December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

image: s0141b

ELEPHANTARCHES Graeca vox, 2. Maccab. c. 14. v. 12. ubi ex Elephantarcha Nicanor Dux Iehudaeae factus legitur: is dicitur, qui imperium habert in belluas, ut Craterus, quem Alexander elephantis suis praefecerat, apud Arrian. l 6. Qnamvis enim in Aeliani Tacticis is Elephantarcha proprie dicatur, qui 16. elephantos regit; ut Ceratarcha qui 32. Phalangarcha, qui 64. tamens late sumpto vocabulo, Elephantarcha dicitur, quisquis elephantis praeficitur quamlibet magno sint numero. Itaque hermon, cui quingentos elephantos commiserat Aegypti Rex Philopator, l. 3. Maccab. saepe Elephantarcha vocatur: Et Regi Seleuco id cognominis inditum a Demetrii adulatoribus, quod plures haberat elephantorum centurias. Aliud *)elefantish\s2 Philosopho Hist. l. 9. c. 1. nempe qui elephanto insiliens illum kateuqu/nei tw=| drepa/nw|, falce dirigit. Is alio nomine vocatur *)elefantagwgo/s2, quem ab Elephantarcha Pollux sic distinguit l. 1. c. 10. ut ab equisone differt o( l(ppa/rxhs2 seu Magister Equitum. Vide Sam. Bochart. Hierozici Parte prior. l. 11. c. 27.

ELEPHANTIAE Dracones memorati Solino c. 27. quibusdam dicti sunt, quod elephantiasin morbum morsu inducant. Salmasio potius, quod cum elephantis perpetua [orig: perpetuâ] discordia [orig: discordiâ] pugnant, ut eorum sanguinem sorbenat, cuius sunt avidissimi. Hi non humi tantum serpunt, ut Chamaedracontes, sed arbores etiam inscendunt, e quibus speculati in elephantos praetereuntes se iniciunt. Verum a venatoribus saepe deprehensi, cum elephantis pariter occiduntur: praemia capientibus sunt oculi, pelles, dentes, Philostr.Apollon. l. 3. Vide Salmas. ad Solin. p. 343. Istiusmodi draconis ab elephante elisi sanguinem, cinnabari creditum esse Vett. diximus supra.

ELEPHANTIALIS vide infra Lepra.

ELEPHANTINA urbs quae distat a Thebis Aegyptiis viginti et octingentis stadiis. Herod. ubi maximum Nili incrementum sit cubitorum XXVIII. sicut minimum apud Mendelem et Nola, Plutarch. de Iside. Inter Aegypti clarissimas, et Regni Elephantinorum, quam velut quintam dynastiam Regum Aegypti inter Memphitarum Regem XVI. et XVII. intertexit Africanus caput. Inter quos tamen Reges et Thinitas cum magna sit nominum similitudo, an hi Reges Elephantini sint cum Thinitis iidem, an horum reliquiae illi habendi, qui post regnum excisum, in partes Australiores, Aethiopiae conterminas, sese contulerint, disquirit Ioh. Marsham. Canone Chron. Certe sola Regum nomina supersunt: eorum vero res gestae penitus ignorantur. Vide etiam infra Elephantis ins.

ELEPHANTINE Graece, *)elefanti/nh, item *)elefantis2, urbs Aegypti, o(/rion, seu meqo/rion potius, ternunus Aethiopiae et Aegypti, claustrum olim Romani Imperii, a qua et Catadupis Nilus incipit, ex ad verso Syenes posita, quam cum Philis Plin. confundere, docet Salmas. ad Solin. p. 436. Vide quoque Elephantina.

ELEPHANTINI [1] vel ELEPHANTIAE pop. Apuliae.

ELEPHANTINI [2] Libri apud Romanos dicti funt, in quibus civium nomina inscripta, una cum Actis publicis, in sanctiore Aerario, asservabantur: quod proin non raro Tabularium vocatum reperitur apud Auctores. Meminit istiusmodi librorum Vorpiscus in Tacito, ubi ait: Habet Bibliotheca Ulpia in armario sexto librum Elephantinum, in quo hoc SC. perscriptum est: cui Tacitus ipse manu sua subscripsit. Sic dicti Oiselio in A. Gellii l. 11. c. 17. quod elephanto, seu ebore sectili constarent: et certe eboreorum codicum mentio quoque apud Ulpianum est l. 52. D. de Legat. 3. Scalig. tamen putat, ex omentis Elephantorum compositos fuisse, cui suffragatur Gerh. Ioh. Voss. qui tamen in ebore scribi potuisse, non negat. Unde Mart. l. 14. de Apoph. Epigr. 3. cuius epigraphe pugillares eborei

Languida ne tristes obscurent lunina cerae,
Nigra tibi niveum litera pingat ebur.

Nihilominus non desunt, qui libros illos Elephantinos dictos fuisse contendant, non a materia, e qua constiterint, sed a prodigiosa illorum magnitudine: quemadmodum, quidquid vulgarem longe excedit mensuram, Elephantinum appellamus. Vide Alexandr. Genial. dier. l. 2. c. 2. et de varia qua [orig: quâ] scribebatur materia, infra, in voce Scribendi ritus.

ELEPHANTIS [1] Poetriae nomen, quae libellos scripsit, quibus varia genera concubitus, variosque coeundi modos complexa est. Martial. l. 12. Epigr. 43. cuius epigraphe in Sabellum.

Nec molles Elephantidos libelli.

Memoratur in Priapeiis, nec non Tatiano Assyrio adversus Gentes. Spissus est autem error Iul. Caesaris Capacii l. 2. hist. Neapolitanae, ubi non poetriam, sed poetam fuisse existimat.

ELEPHANTIS [2] Nili ins. Ptol. et Plin. l. 5. c. 9. infra novissimum catarracten 3000. pass. et supra Syenen 16000. habitatur, navigationis Aegyptiae finis. Ibi Aethiopae conveniunt naves: namque eas plicatiles humeris transferunt, quoties ad catarractas ventum est. Huius ditionis non tantum Elephantine Thebaidis, sed forsan etiam Elephantine Aethiopiae, sive Philae urbs, in *dodekaxoinw=n regione, de qua idem Plin. l. 24. c. 17. Arabibus enim et Aethiopibus. Phil. est elephas, Bochartus Georgr. Sacr. l. 1 v. c. 26. §. 3. Vide quoque Marsham. ubi supra, nec non in voce Philae.

ELEPHANTOPHAGI Aethiopes sub Aegypto. Strab.

ELEPHANTUS Ordo Eq. Daniae, a Christerno I. institurus, A. C. 1474 in nuptiis fil. Ioh. Cuiusinsigne Elephas, de torque pendulus. Solo inaugurationis die conferri solet. Crantz. et Ioh. Magnus, hist. Favin. theatr. hon. et Equ.

ELEPHAS [1] quadrupedes inter principatum tenet; de quo sic Hiob. c. 40. v. 10. Iam ecce Behemoth, quem feci tecum, qui foenum ut bos comedit: Ubi voce generali Behemoth, per excellentiam


page 142, image: s0142a

Elephantem significari, Hebraei contendunt, quos et Thomas Aquinas et Nic. Lyranus sequuntur. Hunc, inquit Deus fecti tecum, h. e. eodem, ac te, die creavi, et in eadem, ac te, terra constitui. Addit, boum more herbam comedere: quasi dicat, tam vastam belluam non incutere nobis metum, quia bovis instar iis contenta sit, quae in terra succrescunt. Et sane tantum abest, ut homini sit mituenda, ut odore, quo plurimum valet, animadverso hominis vestigio, intremiscat, uti Plin. testis est. Et quae de robore ac magnitudine eius sequuntur. Ipse est principium viarum Dei, qui fecit eum: applicavit ei gladium suum. Quibus verbis Elephantum inter animantia, statuit esse opus Dei primarium, neque etiam esse opus hominis, eum interimere: sed esse id Dei proprium. Quod de Iobi temporibus capiendum videtur. Nam ut Plin. habet. l. 8. c. 7. Proboscidem eorum facillime amputari, Pyrrhi praeliorum experimentis patuit. Postmodo etiam reperta est necandi ratio: Nempe si, ut Liv. ait l. 27. c. 49. fabrile scalprum ipsa in compage, qua iungiturcapiti cervix, quanto maximo fieri potest, ictu mallei adigatur: primusque eam celerrimam montis viam in tantae molis bellua instituer at Asdrubal. Asdrubal ille, Annibalis frater non totis 50. annis Caesus, ante mortem Iudae Maccabaei adeo que 13 saeculis Iobo, si is Mosi aequalis fuit, recentior. Magnitudinem quod attinet, variant Indici ac Libyci: de quo sic Philostrat l. 2. de vita Appollon. c. 6. *(/osoni(/ppou *nisai/ou mei/zwn o( *libuko\s2 e)le/fas2, tosou=ton tw=n e)k *libu/hs2 oi( i)ndoi\ mei/zous2. Quanto est equo Nisaeo maior elephas Libycus, tanto Libycis elephantis maiores sunt Indici. Et ante eum Plin. l. 8. c. 9. Indicum Afri pavent, nec contueri audent: nam et maior Indicis magnitudo est. Praeter magnitudinis discrimen, etiam animorum robore utrosque differre, scribit Liv. ubi Romanam adversus Antiochum in Asia aciem describit, l. 37. Sunt vero Indici novem cubitorum altitudine, latitudine quinorum, ut refert Aelian. de Anim. l. 13. c. 8. atque addit, maximos *prasi/ous2, proximos magnitudine *taci/las2 vocari. Nec tamen in continente Indiae omnium maximi: maiores illi, imo et robustiores et dociliores magis, qui Ins. Taprobana, ut prodirum est eidem l. 10. c. 18. atque idem Lusitanorum navigationibus compertum. Vide quoque infra Zeylan. De robore eorum vel cognoscere est ex eo, quod turres gestant, unde decem, vel quindecim milites mittant iacula, aut sagirtas, ut Philostrat. habet. Imo Maccabaicae, sive Asmonaeorum historiae, l. 1. c. 6, v. 37. Narratur, ut bello Antiochi Eupatoris adversus Iudaeos, tergo in turribus ligneis ac validis gestarint milites 32. cum Indo, belivae Magistro, vide quoque Oppian. de Venat. l. 2. v. 531. et seqq. Nec magni modo sunt et robusti, verium etiam vivaces. Nam. 200. vel 300. annos vivere, testes sunt Aristot. Hist. Anim. l. 8. c. 9. et l. 9. c. 56. Plin. l. 8. c. 10. Ambors. Hexaem. l. 6. et Nonnus Dionysiacon [orig: Dionysiacôn] l. 26. De Aiace, Pari primum Indiae Rege, dein, hoc devicto, Alexandri Mag. qui hoc nomen, magnum magno, imposuit, Elephantem, quinquaginta super trecentos annos pugnae utriusque Regis celeberrimae superfuisse, Philostrat. tradit. l. 2. c. 6. Laudatus Radero ad Curt. l. 8. extremo. Ex recentioribus, qui in India diu versatus est, Ioh. Baptista Tabernier, Gallus, Itin. sui part. 2. l. 1. c. 18. ubi multa, aliisque non notata, de Elephantis: numquam scribit exacte discere potuisse ex eorum Magistris, quousque aetatem extendere queant; conicere se tanrum, ex dictis illorum ad 130. annos atque ulterius vivaces esse. At maius hisce omnibus, quod sic excellant ingenio ac sagacitate, qua de re praeter Tullium de Nat. Deor. l. 3. Strab. l. 6. Philostrat. de vita Apollon. l. 2. c. 7. alios, vide Lips. Ep. de elephantis. E quibus unicum illud intersero, quod discant adorare Re gem, ut ait Aristot. Hist. Anim. l. 9. c. 46. Ac fidem quoque facit, quod Hier. Osorius de Gestis Eman. Regis l. 9. referit, ut A. C. 1514. Elephantus Indicus Romae (ubi id animal, post inclinatam Imperii Rom. Maiestatem, visum numquam erat) Leonem X. Pontif. ter genibus flexis et demisso corporis habitu, vener abundus salutarit. Ubi cum genua flexisse dicitur, hoc significatur, leviter flexisse calcaneum. Nec enim elephantus stans genua valet flectere: unde et credo, inquit Voss. haec bellua Aegyptiis (quod est apud Orum Hieroglyph. l. 2. c. 86.) symbolum erat. Regis: Nam Rex suplicat nemini. Paulo supra memoratus Tavernier in Persia, Regem ab Elephantis, anteriores pedes prorsum, posteriores retro, quantum poterant porrigendo, salutatum se vidisse, et hanc eorum genuflexionem, quibusdam memoratam esse, scribit, Itin. Pers. Imo disciplinam siderum eos servare, et Solis exortum, motibus quibus possint, salutare, Solin. novaque Luna [orig: Lunâ] nitescente, Plin. l. 8. c. 1. descendere geregatim ad amnem quendam, ibique se purisicantes sollenniter aqua circumspergi, atque ita salutato sidere (Luna [orig: Lunâ] ) in silvas reverti, rradit. Qua de re Salmas. ad Solin. p. 206. Interim tam vasta, tam valida, tam sagax bellna, non solum fraude capitur humana [orig: humanâ], de quo Aristot. Hist. Anim. l. 4. c. 1. et praefatus Tavernier: sed et capta mansuescit, ut canti Ovid. Trist. l. 4. eleg. 6. v. 7.

Quaeque sui iussis obtemperat Inda Magistri
Bellua, servitium tempore victa subit,

Quin etiam regitur a tredecim annorum puero, ut est apud Philostrat. de Vita Apollon. l. 2. Iugum quoque subit ac currum trahit, quod non solum ex Opp. sed vett. pariter nummis videmus. Vide quoque infra Cn. Pompeius. Arabicis inprmis, quos nothos vocabant, in agricultura pro bubus, Indos consuevisse uti, docet Plin. l. 8. c. 1. Ad bellum porro assefiunt, non solum ut milites fernat, sed et ut falcibus instructi ipsimet hostes lancinent, ut memorabili exemplo docet Tavernier Praefat. Itin. Par. 3. qui etiam in Regno Tunquinensi omnium maximos, eosque tam expeditos agilesque, ut in terram se submittentes sessorem facile recipiant, reperiri ait, in Deser. eius. Et quidem cum belluis his iam olim acriter saepe certatum. Contra quas qui mittebantur, latiori ferro hastas gestasse videntur, ut in m,agnis corporibus maiora forent vulnera. Quirimo et vetatis coniectis Romani pedites elephantos Hanibalis et


image: s0142b

divertere et insecutiaversos, sub caudis qua maxime molli cute vulne ra accipiunt fodiebant, teste Liv l. 30. Ignibus etiam ex castris Roma norum exactos, idem tradit l. 35. Multi secures extulerunt [orig: extulêrunt], quibus pedes illorum amputarent Curt. l. 8. Gladios quoque habebant leviter incurvos, falcibus similes, Copidas vocabant, quibus Belluarum praecisae manus, Ibid. Sed et sudibus armati in prima acie, ad terrendos eos prohibendosque constituti, apud Appian. Fossas tandem tectas, illosque in eas illectos scribunt Auctores, Stewech. ad Iustin. l. 15. c. ult. Quo pacto vero retroacti, cum regis a suis amkplius non possent, occidi consueverint, inventore Audrubale, vidimus supra. Vide quoque de eorum pugna Amphitheatrali, a Iul. Caes. edita [orig: editâ], apud Suet. in eo c. 39. etc. lidem ebur suppeditant hominum ambitioni, et tergore impenetrabili arma militibus; inde enim cetras paratas olim, apud Plin. habes. Carne eorum vescuntur pop. inde Elephantophogi diciti, de quibus Vide suo loco. Ut alia omittam, de quibus praeter Auctores iam laudatos. fuse agit. Bulengerus de Venatione Circitota c. 16. Id. Gerh. Io. Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 3. c. 50. et Sam. Bochart. Hierozoici Part. prior. l. II. c. 23. et seqq. ubi nomine Behemoth apud Hiobum elephantum non intelligi posse, inter alia multis probat. Nomen quod attinet, ab eius loci, in quo nascitur, populo, illud Elephantem traxisse, dicit Salmas. ubi supra p. 389. Certe hoc nomine montem Aethiopiae esse, videimus suo loco. Vide quoque supra, Bos Lucae, et infra Therarchus.

ELEPHAS [2] Scriptoribus Francicis, pro litui vel tubae specie, crebro usurpatur, Olifant. Sed et laudatur Olao Wormio l. de Cornu aureo p. 27. vetus cantilena Islandica Runica quam sic Latine vertit, Per viginti milliaria Gallica audiebatur sonus Olifanti, dum scutorum expugnator cornu inflavit durissimum, Vide C. du Fresne Gloss.

ELEPHAS [3] mons Aethiopiae sub Aegypto apud sinum Avalin Arrian. Felles Gastaldo.

ELEPHUS mons Asiae, contra Lesbum; al. Elatus. Hic Alcibiades obiit, et cervae autem habent scissam.

ELEPLA vulgo Niebla Marianae , opp. Hisp. Baet. apud oram Vandalitiae, ab Hisp. 9. leuc in Occas. et Africum, ol. sub Gothis, urbs Episc. Vide Ilippa.

ELEPORUS M. Graeciae. fluv. inter Cauloniam et Crotonem. Polyaen. l. 5. in Agathocle. com. 2. Idem qui Helorus.

ELERIUS Cambrius S. Wenefridi vitae scriptor, a Monacho Roberto compilatus. Circa A. C. 660. Voss. de Hist. Lat. l. 2. c. 26.

ELESBAANUS Rex Aethiopiae, sapiens et egregius, Dunaanum Iudaeum Homeritis praefecit A. C. 522. qui in Principem rebellis, victus est, mox ira [orig: irâ] in Christianos sibi subiectos effusa [orig: effusâ], Quare Iustin. Imp. per Asterium. Alexandrin. Ep. Elesbaanum movit, ut saevitiae huius tyranni frenum im poneret. Ita hic terra [orig: terrâ] marique victus ac occisus est. Vide Zonar. Cedren. Theophan. etc.

ELETE Coelesyriae urbs. Ptol.

ELEVATIO [1] in Sacris, vide infra Primitiae, it. Tharuma.

ELEVATIO [2] Manuum ritus antiquissimus, in iuramentis et precibus usitatus, vide infra ubi de ritu Levatis in altum manibus precandi.

ELEVATIO [3] in Solium seu Thronum hodie pro coronatione, in Or. Vide infra Solium.

ELEUS untis, Thraciae urbs. Thucyd. l. 8. In intimo recessu Thraciae Chersonesi, in Austr. prope Eolium prom. nunc Critea versus ostium Hellesponti. Dicitur et Elaeus. Bauder. pop. Eleuntit. Item Eleus fluv. qui Mediae magnam partem irrigat. Item, Ins. parva Ioniae, ad Miletum urb.

ELEUSA [1] Ciliciae opp. mediterraneum, Plin. Niger insulam facit, et dicit hodie Corcu vocari. Item ins. ex opposito Cypri. Item Ins. Asiae min. in mari Lycio, in ora, inter Rhodum ad Austr. et Lyciam ad Bor. eadem quae Syme.

ELEUSA [2] Graece *)eleou=sa, scopulus in sinu Saronico, cultus olim, et inter populos Atticae recensitus, ad Hadrianidem tribum pertinebat hodie Elisso, ut videtur, dictus. Inde oriundus Philodemus, Archon erat, uti ex vet, Inscr. docet Spon. qui etiam aliam, eiusdem demi memoriam servantem, in qua Hierophantae, Daduchi, Hierocerycis, Cerycis, Epibomi, Grammatei, Archigrammatei, Programmatei, peri\ to\ *bh=ma, l(ere/ws2, et Hieraulae, qualia cuique Tribui munera erant, mentio fit, exhibet, Itin. Part. 3. ubi de 147. Populis Atticae.

ELEUSIN Therae ins. urbs. Ptol.

ELEUSINA Pag. Aegypti, in ora, apud Alexandriam, Liv. Leusina.

ELEUSINIA Inter omnia Graecorum sacra, tanta semper fuit Eleusiniorum religio, ut commune mysteriorum nomen illis veluti proprium ab Auctoribus tribuatur, ideoque de iis paulo fusius agendum. Eleusinia vero sic dicta sunt, ab Eleusi Atticae opp. cuius appellationem, ab Eleusinio Mercurii fil. deducunt. Harpocration: *wnoma/sqh de\ h( po/lis2 *)eleusi\s2 a)po\ *)eleusi/nou tou= *(ermou=. Eadem habet Suid. idque toridem verbis. Pausan. in Att. memorat *)eleusi=na h(/rwa, a)f' ou(= th\n po/lin o)noma/zousin, o(\n. men Ie(rmou= pai=da ei)=nai, kai\ *daei/ras2 *)wkeanou= squgatro\s2 le/gousi. Alii a)po\ th=s2 e)leu\sews2, i. e. ab adventu dici voluerunt [orig: voluêrunt], quod Ceres post longos errores eo tandem allapsa filiam invenerit. Etymologicum. *)eleusi\n, dh=mos2 *)attiko\s2, dia\ th\n th=s2 *dhmh/teros2 e)/leusin, o(/ti e)kei= e)lqou=sa eu(=re th\n ko/rhn. Aristides in Eleusinia: *(\a d' ei)s2 to\ me/son poihtai\ kai\ logopoioi\, kai\ suggrafei=s2 pa/ntes2 u(mnou=si, ko/rhn th\n *dh/mhtoos2 a)fanh= gene/sqai xro/non ti/na. *dh/mhtran d' e)pe/rxesqai ghn= pa=san, kai\ qa/lattan zhtou=san th\n qugate/ra, te/ws2 men ou)x oi(=on te ei(=nai eu)rei=n, *)elqou=sa de\ ei)s2 *(eleusi=na, th/n te e)pwnumi/an poih=sai tw=| ti/pw|, kai\ tho\ ko/rhn eu)rou=san poih=ai ta\ musth/ria. Diod. Sic. l. 5. nomen loco positum ait, ut esset monumentum advecti aliunde frumenti: Ito/n ga\r to/pon to\n


image: s0143a

e)c a)rxh=s2 deca/menon th\n dwrea\n tao/thn *)eleusi=na prosagoreu)ein a)po\ tou= par' e(te)rwn tou= si/tou komisqe/ntos2. Primum instituta volut a Cerere, quae ut benignitatem hospitii, qua fuerat ab Atheniensibus excepta, pariaret, usum frumenti, et tacenda sacra demonstravit. Isocrat. in Panegyrico: *dhmh/teros2 a)fiknoume/nhs2 ei)s2 th\n xw/ran h(mw=n, o(\te e)planh/qh, th=s2 ko/rhs2 a(rpasqei/ohs2, kai\ pro\s2 tou\s2 progo/nous2 tou\s2 h(mete/rous2 eu)menw=s2 diatiqei/shs2, e)k tw=n eu)ergesiw=n, a(\s2 ou)x oionte a)/llois2, h)\ toi=s2 memuhme/nois2 a)kou/ein, kai\ dou/ohs2 dwrea\s2 di/ttas2, ai(/per me/gistai tugxa/nousin ou)=sai, tou/s2 te karpou\s2, oi tou= mh\ qhriwdw=s2 zhn= h(ma=s2 ai)/tioi gego/nasi, kai\ th\n teleth/n. At contra Diod. Sic. l. 6. Cererem hoc sacrorum honore ab Atheniensibus affectam fuisse tradit, ut acceptam ab ea cultioris vitae rationem grata [orig: gratâ] recordatione testarentur. Idem tamen l. 1. narrat, inopina [orig: inopinâ] siccitate ad iniuriam sterilitatis sola [orig: solâ] terrarum exarnisse; Aegyptum autem proprio sem per amne perfusam, nec alio genere aquarum solitam pinguescere, squalentis caeli non sensisse damna: sed tantis segetibus indutam stetisse, ut Atheniensibus ob cognationem messes suas ultro communicaret. Sublevatam, duce Erechtheo, annonae penuriam: hunc vero tanti beneficii causa [orig: causâ] Regem creatum, cerimonias docuisse, et mysteria Cereris, ritu quo apud Aegyptios agebantur. Idque non videtur alienum ab eo, quod Herod. l. 2. et ex eo Pausan. asserit. Graecos ab Aegyptiis et Deos, et Deorum nomina sumpsisse: Graecorumque Apollinem, esse Aegyptiis Horum, Dianam Bubastin, Isida Cererem, quod etiam a Plutarch. demonstratur. Quocirca Lact. l. 1. et Phornutus, sacra Cereris Eleusinae non esse dissimilia Isidos ostendunt. At Theodoret. l. 1. Graecanicarum Affectionum ex Plutarch. ac Diod. Sic. non ab Erechtheo, sed ab Orpheo cerimonias Isidos in Cereris sacra commutatas refert: *)orfeus2 ei)s2 *ai)/gupton a)fiko/menos2 ta\ th=s2 i)/sidos, kai\ tou= *)osi/ridos2 ei\s2 ta\ th=s2 *dhou=s2 kai\ *dionu/sou metate/qeiken o)/rgia. Huc etiam facit Eurip. Schol. in Alcest. *prw=tos2 *)orfeu\s2 musth/ria qew=n parade/dwken, o(/qen kai\ *qrhokei/as2 to\ musth/rion kalei=tai, a)pi\ to=u *qrako\s2 *o)rfe/ws2. Aliter etiam Servius ad Virg. Georg. l. 1. quem falli puto, dum Eleusinia cum Thesmophoriis coniungit. Primum celebrari coepta ad puteum Callichorum. Pausan. *fre/ar kalou/menon *kalli/xoron, e)/nqa prw=ton *)eleusini/wn ai( gunai=xes2 xo/ron e)/s2hsan, kai\ h)=|san ei)s2 th\n qe/on. Callimach.

*tri\s2 d' e)pi\ *kallixo/rw| xama/dis2 e)kaqi/ssao frhti/.

Clemens: *kai\ fre/ati e)pikaqi/zei lupoume/nh: Eodem loco Deam excepit Metanira ut auctor est Nicander in Theriacis.

*kalli/xoron peri\ frei=ar, o(t' e)n *keleoi=o qeratnai=s2
*)arxai/h *meta/neira qeh\n dei/dekto peri/frwn.

Ipsum vero saxum, cui insidens quievit, a)ge/laston appellarunt Schol. Aristoph. ad Equites: *)age/lasos2 te/tra, o(/ti e)kei= e)ka/qisen h(\ *dhmh/thr klai/ousa, o(/tan zhtei= tho\ ko/rhn. *)erasqei\s2 ga\r *persefo/nhs2 o) *plou/twn, h(/rpasen au)tho\ kru/fa. *dhmh/thr de\ meta lampa/dwn, nukto/s2 kai\ h(me/ras2, kata\ pa=san th\n ghn= zhtou=sa perie/rxeto, maqou=sa de\ para\ e(rmione/wn, o(/ti *plou/twn au)th\n h(/rpasen, o)rgizome/nh qeoi=s2 kate/lite ou)rano\n, kai\ ei)kasqei=sa gunaixi\ h(=ken ei\s2 *)eleusi=na. e)/nqa e)pi\ pi/tran e)ka/qisen th\n a)p' e)kei/nhs2 klhqei=san a)ge/laston. Hinc, ut auctor est Zenobius, adagium usurpatur de rebus, quae dolorem conciliant. Hinc igitur sedes mysteriorum Eleusis, quae tanta [orig: tantâ] fide coluit, ut ab Atheniensibus in summas angustias redacta, hostium arbitratu deditionem fecerit, nisi quod sacra sibi retinuerit. Pausan. *genome/nhs2 de\ *eleusini/ois2 ma/xhs2 pro\s2 *)aqhnai/ous2, a)pe/qanen men *)erexqeu\s2, a)pe/qane de\ i)mma/rados2 o( *eu)mo/lpou, *katalu/ontai de\ e)pi\ toi=s2 de\ to\n to/lemon, w(s2 *)eleuoini/ous2 ei)s2 ta\ a)/lla *)aqhnai/wn kathko/ous2 o)/ntas2 i)di/a telei=n th\n teleth/n. Quamobrem merito eam Aristoph. in Nebulis *mustodo/kon do/mon appellat. Imo tanta Eleusiniorum dignitas, ut iis alia omnia posthabuerint. Idem Pausan. Phocicis: *oi ga\r a)rxaio/teroi tw=n *)ellh/nwn th\n *)eleustni/wn pa/ntwn o(po/sa e)s2 eu)se/beian h(/kei, tosou/tw| h)=gon entimote/ran, o(/sw| kai\ qeou\s2 e)pe/prasqen *(hrw/wn. Quippe non ceu privata illius civit. sed quah communia omnium gentium sacra observarunt. Arist. *koeno/n ti th=s2 gh=s2 te/menos, kai\ pa/ntwn o)/sa qei=a a)nqrw/pwn, tauto\n frikwde/s2aton kai\ faidro/taton. Et hanc ob causam ea templi magnitudo, ut ingentis turbae capax esset. Strab. l. 9. *ei=ta *)eleusi\n po/lis2, e)n h(=| te\ th=s2 *dh/mhtros2 i(ero\n *)eleusini/as2, kai\ o( mustiko\s2 shko\s2, o(\n kateskeu/asen *)/iktinos2 o)/xlon sqea/trou de/cesqai duna/menon. Ritus sacri consistebant in imitatione eorum, quae de Cereris erroribus fabulae vulgarunt. Nam, ut inquit lactant. refertur in sacris imago rei, quae vere gesta est. Quod antea praeceptor eius Arnob. speciatim de Eleusiniis dixerat: Eleusinia, inquit, illa mysteria, et sacrorum reconditi ritus, cuius memoriam continent? nonne illius erroris, quo in filiae conquisitione Ceres fessa, oras ut venit in Atticas, triticeas attulit fruges? Ac cerimonias potissimum ad inventionem frugum fuisse relatas, auctor est etiam D. Augustin. l. 7. de Civ. Dei c. 20. In Cereris autem sacris (inquit) praedicantur illa Eleusinia, quae apud Athenienses nobilissima fuerunt [orig: fuêrunt]; de quibus nihil iste interpretatur, nisi quod atttmet ad frumentum, quod Ceres invenit, et ad Proserpinam, quam rapiente Orco perdidit. Eleusinia vero duplicia fuerunt [orig: fuêrunt], Magna, ac parva, Magnorum origo est ea, quam supra diximus. Parva hanc ob causam instituta. Cum Hercules initiari cuperet, ac lex obstaret, quae peregrinis id concedi vetaret; nec tamen integrum Atheniensibus videretur, eiusmodi Heroem voto suo frustrare, Parva Eleusinia instituerunt [orig: instituêrunt], ut et Herculi satisfacerent, et auctoritatem tamen sacrificii, legisque vigorem conservarent. Aristoph. Enarrator ad Plut. *mega/la kai\ mikra\ musth/ria e)teloun=to e)n *)eleusi=ni th=s2 *)attikh=s2. *mh\ o)/ntwn di\ pro/teron mikrw=n, e)lqo/ntos2 *(hrakle/ous2, kai\ qe/lontos2 muhqhn=ai,


page 143, image: s0143b

e)peidh\ no/mos2 h)=n *)aqhnai/ois2, mhde/na ce/non muei=n, ai)desqe/ntes2 tho\ au)tou= a)reth\n. *kai\ o(/ti fi/los2 te h)=n th=s2 po/lews2, kai\ u(io\s2 tou= *dio\s2, e)poi/hsan mikra\ musth/ria, e)n oi(=s2 au)to\n e)mu/hsan. *h)san de\ ta\ men mega/la th=s *dh/mhtros, ta\ de\ mikra\ *persefo/nhs2 th=s au)th=s2 qugatro/s2. Idem habet ad Nebulas, et Tzetzes ad Lycophronem, p. 195. Porro haec minora Eleusinia in *)/agrais2 agebantur. Steph. *)/agra, kai\ *)/agrai, xwri/on, e(nikw=s2 kai\ plhquntikw=s2. *)/esti kai\ th=s2 *)attikh=s2 pro\ th=s2 po/lews2, e)n w(=| ta\ mikra\ mish/ria e)pitelei=tai mi/mhma tw=n peri\ to\n *dio/nuson, e)n w(=| le/gousi kai\ to\n *(hrakle/a memuh=sqai. Diversum quoque celebrandi tempus. Maiora siquidem Boedrominone celebrantur. Plutarch. in Demetr. *)etelou=nto ta\ mega/la musth/ria *bohdromiw=nos2. Minora vero Anthesterione. Plutarch. ubi supra: mikra\ musth/ria tou= *)anqesthriw=nos2 e)telou=nto. Erant autem quasi quidam gradus, in participatione mysteriorum observandi. Primum erat Purificatio; deinde sequebantur mysteria parva, quibus instituebantur, et ad maiora praeparabantur. Ultimae maiorum cerimoniae erant. *)epoptika\, ad quae tandem per tot ambages admittebantur. Clemens 5. Stromat. *ou)k a)peiko/tws2 a)/ra, kai\ tw=n musthri/wn tw=n par' *(ellh/nwn, a)/rxei men ta\ kaqa/rsia, kaqa/per kai\ toi=s2 barba/rois2 to\ lou=tron. *meta\ tau=ta de\ e)s2i\ ta\ mikra\ musth/ria, didaskali/as2 tina\ u(po/qesin e)/xonta, kai\ proparaskeuh=s2 tw=n mello/ntwn. *ta\ de\ mega/la peri\ tw=n sumpa/ntwn ou) mauqa/nein e)/ti u(polei/tetai, e)popteu/ein de\ kai\ perinaei=n th\n fu/sin, ta\ tra/gmata. Et qui parvis initiati erant, Mystae: ad magna recepti Epoptae nominabantur. Harpocration: *(oi muhqe/ntes2 e)n e)leusi=ni e)n th=| deute/ra| muh/sei, e)popteu/ein le/rontai. Suid. *diafe/rei mu/sths2. kai\ e)po/pths2. Ac differentiam ex Symmacho, vetusto admodum Grammatico, adsignat Schol. Aristoph. ad Ranas: *(oi ta\ mush/ria paralamba/nontes2 mu/stai kolodntai. *(oi de\ paralamba/nontes2 au)ta\ tw=| au)=qis2 eniautw=| e)forw=si ta\ musth/ria, kai\ e)popteu/ousin. Igitur Epoptae, aut Ephori erant inspectores, h. e. quibus anno postquam initiati primum fuerant; inspicere occultiores sacrorum ritus et cerimonias concedebatur. Neque enim a parvis initiis ilico patebat aditus ad maiora, sed annus experimerti causa [orig: causâ] interponendus erat. Quamobrem in Demetrio notata exempli raritas, qui sine ulla temporis intercapedine minora maioraque mysteria percipere voluit. Phiochorus: *dhmhtri/w| i)/dio/n ti e)ge/neto para\ tou\s2 a)/llous2 to\ mo/non a(/ma muhqhn=ai, kai\ e)poptedsai. Plutarch. de eodem: *to/te d' ou)=n a)nazeugnu/wn ei)s2 ta\s2 *)aqh/nas2, e)/xrayen o(/ti bou/letai parageno/menos2 eu)qu\s2 muhqhn=ai, kai\ th\n teleth\n a(/pasan, a)po\ tw=n mikrw=n a)/xri tw=n e)poptikw=n paralabei=n. *tou=to de\ ou) qemito\n h)=n ou)de\ gegono\s2 pro/teron. *)epo/pteuon de\ tou\la/xiston a)po\ tw=n mega/lwn eniauti\n dialipo/ntes2. Ubi non temere tou\la/xiston ponitur, nam revera minimum spatium, quod interponi solebat, annus erat: nam quinto anno post parva, ut plurimum illa maiora suscipiebantur. Tertullian. initio libri adver sus Valentinianos: Nam et illa Eleusina haeresis, et ipsa Atticae superstitionis, quod tacent, pudor est. Idcirco aditum prius cruciant; dintius initiant, quam consignant. Cum Epoptas non ante quinquennium instituunt, ut opinionem suspendio cognitionis aedificent, etc. Initiati myrto coronabantur. Isac. Tzetzes: *(oi muou/menoi mursi/nh| e)sti/fonto. Cumque initiarentur, vestem novam ac puram induebant, quam deinde numquam exuebant, quoad tandem lacera gestari non amplius posset. Schol. Aristoph. ad Plut. *(\o de\ muou/menos to\ i(ma/tion o)\ e)fo/rei e)n th=| muh/sei, ou)de/pote a)pedu/eto me/xris2 a)n tele/ws2 a)fanisqh=| diar)r(ue/n.. Sed et a quibusdam ad fascias infantum fuisse reservatas ait: *)/enioi de\ ta\s2 toiau/tas2 sola\s2 ei)s2 te/knwn spa/rgana fula/ttousi. At Melanthius libro quem de Mysteriis conscripsit, memoriae prodidit, in more positum fuisse, ut vestem, in qua fuerant initiati, Cereri et Proserpinae consecrarent, *pa/trio/n e)si tai=s2 qeai=s2 a)nierou=n kai\ ta\s2 sola\s2 toi=s2 mu/sais2, e)n ai(=s2 tu/xoien muhqe/ntes2. Quod vero tanti esset, participem fieri mysteriorum, perluasio faciebat, qua [orig: quâ] existimabant initiatos, non tantum in summa tranquillitate vitam ducere, sed et eam optato exitu esse terminaturos, ac post obitum quoque spem restare melioris. Isocr. in Panegyrico: *teleth=s2 oi( mete/xontes2, peri/ te th=s2 tou= pi/ou teleuth=s2, kai\ tou= su/mpantos2 ai)w=nos, hdi/ous2 ta\s2 e)lpi/das2 e)/xousi. Aristid. in Panathenaica: *)alla\ men to/te ke/rdos2 th=s2 panhgo/rews2, ou)x' o(/son h( parou=sa eu)qumi/a, ou)d' ai( tou= prote/rou xro/nou duskoliw=n lu/seis2, kai\ a)pallagai\ a)lla\ kai\ peri\ th=s2 teleuth=s2. h(di/ous2 e)/xein ta\s2 e)lpi/das2, w(s2 a)/meinon diata/cantas2, kai\ ouk e)n sko/tw| te kai\ borbo/rw| keisome/nous2, a(\ de\ tou\s2 a)muh/tous2 a)name/nei. Procurabat mysteria Rex; auctor est. Pollux, et Harpocration: *)epimelhth\s2 tw=n musthri/wn par' *)aqhnai/ois2 o( lego/menos2 *basileu/s2. Regia diungebantur 4. alii, quorum duo ex universo populo Atheniensium, ex Eumolpidarum gente unus, et ex Cerycibus alter eligebatur. Aristot. de Rep. Athen. *(o de\ *basileu\s2 trw=ton me\n tw=n musthri/wn e)pimelei=tai kata tw=n a)/llwn e)pimelhtw=n, ou(\s2 o( *dh=mos2 e)/xeirotonei, te/ssares2 h)=san, du/o me\n e)c *)aqhnai/wn a(pa/ntwn, ei(=s2 de\ e)c *eu)molpidw=n, kai\ ei(=s2 e)k *khru/kwn. In his erant Hierophanta, Daduchus, Praeco. Aristides: *eu)molpi/dai de\ kai\ *kh/rukes2, ei)s2 *poseidw= te kai\ *(ermhn= a)nafe/rontes2 *(ierofa/ntas2, oi( de\ *dadou/xous2 pare/xontai. Clemens: *to\ *eu)molpidw=n kai *khru/kwn to\ l(erofantiko\n tou=to ge/nos2 hn)/qhken. Arnob. l. 5. Ex quibus et gens fluit Eumoloidarum, et ducitur clarum illud apud Cecropios nomen, et qui postea floruerunt [orig: floruêrunt] Caduceatores, Hierophantae, atque Praecones. Una enim eademque gens erat Cerycum, et Eumolpidarum, ut ex Androtione Sophoclis Interpres ostendit ad Oedipum Coloneum. Et Aeschines, in Oratione contra Ctesiphontem, Eumolpidas et Cerycas ubique coniungit. Atque hinc obtinuit, ut mysteria penes Eumolpidas esse dicerentur; Licet praeter hos ipsamet Dea alios etiam sua initia docuisse crederetur. Homer.



page 144, image: s0144a

*dei=cen *triptole/mw| te *dioklei= te plhci/ppw|,
*eu)mo/lpou te bi/h|, *kelew=| sq' h(gh/tori law=n
*drhssmosu/nhn i(erw=n kai\ e)pe/fraden o)/rgia pa=ss.

Ceterum Hierophanta, ab ostendendis sacris dictus, et ipse sacrorum Antistes, atque ut ait Hesych. *musta/gwgos, l(ereu\s2, ta\ musth/ria deiknu/wn. Cuius erat munus initiare, et mysteria, quantum fas, etiam profanis enuntiare. Hinc inter captiosas Chrysippe argutias exemplum ponitur:

*(o le/gwn toi=s2 a)muh/tois2, ta\ musth/ria a)sebei=,
*(o l(erofa/nths2 toi=s2 a)muh/tois2 le/gei,
*)asebei= a)r' o( l(erofa/nths2.

Daduchus facem ferebat. Nam ut Lactant. ait l. 1. quia Proserpinam, facibus in Aetnae vertice accensis, quaesisse in Sicilia Ceres dicitur; idcirco sacra eius ardentium taedarum iactatione celebrantur. Atque in huius rei memoriam non solum Daduchus, sed reliqui etiam mytae faces inter currendum agitabant. Stat. l. 4. Sylv. 8. v. 50.

Tuque Actaea Ceres, cursu cui semper anhelo
Votivamtacite quassamus lampada Mystae.

Senec. in Hipp. Act. 1. v. 107.

Iactare tacitis conscias sacris faces.

Claudian.

Sanctasque faces attollit Eleusis.

Daduchus utebatur pellibus hostiarum, quae Iovi fuerant immolatae, vocabanturque *dio\s2 kw/dia. Suid. *dio\s2 kw/dion, tou= to\ i(erei=on *dii\+ te/qutai, qu/ousi/ te tw=| *meilixi/w|, kai\ tw=| *kthsi/w| *dii+|. *ta\ de\ kw/dia tou/twn fula/ssousi *dio\s2 prosagoreu/ontes2, xrw=ntai d' au)tai=s2, oi(/te *skir)r(ofori/wn th\n pomph\n se/llontes2, kai\ o( *dadou=xos2 e)n *)eleuss=ni, kai\ a)/lloi tines2 pro\s2 tou\s2 kaqarmou\s2, u(posrwnnu/ontes2 au)ta\ toi=s2 posi\ tw=n enagw=n. Ex quibus intelligimus profanos, et aliquo scelere contaminatos, non potuisse loca sacra calcare. Et cum nihilominus in sacro peragenda esset expiatio, ne profanorum vestigiis Religio templi violaretur, substratae pelles, quibus insistebant sinistro pede, quoad purgati, lustratique piaculari nexu exsolverentur. Hesych. *dio\s2 kw/dion, ou(/tws2 e)/legon, ou(= to\ i(erei=on e)ti/qeto, e)f' ou(= kaqairo/menoi e)s2h/kesan a)risterw=| podi/. Praeco iubebat profanos absistere, proclamans,

--- -- *(/ekas2, e(/kas2 o(/sis2 a)litro/s2.
Aut --- -- *(/ekas2, e(/kas2 e)se\ be/bhloi,

Quod causae fuit, cur ab iis abstinendum Nero putavit. Suet. c. 4. Peregrinationi quidem Graeciae, quorum initiatione impii et scelerati, voce praeconis submoverentur, interesse non ausus. Lysis Pythagoraeus: *beba/lois2 ta tai=s2 *)eleusini/ain *qeai=n mush/ria ou) dihgete/a. Et ad hunc morem respexit Orpheus,

*fqe/gcomai oi(=s2 qe/mis2 e)si, squ/ras2 e)pi/qesqe bebh/lois2.

Ceteros: i. e. initiatos, iubebat *eu)fhmei=n, i. e. linguis favere, uti interpretatur Horat. Ceterum Hierophanta in speciem Creatoris; Facifer, Solis; Minister ad Aram, Lunae; Praeco sacrorum, Mercurii orabatur. Fused. l. 3. de Praep. Euang. *)en de\ toi=s2 kat' *)eleusi=na musthri/ois2, o( men l(erofa/nths2 ei)s2 ei)ko/na tou= *dhmiourgou= enskeua/zetai, *dadou=xos2 ei)s2 th\n *(hli/ou, kai\ o( men e)pi\ bwmw=| ei)s2 tho\ *selh/nnhs2, o( de\ l(erokh/ruc *(ermou=. Festi sollennitatem ad dies plures durasse certum est. Nummerum tamen definire nondum queo: Duos hactenus inveni suis nominibus insignitos, quorum prior i)/akxos2 appellabatur. Hesych. l(/akxon, to\n *dio/nuson, h)\ mi/an h(me/ran tw=n musthri/wn, e)n h(=| to=n l(/akxon e)ca/gousi. Qui vero pompam hanc comitabantur, l(/akxon, i)/akxon ingenti clamore personabant. Meminit Herod. l. 8. et eo verbum i)akxi/zein formavit Plutarch. in Themistocle. Via autem, qua [orig: quâ] pompa deducebatur, sacra vocabatur. Pausan. i)ou=si d' e)p' *)eleusi=na e)c *)aqhnw=n hn(\ *)aqhnai=oi kalou=sin o(do\n i(era/n. Dies ultimus mysteriorum *plhmoxo/as2, a quodam vasis genere vocabatur. Duas enim Plemochoas vino repletas eo siru collocabant, ut ortum altera spectaret, altera occasum, quas deinde recitato carmine precationum evertebant. Athen. l. 11 *plhmoxo/h skeu=os2 keramou=n, bembikw=des2 e(drai=on h(suxh=, o(\ koto/liskon e(/nioi prosaroreu\ousi, *xrw=ntai de\ au)tw=| e)n *)eleusi=ni th=| teleutai/a| tw=n musthri/wn h(me/ra|, hn(\ kai\ a)p' au)tou= prosagoreu/ousi *plhmoxo/as2, e)n h(= du/o *plhmoxo/as2 plhrw/santes2, tho\ men pro\s2 a)natola\s2, th\n de\ pro\s2 du/oin a)nisa/menoi, a)natre/pousi/ te e)pile/gontes2 r(h=sin mustikh/n. Ipsa vero pompa non uno tractu Eleusinem ducebatur, nam aliquoties in itinere subsistebat. In quibus pausis, et hymnos cantasse, et dacrificasse cognoscimus ex Plutarch. in Alcibiade. Nam cum im pedita [orig: peditâ] via [orig: viâ] per mare pompa deferretur, aliquas cerimonias in via curari non potuisse refert. Et quidem in ponte, qui Cephisso insternitur, subsistere solebant. In qua mora, quoscumque passim contumeliis incessebant. Hinc a gefu/ra, i, e. pons, gefuri/zein subsannare, et gefurish\s2 convitiator. Hesych. *gefuristai\, oi( skw=ptai e)pei\ e)n *(eleusi=ni e)pi\ th=s2 gefu/ras2 toi=s2 musthri/ois2 kaqezomenoi e)/skwpton tou\s2 pario/ntas2: Sed et cum sacra reducerentur Athenas, pari modo pausae interponebantur. Ita subsistebant in suburbii loco, cui nomen i(era\ squkh= sukh= sacra ficus. Hesych. l(era\ sukh=, e)n ta=| ei)s2 *)eleusi=n a)gou/sh| o(dw=|. In his sacris mira silentii fides: nam in eum, qui arcana divulgasset, poena [orig: poenâ] capitis animadvertebatur, ut liquet ex Andocyde peri\ mushri/wn. Pausan. non uno in loco de mysteriis agens, somnio se monitum ait, ne secreta proderet. Verba eius sunt in Atticis: ta\ de\ e)/ntos2 tou= tei/xous2 tou= i(erou= to/te o)/neiron a)pei=pe gra/fein' kai\ toi=s2 ou) telesqei=sin, o(/pws2 a)\n qe/as2 ei)/rgontai, dh=la dh/ tou mhde\ pu/qesqau metei=nai/ sfisin. Pausaniae somnio respondet somnium Numenii Philosophi, qui Pyrrhonis Heliensis discipulus fuit, de quo Macrob. l. 1. de Somn. Sc. c. 2. Numenio denique inter Philosophos occultorum curiosiori offensam numinum, quod Eleusinia sacra interpretando vulgaverit, somnia prodiderunt [orig: prodidêrunt]. Visas sibi ipsas Eleusinias Deas habitu meretricio ante apertum lupanar ludere prostantes: admir antique et causas non


image: s0144b

convenientis numinibus turpitudinis consulenti respondisse iratas, ab ipso se adyto pudicitiae suae vi abstractas et passim adeuntibus prostitutas. Et proscriptus ab Atheniensibus Diagoras, quod hac in parte religionem violasset. Hinc etiam Horat. Carm. l. 3. Od. 2. v. 25. et seqq.

Est et fideli tuta silentio
Merces. vetabo qui Cereris sacrum
Vulgarit arcanae, sub iisdem
Sit trabibus, fragilemque mecum
Solvat Faselum. --- -

At Augustus, teste Suet. c. 93. Namque Athenis initiatus, cum postea Romae pro tribunali de privilegio Sacerdotum Atticae Cereris cognisceret, et quaedam secretiora proponerentur, dimisso concilio, et corona [orig: coronâ] circumstantium, solus audiit disceptantes: Ne sc. ad profanos quidquam emanaret. Excessit autem adyta superstitionis sagacitas Christianorum, qui, qualia haec secreta fuerint, verbis minime ambiguis exposuerunt [orig: exposuêrunt]. Tertullian. l. adversus Valentinianos, nihil aliud, praeter membrum virile fuisse tradit, quod tam anxie tegeretur, et ad quod videndum, nemo nisi interpositis tot cerimoniarum observationibus admitteretur: Sequitur iam, inquit, silentii officium; attente custoditur, quod tarde invenitur. Ceterium tota in adytis divimtas, tot suspiria Epotarum, totum signaculum linguae, simulacrum membri virilis revelatur. Theodoretus vero naturae muliebris imaginem arcanis Orgiis celari prodidit, idque magis convenit fabulae, quam Clemens refert, et ex eo Arnob. quos qui velit consulat. Litabant foeta [orig: foetâ] sue. Rationem reddit Phurnutus: *qu/ousi de\ u(=s2 e)gku/monas2 *dhmh/teri, pa/nu oi)kei/ws2, to\ polu/gonon kai\ eu)su/llhpton, kai\ tele/sforon kaqista/ntes2. Immolatorum autem nefas erat quidquam efferri. Schol. Arist. ad Equites, *ou)k e)chn= ta\ squo/mena *dhmh/teri, kai\ *persefo/nh| e)/cw a)fie/nai. Postero Mysteriorum die, Senatus ex lege Solonis Eleusinem conveniebat. Andocydes: *(h ga\r boulh\ e)kei= kaqedei=sqai e)/melle kata\ to\n *so/lwnos2 no/mon, o)\s2 keleu/ei th=| u(s2erai(a| tw=n musthri/wn e(\dran poiei=n e)n tw=| *)eleusini/w|. Forsitan ut cognosceret, an sacra rite peracta, num in ea commissum foret, nam quaedam capitali supplicio sancita fuisse, idem Andocydes in Orat. *peri\ musthri/wn testatur, quod saepius repetit, qui talis culpae velut affinis apud Senatum accusaretur. Ex Castellano. Vide Pausan. in Att. Plutarch. in Demetrio, Aristoph. in Pluto. Senec. nat. quaest. l. 7. c. 31. Lact. div. Inst. l. 1. c. 21. Serv. in Aeneid. l. 4. v. 609.

Nocturnisque Hecate triviis ululata per urbem.

Nic. Lloyd.

ELEUSIS Cic. et Strab. Eleusin, vulgo Lepsina Soph. opp. Atticae marit. inter Megaram, seu Nyssaeam urb. et Piraeum portum. Unde sinus Eleusinius, qui et Saronicus. Ovid. l. 4. Fast. v. 505.

Fors sua cuique loco est: qui nunc Cerealis Eleusis.

Apuleio Atticae sacrarium dicitur, ob religiosissimum Cereris fanum, ubi plurima sacrorum ornamenta, quae non nisi divisim temporibusque diversis ostendebantur. Unde apud Senec. Prov. Eleusina servat, quod ostendat, contra eos, qui una [orig: unâ] epistola [orig: epistolâ] vel oratione, quidquid sciunt, effutiunt. Et quia in sacris hisce, de quibus vide supra, matronae in curribus per iocum sibi mutuo et libere convitiari solebant, inde de plausiro loqui, aliud Prov. pro libere in quemvis invehi: quod alii tamen ad Comicos referunt. qui de plaustro personati, non in alios solum Comicos, sed etiam in potentiores, ipsosque adeo Deos dicebant, quae vellent, vide de opp. hoc etiam Xenoph. Ptol. etc. Ambitus eius 2. mill. complectebatur, sed iam in ruinis est, utpote ab incolis, quibus nimium infesti piratae Christiani fuerunt [orig: fuêrunt], penitus deserta. Vide eius, ut et ruderum Templi Cereris Proserpinaeque accuratam descriptionem, apud Iac. Spon. Itin. part. 2. p. 279. et seqq. ubi ipsa Cereris statua, ex candidissimo marmore, et basin eius, in qua pompa sacrorum, cum verbis, *n*o*u *n*i*g*r**e*i*n*o*s *i*e*r*o*k*h*r*u*s, aeri incisa curioso lectori sistit. Idem varias Inscr. quas ibi observavit, exhibet, Part. 3. ubi de 174. Populis Atticae. Neque vero in hac urbe solum, sed imitatione eius, in aliis quoque Graeciae urbibus, Cereris Eleusinae Templa erecta, ac sacra instituta esse docet, exemplo Pheneatum Arcadiae, Salmas. ad Solin. p. 752.

ELEUSIUS nomen viri, quem Ceres docuit omnem agriculturam, a quo Eleusis civitas cognominata est. Item Eleusius, Cyzici Ep. qui a fide Catholica ad Macedoniam haeresin descivit: qui tamen postquam respuisset, et Episcopatu se ipsum abdicasset, reliquo vitae cursu solitarius vixit. Niceph. l. 11. c. 5. Aliter Socrat. l. 5. c. 8. Baron. A. C. 381. qui Eleusium, Semi-Arrianorum caput, a Theodosio Imp. rogatum, ut Consubstantialitatem admitteret, malle se Arrianis quam Orthodoxis iungere, respondisse dicunt, sicque Constantinopoli se subduxisse.

ELEUTHERA civitas Cretae mediterranea, Gortynae proxima.

ELEUTHERAE urbs seu pag. Boeotiae, apud Plateas, ubi Mardonius Pers. Dux a Graecis victus est, 300000. militum caesis. Al. Eleuthrae. Alia in Ponto iuxta Istrum fluv. sic dicta, quod Iason Aeetam fugiens timore illic liberatus sit. Est etiam Lyciae urbs a nympha quadam sic dicta. Steph. Urbs item Cretae mediterr. proxima Gortynae Eleuthernae. Plin. l. 4. c.7.

ELEUTHERIA festa quasi liberatoria, i. e. libertatis sollennia. Plaut. in Persa, Act. 1. sc. 1. v. 29. Basilice agito Eleutheria. In his certamen armatorum currentium quinto quoque anno celebratur; quae festa nomen acceperunt [orig: accepêrunt] a Iove Eleutherio, qui templum habebat ad Plateas Boeotiae civitatem.

ELEUTHERINAE urbs Cretae. Steph.

ELEUTHERIS urbs Boeotiae. Idem.

ELEUTHERISCUS urbs Macedoniae. Idem.

ELEUTHERIUM opp. Mysiae. Idem.