December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 166, image: s0166a

EPICLES Citharoedus nobilis Atheniensis.

EPICLIDES ex Eurysthenidarum familia, in Agidis V. ultimi Eurypontidae seu Proclidae, Veneno sublati, locum intrusus est a fratre Cleomene III. Eurysthenidarum ultimo; quo victo Lacedaemoniorum Regnum, quod hactenus sub Regibus ex utraque familia, Corn. Nep. Agesilao c. 1. e quarum altera in alterius familiae locum fireri non licebat, tot annos steterat, novi tyranni arripuerunt [orig: arripuêrunt]: Machamidas ctio sublatus; et Nabis a Flaminio Romano duce, ac Philpaemene Graeco pulsus. Quo pacto Spartani liebertatem recuperarunt, Helvicus Theatro Chronol. p. 75.

EPICNEMIDII pars Locrorum. Vide Ozolae.

EMPICOMBIA Graecis recentioribus quid notet, ex Cantacuzeno discere est l. 1. c. 41. Die quo lmp. unctus erat, exit e Templo, ab aliquo eius Optimatum, quem ad hoc delegerit, in populum iaciuntur epicombia. (Graece *)epiko/mbia ) Sunt autem fasciculi, segmentis linteis illigata habentes numismata aurea tria, totidem argentea, et obolos aereos totidem; sparguntur huiusmodi fasciculi circa decies mille, in vestibulo praecipue. Vide quoque Curopalatam de Offic. Aul. CP. et Salmas. Not. ad Vopisc. in Aureliano, ubi de his sparsionibus multa passim.

EPICRATES Milesius, et servus Iulii Caesaris, de quo Polyaen. l. 6. Item, Ambraciota, Poeta mediae comoediae. Platonem et Speusippum reprehendit, ob nimiam in investiganda animalium plantarumque natura curiositatem. Aelian. hist. Anim Argumentum duarum eius Comoediarum, recenset Suid.

EPICTETUS Philosophus Stoicus, ex Hierapoli Phrygiae urbe, Romae Epaphrodito cuidam Neronis familiari servivit, atque ad Marci usque Antonini tempora pervenit, Domitiano autem imperante, eius dominatu offensus, Roma [orig: Româ] Hierapolin migravit, ratus verum esse, quod est Tragicum, Patriam esse cuiusque, ubiquis recte ageret. Eo mortuo rediisse fertur. Tanta vero apud omnes homines eius vitae admiratio exstitit, ut Lucianus Syrus lucernam eius fictilem tribus drachmarum milibus, ob eius auctoritatem, vaenisse tradat. Enchiridion Graece scripsit, in quod commentari sunt Simplicius, et Arrianus. Hoc de illo exstat distichon, tamquam a se ipso factum,

*dou=los2 *)epi/kthtos2 geno/mhn, kai\ sw/mati phro\s2,
*kai\ peni/hn i)=ros, kai\ fi/los2 a)sqana/tois2.

Philosophiam totam duobus verbiscomplexus est: *)ane/xou, kai\ *)ape/xou, Sustine, et Abstine. Vide A. Gell. noct. Ait. l. 15. c. 11. l. 17. c. 19. Simplic. in eius vita, et Comm. etc. Nic Lloyd.

EPICTITICUS Terminus, vide Instruere alibique passim.

EPICUM Poema omnium princeps est, quia continet materias universas, utpote ex Pastorali, Comico et Tragico genere mixtum. Inprimis vero argumentum eius, Dux, miles, clas sis, equus, victoria, uti Horat. docet ad Epicum nobilissimum Vatium Carmin. l. 1. od. 6. Initio

Scriberis Vario fortis, et hostium
Victor, Maenii carminis alite
Quam rem cumque ferox navibus aut Equis
Miles Te Duce gesserit.

Solis dactylicis senariis magniloquis enarrandum: quod carminis genus per excellentiam Epos dici meruit. Sumebant autem Epica poemata Rhapsodi olim per partes cantillanda, unde iis nec erat finis, et initum saepe aliunde pendebat: Rhapsodis interdum de suo alterutrum aut etiam utrumque assuentibus. Uti porro hircum Tragici, iuvencam Lyrici, sie taurum Epici, in certaminibus olim accipiebant, uti docet Scalig. ubi supra, l. 1. c. 44. Vide. apud eundem plura hanc in rem passim, inprimis l. 3. c. 96. ubi de Heroicis: de Epici veio Cycll materia et serie, supra in voce Cyclus.

EPICUREA Secta Philosophorum, auctore Epicuro, ex Elearica maxime secta profluxit. Epicurus enim, qui eius conditor fuit Olymp. 109. An. 3. septennio post Platonis excessum, nemini plus quam Democrito debuit. Unde Cic. l. 1. de Nat. Deor. Democritus vir magnus inprimis, cuius fontibus Epicurus [orig: Epîcurus] hortulos suos irrigavit. Contempsit autem Rhetoricam et Dialecticae loco Canonicam substituit: Mathesin quoque insuper habuit; In Physicis vero, ubi Anaxagorae dogmata maxime sequebatur, atomos a Leucippo et Democrito mutuatus, magnus omnino suis visus fuit. Quam naturae scientiam universam sex libris complexus est Lueret. ipse Epicureus: e quibus perspicuum est, quod Canonica contenderat, omnia sensibu diiudicasse; adeo ut ne, Solem quidem vel Lunam maiorem putaret, quam videretur. Itaque, ut Cleomedes Meteorol. l. 1. ait, etiam maiorem esse Solem mane, quam meridie fatebatur, quia sic videatur sensui. Imo, quod magis ridiculum, eum mane accendi, vesperi Oceani aquis extmgui opinatus est. Quod ad moralem Philosophiam attinet, summum bonum in voluptate posuit Epicurus, ubi cum Eudoxo sensisse multis videtur. Interim foedus eius error fuit, quod negaret: Deum mortalia curare. Item, quod Animas cum corporibus interire statueret. Ei in schola hac successit Mus, servus ille quidem Epicuri, sed qui Diseipulorum eius omnium clarissimus evasit. Etiam inter sectatores illius Zeno Epicureus, Hermachus, Lucianus: et apud Romanos Lucretius, Cassius, qui Caesarem sustulit, Maro sub vitae finem, et Petronius Arbiter. Et hoc discipulorum Epicuri typhum fovit, quod deficientibus sectis aliis, Magistri sui scholam, semper succedentibus aliis atque aliis persistere videbant. Gerh. Ioh. Voss. de Philos. Sectis c. 8. Eadem cum Epicuro iam sub mundi initia sensisse Cainum, et statim a diluvio Chamum, ostendit Georgius Horn. Hist. Philos. l. 1. c. 9. et l. 2. c. 8. Apud Iudaeos postea Sadducaei, Epicuri dogmata sectati sunt, ex diseiplina Zadoci conditoris sui credentes: Post hanc vitam neque praemia bonis, neque paenas malis instare, sed animam unae cum corpore interire. Ex Hareticis Valentiniani, et illi, contra quos Irenaeus


image: s0166b

scrbit. Epicurei erant ac Cynici, Iren. l. 2. c. 58. vide quoque iti voce Epicurus.

EPICURUS Atheniensis, Philosophus Celebris. fil. Neoclis ex Cherecrata, Gargetto oriundus, ex familia Philaidarum, eius sectae auctor, quae ab ea Epicurea, nominata est, Olympiadis 109. anno tertio, septennio post Platonis excessum. Obiit autem ex urinae retentione, Ann. secundo 127. Olymp. sub archonte Pitharato, cum vixisset Ann. 72. Nemini plus debuit quam Democrito, cuius libris perlectis, cumantea Grammaticam docuisset, ad Philosophiam se applicuit, tribus fratribus suis ad idem vitae genus perduclis. Hinc Cic. l. 1. de Nat. deor. Democritus vir magnus inprimis cuius fontibus Epicurus hortulos suos irrigavit. Antea quoque dixerat; in Democritum ipsum, quem secutus est, fuit ingralus. Rhetoricen contempsit, ut qui omnem sermonis laudem in sola perspicuitate collocaret. Laert. in Epicuro: *ke/xrhtai le/cei kuri/a| kata tw=n pragma/twn, h(\n o(/ti i)diwta/th e)sti\n, *)aristofa/nhs2 o) *grammatiko\s2 ai)tia=tai. Imo Epicurus orationis ornamenta neglexit, ut ait Cic. l. 8 de Finibus: Neque literas didicerat, ut ait B. Hietonymus Ep. ad magnum. Dictionem autem hauserat, ut Cloomedes ait l. 1. Meteorolog. e)n xamaitupei/wn, kai\ u)po\ me/shs2 th=s2 proseuxh=s2, ex prostibulis et mendicabulis. Dialecticen etiam parvo habuisse loco dicitur. Laerius ubi supra, *th\n dialektekh\n, w=s2 pare/lkousan, a)rkei=n ga\r tou\s2 fusikou\s2 xwrei=n kata tou\s2 tw=n pragma/twn fqo/ggous2 Dialecticam, tamquam per vertentem, repudiant. Aiunt enim sufficere Physicis simplicia vocabula. Etiam B. Hieronym. adver sus Rusinum, ait: Quoniam Staici Logicam sibi vendicant, et tu huius scientiae deliramenta contemnis, in hac parie Epicureus es. Et huius stuporis argumentum esto, quod negaret, contradictoriarum alterutram, esse veram. Unde Cic. l. 1. de Nat. Deor. Totum hoc, aut etiam, aut non, negavit esse necessarium: quo quid dici potest obtusius? In Physicis maxime amplectebatur dogmata anaxagorae; sie tamen, ut in quibusdam dissentiret. Atomes vero suas accepit a Leucippo ac Democrito, teste Lactantio l. de Irae DEI. Interim sic Dialecticam contemnebat, ut in eius locum substitueret Canonicam; de hac erat Epicuri liber, qui *kanw\n inscirbebatur. Is fuit, ut Laertius ait, peri\ krithri/ou, kai\ a)rxh=s2, kai\ stoixeiwtiko\n, de iudiciinorma, et princtpio, et opus prima tradens elementa. Eo docebat normam omnis iudicii non rationem esse sed sensum. Mathesin quoque insuper habut, teste Plutarch. l. contrae Epicurum. In Physicis vero et Ethicis magnus omnino suis visus est, praecipue Lucretio, qui universam Epicuream Naturae scientiam 6. libris complexus est, quam tradiderat Epicurus ipse libris triginta octo. Sic enim ille l. 3. v. 9. et seqq.

Tu pater, et rerum inventor, tu patrta nobis
Suppeditas praecepta, tuisquexx, inclite, chartis,
Floriseris ut apes in saltibus omnia libant,
Omnia nos itidem depascimur aurea dicta,
Aurea perpetua [orig: perpetuâ] semper dignissima, vita [orig: vitâ].

Eiiusdem sunt ista de Epicuro, v. 1056.

Ipse Epicurus obit decursolumine vitae
Qui genus humanum ingenio superavit, et omnes
Praestrinxit stellas, exortus utiaethereus Sol.

Quos versus cum attulisset Lactant. l. 3. Instit. c. 17. subi ungit deinde: quos equidem versus numquam sinerisu legere possum. Non enim de Socrate et Platone hoc saltem dicebat, qui velut reges habentur philasophorum: sed de homine, quo sano et vigente, mullus aeger ineptius deliravit. Itaque poeta inanissimus leonis laudibus murem non ornavit, sed obruit et obtrivit. Imo sectatores admiratione illius, quolibet mensi, natali eius saersicabant, idque die vigesimo: unde ferias hasce vocabant ei)ka/das2. Tantus quoque Epicureis amor magistri fuit, ut eius imaginem annule insculptam, boni omlnis causa [orig: causâ], quocumque circum ferrent. Auctor Plin. l. 35. c. 2. Quod ad moralem philosophiam attinet, Epicurus summum bonum posuit in voluptate, non tamen in ea, quae ad corpus pertiner, quemadmodum Aristippus, sed in voluptate animi, h. e. in absentia omnium dolorum. continentissimae siquidem vitae suisse dicitur. Cibi tenuitatem non uno loco indicat Iuv. Sat 13. l. 5. v. 122.

--- --- --- --- Non Epicurum
Suspicit exigui laetum plantaribus horti.

Et Sat. 14. v. 319.

Quantum Epicure tibiparvis sussecit, in hortis.

Horto siquidem delectabatur. Prop. l. 3. Elegia 21. ad Cinthiam v. 26.

--- --- --- Aut hortis, docte Epicure, tuis;

Stat. l. 1. Silv. 3. v. 94.

Mallet deserto senior Gargettius horto.

Mart. Cecropium vocat, l. x. Epigr. 33. cuius epigraphe ad Numantium Gallum.

Cecrophium superas qui bonitate senem.

Huc pertinet, quod de eo scripsit Aelianus l. 4. pokil. exclamare eum solitum: *(=w o)li/gonou\x i+kano\n, tou/tw| ge\ ou)de\n i)kano/n. *)/elege de\ e(toi/mws2 e)/xein, kai\ to\ dh\ u(pe\r eu)daimoni\as2 dei= a(gwni/cesqai, ma/can e)/xwn kai\ u(/dwr. Locoprisci u(giai/nein, in Dpistolarum egipraphe, to\ eu)pra/ttein adhibuit. Non desunt tamen, qui alia ac diversa plane de Epicuro ac libidinibus eius tradiderunt [orig: tradidêrunt]; sed falso, quod et Diogenes agnoscit. Atque, quod ipse iuxta et Philosophia eius male audiit, discipuli eius degeneres et intemperantes, ac eorum inprimis Merrodorus, fecere [orig: fecêre], qui prave detorserunt [orig: detorsêrunt] eius dogmata, et quae de pura illa, atque constante, et sancta animorum voluptate tradiderat, ad istam impuram, fugitivam ac pccuinam transtulerunt [orig: transtulêrunt]. Itaque Sencca, Non


image: s0167a

dico, inquit; quod plerique nostrorum, sectam Epicuri stagitiorum magistram esse. Sed illud dico, male audit, infamis est; et immerito. Significat nempe infamem esse Epicurum, et eius sectam propter voluptatis nomen infame, vide ipsum de beata vita c. 13. Hinc Sancta Epicuri, et recte praecipere Epicurum ibidem scribit homo Stoicus, et voluptatis hostis professus; eiusque dicta passim ludat, commendat, inculcat. Epicureae doctrinae, atque auctoris ipsius laudem habes apud Lucian. in Pseudomant, Nec repugnatn, quae in *bi/wn pra/sei scribit, ea enim ad degeneres discipulos pertinent, ut sequens dialogus docet, quem Piscatorem inseripsit. Ucumque hoc sit, foedus ille et pestilens error. est Epicuri, quod negaret Deumm curare mortalia, animasque simul cum corporibus interire purtaret, Plura scripsit, quam ullus alius Philosophorum, et Chrysippum, parasitum suum cognominatum, compilatorem habuit. Plura qui scire velit. Laert. adeat, l. 10. Lucret. et Gassendum, in vita Epicuri, et Philosophia eius. Nic. Lloud Nec omittendum quod ei festum a discipulis institutum, dicemus infra, in voce Icadistae Ab iisdem imagines eius in cubiculis repositas, in voce Imagines. Sed et imagmem in annulis habuisse docet Cic. de Finib. l. 5. Nec tamen Epicuri licet oblivisci si cupiam: cuius imaginem non modo in tabulis nostri famliares, sed etiam in poculis et in anellis habent. Sic Commodus Imp. Amazonia [orig: Amazoniâ] (ea erat Martia concubina eius, quam pictam in Amazone diligebat) Aristomenes Agathocle, Aubustus Alexandro Mag. Chersonitae Constantino Mag. Princeps ille vetus, apud Eustath. to\n parekboli/thn in Hom. Ulysse, signarunt. Kirchman. de Ann. c. 12. Atin Seriptis Hebraeorum haereticus est, item Christianus, qua de re Vide Ioh. Selden. de Synedrtis vett. Hebraeor. l. II. in Addendis p. 744.

EPIDAMNUS vel EPIDAMNUM vulgo DURAZZO, opp. in ea parte Macedoniae, quae Adriatico mari in cumbit, tristissimo e Graecia in Italiam traiectu nulli non cognitum. Romani coloniam eo deducentes Dyrrhachium dicere maluerunt [orig: maluêrunt], propter inauspieatum nommen Epidamni, tamquam a damno deduceretur. Ad quod allusit Plaut. in Menaechnus, cum ait. Act. 2. Sc. 1. v. 42.

--- --- ne mihi damnum in Epidamno duis.

Tamquam nomen inditum sit Epidamno, Plin. l. 3. c. 23. quod illuc nemo sine damno divertat. Conditum est a Corcyraeis, Phalio duce, illuc colonian deduchentibus. Vide Phalius. Illius vero navale Dyrrachium fuit, Ioh. Marsh. Canone Chron. Sect. XVII. Conditum urbis Eusebius refert ad ann. 2. Olymp. 38. sub initia Periandri Regis, verum ex supputatione Thucydidis praelium navale, quod diu post Epidamnum conditam inter Corinthios et Corcyraeos commissum est, incidit in annum 1. Olymp. 29. sive annum 260. ante belli Peloponnesiaci finem. Idem ibidem. Vide Thucydidem ei laudatum l. 1. ut et aliquid infra hac de urbe, aut navali potius, in voce Dyrrhachium. Plin. l. 3. c. 23.

EPIDAPHNE urbs in Selducide Syriae, quae et Antichia dicta, a Daphne vicino sububano, quod locum habebat amoenissimum. 89. stadiorum, et fanum Appollinis cum delubro Dianae. Iul. Capitol. Vitam finiit hic Germanicus Drusi fil. Tacit, Ann. l. 2. c 83.

EPIDARUM opp. Cypri medit. nunc Pitarevil pagus.

EPIDAURIA festum Aesculapio sacrum, apud Athenienses, Cic. de Nat. Deor. l. 3. et Pausan. l. 2. Illustrissima Aesculapiisacra ex Epidauro: Athenienses diem Aesculapio festum vocant Epidauria. Archias in Epidauria sanatus Dei cultum traduxit Pergamum; a Pergamenis accepere [orig: accepêre] Smyrnaei. Demum Anguis Epidaurius Romam advectus est, Liv. Epit. XI. A. U. C. 462. Vide hic infra: et plura de Aesculapio suo loco, ut et aliquid infra in voce Ophiuchus.

EPIDAURUS [1] urbs Peloponnesi, Aesculapii templo celeberrima. Unde etiam Romani cum gravi pestilentia laborarent, consulroque oraculo iuberentur Aeseulapium Romam advehere, trire mem cum legatis ea de causa Epidaurum misere [orig: misêre]. Verum cum Epidaurii Deum opiferum a se inviti dimitterent, ferunt illis cunctantibus ingentem angevem ad Romanorum triremem adnavigasse, seseque in puppi in gyrum complicuisse; quem illi Aesculapium arbitrati magna cum veneratione Romam advexerunt [orig: advexêrunt]. Vide Ovid. Met. l. 15. v. 736.

Iamque caput rerum, Romanam intraverat urbem
Erigitur serpens, summoque acclivia malo.
Collamovet, sedesque sibi circumspicit aptas,

Et hic supra. Ad horum pteces, Hilarion Monachus, mare, ingenti terrae motu post mortem Iuliani exorto, terminos suos egressum, coercuisse legitur. A. C. 368. ut et piratas, verbo, Hucusque venisse sufficiat: apud Hieron. in eius vita. Ceterum Vide Scalig. de triplici Epidauro, in Chron. Euseb. Miraeum Geogr. Eccl. etc. Est etiam urbs Archiep. Dalmatiae ad mare Adr. emporium celebre, vulgo Ragusa, vel Ragusi. Urbs sui iuris, et Rei pub. caput, ritus Latini, cum protu capaci. Probe munita, cum arce valida S. Laurentii; Turcis tributaria. A. C. 1667. d. 6. Aprilis mire conquassata fuit et desolata, horrendo terrae motu, quo maxima pars civitatis periit. Huic Rei publ. subsunt Urbes Stagnum, Stabium, Tribinium et Mereae, in viciniis cum Ins. Melita, Augusta, aliisque parvi momenti in mari Adr. 50. mill. a Narone in Austr. 200. a Iadera in Ort. ut 450. a Venetiis. 700. a Byzantio circiter in Occ. De priore Stat. l. 1 Sylv. 4. v. 99.

Si qua salutifero gemini Chironis in antor
Herba, tholo quodcumque tibi Troiana recondit
Pergamus, aut Medicis felix Epidaurus arenis
Educat; --- --- --- ---



page 167, image: s0167b

Et Q. Serenus voto ad Adsculapium,

Tuque potens artis, reduces qui tradere vitas
Nosti, atque in caelum manes revocare sepultos,
Qui colis Aegeas, qui Pergama, quique Epidaurum,
Huc ades --- ---

Nempe Aesculapius in hac urbe genitus habebatur, ex Apolline et Coronide, ut testatur Oranculum apud Pausan. l. 2. ubi et festum diem Atheniensibus fuisse Epidauria memorat. Inde Epidaurius, pro Medico celebri: Stat. iterum Theb. l. 3. v. 398.

Vulnera dum lymphis Epidurius eluit Idmon,
Nunc velox ferro, nunc ille potentibus herbis
Mitior --- --- --- ---

Ubo Schol. vetus, ut ab Aeseulapio didicisse medicinam indicei, patriam ei Epidaurum adscripsit etc. Coeterum memorabilem in Epidaurii Templi foribus inscriptionem memorat hanc Clemens 5. Strom.

*(ahno\n xrh\ nhoi=o squwde/os2 ento\s2 i)o/nta
*)/emmenai
Esse decet castum, sancti qui limina templi
Ingreditur.

Nempe non Solis sacrificiis rem peragi, sed insuper opus esse, ut sacrificaturi puri sint, et a secleribus abhorrentes, etiam Gentiles viderunt [orig: vidêrunt]. Quam in rem non pauca congessit Brissonius Formul. l. 1. Vide Tob Pranner. System. Theol. Gentil. c. 15. §. 8.

EPIDAURUS [2] Limera nunc Malvasia, Urbs Archiep. Laconiae, ad initium Sinus Argolici, ubi nobile vinum crescit, cum portu capaci et munito. Sub Turcis. 50. mill. a Sparta, 65. a Scyllaeo prom. in Austr. Cum Ins. cognom. Strab. l. 8.

EPIDECEN vel EPIDICEN Ugutioni vestis Monachorum est: corrupte pro Ependytes. Sic enim vocata ab Hieronymo est vestis exterior Monachorum Aegyptiorum pellicea seu melotes, Occidentalibus ut plurimum lanea: quam superariam Latini, Seqpulare nonnulli vocant. Vide supra Ependytes.

EPIDELIUS Apollo sic dictu ab Epidclia vico, qui est iexta Maleam Laconiae prom. ubitemplum habebat. Nam post Delum eversam, cum barbarus quidam Apollinis simulacrum per contumeliam in mare proiecisset, posteaque ad Peloponnesi litus pervenisset, a Laconibus magna veneratione susceptum est, vocatusque Apollo Epidelius m quasi ex Delo ad vectus.

EPIDEMIAE Graece *)epidhmi/ai, nomen festi apud Delios et Miliesios, Apollini; apud Argivos, Dianae sacri: quasi eo potissimum tempore inter eos Numina illa versarentur, nomen nacti, ex e)pi\ et dh=mos2. In cuius postremo die, quasi abeuntes Deos suos, ad aras, certis hymnis prosequebantur qui hinc u)popemtikoi\ dicti, quemadmodum discedentibus amicis propemtikoi\ dabantur. Eis opponebantur klhtikoi\, Lat. Evocatorii, de quibus infra. Nempe cum multorum locorum patrocinium Dii Gentilium suscepissent, partiri tempora aequum fuit, ut alibi alias praessent sedibus suis. Itaque certi dies festi erant, quibus evocabantur, et quibus iterum, quasi advenissent, postmodum compositis carminibus ad suam quisque patriam dimittebantur. Cuiusmodi hymnos a Bacchylide conscriptos aiunt. Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 3. c. 114.

EPIDII pop. fuere [orig: fuêre] Albionis, in Scotia mer. versus Hibern. ubi nunc Cantyr prov. prope Clotae aestuarium.

EPIDIPNIDES apud Mart. l. XI. Epigr. 32. cuius epigrahe in Caecilium. v. 6. ubi de sordide lauto Caecilio, qui non nisi cucurbitas convivis apponebat, in frusta dissectas varieque apparatas:

Has cena tibi tertia reponet.
Hinc seras Epidipnidas parabit:

dapes sunt, seu bellaria, quae e)pi\ dei=pnon, post cenam, apponi distribuique consuevere [orig: consuêvere]. Vide de partibus Cenae apud Vett. Antecoena, Cenae capite seu pompa, et Sccundis Mensis, seu Bellariis, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. 29. ut et hic variis in locis.

EPIDIUM [1] Ins. Ablionis, in ora Occ. Scotiae, una Ebudarum, vulgo Yle Habet duo castra et decem vicos: ambitus 24. mill. Scot. 20. mill. a littore Hiberniae in Bor. 13. a prox. littore Scotiae in Occ.

EPIDIUM [2] prom. Albionis in ora Scotlae occidua, ante quod epidium Ins. Ptol. in Cantira prov. Baudr. Australissimum Scotiae, 10. mill Scot. ab ora prox. Hibern. in Caec. vulgo The mul of Cantyr.

EPIDIUS scripsit de prodigiis inusitatis, ut de arboribus loquentibus, etc. Plin. l. 16. c. 25. Male cum C. Epicadio confunditur. Fuit hoc nomen illustris familiae, apud Romanos, unde Epidius Marullus, Tr. P. Suet in Caes. Alius, Cos. A. C. 211 Vide insuper Appian. B. C. l. 2. D. Cassium, l. 44.

EPIDOTAS Hesych. *)epido/tas2, *zeu\s2 e)n *lakedai/moni. Apnd Pausan. in Laconicis est *)epidwth\s2, et Genius quidam incertus dicitur.

EPIES maximus deorum apud Aegyptios interpres, cui attribuebant accipitris caput, aliaque permulta superstitiosa.

EPIGENES Astrologus, et Historicus, cum Beroso et Critodemo coniungitur Plin. l. 7. c. 56. ubi de illo, Epigenes inquit, apud Babylonios DCCXX. annorum observationes siderum coctilibus laterculis inscriptas docet, gravis auctor inprimis: qui minimum, Berosus et Critodemus CCCCLXXX. annorum. Vide Ioh. Marshamum Canone Chron. Sect. XVII. ubi de Aera nabonassari agens, in Artis Astrologicae vetustatem, pluribus inquirit. Aeras eius incerta; quod si temporibus Augusti scripserit, bene ibi cum Beroso convenrt. Nam annus Nabonassari 720. est annus Angustorum 2. Idem ibid. Alius est Eiplgenes Sicyonius Poeta, non


page 168, image: s0168a

quidem Conicus, ut Suid. putavit, sed Tragicus, ut recte est apud Michaelem Apostolum Chil. l. 25. prov. 13. Varia eius citat Athen. et ex eo Suid.

EPIGINUS Archon Athenis, vide Schol. in Aristoph. Acharn.

EPIGONATION vestis sacra Graecorum, *)epigona/tion, ad modum calicis burae fromata, quam Epp. ahiique in dignitate constituti, inter Sacra, gestant ad genua usque pendulam, ad laevum latus: in memoriam lintei, quo Salvator in ultima cena Discipulorum pedes loturus se praecinxerat, ut Balsamon babet. Simeon vero Thessalonicensis gladium divunae praedicationis denotare ait: unde in eo essigies Seraphim depingitur, cum flammeo ac ancipiti gladio. S. Germano Patr. CP. e)gxei/rion dicitur, qua [orig: quâ] voce etiam linteum, quo Pilatus post lotionem manus absterserat, insignitur. In Ecclesia Lat. solus Papa in sollemni celebratione in indumenti adhibet, quod in forma manipuli est, et in Cerimoniali Rom. Subcinctorium et Subcingulum appellatur, etc. Vide Macros Fratres in Hierolexico, ut et infra, in voce Praecinctorium.

EPIGONI dicti sunt auctores secundi belli Thebani quasi fetus illorum, qui primum confecerant bellum. Graece h( gonh\ soetus appellatur, et qui post gignitur, *)epi/gonos2. Inde Eutipides Tragoediam hoc argumento compositam Epigonos scripsit. Sunt qui existimant, Epigonos apud Strabonem esse populos, a quibus fabulae nomen inditum sit: cum Epigoni dicti sint generali vocabulo omnes illi, qui ex diversls populis conslati secundum bellum Thebanum, duce Alcmaeone, confeceltunt [orig: confecêltunt]. Na, ex Statii lectione notum est, bellum Thebanum primum, et nomina Ducum, qui in eo loco occubuerunt [orig: occubuêrunt]; quorum filii ut mortem parentum ulciscerentur, decennio post communi consilio contra Thebanos iterum, arma moverunt [orig: movêrunt], qui acceperunt [orig: accepêrunt] responsum ab Apolline, eam se civitatem expugnaturos, si alcmaeonem Amphiarai fil. Imp. fecissent. Igitur Alcmaeon exercitu ex Graecia collecto contra Thebas duxit copias, acerrimaque [orig: acerrimâque] commisa [orig: commisâ] pugna [orig: pugnâ] victoria potitus est, et thebae captae, ac dirutae sunt, Tiresia [orig: Tiresiâ] caeco abducto, et filia [orig: filiâ] eius Manto Delphos missa [orig: missâ], ut Sacerdos Phoebi esset. Euseb in Ann. 817. Abrahami, Pausan. Diod. Hygin. etc. Epigoni etiam dicti sunt successores Macedonum veteranorum, qui sub Alexandro Mag. ex Asiaticis feminis sobolem susceperunt [orig: suscepêrunt]. Hoc Rex Paterna stipendia contrahere voluit Supplem. Curt. l. 10. c. 4. sicque vocavit, ut militie [orig: militiê] Macedonica [orig: Macedonicâ] quasi in perpervum stabilita [orig: stabilitâ], aetate aut vulneribus fessi captivi subinde a posteris suis, hoc enim sunt Epigoni, exciperentur. Quod Veneti hodie imitantur illustri beneficentia [orig: beneficentiâ], in omnium, eorum, qui vel toga vel sago utliem Patriae operam praestitissent, liberos utiusque etiam sexus, uti Camerarius docet Horarum Subrisio Cent. 2. c. 56. quem vidisse operae pretium erit. Plura Vide apud Cl. Freishen. Not. ad Supplementa Curtiana. Aliquid quoque infra, ubi de Septem Ducibus.

EPIGONIUM organi Musicigenus, de quo Vide infra aliquid, in voce Organica.

EPIGONUS auctor haereseos Patripassianorum. Theodoret. dehaer. fab. l. 3. Bar. A. C. 260.

EPIGORUS Mathematicus, Ambraciota, Sycione habitavit, inventor Epigonii, quod Musici instrumenti genus quoddam fuit. Eius Sectatores Ambracitoae dicti. Athen. l. 4. et qt. Iul. Pollux, Onmast l. 4. c. 9. Aristoxenus Element. harmon. l. 1. Idem Historicus fuit. Alius huius nominis Poeta, vide Voss. de Hist. Gr. l. 3.

EPIGRAMMA Graece *)epi/gramma, q. Inscriptio, est Poema breve cum simplici cuiusdam rei vel personae vel facti indicatione: aut ex propositis aliquid deducens. Nempe brevitas eius proprium, argutia anima ac quasi forma est. Nomen inde, quod quae staruis, tropaeis, imaginibus, pto elogiis inscribebantur, ea primo veroque significatu Epigrammata sunt appellata. Sed nec donaria seu anathemata, sine inseriptione fuerunt [orig: fuêrunt]. Sic ipsum Poema fuit statuae inscriptio. Ubi vero in librum trans fertur, e contrario sit. Ipsaenim statua in scriptio est Epigrammatis --- Titulus sc. quem Lemma vocat Martialis etc. Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 3. c. 126. ubi plura de hoc carminis genere. Vertustissimus Poeta meleager, ex omnibus an eiquis Epigrammatariis, *sre/fanon *)epigramma/twn olim contexuit, ordine alphabetico posits eorum nominibus, ac singulis Poetis cum totidem foloribus compositis ac compatatis. Quem segquutus est Philippus, utrumque Agathias, qui *ku/klon ne/on *)epigramma/twn, seu *sre/mma seu *sullogh\n (aliter enim atque aliter titulus is memoratur) similiter concinnavit, utipluribus docet Salmas ad Solin. p. 848. et 849.

EPIGRANEA fons in Baeotia non procul a Dirce. Plin. l. 4. c. 7.

EPII Aetoliae et Elidis pop. Plin. Dion. Halicar.

EPIIEIDAE vicus in tribu Cecropide. Steph.

EPILEUCADII urbs post Acarnaniam. Idem.

EPILOGORUM Dies dicebantur apud Romanos, in quibus ad concitandam misericordiam, parvuli etiam reorum filli porducebantur: qua de re multa egregie scripsit Quintilian. Meminit et Asconius.

EPIMACHUS sub Decio apud Alexandriam Martyr. A. C. 151.

EPIMANICION Graeca vox, e)pimani/kion, ad instar semimanicae est. ad cubitum usque pertingentis; cuiusmodi manicis antiquitus solis Episcopis licebat uti, ut Balsamon testatur et Simeon Thessalonic. idque in symbolum vinculorum Christi patientis. Hodi vero usus eius omnibus Sacerdotibus est concessus. In Cappella Papali, Diaconum et Subdiaconum, praeter manipulum huiusmodi, gestare in albae manicis frustilla coloris currentis Festi expansa, iuxta priscum ritum, refert Dominic. Macer ubi supra.

EPIMARANITAE Arab. Fel. pop. Plin. l. 6. c. 28.

EPIMENES e Puerorum nobilium Alexanri Mag. cohorte, coniutationis in regem particeps Hermolao. Curt. l. 8. c. 6. Sed


image: s0168b

paenitentia [orig: paenitentiâ] mutatus, per fratrem suum Eurylochum indicium coniurationis fescit.

EPIMENIDES Poeta Epicus, Solonis su/gxronos2, circa Olymp. 46. Patria [orig: Patriâ] Cretensis. qui a patre Agiasarcho in agrum ad custodiendum pecus missus in quodam antro obdormivit Annos 75. Unde emanavit Proverbium, Epimenidis somnum dormire. Tandem expergefactus, cum videret omnia mutata, domum reversus, a fratre omnia didicit. quamobrem pro Deo est habitus. Quod de somno commentum videtur a peregrinatione eius diuturna originem traxisse. Idem Atheniensibus pestilentia [orig: pestilentiâ] laborantibus dixit, Civitatem purgari, expiatique oportere. Itaque cum rogatus eo venisset, Iussit, oves albas, atque nigras apud Areopagum immolari; Rediens deinde domum, oblatam ab iis pecuniam respuit, Plato in I. et X. De legg. Epiphanius Mithrae sacerdotem fuisse tradit, a)rxai=on o)/nta filo/sofon, kai\ *mi/qra tou= para\ *krhsi\n ei)dwli/ou i(ere/a. Climas apud Plutarch. a)ne/ra sqei=on vocat. Diod. Sic. sqeolo/gon. l. 5. Strab. de eo l. 10. kaqarmous2 dia\ tw=n e)pw=n e)poih/sato, idem habet et Sind. Plutarch. in Solone sqeofilh\s2 kai\ sofo\s2 peri\ ta\sqei=a dicitur. Laertius gnwstikw/taton appelat. Apuleius Florid. 2. Fatikdicum, Max. Tyrius deino\n ta\ sqei=a. Denique Divus Paulus profh/thn Tit. c. 1. v. 12. Tribuitur ei opus de Curetum et Corybantum origine, Item Theogonia, etc. vide puribus Diog. Laert. in eius vita. Platon. de leg. 1. Max. Tyr. serm. 22. 35. 28. Pausan. in Corinth. Valer. Max. l. 8. c. 13. Plin. 1. 7. c. 48. Girald. dial. histof. de Poetis. Praeter hunc 3. fuerunt [orig: fuêrunt] alii Epimenides, duo quidam, qui Genealogias seripsere [orig: seripsêre], tertius, qui Dorice Rhodi histofiam condidit, uti ex Laertio discimus. Denique Epimendis, Gnossii cuiusdam, meminit Plin. cuius anima ex ore, corvieffigie visa est evolare. Plin. l. 7. c. 52. Sed is idem est cum superiore, Nic. Lloyd.

EPIMETHEUS Iapeti fil. frater Promethei, quicum ingenio plurimum valeret. hominis statuam primus ex luto finxit. Quamobrem indignatus Iuppiter, eum vertit in simiam, atque in insulas Pitheusas relegavit.

EPIMETHIS Pyrrha Epimethii filia, Deucalionis uxor.

EPINICIA [1] Graecis primo celebritates pro parta victoria; ut sune ignes nocturni, pyraeque, quae ad primum statim vicioriae nuntium, in testimonium publicae laetitiae, accenduntur: Sollennes praeterea supplicationes, et aliae id genus sollennitates, quibus pattae victoriae gaudium solemus testar: Secundo Epulae post victorias unsurpari solitae; Epinicia dictae sunt, quia si post-victorialia, quorum passim exempla plurima apud historicos reperiuntur; cuiusmodi fuit Cononis, qui ctim apud Cnidum Lacedaemonios bello navali superasset, Pyraeumque moenibus munillsset, centum boves mactavit, atque omnes Athenienses ad convivium vocavit: et Alcibiadis, qui cum in Olympicis primus, secundus et quartus, curru vicisset (quarum victoriarum Epinicium scripsit Euripides) Iovi Olympio sacris factis, universo populo congregato, convivium magnificentissimum exhibuit. Idem fecit Leophron, Empedocles, Antiochus Epiphanes, et alii. Vide Athen. l. 1. et 12. Dipnosoph. Quale fuerit [orig: fuêrit] Nabuchodonosoris post devictum Arphaxadum Medum, describit Iudit. c. 1. maccab.c. 8. v. 33. Tertio Epinicia vocantur carmina, in laudem victoris composita ad immortalitatem, quo ipsius res gestae magnificae illustri praeconio canebantur. Sic Suet. ait in Ner. Claud. c. 43. Sequenti, inquit, ddie laetum inter laetos cantaturum Epinicia; quae iam nunc sibi componi oporteret. Tale est canticum Mosis Pharanone submerso Exod. c. 15. v. 1. et Deborae et Baraci devicto Sisera [orig: Siserâ] Iud c. 5. v. 12. Simileque fuit illud, quo, Goliath caeso, Israeliticae mulieres Davidem celebrabant, in quo illud (quod intercalare fuisse carmen videtur) percussit Saulmille, et David decem milia, 1. Sam. c. 18. v. 5. His anumero, quae in laudem praestantium virorum, eorum inprimis, qui pro patria ocbuissent, in conviviis cani solebant, de quibus vide Plutarch. in Sympos. Athen. l. 15. c. 21. Hunc ritum decantandi laudes et Heroum fortia facta, etiam populo Dei inter honestas ingenii exercitationes, atque in laetitia et conviviis usitatum fuisse, colligere est ex Psalmo 137 v. 3. et 4. Eph. c. 5. v. 18. et. 19. Syrac. c. 32. v. 7. 8. 9. modo non a bene potis, et magis oscitantibus ac eructantibus, quam cantantibus carmen instituatur. Gravissimus quoque auctor Cato in originibus, morum apud maiorees hoc Exemplar fuisse dicit, qui accubarent ad tibiam, canerent maiorum laudes. Cic. l. 4. Tusc. quaest. Hunc morem quoque observarunt Sueo-gothi, qui Maiorum suorum res gestas decantare solebant, de quo ritu sic Loccen. in Antiq. Sueo-goth. c. 21. fol. 115. Ille mos egregius, et qui a posteritate retineatur merito dignus est, quod praeclara maiorum facmora a secaldis et cantoribus in conviviis et aulicis conventibus, vel assa voce, vel ad tibias aut lyram, decantabantur: ut sic viva [orig: vivâ] voce, velut naturali classieo, ad maiorum exempla incitarentur posteri, et mores aninu hac virtutis cote acuerentur: Inde etiam Huskarlahvot, i. e. Hossmanus Hwasheed, aulicorum acumen, huiusmodi carmen incentivum veteres Scandi appellabant. Pulcherrimum in hanc rem exemplum affert Priscus in historia Gothica: Adveniente, inquit. vespere sublatis epulis, duo viri Scythae coram Attila prodiere [orig: prodiêre], et versus a se sactos, quibus eius victorias et virtutes bellicas canebant, recitarunt [orig: recitârunt], in quo, convivae, oculos vultusque desixerunt [orig: desixêrunt], et alii quidem versibus delectabantur, aliis bellorum recordation animos exsuscitabat aliis manabant lacrimae, quorum aetas affecta reddiderat dorpus effetum imbecille: ex quo illorum pugnandi ardor et expiditas quiescere cogebatur, Simon Battierius, I. U. D. et Phil. Pract. in Acad. Basil. Prof. Disput. de Praemiis.

EPINICIA [2] Graece *)epini/kia, carmina erant epipompeutica, haud absimilia Paeanibus, nisi, quod his gratulabantur Diis immortalibus, pro victoria, in praeliis obtenta; illa autem, in certaminibus, victori canebantur. Cuiusmodi sunt omnia Pindarica, quae exstant: uti ex ipsis titulis pater: ut in Sacris carmen Mariae, sororis Mosis, Deborae; et illud poluqru/llhton de Saule ac Davide,


image: s0169a

Saul percussie milia, David decem milia. Cratulabantur autem in victoriis, vel cum acclamatione, vel laudes celebrabant sine illa, uti videre est apud Scalig Poet l. 1. c. 44. ubi plura de hac re. Vide quoque supra item, in voce Ballistea.

EPIOCHUS Lycurgi et Antiones fil Aneaei frater, eroicis honoribus apud Arcades cultus.

EPIPHANES [1] Gr. *)epifanh\s2 i. e. Praesens sive Apparens, epitheton Deorum apud Gentiles, inde ad Orientis Reges translatum, ut diximus etiam supra lemmate, Adventus Augusti. Certe *qeopti/a seu visio Dei apud Syncellum, Manethonem aliosque, qui de Aegyptiorum Sepientibus agunt, frequens, uti in Sacris i)dei=n *qeon, Gen. c. 32. v. 30. i)dei=n to\ pro/swpon *qeou=, Exod. c. 33. v. 20. ubi non agitur de Essentia divina, sed de loquendi formula, Aegyptiis Hebraeis usitara [orig: usitarâ]. Unde et Libani montis prom. to\ tou= *qeou= u(po/swpon, Dei facies: et Baldaam Apertus oculus, Num c. 24. v. 4. Prophetae Videntes, 1. Sam. c. 9. v. 9. et Dionysio Areopagitae Sacerdotatis ordo *qeoptiko\s2 dictus, quod putarentur Deum conspicari, Vita [orig: Vitâ] Zachar. Vide Ioh. Marsham. Can. Chron. Sec. IV. et hic infra quoque.

EPIPHANES [2] h. e Illustris, cognomen Antiochi Regis Syriae, vide ibi: urbem condidit, quae ab eo Epiphania dicebatur. Nummus exstat aerens, *b*a*s*i*l*e*w*s *a*n*t*i*o*x*o*u *q*e*o*u *e*p*i*f*a*n*o*u*s, quod sic integrum cognomen eius fuit; ut viz. sub nomine adi. *)epifanou=s2 intelligeretur subst. *qeo\s2. Rationem reddit Appian. Syr. Antiochus, Antiochi Mangni fil. Syriapotitus, a Syris cognominatus est Epiphanes, quod expulsis Tyrannis, ipse basileu\s2 oi)kei=os2 w)/fqh, Tex domesticus (quasi Numen patrium) apparuliset. Nempe, a creditis *qew=n e)pifanei/ais2 seu *qeofanei\ais2, Deorum apparitionibus seu manifestationibus, adulatio demum hanc e)pifanei/as2 vocem ad Reges Orientis transtulit: nec ad Seleucidas folum, sed et Lagidas, aliosque. Alius namque est nummus aereus Bithyniae *b*a*s*i*l*e*w*s *e*p*i*f*a*n*o*u*s *n*i*k*o*m*h*d*o*u*s. Tigranes etiam Armenus, et Arsaces parthus idem cognomen in nummis obtinent. Quorum exemplo Caius Caesar Petronio Syriae Praef. statuam Hierosolymis sibi poni, sub nomine Iovis Epiphanis, h. e. Praesentis S. Apparentis, praecepit, apud Syncellum: et in numismatibus Romanis ADVENTUS AUG. est e)pidhmi/a Numinis Maiestatisque Imp. Ioh. Marsham. Canone Chron. Sec. III. ubi de *qeopti/a, et hic passim, inprimis in voce Phanuel.

EPIPHANES [3] Rex, in partibus Othonis, ad locum Castorum Tacit. Hist. l. 2. c. 25. a Vitellianis vulneratur, impigre pugnam eiens. Item fil. Carpocratis, a Cephalenis, adoratus. Clem 1. Strom. Epiph. haer. 32.

EPIPHANIA [1] urbs Syriae ad Orontem fluv. Mapia Cuspiniano. Aman vero Nigro Media, inter Antiochiam ad Bor. et Damascum ad Austr. 80. mill. utrinque, uti 18. a Larissa in Austr. 70. a Seleucia ad Belum. Baudr. Altera Ciliciae. Tertia Bithyniae. Quarta iuxta Tigrim. Steph.

EPIPHANIA [2] Festum, quod Christiani celebrant ex ritu antiquo, de 6. Ianuar. ut ex Ammnano Marcell. l. 21. collgitur; tanti olim habitum, ut pro impiis haberentur Impp. qui ei interesse neglexissent. Quo factum, ut et Iulianus, cum in Gallis ageret, et alii quidam Augusti, licet Arianni, illud cum Christianis celebare voluerint. Ratio nominis varie redditur: Nonnulli id sic putant dictum, quod, cum hac die Baptismatis Christi sollennitas agatur, tuncprimum Christus e)pifa/nh, caeperit gentibus manisestari, imo ipsi suo praecursori Ioh. quo Ioh. c. 1. v. 31. ait, At Ego non noveram eum Vide Hieronym. in Ezech. l. 1. c. 1. et Chrysostomum Homil. de Bapt. Christi. Isid. vero Hispal. de Offic. Eccl. l. 1. c. 26. vult epiphania appellata quoniam stella e)pefa/nh, h. e. apparuit in caelo, quando sc. Magi Christum iacentem in praesepi adorarunt: Hac enim die non Baptismi solum Christi. sed et adorationis Magorum et primi in Cana miraculi, memoria recolitur. Alii censent, appellationem hanc abusive festo inditam esse. Quippe cum plurimae Ecclesiae in diem illum Natalem Domini et Baptimum eius referrent, quod de Aegyptiacis diserte testaut Cassian. Collat. 10. c. 2. de Graecis, Asiatieis et Syris Epiphan. in Panar. Haer. 51 Natalis vero Christi e)pifanei/as2 et e)pifani/wn nomine donaretur a Patribus quia tunc primum apparunit nascendo Christus, factum postea in Ecclesia CP. quae, Romae usum amplexa, natalem Christi coepit celebrare die 25. Decembr. ut priorem nomenclaturam diei sextae Ia nuarii attribuerit, quae prius, tamquam natalis Christi, colebatur. Vide Casaub, ad Annal. Baronii Exercit. 2. c. 11. et Iac. Gothofred. ad l. 5. Cod. Theod. de Spectaculis, nec non infra, Nativitas Dom. it. Paramonarii et Heaestus. Et quidem hac die Graeci Baptismum inprimis Christi celebrant, atque in eius memoriam multis cerimoniis consecrant aquam, in quam postquam tribus vicibus crucem immerserunt, inde postea domos infirmosque aspergunt. In Latina vero Ecelesia adoratio praecipue Magorum recolitur, et hac die Sacerdos pluviali indutus ambonem ascendit ac mobilia totius anni festa annuntiat. Insuper Dominicani magno luminum appararu hac nocte matutinum suum celebrantinque eo genealogiam Christi secundum Lucam ad tertium nocturnum canunt etc. Vide Car. du Fresne in Glossar. et Macros Fratres in Hierolexico. Eadem die, vel etiam Christi Natalitio, in Ecclesia olim populo Episcopos denuntiasse, quis Paschatis dies, vel prineipium quadragesimae foret, videbimus infra lemmate, Paschalis Epistola. De e)pifanei/ais2, h. e. apparitionibus Deorum gentilium, videsupra in voce Civinitas.

EPIPHANIUS [1] Patriarcha, CP. post Ioh. II. A. C. 520. Strenuus veritatis defensor, inprimis contra Eutychem. Obiit. A. C. 535. Successit Anthimus. Hormisdas ep. 72. et 73 etc. Baron.

EPIPHANIUS [2] Salaminis in Cypro Ep. qui sub Valente, et Gratiano, inprimis vero sub Theodosio Mag. floruit. Eleutheropoli Palaestinae oriundus, primo Iudaeus religione, a Cleobio quodam Christiano, qui eum a vulnere, ex equi ferocia accepto,


page 169, image: s0169b

verat, conversus est. Romae sub Damaso fuit, a Paula hospirio exceptus, Antiochiae fidem Christianam ab hostibus vindicavit, CP. contra Origenistas acriter pugnavit, senex Hierosolymis contionatus est. Invalescentem, sub finem sec. 4. Imaginum usum historicum, cum Basilio, Cyrillo, Augustino, Chrysostomo cordate reiecit, velo etiam, in quo Christi imago esse dicebatur, discerpto. Mart. Chemnit. de Imagin. Arnob. l. 8. Quinquelingg. peritus, miraculis etiam clarus, Morerio. Obiit A. C. 403. Opus de 80. haeresibus reliquit, quod non historicum minus, quam Theologicum est. Gesnerus meminit libri de vita Mariae, qui temporibus eius Epiphanio tribuebatur. Eum vero Epiphanii alterius esse putat Voss. Vitam quoque S. Hilarionis exposuisse dicitur. Sed ea non exstat. Eidem tribuitur vulgo historia de Prophetarum vitis. Atramen eius libelli vett. non meminerunt [orig: meminêrunt], nec satis Epiphanio dignus videtur. Vide plura de insigni hoc Patre, apud Hleron. Apol. 2. ad Rust. c. 114. de Script, Eccl. in Ep. Augustin. de haer. ad Quod vult Deus. Ioh. Damasc. Orat. 1 de Imag. Phot. cod. 122. 123. et 124. Suid. Socr. Sozomen. Theodoret. Niceph. Sixtum Sen. in Bibliothec. etc. Item Epiphanius Petreus Sophista, qui scripsit puer exercitationes, et declamationes in genere demonstrativo.

EPIPHANIUS [3] Ep. Ticinensis, in Anthemio Imp. et Ricimero genero eius reconciliandis laboravit. Dein legatus ad Theodoricum, hinc ad Gundebaldum, Burg. Regem missus est, ad captivos redimendos, felici successu. Ennodius, in vita eius.

EPIPHANIUS [4] Scholasticus, amicus Cassiodori cuius suasu historiam Eccl. Theodoreti Socratis et Sozomeni latine vertit: unde Tripartitam suam collegit. Cassiodor. praef. in hist. Tripart. et de divin. lect, c. 17. Sigeb. Catal. c. 12.

EPIPOLAE regiuncula praerupta iuxta Syracusas. Steph.

EPIPOMPEUTICA Graece *)epipompeutika\, dicebantur carmina, quae in pompis Veterum accini solebant, cuiusmodi Saeculare carmen Horatian et Epinicia: de quibus Vide Scalig. Poet. l. 1. c. 44. et infra, in voce Lyra.

EPIRUS regio Graeciae finitima ad Ort. Acheloo fluv. discreta: ad Occas. Acrocerauniis montibus, qua [orig: quâ] mari Adriatico incumbunt: Ad Septentr. Macedoniae parte terminata [orig: terminatâ]: Ad Merid. Ionio mari abluta. Primum Molossia dicta, deinde Chaonia, a Chaone Heleni fratre. Quondam urbibus, populisque quorum Molossi, apud quos Dodona, clarissimi, fuit frequentissima, sed a Romanis subacta cum saepius deficeret, pene in solitudinem redacta est. Hic concilium A. C. 516. ob Ioh. Ep. Nicopolit. Vide infra. Aluti haec regio equas praestantissimas Virg. Georg. l. 1. v. 59.

Eliadum palmas Epeiros equarum.

Idem l. 3. v. 121.

Et patriam Epirum referat. --- --- --- ---

Tauros item. Ovid. Met. l. 8. v. 281.

--- --- Oeneios ultorem spreta per agros
Misit aprum, quanto maiores herbida tauros
Non habet Epirus.

Item iuvencos, Hom. in Hymn.

*)h me\n a)/n *)/hpeiron portitro/fon,

Frumenti quoque ferax fuit Hom. Od. 1.

*kei=q a(li\ keklime\nh e)ribw/lakos2 *)hpei/roia.

Idem. Od. c.

--- --- *ou)/t' *)hpei/roio melai/nhs2,
*ou)t' au)th=s2 i)sqa/khs2. --- ---

Hinc Epirota et Epiroticus. Insulas circa Epirum olim tenuisse Phosnices docet Bochart. Ab iisdem fortasse dicta fuit Epirus, non quia h)/peiros2 terra contlnens, nihil enim hic [orig: hîc] singulare, sed quia terra [gap: Hebrew word(s)] abirim, i. e. equorum et boum. Et Gratius fere in fine Cynegetici:

--- --- Quis Chaonias contendere contra.
Ausit, vix merita [orig: meritâ] quas signat Achaia palma [orig: palmâ]?

Chaontas (equas) i. e. Epiroticas; Chaonia enim est pars Epiri. Veget. l. 3. Epirotas ac Siculos (equos) non despexeris si mores pulchritudo non deserit. Iam de Epiri bobus quis non meminit? Ubi teste Pind.

*boubo/tai prw=nes2 e)/coxoi kata/keintai,
*dwdwna/qen i)rxo/menoi pro\s2 *)io/nion po/ron.

Sed observanda Inprimis haec Philosophi Hist. An. l. 3. c. 21. *ai) de *)hpeirwtikai\ bo/es2 ai( mega/lai bda/lletai e(ka/sth a)mfore/a, kai\ tou/tou to\ h(/misu kata tou\s2 du/o mastou/s2. *(o de\ bda/llwn o)rqo\2 e(/sthken, h)\ mikro\n e)piku/ptwn dia\ to\ mh\ du/nasqai au)\ e)fi/kesqai kaqh/menos2. Proinde Hecataeus apud Arrian. l. 2. Anabaseos, asserit circa Epiri Ambraciam, et Amphilocum regnasse Geryonem, et inde Herculem boves abegisse, Quo pertinet, quod in Epiro boves praegrandes *darinoi\ dicti, credebantur ex illorum esse genere, quos abegerat Hercules; et a bubulco Larino, herculis abigeo, traxisse nomen. De his vide Athen. l. 9. et Suid. in *larinoi\ bo/es2, ubi citatur Poeta vetus Lycus Rheginus, Lycophronis pater. Vide item Atistoph. Scholiasten in Aves Tzetzem Chil. 8. Hist. 186. Apostolium, etc. Nic Lloyd. Haec Regio, ol. Reges habuit proprios, inter quos Pyrrhus et Alexander, celeberrimi, postea Macedoniae annexa est. Dein sub Romanis fuit, post quos Regulos iterum proprios habere coepit, usque ad Ioh. Castriotum, quem Croia urbe et filiis privavit Amurathes, Turc. Imp. A. C. 1434. sed hic ab unico illorum, quem in vivis reliquerat, Georgio, a Turcis Scanaerbego dicto illa rursus exutus, A. C. 1442. Successor quoque eius Mahometes saepius victus est. Georgio vero hoc A. C.


page 170, image: s0170a

1468. defuncto, successit quidem fil. Ioh. sed mox sub iugum Epirus rediit. Eius partes fuere [orig: fuêre] Chaonia, Thesprotia, Cassiopaea Acarnania, Amphilochia, Athamania, Dolopia et Molossia, Briet. Nunc Chimera et Larta. Tota dicitur Saepe Albania inf. ad differ. super. quae propria est. Subest Turcis, Corcyra Ins. et Parga opp. in continenti Torone alias dicto exceptis, quae Venetis iam pridem parent. Ferrar. Baudr. Porro de Epiro in genere, Vide Plin. l. 3. c. 23. l. 4. c. 1. Strab. l. 7. Ptol. l. 5. Iustin. l. 17. c. 18. Belon. l. 1. obs. c. 64. Tom. 4. concil. Urbes Epiri hac temvestate. Acheloum. Actium, olim colon. Capo Figalo. *Ambracia, Larta. Anactoria, Vodiza. Antigonia, Argiro castro. Argos, periit. Butrotum, Butrinto. Cassiope. Vide Iohannina, seu Iohanna. Chimaera, Chimera. *Corcyra ins. et urbs, Corfu. Dodona. Evoria, S. Donato. *Iohanna, et Iohannina, metropolis, et caput regionis Iohannina. *Leucas ins. et urbs metropolis, S. Maura. *Nicopolis, Preveza.

EPISCOPA in Inscr. vet. in aede Praxedis Romae, Quocirca et in ipso ingressu Basiticae manu dextra, ubi utique benignissimae Genitricis scilicet Dominae Thecdorae Episcopae corpus quicscit etc. apud Dominic. Macrum in Hierolex. Vide in Episcopissa.

EPISCOPALE Prognosticon Vide infra.

EPISCOPI Graece *)epi/skopoi, Magistratus apud Athenienses nomen; qui per provincias, et regiones ditioni suae commissas excunebant, quo illas in officio ac fide continerent. Latinis vero sic dicebantur, qui pani praeerant, leg. ult. §. 7. D. de Muner. et Honor. cuiusmodi forte fuit ille, cuius mentio est in vet. Inscr. apud Ioffredum in Not. Urbis Niceensis, p. 6. De Episcopis Ecclesiae Rom. varii generis, Episcopis sc. Abbatibus, seu Vagantibus, qui nullas parochias habent; Episcopis Cardinalihus, h. e. propriis; item iis quibus id privilegii indultum, ut Cardinalibus accenserentur, quemadmodum de Archiepiscopo Magdeburgensi legitur, apud Henr. Meibomium; iis porro quibus ius Pontificem Rom. eligendi concessum est in Concilio Rom. A. C. 1059. de Episcopis Cathedralibus, quibus Chorepiscopi oppositi de Episcopis commendatariis h. e. Cardinalibus, quibus non unus solum, sed aliquando quatuor, quinque, sex Episcopatus in commendam concessi slint, cum sedes Pontificum adhuc Avenione esset: de Episcopis Palatii, seu Archicapellanis, qui apud Gallos, Bohemos, Croatas, olim in aulis versabantur, ut essent cum quibus de rebus Ecclesiasticis Reges tractarent: de Episcopis primae sedis seu Primatibus: de Episcopis tandem in partibus Infidelium, qui Latinis Hierosolymitano Regno pulsis, originem nacti sunt, vide pluribus agentes Car. du Fresne in Glossarte et Macros Fratres in Hierolexico: ad de infra dicenda, in voce Episcopi Item Magister.

EPISCOPIUM domus Episcopi, ubi non minus, quam in Monasteriis, olim sacra sapientia tradebatur, quam vis haec saepius Episcopiis essent contigua, aut etiam eadem cum illis. Monasteria enim, Erasmo iudice, ea [orig: ] aetate dicebantur Epp. aedes, in quas se recipiebant a popularibus feriati negotiis, et in quibus illi sacras tum docebant literas, ac iuventutem ad pietatem instituebant. Inde non solum Monachorum Coenobia, sed et Ecclesiae, quae Collegia [orig: Collegîa] et Capitula habebant, Monasteria et apud nostrates Munster, dicta sunt. Ita ergo vett. Epp. prope suas Ecclesias, aut intra eas, Monasteria, i. e. Collegia seu coetus studiosorum doctorumque vircrum habebant, e quibus ad Ecclesiarum regimen qui apti videbantur, prom overi solebant. In quali Monasterio Augustinus habitabat, sie ut nec ipse Monachus fuerit [orig: fuêrit], nec Monachi inde prodierint, cum potius illi Clerici ac Presbyteri essent, qui ibidem in Episcopio docti, collegae Episcopi in officio pastorali erant, aut in Episcopos deligebantur. Quia autem nonomnes Epp. apti erant, ut alios ad sacra erudirent, operam deinceps dederunt [orig: dedêrunt], ut in Ecclesiis, ubi cathedra Episcopalis erat, talium Scholae haberentur: Sie coetus Canonicorum, qui istiusmodi Scholas regerent, emersere [orig: emersêre]; ut, si Pastor peteretur, in oculis Episcopi essent, quos mitteret probatos. Imo Cabillonensi Synodo sub Car. Mag. statutum, ut omnes Epp. Scholas erigerent, in quibus bonae literae atque imprimis Theologicae cocerentur, legimus apud Baronium: et Tridentinum quoque Concilium sollicitum fuisse, de restituendis praelectionibus in Ecclesiis Cathedralibus deque instituendis seminatiis in Collegiis Ecclesiarum Episcopalium, ex historia eius notum est. Vide Franc. Burmann. Orat. Inaugur. de Collegiis, et infra in voce Monasterium.

EPISCOPICELLA vide Cella Ep.

EPISCOPISSA vox medii aevi, uxor Ep. alias Antistita. Vide quae S. Bernard. in vita Malachiae, refert de XV. uxoratis Episcopis, praedecessoribus suis, in Hibernia: etiam supra in voce Corba. Quod autem Antistita, quae nonnumquam occurrit, pro Archimandritissa, vel Abbatissa, olim quoque pro uxore Ep. sumpta fuetit, patet et ex Hieron Heminge Geneal. Tabell. part. 1. p. 302. in Geneal. Rhetiae Curiensis Principis etc. Ubi inter alia ait: Paschalis, qui et Zacco Semor, Comes Brigantinus, Praeses Rhe tiae, et Ep. Curiensis 14. cum filio Victore, Monialium coenobtum Caczes vel Zacces in Tumiliasca, super Rhetiam situm fundavit, mortuus, AC.... Uxor. Escopeia al. Episcopa, Comitissa de Rhetia, quae in fundatoriis literis monasterii Zacces se nominat Antistitam Churiensem Saeculum quo Paschalis ille vixerit, ex eo conicias, quod Tello eius ex filio provepos, obiisse illic dicitur, A. C. 784. Spelmann. Glossar. Archaeol.

EPISCOPIUS [1] Nicolaus Sebusiahus, Typographus clarissimus. Ob religionem, parria [orig: parriâ] relicta [orig: relictâ], Basileam commigravit, ibique ducta [orig: ductâ] Iustina [orig: Iustinâ] Frobenia [orig: Frobeniâ] filia [orig: filiâ], Ioh. Chalcographi celeberrimi, sedem fortunarum fixit: plurimis egregiis volum inibus sacris, profanis, Graecis, Latinis, nitidissime excusis, dere literaria praeclare meritus: Cum Hieronymo Frobenio, Erasmi nuncupatus suptemae voluntatis vindex. Obiit ex artophia A. C. 1564. sepulchrali marmore, et insigni epigraphc


image: s0170b

honoratus. Pater fuit filii cognominis, itidem Typographi eximil, in flote aetatis exstincti, A. C. 1566.

Quaerere quis fuer im noli, quod magnus Erasmus
Me coluit, nonne est, iam tibi nosse satis?

EPISCOPIUS [2] Simon, Amstelodamensis, Lugduni Bat. Gomari Trelcatii et Arminii, auditor, huius ultimi sententiam amplexus est, A Senatu Roterodamensi, ad Ecclesiam Bleyswycensem, A. C. 1610. a Leidensis Acad. Curatoribus ad Professionem Theologicam, morte Gomari vacantem, A. C. 1612. vocatus, Comment. edidic in 2. et 3. c. Apocalypseos, in 1. Ep. Ioh. in Matthaeum alia, Fervente interea de Praedestinatione inter Belgii Theologos lite, et Remonstrantibus exiu in Synodo Dordracena damnatis Antverpiam primo, inde in Galliam secessit, atque utrobique varia porro scripsit. Inde Roterodamum reversus, A. C. 1626. ibi Ecclesiae Remonstrantium, post haec a. C. 1634. Amstelodami eorundem Seminario praefuit, variisque iterum libris in lucem emissis, obiit. A. C. 1643. Aet. 60. Steph. Curcellae us Vitam eius descripsit, Operibus illius praefixam, vide quoque Paul. Freher. Theatro Viror. eruditione claror.

EPISCOPUS [1] quid in S. Scriptuta, quid apud Latinos significct; nemini ignotum. Archiepiscopus, ut et Archisacerdos, Archidiaconus, etc. titulisunt, qui primum videntur insignioribus in suo ordine viris, non per Canonem, sed ex placito delati, postea vero ab ecclesia suscepti, et in certos gradus constituti. Sic forte Sozomen. l. 2. c. 8. Symionem, qui floruit tempore Constantini, Seleuciae et Ctesiphontis Archiepiscopum vocat, quod primariarum in Perside urbium esset Ep. B. Iacobus Hierosolymorum primus Archiep. dicitur, vide Baron. A. C. 508. sect. 29. quem Niceph. l. 8. c. 36. et Sozomen. simpliciter Ep. vocavere [orig: vocavêre]. Zephyrinus, Romanus Antistes, A. C. 203. in pr. sua ep. decretali, si tamen germana sit, primus omnium Archiepiscopi titulum adoptavit. Sed Metropolitanos fuisse, tempore Niceni Concilii, A. C. 320. liquido constat ex eiusdem Canonibus, Archiep. vero praesidere tam Metropolitanis, quam Epp. ceteris. Isidor. doeet Orig. l. 7. c. 12. et Distinct. 12. c. Cleros. Invaluit autem Archiep. appellario diu in Or. antequam in Occid. penetraret. Primus in Anglia Archiep. fuit Theodorus Graecus, sextus Augustioi Monachi successor, cui omnis Anglorum Ecclesia manus dare consensir. Beda l. 4. c. 2. Vide Spelmann. Glossar Archaol. Ceterum, cum Principibus Vitis obviam prodire olim mos esset cum lumine multo et florihus votisque faustis, ut ait Ammian. Marcell. l. 21. idem honos postea Episcopis exhibitus est, iam inde a temporibus primis florentis Ecclesiae. Sic enim B. Cyrillus, se e Concilio Ephesino redeuntem, tanta [orig: tantâ] alacritate omnium exceptum esso, ut passim sibi mulieres praeirent, squmiath/ria kate/xousai, thuribula manibus tenentes, narrat in Ep. ad Presbyteros Alexandr. quae in Concilii Actis exstat. Simile est, quod de cereis accensis in Hist. Eccl. observat Casaub. quos initio moris fuit rebus saeris praeire. Sic B. Chrysostonio cum cereis obyiam processit populus CP. apud Theodoret. l. 5. c. 34. et hymnis, apud Sozomen. l. 8. et suffitibus, apud Gregor. in Vita eius c. 100. Accessere [orig: Accessêre] postmodum choreae, cruces, alia, de quibus Vide Casaub. ad Suet, Calig. c. 12. ut et infra aliquid in voce Postulatio, Aliam notionem vocis habes in Thalassiarchus.

EPISCOPUS [2] Abbas in Charta Ludovici Pii apud Meuristium, in Ep. Meltens. maGunthus Ep. et Abbas Monasterii. se. Gorziensis; quid proprie, ambigit illustris Glossarii Auctor, ubi de Epp. vagantibus, iisque, qui nullus perinde parochiis donati concedebantur olim a Pontificibus, exemptis ab Ordinarii iurisdictione Monasteriis, qui in iis munia Episcopalia exercerent, ex Monachis ab Abbate electi et in Episcopos, a regionum Episcopis consecrati pluribus agit. Vide quoque supra Abbates, Episcopi.

EPISCOPUS [3] Palatii vocatur Leo, quidam. Vita S. Adelberti Ep. Pragensis; idem forte, qui Ep. Regalis Capellae, apud Bohemos dicebatur. Sic autem videntur appellati, qui Pontificis indultu in Palatio Regum morabantur, ut. essent cum quibus ii de rebus Ecclesiasticis conferentes uti ex Can. 55. Conc. Francof. discimus, ubi de Angilranno Ep. Metensi, et Hildiltoldo Archiep. Colon. qui insuper ad in delecti sunt, ut Capellae Regiae praeessent, atque adeo Cleri Palatini curam gerentes Archicapellanorum munere fungerentur. Cuiusmodi Episcopos etiam Regibus Croatiae, it. Hungariae fuisse, docet ex Hist. Salonit. Thomae Archid. c. 11. et Diplomate Calomarii Regis. apud Iac. Lucium Hist. Dalmat. l. 3. c. 4. idem Glossarii Auctor, quo de Episcopis, Cardinalibus, Catbedralibus Commendatariis Exserptis, in Partibus infidelium, Primae Sedis, et varia habet Ibid.

EPISCYNION apud Suid. ex Epigr.

*gumnw/santa bi/ou pa/nta e)piokuni/on,
Nudato vitae totius Episcynio:

traltitium est, et proprie cilium Glossar. vett. c. de memhris, Philxeno supercilium, Tzerzi pars ciliorum, quam aliquando demittentes in loca palpebrarum, vedemur a)/grioi/ tines2 ei)=nai kai\ quriw/deis2, rustici quidam esse atque ferini; Scholiasti vett. Homeri ad II. e. v. 135. ubi de leone, pars supra oculos aut curis, locus frontis in que supercilia concurrunt; a oku/cesqai, irasci, quod in iratis haec statim pars afficitur. Aliis v. potius [orig: potiûs] ipsa demissio superciliorum, quam eleganti metaphora [orig: metaphorâ] nubem vocat in Physiognom. Philosophus, quippe irato animali, eo, et oculi pars obtegitur, et vultus, tamquam nube obductus, fittristior, et morosior. Quod dum leo facit, abbas, vel abis Arabibus dicitur, uti docet Samuel Bochart. Hierozoiei Parte prior l. III. c. 2 ubi plura hanc in rem. Vide quoque infra, Nubes super supercilia.

EPISCYRUS inter pilae ludos apud Vett. memoratus Polluci, fiebat; ubi paribus ad pares in duas Turmas dispositis, media linea educebatur, quam Scyrum vocabant, cuique pilam impositam quisque contendebat, ut intra alias duas lineas post utrorumque ordinem descriptas adversariorum, metas scilicet, immitteret, nimirum quibus contactis


image: s0171a

a pila victoria haberetur. Lusores hi, dum pilam capiebant, atque alteri mittebant, alterum fugiebant, alterum expellebant, alterum magnis vocibus elevabant, sive evertebant verisimile fit spectatores atque etiam se ipsos magna [orig: magnâ] delectatione affecisse, eo magis quod interdum motuum concinnitati dabant operam, ut ex Demoxeni verbis apud Athen. Dipnosophist. l. 1. c. 11. colligere est. Sic in alio parvae pilae lusu, faini/nda dicto, alio simulantes in aliam partem mittebant, decipientes credulum etc. Vide Hieron. Mercurial. de arte Gymnastic. l. 2. c. 4. et infra ubi de Pilaelusu.

EPISTATES dicebatur apud Athenienses, Proedrus qui suum imperaret diem Gr. *)epista/ths2, Cum enim quinquaginta unius Tribus Prytanes simul non imperarent, sed Prytaneia [orig: Prytaneiâ] in quinque hebdomades, ut ex Ulpiano liquet, distributa [orig: distributâ], in toridem decurias quinquaginta illi dividerentur, prima decuria suam imperabat hebdomadem, secunda secundam, atque ita deinceps ordine sorte ducto: dicebanturque illi decem, qui in sua hebdomade praeerant, *pro/edroi. Hi inter se sortiebantur regna septem illorum suae hebdomadis dierum, quibus praeerant: atque ita fiebat, ut e decem Proedris tres superessent, qui suum non imperarent diem, reliquorum vero quisque die suo Epistates vocaretur; quod ne binis vicibus contingeret, vetuit lex: *di\s2 ou)k e)cei=nai gene/sq ai tou\ au)to\n *epista/thn, Nemini bis esse Epistatae liceto, apud Pollucem l. 8. c. 9. habebat enim is penes se, quum regnaret, Aerarii claves, ut et Tabularii: item Sigillum publicum, unde metus erat, ne si pluries fieret Epistata, tyrannidem invaderet. Suid. fula/ssei de\ o( *)epista/ths2 tou= i(erou= ta\s2 klei=s2, e)n w(=| ta\ dhmo/sia xro/mata, e)/ti mh\n kai\ dhmosi/an sfragi=da. Ab his Proedris atque Epistatis alii quoque fuerunt [orig: fuêrunt], eodem nomine dicti. Quotiescumque enim Senatus habebatur, aut Concio, o( e)n th=| e)fhmeri/a|, eo die imperans etiam Epistates dictus legebat novem Proedros e singulis unum Tribubus, excepta [orig: exceptâ] illa, penes quam Prytaneias erat imperium, teste Aristot. de Rep. Athen. Quorum novem Proedrorum unus similiter Epistata dicebatur, sorte ex illis novem ductus ab Epistata, penes quem erat illius diei regnum. Hi Proedri Senatui et Contioni praesidebant, curabantque negotia: Relationem porro faciebant eorum, quorum causa [orig: causâ] convenerant, sistebant in iudicio coram populo etc. quas tamen partes fuisse praecipue Proedrorum Epistatae, patet ex Suida. Vide Sam. Petitum Commentar. in Leges Atticas l. 3. tit. 1. Aliter vox sumitur apud Plin. l. 34. c. 8. ubi Sllamon Epistatem athletas exercentem ex aere fecisse dicitur etc.

EPISTEMONARCHA vide infra Apistomonarcha.

EPISTOLA [1] Graece *)epistolh\, quasi missoria, u)po\ tou=e)piste/llein Isidor. interpretatur missam, Orig. l. 7. alias tabula, tabella, codicillus quod ante chartae et membranatum usum, in dolatis ex ligno codicillis perscribebantur, Hieronym. Ep. 42 Vide quoque Homer. ll. 3. v. 169. ubi Praetusliteras Bellerophonti tradit scriptas, e)n pi/naki puktw=|, in tabella plicata. Cuiusmodi tabellae fieri solebantinducta [orig: solebantinductâ] cera [orig: cerâ], e fago, abiete, buxo, tilia, acere, citro, ebore. Unde Plaut. Epistolam circumscribens Pseudolo, inquit, Act. 1. sc. 1. v. 40.

Per ceram et linum, literasque interpretes,
Satutem mittit et salutem abs te expetit,

Usi tamen et charta ad hanc rem, ut ex Mart. l. 14. in apophoretis cuius epigraphe Chartae Epistolares. Epigr. XI.

Seu leviter noto, seu caro missa sodali,
Omnes ista solent charta vocare suos.

Discas: quod nomen hodieque Epistolae tribuunt Hispani. Sed sive tabella, sive charta adhiberetur, pagellae erant et species minuti libelli: Cic. ad Caelium l. 2. Ep. 13. Extrema pagella pupugit me tuo chirographo. Et. l. 11. ad Brutum Ep. 25. Altera iam pagella procedit. Nisi quod publicas literas ad S. P. Q. grandiore forma [orig: formâ] et transversa [orig: transversâ] charta [orig: chartâ] scribebant, sc. quasi historias, Suet, Iul. c. 56. ubi primum hune epistolas ad Senatum in paginas et formam memorialis libelli convertisse addit: quas tamen et ex solida materia, puta auro seu argento fieri consuevisse, vidimus, in voce Diploniata Alia hodie literatum ratio. Sed nec Subscriptio Veteribus usitata, nisi forte in literis ad Impp. nec Superscriptio frequens fuit. Dabant enim plerumque et mittebant per pueros suos aut tabellarios notos: nec aliud in exteriore epistola erat, quam signum et linum, imago nempe vel propria, aut alicuius e Maioribus vel emblema aliquod, impressum cerae seu cretae, quod lino seu vinculo, quo Epistola obligabatur, impom imprimique solebat. Uti pluribus videre est, apud I. Lips. Instit Ep. et infra in voce Linum, it literae. Syllabae. Acommuni usu in scenam receptae sunt Epistolae; in qua Tragoedo si quid esset, quod Principem Populumque vel monitos vel rogatos vellent, Epistolam exhibuisse, legimus, quam vocalissimus aliquis Curio clara [orig: clarâ] voce legebat: quod iis in dramatico Poemate, quae extra argumentum essent loqui non licerer, vide hanc in rem Mart. Ep. l. 2. Epigr. Sed et Epistolas, minus magnis libellis aut operibus praefigere perque eas scripta ipsa amicis aut fautoribus commendare, eo aevo, moris fuisse, indidem discas; cum vett. sequutique Poetae, extra quidem Auson. Paresque alios, alio consilio fuerint. Qua de re Vide Casp. Barth. Aximadvers. ad Stat. Ep. Sylv. l. 1. etc. Idem porro nomen fuit Comoediae, ab Afranio editae, cuius Lips. meminit d. l. Coeterum qua [orig: quâ] religione Epistolas suas legi voluerit Plato, vide apud Marsil. Ficinum Argum. in Ep. eius 2. et Argumen. in Platonem de Republ. l. 6. Plot. item uti de animalibus e)pistolofo/rois2 supra in voce Cursores.

EPISTOLA [2] pro eo forenses Chratam vocant, i e instrumento, quo praedia conceduntur pactionesque firmantur: Tabellae publicae fidei. Superiores enim aetates ab inclinato Imperio, sub Epistolarum specie, haec omnia peragebant, ut e Marculfi, veterumque formulis constat. Coeptaque res videtur ab ipsis Impp. et Longobardorum Regibus, stilo turgido, et saepe Maiestate minus digno. Cassiodor. vide: ut et Henr. Spelmann. Glossar. Archaeol.