December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
image: s0892bCLEOMENES [6] Siculus, C. Verris nequitiae administer. Cicer. Orat. 4. Verr. c. 26.
CLEON [1] Dux Atheniensium, in Rei publ. administratione adversari solitus Niciae Nicerati filio; Philosophus insuper insignis, quem contra Plutarchum plures egregii scriptores tuentur. Cepit Thoronem in Thracia, Amphipolim obsessurus, sed a Brasida, Lacedaemoniorum Duce impeditus, cum illo acie conflixit, utroque [orig: utrôque]. Duce occiso [orig: occisô]. Olymp. 89. an. 3. Mundi 3632. Thucyd. l. 4. et 5. Diodor, Sic. l. 12. Plut. in Nicia, etc. Eum insectatur Aristoph. in Equitibus. Vide Cleonymus.
CLEON [2] Messeniorum Dux, cui cum Aristodemo lis, de regno. Pausan. l. 4. Item Statuarius nobilis, et alius Thetidis sacerdos eidem.
CLEON [3] Poeta Argonautica scripsit, a quo argumentum Apollonius Rhodius mutuatus est, ut eius Enarrator scribit.
CLEON [4] Halicarnassaeus orator, Lysandro Lacedaemonio orationem composuit. Suid. Plut.
CLEON [5] Maguesius, commentarios fecit, quibus res portentosas explicuit, citatur a Pausania, l. 10. Alius ab hoc est Cleon Syracusius, qui librum scripsit de portibus, Stephano memoratum, in voce Aspis. Alius quoque est Cleon Curiensis, ex quo Apollonii Schol. in l. 1. refert, unde nomen acceperit Sicinus insula. Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 344.
CLEON [6] Siculus, Alexndrum M. adorari suasit. Curt. l. 8, c. 5.
CLEONAE seu CLEONA Melae l. 2. c. 2. Cleone Plinio, l. 4. c. 6. hodie Sanvasili, teste Nigro [orig: Nigrô], oppidum olim, nunc pagus Argiae regionis in Peloponneso, inter Corinthum 10. et Argos 180 mill. pass. Mantineae urbi finitimus. Ovid. l. 6. Met. v. 417.
Messeneque ferax, Patraeque humilesque Cleonae.
Ibi versabatur Leo mirae magnitudinis, quem Hercules interfecit. Claudian. l. 1. in Rufinum, v. 287.
Una Cleonaeum pascebat silva leonem.
Lucan.
Ille Cleonaei proiecit terga leonis.
Seneca, in Hercule Oetaeo, Actu 5. v. 1891.
Flete Argolicae, fiete Cleonae,
Hic terrentem moenia quendam
Vestra leonem fregit nostri
Dextera nati. --- --Silius, l. 3. v. 32.
In foribus labor Alcidis Lernaea recisi
Anguibus Hydra iacet, nexuque elisa leonis
Ora Cleonaei patulo celantur hiatu.Val. Flaccus, l. 1. v. 33.
--- -- Cleonaeo iam tempora clausit hiatu.
Alcides --- --Apud Statium, l. 4. Sylv. 4. v. 28. Sidus Cleonaeum est sidus Leonis,
Sed tu, dum nimio possessa Hyperione fiagrat
Torva Cleonaei iuba sideris, exue curis
Pectus. --- -- --- --Fuit et Cleone oppid. Macedoniae, inter Athon et Pallenen. Nic. Lloydius.
CLEONIDAS vir Thebanus.
CLEONICUS nomen liberti Senecae, qui patrono suo a Nerone venenum parare iussus, id ipsum prodidit. Tacit. l. 15. Annal. c. 45.
CLEONYMUS [1] Rex Spartanorum, qui Troeyenem, praesidio [orig: praesidiô] Crateri occupatam arte, excitatis intus discordiis, invasit et liberavit. Polyaen. l. 2. c. 29. n. 1.
CLEONYMUS [2] fil. Cleomenis II. nepotem ex fratre Areum I. sibi in regnos praelatum, aegre ferens, Pyrrhum accivit, vindicaturus simul contumeliam uxori suae ab illius filio illatam. Plut. in Pyrrho. Pausan. l. 3. Vide supra ubi de Acrotato I. et II. Filium habuit Leonidam, qui Areo II. in regno successit.
CLEONYMUS [3] r(i/yapis2, i. e. desertor ordinis, et qui abiecto [orig: abiectô] clypeo [orig: clypeô] fugit, dictus est. Unde proverb. Cleonymo [orig: Cleonymô] timidior. Hunc insectatur Aristophanes in Nubibus, ut timidum, mollem. parasitum. Suidas. Item unus ex Imperatoribus extraneis, quos sibi accersierunt Tarentini. Strabo, l. 6. Ab Aemilio Consule victus. Diodor. Sic. l. 20. Liv. dec. 1. l. 10.
CLEONYMUS [4] sumptuosus, luxuriosus ac rapax in comoediis traductus. Vide Schol. 345. F. in Equit. Aristoph.
CLEONYMUS [5] habuit Athenis officinam servorum coriariorum, pater Cleonis: sed hunc Thucydides, l. 3. Cleenetum vocat.
CLEOPATRA [1] neptis Attali, Philippo Macedoni, repudiata [orig: repudiatâ] ob fastum Olympiade, desponsata: mox sponso [orig: sponsô] a Pausania [orig: Pausaniâ] occiso [orig: occisô], ab Olympiade ad suspendium adacta est. Diodor. Sic. l. 17. Iustin. l. 9. c. 7. Plut. in Philippo. Freinshem. supplem. in Curt. l. 1.
CLEOPATRA [2] soror germana Alexandri Magni ex utroque parente. Uxor fuit Alexandri Molossi, seu Epirotae avunculi, et post eius mortem, Aegis enim, in ingressu theatri, a Pausania obtruncatus est, Diodor. Sic. l. 16. a Perdicca [orig: Perdiccâ] ambita, qui illam priori uxori Nicaeae superinduxit, ad propitios suis destinatis reddendos Macedonas.
image: s0893aIdem, l. 18. deinde et a Ptolemaeo. Tandem vero ab Antigono necata, dum Sardibus ad Ptolemaeum in Aegyptum iretentat. Vide Diodor. Sic. l. 17. 18. et 20. et Iustin. l. 9. c. 6. et l. 13. c. 6. l. 14. c. 1. Ad eam Ctesiphon Atheniensis missus est legatus, ut eam super mortem Alexandri Molossi mariti sui solaretur, ut ait Aeschines, in oratione contra Ctesiphontem.
CLEOPATRA [3] filia Ptolemaei Philometoris, nupsit Alexandro Belae, Syriae Regi dein Nicanori, consobrino. Sed audito [orig: auditô], hunc in Persia captivum Rhodogynen duxisse, Antiochum Nicanorem maritum ascivit. Quo [orig: Quô] occiso [orig: occisô], Seleucum filium, quod se invita [orig: invitâ] thronum conscendisset, sagitta [orig: sagittâ] transfixit: Substituto [orig: Substitutô] Antiocho [orig: Antiochô] VIII. Grypo [orig: Grypô], qui, cum sensisset, sibi a Cleopatra venenum parari, ipsam virus haurire coegit. Ioseph. Iud. Antiq. l. 13. Appian. de Bell. Syr. Iustin. etc.
CLEOPATRA [4] uxor sororque Ptolemaei Physconis seu Euergetae, cum optionem haberer, quemcumque vellet ex liberis, ad regnum evehendi, Alexandro minimo regnum destinavit: sed Ptolemaeus Lathurus grandior natu a populo praelatus est. Assentire se simulans mater, cogit eum repudiata [orig: repudiatâ] uxore et sorore Cleopatra [orig: Cleopatrâ], eleucam vel Selenam, iuniorem natu ducere. Mox Alexandrum euchit, qui a matre indigne tractatus, postquam aufugisset, revocatur, et novas insidias sibi paratas matricidio [orig: matricidiô] exit, Ioseph. Iud. Antiq. l. 13. c. 20. 21. Iustin. l. 39. c. 3. 4. Cleopatra autem, Ptolem. Lathuri uxor, nupsit Antiocho Cyziceno, occisa in templo, a sorore Gryphina seu Tryphaena, quae Antiocho Grypho, matris suae uterino fratri nupserat. Iustin. loc. cit. etc.
CLEOPATRA [5] Aegypti Regina, Ptolem. Auletae filia, soror et uxor Ptolem. Dionysii ultimi, mulier impudicissima, a Iul. Caesare primum adamata, cui filium Caesarionem peperisse dicitur; deinde ab Antomo iustae uxoris loco [orig: locô] habita est. Quod cum aegre ferret Augustus, cuius sororem Antonius duxerat uxorem, bello [orig: bellô] Antonium superatum insecutus, ad necem sponttaneam compulit: eius exemplum imitata Cleopatra, ne viva in hostis potestatem veniret, et per ludibrium in triumpho circumduceretur, aspidibus corpori admotis, extremum vitae diem clausit. an. urb. Cond. 723. Mundi 4024. Salian. regni 24. Pulchritudine, plurium linuarum peritia [orig: peritiâ], magnificentia [orig: magnificentiâ], et luxu, supra omnes sui aevi, Appian. l. 5. bell. civ. Plut. in Pompeio et Antonio. Florus, l. 4. c. 11. etc. Horat. Carm. l. 1. Od. 37. v. 21.
Fatale monstrum, quae generosius
Perire quaerens, nec muliebriter
Expavit ensem, nec latentes
Classe cita [orig: citâ] reparavit oras.
Ausa et iacentem visere regiam
Vultu sereno [orig: serenô] fortis, et asperas
Tractare serpentes, ut atrum
Corpore combiberet venenum.
Deliberata morte ferocior,
Saevis Liburnis, scilicet invidens
Privata deduci superbo
Non humilis mulier triumpho.De ea Virg. l. 8. Aen. v. 688.
--- - Sequiturque (nefas) Aegyptia coniux.
Stat. l. 3. Sylv. 2. v. 120.
Actias Ausonias fugit Cleopatra catenas.
Iuvenal. Sat. 2. v. 108.
Quod nec in Assyria pharetrata Semiramis urbe,
Maesta nec Actiaca [orig: Actiacâ] fecit Cleopatra carina [orig: carinâ].Nic. Lloydius. Strabo vero eam vel sic, vel veneno [orig: venenô] illito [orig: illitô] periisse, memorat, l. 17. Dioque multos de acu comatoria memorasse [orig: memorâsse] scribit, veneno [orig: venenô] illita, quae eius fuerit naturae, ut sanguine tacto [orig: tactô] ilico sine dolore hominem perimerer. In eo tamen consentiunt omnes, veneoo [orig: veneoô] mortuam. Et Augustus quidem opinionem de aspidum morsu praetulit, proptereaque talem eius effigiem in triumpho traduxit, auctore Plutarcho [orig: Plutarchô]. Mausoleum eius, ut et amatoris Antonii, adhuc suo [orig: suô] tempore fuisse superstes, innuit Statius, loc. cit.
Duc et ad Aemathios manes, ubi belliger orbis
Conditor Hyblaeo perfusus nectare durat,
Anguiferamque domum, blando qua mersa veneno
Actias Ausonias fugit Cleeopatra catenas.Hinc Cleopatrana vasa, apud Trebellium in Zenobia, c. 30. quae se e Cleopatr arum Ptolemaeorumque stirpe oriundam iectabat, Usa est vasis gemmatis ad convivia, usa et Cleopatranis. Sic infra, c. 32. Haec uniones Cleopatranos habuisse perhibetur. Mentioque est apud Achmetem Onirocritem baukali/as2 th=s2 *kleopa/tras2, i. e. baucalis Cleopatrani, c. 198. *ei' de\ i)/dh| o(/ti meta baukali/as2 th=s2 *kleopa/tras2 pi/neioi=non, eu)rh/sei plou=ton kai\ e)cousi/an meta gunasko\s2 a)nalo/gws2 tou= ka/llous2 tw=n a)ggei/wn. Salmas. ad Trebellium Pollionem, d. l.
CLEOPATRA [6] altera pellicum, cuius corpori Claudius Caesar maxime insueverat; quae a Narcisso inducta est indicare, quod Messallina Silio nupsisset. Tacit. l. 11. Annal. c. 30.
CLEOPATRIS quae et Arsinoe, Suas teste Gyllio [orig: Gylliô], urbs munita Aegypti in intimo sinus [orig: sinûs] Arabici recessu, a Pelusio 125. mill. pass. in Ortum distans. Strabo, l. 16. Gaudet portu percommodo [orig: percommodô]. Barraarn. Aliis visum est, Arsinoen nunc Azirut dici, et distare 70. milliar. a Suez, in Austrum; Baudrand.
CLEOPATRUS praefectus quidam apud Corinthios. Plut. in Arato.
CLEOPHANES orator quidam ex Myrlea. Strabo, l. 12.
CLEOPHANTUS Themistoclis fil. quem pater in equestri facultate tam strenuum effecit, ut equis rectus insisteret. Plato, in
page 893, image: s0893bMenone. Et Cael. Rhodig. l. 14. c. 12. Item Medicus, qui vinirationem illustravit, primusque semen pastinacae erraticae dysentericis prodesse expertus est. Plin. l. 20. c. 5. l. 24. c. 16. Item pictor Corinthius. Plin. l. 35. c. 3.
CLEOPHAS Christi discipulus, qui proficiscens in Emmaunta, Christum alloquebatur in itinere. Luc. c. 24. v. 18.
CLEOPHES Assacani mater, in India gentis Assacenae Regina; quae triginta milibus peditum tuita est urbem non situ solum; sed etiam opere munitam. Sed desperata [orig: desperatâ] urbis tutela [orig: tutelâ] legatos ad Alexandrum misit veniam petituros. Qua [orig: Quâ] imperrata [orig: imperratâ] Regina cum magno nobilium feminarum grege aureis pateris vina hbantium processit. Ipsa genibus advoluta pristinae fortunae impetra vir decus. Creditur quoque puerum nomine Alexandrum, ex eo Macedone peperisse. Curt. l. 8. c. 10.
CLEOPHON [1] Poeta Tragicus Atheniensis, cuius fabulae fuerunt Actaeon, Achilles, Telephus, et aliae, quas Suidas recensuit.
CLEOPHON [2] caseorum opifex, matre Thressa [orig: Thressâ] natus, Dux Atheniensium; in quem Plato Drama composuit, adeo que Cleophonta denominavit. Traducitur a Comicis, ut peregrinus, indoctus, nugax, ignobilis, qui tamen Principatum Athenis affectavit. Vide Schol. in Ranas Aristoph. Act. 2. sc. 6.
CLEOPIDIANA Sarmatiae Europaeae urbs. Ptol.
CLEOPOMPUS Atheniensis, Thronium cepit, Locros vicit, Aeginetas e sedibus suis eiecit. Thucyd. et Plut. in Pericle.
CLEOSTRATUS Ephebus ille fuit, cui sors obtigit, ut Draconi apud Thespienses saevienti immolaretur: cuius vicem dolens Menestratus, thorace aeneo [orig: aeneô] indutus cum dracone dimicaturus, prodiit in medium, ac belluam interfecit, atque ira Cleostratum et civitatem liberavit. Item Philosophus antiquissimus, Tenedius, qui primus de signis caelestibus scripsit, Olymp. 61. atque imprimis de Ariete et Sagitrario. Plin. l. 2. c. 8. 12. annorum apud Graec. erroribus correctis. Hygin. in Poetic. Astronom. c. 13. et Voss. de Scient. Mathem. c. 33. §. 11. Ab hoc, an ab Eudoxo Cnidio (de quo infra) primum institutam *)oktaethri/da (quae, quia primus eius annus nono [orig: nonô] quoque [orig: quôque] anno [orig: annô] redibat *)enneathri\s2 quoque vocitat est) traditum. Sed Magnus iste annus iam ante utrumque usitatus fuit: et Minos II. non tantum Leges suas kat' enneathri/da promulgavit, verum etiam tributum, eodem [orig: eôdem] annorum circuitu solvendum, Atheniensibus constituit. Ioh. Marshamus, Canone Chron. Sec. XI. imo [orig: imô] et diu antea Cadmus a)i/+dion eniauto\n e)qh/teusen *)/arei. h)=n de\ o( eniauto\s2 to/te o)ktw\ e)/th, Apollodor. l. 3. Emendavit autem illam Cleostratus postea, accuratiore Astronomia [orig: Astronomiâ] instructus: qua [orig: quâ] vero intercalationis dispositione ille Neomenias ad Lunares motus accommodaverit, quaque [orig: quâque] Olympiade scripserit, non constat. Eum sequuti alii aliter hune Cyclum tractarunt [orig: tractârunt], quorum celeberrimus Eudoxus Cnidius, cum Platone in Aegyptum profectus, ibi moratus est annum et 4, menses ac pube superciliisque rasis thn *)ektaethri/da suam scripsit, hinc primus Cycli huius auctor creditus. Floruit is anno [orig: annô] 1. Olymp, 97. Tamdiu apud Graecos ignor abatur Annus, Strabo, l. 17. Quae vero dispositio Eudoxianae fuerit Octaeteridis, exponit illustris Marshamus praefatus, ibidem saeculo [orig: saeculô] XII. ubi de Anno Attico, et *)oktaeturi/di. Coeterum ab Ida monte thrh/seis2, seu observationes suas faciebat. Sicut Matricetas in Lesbo Insul. ex monte Lepetymno; Phainus et Meton Athenis, ex monte Lycabetto sidera speculati leguntur. Qui omnes Astronomiam suam parapegmatis consignarunt [orig: consignârunt], uti dicemus infra, in hac voce. Vide Salmas. ad Solin. p. 822.
CLEOTIMUS Chalcidensium colonis inductis et corruptis tyrannidem molitus est. Videatur Aristotel. l. 5. Polit. c. 6.
CLEOXENUS et DEMEOCLITUS de rebus Persiris Historiam condidere [orig: condidêre], quam Polybius, ut ipse refert, exornavit. Suidas. Vols. de Hist. Graec. l. 4. p. 510.
CLEPH seu CLEPHIS Longobardorum in Italia Rex II. post Alboinum patrem, A. C. 571. anno [orig: annô] post, a servo occisus. Secutum interregnum est decem annorum. Triginta enim ex praecipuis, urbes Italiae captas inter sediviserunt, impotenti imperio [orig: imperiô] usi. Quo [orig: Quô] tempore Christiani non minus, quam sub Ethnicis Imperatoribus afflicti sunt. Vide S. Gregor. Dialog. l. 3. c. 26. 27. et seqq. Paul. Diaconum, Hist. Longob. l. 2. Baron. A. C. 571. 573. Successit tandem Autharit vel Antharit fil. Clephonis.
CLEPIDAVA oppid. hastarnarum, Kaminiec Cluver. urbs Poloniae munitissima, in edito saxo, in regno Poloniae. Vide Camenecia.
CLEPSYDRA [1] scortum Eubuli Comici, quae proprio [orig: propriô] nomine Metiche.
CLEPSYDRA [2] ab aquae furto dicta, hoc enim Graecis est kle/ptein to\ u(/dwr (quod aqua [orig: aquâ] primitus hac [orig: hâc] fini Veteres usi essent) quahtum ab Horologio hydraulico, cuius Ctesibius auctor fuit, teste Plinio [orig: Pliniô], l. 7. c. 37. differat, docet Vitruvius, l. 9. c. 9. et dicemus infra, ubi de Horologits. Fuit illa olim in Foro abhibita, ut causis dicendis certum tempus daretur: Quod ut sine fuco vel errore fieret, constitutus apud Athenienses fuit aliquis, *)efu/dwr ab officio appellatus, o( parafula/ttwn th\n i)so/thta th= *kleyu/dras2, qui aequabilitatem Clepsydrae observaret. Pollux, l. 8. ut videl. eadem temporis mensura Reo, quae Actori, concederetur. Ultra hanc itacsue perorare non erat permissum, unde illud toties apud Patronum repetitum, *u(/dwr r)eon e)pei/gei, Aqua defluens urget. Quare temporis angustiis constricti aut praeterire ac omittere multa cogebantur, ave rogabant, aquam sufflaminari, id quod in Legum recitatione ac rebus gravioris momenti fiebat. Hinc apud Demosthenem pros2 *boiwt. *su\ de\ e)pi/labe to\ u(/dwr, eodem [orig: eôdem] sensu dictum, quo [orig: quô] apud Aristophanem, in Pluto, r(i=na e)pilamba/nei, nasum obturat: Et Apuleius, Apolog. At tu, interea dum legit, aquam sustine. Pancirollus, Ne, si interea aqua essluxisset, amplius sibi dicendi praebita foret facultas. Aliquando unus alteri, aqua [orig: aquâ] sua [orig: suâ] adhuc fruente, facultarem dicendi
page 894, image: s0894aindulgebat; unde iterum apud Demosthenem, e)n tw=| e)mw=|u(/dati lalei\tw: quod tamen ipsi liberum erat, cum enim id concedere nolebat, Praeconem rogare fuit solitus, *)ece/ra to\ u(/dwr, Ulpian. toute/stin e)/kballe, effunde aquam. Hinc in Proverb. dicere ad Clepsydram, Cicer. Tusc. quaest. l. 2. in sine. Vide Franc. Rossaeum, Archaeol. Atticae, l. 3. c. 3. et infra in voce Cotyla. De Clepsydris, sic Georgius de Sepibus, Clepsydrae, sunt instrumenta, quibus temporis continuatio in aequalia et arbitraria spatia dividitur, per aequalem portionem aquae vel arene, quae continuo per proportionata horis metiendis spatia et per foramina labitur, ut aqua depleta, instrumento [orig: instrumentô] revoluto [orig: revolutô], denuo per tempus aequale priori temporis spatio [orig: spatiô] defluat. In horum fabrica requiruntur duo vasa vitrea, quae ligneo [orig: ligneô] aut metallino [orig: metallinô] septo [orig: septô] conservantur, aequalitas arenae aut aquae, proportionatum foramen et iusta quantitas: qualitas arenae illa optima est, que siccioris et gravioris est ponderis; aqua vero sit defecatissima. Cuiusmodi machina, quae non solum horas demonstrat, sed et insuper in altam fontis asperginem erumpit, visitur in Musaeo Kircheriano, in Collegii Romano Societatis Iesu Musaeo, p. 54. De Clepsydra vero Magna Platonis, qua [orig: quâ] ad nocturna tempora dividenda is utebatur, sicut diurna, per umbrarum dimensionem, quae pedibus fiebat, solebant tum dividere, vide Salmas. ad Solin. p. 638.
CLEPSYDRA [3] in Argivis fons, etiam ita dicitur fons in arce Athenarum, cuius Istrus, l. 12. meminit, et ex historicis omnia de hoc fonte collegit. Sic vero est dictus, quod Etesiis flare incipientibus abundet, iis desinentibus siccetur, quemadmodum et Nilus et fons quidam in Delo. In hunc dicunt iniectam phialam iterum conspectam in Phalarico, viginti stadia distante: praeterea im mensae esse profunditatis et aquam salsam mittere. Vide Scholia, in Aristophanis Aves 617. Cael. Rhodig. l. 18. c. 39.
CLEPSYDRA [4] fons in arce Messeniorum in Arsinoem influens.
CLERI Atticae populi. Diodor. Sic. l. 13. at Cizycorum terrae, Polyaen, l. 1. c. 40. in Alccib. Com. 9.
CLERICI proprie qui de clero sunt: Clerus autem Graece klh=ros2, a Perro Apostolo vocantur omnes Christiani, 1. Petri c. 5. v. 3. ubi monet Prelbyteros, mh\ katakurieu/ein tw=n klh/rwn, ne dominentur Cleris; et ne quiscredat, Ministris solum Ecclesiae vocem convenire, mox eandem eam facit cum voce poimni/ou, gregis, a)lla\ tu/poi gino/menoi tou= poimni/ou, sed exemplaria fiant gregis. Postea Populo Laicorum, Ministris Clericorum nomen dari coepit, quasi Ministri non essent tou= laou=, populi Dei, 1. Petri, c. 2. v. 10. aut populus non pertineret ad klh=ron, h. e. sortem hereditatis Domini, l. c. Ordinem et plebem Latini dixere [orig: dixêre], Tertullian. Exhortat. ad castit. Nonne et Laici sacerdotes sumus?`Scriptum est, Regnum quoque nos et sacerdotes Deo et patri suo fecit. Differentiam inter Ordinem et Plebem constituit Ecclesiae auctoritas etc. Accessit dein tertius ordo Monachorum, qui olim non inter Clericos, sed inter saeculares ac Laicos reputabantur, postea vero Clericorum appellatione interdum quoque donati. Sequiori itaque aevo [orig: aevô] Clerici dicti sunt, omnes qui in Ecclesiastici Ministerii gradibus ordinati sunt, Isidor. Eccles. Offic. l. 2. c. 1. h. e. qui Ecclesiis in quocumque munere serviebant; Quorum alios vocabant Clericos generali nomine, ut Apostol. Can. 25. 31. 85. et 1. Constant. Syn. can. 6. e quibus rursum nonnulli *(ieratikoi\ vocabantur, item Primi Clerici, scil. Episcopi, Presbyteri et Diaconi, quos Ordines maiores dein appellarunt [orig: appellârunt]: Alii Clerici speciali nomine dicti sunt, Apostolic. Can. 17. et Laodic. Syn. can. 24. 27. 30. Ceteri vero sic a Laicis distinguebantur, ut non essent quidem connumerati in klh/rw| quoniam keiroqesi/an seu manuum impositionem, non habebant, ut loquitur Concil. Chalcedon. can. 2. generali tamen appellatione tw=n tou= *kano/nos2, eorum qui in Catalogo Ecclesiae scripti essent, comprehenderentur. Strictius porro vox sumi coepit. cum de Canonicis, maxime Regularibus, qui in Ecclesiis Cathedralibus serviunt, eam inprimis usurpatam legimus, in Capitulis Caroli C. tit. 31. c. 30. Sed. et Clerici nude, in Capitulari 1. anno [orig: annô] 802. c. 23. dicuntur, qui Clerici parochiarum vocantur, in Concilio Emerit. can. 18. et saepius Scholares Clerici, item Clerici, saeculares (ad discrimen Clericorum Monachorum) qui in singulis Ecclesiis Curionibus in acris Officiis deserviunt et Scholas tenent, etc. Quia autem Clericos potissimum literatura ac cruditio spectabat, quippe ad Clericatum non promovebantur, gramma/twn a)nepisth/mones2, Iustin. Nov. 6. cap. 4. et Nov. 123. cap. 12. hinc Clerici dicti sunt etiam omnes ii, qui literis imbuti erant, viri literati ac docti, Order. Vitalis, l. 3. Unde Ioan. de Garlandia, in Aequivocis:
Fur aurum, virgo flores, mare nautaque libros
Clericus, aequivoce singula quisque legit.In specie ii, qui vulgo Scholares, apud Auctorem, de Discipl. Scholar. quomodo olim appellati Scholastici in Academia Parisiensi: unde etiamnum mansit ibi nomen Prati Clericorum, quod praedium fuit seu ager eidem Academiae proprius. M. Robertus de Sorbona, Serm. de Conscient. Ille qui freguentat magis Scholas, et diligentius Magistrum audit, debet melior Clericus reputari. Atque hinc Scribae, Actuarii et Amanuenses Iudicum vel Officialium Regiorum, aut qui sumptus quottidianos, ad officia ac munera spectantes, in acta referunt, aliaque obeunt munia, quae sine qualicumque doctrina praestari nequeunt, cuiusmodi erant Chartularii, in singulis Iudicum vel Officiorum scriniis, eadem [orig: eâdem] appellatione insigniri coeperunt. Unde tot Clericorum genera, de quibus Car. du Fresne in Glossar. qui inter alia de vestibus Clericorum notat, earum colorem videri fuisse olim violaceum seu castaneum: irrepsisse autem colorem nigrum in Clerum, postquam et Monachisinus in nonnullis Ecclesiis a Clericis receptus est, et ex Monachis Episcopi sunt creati; reliquos autem Clericos alio [orig: aliô] usos esse colore, ut distinguerentur etiam a Laicis, qui atrati incedebant, ex Baronio, ad A. C. 393. num. 48. qui pullas Monachis proprias fuisse, contenddit ex Hieronymo, Epist. 22. etc. Hinc Clerica, tondendi
image: s0894bgenus Clericis in Romana Communione in usu: Corona Clericorum alias etc.
CLERICUS [1] Iacobus, vide Iacobus.
CLERICUS [2] Iohannes, vide Iohannes.
CLERICUS [3] Iohannes, Meldensis Gallus, mechanicus, Ecclesiae Metensis initia sanguine suo [orig: suô] iecit. Hic cum, propter deturbara idola, crudeliter excarnificaretur, sui securus, ex Davide, Ps. 115. v. 4. Idola gentium sunt aurum et argentum, opus manuum, saepe repetiit. A. C. 1523. Beza, in Icon.
CLEROMANTIA Graece *klhromantei/a, rationcinatio per sortes, genus quoddam divinationis, in varias species diffusum: Inter quos *p(ayw|doma/qeia nobilis fuit, de qua vide infra suo [orig: suô] loco [orig: locô], ut et in voce Sortes.
CLEROPROXIMI Cypriano, Ep. 24. dici videntur, qui add Clericalem ordinem, tamquam idonei, deligebantur ab Episcopo ex totius Cleri consensu, ut, cum necessitas emergeret, Diaconum aut Subdiaconum in Ecclesiis ordinari, ex eorum coetu aliquem idem Episcopus ad id muneris promoveret. Vide Car. du Fresne, Glossar.
CLESIDES pictor nobilis, qui Reginae Stratonices iniuriam, a qua nullo [orig: nullô] honore fuerat exceptus, depinxit, voluptaremque eius cum piscatore, quem amare credebatur.
CLESIPPEA a)poqe/wsis2 memorata Gronovio, de Pecuniae vet. a Clesippo nomen habuit. Fuit is fullo, pravissimo [orig: pravissimô] corpore, qui additus est candelabro Corinthio pretioso coemptionalis, in auctione, Theonis praeconis iussu. Quod candelabrum, cum appendice homuncionis, cum sibi comparasset quinquaginta milibus Gegania, vidua nobilis ac locuples: eam emptionem dum frequenti convivio [orig: conviviô] ostentat, productus quoque, et ut vitia corporis manifestiora iocos praeberent, nudari iussus Clesippus, impudentia [orig: impudentiâ] libidinis receptus in torum, mox testamentum, praedives Numinum vice illud candelabrum coluit et hanc Corinthiis fabulam adiecit, vindicatis tamen moribus nobili sepulchro, per quod aeterna super terras Geganiae dedecoris memoria duraret, ut ait Plinius, l. 34. c. 3. nempe Clesippum manumisit, maritum, heredem sumpsit Gegania. Ille vero Corinthium, cui nisi adhaesisset adplicitus impar a domino praecone, numquam ad res tam opimas pervenisset, non secus ac fatum suum veneratus, obtinuit inter poiteros, ut, mentione huius generis vasorum orta [orig: ortâ], Clesippea quoque memoraretur a)poqe/wsis2; Quam in rem vide plura apud praefatum Gronovium, uti supra, l. 4. c. 8. ut et retro ubi de Candelabris.
CLESIS vulgo Chiese, fluv. Italiae. Vide Clusius.
CLETA Choniae regionis Italiae locus. Lycophron. Petramalae hodie, Gabr. Barrio.
CLETABENI Arabiae Felicis populi. Dionys. Perieg. Vide Catabeni. Locus enim est corruptus, uti olim ostendimus. Nic. Lloydius.
CLETHARRO Arabiae Petraeae oppid. Ptol.
CLETHUS uxorem habuit Pallenem Sithonis filiam, quae Thraciae urbi nomen dedit. Stephan.
CLEVUM Angliae urbs, Antonin. Dobunorum fuit. Gloucester Camdeno. Ducatus titulo [orig: titulô] clara, et caput regionis cognominis; Claudia olim quoque. Episcopalis facta est sub Henrico VIII. Caer Glovi Britann. 18. milliar. a Vigornia in Austrum, 26. a Bathonia in Boream urbs ampla et elegans. Baudrand. Aliis potius excisum oppid. est apud Gloverniam, vel Glocestriam, et locus adhuc Cleve dicitur.
CLEZUS locus, mons, et fluv. Lydiae. Nicander.
CLIBANARII apud Ael. Lamprid. in Alex. Severo, c. 56. Centum et viginti milia equitum fudimus: cataphractarios, quos illi Clibanarios vocant decem milia in bello interemimus: cataphracti fuere [orig: fuêre] equites clibano [orig: clibanô] seu thorace recti. Est autem vox Clibanus vel Clibanum vox Romana, vel Graeca potius, quos sic dictos putabat auctor Glosssarum kli/bana, quasi kalu/bina, quod hominem totum contegerent, more kalu/bhs2. Glossae Basilicae, *klibana/rioi, o(losi/dhroi, kli/bana ga\r oi( *r(wmai/oi ta\ sidhra= kolu/mmata kalou=si, a)nti\ tou= kalu/bina, Clibanarii, soliferrei: Clibana enim vocant Romani ferrea tegumenta: Cuiusmodi erant Persicae loricae. Romanorum enim Graecorumque non soliferreae erant, sed squamis contextae, h. e. ex multis particulis ferreis in modum squamarum compositae: at Clibani illi Persici erant ex solido ferro, idcirco sic nominati, quod clibanorum, (quo [orig: quô] nomine instrumentum indigitatur ex poere figlino, aut potius ferro, confectum, sub quo non panis solum sed quidvis aliud coquebatur) speciem referrent: Ideo Amm. Marcellin. l. 16. c. 16. simulacris manu Praxitelis illos comparat Clibanarios. Galli hodie coracias tales thoraces vocant: sicquede illis Auctor Anonymus, de Re Bellica, in expositione Thoracomachi: Hoc enim vestimenti genus, quod de coactili ad mensur am et tutelam pectoris humani conficitur, de mollibus lanis, timoris sollicitudo sollertia Magistrae composuit: ut hoc [orig: hôc] inducto [orig: inductô] primum ldrica vel clibanus --- fragilitatem corporis, ponderis asperitate non laederent etc. Salmas. ad Lamprid. loc. cit. qui tamen addit, clibanos etiam nominatos esse quaslibet loricas, sive ex hamis succusae essent, sive ex squamis ferreis, quas Graeci a)lusidwtou\s2 et folidwtou\s2 appellent. Quae verba ad verum vocis etymon nos manu ducunt. Squama namque Chaldaeis est [gap: Hebrew] et [gap: Hebrew] unde Clibanarios nomen accepisse coniectura [orig: coniecturâ] admodum probabili statuit Bochart. Hieroz. Parte prior. l. 1. c. 6. De tyinpanis olim Parthorum hodieque Maurorum poculis item veter. in quibus mannam suam dissolvebant ac clibani instar factis, vide infra voce Taibaitae.
CLIBANUS mons in extremis Italiae finibus, non procul a Lacinio promontorio. Plin. l. 3. c. 10. Item oppid. Isauriae. Idem, l. 5. c. 27
CLIDEMIDES secundum Callistratum, Sophoclis fil. ac secundum Apollonium, actor Scenicus. Vide Schol. in Ranas, Act. 3. scen. 1.
CLIDEMUS [1] scriptor antiquissimus fuit, cuius opus de Plantis
image: s0895asaepe citatur a Theophrasto. Scripsit et Protogoniam, quae citatur ab Athenaeo. Vide Voff. de Hist. Graec. l. 3. p. 344.
CLIDEMUS [2] de Bello Amazonico in Attica scripsit, accuratissimus ommum, qui de eo literis aliquid prodidere [orig: prodidêre], Barthio, Animadversion. ad Papin. Statium, l. 13. v. 637.
CLIDES promontor. Cypri in ora orientali, Capo di S. Andrea, ubi 4. Insul. parvae, eiusdem nominis sunt, teste Theveto.
CLIDICHUS Aesimedae fil. XVI. Atheniensium princeps, a Medonte numerando, tw=n *dekaetw=n seu Decennalium III. regnavit ann. 10. Sigon. Eum excepit Hippomanes, quem vide.
CLIDIUM apud Plinium, l. 9. c. 15. Thynni, membratim caesi, cervice et abdomine commendantur atque clidio, recenti duntaxat: Festo, ex Naevio, petimen piscinum, quod est inter duos armos ad pectus: Iugulus aliis. Claviculas Medici vocant, hinc Athen. l. 6. orcynos Gadibus pinguissimos esse tradens, propterea seorsum clidia illorum sale condiri, ut antacaeorum palatum et maxillas, ex iisdemque parari melandrya, ait. Idem paulo ante laudatas fuisse thynnorum klei=das2, testatur, citato [orig: citatô] Atistophane. Ad pisces vox translata ab homine, in cuius corpore quid klei=des2 sint, ex Rufo et Polluce notum. A cuius partis similitudine ta\s2 klei=s2 dictas esse idem ait, quae sidrra= moxli/a, ferreos obices, alii appellent. Nempe vocem klei=s2, claustrum notare, seu id quod ianuam claudit potius, quam clavem, supra diximus. Unde kleidi/a et klei=qra, claustra, e ferro duplici compacta et quadrata, cum ferreis intus veruculis seu pessulis, qui modo adducerentur et reducerentur, modo succuterentur, de quibus aliquid diximus retro in voce Assarium, item in Claustra. Vide Dalechampium, Not. ad Plin. et Salmas. ad Solin. p. 934.
CLIDUCHUS ex Graeco *kleidou=xos2, i. e. Claviger, inter opera ex aere Phidiae, memoratur Plinio, l. 34. c. 8. Fecit. et Cliduchum, et aliam Miner vam, quam Romae Aemilius Paulus ad aedem Fortunae dedicavit. Euphranoris item, in seqq. circa finem c. Fecit et quadrigas bigasque, et Cliduchon eximia [orig: eximiâ] forma [orig: formâ]. Quo [orig: Quô] cognomine quis designetur, haud liquet. Pausan. in Eliacis picturae meminit, in qua fuere [orig: fuêre] Pluto, Liber Pater, Proserpina et Nymphae duae, quarum altera phialam tenuit: altera clavem. Addit, Plutonis clavem insigne sesse, quod Inferorum sedes ita clausa sit, ut reditus nemini pateat. Unde *kleidou=xon vocari aut Nympham illam aut Plutonem clavigerum, colligit Dalechampius, Not. ad l. Melius quid suggeretur infra, ubi de voce Columna.
CLIENTES Graecis *dhmo/tai seu Populares, dicti sunt apud Romanos tenuioris sortis homines sub potentiorum protectione constituti. Diviso [orig: Divisô] enim universo [orig: universô] populo [orig: populô] in Patricios et Plebeios arctissimo [orig: arctissimô] eos Romulus vinculo [orig: vinculô] colligavit. Commendavit, inquit Dionysius, Patriciis Plebeios, optione cuique e vulgo data [orig: datâ], ut quem vellet, Patronum sibi legeret: more a Thessalis ac Atheniensibus mutuato [orig: mutuatô]. Patronorum talium erat, Clientibus respondere de iure, et absentium curam gerere: sustinere porro, circa pecunias et contractus, accusatoris impetum, et quietem eis, qua [orig: quâ] maxime opus haberent, parare a privatis publicisque negotiis. Vicissim Clientum erat, Patronos iuvare elocantes filias, si his pecuniae parum esset; ab hoste captos redimere; privatarum litium perditarum aestimationes et mulctas publicas pecuniarias pro eis solvere; publicorum quoque impendiorum, quae Magistratuum honorumque causa [orig: causâ] fiunt, esse participes, non secus, quam genere coniunctos. Utrisque commune erat, nefas esse alteris accusare alteros, aut adversum dicere testimonium, ferreque suffragium aut censeri inter inimicos: quod si quis deprehensus esset aliquid horum facere, TENEBATUR LEGE DE Proditoribus, quam sanxit Romulus, convictumque eius criminis licebat cuivis, ut Diis inferis devotum, interficere. Nec tantum in ipsa Urbe plebs tuta erat Patriciorum favore, sed et coloniarum et sociarum ac amicarum civitatum et bello [orig: bellô] subactarum, quaeque suos habebat Parronos, quos vellet e Romanis civibus. Quibus initiis firma adeo Romanis concordia coaluit, ut per 630. ann. numquam ad eaedem et sanguinem ventum sit, multis licet ac magnis inter plebem et honoratos exsortis de Republ. controversiis: sed parentes et monentes nututim, et partim concedentes, parrim impetrantes a volentibus per expostulationes civiles componebant negotia: Haec ex Dionysio. Addit Thom. Dempsterus, in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. l. 1. c. 16. paralipom. sequentia: Cum dignam Patronis facundiae mercedem exhibere non possent Clientes, ianuam ipsorum corona [orig: coronâ] imposita [orig: impositâ] honestabant. Martialis, l. 7. Epigr. 27. v. 5.
Sic fora mirentur, sic te palatia laudent,
Excolat et geminas plurima palma fores!Iidem Kalendis Ianuariis munuscula quaedam tenuia, grati animi indicuium, Patronis offerebant: omneque observantiae genus, fidem inprimis invictam, exhibebant, cuius rei celebre exemplum habes apud Sueton. in Iulio, c. 71. Dicti Longobardica [orig: Longobardicâ] dictione Vassalli, quod Patronorum suorum tamquam vasa censeantur. Contra qui rem Clientis prodidissent, Praevaricatores sunt dicti; neque minus sacri habiti sunt, quam hi, cum Patronos fefellere [orig: fefellêre]. Adumbravit hoc flagitium Virg. l. 6. Aeneid. v. 609.
Pulsatusve parens, aut fraus innexa clienti, etc.
Ulterius Clientes cenam popularem Dominis suis in aede sacra instituebant, Plaut. in Trinummo, Act. 2. sc. 4. v. 69.
Apposita ist cena, popularem quam vocant,
Si illi congestae sunt epulae a clientibus.Privato [orig: Privatô] quoque nomine statuas Patronis suis sumptibus erigi collocarive curabant. Quo alludens Claudian. de Consulat. Manlti Theodosii, sic canit, v. 24. s.
Hinc te pars Libyae moderantem iura probavit,
Qua nunc tota probat. longi sed prgnus amoris
page 895, image: s0895bExiguae peperere [orig: peperêre] morae: populumque clienterk
Publica mansuris testantur vocibus aera.
Inde tibi Macetum tellus, et credita Pellae
Moenia, quae famulus quondam ditavit Hydaspes.Apud Thessalos Penestae, apud Athenienses Thetae dicti; nisi quod mitius clementiusque suos Clientes Romani habuere [orig: habuêre]. Sed et Persis Armenisque suos fuisse Clientes, ingensque Procerum in Clientelis robur, discas ex Curtio, l. 7. c. 4. et Tacito, l. 13. Annal. c. 37. Alii paulo videntur fuisse, togati Clientes, qui limina potentiorum observabant, ut deducerent ac reducerent, quod officium diutissime Romae duravit, etiam post Imperium Byzantium translatum. Hi primo [orig: primô] statim mane Patronis ac magnis amicis praesto erant, illis Ave matutinum portantes, et ad balnearum cenaeque horam togati transigebant; unde etiam postquam Toga in desuetudiem abiit, hi tamen in officiis istiusmodi occupati eius usum servabant. Unde Martialis, l. 14. Epigr. 125.
Si matutinos facile est tibi rumpere somnos,
Attrita veniet sportula saepe toga.Et, l. 10. Epigr. 18.
Nec vocat ad cenam Marius, nec munera mittit,
Nec spondet, nec vult credere, sed nec habet.
Turba tamen non deest, sterilem quae curet amicum,
Eheu quam fatuae sunt tibi Roma togae?Vide Octav. Ferrarium. de re Vestiar. l. 1. c. 33. Apud medii aevi Scriptores Salvamentum dicitur praestatio, a clientibus facta, pro tutela ac protectione sui rerumque suarum, aliter Commendatio. Qua de re sic Salvian. Gubern. Dei, l. 5. Tradunt se ad tuendum protegendumque maioribus et dediditios se divitum faciunt --- nec tamen grave hoc esse aut indignum arbitrarer, iino potius gratularer hanc potentum magnitudinem, quibus se pauperes dedunt, si patrocinia ista non venderent --- Illud grave ac peracerbum est, quod hac [orig: hâc] lege pauperes tueri videntur ut spolient, etc. Vide quoque infra Commendati, Patronus, Suscepti, et supra ubi de Applicationis iure.
CLIGENES in Republ. Atheniensium turbator, partes divitum sectatus in opprimendis tenuioribus, ceteroqui peregrinus et barbarus, et perpusillo [orig: perpusillô] corpore. Civitati exosus ambulavit scipionem gestans, quo [orig: quô] se adversus irruentes vindicaret. Vide Schol. in Aristoph. Ranas, Act. 2. sc. 6.
CLILIPENUS sinus maris Baltici inter Livoniam et Carlandiam excurrens ad Rigam. Unde Golfo di Riga, recipitque fluv. Duinam.
CLIMACHUS Thurius, ante alios scripsit de decem elementis, et pronuntiatis ( *kathgori/ai, et a)ciw/mata a Graecis dicuntur) ceterisque eiusinodi.
CLIMACIDES Graece *klimaki/des2, dicebantur mulieres, quae dominabus suis vicem stapedis aut scalae, quoties equum conscensurae erant, praestabant: de quibus Athenaeus, a)reoko/menai, inquit, tai=s2 metapemyame/nais2 au)ta\s2 endo/cois2 gunaici\ kli/maka e)c e(autw=n e)poi/oun ou(/tws2 w(/ste e)pi\ nwtois2 au)tw=n a)nabasin gi/nesqai kai\ kata/basin tai=s2 e)pi tw=n a)macw=n o)koume/nais2. Quo [orig: Quô] ministerii, vel potius contumeliae genere, Valerianum Imperatorem a Sapore Persarum et Baiazethem Imperator. Turcarum a Temirlanco Tartarorum Rege affectos esse, legimus. Vide Salmasium, Not. ad Trebellium Poll. in Valeriano utrogue. Sed et klimaki/ai, h. e. scalares, versus dicuntur: in quibus ab una crescunt syllabatim voces, quasi per gradus acendentes. Qualis ille apud Homerum, Il. v. v. 182.
*)=w ma/kar *)atrei/dh moirhgene\s2 o)lbi/odaimon.
Qualis item ille apud Virgilium esse potuisset, l. 1. Aen. v. 76.
Ex quibus insignis pulcherrima Deiopia.
Vide Iul. Caes. Sacligerum, Poetices l. 2. c. 23.
CLIMACIUS Iohannes, vide Iohannes.
CLIMATARCHAE Graece *klimata/rxai, apud Simocattain, l. 3. c. 9. l. 4. c. 7. et Constantinum Manassem, p. 139. et 168. Praefecti sunt Climatum, h. e. provinciarum seu regionum: quam vocis huius notionem ab Arabibus mutuati sunt Graeci Byzantini. Alias de Climatibus, eorumque variatione ac mutatione vide egregiam Exercitationem Salmasii, ad Solin. p. 663. et seqq.
CLIMAX mons Phoenicis apud Byblum urbem a Tyro 100. stad. distans, Pallo di Cane incolis dictus, teste Nigro [orig: Nigrô]. Climax quoque, apud Strabonem, angustia est Montis Tauri, apud Selgam urbem Pisidiae. Mons quoque Pamphyliae eidem, l. 4. Item Galatiae vicus maritimus, et Arabiae Felicis mons. Ptol. mons etiam, qui Aegypto inferiori a meridie est, Orosius. Apud Ptol. etiam est Libyae nomi vicus.
CLIMBERTUM Galliae urbs inter Aginum et Lugdunum, Antonin.
CLIMENUS Arcadis fil. ab Hercule Idaeo oriundus, qui ex Creta in Graeciam venit, et certamen renovavit, statuitque aram Herculi avo. Pausan. l. 5.
CLIMITON Anglus, sub Eduardo III. circa A. C. 1350. Astrologicum quoddam opus scripsit. Gesner. Voss. de Scient. Mathemat. c. 35. §. 39.
CLINAS Musicus et Philosophus sectae Pythagoreae, si quando ad iram provocatretur, sumpta [orig: sumptâ] statim cithara [orig: citharâ], motus animi leniebat, exclamans, iam lenior. Aelian. Var. Hist. l. 14. c. 23. Athen. l. 14. c. 10. lege Climas.
CLINIAS fueritne Historicus, haud tam apertum est, quam Historicos eius sententiam sequi in causa nominis, quod Persiae, et mari Rubro impositum est. Eum commemorat Agatharchides initio [orig: initiô] libri de mari Erythraeo. Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 344.
CLINICI Graecis *klinikoi\, Latinis Lectuales, dicebantur, qui diuturno [orig: diuturnô], difficili ac tabifico [orig: tabificô] morbo [orig: morbô] afflicti, lectum servare
page 896, image: s0896atenebantur. Sic in Vita Caroli M. apud Canisium legitur, urorem eum suam quondam repudiasse [orig: repudiâsse], quod esset clinica, h. e. morbosa etc. Salmasius, ad Spartian. in Hadriano Caes. c. 23. Praeterea sic dicti sunt a quibusdam, qui ob aegritudinem sacro lavacro non immergebantur aut intingebantur baptizandi, sed aqua [orig: aquâ] solum baptismali aspergebantur, seu perfundebantur, Cyprian. Ep. 76. A quo more fluit occidentalis Ecclesiae consuetudo, quae hodieque obtiner ob teneritudinem infantium recens natorum, cum iam rarissimus esset adultorum Baptismus, vide quae hanc in rem annota vir Ioann. Forbesius, Instructionum Historico - Theologic l. 10. c. 5. num. 55. ut et infra in voce Superfusus, item ubi de Lectuali morbo. Mercurialis vero, Clinicorum nomen non ipsis aegrotantibus a veterib, tributum, qui potius klinh/reis2 et kataklinei=s2 sint dicti, sed Medicos sic vocatos esse, a Chirurgis et Empiricis eo [orig: eô] modo [orig: modô], atque etiam magis antiquitus seiunctos, quo [orig: quô] hodie Physici nuncupati ab iisdem Chirurgis et Caeretanis vocatis separantur, contendit Variarum Lection. l. 3. c. 22. Quo facit Epigramma 31. Martialis, l. 1.
chirurgus fuerat, nunc est vespillo Diaulus:
Coepit quo [orig: quô] poterat Clinicus esse modo [orig: modô]:Ubi Commentator, Adspirabat, ait, Chirurgus Diaulus ad nobtlissimam Medicinae partem, ut Clinicus tandem Imperatores lecto affixos viseret curaretque: desperans tandem, nescio qua de causa, se ad Libitinam contulit, e chirurgo vespillo factus, nec minus interea Clinicus. Est enim argutia in voce kli/nh, quae et lectum et feretrum significat E quibus verbis apparet, Clinicos fuisse olim Medicorum nobiliores, qui Imperatores inprimis th=| kli/nh, lecto affixos, in viserent, eorumque convalescentiae invigilatent. Quod idem de ambiguitate vocis addit, ita omnino se habet: Inprimis vero sic dicebantur singulorum cadaverum thecae vel arcae, quae una kama/ra| vel fornice seu hypogaeo [orig: hypogaeô] sepulchrali conditae habebantur. Totius enim alicuius familiae unum commune monumentum subterraneum apud Graecos aliosque olim (qui mortuos non cremabant) erat; in quo mortui ex eadem familia iacebant in suis quisque kli/nais2 seu lectulis. Philodemus mono/klina petri/dia vocat, in Epigram.
*ou)k a)i/+eis2 w)/nqrwpe to/kwn glu/fos, e)n monokli/nw|
*dei= s' a)bion nai/ein du/smore petridi/w|.
Nonne audis o [orig: ô] tocullio, in lectulo
Oportet te aeternum iacere infelix saxeo.Hinc Nonnus liqw/rh kameu/nhn appellat sepulchrum Domini nostri, ad hos lapideos lectulos respiciens etc. Vide hic [orig: hîc] passim, ut et plura apud Salmas, ad Solin. p. 1207. de Clinicis vero Medicis, etiam infra aliquid, voce Medici.
CLINIUS Cous, 7000. Graecorum, mercede Nectanebo, Aegyptiorum Regi militantium, Dux, cum omnibus copiis fere, a Nicostrato et Argivis, in primo Nili transitu, occisus. Diodor. Sic. l. 16.
CLINODIA Imperii, vide infra Regalia.
CLIO una, et prima Musarum apud Hesiod. in Theog. a kle/os2, i.e. Gloria, quod Poetis gloria ex carmine nascitur. Alii u)po tou= klei/ein, h. e. a celebrando dictam putant, propterea quod Historiae inventrix esse putatur, cuius proprium est virorum fortium laudes celebrare, eorumque gesta ad posteritatem transmittere. Ovid. l. 1. Art. Am. v. 27.
Non mihi sunt visae Clio, Cliusque [orig: Cliûsque] sorores.
Pingitur coronata lauru, dextra [orig: dextrâ] tubam, sinistra [orig: sinistrâ] librum tenens, cui inscriptum Thucydides. Nic. Lloydius.
CLIPIACUM Gall. Clichy, exiguus vicus, prope Lutetiam, primis Galliae Regibus in delitiis. Hic [orig: Hîc] Dagobertus I. iussu Clotarii II. patris, duxit commentruden vel Gomatruden, quam postea ob sterilitatem repudiavit. Iohannes Rex Ordinem Equestr. Stellae ibidem instituit: ibi quoque Synodus, sub Clodovaeo II. A. C. 659. Tilletus, Haillan, Conc. Fr. tom. 1. Chenaeus, de antiq. urb. c. 6.
CLISSA arx Dalmatiae in monte, valde munita, olim Andetrium, Iohan, Lucius. 10. milliar, a Spalato in Boream, totidem ab ora maris Adriatici. Ante aliquot annos a Venetis capta.
CLISSONUS Olivier, vide Olivier.
CLISTHENES [1] nltimus Sicyonis tyrannus, quam tyrannidem diutius tenuit, siquidem bellicosus erat et valde popularis. Nam quendam, qui in iudicio victoriam, quam alii ipsi tribuerant, et ademerat, et sibi rescripserat, ultro ipse ut victorem coronavit. Vide Aristot. l. 5. Polit. c. 12. Primus hic uno [orig: unô] temone currum fecit ac medios tantum duos iugo iunxit, eisque singulos adiunxit ex utraque parte loro [orig: lorô] vinctos h. e. funales, cum ante ipsum in quadriga quatuor equi sic iungerentur, ut duplici temone equis interiecto [orig: interiectô], perpetuum iugum omnibus coniceretur, sicque omnes iugales, nullus funalis esset, uti refert Isidorus. Unde datur intelligi, cur Graeci Grammatici in expositione tw=n zugi/wn, interpretentur to\n me/son decio\n kai\ to\n me/son a)ristero\n, medium dextrum et medium sinistrum. Equi nempe zu/gioi, iugales, ab illo tempore medii inter utrumque funalem esse coeperunt; e quibus dexter funalis ad dextram fuit dextri iugalis, sinister funalis, ad laevam iugalis sinistri. Idem Salmas. ubi supra, p. 897.
CLISTHENES [2] ex Alcmaeonidum [orig: Alcmaeonidûm] familia, civis Atheniensis, cum Isagora de principatu contendit an. 1. Olymp. 66. populo [orig: populô] in 10. tribus diviso [orig: divisô], et instituta [orig: institutâ] republ. Isagoram urbe expulit. Ab eodem Demarchi, Phylarchi, Apodectae, et Ostracismus est institutus, primusque eo [orig: eô] exilii genere (ut quidam volunt) ipse multatus est. Isagoras inde a Cleomene Spartae Rege reducitur, Clisthene, et reliquis sociis urbe eiectis. Post autem Cleomene ex arce, quam cum Isagora occupavit, ab Atheniensibus deiecto [orig: deiectô], Clisthenes restituitur. Plut. in Aristide et Pericle. Cael. Rhodig. l. 21. c. 44. Herodot. l. 5. ubi avi eius materni, Clisthenis, Principis
image: s0896bSicyoniae meminit, postea tyranni Corinthii, Pausan. l. 2. Vide et Megacles.
CLISTHENES [3] tamquam mollis, effeminatus ac Cinaedus, ab Aristoph. et Cratino traducitur. Symburrii fil. laevis mentum, et Eunncho similis Pathicus. Schol. in Aristoph. Ranas et Crabr.
CLISTHENES [4] Orator apud Cicer. in Bruto, c. 7.
CLISTHENES [5] Polyaen. l. 3. c. 5.
CLITA in Vita Caroli M. machina bellica, ad faxa eminus explodenda, adhibita: apud Dominic. Macrum in Hierolex.
CLITAE Bithymae urbs Mediterranea. Ptol. Cilicum natio. Tacit. l. 12. Annal. c. 55. Et locus, circa Athon montem. Liv. l. 44. c. 11.
CLITAGORA mulier Thessala Poetria, de qua Schol. in Aristoph. Vesp. 519. et 520.
CLITARCHUS [1] Eretriensium tyrannidem, opibus Philippi Macedonis adeptus, a Phocione Atheniensi, Olympiadis centesimae nonae anno [orig: annô] quarto [orig: quartô] eiectus. Diodor. Sic. l. 16. vide an is sit, cuius meminit Polyaenus, l. 5. c. 24.
CLITARCHUS [2] Historicus et Alexandri comes in expeditionibus fuit, eiusque res gestas scripsit, Curt. l. 9. c. 5. Plut. in Alex. Diodor. Sic. l. 2. A. Gell. l. 4. c. 11. Voss. de Hist. Graec. l. 1. c. 10. p. 55. 56. Huius in Historia [orig: Historiâ] ingenium probatur, fides infamatur, ut scribit Quintilian. l. 10. c. 1.
CLITE uxor Cyzici, Meropis Percosii Pityeae Regis filia, ut narrant Deilochus et Ephorus, quae cum virum exstinctum videret, doloris impatientia [orig: impatientiâ] suspendio [orig: suspendiô] vitam finivit, ut et Apollonius, l. 1. et Orpheus, in Argonauticis et Euanthes et Deilochus scribunt.
CLITERIUM Arcadiae urbs. Phavorin.
CLITERNIA Italiae oppid. ad montem Garganum. Pomp. Mela, l. 2. c. 4. Cliternum Ptolemaeo, vulgo Celano. Vide Cluver. Ital. Ant. p. 1207. populi Cliternini. Fuit oppid. Marsorum, prope Apenninum. Sansoni oppid. Aequorum, versus Anienem. Quid nunc sit, incertum. Baudrand.
CLITIS fluv. Galliae Sidonio, Clenus a Gregor. Turonensi dictus. Est in Pictavis, et vulgo Le Clain dicitur. Vide Clanis.
CLITO [1] apud scriptores Latinos medii aevi, filius Regis vel Imperatoris, a Graeco kluto\s2, i. e. inclitus. Etiam qui in regnum successurus est, ut in Imperium Caesar. Anglo-Saxonibus Adelingus, Gallis Domicellus, Britannis Urchrichiad. Sed et Regni magnates Adelingi dicti Saxonibus praefatis. Vide Henr. Spelmann. Gloss. Archaeol.
CLITO [2] kleitw\ appellatur Euripidis mater, ab Auctore Scholiorum, in Aristophanis Acharn. p. 384. A
CLITODEMUS antiquissimus eorum est, qui res Atticas consignavit, teste in Phocicis Pausania [orig: Pausaniâ]. Perperam pro eo *klhto/dhmos2 est apud Hesych. in Aldina. Quaedam ex eo quoque refert Etymologus in e)pi\ *palladi/w|. Meminit etiam Michael Apostolius, cent. 8. prov. 42.
CLITOMACHUS [1] lingua [orig: linguâ] Punica [orig: Punicâ] Asdrubal, Carthaginensis Philosophus, Athenas concessit ad capiendum ingenii cultum 40. annos natus, audivitque Carneadem: brevi quoque tempore adeo profecit, ut 40. volumina scripserit, successeritque Carneadis Scholae. Suidas. Dicitur perfectam habuisse Academicae, Peripateticae et Stoicae sectae peritiam. Diogenes, in eius vita. Alius erat Thurius, discipulus Euclidis.
CLITOMACHUS [2] Athleta, Pancratiastes nobilis. Suid. Pudicitia [orig: Pudicitiâ] tanta [orig: tantâ] fuisse dicitur, ut canes si forte coeuntes vidisset, statim vultum averteret: In convivio si quis sermo lascivus incideret, statim surgens abiret. Aelianus, Var. Hist. l. 3. c. 30.
CLITON Arcadiae fluv. Hesychius.
CLITONYMUS Italica prodidit, quae Plut. citat Par. Min. c. 10. Idem Sybaritica edidit, ut constat ex eiusdem, c. 21. Item tragica, quorum tertium advocat idem Plut. de fluminib. Voss. de Hist. Graec. l. 3. p. 345.
CLITOPHON [1] Atheniensis, qui modo a Comicis ut ignavus, modo ut iners versutus ac versipellis Theramenique similis traducitur. Vide Scholia in Ranas Aristophanis, Act. 4. sc. 1.
CLITOPHON [2] Rhodius, Indica consignavit, quorum decimum citat Plut. l. de flum. c. ult. Gallicas etiam res conscripsit, nec non Italicas. Ad haec libros etiam tw=n kti/sewn, sive Originum. Vide Voss. Hist. Graec. l. 3. p. 345. 346.
CLITOR oppidum Arcadiae Mediterraneum, a quo vicinus fons Clitorius appellatur, ei, qui gustaverit, vini fastidium inducens. Ovid. l. 15. Met. v. 321.
Clitorio quicumque sitim de fonte levavit
Vina fugit, gaudetque meris abstemius umdis.Nic. Lloydius. Nomen accepit a Clitore, Azanis filio, quo [orig: quô] nemo potentior Rex tum vitam habuit. Vide Pausan. l. S. In Stephavi Epitome pars bona literae K. periit, cum qua et urbis et amnis et Herois huius memoriam excidisse, putat Barthius ad Statium, Thebatd. l. 4. v. 289.
CLITORIA uxor Cimonis Atheniensis, quae cum uno [orig: unô] partu geminos edidisset; Cimon alterum, amore in Lacedaemonios, nuncupavit Lacedaemonium.
CLITUMNUS agri Falisci fluvius, Le Vene hodie, cuius aquae potae candidos faciunt boves. Testantur id abunde Poetae. Horum agmen ducat Virg. l. 2. Georg. v. 146.
Hinc albi, Clitumne, greges, et maxima taurus
Victima, saepe tuo [orig: tuô] perfusi flumine sacro [orig: sacrô]
Romanos ad templa Deum [orig: Deûm] duxere [orig: duxêre] triumpbos.Propert. l. 2. El. 19. v. 25.
Qua formosa suo Clitumnus flumina luco
Integit, et mveos abluit undu boves.
image: s0897aStatius, l. 1. Sylv. 4. v. 129.
Aut praestent niveos Clitumna novalia tauros.
Silius, l. 4. v. 547.
--- - Patulis clitumnus in arvis
Candentes gelido perfundit flumine tauros.Idem, l. 8. v. 451.
--- - Perfundens flumine sacro [orig: sacrô]
Clitumnus taurum. --- -Iuvenal. Sat. 12. v. 13.
Laeta sed ostendens Clitumni pascua sanguis
Iret et a grandi cervix ferienda ministro.Claudian. l. in 6. Consul. Honoru, v. 506.
Quin et Clitumni sacras victoribus undas,
Candida quae Latiis praebent armenta triumphis,
Visere cura fuit. --- --- -Idem, in Epigramm. 4. v. 3.
Non tales Clitumne lavas in gurgite tauros,
Tarpeio referunt quos pia vota Iovi.Hactenus Poetae, quibus addo Plinium, Sic enim ille, l. 2. c. 103. In Falisco Clitumni amnis aqua pota candidos boves facit. Coeterum Chitumnus quoque Iuppiter dictus fuit. Vibius, Clitummus Umbriae, ubi Iuppiter eodem [orig: eôdem] nomine est, Plin. Iun. l. 8. Ep. 8. Adiacet templum priscum et religiosum. Stat Clitummus ipse, amictus, ornatusque praetexta [orig: praetextâ]. Praesens Numen, atque etiam fatidicum; Indicant sortes. Sparsa sunt circa sacella complura, totidemque Dei Simidachra. Sua cuique veneratio, suum nomen, quibusdam vero etiam fontes. Nic. Lloydius. Sequitur, Nam praeter illum, quasi parentem coeterorum, sunt minores capite discreti; sed flumini miscentur, quod ponte transmittitur. Is terminus Sacri profanique. In superiore parte navigare tantum, infra etiam naiare concessum. Clitunno etiam nunc. Oritur in loco Vene, ex tribus fontibus in clivo, infra vicum Campello, 2. milliar. a Trebia, Spoletum versus. Menaviam rigat et in Tineam fluvium seu Topinum se exonerat, cumque ipso post in Tiberim labitur. Baxdrand.
CLITUS [1] inter praecipuos Alexandri M. familiares fuit, eidemque carissimus, tum quod filius esset nutricis ipsius, tum quod ab illo in vitae discrimine fuisset servatus, reciso [orig: recisô] Rosacis lacerto [orig: lacertô], quem iam ad ictum Alexandro infligendum, in praelio ad Granicum, sustulerat Barbarus. Hunc tamen in convivio quodam liberius in Persicos mores invectum, Rex iam temulentus spiculo [orig: spiculô] traiecit; cuius facti eum postridie tanta soepit paenitentia, diseussa [orig: diseussâ] iam ebrietate, ut totum triduum cibo [orig: cibô] abstinuerit, decreveritque omnino inedia [orig: inediâ] sibi necem consciscere, ac amicum optime de se meritum ad inferos persequi. Tandem aegre admissa [orig: admissâ] amicorum consolatione, sumptuosissimo [orig: sumptuosissimô] eum funere sepelivit. Plut. in Alex. Curt. l. 4. et 8. Vide et Clytus.
CLITUS [2] 240. navium imperio, ab Antipatro, contra Athenienses praefectus, insigni victoria [orig: victoriâ] hostes fregit, ad Echinades Insul. Olymp. 114. an. 2. Diodor. Sic. l. 8. Eius quoque meminit Polyaen. l. 4. 0. 6. in Antig. com. 8.
CLITUS [3] Milesius, discipulus Aristotelis, Historicum quoddam opus conscripsit. Voss. de Hist. Graec. l. 1. c. 10. p. 57. et. l. 4. c. 10. p. 464.
CLITUS [4] prolixioris comae nomine traductus in Comoedia. Aristoph. Nub.
CLITUS [5] vide Clethus.
CLIVENSIS Ducatus a Clivis dictus, ut creditur, German. regio a Rheno bipartita, a Rhenoberca ad Mosam et Vahalim usque extenditur. Subest Electori Brandeburgensi. Ibi urbes praecipuae, Clivia, caput provinc. Vesalia, Calcaria, Emmericum, Geneppum, et Duisburgum. Vide infra.
CLIVIA urbs princeps Ducatus Clivensis, in Galliae Belgicae finibus, non procul a Rheni ripa, et ab eius divortio, ubi expandere suos ramos, et Batavos in insulam incipit redigere: Cuius amplitudo magna fuit quondam, sicut ex ruderibus in agro vicino passim apparentibus colligitur. Nomen antiquum Clivia ei est, quod in tribus clivosis collibus, in quibus a Caesare condita dicitur, pendula versus Rheni ripam panderetur. Quapropter a nonnullis etiam Clivi nuncupatur, Latino [orig: Latinô] prorsus nomine. Discrepat unius duntaxat vocalis mutatione lingua popularis, qua [orig: quâ] Cleve nunc oppidum, ut et clivus omnis appellatur. Metel. Reliquae urbes sunt Santen, Calcar, Grefhusen, cis: Duisburg, Emmerich trans Rhenum. Mortuo [orig: Mortuô] Ioh. Guilielmo [orig: Guilielmô], ultimo [orig: ultimô] Duce litium bellorumque materies fuit hic Ducatus, ab A. C. 1609. Elector Brandeburgensis non exiguam partem occupat, quaedam Princeps Neoburgicus tenet, etc. Cluver. Munster, l. 3. Huius Dux penultimus Wilhelmus (cuius Familiae origo, secundum vulgares traditiones, refertur ad Theodorici, qui circa A. C. 700. ultimus castri Clivii et adiacentis regionis comes fuit, uxorem Beatricem, Comitis Teisterbandae filiam et heredem: Quae priori marito [orig: maritô] defuncto [orig: defunctô], nupta Aelio Gracili Caroli Martelli fido socio, in eius fam iliam iura titulosque Comitis Cliviae et Teisterbandae intulit: unde Duces Cliviae, Montium, Iuliaci et Comites Marcae, Limnaeus Enucl. l. 3. c. 14.) cum aute tanto [orig: tantô] fervore Reformationem in ditionibus suis incepisset, ut Georgio Cassandro, difficultates obicienti, non esse consilia contra Dominum, responderit: tamen in Comitiis, Augustae celebratis A. C. 1566. Maximiliano II. Imperatori quem Legatus Pontificius Commendonus contra Euangelicos incitabat, obsistere non ausus, Missam frequentavit: Mox, in eodem conventu, ipsi mens adempta, et 26. anni ad mortem in furore transacti, quo [orig: quô] adhuc violentius
page 897, image: s0897bfilius Ioh. Wilhelmus correptus est, ut includi necesse habuerit, ne in suos saeviret, Ever. Reid. Annal. Holl. l. 3. p. 232. Hinc inter Principis senectutem, et empta potentium studia, Cliviae urbibus insidiatus est Parmensis, A. C. 1589. Obiit Prineeps A. C. 1592. Rapta dein subita [orig: subitâ] morte insani Ducis uxore, A. C. 1596. novis suspicionibus omnia turbata. Mendoza postmodum in Cliviacos et Iuliacenses exercitum duxit, A. C. 1598. contra quem a Sibylla, quae Ducis soror erat, prudentiae virilis femina, undique auxilia concita sunt. Nihilominus is varia Clivici iuris oppida praesidiis occupavit, Buricum, Alpam, Mursam, etc. Tandem exstincta [orig: exstinctâ] familia [orig: familiâ], A. C. 1609. ut dictum, inter Ioh. Sigismundum Electorem Brandeburgens. cuius uxor filia erat Alberti Friederici Borussiae Ducis et Mariae Eleonorae Ducissae Iuliacens. ac Phil. Ludovicum Comitem Neoburgicum, cui uxor Anna Iuliacensis, lis orta: et Clivia a Mauritio Princ. expugnata est. Vide supra. Addo, quod originem referunt Antiquitatis scrutatores primam ad fabulosum quendam Gralium praenomine Eliam, qui Cliviam heredem duxerit: e quorum posteris vixisse dicitur tempore Caroli M. Balduinus Comes Cliviae et Teisterbanti, pater Eberhardi Comitis Cliviae, cuius posteri Comites Cliviae demum defecerunt A. C. 1368. et Roberti. Hic Ludovicum, Teisterbantensium reliquorum fatorem, Robertum Heusdanorum dynastarum, qui per plura saecula superfuere [orig: superfuêre], auctorem atque Theodoricum genuit, qui Comes ab Altena dictus est, sed eius nepos Adolphus Marcae titulum assumpsit. In huius descendentibus divisione facta [orig: factâ], fratres Engelbertus Bergensem vel Montanum Comitatum, et Eberhardus Marcanum nacti sunt A. C. 1147. quorum prioris posteritate exstincta [orig: exstinctâ] hereditas ad Iuliacenses est delata. Eberhardi vero trinepotes Adolphus ac Eberhardus iterum novos ramos coepere [orig: coepêre]. Prior etiam a coniuge Margareta sive Maria Clivia ius successionis Cliviae domui intulit: unde et filius Comitatum hunc ab Imperatore, nepos Ducalem titulum pro eo assecutus est. Accessit deinceps alio [orig: aliô] matrimonio [orig: matrimoniô] Iuliacensis ac Montanus Principatus: ramo [orig: ramô] praecipuo [orig: praecipuô] ac directo [orig: directô] in Ioh. Wilhelmo A. C. 1609. exstincta [orig: exstinctà]. Ex minoribus filiis descendere [orig: descendêre] lineae Ravensteinia et Nivernensis, quae utraque etiam exstincta: quae vero ab Engelberto Marcano Adolphi, ut dictum, fratre derivatae sint lineae, vide sub titulo Marcani, et plura hanc in rem apud Phil. Iac. Spenerum, Theatr. Nobilit. Europ. tom. 2. p. 82. et in Indic, ut et tom. 3. p. 5. ac iterum in Ind.
CLIVIUS Martinus, vide Martinus.
CLIVUS in Glossis, a)na/basis2. Unde Proverb. adversus clivum equum agitare, i. e. contra ascensum, in quo laborant equi. Ovid. Remed. Amor. v. 394.
In clivo noster saepe laborat equus:
de re ardua ac difficili, quae enitenda est. Inde arduum, pro difficili etc. Atque ita communiter hac [orig: hâc] voce Latini usi sunt. Alioquin clivus tam ascensum, quam descensum, significat. Nam proclinata montium latera proprie vox designat, ex Graeco klitu\s2, quae to\ u)po/klima montis notat, Aeolice klipu\s2, und clivus: quemadmodum apud eosdem Aeoles, ex u)rtu\s2 factum est u)rpu\s2, quo [orig: quô] nomine Amorem indigitarunt [orig: indigitârunt], Salmas, as Solin. ibid. p. 774.
CLOACAE publica sordium receptacula, sicut Latrinae (de quibus infra) privata; inter Gentilium seba/smata memoratae Clementi Romano, Recognit. l. 5. quem locum supra adduximus voce Aelurus 3 non tennis operae nec leviculae im pensae Romanis fuere [orig: fuêre]. Harum struendarum initium fecit Tarquinius Priscus, quo [orig: quô] nemo Regum plura aut meliora: Is enim montibus suffossis ac urbe pensili fornicibus suspensa [orig: suspensâ] receptaculum omnium urbis sordinm Cloacam fecit, inque tres ductus divisit, Plin. l. 36. c. 15. Post urbem dein a Gallis captam incensamque vicorum nulla [orig: nullâ] ratione habita [orig: habitâ], neque civitate, ut prius, in certas regiones divisa [orig: divisâ], privatorum quisque suis usibus peculiarem struxit: mansere [orig: mansêre] tamen Tarquinianae inexpugnabiles ad Plinii usque aetatem, per annos 800. qui memorat Agrippam in Aedilitate per meatus corrivatis septem amnibus cursuque praecipiti torrentum modo [orig: modô] rapere omnia atque auferre coactis, urbem subtus navigabilem fecisse. erant autem tam magnae, ut vehem foeni onustam large transmitterent, non angustiores proin oppidorum portis, lapidibus sectis et ad normam positis suffultae. Marlianus, qui dimensus est, prodidit pedum senum [orig: senûm] denum [orig: denûm] latitudinem se reperisse, nec altitudo minor fuit. Interim licet firmi fuerint operis, reparatae tamen non semel leguntur. Unde Livius ait, Censores detergendas cloacas et in Aventino, atque aliis partibus, qua vondum essent, faciendas locavisse. Quanto [orig: Quantô] sumptn, dicat C. Aquillius apud Dionysium, Neglectis, inquiens, aliquando cloacis et non defluentibus, Censores in earum instaurationem mille talenta impendisse, h. e. sexcenta milia Philippaeorum. De iisdem Cassiodorus, l. 3. Ep. 30. l. 8 Ep. 29. Splendidae Romae civitatis cloacae, tantum visentibus conferunt stuporem, ut aliarum civitatum possint miracula superare, apud Adam. Preyelium, Sinae et Europae c. 19. Idem paulo infra, Sua fuit excretio Templi Hierosolymitani in torrentem Cedron, et ingens fuerit apud Sinas cura canalium, ad eluendas urbes. Cedet de pulchritudine utriusque structurae, de sumptibus et necessitate non cedet Roma. Hinc laudati Romani trium maxime rerum gratia [orig: gratiâ], quae a Giaecis videbantur neglecta, Viarum, Aquaeductuum et Cloacarum. Harum cura primum penes Censores fuit, postea publici earum Curatores ab Augusto instituti sunt. Vide Dionys. Halicarn. l. 3. Plin. l. 36. c. 15. Barthol. Marlianum, l. 3. c. 18. Liv. l. 1. c. 56. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 7. c. 32. etc. In eas servosab Aedile deprehensos mergi consuevisse, dicemus infra voce Lacus. Vide quoque Iactantes, it. Mendaces, ut et ubi de canalium Naribus.
CLOACINA Dea quae cloacis praeerat, eam in cloaca repertam Tatius Roman. Rex consecravit.
CLOCCA apud recentioris aevi Scriptores, campana est, Gall. Cloche; a German. Clocken, vide ubi de Campanis. Item toga Equitum Melitensium, quam Consilium habituri sumunt. Idem Macer
page 898, image: s0898aibid. Sed et eodem nomine vestis venit, in Concilio Londin. A. C. 1342. can. 2. de Cler. in Concilio Andegav. A. C. 1365. can. 20. alibique, quae videl. equitantium ac peregrinantium propria, campanae aut circuli, uti apud Graecos Cyclas, speciem referebat; in superiori parte strictior, in ima largior: Rotundellus can. 19. Concilii Andegavens. praefati, dicta, cuiusmodi veste Flandricae Domicellae etiamnum utuntur. Hodieque certe Anglis Cloake pallium est, vide Car. du Fresne in Glossario.
CLOCHERIA seu CLOGERIA urbs Hiberniae in Comitatu Monaghano, in colle, iuxta amnem Blakwater, 20. milliar. Anglic. ab Armacho. Paucorum nuncincolarum.
CLODIA [1] Romana copiosa et locuples femina. Cicer. l. 12. ad Att. Ep. 22.
CLODIA [2] Fossa, vel Claudiopolis, veterib. Venetorum hodie ditionis oppid. in Adriatici maris littore, quod Chioggia et Chiaza, Blondo et Leandro dicitur. In Insul. parva maris Adriatici cum portu, 25. milliar. a Venetis Loredum versus, prope Brendulum Insul. Crevit ex ruinis Metamauci. Salis fodinis celebre, et victoria [orig: victoriâ] Genuensium, A. C. 1380. Volaterr. l. 4. Sabell. 3. Leandr. deser. Inf. Ital.
CLODIA [3] Lex, a P. Clodio Tribuno Pleb. lata, L. Calpurnio [orig: Calpurniô] Pisone Caesonino [orig: Caesoninô] Consulib. an. Urb. Cond. 695. voluit: Ne quis per eos dies, quibus cum populo agi liceret, de caelo servaret: Ut omnibus fastis legem ferre liceret, Dio. l. 38. Quare Cicero toties queritur Clodium propugnacula et muros tranquillitatis atque otii evertisse, Cicer. pro Sestio, in Pisonem, alibi. Alia eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô], eodemque [orig: eôdemque] auctore lata est, Ne quem Censores in legendo praeterirent. neque qua [orig: quâ] ignominta [orig: ignomintâ] afficerent, nisi qui apud eos accusatus et utriusque Censoris sententia [orig: sententiâ] damnatus esset. Qua [orig: Quâ] lege Censoriae potestatis ius, quod 400. ann. in Republ. viguerat, imminutum est. Vide Cicer. in Pisonem, pro Milon. pro Sextio etc. Alia ab eodem voluit, Ut libera et soluta in ferendis legibus Tribunorum Pleb. potestas esset, neque intercessione impediretur, Cicer. pro Sestio. Alia, cuius idem eodem [orig: eôdem] anno [orig: annô] Auctor, Ut Gabinio Syria, Babylon, Persae, Pisoni Macedonia, Achaia, Thessalia, Graecia omnisque Boeotia, Proconsulari imperio mandaretur: iisque cum exercitu in eas provincias ituris pecunia ex aerario attribueretur, Cicer. pro Domo et in Sextiana. Tulit idem, Ut Cyprus Insula in provinciae formam redigeretur, etc. Vide Velleium, l. 2. c. 45. Plut. in Catone, Cicer. iterum pro Domo sua, pro Sextio, de provinciis Consul. etc. Alia, Ut de iis, qui cives Romanos sine iudicio populi, indictaque [orig: indictâque] causa [orig: causâ] necassent, quaestio haberetur; ab eodem lata, ob Ciceronem et alios, a quibus necati erant Catilinarii. Vide Dionem, l. 38. Cicer. l. 3. ad Atticum, Velleium, loc. cit. Alia tandem ab eodem fancita, an. Urb. Cond. itidem 695. fuit, Ut collegia, i. e. Conventus artificum a Numa instituti et magna ex parte, partim legibus, partim Senatusconsultis sublati restituerentur multique alii constituerentur. Cicer. pro Sextio, in Pisonem, pro Domo. Dio, l. 38. etc. Fuit et Clodia, seu Claudia lex, Ut victoriatus nummus, qui ex Illyrico advectus mercis loco [orig: locô] habebatur, Romae percuteretur, et eadem [orig: eâdem] victoriae nota [orig: notâ] obsignaretur, Plin. l. 33. c. 3. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. passim.
CLODIA Via inter Lucam et Romam. Antonin.
CLODIANA Macedoniae oppid. circa Dyrrhacium inter Apolloniam et Scampin. Antonin.
CLODIANUS Hispaniae Tarraconensis fluv. Ptol. et Mela, l. 2. c. 6. Fluvian hodie Varrerio. Baudrando Llobregat, amnis Cataloniae. Oritur ex Pirenaeis montibus prope Iuncariam oppid. et in mare Mediterraneum se exonerat, prope Rhodam arcem. Briet. Sanson.
CLODII Forum Italiae oppid. in octava [orig: octavâ] regione. Plin. l. 3. c. 15.
CLODIO cognomine Comatus, seu le Chevelu, secundus Galliae Rex Pharamundo successit, A. C. 428. Chlogius, Gregorio Turonensi. Cloio, Sidonio Apollinari. Legem de Coma regali sanxit. Rheno [orig: Rhenô] traiecto [orig: traiectô], A. C. 431. ut in Gallias irrumperet, ab Aelio repulsus est. Nihilominus iterum fortunam tentans, Hannoniam, Cameracum, Tornacum, etc. occupavit. In Artesia ab Aetio rursus victus, illam tamen, mox viribus resumptis, sub iugum misit, Ambiano [orig: Ambianô] quoque capto [orig: captô], ubi sedem regni fixit. Nobilis et strenuus. Gregor. Turonens. l. 2. Aimoin. l. 1. Prosper in Chron. Regnavit ann. 20. successore relicto [orig: relictô] Merovaeo [orig: Merovaeô], quem quidam filium, quidam eius filiorum Clodebaldi et Clodomiri tutorem dicunt. Mezeray.
CLODIORUM Familia, a Clodio Aeneae socio dicta. Festus. Verius tamen est Clodios, qui et Claudii dicuntur, a Sabinis ortum traxisse, nominisque originem cepisse ab Appio illo Claudio, qui primus ex ea familia, cum 5. clientum milibus, se Romam contulit.
CLODIUS [1] claris parentibus ortus, iuvenis quidam audax, incestuosus ac seditiosus, cum amore Pompeiae Caesaris coniugis flagraret, clam eius domum ingreditur, vestem ac habitum Psaltriae indutus: speque latendi mulieres abductus ob adolescentiae formam, genasque nondum pubentes turbae earum, quae tum in aede Caesaris sacrum inaccessum viris agebant, immistus, ad Pompeiam ingreditur: deprechensus ac agnitus, etiam Cicerone teste, accusatur. Verum iudices tum metu, tum largitione, tum favore eum absolvunt. Fit deinde Tribunus plebis et factione sua [orig: suâ] Ciceronem in exilium agit, quod ut facere posset, plebeio homini se adoptandum dederat, A. M. C. 3906. ante Chr. nat. 56. Eius dein domum ac villas incendit, reliqua bona hastae subicit, attamen nemo emit. Tandem a Milone Clodius occiditur, accusatur Milo, patronumque habet Ciceronem, iam ante ab exilio revocatum. Vide Plut. in Cicer. Appian. de civ. Rom. bell. l. 2. Cicer. Orat. pro domo. pro Milone. Dion. etc. Hinc Proverb. Clodius accusat Moechos. Iuvenal. Sat. 6. v. 345.
--- - Sed nunc ad quas non Clodius aras?
Seneca, Omne aevum Clodios fert, sed non omne tempus Catones producit.
CLODIUS [2] vir quidam, cuius meminit Plut. in Numa [orig: Numâ], qui temperum argumentum scripsit.