December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0001

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMUS SECVNDVS Literas D, E, F, G, H, I, K, L, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0002

[gap: blank space]

image: as0003

[gap: illustration]

page 21, image: s0021b

DEBRIS Ptol. Bediron, opp. Gramantum in Libya, ubi fons interdiu frigens, noctu fervens. Plin. Sol.

DECADES Chartarum saepius occurrunt apud Anastas. in Vitis Pontific. pro chartae scapis, quod plures sc. scapus tunc non haberet: cum Plinii tempore plagularum, quas scapus tunc vulgo continebat, legitimus numerus vicenarius esset, vide infra, in voce Scapus. Sic res aliae multae, per decurias, venditae. Treb. Pollio in Claudio, Pellium tentoriarum decurias triginta etc. Salmas. ad h. l. vide quoque infra.

DECADUCHI seu DECADARCHI nomen Magistratus, a Lysaudro, post Athenienses ad Aegos flum. superatos instituti, in civitatibus, qui Atheniensibus prius suberant. C. Nepos in eo c. 1. Undique qui Atheniensium rebus studuissent, eiectis, Decem delegerat in unadquaque civitate, quibus summum imperium committeret. Horum in numerum nemo admittebatur, nisi qui aut eius hospitio contineretur aut se illius fore proprium fide confirmaret. Ita Decem virali potestate constituta [orig: constitutâ], ipsius nutu omnia gerebantur. *dekadarxi/as2 communiter Graeci appellant, Isocrates Panegyr. et ad Philippum. Diod. l. 14. Xenoph. *(ellhn. l. 3. Alii. In ipsa vero Athenarum urbe XXX. Viros, at in Priaeo similiter. Decem constituit, Plutarch. in eo: quos ambos ab amnestia postmodum exclusos diximus suo loco. vide Iust. quoque l. 5. c. 10. xxx. se Dominis, non civitati se bellum inferre. vide infra l. etc. eod xxx. Tyrannos aemigrare Eleusina [orig: Eleusinâ] iuberet. Decem-viros quoqueta Pausania surrogatos, hosque mox iterum pulsos, ait; C. Nep. in Thrasyb. c. 9. ut a triginta oppressam tyrannis. vide infra ne qui praeter triginta tyrannos, et decem qui postea praetores creati, etc. Meurs.

DECAENNEACUBITA locus C. Poli iuxta Hippodromum, Luichpr. memoratus. vide supra Accubita.

DECALITRON monetae genus, apud Aeginetas, staterem valebat Corinthium, Polluce teste: seu decem obolos Aeginaeos, sexdecim obolos Atticos cum besse seu duobus trientibus eiusdem oboli Attici: non solum cum triente uno, ut vult Salmas. de M. Usur. c. 6. quippe cum sex oboli Aeginaei decem Atticos aequarent, unus Aegiaeus continebant Atticum unum, et praeterea eius bessem seu duos trientes. Itaque Decalitron excedebat dnas drachmas Atticas, quae 12. tantum obolos Atticos haberent, contra quam sensere [orig: sensêre] quidam. Idem erat Decalitron Corinthiacum et Syracusanum, eviusmodi pondere supra didrachmam, et semidrachmam atque aliquid amplius excurrentia, reperiri hodieque in capsis Antiquariorum, testis est dicto loco Salmas. Unde non nisi per abusum vocis Decalitron drachmam aliquando vocan, pater. vide Ioh. Frid. Gronov. l. 3. de Pec. vet. c. 3.

DECALOGUS quid apud Christianos significet, notum. Decem nempe capitibus divina Lex absolvitur, quem numerum etiam Gentiles advertisse, sunt qui conicere audeant. Refertur certe apud Platon. ex narratione Eris [orig: Erîs] Armenii, de iis, quae mortuus apud Inferos viderat, inter alia, Quosque aliis iniurias intulisse constaret, poenas singulatim pro quolibet deciet reddidisse, ut animae iniuriae decuplam darent poenam. Itaque, si qui caedis multorum causa fuerint civitatesque et exercitus prodiderint, velhomines in servitutem egerint, vel alicuius alterius flagitii et sceleris conscii fuerint, in his omnibus pro quolibet facinore poenas decuplas pendere. Quibus Platonem Mosaicum Decalogum forsan imitatum, Marsil. adnotat; qui etiam cum arbitratus sit, eum quodammodo in omnia divinae Legis decem praecepta simul delinquere, qui unum aliquod ex illis violassent, iure decies puniendum iudicaverit. vide Platon. de Rep. l. 10. cum Argum. et Commentar. Marsil. Ficini, laudatum Tobiae Pfannero System. Theol. Gentil. c. 11. §. ult. De praecepto vero undecimo a Samarita nis Decalego addito, vide infra voce Lithostrotus. Sed et Decalogi Mosaici tabularum Onomacrit. meminisse, videbimus infra, ubi de Orpheo.

DECALVATIO pro poena vel ignominia et iniuria per abscissionem capilorum illata [orig: illatâ], frequenter occurrit apud Scriptores. Quippe, ut ait Constantin. Afric. Pantechn. l. 2. c. 16. Capilli caput custodiunt, honestant et defendunt: quibus si careat, maxima est inhonestas. Hinc de Episcopis in Africa vexatis, Appendix Cod. Theod. Constitut. 14. Alios ad solam divini cultus iniuriam, avulsa [orig: avulsâ] capillorum parte foedatos etc. Fuit autem poena vulgaris, qua [orig: quâ] in sontes olim saeviebant Gothi, Hisp. et Franci: Latrones praesertim, fures, seditionumque incentores, ut videre est, apud Auctorem Vitae S. Bavonis c. 10. Orderic. Vital. l. 8. et Luc. Tudens, peierantes item, vide infra de Iuramento. Childeric. Regem Franc. ignavissimum depositum et decalvatum esse, scribit Monach. Sangallens. in Carolo Mag. l. 1. c. 10. Quendam condemnatum a Synodo, calvaria [orig: calvariâ] accepta [orig: acceptâ] in capite expulsum, segregatumque fuisse a Congregatione, legimus in Vita S. Leodegarii c. 14. etc. Sed et Hungaris peculiare esse hoc poenae genus, docet ex Decretis S. Stephani Regis Hungar. l. 2. c. 8. et S. Ladislai, l. 2. c. 11. Cat. du Fresne in Glossario hac voce. vide eum quoque in Capillus, Crines, Depilare.

DECAMNICHUS Archelai Aulicus, qui aliquando Euripidi foetorem oris vitio dedit, ac ab eodem, id permittente Archelao, plagis multis percussus est. quod indigne ferens, in Archelaum grassantibus ducem se praebuit, ac necis illius exstitit causa gravissima. Cael. Rhodig. l. 24. c. 10.

DECANICA in Nov. 79. loca sunt publica, quae tamen non sunt carceres, licet in ea rei quandoque coniciantur, custodiae causa [orig: causâ], cum et haberi in iis conventus solent et recondi res pretiosae, Cuiac. ad Nov. d. apud Ioh. Calvi. Lexic. Furid. Carolo du Fresne Decanicum, Carcer est Ecclesiasticus: Carcer Canonicalis disciplinae, in Concil. Coloniensi A. C. 1260. can. 1. 2. Quemlibet enim Episc. in Episcopatu suo unum vel duos habere carceres, pro Clericis flagitiosis, iubet Concil. Lambeth. A. C. 1260. Diaconica edem dici alibi adnotat Gothofred. ad d. Nov. c. 3. vide C. du Fresne Descr. S. Sophiae n. 84.

DECANUM regnum satis amplum, in India citer. Habet ad Occid. Oceanum Ind. ad Bor. regnum Guzaratae; ad Ort. regnum


page 22, image: s0022a

Golcondae; ad Merid. Regnum Bisnagaris; Eius Rex Idalcan dicitur. Regni primaria antea fuit Goa, emporium celeberr. in ora littor. Urbs Arch. sub Lusitanis ab 160. Annis. Hodie Decanum sedes Regum est: Urbes Hamedanager, etc. Texeira. l. 1. c. 22. Ioh. Barrius, l. 9. c. 1. P. de in Valle.

DECANUS [1] Gr. *de/kanos2, a deka\s2, in militia dictus est, qui 10. mulitibus: in Monasteriis qui 10. monachis in Eccl. maiori, 10. praebendis seu Canonicis, plerumque Presbyteris: idoque et ipse Archiepresbyter habetur: in Episcopatus divisione 10. Clericis seu parochiis: in Centuriae distinctione, Decaniae suae sodalibus praefuit. De Decano militari, vide Veger. l. 2. c. 8. Erant Decani, denis militibus pr aepositi qui nunc caput conturbernis vocntur. De Monastico, Augustin. de morib. Eccl. Carhol. l. 1. c. 31. e quo loco candorem illius aevi, et posterioris deliquium, Lector agnoscas. Decanus in mai. Ecclesia Capituli caput: quorum duo apud Anglos genera. Alterum, ex antiquo ritu, in quo Decanum eligit Capitulum, impetrata [orig: impetratâ] Regis venia [orig: veniâ]: Alterum, ab Henrico VIII. post eversa Monasteria, introductum, qui in Cathedralibus Ecclesiis, ubi Abbatem et Monachos deprehendit, eosdem in Decanum et Capitulum, variato nomine, mutavit, Decanumque Regum diplomatibus conserendum statuit. Praeter hos dicti sunt in Eccles. Constantinopolitana, Decani libitinarii, qui in sepeliendis mortuis curam agebant: numero primum incerto, sed a Constantino Mag. 950. instrtuti: postea 1100. e quibus, qui in mai. Ecclesia inserviebant, immunitate donati sunt. Episcoporum Decani, al. Rurales, sunt Decani temporales, ad aliquod Ministerium, sub Episcopo vel Archiepiscopo exercendum constituti: quo nomine etiam Chorepiscopus et Plebanus dictus est. Apud Gallos Decani appellati sunt, qui sub Magnatibus Regni, Abbatiarum curam gerebant. Erat autem Abbatis titulus saecularium olim apud Gallos, aeque ac Ecclesiastiorum; etiam Baronibus, Comitibus, Ducibus, Principibus attributus. Hinc Carolus Calvus fratrem uxoris suae Bosonem, mox Regem futurum, Abbatia [orig: Abbatiâ] S. Mauritii donasse; et Robertus Comes Parisiensis, sub excesse Caroli Simplicis A. C. 921. Hugo Mag. dux Francorum sub ingressu Rodulphi Regis A. C. 923. ac Hugo Capetus, qui Rex Franciae evasit. A. C. 987. avus nempe, pater et filius, Abbatum titulum assumpsisse leguntur. Hi itaque occupatis, Abbatiis, cui mori vehrmenter ab Ecclesiasticis reclamatum est, illas nn deleverunt [orig: delevêrunt], sed cum Abbatis nomine, Monachis extorserunt [orig: extorsêrunt] Abbatiarum proventus, atque pinguedinem; praediis inter milites suos dispartitis, Decanisque aliquando substitutis, qui Abbatiarum curam satis frugaliter administrarunt. vide Aimon. l. 5. c. 34. 43. 44. donec circa A. C. 999. sensim saeculares hi Abbates abiere [orig: abiêre]. In Seotia nihil ominus prisei moris superesse verstigia, docet Hent. Spelman. Glossar. Archaeol. In quibusdam Ecclesiis Cathedralibus, Decanios superpellicio indutos, gladio cinctos, pera [orig: perâ] instructos, calcaribus aureis pedes revinctos, cum accipitre super pugno, dignitatis suae possessionem inire, docet Car. du Fresneex Hist. Eccl. S. Amani Aurelian. et Probat. vide plura hanc in rem, apud eum in Glossr. et Macros Fratres in Hierolexico: aliquid etiam supra in Abbaconites.

DECANUS [2] ex Graeco *dekano\s2, ex Astrotheologiae veteris disciplina, appelatus est o( w(roko/pos2. h. e. nativitatis tempus inspiciens Deus, qui nascentiae praeerat. Hesych. w(roko/pos, o( skopw=n ta\s2 w(/ras2, ubi supple, o( *qeo\s2 vel *dekano\s2. Deiis Manil.

Quin parte in decima dixere [orig: dixêre] Decanon agentem,
A numero nomen positum est, quod partibus astra
Condita tricenis triplici sub sorte feruntur.

Nempe uniuscuiusque signi caelestis partes tricenas, in tres decurias ac tres Decanos fuere [orig: fuêre] antiquitus, ab huius artis peritis, contributae. Et quidem tribus prioribus decem partibus unus Decanus praeerat, qui et primus Decanus dicebatur: tribus sequentibus, secundus; tribus postremis, tertius. Sic quicumque nasceretur, alique signi parte exoriente, necesse erat eum ex tribus his Decanis aliquem pro horoscopo habere, cum per decem signi partes unus eorum valeret ac potestatem haberet: uti tradit Hephaestion. In solis signorum interstitiis, quae Graeci me/sobolh/mata dixere [orig: dixêre], nullos inveniri Decanos, qui nomen suum ac potestatem exserant, adeo que in illis genitos pro infelicissimis haberi, addens. Qua de re paulo aliter Firmic. quem vide. Singulis porro Decanis terna Numina attribuerunt [orig: attribuêrunt] quos appelavere [orig: appelavêre] *leitourgou\s2, i. e. Munifices. qui novem Liturgi Dii rursus per infinitas alias Numinum potestates fuere [orig: fuêre] divisi. Sic ut nulla pars signi Deo suo vacaret, sed in qualibet eatum exoriente, Deus aliquis sive Decanus constitutus, in illo puncto nascentium tempus inspectare et vitam fortunasque constituere crederetur. Quin et Decani ipsi Dii dicebantur, ut dictum, unde Numen Decanorum passim apud Firmic. imo *dekanoi\ ubique *qeoi\ appellati Hephaestioni. Fuitque haec eorum observatio vetustissima, et cum ipsis Genethlialogiae incunabilis nata, apud Graecos et Chaldaeos: nam et Necepso et Petosiris eos noverunt [orig: novêrunt], dequi iis scripsit: iam Teucer Babylonius. Nomina ipsorum apud Firmic. Asican, Senacher et Sentacher, apud alios alia: Graeci antiquissimi pro/swpa dixere [orig: dixêre], ut et Iudaei et Arabes, [gap: Hebrew] i. e. facies. Iidem vero et stellis deputabantur: Sic primus Arietis Decanus, Marti deputabatur; secundus Soli, tertius Veneri. Hinc primus ille pro/swpon *)/arews2, secundus pro/swpon *(hli/ou, tertius pro/swpon *)afrodi/ths2, vocabatur. Ratio nominis, quod stellae, cui deputati erant. personam quisque sustinere illamque repraesentare credebatur. Qua de re Frimic. Sunt autem infinitae potestatis --- et qui fata hominum sua [orig: suâ] auctoritate designent. Sed et ipsi Decani singulis stellis deputantur. et si in ipso Decano stella fuerit, licet sit in alieno domicilio, sie est habenda, quasi in suo sit domicilio. Nempe quia Decanus eius personam sustinebat. Pingebantur autem varia [orig: variâ] specie habituque; imo figuras eorum in annulorum sculpturis vulgo imprimendas curabant, ut amuleta essent: quas figuras ex Indorum, Persarum, Chaldaeorum, Aegyptiorum sententiis receptis, Albumasar et Abenesra tradidere [orig: tradidêre].


image: s0022b

Earum vero ratio primaria habita, qua ex Orientis Horizonte ascendebant, sicque haec Numina *paranate/llonta, coorientia sideribus erant. Unde ansa singularis versus Orientem adorandi, apud Gentes, quibus, disciplina illa admissa etc. Ab astris postmodum vox ad castra descendit, pro eo, qui potestatem in dena capita exerceret, qui et caput contubernii dicebatur: inde in Ecclesiam tranflata est, ut vidimus, vide Salmas. ad Solin. p. 653. et sepp. ut et infra aliquid, in voce Persona.

DECANUS [3] Operis vide infra Operanus.

DECAPOLIS Reg. Palestinae. sic dicta a decem urbibus quibus constabat, ita vero ab Ebraeis enumerantur: Sephet, Tiberias, Nephtali, Azor, Caesarea Philippi, Capernaum, Bethsaida, Chorazin, Beithsan, et Fotopata. Eius longitud. 30, mil. latitudo minor.

DECAPROTI leg. 3. §. decaprot ff. de muner. et honor. leg. 10. ff. de pollicitat. l ult. §. mixta. ff. de mun. et honor. Latine Decemprimi, Cic. pro Roscio, Decretum Decurionum, statim sit, ut decemprimi proficiscantur: erant Decemviri, ex Decurionum ordine constituti, qui rriburorum exactioni ita praeerant, ut, si qua detrimenta Fiscus defunctorum culpa [orig: culpâ] contraheret, ipsi suis sumptibus resarcirent. Arcad. leg. 18. §. 3. Decaproti et Icosaproti tributz exigentes, et corporale ministerium gerunt et pro omnibus defunctorum fiscalia detrimenta resarciumt. Officium eorum Decaprotia dicitur l. ult. §. mixta, Lat. Decemprimatus, leg. 1. ff. de muner et honer, etc. Barn. Brisson. apud Ioh. Calv. Lexic. Furid. vide infra.

DECARCHONTES Tribuni dicebantur Romae a Populo creati, tempore Ioh. XII. Macer in Hierolex. Docet nempe Sigon. de Regno Italiae l. 6. pulso Hugone Comite Arelatensi, qui cum Berengario iuniore de Regno decertaverat, Reip. Rom. Formam tum immutatam esse, novis Magistratibus, Decarchonum nomine lectis, cum ait: Consulum renovatum nomen efficit, ut mutatam sub hoc tempus Romanan: Remp. arbiterer. Romani certe, Regibus Pontificibusque contemptis, novum statum Civitatis invexisse hac tempestate videntur. Argumento est, quod Ducis aut Magistri Militum magistratus, a quibus, Exarchis et Pontificibus civitatem tenentibus, urbs Roma diu est gubernata, per haec tempora celebrari desiit ac pro eis Praefectus Urbis, Consules et Tribuni Pl. inducti sunt, qui Decarchonum nomen tuderunt [orig: tudêrunt]. Meminit eorundem Blond. Dec. 2. l 2. Roma enim duo Consules ex Nobilitate quotannis tunc fiebant, et Praefectus item ex Nobilitate creatus, populo ius dicebat: ex plebe autem creati singulis annis duodecim, quibus decarconibus erat appelatis, Senatus, vicem in conciliis et deliberationibus obtinebant. vide Boecler. in Ottone I.

DECARGYRUM Graece *deka/rguron, monetaemaioris species eademque cum ea, quae Maiorina dicta, ex leg. 2. Codicis Theodos. Si quis pecun. conflav. vide infra Maiorina. Sic a. appellata est avod decem argenteis minutioribus aestimaretur proindeque sexta argenti librae pars esset: quippe argenti libra una in argenteos sexaginta dividebatur, l. 1. eod. Cod. de expens. Lud. du Fresne. At *deka/noummos2, denarius est, sicut o( mono/noummos2, assarus, Salmas. ubi supra.

DECASTIDIUM Calabriae urbs. Anton. hodie S. Anna Barrio.

DECATARA Dalmatiae urbs. Cedren.

DECEATEA pop. Gall. Narbon. quorum opp. Dragunien in Provincia, teste Caenali. Alii horum opp. seu pag. le Bourg de Duysans esse malunt. Datiatii quibusdam, versus oram erant maris Mediterr. ubi nunc Dioecesis Grassensis, in parte Or. Provinciae. Eorum prim. fuit Autipolis. Distabant auten aliquantulum a Draguignao in Ort. longius autem a vico le bourg d'Oysans, in Delphinatu. Baudr.

DECEBALUS Rex Dacorum, fortis et prudens, qui non solum uti victoria [orig: victoriâ], sed et omnia adversa in suum usum convertere sciret. Domitiani duces Oppium Sabinum, et Cornelium Fuscum devicit; a Traiano superatus A. C. 103. pacem impertrvit. Qua [orig: Quâ] violata [orig: violatâ], cum gravis ei Imperator, quem necare frustra quaesivit, immineret, mortem sibi ipsi conscivit. A. C. 106. Dio. l. 68. Suet. in Domit. c. 6. In Dacos duas, primam Appio Sabino Consulari oppresso: secundam Cornelio Fusco praefectos cohortium Praetorianarum cui belli summam commiserat. Plures alios eiusdem gentis Reges Decebali nomen habuisse, notat Casaub. ad Trebell. Pollion. in Regilliano.

DECECIA vel DECETIA opp.Galliae, in ins. Ligeris. Saxea ac velut scruopea et in rupem elata [orig: elatâ], vulgo Dezise, vel potius Desize: 7. leuc. ab urbe Niverno. Hic [orig: Hîc] in Ecclesiola, ab Euphrasio et Auxilio Eremitis, condita, asservatur corpus S. Aregii S. Are, Ep. Nivernensis, Hadr. Vales. Notit. Gall.

DECELIA una ex 12. urbibus, quas Cecrops digessit. Strab. Item pars tribus Hippothoonitidis. Steph. Huius vives primos Nemeis ludis praefuisse, postea Corinthios, scribunt nonnulli. Alii tamen Cleonaeos primos fuisse volunt, uti adnotat Iol. Caes. Schlig. Poet. l. 1. c. 25. vide de Nemeis Ludis suo loco. Inscriptiones aliquot vett. huius demi memoriam servantes, easue antiquiores Duilliana [orig: Duillianâ] Romae ipsa [orig: ipsâ], exhibet Iac. Spon. Itiner. Part. 3. p. 108.

DECELUS Caltori et Polluci Helenam sororem, quam Theseus rapuerat, investigantibus Aphidnis servari indicavit, ut refert Herod. quamquam alii id ab Academo factum velint. vide Plutarch et Pausan.

DECEM Nummi apud Romanos, singulis Equitibus, in Spectaculis desidentibus, dati sunt olim, ad vinum et bellaria; sester tii scilicet, quorum quivis assem cum dimidio faciebat, ut infra videbimus. Unde Martl l. 1. Epigr. 12. cuius Epigraphe ad Sextilianum potorem.

Cum data sint Equiti bis quina numismata, quare
Bis decies solus, Sextiliane, bibis?

Idque e gradibus Theatri seu Amphitheatri, ut idem l. cod. Epigr. 27. cuius Epigraphe ad Sextilian.

Nec consessorum vicina numismata tantum,
Aera sed a cuneis ulteriora petis.

Ad quae loca vide Salmas. cui adde Hadr. Turneb. Advers. l. 18. c. 30. Lips. de Amphith. c. 13. Bulenger. de Circo c. 34. etc. uti de Decem


image: s0023a

bominibus
parochiam constituentibus, in Iure Can. infra, voce Paroecia: apud Iudaeos, in Proseucha. vide quoque Pascha, Reus, Viginti, triumvirals Synedrium, ubi de X. rebus, quarum si una luresque civitati deesset, illa consessui huic idonea non erat; Vir, ubi de Decem obligationum generibus, quibus apud Hebraeos maritus uxori tenebatur; Virgo, ubi de Decem hominibus iisque maioribus aetate et ingenuis, qui apud eosdem adesse Benedictioni nuptiali tenebantur; Zelotae. De Decemiuge vero curru, quo Nero Olympiis aurigavit, Sueton. c. 26. in eod.

DECEMBER mensis nomen sic dicti, quod decimus esset a Martio, quem anni primum habuere Romani, Ab adulatoribus Commodi Imp. Amazcnius vocatus est, in honorem concubinae eius Martiae, quam pictam in Amazone diligebat, ut ex Aelio Lamprid. discimus: sed hanc appellationem diu non retinuit. Fuit in Vestae tutela. habuitque ex ordinatione Romuli dies 30. ex Numae constirutione 29. ex Iulii Caesaris instituto 31. Festa hoc mense celebrata sunt varia; Kalendis peractum fuit primum sacrum Fortunae muliebris, quod tamen inde translatum est in 2. Non. Quintileis: Nonis Fauni festum erat: 3. Idus Agonalis: 18. Kal. Ianuarii Sarurnalia: 14. Ka.. Ian. Opalia seu feriae Opis: 13. Kal. Ianurii Sigillariorum festum incipiebat. 12. Kal. Ian. Divalia erant seu Angeronalia: quo die Herculi quoque ac Cereri mulso libari et seu praegnante sacrificari consuevit: 11. Kal. Ian. feriae erant Laribus dedicatae: 10. Kal. Larentinalia: 9. Iuvenales ludi erant. Celebratum quoque hoc mense festum fuit, quod Septimontium dicebatur, sed quo die, incertum: Post Laurentialia eius Varro meminit, l. 5. de Ling. Lat. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 4. c. 16. Apud Athenienses *poseidew\n dictus est, a *poseidw\n i. e. Neptunus, huic enim Kalendae eius sacrae erant, Casaub. in Theophr. Char. ult. proin vocatae *poseidw=nos2 h(me/ra i. e. Neptuni dies. Huius mensis die 5. *dh/naia seu Dionysia ta\kat' a)grou\s2; et d. 16. *(alw=a in Cereris honorem, obiere [orig: obiêre], vide Franc. Rossaeum Archaeologiae Att. l. 2. c. 10. Apud Hebraeos, ante captivitatem Babylonicam, Mensis nonus, post illam Chisleu dictus est. Thom. Godwynus de ritibus Hebr. l. 3. c. 1. Eum gravidem mero Papin. Stat. l. 1. Syl. 6. v. 5.

Et multc gravidus mero December,

ob Saturnalia aliaque festa praefata, et curam Genii ad forum uberem hiemali tempore. Accedit quod tota hienis sacra erat Liberae, avam Liberi seu Bacchi sororem sancte cultam docet Cic. de Nat. Deor. l. 2. et ex toreumate argenteo vetere, cui insculpta quatuor anni tempora commentario illustravit Steph. Pigh. Casp. Barth. Animadvers. ad Stat. Hinc Decembrica Libertas, apud Durandum Ration. l. 6. c. 8. vide infra Kalendae.

DECEMPAGI Germ. urbec. inter. Argentoratum ac Divodurum, Anton. Hodie Dieuse, in Lotharingia, Simlero. Ad Selnam fluv. ubi exit e lacu Duodeciaco, vulgo e lac, ou l'estang de Lindre. Male haud pridem habita. 10. leuc. a limite Alsatiae in Occ. 2. a Marsalio in Ort. 10. a Metis in Eur. 7. autem a Nanceio in Ort. Baudr. Vales. distat a vivitate Mediomatricorum circiter 12. mill. pass. inter Tabernas et Divodurum, 20. mill. pass. utrinque, diciturque Germanis. Duoye in Lothringen. Huc cum pervenisset Attila, cum Hunnis suis, dicuntur miraculo facti mitiores, Auctorem Mediomatricorum Episcop. captivosque omnes Mettenses solvisse, P. Longobardus de Episc. Mettensibus.

DECEMPEDA apud Horat. l. 2. Carm. ode 15. v. 14. et seqq. ubi de vett. Roman. continentia:

--- --- --- --- nulla decempedis
Metata privatis opacam
Porticus excipiebat Arcton:

Interpreti veteri est, regula decem pedum, qua [orig: quâ] ab artificibus mensura fabricae colligitur. Nempe allud Cascos illos Romanos, quum aedificiorum privatorum magnificentia nondum publicorum moenium sum ptum superabat, nulla proticus tam longa fiebat, ut gromis et decempedis perducenda esset ac dirigenda eius longitudo, sed in solis porticibus publicis metandis gromae tum locum et usum habue [orig: habuê]. Ubi vero porticus privatorum et xysti ampliores laxioresque facti sunt, quam publici, tum privatis decempedis ac gromis, ad eas metandas fuit locus. Graecis *deka/pous2, item *)/akaina 10. erat pedum regiorum, duodecim vero pedes habuit Italicos. vide de illa fuse agentem Salmas. ad Solin. p. 683, et hic [orig: hîc] in ubi Acena, nec non de Poenis milit.

DECEMPRIMI nobilium Civitatum apud Cic. pro Rosc. Maximarum Civitatum Decemprimi Furidici, apud Firmic. l. 3. c. 7. et Popularium Civitatum Principes vel Decemprimi, c. 12. iidem cum Decaprotis sunt, de quibus Decemprimi Scholarum, in l. 10. Cod. Theodos. de Domest. et Protect. qui in singulis Scholis Domesticorum et Protectorum, post Primicerium, ex decem sequentibus erant, et ad eum gradum temvoris prolixitate pervenerunt [orig: pervenêrunt], quem Decemprimatum vocat lex 7. et 8. Cod. Theod. eod. tit. du Fresne Glossar.

DECEMVIRI Magistratus Rom. custodes 12. tabb. Cum enim Consulum Tribunorumque dissidiis urbs laboraret, Hermodorus Ephesius, consuluit Romanis, ut tres legatos in Graeciam mitterent, illorum mores consuetudinesque addiscendi causa [orig: causâ]. Quod factum, et ex farragine illa peregrinarum legum 12. tabulae conflatae sunt, A. C. 303. Sed triennio post, Decemviralis potestas, in primis ob Appii Claudii lasciviam, sublata. Liv. l. 3. Dionys. Antiqq. Rom. l. 10. Flor. l. 1. c. 24. Cic. l. 2. de fin. Eramt et Decemviri militares. De prioribus addo: Legati illi erant Sp. Posthum. Serv. Sulpit. et A. Manlius. Decemvirorum nomina, Ap. Claud. T. Genut. P. Sext. Sp. Vetur. C. Iul. A. Manl. Serv. Sulpit. P. Curiat. T. Roml. Sp. Posthum. qui omnes Consulari potestate functi erant. Eorum creandorum occasionem primam dedit C. Terent. Arsa Tr. Pl. legem se promulgaturum, de Quinqueviris legum de Consulari imperio scribendarum causa [orig: causâ] creandis: professus A. C. 291. Coss. L. Lucret. Tricipitin. et T. Veturio Gemino. Cui cum acriter Patres et Praefectus


page 23, image: s0023b

urbis Q. Fabius restitissent, perlata ea non est. Insequenti autem anno P. Volumnio et Servio Sulpitio Camerino Cofs. collegium Tribunor. ad populum tulit de Decemviris legum fcribendarum creandis, idque in annum unum, quod demum A. C. 303. effectui datum est, ereatique sunt praefati Viri cum ea potestate, quam modo Consl. olim Reges habuissent, cessantibus interea omnibus reliquis Magistratibus, et provocatione sublata [orig: sublatâ]. Hi itaque, verba sunt Dionys. Halicarn. l. 10. assumptis civitatis gubernaculis, talem Reip. formam constituerunt [orig: constituêrunt]: Penes unum illorum fasces erant et reliqua Consularis potestatis insignia. Is Senatum convocabat, decreta confirmabat, coeteraque Praetoris munia exsequebatur; reliqui ad minuendam potestatis invidiam non multum a privatis differebant babitu. Deinde alius in potestatem succedebat servatis vicibus atque ita annuum imperium administrabatur, stato quodam dierum numero. Sic decimo die ius populo singuli reddebant eoquo die penes Prefectum iuris fasces duodecim erant: collegis novem singulos solum Accensos habentibus. Finito annuo illorum imperio, cum videretur aliquid deesse legibus, etiam in sequentem annum Decemviri creati sunt, tribus e plebe in loca aliorum surrogatis: Verum cum hi statim initio administrationis suae de imperio retinendo coniurassent, adeo que tyrannice multa agerent, accedente inprimis caede L. Siccii seu Sicinii Dentati viri fortissimi (qui in eorum invidiam sermones ad populum, de creandis Tribunis Pl. severat.) et Virginiae iudicio, damnati sunt et potestas in universum sublata, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 19. Leges autem suas Decemviri, Centuriatis Comitiis, post peracta sacra plebiscito confirmatas, aereisque incisas columnis 10. una serie proposuerunt [orig: proposuêrunt] in loco fori maxime conspicuo: quibus cum postea duae aliae accessissent, hinc XII. Tabb. leges ortae sunt, norma in posterum iustitiae apud Romanos observandae, Dionys. Halicar. l. praefato. Fuere [orig: Fuêre] et Decemviri Coloniae deducendae. et Decemviri Epulones de quibus vide supra in voce Colonia: et infra in Epulones. Item Decemviri litibus iudicandis, qui adhibuerunt [orig: adhibuêrunt] hastam Praetoriam atque ea [orig: ] posita [orig: positâ] iudicarunt exercueruntque ea iudicia, quae Centumviralia dicta sunt, vide Ioh. Rosin. Antiqq. Roman. l. 7. c. 30. Fuere [orig: Fuêre] et Decemviri sacris faciumdis, qui primitus Duumviri a Tarquinio Sup. instituti postea a Sulla in Quindecimviros conversi sunt: Hi custodiebant et interpretabantur libros Sybillinos, ab anu quadam praedocto Regi magna [orig: magnâ] pecuniae summa [orig: summâ] venditos, erantque partim ex patriciis, partim ex plebe lecti. vide Fenestellam de Sacerd. c. 13. Ioh. Rosin. Antiqq. Roman. l. 3.c. 24. etc.

DECENA vel DECENNA Bractonol. 3. tr. 2. c. 10. §. 1. dicitur Decuria seu Decemvirale Collegium, cui praeerat Decanus Friborgi, de quo suo loco. In Vallesia, pars eius superior, quam liberi Vallesiani incolunt, ubi olim Viberi seu Iuberi et Seduni, in septem Conventus dividitur, quos Decennas seu Decenas, Germ. Zenden, hodie vocant, vide Vallesia.

DECENNALIA vide infra Ludi Decennales, it. Votivi nummi.

DECENSIUM et DECIA. Die Cenali. vide Dea.

DECENTII Pannoniae pop. a Decentio sic dicti. Steph.

DECENTIUS Magnus Caesar a Magnentio fratre factus A. U. C. 1105. Apud Senonas, audito fratris fato, laqueo vitam finivit, A. C. 373.Pompon. Aurel. Victor, epit. Caes. Hieron. Eus. Idathius, in Chron. Socr. l. 2. c. 7. Zosim. l. 2. sub fin. Eutrop.

DECERNERE digitis, apud Calpurn. Ecl. 2.

Et nunc alternos magis ut distinguere cantus
Possitis, ter quisque manus iactare micantes,
Nec mora, decernunt digitis:

ad digitum pugnare, dicitur Quintil. l. 8. c. 5. und verbo. micare, notum ludi genus est, vide Salmas. ad Vopisc. in Carino et infra in Dimicare.

DECETIA Gall. Lugd. opp. Anton. vulgo Decise. Baudr. opp. Vadicassium, in prov. Niver. ubi Airon amnis se in Ligerim exonerat, 7. leuc. a Molino in Bor. 8 a Niverno in Eur. Ligeri fluv. mai. ex parte cingitur, cum ponte lapideo.

DECIA Lex de Duumviris navalibus, lata a M. Decio Tribuno Pleb. C. Iunio Bubulo II. Q. Aemilio Barbula [orig: Barbulâ] II. Coss. A. U. C. 442. Liv. l. 9. c. 30. Ut Duumviros navales classis ornadae reficiendaeque causa [orig: causâ] populus iuberet.

DECIANA Endigetorum in Hispania Tarraconensi urbs. Ptol.

DECIANI Calabriae pop. Plin. l. 3. c. x 1.

DECIANUS viri proprium ex Emerita [orig: Emeritâ] Hisp. opp.

DECIATIUM Reg. Gall. Narbon. Plin. l. 3. c. 4.

DECIDIANA vide Domitia.

DECIDIUS Saxa praenomine Lucius, ex ultima Celtiberia prognatus, Carsaris castrorum metator fuit, cuius beneficio postea Tribunus plebis factus est. Caes. 1. Civil. Cic. Philipp. 10. 11. 13.

DECIES in ratiocinio vett. Romanorum, vide Sestertium.

DECIETUM urbs Italiae. Steph.

DECII [1] Romani fortissimi, tanta patriam charitate complexi, ut pro eiussalute se Diis manibus devovere non dubitarint. Pater quidem Decius Mus, bello Latino; Filius autem bello Hetrusco; Nepos vero, eo bello. quod Pyrrhus pro Tarentinis gessit. Cic. 1. de Divinat. Liv. l. 8. 9. et 10. Val. Max l. 5. c. 6. ex 5. et 6. Polyb. l. 2. Diodor. l. 12. Aurel. Victor de Viris Illustr. c. 26. 27. Virg. Aen. l. 6. v. 825.

Quin Deciosk, Drusosque procul saevumque securi.

Iuven. Sat. VIII. v. 528.

Pluris enim Decii, quam qui servantur ab illis.

Decii quoque Tacit. meminit, Annal. l. 2. c. 52. qui Tacfarinati, Africam populanti, strenue se opposuit, in eo persequendo occisus. vide infra Decius.

DECII ARA locud paludinosum Moesiae, prope Abrittum urb. ubi Decii Impp. se devovere [orig: devovêre], ut scribit ex Iornande Pompon. Laetus. Hunc locum vodetur Cassiod. l. 2. Var. Decennonias paludes vocare.

DECII [2] duo Coss. imperante Valerian. Treb. Pollio, in Valeriano patre et filio: Duolus Deciis Coss. VI. Cal. Novemb. die, quum ob Imperatoris literas in aede Castorum Senatus haberetur, ireturque per


page 24, image: s0024a

sententias singulorum, cui deberet Censura deferri (nam id Decii posuerant in Senatus amplissimi potestate) ubi primum
etc.

DECIMA [1] nomen unius e Parcis: Ita enim Caesellius Vindex apud A. Gell. l. 3. c. 18. Tria, inquit nomina Parcarum sunt, Nona, Decima et Morta. Fuit quoque nomen sacrificii apud Athenienses, Gr. *deka/th, unde deka/thn qu/ein vel deka/thn e(stia/sai, a die decimo nativitatis, quo nomen imponi infantibus et sacrificium offerri moris erat, sicut apud Romanos in Nominalibus fiebat. vide Franc. Rossaeum Archaeol. Attic. l. 5. c. 5. et supra in voce Cunabula, nec non infra Nomen.

DECIMA [2] legitima cenae, apud Romanos, hora. Mart. l. 7. Epigr. 50. et l. 10. Epigr. 70.

Hunc licet a decima (nec enim satis ante vacabit,)
Sollicites: capiet coenula parva duos.
Balnea post decimam lasso, centumque petuntur
Quadrantes: fiet quando Potite liber?

Nempe homines negotiosi actiosique kai\ peristatikoi\ vel in ipsa, vel post eam, cenam inibant ad vesperam sc. inclinato die; quod labente die dixit Virgil. Aeaeid. l. 4. v. 77.

Atque eadem labente die convivia quaerit.

Moriente die, Stat. l. 4. Sylv. 6. v. 3.

Iam moriente die, rapuit me cowna benigni
Vindicis --- --

Non longe sc. ab occasu Solis. Sol enim post undecimam occidebat, et ad duodecimam (quae ultima diei hora erat) nunavam perveniebat, quae proin nec in Horologiis notari consuevit. Itaque qui post decimam cenabant, una [orig: unâ] hora [orig: horâ] fere Solis occasum praecipiebant. Unde Antoninus Philos. qui studiosissimus corporis curandi erat, et diligens horarum observator, longis diebus quidem, occidente Sole, circa corporis curam versabatur ungedo, lavando, cenado; longissimis vero nona [orig: nonâ] aut decima [orig: decimâ], Galeno teste *u(giein. l. 6. At eam anticipabant homines otosi et gulae dediti, pro lubitu. Sed et festiva convivia maturius inibantur, ut diximus supra ubi de Die sumptis conviviis. vide quoque ubi de Cena, Tempestivis Conviviis etc. plura [orig: plurâ] vero hanc in rem apud Salms. ad. Vopiscum in Floriano. Addam saltem etiam decima [orig: decimâ] hora [orig: horâ] Ludos cessasse, Suet. l. 6. c. 21. Unde Caligula, inter plebem et equitem causam discordiarum serere cupiens, tesseras decima [orig: decimâ] maturius dabat, ut Equestria ab insimo quoque occuparentur, Apud Eund. in eo c. 26. Sed et ad decimam usque tempus, quo res aguntur in Foro, producit Paulus IC. vide Casaub. ad l. h.

DECIMAE [1] seu DECIMA Hebr. [gap: Hebrew] i. e. unum de decem: Fuere [orig: Fuêre] vel arbitrariae, quales Melchisedeco Abrahamus de praeda hostium persolvit, Gen. c. 14. v. 20. et quales Iacobus in Mesopotamiam profiscens Deo vovisse legitur Gen. c. 28. v. 22. vel constitutae ac determinatae in Lege Ceremoniali, de quibus vide Exod. c. 12. Levitic. c. 27. v. 30. Numeri c. 18. v. 21. Deuter. c. 14. Haeque iterum in multiplici fuere [orig: fuêre] differentia. Dari solebant tum ex fructibus terrae tum ex pecudibus, ne mentha [orig: menthâ] quidem, aniso et cumino exceptis, Matth. c. 23. v. 23. Item ex praeda, sed de prioribus hic [orig: hîc] sermo. Itaque Decima prima dabatur Levitis ad alimentum: Decima ex Decima a Levitis solvebatur Sacerdotibus, filiis Aaron. Erat alia Decima, quam ex suis novem partibus reliquis post decimationem, reponebant sibi Israelitae, quam comederent ascendentes temporibus diebusque indictis ad Templum, ibique invitarent Levitas et Sacerdotes, quae Decima secunda vocabatur. Erant praeterea Decimae ab Anno remissionis, tertio quoque Anno, de quibus Deut. c. 14. v. 28. vide A. Rivet. Exercit. 88. in Genesin. Et quidem peracta [orig: peractâ] messe et collectis frugibus, Paterfamilias [orig: Paterfamiliâs] primitias illarum primo seorsim posuit, eque reliquo decimam parte, Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Magnascher rischon, i. e. primam decimam, Levitis, Tobiae c. 1. v. 7. in sua quisque civitate, Nehem. c. 10. v. 38. Sixtinus Amana tamen l. de Decimis, primas has Decimas a colono ipso aut eius vicario Hierosolymas fuisse deportandas, contendit. Ex his Levitae decimam iterum portionem Sacerdotibus decerpsere [orig: decerpsêre]. [gap: Hebrew word(s)] Magnasher min Hammagnasher, i. e. Decimas Decimarum dictam, Eadem Decima Sanctitatum appellate est, 2 Chron. c. 31. v. 6. Hanc in Templum afferre Levitae tenebantur, residuum in alimentum iis cessit. vide Numer. c. 18. v. 31. Primis sic Decimis solutis, e reliquo Decimas secundas persolvit, easque vel in specie, ut vulgo dicunt, vel in numerata pecunia, quo casu tamen non decem de centum, sed duodecim dare necesse habebat. Has Hierosolymam afferebat Paterfamilias [orig: Paterfamiliâs], institutaque Agape Sacerdotes ac Leviras invitabat, excepto tertio quoque Anno, quo eas domi Levitis, oirphanis, viduis ac pauperibus distribuit, Deut. c. 14.v. 22. et 23. Tertium autem illum Annum numerabant ab Anno Sabbathico, quo terra quievit: itque secundae Decimae tertio quovis sextoque Anno domi distribuebantur: Dicebantur illae [gap: Hebrew word(s)] Magnascher seheni, i. e. Secundae decimae, Tobiae c. 1. v. 7. [gap: Hebrew word(s)] Magnascher gnani, seu Decimae pauperum. *ptwxodeka/tai et [gap: Hebrew word(s)] Manascher Schihelischi . i. e. decimae tertiae, Tobiae c. 1. v. 6. Annusque ille tertius propterea dictus est Annus Deimarum, Deut. c. 26. v. 12. Eadem ratione pecudum quoque Decimae solvebantur: Levit. c. 27. v. 32. et 33. Omnium decimarum boum aut gregum eorum, quae transeunt sub virgan: decimum quodque esto sanctum Iehovae. v. 34. Ne disquirat inter bonum et malum, neque commutet ipsum: quod si ullo pacto commutabit ipsum, tum erit illud et quod suffectum est pro eo, res sancta erit, ne redimitor. Ubi quidam ea quae transeunt sub urrgam, explicant, quae sub virga seu custodia pastoris degunt; alii potiusritum hic [orig: hîc] respici, quo decimum quodque, per angustum aditum intromissis agnis vel bobus, ducimantis virgi [orig: virgî] tangi, sicque Domino segregari solebat, ex Haebraeorum scriptis docent, vide Sol. Iarchi et Maimon. de Primogen. c. 7. sect. 1. 5. Hodieque Iudaei, licet patria [orig: patriâ] extorres, et Levitico Sacerdotio destituti, loco Decimarum pauperibus larguntur decimam


image: s0024b

proventuum suorum partem; si non omnes, saltem ii, qui coeteris volunt haberi religiosiores. Namque et Ezechiae Regis iam tempore ita neglectim solvi Decimae coeperunt [orig: coepêrunt], ut Inspectores quidam eligi necesse habuerint. 2. Chron. c. 31. v. 12. Quorum vel incuria [orig: incuriâ] sequentibus temporibus, vel populi avaritia [orig: avaritiâ] factum, ut 130. Annis A. C. N. dari plane desierint; paucissimis exceptis. Unde Moses Kotsensis, in diebus Iohannis Sacerdotis, qui successit Simeoni Iusto, magnum Senatum Sanhedrim dictum sanxisse, ut in posterum maioris fidei ac diligentiae viri ei negotio praeficerentur, refert etc. Cum autem de pecudibus decimas solvebant Hebraei, numerare soliti sunt Annum a mense Elul ad mensem Elul. i. e. ab Augusto ad Augustum: Cum de frumento, leguminibus et oleribus, a Tisri ad Tisri, i. e. a Septembri ad Septembrem: Cum de arborum fructibus, a Schebat ad Schebat, a Ianuario ad Ianuarium, vide Buxtorf. Synagoga Iud. c. 12. Thom. Godwzn. de ritibus Hebr. l. 6. c. 3. Sextin. Amamam de Decimis etc. Quibus adde Franc. Burman. Synopsi Theol. Christian. Part. prior. l. IV. c. 12. §. 11. et seqq. ubi tum primitiarum, tum decimarum proventu, dicatos Sacerdotes et Levitas partem fructuum ferme fextam iuxta Scaligerum et Amamam; quintam iuxta Schikardum, possedisse, adicit. Mysticam Decimarum significationem quod attinet, nil aliud illae erant quam tributum annuum, quod populus Deo pensitabat, ut terrae, quam incolerent, summo Domino; stipendium item Levitarum pro sacra eorum militia; et figura Christi, a quo omnis Ecclesiae sanctitas ac decus, quemadmodnm decimae universam massam sanctificabant; Fideliumque, eius, qui e Mundo edecumati universae istius massae flos ac libamen sunt etc. Ab Hebraeis ad Gentes quoque ritus huius aliquam umbram sparsam esse, docet Flor. l. 1. c. 12. ubi ex Veientina praeda Decimas Pythio Apollini, cuius ope consilioque se hostes vicisse opinati sunt Romani, missas esse refert. Sed et Carthaginenses Herculi Tyrio omnium, quae in proventuum rationes cadebant, mittere Decimas fuisse solitos, narrat Diodor. Sicul. l. 20. Imo et privatis fuisse moris, Decimas bonorum suorum interdum aut Herculi pollucere, aut in similes usus impendere, discimus ex Cic. de Offic. l. 2. ut de aliis taceam. Addam saltem in Ceelesia Rom. hodieque Decimis locum esse: Apud quos porro occurrit, Decima pauperum, in Charta Birgeri Sueonum Ducis A. C. 1252. item in alia alterius Birgerii A. C. 1299. in Chartis Iacobi Archiep. Upsaliens. A. C. 1280. Erici et Waldemari Ducum A. C. 1307. aliisque apud Ioh. Scheffer. quae pars tertia est Decimarum Ecclesiasticar. pauperibus primitus addicta, Car. du Fresne Glossar. vide quoque infra Intestatus. Sic Decimae Militares in Charta A. C. 1204. in Chronol. Episc. Lodovens. eaedem videntur quae infeudatae, Gallis vulgo Dismes infondees, quae a Militibus seu Laicis nobilibus possidentur. Quarum [orig: Quârum] quidem originem Carolo Martello nonnulli adscribunt: Arnoldus vero Lubecensis l. 3. c. 18. earum hanc refert originem: Scimus autem Decimas et oblationes a Deo Sacerdotibus et Levitis primitus deputatas. Sed cum tempore Christianitatis ab adver sariis infestarentur Ecclesiae, easdem Decimas praepotentes et nobiles Viri ab Ecclesiis beneficio stabilt acceperunt [orig: accepêrunt], ut ipsi Defensores Ceelesiarum fierent. quae per se obtinere non valerent. Quibus consona habet Crantzius Metrop. l. 1. c. 2. vide supra in Abbas-Miles, et pura de Decimarum in Ecclesia Rom. usu ac ratione varia, inprimis de Decimali subsidio proventuum Ecclesiasticorum, semel atque iterum Regibus Galliae a pontificibus concesso, modoque Decimas illas ab Ecclesiasticis exigendi, apud car. du Fresne Glossar. etc. In Ecclesia Graeca, qui decimas Patriarchae colligit, *)eca/rxou appellatione venire dicemus infra.

Decimae apud Hebraeos hoc modo datae sunt.

6000. Manipuli cum provenerunt [orig: provenêrunt] Patrifamilias [orig: Patrifamiliâs]. 100. decerpebantur, ut Primitiarum loco Deo offerrentur. 5900. sic remanebant Patrifamilias [orig: Patrifamiliâs], e quibus duplices solvebat Decimas. 590. Levitis dabantur, Primae nempe Decim.e. 59. a Levitis solvebantur Sacerdotibus, seu Decimae Decimarum. 5310. cum ita residui essent, inde Paterfamilias [orig: Paterfamiliâs] secundas Decimas exolvit. 531. videlicet: quibus omnibuc solutis 4779. Patrifamilias [orig: Patrifamiliâs] remanebant, in susum proprium: Itaque cum 1121. manipuli, in utramque Decimam, impenderentur, manifestum est, ultra sextam totius proventus partem, i. e. nonam decimam partem de centum in usum sacrorum fuisse expensam. Sixtinus Amamae ex Scaligero.

DECIMAE [2] Saladinae, al. Saladinides dicuntur, quae in Concilio Basil. A. C. 1188. Philippo Francorum Regi in oppugnationem Saladini, Mahometani Principis, fuerunt [orig: fuêrunt] concessae. Huiusmodi etiam obtinuit Rex Angliae Richardus I. teste Mathaeo Paris. A. C. 1189. et ab exemplis istis posteri saepe Reges. henr. Spelman. Gloss. Archaeol.

DECIMANUS seu DECUMANUS limes in Charta Aistulsi Longob. Regis A. C. 753. apud Ughell. Ital. Sacr. Tom. II. p. 105-maximus inter agrorum limites, qui ab Oriente in Occid. ducebatur, sicut Cardo a Meridie in Septentr. Salmasio nomen habet ab hora decima, i. e. vespertino tempore, quod ad Occidentem spectaret. Sed et Decumanus, a magnitudine dici poturit, cum longioc latiorque Cardine fuerit, utpote cuius latitudo ex lege Augusti fuit, pedum 40. cum Cardinis saltem 20. haberet. Idem Gallicus quoque dicebatur, quia Gallia ab Occid. est Italiae; Montanus item, a Gallicis Alpibus: sicut in Italia Maritimi Cardines vocabantur, quoda Meridie et Septentrione, uti hic limes duci solebat, mare haberet Italia. his namque duobus limitibus, quasi viis amplissimis ac Regiis in decussem sese invicem secantibus, tota territorii assignati ac divisi limitatio dirimebatur, et quatuor regiones universae perticae fiebant. Porro primus maximus appellabatur, ut et Cardo, quod latitudine coeteros limites praecederent. Imo et


image: s0025a

Duodecimanum Veteribus dictum esse ab hora 12. seu suprema, qua Sol occidit, dccet idem ad Solin. p. 676. et seqq. ubi de Vett. Re Agrmensoria pluribus agit.

DECIMATIO poena fuit apud Romanos militaris, cum integra Legio officium non fecisset, etiam apud alias gentes in more. Eius antiquissimum exemplum exstat apud Liv. l. 2. c. 59. ab Appio Claudio Cons. ferocissimi ingenii viro incertum an primum editum, non multis post Reges exactos annis. Verba eius sunt: Appius Claudius Consul advocata [orig: advocatâ] contione invectus haud falso in proditorem exercitum, militaris disciplinae, desertorem signorum, ubi signa, ubi arma essent, singulos rogitans, inermes milites, signo amisso Signiferos, ad hoc Ceniuriones dupliciariosque, qui reliquerant omnes, vitgis caesos securi percussit, cetera miltitudo, decimu, quisque ad supplicium lecti. Rationem reddit Cic. pro Cluentio: Statuerunt [orig: Statuêrunt]. inquit, ita Maiores nosiri, ut si a multis esset flagitium rei militaris admissum, sortitione in quosdam animadverteretur, ut metus videlicet ad omnes, poena ad paucos perveniret. Nam miles, qui locum non tenuit, qui hostium impetum vimque pertimuit, potest idem postea miles esse melior et vir bonus et civis utilis: quare ne in bello propter hostium metum delinqueret, amplior ei mortis et supplicii metus est a Maioribus constitutus: Ne autem nimium multi poenam capitis subirent, idcirco illa sortitio comparata est, vide Carol. Sigon. de antiquo iur. Civ. Roman. l. 1. c. 15. Alex. ab Alexandro Genial. dier. l. 2. c. 13. Iohn. Rosin, Antiqq. Roman. l. 10. c. 26. etc. Aliquando Ducis clementia [orig: clementiâ] mitigata poena, et loco Decimationis vicesimatio vel centesimatio Legionis instituta est. Quanto atrocior ille fuit, qui Decimationem sic interpretatus est, ut novem ad supplicium raptis decimum quemque solum vivere permitteret: et Basil. Imp. Graecus, qui cum Bulgatosv icisset, 15000. captivorum oculos eruit: singulis saltem centuriis unoculum concedens, qui coeteros domum reducerent, apud Georg. Cedren. in Hist. circa A. C. 1002. etc.

DECIMUS Pacarius Corsicae Procurator, qui cum odio Othonis Vitellium iuvare Corsorum viribus statuisset, Tacit. Hist. l. 2. c. 16. et dilectum agens inconditos homines fatigare muneribus. coepisset, insidiis in balineis interfectus est.

DECINEUS inter celebres olim divinatores ac vates, memoratur Strab. Geogr. l. 16. p. 762. ubi ait Talis fuit Amphiaraus -- apud Getas olim Zamolxis Pythagoreus, aetate nostra [orig: nostrâ] Deceneus, qui Byrebistae vaticinatur, et apud Bosporanos Achaicarus, apud Indos Gymnosophistae, apud Persas Magi --- apud Assyrios Chaldaei, apud Romanos Hetrusci haruspices. Talis erat Moses et Successores eius: qui ab initiis non malis postea degeneravere [orig: degeneravêre] . In Graeco est, kaq' h(mas2 de\ o( tw=| *burebi/sta| qepi/zwn *dekai/+neos2.

DECIUS [1] nomen pl. Tribuni, qui C. Marcio Coriolano diem ad populum dixit, quod gravi annona [orig: annonâ] advectum e Sicilia frumentum, magno pretio dandum populo curasset.

DECIUS [2] Consul cum Longino. A. U. C. 1139.

DECIUS [3] Consul solus, A. U. C. 1280.

DECIUS [4] apud Iac. de Vitriaco Hist. Occid. c. 10. Ea quae turpiter in Ecclesiis lucrabantur, in tabornis et ludis deciorum --- turpius expendebant, et in Edicto S. Ludovici Regis Fr. apud Nangium, Scholas etiam deciorum prohibemus omnino. ita ut tenentes eas districte puniantur. Fabrica vero deciorum prohibeatur ubique: talus seu taxillus est, Gallis De. Quos non fuisse quadratos olim, uti nunc sunt, discimus ex pseudo. Ovid. de Vetula l. 1.

Cum decius sit sex laterum, sex et numerorum
Simplicium, tribus in deciis sunt octo decemque,
Quorum nonnisi tres possunt deciis superesse etc.

Vocis etymon monnulli arcessunt a dare, teslerasque huiusmodi quasi datas volunt appellatas, vide supra in Dadus. Alb. Acarisius Dados dictos vult, q. ditos, i. e. digitos, horum enim in hoc ludi genere praecipuus usus, Gallique Dez etiamnum DigItalia appellant. Car. vero du Fresne ludum Deciorum nuncupatum putat, ex vet. Gallico, Ius de De, h. e. Iudicium Dei, seu sortes per tesseras aleatorias iactae, vide eum in Glossario. plura vide hanc in rem infra, ubi de Talis Tesserisque.

DECIUS [5] Ausonius vide Ausonius.

DECIUS [6] Ausonius Gallus Cos. cum Olybrio A. U. C. 1134.

DECIUS [7] Brutus Iulianus Cos. cum M. Aemilio Mamerco, A. U. C. 677.

DECIUS [8] Haterius Agrippa Cos. cum C. Sulpitio Galba, A. U. C. 774.

DECIUS [9] Iunius Brutus Cos. cum Pub. Scipione Nasica, A. U. C. 616. Lusitaniam domuit.

DECIUS [10] Iunius Brutus Scaeva Cos. cum. L. Furio Camillo, A. U. C. 430.

DECIUS [11] Iunius Brutus Scaeva Cos cum Q. Fabio Maximo, A. U. C. 641.

DECIUS [12] Iunius Bubulcus Magister equitum. Samnites vicit, A. U. C. 445.

DECIUS [13] Iunius Pera Cos. cum Marco Fabio Pictore, A. U. C. 487.

DECIUS [14] Iunius Syllanus Cos. cum L. Muraena, A. U. C. 692.

DECIUS [15] Iunius Syllanus Cos. cum Q. Haterio Antonino, A. U. C. 805.

DECIUS [16] Laelius Balbus Cos. cum C. Antistio Vetere, A. U. C. 748.

DECIUS [17] Messius Quintus Traianus Bubalo oriundus, in infer. Pannonia, missus a Philippo ad comprimendos motus Moesiacos, ut primum provinciam attigit, Imp. omnium consensu dicitur, A. M. 4212. A. C. 250. A. U. C. 1003. Hic civiles in Gallia motus sedavit, prius quam ad urbem rediret, adversus Scythas ad liberandas Thracias cum filio profectus, una cum Decio Hetrusco filio, victo proditione Treboniani Galli, periit et loco, et fato adversantibus. Equo sedens ne in manus hostium ventret, in paludem insiliit, A. C. 251. nec cadaver usquam inventum est.


page 25, image: s0025b

Imperavit Annis duobus, vixit, quinquaginta, mter optimos annumeraretur, si a cruciatibus Christianorum, quibus septimam persecutionem crudelissimam movit, temperasset. Pompon. Laetus. Aur. Victor. epit. Coes. Oros. l. 7. c. 21. Euseb. l. 1. 6. c. 29. 32. 34.

DECIUS [18] Mus vide Publius.

DECIUS [19] Philippus vide Philippus.

DECIUS [20] Pyrrhicus vide Publius.

DECIUS [21] Calpurnianus tamquam adulteriorum Messalinae conscius et particeps, occisus. Tacit. Ann. l. XI. c. 35. Vigilum praefectus a Claudio.

DECOCTORES apud Athenienses olim infamia [orig: infamiâ] notati: Exlege Solonis, *(o ta\ patrw=|a katedhdokw\s2, h)\ w(= a)\n klhrono/mos2 ge/nhtai, a)/timos2 e)/stw, Decoctores pateernae aut alterius cuiusvis hoereditatis, ignominiosi sunto. Legem descripsit Diogen. Laert. in Solone, et Aeschines in Orat. c. Timarch. inter coeteros, quos orare Leges non sinebant, recenset ei) ta\ patrw=a katedhdokw=s2, h)\ w(=ta)\n klhrono/mos2 ge/nhtai. Sam. Petitus Comm. in LL. Atticas l. 5. tit. z. Orabant enim alias et suffragabantur in Contione omnes Athenienses, primo quidem seniores, deinde minores, pro aetatis uniuscuiusque ratione atque ordine, ab anno aetatis vicesimo, ex quo Lexiarchico fuerant inscripti: quo honore infamia [orig: infamiâ] notati atque inter hos, Decoctores, ex praedicta lege carebant. vide eundem Petitum Ibid. l. 3. tit. 1. Adrianus Caes. Decoctores, si suae auctoritatis essent, catomidiari in Amphiteatro et dimitti iussit, apud Spartian. vide ubi de hac poena. De iisdem Scaliger Poetic. l. 1. c. 21. Voluntarios decoctores, qui ganea [orig: ganeâ]; quive alea. aut scorto aut luxu rem fecissent deteviorem quique sese are obligassent, Atheniensium sequutus morem (Otho Trib. pl.) toto Theatro abstinere iussit. Qui vero non sponte decoxissent, certa iis loca attribuit. Adde vae dicta in Chrenecruda, ubi de Claves remittendi usu de servo decoctore, vide infra in voce Vespertilio.

DECOLLATIO inter Vett. poenas, vide infra ubi de iis, it. verbo Rotare, et voce Scrobiculus; nec non Gladius, Humi ac Securis, ubi de Supplicio more Maiorum.

DECRESCERE apud Tertullian. de Poenit. c. 11. Ad omnem occur sum maioris cuiusque personae decrescentes: eleganter, pro corpus inclinare, se submittere, venerationi testandae, Graecae taphnou=sqai, u(popiptein et u(poko/ptein: quibus opponit Diod. u(pere/xein ubi discipulos mh/q' u(pere/xein mh/q' u(popi/ptein a)/llon, vult. Hoc enim plerum que adulatores solent et qui magnam animi abiectionem teitantur. Arnob. adv. Gentes l. 1. Si sesibi aliquis adulatoria humilitate submittat. Et l. 7. Tuns deinde salutet aulinis, ancillae aut servuli pavibundas trepidationes imitatus. Cuiusmodi adulatoris imaginem habes in Steph. cuius feudomarturi/an pulsavit Demosthenes. Sic nempe de eo Orator Accus. 1. *ou(=tos2 ga\r, h(nikos2 shne/bainen eu)tuxei=n *)aristolo/xw| tw=| trapezi/th|, i)/sa bai/nein e)ba/dizein u(popeptwkw\s2 e)kei/nw|. Hic enim quum res Aristolochi Trapezitae florerent, eum asseciabatur, et continuis atque aequis passibus comitabatur, ei sese demittens ac subiciens. In Nicia item, apud Plutarch. in eo ubi Phrynichi versus hi,

*)=hn ga\r poli/ths2 a)gaqo\s2 w9s2, e)=n oi)=d' e)gw\,
*k)ou)=k u(po tagei\s2 e)ba/dieien, w(/sper *niki/as2.

Sic Aristoph. in Equitibus Act. 1. Sc. 1. detali,

*(o bursopaflagw\n u(popesw\n to\n depo/thn
*)/hkali), e)qw/peu), e)kola/keu), e)chpa/ta.

Vide desid. Heraldum Animadversionibus Arnobianis ad lib. citatos.

DECRETA dicuntur Iurecoss. quae Princeps causa [orig: causâ] cognita [orig: cognitâ] ex utraque parte pronuntiat. Glossa Basilic. *de/kreton, a)po/fasis2 basile/ws2 kai\ a)/rxontos2. Postea in Ecclesia, cum Canones Conciliorum duplicis esse coepissent generis, eos, quibus mores et diseiplina Ecelenae regebatur, peculiari appellatione, Canones; quibus vero fidei determinabantur capita, *do/gmata Graeci, Decreta Latini quoque appellarunt. Hinc in Iustiniani Nov. 131. c. 1. *do/gmata et *Kano\ne/s2 diserte a se invicem distinguuntur, et apud Euseb. Hist. Eccl. l. 6. c. 35. ubi de Concilio agitur c. Novatum, quod Episcopi coeterique decreverunt [orig: decrevêrunt], de paenitentia lapsis concedenda, *do/gma vocatur, do/gma pari/statai toi=s2 pa=si, Decretum ab omnibus factum est. Quod tamen discrimen perpetuum non est; maxime sequiori aevo, quo indifferenter omnia decreta, sive dogmata fidei, sive cerimonias Ecclesiasticas respicerent, Canones dici coeperunt [orig: coepêrunt], item Decreta et Capitula, ut ex Conciliorum inscriptionibus liquet. Haec in unum corpus, sub certis titulis, redegere Regino, Burchardus Wormaciensis, Anselmus Lucensis et Ivo Carnotensis; deinde Gratian. qui sub Eugenio III. vixit, et opus suum Decreta appellatum evulgavit, A. C. 1141. Henr. Gandavensis de Scriptor. Eccl. c. 44. Gratianus Monachus Bononiae habitans, Codicem, quem Decreta Vocant, compilavit: In quo una cum Canonibus seu Decretis Conciliorum Decretales quoque Pontificum Epistolas iunxit, de quibus infra. In specie Decretum dicitur Epistola Cleri et populi Ceelesiae Episcopalis missa ad Metropolitanum et Episcopos dioeceseos Metropolis, qua [orig: quâ] eum, quem Episcopum elegerant, ab iis ordinari et consecrari postulant: *th=s2 xeirotoni/as2 to\ yh/fima, Palladio in Vita Chrysost. Cuiusmodi Epistolae formula exstat, in Ordine Rom. hoc lemmate: Decretum; quod Clerus et Populus firmare debet de electo Episcopo. Atque hoc modo, qui a Clero et Plebe legitime electus est, posteaque a Metropolitano et Episcoporum consessu publice decernitur Episcopus, viso electionis decreto, ab omnibus subscripto per Decretum fieri dicitur Episcopus. vide C. du Fresne in Gloss. et Notis ad Cinnamum.

DECRETALES dictae sunt Epistolae Romanor. Pontific. quibus respondent iis, qui aliqua de re illos consulunt. Incrementum enim Pontific. Rom. ex splendore, qui successu temporum accessit, et dominio Urbis, quod sibi acceperunt [orig: accepêrunt], multos, qui in rebus controversis consilia petebant. ad Romanos Episcopos consulendos exivit; qui petentibus rescribebant. Quod et Episcopi in Oriente et Occid. facere sunt soliti: quorum Epistolae tamen hominum negligentia [orig: negligentiâ] interietunt [orig: interiêtunt]. Et quidem, cum haec Episcoporum ac Metropolitanor. rescripta primum consilia solum essent, circa finem


page 26, image: s0026a

saeculi V. in Ecclesia inprimis Romana, maioris auctoritatis ac pretii esse, et inter PP. scripta haberi coeperunt [orig: coepêrunt]. Hinc in Synodo Rom. sub Gelasio A. C. 494. a LXX. Episcopis inter alia et hoc decretum: Item Decretales Epistolae, quas beatissimi Papae pro diversorum PP. consultatione, dederunt [orig: dedêrunt], venerabiliter suscipiendas sunt. vide c. sancta Romana. dist. 15. Quo decreto PP. illi nondum quidem auctoritatem Canonis Epistolis illis dederunt [orig: dedêrunt]; in censum tamen eorum librorum illos retulerunt [orig: retulêrunt], qui a Christianis tuto legi [orig: legî] poterant; quosque Ecclesiasticos liberos nonnulli vocarunt. Quam ob causam, in d. c. hae Decretales, post opuscula PP. Quae in Ecclesia recipiuntur, ante Martyrum monumenta recensentur: Primusque qui eas collegit Dionys. Exiguus saeculo VI. ineunte (a Syricio collectionem suam orsus, quia ultra eum genuinas nullas invenit) singulari eas et a Canonibus separato volumine complexus est. Postmodum vero inter Canones receptae sunt, quem locum primus illis Cresconius dedit: Orientali Ecclesia [orig: Ecclesiâ] nequiquam obluctante. A quo tempore Collectores eas catervatim Collectionibus suis inseruerunt [orig: inseruêrunt]; omnes, quas habere potuit, etiam spurias, suae farragini inferente Gratiano. Post quem Decretales separatim a Canonibus colligi coeperunt [orig: coepêrunt]: primusque qui hic [orig: hîc] operam, sed privatam, impendit, Bernardus Circa fuit. circa A. C. 1191. Secundae collectionis tres fuerunt [orig: fuêrunt] auctores, Gilbertus, Alanus et Ioh. Gallensis saeculo XIII. Tertiam incepit Bernardus Maior Compostellensis qua [orig: quâ] offensi Romani ab Innocentio III. impetrarunt, ut Pontificia [orig: Pontificiâ] auctoritate aliqua Collectio ederetur; cui rei Petrus Beneventanus Notarius praefectus est, a quo primum publica [orig: publicâ] auctoritate Decretalium collectio facta est, circa A. C. 1210. Quartae Collectioni ansam praebuit Concilium Lateran. in quo idem Innocentius capita 71. edidit, quibus adiectae sunt aliae Decretales et Rescripta, quae per quinquennii spatium post tertiam Collectionem editae erant. Atque has quatuor Collectiones edidit Anton. Augustinus. Ilerdensis Episc. et Notis illustravit. Quinta Collectio Honorii III. Constitutiones habet, a Tancredo Bonon. Archidiacono collectas, sub ipsius Pontificis nomine: quam edidit Innocentius Cironus. Hanc tandem excepit Sexta, iussu et auctoritate Gregorii IX. facta, a Raimundo de Pennaforti Papae Capellano A. C. 1230. A quo in colligendis Decretalibus cessatum, usque ad Bonifacium VIII. qui tribus Cardinalibus commisit Compilationem Decretalium, quae postea liber sextus Decretalium vocata est, quod aliis quinque Gregorii esset addita: in Gallia autem non receptam esse, docet Duarenus Praef. l. de Sacr. Eccl. Ministr. Accessere [orig: Accessêre] dein Clementinae, et Extravagantes, sub Clemente v. et Ioh. XXII. quo pacto Ius Pontificium ad umbilicum perductum est. Utenim Gratiam Decretum Iuris Civilis Pandectas, sic Decretales Codicem; Sextus Clementinae et Extravagantes, Novellas repraesentant. Iudicium de Decretalibu; Franc. Duareni h. e. l. cit. ubi de Collectione Gregoriana: In eo Decretalium volumine multa intueri licet quae a prisca illa disciplina, quam Decretorum liber a Gratiano editus continet, multum degenerent: Atque hinc natum est illud inter nostrates tritum ac vulgo iactatum, male [orig: malê] cum rebus humanis actum esse, ex quo Decretis alae accesserunt [orig: accessêrunt]. Est enim haec rerum humanarum conditio, ut fere in deterius prolabantur etc. Alludit nempe adversus hanc in rem lingua [orig: linguâ] vernacula factos, iam ante bina saecula; in quibus Decreta vocantur Decrets, et intelliguntur Decreta Gratiani; a Gregorio autem dicuntur additae alae, i. e. ex Decrets, fecit is Decret-ales: vide illos ut et plura hanc in rem, apud Gerh. von Mastricht Histor. Iuris Eccl. n. 336. et seqq. et hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Canonico Iure, Compilatione Decretalium voce Regesta, et Collectoribus praedictis.

DECRETORIA Arma vide supra Ad acuta, infra Pugna.

DECRIUS castello, iuxta Pagydam fluv. praepositus, impiger manu, exercitus militia [orig: militiâ]: Qui cum a Tacfarinate, una cum sua cohorte, obsideri coepisset, Tacit. Ann. l. 3. c. 20. illam obsidionem flagitii ratus, aciem pro castris instruxit, Ubi, primo impetu pulsa [orig: pulsâ] cohorte, inter tela occursns fugientibus, simul excepta vulnera, et quamquam transfosso oculo, adver sum os in hostem intendit; neque praelium omisit, donec desertus suis caderet.

DECTADAS Historicus a Parthenio laudatus Eroticon [orig: Eroticôn] c. 13. ubi de Harpalyce.

DECULAE cognomen gentis Tulliae plebeiae.

DECULANI pop in 2. Reg. Italiae. Plin. l. 3. c. 11.

DECUMA Hisp. opp. in conventu Cordubensi.

DECUMANA nomen portae apud Romanos, quae a tergo castrorum erat, sic dicta, quod ampla esset ac patens. Ex ea desertores ac facinorosi, in quos iure militari animadvertendum erat, educebantur, poenis coercend. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 12. Ad eandem Extraordinarii tendebant, fuitque Praetoriae portae opposita, Salmas. ad Solin. p. 671. Apud eosdem Romanos Decumani dicti sunt Publicani, quod Decumas, sic vectigal vocabatur frumenti, quod Provinciis tributi loco inter alia impositum erat, colligerent. Idem Rosin. eod. l. c. 22. Frumentum vero Decumanum dicebatur haec decuma, quam quisque arator sine pretio dare cogebatur: quaeque vel Romae a Censoribus, vel in provincia, a Magistratu Rom. vendebatur Publicanis, ut pro ea certam pecuniae summam populo Rom. repraesentarent. Unde phrases apud Ciceronem, Emere et vendere decumas, quorum illud fuit Publicanorum conducentium, hoc Aerarii locantis. Imo fuit et frumentum Decumanum emptum, quod ex alteris item decumis pretio persoluto aliquando accipiebatur. Idem ibid. vide quoque Ioh. Frideric. Gronov. de Pecut. vet. et supra in voce Decimae. Sed et Decumanus limes, in re Agrimensoria maximus dicebatur, qui cum Cardine stellam efficiebat, et viae regiae ac militaris obtinebat locum. Ab eo etiam minores, illi paralleli, nomen accipiebant, prorsi alias dicti. Et sic cum Decumanus et Cardo maximi ac primi centurias non clauderent, secundi Decumani et Cardines eas primi includebant. vide Salmas. ubi supra p. 632. et seqq. ut et supra in voce Decimanus. Ut et hoc addam, Decumani Canonici, in Eccles. Mediolan. circa


image: s0026b

A. C. primum occurrunt dicti, quos hodie Capellanos Titulares vocant, ut auctor est Ioh. Puricellus in Monum. Basilicae Ambrosianae p. 375. et 376. in Gallia Canonicos Vicarios appellari, ait Car. du Fresne. Numerus eorum XXIV. est, quosa B. Simpliciano in Ecclesia maiori ordinatos esse, legitur in libro, cui tit. Flos Florum, apud eundem, qui, Deceumanorum horum crebram in veteribus Tabellis mentionem fieri addit.

DECUMANI Galliae pop. Plin. Mela.

DECUMANUS fluctus ponitur pro ingenti, sive ab observa tione; quod decimum quodque magnitudine soleat superare, sive potius a Pythagoraeorum superstitione, qui magnifice admodum de hoc numero sensere [orig: sensêre]. Festus: Decumana ova dicuntur, et fluctus decumani quia sunt magna: Nam et ovum decimum maius nascitur et fluctus decimus fieri maximus dicitur. Testantur id passim poetae Latini. Ovid. Met. l. 11. v. 531.

Vastius insurgens decimae ruit impetus undae:

Idem Trist. l. 1. Eleg. 2. v. 49. et 50.

Qui venit hic fluctus, fluctus supereminet omnes,
Posterior nono est, undecimaque prior.

Lucan. l. 5. v. 672.

Haec fatum decimus, dictu mir abile, fluctus
Invalida cum puppe levat.

Senec. in Agamemnone, v. 501. et 502.

Haec onere sidit, illa convulsum latus
Summittit undis, fluctus hanc decimus tegit.

Val. Flacc. Argon. l. 2. v. 54.

Incassum decimae ceidit tumor arduus undae.

Silius Italic. l. 14. v. 122, et seqq.

Non aliter Rhodopes Boreas a vertice praeceps
Quum sese immisit, decimoque volumine pontum
Expulit in terras. --- ---

Nic. Lloydius.

DECUMATES agri in Germ. sunt Tacito, de moribus et popul. Germ. c. 29. ubi Hodie Wirtembergensis ducatus est, Willichio teste. Lidem Caritini sunt Ptol. ut Melanchthon et Peucerus existimant.

DECUNI Dalmatiae Populi. Plin. l. 3. c. 22.

DECURIA [1] in vet. Inscr. Romae, honori Herculis Somnialis facta [orig: factâ]: V. F. CULTORES. HERCULIS. SOMNIALIS. DECURIA. I. DIS. MANIBUS. SIBI. ET. POTERISOVE. SVIS. II. QUI. INFRA. SCRIPTI. SUNT. Q. CECILIUS. Q. GAL. LUCCEIANUS. Q. CECILIUS. A. MUNDAV. etc, vide integram apud Salmas. ad Solin. p. 351. Gr. *deka\s2, a denario numero dicta. Huiusmodi enim corporatorum Collegia, uti et postmodum officia Domus Augustae, per Decurias describi consuevisse, notat idem Ibid. Hinc Columella l. 1. c. ult. Classes veronon maiores, quam decem hominum faciendae, quas Decurias appellaverunt Antiqui. Quae vox mansit quoque cum amplicr, imo saepc minor numerus esset, Gronov. de Pec. vet. l. 1. c. 1. vide inprimis hac de re Casaub. ad Suet. Aug. c. 32. ubi de tribus Iudicum decuriis agens, quibus quartam adiecit Augustus, voce leu/kwma seu album (in quo forte milleni) indigitari, is ait. Ibidem et de Equitum Decuriis varia. Sed et Decuria Servorum occurrit apud Senec. Epist. 47. Retulit illi gratiam servus ille in primam decuriam coniectus, in qua vocem Praeco experitur. Plaut. gregem venalium vocat, Aulul. Sc. 3. Act. 3. Nempe reiicula mancipia per decurias veniebant; turdorum instar, quorum decuriae seu coronae meminit Mart. in Xeniis, Epigr. 50. cuius lemma in nonnullis codd. est Turdorum corona; in aliis. Turdorum decuria: in Arondelliano utrumque, Turdorum decuria sive corona. Epigramma vero hoc,

Texta Rosis, fortasse tibi, vel divite nardo,
At mihi de turdis facta corona placet.

Sic decuriae pellium tentoriarum triginta, apud Treb. Pollion. in Claudio etc. vide quoque supra Decades.

DECURIA [2] seu DECENNA decemviralis erat societas in Anglia, in qua singuli reliquorum fideiussores exstitere [orig: exstitêre] erga Regem, de se bene gerendo, ita sc. ut delinquentem quemlibet coeteri novem in iudicio fisterent, fugientemque intra 31. dies redderent, vel ipsi lege tenerentur. Aliter Friborgus. Vide ibi. Decuriae praefectus Borsholder, q. fideiussor primarius, dicebatur. Aluredus autem Rex, qui floruit circa A. C. 880. Angliam totam in Comitatus, hos in Centurias, istas denique in Decurias et Decennas, divisit. Vide Henr. Spelman. Gloss. Achaeol.

DECURIONES apud Romanos dictisunt decem Equitum praefecti; quemadmodum enim Centuriae peditum in Contubernia, quibus praeerant Decani, ita turmae Equestr. in Decurias, qui parebant Decurionibus, erant distributae. Item Coloniarum et Municipiorum Senatores, in quibus legendis summam curam adhibitam esse, docet Cic. in Epist. ad Leptam l. 6. ubi eos, inquit, qui praeconium sacerent, vetari esse in Decurionibus, qui fecissent, non vetari. Ex horum ordine Decemviri legebantur, qui tributorum exactioni ita praeerant, ut si quid detrimenti fiscus mortuorum causa [orig: causâ] contraheret, ipsi suis sumptibus resarcire tenerentur. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 10. c. 24. At Decurio Palmyrenus, apud Sext. Ruf. Princeps civitatis, est Trebellio Pollioni, unus ex Principibus civitatis, Fl. Vopisco in Aureliano, Odenatus sc. qui, priusquam Imperium raperet, unus tw=n prwtopolitw=n, seu Principum civitatis, Palmyrenorum erat. Decuriones sc. seu Curiales in unaquaque urbe, Principe civitatis erant, et quasi Senatores: quorum primos Principales dictos esse, notum est. Salmas. ad Vopisc. l. cit. vide quoque supraubi de Cursu Publico, et Decaprotis.

DECURSIO Exercitus a Scipione exhibita, memoratur Liv.


image: s0027a

l. 29. c. 22. Venientibus eis (Romanorum Legatis) Syracusas, Scipio res, non verba, ad purgandum sese paravit, exercitum omnem eo convenire, classem expediri iussit, tamquam dimicandum eo die terra [orig: terrâ] marique cum Carthaginiensibus esset. Quo die venerunt [orig: venêrunt], hospitio comiter exceptis, postero die terresirem navalemque exercitus, non instructos modo, sed hos decurrentes, classem in portu, simulacrum et ipsam edentem navalis pugnae ostendit. Apud eundem, sub consimilis Decursionis praetextu, Tyrannum, qui Lacedaemonem occupaverat, ab Alexamene Occisum habes l. 35. c. 35. Gracchus quoque iusso ornari copias peditum equitumque omnes et decurrere armatas, Celtiberos ab auxilio circumseslae urbi Certimae ferendo deterruit, ibidem l. 40. c. 47. etc. Et quidem non duces solum, sed et quisquis in bellorum huiusmodi simulacris atque militaribus exercitationibus decurreret, prisco more coronatus fuit, uti docet Xenoph. Hellenic. l. 3. ubi de Agesilai exercitu, et Virgil. Aeneid. l. 5. v. 553. et seqq ubi de Equestri Decursione puerorum, iussu Aeneae facta [orig: factâ], ait,

Incedunt pueri, pariterque ante ora parentum,
Frenatis lucent in equis: quos omnis euntes
Trinacriae mirata fremit Troiaeque iuventus.
Omnibus in morem tonsa coma pressa corona [orig: coronâ].

Atque hinc mos ortus milites, in rei bene gestae praemium, coronis donandi. Car. Paschal. Coronas. l. 7. c. 2. Hodie in Regum Principumque Aulis, Decursio Equestris ad annulum frequens est, cuius descriptionem hanc exhibet Fr. Pomey: Equo coepit invehi mollique gressu spatium emetiri, velut exploraturus stadii mensuram; propiusque accedens ad columnam, annulum inde pensilem recto statuit situ, itaque direxit, ut aspectu non emineret altius. Tum porrectam --- sumit lanceam, deinde pari, quo venerat, gradu, redit ad stadii earceres. Hic, dato signo per Regios tubicines, Africanum suum dimidium agit in gyrum, admotisque calcaribus admittit ea velocitate, ut fulgur videat assequi. Itaque, quam initio cursus [orig: cursûs], tota [orig: totâ] explicati brachii porrectione, hastam tenuerat sublimem, sensim acclinatam, arrectamque in annulum, haud sollerter minus, quam feliciter, inserens, plmam prima [orig: primâ] hac decursione reportat, equo ad metam derepente inhibito, post aliquos ex arte in sublime saltsu. repetita [orig: repetitâ] decrusione parem retulit pari felicitate laudem quam tertia [orig: tertiâ] tantisper imminuit, annulo duntaxat perstricto; cum prius semel iterumque abstulisset lanceae cuspide. Eius contra aemulus, nimio actus victoriae desiderio, victoriam amisit, collineavit numquam recta hasta [orig: hastâ], aut in obliquum, aut in ipsum longurium annularem tantum non impacta [orig: impactâ], in Descript. vid. Galli istiusmodi exercitium vocant Course de Bague, germ. Ringel-rennen: quod in Torneamentorum locum successisse, diximus in hac voce. vide quoque infra Quintana. De Decursionibus vett. circa rogum, iam ab antiquo aevo fieri solitis, alibi.

DECUTES Togae Festi abbreviatori sunt detritae; quemadmodum Graeci quoque sugkrousta\ i(ma/tia interpretantur, w(=n h( kroko\s2 a)nate/triptai, quorum detriti sunt flocci: Salmas. vero eaedem sunt, quae et concutes et krousta\ i(ma/tia dicebantur; nam decutere, in Gloss. kerki/zein, est percutere seu concutere th=|kerki/stra|, i. e. radio textorio, vide supra.

DEDAN urbs Ierem. c. 25. v. 23. vide Boch. Phaleg. l. 4. c. 6. In tribu Iuda.

DEDANIM filii Dedan.

DEDECUS Canum paenae genus, medio aevo in usu, de quo vide supra, ubi de Canem ferendi ritu.

DEDICANDI Ritus antiquissimo in usu. Et apud Hebraeos qui- [gap: Hebrew] ; apud Graecos e)gkaini/zein et e)gkai/nia et e)gkainimo\s2, idem, quodLatinis Initiare ac Initia, seu Initiamenta ac dedicare et Dedicatio est, consecratio sc. seu usibus sacris cultuique divino addictio, sive prima, sive denuo instaurata: quod Graeci quoque a)fie/rwsin et a)natiqe/nai tw=| qew=| dixere [orig: dixêre]. Qui ritus ab Hebraeis transiit ad Gentiles, apud quos proin mos inolevit, ut Aedes eorum sacrae, Arae, Deorum statuae, ambitusque circumiacentes per sollennia sacra, quae tum Eucharistica essent, tum Propitiatoria, ac veluti [gap: Hebrew] seu sacrificiailla, quorum in Hebraeorum Dedicationibus mentio, dedicarentur, uti et interdum transferrentur, ampliarentur reficerenturve. Et quidem Graeci vett. sacrificiis sumptuosioribus, ut victimis, pro arbitrio, Aras, Templa, Statuas Deorum dedicabant: sed vero, qui manu etiam tenaciore in Dedicationem offerebant, xu/tras2 allas adhibebant, more sollemni a mulieribus super capita circumferendas, in quibus *pano/pria seu leguminum omnigenum [orig: omnigenûm] elixorum mixtio, unde libatio fieret a)fidrume/nois2 Diis dedicatis Eucharistica et Propitiatoria, vide Aristoph. Pluto Act. 5. Sc. 3. Hoctamen temperamento adhibito, ut sacrificii sive genere sive modo, Deo ipsi dedicando neutiquam idoneo, non omnino uterentur: Proin cum sacrificia tam multiplicia essent, quam ipsa Numina, videtur in ipsa Dedicatione saltem plerumque, idem exhibitum, quod postmodum singulis in usu, utcumque pro sacrificantis liberalitate ultronea subinde auctum. Quo spectat Dedicatio Philoctetis arae templique, in Cassandrae vaticinio apud Lycophron.,

*)en d' a)=n *make/llois2 shko\n e)gxw/rioi me/gan
*u(pe\r ta/fwn dei/ma/ntes2, ai)anh= qeo\n
*lobai=si kai\ qu/sqlois2 bow=n.
In Macellis (Italiae urbe,) tandem templum indigenae magnum
Super sepulchrum exstruentes, aeternum Deum
Libationibus honorabunt, et boum sacrificiis..

Simile apud Eundem habes, de Parthenopes templo exstructo et libationibus sacrificiisque annuis honorato, i. e. iisdem Deicationi adhibitis et postmodum quotannis iteratis. Atque ita quidem Salomo, Zorobabel, Iudas Maccabaeus, Herodes, sacrificiis, quae DEO. OPT. MAX. ex se idonea fuere [orig: fuêre] in Dedicationibus pro libitu et variatim utebantur. Quibusnam vero ex auspiciis et quorum auctoritate publica [orig: publicâ], an Pontificis an Magistratus alicuius, haec initiamenta penderent, apud Graecos non adeo liquet. Interim, cum Areopagitae aliive; quibus permissa erat potestas publica, ius haberent soli adprobandi e)piqe/tou seu novi Numinis, etiam et veteris seu iam e)gxwri/ou ac publici qualemcumque Dedicationem in usum publicum nullam sine eorum auctoritate pro legitima Athenis


page 27, image: s0027b

habitam fuisse, verisimile est. Utenim alia omittam, cum Imperatores, eorumque interdum delitiae, ut Antincus, in Dcos referendi erant apud Graecos, Romanis parentes, id non sine publica Provinciarum Urbiumque auctoritate, permissu Principis P. O. R. nixa [orig: nixâ] factum esse, ex Historia Augusta obvium est, vide Tacit. Ann. l. 1. et 4. Vetustissima autem Graecorum in Dedicationibus vox, ut ex marmoribus quibusdam scriptisque eorum constat, fuit a)ne/qhke, ut in Tripodum Epigraphis tribus, in literis Iohicis, apud Herodot. Terpsich. etc. Alias i(dru/sato et similia reperies. Fiebantque illae nunc metro (quod rarius) plerumque prosa [orig: prosâ]; interdum etiam intersertis, quae a Numine eo nomine desiderabantur; ut in Dedicatione fundi haud procul ab Urbe in Triopio, facta ab Herode sive Rege sive Rhetore, in quam Casaub. et Salmas. edidere [orig: edidêre] notas. Causa item accessit in turris Phari, velut Arae, Sostrati Cnidii dedicatione, apud Strab. l. 17. *s*w*s*t*r*a*t*o*s *k*n*i*d*i*o*s *d*e*s*i*f*a*n*o*g*s *q*e*o*i*s *s*w*t*h*r*s*i*n *u*p*e*r *t*w*n *p*l*w*i*z*o*m*e*n*w*n. Sostratus Cnidius, Dexiphanis fil. Diis Servatoribus, pro navigantibus. Frequentius vero *a*p*o*l*l*w*n*i, *a*r*t*e*m*i*d*i, aliis, inscriptae sunt Arae, citra Dedicandi verbi aliusve tantumdem innuentis causaeve adiectionem. Etiam in pagis Atticis olim reperiebantur *bwmoi\ a(nw/numoi, Arae sine nomine Dei alicuius: quemadmodum Romani, si Deus, si Dea, h. Grot. ad act. Apost. c. 17. v. 23. In quibus omnibus non dubitandum, quin tum Sacrorum, quae postmodum Diis continuanda essent, tum rituum aliorum, sollennitas (plerumque saltem) annua, etiam Dedicatonis nomine celebraretut etc. Atque his analoga obtinuere [orig: obtinuêre] pariter, apud Gentes alias, quotquot Templa Aedesque sacras aris statuisque ornatas admisere [orig: admisêre]. In scriptis certe tum chartaceis, tum marmoreis Romanorum, habentur frequentissimae Templorum Dedicationes sollennes, quarum etiam, illis in usu, iura ritusque expressius occurrunt. Iniussu Populi aut sine Plebis scitu aut Senatus consulto,m quod Plebilcitum saepius supplebat, aut demum Principis indultu (uti, apud Hebraeos, iussu Synedrii Mag.) Aedes, Terra, Ager, rite dedicari nequibant, ut de aedibus ac templis maxime liquet ex Liv. l. 9. c. 46. sub fin. ubi Corn. Barbat. Pontificem Max. ait, negasse, nisi Consulem aut Imperatorem posse Templum dedicare, atque ex auctoritate Senatus latum ad Populum fuisse, ne quis Tentplum Aramve, imussu Senatus, aut Tribunorum Pl. partis maioris dedicaret. Seilicet A. U. C. 450. Postmodum vero ex auctoritate Pontificibus permissa, atque lege Papiria [orig: Papiriâ], nec Aedium, nec Terrae, nec Agri, sine Populi iussu. aut Plebis scitu, legitima fiebat dedicatio, ut videre est apud Ciceronem, ius Dedicationum sui aevi copiosius explicantem, Orat. pro Domo sua et ad Attic. l. 4. Epist. 1. nec non infra Sulpitia lex. Sed et de SCti hic [orig: hîc] auctoritate impetrata, non semel Liv. Et demum, ex Lege Regia, et Caesarum Pontificatu Max. penes eos erat, ut rerum aliarum, ita Dedicationum potestas et permissio, ante quam Legem, quae Vespasiani tempori tribui solet Senatu P. O. contradicente, neillis quidem id licebat, ut satis elicitur ex eo, quod habet Tertullian. Apologetic. c. 5. et adv. Nat. l. 1. c. 10. de Deo Alburno et de Iesu Christo, quem cum amplecti vellet Tiberius, respuente Senatu, receptus non est. Interim in causis sacris, adeo que et Dedicationibus, plurimum auctoritatis saepius Pontificibus minoribus, eorumque Collegio, Quindecimviris Sacris faciundis et Auguribus permisisse tribuisseque Imperatores, etiam post Legem praefatam, reperimus, vide Lamprid. Alex. Sev. etc. Atque, ut Dedicationes fiebant sic recens exstructarum Aedium sacrarum, aliorumque, ita et restitutarum, quemadmodum in Encaeniis Zorobabelianis, Maccabaicis et Herodianis: et Templi veteris, ideo tantum diruti, ut denuo exstrueretur, spatium sive area, tametsi non ampliata aliterve mutata, denuo, interdum etiam, antequam reaedificaretur, dedicaba. tur. Cuius rei egregium ac singulare exemplum habemus, in Capitolio sub Vespasiano restituendo, apud Tacit. Hist. l. 4. ubi Praetor dedicat, praeeunte verba Pontifice, et Auspices sistunt et effantur spatium. Nec legitimum erat Templum, quod non per Augures et Auspices consecraretur: itaque Magistratus summi, Pontifices, Augures, Auspices, Dedicationibus apud eos, simul cum Dedicante praeerant, ut apud Hebraeos Rex, Ponrificis Oraculum, Propheta. Ritus ac formulae Dedicationis, uti et personae, quae ei praeessent, apud eosdem multiplices fuere [orig: fuêre], et ritibus personisque Hebraeorum analogae. Verbis de Aedibus, Arearumque finibus et legibus, iuxta quas sacrarentur, conceptis, praeibat Pontifex, quem sequebatur Magistratus seu alius, qui dedicarer. Varro de Ling. Lat. l. 4. Aedis sacra. a Magistratu, Pontifice praeeunte, dicendo dedicatur et Effata dicuntur quod Augures finem auguriorum caelestium extra Urbem agris sunt effati. Hinc effari Templa dicuntur ab Auguribus; Adfatus qui in his fines sunt. Ritibus autem in illis, praeter precationes, Auguralis Sistendi sive Effandi munus et sacrificia, singularis erat ille, Dedicaturum, dum verba praeibat, postem ostii Templi manu tenuisse, illamque ei sic imposuisse, ut tum certo indicaret, Aedem sic usibus sacris addicendam, tum in eosdem, ex auctoritate publica dedicaret. Sic in Iovis aedibus, in Capitolio, dedicandis, Postem tenuit Horat. Pulvillus Cons. inter precationem ut Liv. seu inter nuncupationem sollennium verborum, apud Liv. Dec. 1. l. 2. et Val. Max. l. 5. c. 10. Cui apud Hebraeos simile id fuit, um postes aedium novarum Mazuzis, de quibus infra ex Lege ornabantur. Sed nec Sacra fuisse ulla, sine foco accenso, docet Varro apud Serv. in Virgil. illud Aeneid. l. 3. v. 133. et 134.

--- - --- Et laetam cognomine gentem
Hortor amare focos,

Porro, qui Dedicationem sive *)anie/rwsin huiusmodi, etiam et *)epigrafh\n seu Inscriptionem, ad eam pertinentem, pariter procurabat, teste Dionys. Halicarnas. l. 5. haud parum vero gliscente tandem in his Dedicationihus magnificentia [orig: magnificentiâ], accessere eis, praeter Sacrificia,


page 28, image: s0028a

pulvinaria, Ludi, epulae, largitiones publicae, alia. Festa insuper Dedicationis anniversaria celebrabantur: scilicet, ut Urbium, Principum, privatorum natalitia redeuntia, festa agebantur annua, ita et Templorum consecrationes; quemadmodum de Encaeniis Maccabaicis apud Hebraeos infra videbimus. De peculiaribus sacrificiis in dedicationibus aliquot Deum [orig: Deûm] Magnorum, Matris Deum [orig: Deûm] et Attidis, ofterri solitis, quae alibi, quam in sacis, perraro occurrunt, dicemus similiter infra, in voce Taurobolium. Plura vero hac der re; ut et de Christianorum veterum Dedicationibus, vide apud Ioh. Selden. de Synedriis vett. Hebr. Part. 3. toto capite 14. et 15. Car. Paschal. Coronar. l. 4. c. 15. ubi coronatos fuisse, qui aliquid Deo dedicatum irent, addit, Alios; nec non, ubi supra de Consecratione, item in voce Anathema.

DEDICATIO in Ecclesia Rom. dicitur dies festus Sancti alicuius, Ecclesiae vicanae Patroni, qui non ipsorum duntaxat vicanorum, sed etiam vicinorum pagensium concursu celebrari solet: unde Regiis olim securitatum privilegiis munitus legitur. LL. Eduardi Confess. c. 3. Ad Dedicationes, ad Synodos, ad Capitula venientibus --- sit summa pax. Concursum ad annuas has festivitates populorum, indigitat Gregor. Mag. Homil. 14. in Evang. et Auctor Vitae S. Popponis Abb. n. 44. In eiusmodi vero Dedicationibus, sollennes epulas celebratas fuisse, docemur ex Sidonio Ep. l. 4. unde postmodum, quod, qui ad huiusmodi festa in vicos ire solent, non tam pietatis, quam commessationibus et ludicris indulgendi gratia [orig: gratiâ], eo coibant, vox in malam partem trahi ac pro commessatione publica usurpari coepit. Certe hac notione Dedicationem usurpavit Caesar. Heisterbach. l. 12. c. 41. Miles quidam et at --- sic totus deditus vino, ut diver sarum villarum dedicationes, tantum propter bona vina frequentaret. Quas quidem commessationes attigit etiam Paulin. Nat. 9.

Sed rur sum redeamus in atria, conspice rursum
Impositas longis duplicato tegmine cellas
Porticibus, metanda bonis habitacula digne,
Quos huc ad Sancti iustum Felicis honorem
Duxerit or andi studium, non cura bibendi.

Et infra,

Verum utinam, sanis agerent haec Gaudia votis,
Nec sua liminibus miscerent pocula Ianctis.

Atque inde est, quod etiamnum Gallis, faire la Dedicace, est genio et ebrietati indulgere. Nec multum iuvit, quod convivia huiusmodi sabbatorum voluptaria, ut Augustin. Ep. 56. seu sabbatarium hunc iuxum, ut Sidon. l. 1. Ep. 2. vocat, abrogatum voluit Romana Synodus, sub Eugenio III. c. 35. Concilium Cabilonense can. 19. et Edgarus Rex in Can. Saxonicis c. 28. hodieque enim satis notabilia priscae huius a)taci/as2 vestigia superesse, nemo ignorat. vide Car. du Fresne. Glossar. ubi supra.

DEDITAMENES ex amicis Alexandri Mag. cui ab eodem Babylonia, Mazaeo mortuo, subiecta est. Curt. l. 8. c, 3.

DEDITI non semper recipi consuevere [orig: consuêvere]; ut in pugna ad Granicum Graeci, qui Persae militabant: apud Tacit. Ann. l. 12. Uspenses, veniam liberis corporibus orantes; quod aspernati sunt victores, ut belli potius iure caderent. Sed et acceptos in deditionem sine condiione legas interfici, ut a Romanis Pometiae principes, a Sulla Samnites, a Caesare Numidas et ipsum Vercingetorigem: imo mos hic ferme perpetuus Romanorum in hostium duces sive captos, sive deditos, ut triumphi die occiderentur; quemadmodum Cic. nos docet 5. in Verr. Liv. tum alibi, tum l. 28. Tacit. ubi supra, Alii. Eodem Tacito memorante Galba decimari iussit, quos deprecantes in fidem acceperat, Hist. l. 1. et Caecina, in deditionem accepto Aventico, in Iulium Alpinum e principibus, ut concitorem belli, animadvertit: ceteros veniae vel saevitiae Vitellii reliquit. Cuius rei causae vel ad talionem, vel ad terroris necessitatem, vel ad resistendi pertinaciam, ab Historicis referuntur. Sed haec non sufficere ad iustam caedem, inter alia, inde liquet, quod a captivis et deditis, seu dedere se cupientibus, periculum non est: ut ergo iuste occidantur, crimen antecedat oportet, et quidem tale, quod aequus Iudex morte vindicandum censeret. Unde dedititiis parci voluisse Divinam Clementiam, Iure Sacro militari discimus. vide hanc in rem plura, apud Hug. Grot. de Iure Belli et Pacis paffim, inprimis l. 3. c. 4. et l. eod. c. 11. Ceterum, uti Supplices, sic Dedititios, coronam nonnumquam iis obtulisse, quibus sese permittebant, saepius apud Polyb. in Eclogis Legat. etc.

DEDO filius Theodorici, ex Witikindea familia oriundi, cui a matre Iuditha Mersburgica agnata ille Comitatus, praeter avita Sorbeck, Wethin, Wirtenberg, Budsez, ab Ottone III. Imp. collatus: Caesu est A. C. 1009. in praelio adversus Wernerum Marchionem. Filii Dedonis, Fridericus Palations Saxoniae sevit; Theodoricus vero, gener Eccardi Marchionis Misniae, Marchionatu Landsbergensi et Comitatu Eusenburgico, ac Seuselicensi ab Henrico II. auctus, inter alios Dedonem genuit Lusatiae, post mortem agnati Ottonis, ac Misniae Marchionem, Henrici IV. Imp. hostem, cuius prosapia brevi exstincta est: Thiemone fratre stemma propagante, cuius filio Conrado Otto dives prosatus, Saxonicos Principes hodiernos sevit. vide Phil. Iac. Spener. Sylloge Geneal. Histor. in Fam. Witikindea Saxonica.

DEDUCERE verbum nuptiale de Sponsa, quum ad Sponsum a Nymphagogo ducebatur. Papin. Stat. Theb. l. 8. v. 235.

--- -- --- --- illi Cythereia laudant
Connubia: et multa [orig: multâ] deductam lampade fratrum
Harmonien --- ---

Petronio producere est, perducere aliis, vide Ioh. Passerat. ad Propertium Eleg. 3. l. 4. et plura de hoc ritu infra, in voce Deductio Nuptialis. Alia [orig: Aliâ] notione vox occurrit, apud eundem Poetam Achilleid. l. 1. v. 5. et 7.

(Sic amor est)
--- --- tota [orig: totâ] iuvenem deducere Troia [orig: Troiâ].



image: s0028b

Ubi vetus Scholiastes ommem eius historiam decantare, expomt. Ducere eum (Achillem) primum ad Troiam, et dein omnes eius res gestas, mortemque persequi. Totius enim Achillis descriptio fuit Achilleis Papinii, non eorum tantum, quae bellum Troianum antecesserunt [orig: antecessêrunt], ut nonnullis visum, compendium: adeo que simplicem et quasi manu comprehensa [orig: comprehensâ] deductionem, ab exordio ad finem vitae Achillis, Poeta loquitur. vide de ducendi et deducendi Heroas, Poetico verbo, Passeratium praefatum ubi supra l. 2. Eleg. 1.

DEDUCTIO [1] Nuptialis [gap: Hebrew] seu Deductio in Domum aut Thalamum Hebraeis dicebantur Nuptiae, a Sponsalibus discriminatae, cum viz. post haec Nuptiae perfectae fiebant ac absolutae. Cuius discriminis vestigia apparent in lege illa militari Deut. c. 20. v. 7. Vir ille, qui desponsavit uxorem et nec dum duxit eam abiens revertitor domum suam, ne moriatur in hoc praelio, et vir alius ducat eam. Ita autem Sponsa deducta, neque ante, vocabatur [gap: Hebrew] i. e. Nupta: post deductionem vero, per septem epulinuptialis dies (de quibus infra) Sponsus [gap: Hebrew] Sponsa [gap: Hebrew] ab omnibus; imo et post illos expletos, semper a Parentibus appellabantur. Deductio vero ita habebat: Sponsalia peracta sequebatur pactum dotale, Deductio item atque Nuptiae, interim praestitutum seu permissum erat, puellis desponsatis ante Deductionem, morae tempus, XII. nempe mensium, a pubertatis die putandorum, ubi ipso plenae pubertatis exactae die; aut postea intra annum, ab eodem die Sponsalia inita erant; si vero annus a pubertatis plenae die praeteriisset ante Sponsalia, et demum Deductionem postularet Sponsus XXX. duntaxat dierum: quo tempore parabat se Sponsa et castitas utrinque servabatur. Quod si eo exacto Sponsus a deductione abstineret, alimenta inde ab eo Sponsae erat praestanda: Sin Sponsae contumax rite deduci nolebat, eadem ipsa agendi formula Sponso mpetiit, quae in usu erat, ubi uxor contumax copiam sui marito denegatet. Hoc vero morae tempore, seu ante Deductionem. Pacta etiam dotalia erant ineunda et Dos Sponsae constituenda a Sponso; ut fere a)ntife/rnh seu Donatio propter Nuptias, iure Caesareo appellari solita, Alias, ubi Sponsam ante dotis constitutionem Sponsus deduxerat, oportuit eum denuo ei dotem constituere, si Sponsalia infirmari nollet. Dote constituta [orig: constitutâ], et temporis morae ratione habita [orig: habitâ], deducere Sponsam Sponso licuit illis diebus, qui deductioni erant apti, nec enim Sponsalia, nec Deduction, omnibus horis rite fiebat. Quibus autem diebus deducerenon licuerit, dicemus infra, ubi de Nuptiali tempore. Deductio vero non ita intelligenda est, ut omnino necessum esset, Sponsam ex aedibus suis sive paternis in Sponsi aliasve, adeo que in Thalamum aliarum aedium deduci: aeque enim illa fieri potuit, in ipsis ubi Sponsalia inibantur aedibus ac in aedes Sponsi aliasve. Ante deductionem autem in thalamum, adhibenda erat Benedictio sollennis, quae rite adhibebatur tam in domo, ubi Nuptiale epulum celebrabatur, et ubi Thalamus erat, in quem Sponsa deducenda, quam in alio quovis loco ex more huic rei praestituto. Nam recentioribus Iudaeis locus benedictionis fere atrium Synagogae est, sed de hac benedictione, plura infra, in voce Hierologia Nuptialis. Epulum, cuius modo mentio facta, per dies a deductione minimum septem, ubi virgo erat sponsa; per triduum minimum, ubi Vidua seu Vitiata ducebatur, leate lauteque celebrandum erat. vide quae supra diximus, ubi de Laetitia Nuptiali et Nuptiali Epulo: In horum dierum primo, sequebatur Deductio in Thalamum seu Introductio in Chuppam, ut vocant, ante quam Nuptiae non habebantur persectae. Unde Maimonides, Non benedictio Sponsorum facit Nuptias, sed Deductio in Thalamum. Scilicet, si vinculum matrimonii spectes, in quantum plane personale erat, ex ipsis Sponsalibus seu pactione firmum habebatur ac ratum: sed si etiam dotis incrementum, successionem unde Vir, etiam cohabitationem aliave eiusmodi invicem commoda, iura ac officia consideres, non eadem erat illis Sponsalium ratio ac vis ante, quae post deductionem. Atque ad Deductionem huiusmodi et sollenne convivium (quo durante Sponsi e Thalamo suo, tum splendidis vestibus, tum nuptialibus comitum officiis, ornati progressus eomparatur Soli Psal. 19. v. 6.) spectat illud in Evangelio, Marth. c. 25. v. 10. de decem Virginibus. Etquum irent ad emendum, venit Sponsus: et quae paratae erant, intraeverunt [orig: intraevêrunt] cum eo in domo nuptiarum et clausa est ianua. Omnibus se. convivis futuris Sponsus et Sponsa, quae iam deducebatur in Nuptias, sollicite exspectandi erant observandique. Namque locum hunc de Sponso simul et Sponsa venientibus, quemadmodum in Deductione, capiendum esse, ostendit Syri comma primum eius capitis, quo pro eo, quod est in Graeco, ei)s2 a)pa/nthsin tou= *numfi/ou, habent, in occursum Sponso et Sponsae. Similiter de vonvivis seu ministris, quorum officia Nuptialia Sponsis, toto illo Laetitiae Nuptialis tempore praestanda erant, intelligendum illud; Matt. c. 9. v. 15. Num possunt filii Thalami lugere, quamdiu cum eis est Sponsus. Inter hos autem praecipui fuere [orig: fuêre] Paranymphi, qui bini minimum fuere [orig: fuêre], [gap: Hebrew] , i. e. Socii, Comites, Amici, Sponsorum dicti; alter Sponsae, Sponso alter. Quorum officium singulare erat antiquitus, decubitus locum perscrutari, eadem in domo eodemque in conclavi cum Neogamis pernoctare, officiose quae nocte Deductionis Sponsi fecerint observare, adeo que non tantum illis in Deductione, sed etiam in ipso cubili seu thalamo, tata [orig: tatâ] illa nocte, inservire, ne fraus alterutrinque de virginitate seu floris virginei testimonio committeretur. Plura de iis dabimus infra, ubi de Paranymphis. Ab Hebraeis transiit mos hic laetitiae ac Deductionis in Orientem vicinum, uti discimus ex Historia Hasmoniaca, 1. Maccab. c. 9. v. 39. ubi filios Iamri facturos Nuptias, duxisse Sponsam e Madaba, filiam Chananaei cuiusdam Principis, cum pompa magna, legimus: Ecce turba et appar atus multus procedente Sponso cum Amicis suis et fratribus obviam illis cum tympanis instrumentisque Musicis et armis multis. Diserte etiam memorat Ioseph. l. 13. c. 1. Sponsam et ipsam deductam a Sponso, cum frequenti amicorum comitatu, oi(=on ei)ko\s2 e)n ga/mois2, ut fieri solet in Nuptiis.


image: s0029a

Quo pacto apud Graecos Romanosque Deductio fuerit peracta, tlicemus in voce Nuptiae. De Mahumedanis Africanis, ut ex Ioh. Leone aliquid addam, post celebrata in Templo Sponsalia. Deductio sequitur in domum, nec sine facibus, et Sponsa matri mariti traditur: Quamprimum vero Sponsa cubiculum ingreditur, maritus pede suo uxoris pedem tangit, statimque ambo recluduntur. Epulae dein nuptiales aliaque, pro Sponsorum conditione, sollennia varia, vide illius Descript. Africae l. 3. qui in Matrimon. consecrandis etc. Etiam de Moriscis scribit Iac. Bleda in Defens. Fid. c. 14. Indic. 87. Quamvis in facie Ecclesiae matrimonium contrahant, non reputant verum esse matrimonium, donec expletis cunctis sectae cerimoniis, domum propriam aut conductam, aut alias ambo simul inhabitent, etc. vide. Selden. l. 2. c. 1. 7. 11. 12. 13. 27. et hic [orig: hîc] passim, inprimis infra, ubi de Nuptiali Thalamo et Nuptiali velandi more.

DEDUCTIO [2] Thensarum inter Imperatorum praerogativas. vide infra Tensa.

DEERA campus Susianae Reg. Ptel.

DEES Arab. Fel. opp. Ptol.

DEFAECANDI Nivem Vinumque h. e. sacco transmittendi et percolandi, mos Veteribus magna [orig: magnâ] cura [orig: curâ] observatus, vide infra ubi de Nive ac Vino.

DEFENSIVAE apud Radulfum de Diceto A. C. 1153. Vicecomites dicuntur, quibus locorum seu Comitatuum vel provinciarum cura commissa erat, quo vim et iniuriam propulsarent. latrocinia compescerent, pacem publicam custodirent, et ab omni iniuria regios subditos conservarent, sic idem A. C. 1198. In Marchia principales Defensivae locorum --- ad pugnam accincti concurrerunt hostiliter, apud Car. du Fresne in Glossar.

DEFENSOR [1] cogn. Herculis, vide infra Desanaus. Item nomen officii, in Aul. Rom. de quo vide supra voce Adminiculator.

DEFENSOR [2] Fidei vide Defensores.

DEFENSORES multiplices sunt et pluribus nominibus cogniti, tum in Ecclesia, tum in Rep. Dicti, quod innoxie tueantur, ut ait Cassiod. l. 9. c. 25. Sub Caelestino et Bonifacio, circa A. C. 423. initium sumpsit Defensor Ecclesiae, e Concilio Africano Can. 42. Hinc Defensor Monasterii, et ex eodem fonte Defensores Patrimonii S. Petri, qui a Pontificibus in provinciis constituuntur, ad tuendum curandumque patrimonium Ecclesiae Rom. De quibus crebra apud Gregor. mentio, in Epist. unde officium liquet, et e Pelagii P. Epistolis. Hinc et Defensores Ecclesiarum parochialium deinceps instituti sunt, quos hodie Gardianos vocant. Defensoris civitatis meminit Cassiod. l. 7. cum dicit: Imples revera boni Defensoris officium, si cives tuos nec legibus patiaris opprimi, nec charitate consumi. Hic, dum plebis rationem habet, Defensor plebis etiam dictus est. Cognovit hic de causis pecuniariis, usque ad aureos 300. nec non de criminibus levioribus: Testamentorum insuper et donationum insinuationes, coram ipso, factae sunt, ut et testationes ac depositiones, suumque ideo scrinium habuit seu Archivum et exceptores. vide Novell. 15. Defensores Eccl. de quibus supra, etiam Advocati dicti sunt: qui duplices, alii causarum Ecclesiae, alii soli. Hi hereditarii, illi dativi. Priores a Principe dabantur, ad respondendum in colloquiis iudicialibus. Can. 99. Synod. Carthag. Post Consulatum Stiliconis, inducta est Advocatorum defensio, pro causis Ecclesiae. Cuius institutionis exemplar et formulam veterem, exhibet e praecepto Chlotarii Regis in Chron. Besuensi, Bignonius. Hi postea Oeconomi dicti sunt, et Vicedomini, nec causarum tantum curam gerebant, sed earum etiam, quae ad vitae alimoniam et censum Ecclesiae pertinebant. Posteriores, sunt ipsi fundatores et heredes eius. Ecclesiarum Parochialium Advocatos, hodie Patronos dicimus. In genere autem Advocatum Defensorem denotare, elucet hinc, quod et Romani Carolum Mag. Advocatum S. Petri, contra Reges Longobard. sibi elegerunt [orig: elegêrunt], apud Engolism. in vita eius: et hodie in Inauguratione, Imperator Advocatum Ecclesiae se profitetur: sicut Angliae Rex Fidei Defensorem se dicit, qui titulus a Leone X. decretus, et per auream bullam Clementis VII. Henrico VIII. delatus, quod is Regio calamo partes Ecclesiae Rom. contra Lutherum defendisset, potiori nunc iure successoribus eius hodierno inprimis Guilielmo III. fortissimo verae Fidei Vindici competit. vide henr. Spelman. Glossar. Arch. De Defensoribus Civitatum, vide Senatorem l. 7. Epist. 11. ubi Formulam habes huc pertinentem, ut et infra in voce Ecdici. At Defensores Regionarii, in Ordine Romano dicuntur, Defensores Romanae Ecclesiae alias appellati; quorum (cum munus eorum esset potissimum pauperum et Ecclesiarum defensioni ac commodis invigilare, in provinciis implorantibus Curiae Rom. auxilium adesse, patrimonia quoque, ut vocant, Ecclesiae Rom. in diversis provinciis constituta, curare) numerum Romae ad VII. auxit Gregor. Mag. eosque VII. Regionibus assignavit, ut ipse testatur l. 7. Ind. 1. Epist. 17. ubi de eorum Officio ac Privilegiis, pluribus agit. Horum qui ordine primus est, Primus Defensor seu Primicerius Defensorum, dicitur eidem ibid. Graecis *prwte/kdikos2, de qua dignitate multa congesserunt [orig: congessêrunt], Gretferus, Meursius, Goarus, Alii. vide Car. du Fresne glossar. Hodie Advocatos Consistoriales nuncupari. et ad numerum XII. auctos esse, a Sixto IV. docent Macri Fratres in Hierolexico; ex Libro Fratrum de Rubeis, cui tit. Defensor redivivus. Ubietiam addunt, vias illorum scriptas esse erudito calamo Car. Cartharii Advocatorum Decani. Sed et Defensor, it. Defensor Romanorum, inter titulos Francicis quibusdam Regg. collatos, ut videbimus infra, ubi de Patriciis Rom. vide quoque in voce Syndicus

DEFIGERE Phrygionis proprium. Sic defigere pulvinar et soliar dicitur Phrygio, Varroni apud Nonium, h. e. diekentei=n: quam vocem satis intelligunt, qui, quid Graeci appellent to\ poluke/nthton et polu/keston, norunt. Nempe variis argumentis vestes, pulvinaria, stragula et cetera id genus depingere acu, defigere est, Graecis kentei=n, et katasti/zein. Unde a punctis, Contrapunctores hodie eiusmodi Artifices Galli vocant, vide infra passim, inprimis in voce


page 29, image: s0029b

Phrygio; et plura hanc in rem apud Salmas. ad Lamprid. in Heliogabalo et Fl. Vopisc. in Carino. Idem vero Magicae vanitatis verbum est, unde defixio, Graece ph=cis2, clim quis in aliquo actu verbis herbisque aut alio quodam modo a naturali aliqua functione impeditur, fixusque ac immobilis haeret, non secus ac calamus aucupatoribus (de quo supra) seu arundo crescens aves quas tangebat, velut fixas vinctasque capiendas dabat: unde quoque verbum translatum esse ad Magos, vule Salmas. ad Solin. p. 1088. ubi plurima hanc in rem. Imprimis vero Defixio, ph=cis2, de Veneris nodo seu Ligulae nodo, dici cohsuevit, de quo vide infra. Aliud est Defingere, in versu illo Nasonis,

Sagaque phoenicea [orig: phoeniceâ] definxit Numina cera [orig: cerâ].

Idem sc. quod fingere. Cereas enim imagines intelligir, quas Veneficae fingebant, Sagis etiam nostris hodie non incognitas: cuiusmodi icunculis ad defixiones illis uti mos. Salmas. ibid.

DEFINITOR officium Monastic. Visitator. Gregorius IX. in Constit. pro Benedictinis p. 837. apud Brol. Omnes vero Abbates et Priores, annis singulis ad Capitulum venientes, diffinitiones, siquae factae fuerint, in suo reditu habeant bis in anno, in suis Capitulis et visitationis tempore, nihilominus recitandas, apud Car. du Fresne Glossar.

DEFLENDI Cognatos, qui obiêre magna olim Veteribus religio fuit. Auson. die suis Parentalibus, quae hac ratione instituit: Habet, inquit, hoc opusculium maestam religionem, qua [orig: quâ] Carorum meorum obitus tristi affectione commemoro. Epigr. 1. v. 1.

Nomina carorum iam condita funere iusto,
Fleta prius [orig: priûs] lacrimis, nunc memorabo modis.

Ufque eo, ut infelices putarentur etiam a morte, qui indefieti mansissent. Virgil. Aeneid. l. XI. v. 372.

Nos animae viles, inhumata infietaque turba,
Sternamur campis --- --

Unde magnae calamitatis loco habitum, non posse accedere et nostros deftere, vel hostium immisericordia [orig: immisericordiâ], vel loci distantia [orig: distantiâ] prohibitos. Stat. Theb. l. 12. v. 150. et seqq.

--- -- --- -- stat pervigil illic
Umbrarum custos, inhumataque corpora Regi
Adnumerat. nusquam lacrimae, procul usque fugati
Accessus hominum --- --

Tales enim velut insepulti aestimati, ut ex Virgil. cit. l. discimus Quam superstitionem (diserte quamvis ab Apostolo prohibitam) Christianis etiam haesisse, docet obiurgatio Prudentii Cathemerin. Hymn. x. v. 112. etc.

Quid turba superstes, ineptae
Plangens ululamina misces
Cur tam bene condita iura,
Luctu dolor arguit amens?
Iam maesta quiesce querela:
Lacrimas suspendite matres:
Nullus sua pignora plangat;
Mors hac reparatio vitae est.

Proptie [orig: Proptiê] autem Deftetus dicebatur, qui, quum cadaver rogo imponeretur, ultimo deflebatur, postquam bina [orig: binâ] iam vice conclamatus esset. Ovid., Fast. l. 4. v. 853.

Tum iuvenem nondum facti flevere [orig: flevêre] Querites,
Ultima plorato subdita flamma roge est

Terent. in Andt. Act. 1. Sc. 1. v. 123. etc.

--- -- --- -- Funus interim
Procedit: Sequimur: ad sepulchrum venimus.
In ignem posita est. Fletur.

Et Tibull. l. 3. Eleg. 2. v. XI.

Ante meum veniat longos incompta capillos,
Et fteat ante meum in casta Neaera rogum.

Barth. ad Sat. d. l. 1. vide quoque hicpassim [orig: hîcpassim], inprimis ubi de Conclamandi ritu, Lacrimatoriis et Praeficis.

DEFOSSIO poena apud recentiores recepta: Furum, in Confuetudd. Arkensibus A. C. 1231. in Tabulario S. Bertini: Adulterarum, apud Hungaros etc. vide quoque in voce Hovia. Sed et olim, apud Romanos, Vestales, si incestus [orig: incestûs] essent convictae, vivae defodiantur. vide ibi, ut et supra, in voce Campus Sceleratus.

DEFRUTUM apud Mart. l. 4. Epigr. 45.

Hos fastus animosque dat Sabello
Farris semodius fabaeque fressae etc. Et nigri Syra defruti lagena:

mustum est ad dimidiam decoctum, vel et vinum: Quo mode quia Defrutum lentius crassiusque fiebat, lutosa, i. e. glutinosa, illa vocat Stat. l. 4. Sylv. 9. v. 38. et 39.

Vel Passum Psythiis suis recoctum.
Dulci defruta vel lutosa caeno.

Quorum uterque de Saturnalibus agit, quibus inter pauperiorum xenia etiam hoc erat. Voci origo a defervendo. Pallad. l. XI. c. 18. Defrutum a defervendo dictum, ubi ad spissitudinem fortem ter despumaverit effectum est. vide quoque Colum. l. 12. c. 21. Plin. l. 14. c. 6. etc. nec non infra aliquid in voce sapa.

DEFUNCTI qui [orig: quî] cutati ab antiquis, vide hic [orig: hîc] passim, inprimis supra, ubi de Cadaverum cura. Addam hic [orig: hîc] saltem, ad mentionem eorum veniam praefari consuevisse Romanos, ex Plinio l. 28. c. 2. Cur ad mentionem defunctorum, testanner memoriam eorum a nobis non sollicitari?. Et Plutarcho in Cic. kata/demos2, Romani ne male ominate loquantur, abrre dicunt, pro mori; sicut Graeci eiusdem eu(fhmi/as2: a mortis mentione abstinentes. Unde letum a)po\ th=s2 lh/qhs2, quod ii minime sollicitandi, et a quiete avocandi. Quam ob causam porro makari/tai Graecis bonae scaevae omine, et plei/ones2 potius, quam nekroi\, appellati sunt etc. Dalechamp. Not. ad l. De phrasi, Defunctos absolvere, vide supra. uti de duplici auctoramento


page 30, image: s0030a

moribundorum apud Gentiles, quo Defunctorum gregi adscribebantur, infra phrasi Poste notare: de litera *q vero Defunctorum nominibus apponi solita, in Th.

DEFUNDERE apud Cic. de Finib. l. 2. quibus vinum defusum sit e pleno Oenophoro: Graece katera=|n est et katastamni/zein, diciturque de vino, quod e doliis (in quibus vinum non servabant Veteres) in amphoras, cados, et urceos; e cadis etiam urceisque in crateres et pateras infundebatur, ut in illis conditum servaretur, in his propinaretur bibituris. A quo diffundere diversum, quod Graecis diaxe/ein est, uti apud Poet.

--- --- dederatque comam diffundere ventis.

Nempe eadem differentia inter diffundere et defundere, quae inter digredi et degredi, et similia: ut enim degredi est katabainein, sic defundere, kataxe/ein. Unde defusum merito apud Cic. reponit Salmas. pro diffuso, quum ibi agatur de vini e maiori vase, puta dolio, in alia minora infusione. vide eum ad Solin. p. 468. et 984. Inde ad unguenta vox transiit, quae dicebantur katastamni/zesqai cum, postquam decocta essent et expressa, vasis reponerentur et defunderentur asservanda. Ibid.

DEFUNCTI Haeretici in communione Rom. poenam nondum effugerunt [orig: effugêrunt], quin contra illos, in tribunali Inquisitionis, triplicem ob hunc finem proceditur; ut memoria eorum damnetur; ut bona illorum per fiscum ab heredibus defunctorum seu a quibuslibet aliis possessoribus auferantur; ac tandem, ut defunctus exhumetur, extra locum sacrum proiciatur ac comburatur, uti statuit Instructio prima Hispalensis A. C. 1464. c. 20. Et quidem olim pater praesumebatur in haeresi defunctus, quando decumbens et aeger ab Albigensi quodam petiit consolamentum per impositionem manuum: quare filii, ne paterna [orig: paternâ] hereditate excluderentur, saepius exceperunt [orig: excepêrunt], patres suos sanae mentis non fuisse, cum consolationem illam peterent. Exempla exhumatorum complura exstant: hodie statua etiam defuncti, nomine eius inscripta, comburitur, vide quoque ubi de Linteo Infami. Celebre hoc saeculo sententiae in defunctum latae exemplum habemus in M. Anton. de Dominis, uti prolixe exponit Phil. a Limborch Historia [orig: Historiâ] Inquisit. l. 4. c. 38. ubi plura hanc in rem.

DEGENFELDIA Familia antiqua admodum et in Helvetiae olim illustrioribus; unde Stumpfio memoratur A. C. 850. aliquis Baro de Degenfeld, qui Episc. Lausannensem occidetit. Mentio etiam fit circa A. C. 1200. cuiusdam Romanae de Degenfeld Abbatissae in Alsatia; et circa A. C. 1240. Ulrici Baronis ex eadem familia, Episc. Curiae Rhaeticae et S. Galli Abbatis. Exin relicta [orig: relictâ]; ob domesticas turbas, patria [orig: patriâ], in Sueviam concessere [orig: concessêre], novo non procul. Gemunda [orig: Gemundâ] condito castro, cui itidem nomen Degenfeld indidere [orig: indidêre]. Primus vero dicitur A. C. 1360. ex Helvetia, in Sueviam, concessisse Conradus Dorotheae de Welwart maritus. Cum vero avitus titulus, cui fortuna non respondere videbatur, aliquandiu fuisset intermissus, Christophorus Martinus a Degenfeld, Caesari suam ex Helvetiae illis Baronibus deductionem demonstravit, atque ita Baronum titulum renovari obtinuit: Caesareis, dein Suecicis, tum Gallicis, demum, cum mandatis Imperialibus avocatus esset, Venetis auspiciis, armis circumlatis, et rebus multis praeclare gestis. Dalmatia [orig: Dalmatiâ] inprimis contra Turcas strenue defensa [orig: defensâ], inclitus. Fuit is Conradi, ex Margareta de Ziilnhart filius, obiit A. C. 1653. Pater ex Anna Maria Adelmanni de Adelmansfelaen, Adolphi Gustavi (exstincti A. C. 1659.) Adolfi, Christophori, Maximiliani, Hannibalis, et Sophiae Eleonorae. vide Phil. Iac. Spener. Theatr. Nobil. Eur. Tom. III. p. 65. Ex hac vero eius filia, cui Raugraviae dignitas collata, suscepit Carolus Ludovicus Elector Palatinus utriusque sexus liberos, Carolum Ludovicum, Carolam, Luisam, Ludovicum, Ameliam, Elisabetham. Idem Syuog. Geneal. Hist. in Fam. Palat.

DEGIA Assyriae urbs, Ptol.

DEGIS Decebali Dacorum Regis frater, legatus ad Domitiamitianum Imp. niemoratur Mart. l. 5. Epigr. 3.

Accola iam nostrae Degis, Germanice, ripae,
Afamulis Istri qui tibi venit aquis.

DEGRADATIO [1] in Communione Romana, Depositione longe gravior, est poena Ecclesiastica, qua [orig: quâ] Clericus, oblatis ordinis Insignibus, ab Episcopo, coram Iudice Saeculari, cui postmodum traditur, privatur titulo Clericali: Episcopis vero degradatis disrumpitur vestimentum Sacerdotale, uti Hebroinum Leodegario fecisse legitur in Vita S. Leodegarii c. 14. Quo spectat Liber, cui tit. *dio/ptra, seu, Disput. Animae et Corp.

*(wsau/tws2 no/mon e)/xousi, e)n tai=s2 e)kklhsi/ais2,
*)arxierei=s2, *)epi/kopoi, su\n toi=s2 *mhtropoli/tais2,
*kai\ o(/tan ptai/sh| *(iereu\s2 ei)s2 e)/gklhma ti me/ga,
*)en prw/tois2 tou/tw| ai)/rousi th\n stolh\n th=s2 a)ci/as2,
*kai\ ou(/tws2 au)=qis2 xi/zousi tou\s2 xitwni/kous2, oi)/ moi,
*kai\ ou(/tw to/te to\n au)to\n w(s2 mh\ papa=n kola/zein. Sic Legem habent in Ecclesiis,
Archiepiscopi, Episcopi, cum Metropoliti,
Et cum impegerit Sacerdos in crimen quoddam ingens,
Primum ei tollunt stolam dignitatis,
Et sic rursus scindunt tunicas, vae mihi,
Atque ita tunc illum tamquam non Sacerdotem puniunt.

Alias cerimonias, in Clericorum et Presbyterorum Degradatione fieri solitas, qui volet, legat in Concilio Tolet. IV. can. 27. Lemovicensi A. C. 1031. sess. 2. in Pontificali Rom. apud Luitprand. l. 6. c. ult. etc. Car. du Fresne Glossar. Sed et inter militares poenas, Degradationis, apud Aragonenses, meminit Iacobus I. Aragon Rex in Foris Oscae A. C. 1247. fol. 16. de Degradatione Militis, ubi sic describitur: Cum perventum fuerit ad eius depositionem, ipsemet cingat sibi ensem; quo facto Princeps terrae, accepto cultello, in posteriori parte, i. e. supra renes, scindat ensis corrigiam omnino, de qua est accinctus, ita ut corrigia [orig: corrigiâ] incisa [orig: incisâ] ensis per se cadat in terram; et sic ille, qui ante Miles erat, pravis suis meritis exigentibus, de Militia [orig: Militiâ], qua [orig: quâ] prius


image: s0030b

decoratus exstiterat, perpetuo sic depositus et damnatus. In Charta Car roli Calvi, Degradare est beneficia Militibus auferte, apud Eundem, in Addendis. vide quoque infra Regradatio.

DEGRADATIO [2] in inquisitione Rom. cum Sacerdos vel cuiuscumque Ordinis reus plectendus est, vel est Actualis, et in crimine haereseos locum habet, si sit tradendus Curiae saeculari, vel Verbali, quae adhibetur si carceri perpetuo sit includendus. Prior fit ordine et ritibus collationi Ordinum directe oppositis, cuius rei insigne exemplum habemus in Libro Sententiar. Inquisitionis Tholos. in Ioh. Philiberto Presbytero, qui Valdensibus se iunxerat, ac proin Curiae Saeculari tradendus erat. Postquam enim constitutus fuit in vestibus Sacerdotalibus, omnia illi ornamenta, Calix et Patina; Stola Sacerdotalis, Dalmatica; Liber Evangeliorum; Stola Diaconalis; Calix, patina, urceolus, aquamanile, manutergium; Tunica Subdiaconalis; Manipulus; Liber Epistolarum; Ceroferarium; Urceolus; Liber exorcismorum; Liber cum quo fuit Lector; et Claves, certa [orig: certâ] verborum unumquodque formula [orig: formulâ], cuius initium ubique, Auserimus tibi etc. ablata sunt: post haec rasum ipsi caput, et brachio saeculari ad supplicium traditus est, fol. 137. Sic itaque Degradatione facta [orig: factâ], sententia in teum pronuntiatur, ipseque deforo Ecclesiastico proicitur et in potestatem Magistratus Saecularis permitritur. vide Phil. a Limborch Historia [orig: Historiâ] Inquisitionis l. 4. c. 34. ubi de Terminatione processus contra Relapsum paenitentem: nec non supra.

DEHENBARTIA Cambriae Regio, Comitatus titulo insignita, ad Metid. sita est, ac ab Occano et Vaga fluv. clauditur: subque ea sunt septem alii Comitatus. Ioh. Matal. Merell.

DEICOLAE apud Martin. Episc. in Epist. ad Mironem Regem Galliciae, Monachi sunt. Id. vide Guldei.

DEJECTIO e Rupe Tarpeia vide infra Paena, it. Tarpeia rupes.

DEIFER Gr. qeofo/ros2, epitheton Apostolorum est, in Epist. Ludovici II. Imp. ad Basil. Imp. CP. apud Baror. Item Polycarpi. et inprimis Ignatii Mart. apud Dionys. de eorum maryrio loquentem. Anastasius ad Action. l. VIII. Synodi, Tradunt Graeci, quod parvulus, quem Dominus advocatum statuit in medio, dicens, Nisi conversi fueritis et efficiamini, sicut hie parvulus etc. Iste Ignatius fuit, et idcirco hunc Deiferum nuncupant. vide Ioh Baptist. Coteler. ad Epistolam eiusdem Ignatii ad Ephes. laudatum Carolo du Fresne in Glossar.

DEI-GRATIA titulus, quo olim usi sunt, non solum Archiepiscopi, Episcopi, Duces: sed etiam Abbates, Priores, Comites, minimi interdum Magistratus et Legati. Comites praesertim, iura Regia obtinentes, et Abbates mitrati, vulgo Angl. Abbots Souverains, Indignantibus vero interea Regibus, ipsumque, uti Maiestatis specimen, vendicantibus: vel omissum paulatim est omnino vel transmutatum. Ludovicus XI. Gall. Rex hoc de suis rescriptis detrahere iussit Franciscum Ducem Armoricanum, ut refert Bodin. de Rep. l. 1. c. 10. Quod cum saeculo hoc iterum usurparet unus ex filiis nothis Henrici Mag. qui Mercurii ducis filiae maritus, Armoriacanum Ducatum nactus erat, Maiestatis postulatus est, a Ludovico XIII. Duarenus in Comm. ad Consuet. feud. c. 1. n. 5. Igitur scribit, inquit, Gallorum Rex in titulo suo, Dei gratia [orig: gratiâ], etc. quasi nullius hominis, sed solius Dei gratia [orig: gratiâ] Rex sit. vide Henr. Spelman. Glossar. Archaeol.

DEIANIRA Oenei Aetoliae Regisfilia, ptimum Acheloo, mon Herculi desponsata; qua de causa exorto inter rivales dissidio, Achelous singulari certamine superatus Herculi concedere coactus est. Porro cum Hercules transiturus esset Evenum, Aetoliae fluvium, qui tunc temporis maxime excreverat, Nessus Centaurus se ipsum ultro obtulit ad transvehendam Deianiram, quam cum illi commisisset, ipse primus intrepide tranavit fluvium: Sed cum Nessus, qui in altera permanserat tipa, novae nuptae vim inferre pataret, aegre id ferens Hercules, sagitta [orig: sagittâ] Hydrae sanguine infectae Centaurum transfixit, qui se moriturum sentiens, ut hostem ulcisceretur, Deianirae vestem proprio suo sanguine perfusam dono dedit: asserens ei vim amatoriam inesse, qua [orig: quâ] si eius maritus indueretur, ipsum ab aliarum mulierum amore avocatum. iri. Mulier itaque nimis credula munus accepit, cumque audisset maritum suum in Euboea amore Ioles Euryli filiae detineri, vestem Nessi sanguine imbutam Lichae famulo tradidit Domino perferendam. Hercules igitur nihil mali suspicans cum sactificaturus eam induisset, tantis cruciatibus affectus est, ut in furorem versus Licham in mare deiecerit, qui in scopulum mutatus est. Ipse autem Philoctetae arcu et sagivis commissis se in ardentem pyram in Oeta mome constructam coniecit. Quod audiens Deianira, dolore percita, mariti clava [orig: clavâ] se interfecit, ex cuius sanguine postea nata est herba, quae Nymphaea et Heracleon dicitur. Ovid. Metam. l. 8. fab. 1, 2, 3, 4. vide Diodor. l. 5. Et Sen. in Hercule Oetaeo.

DEIDAMIA [1] filia Lycomedis Regis Scyri insulae, quam Achilles, cum inter Regis filias sub muliebri habitu lateret, gravidam fecit, et ex ea Pyrrhum genuit. Prop. l. 2. Eleg. IX. v. 16.

Scyria nec viduo Deidamia toro.

DEIDAMIA [2] filia Pyrrhi, ab Epirotis, per Milonem quendam occisa. Polyaen. l. 8. c. 632.

DEJICERE verbum Sacrificiorum, pugnae, venationis, palaestrae. Flaccus Argonautic. l. 1. v. 189. et seqq.

--- -- tibi caeruleis in littore vitis,
Et Zephyris, Glaucosque bovem, Thetidique iuvencam
Deicit Ancaeus --- ---

Et l. 2. v. 329. etc.

Protinus ingentem Procerum sub nomine taurum
Deicit --- ---

i. e. mactat, immolat. Hinc ad Critiam eleganter translatum, a Corn. Nep. Thrasybulo c. 3. Tyrannos enim, ut pacis victimae trucidantur Iustin. air. l. 5. c. 10. De pugnis verbum usurpat Curtius l. 3. c. 16.



image: s0031a

Non ab hoste deiectum.

Claudian. it. de Bello Getico v. 164.

--- --- Qualem Stitico deiecerit hostem.

De venatu, iterum Curt. l. 8. c. 1. Ille quatuor milibus ferarum deiectis, in eodem saltu --- epulatus. Et Phaedr. l. 2. Fab. 1.

Super iuvencum stabat deiectum leo.

De palaestra, vide hic [orig: hîc] passim. Ei respondet Graecorum kata/ballein, quo primum in ea significatione Homerus usus Rhaps. 11. Hinc invictus, qui a nullo est q. deiectus ac humi stratus, a)kata/blhtos2 apud Aristoph. Nub. a)h/tthtos, o( mhdeni\ kataballo/menos2. Et comparativus, kabbalhkw/teros2, in illo Laconis, apud Plutatch. apophthegmate, de quo infra dicemus in verbo Sterncre.

DEILEON Comes Herculis in expeditione contra Amazonas; coniunxit se iuxta Sinopen Argonautis, Val. Flacc. Argon. l. 5. v. 114.

Autolicum, Phlogumque et Derleonta secutos
Herculis arma viros:

DEILI fratres Palicorum, quorum lacus in Sicilia hoc exigendi sacramenti miraculo claruere [orig: claruêre], ut fures, qui sacramento raptum negarent, lumina aquis attrectantes, confestim fierent caeci, et capti oculis admissum tenebris faterentur, Solin. c. 4. ubi tamen Sardiniae adscribit, quod Siciliae debebat. Aliis Delli. vide Salmas. ad d. l. et plura hanc in rem in voce Palici.

DEILOCHUS [1] Herculis fil. ex Megara Creontis Thebani Regis filia. Hom. in Odyss.

DEILOCHUS [2] ab Apollonii Scholiaste l. 2. e)n prw/tw| peri\ *kuzikou citatur. vide Stephan. in *lamyako\s2, ubi vulgo corrupte *dhi/+xoros2 legitur.

DEILOQUUS qeolo/gos2, cognom. Gregorii Naz. apud Petr. Damian l. 1. Ep. 9.

DEINSA oppidul. Flandriae, in tractu Corteriacensi, ad Legiam fluv. 2. leuc. a Gandavo in Oce. sub Gallis ab A. C. 1667.

DEIOCES quintus Medorum Rex, fil. Arbianis, quem quidam Arphaxad esse volunt, prudenter Medorum dissidia composuit, Ecbatana condidit, Herod. l. 1. c. 98. Diod. Sic.l.2. Regn. An. 54. Melius. Deioces, constituit Regnum Medorum primo iustitia [orig: iustitiâ] et aequitate popularium favorem promeritus, mox astu arce in Ecbatanis exaedificata [orig: exaedificatâ] Dominum se fecit, teste Polyaen. l. 7. pr. Aliis Deroces. vide Herod. Clio et c. Nempe, dum Anno 39. post conditum a Nabonassaro Babylonis Regnum; dum Mardocempado successit Arkianus; dum in urbe Nino, ob caedem Sennacheribi, a filiis interempti, eorumque fugam, res Assyriorum intestinis turbis confusae fuerunt [orig: fuêrunt], Primi ab Assyriis defecerunt [orig: defecêrunt], Medi, et in libertatem se asseruerunt [orig: asseruêrunt], Herodot. l. 1. c. 5. cumque Praefecti et Satrapae aliquandiu Mediae civitatibus au)tonomi/a| sua [orig: suâ] utentibus praefuissent, sub unius potestatem Regiam Deioces tandem omnia reduxit, Mox Ecbatana, in Medorum Regum sedem, condidit, urbemque moenibus splendidissimis exornavit, Herod. ibid. c. 98. ac primum Solis Medis imperavit, quorum gentes sunt Busae, Paraetaceni, Struchates, Arizanti, Budii, Magi, Id. l. 1. c. 101. Postea, Anno Nabon. 60. qui est a Medorum epocha 22. Regnum novum per Armeniam et Cappadociam protulit, usque ad Halym fluv. qui ab illo tempore Medici Lydicique Imperii terminus fuit. Sicque Medi Asiae dominati sunt omni, supra Halym fluv. per Annos 128. (excepto tempore, quo Scythae in ea rerum potiti) donec Astyages a Cyro devictus est. Obiit Anno Regni 53. quo spatio th=s2 au)tonomi/as2 etiam tempus comprehensum vult Ioh. Marshamus Canone Chronico ad Sec. XVII. ubi de Deioce Rege Successit Phraortes fil. quem vide

DEIONE mater Miletiex Apollinis concubitu, unde Miletum Deionidem vocat Ovid. Met. l. 9. v. 543.

Tunc erat invalidus, Deionidenque iuventae.

DEIONEUS pater Cephali.

DEIOPEIA una Iunonis Nympharum, quam illa apud Virgil. Aeneid. l. 1. v. 71. et seqq. Aeolo uxorem pollicetur,

Sunt mihi bis septem praestanti corpore Nymphae,
Quarum, quae forma [orig: formâ] pulcherrima, Deiopeam
Connubio iungam stabili, propriamque dicabo:

DEIORATES GalloGraeciae tetrarcha, A. U. C. 680.

DEIOTARUS [1] Armeniae min. et Galatiae Rex, a senatu Rom. iuvante Pompeo factus in bello Civili, eius postea partes secutus est. Post pugnam Pharsalicam domum se recepit, deinde ad Caesaris clementiam confugiens, bella gerenti subsidia ministravit; quare ab eo demissus est, parte tamen regni multatus. Tandem accusatus a Philippo quodam, quod Caesari apud se divertenti insidias construxisset, a Cicerone defenditur. Alii accusatum illum caedis filiae et generi Castoris, qui Historici pater, dicunt. Strab. l. 12. Suid. Eius mem. Lucan. l. 5. v. 55.

--- --- Fidumque per arma
Deiotarum. --- ---
--- --- Iubet ire in devia mundi
Deiotarum. --- ---

Ei successit Amyntas.

DEIOTARUS [2] Adramyttenus Ludi litterarii Magister apud Gargara Troadis. Steph. ubi tamen Graece *dio/timos2 dicitur. Item Deiotarus Castoris filius, cognomento *fila/delfos2. Strab. l. 12.

DEIPARA Graece *qeoto/kos2, vide infra Mart. in Byzantinorum Impp. nummis, utpote Patrona ac Tutatrix urbis CP. habita, frequenter conspicitur. In eorum enim aereis primum litera M. cum subiecta litera A. Mariam omnino seu Deiparam, denotavit; quam in Anastasii Dicori perinde aereis primum licet observare, more hinc ad Successores derivato. Ipsam dein in nummis repraesentare inceperunt [orig: incepêrunt]: Namque habetur Romani Diogenis aureus, in quo ab ipsa Deipara diademate ornatur, quod ei acceptum tulisse, docet adscriptum lemma, *q*e*o*t*o*k. *r*o*m*a*n*w *d*e*s*r. h. e. *qeoto/kos2 *(rwma/nw| despo/th|. Alium fere similem itidem aereum Octav. Strada exhibet. Eodem


page 31, image: s0031b

spectat aereus alter ab eodem descriptus, cuius facies una Deiparam Christum infantulum in sinu suo complectentem exhibet, cum solitis chatacteribus praepostero ordine collocatis, IO-IH. cum scribi debuerint MP. *a*g. i. e. *mhth\r *qeou=. In altera vero, habentur exarati hi characteres, *q*h*k*o *rw*m*a*nw *d*e*o*p*o*t*h *tw *d*i*o*g*e*n*e*i; ubi indubie scriptum *q*k*e *e*o*h*q*e*i, ut in nummo alio aureo eiusdem Diogenis, et in Nicephori Botaneiatae Imp. iaspide, a Ioh. Chiffletio iuti publico donata [orig: donatâ] A. C. 1661. in qua efficta Deipara, utraque palma [orig: palmâ] ad pectus extensa [orig: extensâ], quemadmodum etiam stans exhibetur, in achate Orientali, apud eundem Chiffletium, cum bina Inscr. perpendiculari, ab altera parte MHTHP, ab altera *q*e*o*g, ut et in nummo aereo, quem du Fresne exhibet, inter Zimiscianos, et in alio Isacii Angeli. In iaspide vero [orig: verô] habentur soliti characteres, *m*r *q*g. In circulo autem, qui imaginem ambit, *q*k*e *b*o*h*q*e*i *n*i*k*h*f*o*r*w *f*i*l*o*x*r*i*s*t*w *d*e*s*p*o*t*h *i*o*t*a*n*e*i*a*t*h. Interdum vero [orig: verô] Christi effigies in scuto vel clypeo efficta, ab ipsa Deipara utraque manu in sinu tenetur, ut in nummis eiusdem Romani Diogenis et Isaacil Angeli, videre est. Is enim apud Graecos mos invaluit, ut Sanctorum imagines, in clypeis seu tabellis orbicularibus, Vett. imitatione, depingerentur, unde a)spi/das2 o)mfaloi/ssas2 vocat P. Silentiarius, scuta, Anastas. Bibl. vide supra in Clypcus. Alium modum effingendi Deiparae imaginem; tradit Scylitzes in Romano Argyro p. 729. ubi ait, inventam fuisse in aede Blanchernensi tabellam B. Virginis, Christum ad pectus applicatum tenentis. Sed et aliter nonnumquam, et ut Latini solent, in ulnis sc. Christum gestantem, eam a Graecis depictam, colligit ex Theophane Cerameo et Theod. Studita du Fresne praefatus. Diogeniano autem similes habentur aurei Ioh. Comneni nummi, in quibus idem diadema a Deipara excipit, cum his literis, iw *d*e*s*p*o*t, in facie vero altero effingitur Christus sedens. In altero eiusdem Augusti Deipara crucem ipsi duplicem porrigit, cum lemmate, iw *d*e*s*p*o*t; supra caput, et ad latus Deiparae, *q V. MP. In alio praeterea, in quo stat ipse Ioh. cum Narthece et globo crucigero, hisque literis iw *d*e*s*p*o*t *p*o*r*f*g*r*o*g*e*n*n. aversa facies S. Virginis pronomen praefert, cum utroque brachio extenso, ut in aliis inter Zimiscianos et Manuelis, Andronici Tyranni et Isaacii Angeli, solitisque characteribus MP. *q V. In alio denique eiusdem Manuelis stat facie lusca [orig: luscâ], brachiis pariter erectis, in precantis speciem: quasi ad Deum preces funderet, pro imperii vel Urbis incolumitate. Car. du Fresne Dissertat. de Infer. aevi numism. De hymno Graecorum, cui a Deipara qeotoki/ou nomen vide infra Triadica.

DEIPHOBE Sibylla Cumana, Glauci filia, quae Aeneam ad in feros duxit. Virg. Aen. l. 6. v. 35.

--- --- Phoebi Triviaeque sacerdos
Deiphobe Glauci. --- ---

DEIPHOBUS Priami ex Hecuba fil. qui interrempto Paride, Helenam uxorem duxit, cuius tamen dolo ac proditione interfectus est a Graecis, quos illa in cubiculum dotmientis intromisit. Therapnaeis olim cultus est, teste Aenea [orig: Aeneâ] Gazaeo, qui in Theophrasto scribit, Menelaum, Paridem ac Deiphobum, Therapnis Laconicis, in veneratione fuisse, apud Voss. de Idolol. l. 1. c. 13. Pictus ab Antiphilo: de quo Plin. l. 35. c. 11. Laudatur --- numerosa [orig: numerosâ] tabula [orig: tabulâ], in quo sunt Prianus, Helena, Credulitas, Ulyxes, Deiphobus, Dalon.

DEIPHONTES Dux Doriensium; qui appellens ad collem, ubi conspici non posset, submisso falso speculatore, nuntiandum Argivis curavit, Dorienses esse praedatum egressos: Adversus quos Argivi desertis castris exeunt. Tunc Deiphontes cum sociis navibus egressus vacua defensoribus capit. Argivi parentibus, liberis et coniugibus captis, ut illos et regionem servarent, urbes Doriensibus tradiderunt [orig: tradidêrunt]. vide Polyaen. l. 2.

DEIPNIAS Thessaliae vicus apud Larissam. Steph.

DEIPYLE Adrasti filia, Tydei uxor, ex quo Diomeden suscepit, qui in bello Troiano primus post Aiacem et Achillem ab Homero describitur. Diod. l. 4.

DEIPYLUS Stheneli fil. Capanei in bello Troiano amicus fidissimus: Hom. Il. 5.

DEIPYRUS unus ex principibus iuventutis Graecorum. Hom. Il. 8.

DEIRA vulgo Darham, urbs Angliae, Regni olim cognominis caput. Fast-Saxonum enim Regnum, fundatum ab Ina A. C. 547. subdivisum postea est, in Regnum Deirae et Berwiciae. Georg. Horn. Orb. Imper.

DEIRADES tribus [orig: tribûs] Leonitidis vicus. Steph. Item prom. et urbs Aethiopiae.

DEIS genus mensae in Monasteriis, in Vitis Abbatum S. Albani: forte eius, cui ut honoratiori umbraculum, quod Dais Gallis, imminebat. vide supra Dagus.

DEITANIA Hispan. citer. regio circa Carthag. novam. Plin. l. 3. c. 3.

DELA Arab. Fel. urbs. Ptol.

DELAS et Tygris minor. fluvii, qui Apameam Mesenorum civitatem circumdant. Steph.

DELATORES vide de iis hic passim, inprimis in vocibus Auscultatores, Cognitores, Portarius, Relegatio, Sycophantae, Vetus Consuet.

DELBENUS Franciseus, vide Franciscus.

DELCINUS Novariensis iuxta Gerardum Sagarellum Parmensem, doctor Fratricellorum, qui summa [orig: summâ] tum crudelitate in Italia exterminabantur, A. C. 1300. Blond. dec. 21. l. 9. Pantal. Chron.

DELCOS seu DELTA urbs Thraciae, in Urbana Reg. versus oram littor. Ponti Euxini, 30. mill. a Byzantio in Circ. Hinclacus Delcos adiacens, et fluv. cognom.

DELDON Mysorum ac Basternarum Rex, quos cum M. Crassus praeliis frequentibus edomuisset, illorum tandem Regem


page 32, image: s0032a

Deldona sua [orig: suâ] manu interemisse fertur. Dio et Cael. Rhodig. l. 18. c. 23.

DELEAN civitas in tribu Iudae. Ios. c. 15. v. 38.

DELEGATUS Apostolicus idem cum Responsali, can. Frater. 16. quaest. 1. vide Responsalis: At Delegatio, certus acquirendi in Re monastica modus, de quo vide infra in voce Mediatores.

DELESSA maris Aegaei insula. Anton.

DELETITIA Charta vice Opisthographum.

DELGOVITIA Angliae urbs. Anton. Godmundingham in ditione Eboracensi. Camd.

DELIA [1] urbs Cariae. Steph.

DELIA [2] celebre Atheniensium festum, in Apollinis, quem eximie coluere [orig: coluêre] honorem institutum; quorum toto tempore sacris operata Urbs noluit quemquam capitis damnatum, dum Delum ibant redibantque Theori, poenas dare: lege lata [orig: latâ], *dhmosi/a mhde/na a)/poktinnu/nai prin a)\n ei)s2 *dh=lon a)fi/kh|tai to\ ploi=on, kai\ pa/lin deu=ro, Deliorum fectos dies, dum Delum itur, reditur, damnatorum suppliciis ne funestato. Cuius legis meminit Xenoph. ac Plat. qui observant, Socrat. triginta dies in carcere et in exspectatione mortis exegisse post damnationem, quia Delia festa intervenerunt [orig: intervenêrunt]. Datum id autem honori Apollinis, ne huius festi dies ultimo damnatorum supplicio polluerentur, non enim omnibus id diebus festis observatum. Hinc Phocion quando ex plebiscito veneno sublatus est, festus erat dies, Iovi sacer. vide Plutarch. in Phocione. Qui sacra hac. Iegatione defungebantur, *dhliastai\, item *qewroi\ dicebantur, quoquorum Princeps *)arxiqe/wros2 appellatus est; cui addebantur duo Parasiti seu Epulones ex Cerycum genere. qui illo Anno suum ibi munus obirent. Unde lex: *kai\ tw/ kh/ruke e)k tou= ge/nous2 tw=n khru/kwn tou= th=s2 musthriw/tidos, tou/tous2 de\ parasitei=n tw=| *dhli/w| enianto\n, Duo Caeryces sunto e gente Cerycum Mysticorum; iidemque Annum in Delio templo Parasiti sunto. Fuere [orig: Fuêre] autem illi Ceryces, inter antiquissimas gentes populi Atheniensium, non caduceatores, neque praecones, ut quidam volunt, sed sacrorum Ministri. vide Sam. Petit. Comment. in leges Atticas l. 1. tit. 2. Nayis, qua [orig: quâ] vehebantur Theori, similiter *qewri\s2, item *dhlia\s2 dicta, a Sacerdote Apollinis floribus sertisque exornari solebat: eratque illa ipsa, ut vulgo credebatur, qua [orig: quâ] Theseus virgines, quae Minotauro quotannis offerendae in Cretam mittebantur, olim, monstro sublato, in patriam incolumes revexerat, ludis hinc festoque Deliaco instituto. Ipsi Legati lauro ibant coronati: Unde Apollon. l. 2. Argonaut.

*sanqa\ d' e)reya/menoi da/fnh| kaqu/perqe me/twpa.

Quae ad festi sollennitatem illuc mittebantur, pompei=a dicta sunt: Ibi enim primum sacrificatum, dein circum altare Virgines *ge/ranon saltabant, de quo vide infra in voce Grus, et plura in hanc rem, in voce Theori: De Deliis vide virginibus, comam resectam Opi Deae, cum nupturae erant consecrantibus itidem infra in voce Opis.

DELIACA Suppellex Cic. appellata, in qua erant triclinia et lecti, cum pedibus et fulcris, ex aere Deliaco factis, Baifius l. de Vasculis, apud Ioh. Calvin. Lexic. Iurid. Sic meminit Deliacorum Ael. Lamprid. in Alexand. Sever. Isium et Serapium decenter ornavit, additis signis et deliacis et omnibus mysticis, h. e. vasis Deliaca [orig: Deliacâ] specie, aut quae Deliaca imitarentur, uti loquitur Plin. l. 34. c. 2. Casaub. add. De aere autem illo sic habet Antiquissima aeris gloria Deliaco fuit, mercatus in Delo concelebrante toto orbe, et ideo cura officinis triclineorum pedibus fulcrisque. Ibi prima nobilitas aeris, quae pervenit deinde ad Deum [orig: Deûm] simulacra, effigiemque hominum et aliorum animalium. Proxima laus Aeginetico.

DELIACI memorati Plin l. 10. c. 50. gallinatii erant Mercatores, quos gallinas saginare primos coepisse, scribit. Eorundem meminit Cic. in Lucullo, Quoniam gallinarium invenisti Deliacum quiova cognosceret. Item Orat. 2. pro C. Cornelio, apud Ascon. Columella quoque l. 8. c. 2. Iidem ex gallis faciebant capones: quo Petron. alludens, de hominibus etiam dixit, Deliaci manu recisi, h. e. spadones. Quam vero Romani vett. huiusmodi gallinarum delicias refugerint, docet Plin. cum post verba proxime memorata subiungit: Interdictum lege. C. Fannii Cons. XI. annis, ante tertium bellum Punicum, ne quid volucrum poneretur, praeter unam gallinam, quae non esset altilis: quod deinde caput translatum per omnes leges ambulavit: inventumque diverticulum est, in fraudem earum, gallinaceos quoque pascendi lacte madidis cibis. vide Gerh. Ioh. Voss. de orig. et progr. Idolol. l. 3. c. 91.

DELICATI Latinis dicebantur, qui Graecis ta\ paidika\ seu e)rw/menoi, quos et delicias dixit Cic. pro Caelio. Ael. Spartian. in Hadr. Corrupisse eum Traiani libertos, curasse delicatos, eosdemque sqepe levisse per illa tempora --- opinio multa firmavit. Sed et delicatae quoque, h. e. dilectae, in vett. Inscr. in aede Cathedrali Pergami, ATESTIA. I. D. L. ATESTIAE. TERTIAE. PATRON. BENEMERENTI. ET. CAPITONI. BINETAE. ET. MARTIAE. ET. PRIMUL. DELICATIS. ET. TELAMIO. CELERI. AMICO. CARISSIMO. ET. ATESTIAE. EGNATIAE etc. vide Casaub. ad Spart. et Car. du Fresne Glossar. ut et hic [orig: hîc] infra. Festo delicata primitus dicebantur, quasi dedicata, h. e. Diis consecrata; unde delicatus debitor, i. e. luxui consecratus: a delico, pro dedico etc. At Deliciae, apud Catull. carm. 2. et 3.

Passer delitiae meae puellae.

et imitatione huius, Delicium, apud Mart. l. 1. Epigr. 8.

Stellae delicium. mei columba:

aliosque melioris aevi Scriptores, res est quae oblectat, quod facile ea [orig: ] homines laciantur seu deliciantur et inescentur. Unde Deliciae Orbis, notum Titi elogium. Sic porro dicuntur interiores amici, quos dulces Stat. Sulpic. Sever. Salvian. Egesipp. deliciosos appellavit recentior aetas, uti ex Anastas. Biblioth. ad notat Barth. Animadvers. ad Stat. Thebaid. l. 11. v. 369. et Advers. l. 6. c. 20. Sed et obscenam notionem vox habuit, uti discimus supra ex Cic. exempla habes, ubi de Antinoo et Daphnide Apud Comicos delitiosa nomina, Storax, Paegnium et c. Iul. Caes. Scalig. Poet. l. 1. c. 13.


image: s0032b

Casaub. Deliciae Latinis dicti sunt proprie pueri minuti et procaces, ac garrulitate ipsa [orig: ipsâ] amabiles, ut ait Suet. Aug. c. 84. Pronuntiabat dulci proprio quodam oris sono. quos vett. Romani magno studio conquirebant, ex Syria inprimis, Alexandria et Mauritania, domesticae oblectationis ergo. Qualem habuit August. Sarmentum, apud Plutarch. in Antonio, ubi dhliki/a illum Caesaris vocat, qualemque indigitat Ieremias, c. 31. v. 20. voce Ieled schahaschuhim, quem paioi/on entrufw=n Graeci vertunt. Fortasse et Salomon Prov. c. 8. v. 30. et seqq. Atque sic in antiqq. lapp. plerisque Deliciae et Delicium accipere mavult. Stat. Epicedio in Fil. eos sic describit, v. 66. et seqq.

Non ego mercatus Pharia de puppe loquaces
Delicias, doctumve sui convicia Nili
Infantem, linguaque simul salibusque protervum
Dilexi --- ---

Vide supra in voce Cubiti. At Delicati eidem, quos nequissimi Graeci paidika\ dixere [orig: dixêre], item pai=das2 a(palou\s2, quos koma=|n o)/pisqen, in syncipite comam alere solitos, Dio Chrysost. de Regno ait. Interim confundi has voces saepe, non negat. vide illum ad Suet. d. l.

DELIOLI horti sunt prope Neapolim. poggio Reale, Fabricio.

DELIUM opp. Boeotiae in Tanagra. Steph. Iuxta Euripum, medium inter Chalcid. ad Bor. et Tanagram ad Austr. versus ostia Asopi fluv. Nunc in tuinis. Baudr. Item Apollinis templum. Strab.

DELIUS unus ex ducibus Antonii, missus ad accersendam Cleopatram, mulieri persuadet, monetque Homerico versu, ut ad iudicium proficiscatur quam maxime ornata. Plutarch. in Anton. Idem eum historias descripsisse tradit. Messala Corvin. hunc desertcrem bellorum civilium vocat, quia a Dolabella ad Cassium transiit, a Cassio ad Antonium, novissime ab Antonio ad Caesarem. Scripsit quoque lascivas Epistolas ad Cleopatram. vide Adelphius. DELIUS vide Delos.

DELLI [1] lacus breviores non longe a Catana, mirae profunditatis, quos incolae crateras vocant. vide Palici.

DELLI [2] vide Deili.

DELLIUM urbs ampla Indiae Or. sub Magno Mogole, caput Regni cognom. ad Geminum amnem, 100. mill. circiter ab Agra in Boream, Lahorium versus, Sedes Amazonum olim, quibusdam. Davity, Asiae p. 1. p. 663.

DELLIUS memoratus Hegesippo, l. 1. c. 30 Dellius in hos usus est dircctus ab Antonio; ita enim MS. habet, uti Ioseph. cum vulgo Gellius legatur, est ille ipse desultor bellorum civilium, cuius apud A. Senec. mentio. Eiusdem meminit quoque c. 37. Hegesippus, ubi tamen error est Auctoris, bis tribuentis Sossio, quod Dellii est apud Ioseph. ut quidem iudicat Ioh. Frid. Gronov. Observ. in Ecclesiast. c. 24.

DELMATIA vide Dalmatia.

DELMENHORSTIUM opp. et Comit. Germ. in dit. Comitis Oldenburgensis antea, nunc sub Daniae Rege. Ad Delmam amnem, qui paulo infra in Visurgim cadit, 3. leuc. Brema [orig: Bremâ] in Occ. 4. ab Oldenburgo in Ort. Oppidi historia haec: Arx primo fuit, ab Ottone II. Com. Oldenburgico, condita, A. C. 1247. ab huius dein ex fratre Christiano nepote, Ottone III. urbs facta est. Huic nati Ioh. Oldenburgicae, et Christianus (doctissimus) Delmenhorstanae lineae. conditores fuere [orig: fuêre]: quo cum fratre a Butiadis caeso, filius Otto simplex, Bremensibus Comitat. assignavit, si solvendo non esset, illique filium Archiep. crearent. Sic electus est Nicolaus filius, A. C. 1421. sed sororis eius Adelheidis maritus Theodoricus Fortunatus Oldenburgicus, nihilo setius Comitat. sibi vindicavit. Huic filii fuerunt [orig: fuêrunt] Christian. Maurit. et Gerhard. quorum medio Delmenhorstum assignatum est, sed liberis eius impuberibus a Gerhardo ereptum. Christianus I. Dano-Holsaticae familiae auctor fuit. Gerhard. vero Bellicos. Oldenburgios continuavit: qui cum vicinos vexare non desineret, Episcopi Monaster. et Brem. Delmenhorstum A. C. 1482. cum Comite ceperunt [orig: cepêrunt]. Filius Ioh. interea administrationi admotus Butiados et Statlandos A. C. 1499. devicit, arce Rodekercken cervicibus, illorum imposita [orig: impositâ], qua [orig: quâ] destructa [orig: destructâ] A. C. 1513. iis denuo ope Brunsvicensium victis arx Ovelgun imposita est. Eius filius minimus natu Anton. A. C. 1529. ex resignatione fratris Ioh. administrationem sucepit. Hic A. C. 1547. Delmenhorstium diu a Monasteriensibus detentum, vi cepit, et munivit, Pater Ioh. tursus Oldenburgensis rami, et Antonii, Delmenhorstani, auctorum, quorum huius familia [orig: familiâ] in liberis exstincta [orig: exstinctâ], illi Comitatus accrevit. Hoc natus Anton. Gunther. prudentissime ultra 60. Ann. Provinciam rexit, in medio belli aestu semper neutrarum partium: Quo ultimo suae gentis haud pridem exstincto, agnatus Daniae Rex. Comit. qui familiae proprii, vindicavit. Ieverensem Ioh. Princeps Anhaltin. Servestanus, ex sorore nepos, nactus est: Kniphusium dominium Anton. fil. naturalis, ex Ungnadia susceptus, obtinuit. Vide Phil. Iac. Spener. Syll. Geneal. Hist. Ceterum, post praef. ultimi Comitis fata, hereditatem inter Daniae Regem atque Holsatiae Gotorpiensis prosapiae Principem ita divisam esse, ut Regi Oldenburgum, Delmenhorstum Duci cederet; litem dein utrique obortam cum Ioach. Ernesto Duce Ploenensi, reque delata [orig: delatâ] ad Caesarem, pro hoc pronuntiatum, cui postea cum Rege convenerit, conditionibus non nisi forte paciscentibus notis, tradit Tob. Pfanner. de praecipuis Germ. Principum Gentib. c. ult. ex Recapitul. aliisque Actis apud Castel. p. 685. et 692.

DELMINIUM nunc Dumno, Ioh. Lucio, non Almissa, Slave Omisc, quod maritim. est opp. Baudt. vide Peguntium et Dalmatia.

DELOS Ins. maris Aegaei, Cycladum omnium clarissima, in qua [orig: quâ] Latona Apollinem ac Dianam dicitur enixa, unde Diis illis sacrata putatur, tantumque religionis ei semper fuit, ut ne Persae quidem, quevum bellum toti Graeciae, Diis hominibusque indixissent, et mille numero navium classem ad Delum


image: s0033a

appulissent, quicquam conarentur aut violare, aut attingere. Virg: Aen. l. 3. v. 73. et seqq.

Sacra mari colitur medio gratissima tellus
Nereidum matri, et Neptuno Aegaeo:
Quam pius arcitenens, oras et litora circum
Errantem, Gyaro celsa [orig: celsâ] Myconoque revinxit,

Stat. l. 3. theb. v. 438.

--- --- Ipsa tua Mycono, Gyaroque revelli
Dele, times, magnique fidem testaris alumni.

Iustin. l. 3. c. 6. Totius Graeciae emporium erat et aerarium Graecorum. Ibiopp. praecipuum Delos, postea novae Athenae Hadrianae. Nunc Sdilles. Dicta a)po\ tou= dh\lou, quod cum antea mari tecta esset, latonae locum ad pariendum quaerenti, repente se ostenderit: Prius Ortygia dicebatur, Asteria, Cynthia, Lagia, Chlamydia, Gynethus, et Pyrpile, ab igne ibi primum reperto. Virg. l. 3. Georg. v. 6.

Cui non dictus Hylas puer et Latonia Delos?

Haec insula olim per mare vagabatur. Ovid. Met. l. 5. v. 334.

--- --- Quam vix erratica Delos
Errantem accepit, tunc cum levis insula nabat.

Stat.

--- --- Nec instabili fama [orig: famâ] super abere Delo.

Claudianus, d. R. Proserp. Carm. 35. v. 34.

--- --- Motoque in stamine Delos
Errat, et aurato trahitur circumfius Ponto.

Hinc a Callimacho *plagkth\ dicitur, et a Virgilio errans. Aristid: etiam oratione in Asclepiadas *dh=lon ferome\nhn dixit. Plin l. 4. c. 12. Ipsaque longe clarissima Cycladum media, templo Apollinis, et mercatu celebrata, Delos: quae diu fluctuata, ut proditur, sola motum terrae non sensit ad M. Varronis aetatem. Adi Strab. qui l. 10. eadem narrat ex Pind. Edidisse hic [orig: hîc] Oracula Apollinem sex mensibus aestivis ferunt, Pataram Lyciae urbem sex hibernis reliquis se contulisse: Hinc Virg. Aen. l. 4. v. 143.

Qualis ubi hibernam Lyciam, etc.

Postea vero immota facta est, et a Virg. sic dicta. Hinc Herod. in Erato, tale oraculum narrat:

*kinh/sw kai\ *dh=lon a)ki/nh to\n per' e)ou=san.
Concutiam et Delum, quamvis immobilis haec sit.

Proinde Callimach. in Hymno ad Delum, eam vocat a)tropon immutabilem, i. e. a)ki/nhton kai\ a)/seiston, inquit Scholiast. qui addit: *kai\ *qoukudi/dhs2 seimo\n geno/menon me/gan boulo/menos2 e)chgh/sasqai, fhsi\n, o(/ti tosou=ton h)=n me/gas2, w(/ste th\n *dh=lon seisqh=nai. In ea canem nullum alete, aut cadaver sepelire licuit, postquam Athenienses ea [orig: ] potiti, Thucyd. l. 3. Strab. l. 10. Plin. l. 4. c. 12. Inopus fons sunt verba plerique eodem quo Nilus modo, ac pariter cum eo decrescit, augeturque. Plin. 1. 2. c. 103. Nic. Lloydius. Hodie Sdille haec Insi dicitur, neque quidquam habet celebre, praeter nomen. Videturque nunc gemina, ob Rheniam, in qua olim cadavera sepulta, ei coniunctam; et Pars, quae olim Rhema erat, Fermene vocatur ab indigenis. Parvi circuitus est, sub Turcis, 60. mill. ab Euboea Ins. in Ort. Fere deserta, Baudr. Ind. Delius, et Delia, Apollinis ac Dianae epitheta. Item Deliacus, ut vasa Deliaca, de quibus Plin. l. 34. c. 2. Deliaci autem Iuppiter in Capitolio in Iovis Tonantis aede et Cic. pro Rosc. Amer. Delius, inquit Bochart. factum ex [gap: Hebrew word(s)] daal, quomodo Belus ex [gap: Hebrew word(s)] Baal . Syris autem [gap: Hebrew word(s)] daal est timor, deinde Deus qui timetur, iuxta illud, Petron. in fragm. p. 347. Edit. Boschii.

Primus in orbe Deos fecit timor.

Et hoc ob Apollinem ac Dianam, quorum natalibus erat celebris. Idem Lloyd. Addo quod hodie docente Sponio. Dili Graecis, in numero plurativo, eo quod hoc nomine etiam Rheniam Ins. comprehendant, quae procul aspectantibus cum Delo eadem esse Insula videtur. Interim cum separatim de alterutra loquuntur, hanc magnam Delon, (non Fermene, quod nomen est Ins. Thermiae 30. mill. inde distantis) illam parvam appellant. Est autem haec Insula deserta hodie, et, quia sub ruderibus tota iacet, penirus inculta, leporum saltem cuniculorumque, copia [orig: copiâ] abundans, unde Lagiae nomen inter alia Insulae tributum diximus. Cortunices vero, unde et Ortygia illa quondam, nullae ibi hodie, nec palmeta ulla, quibus olim nobilem fuisse, Herod. tradit. Lentiscum solum fert, quae mastichem stillat. Porro hodieque ibi visuntur plurima Antiquitatis lei/yana; Gymnasii sc. rudera. cuius memoriam servant duae Inscriptiones, quarum una Mithridati Evergetae, altera Mithridati Eupatori, Ponti Regibus, dedicata est, unde piratae Christiani Insulam Scholas etiamnum nominant. Porro Naumachiae ibi Theatrique reliquiae: et truncus Apollo, e marmore, humi prostratus, cuius quod restat, colosseam idoli magnitudinem testatur; haud procul Centauri Nessi, Deianirae raptoris, et quatuor itidem ex marmore leonum, quaedam supersunt, qui, utpote Apollini sacri, ornatui Templi inservisse videntur. Imo vett. in hac Ins. marmorum (quae omnia ex Ins. Paro petita) tanta strages, ut sub iis tota velut sepulta lateat. Sub monte Cyntho, qui exiguus est, Deli urbis vestigia supersunt, ubi Inscr. votum factum Serapidi, Osiridi, Anubi, et Harpocrati, quibus forte ibi loci aedes olim sacra, continens; Dianae vero, quae alterum fuit Numen, iuxta Apollinem fratrem, hic [orig: hîc] cultum, nihil plane restat, ut videre est apud Iac. Spon. Itiner. Graeciae Part. I. p. 172.

DELPHACIA Proponitidis Ins. Plin. l. 5. c. 32.

DELPHI [1] urbs Phocidis in Achaia ad Parnassum mont. oraculo Apollmis et templo eius, post a Gallis, Brenno Duce, direpto clarissima. Cuius historia paucis sic habet: Caprarum grex aliquando ad antrum hoc accedens ingentem clamorem sustulit. Id miratus Pastor Coretas, cum illuc se conferret, vaporibus inde prodeuntibus impletus, vaticinari incepit. Hinc alii atque alii huc venerunt [orig: venêrunt], sed, quia plurimi imprudenter in voraginem prolapsi perierunt [orig: periêrunt], tripodem ibi statui placuit, cui imposterum vates insideret. Hic honor virginibus primo, in Dianae honorem obtigit, donec rapta [orig: raptâ] ab Echecrate Thessalo Phoebade, quinquagenariae adhibitae. Et quia oraculum hoc toto orbe celebre fuit, templum divitiis


page 33, image: s0033b

scatens, saepe praeda cessit Euboeensibus, Phlegyiis, Pyrrho Achillis filio, Xerxi, Phoeaeensibus, Gallis, Neroni tandem, qui 500. inde statuas cupreas rapuisse dicitur, distributo militibus territorio Cyrrhaeae, Apollinis domanio, et antro, unde Oracula prodibant, occisorum hominum cadaveribus obstructo, Strab. l. 9. Pausan. l. 10. Diod. l. 62. Diod. Plutarch. Iust. Oraculum hoc, nato mundi Servatore obmutuisse, postquam Augusto, causam roganti, haec respondisset:

Me puer Hebraeus, divos Deus ipse gubernans
Cedere sede iubet, tristemque redire sub Orcum, etc.

referunt Niceph. l. 1. c. 17. Cedren. in Comp. Suid. in Aug. Oros. l. 1. c. 18. qua de re adi Anton. van Dalen de Oraculis Dissertat. 1. Delso etiamnum, Castri Sophiano et Saona Nigro, qui eandem frumenti feracem esse tradit. Magis rupibus, ac loci natura [orig: naturâ] quam humana [orig: humanâ] arte munitur. Umbilicus terrae dicebatur a Graecis, referente Plutatch. l. de Oracul. defectu. Strab. l. 9. *eka/lean th=s2 gh=s2 o)/mfalon. Liv. l. 38. c. 48. Etiam Delphos, quondam commune humani generis oraculum, umbilicum orbis terrarum, Galli spoliaverunt [orig: spoliavêrunt]. Hinc est illud Claud. in Prologo ad Manl. Theod. Cos.

Iuppiter (ut perhibent) spatiumque cum discere vellet
Naturae, regni nescius ipse fui;
Armigeros utrinque duos aequalibus alis,
Misit ab Eois occiduisque plagis.
Parnassus geminos fertur iunxisse volatus:
Contulit alternas Pythius axis aves.

Ovid. Met. l. 10. v. 168.

In medio positi caruerunt praeside Delpbi.

Coeterum quevinque templa Delphica, i. e., in eodem loco Delphis successive exstructa fuisse leguntur. Primum ex lauri ramis, ex agro vicino petitis. Secundum e cera et apum alis, a quodam cui Pteras nomen: Tertium ex aere (quemadmodum Spartae templum erat Minervae *xalkoi/kou ) exstructum; quod igne colliquefactum, vel, ut alii, terrae motu absorptum legitur: Quattum e lapidibus constabat, architectis Trophonio et Agamede, primo Anno quintae Olymp. in cineres redactum: Quintum seu ultimum ab Amphictyonibus conditum e sacro aerario, per Spintharum, in loco maxime declivi, aditum habebat impeditum admodum et magnopere angustum. Huc cum Athenienses mittebant Legatos, qui Oraculum consulerent, dicebantur illi a)nabai/nein, adhibebanturque iidem ferme ritus, qui in annua legatione ad Deliacum festum usitati erant. vide in voce Theori. Oraculum, postquam hic [orig: hîc] obmutuerit, ad Hyperboreos Scythas se contulisse fertut. Claudian. de sexto Cons. Honor. Carm. 28. v. 26.

Lustrat Hyperboreas Delphis cessantibus aras.

Unde Abaris Scytha, de eius adventu et responsis librum edidisse, et Athenienses, per totam Graeciam peste horribiliter grassante inde moniti fuisse, ut teliquevorum nomine vota precesque facerent, leguntur. Quare, sicut priis Delphos, ita ab illo tempore dona eo mittere soliti sunt. De cessatione Oraculi Delphici, egregie Prudent. canit in Apopth. v. 502. et seqq.

Ex quo mortalem praestrinxit spiritus alvum
Spiritus ille Dei, Deus, et se corpore matris
Induit atque hominem de virginitate creavit.
Delphica damnatis tacuerunt sortibus antra.
Non tripodas cortina regit, non spumat anhelus
Fata Sibyllinis fanaticus edita libris.
Perdidit insanos mendax Dodona vapores,
Mortua iam mutae lugent oracula Cumae:
Nec responsa refert Lybitis in Syrtibus Ammon.

Vide Franc. Rossaeum Archaeol. Atticae l. 7. c. 2. et infra in voce Oracula Rudera vero Templi et urbis hodieque visuntur, servatque insuper memoriam huius Inscr. quae in pagi Castri (quem incolae vet. esse urbis Delphorum lei/yana tradunt) templo Graeco Agios Helias superest, et inter alia haec continet, *k*a*t*a*p*e*r *e*n *d*e*l*f*o*i*s *a*r*x*o*n*t*o*s *q*o*i*n*i*w*n*o*s etc. Item alia, in Monasterio 400. p. inde dissito, in qua legitur, *d*e*l*f*w*n *p*o*l*e*w*e *a*p*e*l*e*g*q*e*r*o*g. Fuit autem haec urbs primitus exstructa, a Neptuni et Cleodorae Nymphae filio Parnasso, qui monti Musarum sede inclito nomen dedit. Ea [orig: ] vero diluvii Deucalionaei undis obruta [orig: obrutâ], qui supererant incolae, luporum ululatum secuti, in culmine Parnassi Lycoream condiderunt [orig: condidêrunt], a qua etiamnum culmen illud Liacoura Graeci appellant. Nomen Delphorum quod attinet, Delphum quendam Apolline et Thya [orig: Thyâ] Sacerdote, filia [orig: filiâ] Castalii, genitum, originem nomenque ei dedisse volunt: Delphi autem filium Pythin Pythonem eam appellasse. Nunc ad exiguitatem vici redacta est, de quo vidimus. Plura hanc in rem inprimis de fonte Castalio, antro Corycio, ruderibus Gymnasii, Stadii, aliisque huc pertinentibus, vide apud Iac. Spon. Itiner. Graec. Part. 2. p. 54. et seqq. Idem nummi meminit Faustinae, in cuius postica parte Templum Apollinis (quod non adeo videtur fuisse magnificum, utpote in quo 5. solum columnae visuntut) cum voce *d*e*l*fw*n, Part. 3. p. 172.

Nunc viculus in planitie, est 9. mill. ab ora Sinus Corinthiaci, in Bor. sub Turcis, Baudr. de Delphica umbra, adagium idem cum illo, De Asim umbra, i. e. de re nihili. Cum enim, orante Demosthene, iudices dormitarent, is fabulam, de eo, qui asinum Athenis Delphos onustum ducens, in maximo aestu, sub asini umbra aestum declinare volebat, agasone sibi obsistente, et dicente, se illi asinum, non umbram asini locasse, recitavit. Cui fabulae cum se iudices attentos ostendissent, et Demosthenem rogatent, ut fabellam totam referret; is, De umbra Asini, inquit, seu De umbra Delphica audire cupitis, non causam, in qua de vita hominis agitur? Delphicus quoque gladius apud Eurip. et Arist. Pol. l 1. in proverbio est, de re in diversos usus accommodabili, uti gladius apud Delphicos, quo victimas caedebant, ac noxios interficiebant. Hinc Delphicus Apollo dictus, licet Macrob. a prisca Graecorum voce *delfo\s2 derivare maluit, quae solum sig. eo quod interdiu stellis


page 34, image: s0034a

omnibus obscuratis, solus luceat, qua [orig: quâ] ratione Sol a Latinis est appellatus.

DELPHI [2] urbs Hollandiae nitida, tertium tenens locum, a rivo Delf., quo interluitur, dicta, cerevisia [orig: cerevisiâ] et aedificiis inclita, in qua Guilielmi Araus. Principis, ibi A. C. 1583. interfecti, ut et Architalassis Trompii, celeberrimum monumentum. Dicitur et Delfium; estque ex praecipuis Hollandiae. Vix 1. leuc. ab Haga Comitis. 3. a Lugd. Batav. in Austrum, totidem a Roterodamo in Occ. Creseit. indies. Hic [orig: Hîc] Cornelius Honius, et Gnapheus Hagiensis, Euangelium annuntiarunt, A. C. 1521. qui iuncta [orig: iunctâ] cum Iac Praeposito, qui Antverpiae: Ioh. Rhodio, qui Traiecti: Martino Dorpio, qui Lovanii docuerunt [orig: docuêrunt], opera [orig: operâ], N. T. post Biblia in idioma Belgicum transtulere [orig: transtulêre], etc. Seditionis a feminis, ob novum in frumenta tributum, excitatae ibidem, A. C. 1616. historiam habes, in Suppelm. Thuan. Collatio Delphensis Orthodoxorum cum Arminianis, A. C. 1617. effectu carens, describitur in libro, cui tit. Henotitum Belgii dissecti. Guicciard. Belg.

DELPHICAE Mensae et Delphicae simpliciter Lat. Graec. *delfi/des2 tra/pezai: quod imitarentur figuram th=s2 delfi/dos2 seu th=s2 delfikh=s2, seu, ut recentiores Graeci dixerunt [orig: dixêrunt], tou= de/lfikos2 tou= *)apo/llwnos2, tripodis Apollonis, qui Delphis erat, sic dictae sunt. Itaque rotundae factura [orig: facturâ] erant, cuiusmodi fuisse *delfikou\s2 tri/podas2 notissimum est, unde orbes dictae Iuven. l. Iv. Sat. XI. v. 173.

Qui Lacedaemonium pytismate lubricat orbem

Ubi Lacedaemomus Orbis mensa est, ex Lacedaemonio marmore, vel abacus. Horat. l. 1. Sat. 6. v. 116. et seqq.

--- --- --- --- --- --- lapis albus
Pocula cum cyatho duo sustinet:

Ad quae verba vetus Interpres, Mensa, inquit, marmorea, quam Delphicam vocant. Prostabant sc. pocula omne genus in illis Delphicis exposita, et ibi pytissabant, abacumque ut et pavimentum effusionibus reiectionibusque lubricabant, vide Salmas. ad Spartian. in Pescennio Nigro. Dicitur et Delphicum, eadem notione, apud Hesych. Sed et sic triclinium appellatum est, in Maiori Palatio C. Politano, in quo epulari consueverat Imperator, uti ex Victore Tunn. in Chron. discimus, ubi hic [orig: hîc] loci VItalianum Iustiniani Patricii factione occisum natrat. Vim vocis et originem diserte exponit Procopius de Bello Vondal. l. 1. 2. 21. a Delphica nempe, seu abaco ministratorio. *)aristh/rion illud Triclinium vocat Anna Cominena Alexiad. l. 14. p. 138. ad quam vide Netas Car. du Fresne. Delphicae sive Abaci, Varro quoque meminit de Ling. Lat. c. 8. Itaque, sicut Abacum argento ornari videmus, ut alia paria sint, alia disparia, sic in oratione. E quo loco ostendit Salmas. non semper in Delphica pares scyphos, h. e. su/nduo, poni, consuevisse, uti vult Agroecius: Quia, inquiens, vasa in Delphica paria semper sunt, unde ipse Cic. Scyphorum paria compluria. vide eum ad Solin. p. 1047.

DELPHICUM Templum oppidul. Gall. Narb. forte ubi nunc les Trois Maries. De Delphico vero Templo, ubi oraculum olim edebatur, supra.

DELPHIDIUS Atticus Tyro Rhetor Burdigalensis, sec. 4. Auson. Carm. 5. de Profess. Burdigal. celebratus.

Facunde, docte, Lingua et ingenio celer
Iocis amoene Delphidi.

Vide Sidon. Apollinar. l. 5. ep. 10. ubi Delphidiia bundantiam laudat. Hieron. in Chr. A. 360.

DELPHIN vel DELPHIS item DELPHINUS inter cete minora, a Gr. de/lfac, quibusdam, i. e. porcellus, seu porcella, quod interiora porco similia habeat, nomen accepit. Unde marsuinum hodie Gallorum, h. e. maris suem, Vett. u(/ainan dictam, Delphinem esse putat Scalig. Sed u(/ainan Veteres et delfi=na diversum faciunt, et leve a nomine argumentum est: cuius originem alii ex Hebr. [gap: Hebrew word(s)] Leviathan, arcessere malunt. Ceterium velocissimum est omnium animalium --- et nisi multum infra rostrum os illi foret, medio pene in ventre, nullus piscium celeritatem eius evaderet --- tanta vi exiliens, ut plerumque vela navium trans volet. Iidem pariunt catulos decimo mense --- nutriunt uberibus, sicut balenae, --- pro voce gemitus humano similis, dorsum repandum, rostrum firmum --- Porro hoc non homini tantum amicum animal, verum et Musicae arti, mulcetur symphoniae cantu, et praecipue bydrauli sono. Hominem non expavescit, ut alienum: obviam navigiis venit, alludit exsultans, certat etiam et quamvis plena praeterit vela --- Est --- in Nemausensi agro stagnum Laterra appellatum, ubi cum homine delphini societate (mugiles) piscantur. --- Quae de eodem genere piscandi in Iassio sinu Mucianus tradit, hoc differunt, quod ultro neque inclamati praesto sint, partessque e manibus accipiant et suum quaeque cymba e delphinis socium habeat, quamvis noctu et ad faces etc. Plin. l. 9. c. 8. Ubi quod de filanqrwpi/a| delphinorum ait, illustrat exemplo pauperis cuiusdam pueri, ex Baiano Puteolos in ludum literarium itantis; alterius item, in Africo litore Hipponis Diarrhyti degentis; pueri potro in Iasso urbe; alteriusque cui Babylonis, et Hermiae nomen etc. quorum historias ibidem vide. Adde Delphinum Palaemonis apud Pausan. in Atticis, et quae affert hanc in rem Aelian. Hiftor. Animal. l. 6. c. 15. idem Pausan. l. 3. sub fin. Alii. Utut autem homini benevolum animal natura [orig: naturâ] Delphinus est, ex eventu tamen accerrimus fit hostis: novit enim olfactu hominem, qui ex Delphini carne gustavit, quem ubi deprehendit, devorat, Alberto Magno teste. Fabula ex Tyrrhenis homimbus Delphinos factos, a Baccho tradit: unde Tyrrheni greges Statio Achilleidos l. 1. v. 55.

Armigeri Tritones eunt, scopulosaque Cete,
Tyrrhenique greges, circumque infraque rotantur.

Eadem in vectura Thetidis illos ponit. Ovid. Metam. l. XI. v. 236. et seqq.

Est specus in medio --- qua saepe venire
Frenato Delphine sedens, Theti, nuda solebas.

Vide Casp. Barth. Animadvers. ad Pap. Stat. Achill. l. 1. v. 221.

Elicit inde fretis, et murice frenat acuto


image: s0034b

Delphinas biiugos, quos illi maxima Tethys
Gurgite Atlanteo pelagi sub valle sonora
Nutrierat.

et plura de celeritate, saltibus, ac tota natura delphinorum sane per omnia admirabili, apud Oppian. Aelian. Alios. Addam saltem, uti balaenis, sic delphims, branchias non esse, sed fistulis spirare, quae illis ad frontem, his a tergo sunt, ex Auctore Anonymo Sinae et Eur. c. 42. Quod vero peculiare Delphinum genus in Nilo esse, quorum dorsa serratas habeant cristas, a quibus interimantur crocodili, contendit Solin. c. 32. refellitur a Salmas. delphinos illos non esse Nili indigenas, sed e mari immeare, neque quidquam privi habere, praeter ceteros delphinas, quorum omnium sint illae cristae dorsuales, docente ex Salmas. praefato ad Solin. p. 447. vide quoque infra, ubi de Simonis vocabulo. Hinc *delfinofo/ros2 nau=s2, ab effigie delphi, quam praefereat in prora apud Pollucem. Sed et sic navis dicebatur, ab instrumento navali seu machina, in hostes emitti solita, cui delfi\s2 quoque nomen. Cuiusmodi delphines ex plumbo erant, et in summitatem mali sustollebantur, ut cum maiori pondere ex alto deicerentur, in naves adversariorum: ut ex illo Aristophanis colligitur,

*tou\s2 delfi/nas2 metewri/zou, kai\ tou\s2 a)ka/tous2 paraba/llou.

Qua de re eundem vide Salmas. ubi supra p. 570. et 571. uti de Delphino inter sacra Apollinis recepto et hinc XV. virorum cortinis in summo honore, apud Rom. posito, infra in voce Quindecimviri.

DELPHINA ins. maxima Afr. in Oceano Ind. aliter Madagascaria. Vide ibi.

DELPHINATUS [1] nomen dignitatis in Gallia, qua [orig: quâ] donabantur olim Comites Viennenses; eo quod complures ex iis, qui primo Comitatum hunc possederant, hoc nomine appellarentur. Hinc inter Ducatus, Marchionatus, Comitatus, Principatus, Viccomitatus, et Baronias, Delphinatum quoque posuere [orig: posuêre] Raynaudus et Rosentallus. In Charta A. C. 1285. apud Duchesnium: in horum Comitum Stemmate, occurrit Andreas quondam Delphinus Viennensis et Albonis Comes: a quo complures alii, Humbertus, Ioh. Guigo et Humbertus II. eadem dignitate donati leguntur. Quorum postremus qua [orig: quâ] occasione et conditione Galliae Regi Principatum suum donaverit, diximus suo loco. vide quoque Dionys. Salvagn. Boiss. de Usu Feud. c. 1. et hic [orig: hîc] infra [orig: infrâ].

DELPHINATUS [2] provincia Galliae celeberrima, ad Mirid. adhaeret Provinciae, ad Septentr. Sabaudiae et territorio Bressiae, interfluente Rhodano: Ad Occ. Rhodanus fluv. est, quo dividitur ab Occitania, et Lugdunensi prov. qua [orig: quâ] Or. conregionalia iacent Pedemontium et Sabaudia: lat. 43. 46. long. 26. 29. nomen illi volunt ab Castello Delphini [orig: Delphîni]. Hic [orig: Hîc] floruerunt [orig: floruêrunt] olim praeter Allobroges, Viennenses, Caturiges, Ebrodunenses, Segalauni, Valentini, Vocontii, Deenses, Gratianopolitani, Tricastini, Wapincenses, et Brannovii. Provincia haec non armis Coronae Franciae parta, sed amicitiae vinculo eidem annexa fuit, absque subiectione tamen et servitute, eaque conditione, ut nullo apanagii iure, ulli regis Franciae filio, quam Primogenito, qui propterea Delphini nomen gestaret, dari possit: hoc ita sapienter cautum provisumque fuit ab Humberto Delphino Viennensi, ex eius Consiliariorum auctoritate, qui hanc pulchram provinciam, hereditatis divisione in partes discerpi nolebant, vulgo Dauphine. Metel. Merula. Eius primaria urbs est Gratianopolis. Episc. et Parlamenti sedes, ad Isaram fluv. Historia paulo fusius sic habet: Provincia haec et pluribus statibus, post Regnum Burg. destructum, reunitis constat: Cum tit. Comit. primo: Sub Guidone, circa A. C. 889. cuius successores omnes idem habuere [orig: habuêre] nomen, et Comites Albonenses ac Gratianopolitani antiquitus, ex in Comites Viennenses, postquam Bertoldus Zeringhius iure suo in hanc urbem cessisset Guidoni VIII. dicti sunt. Guido VII. cogn. Senior, Delphini nomen assumpsit, cuive posteri id primo familiae, dein diguitatis, tandem totius Provinciae nomen fecere [orig: fecêre]. Beatrix Delphina, filia unica Guidonis VIII. Soror Guid. IX. sine prole defuncti, nupsit Hugoni III. Burg. D. ex Gallorum Regio sanguine, A. C. 1194. quorum fil. Andreas II. Guidonis X. et Delphini nomine sumpto, nomen insigniaque Burgundica omisit. Ex huius fil. Guidone XI. nata Anna Delphina nupsit Humberto Turrio, quorum nepos Guido XII. cui improli frater Humbertus II. successit, qui, cum filium infantem, cum quo ad fenestram luserat, infelici casu e manibus amisisset, herede destitutus, Philippo Valesio, iis conditionibus, Principatum donavit, quae, dictae supra, A. C. 1349. In hac provincia septem admiranda, aliaque recenset Chorerius, in hist. huius Provinciae, ut et Guila Canonicus Gratianop. in vita Margaretae, fil. Stephani Comitis Burgundiae, uxoris Guidonis Sen. Sunt illa Turris sine veneno, Mons inaccessus, Fons ardens, Labra et gemmae Sassenagenses, Manna Brigantina, Antrum Balmense, etc. Vide et Morerium in Diction. Hist. et supra in voce Delfinatus, nec non Delphinatus, nomen dignit. DELPHINI GALLIAE. Carolus fil. Philippi Valesii, dein quintus nomine. Carolus prioris fil. dein sextus huius nominis Rex. Carolus, Ludovicus, Ioh. et Carolus, filii Caroli VI. quorum prioribus mortuis ultimus Carol. VII. Gall. Rex evasit. Ludovicus fil. Caroli VII. undecimus dein huius nom. Ioachimus et Carolus, postea VIII. Rex filii Lud. XI. Caroli duo, filii Caroli VIII. ut et duo, Ludov. XII. Franciscus, fil. Francisci I. Regis. Henricus, postea II. huius nominis Galliae Rex. Franciscus, fil. Henr. II. secundus postea nominis huius Rex qui ducta [orig: ductâ] Maria [orig: Mariâ] Scotiae Regina [orig: Reginâ], dictus fuerat Rex Delphinus. Ludovicus fil. Henrici IV. dein XIII. huius nominis Rex. Ludovicus fil. Ludovici XIII. hodie feliciter regnans. Ludovicus: primogenitus Christianissimi Regis filius.

DELPHINATUS URBES, CASTELLA, ET LOCA CELEBRIORA.

Alta Ripa, Hauterive. Cassenaticum, Sassenage.


image: s0035a

Anto. Anton. Brigantium. Briaucon. Canutus mons, Montchenu. Castellum S. Eulaterii, S. Latier. Castrum Grepulum, Crepol. Castrum S. Georgii de Vandanis S. Ioire. Castrum vet. villae, Vireville. Caturigae. Le Gapencois. Clariacum Clerieu. Corpum Cors. Crestidium. Le Crest. Dea Die. Digueriae. Ebrodunum urbs Archiep. Anbrun. Fanum S. Marcellini et S. Pauli, S. Paul Troischasteaux. Goncelinum. Gratianopolis urbs Epise. Grenoble. Medullio Meicillon. Montilium Audomari, Montelimar. Monsferratus le Chasteau de Montferra. Naeomagus, Nions. Oisans opp. Ucenorum. Romanum, Romans. Sicoriorum locus Sigoiers. Sori Campus. Tricastina civ. le Tricastin. Valentia, Valence. Vapincum Gap. Vienna Archiep. Vienne. Viriacum aut Veriacum Virieu. Ursoli, Rossillon Comit.

DELPHINI [1] apud Iuvenal. l. 2. Sat. 6. v. 587. et seqq.

Plebeium in circo positum est, et in aggere fatum,
Quae nudis longum ostendit cervicibus aurum,
Consulit ante Phalas Delphinorumque columnas.

Columnae erant in medio Circo, inter metas, cum aliis Circi ornamentis et columnis positae. In Euripo illos locat Cassiod. cum de Circo loquens, Euripus, ait, maris vitrei reddit imaginem, unde illum Delphini quasi aequorei intersluunt: ubi nomine Euripi quid veniat intelligendum, infra dicemus. Erat nempe inter alias Circi columnas quaedam, quibus insculpti delphini, vel quibus delphini pro basi fuere [orig: fuêre]. Unde Tertullian. de Spectac. Delphinos Neptuno vomunt columnae. Sessias a sementationibus etc. Auctorem et usum indigitat Dio, ubi de Agrippa, cum videret in Circo homines saepe errare circa numerum spatiorum docurrendorum, tou/s2 te delfi=nas2, inquit, kai\ ta\w)oeidh= dhmiourgh/mata katesth/sato, o(/pws2 di\ au)tw=n ai( peri/odoi tw=n peridro/mwn a)nadeiknu/wntai, Delphinas et ovales fabricas constituit, quibus circuitus curriculorum notarentur ac numerarentur. vide infra, ubi de Ovis Circi. Ibidem viles et triviales Astrologos consulebant mediocres et plebeiae feminae, spatium utrinque metarum seu intermetium perambulantes, ut ex Iuven. verbis citatis liquet etc. Salmas. ad Solin. p. 909. et seqq. Sed et Delphini, ministeriis Ecclesiae accensentur, Gregor. Mag. l. 1. Ep. 66. Anastas. in Silvestre, Hilario alibique: ubi ornamenta maiorum lychnuchorum denotari, ait Car. du Fresne Glossar. de Tribunali Atheniensium tw=| e)pi\ *delfi/niw|, vide infra in voce. Dicaste.

DELPHINI [2] Portus pagus orae Or. Ligusticae, a Genua 15. m. p. in ortum 4. milliar. a Rapallo in Occ. distans, Portoffin, vel Fino Leandro. Sub Rep. Genuensi. Cum portu tuto, et arce munita, in clivo. Ei adiacet prom. Cap di Porto fino. Baud.

DELPHINIUM qui et Sacer portus, in Boeotia est, e regione Euboeae ins. Strab.

DELPHINUM [1] Apollo sic dictus, quod delphinum amiserit, quem consecuti sunt Cretenses, vide Cael. Rhodig. l. 8. c. 6. *delfini/ou *)apo/llwnos2 i)ero\n memorat Strab. l. 4. vide Plutarch. in Thes. Paus. Att. Plluc. et alios. Nic. Lloydius.

DELPHINUM [2] locus Athenis ab Aegeo Rege Apollini Delphinio, ac Dianae Delphiniae, teste Polluce, consecratus, in quo causam dicebant, qui caedem se fecisse, sed iure fecisse faterentur. Itaque Theseum narrat Pausanias, cum Pallanta eiusque filios res novas adversus se molientes interemisset, ibi esse absolutum, cum ante Theseum interfector exilii causa [orig: causâ] solum veteret, aut talionis poenam subiret. vide ubi de Dicateriis Atheniensium, infra.

DELPHINUM [3] castell. Chiorum.

DELPHINUS [1] Gall. Dauphin, cognomen primogeniti filii Galliae Regis. vide in voce Delphinalus.

DELPHINUS [2] Ioh. Antonius, vide ibt.

DELPHINUS [3] piscis. vide Delphin.

DELPHINUS [4] sideris nomen. Varro de R. Rustic. l. 2. c. 5. Stellas eius Aratus 4. tantum numerat, Ovid. vero novem. Atque hae Romae olim oriebantur heliace 5. Iduum Ianuarii, teste Ovid. l. 1. Fast. v. 462.

Interea Delphin clarum super aequevora sidus
Tollitur: et patriis exserit ora vadis.

Occidebant autem ibidem 3. Non. Feb. eodem teste Fast. l. 2. v. 79.

Quem modo celatum stellis Delphina videbas,
Is fugiet visus nocte sequente tuos.

Vide Caesii Caelum Astron. Poet. c. 21.

DELPHON et DALPHON i.e. Stillicidium, aut pauperiem, sive exhaustum, aut, macilentum respiciens, fil. Aman. Esth. c. 9. v. 7.

DELPHUSA fons in Delphis. Steph.

DELPHUSIA urbs Arcadiae, Steph.

DELRIO Martin. Antonius. vide ibi.

DELTA a figura triangularr, pars Aegypti infer. inter Nili fossas extremas, h. e. Canopicam, et Pelusiacam, versus oram maris Mediterr. inter Alexandriam, ad Occ. Damiatam ad Ort. Cariam ad Mer. vide Ptol. Geogr. l. 4. qui duplicem facit, Strab. l. 15. et 17. et Plin. l. 5. c. 9. Herodot. l. 2. de templo urbis Busiridis, in media hac regione, loquitur, inde probaturus, Aegyptios primos festa celebrasse. Sahid. vulgo, Mahelech, teste G. Tyrio, dicitur. Baudr. ibi nunc pars est regionis Errif dictae ab incolis, cum Sahid sit Aegyptus superior. Item opp. Aegypti Deltae reg. Menuti teste Ortelio. Est etiam Indiae cit. insula Arriano, apud Indum fluv. cum urbe munitissima, Diu dicta, sub Lusitanis: Fadem cum Patala apud Plin. et Ptol. Baudr. quid sit, non constat. Diu enim ab aliis Burace dicitur. Coeterum, triplex in Aegypto Delta habet Salmas. Unum nempe, ubi Nilus in duas


page 35, image: s0035b

partes scinditur: alterum, minus dictum, ubi Bubastiacus fluv. fit dividuus in Busiriticum, qui per Pathmiticum ostium in mare abit; tertium, ubi idem Bubastiacus amnis se in alia duo deverticula findit, quorum alterum per Athribin urbem, alterum per ostium Pineptimi, in mare effunditur. Ceterum ad ipsum Deltae verticem, aliae duae fiunt ectropae a maiori flumine, quae recta Septentrionemperunt, quarum una est Thermutiacus fluv. qui per Sebenniticum ostium exoneratur alteri nomen est *ta/lou, quae per Bolbitinum exit. Qua de re vide Salmas. ad Solin. p. 477. adde Ioh. Marshamum Canone Chronico Sec. XV. tit. Aegyptus inferior.

DELTHANII Peloponnesi urbs, inter Laced. et Messenios, Steph.

DELTOTON sidus a figura triquetra tou=*d. Cic. in Arataeis.

Andromedae signum, Deltoton dicere Graii
Quod soliti, sunili quia forma [orig: formâ] litera claret.

Vide Hygin. l. 2. et 3. Commentatores quoque in Aratum.

DELUBRUM dictum fuisse fustem delibratum vel decorticatum, quem pro Deo antiqui venerati sint, tradit Paulus Festi Pompeii abbreviator: cui Serv. adstipulatur dicens: Delubrum dictum propter lacum, in quo manus abluuntur; vel propter tectum coniunctum; aut certe ligneum simulacrum Delubrum dicimus, a libro, h. e., a raso ligno factum, quod Graece *so/anon dicitur; Varro Rer. Divinar. l. 7. Delubrum, ait, alios aestimare in quo praeter Aedem sit area assumpta Deum [orig: Deûm] causa, ut est in circo Flaminio Iovis Statoris: alios, in quo loco simulacrum Dei dedicatum est. Additque, Sicut locum, in quo sigerent candelam, Candelabrum appellatur, ita in quo poncrent Deum, nominatum Delubrum. Quae Varronis verba nobis servata sunt a Macrob. Saturn. l. 3. c. 4. qui adicit: His a Varrone praescriptis intelligere possumus id potissimum ab eo probatum, quod ex sua consuetudine in ultimo posuit, ut a Dei dedicato simulacro Delubrum coeperit nominari. Virgil. tamen utramque rationem diligenter est exsecutus. Vide et reliqua, quae sequuntur, uti etiam Serv. ad istud l. 4. Aeneid. v. 56.

Principio delubra adeunt, pacemque per aras
Exquirunt:

Ita ergo Delubrum fuit sanctior pars templi, in qua Idolum: Glossae antiquae, Delubrum, kaqe/druma, co/anon, a)na/qhma. Haec in sollemni victoria et triumpho coronabantur. Sil. Ital. Punicorum l. 13. v. 741.

Inque vicem amplexi permixta [orig: permixtâ] voce triumphum
Tarpeii clamant Iovis et delubra dccorant.

Ubi foede a librario erratum, legendum enim coronant. Ibidem captabantur somnia; In templis enim, praevio sacrificio, incubare hostiarum pellibus, sicque sopitos somnia, quibus de futuris certiores redderentur, captasse homines, Virgil. Aeneid. l. 7. his verbis docet: v. 86. et seqq.

--- -- --- -- --- --. Huc dona sacerdos
Cum tulit, et caesarum ovium sub nocte silenti
Pellibus incubuit stratis, somnosque petivit;

Meminit horum in Delubris somniorum Iuven. Sat. 6.

Somnia, quae humanas ludunt evanida mentes,
Non delubra Deum [orig: Deûm], nec ab aethere Numina mittunt,
Sed sibi quisque facit.

Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 2. c. 2. cum Paralipom. Thomae Dempst. Iac. Ouzelium ad Minucium Fel. p. 40. et 41. Alios. In iisdem homines pericula sua diluere, i. e. solvere denarium in memoriam periculi superati, fuisse solitos, unde Delubrum dictum, notant alii. Suspendebant autem ibi pileum, vel scutum, vel alia suscepta votis. vide Martin. in Lexic. Philol. ut et infra Penetrale sacrum.

DELUDERE Gladiatorum verbum. Varro apud Plin. l. 36. c. 27. Lix cinis est, inquit soci inde enim cinis lixivus potus medetur: ut licet videre gladiatores, cum deluserint, hac iuvari potione. Nempe, ludo finem imponere notat seu catalysin facere, quod Graeci katalu/ein dixere [orig: dixêre]. Hinc Deludium, apud Horat. Ep. l. 1. Ep. 19. v. 47.

--- --- --- --- clamo, et diludia posco:

est cessatio a ludo, vel kata/lusis2 ludi. Salmas. ad Solin. p. 429.

DELVENTINUS Casiniensium, idolum Tertullian. Apologet. c. 24.

DELUS vide Delos.

DELY Regnum Indiae procul in continenti situm, Septentrionem versus, et Corasonem usque extenditur: Frigida admodum est regio, nivibus et gelu per hiemem divexata. Garcias ab Orta l. 2. hist. aromat, c. 28.

DEMADES ex nauta orator Atheniensis, plurimum potentia, et opibus valuit, quod nihil praeter Macedonum et Antipatri gratiam in Rep. quaereret. Philippum Macedonem, victis ad Cheroneam Aeheniensibus superbum, mitigavit. Eidem, cum Regifico elatus luxu captivis insultaret, interrogavit, An Thersitem agere velit, cum eum fortuna Agamemnonem fecerit. Ingentes divitias per luxum ac libidinemperdidit: Cumque esset aetate confectus, et luxu simul ac avaritia [orig: avaritiâ] perditus, in eum solebat Antipater cavillari, nihil ei, sicuti et caesis victimis praeter linguam et ventrem superesse. Plutarch. in Phocione, in Demosti Apophth. ac Suid. Cassandri iussu, cum filio, ob proditionis suspicionem, vel Antipatri patris, ob interceptas ad hostem literas, necatus. Vide etiam Diod. Sic. l. 17. 18. Cic. in Orat. Phot. Bibl. cod. 92. ex Ariano, cod. 245. ex Phocione. Athen. Stobaeum, etc.

DEMANETUS Aesculap. dictus, a Demaneto eius templi conditore.

DEMAENETUS Rhetor ac Sycophanta Syracusanus, Timoleonti infestus: a Plutarcho vocatur *dimai/netos2. Sed rectius vocatur *dhmai/netos2. Nic. Lloyd.

DEMAGOGI Graece *dhmagwgoi\, Athenis Oratores dicti sunt publici, teste Polluce: quorum in Republica illa summam suisse potestatem, ex antiquis monumentis satis perspicuum est. Hinc Diog. Laert. Demosth. *dhmagwgo\n appellat: et *dhmagwgei=n apud


page 36, image: s0036a

Isocrat. ad Nicoclem, non quavis oratione populum ducere flectereque, quod cuiusvis Oratoris est, sed Populum Rem publicamque moderari, denotat. Non tamen omnes Demagogi Oratores erant, namque et exercitus Ductores, et qui principem in Rep. locum obtinebant, ita quoque appellari solebant. Hinc Hesych. *dhmagwgo\s2 a)/rxwn, e)k tou= to\n dh=mon a)/gein kai\ dioikei=n. Nonnumquam tamen dhmagwgei=n turbas movere et concitare in populo, significare, idem testatur; abusu potestatis in abusum vocis transeunte. Vide Loensem Miscellan. l. 9. c. 16.

DEMAGORAS adulator, quem Athenienses 10. talentis multarunt, quod Alexandrum Deum appellasset. Item Historicus, qui scripsit de fundatione Romae, et laudatur Dion. Halicarn. l. 1. Antiq. Rom. Ubi et ille, et Agathyllus, de tempore conditae Romae, consensisse dicitur cum Cephalone Gergithio. Vide Voss. de Hist. Gr. p. 351.

DEMARATUS Lacedaemoniorum dux, fil. Aristonis Regis ei successit, ex Proclidarum seu Eurypontidarum Familia Rex XV. quasi Spurius eiectus Cleomenis ex altera Familia Regis, qui Leotychidem ex eadem stirpe ei suffecit, fraudibus, cum exularet apud Persas, bellicumque contra patriam cerneret apparatum, plus se debere patriae, quam Persis existimans, clam Lacedaemonios certiores fecit; Cepit enim tabulam cerae expertem, cui literas inscripsit; dein cera [orig: cerâ] obductam per custodes perferendam curavit. Vixit Philippi Maced. Regis temporibus. Consiliis, rebus gestis, quadrigarum victoria [orig: victoriâ], quod nulli Spartan. Regum contigit, illustrissimus. Herod. l. 6. Iust. l. 2. c. 10. Pausan. in Lacon. l. 3. Plutarch. in Alex. vide quoque Leotychides. Item Corinthius quidam negotiator dives, qui ob seditiones domo profugus tyrannidem Cypselii fugiens, ut scribit Cic. 5. Tuscul. Quaest. in Hetruriam commigravit, comparatis opibus luculentis, et a Tarquiniensibus Hetruriae populis acceptus, Tarquinium Priscum. Pop. Rom. Imp. ex illustri Hetrusca uxore genuit, iisque, ad quos confugerat, literas dedisse fertur. Dion. Halicarn. Antiq. Rom. l. 3. c. 10. Demaratus etiam quidam libros in publicum edidit, cum de Phrygia, tum de fluminibus, teste Plutarch. Vide Voss. de Hist. Gr. p. 352.

DEMARCHI Graece *dh/marxoi, dicebantur in eadem Rep. praefecti tw=n *dh/mwn, quos illi, quando necesse erat, convocabant, eadem [orig: eâdem] potestate, quam prius *naukra/roi vel *naukla/roi habuerant, (ut scribit Harpocration in Lexico, et Scholiastes Aristophan. ad haec verba Act. 1. Sc. 1. in Nubibus, *da/knei me dh/marxo/s2 tis2 ) instructi. Iidem quisque per suum *dh=mon censum et facultates populi describebant, ad solvenda publica debita: Lexiarchicum album asservabant eique inscribebant tum alios, tum cos, qui iam suae tutelae facti erant, uti dicemus infra, voce Lexiarchi etc. A Clisthene institutos affirmat Aristot. de Rep. Athen. Erat nempe urbs in *kw/mas2, ager vero in *dh/mous2 divisus, Isoc. in Areopagit. ubi Interpres male *dh/mous2 municipia vertit, secundum Oisel. in A. Gell. l. 3. c. 13. fratria\s2 kai\ dh/mous2 coniunxit Plato de leg. l. 6. Quidam fulh\n seu tribum cum *dh/mw| confundunt: sed recte Ubbo Emmius inter fula\s2 i. e. tribus, fratria\s2 i. e. curias et *dh/mous2 i. e. populos, in quos populus universus divisus erat, distinguit: hinc Phylarchi, Phratriarchi, Demarchi. Vide Postell. de Rep. Ath. Itaque *dh/mous2 interpretatur quidem Populos, Fr. tamen Rossaeus melius per oppida seu urbeculas exprimi sentit, ex Cic. l. 7. ep. 3. ubi de vocis huius genuino significatu prolixe agit, Ante Cecropis Regnum plurimi tw=n *dh/mwn peculiares habuere [orig: habuêre] Reges, teste Pausan. in Atticis l. 42. p. 30. nec mirum, cum urbes saepe aequarent aut superarent, uti discimus ex Aristid. in Panath. T. 1. p. 326. Olimque *nauklari/ai dicebantur, auctore Solone, qui cuilibet Tribui duodecim nauclarias attribuit: postea a Clisthene, de quo retro, in *dh/mous2 vetsae sunt, Schol. Aristoph. in Nub. Numerus illorum, Eustath. in Il. b. ex Strab. et Casaub. in Athen. l. 6. c. 9. fuit 174. quorum quidam cognomines, saltem ratione situs kaqu/perqen et u(pe/nerqen, superioris ac inferioris, distinguebantur. Divisi erant omnes in Maiores et Minores, quorum series infra. In cunctis templa erant, teste Liv. Dec. 4. l. 1. ubi ait: Templa pagatim sacrata. Et paulo post, Delubra sibi fuisse, quae quondam pagatim habitantes, in parvis illis castellis vicisque consecrata, ne in unam quidem urbem. contributi Maiores sui deserta relinquerent. Similiter Pausan. in Atticis testatur, quemque eorum peculiare quoddam Numen coluisse, universos tamen th/n *)aqhna=n a)/cai e)n timh=|, Minervam magno in honore habuisse. Habebant etiam illorum quidam festa sibi propria: Sic Brauron Brauronaea etc. celebrabat. Notitia horum *dh/mwn non exiguum apud Auctores usum habet, cum de legibus, contractibus aliisque illorum ritibus certi quiddam rescire cupimus: ubi admodum exactae reperiuntur formulae, quibus sibi cavebant, ne ulla [orig: ullâ] ratione decipi aut inique taxari possent etc. Vide Fr. Rossaeum Archaeologiae Atticae l. 1. c. 6. Meurs. et Iac. Spon. peculiari tract. de Populis Atticae, in Itiner. Graeciae Part. 3.

Series Demorum Atticae, sec. literarum ordinem.

*)aggelh\, Angele, ad tribum Pandionidem pertinens. *)agnou=s2, Agnus, ad Demetriadem vel potius Attalidem. *)agrai\, Agrae, a vett. Scriptoirbus inter populos hos non memorantur; locus fuit prope urbem venationi destinatus. *)agraulh\, Agraule, ad tribum Erechtheidem, *)agxemo\s2, Anchesmus, scopulus potius, quam demus. *)azhnia/, Azinia, ad tribum Hippothoontidem. *)/aqmonon, Athmonon, ad Cecropidem. *ai)gili/a, Aegilia, ad Antiochidem. *ai)qali/dai, Aeghalidae, ad Leontidem. *ai)conh/, Aexone, ad Cecropidem. *)alai\ *ai)coni/des2, Alae Aexonides, ad eandem. *)alai\ *)arafhni/des2, Alae Araphenides, ad Aegeidem. *)alimou=s2, Alimus, ad Leontidem.


image: s0036b

*)alwpekh/, Alopece, ad Antiochidem. *)amaca/nteia, Amaxantea, ad Hippothoontidem. *)amfialh/, Amphiale, prom. potius. *)amfitroph/, Amphitrope, ad Antiochidem. *)anagurou=s2, Anagyrus, ad Erechtheidem. *)anakai/a, Anacaea, ad Hippothoontidem. *)ana/flustos2, Anaphlystus, ad Antiochidem. *)apollwniei=s2, Apollonia, ad Attalidem. *)arafh\n, Araphen, *)arafhn, ad Aegeidem. *)argili/a, Argilia, incertum quo pertinuerit. *(/arma, Harma. *)athnh\, Atene, ad Attalidem. *)afi/dna, Aphidna, ad Leontidem. *)axa/rna, Acharna, ad Oeneidem. *)axerdou=s2, Acherdus, ad Hippothoontidem. *)axradou=s2, Achradus, ad quam, incertum. *bath/, Baite, ad Aegeidem. *be/lbina, Belbina, scopulus maris. *bereniki/dai, Berenicidae, ad Ptolemaidem. *bh=|sa, Bisa, ad Antiochidem. *bouta/dai, Butadae, ad Oeneidem. *brau/rwn, Brauron, ad eandem. *brilhsso\s2, Brilessus, mons potius. *garghtto\s2, Gargettus, ad Aegeidem. *daidali/dai, Daedalidae, ad Cecropidem. *deira/des2, Deirades, ad Leontidem. *deke/leia, Decelea, ad Hippothoontidem. *dio/meia, Diomea, ad Aegeidem. *drumo\s2, Drymus, opp. inter Boeotiam et Atticam. *)edapte/wn. *ei)resi/dai, Etresidae, ad Acamantidem. *(eka/lh, Hecale, ad Leontidem. *)elaieu\s2, Elaeus, ad Hippothoontidem. *)eleou=sa, Eleusa, ad Hadrianidem. *)eleusi/s2, Eleusis, ad Hippothoontidem. *)/enna, Enna, quo referenda, incertum. *)epieiki/dai, Epicidae, ad Cecropidem. *)epikefhsia\, Epicephissia, ad Oeneidem. *)erexqi/a, Erechthia, ad Aegeidem. *)eri/keia, Ericia, ad eandem. *(/ermos2, Hermus, ad Acamantidem. *)eroia/dai, Eroiadae, ad Hippothoontidem. *)erxeia, Erchia. ad Aegeidem. *eu)konqeu\s2, Eucontheus, *eu)puri/dai, Eupyridae, ad Leontidem. *eu)w/numos2, Euonymus, ad Erechtheidem. *)exeli/dai, Echelidae, quorsum? ignoratur. *zwsth\r, Zoster, prom. potius. *(hfaistia\, Hephaestia, ad Acamantidem. *qh/bh, Thebe, quo referenda, incertum. *qhmako\s2, Themacus, ad Ptolemaidem. *qorai\, Thorae, ad Antiochidem. *qoriko\s2, Toricus, ad Acamantidem. *qri/a, Thria, ad Oeneidem. *qri/wn, Thrion, ad eandem. *qumoita/dai, Thymoetadae, ad Hippothoontidem. *qurgwni/dai, Thyrgonidae, ad Ptolemaidem. *)ikari/a, Icaria, ad Aegeidem. *(ippotama/dai, Hippotamadae, ad Oeneidem. *)ite/a, Itea, ad Antiochidem. *)ioni/dai, Ionidae, ad Aegeidem. *kalh\, Cale. *keiria/dai, Ciriadae, ad Hippothoontidem. *kerameiko\s2 o( ento\s2, Ceramicus intra urbem. *kerameiko\s2 o(/ e)/cw, Ceramicus extra, cum Academia, ad Acamantidem. *kefalh\, Cephale, ad eandem. *khdai\, Cidae, ad Erechtheidem. *khtoi\, Citti, ad Leontidem. *khfhsi/a, Cephisia, ad Erechtheidem. *ki/kunna, Cicynna, ad Acamantidem. *koqwki/dai, Cothocidae. *koi/lh, Caele, ad Hippothoontidem. *kolluto\s2, Collytus, ad Aegeidem. *kolwno\s2 *(/ippios2 Colonos Hippius, clivus extra urbem. *kolwno\s2 *)agorai=os2, Colonos Agoraeus. *konqu/lh, Conthyle, ad Ptolemaidem. *korudallo\s2, Corydallus, ad Hippothoontidem. *kriw=a, Crioa, ad Antiochidem. *krwpia\, Cropia, ad Leontidem. *kudaqh/naion, Cydathenaeum, ad Pandionidem. *kudanti/dai, Cydantidae, ad Aegeidem. *ku/qhron, Cytherum, ad Pandionidem. *kuno/sarges2, Cynosarges. *kurtia/dai, Cyrtiadae, ad Acamantidem. *lakia/dai, Laciadae, ad Oeneiden. *lampra\ kaqu/perqen, Lampra superior, ad Erechtheidem. *lampra\ u(pe/nerqen, Lampra inferior, ad eandem. *la/rissa, Larissa. *lau/rion, Laurium, argentifodina [orig: argentifodinâ] nobile. *le/kkon, Leccum, ad Antiochidem. *leuko/nion, Leuconium, ad Leontidem. *leukopu/ra, Leucopyra, ad Antiochidem *lh/naion, Lenaeum. *li/mnai, Limnae. *lousi/a, Lusia, ad Oeneidem.


image: s0037a

*maraqw/n, Marathon, ad Aeantidem. *me/lainai, Melaenae, ad Antiochidem. *meli/th, Melite, ad Cecropidem. *mei/lhton, Miletum. *mo/lsos2, Molsus, ad Aeolidem. *mounuxi/a, Munychia. *mur)r(inou=s2, Myrrhinus, ad Pandionidem. *zupe/th, Xypete, ad Cecropidem. *)/oa, Oa, ad Hadrianidem. *)/oh, Oc, ad Oeneidem. *oi)=on *dekeleiko\n, Oeum Deceleicum, ad Hippothoontidem. *oi)=on *kerameiko\n, Oeum Ceramicum, ad Leontidem. *oi)no/h, Oenae, ad Aeantidem, alia ad Hippothoontidem. *paiania\ kaqu/perqen, Paeania superior, ad Pandionidem. *paiania\ u(pe/nerqen, Paeonia inferior, ad eandem. *paioni/dai, Paeonidae, ad Leontidem. *pallh/nh, Pallene, ad Antiochidem. *pambwta/dai, Pambotadae, ad Erechtheidem. *pa/naktos2, Panactus, castrum Atticae. *pa/rnhs2, Parnes, mons. *peiraieu\s2, Piraeus, ad Hippothoontidem. *pentelh/, Pentele, ad Antiochidem. *pergash/, Pergase, ad Erechtheidem. *peiriqoi=dai, Perithoidae, ad Oeneidem. *per)r(i/dai, Perrhidae, ad Antiochidem. *pe/lekes2, Peleces, ad Antiochidem. *pi/qos2, Pithos, ad Cecropidem. *plwqei/a, Plothia, ad Aegeidem. *pnu\c, Pnyx. *po/ros2, Poros, ad Acamantidem. *potamo\s2, Potamos, ad Leontidem. *prasiai\, Prasiae, ad Pandionidem. *proba/linqos2, Probalinthus, ad eandem. *patro/klou *nh=sos2, Patroclia. *pro/sqalta, Prospalta, ad Acamantidem. *ptele/a, Ptelea, ad Oeneidem. *(ramnou=s2, Rhamnus, ad Aeantidem. *shmaxi/dai, Semachidae, ad Antiochidem. *skambwni/dai, Scambonidae, ad Leontidem. *xki/ron, Sciron. *sou/nion, Sunium, primum ad Leontidem, inde ad Attalidem. *sho/rgilos2, Sporgilus. *steiria\, Stiria, ad Pandionidem. *subri/dai, Sybridae, ad Erechtheidem. *supalhtto\s2, Sypalettus, ad Hippothoontidem. *sfhto\s2, Sphettus, ad Acamantidem. *ti/qras2, Tithras, ad Aegeidem. *titaki/dai, Titacidae, ad Aeantidem. *triko/ruqos2, Tricorythus, ad eandem. *trinemei=s2, Trinemeis, ad Cecropidem. *turmi/dai, Turmidae, ad Oeneidem. *u(ba/dai, Hybadae, ad Leontidem. *u(drou=sa, Hydrusa, scopulus. *u(/mhttos2, Hymettus, mons habitatus. *u(si/ai, Hysiae, prope Oenaen. *fa/lhron, Phalerus, ad Aeantidem. *farmakou=sai, Pharmacusae, duo scopuli. *fhgai/a, Phigaea, duplex; una ad Aegeidem, altera ad Pandionidem spectans. Sed prior Hadrianidi postea tributa. *fhgou=s2, Phegus, ad Erechtheidem. *filai/dai, Philaidae, ad Aegeidem. *flua\, Phlya, ad Ptolemaidem. *formi/sioi, Phormisii. *frea/r)r(ioi, Phrearrii, ad Leontidem. *fri/ttioi, Phrittii. *fulh\, Phyle, ad Oeneidem. *furn, -- Phyrn --- in marmore XIII. Tribuum, apud Sponium, ad Antiochidem. *yafi/dai, Psaphidae, ad Aeantidem. *xitw/nh, Chitone, locus festo Dianae Chitones nobilis. *xolargo\s2, Cholargus, ad Acamantidem. *xolli/dai, Chollidae, ad Aegeidem. *)wropo\s2, Oropus. De quibus omnibus (aliisque nonnullis controversi iuris) Vide Auctores praefatos et hic [orig: hîc] passim suis locis.

DEMARCHUS [1] athleta nobilis Parrhasius, quem ferunt gustatis pueri, qui immolabatur, extis, in lupum commutatum, decimoque post Anno formae pristinae restitutum.

DEMARCHUS [2] Historicus, scripsit peri\ tw=n *dionusiakw=n a)gw/nwn. Vide Scholia in Aristoph. Aves.

DEMARCHUS [3] apud Spartian. in Hadr. Per Lat. oppida Dictator, et Aedilis et Duumvir suit. Apud Neapolim Demarch. in patria sua etc. Nomen erat praecipui ac ordinarii Magistratus Neapoleos, ab antiquo, uti docet Strab. l. 5. Vide quoque infra in voce Magister limitum. In Praecepto Caroli Simpl. pro Monasterio S. Dionys. Comitem vox notat, apud Car. du Fresne in Glossar.

DEMARISTE Uxor Timaeneti Corinthii, mater Timoleontis.

DEMAS viri nomen. Coloss. c. 4. v. 14. 1 Tim.c. 4. v. 10.

DEMENSUM vide infa Prorogator, it. Servi.

DEMERLENUS Ioh., vide Iohannes.

DEMETAE Albionis inf. pop. Ptol. qui et Dimetae: Est-wales Anglice, Dyfed Britannice vocatur eorum Regio: lhuydo teste. Habebant Ordovices, ad Bor. Silures ad Ort. Ab Occ. et Mer. Mari Hibernico cingebantur. Eorum urbs primaria erat Maridunum. Baudr.

DEMETER dicta est Ceres, qu. Gemeter, i.e. Terraemater.


page 37, image: s0037b

mh/teros2 a)kth\ Graece panis dicitur.

DEMETRIANUS post Fabium, Antiochiae Episc. A. C. 254. Successit Paul. Samosatenus, A. C. 263. Euseb. hist. l. 6. et Chron.

DEMETRIAS [1] filia Olybrii, ex illustri Aniciorum familia, cum matre Iuliana, et avia Proba, in Africam, Gothorum furorem vitatura, abiit: ubi, audito Augustino, virginitatis propositum amplexa, Sponsum deserere constituit. Vide Hieron. ep. 8. Augustin. ep. 143. 179. etc. Ambros. ep. 84. Hanc cum Pelagius, sub verborum flosculis veneno abscondito, seducturus videretur, August. ep. ad Iulianam, ei occurrit. Baron. A. C. 410. 413.

DEMETRIAS [2] Thessaliae opp. quod prius Pagasa Plin. dicebatur. Pagasae proximum, Ferr. In regiunc. Magnesia, iuxta Sinum Pelasgicum; Fuit aliquamdiu Macedonum Regia et navale. Vix 30. mill. a Thebis Phthiotidis in Caec. Baudr. Nomen autem accepit a Rege Demetrio, qui in eo regnavit, et urbes sub Pelio sitas evertit. Situm est inter Euboeam, et Phocidem. Secundum est Macedoniae, Tertium Persidis iuxta Arbelum. Item una Cycladum, quae et Paros dicitur. Steph.

DEMETRIUM locus iuxta Thessaliam, circa campum Crocotum, et Amphrysum fluv. Est etiam Aeolidis civitas. Steph. Item portus Samothraciae, ad prom. eiusdem. Ferrar.

DEMETRIUS [1] I. Antigoni Regis fil. cognomento Poliorcetes. Praelio victus a Ptolemaeo, prope Gazam, victorem mox superatum, Halicarnassi obsidionem solvere coegit. Dein a Patre missus, Pyreaeum occupavit, Munichiam solo aequavit, Demetrioque Phalereo pulso, cum Atheniensibus foedus iniit, qui proin diem ingressus eius in urbem swth/rion, ipsum vero swth=ra appellarunt. Ab Antigono patre revocatus, Menelao, Ptolemaei duce, in Cypro, devicto, mox Ptolomaeo ipso navali praelio superato, Cyprum recepit. In Rhodi obsidione, non adeo felix. Graeciae civitatibus quibusdam libertate data [orig: datâ], occupavit Corinthum et Sicyonem, pattemque insuper Peloponnesi, simulans se oppressis auxilio venire. Dein Graecorum Generalissimus Dux declaratus, superbia [orig: superbiâ], sacrilegio et avaritia [orig: avaritiâ], praeclarum nomen non parum maculavit. In cruento ad Ipsum in Phrygia praelio, patre occiso, ipse Ephesum, hinc in Graeciam confugit, ab Atheniensibus non admissus. Quare biennio post urbem aggressus, eam expugnavit, in victos clemens. Rex Macedoniae (occasione dissidii inter Antipatrum seu Antigonum I. et Alexandrum, Antipatri filios, bene usus) declarari voluit, A.M. 3760. U.C. 459. Olymp. 121. A.C.N. 293. tenuitque Regnum, donec, Ptolomaeo Lagi, Lysimacho et Pyrrho contra Macedones moventibus a subditis pulsus, cum in Graecia non satis tutus esset, in Seleuci Syriae Regis manus se ipsum tradidit. A quo custodiae triennali traditus est, promisso tamen Regio sumptu, mollique victu, venationibus, omnibusque voluptatibus, quibus ille usus, minimum de salute anxius, in morbum ob incontinentiam incidit, ex quo periit. A M. 3769. U.C.468. Olymp. 123. Plutarch. in vita eius. Diodor. l. 19. et 20. Iustin. l. 16. et seqq. Appian. Alex. de bello Syr. Regum sui aevi pulcherrimus. Cum M. Anton. a Plutarcho comparatur. Philam urbem in Macedonia a matris nomine condidit. Steph. Eum excepit fil. Antigonus.

DEMETRIUS [2] II. fil. Antigoni, cognom. Gonatas, a loco natali in Thessalia, patri successit, A.U.C. 512. Iustin. l. 26. c. 2. Demetrius, puer admodum absente patre, reparato exercitu, non solum amissam Macedoniam recipit: verum etiam Epiri Regno Alexandrum spoliat. Obiit, post Regnum A. 12. Philippo filio relicto. Polyb. l. 2. Euseb. in Chron.

DEMETRIUS [3] Philippi huius fil. Romae obses, Patrem coram Senatu accusatum, modestia [orig: modestiâ] sua [orig: suâ], absolvit. Post reditum in Macedoniam, tantis plausibus exceptus a populo est, ut invidia [orig: invidiâ] percitus frater eius Perseus, per subornatos falsos testes, Patri eum suspectum reddiderit, qui nimium calumniae credulus, veneno filium sustulit; cuius innocentia [orig: innocentiâ] sero cognita [orig: cognitâ], prae maerore obiit, Perseo exheredato Liv. l. 40. c. 20. Polyb. frag. Iustin. l. 32. c. 3.

DEMETRIUS [4] I. Soter. Syriae Regis fil. Seleuci Philopatoris, a quo Romanis obses erat datus. Quo tempore, Seleuco mortuo, huius frater Antiochus Epiphanes, dein fil, eius Antiochus Eupator, Regno potiti sunt. Hoc ille cum aliquandiu patienter tulisset, post mortem Epiphanis patrui, iam Ann. 25. natus, venationem simulans, Roma [orig: Româ] refugit, A. M. 3893. U. C. 392. Regnoque potitus, Antiochum Eupatorem, cum Lysia, neci dedit. Ab Alcimo, qui ab Eupatore Pontificatum Iudaeorum magno emerat, persuasus, Nicanorem Bacchidemque in Iudaeam misit, qui, regione vastata [orig: vastatâ], incolas graviter afflixerunt [orig: afflixêrunt]: Iuda [orig: Iudâ] Maccabaeo, in praelio, contra Bacchidem interempto. Interea, cum intolerabilis vicinis evasisset, ab Alexandro Bala, qui Epiphanis se filium ferebat, praelio victus et interemptus est, A. 11. Regni 1 Macc. c. 7. v. 1. 4. et 2 Macc. c. 14. v. 1. 4. 5. 26. Ioseph. Antiq. l. 13. c. 1. 2. 7. 8. 16. Appian. de B. S. Iustin. l. 34. et 35. Strab. l. 16. Polyb. fragm. etc.

DEMETRIUS [5] II. Nicanor, Soteri patri successit, ope Ptolomaei Philometoris, qui, pulso suo genero Alexandro, filiam suam Cleopatram huic tradidit. Paulo post, Diodorus cognom. Tryphon, filii Alexandri Balae auspiciis, Syriam occupavit, illo post annum sublato. Cui ut Demetrius occurreret, cum Iudaeis foedus iniit, inde in Persiam profectus: Ubi captus, Phraatis Parthorum Regis filiam Rhodogynem duxit, quo audito, Cleopatra Antiocho VII. Sideti, fratri Demetrii nupsit. Sed eo mortuo; in Regnum reversus, nimio fastu odium subditorum in se concitavit, qui, impetrato a Ptolomaeo Physcone Aegypti Rege Alexandro Zebenna [orig: Zebennâ], Demetrium pepulerunt [orig: pepulêrunt]. Occisus est in fuga ab inimicis, an Cleopatrae, instinctu? A. M. 3929. U. C. 628. 1 Macc. c. 13. v. 34, 35, 36. c. 14. v. 1, 2, 3. c. 15. v. 1. Ioseph. Antiq. l. 13. de B. I. c. 1. Appian. de Bell. Sac. Iustin. l. 36. c. 1. l. 38. c. 9. et 10. l. 39. c. 1. et 2. Torniel. et Salian. in Annal.

DEMETRIUS [6] III. cognom. Eucerus, fil. quartus Antiochi Gryphi Fratrem Philippum, qui partem Syriae occupaverat,


page 38, image: s0038a

imitatus, Ptolomaei Lathuri suasu, Gnido egressus A. M. 3963. Damascum invasit. Iunxit se Iudaeis, contra Alexandrum Ianneum, dein ad Beroeam fratrem vicit, postea captus a Parthis et ad Mithridatem, fratrem et successorem Phraatis deductus est, ubi morbo obiit. A. M. 3968. Ioseph. Antiqq. l. 13. c. 21. 22. l. 1. de B. I. c. 3. Torniel. Salian.

DEMETRIUS [7] Croatiae et Dalmatiae D. a Gregorio VII. Regis titulo ornatus. Gregor. l. 7. ep. 4. Baron. A. C. 1076.

DEMETRIUS [8] I. Magnus Moscoviae D. successit Georgio I. Georgii II. praedecessor. Circa A. C. 1230.

DEMETRIUS [9] II. fil. Ioh. Tartaros vicit, relicto Basilio fil. circa A. C. 1400. Sub initium saeculi huius 17. post Ioh. Basilium, A. C. 1584. et fil. eius Theodorum, A. C. 1598. mortuum, Borio Hodrino regnante, Demetrius quidam, quem alii Theodori filium, alii Monachum nomine Griskam vel Greg. Strepium vocant, res miscere coepit, et Borio apoplexia [orig: apoplexiâ], A. C. 1605. exstincto, thronum invasit, sed anno post, quod nimium Polonis faveret, et Lat. ritus introducere conaretur, a Moscis occisus est. Successit Suitkius, contra quem iterum aliquis Pseudodemetrius insurrexit. Spond. Annal.

DEMETRIUS [10] Patr. Alexandrinus, post Iulianum, A.C.190. Euseb. Caesar. Chron. Origenis evirationem reprehendit, inque eius opera censura [orig: censurâ] stricta [orig: strictâ], quod errores sequeretur, eum excommunicavit. Praefuit Ann. 43. Successit Heraclas, A. C. 234. Onuphr. in Chron. Euseb. hist. l. 5. et 6.

DEMETRIUS [11] Cynicus, sub Caligula, Senec. de Benef. l. 7. c. 8. et 11. summopere laudatus. Muneribus a Caligula tentatus, Toto fui illi experiendus imperio, respondit. Neroni mortem minitanti, Minaris mihi mortem, at tibi Natura, reposuit, Arrian. A. Vespasiano pulsus, Corinthi diu egit. Discipulus Apollonii Thyanaei, Philostr. l. 4. c. 8. vitae huius. Cum Thrasea; ad mortem condemnato, de animae natura disseruit. Tacit. l. 1. Annal. c. 16. l. 4 Hist. c. 34. 35. Phavorin. in Orat.

DEMETRIUS [12] inter corporis custodis Alexandri Mag. coniurationis in Regem particeps Dymno Curt. l. 6. c. 7.

DEMETRIUS [13] Cineae frater, Atheniensis, qui in praelio Mantinensi contra Thebanas ceciderat. Polyaen. l. 2.

DEMETRIUS [14] Grammaticus, aliquoties laudatus, a Scholiorum auctore, in Aristoph. fabulas. vide in Vesp. 446. A. Aves 614. A.2.

DEMETRIUS [15] de Regibus Iudaeorum, deque captivitate eorum, scripsit. Hieron. Cat. c. 38. Clem. 1. Strom.

DEMETRIUS [16] Magus e Graecia, cui Hadrianus VI. Pontifex Rom. ad avertendam pestem, quae gravissime in urbe saeviebat, concessit, ut silvestrem taurum Diis Gentilium, ad placandum eorum iram, mactaret: Quo facto lues cessavit, Iov. tom. 2. l. 21. Circa A. C. 1522.

DEMETRIUS [17] Dianae servus, et Poenius, manum summam templo Dianae Ephesiae imposuerunt [orig: imposuêrunt], Vitruv. l. 7. Praefat. Graece *(iero/doulos2, et pro/polos2 th=s2 *)arte/midos2. vide Salmas. ad Solin. p. 814. De Demetrio vero naopoiw=|, cuius mentio in Actis, infra, in voce Templum.

DEMETRIUS [18] Chalchondylas Constantinop. patria [orig: patriâ] a Turcis capta [orig: captâ], in Italiam transiit. Florentiae, post Chrysoloram, Praecept. Petri et Laurentii Medicaei, docuit. Inde a Politiano pulsus, Mediolanum se contulit, incitatus a Ludov. Sfortia. Qua [orig: Quâ] urbe occupata [orig: occupatâ], a Ludov. XII. Rege Gall, una cum Lascari, in Galliam pellectus est. Scripsit Grammaticam Gr. impressam Parisiis, A. C. 1525. et Basileae, A. C. 1546.

DEMETRIUS [19] Cidonius Thessalonic. Latine Graeceque doctissimus, Thom. Aquin. contra Nicol. Cabasilam, amicum suum, tuitus est, eius Summa [orig: Summâ] in Gr. linguam conversa [orig: conversâ]. Idem quaedam Augustini opera Graece reddidit, etc. Obiit in Creta. Ioh. Cantacuzen. hist. l. 4. c. 16. etc. Gesner. Bib. Volaterr. anthropol. l. 15.

DEMETRIUS [20] Magnes Ciceronis tempore, historica et Philologica plurima scripsit. Cic. ep. ad Attic. l. 8. ep. 11. Voss. de Hist. Gr. l. 1. c. 33.

DEMETRIUS [21] Pepagomenus Medicus Michaelis Palaeologi, A. C. 1261. scripsit, huius iussu, de Podagra, qui liber Gr. Latineque Parisiis prodiit, opera [orig: operâ] Guil. Morelli. vide Plin. l. 28. c. 6.

DEMETRIUS [22] Phalereus Theophrasti auditor, Philosophus Peripateticus, Phanostrati fil. ob eximias virtutes Atheniensibus praefuit Annis 10. ac 360. statuis aereis honoratus est. Postea, invidia [orig: invidiâ] aemulorum, absens capitis damnatus, et statuae eius deiectae sunt. Hinc ad Cassandrum, exin ad Ptolom. Lagum se contulit, cui cum suasisset, ut Philadelpho ex Berenice praeterito, priores ex Euridice filios Regno admoveret, mortuo Lago, a Ptol. Philadelpho pulsus, aspidis morsu interiit. Prosa [orig: Prosâ] versuque libris editis omnes suae sectae longe superavit. Diog. Laert. in vita eius et Thaletis. Cic. in Bruto, et de Offic. l. 1. Ioseph. contra Appion. l. 1. et 2. Plutarch. in Lyc. Solone, Demosthene, etc. Varro, etc. Hic, teste Plutarch. monebat Ptolemaeum Regem, ut de Regno imperioque libros sibi compararet, atque perlegeret: Quae enim amici non audent monere Reges, haec in libris scripta esse. Hic quoque Demetrius (ut quidam existimant, nonnulli alium Demetrium fuisse dicunt) Ptolem. Lago persuasit, ut sacra Biblia ex Hebraeo in Graecum sermonem converterentur. Ioseph. Antiqq. l. 12. c. 2. Sic dictus a Phalero est, Atticae portu. Eius scripta lege apud Gesnerum in Biblioth. ac vitam apud Suid. et Volat. Apud Phaedr. Fabulatorem l. 5. fab. 1. legitur,

Dimetrius qui dictus est Phalereus,
Athenas occupavit imperio improbo.

Confundit is Demetrium Phalerea, cum Demetrio Rege, cumque vocat tyrannum, sed neuter potuit Tyrannus esse. Phalereus quidem, quod praefectus urbi fuit a Cassandro, non autem tyrannidem invasit. Alter autem, quod Athenas a tyrannide Cassandri liberavit. Ceterum de variis Demetriis, vide Diog. Laert. qui 20.


image: s0038b

illorum numerat, Vossium, Plin. l. 34. c. 8. ac Ionsium. Nic. Lloyd. De Demetrio Phalereo, praeter supra dictos, etiam Moret. Dict. Hist.

DEMETRIUS [23] Triclinius Mathematicus, auctor Sphaerae, quod Empedocli alii tribuunt. Voss. de Mathem. c. 33. §. 10. p. 150. Item, nomen Mathematici Alexandrini, sec. 5. Blancan. Chronol. Mathem. p. 53. Item Episcopi Philipp. qui A. C. 532. interfuit Concilio Constantinop. Ab Imp. Iustiniano, inter 5. Praesules, numeratus, qui cum Severianistis congressi sunt, et ad Iohannem II. cum Hypatio Ephesino missus est. Item Ducis Rom. qui Romaea Totila obsessae succurrere frustra conatus est. Procop. de B. G. l. 3. Item Thessalonicensis quidam, cuius obiectionibus contra Processionem Spir. S. Balaamus respondit. A. C. 1332.

DEMETRIUS [24] nomen etiam argentarii cuiusdam, Act. c. 19. v. 24. Plurimi praeterea Demetrii fuere [orig: fuêre], de quibus doctissimus Menagius, ad Laert. p. 132. ad quem studiosum lectorem remitto.

DEMIANUS Claudius vide Claudius.

DEMINSII Mysiae infer. pop. Ptol.

DEMISSIO Manus in pugilatu pancratio et caestuum ludo, argumentum diffidentis suis viribus, seque fatentis victum, vide hic passim, inter alia in voce Pollex.

DEMIURGUS summus erat magistratus in quibusdam Graeciae civitatibus. Liv. Vide Martinii Elymologicon, et supra.

DEMO Graece *dhmw\, nomen Sibyllae Cumanae, apud Pausan. in Phocicis, de qua vide eundem Salmas. ubi supa p. 647.

DEMOCEDES Crotoniata, fil. Calliphontis, Polycratis Samii familiaris, Medicus illustris, qui, cum inter Darii captivos esset, et Darius ipse ob inversum pedem graviter aegrotaret, ita ut iam nunc septem noctes insomnis exegisset, nec a medicis suis vel parum iuvaretur, ductus in medium, ut erat vinctus, Darium penitus liberavit, dein Atossae carcinoma sanavit, ab hoc tempore maximo in honore apud Regem, et Persas omnes habitus. Darii contra Graeciam apparatus bellicos avertit, tandem e Persia in patriam profugus, Milonis gener evasit. herod. l. 3. et 4. vide Aelian. Var. et c. 18.

DEMOCHARES [1] orator Atheniensis, Demosthenis ex sorore vel ex filia, ut Plutarch. de decem Orat. ait, nepos, missus cum aliis ad Philippum Regem legatus, expositis mandatis, petenti Regi, quid gratum Atheniensibus facere posset, respondit, Suspendere. Indignantibus ob eam rem ceteris, Rex demisit incolumem. Vos (inquit) rogate ab Atheniensibus, quos censeant superiores, qui talia dicant, an qui audiant patienter? Sen. l. 3. de Ira. Hic etiam historiam earum retum, quae gesta erant sua [orig: suâ] aetate Athenis, non tam historico, quam oratorio genere scripsit. Cic. in Bruto et 2. de Orat. Vide plura de illo apud Aelian. Var. 3. 7. 8. 12. Diog. in Arcesilao et Zenone. Timaeum. Polyb. l. 12. Athen. l. 6. c. 11. et 13.

DEMOCHARES [2] Solensis, Comoediam de Demetrio Poliorcete composuit. Plutarch. in huius vita. Voss. de Gr. P. p. 88. Alius, statuarius, ex monte Atho admirandam statuam se fabricaturum Alexandro Mag. pollicitus. Vitruv. in praef. l. 2.

DEMOCLES [1] legationem obiens, cum a reliquis legatis accusaretur, magis Dionysii rebus obstitisse, irascente tyranno: Mihi cum his, inquit, controversia fuit, quod post cenam Stesichori et Pindari Paeanas canerent: ego vero eos, quos tu composuisti; atque simul eius carmina cecinit. Dionys. laetitia [orig: laetitiâ] affectus, non amplius ob crimina eius succensuit. Polyaen. l. 5.

DEMOCLES [2] vide Damocles. Item puer quidam ingenuus ac formosus, qui cum a Demetrio Poliorceta ad stuprum traheretur, neque vim tyranni posset effugere, famae, pudicitiaeque studiosus in proximum aquae ferventis leberem se ipsum coniecit, atque ibidem interiit. Plutarch. in Demetrio: Item, historicus Gr. diu ante Peloponnesiac. bellum.

DEMOCLIDES Medicus, qui Polycratem Samiorum tyrannum talentis 2. curavit, scripsitque libr. de Medicina. Suid.

DEMOCOON Priami nothus, qui velocissimos patris equos apud Abydum custodiebat. Hunc Ulysses in bello interemit. Hom. Iliad. 4.

DEMOCRATES [1] architectus Alexandrinus. Item athletes, qui facto in stadio circulo consistens a nullo dimoveri poterat. Aelian. Var. 4. 15. Tertius Medicus, qui invenit herbam hyberidam. Plin. l. 25. c. 2.

DEMOCRATES [2] Atheniensis, ex iis, qui Dario militarunt, exceptus in Hyrcania Curt. l. 6. c. 5. qui maxime Macedonum opibus semper obstiterat; desperata venia [orig: veniâ], gladio se transsigit.

DEMOCRATES [3] Androcrates, Cyclaeus et Leuco, a Pythia Graecis colendi dati sunt, maxime Plataeensibus [orig: Plâtaeensibus]. Voss. de Idolol. l. 1. c. 13.

DEMOCRITUS [1] Mileto oriundus, Leucippi discipulus, Philosophus Abderites, quia Abderae degebat, accepta [orig: acceptâ] a fratribus natu maioribus paternae hereditatis portione, cognoscendatum retum cupiditare accensus, bonam orbis partem Aegyptum nempe, Persidem, Chaldaeam, Indiam, etc. peragravit. Postea in patriam reversus cum summa inopia ostenso magno Diacosmo, librorum suorum excellentissimo, a rigore legis, eos qui nimias impensas fecissent, sepultura [orig: sepulturâ] privantis, absolutus, et quingentis e publico talentis aeneaque statua [orig: statuâ] donatus, in hortulo iuxta suae urbis muros, se ad solas rerum naturas contemplandas contulit, a quibus, ne externis obiectis avocaretur, aeneae pelvis fulgore se ipsum occaecavit. Quod tamen Laber. Poeta ideo factum ait,

Malis bene esse ne videret civibus.

Ut ipse loquitur. vide Gell. l. 10. c. 17. Sed dubitavit de eo Cic. l. 5. de Fin. Plutarch. vero plene falsitatis arguit. l. de Curiositate. Civibus suis, ob secessionem eius, pro phrenetico habitus fuit. Ad quem curandi causa [orig: causâ] missus cum esset Hippocrates, et cum eo collocutus fuisset, reversus sapientissimum ipsum dementesque illos pronuntiavit, quevi eum stultitiae accusarent. vide Ep. Hippocratis.


image: s0039a

Datio, uxoris obitum lugenti impense, illam se resuscitaturum pollicitus est, nominibus trium hominum in regno Persico, quibus nihil unquam adversi contigisset, monumento eius inscriptis. Sed cum nemo talis reperiretur, Regem ad patienter suam sortem ferendam graviter hortatus est. Omnia fieri ex atomis dixit, ac plures esse mundos eosque corruptibiles. Fertur Theologiam, ac Astrologiam dedicisse a Magis ac Chaldaeis; cum Gymnosophistis quoque congressus est. Lac sibi, in congressu Hippocratis modo memorato, allatum, statim agnovit esse caprae nigrae et primiparae: puellaeque vitium solo aspectu deprehendit. De instituto autem eius praeter Laertium, Cic. l. 5. de Fin. et Orig. l. 2. contra Cels., perstringit quoque. Aelian. hist. Var. l. 4. c. 20. Valer. Max. l. 8. c. 7. Plin. l. 21. c. 11. et l. 18. c. 35. Horat. l. 1. Epist. 12. v. 12.

Miramur si Democrati pecus edit agellos.

Strab. l. 1. c. 15. Cels. l. 2. c. 5. Suid. Euseb. Chr. Voss. de Phil. c. 11. §. 14. de Philosophis, c. 1. §. 10. et 21. et c. 7. §. 8. et seqq. de Mathem. c. 39. §. 9. etc. de Hist. Gr. l. 4. c. 2. p. 437. Idem Cic. l. 1. Tusc. et l. 1. de Nat. Deor. magnum virum appellat. Plin. virum sagacem, et vitae utilissimum fuisse refert. In risum pronum fuisse vulgo dicitur. Iuv. l. 4. Sat. 10. v. 83.

Perpetuo risu pulmonem agitare solebat
Democritus. --- --- --- ---

Horat. de arte Poet. v. 296.

--- --- Excludit sanos Helicone Poetas
Democritus. --- --- --- --- --- ---

Patrem eius opulentissimum fuisse ex eo patet, quod Xerxis exercitui epulum aliquando dederit. Agebat autem 99. Annos, cum mortuus est. Diogeni 109. Aliis 104. Olymp. 104. A. U. C. 392. A. M. 3693. etc. Nic. Lloydius.

DEMOCRITUS [2] Ephesius, libros edidit de templo Dianae Ephesiae, ex cuius operis l. 1. quaedam de Ephesiorum in vestitu mollitie ac luxuria narrat, Athenaeus l. 12. Aliorum quinque Democritorum meminit Diog. Laert. l. 9.

DEMODOCUS Citharoedus, quem Hom. Odyss. 8. inducit in convivio Alcinoi Regis Phaeacum citharam pulsantem, et simul accinnentem. Item Historicus, qui l. 1. de Heraclea citatur a Plutarch. l. de Flum. ceterum soluta [orig: solutâ] ne oratione, an carmine sit usus, non satis liquet. Voss.

DEMOGORGON Magus tam excellens, ut praeesse larvis dicetetur, ac illas pro nutu cogere, et si errarent, acerrime plectere.

DEMON Grammaticus, quem laudat auctor Scholiorum, in Aristophanis Ranas, in explicatione proverbii, Iovis Corinthus.

DEMONA Vallis pars Siciliae; aliter, Vallis Nemorensis, in Bor. et Ort. maxime tendens, versus Calabriam. Ubi Urbes, Messana, Catania, Cephalaeda, Pactae et Tauromenium, cum monte Aetna.

DEMONACTES Praefectus Armeniae, fusus a Mithradate, sub Claudio. Tacit. l. XI. c. 9.

DEMONAX Adriani temp. Philosophus Cyprius, ex nobili et opulenta familia, Agatobuli, Demetrii, Epicteti et Timocratis Heracleotae familiatis, nulli sectae nomen dedit, plurimum tamen Socrati tribuit. Hic non, ut plerique, solitudinem sectabatur, sed nihil potius habuit, aut putavit inter homines amicitia [orig: amicitiâ], omnemque hominem sibi familiarem existimabat. Nullum sibi unquam viaticum praeparavit, sed cum esuriret, quam proximam domum apertam videbat, in eam ingrediebatur, et victum sibi quaeritabat. Centenarius decessit, postquam praesentium plausum, utpote fabula [orig: fabulâ] exacta [orig: exactâ], petiisset, elatus publico sumptu. Lucian.

DEMONESUS Insula Proponitidis ante Nicomediam, Chalcis Gyllio, qui Chalcitem, Stephani esse putat. Ibi cyanus lapis, Chrysocolla, et aurum reperiuntur. Steph. Iuxta Chalcedonem, in qua xalkei=on, Aeraria fodina nobilissima. Unde *dhmonh/sios2 xalko\s2, Demonesiumaes, magna [orig: magnâ] apud Graecos fama [orig: famâ]. Vide supra, ubi de Aere.

DEMONICA mulier quae auri aviditate urbem Ephesum Brenno duci prodidit. Plutarch. in Paral..

DEMONICON Artifex, qui simulacrum Dianae Ephesiae dedolavit, memoratur Muciano ter Consuli apud Plin. l. 16. c. 40. mirantem, Mucianum edere nomen Artificis simulacri, quod antiquius esse non modo Libero patre, sed etiam Minerva [orig: Minervâ], prodiderit, quod insuper nullius Artificis manu factum, caeloque lapsum credebatur, h. e. *diopete\s2, uti dicitur in actis, ex sententia incolatum. Vide Salmas. ubi Supra p. 816.

DEMONICUS vulgo DOMOCHI, urbs Thessaliae Episc. olim sub Ar. Larissaeo, nunc Metropolis. Ferr.

DEMONIDAS Paedotriba claudicans, qui cum crepidas amisisset, imprecabatur furi ut pedibus eius convenirent. Rhodig. l. 7. c. 3.

DEMOPHILUS [1] Archon Athenis. Olymp. 99. An. 4.

DEMOPHILUS [2] Sophista, qui scripsit ad Lollium Maximum, de vita priscorum. Item, nomen pictoris, Plin. l. 35. c. 9. et 12.

DEMOPHILUS [3] Semi Arianus, obtulit confessionem Fidei Syrm. Liberio Papae. Postea Patriarcha Constantinop. Athanasium persecutus, ei tamen cedere tandem coactus est. Interfuit quoque concilio Constantinop. Tandem Constantinopoli, ubi docebat, quod doctrinam Concili Niceni amplecti nollet, exturbatus est a Theodosio Mag. dicente: Si paceme t concordiam fugis, te ab Ecclesus fugere mando. Substitutus ei ad tempus Greg. Nazianzen. Circa A. C. 380. Socr. l. 5. c. 3. §. 7. Epiphan. Sozomen. Baron. A. C. 357. 359. 370. 378. 383.

DEMOPHILUS [4] filius Ephori, Historici, scripsit, tempore Alexandri Mag. bellum sacrum, quod Pater ipsius praetermiserat, orsus ab occupatione et spoliatione templi Delphici, facta a Philomelo, A.U.C. 398. Diod. l. 16.

DEMOPHON Dux Atheniensibus auxiliorum, Boeotis Cadmeam oppugnantibus, missorum, constitutus.

DEMOPHOON Thesei ex Phaedra fil. Rex Athenarum XII. post Menestheum, per An. 33. qui ab expeditione Troiana [orig: Troianâ] rediens,


page 39, image: s0039b

adversis ventis pulsus in Thraciam, ibique a Phyllide Lycurgi Regis filia hospitio, ac lecto susceptus est: apud quam cum aliquandiu delituisset, Athenas abiit, ibique mortuo patre, imperium suscepit, oblitus Phyllidis. cui intra paucos menses se rediturum iuraverat. Quapropter illa videns se derelictam, amoris impatientia [orig: impatientiâ] de amygdalo se suspendit. Ovid. ep. 2. Vide Phyllis. Eius tempore Orestes causam egit in Areopago, qua [orig: quâ] vicit, et Teucer in Cypro sedes posuit: circa tempora Abimelechi et Tholae Iudicum. Illi successit Oxyntes, quem vide, et plura hanc in rem apud Ioh. Marshamum Canone Chron. ex Epochis Marmor. Item Vates qui periculum Alexandro imminens praedixit. Curtius.

DEMOPOEETUS Sicionius plectriofficium, in cithara, ad solam manum primus transtulit, cum prius altera manu plectro eam pulsarent, altera [orig: alterâ] neryos premerent certo intervallo. Quod tamen alii Epigono Ambraciotae attribuunt. I. Caes. Scalig. Poet. l. 1. c. 48.

DEMOPOLIS et Neocles, Themistoclis filii, cum apud Athenienses mentionem fecissent legum, quae adversus exules latae erant, a paternis inimicis lapidibus obruti sunt. Rhodig. l. 8. c. 12.

DEMOS [1] apud Plin. l. 35. c. 10. Parasius --- pinxit et Demon Atheniensium, argumento quoque ingenioso. Volebat namque varium, iracundum, iniustum, inconstantem: eundem exorabilem, clementem, misericordem, excelsum, gloriosum, humilem, serocem, sugacemque et omnia pariter ostendere. Vulgus est, ex Graeco o( *dh=mos2, de quo vide infra suo loco, item in voce Populus. Aliam vocis notionem vidimus supra.

DEMOS [2] locus in Ithaca, quem Steph. quoque Crocyleum vocat. Huius mentio est apud Homer in navium catalogo, et Thucyd. adfin. l. 3.

DEMOSTHENES [1] civis Atheniensis, Graecorum omnium orator longe eloquentissimus, patre cultellario Demosthene, ex matre Cleobula natus, triennio post Aristotelem, uno Anno ante 100. Olymp. Dionys. Halicarn. Dempoplito Archonte: Septennis autem ab eo relictus in hereditate locupleti, Tutorum fraude ac negligentia [orig: negligentiâ], direptis bonis vix habuit, unde praeceptoribus mercedem solveret. Verum multo studio ac labore in clarissimum Oratorem evasisset; praeceptoribus usus Isocrate, Platone et Isaeo, apud quem quadriennium haesit, Aet. An. 17. Tutores suos accusavit, quibus, ut 30. ei talenta redderent, condemnatis, ipse tamen nihil nactus est. Postea acerrimus exstitit libertatis Graeciae defensor, gravibus contionibus Philippum, ut publicae libertatis insidiatorem, identidem insectans. Praelio ad Chaeroneam aufugiens, se hoc fecisse ideo dixit, ut alia [orig: aliâ] vice rursus pugnare posset. Prius Oratione de Cor. sibi a populo decreta [orig: decretâ], suasu Ctesiphontis defunctus. Post eius mortem, quod ab Harpalo corrumpi se passus esset, patria [orig: patriâ] pulsus, tandem revocatus est. Sed iam mortuo Alexandro, et Antipatro rebus Graeciae praeposiro, cum certam sibi necem imminentem videret, relictis Athenis, in Calauriam insulam, ubi (ut scribit Suid.) asylum erat, Neptuno sacrum, concessit. Quo cum venisset Archias mimus tragoedus, qui ab Antipatro missus erat, ut Demosthenem comprehenderet, primum ei persuadere conatus est, ut una secum ad Antipatrum se conferret, nihil molestiae ab eo perpessurus. Cuius fraude intellecta [orig: intellectâ], Demosthenes, Nihil est, inquit, Archia, quod coneris. Neque enim in scena mihi unquam placuisti mimus, neque nunc persuadebis legatus. Cum autem Archias seper vim eum detracturum minaretur, Tandem, inquit, Macedonica oracula aperuisti, nam prius, tamquam histrio simulabas. Verum age, parumper exspecta, dum pauca domesticis scribo; Haec locutus, sumptis codicillis tamquam scripturus calamum ori admovit, haustoque, quod eum in usum servabat [orig: servâbat], veneno, necem sibi conscivit. d. 16. Pyanepsionis, seu 10. Novembr. Olymp. 114. U. C. 432. Plutarch. in vita eius. c. 65. Orationes ab eo scriptas refert, quas Photius maxima ex parte se legisse faretur, Cod. 265. Bibl. Vide etiam Plutarch. de 10. Orator. c. 8. Hic cum ab aetatis initio esset balbus, neque literam R. pronuntiare posset, quibusdam calculis in os coniectis prope maris litus declamans, naturae vitium emendavit, ut postea eloquentissimus evaserit: Praeterea ad ingens speculum perorare solitus est, ut eo accuratius gestuum decorum tenere disceret. Plurimus passim Tullius est in laudando Demosthene. Tamen, usque adeo (inquit in Oratore) difficiles et morosi simus, ut nobis non satisfaciat ipse Demosthenes: qui quamquam unus eminet inter omnes in omni genere dicendi, tamen non semper implet aures meas. Orare coepit Annos natus 17. Iuven. l. 4. Sat. 10. v. 118.

Eloquio, sed uterque perit Orator; utrumque
Largus, et exundans leto dedit ingenii fons.

Et postea de Demosthene. ead. Sat. v. 126. et seqq.

--- --- --- --- Saevus et illum
Exitus eriput, quem mirabantur Athenae
Torrentem, et pleni moderantem frena theatri.
Diis ille adversis genitus, fatoque sinistro,
Quem pater ardentis massae fuligine lippus
Acarbone et forcipibus gladiosque parante
Incude, et luteo Vulcano, ad Rhetora misit.

Nic. Lloydius. Athenienses statuam ei aeream posuerunt [orig: posuêrunt], cum inscriptione hac [orig: hâc],

*ei)/per i)/shn gnw/mh| r(w/mhn *dhmo/sqenes2 ei)=xes2,
*)/on pot' a)\n *(ellh/nwn h)=rcen *)/arhs2 *make/dwn.

Quod sic reddi potest:

Si tibi par menti robur, vir magne, fuisset,
Graecia non Macetae succubuisset hero.

DEMOSTHENES [2] dux Atheniensium in bello Peloponnesiaco. Muniit Pylum, Patriae insigni opera [orig: operâ] praestita [orig: praestitâ]. Dein ingressus Siciliam, post Epidauriorum vastatos agros; successit Alcibiadi, domum revocato, ob Hermas in tota urbe deiectos. Sed Syracusis, a Nicia collega, frustra obsessis, copiis insuper amissis, ab hostibus cum illo interemptus est. Thucyd. l. 4. 5. 6. 7. Plutarch. in Nicia. Diodor. l. 13.

DEMOSTHENES [3] genere Thrax, Grammaticus, Iliada


page 40, image: s0040a

Homeri, et Hesiodi Theogoniam in prosam Orationem convertit. Suid. Alius ab eo est Demosthenes Bithynus, qui rerum Bithyniacarum libros conscripsit, quorum 4. 9. 10. et 12. citat Steph. *kti/seis2 quoque scripsit, h. e. urbium, et locorum origines, quarum idem Steph. meminit in *)oli/zwn. Vide Voss. de Hist. Gr. l. 3. p. 354.

DEMOSTHENIS Laterna vulgo to\ fanari\ tou= *dhmosqe/nous2 hodiernis Graecis, exigua turris est Athenis, e marmore, sex columnis striatis innixa, in Capucinorum Hospitio: cui se magnum hunc Oratorem barba [orig: barbâ] semirasa [orig: semirasâ] inclusisse, ut sic in publicum prodire prohibitus eo maiori attentione studiis suis vacaret, communiter tradunt. Sed potius monumentum fuisse honori alicuius Olympionicae dicatum, ex figuris ei insculptis, et comparatione consimilium in eadem urbe turrium, contendit Iac. Spon. Itiner. Graec. Part. 2. p. 172. ubi cum iconem, tum descriptionem illius accuratam habes.

DEMOSTRATUS [1] Olymp. 96. Anno 4. Archon Athenis. Iterum Olymp. 97. An. 3.

DEMOSTRATUS [2] Scriptor, qui de Scipione Africano, primam illum Sardoniam gemmam habuisse refert. Plin. l. 37. c. 6.

DEMOTELES unus erat ex 12. illis, quos de pyramidibus Aegyptiis scripsisse. Plin. docet, l. 36. c. 12.

DEMOTIMUS ex parte Sicyoniorum missus, ad componendam inter Athenienses et Lacedaemonios controversiam, octavo belli Peloponnesiaci Anno. Scholia in Aristoph. Equites p. 336. G. Fuit vero filius Naucrati.

DEMPSTERUS Thomas vide Thomas.

DEMUS de rebus Atticis commentatus est, si vera est lectio apud Athen. l. 14. ubi Casaub. iubet legere *klei/dhmos2. Sane Clidemus Atthidem scripsit, ut ex eodem Athenaeo apparet. Fortasse tamen et Demetrius quispiam hanc materiam tractavit, eoque ex nomine hoc nomen fuerit corruptum, uti factum apud Dion. Halic. in iudicio de Dinarcho, ubi citatur *dh=mos2 o( *ma/gnhs2, qui omnino est Demetrius. Voss. Nic. Lloydius. De Demis vero Atheniensium, vide supra in voce Demarchi.

DEMYNUM opp. Pomeraniae Ioh. Matal. Metel.

DENABA urbs in Edom, in qua regnavit Bela. lege Dinhaba.

DENARIUS [1] non unius apud omnes gentes valoris. Hodiernus Anglicus Scoticum solidum aequiparat: antiquus autem tribus potior fuit. Huius enim pondus exhibet Spelman. e statuto Anni 51. Eduardi I. Denarius Angliae, qui nominatur Sterlingus, ponderabit 32. grana frumenti in medio spicae et 20. denarii faciunt unciam et 12. unciae libram. Fuit autem Denarius alius ex aere, qui niger, alius ex argento, qui albus nuncupatus est. Graecis inferioribus *dhna/rion leuko\n. Ioh. Matal. Metel. Quirin. Ecc. 3. argenti dedit albos. Quod nomen quoque monetae argenteae fuit, in Britannia Armoricana, tempore Alani Ducis, A. C. 1087. valenti 6. denarios Turonenses. Eranr et Denarii aurei. Didymus Claudius de Analog. Rom. *ta\ de\ xi/lia shste/rtia poiei= diako/sia penth/konta dhna/ria argura=, de/ka de\ xrusa=, Denarius S. Petri. Vide Romescot, infra. Denarius tertius, pars olim mulctarum forensiumque emolumentorum, quae in Comitatu cedebat Comiti, Rege reliquas duas percipiente. Hinc Denarialis, dictus is, qui iactato coram Rege denario, lege Salica [orig: Salicâ] et aliarum gentium Boreal. manumittebatur. Vide in voce Homo Denarialis: et plura apud Henr. Spelman. Glossar. Archaeol. Subintelligitur nummus. Fuitque, teste Flav. Sosipatro l. 1. apud Romanos antiquos, decem assium. Ideoque, inquit, in rationibus faciendis Denarium decussi inducto notamus... cuius quarta pars, dupondius semis, sestertius dicitur, quod de tribus assibus semis deficiat. Priscian. Denarium per X. perscriptam notari dicit. Vocatus est itaque Denarius nummus vel asis, quod taxaretur assibus libralibus decem, seu 10. libris aeris. Aereus autem ipse nullus fuit, sed Consulum et primorum Caesarum temporibus ex argento constitit; drachmae respondens. Unde, etsi pro copiis Reip. et pro innocentia aut avaritia Triumvirorum ac officinatorum Monetae in pondere variarum nonnihil videri posset, mox tamen postquam flari coeptus est argenteus nummus, in eo constiterunt [orig: constitêrunt] Denarii, ut centum putatentur in argenti libra Romana, quemadmodum centum drachmae in libra Attica. Liv. l. 22. narrat de permutandis captivis convenisse inter Duces Romanum Paenumque, ut quae pars plures reciperet, quam daret, argenti pondo bina et selibras in militem praestaret: quas Plutarch. in vita Maximi, drachmas quinquaginta ultra ducentas, i. e. totidem Denarios, vertit. Sic cum quindecim milibus aeris gravis damnatus Furius Camillus dicitur Liv. auctore l. 5. Plutarch. id vertit, mille quingentas drachmas, quibus mille quingenti Denarii respondent etc. Veteres enim drachma [orig: drachmâ] aestimasse Denarium, etiam ante illos, quos vocant Denarios Imperatorios, pluribus docet Gronov. licet non diffiteatur, subtili examine ut minam a libra, sic drachmam a denario differre. Unde et hodie Denarios reperiri, qui eodem cum drachma sint pondere; docet Agric. testaturque Scalig. omnes fere, qui hodie supersunt, eiusdem ponderis esse, neque Regalem Castilianum excedere. Quare cum Principatu Claudii, Annius Plocamus manceps vectigalium rubri maris Aquilonibus raptus ad insulam Taprobanam necessario applicuisset, admiratum suisse loci Regem iustitiam Romanorum inde Plin. l. 6. c. 22. quod pares pondere Denarii essent in captiva pecunia, cum diversae imagines indicarent a pluribus factos, refert. quo illi refelluntur, qui Claudium leviores fecisse hos nummos assertum eunt. Nec Denarii pondus pretiumve mutatum est, cum aeri aliquid detractum est, sed ei auctior assium, in quibus mutatio acciderat, numerus redditus est. Proin, dum librales fuerunt [orig: fuêrunt] asses, decem illorum valuit, quemadmodum dena pondo aeris; mutato pondere assium nihil additum argento denarii, sed detractum multum aeri assis effecit, ut ille in argenti uncia eadem pars, quae quondam, nempe octava, fieret assium sedecim. A quo tempore, aes excurrens partibus assis exprimi coepit. Quando cudi coeperit Denarius, incertum: Nummum enim illum argenteum, quem Serv. Tull. primus flasse


image: s0040b

dicitur Varr. apud Sosipatr. septem scriptulorum, Denarium fuisse, non est extra controversiam. Dein certum est, eum nummum non fuisse publici usus, sed notam memorabilis alicuius eventus, quod ne nunc quidem in Imperiis, urbibus, familiis cessat. Argentum publice primum signari coepit A. V. C. 574. Q. Ogulnio Gallo, C. Fabio Pictore Coss. quinque ante Punic. bellum, 260. post Reges eiectos Annis. Cum denis indiem assibus animam suam et corpus aestimari queruntur milites apud Tacit. testatur Plin. decem asses in stipendio militari diurno Denarii nomen retinuisse, ubi vox Denarii abusive sumitur: revera enim, cum Denarius tum 16. asses valeret, stipendium id, cuius Augustus auctor, faciebat in mensem denarios octodenos et dodrantem, i. e. duodecim asses. Hinc de Domitiano Zonaras ait, illum ad tres aureos, sive septuagenos quinos denarios (quod quadrimestre stipendium fuit) adiecisse aureum unum sive 25. denarios. Aurei Denarii, quorum Plin. meminit, et quos apud Petron. movit pro calculis Trimalcio, non erant ordinarii nummi Romani, sed h(mi/xrusoi peregrini vel dimidiati stateres Graecorum: nullum enim nisi argenteum Denarium Romanis fuisse, probat Gronov. Eius sexta pars obolus erat, pondus trium scriptulorum fuit, capita et navem signa impressa habuit: ut colligitur ex Macrob. Saturnal. l. 1. c. 7. Aes ita fuisse signatum hodieque intelligitur in aleae lusu, cum pueri denarios in sublime iactantes, capita aut navim exclamant. E'quibus verbis male colligunt quidam, antiquitus Denarios aereos fuisse. Nam aere rudi et post signato, dum libralis as fuit, habitas massas, quae denos aeris valerent, uti non negatur, ita certum, hos non denarios, verum decusses et dena aeris vel deni aeris appellatos esse: qui in argento faciebant denarium nummum. Cum hodierna pecunia comparatus Denarius facit Schellingum Belgicum, denos Baioccos, quadraginta Marvedes, octo nummos Anglicos eight pence etc. Denarium huiusmodi, cum virilem togam sumerent Romae, quisque in aedem Iuventutis eo die deferre tenebantur, de quo ritu sic Dionys. Halicarn. l. 4. Tradit L. Piso, inquit, Annalium primo, voluisse eum et urbanae miltitudinis scire numerum, tum nascentium, tum morientium, tum tw=n ei)s2 a)/ndras2 e)ggrafome/nwn, qui virilem togam sumerent, statuisseque quanti pretii nummos pro singulis inferre deberent cognati, in aerarium Ilithyiae pro nascentibus; in Veneris aerarium in luco siium, quam Libitinam appellant, pro defunctis: in Iuventutis, pro virilem togam sumentibus: unde poterat nosse, annis singulis, quantus esset in universum numerus civium, tum quam multi ex his essent per aetatem militiae idonei etc. Pondus Denarium in argento signato valuit decem libras argenti, et ex consequenti mille denarios nummos. Sic in Loge LXXXVIII. p. X. D. de leg. 11. deposita apud me a Seleuco patruo meo denariatria, pro tribus milibus denarium; et in vet. lapide denaria quinque, pro quinque milibus denarium legimus. vide plura apud Ioh. Frid. Gronov. de Pec. Vet. passim: e quo l. 4. c. 13. prioribus adde, Constantinum Mag. veterum institutorum mutatonibus gaudentem, etiam Denarios veteres abolevisse, in quorum locum milliarenses introduxit, graviores denario, 28. siliquarum et quatuor quintarum siliquae, seu scriptulorum quinque amplius, cum Denarius octodecim tantum siliquarum, seu trium scriptulorum fuisset. Interim notat idem l. 4. c. 15. ipsum veterem denarium Milliarensis nomen primum tulisse, quia millesima pars seu millesimus nummus huius generis erat in libra auri, vel unus ex illis, quibus argenteis millenis auri libra pensabatur: sed postea Milliarensis pondus auctum esse, vide eum omnino ibi, et aliquid quoque infra in voce Milliarensis: adde quae dicemus in voce Minuti: item ubi de Drachma. Nec omittendum, Romanos ad exemplum Siculi decalitri suum formasse Denarium, non tamen eiusdem ponderis fuisse; Namque longe pretiosius et aes et argentum erat Romae, quam Syracusis, quum illi non nisi aere hactenus in pecunia fuissent usi, argentum pro gemma ducerent, hi iamdudum et argenteo et aureo nummo uterentur: Et vocabula quidem Siculorum adopta vere [orig: vêre] Romani, sed non ut eandem omnibus partibus rem significarent, sed ut multum diversas, propter quandam analogiam, l. 3. c. 9. Francorum priscorum Denarius nomine Sterlingi, vel Esterlingi veniens, duodecimus erat in solido argenteo, vicesimus in unica, 240. in libra argenti. Ad similitudinem enim aurei solidi, qui sub Constantini Mag. successoribus fuit, et 12. milliarensibus vertebatur, percusserunt [orig: percussêrunt] Franci et hae nationes argenteum, quem 12. aestimabant denariis sive sterlingis. Viginti solidi faciebant libram argenti, ut Romani 60. milliarenses: solidus igitur erat milliarensium trium et Romani quadrans solidi. Inde in legibus Frisonum tit. 16. solidus, qui tribus denariis constat: scilicet Romanis, qui proxima [orig: proximâ] aetate fuerant milliarenses. Itaque duodecim Denarii Francorum et tres Romanorum postremorum, iidem qui milliarenses, pretio universo nihil differebant. Idem. l. 3. c. 6. Apud eosdem Francos, sequenti aevo, denarii nomen de aurea, argenteaque moneta, frequens occurrit: et quevidem Denarii auri puri, Denarii cum Agno, cum Cathedra seu ad Cathedram, cum Corona, cum Leone, cum Liliis, cum Massa, cum Papilione, cum Regina, cum Scuto: Item Denarii argentei cum Corona, cum Cauda, cum Lilio, cum tribus Liliis, cum Scuto, cum Stella etc. a Philippo IV. usque ad Carolum IX. cusi memorantur ac describuntur Car. du Fresne in voce Moneta, quem vide. Quid autem sit per Denarium manumissio, vide infra ubi de Manumissione: nec non voce Investitura. Nec omittendum, quod idem Auctor de Denarium calefactum fronti eorum, qui denarios bonos reiciebant, imprimendi; de Denarium complicatum ex voto ad tumbam Sancti offerendi; de quatuor item Denarios super re, quam ut suam quis vindicabat, coram Iudice ponendi, ritu affert, ex Capitulis Caroli C. tit. 28. Rudolfo in Miracul. Richardi Episc. Cicestr. et Stabilimentis Ludovici IX. l. 2. c. 12. De Denariis argenteis aureisque pro calculis albis nigrisque a Petroniano Trimalcione, adhibitis, in XII. scriptorum ludo, vide aliquid infra, ubi de Latrorum lusu: uti de triginta Denariis, quibus Servator noster venditus, in Portugalliae Regum insignibus, infra voce Portugallia.

DENARIUS [2] S. Petri, pecunia, quae ab Anglis quotannis Sedi


image: s0041a

Romanae pensitabatur a temporibus Inae West-Saxonum Regis seu ut aliis placet, Offae Merciorum Regis seu Ethelwolfi, ut nonnullis visum: quorum sententias sic conciliat Polydor. Virgil. ut a tribus istis Regibus Denarium S. Petri vicissim concessum dicat. Exigebatur is in singulas domos; At LL. Edwardi. c. 10. et Gul. Nothi. c. 18. ab iis tantum, qui haberent 30. denariatas vivae pecuniae in domo sua. Neminem certe ab hac pensitatione fere fuisse immunem, discimus ex Vita Offae II. et Matthaeo Westmonaster. A. C. 704. Summonebatur autem is Denarius, in Festo Apostolorum Petri et Pauli, et colligebatur, in Festo Vinculorum S. Petri; idque ab ipsis Praelatis. Non tamen in tributum, licet ita apelletur a Malmesburiensi l. 2. c. 2. sed in eleemosynam pensitabatur: unde Regis Eleemosyna dicitur, in LL. Edwardi. c. 10. ac Eleemosyna S. Petri, in Charta Paschalis Papae, apud Eadmer. Histor. Novor. l. 5. p. 113. Verum, quod gratuito prius dabatur, postmodum Ecclesiastici patrimonii vicem obtinuit, censusque Ecclesiae appellatus, ad cuius exactionem etiam censuras Ecclesiasticas adhibitas esse, legitur apud Innocent. III. l. 16. Ep. 173. tandem tamen is ad certam summam, sc. 200. l. 26. sol. ab Episcopis colligendam, redactus est. Sic porro dispensata haec annua pensitatio est, ut una eius pars in Romani Pontificis usus, altera in usus, Fratrum Ecclesiae S. Mariae, quae Schola Anglorum vocatur, deferretur, ut videre est apud Lanfrancum Ep. 7. Orderic. Vital. l. 3. p. 465. Alios. Reliqua invenies in voce Romescot. Sed non in Anglia modo, Denarius S. Petri, verum et in aliis Regnis, exactus legitur. In Gallia enim pensitatum esse, auctor est Gregorius VII. l. 8. Ep. ult. ubi a qualibet domo unus denarius annuatim exactus dicitur. In Polonia, de unoquoque humano capite denarium S. Petri decimaliter solvere coepisse, Lokottum Sendomiriae D. postquam a Papa coronam obtinuisset, discimus ex Chronico Aulae Reg. c. 9. ad A. C. 1320. De Bohemia Carolus IV. Imp. in Vita sua ista habet: Processi cum ipso versus Avenionem ad P P. Benedictum XII. ad concordandum cum eo de Denario S. Petri, qui datur in Dioecesi Wratislaviensi, apud Car. du Fresne in Glossario.

DENASATUS in Chron. Montis Sereni apud Eund. dicitur, cui nasus abscissus est, poena apud Occiduas gentes. Imo et Orientales olim. Persarum enim Regem quendam totius populi nares recidisse in Syria, hincque Rhinocoluram loci nomen esse, tradit Senec. de Ira l. 3. c. 20. In Walachia vero prisci moris esse, ut affectati Principatus rei, recisa [orig: recisâ] nare dextra [orig: dextrâ], in perpetuum infamiae signum norentur, et hac oris deformitate omnis imperii illis praecidatur spes, habet Loccen. ad Curt. l. 5. c. 5. etc. vide infra in Nares vel Nasus.

DENBIGA Urbs Angl. in Wallia Bor. unde regio adiacens Denbigensis Comit. 50. mill. a. Fano S. Asaphi in Austr. 10. ab ora littor. maris Hibern. 15. a Cestria in Occ. Paucis constat incolis, ad amnem Cladam.

DENDA municipium Rom. in Macedonia. Plin. l. 3. c. 23.

DENDRACHATES nomen gemmae, ex achatis speciebus, arbuscula [orig: arbusculâ] ( de/ndron enim Graecis arbor) insignis, ut vult. Plin. l. 37. c. 10. Imo non una [orig: unâ], sed pluribus, adeo ut viridarii vel nemoris speciem praeferat, ut canit Orpheus versibus hisce:

*ei) kai\ dendrofo/roio fe/rois2 tru/fos2 e)n xeri\ pe/trhs2.
*ma=llon kai\ te/rpoito qew=n vo/os2 ai)e\n e)o/ntwn.
*de/ndrea ga\r ma/la polla\ kato/yeai w(s2 eni\ kh/pw|
*)anqemo/enta kla/doiin e)passute/rois2 komo/wnta.
*tou)/neka oi( kai\ fw=tes2 *)axa/th| dendrh/enti
*qh=kan e)pwnumi/hn, o(/ti oi( to\ men e)/plet' *)axa/tou,
*)/allo d' e)/xei lasi/hs2 u=lhs2 de' mas2 ei)sora/asqai.

Ubi de dri/ths2 *)axa/ths2 et dendro/futos2 pe/trh idem plane est cum Dendrachate Plinii, quamvis hic a dendrachate separet eos achates, qui nemorum instar in India reddunt. vide Salmas. ad Solin. p. 133. et 134.

DENDROLIBANUS coronamentis omnium Deorum olim adhiberi consuevit, Qua de re sic ex Constant. l. 11. c. 16. Paschal. Existimabant, coronam, quae ex hac arbore Diis offerretur, quovis sacrificio gratiorem esse. Ratio est, quod Libanus, qui Syriae mons est, prius fuit iuvenis frequens Deorum cultor. Hic a quibusdam sceleratis ob invidiam occisus vitae quidem, sed non --- benevolentiae divinae iacturam fecit. Certe Dii ei monti id nominis indiderunt [orig: indidêrunt], eamque frondem, quae ibi provenit, gratam sibi esse, multis argumentis ostenderunt [orig: ostendêrunt]. vide eum Coronar. l. 4. c. 2.

DENDROPHORI nomen religionis vel superstitionis. Cod. Theod. tit. de pag. et templ. l. 20. Ommaque loca, quae Frediani, Dendrophori, quae singula quaeque nomina et professiones gentilitiae tenuerunt [orig: tenuêrunt] epulis vel sumptibus deputata, fas est hoc errore submoto compendia domus nostrae sublevare. Dicti autem sic, qui in honorem alicuius Dei, ut Bacchi, vel Matris Deum [orig: Deûm] vel Silvani, arbores stirpitus excisas per urbem humeris ferrent, Artemid. l. 2. c. 42. Quam dendrofori/an sic expressit Commodian.

Egregios Proceres currum servare Cybellae,
Quem traheret conducta manus Megalensibus actis,
Arboris excisae truncum portare per urbem,
Attin castratum subito praedicere Solem.

Uti vero in Choro Bacchico Bacchae proprie quroforei=n, ita Silvanus dendroforei=n. Hinc Dendrophorus Silvanus in vet. Saxo.

SYLVANO. DENDROPHORO. SACRUM.

M POBLICIUS. HILARUS. MARGAR.

Q. Q. P. P. CUM. LIBERIS. MAGNO.

ET. HERMONIANO. DENDROPHORIS

A quo etiam, intexto in vexillis Corporatorum, de quibus mox, Dendrophoros dictos putat Scalig. l. 3. Ep. 105. Conficiebant namque Dendrophori corpora etiam et Collegia in civitatibus, quae frequentia [orig: frequentiâ] hominum multiplicari expedire, ait Constantinus Imp. in l. 1. c. Theod. de Centonar. et Dendrophoris, in qua Centonariis et Fabris iunguntur, sed quae eorum fuerit ars, non omnino constat,


page 41, image: s0041b

tametsi videntur fuisse occupati rei militari. Forte fuere [orig: fuêre] qui tentoriorum ligna et arbores conficiebant; aut, qui ligna, arbores, materiasque ligneas ad aedificia construenda vendebant etc. vide Salmas. ad Spartian. in Anton. Caracallo et Car. du Fresne Gloss. Voss. inprimis sic dicti sunt Cybeles sacerdotes Galli, quod in eius sacris pinum gestarent. Namque inter alios ritus eorum et hic erat ut pinum statuerent, in memoriam pinus [orig: pinûs], sub qua sese castraverat Attin: rami autem pinus coronis ornabantur, quia Cybele eam sic honorasset; stipes lana [orig: lanâ] velabatur, eo quod Cybele exanimati Attidis pectus lana [orig: lanâ] velasset, ad teporem conciliandum. Unde Arnob. l. 5. Quid sibi vult illa pinus, quam semper statis diebus, in Deum Matris intermittitis sanctuario? Nonne illius similitudo est arboris, sub qua sibi furens manus et infelix adolescentulus intulit, et genitrix Divum [orig: Divûm] in solatium sui vulneris consecravit. Atque hanc pinus gestationem *dendrofori/an dictam, teste Strab. l. 10. quique eam gestarent, Dendrophoros, docet. Sed et in Inscript. antiquis saepius inveniri Cybelem turritam et Attin cum pinu, notat Voss. de Orig. et Progr. Idolol. ubi de Cybele.

DENDROS Ins. parva Peloponn. in sinu Saronico, apud Spiraeum prom.

DENEGONTIUM vulgo port de Digoins aut Digoine, cum Baronatus tit. in agro Galliae Quadrillensi, ad Aroti Arou fluv. Augustodunensis et ligeris confluentes. Hadr. Vales. Notit. Gall.

DENGHINI Regnum in Nubia, versus Nilum, et confinia Abyssiniae. Is. Voss.

DENICALES Feriae apud Romanos peractis ad sepulhrum iustis, Silicernio item et Viscerationen exhibitis, celebrabantur, ad defuncti familiam purgandam. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 5. c. ult. ex A. Gellio l. 2. c. 22. vide quoque infra Exverrae.

DENIZES Saracenorum Rex, A. C. 777.

DENNA Aethiopiae sub Aegypto opp. Plin. l. 6. c. 29.

DENOTANDI Idola ritus Gentilibus olim in usu, indigitatur Minucio Fel. apud quem Octavius eorum superstitiones irridens, et eosdem, inquit, asinos cum Iside religiose denotatis. Asinum significans Isidis getulum, qui simul cum Iside a superstitiosis religiosa [orig: religiosâ] denotiatone colebatur, unde Prop. o)/nos2 a)/gwn musth/ria. Sunt tamen qui decoratis, quique devotatis, iti legant, ut videre est apud Minucii Commentatores. Idem vero supra, Cacilius, ait, Simulacro Serapidis denotato, ut vulgus superstitiosus solet, manum ori admovens, osculum labiis pressit.

DENS quevasi edens dictus est. Sunt autem Dentes, minime extra curam a Vett. habiti: Hinc ridet Maximinam Mart. l. 2. Epigr. 41. quod eos haberet sordidos, nigrosque,

Et tres sunt tibi Maximina dentes.
Sed plane piceique buxeique.

Et Horat. l. i. Ep. 18. v. 6.

Asperitas agrestis et inconcinna gravisque
Quae se commendat tonsa [orig: tonsâ] cute, dentibus atris.

Itaque, fricabantur lavabanturque quottidie. Plin. l. 8. c. 18. quod fieri solitum vel spina [orig: spinâ] argentea [orig: argenteâ], Petron. Satyr. ut deinde spina [orig: spinâ] argentea [orig: argenteâ] dentes persodit: vel lentisco. Mart. l. 3. Epigr. 80. cuius epigraphe in Zoilum.

Stat exoletus, suggeritque ructanti
Pinnas rubentes cuspidesque lentisci.

Idem l. IV. Epigr. 22. cuius epigraphe, Dentiscalpium:

Lentiscum meliucs, sed si tibi frondea cuspis
Defuerit, dentes penna levare potest.

Fricabantur etiam certo pulvere, qui nativos dentes candefacere aptus fuit: vide Mart. iterum l. 14. in apophoret Epigr. 56. cuius epigraphe Dentifricium, ut et infra Halimum. Imo ne urina [orig: urinâ] quidem aliisque rebus putidissimis illos levigare, dummodo nitidiores redderentur, eos puduit, L. Apuleius Apologiae l. 1. ex Catullo, carm. 39.

--- --- --- --- --- --- sua [orig: suâ] sibi urina
Dentem atque russam pumicare gingivam;
Misi, ut petisti, munditias dentium,
Ni telas oris ex Arabicis frugibus
Tenuem, candificum, nobilem pulvisculum,
Complanatorem tumidulae gingivulae,
Converritorem pridianae reliquiae,
Ne qua visatur tetra labes sordium,
Restrictis forte si labellis riserit.

Cum igitur proprii vitiati erant, eburneos emebant, quorum saepissime meminit Mart. inprimis l. 12. Epigr. 23. cuius epigraphe in Laeliam.

Dentibus atque comis, nec te pudet, uteris emptis,
Quid facies, oculo, Laelia? non emitur?

Tortilique filo vinciebant. vide infra [orig: infrâ] Filum. Praecipuus nempe dentium ornatus candor est et aequalitas. Unde Sponsae dentes gregi tonsarum, seu potius dedolatarum ovium, uti vocem Hebraeam exponit Bochartus, conferuntur, Cantici. c. 4. v. 2. Dicuntur autem caesae seu dedolatae oves, cum inter se tam sunt similes; quam si ex ligno, aut aere, ad eundem typum effictae fuissent et fabrefactae. Cuiusmodi dentes kalli/stw| o(/rmw| e)k tw=n stilpnota/twn kai\ i)somege/qwn margari/twn, monili pulcherrimo ex nitidissimis et magnitudine paribus margaritis constanti, comparat in Imaginibus Lucian. In Medicina, primus dentem Aesculapius evulsisse dicitur. Sed et Dens, in poenam olim evulsus. Ditmarus l. 8. initio, Quicumque post septuagesimam carnem manducasse invenitur, abscissis dentibus graviter punitur, apud Polonos. Sic in Consuetud. MSS. Sollemniaci in Arvernis, dentis amissio, poena erat raptorum ex horto, vel vinea alterius fructuum, poterat tamen illa redimi 7. solidis Podiensibus, apud Car. du Fresne Glossar. etc. De eorum in auguriis usu, vide Plin. l. 7. c. 16. Quin et augurium in hac esse creditur parte. Per dentes iurare solitus Ioh. Angl.


page 42, image: s0042a

Rex legitur Dentibus literas scindendi ritus, occurrit in Chron. Montis Ser. A. C. 1214. Et ut addam de ferarum dentibus aliquid: Dentes apri Calydonii ulna [orig: ulnâ] longiores asservati, in templo Minervae Halaeae, Romam divictis Tegeatibus ab Augusto translati sunt. Nec pretiosius quidquam elephantorum dentibus, vide infra, ubi de Ebore: uti nihil fortius dentibus leonis. Namque, ut canit Anaer. Od. 5.

*fu/sis2 ke/rata tau/rois2
*(opla\s2 d' e)/dwken i(/ppois2,
*podwki/hn lagwoi=s2,
*le/oui xa/sm' o)do/ntwn)

Unde, cum Syro sermone fera quaevis vocetur Animal dentis, potissimum hoc nomine intelligitur leo, Apocal. c. 6. v. 8. c. 11. v. 7. etc. 13. v. 1, 2, 4, 11, 14, 15, 17. Bochart. Hierozoici Parte prior. l. III. c. 2. vide quoque infra de dentibus Hippopotami, et de alveolis dentium voce Mortariolum. De Vett. more, Dentes, feris nobilioribus, quae in venatu occisae, excussos, galeis inserendi, dicemus suo loco uti de seu lhi+bonei/rh| edentanda, legem Salaminiorum videbimus infra, voce Porci de Brasilianorum torquibus, quos e dentibus devictorum hostium concinnare solent, voce Semiunitum: de dente simiae, septingentis ducatorum milibus aestimato, voce Simia. Dentes calceati, apud Plaut. captiveis. Act. 1. sc. 2. v. 83.

Numquam istoc vinces me Hegio, ne postules;
Cum calceatis dentibus veniam tamen.

sunt expediti et ad convivium praeparati etc. vide Thom. Dempster. Paralipom. in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 5. c. 36. Nec omittendum, quod Thom. Bartholin. notat, Veteres infantes demortuos ante dentes natos urere non solitos esse, ex Plin. l. 7. c. 16. vide eum de Puerperio Vett. ut et infra, ubi de Infantibus, nec non supra Cynodontes.

DENSELETAE pop. Thraciae, apud Solin. c. 10. Strumonem accolunt dextro latere Denseletae: Bessorum quoque multa nomina etc. Graecis Scriptoribus *danqalh=tai, Ptol. *danqhlh=tai, Laconibus *danhlh=tai, dicti sunt: e quo postremo Denseletas fecerunt [orig: fecêrunt] Romani. Salmas. ad Solin. p. 158.

DENTATUS M. Curii cognomen, quod cum dentibus natus est. Plin. l. 7. c. 16.

DENORES Iason Nicosia [orig: Nicosiâ] Cyprius, genere illustri, a Turcis capta [orig: captâ] Cypro, bonis omnibus exutus pulsusque, Patavium concessit ibique 13. Annos Ethicam docuit. Scripsit complura, inter quae Rhetoricam eius, Iudicibus, quippe Oratoribus, Legatis Principum et praecipue Contionatoribus utilissimam, commendat Possevin. prae reliquis, Biblioth. Tom. II. l. 18. c. 9. Obiit prae maerore ex filii exilio concepto, A. C. 1590. Vide Anton. Teissier Elogiis Part. 2.

DENTER Romulius a Romulo urbis custodiae impositus. Tacit. l. 6. c. 11. Rectius tamen fortasse Dentrix Romilius vocatur. Aliquot Annis post Liv. et Caecil. cognominati Dentrices fuerunt [orig: fuêrunt].

DENTRIFICIUM Mart. in apophor. l. 14. Epigr. 56. cuius epigraphe Dentrifricium quod sic habet.

Quid mecum est tibi? me puella sumat,
Emptos non soleo polire dentes.

Quo nomine pulvis denotatur; quo nativos dentes candefacere puellae solitae erant. Inprimis autem Arabicus lapis huic usui idoneus habebatur. Plin. l. 36. c. 21. Arabicus lapis, eberi similis, dentifriciis accommodatur crematus. Et Dioscorid. de eodem, *)odo/ntwn de\ smh=gma gi/netai kauqei\s2 ka/lliston. Hinc Appuleius Apolog.

Calpurniane solve properis versibus,
Misi, ut petisti, munditias has dentium,
Nitelas oris ex Arabicis rupibus.

Dentifricium utique ex Arabico lapide intelligens, qui crematus et in pulverem tritus, tersui dentibus comparabatur. Nobilem pulvisculum ibidem vocat. Salmas. ad Solin. p. 665.

DENTRIA in vet. Inscr.

DENTRIAE. L. F. POLLAE

SACERDOTI. DIVAE

AUGUSTAE

DENTRIANUS apud Spartian. in Hadr. Caes. Fecit et sui nominis pontem --- et colossum stantem atque suspensum per Dentr. Architectum de eo loco, in quo nunc templum Urbis est, ingenti molimine, ita ut operi etiam XXIV. elephantes exhiberet, transtulit. Ubi antiqui libri habent, Detrianus, quasi esset ex Graeco *daitriano\s2. Salmas. ad. h. l.

DENUNTIATIO Belli etiam ubi ius naturae non requirit, honeste tamen et laudabiliter interponitur, puta ut ab offendendo abstineatur, aut delictum paenitentia [orig: paenitentiâ] et satisfactione expietur. Namque,

Extrema primo nemo tantavit loco.

Unde Hebraeis praeceptum a Deo, ut civitatem oppugnandam prius ad pacem invitarent, legimus Deuteron. c. 2. v. 9. de quo vide Ioseph. Antiqq. l. 5. c. 2. Et Cic. Offic. l. 1. c. 11. At belli quidem aequitas sanctissime fetiali populi Romani iure perscripta est? ex quo intelligi [orig: intelligî] potest, nullum bellum esse iustum, nisi quod aut rebus repetitis geratur, aut denuntiatum ante sit, et indictum. Hinc promulgata praelia dixit Enn. Quo faciunt, caduceus apud Graecos; sagmina et hasta sanguinea apud Aequicolas et Roman. porro renuntiatio amicitiae et societatis, post res repetitas 30. dies sollennes; hastae missio iterum, et alia id genus. Quorum tamen magnam partem suo tempore usurpari desiisse, docet nos Arnob. c. Gent. l. 2. imo iam Varron. aevo quaedam fuisse omissa, discimus ex illo, de Ling. Lat. l. 4. vide hanc in rem Hug. Grot. de iure Belli et Pac. l. 3. c. 3. §. 5. cum seqq. ut et supra in voce Clarigatio, item ubi de Fecialibus: de Denuntiatione, vide in Gentilium Sacris usitata, infra voce Prorrhesis.

DENUNTIATORES regionum urbis memorantur in Inscr. vetr. apud Grut. 250. 254. 4. Denuntiatio novi operis per iactum lapilli, occurrit apud Rollandin. in Summ. Notar. c. 6.

DEO Ceres a Graecis sic dicta, para/ to\ dh/ein ab inveniendo, eo


image: s0042b

quod frugum inventrix fuerit. Hinc Deois filia eius Proserpina.

DEOBRIGA in Lusitania Vettonum urbs, et alia municipium Autrigonum. Ptol. In Hisp. Tarr. Forte nunc Miranda de Ebro, opp. Castellae vet. ad Iber. fluv. in confin. Biscaiae, 2. leuc. a Pompeiopoli in Occas.

DEOBRIGULA Murbogorum opp. in Hisp. Tarrac. Ptol.

DEODANDA Scriptoribus Anglis appellantur bruta omnia et inanimata, quorum impetu vita hominis tollitur, v. g. bos cornupeta, equus calcitrans, trabis aut domi casus, vel ruina navis in flumine fractae etc. quod eorum pretium in pios usus erogaretur et Deo donaretur, Bracton. l. 3. Tract. 2. c. 5. n. 8. Apud Athenienses vero, canis qui momorderat, noxae datus est, lege Solon. apud Plutarch. in eo. Apud eosdem Draco etiam ta\ a)/yuxa, puta ligna; lapides, ferrum, quibus quis laesus esset, u(perori/zein, finibus eicere, iussit. Sed et Thasii pugilis Theagenis statuam, lata [orig: latâ] sententia [orig: sententiâ], ideo in mare deiecere [orig: deiecêre], quod ruina [orig: ruinâ] sua [orig: suâ] quempiam oppressisset: apud Pausan. Atticis et Eliacis posterioribus. vide quoque hic [orig: hîc] passim, inprimis ubi de Bove Cornupeta, et Dicasteriis Atheniensium.

DEODATUM vulgo Tatta, opp. Pannoniae sup. inter Vesprinium et Taurunum.

DEODATUS [1] vel Deus dedit, Romanus, fil. Steph. Subdiaconi, post Bonifac. IV. Papa, A. C. 614. Obiit A. C. 617. Anastas. decimus oct. in vitis Paparum. Successit ei Bonifacius V.

DEODATUS [2] Ioh., Italus, Pastor Genevensis celeberrimus. Eius prodierunt [orig: prodiêrunt] Biblia sacra, in linguam Italicam et Gall. eleganter versa, cum annotantionibus, in fol. Anno 1607. 1641. Has Vedelius aureas vocat. Ipsum auctorem, Virum iampridem optime [orig: optimê] de Ecclesia doctissima versione Gallica [orig: Gallicâ], et notis meritum, praedicat Cocceius Praefat. ad Iob. Obiit A. C. 1649. aet. 74. fil. Caroli, Patritii Lucensis, quem emendatae religionis studium Genevam adduxerat. P. Freherus Theatro Viror. clar.

DEOGRATIAS [1] Carthaginensis Ep. rogatu Valentin. Imp. qui urbe hac Praesule, per An. 13. viduata [orig: viduatâ], a Genserico obtinuit, ut hunc Ecclesiam ibi curare pateretur. Sanctimonia [orig: Sanctimoniâ], ac pietate hic clarus, urgente summa [orig: summâ] necessitate, ingruenteque persecutione, universa sacri ministerii vasa aurea, et argentea, in captivorum, Roma ab eodem Genserico expugnata [orig: expugnatâ], redemptionem vendidit. Vide Victor. de Persecut. Vandal. Obiit A. C. 456.

DEOGRATIAS [2] formula salutationis vett. iam Christianis usitat, ut testatur, Augustin. in Psalm. 132. et Ep. 77. Quem morem cum deriderent Donatistae, dicentes, quid est Deo gratias respondet Augustin. Itane surdus es, ut nescias, quid sit Deo gratias? Qui dicit, Deo gratias; agit gratias Deo. Vide si non debet frater Deo gratias agere, quando videt fratrem suum; non enim est locus gratulationis, quando se invicem vident, qui habitant in Christo: et tamen vos Deo gratias nostrum ridetis. Hodie, in Communione Rom. inter Religiosos et in sacris Officiis, frequens huius formulae usus est, qua de re vide Dominic. Macr. in Hierolex. Sed et inter acclamandi formulas haec quoque fuit, uti diximus supra.

DEONANTUM opp. ad dextrum Mosam, Monulfi Tungrorum Ep. donatione, ad Eccl. Leodicens. pertinens, Dinant vulgo, oppositum castello Bovinnae Bovingne, sinistrae ripae fluminis adsidenti. Bello hoc varia passum. Ab eo videntur dicti circumcelliones quidam, qui capite operto, barba [orig: barbâ] torta [orig: tortâ], nigro birrotalari tecti ac nudipedes incedebant, et a Gallis Deonandi vulgo vocitabantur. Horum meminit Guibertus Abbas Novigenti l. 2. de vita sua. Et quiae horum speciem saepe induebant Daemones, proin et hi Deonanti vocati sunt, hodieque Diantres cluunt. Hadr. Vales. Not. Gall. Vide Dinantum.

DEONARII Haereticorum secta, ex Manichaeis seu Paulicianis apud Auctorem Hist. Vezeliacensis l. 4. p. 644. Forte iidem qui, hodie Deistae Gallis dicti, omni religione posthabita [orig: posthabitâ], solam divinitatie essentiam ore confitentur, Ibid. Cuiusmodi hominum turbam hoc tempore ingentem in eo Regno alibique passim esse, et quottidie incrementa capere, fama fert.

DEOPALE Indiae intra Gangem urbs. Ptol.

DEORUM Currus Libyae interioris mons. Plin. Mela, Ptol. Hodie sierra Laona, ubi Regis Lusitanici aurifodinae sunt. Aliis lapunta di Lopez Gonzales, Graece *qew=n o)/xhma. Nunc Sans. prom. Palmarum, Capo das Palmas Lusitanis, in ora Occ. Guineae, in Africa.

DEORUM Insulae Islas de Baiona Mor. Insulae Hisp. in Gallaeciae ora 5. leuc. ab ostiis Minii fluvii. In Oceano Occid. ante Baionam urbem.

DEORUM Portus opp. Mauritaniae Caesariensis, Mazzagran teste Marmolio.

DEORUM Vestitor apud Firmic. Vide Vestitor.

in DEOS referendi viros benemeritos mos memoratur Suet. in Iulio c. 88. Periit atque in Deorum numerum relatus est. Quod enim in antiquissimis Graecis historiis dici solet, aliquem a morte teteuxe/nai timw=n h(rwi/kw=n, vel i)soqe/wn vel i)solumpi/wn, id Latini multo inverecundius dixere [orig: dixêre], in Deorum numerum referri vel consecrari. Fere autem conditoribus urbium aut aliis de publica re bene meritis, honores Heroici decerni soliti, donec paulatim pro Diis habiti etiam isti, uti de Lampsace ait Plutarch. in Mul. praecl. factis, cuius moris exstat gravis censura apud eundem in Romulo. Dixerunt [orig: Dixêrunt] illud Graeci e)nagi/zein, istud w)s2 qew=| qu/ein: atque istiusmodi adulatione reliquos mortales Attici cives superarunt. Romani ante Impp. hanc insaniam parcius publice insanivere [orig: insanivêre]. Solus e Regibus Romulus consecratus est, et postea pauci alii: privatae tantum a)poqew/seis2 fiebant, parentum per liberos consecratorum, et domestica [orig: domesticâ] religione cultorum, ut Plutarch. docet in Quaest. Rom. Unde orta postmodum a)poqe/wis2 Impp. tamquam Patrum Patriae, initio in Caesare ab Augusto facto, quem propterea koropla/sthn vocat Iuliani Silen. hincque ad reliquos omnes ritu propagato. Sed et Ptol. Aegypti Regem a filio, et Aratum Ducem, ab Achaeis, in Deorum numerum


image: s0043a

relatos,
legimus in Idyllio Theocriti 17. et apud Polyb. l. 9. etc. Imo primis iam temporibus talium nomina post obitum in Rituales libros referri, et anno vertente memoriam eorum celebrari consuevisse tradit Cedren. de antiquorum Assyriorum a)poqew/sei verba faciens: qua de re vide plura apud Casaub. ad Suet. d. h. l. et Athen. l. 6. c. 14. nec non hic [orig: hîc] passim. Cum autem Dcorum cuique sui essent pa/redroi; Iovi oi( dw/deka qeoi\, sex mares, sex feminae, quos propterea Consentes appellabant, i. e. su/nedroi, eadem sede praediti: Matri Deum [orig: Deûm], Idaei Dactyli; Aesculapio *u(/geia, *)iasw\ et *telesfori/wn, aliis alii. Inde Poeta de Aug.

Tuque adeo, quem mox, quae sint habitura Deorum
Concilia, incertum est:

i. e. quibus Diis pa/redros2 sis futurus. Et de Antinoo Traiani delicio, Tertullian. Synhodi Deorum factus est, i. e. in Synhodum et Concilium Deorum cooptatus, etc. Apellati nempe Paredri sunt, qui beneficio Principis alicuius, aut propriae virtutis merito, Numinis dignitatem erant adepti: qui, cum nil sit esse Deum nisi Dei quoque officio fungatur, somniis et oraculis responsa dare et curationes facere credebantur, quod in Aesculapio, Amphiarao, Trophonio. Hephaestione, aliis stulta credidit antiquitas. Unde et pa/redroi *dai/mones2 dicti, quos ad futura praenoscenda Magi evocabant, vide Salmas. ad Spartian. in Hadr. Caes. et infra in voce Dii, Paredri, item Synodus.

DEPELLENTES dii vide supra Averruncus et infra Ostenta.

DEPILARE iniuriae species, in Spec. Saxon. l. 3. tit. 37. §. 1. Item poenae genus, Persis olim, et infra Tiara idem Hungaris familiare, quemadmodum legimus in Decretis S. Steph. et S. Ladislai Hung. Regum, vide supra Decalvatio. Olim vero mollitiei argumentum, vide hic [orig: hîc] passim, ubi de Alipilariis, Lictipilariis, Palaestricis imo Psilothris, Vellendimore etc.

DEPORTATIO vide infra in Insulam deportatatio, it. voce Relegati, et supra ubi de Atheniensium a)penianismw=| seu Abannatione.

DEPOSITIO inter ritus Vett. funebres. Nempe quamprimum exspirarat mortuus, conclamabatur a domesticis; deinde deponebatur humi. Artemid. Oneirocrit. l. 1. c. 14. *(oi d' a)poqnh/skontes2 e)xisme/nois2 eneilou=ntai r(a/kein w(s2 ta\ bre/fh kai\ xamai\ ti/qentai. Exponere vocat Zeno Veron. de Contin. Tune non illa es, quae mariti corpus expositum lavasti lacrimis: osculis detersisti. Atque tum supra terram esse dicebatur defunctus, ut docet Servius. Ad quem morem respicit Lucan. l. 2. v. 21.

--- --- --- --- Sic funere primo
Attonitae tacuere domus quum corpora nondum
Conclamata iacent. --- --- --- ---

Nempe nondum secunda [orig: secundâ] vice conclamata, ut supra vidimus. Advolvebantur tamen sic deposito propinqui, et lacrimas ei dabant, ut ait Arnob. l. 5. seu e)peda/kruan keime/nw| tw=| nekrw=|, ut Philo Dissertat. de Iosepho: ac oscula Zenod. l. Postquam vero aliquot dies asservatus esset, et componeretur ac pararetur iam pompa funeris, ultimum conclamabatur, ut suo loco dictum. Tandem cum igni imponeretur, deflebatur. Hinc Depositus, pro desparato. Ovid. Trist. l. 111. Eleg. 3. v. 152.

Depositum nec me qui fleat, ullus erit.

Et de Ponto l. 2. eleg. 2. v. 44.

Iam prope depositus. --- ---

vide Desid. Heraldum ad Arnob. l. 5. et hic infra.

DEPOSITIONIS in Academiis Ritus Fuit antiquissimis iam temporibus moris, eos, qui in disciplinam Philosophorum se darent, certis quibusdam ritibus officii admonere, et velut initiare. Quo spectabat Pythagoraeorum e)xemuqi/a: Cavilli et Indibria auditorum, quibus Sophistarum tempore Studiosi novitii excipiebantur, apud Eunap. in Sophistis: lou=tron inprimis, i. e. Balneum Atheniensium, quod Nazianzen. vocat *no/mon *)attiko\n kai\ paidia\n spoudh=| su/mmikton, Legem Attican et ludum serium et describit Orat. in laudem Basilii Mag. verba Latine sic habent: Primum [orig: Primûm], inquit, de initiando loquens, apud eorum aliquem, qui priores ipsum (iuvenem nempe peregrinum accedentem) arripuerint, hospitio accipitur, vel amicorum, vel propinquorum, vel qui eiusdem sunt patriae, vel qui artem Sophisticae apprime callent, ac lucra Magistris conciliant etc. Deinde a quovis volente cavillis lacessitur; quod quidem, ni fallor, eo faciunt, ut novitiorum fastum et superbiam retundant atque a principio ipsos in potestatem redigant. Lacessitur autem ab aliis impudentius atque audacius, ab aliis eruditius, prout ille vel rusticis et ineptis moribus, vel urbanitate fuerit praeditus. Atque id ignaris quidem terribile atque inhumanum videtur: iis autem periucundum suavitatisque plenum, quibus non ignota est ea consuetudo. Plus enim terroris habet haec minarum ostentatio, quam res ipsa. Tum per forum ad Balneum cum pompa deducitur. Pompa autem hoc modo se habet: Qui deducendi iuvenis munere funguntur, ordine dispositi atque aequis spatiis distributi bini eum ad balneum antecedunt. Cum autem propius accesserint, quasi fanatico furore correpti clamorem ingentem tollentes, (hic autem clamor iubet, ut ulterius progredi desinant --- tamquam eos Balneum minime admittat simulque fores pulsantes et iuvenem strepitu perterrentes, ac deinde introeundi ipsi potestatem facientes, ita de mum eum in libertatem asserunt, atque a balneo redeuntem deinceps ut aequalem ac socium accipiunt. Atque hoc ipsis est totius ceremoniae iucundissimum, nimirum ab his qui molestiam exhibent, quamprimum liberari. Solus autem fere ex omnibus, qui studiorum causa [orig: causâ] Athenas veniebant, communi hac lege solutus fuit Basil. quod maiorem honorem, quam novitii conditio ferre videbatur, iam consecutus esse crederetur: de quo ita sonat tetrastichon Theod. Prodr.

*kai\ nai\ to\ lou=tron toi=s2 *)aqh/nh|i ce/nois2
*(ws2 plh=ktron, w(s2 fo/bhtron, w(s2 kainh\ qe/a.
*)all' a)/xri tau=ta tou= sofou= *bailiou
*mo/nou fugo/ntos2 tou\s2 nehlu/dwn no/mous2
Ingens Athenis hospites ex balneo
Timor obsidebat, et novo spectaculo.


page 43, image: s0043b

At, inperito et moribus laudabili,
Huilis Basilio solvitur legis rigor.

Esseni quoque, qui vel soli Philosophorum nomine digni apud Iudaeos fuere [orig: fuêre], non statim, sed postquam foris Anno integro iisdem vixere [orig: vixêre] moribus, discipulos susceperunt [orig: suscepêrunt]. Imo nec postquam recepti erant, cum illis vivere poterant, nisi duobus aliis Annis patientiae signa dedissent, Porphyr. apud Euseb. prop. l. 8. c. 1. Transiit ritus, per reliquorum saeculorum seriem, ad nostram usque aetatem, et in Germaniae inprimis Helvetiaeque Academiis, sub Depositionis nomine, laudabiliter viget. Cuius finis ususque: ut sit quaedam initiatio, per quam cooptentur in collegium hospites, quo privilegiorum et immunitatum fiant participes: ut sit examen ac exploratio ingenii et morum: ut novitiorum fastus ac filauti/a excutiatur: ut sit simulacrum patientiae ab eruditis usurpandae: utque variis symbolis Hieroglyphicis officii initiandus admoneatur et ad alacritatem in tuenda professione inflammetur. Abusus tamen effecit, ut in Italia, Hispania, Gallia, Anglia amplius non frequentetur, e Belgio quoque exulare hic ritus iussus sit: quem descriptum pluribus vide apud Olympiod; iudicium de eo Lutheri apud Zeiller. Ep. 246. laudes apud Hoffm. Orat. de laude Depositionis, Ioh. Volck. Bechman. de Privilegiis Studiosorum, quibus adde Limnaeum Enucl. l. 4. c. 69. In Communione vero Romana, Depositio, poena est Ecclesiastica, qua [orig: quâ] Clerici gradu suo eiciuntur, vel suspenduntur, degradatione minor, in Vita Lud. Pii A. C. 818. alibique, vide supra Degradatio. Item, dies obitus, quo mortuus terrae mandatur, vel quo quis vitam deponit; cuius appellationis causam fuse explicat Ambros. Serm. 70. Vetus Inscr. Eborae, apud Resend. Depositio Pauli, famulus Dei vixit annos L. et uno requievit in pace D. III. Id. Martias aera DLXXXII. Atque hinc dies obitus anniversarius, apud Ioh. Episc. Abrinc. de Offic. Eccl. in specie vero festum S. Ioh. Evangelistae, quae vulgo appellatur Depositio, quia locum sepulturae vivus intravit, et ita se ipsum deposuit, Durand. l. 7. c. 1. n. 19. vide quoque infra in voce Dies.

DEPOSITIONIS sacrarum Vestium et Zonae B. Virginis Festum Graece *kataqe/sia, in Ecclesia Graecanica, mense Augusto, die ultimo, celebrari solitum, memorantur in Menologio, ubi in Iunio, *ei)s2 th\n deute/ran ta\ *kataqe/sia th=s2 timi/as2 e)sqh=tos2 th=s2 u(peragi/as2 *qeoto/kou e)n *blaxe/rnais2. Et in Augusto, *ei)s2 th\n la\ ta\ *kataqei/a th=s2 timi/as2 zw/nhs2 th=s2 u(peragi/as2 *qeotokou. vide Cl. Suicer. Thesauro Eccl. in voce *kataqe/sion.

DEPPA vulgo Diepe, Urbs Gall. probe munita, in Normannia, cum portu capaci, in ora littor. maris Brit. ad Acri fluv. ostia, in Caletensi tractu. 10. luc. a Rothomago in Bor. 18. a Portu Gratiae in Ort. Emporium celebre. Capta fuit haec urbs et direpta, ab Anglis, sub Philippo Aug Reformatorum, bellis civilibus primum, dein Henrici Mag. asylum, qui prope hanc urbem Meduanium D. vicit. Florales ludos incolae festo N. C. et Assumpt. B. Virginis, celebrant. Duchen. de urb. Galliae, l. 7. c. 5.

DEPRECATORIAE Epistolae in vet. Cod. Canon. ex Bibl. Reg. in Concilio Antioch. can. 8. simplices dicuntur ad marg. et opponuntur formatis, apud Car. du Fresne Glossar.

DEPULSORIUM Sacrificium dicebatur olim apud Romanos, cum sollenne sacrificium faciebant, quo procurabantur ostenta et fulgura. Plin. l. 28. c. 2. Alia sunt verba impetrantis (Sacrificii) alia depulsoris, alia commentarionis. Ad quem locum vide Salmas. Exercitat. Plinian. p. 585. plura vide infra, ubi de Ostentis.

DEPUTARE vide supra, Coinquere.

DEPUTATI vulgo olim teste Nonio dicti, Accensi, qui ut plurimum deputabantur ad obsequium Tribunorum, de quibus vide Veger. Vexillarii item seu Triarii veterani, de quibus Valerianus Imp. apud Vopisc. in Probo, in Ep. ad hunc, Vestes tibi triplices dari iussi, salarium duplex feci, Vexillarium deputavi. vide Salmas. ad l. In leg. 8. C. de servis fugit. Fabricis et aliis operibus publicis deputati, *(oplopoioi\ sunt, qui numeri cuiusque arma procurabant, Fabricenses. Peculiari vero ratione Deputati dicti, quod essent e)n toi=s2 a)riqmoi=s2 sugkatalego/menoi, ut est in Nov. Iustin. 85. §. 2. et annonas de publico sumerent, perinde ac milites ipsi: unde Statuti numerorum vocantur Iuliano Antecessori Constit. 79. §. 2. Gloss. Basil. leitourgoi\, *dipota/toi, a)fwrisme/noi. Cuiusmodi sunt, qui in Not. Imp. dicuntur, Deputati Scholae Agentium in rebus, et Deputati Domesticorum, et Deputati Equitum et Peditum. vide Iac. Gothofred. in Paratit, ad tit. de Re militari l. 7. Cod. Theodos. Postmodum vero sequiore Graecia [orig: Graeciâ], selecti quidam ex singulis ordinibus viri aliquot alacres, ex iis potissimum, qui minus locupletes erant, Deputati vocati sunt; querum munus erat, vulneratos in praelio reficere collapsos ab equis erigere, laborantes e certamine asportare: quo fine, in dorso equi sui ad sellae laevam, quisque horum scalam ferebat exiguam, de quibus copiose Rigalt. in Glossar. ex Tacticis Mauricii ac Leonis. Sed et in Ecclesia Graeca Deputati, officiales erant, qui Patriarcha [orig: Patriarchâ] procedente, e via populum abigebant. Ordo M. Ecclesiae, *(o *dipota/tos2 peripatw=n e)/mproqen tou= *)arxire/ws2 kaqari/zei to\n lao\n a)po\ th\n stra/tan. Quibus paria habet Catal. Official. M. Ecclesiae, apud Goarum in Eucholog. Graec. ubi Deputati et Ceroferarii ordinatio ita refertur, quasi idem fuerit ministerium Car. du Fresne Glossar. Hinc ad Deputatum pertinuisse, luminibus accensis Evangelium associare ac sacra dona, quando ad Altare processionaliter deferebantur; indutum autem eum in hac ceremonia Magnus Introitus Graecis dicta [orig: dictâ] ) manto simili Episcopali, sed absque virgatis coloribus seu fluminibus; hocque officium porro exercuisse ipsum imper. die coronationis suae; antiquitus tandem Deputatum, in eadem Ecclesia, fuisse ordinis minoris, i. e. Acolythi, officium, refert Dominic. Macer in Hierolex. ex Simeone Thessal. Dial. de Myster. Eccl. Ritualibus antiquis et Petro Arcud. Concord. l. 5. c. 9. Adde Cantacuzen. l. 1. c. 41. Codin. de Officiis, et Meurs. Hodie Deputati, inter Legatos illi dicuntur, qui a subditis ad Principem suum, aliquo in negotio, mittuntur: de quorum iure vide Vicquefort. Tr. Gall. de Legatis.