros, alat pauperes, consoletur insontes: et cum singulorum causas cognoverit, interventiones suas apud Iudicem competentem iure suo moderetur. Maxime autem intercedebant pro iis, qui ad Aedes sacras confugiebant, quos tradi non oportere, decretum est Conc. Aransic. 1. can. 5. Interim, quibus Episcoporum vel Ecclesiae intercessione culpae venia a Iudicibus, aut fi servi essent, a dominis concedebatur, iis Canonica ab Ecclesiis imponebatur paenitentia, quam illi obituros sese ultro spondebant, veniam alias neutiquam consecuturi, ut ex Conc. Remensi can. 7. colligit C. du Fresne, apud quem plura in hanc rem, in Gloss. Vide quoque Cl. Suicer. Thes. Eccl. in voce *mesi/ths2.
INTERCIDONA una ex silvestribus vett. Deabus, a securis intercisione dicta. Hanc una cum Pilumno et Deverra mulierem fetam contra vim Silvani Dei conservare crediderunt [orig: credidźrunt], vide Thom. Dempster. in Ioh. Rosin. Antiqqq. Rom. l. 2. c. 19.
INTERCISA urbs Pannoniae inf. olim Anton. Rachzkesti Simlero. Nunc pagus, in Hungariae Stiriaeque conf. lib. Notitiae in Valeria Ripensi, in ipsa Stiria. Est et locus Umbriae, in montis rupe excavatus, il Furlo vulgo, ad Candianum fluv.
INTERCISA Dies apud. Claud Panegyr. Olybrii et Prabini Carm. 1. v. 171.
Ante Thyestaeis iterum conterrita mensis
Intercisa dies refugos vertetur in ortus:Et Stat. Theb. l. 2. v. 184.
Non fugeret diras lux intercisa Mycenas:
intertupta est tenebris, et abrupto Sole, ut idem ait l. 1. v. 325. caligans. Metaphora ab Rom. more, apud quos Intercisi Dies in vet. Iure Pontificio Pompiliano, tam hominibus, quam Diis dati, in quibus et humana negotia et religiosa tractare fas esset, veluti non integros perhibeas, nec huic, nec illi parti addictos: de quibus, post Varronem, Macrob. Sat. l. 1. c. 16. Item Intercisivi limites, qui agros integros esse non sinerent, sed velut intersecarent, apud Frontin. Agrimensorem, de quibus vide Salinas. ad Solin p. 678. alibique. Sic opus suum intercidendum, ne in perennem exiret prolixitatem, dicit Gul. Britto Aremoricus, imitatione Vett. et suo ingenio pro tempore quo vixit, admirabilis Scriptor, l. 8.
Sed ne continui nos frangat eura laboris,
Intercidat opus brevis haec pausatio nostrum etc.Vide C. Barthium ad Stat. d. l.
INTERCOLUMNIUM in variis vett. templis ianuae loco. Vide supra Fores. Hippodromus.
INTERDICTUM dicitur in Eccl. Rom. generalis excommunicatio, quae in provinciam, vel villam aut castrum; imo in integrum aliquod Regnum, fertur: quo durante denudantur altaria cruces humi prosternuntur, reliquiae Sanctorum ingloriae iacent, invertuntur cymbala, neque quicquam sit, in sancta Matre Eccl. nisi parvulorum baptisma et confessiones morientium, uti habet Knyghron A. C. 1208. ubi de toto Angliae Regno, una cuni Ioh. Rege Interdicto sexennali, a Pontifice Subiecto Instituit tamen Bonifacius VIII. ut, non obstante Interdicto Ecclesiastico, in quatuor Festivitatibus divina celebrari possent; quibus Festum Corporis Christi adiecit Urbanus VI. Formnlam interdicti huiusmodi istam suppeditat C. du Fresne ex Conc. Lemovicensi. A. C. 1031. Sess. 2. Nisi de pace acquieverint, ligate omnem terram Lemovicensem Publica [orig: Publicā] excommunicatione; eo videlicet modo, ut nemo, nisi Clerieus, aut pauper mendicans, aut peregrinus adveiens, aut infans a bimatu et infra, in toto Lemovicino sepeliatur, nec in alium Episcoparum ad sepeliendum portetur. Divinum officium per omnes Ecclesias latenter agatur, et Baptismus petentibus tribuatur. Circa horam tertiam signa sonent in Ecclesiis omnibus et omnes proni in faciem preces pro tribulatione et pace fundant. Paenitentia et Viaticum in exitu mortis tribuatur. Altaria per omnes Ecclesias, sicut in Parasceve, nudentur: et eruces et ornamenta abscondantur; quia signum luctus et tristitiae omnibus est. Ad Missas tantum, quas unusquisque Sacerdotum ianuis Fcclesiarum obseratis fecerit, altaria induantur et iteru post Missas midentur. Nemo in ipsa Excommunicattone uxorem ducat. Nempto alterio osculum det, nemo Clericorum aut Latcorum vel habitantium vel transeuntium, in toto Lemovicino, carnem comedat, neque alios cibos, quam illos, quibus in quadragesima vesci licitum est. Nemo Laicorum aut Clericorum tondeatur, neque radatur, quousque districti Principes, capita populorum, per omnia sancto oboediant Conc. Aliam vide apud Fund. et plura hanc in rem, apud Ep. Monspel, ad Ep. 72. Innoc. III. l. 14. Addo quod interdictum huiusmodi Ecclesiasticum, inter praecipuas Eccl. Censuras, qua [orig: quā] sc. divinis interdicitur, verbis hisce Praelati interdico tib, vel Suppono te Ecclesiastico interdicto; quemadmodum enim civile Interdictum corpus, ita Ecclesiasticum animam
page 639, image: s0639bafficit. Fertur vero Interdictum interdum in personam, ut si Universitas vel Capitulum interdicatur; vel in locum, velut si civitas vel templum interdicatur, interdicta Universitate, Clerici ianuis apertis et pulsatis campanis, sed exclusis excommunicatis et interdictis, alta [orig: altā] voce celebrare possunt, at interdicto loco non possunt. Cuiusmodi interdicti formula exstat in Cons. Lemovic. a. C. 1301. Sess. 2. ubi terra Lemovicensis Interdicto subiecta. Et quidem in Interdictis denudari altaria, posterni Cruces ad terram, ut et reliquias SS. Cymbaia inverti etc. discim us ex Synodis aliquot Landavensibus, in Ceneiliis Anoglianis post LL. Bccl. Aluredi Regis descriptis. Instituit autem Bonifacius VIII. ut interdicto hoc non obstante, in IV. Festivitatibus Sacra celebrari possint quibus Festum Corporis Christi adiecit Urbanus VI. ut est in Magno Chronico Belg. A. C. 1389. Vide Phil. a Limborch Hist. Inquis. l. 3. c. 2. uti de Interdicto Civili, aliquid supra, ubi de Banno.
INTERDUCA Iuno dicta est, quod veteri ritu sponsas ad sponsos ducere prima [orig: primā] nocte consueverat. Dea enim illa nubentibus olim praeerat.
INTERIM nomen formulae Religionis, Protestantibus, post Obitum Lutheri, victis, a Cardo V. Germaniae obtrusae, cui quoscumque subscribere volebat, donec Conc. Generali religionis controversiae deciderentur A. C. 1548. Huius sententiam refutarunt [orig: refutārunt] scriptis publicis Phil. Melanchthon et Doctores Eccl. Saxoniae inf., aliique plurimi. Mox bellum Adiaphoristicum ortum inter Theologos Euangelicos, Matthia Flaccio cum sociis Melanchthoni aliisque litem movente, qui de adiaphoris ex praescripto formula Interimisticae recipiendis, minus acriter pugnavissae illis videbantur; Multi Doctores solum verterunt [orig: vertźrunt], Musculus, Bernam, Brentius Basileam, Osiander in Borussiam concessit. Tandem mauritus El. Imp. in augustias redacto, Conc. Trident. dissipavit, pacemque Religionis Passaviensem extorsit, captivis Principibus liberatis. A. C. 1552. Vide Sleidan, l. 20. Bucholc. Ind. Chronol. Georg. Horn. Hist. Eccl. cum Notis et observat. m. Leydeckeri, supra ubi de Adiaphoristis, hinc enim Schisma grave inter huangelicos de Adiaphoris et bellum inde Adiaphoristicum dictum, inter Flaccium Illyricum, qui Interim absolute reiciebat, ac inter Melanchthonem, multos ritus, tamquam adiaphoros tolcrari posse censentem, exarsit: et quidem fetum illum, obsterricante Granvellano, edidere [orig: edidźre] Iulins Pflngius Ep. Naumburg. Michael Sidonius Ep. Martisburg. et Ioh. Islebius Agricola Antinomus, vocaturque Hispanico termino Interim, a Sleidano Decretum, in Constitutionibus Imperlalibus Declaratio Religionis, a Dressero, appositissimo nomine Sphinx Augustea. Quem librum multis probantibus, probare tamen numquam voluit Ioli. Frid. Sax. Elector, quamvis captivus, cum contra s. eius obscuritate, s. periculorum impendentium meru fracti Theologorum nonnulli, haud parum ab Orthodoxia, in articulo cumprimis de Iustificatione, deflexcrint; quos inter Pfessingerus Superintendens Lipsiensis, cui et Interim Lipsiense, quod novum quoque vocatur, adscribi solet. Vide Flaccium Praefat, Lipsco Interim praemissa [orig: praemissā], et eiusdem Scriptum contra Reformationem Pfeffingeri, Carpzov. ad Form Concordiae p. 1286. Burgoldensem Part 1. p. 27. Rittershusium in Exegesi Geneal p. 9. alios, laudetos L. Ioachimo Fellero, Not. ad Horn. Orb. Imp. p. 26.
INTERIMERE vide supra Emere.
INTERLUCARE idem cum conlucare, quod vide.
INTERMETIUM in Circo, spatium inter duas metas, Graece krhpi\s2, Latinis Euripus quoque ac Spina Cires, vide ibi.
INTERMURALE locus in Templo Hierosol. de quo vide infra Templi monis.
INTERNUM Mare idem quod Mediterraneum. Vide ibi.
INTERNUNCII portio comitatūs [reg: comitatus] feminei apud Rom. olim, iidem cum Salutigerilis, quos vide. Hodie inter Pontificis Ministros, qui ad exteros Principes mittuntur, Internuntii, Missi dicuntur Extraordinarii, a Legatis, qui Ambasciatores sunt eius Extraordinarii, et Nuntiis, qui Ordinarii, distincti. Wicquefort Memoires touchant les Ambassadeurs Part. 1. p. 113. Alii olim Persarum Internuntii de quibus supra aliquid in voce Chiliarchus.
INTEROCREA Sabinorum opp. Interocreum Strabo l. 5. p. 28. qui kw/mhn, i. e. vicum vocat. hodie Interdoio et Interdoco.
INTEROCRIUM Anton. Interdoco Pandulso Collenutio, opp. Sabinorum, in agro Reatino, nunc in Aprutio ab Aquila 15. mill. pass. in occ. quot ferme a Reate. Vide Interocrea.
INTERPENDIUM s. Compendium , dicitur, cum pondera pariant in libra et invicem sibi opposita aequantur. Velut in paralello [perhaps: parallelo] situ Graece para/llhlon, Latine interpretium quoque. Ea voce usus est Amm. Marcell. l. 18. c. 2. ubi Hymettius Africam pro Consule regens, in magna anunonae caritate, publica horrea aperuit, et frumentum populo Rom. destinatum Carthaginensibus indigentibus divendidit: ex quo certam summam confecit. Postea viliore annona [orig: annonā], quum eundem frumenti modum horreis Populi Rom. restituere vellet, denorum modiorum, quos venum dederat, pretio, tricenos ipse modios emit. Sic pretii, quod ex venditione publici frunrenti collegerat, duo trientes apud eum remanserunt [orig: remansźrunt], post restitutum omne frumentum horreis Pop. Rom. Quod superfuit ex ea summa, id totum transmisit ad aerarium Principis. Atque hoc Interpretium vocat Amm. Marcell. Ei opponitur Intertrimentum, id nempe, quod de pondere detrahitur, unde minus fiat, Graece a)pousi/a: Interpendium enim vel Compendium contra, quod additur ad pondus et suppletur, unde fiat compensatio s. sustaqmi/a. Indeque utraque vox pro lucro quoque accipitur. Venit autem Interpretium, ab Interpres, qui primigenia [orig: primigeniā] significatione proprie dictus est, qui inter venditorem et emptorem paratius ac proxeneta, difficultates inter
page 640, image: s0640autrumque ob pretium oriri solitas, explicabat, essciebatque, ut res, quam deferebat venditor, exaequaretur pretium, quod offerebat emptor, et sic iusta permutatio procederet Graecis propra/twr et propw/lhs2: hic quod eo nomine accipiebat ab utroque, Interpretium proprie dicebatur. Sed et propensum eidem opponitur, hoc enim est, quod, utpote gravius, in lance praeponderat, sicque propendet etc. Salmas. ad Solin. p. 1006. et 1007.
INTERPRES nomen officii in Aulis Principum olim hodieque Vide supra Dragomannus. Addo hic [orig: hīc] saltem, non solum cum iis, quorum linguam ignorarent, sic Principes loquutos, sed ut, maiori auctorirati conciliandae, nonnumquam cum sui sermonis hominibus. Quod ut eras in Regibus, quorum tamen moderatiores id neutiquam voluisse usurpare, apparet ex co, quod passim tradunt Auctores, eos magna [orig: magnā] libertatis umbra [orig: umbrā] praefuisse, ut Curt. l. 4. c. 7. ait. At merito Philotae exprobratum, apud eund. l. 6. c. 11. quod non erubesceret Macedo natus homines linguae suae per Interpretem audire. Et Pallanti magis liberto, apud Tac. Ann. l. 13. c. 23. quod nihil unquam se domi, nisi nutu aut manu, significasse [orig: significāsse], vel si plura demonstanda essent, scripto usum, ne vocem consociaret.
INTERPROMIUM vicus s. locus regionis fuit Marrucinorum, ad Aternum fluv. in via Valeria, quae Corfinio Teate Marrucinum ducebat: Sub oppid. S. Valentini ultra angustias Populi opp. Anton. Peuting. L. Camarra.
INTERPUNGENDI mos antiquis non fuit: Non enim adhibebant Vett. Interpunctionum notas sive signa ad partes sententiae distinguendas, atque inde difficilis oriebatur lectio, cum nisi exercitatis vix liqueret, ubi aut vox sustineri, aut suspendi aut deponi deberet, quod ex A. Gellii l. 13. c. 30. luculenter pater. Hinc etiam lectionem primae eruditiovis partem facit Quintil. l. 1. c. 8. Solebant enim quidem Rom. verba singula interposito puncto a se invicem disparare, partim ad ornatum, partim ne coalescerent. De quibus intelligendus Cic. pro Muraena ubi Iurisperitos vellicat: Dignitas in tam tenui scientia quae potest esse? Res enim sunt parvae, prope in singulis literis atque Interpunctionibus verborum occupatae. Sed id inprimis in vett. Inscriptionibus, quae hodie adhuc superstites, apparet, cum Graeci contra continuo nexu absque ulla separationis nota voces scripserint. Unde Sen. Ep. 40. ubi de celeritate orationis: In Graecis, inquit, hanc licentiam tuleris: nos etiam cum scribimus, interpungere consuevimus, singula sc. verba a se invicem discriminando, ut verborum ille fluxus aliquo modo sistatur. Et has Librariorum notas Cic. appellat de Orat. l. 3. Postea tamen, sed quo tempore, incertum, etiam notae inventae ac appositae sunt, quibus verborum et sententiarum partitionem s. divisionem in commata, cola ac periodos notarent, ac hasce partes inter se distinguerent: quae Positurae, atque etiam peculiariter Distinctiones Latine. *qe/seis2 sive *stigmai\ Graece appellatae sunt Diomedes de Pronuntiat. l. 2. Lectioni Posituras accedere, vel Distinctiones oportet, quas Graeci qe/seis2 (adde et *stigma\s2 vocant. Isid. l. 1. Orig. c. 19. Positura est figura ad distinguendos sensus per cola, commata et periodos: quae dum ordine suo apponitur sensum nobis lectionis ostendit. Postquam autem viri docti distinguere coeperunt [orig: coepźrunt], solis et singulis punctis diverso situ locatis, singulas partes notabant, Comma videlicet puncto, ad medium literae, ubi sermo sustinetur; et haec media distinctio: Colon puncto ad medium literae ubi sermo suspenditur, et haec Subdistinctio: Periodum, puncto ad caput literae sive supra versum, ubi sermo deponitur; et haec plena distinctio vocitata est, ut apparet ex Donato clarissime. Et hic quidem distinguendi modus olim obtinuit: hodie, varia [orig: variā] puncti locatione missa [orig: missā], aliis sigms, figura [orig: figurā], non positione discretis, quaeque neminem fugiunt, in Interpunctionibus nostris utimur. iac. Oisel. IC. Notis in A. Gellti loc retro citat. Calcei quoque olim interpungi soliti, hoc artificio, auratis ac purpureis praeponebantur. Epictetus in Enchirid. *)epi\ tou= u(podh/matos, e)a\n u(pe\r to=n po/da u(perrh=s2, gi/netai kata/xruson u(po/dhma, ei)ta porfurou=n ei)=ta kenthto\n, In calceo, si ultra pedem fueris progressis, sit auratus calceus, dein purpureus, tandem interpunctus. Et istiusmodi quidem dispunctionibus ac incisuris varie et artificiose olim Sicyonia inprimis distinguebantur: ob quam figurarum varietatem, multiformen appellavit calceum Tertullian. l. de vel. Virg. c. 12. eum qui interpunctus erat, sicque ab uniformi ac plano, quo modestiores feminae utebantur, distinxit. Vide B. Balduin. de Calceo antiquo c. 19. et infra Multiformis calceus.
INTERRASILE Opus apud Vilhelm. Brittonem dicitur interpolatum caelatura [orig: caelaturā] et plana [orig: planā]. Planum enim inter caelaturas quasi rasum videtur: adeo que rasili opponitur, ut quod subinde caelatura [orig: caelaturā] et plano variatur ac distinguitur. Alex.
Quod nunc sculpturis quod nunc planitia variatur,
Hoc et non aliud opus Interasile dicas.Sic lamina aurea interrasilis, apud Anon. de Gestis Constannni Mag. Crux anaglypha interrasilis ex argento purissimo, apud Anastas. Bibl. in Leone III. Crater argenteus cum imaginibus interrasilis, in Ep. patriarchae Hierosolym. ad Ignatium Patr. CP. et apud Fortunat. l. 1. poem. 13.
--- - Scalptae camerae decus interrasile, etc.
Vide. du Fresne in Gloss. Licet autem radant tam tornatores, quam caelatores: Virg. Georg. l. 2. v. 449.
--- -- Aut torno rasile buxum.
Graeci glu/yai, eu)/sai. Aliud tamen proprie eu/sai vel ce/sai, radere, aliud glu/yai, caelare, aliud toreu=sai, tornare, et Rasores vel Interrasores diversi a Caelatoribus, ac Tornatoribus. Theophrastus ita haec distinguit. *eu)pelekhto/tera de\ kai\ eu)tornotera kai\ eu)cow/tera ta\ xlwra\, proska/qhtai ga\r to\ torneuth/rkon ma=llon kai\ ou)k a)pophda=|. Ubi
image: s0640btorneuth/rion instrumentum est ferreum, quo ligna in torno teruntur, etc. Vide Salmas. ad Solin. p. 1045. ubi Rasorum proprie terere esse pluribus docet.
INTERREX [1] qui Regis Demortui loco tantisper summae rerum praeest, dum alius creetur: quod spatium reinporis Interregnum dictum. Origo eius antiquissima; Nam Romulo Defuncto, ut tradit Dionys. l. 2. autequam novus crearetur Rex, integrum Annum Interregnum fuit. Ita enim ille: Sequenti Anno nemo Romae regnavit, ad novum Interregum Magistratum delata [orig: delatā] administratione Reip. in hunc modum: Ducenti Patries Conscripti, ex quibus Senatus Rege Romulo constitutus erat, distributi in Decurias, Decemviris sorte committebant Urbis imperium. Hi non simul, sed unus post alium quinis diebus lictores habebant ceteraque insignia regia, quae s. per manus tradebantur, a primo deinceps usque ad ultimum: ium quinqueduanus ille Magistratus migrabat ad sequentem Decuriam, et inde rursum ad aliam etc. Et hoc sub Regum imperio observatum fuit. Postea appellatio etiam sub Consulibus mansit: cum enim ordinarii Magistratus abessent, et Comitiis interesse non possent, sive vitio creati abdicassent [orig: abdicāssent] neque placeret Dictatorem dici, tum res ad Interregem veniebat. Atque etiam hi Interreges eodem modo quinqueduano fungebantur Magistratu, ut ex Cic. l. 7. ad fam. Ep. ad Trebatium apparet; vo duraute omnia obibant ea, quae vel Regum vel Consulum fuissent, itaque et Senatum convocandi ius habebant et populum ad Comitia Curiata etc. vocandi. Non autem moris erat, ut ab co, qui primus Interrex proditus erat, Comitia haberentur, hinc tale quid nusquam apud Liv. inventur: Sed interdum a secundo, ut l. 10. c. 11. Interreges fuere [orig: fuźre] App. Claudius, dem P. Sulpitius, is Comitia Consularia habuit. Interdum a tertio, ut l. 3. c. 8. Interdum a pluribus, ut ad undecimum etiam Interregem aliquando perventum siti, apud eund. l. 7. Eligebantur non nisi e Patriciis, vel potuis prodebantur (hoc enim verbum de iis sollenne) ut ex plurimis Liv. Cic. aliorumque locis cognoscitur. Sed mutata [orig: mutatā] veteri Reip. forma [orig: formā] et summa [orig: summā] rerum ad unum delata [orig: delatā], Interregum et functio et nomen abolitum est. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 16. et Iac. Oisel. Notis in A. Gell. l. 14. c. 7.
INTERREX [2] vide Lucius Corn. Scipio.
INTERROGATIO apud Rom. dicta est accusatio tota, cum Iudiciotum criminalium pars non minima rei interrogatio esset. Multum autem intererat in peragendis interrogationibus, quo animo esset is, qui interrogabat. Exemplum illustre in Aug. apud Suet. c. 33. qui manifesti parricidii reum, ne culeo insueretur, quod non nisi confessi afficerentur hac poena [orig: poenā], ita fertur interrogasse [orig: interrogāsse]: Certe patrem tuum non occidisti? Hac enim sua [orig: suā] interrogatione salutis viam reo aperuit, ut quae eandem vim habet, ac si ita esset concepta: Nonne verum est, te patrem tuum non occidisse? Ar legitima formula haec fuisset, Parricidum, quod obicitur tibi, fecisti? Sic apud Liv. l. 8. c. 20. cum de Privernatibus tristes sententiae a Senatoribus plerisque dicerentur et Legatus eorum ferociter responderet, Consul benigna [orig: benignā] interrogatione mitius responsum elicere conatus est. et apud Tertullian. ad Scapulam Cincius Severus Thistri ipsi dedit remedium, quomodo responderent Christiani, ut dimitti possent. Contra, qui perditum volebant reum, omnibus eum modis in fraudem inducere suis interrogationibus conabantur. Casaub. ad Suet. d. l. Vide quoque supra Exegetae ubi de more interrogandi Athenis recepto: et de interrogatione testium, infra in voce Testis.
INTERSCAPULUM et INTERSCAPLIUM et CONSCAPLIUM pars illa Latinis dicitur, quae sub collo inter scapulas est, Graecis to\ ka/twmon vel ta\ ka/twma: unde katwmadiasqh=nai, Spartiano catomidiari, poenae genus, quod scapulas verberare Seneca et Apuleius dixerunt [orig: dixźrunt]: catomis caedere, vet. Scholiast. Ovid. Fast. l. 2. v. 445. ubi de mulieribus, quae Lupercis per ubem discurrentibus, fecunditatis ergo, sponte terga sua caedenda praebebant:
Ille caprum mactat, iuffae sua terga paellae
Pellibus exsectis percutienda dabant etc.Vide supra in voce Catomidiare: uti de Halcyone femina, maritum aetate gravem interscapilio sublatum circumferente, supra.
INTERSIGNUM in Gestis Consulum Andegav. c. 13. n. 5. Exclamavit unusquisque Intersignum suum, clamor est militatis, Gall. Ury d'armes: etiam Enseigne Scriptoribus Gallicis. quod, qui vexilla deferebant in praeliis, primi bellicum clamorem cierent, ut pluribus docet C. du Fresne Dissert. 11. ad Ioinvillam. At Intersignia, apud Gul. de Podio Laurentii c. 1. arma sunt, Gall. Armoiries. In re vero Veterum Astrologica sic dicebantur, quae *mesembolh/mata Graecis, interstitia viz. signorum, in quibus qui horoscopum haberent undequaque infortunati, cum corporis, tum animi, bonis credebantur. Vide supra in voce Decanus.
INTERVALLIUM oppid. Prov. ad Varum fluv. ad montium radices, in himite dition. Sabaudicae et Comitatus [orig: Comitatūs] Nicaeensis, 1. mill. a ruderibus urbis Glandatensis. 3. leuc. a Boleo in Occas. 5. a Vintio in Circ. uti 8. a Nicaea et ab ora maris Mediterr. Vulgo Entrevanx.
INTERVENTORES qui sede vacante Episcoparum administrabant, vide supra Intercessores.
INTESTATUS qui Decesserat, habebatur olim pro damnato ac infami. Cum enim Conciliorum Canonibus certam bonorum suorum atque adeo decimam partem, ut est apud Matth. Paris. p. 113. distribuere in pios usus quisque teneretur: qui id non egisset, salutis suae curam quodammodo videbatur abiecisse. Quamobrem non una [orig: unā] Synodo iubentur sacrorum Ministri moribunnos hortari, ut et peccara sua confiteantur et de rebus surs in Ecclesiam vel pauperum favorem, aut in alios pios usus, ad avimae salutem disponanr. Quod quidem ita invaluit, ut delictorum absolutio et Viaticum denegaretur iis, qui monita haec
image: s0641aneglexerant; talesque salutis suae curam omnem abiecisse erederentur: sic ut nullum inter eiusmodi Intestatos et illos, qui sibi ipsis intulissent mortem, discrimen haberetur. uti proin istiusmodi au)tofo/nwn bona mobilia in Fiscum redigebantur, ita et Intestatorum dominis addici debere exstimaverunt [orig: exstimavźrunt], maxime si per eos licuerat hand intestatos Decedere, vide C. du Fresue Not. ad Stabilimenta S. Lud. Cuius quidem consuetudinis ea videtur fuisse origo, quod, cum absque eleemosynarum distributione praevia Decedere probrosum quodammodo Vett. iudicarent, saepeque accideret, ut morte impraevisa [orig: impraevisā], nulla [orig: nullā] facta [orig: factā] bonorum in elcemosynas ordinatione ac dispositione, quis Decederet, sanxerunt [orig: sanxźrunt], ut animae illius consulturi Episcopi ac Sacerdotes ex Defunct bonis eleemosynas distribuerent, eoque nomine bona illius mobilia sequestrarent, debita creditoribus persolverent omniaque exquerentur, eodem modo, quo tenerentur, si Testamentum fecisset, exsecutores, ut habetur in Statutis Vilhelmi Regis Scotiae c. 22. §. 3. Cuiusmodi bona hoc modo in eleemosynam sequestrata, Eleemosynam Rationabilem appellatam esse, docet C. du Fresne in hoc voce. Neque forte alio iure cognitio de Testamentis ad Curiam Christianitatis, uti vocant, pertinuit; cum ut est apud Matth. Paris A. C. 1190. rerum, quae in Testamento relinquebantur, distributio auctoritate Eccl. fieret. Vide quae de Photio Patr. CP. Occidentis Episcoporum hunc morem in Orientem invehere quoque conato refert. Anastas. Bibl. Praes. ad VIII. Syn. Cum vero Episcopos ac Sacerdotes in vassallorum suorum bona manus inicere aegre ferrent saeculares domini Ecclesiasticorum inprimis avaritia [orig: avaritiā] ac inquitate irritati: id etiam iuris sibi arrogavere [orig: arrogavźre], vario praetextu; Ac primo quidem id ipsum exsequendi, quod Episcopi ac Sacerdotes, h. e. elcemosynas saciendi et debita Defuncti persolvendi: tum etiam eadem bona mobilia sibi adscribendi, quod intestati haberentur pro bioqana/tois2, quorum ex usu et recepta consuetudine bona mobilia ad dominos pertinebant. Verum postmodum eo processit dominorum rapacitas, ut vassallorum suorum, qui sic Decesserant, non modo nullam partem bonorum in pios usus distribuerent, sed ea promiscue invaderent, ipsa quoque eorum debita persolvere renuentes: unde querela Episcoporum Angliae, in Provinciali Eccl. Cantuar. l. 3. tit. 28. in Conc. Lambethensi A. C. 1261. et Londinensi A. C. 1342. Medieratem autem aut tertiam bonorum Intesiati mobilium partem iis casibus interdum domini arrogavere [orig: arrogavźre], uti ex Usaticis Barcionensibus MSS. ostendit laudatus C. du Fresne. Imo, quasi intestatorum bona primi occupantis essent in ea denique manum iniciebant hospites, si in eoruni Decessissent hospitiis, quod vetitum egimus in Statutis cit. Vilhelmi Scot. Regis, c. 30. §. 3, 4, 5, et 6. Vide quoque Ughellum Ital. Sacr. Tom. 1. p. 137. et 144. Quod porro saeculares domini in vassallos suos intestatos, idem sibi dein ascripsere [orig: ascripsźre] Episcopi in Clericos suae Dioecesis, atque adeo ipsi summi Pontifices in Episcopos. Unde de Ioh. Archiep. Cremensi, qui Avenione inrestatus Decesserat, sic Hisi. Ep. Cremens.
Pontifex hic moritur in Avenione,
Et thesaurus rapitur sub hac ratione,
Quod sublatus dicitur in intesiatione,Plura hanc in rem vide apud saepius laudat. C. du Fresne in Gloss. et Notis ad Stabilimenta S. Lud. ut et infra aliquid, ubi de Porticana.
INTESTINARII Artifices memorati in l. 2. Cod. Theodos. de Excus. Artif. qui intestinum opus, quod sc. introorsus et in ipsa domo fit, nempe sub recto (vide Vitruv. l. 4. c. 4. l. 5. c. 2. et l. 6. c. 8.) faciebant. Pro ligneo usurpatum Budaeus putat, esseque, quod minutariam s. menuiserie Galli vocant; cui consentiunt Barbarus et Philander, qui ad ligneas fenestras referunt. Bernard. vero Baldus ad ligne laquearia, quibus suggrundia ornatus [orig: ornatūs] gratia [orig: gratiā] suffiguntur, apud C. du Fresne in Gloss. Slamas. Intestinum opus proprie dicitur, quod e liguo quidem fit, sed elegantiore fabrica [orig: fabricā], et ea [orig: eā] arte, quam leptourli/an Vetr. dixere [orig: dixźre], hodie minutariam Galli appellant, in hoc Budaeo assentiens. Fuere [orig: Fuźre] autem plurimi artificii haec opera, Graeci, Campani, Siculi. Plin. l. 16. c. 42. Firmissima in rectum abies, eadem valvarum repagulis, et ad quaecumque libeat intestina opera firmissima, sive Graeco, sive Campano, sive Siculo, fabricae artis genere spectabilis, ramentorum crinibus pampinato semper orbe se volvens, ad incitatos runcinarum raptus etc. Nec aliud quam mediale ligni, ad ea facienda sumebatur. In iisdem alciae solum, runcinae et planae locum habebant, non dolabrae, et in aedium tantum interiore parte, sita erant, hineque, ad differentiam tw=n u(paiqriw=n, nomen sunt nacta. Vide Salmas. ad Solin. p. 1034. ubi de abiete, et p. 1040. ubi de nuce: de Intesitinis veor animalium, eorumque multiplici functione ac usu, Voss. de orig. et progr. Idol. l. 3. c. 21. et l. 4. c. 41. uti de Intestino farto, supra in voce Ferumen; et de ratione vett. in Intestim, animalium scribendi infra in voce, Membranae.
INTEXERE proprium Babylonicorum sicut insuere Phrygionum. Tertulliau. de hab. Mul. Age nunc, si ab initio rerum et Milesii oves tondergnt et Seres arbores nerent, et Tyrii tingerent et Phryges insuerent et Babylonii intexerent. Ubi Phrygum in Pingendis vestibus artificium, et Babyloniorum in pingendis peristromatis, ita separat, ut Phrygibus insuendi artem, Babyloniis intexendi, tribuat, Et sane Babylonii stragulis vestibus, quas pingebant, diversos intexebant colores: sed ars tamen haec eorum pingendi tota acu peragebatur; quam ob causam non minus insuere dici possent: quem admodum e contrarlo intexere non minus de Phrygibus s. Phrygionibus dii queat. Nam et hi vestibus, quas acu pingebant ac variabant, aurum insuendo, et diversicoloria fila intexendo, Plumariorum sibi textorum nomen vindicarunt [orig: vindicārunt]. Sed etsi utrique acu uterentur, diversum tamen Phrygionum et eorum, qui Babylonica variabant, Plumariorum, fuit artificium; quae
page 641, image: s0641bcausa, quod Tertullian. intexendi Artem Babyloniis tamquam propriam, tribuit. Vide infra, ubi de Plumariorum Arte ac generibus. Noto hic [orig: hīc] saltem, imaginum apud Christianos invalescente usu, non paucos eorum Christum, Apostolos, et illorum miracula vestibus intexta hac arte gessisse; contra quos vide Asterium Amaseae. Ep. Homil. de Divite et Lazaro p. 565. et Chrysostomum in Matth. Homil. 49. ubi ne nominandam quidem propterea Plumariam artem sancit.
INTHRONISTICUM dicebatur olim; quod pro consecratione Ep. solvebatur, quodque postea tamquam simoniacum vetitum est: ab inthronizo, quo voce utitur Petr. Damian. Ep. 9. Beatus Valerius Ep. dum sibi providet successorem, magnum Augustinum Eccl. Hipponensi inthronizat, apud Dom. Macr in Hierol. Vide quoque supra in voce Enthronisticum, item ubi de Literis Inthronisticis.
INTIAQUACQUI h. e. Sol frater, nomen umus etribus Solis statuis, quibus sacra olim fecere [orig: fecźre] Peruani festo die, quo annum ordiri solebant. Ioh. Hugo Linschotanus Hist. Ind. Occid. supra in Apointi et Churiunti.
INTINCTA est panis tinctus in vino, quem utriusque symbols locum in S. Cena obtinere posse, aliquibus persuasum. Et quidem ab aegris primum haec consuetudo orta videtur, qui panem siccum deglutire non possunt, uti de Serapione sene legimus, apud Euseb. Hist. Eccl. l. 6. c. 44. Circa A. C. 900. dein etiam sanis Intincta dari coepit: ac primum in Monasteriis uti docent Instituta Cluniac, l. 2. c. 35. postmodum etiam in paraecias mos receptus, teste Ivone Carnot. de Div. Offic. quo factum, ut Calix tandem populo plane adimeretur, in Conc. Constantiensi etc. Sed Intinct5arum usum merito improbavit Ioh. Mictologus c. 10. et ante eum Iulius Papa, cuius ad Aegypti Episcopos verba hanc in rem egregia. Vide apud Gratian. Decr. part. 3. de Consecr. Dist. 2. can. Cum omne: plura vero apud Voss. Disput. 23. Thesi 7. Aliosque.
INTONSI Vett. Vide infra ubi de Tondendi ritu.
INTRITUM in Glossis e)mbroxh\ item e)/mbrekton, etiam e)/nqrupton Graecis: Intrita Celso, pro Intritione, ut remissa pro remissione, Intritus cibus Phaedro dicitur, l. 1 Fab. 26. v. 7.
--- intrito cibo
Plenam lagenam posuit:et male moretum vel alliatum in Lexicis exponitur, proprie enim e)mbroxh\ est, ut visum. Intrita ex vino, ex posca, ex aqua, apud Celsum, panis est intritus, et friatus in aquam aut poscam aut vinum, e)/nqruptos2 a)/rtos2 Graecis. Ad quam intriti significationem quoque, non autem ad moretum aut allia tum moretarium proverbium illud Comici, tute intrivisti etc. trahit Salmas. ad Vopisc. in Aurel. Galli farciam vocant istud cibi genus. Inde Intritia, mortarium e calce et arena, quo parieres farciuntur, in quod addebantur, et fragmina caementorum, ut ex Vitruv. et Plin. idem Salmas. docet, ad Solin. p. 379. Vide quoque supra ubi de Arcenato, item in voce Caementum, et infra materia, ac Mortarium.
INTRODUCTORES Graece *ei)sagwgei=s2 dicebantur olim in Sacris Agonibus, per quos in Stadium Athletae introducebantur; memorati Platoni de LL. l. 6. l(kano\s2 de\ ei)s2 a)/rxwn au)toi=s2 mh\ e)/latton tria/konta gegonw\s2 e)tw=n, i(kano\s2 de\ kai\ peri\ monw|di/an ei(=s2 mh\ e)/latton h(/ tria/konta gegonws2 e)tw=n, *ei)sagwgeu\s2 te ei)=nai, kai\ toi=s2 a)millwme/nois2 i(kanw=s2 a)/podidous2. Unus autem ille Princeps satis est, qui non minus, quam quadraginta Annos sit natus, Unum quoque in Manodia (de qua ibi sermo) sufficere arbitramier, qui non minus triginta; qui et personas in theatrum opportune introducat, et de certantium virtute certa [orig: certā] sententia [orig: sententiā] constituat. Introducebant nempe hi cos, quorum iam inter Athletas recepta nomina quorumque super meritis multa iam cognitio fuerat: Qui cum postmodum victores a praeconibus renuntiati essent, eodem modo e certamine educebantur ab illo, qui vocabatur etc. Quam in rem vide plura apud Paschal. Coron. l. 6. c. 11. et 12.
INTROITUS [1] in urbes insigniores, virorum Principum illustriumque sollennis olim, nec sine coronis, peragebatur. Et quidem coronis illis tum insigniebantur, quas in certaminibus publicis demeruissent, uti de Callippo legimus apud Plutarch. Dione, quem una cum hoc Syracusas ingressum ait e)s2efanwme/non. Huius loco Demaratum Lacedaemonium a Persarum Rege, ut Sardeis regiam urbem, tiara [orig: tiarā] recta [orig: rectā], i. e. regia [orig: regiā] insignis ingredi posset, petiisse ac obtinuisse, narrat Suid. in *tia/ra. Porro Olympionicae, in patriam invecti, unde *eiselastikoi\, non per portam, sed per murorum partem disiectam introibant, uti videbimus infra, ubi de Agonibus Iselasticis. De Imperatorum veor sollenni in Urbes suas principes introitu, diximus supra, ubi de Ingrediendi Regnum more. At Introitus, in Eccl. Rom. Antiphona dictur, quae a Choro in cornu altaris sinistro canitur, dum Pontifex procedit ad altare; cuius instituti auctorem Caelestinum I. Pontif. facit Walafridus Strabo c. 22. In ritu Ambrosiano Ingressa vocatur. Et quidem antiquitus in Introitu psalmus integer cantabatur; Sed postea, propter populi taedium, detruncatus est, ita ut unius psalmi versiculus cum replicatione antiphonae cani coeperit. Sunt autem Introitus missarum alii regulares, qui quottidie ex more canrantur; alii irregulares, qui secundum varierates sollennitatum instituti sunt, ut Puernatus esi nobis etc. Vide Honorium Augustod. in Gemma Animae l. 1. c. 87. et Durand. l. 4. c. 5. laudatos C. du Fresne in Gloss. quibus adde Macros Fratres in Hierol. et quae infra dicemus in voce Tropus. Sed et sic dicitur, quod a Clericis dignitates vel functiones Ecclesiasticas adeuntibus, Patronis Ecclesiarum praestabatur, quodque prohibitum est Conc. Vienn A. C. 892. can. 4.et. Rothomagensi A. C. 1074. can. 1. Vide eund C. du Fresne ibid. ubi etiam de mercatorum introitn in nundinis etc. Apud Graecos, bis, inter missarum sollennia, per portam mediam et
page 642, image: s0642amaximam in Sanctuarium, quibus id fas est, ingrediuntur; e quibus alia dicitur mikra(, alia mega/lh ei)sodos2, parvus et magnus Introitus, uti pluribus videre est apud Allatium de Missa praesanctif. n. 7. de la Cerda Adversar. sacr. c. 97. n. 7. Ioh. Meurs. in gloss. Alios nec non supra in voce Deputati Sed et incarnationem Christi, ac adventum B. Virginis in diebus purgationis suae. *ei)/sodon, Introitum Graecis appellari, discas ex Cl. Suic. in hac voce. De Introitu Sacerdotis Summi Vet. Test. in Sanctum Sanctorum, vide infra.
INTROITUS [2] Domini N. in templum, nomen festi, apud. Syros, de quo vide aliquid infra, ubi de Luminum festo.
INTUERGI Germ. pop. Ptol. Peucerus in Palatinatu eos constituit circa Heidelbergam.
INTUS apud Patres: h. e. post Baptisma Greg. Naz. Orat. 40. in S. Bapt. sub fin. ubi Catechumenum instituit. Habes, inquit quae de mysterio (Fidei nostrae) foras exportare, atque ad vulgi averes efferre licet: Cetera intus Trinitate adiuvante (sc. post Baptisma) addisces, quae etiam ipsa apud se ipsum occulta clausaque habebis, Baptismo obsignata atque retenta. vide Tob. Pfanner. Sysiem. Theol. Gentil. pur. c. 1. §. 9. et hic passim.
INTUBUM vide supra, Ambula et infra Picus.
INVALIDI Gall. Invalides nomen Nosocomii Regii, Parisiis in Suburbio S. Germani, fundati A. C. 1669. et exstrui coepri A. C. 1671. magnificentia [orig: magnificentiā] Lud. XIV. hodie feliciter regnantis, in quo Duces militesque, vulneribus delnlirati, truncatique, magna [orig: magnā] cura [orig: curā] impensisque foventur ac curantur: uti pluribus habes apud Richelie. in Dict. Gall. haud pridem edito.
INVENIMUS, Gaudemus Graece *eu)rh/kamen, sugxai/romen, sollennia verba exclamantum olim in Sacris Isidis, invento sc. Osiridis corpore. Scholiast. Iuv. ad illa Sat 8. l. 3. v. 29.
Exclamare libet, populus quod clamat Osiri.
Invento ---Populus, inquit. Aegypti invento Osiri, dixit: *eu(rh/kamen, sugxai/romen. Ita enim Isidem, inventis Osiridis membris, exclamasse [orig: exclamāsse] putabant. Athenagoras Apologl *th\n me\n tou= sitouspora\n, *(/osirin o)/qen, fasi\ mustikw=s2 e)pi\ th= a)newre/si tw=n melw=n h)/ tw=n karpw=n e)pilexqh=nai th= i)sidi, eu)rh/kamen, sugxai/romen, vide ubi de iside et Osiride. Ad Sanctiorem usum verba transfert Iul. Firmicus Mat. de Errore profan. Relig. O miser homo, invenisse te nescio, quid gaudes, cum animam taum ex istis sacris per annos singulos perdas. Nihil enim invenis nisi simulacrum, quod ipse posuisti, nisi, quod iterum aut quaeras aut lugeas. Quaere potius spem salutis. Et cum veram viam inveneris, gaude, et tunc erectu [orig: erectū] sermonis libertate proclama, ei(rh/kamen, sugxai/romen, cum ab his calamitatibus, post paenitentiam tuam summi Dei fueris indulgentia [orig: indulgentiā] liberatus, Archemedis vero eu(/rhka Inveni, nemini non norum.
INVENTARIUM vide supra Capibrevium.
INVENTIO S. Crucis Festum Eccl. Rom, quod ad Nonas. Maii celebrari iussit Fabianus Papa, Can. Crucis Dom. de consecr. dist. 3. apud C. Marcr. in Hierol.
INVERSA Corona non minus quam rupta aut lapsa, inter sacrificandum, infaustum olim omen, uti de Cassio refert. Plutarch. in Bruto. In funeribus vero etiam insignia et arma inverterunt [orig: invertźrunt] Vett. Stat. Theb. l. c. v. 214. ubi de sunebribus Ludis Archemoro celebratis,
Tunc septem numero turmas (centenus ubique
Urget eques) versis ducunt insignibus ipsi
Graiugenae RegesDe quo more, hodieque usitato, vide Iust. Lips. ad Tac. Ann. l. 2. et 3. Ioh. Meurs. Comm. ad Lycophr. Phil. Iac. Maussac. ad Lexic. Harpocrationis, Ioh. Kirchmann. de funeribus l. 2. c. 7. Frid. Lindenbrog. ad Appendic. Virg. Dion Gothofred. nomencl. Seneciano. Alios, nec non in voce Insignia. De more vero invertendi panem perfidiae suspectis, in Regia mensa infra in voce Mensale.
INVESTITURA est intromissio in feudum, praedium, munus dignitatem noviter acquisitam. Estque vel Propria s. vera, cum res ipsa traditur: ut possessio terrae super ipsam terram, traditione glebae ab eadem revulsae; vel Impropria, cum rei nomine, symboli quidpiam (quod in Constirut. Frid. Imp. de pace, danum Investiturae vocatur) investiendo porrigitur; uti gladius, hasta, vexillum, annulus, sagitta, calcaria, etc. Hadr. Pp. Anglus investivit Henr. II. de dominio Hiberniae annulo aureo. A. C. 1160. Eduardus III. fil. suum primogenitum, de Principatu VValliae, per sertum in capite, annulum in digito anreum ac virgam argenteam. Investitura per annulum et baculum s. virgam, Gall. per rain et per baston, moris antiqui Francorum fuit, in omnibus feudis conferendis: hodie praesertim in Episcopatibus et Honoribus Eccl. retinetur, quod sub his symbolis Car. mag. concessum esset ab Hadr. Pp. investiendi Episcopos privilegium, ut quidam scribunt, vide infra. Annulus, arrha fidei, baculus, luhsidii, quibus domino suo tenetur vasallus. Car. Mag. de quo nidim cikkata [orig: cikkatā] dignitate Patriciatus [orig: Patriciatūs], etiam datum per singulas provincias Archiepiscopos Episcopos instituere, utque Pontificem eligeret, et sedem Apostolicam ordinaret, refert Sigon. l. 4. ad A. C. 774. Hinc Leo Papa ipsi iuramentum subiectionis ac fidelitatis dixit, ab ipso investitus. Steph. dein et Pschalis, abs. Lud. Pii Imp. iussu electi, apud eum se purgarunt [orig: purgārunt], A. C. 817. moniti, ne in posterum Maiestatem laederent, Platina in vitis. Hadr. iterum II. sine consensu Lud. II. electus est, aegre id huius Legatis ferentibus, A. C. 867. Hadr. dein III. legem tulit, ut Pontifex etiam sine praesentia Regis vel Legatorum eius consecretur, A. C. 184. Sigon. l. 5. Sed Leo VIII. Othoni Magno ius eligendi Pontifices ac Investituram Cleri restituit, A. C. 963. Idem l. 7. Hinc et Henr. III. schismate trium Pontificum sublato, electionem Pontificis sibi reservavit, circa A. C.
image: s0642b1047. Clem. II. in id fastigii promoto, Idem l. 3. Verum mortuo Henr. in Mantuano Conc. statutum: Papam a solis Cardinablibus eligendum esse: A. C. 1066. Alex. quoque, ut Greg. VII. edixit, Ne Laicus cuiuscumque dignitatis esset, Investituram Ecclesiastici muneris conferret. Proin Henr. V. cum Paschali II. ad sanguinem usque ob Investituram litigavit, extorsitque A. C. 1111. P. Aemil. l. 5. mox tamen, eo digresso, in Conc. sententiam retractavit Pontifex: et quia successores quo que eius propteren molesti esse pergebant, remisit Investituram omnem Ep. Rom. Imp. A. C. 1122. Vide Sigon. l. 10. Post eum Lotharius Saxo Innoc. II. reducturum secum promisit, si sibi antiquum ius restitueret: verum monitus a Bernhardo, iniquum esse quod peteret, et ipse cessit, A. C. 1133. Ab eo tempore crevit Pontificalis apex: et Hadr. Pont. cum Frid. Barbarossa, ob sirepam quoque, et nomen cius suo in literis praepositum, litigare coepit; sortiter tamen Imp. renitente: cira A. C. 1158. Helmoldus, l. 1. c. 81. Morn. in Myst. p. 689. Sigon. l. 12. Regibus Saxonum in Anglia competiisse quoque Ecclesiarum Investituras, luculenter constat ex Auctore coaetaneo Ingulso Saxone, in Croylandiae suae Hist. Mordicus igitur ius istud tenuere [orig: tenuźre] succedentes Reges, ut in eorum vitis copiose legere est. Vide Henr. Spelmann. Gloss. Arch. in voce Homagium, de Investiturae formulis, in Traditio et Festuca. Item, Gul. et Ioh. Barclaios contra Bellarminum de potestate Papae, etc. Caecerum, Symbola illa, per quae traditiones ac Investiturae fiebant, primo erant stata et fixa, i. e. legibus vel consuetudine apud omnes recepta ac usu definita: ita ut uno eodemque fere modo possessionis translationem factam advertere sit, vel certe res easdem in ea adhibitas, quae possessionem in alium transductam omnino significarent; adeo ut pene eadem apud omnes gentes forma ac formula fuerit. Ea autem potissimum adhibuere [orig: adhibuźre] Vett. in huiusmodi traditionum, symbolis, quae affinitatem aliquam haberent cum re donata cessave; vel saltem quibus dominium in alium translatum significaretur. Sic agri vel praedii investituram factam denotaturi, cespitem, glebam aut Wasonem, uti loquebantur Saxones, ex ipso agro desumptum, in manus illius, cui donabatur, tradebant, quo symbolo fundi proprietas prorsus in ipsum translata innuebatur. Ne vero solum tantum concessum videretut, addebatur et ramus, quo comprehenderetur soli superficies: (i. e. si quid satum et aedificatum esset, ut sunt vites, arbores, plantae, segetes) Accedebat festuca, s. baculus, fustis, virga [orig: virgā] etc. cuius traditione, dominium rei pariter translatum crederetur. Postremo etiam quandoque super addebatur cultelli s. gladii traditio, qui potestaris signum est: vel ut indicaretur, eum, qui rei dominium subibat, ius habere evertendi, disiciendi, succidendi, metendi etc. in eo praedio, quod possessum veniebat. Atque haec Investiturae symbola apud omnes fere recepta fuere [orig: fuźre]. Sed et aliae erant praeterea Investiturarum formae usu ac moribus definitae ac receptae: V. g. per annulum, per gladium, per vexillum, per cambutam, per campanae funem et eiusmodi, quae certum rerum vel dignitatum genus spectabat: Denique, quidquid ad manum fun, nonnumquam adhibitum est. Ingulfus p. 901. Conferebantur etiam primo multa praedia nudo verbo, absque scripto vel charta, tantum cum domini gladio, vel galea, vel cornu, vel cratera, et plurima tenementa cum calcari, cum strigili, cum arcu et nonmilla cum sagittis. Quae ne perirent, asservabantur apud Donatarios, in rei memoriam: interdum donationis, cessionis, vel venditionis instrumento intexebantur, assuebantur vel alligabantur; Aliquando etiam, ne furto surriperentur vel perirent, reddebantur inutilia ac srangebantur etc. uti pluribus docet C. du Fresue in Gloss. e quo etiam ista subnectere visum est.
Varii Investiturae modi ac Symbola, apud Scritores occurrentia
per Amphoram plenam aquae maris, in Charta Othonis III. Investitura facta occurrit, apud Ugellum Ital. Sacrae Tom. IV. p. 1160. per Andelaginem ude suprae Antlelangus. per Annulum, maiorum praescritim praediorum ac dignitatum investitutae passim factae. per Baculum, itidem, in Ann. Francorum S. Nazarii A. C. 787. ubi de Dessilone Ducis Bavar. per Baculum, et Annulum, Ecclesiarum Investitura facta, vide Iurer. Not. ad Ivonis Carnotens. Ep. 236. per Berillum. vide supr a. per Bibliothecam s. Biblia, in Charta A. C. 843. in Tabular. S. Mauri ad Ligerim. per Cambutam Ep. investitur abbas, apud Orderic. Vital. l. 3. per Candelabrum, in Tabular. S. Nicasii. Canum venaticorum apprehensione in Tabular. Casaur. A. C. 1140. per Capellum Prioris, in Tabular. Monasterii Longipontis; dioeces. paris. per Capillos. vide supra. per Cespitem, nude. In Charta A. C. 1208. apud Hemereum in Aug. Viromand. per Chirothecam, vide supra. per Claves Eccl., iu Charta Adae Abbatis S. Dionysii A. C. 1114. per Colonnam, in Tabular. Casaut. A. C. 24. Lud. II. Imp. per Communionem, in Libro Ord. S. Victoris Paris. MS. c. 22. per Cornu, vide supra, ut et ubi de Transeornatis. per Coronam. in Chron. Moissiacensi A. C. 813. per Corrigiam, in Tabular. Deiparae Santon. cum Crocia Abbatis, in Charta Fuleonis Com. Andegavensis A. C. 1092. per Cultrum vel Cultellum, in Chron. S. Sophiae Ben. p. 718. per Cultellum plicatum, in Tabular. Vindoc. A. C. 1079. per Cupam auream, apud Bodin. de Rep. l. 1. c. 9. p. 130.
image: s0643aper Denarios, in Tabular, Maioris Monast. per Dextrum pollicem: in Tabular. Eccl. Gratianopolit, sub Hugone Ep. per Ellemosynariam, h. e. marsupium, in Charta Simonis de Balgentiaco A. C. 1149. per Ferulam pastoralem, apud Ughellum Tom. V. p. 403. per Festucam nodatam etc. apud Eund. per Folium nucis in Tabular. S. Hilarii Pictav. per Fosilem, chartae inhaerentem, apud Beslium. per Funes s. Chordas campanarum, Episcopi et Abbates diguitatibus suis investiti leguntur, apud Hariulfum l. 4 c. 2. Baldric. l. 1. alios. per Fustem in vest Placito, sub Ludov. Imp. apud Viennam A. C. 912. et loco Festucae. per Gladium, Regna collata leguntur, apud Othonem Frising. de Gestis Frid. l. 2. c. 3. Sic per traditionem Ensis evaginati, Comitatus [orig: Comitatūs] erectio et investitura facta legitur in Ch. A. C. 1161. apud Guichenonum in Prob. Hist. Bressensis. per Guazonem, andelaginem et ramos, de arboribus in Tabular. Casaur. A. C. 24. Lud. II. Imp. Item, per Wasonem terrae, et per Fistucum nodatom s. ramo arborum atque per cultellum et guantone, simulque andelagine, in Chartis varris, apud Franc. Mariam in Mathilde etc. per Haspam, s. Ostium, in formulis Anon. per Haspam, apud Ditmarum l.6. per Herbam et Terram, i. e. per cespitem, qui constat terra [orig: terrā] et herba [orig: herbā], in Formulis incerri Auctoris c. 20. per Iuncum, in Tabular. Vindoc. A. C. 268. per Lapidem, in Tabular. Brivat. A. C. 1262. per Lapillum, in Tabular. S. Flori in Arvernis A. C. 1276. cum Libro Regulae et cum Regula, in Chronico Besuensi p. 631. per Librum, apud Orderic. Vital. l. 5. etc. per Librum Collectarium, apud Perard. p. 139. per Librum Missalem, in Charta Amedei Ep. lausannensis A. C. 1150. cum Ligno, in Charta Girardi Ep. Pergamensis, in Historia Pergam. Tom. 3. p. 312. per Lignum, in Tabular. Vindocin. A. C. 1077. cuiusmodi concessiones proin, per obvium quodcumque frustulum ligni factae, lignea dona dicuntur, in vett. Chartis. per lini portiunculam, in Hist. Durdanensi p. 38. per Linteum, in Tabular. S. Maxentii in Picton. per Mantum, vide infra Mantualis. per Mappulam, in Chron. Farrensis Mon. p. 661. Gall. Mouchoir. per Martyrologium, in Hist. Monasterii S. Nicolai Andegav. p. 87. per Nodum, in Tabular. S. Severini Burdigal. per Notulas, in Charta Phil. Regis Franc. A. C. 1317. apud Argentraeum Hist. Armoric. l. 5. c. 34. per Ostium domus et per haspam (Angl. haspe ) vel annulum, apud Bracton. l. 2. c. 18. §. 2. Sie per Festucam et Guazonem et Andelaginem et per Ramos de arboirbus et per Ostium domorum, in Tabular. Casaur. A. C. 951. per Palam s. Pallam e serico, apud Orderic. Vital. l. 3. per Pallium s. Pallam, in Vita S. Virg. Ep. Salzburg. c. 16. per Panem et Librum, in Charta Henr. Abb. S. Mariae Stampensis, ex Tabular. Prtoratus [orig: Prtoratūs] S. Martini de Campis. per Pannum Sericum, unde facta est casula, in Monastico Anglic. Tom. I. p. 527. cum Panna et Calamario, investiti Tabelliones, in Constit. ruperti Imp. A. C. 1401. apud Goldast. Tom. I. p. 382. Vide quoque Rollandin. in Summa Notariae c. 5. sub fin. per Pergamenum, in Charta Vilhelmi Ducis Aquitaniae, ex Tabular. Angeriacensi: et in Charta Almerici de Ranconia, apud Beslium, p. 492. Vide infra pergamenum. cum duobus Phylacteriis, in Tabular. Monasterii Longipontis, in Dioec. Paris, per Pileum, investivit Henricum Imp. de Regno Angliae Richardus Rex caprivus, quod statim reddit ei Imp. et investivit eum per duplicem crucem de auro, apud Roger. Hoveden. p. 724. Per Virgam et Pileum Ioh. Lancastr. factus est Dux Aquitaniae, apud Th. Walfingham. p. 343. per Pisces, in Tabular. Maioris Mon. per Pollicem, in Charta A. C. 1097. in Hist. Sabaud. Vide supra per Dextrum pollicem. cum Ramo et guasone vel Wasone, i. e. cespite, apud Malbrancum de Morin. l. 10. c. 12. per Ramum et Cespitem, passim: infigebantur autem rami cespiti ipsi, idque hoc modo. Apud Flandros, cum fundus donatur vel venditur, ptior dominus cespitem ex illo fundo fodicat cultro, non quadratum sed orbicularum, latum undique digitos summum 4. cui, si pratum est, infigit herbam: si ager, ramusculum 4. circiter digitos altum, eumque tradit in manus domini s. Maioris, qui acceptum cespitem cum sua festuca tradit emptori vel donatario, non sine certa verborum utrinque formula. Atque hoc est quod Galli vocant, par Rain et Baston. cum Regula, in Tabular. Vindocin etc. Vide quoque supra cum Libro Regulae. per Sceptrum, apud Faustum in v. S. Mauri Abbatis, ubi de Theodeberto I. Vide quoque Othonem Frisingensem l. 7. c. 16. per Schyphum, apud Simonem Dunelm. de Eccl. Dun. l. 3. c. 14. per Spathae capulum, in Tabular. Vindocin. 277. Sic per Spatham Regno revestire, occurrit in Ann. Bertinianis A. C. 877. Vide supra per Gladium. per herbam et Terram, vide supra per Herbam. per Textum Euangehi, in vet. Codice, apud Selden. ad Eadmerum p. 144. Vide quoque Orderic. Vital. l. 5. Chronicon Besuense. p. 610. et 616 etc. cum Veru, h. e. sude lignea, ut expoint C. du Fresne, in Charta Garneri de Triangulo, in Tabular. Abbatiae de Longoponte et Maioris Monasterii. per Vesillum, provincias a Principe tradi vel recipi, sicut
page 643, image: s0643bRegna per Gladium, refert Otho Frisingensis, de Gestis Frid. l. 2. c. 5. Vide quoque Falconem Benev. p. 238. ubi de Rogerio Siculo, Vignet. in Hist. alsatensi p. 143. Chartam Phil. II. Reg. Rom. A. C. 1207. Dithmarum l. 6. Gul. Tyrium l. 12. c. 4. Guntherum Ligurin. l. 1. et l. 5. Aliosque, ut et C. du Fresue Dissertat. 9. ad Ioinvillam. per Virgam vel Virgulam, in Charta A. C. 1120. in Tabular. Monasterii Fontis-Ebraldi, apud Acherium in Not. ad Guibertum etc. Vide quoque supra, ubi de Investitura per Baculum. per Virgam et Pileum, de Ducatu Aquitaniae investitus legitur Ioh. Lancastriae Dux, apud Thom. Walsingham. p. 343. Vide quoque supra, per Ferulam, per Festucam etc. per Zonam, in Charta Fundationis S. Perri Generensis: de quibus omnibus plura apud C. du Fresne laudatum.
INUI Castrum vide Castrum Inus.
INVICTUS Graece *)ani/khtos2, a Commodo Imp. nominatus est mensis October, ut Lamprid. scribit, Februarius, uti Dio refert. vide Salmas. ad Lamprid. Idem sollenne esse Imperatorum elogium, docet ad Epigr. 6. l. 7. Mart. cuius Epigraphe est, de sama reditus [orig: reditūs] Domitiani, versus hos,
Rursus, io [orig: iō] magnos clamat tibi Roma triumphos,
Invictusque tua, Caesar, inurbe sonas:Clar. Raderus.
INVIDIA Dea a priscis Ethnicis est habita: Graeci hanc masculam finxerunt [orig: finxźrunt], quippe quam hominis effige male habiti, et ex morbo nondum plane convalescentis effingunt. Antiqui Invidiam anguilla [orig: anguillā] designabant, quando ea [orig: eā] feratut esse natura [orig: naturā] anguilla, ut omnibus piscibus invideat, ut Contumeliam perdice, quae sit contumeliosa valde. In fam. Plutonis est, teste Virg. Eclog. 7. v. 26. Georg. l. 3. v. 37. Aen. l. 2. v. 90. l. 4. v. 350. et l. XI. v. 337. Eius insiguem descriptionem exhiber Ovid. Met. l. 2. Vide et Balduini Iconol. ubi ei praeter mciem, oculi reconditi, colubri loco crinium, in altera manu tres angues, in altera Hydra septiceps tribuitur. Eius vero ut et Rhamnusiae, aspectus noxius esse rebusultra modum prosperitatis evectis, ctedebatur. Quate adversabantur eam et amandabant, uti apud Aristaenetum legimus, a)piqi fqo/nos2 ktl. Imo et auditum eius lenibus verbis placabant, ne noceret suam fortunam celebrantibus Aus. Idyll. 8. praecatio v. 40. et seqq.
Ecce ubi se cumulat mea purpura (mitibus audi
Auribus hoc Nemesis) post me dignatur oriri
Augustus Consul ---Optabantque proin, ne quid nimis placeret. Mart. l. 6. Epigr. 29. cuius Epigraphe ad Nepotem.
Immodicis brevis est aetas, et rara senectus,
Quidquid amas, cupias non placuisse nimis.Insuper praefatione hac excipiebant Invidiam, Fas mihi sit etc. qua de re vide Casp. Barthium Antniadv. ad Stat. passim, et hic in vocibus Fat. sit Fortuna, gloria, Hortus Laeta, Nemesis Rhumnusia, Satyrica Signa.
INVISERE et Visere mysteria Latinis Scriptoribus passim est simpliciter muei=sqai, h. e. inittari Sacis Eleusinis. Non raro enim e)po/pteusin cum muh\sei confundunt Auctores, inter quos Tertullian. adv. Valentin. Epoptas vocat, qui Mysta tantum erant, et Seneca, cum ait, Elensina srvat, quod ostendat revisentibus; revisentes vocar tou\s2 deu/teron e)popteu/santas2, quasi prima et secunda e)poptei/a diceretur. Alias e)poptei/a proprie secunda initiatio fuit, quae th\n mo/hsin post quinquennium communiter secuta est. Sicut autem vocabula haec, ita et utriusque initiationis tempora, in unum nonnumquam confusa sunt. Sic enim Hadrianus Imp. semel sacris illis initiatus, quidaquid hbuerunt [orig: hbuźrunt] illa secreti arcanique, simul percepit, ut et Marcus Antonius, aliique Principes, qui sibi hunc honorem deferri voluere [orig: voluźre], ut non diversis vicibus initia susciperent et in sacrarium intimum admitterentur, sed uno eodemque tempore utrisque participarent, toi=s2 mustikoi=s2 kai\ toi=s2 e)poptikoi=s2. Id quod iam olim Demetrio ab Atheniensibus erat indultum. Vide Salmas. ad Spartian. in Vita Hadr. et ubi de Eleusiniis Sacris.
INVITATOR et Vocator apud Rom. Servi erant Tricliniares, appellationem ex muere sortiri: quorum meminit Athen. l. c. illius Mart. l. 9. Epigr. 93. v. 2. Cuius Epigraphe adulatur Domitiano et antiqua Rom. Inscr. Agathophus Augg. Lib. Invitator. Plin. l. 35. c. 10. Indignantique Ptolomaeo et Vocatores suos ostendenti, ut diceret, a quo eorum invitatus esset, Amn. Marcell. l. 14. c. 26. Et Nomenclatores assueti haec et talia venditare mercede accepta lucris. quosdam et prandis inserunt subdititios, ignobiles et obscuros. Ubi notandi nomenclatores e campo in triclinium vocati, quos Athen. l. 2. *)onomatoklh/toras2 et *dei/pnwn tacia/rxous2 appellat: ac videntur esse *deipnoklh/tores2 Artemidoro. Invitatores expressit Christus Dominus apud Matth. c. 22. v. 3. et Luc. c. 14. v. 8. Descripsit autem Seneca Ep. 47. Alius cui convivarum censura permissa est, persta infelix et exspectat, quod adulatio et intemperantia aut gulae aut linguae, revocet in crastinum. Et ab hac forte opera servum Calatorem, appellat Plaut. in Rud. Act. 2. Sc. 3. v. 5. ubi tamen Lambinus a Festo non discedit. Vide L. Pign. Comm. de Ser v. p. 144, 145. et 146. et infra vocator.
INVITATORIANUS apud Cistercienses Monachos in Eccl. Rom. dicitur, cui intonandi in Choro officium commissum est: qui si forte absit, eius vices Subinvitatorianus supplet, Dom. Macer in Hierol. Et Invitatorium, dicitur ibid. Antiphona, quae replicatur ad Psalmum, Venite exsultemus, qua [orig: quā] invitatur populus ad Deum adorandum. In Officio Mozarabico, vocatur Sonus, in Regulis Monast. Versus aperitionis sive Responsorium hortationis, in nonnullis Cerimonialibus pervetnstis Antiphona Invitatoria. Omittitur autem in triduo Hebdomadis maioris, inque Festo Epiphaniae, ne simul cum Iudaeis, qui in passione illudentes Dominum venerabantur, Christus tum adoretur. Invitatorium in Conversione Pauli quod incipit Laudemus Deum nostrum in conversione etc. ab Hermanno Contracto compositum est. Idem ibid.