December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0456bHARIM nomen sacerdotis. 1. Par. c. 24. v. 8. Esd. c. 2. v. 32. et c. 10. v. 21.
HARIMUNDUS apud Vopisc. in Ep. Valeriani ad Aurelian. in Vita huius idem cum Fammundo vel Faramundo est, Salmas. Not. ad l.
HARINGUS Sifridi Sinnama Friso, IC. celebris, A. C. 1494. scripsit in titulos Iuris Canonici et Civilis. Trithem. de Script. Eccl.
HARIOLUS vide Ariouls.
HARIPH fil. Hur. 1. Par. c. 2. v. 51.
HARISTALLIUM seu Heristellium, locus celebris in Historia Caroli Magni. Hodie adhuc locus Herstel, ad Weseram seu Visurgim. aliud est in eadem Histor. in ripa Mosae fluminis, non procul Leodio. Fuit autem hoc villa publica; cuius amoeniate delectatus Pippinus, ibi et Palatium exstruxit, et saepe commoratus, an et natus ibi et nutritus est: Unde Heristalliensis saepissime scriptoribus dicitur. Vox Germanica est, et militarem mansionem, vel Domini stabulum designat. Hic [orig: Hîc] hodie pagus est, qui nomen quoque retinet. Cum tit. Baroniae, Hadr. Vales. Not. Gall.
HARIULPHUS Abbas Flander, auctor vitae Arnulphi Ep. Suessionensis, et Gervini secundi Abbatis Ardemburgici. Obiit A. C. 1143.Meierus Ann. l. 3. Voss. de Hist. Lat. l. 2.
HARLAEUS Christophorus Praeses Parlamenti Parisiensis, sec. praet: celeberrimus. Inter Dominos de Harlay primus legitur Steph. A. C. 1250. cuius pronepoti Philipberto illam avitam Baroniam in Burgundia ademit Ioh. Dux Burgundiae, quod Regi Franciae adstitisset. Quare posteri, Domini de Granvilliers, Nogent, Sancy et Cesy dicit sunt: inter quos Ludovic. superioris sec. principio, inter plures, filios tres habuit, totidem linearum auctores. A Christophoro enim praefato, descendunt Comites de Beaumont: a Roberto, Domini de Sancy et Barones de Montglat; a Ludovico; Domini de Chanvalon, qui postea Marchiones de Breval, appellari meruerunt [orig: meruêrunt]. Et quidem Bellimontios Comites quod attinet, Christophorus aliquoties dictus, Dn. de Beaumont (qui Obiit A. C. 1572.) ex Catharina du Val, pater fuit Achillis de Harlay, Com. de Beaumont, cui ex Cathar. de Thou filia Thuani Domini da Bonneuil [orig: Bonneûil], natus Christophorus, Decessit A. C. 1615. relicto, ex Anna de Rabot d'Illins, fil. Achille, quo et Maria [orig: Mariâ] de Bellieure nati sunt Achilles et Magdalena de Harlay. Vide Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europ. Part. II. p. 104. Nec non supra Christophorus.
HARLEMUM civitas Borealis Hollandiae munita et amplissima, eam Sparnus, vel Spara fluv. interlabitur: exstructa creditur a Frisiis circiter A. C. 506. Ei, incolarum suorum testimonio, Typographicae artis inventio debetur. Ferunt prope hanc urbem, vaccam depascetem gramina, in cavernam quandam incidisse, ac triduo post in maris sinu ei opposito versus Orienrem oppido, repertam esse. Ioh. Matal. Metell. Merc. A filio Ducis Albae, post 8. mensium obsidionem capta, et misere devastara est primo bello Belg. Nunc subest Reip. Belgicae. 4. leuc. a Lugd. Bat. in Bor. 3. ab Amstelodamo in Occ. 1. ab ora maris Germ. 9. ab Ultraiecto in Circium. Ab ea lacus adiacens haerlemer-meer dicitur. Ediderunt [orig: Edidêrunt] olim cives egregia fortitudinis specimina, in expeditionibus sacris. Vide Damiata. Urbs haec sedes Ep. A. C. 1559. a Philippo II. facta est, sverum mox Papatui Evangelium, iugo Hispanico libertas successit. Vide Tlivan. Hist. Meier. Guicciard. Descr. Belgii Hug. Grot. Ann. Belg. Bentivolum, Strad. Em. de Meteren, etc.
HARLEPOLIUM opp. Angliae Bor. in ora litor. Dioecesis Dunelmensis, 10. mill. Angl. a Dunelmo in Eur. 5. a confin. Eboracensis prov. in Bor.
HARLINGA urbs Frisiae Occ. post Leovardiam prim. munita et expugnatu difficilis, inundari enim circumiecta regio potest. Cum portu satis capaci in ora maris Austral. Sub Belgis foederatis.
HARMA [1] civitas intribu Iuda et Simeon. Ios. c. 15. v. 30. etc. 19. v. 4. 1. Sam. c. 30. v. 30. Iud. c. 1. v. 17. dicitur et Sephath.
HARMA [2] urbs Boeotiae Tanagricae, vide Steph. Erat autem locus columnis septus, propter vatem Amphiaraum hiatu terrae ibi absorptum, ita exsecrandus, ut fama sit neque aves illis columnis insedisse, neque feras herbam attigisse in intercolumnio illo crescentem. Sic dictus non a curru, ut volunt, sed ab exsecratione. Id enim est Phoenicium [gap: Hebrew word(s)] Harma . Item vicus Atticae, ubi Adrastus confracto curru, opera [orig: operâ] Arionis servatus est. Hinc. Prov. Ubi per Harma fulgus, de iis quae sero et raro eveniunt.
HARMASTIS urbs Asiae, in Iberia, quae et Armactica, nunc Coris, totius Georgiae prim. Sanson. Plin. l. 6. c. 10.
HARMATA urbs Indica, Steph.
HARMATELIA opp. Indiae Brachmanum, ad Alex. Mag. captum, Diod. Sic. l. 17. Hanc Trogus l. 12. videtur Ambigeri Regis urbem vocare. Circa Indi fluminis ostia.
HARMATUS opp. Troadis in Aeolidis conf. in ora contra Methymnam urb. Lesbi. Populi Harmatopolitae. Plin. l. 5. c. 30. Strab. Hermatus, ut quidam volunt.
HARMENOPULUS Constantinus, *panse/bastos2 sebasto\s2, nomofu/lac kai\ krith\s2 *tessaloni/khs2, ut vocatur in titulo, qui praefigitur eius Epitomae div. Canonum, h. e. Sebastus, Nomophylax et Iudex Thessalonicensis, in utroque Iure versatissimus; floruit Sec. XII. Scripsit in Iure Civili *pro/xeiron no/mwn, Promptuarium Iuris vel Legum, quod A. C. 1556. edidit, et Latine vertit, Ioh. Mercerus, postea Graece et Latine edidit, Dion Gothofedus, cum paratirlis ad singulos titulos, variis lectionibus et nomenclatore Graecarum dictionum, A. C. 1577. Item *)epitomh\n tw=n a(gi/wn kai\ i(erw=n kano/nwn, Epitomen divinorum et sacrorum Canonum, quam collegit ex Codice Canonum Eccl. Orient seu Synodorum Oecumenic. et provincialium, item Patrum Graecorum Canonibus; in Tomum I. vero Iuris Graeco-Romani inservit Ioh. Leunclavius, publicatum Francofurti A. C. 1596. cum eiusdem Auctoris tr. de Sectis et verae Fidei Confessoribus
image: s0457aGraece et Latine, a Marquardo Frehero edito. Vide Gerh. van Mastricht Hist. Iur. Eccl. n. 283. et seqq.
HARMISCARA seu ARMISCARA in Capit. Wormatiensi A. C. 829. c. 1. alibique passim, gravior mulcta est, quae a Principibus vitis praesertim militaribus, atque adeo Magnatibus irrogari so lebat; sellae viz. vel canis, supra dorsum, per definitum spatium, gestatio, ut patet ex Capitulari Ludovici III. edito a Camillo Peregrino. sic refert Innoc. III. l. 13. Ep. 135. nobilem quendam Germanum, qui Subdiaconum quendam male acceperat, ad huiusmodi compositionem cum eo devenisse, ut --- cum ducentis militibus, a loco, in quo praefatum Subdiaconum captivaverat, usque ad civitatem magdeburgensem et per omnes conventuales Ecclesias portaret opprobrium, quod Harmiscare vulgariter appellatur. Cuiusmodi Harmiscarae, in Charta A. C. 1246. apud C. du Fresne, Hachees Gallice, item Processiones vocantur; quod sollenni indicta [orig: indictâ] processione Ecclesiastica [orig: Ecclesiasticâ] a reis peragerentur: cuius moris exemplum idem C. du Fresne hoc profert, ex Charta A. C. 1296. in Hist. MS. Remensi Ioh. Rogerii. ubi de Praeposito Remensi, qui Canonicum Rem. male tractaverat: Item dilectus Petrus --- chorum Remensem euntem processionaliter sequatur in camisia et brachiis, capite, pedibus et tibiis denudatis, Remis in duabus processionibus sollennibus etc. Ad vocis etymon pertinet, quod habet Browerus Ann. Trevir. l. 8. ubi ait, scaram facere, est domino honesta iubenti servire et nuntium eius, mandatum seu literas perferre. Sic ergo vox composita fuerit, ex Germ. arm, i. e. brachium et shara, h. e. deferre, Vide omnino C. du Fresne. Aliter Amerbachius Not. ad Cap. Car. Mag.
HARMODIUS [1] et Aristogiton Tyrannicidae, a Leaena insigni meretrice, tam fideliter et unice adamti sunt; ut illa, ne illorum coniurationem retegeret; torta, linguam dentibus praerosam in rytanni os exspuerit. Plin. l. 7. c. 23. Vide Aristogiton.
HARMODIUS [2] Lepreates libro de Legibus in Phigalea citatur ab Athen. l. 15. p. 695.
HARMOGE Graece a)rmogh\, commissura et transitus colorum, in Pictura. Plin. l. 35. c. 5. Quibus coloribus singulis primi pinxissent -- -- diximus --- Tandem se ars ipsa distinxit et invenit lumen atque umbras, differentia [orig: differentiâ] colorum alterna [orig: alternâ] vice sese excitante. Deinde adiectus est splendor, alius hic quam lumen: quem quia inter hoc et umbram esset, appellaverunt [orig: appellavêrunt] tonon: commiss uras vero colorum et transitus, armogen.
HARMONIA [1] Martis et Veneris filia, Cadmi uxor, cui Vulcanus pulchrum, sed exitiale monile dedit, eo quod ex coniugis adulterio fuisset propagata. Vide Cadmus.
HARMONIA [2] Em pedocli principium boni est, diciturque aliter Amor seu Amicitia Plutarch. de Iside et Osir. Vide quoque infra Musica.
HARMONIDES Troianus, quem praecipuo quodam amore Minerva dilexit; ideoque nihil eum fugit, quod fabrili arte effici posset. Is inter alia naves Alexandro aedificavit, malorum omnium, quae Troianis contigerunt [orig: contigêrunt], caput. Hom. Il. 5.
*mhrio/nhs2 de\ fe/reklon enh/rato, te/ktonos2 ui(o\n
*(armoni/dew, o(\s2 xersi\n e)pi/stato dai/dala e)/rga.
*teu/xein, e)/coxaga/r min e)fi/lato *palla\s2 *aqh/nnh.
*(\os2 kai\ *)aleca/ndrw| tekth/nato nh=as2 ei)\sas2
*)arxhka/kous2, ai(/pa=sikako\n *trw/essi gen/onto.Nic. Lloydius.
HARMOSTAE Magistratus apud Lacedaemonios, qui exstruendis arcibus et reficiendis urbibus praeerant: Graece *(armostai\, Aptatores seu Concin natores. Vide Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. in hac voce; Episcopi, item Har mostes.
HARMOSTES apud Polyaen. l. 2. videtur a Vulteio et Casaub. pronomine proprio accipi: secus sentiente Iano Gebhardo, qui opinatur officii nomen esse. Qui vero sint Harmostae Lacedaemoniorum; docere idem ait Diod. Sic. l. 13. p. 366. Nic. Lloyd. Vide et supra. pr. Edit. Henr. Steph.
HARMOSYNI Hesych. *(armo/sunoi, arxh/tis2 *lakedai/moni, e)pi\ th=s2 eu)kosmi/as2 tw=n gunaikw=n.
HARNAPHER fil. Suphae. 1. Par. c. 7. v. 36. lat. ira tauri, vel ira crescens.
HARMOZON prom. Carmaniae, ad ipsas angustias Sinus Persici, Gr. *)armo/zon, q. conveniens et commodum. Unde harmonzoei pop. seu Armozei, Plin. l. 6. c. 25. Apromontorio Carmanis iunguntur Armozei. Ibi portus Macedonum et arae Alexandri in prom. Item Harmozusa urbs, apud Ptol. quam hodie volunt esse Hormus vel Ormus, manifesto nominis indicio. Vide Salmas. ad Solin. p. 1178. ut et in vocibus Armozum, Armuziae etc.
HARO [1] nomen illust ris in Hisp. Fam. quae ex Dominis priscis Biscaiae deduci amat. Claurit inprimis sub Ioh. II. Rege, Didacus Lopezius de Haro I X. huius nominis, Domin. de Busto, cuius fil. Ioh. Alphonsus, nepos autem fuit Didacus Lopezius, Dn. de Sorbas et Lobrin. Huic ab uxore Beatrice de Sotomayor dominium del Carpio: huiusque nomine Marchionis titulus, ex fil. Ludovico Mendezio, nepoti Didaco Lopezio de Haro Sotomayor obtigit. A quo reliqui Marchiones descendunt: et quamvis aliquoties successio in filias inciderit, retenta tamen est vel retracta Agnatorum matrimoniis. Ludovici Mendezii de Haro et Guzman March. del Carpio, etc. nati A. C. 1618. progenitores sic habent. Didacus Lopezius de Haro Dn. de Sorbas, ex Beatrice filia Ludov. Mendezii de Sotomayor Dn. del Carpio, fil habuit cognominem: quo; et Anna [orig: Annâ] Guzmannia [orig: Guzmanniâ], nat. itidem Didacus Lopezius de Haro et Sotomayor, Mariam sibi iunxit de Guzman, ex ea Pater Ludovici: qui ducta [orig: ductâ] Beatrice de Haro et Sotomayor March. del Carpio agnata; suscepit Didacum Lopezium March. del Carpio: cuius ex Francisca de Guzman, fil. fuit praefatus Ludov. Mendezius de Haro et Guzman, March. del Carpio. Vide Phil. Iac. Spener. ubi supra Part. II. p. 96. Hic celebris est ille ei)rmhnopoio\s2 et Minister Status in Regno Hispaniae, cui Philippus
page 457, image: s0457bIV. ob pacem A. C. 1650. feliciter ad Pyrenaeos montes conclusam, cognomentum della Paz, ad posteros transmittendum, concessit: unde tituli eius hi, Ludovicus Mandez de Haro, Sotomayor, Guzman de la Paz, Marchio et dein Dux del Carpio, Comes Dux d'Olivarez, primus Minister Status: qui cum haud diu paci a se factae superstes fuisset, reliquit, ex Catharina Ferdinandina de Corduba d'Aragon, filia Henrici Duc. de Cardona et Segorbia March. de Comares fil. Caspar. de Haro Guzman Aragon de la Paz, Duc. del Carpio March. de Liche Com. Duc. d'Olivarez et S. Lucar; cui uxor obtigit Antonia de la Cerda de Medina Celi, filia Ioh. Ludovici Ducis de Medina Celi. Idem Parte III. p. 79. et utrobique in Indic. ubi fam. dispositio.
HARO [2] seu Harou, item Clamor de Haro, in Normannia potissimum obtinet, et inclamari solet, dum crimen aliquod capitale, furtum, incendium, caedes etc. perpetratur. Tum enim ii, qui in vocem audiunt, ad reum persequendum foras exire tenentur eumque detinere, si potest, ac Iudicibus tradere: quod qui negligit, Principi aut Domino feudali, qui ius gladii habet, in cuius territorio crimen commissum est, emendam praestat. Unde ius habere dicitur clamoris de Harou, qui alta [orig: altâ], ut Galli aiunt, iustitia [orig: iustitiâ] gaudet. Sed et interdum usurpatur pro quovis clamore, in tumultibus excitati solito, apud Froissard. alibique. Origo eius Rolloni, primo Neustriae Duci, ascribitur, qui hoc primum instituisse dicitur, ut nomen suum. Ha Roul, inclamaretur ab iis primo, quibus vis illata erat, aut ab eorum affinibus ac cognatis, tamquam auxilium Ducis praesens implorantibus: postmodum etiam ab aliis, qui crimen aliquod capitale perperrati vidissent etc. Vide C. du Fresne in Gloss. et supra Clamor.
HARODI nomen civitatis. 2. Sam. c. 23. v. 2. Lat. tremefactus, vel stupefactus, vel caloris aut irae abundantia.
HAROMAPH fil. Iedaiah. Neh. c. 3. v. 10. Lat. destructio, seu anathema oris.
HAROSETH nomen civitatis. Iud. c. 4. v. 2. Lat. artificium, vel aratura, sive testa, aut silentium, vel surditas, aut Syriace silva.
HARPA seu Arpa instrumentum Musicum, cuius figura et forma Delta Graecorum efficit, sequloribus saeculis notum, Germ. Harpffe, Gallis Harpe. Hanc a lyra distinguit Fortunat. l. 7. Carm. 8.
Romanusque lyra [orig: lyrâ], plaudet tibi Barbarus harpa [orig: harpâ],
Graecus Achilliaca [orig: Achilliacâ], Crotta Britanna canat.Voss. vero l. de poemat. cantu et viribus Rythmi p. 118. illud fuisse instrumentum existimat, quo Bardi Gallorum olim uterentur Sacerdotes, quod lyrae non absimile fuisse testatur Diod Sic. Sed et Harpa nomen avis, in quam Cleimdis Babylonii uxorem Harpam mutatam esse, una [orig: unâ] cum Harpaso fil. in avem itidem cognominem, legas apud Ant. Liber. ex Ornithogonia Boei et Simmia Rhodio.
HARPADIUM vulgo Arpaia, opp. Hirpinorum in Campaniae conf. ubi Furculae Caudinae, insigni Romanorum ignominia [orig: ignominiâ] nobiles, quorum legionis hic [orig: hîc] sub iugum misere [orig: misêre] Samnites. 4. mill. pass. ab Avella intra montes.
HARPAGIUM opp. iuxta Parium, unde raptus Ganymedes. Harpagia. pl. num. Steph.
HARPAGO in navibus, Anacharsidis inventum. Plin. l. 7. c. 56. Rostra addidit Piseus --- Tyrrheni anchoram --- Anacharsis harpagonas: et manus Pericles Atheniensis, adminicula gubernandi Typhis. Cuiusmodi harpagones, i. e. asseres ferreo unco praefixos, ex punicis navibus in Romanas iniectos, magno successu, habes apud Liv. l. 30. c. 10. Cum manibus ferteis confundit Curt. l. 4. c. 2. Sed gratis, ut ex utriusque machinamenti descriptione clare liquet. Alias Harpago idem cum, unco quo triplici solent res in puteos aut profundas aquas delapsae investigari et extrahi. At sextuplex occurrit Ezech. c. 39. v. 2. ubi Deus [gap: Hebrew word(s)] et sextabo te, sc hamo (ut c. 38. v. 4. dixit) unco vel harpagone sextuplici, i. e. sex uncis digitis ferreis constante, quibus te extremis Aquilonis partibus extraham. Hic [orig: Hîc] sextuplex nominatur uncus, ut tanto certius hostem se comprehensum et firmius retenturum indigites. Certe ad damnatos etiam et reos adhibitos fuisse harpagonas seu uncos constat. Iuv. Sat. 10. l. 4. v. 7.
--- - impacto Seianus ducitur unco.
Sed hac de re pluribus infra. Vide et supra Hama.
HARPAGUS [1] Dux Cyri, interiorem Asiam subegit, postquam Astyages ipsi filium membratim discerptum comedendum proposuerat, eo quod Cyrum, quem exponere iussus erat, in vita conservasset. Herod. l. 1. c. 108. 111. et 119.
HARPAGUS [2] fluv. circa Colchidem regionem, Diod. Sic. l. 14. forte idem cum Harpaso Xenoph.
HARPALUS [1] cui Babyloniae thesauri commissi ab Alexandro fuerant, desperans Regis ex India reditum, lapsus est in luxuriam ac contumelias mulierum nefandas, Reverso Alexandro, cum audisset multos Satraparum poenas delictorum dare metuens Regis iustam iram, contractus sex milibus mercenariorum, navigavit Athenas, populo supplex. Inde ab Antipatro et Olympiade expostulatus cprriutos pratprobis evasot Taenatumque profugit, ubi a Thimbrone quodam amico clam trucidatus est. Vide Diod. Sic. l. 17. p. 619 et 620. Plutarch. in Phoc.
HARPALUS [2] nomen praedonis, Cic. l. 3. de Nat. Deor. Hic Diis illudebat, quod in tanta fortuna tam diu viveret.
HARPALUS [3] Cyclum 8. Annorum, a Cleostrato excogitatum correxit, alio 9. Annorum substituto: in quo cum naevos quoque deprehendisset Meton, fil. Paus. Enneadeceteridas suas Aureum numerum vulgo dictum, invenit. Fest. Avien. Diod. Sic. l. 12.
HARPALYCE Lycurgi filia, venationibus dedita, quae cum patrem senem a Getis captum sensisset, collecta [orig: collectâ] confestim multitudine, celerius quam d femina sperari potuerit, illum armis et robore liberavit: Virg. Aen. l. 1. v. 320.
--- - Vel qualis equos Threissa fatigat
Harpalyce volucremque fuga [orig: fugâ] praevertitur Hebrum.
page 458, image: s0458aItem virgo quaedam, quae, cum Iphiclum ardentissimo amore deperitet, spreta, et dolore animi confecta itneriit, a qua et canticum quoddam Harpalyce dicebatur. Turneb. Advers. l. 10. c. 11. Nic. Lloydius.
HARPALYCEA civitas Phrygiae. Steph.
HARPASA Asiae opp. in Caria, ubi cautes ingens digito mobilis: eadem, si toto corpore impellatur, resistet. Plin. l. 2. c. 96. Ad Harpasum fluv.
HARPASTUM Gr. *(arpasto\n, et a(rpa/zw, rapio, quod plures proiectum conentur arripere extraque ludi limites eicere: Pilae genus grande ac durum, ut Folle aliquanto minus, sic Paganica maius; ex corio vel etiam ligno, intus lana [orig: lanâ], pilis, aut lino stipatum. Hanc non in sublime, ut discum, sed in terram rotabant incredibili volubilitate, et solo repercussam at the rebound, ut Angli dicunt, raptam revocabant, unde illi nomen ut diximus. Mart. l. 4. Epigr. 19. cuius epigraphe de Endromide v. 5.
Seu lentum ceroma teris trepidumque trigona
Sive Harpasta manu pulveru lentarapis.Quo ludi genere qui se exercebant, instar reliquorum Athletarum subligacula induebant: teste eodem l. 7. Epigr. 66. cuius epigraphe in Philaenim.
Harpasto quoque subligata ludit.
Quod de ceromate dictum, de unguento gymnastico intelligendum est, non in Harpasti modo exercitatione; sed in omnibus aliis, adhiberi solito. Senec. de brev. vit. c. 12. Qui in ceromate (nam proh facinus, ne Romanis quidem vitiis laboramus) spectator puerorum rixantium sedet. Plin. l. 35. c. 12. Plura de hac parte non sum dicturus, non Hercules magis, quamde terrae usu in ceromatis, quibus exercendo iuventus nostra corpora vires animorum perdidit. Iuv. Sat. 6. l. 2. v. 245.
Endromidas Tyrias et femineum ceroma
Quis nescit?Vide Thom. Dempster. Paralip. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 1. et infra Phoeninda, it. Pila.
HARPASUS Cariae fluv. Plin. l. 5. c. 29. Liv. l. 38. c. 13. Steph. Daphnus Apollonio, teste Rhodigino l. 29. c. 27. Eius mem. Q. Smyrnaeus l. 10.
*(arpa/sou a)mfi\ r(e/eqra dieide/os2.
HARPE [1] una ex praecipuis Amazonum, auxilio apparens Aeetae, Colchorum Regi, contra Persen. Val. Flacc. Argon. l. 6. v. 275.
HARPE [2] ensis falcatus, quo Mercurius usus fertur, in occidendo Argo illo centoculo, et Perseus in amputando Medusae capite. Lucan. Civ. Bell. l. 9. v. 662. et seqq.
Et subitus praepes Cyllenida sustulit Harpen,
Harpen alterius monstri iam caede rubentem,
A Iove dilectae fuso custode iuvencae.Ovid. Met. l. 5. v. 69.
Vertit in hunc Harpen madefaciam caede Medusae.
Nic. Lloydius. Eadem [orig: Eâdem] Saturnus patrem Caelum castrasse legitur, apud Hesiod. in Theog. Saturnum dein fil. Iuppiter, idque in Ins. Corcyra, quae ideo Harpe quoque dicta. Sed et Nemesi Harpen tribuit Lycophron, reis infestam. Unde est, quod Nonni l. 48. Diana Aurae irata, Nemesin in illam sic invocat,
*)he\ mi\n oi)strh/seie teh\ xalkh/latos2 a(/rph.
Eam postea, una cum Perseo, in caelum inseruerunt [orig: inseruêrunt] Astronomi. Itaque apud Proclum, in Persei asterismo, quaedam stellae dicuntur katasteri/zesqai ei)s2 a(/rphn, i. e. ita disponi, ut harpes formam imitentur. Non tamen tota in caelum translata est. Argivis enim Mycenis ex ea nomen inditum, ut in Alexipharmacis tradit Nicander,
--- - --- mu/khs2 o(/ti ka/ppesen a(/rphs2
*)/akron u(pai\ u(prhw=na *melanqi/dos2
--- - --- capulus quod decidit Harpes
Super summum verticem Melanthi dis:unde a mu/khs2 Mycene, Etymolog. etc. *sifodre/panon autem harpen vocat hesych. logxodre/panon Suid. hamatum ferrum, Lucan. l. 9. cuius inventum Thracibus tribuit Clemens 1. Strom. potius a Phoenicibus Thraces accepere [orig: accepêre]. Romani sicam dicebant: Fortasse ko/pis2 et sa/garis2, apud Xenoph. Cyropaed. l. 2. ubi de Prsarum armatura, id ipsum fuit; neque diversa Laconum cuh/lh, cuius hesych. meminit etc. Bochart. Hieroz. Part. post. l. 5. c. 15. An inde Harpigeri, apud Albertin. Mussatum de Gestis Italicorum post Henr. VII. rubr. 1. Per latera distinctis harpigeris, lanceariis, fundibulariis etc. Vide quoque infra Indus.
HARPESFELDIUS Nicolaus vide Nicolaus.
HARPHIUS Henricus, vide Henricus.
HARPINNATES fluv. Peloponnesi, per Elidem fluens, et Harpinnum opp. alluens.
HARPIS Mysiae inf. urbs ad Lycostoma. Istri ostium. Ptol.
HARPOCRAS magnae gratiae apud Claud. Imp. Suet. in eo c. 28. cui lectica [orig: lecticâ] per urbem vehendi, spectaculaque publice edendi ius tribuit.
HARPOCRATES simulacrum in sacris Isidis et Serapidis erat, quod digito labiis impresso admonere videbatur, ut silentium fieret. Hunc Aegyptii silentii Deum esse volebant, fil. Isidis, post mortem Osiridis natum. Revera autem Graecus Philosophus fuit Harpocrates, cuius eruditio ac praecepta eo maxime tendebant, ut silentium praeciperet, et omnibus rebus anteponeret. Hinc reddere
image: s0458bHarpocatem (ut monet Erasmus in Adagiis ) proverbialiter dictum pro mutum facere Catull. Carm. 74. v. 4.
--- - Et patruum reddidit Harpocratem.
Idem Carm. 100. v. 4.
--- - et factum me esse puta Harpocratem.
Huius meminit Ovid. nomin e praetermisso, cum Deos Isidis comites dinumerat. Met. l. 9. v. 791. et seqq.
Sanctaque Bubastis, variusque coloribus Apis,
Quique premit vocem: digitoque silentia suadet,
Sistraque erant, numquamque satis quaesitus Osiris.HARPOCRATIS Dei pridem effossa est imaguncula ex Mutinensibus ruinis quae ita erat efficta. Puer erat imberbis, nudus, qui dextra [orig: dextrâ] indice os obsignabat, sinistra [orig: sinistrâ] vero deorsum exstenta [orig: exstentâ] sustinebat cornucopiae sursum ad autem pertingens, frugibus refertum, inter quas eminebat nux pinea. Dei vero caput mitra [orig: mitrâ] Aegyptiaca [orig: Aegyptiacâ] redimi videbatur, aut aliquantulum in altum erecta desinebat in duas quasi volucres. Ei Deo lentes et primitiae leguminum offerri solebant. Illi etiam perseam arborem dicavit Aegyptus, quod eius arboris frondes linguae, fructus autem cordi sit quam similimus. Natalis Comes. Roslaeus. Mystagog. Carrerius, de Imagin. Deorum, Nic. Lloyd.
HARPOCRATION qui Aelius vocabatur, professione Sophista fuit, praeter alia commentatus est de iis, quae a rhetoribus ignorantur, ad haec de agminum ordmibus, qui apud Xenoph. item librum, quod ementita sit Herodoti Historia, sive, ut Graeca retineam, peri\ tou= katoyeu=sqai th\n *(hrodo/tou i(stori/an, Auctor Suid. qui quatuor Harpocrationes ponit: unum Argivum, Philosophum Platonicum, e quo Stobaeum eclogas suas congessisse, Photius testatur in Bibliotheca: alterum praenomine Caium? Tertium Aelium, de quo dictum: quartum Valerium, Rhetorem Alexandrinum, auctorem Lexici in decem oratores. Vide Maussacum in Harpocrationem. Idem Horum Aelius, an Valerius; inter Praeceptores Veri Imp. memoratur Capitolino.
HARPONES in vet. Charta, apud C. du Fresne, spicula sunt ferrea, 6. pedes longa, quibus balaenae configuntur: cuiusmodi harpones, Gall. harpons, describuntur Cleiraco ad LL. maris Oleron. Hinc Harponeurs iisdem balaenarum piscatores. C. du Fresne in Gloss.
HARPONIUM opp. Lucaniae. Vide Arponium.
HARPRECHTUS Ioh. Walhemio, Wirtenbergius Iuris Prof. Tubingae celebris, floruit, A. C. 1597. Erhard. Cellius Elogiis Professorum Tubing. carminice editis. Obiit A. C. 1639. Aet. 80. Aedita ab eo. Operum Tomi IV Orationes, Commentarii, Disputationes ad IV. Institution. libros; Poematum [orig: Poëmatum] libb. 4. Tractatus de Patria potestate, de Nuptiis et Adoptionibus, etc. Paul Freher. Theatro Viror. erudit. claror.
HARPYIAE Ponti ac Terrae filiae, teste Serv. unde in ins. habitant, partem terrarum, partem maris tenentes. Val. Flacco, Typhone genitae sunt. Sic dictae sunt a)po\ tou= a(rpa/zein, i. e. a rapiendo. Quam etymologiam confirmat. Virg. Aen. l. 3. v. 212.
Harpyiaeque colunt aliae:
Idem Ibid. v. 225. et seqq.
At subitae horrifico lapsu de montibus adsunt
Harpyiae, et magnis quatiunt clangoribus alas:
Diripiuntque dapes. ---Itemque Horat. Serm. l. 2. Sat. 2. v. 40.
Vellem, ait, Harpyiis, gula digna rapacibus.
Hesiod. in Theog. v. 266.
--- - *(h d' w)kei=an te/ken *)=irin,
*)hu+ko/mous2 q' *(arpui/as2 *ae/llw t), *)wkupi/thn te.Et alibi alludens ad etymon.
*nu=n de/ min a)kleiw=s2 *(/arpuiai a)nhrei/yanto.
Etymologus: *(ai arpaktikai\ qeai\, para\ to\ a(/rpw to\ a(rpa/zw a(/rpuia, w(s2 ai)/qw ai)/quia, kai\ a)gw a)guia/. Volatiles autem fingebantur, auribus ursinis, corpore vulturino, vultu virgineo, manibus uncis. Virg. tres fuerunt [orig: fuêrunt], Aello, Ocypete, Celaeno, quae Homero Podarge, ex qua zephyrus Achillis equos Balium et Xanthum genuerit. Exegerunt [orig: Exegêrunt] autem eas Boreadae, per Aegaeum Siculumque mare, ut scribit Pherecydes, persecuti usque ad Plotas ins. quas Homer. Calynas nominat. Inde Boreae filii ab Iride admoniti, seu ut alii, a Mercurio, reversi sunt, unde Ins. Strophades sunt appellatae. Illae vero in specum Cretae se fuga [orig: fugâ] proripuerunt [orig: proripuêrunt]. mythologiam earum habes apud Cael. Rhod. l. 29. c. 27. Sidon. Apollinaris Ep. 7. harpyias vocat sanguinarios pecuniae raptores et exactores, Plutarch. earum nomine foeneratores intelligit, in Lucullo. Apuleius mulieres malas, ete. Vide Phineus, et Voss. de Theol. Gent. l. 3. c. 99. Nic. Lloyd. e quibus fabulam istam nulli avium generi magis convenire sentit Voss. quam vespertilionibus Darienes in America; qui non modo gallos gallinasque, sed et canes felesque morsu interimunt, homines etiam infestant, sanguinemque iis exsugendo in maximum vitae periculum coniciunt, quando et nonnulli hinc tabe emortui; uti testis est Petrus Martyr Ocean. l. 6. Decad. 3. Sed hoc genus avium Veteribus ignotum fuit, qui fusikw=s2 per Harpyias intellexere [orig: intellexêre] ventos: i(storikw=s2, pellices Phinei Reges, quas aula [orig: aulâ] expulere [orig: expulêre] Calais et Zetes, Boreae, h. e. Septentrionalis Reguli, ex Orythia apud Ilyssum rapta, filii, quorum sororem Cleopatram Phineus uxorem duxerat. Cleopatram autem vocant, Apollon. Argon. l. 2. Apollod. de Diis l. 3. et Valer. Flacc. Argon. l. 4. Sed Cleobulam appellant, Serv. ad Aen. l. 3. et Tzetzes ad Lycophron. Vide Gerh. Ioh. Voss. de Idol. l. 3. c. 99. Sphinges, cum pennae iis adduntur, Harpyias esse et exire, notat Petrus Bellon. Observat. l. 2. c. 46. Vide Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. Theb. l. 2. v. 521. et hic [orig: hîc] ubi de Sphingibus ac Spinturniciis.