December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
page 737, image: s0737aCAROLUS [28] III. vel IV. fil. Caroli, Comitis du Maine, etc. a Renato Rege, patruo suo adoptatus, ei successit, A. C. 1480. Obiit A. C. 1428. Ludovio [orig: Ludoviô] IX. Galliae Rege herede instituto [orig: institutô], Nostradamus, Ruffy, Bouch. Hist. Prov. Reges Angliae.
CAROLUS [29] I. M. Britanniae post patrem Iacobum, Rex, A. C. 1625. Rupellae, sub Buckinghamio Duce, succurrere conatus est: mox pace cum Gallo inita [orig: initâ], domesticis turbis implicitus, Scotos obsequium aliquatenus detrectantes, armis terruit, hinc venia [orig: veniâ] dignatus. Aliae exinde in Anglia exorte turbae, intestino [orig: intestinô] bello [orig: bellô] omnia miscuerunt, Rege tandem pulso [orig: pulsô]. Qui apud Scotos perfugio [orig: perfugiô] frustra quaesito [orig: quaesitô], ab illis in Anglorum manus traditus, Fairface et Cromwellio [orig: Cromwelliô] annitente coram Parlamento accusatus, et inaudito [orig: inauditô] ab omni memoria exemplo [orig: exemplô], manu carnificis in publica [orig: publicâ] panegyri, capite plexus est, A. C. 1649. Du Chesne, Hist. Angl. l. 22. et seqq. Gualdo, Histor. Ex Henrietta Francica, parens Caroli II. successoris.
CAROLUS [30] II. Hagae Comitis erat funesto [orig: funestô] paternae mortis nuntio [orig: nuntiô] audito [orig: auditô]. Hinc a Scotis Rex factus, illuc concessit, sed ab Anglis, Cromwello [orig: Cromwellô] Duce, acie victus, postquam diu in hostico latitasset [orig: latitâsset], tandem lignatoris habitu primum usus, dein cubicularium nobilis alicuius feminae simulans, in Hollandiam evasit. Decennali exilio [orig: exiliô] iactatus, Coloniae inprimis moram traxit: Frustra dein Galliae Hispaniaeque Regum, qui tum pacem nuptiasque sanciverant in utriusque regni collimitio, A. C. 1660. ope implorata [orig: imploratâ], paulo post, mortuo [orig: mortuô] Protectore, miraculo [orig: miraculô] restitutus, ministerio [orig: ministeriô] Generalis Monckii, ex Hollandia, ab huius incolis magnifice excultus et deductus, in Angliam rediit: In throno stabilitus, Hollandis binis vicibus bello [orig: bellô] illato [orig: illatô], non usquequaque felix. Obiit subita [orig: subitâ] morte, A. C. 1685. successore fratre Duce Eboracensi Iacobo [orig: Iacobô]. Vide Iacobus II. Reges Sueciae.
CAROLUS [31] VII. priores enim nullâ re memorabiles vindicta [orig: vindictâ] mortis Erici IX. cognomine Sancti simulata [orig: simulatâ], thronum conscendit, a Canuto Erici filio, occisus, Anno [orig: Annô] 7. regni. Olaus M. Hist. Suec. l. 19.
CAROLUS [32] VIII. ex antiquis Sueciae Regibus post Christophorum electus est, A. C. 1448. Iustitiae et prudentiae laude clarus, Philosophiae etiam et Mathematum peritus. Ter pulsus, ob nimium in Ecclesiasticos rigorem, obiit A. C. 1470. Ioh. Magnus, l. 23. Crantz. etc.
CAROLUS [33] IX. Dux Sudermanniae, Sigismundi Regis patruus. Cui in Poloniae regnum adscito, cum religionem in patria turbare conaretur, neque, postquam citatus esset ab Ordinibus, compareret, aut Vladislaum filium, vel saltem Iohannem, ex noverca fratrem mitteret disignaretve, Stockholmiae in Comitiis regnum abrogatum; ipsi autem A. C. 1604. delatum est, cedente Iohanne iure suo [orig: suô]. Bello cum Polonis Danisque non adeo felix, obiit A. C. 1611. relicto [orig: relictô] filio [orig: filiô] Gustavo [orig: Gustavô] Adolpho [orig: Adolphô] Magno [orig: Magnô].
CAROLUS [34] Gustavus, X. ex Bipontinorum Ducum familia, nepos Caroli IX. ex filia, successit Christinae, A. C. 1653. Bello [orig: Bellô] Polonis Danisque illato [orig: illatô] celebris. Obiit post Hafniam frustra obsessam, Gottemburgi A. C. 1660. secundum alios, in obsidione ignobilis cuiusdam in Norvegia castri, relicto [orig: relictô] ex Hedvige Eleonora, Holsata, Carolo [orig: Carolô] filo [orig: filô] successore.
CAROLUS [35] XI. natus A. C. 1660. hodie regnat, difficilicum confoederatis Germaniae Principibus bello implicitus. Hungariae Reges.
CAROLUS [36] I. cognomine Martellus, fil. Caroli Claudi, Neapolitan. et Siciliae Regis natus est A. C. 1272. coronam Hungariae A. C. 1290. nactus, ex Maria, nepos Stephani V. et Ladislai IV. Andream cognomine Venetum, et Imperatorem Rodolphum, qui filio Alberto regnum conciliatum ibat, infestos sensit, sed huius gener, thronum occupavit, patte Hungariae sub Andrea manente. Obiit A. C. 1297. secundum alios, 1301. Ex Clementia Habspurgica Pater Caroli II. etc. Villanius, l. 7. et 8. Bonfinius, Theurosius, etc.
CAROLUS [37] II. dictus Carolus Robertus, vulgo Carobertus, vide ibi. Palatini Principes.
CAROLUS [38] Ludovicus, fil. Friderici V. Bohemiae Regis, natus est A. C. 1617. Adolevit apud Belgas: mortuo [orig: mortuô] Patre, cum Ferdinandus III. Rex Roman. eligeretur, A. C. 1638. contra electionem protestatus, ius suum in Electoratum scriptis tuitus est. Post Vinariensis obitum Dux exercitui destinatus, cum ex Anglia ad copias properaret, in Gallia detentus est. Pace Monasteriensi A. C. 1648. restitutus, inferiorem Palatinatum recuperavit, promissa [orig: promissâ] simultanea [orig: simultaneâ] quoque investitura [orig: investiturâ], in superiorem Palatinatum et Electoratum priorem, si Wilhelminam lineam exstingui contigerit. Ferdinando [orig: Ferdinandô] III. exstincto [orig: exstinctô] Vicariatum Imperii administravit, frustra obnitente Bavaro [orig: Bavarô]. Cum domo Darmstattina dein A. C. 1661. ob ius Ecclesiasticum in praefectura Umbstatt; cum Duce Lotharingiae, cum Principibus vicinis, ob Wildfangios, hodie cum Galliae Rege, gravibus bellis implicitus, ubique excelsi et supra omnes fortunae vices eminentis animi magnitudine, invicta [orig: invictâ] insuper in Caesarem et Imperium fide, omnium admirationem in se rapit. Pater, ex coniuge iuge Hassiaca, filii unici Caroli, dignitatis Electoralis et virtutum paternarum ex asse heredis, qui haud pridem auspicatissimo [orig: auspicatissimô] matrimonio [orig: matrimoniô] sibi iunxit Wilhelminam Ernestinam, Serenissimi Daniae Regis sororem: et Carlottae Elizabethae, quae A. C. 1672. nupsit Philippo Duci Aurelianensi, Galliarum Regis Christianiss. fratri unico.
image: s0737bSabaudiae Duces.
CAROLUS [39] I. fil. Amedei IX. successit Philiberto fratri, A. C. 1482. aetat. 14. Sub tutela Ludov. XI. in cuius cula educatus est. Marchionem Salucianum, bello [orig: bellô] petitus, ditione sua [orig: suâ] exuit, A. C. 1489. ab hoc veneno [orig: venenô] peremptus. Graece Latineque eruditus, a Carlota Cypri regno [orig: regnô] donatus, A. C. 1485. ex Blanca Montferratensi parens Caroli II. successoris. In eius aula Bayardus ephebus fuit. Guicheno, Hist. Sabaud. Phil. Bergamus, Iuligny, etc.
CAROLUS [40] II. Iohann. Amedaeus, natus Taurini, A. C. 1488. novem ante patris obitum mensibus; unde Marchioni Saluciano occasio ditionem recuperandi. Paulo post lapsu obiit. Guicheno, Hist. Sabaud.
CAROLUS [41] III. cognomine Bonus, Philiberto II. fratri successit, A. C. 1504. In partes Caroli V. Imperatoris cum transiisset, Tautinum a Gallis, Nicea a Barberossa Turca capta est, et post pugnam de Cerisoles, A. C. 1544. Pedemontium belli theatrum fuit. Sic afflictus, obiit A. C. 1553. aetat. 66. princip. 49. Pius, Sapiens, Iustus, literarum et Literatorum fautor, sed non aeque animosus. Ex Beatrice Lusitana 9. liberorum pater. P. Iovius, l. 35. et seqq. Thuan. l. 11. et 12.
CAROLUS [42] Emanuel, I. cognomine Magnus, fil. Emannelis Philiberti, natus est A. C. 1562. maritus Catharinae Michaelae Austriacae, A. C. 1585. Plurimis conflictibus interfuit, literatus et literatorum fautor, memoria [orig: memoriâ], iudicio [orig: iudiciô], arte inprimis animos hominum sibi conciliandi, et Regum arcana perscrutandi, inclitus, praecipue autem bello [orig: bellô] clarus. Unde inter clarissimos sui saeculi Duces habitus, solusque cum solo Henrico Duce Roanio, a Forstnero, notis in Tacit. collatus, quem vide. Coeterum in sequiorem sexum effusus, pollicitorum immemor, et plus quam decet, suspicax. Liga [orig: Ligâ] fervente, non ad Comitatum Provinciae solum, sed ad regnum aspitare ausus, imo ad Imperium, post mortem Matthiae, Cypri quoque et Macedoniae regna cogitavit. Hinc aemulatio, invidia, odium. Ab Henrico IV. maxima [orig: maximâ] ditionum parte exutus, Marchionatu Saluciano [orig: Salucianô] cedere ipsi coactus est. Genevam A. C. 1602. primo, dein A. C. 1609. infelicissime tentavit. Bello postea Mantuano, Gallico, Hispanico, etc. implicitus, obiit Savilliani, prae animi maerore, A. C. 1630. aetat. 68. Adeo tectus, ut pluribus montibus pectus, quam regio eius circumvallata vulgo diceretur. Pater numerosae prolis. Successit fil. Victor Amedeus.
CAROLUS [43] Emanuel II. Victoris Amedaei fil. natus A. C. 1634. successit Franc. Hiacyntho fratri, A. C. 1638. sub tutela matris Christinae Francicae, tum Hispanorum armis exercitus; ex filia Ducis Nemorosii, prolem masculam suscepit, A. C. 1666. Obiit A. C. 1675. Lotharingiae Duces aliique Principes.
CAROLUS [44] I. fil. Ludovici IV. Galliae Regis, Dux Lotharingiae factus est: a Galliae regno, electo [orig: electô] Hugone Capeto [orig: Capetô], exclusus, quod Germanis nimis faveret, cum ius urgeret suum, ab Hugone captus est, et in vinculis Aureliani, obiit, A. C. 991. numerosa [orig: numerosâ] prole suscepta [orig: susceptâ]. Sigebert. l. 5. Annal. Loth.
CAROLUS [45] II. fil. Iohannis, veneno [orig: venenô] Parisiis perempti. Interfuit praelio de Rosebecq, A. C. 1382. et obsidioni Gandavensi, qua [orig: quâ] Philippus Audax urbem cinxit. In Prussia, Regem Lithuaniae in praelio prope Vilnam cepit, socero Ruperto Imperatori Francofortum obsidenti adfuit. A vicinis Principibus bello [orig: bellô] petitus, illos vicit, praecipnis captis. Sed Gallos infestans, veniam petere coactus est. Obiit A. C. 1430. Isabella [orig: Isabellâ], quae ipsi successit. uxore Renati Andegavens. et Catharina [orig: Catharinâ] filiabus relictis. Froissard. Ioh. Iuven, de Ursinis, Hist. Caroli VI. Annal. Lothar.
CAROLUS [46] III. fil. Francisci Ducis. Natus est, A. C. 1543. educatus in aula Henrici II. Galliae Regis Guisianorum turbis implicitus, bellum in Campania gessit. Obiit A. C. 1608. Henrico [orig: Henricô] filio [orig: filiô] successore relicto [orig: relictô], etc.
CAROLUS [47] IV. fil. Francisci, Comitis de Vaudemont, nepos Caroli III. maritus primo Nicolaidis cognatae, dein Beatricis Cusantiae. Fortunae pila, saepius ditionibus pulsus, diu exul, tandem pars non minima exercitus Confoederatorum, contra Galliae Regem, Principum, post Gallos, Crequio [orig: Crequiô] Duce, ingenti clade ad Mosellam, A. C. 1675. affectos, captamque Trevirorum Augustam, paulo post obiit, septuagenario [orig: septuagenariô] maior. Ei successit, ex fratre nepos, Carolus, Imperatori Leopoldo gratus.
CAROLUS [48] cognomine Bellator, natus A. C. 1433. successit patri Philippo Duci Burgundiae, A. C. 1467. in Leodienses rebelles nimis rigidus, iunctus dein Ludov. Delphino plurimorum Galliae malorum causa. Lotharingia [orig: Lotharingiâ] postmodum occupata [orig: occupatâ], vicinis formidabilis, ad maiora aspiravit. Quare Helvetii subiugandi erant, occasio currus pellibus ovinis onustus, quem Iacobus Sabaudus, Romontii comes, retinuerat. Sed belli, non qualem optasset [orig: optâsset], exitus. Vide infra. Ex Isabella, Caroli Borbonii, filia, pater Mariae, quae amplissimam hereditatem, in familiam Austriacam intulit, nupta Maximiliano I. Cominaeus, l. 5. Gaguin. l. 10. Hic Dux Burgundiae potentissimus, primum Carolensis Comes appellatus, varia [orig: variâ] fortuna [orig: fortunâ] cum Ludovico undecimo Francorum Rege, Eburonibus, Helvetiis bellum et pacem exercuit: tandem vero, postquam binis cladibus ab Helvetiis afflictus, ad Muratum innumeros milites, ad Grandissonem thesauros suos perdidisset, ad Nanceium, a Renato Lotharingiae Duce pugna [orig: pugnâ] superatus, et interfectus est, A. C. 1477.
CAROLUS [49] minimus natu fil. Wolfgangi Ducis Bipontini, fratres habuit Philippum Ludovicum, cui Neoburgicus Principatus et Iohannem, cui Ducatus Bipontinus obtigere [orig: obtigêre]: ipse, cum sustentatio eius fratris Iohanni et ita Principatui Bipontino assignata esset, postea A. C. 1586. Bircofeldiam ditionem obtinuit.
page 738, image: s0738aDecessit mature A. C. 1600. a litetarum et pietatis studio celebratus. Pater Georgii Wilhelmi, Friderici et Christiani: quorum primus ex Dorothea Solmensi suscepit Carolum Ottonem A. C. 1625. tertius e Magdalena Catharina Bipontina, praeter Christianum, Iohannem Carolum genuit A. C. 1638. ambos rei bellicae gloria [orig: gloriâ] illustres.
CAROLUS [50] fil. Iacobi Marchionis Badensis, mortui A. C. 1453. a fratre Bernardo, qui vitam monasticam est amplexus, administrationem traditam suscepit: a Friderico Palatino, cum quo ei bellum, cum fratre Georgio atque Ulrico Wirtenbergico victus captusque multa lytri nomine Palatinis relinquere coactus est: obiit A. C. 1475. ex Catharina Austriaca pater Alberti, Friderici Episcopi Ultraiectini et Christophori, qui Patris successor fuit, quo [orig: quô] inter alios Carolus Canonicus natus est.
CAROLUS [51] fil. Ernesti, qui Durlacensis lineae conditor fuit, A. C. 1556. in ditiones suas Religionem Euangelicam publice introduxit, mutuatus a vicinis Doctores, qui Ecclesias instruerent: sororium Albertum Brandeburgicum proscriptum recepit, contra Reformatos operam militarem Galliae Regi praestans, praelio Montconturio interfuit. Obiit A. C. 1577. Pater, ex secunda coniuge Anna Palatina Ernesti, Friderici, Iacobi et Georgii Friderici: qui fratribus superstes solusque tandem haeres, inter filios quoque Carolum habuit, qui in Galliam pro Germanis Principibus iturus, exstinctus est A. C. 1625. frater Friderici natu maioris, quo [orig: quô] natus Fridericus A. C. 1616. et Carolus Magnus: quorum is Fridericum Magnum suscepit et Carolum Gustavum, iam Imperatoris militem; hic militare genus tota [orig: totâ] fere vita [orig: vitâ] Suecicis auspiciis sectatus, in clade Schlangii a Piccolomineo et Mercio in superiore Palatinatu circum venti, una captus est A. C. 1641. In Polonico dein bello iterum stipendia fecit, ac ibi in praelio Warzoviensi, Regi, cui acceptissimus fuit, vitam servavit: Defunctus non multo post, A. C. 1658. relicto [orig: relictô] ex Maria Iuliana Hohenloica filio [orig: filiô] Carolo Friderico [orig: Fridericô], qui ad Pontificios transiens militari vitae se addixit, in ipso aetatis flore exstinctus A. C. 1677.
CAROLUS [52] fil. Ferdinandi Archiducis Austriae (ex Philippina Welseria, eleganti ingenio [orig: ingeniô] et forma [orig: formâ], patricia [orig: patriciâ] Augustana [orig: Augustanâ], quam Ferdinandus clam Patre sibi sociaverat) successione paterna [orig: paternâ] exclusus, aegre Burgoviam obtinuit, Marchio Burgoviae insignitus. Ab A. C. 1593. in bello Turcico Caesari meruit, biennioque [orig: bienniôque] post, demandatam a Carolo Mans feldio exercitus curam, cum Iohanne Mediceo suscepit. Cum frater Audreas Cardinalis ac Episcopus Constantiensis Belgium regeret, eodem [orig: eôdem] descendit, et Sibyllam Clivensem duxit, sed sterili matrimonio [orig: matrimoniô]. Idem quoque nomen fuit filio minimo natu Alberti Ducis Megapolitani, qui post Fratrem Christophorum Episcopus Razenburgius, et a nepote Iohanne liberorum tutor relictus, Ducatum administravit, exstinctus A. C. 1610. Item Duci Monsterbergico, genero Iohannis Ducis Sagano - Glogovii ultimi. Fuit quoque Carolus Victor, filius Henrici iunioris Ducis Brunsvicensis, lineae Guelferbitanae, patris in exilio primum, dein captivitate socius, etc. Vide Phil. Iac. Spenerum, Sylloge Geneal. Histor. passim.
CAROLUS [53] Blesensis, fil. Guidonis, Comitis Bles. et Domini Castellionis, ex Margareta, sorore Philippi Valesii Regis, maritus Iohannae, cuius patruus Arturus II. Dux Britanniae erat, quo [orig: quô] defuncto [orig: defunctô] sine prole, Carolus Ducatum asserens, Iohannem Montfortium aemulum habuit. Unde diuturnum bellum, in quo A. C. 1347. Carolus captus est, cum duobus filiis: post quae in praelio d'Auray occisus, obiit A. C. 1364. Histor. Britanniae et Castellion.
CAROLUS [54] cognomine Bonus, fil. Canuti, Daniae Regis successit Balduino VII. Flandriae Comiti, natus ex filia Roberti Frisonis. Brugis, in templo S. Donatiani, a suis occisus. A. C. 1127.
CAROLUS [55] I. Gonzaga, Mantuae Dux.
CAROLUS [56] II. Mantuae Dux eius filius, obiit A. C. 1637. paulo post Mantuam captam. Eo [orig: Eô] natus.
CAROLUS [57] III. qui obiit A. C. 1665. aetat. 34. Filio [orig: Filiô] relicto [orig: relictô], sub tutela Matris, ex Austriac1a Familia [orig: Familiâ].
CAROLUS [58] Borromaeus, Archiepiscopus Mediolanensis, nepos ex sorore Pii IV. natus est, A. C. 1538. Obiit A. C. 1584. a Paulo V. Beatis adscriptus. Godeau, Car. Biscapo et Ripamontius, in eius vita.
CAROLUS [59] I. Cardinalis Borbonius, fil. Caroli I. Borboniae Ducis, Concilio Lugdunensi, Schismati inter Felicem V. et Eugenium exorto finem imposuit. Obiit A. C. 1488.
CAROLUS [60] II. Cardinalis Borbonius, vide Carolus X. supra.
CAROLUS [61] III. Cardinalis Borbonius dictus Iunior, fil. Ludovici Principis Condaei, Archiepiscopus Rotomagensus. Obiit A. C. 1596. aetat. 32. San Marth. Hist. Geneal. Regum Franciae. tom. 2. Et, Gall. Christ. l. 1. Thuan. l. 110.
CAROLUS [62] I: Cardinalis Lotharingus, natus est A. C. 1519. ex Claudio Lotharingo, primo Duce Guisiae et Antonia Borbonia. Apud Francisc. I. Henric. II. multum valens, Reformatis bellum movit. Sub Carolo IX. praefuit Colloquio Possiaceno, ubi vitreis argumentis usus, veritatem frustra oppugnavit. Proin Romae postmodum, audito [orig: auditô] Lanienae nuntio [orig: nuntiô], mille aureos, laetitia [orig: laetitiâ] ebrius, primo latori numeravit, vel sic victos haereticos, gavisus. Obiit A. C. 1574. Avenione, qua [orig: quâ] nocte tanta tempestas urbem sollicitam habuit, ut ex imis fundamentis omnia exciri crederentur. Videatur Ciacconius, et qui multorum aliorum loco [orig: locô] esse meretur, Thuanus, in Hist.
CAROLUS [63] II. Cardinalis Lotharingus, fil. Nicolai ex Iohanna Sabauda, frater Ludovicae, quae Henrico III. nupsit, A. C. 1575. Vulgo, Cardin. Vaudemontius, obiit, A. C. 1587. Ciacconius, Petramellarius, Attichy, Hist. Cardin. Gall. Christ. tom. 3.
CAROLUS [64] III. Cardinalis Lotharingus filius Ducis Caroli III. ex Claudia Francica, Obiit A. C. 1607. Iohanni Georgio
image: s0738bBrandenburgico a Protestantibus Episcopo Argentoratensi electo oppositus, A. C. 1592. Ciacconius, etc.
CAROLUS [65] Dominicus Carretus Cardinalis Final. filius Galeazi, et frater Alphonsi I. Marchion. Final. in aula Ludovici XII. plurimum valuit. Obiit Romae, A. C. 1514. Bembus Cardin. Hist. Ven. l. 2. Hubert. Folieta, de Viris Ill. Francia Christian.
CAROLUS [66] Aretinus, frater Iohannis, Historicus et Poeta. Obiit A. C. 1443. aetat. 74. Poggius Florentin. Voss. Hist. Lat. l. 3. c. 7.
CAROLUS [67] Bovillus, scripsit 6. libros Introductionis, in Geometriam, de Quadratura circuli, etc. Circa annum 1510. Voss. de Scient. Mathem. c. 16. §. 17. c. 61. §. 5. c. 52. §. 3. Gesner, Ant. Verdier, in Biblioth.
CAROLUS [68] de Chantecler Borbonius, in aula Principum Borbon. educatus, Franciscum I. ex Hispania reducem facunde salutavit, hinc ad amplissimos honores evectus. San Marth. elog. l. 2.
CAROLUS [69] Cottus, vel Toccus, SiculusLotharii Capitula illustravit. Vide infra Cottus.
CAROLUS [70] Estienne, seu Stephanus, Medicus, auctor egregius plurium scriptorum Latinor. et Gallicor. Vide Gesner. et Verdier, in Biblioth.
CAROLUS [71] Gesvaldus, Princeps Venosae, novos in Musica tonos excogitavit. Obiit A. C. 1594. Blancanus, Chron. Math. Saecul. 17.
CAROLUS [72] Iohannes, vide Iohannes.
CAROLUS [73] Langius, Gandavensis, an Bruxellensis, Poeta et Criticus insignis, Lipsio, qui de Constantia libellum in aedibus eius, dum Leodii degeret, et Andt. Schotto, omnium Belgarum, Auctorum inprimis, qui emendarunt [orig: emendârunt] Ciceronem, inque eum commentari sunt, doctissimus. Scripsit varia, quorum seriem habes in Elogiis Anton. Teissier Part. I. Porro Hortum plantis floribusque exoticis ornatissimum, ac Bibliothecam MSScriptis praecipue instructissimam habuit. Obiit A. C. 1573. Vide Thuanum, Histor. Valer. Andreae, Biblioth. Belg. Lipsium, Epist. Quaest. Ep. 17. l. 4. Andr. Schottum, Vita [orig: Vitâ] Langii, ubi inter alia Levini Torrentii Commentarium in Suetonium, continuationem solum eius, quem in hunc Auctorem exorsus fuerat Langius, (amicus illius et in Canonicatu collega) fuisse notat, Alios.
CAROLUS [74] de Louvieres scripsit sub Carolo V. de potestate Ecclesiast. et Saeculari: acer iurium Ecclesiae Gallicanae vindex.
CAROLUS [75] Malapart, Mathematicus.
CAROLUS [76] Molinaeus, Parisiensis, Ictus et Consiliatius regius: tam eruditione ac iudicio [orig: iudiciô], quam probitate conspicuus, Thuan. Genebrardo [orig: Genebrardô] ipsum ignorantiae in fide haeresisque accusante: ut qui in Curiam Romanam, et Concilium Tridentinum, paulo liberiori stylo [orig: stylô] scripserat. Edidit inter alia Euangelistarum Unionem, cum Annotationibus, quae in quarto Hanoviae prodiit A. C. 1565. Obiit anno [orig: annô] sequente, sexagenario [orig: sexagenariô] maior. Vide Anton. Teissier, Elog. Part. 1.
CAROLUS [77] de Navieres Sedanensis, Poeta, plurima scripsit.
CAROLUS [78] Sigonius, Historiam Italiae, aliaque scripsit. Obiit A. C. 1585. quod Andr. Auriam, in praelio ad Nicolpolim cotra Barbarossam laudaverit, cum tamen eius culpa [orig: culpâ] vicerint Turcae, reprehensus, Spondanus ad A. C. 1538. plura apud Laur. Crassum, Elog. Lipsium, Epist. Miscell. Centur. 1. epist. 7. Manutium, Epist. Fam. Cicer. l. 1. ep. 1. Scaligeran. Musaei Historici Auctorem p. 58. 59. Alios, ac infra voce Sigonius.
CAROLUS [79] San Marthanus ICtus Picto, de Sepulturis, pompisque funebribus scripsit, Psalmos commentariis illustravit, etc. Poeta Latinus et Gall. Scaevola S. Marth. elog. l. 3.
CAROLUS [80] Stephanus, Doctor Medicus, frater Roberti, vide ibi, plurima egregia in lucem edidit. La Croix du Maine, in Biblioth. Francic. Vide quoque Carolus Estienne.
CAROLUS [81] Verardus, Cubicularius Paparum, circa A. C. 1484. Scripsit de obsidione Granatae, aliaque, Voss. de Hist. Lat. l. 3. c. 8.
CAROLUS [82] seu potius Carolinus Romanus, species monetae, apud Macrum in Hierolex. Item moneta Anglica, valens tredecim libras, solidos quindecim. Richel.
CAROMEMPHITAE vide Caricum.
CARONIUM Hispaniae Tarraconensis urbs. Ptol. Quibusdam oppid. Callaicorum, nunc vicus Gallaeciae, aliquot leucis ab ora.
CAROPOLIS urbs Cariae. Steph.
CAROS cepi i. e. horti, parva regio Cariae. Steph.
CAROSUS Abbas, fautor Eutychis, condemnatus concilio [orig: conciliô] Chalcedonensi. Vide Concil. Chalc. sess. 5.
CAROTHUS Cyrenaicae regionis urbs. Antonin. Carcera Mercatori.
CARPA vide infra Cyprinus, it. Lepidotus.
CARPAEA Graece *karpai=a, saltatio, quam Aeneianes et Magnetes armati solebant saltare. Argumentum tale: Quidam positis armis arat et serit, crebro respectans metuentis modo [orig: modô]. Supervenit latro, quo [orig: quô] viso [orig: visô] raptim resumptis armis pugnat, pro bubus; idque in numerum et ad tibiam. Latro aratore victo [orig: victô] vinctoque [orig: vinctôque] boves abigit. Interdum latronem arator vincit. Vide Xenophontem, ubi de convivio Seuthae Thracis et Scaligerum, Poetices l. 1. c. 18.
CARPASIA [1] insula Ciliciae ante Sarpedonem promontorium.
CARPASIA [2] seu CARPASIUM Plinio, l. 5. c. 31. urbs Cypri in ora Boreali, Carpasso vulgo. Inter Aphrodisium et Dinaretum promontor. 28. milliar. a Salamine in Boream et paulo amplius a Clide. Ab ea Carpasiae Insulae dictae sunt, in ora adiacente Cypri, inter Carpasiam et Dinaretum promontor. Baudrand. Hinc Carpasium linum, quod igne non consumebatur. Vide supra voce Carbasa.
CARPATES mons Sarmatiae Europaeae. Ptol. Pro varietate locorum et idiomatum varia nomina sortitus est. Sarmatiam a Dacis submovet. Hungarice Tartzal et Germanice der Munck, Vatter, Wurtzgarten et Schneeberg vocatur. Apud Aventinum sunt eius nomina Chremnitz und Semnitz. Huius altissima iuga a Solino, c. 16. Sarmaticae rupes dicuntur, quaeque sunt inter
page 739, image: s0739aMoraviam et Hungariam ac Danubium attingunt, Schneeberg Germanis et Tatri Salvorum lingua [orig: linguâ] hodie vocantur. Vulgo horum montium tractus, qui est inter Hungariam, Transsylvaniam et Poloniam, Crapack vulgo et Biscid a Ruscis dicitur.
CARPATHUS insul. in mari Mediterraneo, contra Aegyptum media, inter Rhodum et Cretam ducentorum stadiorum citcuitu, quatuor urbibus insignis. Ab ipso situ [gap: Hebrew word(s)] Carpath dicta est, quia est ad oram Cariae. Ut enim Hebraeis [gap: Hebrew word(s)] pea vel [gap: Hebrew word(s)] peath, ita Syris [gap: Hebrew word(s)] patha est latus, orae, plaga, regio. Quod in Isidoro legitur, Carpathon vocatam, propter celerem fructuum maturitatem, tam futile est, quam quod sequitur, ex hac insula dici Carpasias naves magnas, et spatiosas. Hodie Scarpanto. Hinc Capathius testem, et Carpathius leporem apud Archilochum, proverbium est in eum, qui testem in sui malum adducit, vel aliquid aliud in sui perniciem adfert, uti qui lepores in Carpathon insulam deserunt, adeo excrescentes, ut fruges omnes dissipent maximo [orig: maximô] incolarum detrimento [orig: detrimentô]. Mari, inter Aegyptum et Cretam, nomen dedit haec insul. Philonis Carpathii, qui commentarium in Canticum Canticor. scripsit, tempore Epiphanii, patria. Plin. l. 4. c. 12. Davity, t. 2. p. 54. 55. oppid. habuit Posidium, nunc etiam Scarpanto dictum. Sub Turcis. Baudrand. qui ibi Cadi, i. e. Iudicem habent. Incolae Graeci sunt.
CARPE seu CARCENIA, Hispan. Baeticae locus. Antonin.
CARPEIA portio cibaria Monachorum, a Carpia forte, Gall. Charpie, seu linteolo minutissime carminato et dissecto; quod carnes minutatim instar carpiae concidantur: Minutal. Carpionare enim Italis esse pisces aceto [orig: acetô] aliisque speciebus condire, observat Octav. Ferrarius in Origin. Italicis. Occutrit vox in Chron. Abbatiae S. Trudonis, l. 13. alibique, apud Car. du Fresne. Vide quoque Salmas. ad Solin. p. 766.
CARPELLA Carmaniae promontorium.
CARPENSIS Iacobus, Medicus, praeter supellectilem argenteam, 400. milia num morum aureorum heredibus suis reliquisse, memoratur Iohanni Imperiali in Musae Historico.
CARPENTARIA regio seu pars rerrae Australis recens detecta, in intimo recessu Oceani Indici, a Praefecto Carpentario Batavo.
CARPENTARIUS Petrus, vide Petrus.
CARPENTORACTE Galliae Narbonensis civitas. Carpentoracte Meminorum Plin. l. 3. c. 4. vulgo Carpentras. Caput Comitatus Venuxini, in Provincia. Sub Pontifice, quae gens sub Tricassinis ponitur Ptolemaeo. Romanis Forum Neronis dicta est, et inter 14. provinciae Viennensis civitates 10. 12. etiam 13. loco [orig: locô] in Notitus collocatur. Ad ripas amniculi Russae Russae, olim forte Racte dicti, qui in Sulgam la Sorgue effluit; 3. leuc. ab Arausione, 4. a Vasione in Austrum. Condita est in ruderibus Vindauscae; Petrarcha, Epist. ad Guidonem Archiepiscop. Genuensem. Episcopalis est, olim sub Arelatensi. Metropolitana hodie sub Archiepiscopo Avenionensi. Ibi Concilium A. C. 527. quo [orig: quô] Episcoporum luxus castigatus.
CARPENTUM vehiculi fuit genus, a iunctis mulabus trahi solitum, quo [orig: quô] Romae olim Matronae vehebantur: Id quale esset, indicant nummi veteres, signati nomine et imaginibus Iuliae et Agrippinae Augustarum: Ita enim alter inscriptus est, SPOR. MEMORIAE AGRIPPINAE: alter hot lemma habet, S. P. O. R. IULIAE AUGUST. At quia Carpentum ab his, velut etiam a Magistratibus, teste Fl. Vopisco [orig: Vopiscô] in Aureliano, c. 1. et Pollione in Claudio, c. 14. usu coeprum est inde factum, ut Matronae ad basternas se reciperent; de quibus dictum supra. Vide Laur. Pignorium. Comm. de Servis. Hinc Carpentarius, cognomen Militis cuiusdam, apud Guil. Tyrium de Bello sacr. sic dicti, quod multum fartum ex hostibus faceret, et lignatii fabri more, qua caedendo, qua obtruncando, quidquid in manus veniret, multum ferro [orig: ferrô] uteretur. Apud Lamprid. in Alexandro Sev. c. 52. militis, qui artifex Carpentarius erat, mentio est: Idem quum quandam aniculam affectam iniuriis a milite audisset, exautoratum eum militia [orig: militiâ] servum ei dedit, quod artifex carpentatius esset, ut eam pasceret. Ubi Carpentarii vox non ita stricte accipienda, ut de solo confectore atque artifice carpentorum, quae ita proprie appellabantur, capiatur: nam carpenta tunc omnia vehicula vocabant. Carpentum boum, carpentum mulare, apud Historiae Aug. Scriptores, in vita Heligabali, c. 4. et Carpentum Iudiciale, apud Vopisc. cit. loc. Sic etiam carpenta camelorum dicta de sagmis et clitellis camelorum; hinc Carpentarius, Graece sagmatopoio\s2, l. 1. Cod. de excus. artif. Carpenta redarum Cod. Theodos. de cursu publ. l. 30. Unde Carpentarius infra pro redario, qui carpenta redarum fabricat et Carpentarius Vehicularius, qui carpenta vehiculorum: cuiusmodi Carpentarii iuxta Fabros lignarios, structores, ferrarios, inter Artifices, qui exercitum sequebantur et in singulis legionibus erant sub Praefecto fabrorum, nominat Vegetius, l. 2. c. 11. Hodie vero Gallis Carpentarius est, quem Veteres Fabrum lignatium vocarunt [orig: vocârunt]: cum contra Vegetius Carpentarios, h. e. qui carpenta, i. e. vehicula militaria, portandis militum impedimentis aut etiam militum aegrotis vehendis, conficiebant, a Fabris lignariis, aperte distinguat. Dictum autem Carpentum est, a carpendis et scindendis lignis, e quibus conficiebatur: eratque antiquitus honoratiorum vehiculum (carrum pompaticum hinc Isidoro dictum) honestissimumque post pilentum, Livius an. Urb. Cond. 359. Honorem ob eam munificentiam ferunt matronis habitum; ut pilento [orig: pilentô] ad sacra ludosque, carpentis festo [orig: festô] profestoque [orig: profestôque] uterentur: de Magistratuum carpentis, crebro in Codice. Matronarum carpentis postea basternae successisse videntur, uti diximus, quarum frequens apud Scriptores mentio. Ad huiusmodi autem vehicula non equi solum aut mulae, sed et boves iungi consuevere [orig: consuevêre], uti ex Augustino, de Civ. Dei, l. 22. c. 8. docet Salmas. ad Lamprid. in Antonino Heliogabalo, loc. cit. Vide quoque Iac. Gothofredum ad l. unic. Cod. Theodos. de
image: s0739bHonorator. Vehic. Car. du Fresne, quem militem supra diximus ex Sale masio, Carpentarii cognomine fuisse insignitum, docet fuisse Wilhelmum Meledunensem Vicecomitem, qui primae Francorum expeditioni Hierosolymitanae interfuit, ex Guiberto, Gestorum Dei l. 4. c. 7.
CARPESII gens Iberica intra Iberum fluv. Steph.
CARPESIUM Graece *kirph/sion, aromatis genus apud Galenum, quod festucas ait esse tenues surculis summis cinnamomi similes, parique virtute facit praditum cum cinnamomo: a)nti\ konamw/mou karph/sion. Item, a)nti kinamw/mou kasi/as2 diplou=n h)\ to\ karph/sion. Hodie quid sit, ignoratur. Salmas. ad Solin. p. 1306. et 1307. ubi non esse cubebam, quod quibusdam visum est, pluribus docet.
CARPESSUS vide Carteia.
CARPETANI Hispaniae Tarraconensis populi iuxta Vaccaeos ad Tagum fluv. Plin. l. 3. c. 3. In eo tractu Castellae novae, ubi nunc pars Algarriae, et regionis la Mancha. Eorum caput fuit Toletum. Sanson, Brietius.
CARPETTAE vulgo Carpette, muliebres tunicae vocantur hodieque Venetiis, quas Chiridotas Dalmatarum vocat Capitolin. in Pertinace, c. 8. *karpwtoi Graecis, ut aliis notatum, quod karpon manus obvelabant. Octav. Ferrarius, de re Vestiar. l. 3. c. 9.
CARPI populi Zeugitanae regionis, quae proprie Africa dicitur. Plin. Quae gens cum post Marci Imperatoris tempora diu quietem tenuisset. sub Maximo et Balbino, iterum Romano Imperio coepit esse molesta, quem motum Zosimus narrat, in Philippi rebus. Et descriptus est viris doctis huiusmodi nummus, IMP. PHILIPPUS. AUG. VICTORIA. CARDICA. scribe CARPICA. Postea Aurelianus eosdem vicit, et ex parte in Romanum solum transtulit, exemplum postea eius sequente Diocletiano [orig: Diocletianô], apud Aur. Victorem, sed Carpici cognomen, a Senatu sibi delatum, accipere renuit, uti legimus apud Vopiscum in Vita eius, c. 30. Pacato [orig: Pacatô] Oriente in Europam Aurelianus rediit victor, atque illic Carporum copias afflixit: et quum illum Carpicum Senatus absentem vocasset [orig: vocâsset], mandasse ilico fertur, Superest P. C. ut me etiam Carpisculum vocetis. Carpisculum enim genus calceamenti esse satis notum est: quod cognomen deforme videbatur: quum et Gothicus et Sarmaticus et Armeniacus et Parthicus et Adiabenicus diceretur. Fuit nempt carpus et carpisculus, calceoli species, multifariam scissi ac caesi, unde ei nomen; Graeci poluxioh= vocant et leptoxioh=: A cuius similitudine carpisculi Architectorum appellati sunt, quorum meminit vetus Inscr. TEGULAS AENEAS AURATAS CUM CARPIS CULIS ET VESTITURIS BASIUM. Vide Casaubon. et Salmas. ad Vopisc. loc. cit. plura vero de hac gente, eius inprimis in Pannoniam h. c. Valeriam traductione a Diocletiano facta, apud B. Rhenanum, Rerum Germanic. Nov. Antiqq. l. 1. et ibi in Notis D. Iacobi Ottonis ICti. Gallorum Escarpius ab hac barbarica calcei specie, nominatos esse, vero dissimile non est, Car. du Fresne in Glossar.
CARPIA urbis nomen. Steph.
CARPIANI populi Sarmatiae Europaeae fuere [orig: fuêre], gens hastarnarum, inter Carpatem montem et Vistulam fluv. Dicti etiam Carpi, Cluver.
CARPICUS cognomen Aureliano a Senatu oblatum, sed non admissum, vide hic [orig: hîc] supra.
CARPINUS Graece *yugi/a, ex aceris generibus, memoratur Plinio, l. 16. c. 15. Tertium genus Zygiam, rubentem fissili ligno [orig: lignô], cortice livido et scabro [orig: scabrô]. Hoc alii generis proprii esse malunt, et Latine carpinum appellant. Theophrastus habet, fissili ligno [orig: lignô] platani modo [orig: modô], cortice paulo asperiore quam tiliae, sublivido [orig: sublividô], crasso [orig: crassô]: haneque arborem inter eas recenset, quae in Macedonia montanae tantum, et ad lautiora opera expetitae. Ad nuptiales faces Romanis adhibitam, idem Plin. habet l. 16. c. 18. Spina nuptiarum facibus auspicatissima- Nunc facibus carpinus et corylus familiarissimae. Vide Salmas. ad Solin. p. 506.
CARPIO nomen illustris in Hispania Familiae. Beatrix enim filia Ludovici Mendezii de Sotomayor, Dn. del Carpio, ex Didaco I. Lopezio de Haro Dn. de Sorbas, genuit Didacum II. Lopezium de Haro et Sotomayor, patrem ex Antonia de Guzman, Didaci III. Lopezii de Haro et Sotomayor. quo [orig: quô], et Maria [orig: Mariâ] Guzmana [orig: Guzmanâ], natus Ludovicus Mendez de Haro et Sotomayor, ex Beatrice de Haro et Sotomayor March. del Carpio, suscepit Didacum IV. Lopezium; cuius fil. Ludovicus Mendez de Haro Sotomayor, Guzman de la Paz, Marchio et dein Dux de Carpio, Comes Dux Olivarius, celebris fuit ille *ei)rhnopoio\s2 et primus Minister status [orig: statûs] in Regno Hispaniae, cui Philippus IV. ob pacem feliciter confectam, cognomentum della Paz ad posteros transmittendum concessit. Huic, ex Catharina Fernandez de Cordova d'Aragon, filius genitus est Caspar de Haro, Guzman, Aragon de la Paz, Dux de Carpio M. de Liebe, Comes Dux d'Olivarez et S. Lucar: cui uxor obtigit Antonia de la Cerda de Medina Celi, filia Ioh. Ludovici Ducis de Medina Celi. Vide Phil. Iac. Spenerum, Theatr. Nobilit. Europ. tom. 3. p. 79.
CARPION Historicus Graecus Vitruvio laudatus, in praefat. l. 7. Vide Voss. de Scient. Mathem. c. 71. §. 1.
CARPIS quod Carpen Lazio, oppid. Pannoniae inferioris in Hungaria apud Danubium, inter Strigonium, et Budam occurrens. Carpis item Ptolemaeo olim urbs, nunc pagus Africae inter Maxulam, et Clypeam, Tuneti urbi finitimus, Carpi adhuc. Carpis etiam Herodoto fluv. Mysiae, qui una cum Albi Istro miscerur. Vulgo Crappin, qui et Kruppa. Verum hic Colapis est non in Mysia, sed in Liburnia, in Saum influens.
CARPISCULI genus calceorum. Item vox Architectorum, vide Carpi.
CARPIUM urbs Italiae ditione Mutinensi, cum titulo Principatus, alias sub dominio Piorum, ad incile fluv. Secii, 4. milliar.
page 740, image: s0740aa Corregio, 12. a Mutina in Boream. Arcem habet munitam, et territorium sat amplum.
CARPOCRATES Alexandrinus, Simonis Magi discipulus, Haereticus tempore Adriani Imperatoris. Docuit mundum ab angelis conditum, et Christum ceteris hominibus parem esse, hoc [orig: hôc] uno [orig: unô] excepto [orig: exceptô], quod animam mundam habuerit. Iactavit Somnia et *dai/monas2 pare/drous2: Uxores voluit esse communes: in eo Basilide (cum quo multa alias communia habebat) quod animas non purgari posse, nisi omnia prius flagitia commiserint, adeo que velut rem ad perfectionem necessariam, omnem turpitudinem, statueret exigeretque. Filium habuit, Epiphanium, paternorum deliriorum cultorem, discipulum Cerinthum, sectatores Guosticos, et hodiernos Adamitas. Irenaeus, l. 1. c. 24. Clem. Alex. *strwm. g. Euseb. l. 4. c. 8. Epiphan. har. 27. Tertull. de praescr. c. 48. et ad hunc. Christ. Lupus, Danaeus Commentar. Alii.
CARPOPHORUS [1] martyr Hispalensis sub Maximiano. Decembris die x.
CARPOPHORUS [2] adolescens magna [orig: magnâ] apud Domitianum Caesarem gratia [orig: gratiâ]. Martialis, de Spectaculis, Epigr. 15. 23. 27.
CARPOSIS Hesych. *ka/rpwsis2, squsi/a *)afrodiths2 e)n *)amasqou=nti.
CARPTOR item Carpus, dicebatur a Romanis famulus, qui convivis ex arte cibos dividebat; a carpendo. Unde apud Petronium in Satyr. Vides illum, qui obsonium carpit, Carpus vocatur. Et vetus Scholiastes Iuvenalis, Sat. 9. v. 110.
Finxerunt pariter librarius, archimagiri,
Carptores.Carptores, interpretatur, infectores, qui illata carpunt. Seneca Magistrum obsonii appellat, cum ait, l. de vita beata, c. 17. Quare ars est apud te ministrare, nec temere, et ut libet, collocatur argentum, sed perite servitur, et est aliquis scindendi obsonii Magister. Apuleius Diribitorem vocat, Milesiar. l. 2. Veteri Scholiasti Iuvenalis, Sat. 5. v. 121. dicitur Chironomanta, manus ducens et artificio [orig: artificiô] incidens omnia. Ipse Poeta,
Structorem interea, ne qua indignatio desit,
Saltantem spectes et Chironomanta volanti
Cultello, donec peragat dictata Magistri
Omnia, noc minimo [orig: minimô] sane discrimine refert,
Quo [orig: Quô] gestu lepores et quo [orig: quô] gallina secetur.A scenica consuetudine deducto [orig: deductô] vocabulo [orig: vocabulô]: Nam et Graecis dicuntur *xeirono/moi, quasi manibus omnia effingentes. Iidem Structores dicebantur, a mensa adornanda, Graecis trapezopoioi\: Scissores, a scindendo: de quo supra seneca, et iterum Ep. 47. Cum ad cenandum discubuimus, alius sputa detergit, alius reliquias temulentorum subditus colligit, alius pretiosas aves scindit, pectus et clunes, certis ductibus circumferens eruditam manum, in frusta excutit, etc. Carpebatur autem cibus ad Musicos concentus, quippe quoties nova fercula inferebantur; toties Hydraulica sonabant instrumenta, ut Lipsius notat Saturnal. l. 2. c. 2. Unde apud Petronium, in convivio Trimalcionis, processit statim scissor, et ad symphoniam ita gesticulatus laceravit obsonium, ut putares Darium hydraule cantante pugnare. Partes dein hoc [orig: hôc] modo [orig: modô] dissectae distribuebantur sorte, postquam pars prima carnium, Mercurii sors dicta, huic Deastro seposita erat. Docebaut autem hanc artem publice huius rei periti habebantque et illi suam pergulam, omnis generis animalibus et volucribus e ligno referram, in quibus discipuli artem incidendi discebant, uti de Tryphero, artem istam in Subura suo [orig: suô] tempore profitente, docet Iuvenalis, Sat. v. 136. et seqq.
Sed nec structor erit, cui credere debeat omnis
Pergula, discipulus Trypheri doctoris, apud quem
Sumine cum magno lepus, atque aper, et pygargus,
Et Scythicae volucres, et phoenicopterus ingens,
Et Gaetulus oryx, hebeti lautissima ferro [orig: ferrô]
Caeditur, et tota sonat ulmea cena Subura [orig: Suburâ].
Nec frustum capreae subducere, nec latus Afrae
Novit avis noster tirunculus etc. --- -Artis namque erat, iuncturas membrorum sollerter posse invenite et incidere: et videtur to\ subducere, terminus Artis huius fuisse. Plura vide apud Thom. Dempster. l. 5. Antiqq. Rom. Ioh. Rosini, paralipomen. ad c. 29. et hic [orig: hîc] passim, inprimis voce Incisor, it. Scissor.
CARPUDEMUM Thraciae mediterraneae urbs. Ptol. Hodie Cappa vel Capsia.
CARPUS [1] Episcopus et Martyr sub Aurelio Commodo.
CARPUS [2] Mathematicus, saeculo [orig: saeculô] 5. Scripsit Astronomica quaedam; Proclo in 1. Euclid. laudata. Voss. de Scient. Mathem. c. 48. §. 5. et c. 62. §. 8.
CARPUS [3] nomen viri. 2. Timoth. c. 4. v. 18.
CARPUS [4] Graece *karpo\s2, male cum brachio confunditur Plinio, l. 13. c. 11. ubi de papyro loquens, eius radici brachialem crassitudinem tribuit; cum Theophrastus, e quo ista sumpsit, eius crassitudinem saltem esse dicat, ut est karpo\s2 hominis robusti. Aliud enim karpo\s2, aliud brachium: alia crassitudo brachii, qua [orig: quâ] parte cubito committitur, alia qua [orig: quâ] manui iungitur, karpo\n hanc proprie dicunt, primam partem palmae Celsus vocat. Vide Salmas. ad Solin. p. 536. de ornamentis autem huius partis humani corporis, supra in voce Armilla.
CARPUS [5] et CARPISCULUS vide Carpisculi.
CARPZOVIUS Benedictus, pater et filius: nec non Iohannes Benedictus, vide supra Benedictus.
CARRA Syriae fluvius. Steph.
CARRACA Tusciae urbs mediterranea, hodie Carrara Leandro.