December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0001JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0002
[gap: blank space]
image: as0003
[gap: illustration]
image: s0172bEPIZEPHYRII Locrenses populi, apud quos si quis salutis causa [orig: causâ] vinum hausisset largius, medico non imperante, morte expiabatur libera illa compotatio, perinde ac grande aliquod scelus.
EPLA Ins. parva Sin. Nacon. Lovo Nigro.
EPOCHA ab e)pe/xw, temporis periodus, seu statio. Dividitur in Sacram, quae ex sacris desumitur; a creatione, diluvio, nativirate Abrahami, exitu Israel ex Aegypto, templo Salomonis, reditu Israelitarum ex Babylone, nativitate I. C Aut ab aliis, a turri Babel destructa, migratione Iacobi in Aegyptum, vel alio quodam eventu memorabili: Et Profanam, ab Ogygio diluvio, ab Olympicis ludis restauratis, ab U. C. Consulibus, ab imperio Iul. Caesaris. Imo quaelibet gens peculiares habet Epochas, ab origine sui regiminis, a mutatione insigni familiarum etc. Perac. de Doctr. Temp. Scalig. de Emend. Temp. Calvis. Chron. Ricciolus Chron. Ref.
EPODOS Graece *)epwdo\s2, dicebatur olim in Gentilium sacris, qui, post cantiones aliquas ad aras Deorum expletas, accedebat sacra certis versiculis clausurus, Galenus de Offic. partium hum. l. 17. Unde Horat. quum Odas scripsisset, quem illis librum superaddidit, Epodon inscripsit; uti Plato eum, quem post Leges statuebat, Epinomida. Sed et in Choro, postquam strofh/n et a)ntistrofh\n absolvissent, stantes tetrae quietem repraesentabaut, quo in statu cum diversa a superioribus accinerent *)epwdo\n nominarunt: uti docet Scalig. Poet. l. 1. c. 9. Vide quoque eum l. eod. c. 43. et l. 3. c. 97.
EPOISSIUS seu EPOSIUM Greg. Turonensi: Epusum Lib. Notit. seu Ivodium, opp. Belgii in ducatu Lucemburgensi, Iuoix, teste Ortelio. In ipsocorifin. Campaniae. Alias permunitum Subest Gallis, ab A. C. 1640. pace ad Pyr. 1. leuc. a Mosomio in Ort. 3. fere a Stenaeo in Bor. 3. a Malmedio in Occ. 8. a. Maceriis in Ort. Ducatus Cariniani Gall. tit. nuper insignitum. Baudr.
EPOMANDUODURUM aliter EPAMNDUODURUM, aut EPAMANTADURUM oppolim Sequanorum, nunc vicus in Burgundia Comitatensi; positus est ad Dubim fluv. non procul a castro Piligarda. Vulgo Mandeurre. Vide Hadr. Vales. in voce Cambete. Ab equis ei nomen, namque Epona equorum Dea olini Romanis: cuis nomine plurimaloca insignita esse, notum est. Sic Eporedia, in Italia Transpadana. Epaunum, Epenburgum in Bavaria etc. inde appellata. Vide in voce Epona.
EPOMEUS collis in mocio quondam ins. Isclae in Tyrrheno mari, terrae motibus primum vehementer coneussus, mox incendia maxima aperto hiatu evomuit. Quibus conterriti Siculi, et opp. et ins. deseruerunt [orig: deseruêrunt], Sed et Lucio Martio et Sexto Iulio Coss. et deinde Caesare Augusto, Tito Antonino quarto, atque Diocletiano imperantibus, plurimum arsit. Albetti praeterea primi anno tertio, adeo vehemens ibidem profluvium admenses duos prorupit, ut in suum quodammodo exitium conspirasse crederetur, cum plurinia btuta atque homines consum pserit, et ceteri fuga dilapsi in proximam Paudatariam vel Capreas vel Baias se contulerint. Ioh. Matal. Metell. Epomeus, Iul. Iazzolino Monte di S. Nicola, Plin. l. 2. c. 88. Epopos, mons Pithecusae Ins. Sinus Puteolani, in Camp. Ferrar.
EPONA [1] puella formosissima, ex homine et equa concepta hoc modo. Fulvius Stellus genus muliebre perosus, cuidam se immiscuit equae, quae suo deinde tempore formosam admodum peperit puellam, quam tempestive quidam Eponam appelarunt. Plutarch. Paral. Dea equorum credica et invocata: quod ingeniose ridet Tertul. apol. c. 16. Iust in. Martyr apol. 2. Minut. Felix in Octav. Apul. de Asino aur. l. 3. Iuv. sat. 8. l. 3. v. 157.
Solam Eponam et facies olidae ad praesepia pictas.
An hinc Epaunum urbs, quia ibi culta? Vide Epaunum, Equestris, etc.
EPONA [2] iumentoruin, et mulionum Dea. Vide supra, et in Hippona. Ferrario nomen Deae, et loci, in Bavaria apud Novam Civit. Pinburg Aucntino, Epenburg, aliis seu Biburg.
EPOPE dicebatur Acrocorinthus, quod Sisyphus illic Aeginam a Iove rapi viderit. Steph.
EPOPEUS [1] decimus septimus Sicyoniorum Rex.
EPOPEUS [2] vel EPOPUS mons in Arimis sub quo Typhoeus iacere singitur, et flammas ore eructare. Pind. Schol. *sumbon/nousi ga\r au)to/qi, etc. *puro\s2 katafle/ceis2, kai\ muqologei=tai u(pokei=sqai to\n *tufw=na: Ibi accidunt ignis deflagrationes, et Typhon subiectus esse fingitur. Strab. scribit, Eretrienses terriz motibus, iguisque et aquarum eruptione inde fuisse exturbatos: et id ipsum aliis accidisse, quos eo miserat Hiero tyrannus Syracusarum. Et apud Strab. Timaeus paulo ante suam aetatem, to\n *)epope/a lo/fon e)n me/sh| th=| nh/sw| tinageu/ta u(po\ seismw=n a)nabalei=n pu=r, kai\ to\ metacu\ au)tou= kai\ th= sqala/sshs2 e)cw=sai pa/lin e)pi\ sto\ pe/lagos2: Mediss in ins. Eponeum collem motu ternae concussum, ignes evornuisse, et quicquid eret medium inter ipsum et mare, rursus ad mare perpulisse. Quod de ipso colle perperam accepit Plin. l. 2. c. 88. qui sic habet: Montem Epopon (fuerunt [orig: fuêrunt] ) cum repente fiumma ex eo emicuisset, casswesiri aequatum planitie. Docti videant, utrum huic monti Graecum sit nomen u)po\ th=s2 e)po/yews2, quia speculae sunt in montibus, aut Phoenicium ab [gap: Hebrew word(s)] hibbub vel ibub, i. e. assatione et exustione propter flammarum eructationes, quibus flagrat, atque exardescit, Bochart. Nic. Lloyd.
EPOPTA apud Tertullian. c. Valentinianos, ubi totam mysteriorum Atticorum scenam et apparatum explicat, Diutius initiant, quam consignant, cuni Epoptas ante quinquennium instituxnt. Mox. post tot suspiria Epoptarum, totum signaculum linguae, simulacruin membri virilis vevelatur. Dicrtur, qui mysta tantum erat: quemadmodum alii quoque Auctores e)po/pteusin cum muh/sei loquendo confundunt. Alias mu/hsis2 proprie erat initiatio tum prima, quae fiebat in parvis Mysteriis, Anthestrione mense, qua [orig: quâ] praeparabantur mentes et praepurgabantur, ad acceptionem maiorum; tum secunda, quae fiebat quinquennio post, in magnis Boedromione mense: *)epoptei/a vero, cum intra [orig: intrâ] sacrorum secretum anno post secundam hanc
image: s0173ainitiationem admittebantur. Qua de re vide Salmas. ad Spartian. in Hadr. Caes. et hic passim, inprimis in voce Mysterium et ubi de Os signandi ritu. Adde, quae dicta sunt in voce Eleusinia. Sed et *)epopti/des2 titulus libri, cuius Plin. meminit Praefat. sub fin.
EPORA vulgo Montoro, opp. Hisp. Baet. 10. leuc a Corduba, apud Lucenam: quibusdam Aldea del Rio, oppidul. Vandalitiae, ad fluv. Baetim. 8. leuc. a Corduba in Ort. Baudr.
EPOREDIA Salassiorum urbs. Ptol. haec olim ex Sibyllinorum librorum oraculo a Romanis condita, et ab Eporedicis, quos eo nomine Galli praestantes equorum domitores sua [orig: suâ] lingua [orig: linguâ] appellabant, nominata; ut non obscure innuit Plin. l. 3. c. 17. Iurea Leandro.
EPOREDORIX Aeduus, summo loco natus adolescens et summae domi potentiae: qui de Principatu cum Viridomaro contendebat, Caes. VII. Comment. c. 39. quo duce ante adventum Caesaris Aedui cum Sequanis bello conrenderunt [orig: conrendêrunt]. l. 7. 6. 67.
EPOS Graece *)/epos2, proprie Heroicum carmen; unde Epici Poetae, Epicus Cyclus etc. Vide supra Epicum Poema, item ubi de Cyclicis Scriptoribus.
EPPSTENIA Familia Germaniae illustris, cuius origo a [orig: â] Sigfrido Eppstenio arcessitur, cuius fil. Sigfridus, ex Abbate Fuldensi, Archiep. Moguntinus electus est, A. C. 1059. Eius ex fratre nepos, paruet dictus Sigfridus, gentem propagavit: in qua duo iterum Sigfridi, et alius Gerhardus, saeculo dcimo tertio, sedem Moguntinam tenuere [orig: tenuêre]; Nec minus Wernerus Falckenstenius Archiep. Moguntinus Eppsteniant habuit matrem. Godofredus postea, qui decessit A. C. 1412. ex uxore Lucardi, fiha Philippi Iunioris. Du. de Falckenstem et Muntzenberg, heredem Koenigsteinae, pater fuit Godofredi atque Eberhardi: quorum ille ab uxore Iuta Nassovia titulum Comitarus Diezii familiae intulit, sed eius nepos Godofredus, pater Aguetis, Emiconi Com. Leiningensi nuptae, lineam clausit, A. C. 1520. cum A. C. 1492. dimidiam dominii Eppstenii partem Vilhelmo Landgravio hassiae vendidisset. Hic (Eberhardus) Koenigsteinam tenuit, et A. C. 1420. consensu fratris feudum Imperii fecit, atque primus Comitis titulum obtinuit; ex Anna Cronbergia pater Eberhardi II. Com. Koenigstenii, quo et Anna [orig: Annâ] Nassovia [orig: Nassoviâ] genitus Philippus Comes, ex Luisa Com. de Marca, suscepit Eberhardum III. (qui exstinctus A. C. 1535.) ex Carharina Weinsperg nullam prolem reliquit) Georgium (defunctum A. C. 1527.) Philippum Canonicum Moguntinum (qui obiit A. C. 1509.) atque Aunam heredem, (nuptam Botoni Com. Stolbergae, exstincto A. C. 1567. uno ante uxorem auno) E quo matrimonio natus Henricus Com. Stolbergae, ex Elisabetha Gleichensi, fil. habuit Christophorum, defunctum A. C. 1638. Cuius ex Hedvige Reinsteinia fil. Ioh. Martinus, ex Agnere Elisabetha Barbiensi, praeter alios, genuit Christophorum Ludovicum (nat. A. C. 1634.) patrem ex Luisa Christina Landgravia hassiae Georgii (nat. A. C. 1666.) et Caroli (nat. A. C. 1668. Vide Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Europaeae Part. III. p. 13. et in Indic. nec non Part. 1. p. 29.
EPTIACUM villa olim Galliae, vulgo Itzicb, in pago Vabrens. ad fluv. Alisontiam: memorata in Literis Audtadi A. C. 786. apud Hadr. Vales. in voce Alisontia.
EPRIUS Marcellus a Lyciis repetundarum postulatus, pto quo eo usque ambitus praevaluit, ut quidam accusatorum eius exilio multarentur, tamquam insonti periculum facefsissent, Nerone secundum, L. Pisone Coss. Tacit. l. 13. Anst. c. 33.
EPTINGENSIS Vallis in Sisgoviensi tractu agri Basiliensis parte: arces habuit Rencken, Eschentz, Ruch Eptinaen, etc. unde amplissima Eptingerorum familia nomen habet, quorum stirps in triginta circiter ramos dilatata fuit, solo cassidum ornaru discrepantes: cuius specimen sepulturae eorum supra viginti, in vicino Vestalium coenobio Olsperg, exhibent. Plurima hi apud Rauricos loca tenuerunt [orig: tenuêrunt], e quibus etiam Bischoffsteinium fuit, cuius rudera supra Sissacum rotundo prom. imposita patent, in quod nunc Offenburgii iuris aliquid feudi loco possident. Vulgo Eptingerthal, ad modo dicti pagi principis in Sisgovia dextrare. Vide Chrissian. Urstisium Epit. Hist. Basil. c. 4.
EPUIA urbs quae nunc Ambracia dicitur, olim Paralia. Steph.
EPULAE apud Vett. festis diebus maturius solito institui, et diutius produci solebant, uti videre est hic, in voce De die, et ubi de Tempestivis Conviviis. Iisdem honorari a Magnatibus Principibufque Viris, magni semper aestimatum est. Hinc Stat. Praefet. Sylv. l. 4. S: at. l. IV. Sylv. 2. v. 5.
Ast ego, cui sacrae Caesar nova gaudia cenae
Nunc primum, Dominaque dedit consurgere mensa.Primo autem septimum decimum Cermanici nostri Consulatum adoravi. Secundo gratias egi sacr atissimis eius epulis honoratus. Et Mart. ipsius Iovis epulis Domitiani vocationem se praelaturum gannit, l. 9. Epigr. 93. Cuius epigraphe Adulator Domitiano.
Ad cenam si me diversa vocaret in astra.
Hinc invitatoi Caesaris, inde Iovis.Inprimis lepida id docet historiola, apud Suet. Cal. c. 39. Compererat provincialem locupletem ducenta HS. numerasse vocatoribus, ut per salleciam convivio interponeretur, nec tulerat molesie tam magno aestimari honorem cenae suae. Hnic postero die sedenti in auctione misie, qui nescio quid frivoli ducentis milibus traderet, diceretque cenaturum apud Caesarem vocatu ipsius. Ideo autem hic honor tantus fuit, quod numquam alias eviquam sas esset, sedentem Principi loqui. Tunc vero etiam iacenti sive accubanti id licebat, vide Silvam 2. Statii l. cit. Pura vide hic passim, in vocibus Cena, Convivium, Euplrrades, Mensa etc. Peculiariter Epulum dicebatur convivium illud, quod Iovi aliisque Diis
page 173, image: s0173bparabatur, alias Lectisternium appellatum. Moris enim apud Romanos, ut nonnumquam, placandae alicuius Dei irae, convivium in Ternplo illius exhrberetur, Diisque, tamquam epulaturis aut aceubsruris; lecti sternerentur. Sic meminit Epuli Iovis Valer. Max. l. 2. c. 1. nam Iovis Epulo, inquiens, ipse in lectulum, Iuno et Minerva in sellas ed cenam invitantur. Huic indicendo Triumvitl vel Septemviti Epulones praeerant: qui inde nomen accepere [orig: accepêre], quod epulas indicendi Iovi ceterisque Diis potestatem haberent, uti legimus apud Cic. Orat. de harusp. Resp. In Idns Novembreis Epulum indictum refert Kalendar. Rom. Vide Ioh, Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 13. et infra in voce Epulones, item Lectisternium. Sed nec omittendae Epule Collegiatorum, apud eosdem, magnificae ac sumptuosae adeo, ut etiam antionam incenderent, teste Varrone, vide Salmas. ad Vopisc. Divo Aureliano item mutuae, tum Patriciorum, tum Plebeiorum, de quibus infra ubi de Ludis Megalensibus etc. Nec illud, quod publice epulancli facultatem, inter praemia Milicibus ob rem strenue gestam, concessa recenseri legimus, apud Liv. l. 24. c. 15. Vide quoque Epulum infra.
EPULO viri proprium. Virg. Aen. l. 12. v. 359.
Archetium Mnestheus, Epulonem obtruneat Acbates.
EPULONES dicti apud Romanos, qui a Pontifice eligebantur, ut Epulis, quae Iovi aliisque Diis certis temporibus indici solebant, sacrificiique praeessent. Hi tres primum creati sunt, Trium-viri Epulonum hinc nuncupati. A. U. C. 553. L Furio Purpureone, M. Claudio Marcello Coss. erantque primi isti: C. Ticinius Lucullus, T. Romuleius, qui legeth de iis creandis tulerat et P. Porcius Lerca; quibus non minus ac Pontifici lege datum est togae praerexrae habendae ius. Vide Cic. de Orat. l. 3. ubi inter alia: Sed, inquit, ut Pontifices vett. propter sacrificiorum multitudinem tres viros Epulones esse voluerunt [orig: voluêrunt], quum essent ipsi a Numa ut etiam illud ludorum epulare sacrificium facerent, instituti. Postea Epulones Septemviri fuere [orig: fuêre], ut ex veteribus cum scriptorum, tum lapidum monumentis perspicuum est: quis autem cum numerum auxerit, ut pro Triumviris Septemviri crearentur, nermo tradit. A L. Corn. Sulla id factum fuisse, aliquot coniecturis ductus docet. Onuphr. Caesar dein Dictator aliis tribus ad Collegium eorum Septem virale additis Epulonum Decem viros constituisse legitur, apud Dion. l. 43. Hos Iovis parasitos appellavit Varro, quod in contemptum ludicrum exponir Augustin. de Civ. D. l. 6. c. 7 Sed ex Athen. et Hesych. liquet, Parasitos proprie fuisse, qui victimae partem cum. Sacerdotibus caperent: Epulones autem illi ad Pontifices referebant, si quid praetetmissum, aut commissum, aut pollutum esset,ut munus ilforum explicat Cic. Orat. de Harusp. resp. Hiautem, ut ceteri Sacerdotes, a Collegiis subrogabantur, aute legem Domitiam, ut ex Liviana historia liquet. Post legem vero hanc, populi suffragiis is quoque honor mandari coepit. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 28. et Sam. Petitum, qui Romanorum Epulones Viros, cum Parasltis Atheniensium eosdem facit, Comment. in Leges Att. l. 1. tit. 2. de Sacrorum Ministris. Aliud quid erant Athenis *(estia/tores2, quos Epulones etiam vocare posses, nisi vocem hanc sacra sibi vindicassent. Erat autem *(estia/twr, qui viscerationem atque epulum suae praebebat Tribui: ex instituto Legis, quae epula quaedam *fuletika\, quaedam *dhmotika\ esse iussit, Athen. l. 7. Horum suisse sorte captos alios, alios etiam volentes, notat Harpocration. Sed et inquilinos suos habuisse *(estia/toras2, docet Ulpian. quamquam et Choragi suam excipiebant Tribum, teste Demosth. in Midiana. Vide eundem Petitum l. 3. tit. 4. p. 269. Apud Romanos quoque, epulum festis diebus praebebatur Curialibus, i. e. iis qui erant eiusdem Curiae, in aula cuique harum propria, Dionys. Halicarnass. l. 2.
EPULUM Nuptiale Vide infra Laetitia nuptialis, it. Nuptiale epulum uti de Epuli Publici iure plura ubi de Praemiis: de more Christianorum vero Epula ferendi ad mortuorum memorias, infra aliquid in voce Reliquiae.
EPUSUM Germ. Ipsch, Gallis Ivoy, castrum veterrimum, in finibus Trevirorum: ad Charem fluv. le Chier, qui apud Duodeciacum Duciacumque Douzi Mosae confunditur. Ad 8. hinc lapidem in vertice montis monasterium et templum B. Martini nomine et reliquiis illustre, Vulsilaicus Diaconus Longobardus exstruxisse scribit, Gregor. Turon.
EPY vide Aepy.
EPYTUS Albae Rex. Ovid. Fast. l. 4. v. 44.
Proximus est titulus Epytus, Alba, tuis.
Lege Epitus. Nic. Lloyd.
EQ. P in notis antiquorum, Eques Publirus: EQ. R. Eques Romanus, denotat.
EQUA Aenea Olympiae dedicata e Phormide Arcade, cui magica [orig: magicâ] vi hippomanes inerat, quo equi incitabantur ad rabiem, memoratur Pausan. in Arcadicis, et Plin. l. 28. c. 11. Inscriptio fuit, *fo/rmis2 a)ne/qhken *)arka\s2 *maina/lios, nu=n de\ *suramou/sios2. Vide Salmas. ad Solin. p. 940. Nempe ad Olympiam Circensemque i(ppodromi/an equae nutriebantur praeeipue ac formabantur. Unde Virg. Georg. l. 1. dicitur mittere v. 59.
--- - Eliadum palinas Epeiros equarum.
Et Pindar Chronio equas acquisivisse phialas argenteas, canic Nemeorum Od. 9. Plutarch. quoque equarum Cimonis, quibus Olympia vicerit, meminit in M. Catone. habebantur itaque illae multo in pretio, et in facultatibus praecipue censebantur. Hinc in faculeatibus Grosphi Equitis Rom. recensendis, ait Horat. Carm. l. 2. Od. 16.
--- - tibi tollit hinnitum
Apta quadrigis equa:cui Poeta opponit sua parva rura. Eaedem etiam senio confectae sollicite curabantur, et mortuae honotabantur sepulchris, ut de Cimonis equabus habes, apud Plutarch. d. l. et statuis, ut supra vidimus, Sed et Darius, e praelio fugiens, apud Aelian. Hist. Anim. l. 6. c. 48. i(/ppon a)ne/bh qh=lun, equane conscendit, quae, quod relicti
page 174, image: s0174arecordaretur pulli, quanto maxime potuit studio et celeritate, eum e periculo eripuit. Unde apud Curt. l. 3. c. 11. in equam, quae ad hoc sequebatur imponitur, legit Freinshem. Adde, quod non im pedito cursu equae urinam reddunt, ut infra dicemus in voce Equus: cum mares sistere cogantur, quod Baiazetem, a Tamerlane fugientem, perdidit. Quodque maribus perniciores etc. Nostris vero moribus haud decorum equa [orig: equâ] vehi multo minus Hibernicis Freinshem. ad Curt. l. citato. In pascuis porro Equarum tibias e labro acutissime soni adhibuisse Scenitas dicemus infra in voce Tibia. Sed et Equae eaeque intemeratae, Minervae, cui cura et institutio equarum adscribebatur antiquitus, sacrae fuerunt [orig: fuêrunt]. Stat. Theb. l. 2. de Minerva, v. 723.
--- - Qua te biiugo temone frementem
Intemeratarum volucer rapit axis Equarum:ad quem l. Vide Casp. Barthii Animadvers. Uti vide generosis equabus superbia dematur, vide infra in voce Iuba.
EQUABONA aliis AEQUABONA opp. fuit Lusitan. nunc vicus Couna, vix 3. leuc. Hispan. ab Ulyssipone in Austr. Caetobrigam versus, a qua pari spatio distat.
EQUAJUSTA dicta fuit Pharsali Thessaliae urbs, quod admissariis equis simillimos ederer pullos, accoptumque fideliter redderet: Aristot. l. 11. Polit. c. 3. dikai/a i(/ppos2.
EQUES [1] nomen dignitatis, apud Romanos, Exactis enim urbe Regibus, in tres ordines populus Romanus distributus est: Senatorium, Equestrem et Popularem. Liv. l. 26. Consensum Senatus Equester ordo sequutus est, Equestris ordinis plebs. Auson. Edyll. XI. Gryphus v. 78.
Martia Roma triplex, Equitatu, Plebe, Senatu.
Difterebat haec divisio a priori, qua [orig: quâ] in Patricios et Plebem, Patronos et Clientes populum Romulus distinxerat, quod illa [orig: illâ] cives Romani in certa genera ac gentes, hac in certos ordines distributi fuerunt [orig: fuêrunt]. Non erum omnes Patricii Senatores, neque contra omnes Senatores posterioribus temporibus Patricii fuere [orig: fuêre]. Fuerunt [orig: Fuêrunt] autem Senatores appellati, qui a Regibus primum, dein a Consulibus, post Censoribus in Senatum lecti essent, sive Patricii, sive Equites, sive Plebeii iidem essent. Senatorum autem filii, nondum in Senatum lecti, Equites sive ex Equestri ordine fuere [orig: fuêre]. Secundus itaque ordo, de quo hic sermo, Equester fuit: quo nomine non ii intelligendi, qui a Romulo ex omni multitudine trecenti numero lecti, quos Celeres dixit, quique a Tarquinio Prisco ad sexcentorum numerum aucti sunt: neque etiam illi, qui equis stipendia meruere [orig: meruêre], quam vis hi quasi fundamentum et semina Equestris ordinis fuere [orig: fuêre]: sed ii, quibus publicus equus et annulus aureus a Censoribus datus, quique ab iis in Equestrem ordinem lecti sunt. Hic ordo inter Senatum Plebem que medius fuit, et communicata cum eo sunt iudicia publica, Plin. Nat. Hist. l. 33. c. 2. initio. De qua re sic Flor. l. 3. c. 13. ubi de Tribunitiae potestatis seditiositate loquitur: Quid ad ius libertatis aequandae magis efficax quam ut Senatu regente provincias, ordinis Equestris auctoritas saltem iudiciorumregno niteretur? Sed haec ipsa in perniciem redibant: et misera Resp. in exitium suum merces erat. Nam et a Senatu in Bquitem translata, iudiciorum potestas, vectigalia, i. e. Imperii patrimonium supprimebat etc. Namque vectigalia Publicani ad hastam a Censoribus redimebant, quaestus [orig: quaestûs] sui causa [orig: causâ], ut et a provincialibus suo periculo exigerent et Reip. datis sponsoribus repraesentarent. Hi autem fere Equites fuerunt [orig: fuêrunt], ad quos cum iucicia lege Gracchana [orig: Gracchanâ] translata essent, facile erat suae societati favendo vel ludificare locationem, vel remittere, vel redemptionis parte relevare, atque tali coitione pecuniam publicam depeculari, ut docet Stadius in locum Flori praefatum. Hinc itaque Iudices selecti dicti sunt, ut pater ex Senec. de Benef. l. 3. c. 7. Non potest adhuc sumi iudex ex turba selectorum, quam census in album et equestris baereditas misit. Ovid. Trist. l. 2. v. 131.
Nec mea decreto damnasti facta Senatus,
Nec mea selecto Iudice iussa fuga est.Nec omittenda clausula SCtis addi solita: Senatus Populusque et Equester ordo; e quibus ordinis huius dignitatis dilucet. Legebantur autem in Equestrem ordinem a Censoribus ii, quibus Equestris census esset, qui erat Sestertium [orig: Sestertiûm] quadringentorum millium, teste Suet. in Caes. Unde videmus conquerentem Plin. l. 14. praef. Senatorem censu legi, Iudicem censu fieri. Mart. l. 5. Epigr. 26. cuius epigraphe de Chaerestrato.
Quadringenta tibi non sunt, Chaerestrate, surge.
Dein in album referebantur, cuius meminit Suet. Domit. c. 8. Equitem Romanum et asit Iudicum albo: quod de Equitibus tantum Rom. intelligendum, nam et in municipiis provinciisque etiam Equester ordo, sed priori dignitate longe inferior erat. Sic inscripti Equites publico equo donabantur a Censoribus, quem Varro de Ling. Lat. l. 7. vocat mille assarium, quia in huius equi impendium ac sumptum proprie tatum mille aeris cedebat: Cui postea altera milia addita sunt, ad exhibendum curatorem equi servum. Quibus tandem pro stipendio videtur accessisse tertium mille aeris. Et sane oneri equum publicum non minus, quam honori fuisse, constat ex praemiis decretis P. Aebutio apud Liv. l. 39. Privato quoque sumptu equus, licet publice datus, nutriendus erat, adeo ut qui A. Gell. l. 4. c. ult. strigosum aut male habitum im censu agendo duceret, multaretur, illoque privaretur. Vocabatur Census hic Transvectio, quam desuetam post longam intercapedinem revocavit in usum Aug. apud Suet. in eo c. 38 Vide quoque Val. Max. l. 4. c. 1. tit. 12. ubi inter alia videmus, primum per centurias Equites distinctos, dum transveherentur, fuisse: quas numero ternario comprehendit Auson. in Gripho Ternarii, v. 80.
Tris Equitum turmae.
Deinde et duas iis superadditas facile est perspicere ex Suet. Caio c. 16. Postea citatos h. e. nomine suo compellatos vult Valerius: mox et notam, si deliquissent; inuri solitam. Fuit autem illa, vel ignomima, vel equi tantum publici ademptio. Transvectionis tempus erat
image: s0174bEidus Iuliae, quo die Equi hi publici traducebantur nudi i. e. sine strato. Mart. l. 5. Epigr. 42. cuius epigraphe in Didymum.
Theatra loqueris et gradus et edicta,
Trabeasque et Idus, fibulasque censusque etc.Praeter equum, annulo aureo a Censore donati insuper, supra plebem eminebant. Unde Interpretes ad Suet. Iul. c. 33. Nota inquiunt Equestris dignitatis annulus aureus. Vet.Scholiastes Iuv. l. 3. Sat. 7. v. 89. Equitum de numero, i. e. annulo: Ipse Satyricus de hoc insigni ita canit:
Ille et militiae multis largitur honorem,
Semestri vatum digitos circumligat auro.Idem l. XI. Sat. XI. v. 43.
Talibus a Dominis post cuncta novissimus exit
Annulus, et digito mendicat Pollio nudo.Praeterea, angusto clavo insignes, hoc pacto a Senatoribus discernebantur. Utenim latiores clavi purpurei in tunicis Senatorum assuebantur, ita minores, sive arctiores Equitum tunicas illuminabant, unde ipsi Angusticlavii dicti, quod ex Buchanano notavit Turneb. l. 1. c. 11. Hinc Paterculus de Maecenate, Quippe, inquit, vixit angusto clavo contentus: et Stat. l. 2. Sylv.
Hinc parvus inter pignora Curiae
Contentus arcto lumine purpurae.Equites tamen insigniores, qui et Illustres dicti, ius lati clavinon secus, ac Senatores habuisse, ex Dione notavit Lips. ad Tacitum. Scribit enim Dio l. 59. Caium, cum ordo Equestris ad paucos redigeretur, primores ex omni imperio etiam extra Italiam, qui genere et opibus excellerent, in eum allegisse et quibusdam eorum etiam e(sqh=ti th=| *bouleutikh=| Senatoria veste, priusquam Magistratum ullum cepissent, uti concessisse in spem dignitatis: quod antea non nisi iis, qui Senatoria [orig: Senatoriâ] stirpe essent, permissum erat. Id tamen non diu obtinuisse illud declarat, quod Praefecti Praerorio, qui ferme ex Equitibus legebantur, lati clavi ius non habuere [orig: habuêre]. Interim non ipsos solum Equites Illustres, sed et eorum filios ius lati clavi habuisse, docet Ovid. Qui ubi ad aetatem Senatoriam pervenere [orig: pervenêre], si nolebant, aut non poterant, in amplissimum ordinem adscribi, angustum resumebant. Unde idem, Trist. l. IV. Eleg. x. v. 35.
Curia restabat, clavi, mensura coacta est,
Maius erat nostris viribus illud onus.Vestis equestris mentio habetur apud Dion. l. 74. de Severo urbem ingrediente, sed illa est militaris: ibique Imperatorium paludamentum intelligitur, ne quis in angusto clavo ingressum credat. Sequitur enim, ipsum ab ipsa porta vestem urbanam induisse, i. e. togam. Porro candidis quoque togis usi sunt Equites, Calpurn. Ecloga [orig: Eclogâ] 7.
Aut Eques, aut nivei loca densavere Tribuni.
Quo colore divites omnes, praesertim Senatores et Magistratus similiter gaudebant: imo quoties festivitas peragebatur, totam civitatem candidis vestibus incessisse legimus: in ludis quoque plebeii iuxta ac patricii candidati spectabant. Tandem discretis a Senaru et Plebe ordinibus Equites in Theatris sedebant, in quatuordecim illius subselliis, idque lege Theatrali, de quo vide infra in voce Equestria, et plura de Equestri apud Rom. ordine, quaere apud Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 1. c. 17. cum Thomae Dempsteri Paralipom. Octav. Ferrar, de Re Vest. l. 3. c. 14. etc. Addam saltem, Principem huius ordinis dictum esse, quem Censores primo loco scripserant in Equitum tabulis sive catalogo: quemadmodum Princeps Senatus dici consuevit, qui in Senatorum catalogo primus recitabatur. Nec omittendum, Transvectionis, cuius aliqua retro mentio, auctorem Qu. Fabium Rullianum fuisse. Ita enim Aur. Victor., Hic primus instituit, ut Equites Rom Idibus Quintilibus ab aede Honoris, equis insidentes, in Capitolium transirent. Fuit autem haec, non Equitum, censio, sed transvectio quaedam, quae ordinis totius Equestris recognoscendi probandique gratia [orig: gratiâ] fiebat. Dionys. Halicarnass. l. 6. in Castoris et Pollucis honorem ritum hunc institutum fuisse contendit, et in memoriam victoriae, quam Romani ex bello cum Latinis opulis gesto A. U. C. 357. liberae Reip. 14. reportatint, quamque Castor et Pollux equestri habitu aut equis vecti Romae annuntiarint. Ubi inter alia: Preter omnia vero, inquit, transvectio eorum, qui equos habent ex publico, qui per Tribus et Centurias distincti, ordine in equis vehuntur omnes, quasi e pugna redeant, coronati fronde oleagina et togis palmatis amicti, quas vocant Trabeas, initio pompae facto de aede Martis quae extra urbem sita est, et pertranseuntes cum ceteras urbes partes tum forum aedemque Castorum, nonnumquam virorum 5000. gerentes, quicquid donorum militarium acceperunt [orig: accepêrunt] a ducibus, egregium sane spectaculum, dignumque Imperii magnitudine. Apud Athenienses oi( l(ppei=s2, i. e. Equites, secundum civium ordinem constituerunt [orig: constituêrunt]. Cum enim Populus antiquitus in tria genera, Eupatridas, Geomoros et Demiurgos esset divisus: Postea in Diacrios, Paediaeos et Paralios, ratione situs et tandem a Solone in Pentacosios, medimnos, Equites, Zeugitas et Thetas distributus est, census [orig: censûs] ratione habita [orig: habitâ]. Dicti enim Equites sunt, oi( th\n i(ppa/da, i. e. Equestrem censum telou=ntes2: Nimirum e)n curoi=s2 o(mou= kai\ u)groi=s2 in aridis simul et humidis, trecentos modios; quique proin equum alere apti erant. Sam. Petitus Equites hos Resp. semitalentum: sicur Pentacosiomedimnos talentum, Zygitasque minas decem, perpendisse ait. Proletarii enim seu Thetae nihil conferebant. Interhos autem Equestris ordinis vere Equites erant, qui habebant equum publicum, i. e. quibus nullo bello data e publico pecunia ad alendum equum: Etenim etiam in pace stipendium accipiebant u(pe\r tou= tre/fein tou=s2 i(/ppous2, Ulpian. In horum numerum, crescente censu, etiam Proletarios allegi potuisse, ostendit exemplo Anthemionis, filii Diphili, Pollux l. 8. c. 10. etc. Nec omittendum, Equitum Romanorum genus fuisse triplex. Nam aut domo sive origine fuere [orig: fuêre] Romam, aut ex
image: s0175amunicipio Italiae, aut ex provincia: illi proprie Romani, primoque dignationis gradu erant: isti Municipales, cuiusmodi Cic. apud Iuv. l. 3. Sat. 8. v. 238.
Municipalis Eques Galeatum ponit ubique
secundo Provinciales, qualis L. Seneca, apud Tacit. Ann. l. 14. c. 64. ultimoque. Omnes autem hi in ordine Equestri Romae erant: praeter quos Equites quoque erant Municipales et Provinciales, simpliciter dicti, quod in ordine Equestri tantum Municipii sui essent et Provinciae. Uri enim in Rep. Romana Cosl. Senatus, Eques, Plebes: sic et in Municipiis Italiae et Provinciarum, Duumviri, Decuriones, Equites, Plebeii, Theod. Marcilius ad Vesp. Suet. c. 1. Vide ad cundem Suet. Casaub. passim. De Equesiris Ordinis apice summo, Praefectura sc. Praetorii, infra: de Seviro Equnum rom. turmis. Capitolino memorato, in voce Sevir uti de Equitum in bello usu, in voce Pedites: aliquid etiam in Turma. it. Vextllarius.
EQUES [2] Cursor vide supra ubi de Cursoribus.
EQUES [3] Galeatus hastam vel spiculum longius in serpentem equi pedibus substratum intorquens, in area liliata, cum Inscr. PHILIPPUS DEI GRATIA FRANCORUM REX, conspicitur in altera parte nummi aurei a Philippo VI. Francorum Rege cusi, in cuius altera, efficta crux in quadricircino, cuius in angulis totidem scutula exurgunt cum tribus liliis, et Inscr. solita, XPC. ut videre est apud Car. du Fresne in voce Moneta, ubi typum eius exhibet.
EQUESTRE Iugum seu Helcia, Germ. ein Roskhumet, inter Insignia familiarum Illustrium, vide infra in voce Helciani.
EQUESTRIA locus erat in Theatro, Equestri ordini attributus. Subintellige enim, Sedilia, e quibus ludos spectarent, a Senatu et Plebe discreti. Erant autem bis septem ordines. Iuv. l. 5. Sat. 14. v. 324.
Bis septem ordinibus, quam lex dignatur Othonis
seu gradus quatuordecim, post Orchestram usque ad summam caveam, in quarum illa Senatus, in hac Populus considebat. Cuius distinctionis prim us auctor L. Roscius Otho fuit, teste Ploro Ept. in T. Livii l. 99. ubi ait: L. Roscius Otho Tr. Pl. legem tulit, ut equitibus Rom. in theatro quatuordecim gradus proximi assignarentur: idque A. U. C. 686. Eius meminit Horat. quoque Epod. Od. 4. v. 15.
Sedilibusque magnus imprimis eques
Othone contempto sedet.Et l. 1. ep. 1. v. 63.
Roscia dic sedes, melior lex an puerorum
Naenia?Absolute Quatuordecim nonnumquam dictos hos gradus reperias: Unde in quatuordecim deduxisse, apud Senec. de Benefic. l. 3. c. 9. Item multis quatuordecim sunt clausi, apud eund. Ep. 44. sie e vestigio in quatuordecim ad spectandum transiit, apud Macrob. Saturn. l. 2. c. 3. etc. Renovavit dein legem hanc Theatralem Iulius Caesar, an Augustus: Ita enim Plin. l. 33. c. 2. Hac de causa constitutum, ne cui ius id esset, nisi cui ingenuo ipsi, Patri Avoque paterno, sestertia quadi ingenta census fuisset, et lege Iulia theatrali, in quatuordecim ordinibus sedendi. Interim, attritis bello civili Equitum opibus, mitigata lex, iusque hoc etiam iis indultum est, qui, cum hoc censu non essent, patres tamen habuere [orig: habuêre] tantum possidentes. Postea, ne haec de sedibus Equestris lex interiret, eam velut fugitivam novo edicto retraxit Domitianus: uti docet Mart. l. 5. Epigr. 8. cuius Epigraphe de Phaside.
Edictum Domini, Deique nostri,
Quo subsellia certiora fiant.
Et puros eques ordines recepit.
Dum laudat modo Phasis in theatro.
Equelster ordo stultum errorem intelligit.Vide Laurent. IC. Notas in Phaedr. l. 5. fah. 7. v. 27. Ioh Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 10. cum Paralipomenis Thomae Dempsteri, Lipsium, Sigonium etc.
EQUESTRIS [1] Venus ita a fil. Aenea dicta, qui longa [orig: longâ] diuturnaque [orig: diuturnâque] navigatione fessus, tandem equum conscendit, matremque huiusmodi effigie coluit.
EQUESTRIS [2] Sequanorum civitas in Gall. vulgo Neufchastel. Multae aliae circa montem Iuram civitates, ut Geneva, Lausanna, et aliae eodem nomine apud vett. scriptores appellantur. Aegid. Tschudus in descr. Rhaetiae Equestres Colonias vocat totum illum tractum, qui hodie dicitur. Le pays de Chablais, q. d. Castellorum seu Equitum habitatio, et extenditur a capite lacus Lemam usque ad eius angustias ad Or. Harum limes est Geneva, antiquissima civitas, quae Equestris etiam dicta est Plin. et aliarum caput fuisse videtur. Cluv. et Brietio est Nyon, opp. ad Lemanum lac. in Romana dit. Bernensis pagi a Geneva 4. leuc. in Ort. Lausannam versus, quod Nevidunum dicitur, in Gallia Lugd. Aliis est Coulonges, burgus Bressiae, in Gessia regione, ad Rhodanum fluv. prope Clausulas, ex adverso Sabaudiae, 4. leuc. a Geneva in Occ. Lugdunum versus, 5. ab Orgeleto seu Orgetio in Austr. quod magis probatur Baudr. Cluverii tamen sententiae adstipulatur Hadr. Vales. qui ex tab. Theodos. inter Genevam et Lausannae lacum Equestrem Coloniam sitam esse docet; quae prius Noiodunus vel Nividunum dicta, postea ab emeritis forsan equitibus Sequanis ibi, iam ante Plin. ad Allobroges et Helvetios in officio continendos, collocatis, nomen Equestris accepit: in vett. Not. Civ. Equestrium Noiodunus dicta, secundo inter provinc. Maximae Sequanorum civitates loco, Unde ager et conventus Noiodunensis, le Balliage de Nion. De Sequanis certe Lucan. Civil. Bell l. 1. v. 425.
Optima gens flexis in gyrum Sequana frenis.
Et Epomanduodurum in Sequanis, sicut Eporediam in Italia Transpadana ab equis cognominasse Gallos notum est, Not. Gall. Iohn. Bapt. Plantin. Caesarem credit pacatis Allobrogibus, et imminente Helvetiorum bello, Genevae, ob loci opportunitatem, Coloniam
page 175, image: s0175bEquestrem collocasse, quae ab ipso Iulia denom inata fuerit, ut testantur Genevenses Inscriptiones, quaeque postea Nividunum usque ob commodam alendis equis regionem se extenderit. Et exstant adhuc Neviduni Romanae inscriptiones, fuitque in opp. Fabrorum Praefectus, qui ex Iura per Rhodanum in mare, abietes ad navigationem deducendas curabat. Inscriptiones utrobique tum Genevae, ubi Colonia suos Tribunos, Aediles; Praefectos Fabrum [orig: Fabrûm], etc. habuisse apparet, tum Neviduni, ad propositum facientes, vide apud hunc Plantin. Helv. nov. antiq. ubi addit Nevidunum antiquis temporibus amplum, et illustre fuisse opp. nunc vero ex ruderibus eius aedificatum Coppetum esse: quod cum tit. Baroniae possider hodie Illustr. Comes de Dona, Arausionis haud pridem Praefectus.
EQUESTRIS [3] Sella vide infra Sella Eqn.
EQUI in nummis, quid notent; quaerunt Eruditi. Cum enim nummi quidam equum Augustis adpictum praeferant quem habenis ii dextra [orig: dextrâ] prehendunt: Tristanus in Claudio existimat, fortunam Imperii eo designari, seu potius ipsum Imperium, pro cuius symbolo Equus semper fuerit habitus. At Circenses datos hoc Pacto designari, longe probabilius censet Car. du Frensne: nam et in Diptychis Leodiensi, et Bituricensi, equos dextra [orig: dextrâ] ductos, quos inde Dextrarios Galli appellarunt, ad Circenses ludos licer intueri, ab ipsis, a quibus edebantur, aurigis distributos. Quod praeter Symmachum satis innuit Capitolin. in Gordian. et Marcellin. Com de Consularu Iustiani p. 60. Eiusmodi vero cum Equo nummos Claudii, et Numeriani exhibet idem. Alium Constantini nobilissimi Caesaris, cusum anno votorum Vicennaliorum 20. cum lemmate, BEATA TRANQUILLITAS, dat Car. du Fresne, indeque colligit, non in Consulatibus solum, sed et in Votorum nuncupatione, Circenses editos esse: quod idem de Crispi Nobilissimi similiter Caes. anno pariter Votor. Vicennal. cuso, quo Consilatus dignitatem nondum adeptus erat, dicendum iudicat. Sed et Iovianum eodem modo in medallione effingi addit, Dissertat. de inser. Aevi numism.
EQUICOLUS nomen proprium. Virg. Aen. l. 9. v. 684.
Continuo Quercens, et pulcher Equicolus armis.
EQUILIUM [1] Venetorum ins. ad ostia Padi fluv.
EQUILIUM [2] seu AEQUILIUM opp. Venetorum, nunc viculus Marchiae Tarvisinae, Iesol distratto, ubi tantum rudera visuntur, ad ostia Planis fluv. inter paludes, 4. mill. a vico Civitate nova in Austr. 30. ab. ostiis Anassi fluv. in Occ.
EQUINA Iuba in Vert. galeis frequens. Stat. Theb. l. 4. v. 129.
--- - capiti tremit aerea cassis
Ter nivea scandente iuba --- -Quem morem esse antiquissimum, ex eo liquet. quod Homerus galeam Paridis vocat, kunehn eu)/tukton i(/ppourin, galeam bene factam caulda [orig: cauldâ] equina [orig: equinâ] ornatam, Il. g. Ovid. iubas itidem vocat. Metam. l. 12. v. 89.
Fulva iubis cassis --- -
Sil. Ital. cristam equinam, l. 8. Bell. Pumic. v. 427. ubi de Curione,
Horridus, et squamis, et Equina Curio crista.
Sophocles vero galeas huiusmodi i(ppoko/mous2, Antig. etc. Imprimis Numidis, utpote militaribus, hic ornatus placuit quos proin equos caesariatos vocat Tertullian. de Passio c. 4. i. e. equinis iubis aut caudis cristatos, ad quem locum vide Salmasiii Notas uti de more equinam iubam nodis implicandi, infra in voce Equitatio.
EQUIRIA Equitum erant festa, in quibus equorum cursu certabatur, de quibus Varro et Ovid. Alias Ludi Curules, qui in campo Martio celebrabantur terrio Calend. Marr. Locus Ovid. est Fast. l. 2. v. 857. et seqq.
Iamque duae restant noctes, de mense stcundo:
Marsque citos iunctis curribus urget equos:
Ex vero positum permansit Equiria nomen:EQUIS sepulchra constituta apud Spartian. in Adr. Caes. equos et canes sic amavit, ut eis sepulchra constitueret: Plin. item, Plutarch. Aelian. Mart. alios. Praecipue autem in Borysthene equo id officium usurpavit Hadrianus, cum illo ad venandum diu multumque usus esset. Dio, *th=s2 de\ peri\ ta\s2 qh/ras2 poudh=s2 a) utou\ kai\ o( borusqe/nhs2 o( i(/ppos, w(= ma/lista qhrw=n h)re/sketo, shmei=o/n e)stin. *)apoqano/nti ga\r au)tw= kai\ ta/fon a)neskeu/ase kai\ sth/lhn e)/sthse kai\ e)pigra/mmata e)pe/grayen, Venandi vero cupidinis, qua [orig: quâ] flagrabat, signum Borysthenes equus est, quo in venatione praecipue delectabatur. Huic enim exstincto, et sepulchrum constituit, et columnam erexit, et epigrammata inscripsit. E quibus Epigrammatis, unum exhibuimus supra, in voce Borysthenes.
EQUISTRATOR apud Auctorem Vite S. Cyptlani, Venerunt [orig: Venêrunt] ad eum Principes duo, unus Strator officii Galerii Maximi Proconsulis, qui Aspasio successerat, et alius Equistrator a custodiis eiusdem officii: est qui nude Strator dicitur ceteris Scriptoribus, Graeca *)anaboleu\s2, Gall. Fscuier: de quo Manil. l. 5.
Aut onerabit equos armis, aut dricet in arma.
h. e. herum armatum in equum imponet, apud Car. du Fresne Glossat. Vide infra Strator.
EQUITATIO inventum Neptuni, vide infra Hippius an Bellerophontis. Plin. l. 7. c. 56. Equo vehi Bellerophontem. Frenos et strata equerum, Pelethronium. Pugnare ex equo Thessalos etc. invenisse ferunt; qua de re vide Hadrian. Turneb. Advers l. 21. c. 9. Et quidem saltu primitus se in equos coniecerunt [orig: coniecêrunt] Vett. quae ascendendi ratio cum iis, qui viribus non valebant, minime conveniret, opulentiores sibi a)naqolei=s2 seu stratores comparabant, reliquis in lateribus militarium viarum collocabantur altiores lapides et pusilla quaedam suggesta, e quibus facili negotio in equum tollerentur. Stapiae,
page 176, image: s0176arecentiori demum aevo accessere [orig: accessêre], item sellae et calcaria, de quibus suo loco. Vide inprimis in voce Stapes. Regebant autem virga [orig: virgâ] equos. De Numidis, Claudian. Bell. Gildon. v. 439.
--- - sonipes ignarus habenae,
Virga regit --- -Et Sil. Ital. Punic. Bell. l. 1. v. 215. et Seqq. ubi vitgae rationem indicat:
Hic passim exsultant Numidae, gens inscia freni:
Quis [orig: Queis], inter geminas per ludum mobilis aures,
Quadrupedem flectit, non cedens, virga, lupatis:Qua [orig: Quâ] nempe leviter percutiebant colla alias mobilia. Nemesianus Cynegetic.
Nam flecti facilis lascivaque colla sequutus
Paret in obsequium lentae moder amine virgae,
Verbera sunt praecepta fugae, sunt verbera freni.Neve quicquam obstaculo esset, iubam equinam nodis implicabant implectebantque. Hinc Stat. Theb. l. 9. v. 687.
Colla sedent nodis et castigata iubarum
Libertas --- -Quae res ornamento pariter erat equo, et commodo equitis. Quo autem aptiores humanis usibus equi essent, in exercendis iis curandisque diligentes admodum fuere [orig: fuêre]. Ao proin in arena, prope amnem aut lacum illos volutare consuefaciebant, quae loca huic rei destinata kuli/strai dicebantur et a)li/strai, uti docet Pollux l. 1. c. 11. et Hesych. Vide quoque infra Volutabrum. Habebant porro peculiares scholas in quibus tam dociles sagacesque reddebantur, ut nominibus etiam certis assuescerent, quibus auditis facerent imperium. Iterum Stat. Theb. l. 6. v. 460.
Nec iam sufficunt stimuli, non verbera, voce
Nominibusque cient Pholen Admentus, et Irin etc.Quan de re vide plura apud Casp. Barth. Animadvers. ad hunc Portam passim, et hic [orig: hîc] infra in voce Equus it. Striga.
EQUITES Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Parasim, Persae nobilis Asiae gens cuius appellationis rationem vide infra in voce Perseus.
EQUITIUS cognomen familiae Romanae ab equo deductum.
EQUITUS Cos. cum Gratiano Aug. A. U. C. 1127.
EQUO Imperatoris privato insidere nefas, Vopisc. in Aurel. quemadmodum nec in sella regia sedere tali licitum erat, Spartian in Hadr. Quod utrumque non in Romanis solum Impp. servatum, sed et in aliis Regibus ac Principibus. Hinc apud Auctorem Aruch legimus inter triginta Regis Iudaeorum [gap: Hebrew] i. e. prarogativas, quibus Regia Maiestas illi asserebatur, etiam duas istas: Nemo Regis equo vehitur: Nemo eius sella sedet etc. Causab. ad Spartian.
EQUOTUTICUM seu EQUUS-TUTICUS opp. non obscurum Apuliae Dauniae, Foggia Celso Cittadino. Eius meminit Horat. l. 1. Serm. Sat. 5. v. 87.
Mansuri oppidulo quod versu dicere non est.
Baudr. Opp. fuit Hirpinorum, nunc Arianum: Urbs regni Neap in Princ. ulter. in colle, ad radices Apennini montis, 12. mill. a Benevento in Ort. ex Sansone et Brietio.
EQUUS [1] cum robore, tum celeritate, commendatur, unde adeo multiplex eius in vita usus. Celeritatis inprimis magnum argumentum est, quod intra 24. horas, secundum Arabes, iter expediunt centenorum millium, ut est apud Ludov. Romanum Navigat. l. 14. Ac apud Vopisc. in Probo, per dies octo vel decem ita continuasse legas. Interim equa mari pernicior. Unde Horat. l. 2. Carm. Od. 16. habet, sub calcem.
--- - Tibi tollit hinnitum
Apta quadrigis Equa.Vide quoque Virg. Georg. l. 3. ibique Servium. Adde, quod urinam cursu non impedito reddunt, quae causa quod Scythae per bella feminis uti maluere [orig: maluêre], Plin. l. 8. c. 42. Imo eiusdem est. l. 10. c. 63. Vicisse Olympia praegnantem Echecratidis. Et Herod. l. 6. de equabus Cimonis, tres Olympiacas victorias reportasse et proin e regione eius sepulchri fuisse tumulatas; qui honor equabus ante Evagorae Laconis quidem, sed equis tum nondum obtigerit etc. Vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 3. c. 63. Sed et in sacris Equorum usus non infrequens fuit. Namque Soli a Persis Equum immolari consuevisse, praeter Herod. et Trogum, testis etiam Xenoph. Cyro-paed. l. 8. Imo et Ovid. Fast. l. 1. v. 390.
Placat Equo Persis radiis Hyperiona cinctum,
Ne detur celeri victima tarda Deo.Ubi et causam illius sacrificii addit. Ac similiter ex Philostrato de vita Apoll. l. 1. videmus, quia Sol candidus sit, eo album solitum ei fuisse equum sacrificari. Massagetas etiam id animal mactasse Soli, ait Herod. l. 1. Armenios item, Xenoph *)anaba/s2. l. 4. De Spartanis idem narrat Pausan. in Laconicis: de Aethiopibus, Heliodor. l. 10. Qua [orig: Quâ] eadem [orig: eâdem] superstitione imbutos Iudaeae Reges, Soli currus et equos dicasse, quod tandema Iosia abolitum, legimus 2. Regum c. 23. v. 11. Fuere [orig: Fuêre] autem Reges illi Manasse et Amon, qui equos Soli dederunt [orig: dedêrunt] seu consecrarunt, h. e. seposuerunt [orig: seposuêrunt] vel mactandos, vel, ut Hebraei sentiunt, mane cum pompa deducendos, versus orientem Solem. His sive alendis sive exercendis, destinatum locum definit scriptura, ab ingressu domus Dei ad domum Nathan-Melechi Eunuchi, quae erat in Parvarim, loc. cit. qui locus Templo vicinus fuit, sic ut ab eo ad Templi fores nihil fuerit, praeter equorum stationem, vide Sam. Bochart Hierozoici Part. prior. l. 2. c. 10. Sed et apud Romanos, publicis sacris Equum immolatum legimus, apud Plin. l. 28. c. 9. Flamini sacrorum equum tangere non licet, cum Romae publicis sacris equus etiam immoletur. Quo facit quod et Ducum inferiis mactatos legimus prisco recentiorique aevo, de quo more vide
image: s0176bHigin. c. 273. et C. Barth. Advers. l. 14. c. 19. et Animadv. ad Stat. Thcb. l. 12. v. 68.
--- - Erenatosque pater, solatia, fortes
Bellorum, mactabat Equos.Alias equus singularis Lucifero, biga Lunae, quadriga Soli, sacri etc. Porro in cibum nonnullis gentibus hoc animal placuit, Plin. l. 18. c. 10. Sarmatarum quoque gentes hac maxime pulte aluntur, et cruda [orig: crudâ] etiam fraina [orig: frainâ] equino lacte vel sanguine e cruris venis admisto. Unde Mart. l. spect. Epigr. 3. cuius epigraphe ad Caesarem.
Venit et epoto Sarmata pastus equo,
Quis autem primus equo vehi invenerit, supra dictum, ubi alia quae dam huc pertinentia. Plin. l. 34. c. 17. Deinde argentum incoquere simili modo coepere [orig: coepêre] equorum maxime ornamentis, iumentorumque iugis, in Alexia opp. Ornamenta equorum eburnea maluere [orig: maluêre] Britanni, Strab. l. 4. In Conssialibus olim apud Romanos coronati, utpote sacri Neptuno; ut et qui sacra vehebant: in Triumphis laureati fuere [orig: fuêre], Mart. l. 7. Epigr. 7. cuius epigraphe de reditu Domitiano.
Festa coronatus ludet convicia Miles,
Inter laurigeros cum comes ibit Equos.Alias Imperatorum, Consulum, Regum, Principum vett. phalerati, de quibus vide Iul. Caesaris Bulengeri Collectanea de Imp. l. 3. c. 19. et infra in voce Phalera. Quis vero iunxerit primum, et quomodo olim ad currum iungi consueverint, diximus alibi. In Circensibus inprimis celebris eorum usus, quibus et nomina indita, urbium, insularum, montium, item a colore, aliisque rebus: ut inprimis videre est in vet. Inscr. Aquis Sextiis hodiequie exstante, in qua plurimorum equorum Circensium nomina, cum numero victoriarum, et patria. Initium sic habet,
II. PRAEMISIT ET C. T.
OCCUPAVIT ET CIT. CCCV.
INTROIUGIS VICIT.
SANIPPO CINIS. X. HILARO AF. I.
AEGYPTO PE. I. MACUL. AF. I. etc.
reliqua vide apud Iac. Spon. Itin. Part. 3. p. 23. et 24. ut et hic [orig: hîc] passim, in vocibus Incitatus, Panchates, Passerinus, Pegasus, Pelorus, Pertinax, Pholoe. Phosphorus, Pompeianus, Thoe. Volucer. Quod etiam de Heroum Deorumque equis, apud antiquissimos Poetas, iam legimus. Insuper signa iis inurete, duas praecipue literas Sigma et Cappa apud Graecos, tralatitium. Vide hic in vocibus, Bucephali, Coppatiae, Samphorae. Iidem hordeo equos pascebant, unde kriqw=nto pw=lon dixere [orig: dixêre]; quemadmodum similiter apud vett. Romanos, qui avenam non serebant, hordeum iis dabatur, uti docet Salmas. ad Solin. p. 387. Obinsignes porro tot dotes ususque tam varios, princeps apud Vett. praemium Equus habitus est. Sil. Ital. Punic. Bell. l. 16. v. 447.
Primus Equorum volucrem, Massyli munera Regis,
Haud spernenda tulit.Qua de re vide C. Barth. ad Stat. Theb. l. 6. v. 644.
Arcas Equum dono, clypeum gerit improbus Idas:
In specie de Luciferiac Hesperi equis, ad Stat. eundem, ubi Hesperum Nocturnum vocat, ita Lutatius: Lucifer et mane oritur et vesperi; sed equo mutato. Poetae autem quadrigas dant Soli, bigas Lunae, equos singulis sideribus. A qua Equi muratione vocatur, Desultor, sacratique illi sunt desultatorii Equi, de quibus vide Cassiod. Var. l. 3. Eorundem meminit Isid. Origin. l. 18. c. 36. Quadrigas Soli, bigas Lunae, et trigas Inferis, seiugas Iovi, desultores Lucifero et Hespero consecrarunt. Nempe quia Lucifer de equo in equum desilire crederetur. Eorum unus albus, quo Lucifer vectus apud Ovid. Antor. l. 2. Eleg. 11. v. ultimo.
Lucifer admisso tempora portet Equo.
At Hesperi equus furvus, ut indicat Ovid. idem l. 2. Fast. v. 314.
Hesperus et fusco roscidus ibat Equo.
Vide denuo Voss. l. 2. c. 31. Nec omittendus Darii Persarum Regis mos, qui in sigillo sculprum habuit Equum, di o(/n xremeti/santa e)basi/leuse, per quem hinnientem Rex factus fuit, ut notat Thucydidis Scholiastes; Historiam vide apud Iustin. l. 1. c. 10. Darii equus cognito loco ex desiderio feminae hinnitum statim edidit. Plura vero de Equis, inprimis de eorum subnervatione, cuius mentio Ios. c. 11. v. 6. et 9. 2. Sam. c. 8. v. 4. 1. Paralip. c. 18. v. 4. de splenis abscissione et plantae pedis excavatione quibus duobus mediis expeditionres eos ad cursum fieri, ait Chaldaeus Pataphrastes Esth. c. 8. v. 10. apud Bochart. ubi supra passim, praecipue. c. 11. De equis potro a)eqlofo/rois2, item bellatoribus, et terriculamenta hisce addendi more; de equis Heroum, ferarum spoliis insigniri solitis, Car. Paschal. Corom. l. 6. c. 15. l. 9. c. 25. et l. 10. c. 18. de ratione equos ad currum iungendi, supra ad Currum. Addam hoc unum, in Zacharia Propheta sex Equorum colores memorari, rufum, album, nigrum, flavum aut gilvum, scutulatum, spadicem aut phoeniceum. Inter quos in pretio maxime albus est: Sed cum albedo equorum duplex sit, alia pallori proprior, alia candens et perfusa luce quadam [orig: quâdam]; ille color in equo deterrimus, hic probatissimus: ille proprie albus, hic candidus dictus, Serv. ad Virg. Cuiusmod candidis equis Camillus, et ante ipsum Romulus, ac post ipsum varii Duces at Impp. in triumphis, usi, vide de aug. Ovid. de Arte Amandi l. 1. v. 213.
Ergo erit illa dies, qua tu pulcherrime rerum
Quatuor in niveis aureus ibis Equis.de Stilicone, Claudian. de aliis alios. Eodem candore delectati Principes, in sollennibus in urbes ingressibus: uti de Innocentio et Alexandro III. Pontificibus Rom. legimus apud Sugerium in Ludovico VI. et in Actis Alexandri A. C. 1177. de Carolo IV.
image: s0177aLutetiam veniente, apud Continuatorem Nangii. Vide quoque Henr. Vales. ad Berengeri Imp. Panegyr. p. 205. Hinc magni muneris loco, Ticinensi Ep. conceisit Ioh. et Honorius III. ut album equum coopertum equitaret, in Ramis palmarum et secuda [orig: secudâ] Feria post Pascha, uti do cet Car. du Fresne in Gloss ex Bulla uttiusque Pontificis, aliisque Auctoribus hanc in rem laudatis. Vide quoque Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 29. et supra, in ubi de colore hoc infra in voce Liardus; ut et Barth. ad Stat. passim. apud Romanos Equisones, uti vocat Apuleius l. 7. Met. armenta equilia curabant: quos equorum Magistros appellat idem l. 8. Agasones, Graece i(ppoko/mous2, seu Custodes equorum, qui et Equitii et Gregarii dicti, cum equorum grex dicatur equitium, in Epit. antiq. Iuris civ. etc. Vide Laur. Pignor. Comm. de Servis: medio aevo Parafrenarii, quod vide ut et infra, Heracium, Paledrus, Tarexippus ac ubi de deriv. et compositis ex Graeco i(ppos2. In Equis effigiandis Calanus coeteris statuariis, Plin. praefertur. Ovidioque Vide infra ubi de vett. Statuaria. De subnervatione equorum, videbimus aliquid in vode Suffragariis.
Equorum varia apud Scriptores genera ac epitheta.
Equi a)gwnistai\, a)eqlofo/roi. Vide supra Currus Olympici. Equi Albi, vide supra. Equi appretiati, dicebantur equi militares vassallorum, qui ad Regum aut Principum sub. monitiones in castra proficiscebantur. Eorum enim priusquam ad bella, et praelia sese accingerent, equi aestimabantur, ut, si interficerentur, et perirent, pretium eorum Dominis ab Rege aut Principe restauraretur. Maximum vero equorum pretium erat 25. libr. licet pluris valerent, vide Car. du Fresne Gloss, Equus Armatus, praestationis species, in Charta 1306. Id. Equi Assyrii, in Scriptura celebres sunt; in quibus Prophetae laudant ungulus firmas, ut petra. impetum, qualem turbinis; volatum, ut aquilae properantis ad escam; Eosdem pardis conferunt, et lupis vesperae acutiores esse asserunt. Vide infra Nisai. Equi Asturcones, vide Asturcones. Equi Avertarii, ab averta, Gr. u(pomaosxa/lw|, ornamento laterali, pectori substricto, dicti, vide infra in voce Parhippus. Equi Balnei Equitum, in Anglia Sella, et ephippiis scorteis, albo interstinctis, et cruce fronti praefixa [orig: praefixâ], instrui soliti leguntur apud Franc. Menenium Delic. Ord. Equestr. sub titulo Equites Balnei in Anglia. Equi Barbarici, vide supra. Equi Bellici, frementes fere describuntur Poetis: armorum strepitu, et fulgore non terrentur etc. Bochart. Equi Canonici militares, qui ex canone seu in canonem ad militares usus praestabantur, l. 3. Cod. Th de Equorum conlat. etc. Vide quae de equis in ea nonem seu in domum Galliae Regibus, ab omnibus, dari solitis, adnotavit Car. du Fresne Dissertat. 4. ad Ioinvillam. Equi Cappadoces seu ex Thogarma, omnium nobilissimi: quorum 1500. quotannis ex Cappadocibus tributi nomine exegere [orig: exegêre] olim Persae. Lex Theodosii gregem Dominicum vocat, quia Caesarem usibus servabantur, nec eos factionibus dividere licebat, nisi Impp. permissu. quocirca Eutropio crimini datum, quod Cos. cum esset. boskh/masin a)pexrh/sato, animalibus praeter fas u sus esset etc. Bochart. ubi supra. c. 9. Equi Cataphracti, Cooperti, vide hic [orig: hîc] infra Vestiti. Equi Colatorii, vide supra in hac voce. Equi Coppatiae, quibusdam dicti, quia terram ungula [orig: ungulâ] ko/ptousi, pulsant; mel. qui literam coppa femori impressam habent. Schol. Aristoph. in Nub. Bochart. c. 8. Equi Curatoricii, in l. 29. Cod. Theod. de ann. et tribut. ii forte, quibus Curatores in provinciis ad peragenda negotia utebantur, quique iis subministrabantur a provincialibus. Equi Dacisic, apud Capitolin. in Maximinis / Equi Desultorii, vide supra. Equi Derruncati, in Concil. Chalcutensi A. C. 787. c. 19. Equi Dextratii, vide supra. Equus Domitus, in LL. Malcolmi II. Scot. Regis. Equi *dromikoi\, vide supra Circense Ludi. Equi e(/lkontes2, trahentes, i. e. refractarii, Bochart. c. 9. Equi Feri, apud Capitolin. in Gardian. iidem cum Caballis Silvaticis, apud Paulum Diaconum Hist. Longob. l. 4. c. 4. Equi Flacci, apud Salmas. ad Treb. Pollion. in Gallienis. Equi Fluviales, quadrupedes, in Papremitana apud Aegyptios plaga culti, memorantur Herod. in Euterpe, ubi sic de hoc animali: *tetra/poun e)sti di/xhlon. o(plai\ boo\s2, s1emo\n, lofnhn\ e)/xon i(/ppou xaulio/dontas2 fai=non. ou)rhn\ i(/ppou kai\ fwnhn. me/geqos o(/s1on te bou=s2 o\ me/gistos to\ de/rma de\ au)tou= ou(/tw dh/ ti paxu/ e)sti\, w(/ste au)\ou geuome/nou. custa\ pogeitai a)ka/ntia e)c au)tou=. Vide infra Hippopotamus. Equi Funales, vide Funales. Equi Guttonarii, vide in hac voce. Equi Heneti, prope Hadriam memorati Euripidi, apud Bochart. l. 11. c. 55. Equi Hermogeniani, l. 1. Cod. Th. de Grege Domin. olim in pretio; a quodam Hermogene, a quo distrahebantur, an curabantur, dicti. Equi Hunnisci, apud Salmas. ad Capitolin. Equi Iugales, vide infra. Equi *kalpastikoi\, vide supra, in Calpare. Equi Laterales, vide infra Paranus. Equi Liardi, vide infra Liardus. Equi Nigri firmissimi, unde Graecis phgoi\: qui in Aethiopia frequentes, equitibus concolores, apud Bochart. ubi supra l. 11. c. 7. Equi Nisaei, i. e. in Nisa nati, nobilissimi, procerissimi, validissimi, velocissimi, formae peculiaris, flavi fere aut albi: quibus Assyrii ut plurimum usi. His similes in Armenia, et Patthia equi, ubi eorum gressus ad dominorum delicias arte molliri, vide eundem Bochart. c. 9. Nisaei vero in Media campi, meminere [orig: meminêre] Suid. et Eustath. ad Dionys. Equus October, vide infra Sacravenses. Equi Orynges, vide infra Orynges. Equi Palmati, vel Palmatii, equi
page 177, image: s0177bCappadoces, a quodam Palmatio Cappadoce, qui Andavili opp. prope Tyanam habitabat, dicti, in Itin. Hierosolym. seu Burdigal. Equi Parthisci, Persisci, Phrygiscr, vide supra Equi Hunnisci. Equi Pomellati, Gallis hodie, qui olim Scutulati. Equi pompikai\, vide supra Circenses Ludi. Equus Publicus, vide infra Transvectio. Equi Sagmarii, qui Sagmas portant, apud Vopisc. in Aurelian. et Lamprid. in Heliogab. Equi samphorae, qui literam San femori impressam habebant, vide supra Equi Coppatiae. Equi Scurulati, vide Equi Pomellati. Equi Sellarii, qui sellas portant, vide Casaub. et Salmas. Ibid. Equi ad Stallum, in LL. Wisigothorum l. 8. §. 4. admissarii sunt. Gall. Estalons. Equi ex Thogarma, vide Equi Cappadoces. Equi threcisci, apud Salmas. ad Pollion. in Claud. Equi Tolutares, vide infra. Equi Trecenarii et Tricenarii, similiter. Equi Tremuli, itid. Equi Trepidantes, itidem. Equus Vestitus, apud Arnold. Lubec. l. 2. c. 4. idem cum palliato, apud Suger. in Ludov. Vi. phalerato, in Annal. Colmar. cooperto, apud Albert. Argentin. strato apud Anselm. Ep. Havelb. Dial. l. 3. c. 12. armato, de quo supra: bellicus nempe sagoque instructus: cuiusmodi equos in Nobilium funeribus offerri solitos, docet Car. du Fresne etc. Vide quoque supra Cahalli, et infra Heriperretus.
EQUUS [2] qui postmodum Aries dictus est, in muralibus mar chmis Epei inventum ad Troiam, memoratur Plin. l. 7. c. 56. At inventum fuisse a Carthaginensibus, Septimius Florus ait, Vitruv. in opppugnatione Gadium, primitus adhibitum scribit l. 10. c. 18. ad quem l. Vide Barbarum; adde Hadr. Turneb. Advers. l. 8. c. 20. aliosque Auctores laudatos Dalechampio ad Plin. ut et supra in voce Aries.
EQUUS [3] Ligneus hieme sub recto, aestate in campo, tyronibus olim exercendis positus, memoratur Vegetio, ut infra videbimus in voce Stapes.
EQUUS [4] Marinus aliter Hippopotamus, animal est quadrupes, et amphibium, quod licet inter aquas degat, inter terrestria tamen non male refertur. Refert de illo Odoardus Barbosa, quod saepius visus sit a Lusitanis nautis, in Ins. Cefula, ad pascua exire, et in pratis, pecudum instar, gramine vesci: deprehensum ita saepius, et circumventum in praedam venisse; quod si tamen eorum casus fefellisset, concitatissimo cursu ad cymbas adproperasse, illasque sic contrivisse, ut nautis inutiles redderentur penitus. Ad quinque cubitos excrescit in altitudine; pedesque aures, caudam, et vocem habet equinam: nisi quod ungulae pedum taurorum in modum bifidae sunt. Nares ei patulae, labia repanda, rictus vastus, in quo utrinque tres magni, sed obtusi ac prominuli dentes. Humanam amare carnem, Aristoteles docet, qui de Mirabilibus Indiae scribens, verba Alexandri ad se scribentis ita refert: Ducentos milites levibus armis misisse, per amnem nataturos, itaque quartam sluminis partem nataverunt [orig: natavêrunt]; cum --- Hippopotami inter profundos aquarum gurgites ruerunt [orig: ruêrunt], raptosque milites nobis flentibus absumpserunt [orig: absumpsêrunt]. Ad Nili ripam frequens est, uti et crocodilus: quae proin du Behemoth, et Leviathanem Hiobi esse, Viri eruditi sentiunt. Asservat Musaeum Kircherianum belluae huius fragmentum ex dentibus dissectum, tantae duritiei, ut cuivis Siliciae qui parari possit; non minus enim percussum aut affrictum chalybe, quam quivis alius silex, scintillas evomit: contra venena, et haemorrhoides, ut aiunt, efficax. Ibidem cauda quoque Equi huius Marini ostenditur etc. Georg. de Sepibus in Collegii Rom. soc. Iesu Musaeo p. 31. Vide quoque infra, in voce Hippopotamus.
EQUUS [5] Unicornis vide infra Monoceros.
ER in Notis antiquorum, erit, vel erunt.
ERA seu AERA iuxta Astrologos, est insigne temporis initium, a quo supputationes ducunt: quo sensu celebris apud Hispanos Epocha, seu annorum calculus, Era dicitur; cuius originem Iulio Caesari attribuunt, non quod ab illo instituta, sed quod anni eius, quem Iulianum vocant, formam induit. Primus enim Erae Hispanicae annus, Iulianae ordinationis, septimus habetur a caede ipsius Caesaris sextus. Itaque sub Augusto inchoata fuit, divisis post bellum Perusinum Rom. Imperii Provinciis inter triumviros, e quibus Hispania Augusto cessit. Tum enim Hispani Epocham suam ab initio Augusti regiminis instituerunt [orig: instituêrunt], eandemque. Eram Domini, et Eram Caesaris nuncuparunt. Coepit autem Augusti regimen, A. N. C. 38. post U. C. 714. Christusque natus videtur in Era Caesaris 39. Lidyattus tamen Anglus, Nativitatem D. N. ad 4. fere Annos, post vulgi calculos, reducit, Eraeque originem ad Ann. 41. natalitia eius praecedentem, Urbisque conditae 750. attribuit. Hic Aeram dictam vult, quod nova quaedam, et graviora aera, vectigalia seu tributa annua a Trium-viris instituta fuerint, neque in Hispania solum, sed et Gallia ac Africa illam viguisse refert. Abolita est a Valentinis, et Aragonibus, A. C. 1358. Castellanis A. C. 1383. et Lusitanis demum A. C. 1415. Dionysianum computum amplexis. Usurpata quoque vulgariter vox Era est, ab Hispanis, Gallis Narbonensibus, et Gothis, pro Anno, ut in Conciliis, Cippis antiquis, et Isidori Chronico liquet: unde forsan Anglorum year, Belg. iaar. Modum reducendae Erae Hispanicae ad A. C. et e contra sc. vel adimendo 38. vel huic totidem adiciendo, exhibet in tabella Hent. Spelmann, cui ad antiquae Historiae elucidationem, initia regni Principum aliquot Gothicorum, in Hispania praesertim dominantium, Alarici nempe cum Radagatho, Athaniphi, Segerici, Walliae, Theuderedi, Turismundi, Eurici, Alarici, Gesalrici, Theuderici, Amalarici, Theudis, Thedisculi, Agilae, Arangildi, Liubae I. Leovigildi, Reccaredi, Livubae II. Witterici, gundemari, Sisebuti, Suintilae etc. usque ad Rudericum
page 178, image: s0178ainseruit, iuxta Isid. Chronicon. a. B. Pithoco castigatum, Glossar. Archaeol.
ERACON e Praetoribus Alexandri, post reditum ex India, ob avaritiam, et saevitiam in Provinciales, vinciri a Rege iussus. Curr. l. 10. c. 1.
ERACONIUM Flavium opp. Hisp. Tarr. in Callaicis fuit, ab Ahturia 30. m p.
ERACTUM seu HERACTUM opp. hastarnarum, in Germano-Sarmatia, Ptol. nunc Rovv. opp. Polon. in Podolia, ad amnem Morawen in Tyrum delabentem. Cluver.
ERAEA civitas Graeciae, quam iam suo tempore concidisse, aut vix ullum ipsius apparuisse vestigium, scribit Strab. l. 3.
ERANARCHES Graece *)erana/rxhs2, stipi colligendae erogandaeque praefectus, dicebatur apud Graecos. Habebant enim hi id instituti antiquitus, ut, si quis in paupertatem dilaberetur, aut ab hostibus esset captus, aut virginem haberet nubilem, quae ob inopiam collocari non posset, Eranarches Corn. Nep. Epaminonda. c. 3. amicorum concilium haberet, et quantum quisque daret, pro facultatibus imperaret, ut haec e)ra/nw| seu stipe subveniri posset urgenti necessitati, vide quoque infra Opifices. Sed et e)/ranos2, cena collatitia, qua [orig: quâ] ratione *)eranarxhs2 idem cum Convivii Magistro esset, de quo suo loco.
ERANUS ins. in Locris Italiae fronte, Plin. l. 3. c. 10.
ERAPHIOTES vel EIRAPHIOTES Bacchus dictus est, ab inducenda contentione, quoniam vinum iram, atque certamen inducit. *)/eris2 enim contentio est, fai/nein ostendere significat. Ita *)etumologei= apud Dionys. Eustath. additque postea sic dici propterea, quod *)/er)raptai e)n tw=| mhrw= tou= *dio\s2. Utrmque Etymologiam refutantem vide Doctiss. Tanaquill. Fabr. Ep. Crit. part. 1. p. 59. Probat enim Bacchum ab Hesych. *)eri/fion vocari, ab e)/rifos2 o( mikro\s2 ai)\c. Vide Bochart. Col. Phoen. l. 1. c. 18. Nic. Lloyd.
ERASI apud Plin. in Panegyr. Datum est iis, qui post edictum tuum in locum erasorum subditi fuerant, aequatique sunt ceteris, illi etiam, quibus non erat promissum: Budaeo, sunt deleti ex numero eorum, qui accipiebant congisarium, apud Calvin. Lexic. Iurid.
ERASIA filia Phineae Regis Paeoniae.
ERASINADES Dux quidam fuit, qui, quia infeliciter pugnasset, apud Arginusas Ins. cum militibus suis omnibus ad internecionem exstinctus est. Hinc factus est proverbio locus Militavit cum Erasinide, de his, quibus res undiquaque male processerunt [orig: processêrunt]. Demetrius vero Grammat. hunc rapinarum, et interceptarum in Hellesponto pecuniarum, reum factum ait, vide Schol. in Aristoph. Ranas Act. v. Sc. 1.
ERASINII Thraciae pop. Plin. l. 2. c. 103. l. 4. c. 5.
ERASINORIX tetrarcha in Gallia, exardescens in amorem Cammae, uxoris Sinati. Vide Sinorix.
ERASINUS hodie Rasino, fluv. Peloponnesi a Poetis memoratus in Argia reg. per quam ex Stymphalide palude in sinum Argolicum decurrens, alicubi sub terram conditus, rursus, Plin teste l. 4. c. 5. emergit. Ovid. Met. l. 15. v. 275.
Sic modo combibitur, tecto modo gurgite lapsu
Redditur Argolicis ingens Erasinus in agris.Stat. Theb. l. 4. v. 122.
--- - Dyopumque trahens Erasinus aristas.
Baudr. versus fontes Stymphalus dicitur, postquam e cuniculo redit, Erasinus; dein in Inachium fluv. cadit, et cum ipso in Argolicum sinum. Est et alter huius nominis fluv. teste Strab. l. 6. p. 275. in Arcadia oriens, ac in sinum Corinthiacum apud Baram opp. influens. Alius item in Euboea apud Eretriam fluens.
ERASISTRATUS Medicus eximus ex Aristotelis familia, eius ex filia nepos, cuius multis in locis meminit Plin. Inter alia ostendit, famem fieri, propter inanes ac patentes intestinorum, et ventriuculi fibras. Gell. l. 16. c. 3. Floruit autem sub Ptol. Philadelpho, teste Euseh. in Chronicis. Vel, ut alii malunt, sub Seleuco Nicanore. Cuius fil. Antiochum Sorerem, Stratonices novercae amore captum, subtiliter animadvertit. Plin. l. 14. c. 7. l. 20. c. 9. l. 26. c. 2. l. 29. c. 1. Plutarch. in Demetrio. appian. in Syr. Valer. Max. l. 5. c. 7. ex. 1.
ERASMUS [1] ex Limpurgiis Comitibus, Ep. Argentinensis, Tubingae Ioh. Stoflerum, Conradum Braunium et Ioh. Marquardum, Parisis Ioh. Sturmium audiit. postmodum Argentinam Vocatum. Interfuit Concilio Tridentino A. C. 1551. pacis amans, et eruditus. Obiit A. C. 1568. Antonius Teissier Elogiis.
ERASMUS [2] Campanus Ep. qui Diocletiano imperante floruit, huic inter vastas nemorum solitudines corvus pastum attulit.
ERASMUS [3] Carthus. Friburgensis, plurima scripsit. Pretreius Bibl. Carthus.
ERASMUS [4] Desiderius Roterodamus, eruditione, et scriptis celeberrimus. Natus est A. C. 1467. patre Gerardo, Goudano, ex Margareta, Medici cuiusdam filia. Studia sub Alexand. Hegio, Daventriae, feliciter ursit, memoria [orig: memoriâ] tam invicta [orig: invictâ], ut Terentium Horatiumque totum brevi edidicerit. Exin bis corvus, bis pica fuit, ter canabe vinctus. Apud Henr. Bergensem, Ep. Cameracensem aliquandiu versatus; Parisios venit: inde a duobus nobilibus in Angliam pertractus, ibi in Regis regnique laudes librum edidit. In Italiam dein cum Medici regii filiis delatus, Taurini Anno Aet. 40. Doctor Theolog. creatus est: Bononiae Adagia absolvit, quae Venetiis imprimenda Aldo Manutio commisit. Alexandrum postmodum Scotiae Regis filium Archiepiscopatui S. Andraeano destinatum, Patavii Rhetoricam docuit, ibique Graecos Latinosque auctores admirabili facilitate evolvit. Inde Romam transiens a Cardinalibus cultus est, sed inde rediit ad suum Alexandrum. A Paulo III. Clemente VII. Henrico VIII. Francisco I. Carolo V. Sigismundo Pol. Ferdinando Hungar. Regibus
image: s0178bvocatus, nulli se addixic. Commercio eruditorum totius Europae honoratus, Anno Aet. 60. Basileam venit, Ioh. Frobenii, typographi celeberrimi, hospitio usus: ubi Adagia primum, dein Collquia edidit, quae brevi distracta, secnndo impressit Colinetus Patisiis, A. C. 1527. exemplatibus 24000. feliciter divenditis. Porro Augustini, Hieronymi, Arnobii, S. Hilarii, Plinii, Senecae, etc. editiones accuravit. Novum Testament. Latine vertit. A. C. 1529. cum Evangelii lux inclitae huic urbi divinitus affolgere coepisset, Friburgum abiit, sed septennio post reversus, ibi obiit, die 11. Iul. A. C. 1536. Aet. 70. Academicorum humeris elatus. In summo templo cubat, a Bonifacio Amerbachio herede, marmoreo monumento honoratus, cum inscriptione, et Symbolo Erasm. Nemini cedo, sub Termini icone. Nec omiserunt [orig: omisêrunt] totius Christiani orbis eruditi certatim demortui praeconia decantare. Placuit plurimis Lud. Masii distichon:
Fatalis series nobis invidit Erasmum,
Sed desiderium tollere non potuit.Bibliotheca, et Cimelia eius, illustre Basiliensis Bibliothecae ornamentum sunt. In religione, Pontificiorum errores sic pervidit, ut vulgo diceretur: Aut Lutherus Erasmizatus, aut Erasmus Lutherizatus. Interim a se impetrare non potuit, ut ad Evangelicos aperte se applicaret, conciliationi utrorumque perpetuo intentus. De Luthero quid iudicaverit, vide Ep. eius. l. 2. ep. 1. l. 12. ep. 23. et 31. l. 6. ep. 4. l. 14. ep. 1. Item ep. ad Fridericum Sax. tom. 1. Lat. opp. Lutheri, etc. Opera eius, impressionis Frobenianae, 9. tomis continentur etc. Vide Desiderius.
ERASMUS [5] Horicus Germanus, Musicum opus composuit.
ERASMUS [6] Oswaldus Mathematicus celebris, de quo Voss. de Mathem. c. 36. §. 18.
ERASMUS [7] Reinholdus Mathematicam Vitembergae docuit, editis quibusdam scriptis. Moriturus, Vixi, inquit, et quens dederas cursum mihi, Christe, peregi, A. C. 1553. Aet. 42. Voss. de Mathem. c. 36. §. 14. Post Ioh. Mullerum Regium. et Nic. Copernicum, in Astrologia plurimum polluit, Thuan. Histor. scripta eius enarrat Anton. Teissier Elog. P. 1. alius eiusd. nominis, scripsit librum cui tit. Practica Anni 1574. cum explicatione novae stellae eiusdem anni, Simler. Bibl.
ERASMUS [8] Stella scripsit de gemmis, et antiquitatibus Prussiae. Simler. Bibl. Voss. de Hist. Lat.
ERASMUS [9] Vitellius Sigismundi Pol. victoriam scripto celebravit: Maximiliano I. Imp. dedicato. Idem.
ERASTE Gr. e)rasth\ sacra Thebanorum cohors de qua vide infra in voce Tactice.
ERASTUS [1] Oeconomus seu Quaestor civitatis Romae, Rom. c. 16. v. 23. Conversus a Paulo, aliquandiu comes fuit peregrinationum eius, a quo ex urbe Epheso praemissus fuit in Macedoniam, Act. c. 19. v. 22. Sed Paulo Romae captivo Corinthi remansit. 2. Tim. c. 4. v. 20.
ERASTUS [2] Thomas Baeda [orig: Baedâ] -Helvet. oriundus, Philosophus, et Medicus excellens, inde ad Theologiam quoque animum applicuit, sed in materia de Censura Eccl. multorum censuram expertus. Docuit Heidelbergae primum, exin Basileae ubi obiit A. C. 1583. Aet. 60. Seriem Scriptorum eius, quae magno numero sunt, habes in Elogiis Anton. Teissiert Part. 1. ubi inter alia, Disputationes contra novam Medicinam Paracessi, Iudicium de Indicatione Cometarum, Consilia Medica, de Excommunicatione Eccles. cui Beza respondit Etc. Dextra manu quod non bene uti posset, sinistra [orig: sinistrâ] scripsit: coeterum pauperrimus in iuventute, sed Maecenatis cuiusdam munificentia [orig: munificentiâ] sublevatus est, Ibid. moriens vero stipendia legavit, quibus hodieque unus alterque Studiosus, Basileae ac Heidelbergae iuvantur. Ab illo Erastianos quinam se vocaverint, vide supra in voce Colemannus. Coeterum Erastum refutavit Theod. Beza l. de Excommunicatione, eum vero Patri dissimilis fil. Lud. Molinaeus Paraenesi ad aedificat. Imperii in Imperio defendit illi hac in re ac Grotio plus fidei quam Theologis habendam censens, quam in rem vide M. Leydeckerum Notis in Horn. Hist. Eccl.
ERATE Nimpha marina Oceani, ac Tethyo filia.
ERATO [1] una musarum, ab amore nomen sortita, quod (ve nonnulli putant) praesit his, qui Heroum inclita gesta, aut amores canunt. Virg. Aen. l. 7. v. 37.
Nec age, qui reges Erato, etc,
Vide Balduini Iconol,
ERATO [2] Ariobarzane morte fortuita [orig: fortuitâ] absumpto ab Armeniis in Regnum adscita, iterumque brevi pulsa. Tacit. Ann. l. 2. c. 4.
ERATOCLIDES Corinthius, Phalii Pater.
ERATOSTHENES Cyrenaeus, Aristonis Chii, et Callimachi Poetae discipulus. Olymp. 126. Plato minor a quibusdam ob doctrinam vocatus, praesuit Bibliothecae Regiae, Cosmographus insignis. Primus universum totius Orbis circumoum ducentorum quinquaginta duorum millium stadiorum esse prodidit, unde et orbis terrarum mensor appellatus est. Scripsit praeter Philosophiam, poemata, historias, Astronomica, de Sectis Dialogos. Suid. Item, de Comoediis, ut notant Scholia in Aristoph. Ranas. Act.4. sc. 2. Vixit Annos 81. qui annus octogesimus primus maximus climacter, et humanae vitae periculosissimus a veteribus est creditus. Est enim numerus quadratus, constans ex novem novenariis. Obiit prae animi maerore. Eodem aetatis anno decessit Plato, diogenes Cynicus, et Xenocrates Platonicus. Hic Philologi nomen primus sumpsit varia [orig: variâ], et multiplici disciplina [orig: disciplinâ] praeditus: Sed in nulla excellens; hinc Beta dictus. Suid. Plutarch. in Lyc. Alexandro, Demosthene. Cases. de Bell. Gall. l. 6. c. 5. Meurs. in not. ad Hesych et Nicomnum. Voss. de Hist. Gr. l. 1. c. 17. Laudatur saepius a Schol. in Aristoph. Nic. Lloydius. Aliam vero rationem cognominis Beta supra dedimus, in hac voce. Inter primoscerte Chronologiae Graecae emendatores post Timaeum, merito habendus, sub Rege praef,
image: s0179aPtolemaeo sc. Evergete Philadelphi fil. Canones temporum compegit, qui a plurimis sunt probati, et ab illis demum temporibus Olymp ades, quasi totius Graeciae Fasti habitae sunt. Dionys. Halicarn. l. 1. et Plin. l. 4. c. 5. Idem imperfectam Dispolitanorum Regum, a Manethone digestorum, seriem supplevit, ac Thebaeorum regnum descripsit: Regum XXXVIII. Annorum MLXXVII. quorum notitiam ex Aegyptiacis Commentariis et nominum significatione, mandato Regis, Graeco sermone exposuit, Syncellus p. 91. Quod Auctoris huius laterculum venerandissimum antiquitatis monumentum et ad stabilienda Aegypticrum tempora inprimis necessarium appellat Illustr. Eques Anglus Marsham. prokataskeuh=| in suum Canonem Chronicum vide eum et in ipso Canone sec. 1. item X. ubi de Nilo Rege, it. Sec. XVI. ubi de prima Olympiade vulgari.
ERATOSTRATUS Ephesius, templo incenso, eodem die, quo Alexander Mag. natus est, famam aucupatus, aeterna [orig: aeternâ] oblivione, ab Ephesiis, est mulctatus. Plutarch. in Alexandro. Solin. c. 53. Valer. Max. l. 8. c. 15. ex. 13. diod. Cic. Euseb. etc.
ERBESSUS Diod. Sic. ER BISSUS et eidem l. 14. *)erbhsshnoi\ Silio Iral. Herbessus: Polyb. Erbesum e)/rbhson. Pausan. e)/rbussos2: Plin. l. 3. c. 9. habet Herbessenses. Siciliae Mediterraneum opp. Vide Herbessus.
ERBITA vide Nunc Nicosia, oppidul. Siciliae in colle, in Valle Demonae, prope Simerhurn fluv. et Heraeos montes.
ERCHEMPERTUS Monachus, Montiscaffini monasterii destructionem, a Saracenis, et reparationem, descripsit. Possevin. appar. sacro. An idem cum Eremperto vel Heremberto, Hist. Longobardicae auctore. Voss. de Hist. Lat.
ERCHENBALDUS vel ERCHINOALDUS fil. Gerbertae, Richomere Patricio, et Gertrude Hamaticensi, natae; patrem forte habuit Egam Maiorem Domus. Ipse Dagoberti Regis de genetrice eius consanguineus, et Chlodovei II. Magnus Magister palatii fuit. Defunctus A. C. 661. Indubitatus auctor Augustae Austriacorum familiae. Fil. enim eius Leudesius, ab Ebroino circa A. C. 680. caesus, ex uxore Sigismundi Burgundiae Regis consanguinea, genuit Ethiconem seu Athicum, cognom. Adelricum Alsatiae Ducem a Theodorico factum: qui quo pacto familiam propagaverit, vide apud Phil. Iac. Spener. Sylloge General. Hist.
ERCHEREUM villa olim Regia, quo ad Theodoricum Francorum Regem Ebroinumque Maiorem Domus, Martinus Austrasiorum Dux periurio duroum Epp. ac Ebroini deceptus venit, ibique mox cum om nibus suis intersectus est. Vulgo Acheri: nunc vicus inter Ribodimontem et Faram, ad Isaram. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.
ERCHIA mancipium Atticae tribus [orig: tribûs]. Suid. patria Xenophontis, de quo suo loco. Huiusmodi municipia plurima in una Attica fuere [orig: fuêre], nempe 170. Quidam quatuor addunt, Strab. teste, Graeci dh/mous2 vocant, Latini municipium, curia, vicus, etc. interpretantur, quod semel dicere placuit, quia saepius horum in hoc opere fit mentio. Vide supra [orig: suprâ] Demarchi.
ERCHUAEI pop. Esdr. c. 4. v. 9. Lat. longi, aut sanantes, sive maledictio combustionis.
ERCINIA vide Herrynia.
ERCISCUNDA bonorum divisio vide Herctum.
ERCIUS Iuppiter, ab arcendo sic dictus, qui intra consceptum cuiusque domus colebatur, quem etiam Penetralem vocabant.
ERCOMBERTUS Rex Cantii, post patrem Edbaldum, quinquennio regni sui, idolis destructis, Christianam fidem ubique introduxit. Gul. Malmesbur. l. 1. Beda l. 2. Chenius tom. 1. l. 6. hist. Angl. c. 12. p. 203.
ERDFORDIA priscis ERPHESFURTa quodam molitore Erph, et transitu, furt Germ. dicta, memorabilis, et magna Germaniae urbs, Thuringiae metropolis. Eam Gera fluv. illabitur, et mediam ferme praeterfluit, cuius commoditate tota purgatur. Agrum optimum, et feracissimum habet, pecorumque pascuis abundat. Academia etiam celebris exsistit, quam Dagobertus, Francorum Rex fundavit. A. C. 1391. Bonifac. et Pius II. variis privilegiis ornarunt. Munster. Ioh. Matal. Metell. A paucis annis Electori Mogunt. paret. Vide Erphordia.
ERDINI pop. fuere [orig: fuêre] Hiberniae, in parte Bor. ubi nunc Comitatus Cavonensis et Fermanagensis, in Ultonia; ubi etiam Erdinus lacus, Loug-Erno, ex regione feraci factus.
ERDONIA seu ARDONEA opp. alias Apuliae Dauniae, nunc vicus prov. Capitanatae ad Cerbalum fluv. 10. mill. a Bovino in Ort. 8. ab Asculo in Bor. 15. a Cidiniola in Occ. Vide Herdonia.
EREB in tribu Iuda. Hier. de Loc. Hebr.
EREBIDAE pars Lothophagorum, Steph.
EREBINTHUS Bacchus ab erebintho sic dictus, i. e. cicere. Nam Bacchus non modo vini, sed et fructuum prope omnium inventor creditur.
EREBUS inferorum fluv. et Deus. Pater Noctis ex Chao et Caligine progenitus, ut refert Hygin. Fab. Poet. c. 1. Cic. tamen de Nat. Deor. Noctem Erebi uxorem facit. Id quicquid est, Poetae frequenter Erebum pro ipsa inferorum sede collocant. Sic Virg. Aen. l. 4. v. 26.
Pallentes umbr as Erebi tranavimus amnem.
Et proserpina Regina Erebi Ovid. dicitur Met. l. 6. v. 543.
Ingemuit Regina Erebi, testemque profanum
Fecit avem.Idem l. x. v. 76.
Esse Deos Erebi crudeles questus in altam,
page 179, image: s0179bIdem l. 14. v. 404.
Et noctem, noctisque Deus Ereboque Chaoque.
Ac Dux Erebi Pluto est Claudian, de Raptu Pros. l. 1. Inde adiect. Erebeus. Ovid. in Ibin. v. 227.
Pectoraque unxerunt Erebeae felle colubrae.
Nic. Lloyd.
ERECCON terminus Iudae Dan, iuxta Ioppen. Hier, in Loc. Hebr.
ERECHTHEIS Tribus Atheniensis, ex XII. una, cui ab Erechtheo, qui Immaradum fil. Eumolpi bello Eleusinio e medio fustulit, nomen,m vide in voce Erechtheus.
*dh=moi seu Populi Tribus Erechtheidis.
Agraule vel Agryle. Anagyrus Euonymia seu Euonymus. Cephisia. Lampra superior. Lampra inferior, seu Maritima. Pambotadae. Pergase. Phegus. Subridae. Themaci vel Themacus.
ERECHTHEUS gente Aegyptius Rex Atheniensis sextus, uxorem duxit Praxitheam Phrasimi, et Drogeniae Cephisi filiae filiam, ex qua filios suscepit Cecropem, Pandorum, et Metionem, filias vero quatuor Procrin, Creusam, Chthoniam, Orithyiam, quae, cum virgines essent, mortem pro patria contempsisse dicuntur. Cic. in O?at. pro Sextio, Aristid. in Panathenaico, Lycurgus, *kata\ *lewnra/tous2 Hygin. Fab. 46. et 238. Regnavit An. 40. Pandionis successor. Huius filiam Orithyiam a Borca, fil. Astraei raptam esse Ans. ante instituta ab Eumolpo Eleusinia sacra, memorat Euseb. in Chron. Sub eo enim Ceres Athenas venit, et fruges plantavit: Triptelemus Cereris et Neaerae fil. seminavit in Rura dicta Eleusinge Proserpinae raptus et Cereris investigatio contigit: Mysteria in Eleusine instituta, ac Musae Poeses editae sunt, ex Marmore Arundell. apud Ioh. Marsham Canone Chron. Sec. 10. uti et de Eleusiniis erudite agit. Subeodem quarta Aegyptiotum Colonia in Graeciam, post Cecropem Cadmum, et Danaum deducta est: Phoemonae item prima vates apud Delphos oracula fudit, circa id rempus, quo Cusan Mesopotamiae Rex Israelitis dominabatur, ab Athniele mox liberandis. Illum excepit Cecrops II. trater. Coeterum una [orig: unâ] cum filiabus in Deorum numerum relatus est, Pater quidem, quia paruisset Oraculo dicenti superiorem fore bello contra Eumolpum, Thracum Regem si filiarum unam immolaret: filiae autem, quia et illa, quam Parens sacrificio, destinaverat, lubentianimo se ad hoc cbtnlit; et soror, imo universae, ut alii aiunt, sorores, sese pro Patriae salute intetemissent. Hyacinthidas vocat Demosthenes Orat. fun. quia in Hyacintho vico immolatae, ut habet Suid. Eaedem per ex cellentiam Virgines diectae sunt, eodem auctore. Unde et Cic. pro Roscio: Mortes etiam Virgines Athenis, Regis, opinor, Erechthei filiae, pro Patria contempsisse dicuntur. De a)poqew/sei Patris et filiarum, sic Idem de Nat. Deor. l. 3. Ob eam ipsam causam Erech heus Athgenis filiaeque eius, in numero Deorum sunt. Sed et Buten fil. Habuit, cui sacra quoque esse facta, indicat Pausan. Attic. apud Serv. Erechtheum potius hunc quam qui ante ipsum regnavit, Erichthonium, intellige, cum in Aen. l. 7. scribit: Virbius est Numen coniuctum Diane, ut Marrl Deum Attis, Minerve.e Erichthonius, Veneri Adonis. Ger. Ioh. Voss. de Idolel. l. 1. c. 13. Hinc Erechthei coloni pro populis Atheniensibus. Manil. l. 1. ex emendationc Tan. Fabri,
Qualis Erechtheos olim populata colonos
Extulit antiquas per finera pestis Athenas.ERECHTHIA vicus Atticae in Aegeide tribu, ab erechtheo, qui Cererem hospitio suscepit. Isocratis, Oratoris illius clarissimi, patria.
ERECTI stabant Vett. in Gymnasiis, alibique, exercitationis causa [orig: causâ]: idque multipliciter fiebat. Vel enim ante cibum, vel post cibum, vel pauco, vel multo tempore: vel in Sole, vel in umbra, hacque vel clausa [orig: clausâ], vel aperta [orig: apertâ]: Porro, vel uno pede, vel ambobus, et vel us totis, et planis, vel extremitatibus eorum, calcibus, et summis digitis solum nixi, stabant. De quibus omnibus, vide Hier. Mercurial. de Arte Gynni. l. 3. c. 3. et l. 5. c. 1. ut et infra, ubi de Standi hoc ritu. Vide quoque ubi de Philosophorum Ascesi.
EREMBI Arabiae pop. Dionys. de situ orbis,
*lupro\n o(reskw/|wn parafai/netai ou)=das2 *)erembw=n.
Sic autem dicuntur, non u)po\ tou= ei)s2 e)/ran bai/nein, uti volunt Grammaticorum filii, sed ab Hebraeo [gap: Hebrew word(s)] ereb, i. e. Arabia Strab. l. 1. *)erembou\s2, ou(/s2 ei)ko\s2 le/gein *trwglodu/tas2 *(\arabas2. Quamquam nec desunt, qui Arabas ab Homero *)erembou\s2 dici volunt, quasi *)eremnou\s2 vel *)erebennou\s2 i. e. nigros. Non itaque denihilo est, quod [gap: Hebrew word(s)] arabi, Arabs [gap: Hebrew word(s)] ereb vespera, et [gap: Hebrew word(s)] oreb, couvus sint ab eadem radice. Bochart.
EREMITA Petrus vide Petrus.
EREMITAE vide infra Laura, it. ubi de Monachis, Monasteriis et in voce Nomus: Hinc Ratres Eremitoriourum, dicebantur in Communione Rom. Rehgiosi Ordinis Fratrum Minorum, qui loca deserta, et solitaria, Eremitoria nuncupata, sub disciplina Fr. Pauli incolebant. Sed nomen panlo post defecit. inquit Waddingus A. C. 1375. n. 44. dum ab Eremitoriis ad occupanda etiam et reformanda maiora Coenobia trasierunt [orig: trasiêrunt], Car. du Fresne Glossar.
ad EREMITAS vide Eremus.
EREMMON vicus Iudaeorum praegrandis in 16. ab Eleutheropoli miliario, contra Merid. in Daroma, in tribus Simeonis, Hier. in loc. Hebr.
EREMPORTUS vel rembertus, sub Lud. II. Imp. composuit historiam Longobardicam: cuius frequens apud Baronium mentio.
page 180, image: s0180aSimler. Bibl. Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 8. Popeliniere, de hist. l. 8.
EREMUS [1] ins. circa Lemnum, ubi philoctertis Ara cum aeneo serpente. Steph. Item regio Aethiopiae ad lacum Arthatam Aelian. Hist. An. l. 17. c. 40.
EREMUS [2] Helvetiorum in Germania tractus. Ptol. et Tac. Kleckgow a Tschudo vocntur. Urstisius tractum ultra Rhenanum, Rauricis oppositum, ad lacum usque Acronium Alpesque. i. e. Hercyniae silvae caput, cum adiacentibus regionibus, ab Ptol. hoc nomine intellectum vult. Helvetii enim, inquit, Caesare teste, Rhodano lacuque Lemanno, Iura monte, Rhenoque olim continebantur: quae cum gens minime obscura esset, ideo nemorosus et incultus ille Germanici soli secundum Rhenum tractus, ad Helveticum limitem pertinens, eamque gentem prospectans, Helvetica Eremus dictus est. Imperavit huic, ut et aliis terris, tempore Constantii et Iuliani Impp. Vadomarius Alemannorum Rex. Epitem. Hist. Basil. c. 18.
EREMUS [3] seu ad Eremitas, Germ. Einsidlen, Abbatia et Monast. celebre D. Virginis, in Helvetia, cum tit. Princip. cuius historia haec est. Sub Carolo Mag. vel Ludovico Pio Imp. Berchtoldus Comes Sulgoviae, ad Danubium, Meinradum fil. unicum, in Monasterium Benedictin. Richenoviense misit, ut ibi monasticae vitae vacaret: qui solitudinis amore fervens, indemox in Helvetiam abiit, in Adulis ad lacum Tigutinum, Etzel vulgo, sede sibi electa [orig: electâ]. exin penitius solitudinem ingressus, post Lacum, ad laevam Limagiripam, locum tum senticetis tristique umbra [orig: umbrâ] horridum, tenebrosa Silva dictum, colere coepit, casula [orig: casulâ] ibi exstructa [orig: exstructâ], occisus A. C. 863. Hinc cum per Ann. 60. nullus loco incola esset, corruit casa, donec Eberhardus Decanus Capituli Argentinensis, A. C. 923. codern se contulit, et eremiticam professus, Mainradi domuncula [orig: domunculâ] reparata [orig: reparatâ], sacellum quoque ibidem exstruxit. hunc Gregorius Angliae Regis fil. ex cepit, ob Ottone Mag. affine suo Princeps et Abbas creatus, reditibusque maximis auctus. Accesserunt [orig: Accessêrunt] mox indulgentiae et favor Pontificum, quibus Abbatum opes non parum creverunt [orig: crevêrunt]. A quo tempore usque ad Ludovicum Plaurerum, qui obiit A. C. 1544. nemo Barone minor ad Praelaturam loci, neque in Capitulum alii, quam nobiles admissi sunt. Stiumpf. Chron. Helvet. l. 6. c. 21. His diuturnum cum Suitiis bellum fuit, ob limites ab Ottone retro laudato Suitiis, et fratribus Monasterii constitutos: a quibus illi A. C. 1044. apud Henricum Ill. Imp. accusati, confirmante licet hoc Ottonis decretum, invitis Abbatibus, in possessione veteri permanserunt [orig: permansêrunt]. Rursus itaque A. C. 1144. a Rodolpho Abb. coram Conrado II. accusati, et condemnat, cum nihilominus minus parere recusarent, bellum ortum est, quod tandem annitente Rodolpho Rapersuitae Comite, in pacem desiit, A. C. 1217. Sed post annos 50. novis litibus, belloque, quod Ann. 44. duravit denuo exorto, captum a Suitiis coenobium est, A. C. 1313. Accessit nova dissensionum occasio, quod Suitii Ludovico Bavaro Imp. A. C. 1314. electo contra Fridericum Austrium adhaererent, unde huius opera [orig: operâ] accusante ipsos Abbate, ab Ep. Constant. excommunicati, et a Curia Rotwilensi proscripti: sed ab Ludovico Imp. exempti ptoseriptioni, et Communioni Ecclesiae restiuti sunt. Mox Leopoldus Austriacus contra Pagos incitatus, suo damno, cum illis rem gessit, praelio victus A. C. 1315. initio fugae ab Abbate Eremitano facto: tum prima foederis Helvetii fundamenta iacta sunt. Post haec induciae fuerunt [orig: fuêrunt], quae tandem pace terminatae sunt. A. C. 1350. sub Abbate Henrico Brandisio. Advocatia Coenobii postmodum Suitiis concessa est, a Sigismundo Imp. A. C. 1433. incendio tantum non penitus absumpti, cum villa cognom. et Basilica, A. C. 1509. Sub Abbate Conrado Rechbergio postmodum, cum Diepholtus Geroltseckius, Abbatiae Advocatus, gustata [orig: gustatâ] Evangelii dulcedine, Lutherum et Zuinglium magni faceret, insidiis impetitus, hinc discessir, etc. Idem l. 13. c. 2. Simler. de Repub. Helvet. Abbas hic Eremitanus, etiam Eschenzi, in Turgea, dominus est. Idem.
ERENE ins. ante Taprobanam. Ptol.
ERENIA Megarensium vicus, Paus.
ERESII pop. in Aeolide. Plin. l. 5. c. 30.
ERESSA Aeolidis urbs. Mela. l. 1. c. 18.
ERESUS vel ERESSUS urbs in Lesbo, Theophrasti patria. Steph.
ERETRIA Euboeae urbs clarissima. Mela. l. 1. Hom. Il. 2. Ab Eretrio Phaetontis fil. dicta, quem ex Titanum numero fuisse tradunt. Steph. Est etiam Thessaliae urbs. Ptol. vulgo Vatia. Harum prior, sc. Eretria, Euboeae, patria Menedemi fuit, qui schola [orig: scholâ] Eretriae instituta [orig: institutâ] effecit, ut Philosophorum secta, quae prius Eliaca vocabatur, (ab auctore Phaedone Eliensi) postea Eretriaca diceretur. Seripfie de Philosophis hisce volumen olim Sphaerus Bosphoranus, Zenonis Cittiei auditor, teste Gerh. Ioh. Voss. de Sectis Philos. c. 10. Vide supra in voce Eliensis. Sed et Eretriaterra, in medicaminibus nobilis, quae optima th=| xroi/a podi/zei, colorem cinercum exprimit, ut ex Dioscoride docet Salmas. ad Solin. p. 257.
ERETUM opp. Sabinorum non procul a Tyberi in colle fitum. Monte Rotondo Volaterrano. Eius meminit Virg. Aen. l. 7. v. 711.
Ereti manus omnis oliviferaeque Mutuscae.
Dictum hoc opp. u)po\ th=s2 *(/hras2 a Iunone, quae ibi culta, Serv. scribit. Et Solin. c. 8. Heretum a Graecis, in honorem Herae, sic enim Graeci Iunonem vocant. Strab. in Sabinis constituit: Verba eius *)/hrhton th=s2 *sabi/nhs2 kw/mhn. Nunc vicus parvus. Graeci iam *)erhton vocant. Vicum hunc celebrem esse figlinis iam alii scripserunt [orig: scripsêrunt]; Inde Eretinas mentes, pro stupidis, quasi argillaceas et cretaceas dictas Fulgentius observavit ex vetere scriptore, et ab illo Turneb. l. 10. c. 16. Verba antiqui scriptoris sunt. Adverruncassit divatam Eretinas hominum mentes. Nic. Lloyd. Baudr. castrum, in dit. Pontif. 2. mill. a Tiberi, 12. a [orig: â] Roma in Bor. Palatium habet splendidum, cum tit Ducatus Maphaei Barberini Principis Praenestes.