December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0518bHIPPOMOLGI pop. ab equis mulgendis sic dicti. Dionys. Perieg. v. 309.
*)/enqa *melagxai=noi/ te kai\ a)ne/res2 i(pphmolgoi\.
Populi sunt Scythiae. Epitheton hocce Homerus Mysis attribuit, inquit Nicodemus Frischlin. Sed fallitur, nam poeta gentem aliquam peculiarem designat Il. N.
*muw=n t' a)gxema/xwn kai\ a)gauw=n *(ipphmolgw=n.
Callimachus quidem Hymn. 3. Cimmeriis accommodavit.
--- *)epi\ de\ strato\n *)ipphmolgw=n
*)/hgage *kimmeri/wn. ---Nic. Lloyd.
HIPPON [1] Philosophus a Cratete, in Panoptis, (Comoediae nomen est) exagitatus. Vide Aristoph. Nub.
HIPPON [2] cuius Ep. fuit S. Augustinus, qui ibi Obiit, cum Vandali urbem A. C. 430. obsiderent. Ptol. Strab. Plin. l. 5. c. 18. Mela, etc. Ibi Conc. A. C. 393. ad disciplinam Eccl. rigide observandam. Vide Hippo et Hippona.
HIPPON [3] Diarrhytos urbs fuit Africae, nunc. castr. regni Tunetani, in ora maris Medit. cum portu percommodo. Quibusdam Biserta vecchia, aliis autem Razamilara, in ora inter Uticam seu Bisertam ad Ort. et Tabracam ad Occ. paucisque constat incolis. Vide supra Hippo.
HIPPON [4] Regius Gallis Bone, urbs Africae maritima Episcopal. inter Aphrodisium et Tabracam, a Carthagine 228. mill. pass. in Occ. a Cirtha 94. in Bor. et Caeciam, a Tabraca supra 100. in Occ. Cullu versus 76. Etiamnum urbs munita est, cum sinu parvo cogn. et portu capace, in ora regni Constantinae, sub Regibus Algerii: Parva tamen et male culta, cum arce, in colle. Afris Beled et Ugneb, teste Marmolio. Sil. Ital. Punic. Bell. l. 3. v. 259.
Tum Vag. et antiquis dilectus Regibus Hippon.
HIPPONA [1] Dea equorum, quam stabularii colebant. Iuv. Sat. 8. l. 3. v. 156.
--- --- Iurat
Solam Eponam et facies olida ad praesepia pictas.Sed haec codicum corruptorum lectio, in melioribus tam editis, quam Manuscriptis ita legitur.
Solam Eponam, et facies, etc.
Atque hanc lectionem etiam vet. Scholiastes agnoscit. Nam ad illa verba Solam Eponam, haec notat. Quia mulio est qui consulitur, Epona Dea mulionum. Meminit huius Deae Apul. l. 3. Miles. et Tertull. in Apol. Item Min. Felix. Ver. Inscr. DEAE EPONAE MANLIUS RESTIO. Prud. in Apotheosi. v. 265.
Nemo Cloacinae, aut Eponae super astra Deabus.
Plutarch. in Paral. *)esti\ de\ qeo\s2 *)epo/na pro/noian poioume/nh tw=n i(/ppwn Vide Turneb. Advers. l. 14. c. 4. et l. 26. c. 10. Valeat igitur commentitia Hippona, et in eius locum succedat Epona. Nic. Lloyd.
HIPPONA [2] urbs Episcopal. Africae expugnata, a Ferdinando Mag. Hetruriae Duce, A. C. 1607. Vide Thuan. l. 38. et in voce Hippon Regius.
HIPPONAX Poeta Ephesius, fil. Proteae ex Protide, a quo Iambicum Hipponaecticum, seu Hipponacteum carmen, quod et Scazon dictum est, nomen sortitum videtur. Floruit Olymp. 60. ut Plin. diserte testatur, l. 36. c. 5. Hic tam deformi, et foeda [orig: foedâ] facie fuit, ut eius effigies a pictoribus quibusdam publice exposita fuerit deridenda: quamobrem indignatus Hipponax, in illos invectus est, ut aliquot ex illis, Anthernum nempe et Bupalum, ad suspendium adegerit. Unde natum Proverb. Hipponacteum praeconium.
HIPPONESUS urbs Cariae, et alia Lydiae. Steph.
HIPPONIATES sinus Tyrrheni maris in Brutiis. Ptol. Naptinus vocatur ab Antiocho apud Strab. l. 6. p. 255. Terrinaeus Plin. l. 3. c. 5. et 10. dicitur, teste Hermolao, et Vibonensis. Lameticum ab Arist. nominari tradit Barrius. Hodie Golfo di S. Eufemia.
HIPPONICUS Galliae fil. Atheniensis, cum patriae statuam dedicare decrevisset, nonnullis eam a Polycleto confici suadentibus illi nequaquam visum est, quod ob operis pulchritudinem ab aspicientibus, non dedicantis, sed potius artificis virtus laudaretur. Aelian. Var. Hist. l. 14. c. 16. Vide Schol. Aristoph. Nubul.
HIPPONIUM urbs Brutiorum in Calabria ulter. a Locris condita, ubi Agathocles Siculorum Tyrannus Navale exstruxit. Romani Brutiis ademptam Vibonem Valentiam nominarunt [orig: nominârunt], Colonia [orig: Coloniâ] deducta [orig: deductâ] A. U. C. 515. Unde in recentioribus eorum nummis VALENTIA legitur; uti in vett. *i*p*p*o*n*i*e*w*n Vide Strab. l. 6. p. 256. et Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. XVII. ubi de Magna Graecia ut et infra in voce Valentia. Bivona Nigro. Item prom. ibidem Lycophroni memoratum, hodie Salobron, teste Barrio. De urbe addo: Graece *(ippw/nion, urbs haec Brutiorum, Latinis ut dictum, Vibo Valentia, colonia deducta, memoratur Solin. c. 2. A Zanclensibus Metaurum locatum, a Locrensibus Hipponium, quod nunc Vibo dicitur: Uti veram lectionem reponit Salmas. Marcian.
*(ippw/nion kai\ *me/dman w(/kisan *lokroi/.
Graecis *(/ippwn quoque, unde Latinum Vibo. Eo Proserpinam ad legendos flores profectam esse, Strabo ait, dia\ to\ eu)lei/mwno ei)=nai
image: s0519ato\peri\kei/mena xwri/a, quod pulchris pratis abundarent circumiecta loca, l. 6. p. 256. Unde apud matronas usus obtinuit, ut sibi quaelibet coronas flecteret, quas ipsa sibi legisset, vitioque daretur, si quae diebus festis emptitias gestaret. C. Paschal. Coron. l. 3. c. 18. Inde Vibonensis Sinus, Quem *(ippwnia/thn Graeci Scriptores vocant. Vide Salmas. ad Solin. p. 67.
HIPPONON Aegypti urbs Antonino, forte Hippon in libr. Notit.
HIPPOPHAES et HIPPOPHAEOS phei vel stoebes genus, a magnitudine sic dictum, spinisque ingeniculatum, ante Plinii aetatem, fullonibus in usu fuit ad vestes poliendas, hinc et kua/fos2 appellatum. Nempe Fullones antiquitus acervo spinarum accumulato et contorto vestes pumicabant vellicabantque, eum swro\n vocantes et kna/fon: quem ex ipsa hac planta contorta, ut in unum spinae contraherentur, facere solebant, unde et ipsam stoibh\n insuper et swro\n nuncupabant. Eundem usum et Hippophaeston praebuit, de quo utroque vide Salmas. ubi supra p. 295. et seqq. Postmodum aliae res ad eundem finem a Fullonibus adhiberi coeperunt [orig: coepęrunt], erinaceorum cutis, spinae aliae, aliterque dispositae ut quas inias vocat idem Plin. quod instrumentum erat spinis refertum ex hippophaesto etc. Vide supra, ubi de hac Arte.
HIPPOPHAGI Scythiae in Asia populi.
HIPPOPODES pop. in Oceano Scythico, qui teste Solino humanam usque ad vestigium formam tenent, sed in equinos pedes desinunt. Dionys. Perieg. v. 310.
*neuroi/ q' *(ippo/pode/s2 te, *gelwnoi/ t' h)d' *)aga/qursoi.
Avien. legit hunc versum, teste Morellio, hunc in modum,
*neu=roi/ q' *(ippo/pode/s2 te *gelwnoi\, etc.
Qui etiam ita vertit,
Cerelesque Geloni. ---
Priscian. proprium nomen agnoscit. Sic enim hos versus Latine reddidit,
Post Hippemolgi, Hippopodesque potentes,
Atque Geloni cum Neuris, pictique Agathyrsi.Et sic omnes alii interpretes. P. Mela l. 3. c. 6. Equinis pedibus Hippopodes. A celere cursu forte haec fabula. Meminit horum Plin. l. 4. c. 13. Nic. Lloyd.
HIPPOPOTAMI cum tigribus, exhibiti occurrunt, apud Capitolin. in Ant. Pio, Edita munera, in quibus elephanto et crocutas, et strepsicerotas et crocodilos etiam atque hippopotamos --- cum tigridibus exhibuit. Etiam Hippopotamo sedisse, legitur Firmus apud Vopisc. Est autem Hippopotamus bellua aquatica, Nili incola, uti crocodilus; magnitudine et corporis mole paucis animalium suppar: hinc qhri/on Graecis, Latinis Bellua kat' e)coxh\n Hebraeis Behemoth; Quam vocem, apud Hiob. c. 40. v. 20. de Hippopotamo, exponit Sam. Bochart. Hieroz. Part. post. l. V. c. 15. idque eo fidentius, quod Hippopotamus animal est amphibium, tam terrestre, quam fluviatile; neque ullum aquatilium ad terrestrium formam tam prope accedit. Licet enim in fundo plerumque Nili degat, bovis tamen instar (quem etiam mole corporis et forma [orig: formâ] capitis pedumque refert, Italis hinc bomarin, h. c. bos marinus dictus) ad pabulum prodit, e fluvio,
*xi/loi o(/te xloa/sousi ne/on d' a)pexeu/ato poi/hn.
Pabula cum incipiunt herba [orig: herbâ] florere recenti:ut Nicander ait Theriac. v. 569. In eo, praeter vastam corporis molem, admirationem excitant, robur immane, tergus impenetrabile, stupendus oris hiatus, et portentosa voracitas, candor dentium et firmitas; mari, terrae et amni vita communis et in tanta corii duritie, inter omnia animalia bruta, ingenium sagacissimum, ut est in Amm. Marcell. l. 22. c. 15. Ob quae, apud Papremitanos, sacrum fuisse animal, scribunt Herod. et Plutarch. quamvis in reliqua Aegypto, tamquam Typhonis symbolum, exsecrationi fuerit. Ossium inprimis firmitatem quod attinet, maior ea in hippopotamo, quam in elephante est; qui cum nihil habeat dente firmius, tamen hippopotami dens, non candore solum, Sed et duritie antecedit, Odoard. Barbosa in Cephalae descript. quod et confirmant Dieppenses; artifices in ea arte peritissimi, qui belluae huius dentem ebore difficilius scalpi asserunt. Nec ignotus dentium eius apud Vett. usus, e quibus Paus. in matris magnae statua Proconnesi, cetera scribit ex auro constitisse, sed faciem ex hoc dente, quo pro ebore usi sint, *kai\ au)tou= to\ pro/swpon a)nti\ e)le/fantos2 i(/ppwn tw=n potami/wn o)do/ntes2 ei)si\n ei)rgasme/noi, in Arcad. Sed et tantae soliditatis ac spissitudinis corium eius est, ut tornetur in hastas et missilia. *do/rata vocat Philos. Hist. l. 2. c. 7. *susta\ a)no/ntia, rasilia tela, h. e. torno, aut radula [orig: radulâ] seu dolabra [orig: dolabrâ] expolita, Horod. l. 2. c. 71. ubi in Papremitamia Aegypti reg. animal. hoc cultum addit. Virg. Georg. l. 2. v. 358.
--- rasae hastilia virgae.
Captura eius operosa admodum et difficilis est, nec aliter quam dolo capitur. Voss. de Orig. et Prog. Idol. l. 3. c. 73. Nempe circa cubile illius fossa excavata cannis obtegitur et arena [orig: arenâ] aggesta [orig: aggestâ], in qua latet arca, in quam ex improviso bellua decidens includitur, Achilles Stat. l. 4. quod non aliter fieri, quam poluxeiri/a| tw=n tupto/ntwn toi=s2 sidhroi=s2 e)mboli/ois2, multa manu et molimine caedentium retibus ferreis, congregatis in eam rem undiquaque navigiis, ubicumque apparuerit, refert Diod. Sic etc. Primus autem Hippopotamum Romae ostendit, in temporario Euripo, Scaurus Aedilis, pater illius quem defendit Tullius: a quo tempore in amphitheatris saepe visi sum, ut dictum. Unde apud Calpurn. Ecl. 7. Corydem Romae in Spectaculis, inter cetera, se vidisse narrat,
page 519, image: s0519b--- Equorum nomine dignum,
Sed deforme pecus, quod in illo nascitur amne,
Qui sata riparum venientibus irrigat undis.Sed aetate Iuliani Apostatae in Aegypto iam defecerant, Themistius Orat. 10. insectantis multitudinis taedio ad Blemmyas migrare compulsi, ut ait Amm. Marcell. l. c. ubi hodieque Hippopotamus reperitur et Bichth vocatur et Gomar, quod in profundis demersum hoc animal ea veluti scrutetur. Vide omnino Bochart. ubi supra, cui adde Salmas. ad Solin. p. 442. et seqq. nec non Voss. de orig. et progr. Idol. l. 3. c. 56. ubi de tergoris eius duritie; c. 62. ubi de eius libidine et impietate in patrem; c. 85. ubi de hieroglyphico vett. Aegyptiorum, quo imis Regum sceptra Hippotamum subiciebant, alibique passim: ut et supra, ubi de Equo marino. Plin. l. 6. c. 29. l. 8. c. 25. 26. P. Mela l. 1. c. 9.
HIPPOREAE pop. Aethiopiae, sub Aegypto. Plin.
HIPPOREGIUS Gulielmus vide Gulielmus.
HIPPORUM Calabriae ulter. opp. Anton. hodie Felo dici scribit Barrius, 10. mill. pass. Altano, apud Scunnum seu Rosarnum opp. Ferrar.
HIPPOS [1] sive HIPPUS clara Iudaeorum civ. est, in tribu Manasse, cuius incolae Hippeni dicuntur: sita ultra Iordanem in Orientali maris Galilaeae litore, e regione urbis Tiberiadis. Urbs Coelesyriae Dioni: Episcopal. sub Archiep. Hierosolymitano, haud procul a lacu Genesara, Hippon. Plin. l. 5. c. 15.
HIPPOS [2] opp. Siciliae, Steph. de quo, ut et opp. Palaestinae cogn. in Reg. Decapolitana, vide Salmas. ubi supra p. 617. Plin. l. 6. c. 4.
HIPPOSELINUM Nemeonicis olim, cum praefatione virtutum, praemii loco datum est. Vide Alex. ab Alex. Genial. Dier. l. 5. c. 8.
HIPPOSTRATUS genealogias Siculas exposuit, teste Pindari Scholiaste. Minois quoque res gestas consignavit, auctore Phlegonte Tralliano, Mirab. c. 30. Vide Voss. de Hist. Graec. p. 378. Etiam Hippostratus inter eos, qui de mirificis hominum formis in India scripserunt [orig: scripsęrunt], a Tzetze refertur Chil. 7. Hist. 144.
HIPPOTA unus ex Heraclidis, quod Carnum vatem Nunpacti occidisset, exulatum abiit. Pater Aletis vel Alethis, qui regnum Corinthi, Sisyphidis eiectis, occupavit. Vide Alethes, it. Carnus.
HIPPOTADES patronymicum ab Hippota deductum: quo poetae fere utuntur pro Aeolo, ventorum Rege, Hippotae Troiani ex Segesta filia nepote, Ovid. Met. l. 11. v. 432.
Quod socer Hippotades tibi sit, qui carcere fortes
Contineat ventos, et cum velit aequora placet.Nic. Lloyd.
HIPPOTAMADA vicus in tribu Oeneide. Steph.
HIPPOTHOE inter Neptuno dilectas, memoratur Arnobio adv. Gentes l. 4.
HIPPOTHOONTIS una ex duodecim Tribubus Atheniensium, ab Hippothoonte Heroe indigena nomen accepit. Vide Paus. in Attic. p. 4. et 5. Franc. Rossaeum Archaeol. Atticae l. 1. c. 5. ut et supra in voce Demarchi.
*dh=moi seu Populi Tribus [orig: Tribűs] Hippothoonitidis.
Achardus. Amaxantea. Anazaea. Araeadae. Azania. Caeriada. Corydallus. Decelia. Eleaeus. Eleusis. Oeum Decelicum. Oeum ad Eleutheras. Sphendale. etc.
HIPPOTOXOTAE dicti sunt equestres sagittarii, qua voce utitur Hirtius l. 5. belli Asiatici.
HIPPUACRA (i. e. equi prom. ) urbs Libyae.
HIPPUCOME Lyciae vicus, Steph.
HIPPURIS ins. quaedam Cariae maris Mediterranei, una Cycladum, Plin. l. 4. c. 12. P. Mela. l. 2. c. 7. Vide Anaphe.
HIPPURISCUS ins. quaedam Cariae. Steph.
HIPPUROS portus Taprobane, apud Solin. c. 73. quem Hippurus vocat Plin. l. 4. c. 12. unde *(/ippouroi nomen eius fuisse, colligit Salmas. ad Solin. p. 1117. et Voss. de Orig. et Progr. Idol. l. 4. c. 27. Alias, Hippurus, Gr. i(/ppouros2, inter pelagicos pisces refertur Ovid. in Halieut. fragm. v. 94. et Oppiano, sic dictus: quia pinnarum longitudine caudam referat equinam; vel potius quia instar equi o)rou/ei, i. e. ruit, sive concito fertur gradu. Quem Carystium inprimis laudabat Archestratus, apud Athen. l. 7. p. 304. ut suavem, commendabat Epicharmus in Hebes nuptris et Matron parodus, ibid. Rondeletio hodie lampugo est Hispanorum, qui carne est pingui ac suavi, sed duriori, ut glauci thunique. Vide eum de Pisc. mar. l. 9. c. 19. At i(/ppouris2 apud Homer. galea est, ex cauda equina seu setis conum habens. Vide supra.
HIPPUS fluv. Moscorum in Phasim defluens. Strabo l. 11. p. 498. et 500. Item ins. Eretriae, et urbs Siciliae, ac alia Palaestinae, Steph. Gent. Hippenos et Hippinus.
HIPSA vide Selinus.
HIPSALA urbs Thraciae, ab Amurathe Turc. Imp. Ioh. Cantacuzeno erepta, A:C. 1359. Laonic. l. 1.
HIPSIDES amicus Menedemi, Praeroris Macedonici; quem cum his multis vulneribus (quae in insidiis a Spitamene positis acceperat) exsanguis hortatus esset, ut in equum suum ascenderet et se fuga [orig: fugâ] eriperet; Hipsides, caeso amico, mori maluit quam fugere. Itaque subditis calcaribus equo in medios hostes se immisit et memorabili edita [orig: editâ] pugna [orig: pugnâ] obrutus telis est. Curt. l. 7. c. 7.