December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
image: s0425aAUSPICES ab Avium inspectione dicti, inde futura praedicebant: Sicut Augures, garritum earum attendebant; quae tamen nomina saepe solent confundi. Fuere [orig: Fuêre] autem Auspiciorum apud Roman. genera tria; Avium inspectio, de caelo observatio et tripudii animadversio. Quorum medium, ad omnia Comitia: primum, ad Curiata et Centuriata tantum adhibebatur: Ultimum rerum gerendarum proprium erat. Omnia enim auspicato gerere domi militiaeque, publice et privatim Romani solebant, ut ex illustri hoc Livii loco apparet l. 6. c. 41. Auspiciis hanc urbem conditam esse, auspiciis bello [orig: bellô] ac pace, domi militiaeque omnia geri, quis est qui ignoret? Penes quos igitur sunt Auspicia more Maiorum? nempe penes Patres. nam plebeius quidem Magistratus nullus auspicato creatur. Nobis adeo propria sunt Auspicia, ut non solum quos populus creat patricios magistratus, non aliter quam auspicato creet; sed nos quoque ipsi sine suffragio populi auspicato interregem prodamus, et privatim Auspicia habeamus, quae isti ne in magistratibus quidem habent: Quid igitur aliud quam tollit ex civitate Auspicia, qui plebeios Consules creando, a Patribus, qui soli ea habere possunt, aufert? Eludant nunc licet religiones. Quid enim est si pulli non pascentur? si ex cavea tardius exierint? si occinuerit avis? Parva sunt haec; sed parva ista non contemmendo, Maiores nostri, maximam hanc rem fecerunt. E quibus, inter alia, patet, penes Patres Auspicia tum fuisse, adeo que rerum summam, ut sine quibus auctoribus nihil a populo geri posset. In Nuptiis, Auspices noctu et sub Auroram, auguriis operam dabant: Unde Servius ad Aen. l. 1. et 6. Item vetus Scholiastes Iuvenalis ad v. 336. Sat. 10. Auspices, inquiunt, solebant nuptiis interesse. Claudianus in Ruffin. l. 1. v. 84.
--- --- - Hac Auspice taedae
Oedipodem matri, natae iunxere [orig: iunxêre] Thyestem.Optimum autem in his augurium ab accipitre circo desumebatur, Plin. l. 10. c. 8. In Castris quoque duo adhibebantur Auspicia, unum coactum, nempe tripudium: alterum ex acuminibus, quod quale fuerit, incompertum est. Meminit tantum eius Cicer. de Divin. l. 1. Ex acuminibus quod totum auspicium militare est, M. Marcellus totum omisit. Fuere [orig: Fuêre] vero Auspicia haec in exercitu solius Imperatoris, coeteri auspiciis eius pugnare dicebantur. Vide Thom. Dempsterum in Ioh. Rosini Antiqq. Rom. passim, et supra in voce Augures.
AUSSONA urbs Galliae ad Ararim, in Ducatu Burgundico parva, sed valde munita. In confinio Comitatus Burg. Gall. Auxone.
AUSTAGENA Parthiae tractus, ubi naphtha profluit. Plin. l. 2. c. 105.
AUSTANITIS Armeniae maioris regio. Ptol.
AUSTER ventus meridionalis, calidus et humidus, exitialis et morbosus, unde Horat. l. 2. Carm. Od. 14. v. 15.
Frustra per Autumnos nocentem
Corporibus metuemus Austrum.Ab hauriendis aquis dictus, unde etiam Graece eadem [orig: eâdem] ratione *no/tos2 appellatur, quoniam noti\s2 Latine humor dicitur. Virg. l. 1. Georg. v. 461.
--- --- - Unde serenas
Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster.Ovid. Met. l. 1. v. 66.
--- Pluvioque madescit ab Austro.
Inde Horatio Epod. Od. 10. v. 19. udus dicitur, Ovidio l. 2. Met. v. 853. aquaticus, Claudiano madidus. Augustin. quoque, scite vocat pincernam pluviarum, quemadmodum idem Boream eleganter nominat terrae scopam. Fortasse tamen, propter calorem potius dici videatur, quasi au)sth\r ab au)/w sicco, uro. Nam Hesych. au)/ein interpretatur a)naptein, idemque a)=usai exponit kau=sai, fle/cai. Sane ventus hic ob aestum plantis plurimum incommodat. Unde Maro, l. 1. Georg. v. 444.
--- --- - Namque urget ab alto,
Arboribusque satisque Notus pecorique sinister.Imprimis autem flores torret, atque intersicit. Unde idem Virg. Ecl. 2. v. 58.
Eheu quid volui misero mihi? floribus Austrum
Perditus, et liquidis immisi fontibus apros.Et Statius Papinius, l. 3. Silv. 3. v. 129.
Pubentesque rosae primos moriuntur ad Austros.
Nic. Lloydius. Ceterum ventus hic et Aquilo; quibusdam Veterum soli duo venti appellati sunt, reliqui vero velut accessionum vice habiti, et prout inclinatione ac recessione ab hoc et illo axe deflecterent, Septentrionales et Meridionales dicti. Originem enim ducunt ab utraque Mundi meta; et, quum semel occoeperunt, diutissime durant ac vehementissimi sunt. Quam in sententiam a Lucilio scriptum, ex persona Cotys Thracum Regis,
Rex Cotus ille duos hos ventos, Austrum atque Aquilonem
Novisse aiebat solos se demagis, istos
Ex nimbo Austellos nec nosse, nec esse putare,apud Nonium. Unde in antiquis Philosophorum Medicorumque scriptis, et praecipue apud Aristotelem et Theophrastum, ad designandas tempestatum et aeris constitutiones, quas venti faciunt, ta\ *bo/reia solum et ta\ *no/tia nominantur: e)n toi=s2 *borei/ois2, e)n toi=s2 *noti/ois2, i. e. flantibus Aquilonibus, flantibus Austris. At nusquam ta\ *(epe/ria, aut ta\ *)ew=a commemorantur, vide Salmas. ad Solin. p. 1250. et seqq. De ritu vero ad Austrum precandi, hic [orig: hîc] infra.
AUSTERBANTUM in divisione regni Ludovici Pii inter filios, ponitur Hainoum inter ac Atrebates. Ibi Rictrudim puellam nobilem Adalbaldus Francus, Gerebertae fil. B. Gertrudis
page 425, image: s0425bMonasterii Hamatici auctoris nepos, in pago Austrebatensi potens, uxorem duxit. Hugbaldus in vita S. Rictrudis. Hic pagus vulgo Ostrevant, cum Comitatus titulo olim ab Hainoi Comitis filiorum maximo possessus est. Ostervandia recentioribus; cum Comitatu Atrebatensi contineretur, iam Hainoo adscribitur. Nunc pagi caput Buccinium est, ad Scaldim, Bouchain. Germanicam vocem esse, et Orientalem limitem designare, vult Wendelinus Belga; quia Neustriae ortivus limes erat. Hadr. Vales. Notit. Gall.
AUSTERLITIUM oppid. German. in Moravia, ad Occidentem Brunae Urbis; a quibusdam Slaukovia dicitur.
AUSTERVICUM oppid. German. in Saxonia inferiori et Principatu Halberstadiensi, ad Olsam amnem, paulo infra in Oacrem cadentem. Olim amplum, nunc defecit. Ferme medium inter Halberstadiam et Wolfembutelam Urbes. Aliis Ostrovicum.
AUSTERUM in coloribus, Graecis pikro\n. Epiphanius l. de 12. Lapidib. de Smaragdo, qui saturatius viret, *tritos2, inquit, li/sqos2 sma/ragdos: ou(=tos2 kale+itai kai\ pra/sinos: e)/sti de\ xlwro\s2 tw=| ei)/dei: o(/mws2 e)sti\ diafora/ tis2 e)n au)toi=s2. tines2 men ga\r au)tou\s2 *nerwnianou\s2 kalou=sin, a)/lloi de\ *dometianou/s2: kai\ o( me\n *nerwniano\s2 wikro/s2 e)sti tw=| ei)/dei sfo/dra klwri/zwn, dieidh\s2 kai\ sti/lbwn, Tertius lapis smaragdus est, qui prasinus quoque appellatur. Est autem viridis specie: sic tamen ut non leve in illis deprehendatur discrimen. Quidam enim eos Neronianos appellant, nonnulli Domitianos: et Neronianus quidem Austerus est colore, saturate viridis, translucidus et nitens. Idem proin hic [orig: hîc] austerum, quod, maxime saturum, Plin. l. 9. c. 36. Sed unde conchyliis pretia? quibus [orig: queis] virus grave in fuco, color austerus in glauco. *pikro\n xrw=ma e)n tw=| kuanaugei=, to\ kuanauge/staton, to\ u(perkuanou=n. Idem c. 38. Nimiaeque eius nigritiae dat austeritatem illam nitoremque, qui quaeritur, cocci. Ubi austeritatem vocat saturitatem et superbiam nitoris. Et l. 37. c. 7. de carbunculis: Et heic mares, austeritas distinguit, siquidem vigor apposita tingens indicat: quidam etiam hebetare visus dicuntur. Blandior feminis flamma, alliciens magis, quam accendens. De Scythicis item smaragdis meracius improbiusque virentibus, c. 5. eiusdem l. Nullis maior austeritatis nec minus vitii. Et paulo post, Ergo Cyprii varie glauci magis ac minus in eodem smaragdo, aliis partibus tenorem illum Scythicae austeritatis non semper custodiunt. Eodem [orig: Eôdem] sensu Latini usurparunt [orig: usurpârunt] colorem pressum, saturum, plenum, adstrictum, superbum, improbum; Graeci quoque katakore/s2, *basqu/: unde superbia candoris Vitruvio, l. 7. c. 3. austeritas est kai\ h( *basqu/ths2 th=s2 ldko/thtos2. Opponitur color dilutus, item excitatus, h. e. clarus et acutus, Graece o)cu\s2: ita tamen, ut austerus et excitatus in eodem simul possint esse, diverso [orig: diversô] respectu; e. g. Tyria purpura nigrior et adstrictior aspicientibus apparebat, suspicientibus autem excitatissimum colorem ac lumen affulgebat. At excitatus et dilutus simul esse et in uno morari nequeunt, etc. Et quidem Antiqui pressiores et fusciores purpuras magis probabant; at recentioribus clarae et excitatae potius placuere [orig: placuêre]. Vide Salmas. ad Tertullian. de Pallio, p. 183. et ad Solin. p. 199. ut et hic [orig: hîc] passim ubi de Coloribus praedictis.
AUSTRA rectius Asturra, quod vide.
AUSTRALIS Terra seu prout a Ferdinando Mendenz de Quiro vocatur, Australia incognita, quarta pars Geocosimi secundum Becmannum, maxime vicina est Orbi veteri, ad procurrentem tractum Novae Guineae, Americae vero ad fretum Magellanicum: Haec sola constat mari undique cincta esse, et circumnavigari posse, cum in veteri Orbe pariter, ac America, partes Septentrionales nondum satis exploratae sint. Hic [orig: Hîc], ut et in regione Polari Arctica opposita, nox diesque sex mensium est, sub ipsis vero Polis lux perpetua, saltem crepera. Animadvertit quoque sagacissimus Kircherus, esse in terris hisce subpolaribus ingentes voragines, quibus mare sub Polo Arctico absorbeatur, sub Australi iterum emergat idque ex eo potissimum colligit, quia maria subpolaria ob rapiditatem superari non possint. Hinc, ut de Polo Arctico nil dicam, constat ex le Maire Relat. de invento freto, Nautas post 60. gr. latitudinis Australis, ob contrarietatem fluctuum ulterius progredi neutiquam potuisse: Et docet Herrera, in Histor. Americae Austral. classem Regiam Hispanorum, ad detegendas novas terras emissam, non potuisse superare gradum 70. ob aquarum, etiam tranquillo [orig: tranquillô] aere et silentibus ventis, obviam proruentium violentiam. Vide Athanas. Kircherum Itinere Ecstat. 2. Dial. 1. et M. S. l. 3. c. 2.
AUSTRANIA [1] Plin. l. 4. c. 13. seu AUSTRAVIA, ut l. 37. c. 3. legitur, Insul. Oceani Septentrionalis, a Romanis Classaria dicta, aliis Glossaria, a succino, quod Germani glessum appellant.
AUSTRANIA [2] Insul. maris Baltici, quae Ortelio Ameren est, Cluver. autem Strand in ora Occientali Iutiae, in mari Germanico. Baudrand.
AUSTRASIA Germ. Westrick, regio Germaniae superioris inter Mosam, Mosellam, et Hellum flumina comprehensa; quo in spatio Lotharingia, cum parte Alsatiae, et Palatinatus continetur. Unde Lotharingia passim Latine Austrasia nominatur, fuitque olim regnum non exiguum, ut vox ipsa declarat, quam quidam Vastum Regnum interpretantur, sicut vox Westrick sonare videtur. Namque sub Austrasiae Regibus (qui Metis considebant) non solum regiones praedictae, sed et finitimae cum toto ferme Belgio parebant. Sic dicta vel ab Austrasio Praeside, quem Iustinianus Imperator illi regioni praefecerat, vel ab Austraso in ea terra Rege. Nic. Lloydius. Vel potius a situ. Olim latissime extensa, postea Scaldi, Mosa [orig: Mosâ] et Rheno [orig: Rhenô] fluv. et Vogeso [orig: Vogesô] monte est coarctata, et tum divisa in superiorem et inferiorem, quarum haec Lotaringiae respondet. Brietius. Aliis portio erat filiorum Regum Galliae sub initium Monarchiae, quidquid nempe inter Mosam et Rhenum, imo et ultra Mosam, Remos, Cabillonem, Cameracum et Laudunum comprehendens. Addebatur etiam vetus Francia et populi ultra Rhenum subiugati. In divisione fil. Clodovaei, Theodorico natu maximo cessit. Cluver. l. 3. Mezerary, in filiis Clodovaei. Morerus. Hadr. vero Vales.
page 426, image: s0426ade Austrasia, ista habet: Late regnantibus Chlodovei filiis, in Gallia atque Germania, quidquid Galliarum Rheno [orig: Rhenô] et Ligeri continetur, Francia appellari coepit. Cuius pars inter Rhenum et Mosam, Austria, Ausler, Austrasia, pars a Mosa ad Ligerim Neustria, vel Neptricum dicta est; Burgundiae et Aquitaniae suis nominibus relictis. Et quidem huic regno Austriae nomen Franci, quod ad Ortum spectaret, indiderunt, Ost enim et Est German. Orientem significat; Unde Ostrelingi, Ost Frisia, Est Saxonia, Est Anglia, Ostrogothi, etc. Parebant autem Austrasiorum Regibus, praeter Austriam, multa ac ingentia trans Rhenum regna, in Ducatuum formulam a Clodovei M. filiis redacta: videl. Alemannia aut Suevia, duos in Ducatus divisa Alamannorum et Austrasiorum seu Francorum Oriental. Baioaria, Torringia, Frisia, pars Saxoniae, etc. Sub iisdem intra Gallias Lutevenses et Ucetici in Septimania, (e quibus priores ad Reges Vesigothorum postea transierunt:) Massiliensis provincia: Arverni, Ruteni, Albienses et Cadurci, (quos Theodoricus Chlodovei patris auspiciis, post praelium Vocladense, subegerat:) praeterea Belgica prima, et secundae urbes Remi, Catalauni, Camaracum, ac Lugdunum Clavatum; civitas Senonum in Lugdunensi IV. et Germania prima, ac secund. provinciae ad sinistram Rheni ripam opulentae. Sed mutati subinde fines: Chariberto enim, Parisiorum Regi, Albienses attributi fuere [orig: fuêre], et Austriae detracti, postea restituti: Civitas Senonum Agendicum, quae Theodorico, Theodeberto atque Theodebaldo Austrasiorum Regibus paruerat; Guntchrammo Chariberti et Sigiberti fratri, una cum Burgundia, adscripta est. Camaracum Chilperico horum quarto fratri, cum regno Suessionico obvenit, rerum Francic. l. 7. et 9. Regnantibus dein apud Francos Caroli M. posteris Austriae seu Austrasiae nomen paulatim exolevit, praesertim, postquam Ludovici Pii filii paternum regnum inter se divisere [orig: divisêre]. Lotharius enim Augustus, regionem hinc Rheno [orig: Rhenô], inde Scaldi, et Mosa [orig: Mosâ] atque Arari clausam, praeter coetera, nactus, Austriae nomine abolito [orig: abolitô], Lotharit regnum vel Lotharingiam, illam appellavit. Rhegino, Annales Metenses, Chronicon S. Arnulphi, Sigebertus, etc. quamquam alii, a Lothario Rege Lotharii Aug. filiorum uno, cui hoc regnum obtigit, sic dictum malunt. Hoc [orig: Hôc] postea in multos Ducatus ac Comitatus diviso [orig: divisô], Austriam, pro sola Lotharingia Ducali qualis fere nunc est, acceptam esse et Neustriam, pro una Nortmannia, indicat Guibertus praef. in Hist. Hierol. Orientalem Franciam, quam Sigibertus Ostro-Franciam appellat, Austriam quoque auctores nonnulli appellant. Item pars veteris Pannoniae, inter Noricum et Hungariam, modo Oriens, modo Marchia Orientalis, modo Austria Marchia, modo simpliciter Austria, quasi Orientalis limes regni Germaniae, seu Francorum Orientalium, Historicis dicitur. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall. et infra de postrema hac, voce Austria. Sub Lothario II. Regnum hoc Austrasiae appellari coepisse Lotharingiam, haneque etiam divisam fuisse in Burgundiam Comitatensem et Arelatensem ditionem, refert Georgius Hornius Orb. Imp. p. 222.
Urbes Austrasiae seu Lotharingiae notiores.
Amantium, vel Amantia, Amance. Barrum, Bar le Duc. Blancus mons, seu Albus mons, Blanmont. Castrum novum, Neuschasteau. Charmae, Charmes. Deodatum, Dieuze. *Metae, Metz. Mira Curia, Mirecourt. *Musopontum, Pont a Mousson. *Nanceium, sedes Ducis, Nancy. Raonum, seu Ravonum, Raon. Romaricus mons, Remiremont. Spinallum, Espinal. *Tullum, Toul. Validus mons, Vaudemont. *Virodunum, Verdun. Austrasiae urbes istae sunt nunc in Lotharingia, exceptis Metis, Tullo [orig: Tullô] et Viroduno [orig: Virodunô], quae, etiamsi in eo Ducatu insertae sint, parent tamen cum eorum territoriis Regi Franciae a centum et amplius annis.
AUSTREBATENSIS seu AUSTREBANTUM, regiuncula fuit Belgii, inter Scaldim et Scarpam fluv. Cuius caput Bochanium. Nunc limites periere [orig: periêre], et sub Hannonia continetur. Vide Austerbantum.
AUSTREGILDA cognomine Bobilla, ex ancilla Mercatrudis, quae uxor erat Gontrani, Regis Aurelianens. hac [orig: hâc] pulsa [orig: pulsâ] Regina evasit. Moritura petiit a Rege, ut duos Medicos, a quibus sanari non poterat, strangulari curaret, quod factum. Gregor. Turonens. l. 5. c. 7. 35.
AUSTRI Cornu, promontor. in Aethiopia. Strabo l. 16.
AUSTRIA German. OESTERREICH, et OSTERICH, regio partem Norici cum particula Pannoniae, partemque Germaniae circa Danubium complectens, inter Bavariam ad occasum et Hungariam ad ortum, inter Moraviam regionem Germ. ad Septentrionem et Stiriam ad meridiem contenta. Huius regionis caput est Vienna. Habuit Austria olim Marchiones: Albertus enim Bavarus, Austriae Marchiae Marchio, ab Henrico III. Imperatore creatus est, A. C. 1049. E cuius posteris, Margareta [orig: Margaretâ] ducta [orig: ductâ] Ottocarus Bohemiae Rex Austriam acquisivit, A. C. 1247. postea Duces, vide infra, deinde Archiduces, quorum primus Fridericus III. fuit; quibus hodie paret. Lazius, Munster, Monstrelet, l. 3. Cuspin. Bonfin l. 4. Dec. 4. rerum Hungaricarum, Cluver. l. 3. Veterum est Pannonia superior nomenque habet a mundi cardine Orientali, Germ. Oost. Dividiturque in Superiorem seu Cisdanubianam, et inferiorem, seu Transdanubianam. Bert. Totam nunc Germania complectitur. Baudrand. Per matrimonium Alberti divitis, cum Itha, herede Comitis de Pfullendorf, cui Rodolphus Senior, Albertus Sapiens, Rodolphus I. Imperatores successlerunt, in hodiernam Austriacam familiam transiit, e qua sola fere Imperatores sumuntur. Moret. Historia
image: s0426bAugustae huius familiae paulo altius repetita sic habet: Erchenbaldus vel Erchinoaldus, Gerbertae Richomere Patritio [orig: Patritiô] et Gettrude Hamaticensi natae, filius Clodovaei II. palatii magister fuit. Obiit A. C. 661. pater Leudesii, qui eodem [orig: eôdem] munere functus, ab Ebroino caesus est, circa A. C. 680. Huic ex uxore, Sigismundi Burg. regia stirpe, filius fuit Ethico, seu Aethicus, cognomine Adelricus, qui Alsatiae ducatum a Theodorico nactus, inter alios liberos, Adalbertum habuit; Alsatiae Ducem, et Ethonem seu Hettonem, cuius posterioris fil. Albericus, circa A. C. 770. Eberhardum genuit, progenitorem Eberhardi iunioris, qui Lutrense monasterium ad mortem usque, quae circa A. C. 900. contigit, vexare non desiit. Filius huic Hugo, Lotharingicae, Dagsburgicae et Habspurgicae, familiarum caput. Cuius filiorum natu minimus Guntramus, cognomine Dives, obiit A. C. 946. sator Habspurgiorum. Ei successit Lancelinus, Hungarorum ad Seckingam, victor, A. C. 937. Pater Rathbodi et Landoli: quorum ille, ex Ita Lotharingica, Hugonis Capeti ex sorore nepte, sustulit Wernerum, e cuius filio Ottone, A. C. 1110. caeso, natus est Wernerus II. ex hoc Wernerus III. pater Adelberti Divitis: de quo supra. Is ducta [orig: ductâ] Ita [orig: Itâ] Brigantina [orig: Brigantinâ] de Pfullendorf, Landgravii Alsatiae titulum primus gessit: pater Rudolfi, e cuius maiore natu filio Alberto Sapiente, qui lectus Dux expeditionis Christianae adversus Saracenos, ad Accaron, exstinctus est, prodiit Rudolphus, gentis praecipuum decus et novae dignitatis auctor. Ex magistro enim aulae Ottocari Bohemiae Regis tandem Imperator Roman. A. C. 1273. priori hero Austriam, in quam sibi ius aliquod vindicabat, ademit, A. C. 1278. quatuordecies collatis signis victor: Pater ex Anna Hohenbergia numerosae prolis inprimis Alberti, quem Austriae ducatu donavit, A. C. 1283. Hic Imperator electus coronatusque A. C. 1299. gravis in Helvetios, foederi eorum ansam dedit. Ex huius filio Alberto natus est Albertus III. Austriacae, et Leopoldus Tirolensis lineae auctor: e cuius posteris est Philippus Archidux, qui Carolum et Ferdinandum genuit, quorum ille Burgundo-Hispanici, iste Austrio-Germanici rami auctor exstitit: e quorum singulis singuli supersunt, ex hoc quidem Leopoldus I. Imperator, ex illo vero Carolus II. Hispaniae Rex. Vide Spenerum in Syllog. General. Historica. Coeterum vastata est Austria ab Andrea Hungariae Rege A. C. 1291. Rodolphus II. Imperat. illam Matthiae fratri cedere coactus est, circa A. C. 1608. postquam vastata rursus esset a Stephano Botskai A. C. 1605. paxque religionis in Hungaria extorta. Bethlehem Gabor denuo illam invasit, A. C. 1619. A Valdensibus olim lux purioris doctrinae regioni illata fuit, tanto cum successu, ut illis in locis ad LXXXM. numerus fidelium excurreret. Sed cruce in illos, Clementis V. iussu, assumpta [orig: assumptâ], circa A. C. 1308. plurimi eorum ibidem, Cremae inprimis, ustulati sunt, reliquis in Bohemiam sese diffundentibus. Rursus Valdenses, e Francia eiecti, circa A. C. 1467. ad Austriae confinia consederunt, cum quibus dum Fratres Bohemici consensum inituri erant, Stephanus Episcopus eorum Viennae comburstus est, et reliqui ex Austria et Marchia expulsi, in Bohemiam ac Moraviam concesserunt, Fratribus grata accessio. Maximil. dein II. praeterito [orig: praeteritô] saeculo [orig: saeculô], Proceribus et Nobilitati Austriacae, liberum usum Augustanae Confessionis, in ipsorum arcibus, oppidis ac pagis indulsit, circa A. C. 1568. Donec A. C. 1620. a Ferdinando II. victore, denuo ex omni Austria Pastores huius Confessionis in exilium acti sunt, vide praeter Auctores supra laudatos, Ioh. Laetum, in Comp. Hist. Univ. it. ubi de Fam. Badensi, Pfannerus de Austria sic: Ante Marchiones, Comites primum habuit Austria, Caesarum quidem, non proprio [orig: propriô] nomine, imperantes, quos Henricus I. cognomine Auceps, Imperator constituisse legitur eo [orig: eô] fine, ut Hungaros crebris excursionibus Austriam, Bavariam et tantum non totam Germaniam infestantes, compescerent. Obvenitque ea dignitas provinciaque primum Leopoldo Illustri, ex Comitibus, ut volunt quidam, Babepergensibus, originem suam referentibus ad Sueviae Duces, oriundo, in praemium fortitudinis et defensorum contra hostes Imperii finium. Ducis titulum, a patruo Friderico I. cognomine Barbarossa, Imperat. Henricus II. obtinuit A. C. 1156. abolito [orig: abolitô] quoque occasione eorum, quae contra Imperatorem Henricus Superbus Saxoniae et Bavariae Dux patraverat, clientelae iure, quo [orig: quô] Bavariae Ducibus Austria hactenus fuerat obnoxia. Cuius stirps cum defecisset in Friderico, praelio contra Hungaros occiso A. C. 1246. eius ex fratre neptis Gertrudis, Hermanno Badensi nupta, filium habuit Fridericum, qui una cum Conradino Sueviae Duce iussu Caroli Andegavensis, capite Neapoli plexus est, A. C. 1269. Ita orbata [orig: orbatâ] Principibus suis Austria, atque hinc Hungarorum, inde Bavarorum, iniuriis exposita [orig: expositâ], provinciae Ordines Henricum Misniae Marchionem, Friderici praefati sororium adiere [orig: adiêre], ut imperium eius susciperet, rogitantes. Sed eripuit cupientis faucibus bolum Ottocarus Bohemus, ducta [orig: ductâ] Margareta [orig: Margaretâ] Leopoldi VII. Austrii, seu iuxta alios, Hermanni Badens. filia [orig: filiâ], quam Henrico Misnensi Ordines destinaverant, possessionem Austriae Stiriaeque adeptus. Neque huic tamen possessio diuturna: deturbato [orig: deturbatô] postea a Rodolfo I. Imperatore qui victo [orig: victô] Ottocaro [orig: Ottocarô] Austriam, Styriam, Carinthiamque, tamquam belli iure captas, in Albertum fil. transtulit, assensu Imperii ordinum impetrato [orig: impetratô] A. C. 1282. E cuius posteris Archiducis titulum primum Fridericus IV. Imperator aut, ut alii volunt, fil. eius Maximilianus usurpavere [orig: usurpavêre]: nonnnullis Carolum IV, aliis Fridericum II. circa A. C. 1245. huius honoris Auctores facientibus, etc. Tob. Pfannerus l. de Praecipuis Germaniae Principum Gentibus, c. 1. ubi de Gente Austriaca. Pollent autem Archiduces Austriae eximiis privilegiis; ut qui non tenentur investituram extra Austriam petere, sed tecto [orig: tectô] capite, insidentes equo, eam intra territorium suum accipiunt: primumque ab Electoribus obtinent locum, Cui praecedentiae cum acriter contradicerent Bavariae Duces, factum est, ut tandem Archiducibus, inter Ecclesiasticos Principes, locus primus fuerit conceslus. Plura hanc in rem, de incrementis inprimis Familiae, ac praetensionibus, vide Georg. Hornium Orb. Polit. p. 211.