December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
image: s0381aATARNA urbs Mysiae. Steph.
ATARNES Darii Persarum Regis frater. Herodot. l. 7. Item Scythiae fluv. Moravia hodie, ut putat Peucerus, in Chron.
ATARNITAE vide Rhizophagi.
ATARNITES Atarnae Tyrannus, de quo Ovid. in Ibin, v. 319.
Aut, ut Atarnites, insutus pelle iuvenci
Turpiter ad dominum praeda ferare tuum.Quidam Acharnides legunt, sed sic Turnebus emendat, ac de Hermia Atarnae tyranno intelligit Aristotelis necessario, eidemque percharo.
ATAROTH civitas in tribu Gad. Numer. c. 32. v. 3. et 34.
ATAROTH-ADAR civitas in tribu Ephraim, Ios. c. 16. v. 5.
ATAS vel ATHAS puer mirae agilitatis, qui, Vipsanio [orig: Vipsaniô] Consule, a meridie ad vesperam 75. mill. pass. cucurrit, magna [orig: magnâ] omnium admiratione. Martial. l. 4. Epigr. 19. v. 8.
Sive levem cursu vincere quaeris Atham.
Vide Plin. l. 7. c. 20. et Alex. Neap. l. 2. c. 21.
ATAVANTIUS Paulus, vide Paulus.
ATAVILLI populi Americae meridionalis in Peruvia, prope fontes fluv. Xauxae. 60. leuc. circiter a civitate Regum et 40. ab ora littorali maris Pacifici. Baudrand.
ATAULPHUS Alarici affinis, quem secutus est in expugnatione Romae, eius postea successor, Gothorum Rex III. A. C. 412. Ann. 5. in Italia rerum potitus, secunda [orig: secundâ] vice decreverat Romam vel diripere, vel expugnare, eamque Gothiam nuncupare, nisi Placidia Galla, Honorii soror, et uxor ipsius barbari, quam Alaricus, expugnata [orig: expugnatâ] Roma [orig: Româ], cum sorore et matre captam, ei coniugem dederat, ferocientem animum et iam sceleri pararum verbis emollivisset. Paul. Diac. Narbonam occupavit, A. C. 414. postquam a Comite Bonifacio Massiliae obsidionem deserere coactus esset. In Hispaniam transgressus, an. regnis 5. a Vernulfo, populari suo, occisus est. Prosper, Isidor. Genebr. in Chron. Oros. l. 7. c. 43. Nic. Lloydius. Potius e Gallia in Hispaniam moturus, Vandalis in Africam transfretantibus vacuefactam, in itinere obiit, A. C. 416. successore Sigenio [orig: Sigeniô]. Isidorus Era [orig: Erâ]. 448. Certe postquam Carthaginenses, Romani, Vandali, Suevi et Alani, Hispaniam possederant, Ostro-Gothi, Duce Ataulpho [orig: Ataulphô], fundamenta regni in illa iecerunt, anno [orig: annô] praefato [orig: praefatô]. Unde is Gothici in Hispania Regni primus communiter habetur.
ATAX fluv. Galliae Narbonens. ex Pyrenaeo monte oriens, in ea parte Comitatus Ruscinonensis, quae Capsir dicitur. Alluit Limosium, Alethum, Carcassonem, et Narbonem Occitaniae Urbes, nisi ubi Narbonem attingit, nusquam navigabillis; dein auctus aliquot fluviolis, in mare Mediterraneum se exonerat. Eum accipit lacus Rubresus, spatiosus admodum, sed qua mare admittit, tenuis aditu, l'Estang de la Rubine. Utriusque meminere [orig: meminêre] Mela l. 2. c. 5. et Plin. l. 3. c. 4. Notus est etiam Atax Straboni et Ptolemaeo, ut et Fortunato Carm. l. 6. sed Strabo faillitur, cum ait eum, ut Obrim et Araurarim amnes, e Cemmeno in mare delabi. Idem Atacus Stephano, Atagus et Attagus Rufo, Festo Avieno. Vide Hadr. Vales. in Notit. Gall. Vulgo Aude. Lucanus l. 1. v. 403.
Mitis Atax Latias gaudet non ferre carinas.
Tibullus l. 1. El. 7. v. 3.
Hunc fore Aquitanas posset qui fundere gentes,
Quem tremeret forti milite victus Atax.Sidonius Apollinaris,
Atacem tonare cum suis oloribus.
ATE Dea homines malis implicans, mentesque eorum seducens, cui repellendae et placandae Litae Iovis filiae oppositae sunt, quae tanto [orig: tantô] sunt tardiores, quanto [orig: quantô] noxa est gravior. *)/ath enim Graecis noxa dicitur. Homer. Il. l. v. 91.
*)/ath pre/sba *dio\s2 quga/thr, h(/ pa/ntas2 a)a=tai.
ATEGUA Hispaniae Baeticae urbs. Dionys. Tebala Veia, seu Teivela Morali. Scribitur Attegua.
ATEIA Palmyrenae oppidum.
ATEJAE villa Regia vel Fiscalis fuit regni Suessionici, in pago Viromanduensi, ad Suminam fluv. vulgo Aties. Hic [orig: Hîc] Radegundis, Toringorum Regum filia ac neptis educata est, antequam Chlotario Regi iungeretur. Ab Atteio aliquo conditore. An quasi Attegiae, quo [orig: quô] nomine Iuvenal. usus, Sat. 14. v. 196. dirue Maurorum Attegias, inquit. Dicuntur autem Attegiae, Isidoro Capannae; Gall. Cabannnes. Vales. Notit. Gall.
ATELLA [1] Campaniae oppid. a quo ludi Atellani, fuit enim in illo Amphitheatrum egregium. Steph. Iuvenal. Sat. 6. v. 71.
Urbicus exodio risum movet Atellanae
Gestibus Autonaes. --- --- -Ad cuius versus explicationem mire faciunt haec Livii l. 7. c. 2. Postquam lege hac [orig: hâc] fabularum ab risu ac soluto ioco res avocabatur, et ludus in artem pualatim verterat, iuventus, Histrionibus fabularum actu relicto [orig: relictô], ipsa inter se more antiquo [orig: antiquô] ridicula intexta versibus iactitare caepit, quae inde exodia postea appellata, consertaque fabellis potissimum Atellanis sunt: quod genus ludorum ab Oscis acceptum, tenuit iuventus, nec ab histrionibus pollui passa est. Eo institutum manet, ut actores Atellanartum nec tribu moveantur, et stipendia, tamquam expertes artis ludicrae, faciant. Corn. Tacitus, Annal. l. 4. c. 14. Oscum quoddam ludicrum, levissimae apud vulgus oblectationis, eo flagitiorum et virium venisse, ut auctoritate patrum coercendum sit. Pulsi tum histriones Italia [orig: Italiâ], longitud. 38. 11. latitud. 40. 35. Vide infra.
ATELLA [2] Lucaniae, oppid. est etiam regni Neapolitani in
page 381, image: s0381bBasilicata provinc. ad radices Apennini montis, et in confinio Principatus ulterioris, paucis constans incolis. Baudrand.
ATELLANI olim proprie Exodiarii fuere [orig: fuêre], vide in voce Exodium: postea cum Mimis vel Mimicis scurris iisdem esse coepere [orig: coepêre]. Unde et Exodiarius, pro Mimo, seu mimico scurra, apud Amm. Marcellin. l. 28. Id enim nunc repertum est pro sonitu laudum impensiore, per applicatos homines ad loquendum, ut in omni spectaculo exodiario, venateri, aurigae, et histrionum generi omni et Iudicibus celsis, itidemque minoribus; nec non etiam matronis, clametur assidue, per te ille discat. Iuvenalis vetus Interpres, ad versum cit.
Urbicus exodio risum movet Atellanae:
Exodinarius, inquit, apud Veteres in fine ludorum intrabat, quod ridiculus foret: ut quidquid lacrimarum atque tristitiae coegissent ex tragicis affectibus, huius spectaculi risus detergeret, etc. Sed fallitur, cum Exodiarios in sine Ludorum intrasse [orig: intrâsse] scripsit; exodia enim Artellanarum non introducebantur in sine Fabularum, et res erant ab illis prorsus separata. Vide quae hanc in rem suggerit Salmas. ad Vopisc. in Aureliano. c. 42.
ATELOS insul. unguento [orig: unguentô] nobilis, Callimacho, Vide Agathusa.
ATELPHOS Colchidis amnis. Plin. l. 6. c. 4.
ATENA seu ATENE, pars tribus Antiochidis. Steph. Vide infra Athene.
ATEPOMARUS Gallorum Regulus, Romanis belligerans, non ante se cessurum dixit, quam ipsi suas ad coitum uxores exposuissent. Ceterum, ancillarum consilio [orig: consiliô], hi servas mittentes, barbaros lassos incredibili sopore captos accipiunt, quae erumpentes in Gallos victoriam reportarunt [orig: reportârunt]. Retana siquidem (haec enim auctor exstitit consilii) per caprificum muros ascendens, Consulibus signum dederat. Ex eo autem facto festus dies institutus Ancillarum appella. tut. Plut. in Paral.
ATER [1] Deus malus veterum Saxonum. Vide Niger.
ATER [2] mons in regione Cyrenaica. Plin. l. 5. c. 5.
ATERGATIS quam et Atergatam et Derceto Strabo l. 16. appellat, Dea Ascaloni arum Syriae, quam Plin. l. 5. c. 23. prodigiosam vocat, quod simulacrum eius superiore parte mulierem, reliqua [orig: reliquâ] piscem referret. Dodor. Sic. l. 2. *(au/th de\ to\ me\n pro/swpon e)/xei gunaiko\s2, to\ de\ a)llo sw=ma pa=n i)xqu/os2. Neque aliter Lucian. testis au)to/pths2, in Syria Dea: *derketou=s2 de\ ei)=dos2 e)n *foini/kh| e)feasa/mhn, qe/hma ce)non, h( mese/h me\n gunh\, to\ de\ o(ko/son e)n mhrw=n ei)s2 a)/krous2 po/das2 i)xqu/os2 ou)rh a)pot vetai. Hanc referunt fuisse matrem Semiramidis, quae, ob ami ssam pudicitiam, tantum animo [orig: animô] dolorem concepit, ut sese in lacum praecipitem dederit: cumque cadaver eius ab urinatoribus inveniri non posset, creditum est eam in piscem fuisse transformatam. Quo [orig: Quô] factum est, ut deinceps a piscium esu vicini populi religiosissime abstinerent. Unde et Atergatim dictam volunt, quasi a(/ter ga/ti os2, quod Syris sine piscibus sonat. Macrob. vero Saturnal. l. 1. c. 23. duo fuisse Assyriorum numina tradit, Adad et Atergatim, ex quibus omnia gigni arbitrabantur; per Adad, Solem, per Atergatim, terram intelligentes. Athen. l. 8. verum Reginae nomen Gatis fuisse refert, quae, cum obsoniorum esset avidissima, edictum promulgasse [orig: promulgâsse], ne quis pisces ederer, a)/ter *ga/tidos2, praeter Gatidem. Tum imperitum vulgus, et a)/ter et *ga/tis2 unam conflasse [orig: conflâsse] vocem *)aterga/tis2. Sed antiqui in etymis eruendis mirifice nugari solent. Voss. itaque l. 1. Idololatr. c. 23. ab [gap: Hebrew word(s)] addir, magnus, potens, et [gap: Hebrew word(s)] dag, piscis deducir. Culta vero non in Syria modo, sed etiam ipsa [orig: ipsâ] Parthia, ut indicat Isidorus Characenus, in Parthiae periegesi: *)/enqen *beshxa/na po/lis2, e)n h(=| i(ero\n *)atarga/ti. Nic. Lloydius
ATERGUS unica [orig: unicâ] voce pro kato/pisqen seu a)po\ nw/tou. i. e. a tergo, in Glossis Latino-Graec. Atergus, u(ox1ku/amos2 bota/nh kai\ kato/pin a)po\ nw/tou. Salmas. ad Capitolin. in Opilio Macrino. c. 11. Macro Atergo Opistographum dictum est, in Hierolex.
ATERIA Lex, a Sp. Tarpeio Montano Capitolino, et Aul. Aterio Fontinali Consulib. lata An. Urb. Cond. 299. fuit: Ut omnibus Magistratibus muictae dicendae ius esset, cum antea solis Consulib. id liceret. Cumque antea suprema mulcta esset duarum ovium et triginta boum, pretiique varietas hactenus inaequalem faceret mulctae portionem, hac [orig: hâc] lege, quae etiam Tarpeia dicta, constituti sunt in oves singulas aeris deni, in boves aeris centeni, vide Dionys. l. 10. A. Gellium l. 11. c. 1. et Festum in voce Peculatus.
ATERIANUS Julius, vide Iulius.
ATERIUM Sichiliae civitas. Steph.
ATERIUS [1] Consul fuit, Collega Spurii Tarpeii, paulo post exactos Reges: sub quibus L. Sicinius Denratus, fortitudine celebris Tribunatu Plebis functus est, Solin. c. 1. ubi eum A. Haterium vocat. Antiquissimos tamen libros absque aspiratione nomen hoc scribere, et Graecis *)ate/rion dici, observat Exercitat. ad eum Salmas. p. 47. Vide quoque supra.
ATERIUS [2] vel ATHERIUS, Quintus, Orator Romanus, promptus admodum et popularis. Obiit A. C. 25. aerat. 90. Euseb. Chron. Anno [orig: Annô] 25. Vignier. an. 21.
ATERNUM oppid. probe munitum regni Neapolitani in Aprutio citeriori, sub dominio utili Avalorum. Gall. Pesquaire. 16. millar. ab Anxano, et 12. a Pinna in Ortum. Baudrand.
ATERNUS Pelignorum fluv. in Italia 9. milliar supra Aquilam ortus, prope Theateam labitur, dein auctus aliquot rivis, et diviso [orig: divisô] Aprutio [orig: Aprutiô] citeriore ab ulteriori in mare Adriaticum illabitur, hodie Pescara. Vide Cluverium Ital. Ant. l. 2. c. 12.
ATESTE civitas Venetae regionis, prope Euganeos montes. Eius meminit Plin. l. 17. c. 17. Corellius eques Romanus, Ateste genitus. Ptolem. *th=s2 de\ *ou)eneti/as2 meso/geioi po/leis2, *ou)kenti/a, *belou=non, *)/akelon, *)opite/rgion, *)ateste/. Tacit. Hist. l. 3. c. 6. Inde Patavium et Ateste partibus adiunxere [orig: adiunxêre]. Coloniam fuisse Romanorum, auctor est Plin. l. 3. c. 1. Capta est, ab Attila, post expugnatam Aquileiam, et dr repta, una cum Concordia, Opitergio, Altino, Patavio, et
page 382, image: s0382atota maritima regione, A. C. 452. Inde coloni atque oppidani Atestani dicebantur. Martial. l. 10. Epigr. 93.
Perfer Atestinae nondum vulgata Sabinae
Carmina, purpurea [orig: purpureâ] sed modo suta toga [orig: togâ].Hodie castellum, vulgo Esta longitud. 33. 10. latitud. 44. 30. Sub proprio Principe, ex Illustrissima Atestinorum vel Estensium Principum familia, cuius originem sunt qui arcessant a Caioquodam Actio, qui ex Romanis civis fuerit Atestinus, circa A. C. 390. Vide supra in voce. Actius. Alii, qui Actiam stirpem in Valeriano circa A. C. 500. praelio [orig: praeliô] Longobardorum in Francos caeso [orig: caesô] exstinctam contendunt, aliam ei successisse arbitrantur, argumento [orig: argumentô] nominum, quae a Valeriano illo ad Azonem usque deducuntur. quidquid horum sit, Azo, gentis huius indubitatus auctor, a quibusdam Hugonis M. Thusciae filius, e Caroli M. sanguine oriundus, perhibetur: Ex eadem prosapia, Theobaldus et fil. Bonifacius Regii Lepidi, Parmae, Lucae, Ferrariae et Mantuae, exstitere [orig: exstitêre] Marchiones, quorum huic filia fuit Mathildis, a qua Patrimonium S. Petri. Ipse Azo, secutus in Germaniam Conradum II. et Henricum III. Augustos, ibi Cunigundam Guelforum priorum heredem, et post illam, Iuditham Conradi filiam, duxit: Pater ex hac Azonis Estensis seu Atestini Marchionis, a quo longa [orig: longâ] serie reliqui Marchiones, qui praeter praedicta, Genuam quoque, Mediolanum, Anconam, Veronam, Mutinam, et alia, diversis temporibus tenuere [orig: tenuêre], descenderunt. Ex his Hercules I. Dux Ferrariae creatus, novo [orig: novô] titulo [orig: titulô] domum auxit, cuius fil. Hercules II. et nepos Alfonsus I. eundem Ducatum gessere [orig: gessêre], donec hic obiit A. C. 1597. sine herede. Tunc enim Ferrariam sibi Pontifex asteruit, Caesare Atestino [orig: Atestinô] frustra obnitente: qui a Pontifice ea [orig: eâ] exclusus, Imperialia tantum feuda, Mutinae, Regii Leipidi et Carporum, obtinuit, unde hodierni Atestini et Mutinae Duces orti, vide Thuan. Hist. l. 119. Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. Histor. Praefatus namque Alphonsus I. ex Laura Eustochia, Alfonsum Marchionem Montechnii genuit, qui ex Iuha Roborea pater fuit Caesaris modo dicti. Hic cum patruele exstincto [orig: exstinctô] successionem obtinere non posset, Imperialia tantum feuda ut dictum, nactus, Mutinae Ducis titulum gessit, demortuus A. C. 1628. Quo [orig: Quô] et Virginia [orig: Virginiâ] Medicea [orig: Mediceâ], natus Alfonsus I. obiit A. C. 1644. pater, ex Isabella Sabauda, Francisci, exstincti A. C. 1656. cuius, ex Maria Farnesia, liberi supersunt, Alfonsus II. (maritus N. Martinozziae, neptis Iul. Mazarini Cardinal.) Almericus, Isabella (uxor Rainutii Ducis Parmens.) Iuliaque Maria. Vide Phil. Iac. Spenerum Theatro Nobil. Europa. Tom. I. et infra, in voce Azo; ut et in vocibus. Ferraria, ac Mutina.
ATETRONA Hispaniae Baericae urbs. Strabo.
ATHA urbs Bithyniae, sub monte Olympo; eadem Prusa, Oros. Item, amnis German. in Ducatu Bavariae paulo supra Ingolstadium in Danubium fluv. se exonerans. Baudrand.
ATHAC Eunuchus, Esther. c. 4. v. 5. Latine percutiens, humilians, vel subiciens.
ATHACH civitas. 1. Sam. c. 30. v. 30. Latine hora tua, sive tempus tuum.
ATHACI populi apud Solin. pro Athacoris, qui Ptolemaeo *)hqagou=roi sunt. Ita autem Solin. c. 51. cui tit. gens Attacorum. Sequitur Attacenus sinus et gens hominum Attacorum, quibus temperies praerogativa mir am aeris clementiam subministrat. Arcent sane afflatum noxium colles --- atque ideo --- par illis et Hyperboreis genus vitae est. Inter hos et Indiam gnarissimi Ciconas locaverunt. Ubi male ab Attacis populis sinum Attacenum dictum vult: cum nulli tales. Sed Ataci vel Athaci, pro *)aqago/rai sunt vel *)aqako/rai, qui in Serica. Salmas. ad Solin. p. 989. ubi Thuros et Tocharos eis facit vicinos etc.
ATHAJAS vir Nehmen. c. 11. v. 4. i. c. hora vel tempus Domini.
ATHALAI vir. Esdr. c. 10. v. 28. i. c. horamea, vel tempus meum.
ATHALARICUS nepos Theodorici, post illum A. C. 526. Ostro-Gothorum Rex in Italia II. cum Amalasuntha matre imperavit, annos 8. Legationem ad Iustinianum Imperatorem recens electum misit. Quum autem a matre prudentissima femina in bonis arribus institueretur, id indigne ferentes Gothi, matri illum eripiunt, et remotis praeceptoribus, ipsi iuvenes adiungunt, cum quibus simul bellicis artibus assuefieret, sed ab illis corruptus paulo post morbo [orig: morbô] letali contracto [orig: contractô] obiit. A. C. 534. Cassiodor. ep. Procop. l. 1. Gregor. Turonens. etc. Vide supra Amalasunta.
ATHALIA mater Ochosiae, filii Ioram Regis Iudae, filia Amri Regis Israel. Impietate et saevitia [orig: saevitiâ] infamis. Occisa tandem, iussu Ioiadae Sacerdotis, A. M. 3157. tyrannidis 6. 2. Reg. c. 11. et 12. 2. Paral. c. 23. 24. Ioseph. Ant. Iud. l. 9. c. 11. Latine hora, vel tempus Domini.
ATHAMANES populi Aetoliae. Plin. l. 4. c. 2. Epiri. Vide Ferrar. et Baudrandum.
ATHAMANIA regio Illyriae, vel Thessaliae. Steph.
ATHAMANTES Epiri populi. Lucan. l. 3. v. 187.
Tum qui Dardaniam tenet Oricon, et vagus altis
Dispersus silvis Athamas.ATHAMAS [1] Aeoli fil. Rex Thebarum, Nephelen uxorem duxit, ex qua Hellen et Phryxum genuit; sed Nephele insania [orig: insaniâ] a Libero Patre concitata, cum in silvas abiisset, Athamas liberis suis Ino, Cadmi filiam, superinduxit novercam, quae eos tot apud patrem accusationibus, tot dolis eo compulit, ut, conscenso [orig: conscensô] aureo [orig: aureô] Ariete, fuga [orig: fugâ] sibi consulerent. Quapropter Iuno irata, furias in Athamantem immisit, quae in tantam rabiem eum duxerunt, ut cum Ino ad se venire videret, hand leaenam, et filios eius catulos arbitratus, rapto [orig: raptô] Learcho [orig: Learchô] ex filiis altero [orig: alterô], saxo illiserit, quod Ino videns, cum Melicerte altera [orig: alterâ] prole fugiens, se ex rupe in mare praecipitem dedit. Ovid. Met. l. 4. fab. 13. v. 515.
image: s0382bDeque sinu matris ridentem, et parva Learchum
Brachia tendentem rapit, et bis terque per auras
More rotat fundae, rigidoque infantia saxo
Discutit ora ferox.Idem Fast. l. 6. v. 489.
His agitur furiis Athamas sub imagine falsa
Tuque cadis patria [orig: patriâ], parva Learche, manu.Nic. Lloydius.
ATHAMAS [2] ae, Servus et Amanuensis T. Pomponii Att. de quo Cicer. l. 12. Attic. ep. 10.
ATHAMAS [3] Phthiotidis in Thessalia mons. Item fluv. certo [orig: certô] tempore ligna vel taedam incendens. Ovid. Met. l. 15. v. 311.
Admotis Athamantis aquis incendere lignum
Narratur, minimos cum Luna recessit in orbes.Sed tu lege Athamanis.
ATHANACUM vulgo AISNAY vicus et Abbatia olim extra Lugdaunum, nunc intra est, ad conflucentes Araris in Rhodanum fluv.
ATHANADAS de rebus Ambraciotarum volumen conscripsit, teste Antonino [orig: Antoninô] Liberali. Voss. l. 3. Hist. Graec. p. 335.
ATHANAGIA urbs Hispaniae citerioris in Ilergetibus. Liv. l. 21. c. 61. longitud. 23. 15. latitud. 42. 20. Quibusdam est Ilerda, urbs Cataloniae, ad Sicorim fluv. Baudrand.
ATHANAGILDUS Wisi-Gothorum Rex, regnavit. ann. 14. in Hispania, Agila [orig: Agilâ] occiso [orig: occisô], thronum conscendit. Eius filia Gelesuintha, Chilperico Suessionum, Brunehildis vero Sigeberto Austrasiae Regi nupsit. Obiit A. C. 568. Isidor. Chron. Gregor. Turonens. l. 9.
ATHANAI fil. Zara. 1. Paral. c. 6. v. 41. Latine fortis sive asininus, aut donans.
ATHANARICUS Hispaniae Rex, regnavit ann. 11. Nic. Lloydius. Melius Visi-Gothorum seu West-Gothorum, h. e. Gothorum Occidentalium Rex I. Ethnicus, Valentem Imperatorem post trennale in Thracia bellum, pacem redimere coegit. Dein Orthodoxos persecutus; postmodum pace cum Theodosio inita [orig: initâ], a suis pulsus est. Obiit ergo Constantinopoli exul, A. C. 381. Orof. l. 7. Ammian. l. 27. Zosimus l. 4. Hieronym. Sigebertus, Isidorus in Chron. Ei successit Alaricus, quem vide: cuius successores in Hispaniam penetrarunt [orig: penetrârunt].
ATHANAS [1] Syracusanus Historicus, qui res gestas Dionis, 13. libellis complexus est, ortus ab Olymp. 104. anno 3.
ATHANAS [2] petra, locus Scythiae, vel Thraciae circa Istri fluv. ostia, ad Sindi campum. Euripides in Cyclope.
ATHANASIUS [1] Praesul Alexandrinus, educatus ab Alexandro eius civitatis Praesule, olim Diaconus, in Concilio Niceno A. C. 325. Arianorum hostis acerrimus. Episcopus Alexandrinus nolens electus est: quod cum Ariani impedire nequirent, Meletianis et Eusebianis iuncti, Conciliabulo [orig: Conciliabulô] Tyri instituto [orig: institutô], eum deposuerunt, et per Constantinum, quem praeoccupaverant, Trevirim exulatum abire coegerunt. Sic maximas perpessus insidias, ad Constantem, Galliarum Regem, perfugit. Volaterran. A quo biennio post restitutus, Alexandriae Symbolum Fidei concinnavit. Mox iterum ab Arrianis accusatus, in Synodo ab illis Antiochiae celebrata, denuo pulsus est. Sed Sardico [orig: Sardicô] concilio [orig: conciliô] absolutus, rediit ad functionem. Donec tertia [orig: tertiâ] vice haereticorum furore pulsus, et 6. ann. integros in desertis errare coactus, plurimis fidelium eum per solitudines comitantibus, obiit A. C. 377. cum Episcopatum Alexandrinum pace, belloque [orig: bellôque] gessisset annis 46. post multiplicia illa pro Ecclesia [orig: Ecclesiâ] certamina, quorum similia Episcoporum, aut Doctorum Ecclesiae neminem sustinuisse unquam legimus. Genebrad. Chron. l. 3. Plurima egregia scripsit. Vide Hieron. de Script. Eccl. et ep. 7. ad Laetam. Naianz. Orat. de Athanasio Socr. Sozom. Theodoret. Sulpic. Severum, etc. Opera eius saepius impressa; Commeliniana editio, A. C. 1601. et Paris. A. C. 1627. optimae notae.
ATHANASIUS [2] cognomine Herniosus, Patriarcha Alexandrinus, post Petrum Mongum, cum illo haereseos fautor. A. C. 491. 497. Athanasius Claraemontanus, similiter Patriarcha Alexandrinus, A. C. 1219. Item, Patriarcha Constantinopolit. Qui, postquam sponte se abdicasset [orig: abdicâsset], A. C. 1294. restitutus est, A. C. 1301. scripit quaedam, de quibus vide Biblioth. Patr. Tom. 3. col. 141. ed. 1624. Item Patriarcha Antiochenus, sub initium huius saeculi. Patriarcha itidem Antiochenus, Haereticus Iacobita, qui Heraclio Imperatori imposuit. Alias etiam Anastasius, vide ibi. Nepos item Cyrilli; interfuit Concilio Ephesino et Chalcedonensi, ubi Dioscori accusator exstitit. Act. Concil. Act. 3. Episcopus tandem et Princeps Neapolit. Sergium fratrem, qui tyranidem exercedbat, occidit, foedere cum Saracenis icto [orig: ictô] a Iohanne IX. excommunicatus.
ATHANATI [1] apud Persas dicebantur 10. milia virorum delectorum ex Persis ad militiam; quorum si quis aut nece aut morbo [orig: morbô] numerum minuisset, confestim substituebatur alius. Hesych. *)aqa/natoi ta/gma i(ppe/wn para\ *pe/rsais2 muei/wn a)ndrw=n. Suidas, *)aqa/natoi mu/rioi *persw=n e)pi)lektoi. Idem, in Xerxes: *)=exe de\ e)pile/ktous2 muei/ous2, ou=s2 *)aqana/tous2 e)ka/lei. Q Curt. l. 3. c. 3. Proximi ibant, quos Persae Immortales vocant, ad decem milia. Quem numerum adfirmat quoque Procopius, de bello Persico. Vide Herodot. l. 7. s. 526.
ATHANATI [2] Graece *)aqa/natoi, i. e. Immortales; Recentioribus Athenasi, militum genus, apud Imperat. Graecos. Quemadmodum enim apud Persas olim Legio erat militaris, qnam tw=n *)asqana/twn appellabant, uti docent Auctores laudati Brissonio de Regno Persar. ita habent Byzantini Imperatores Persicorum Regum aemuli, suos Athenasos seu Immortales, quos a Nicephoro Logotheta, qui sub Michaele Duca rerum potitus est, tunc demum institutos refert Bryennius l. 4. num. 4. Hoc autem illis inditum nomen, quod pacis aeque ac belli tempore militarent, essetque eorum
image: s0383acohors Schola vacationis semper ignara: uti de peculiari quadam Caroli M. caterva militari dixit Monachus Sangallensis l. 2. c. 26. Unde Anna Comnena Alexiados l. 2. de Athanatis agens, ait fuisse s2ra/teuma th=s2 *r(wmai))kh=s2 duna/mews2 i)diai/taton, manus Romanae potentiae maxime propria, quia videl. pacis perinde ac belli tempore inserviebat, Car. du Fresne Glossar. qui hanc in rem Rigaltii quoque ac Meursii Glossaria laudat. Vide etiam infra Immortales.
ATHANIS res Siculas memoriae prodidit, laudatus Plut. in Timoleonte. Athen. l. 3. Vide Voss. Hist. Graec. l. 3. p. 336.
ATHAR civitas in tribu Simeon. Ios. c. 19. v. 7. Latine oratio, sive deprecatio.
ATHARA Atergatis sic dicta. Cael. Rhodig. l. 23. c. 5. Vide hic [orig: hîc] infra.
ATHARE seu ATHARA Damasci Regis uxor, quam Syri post mortem sanctissime coluerunt, sepulchrum eius pro Templo habentes, uti legimus apud Iustinum, l. 36. c. 2. Unde patet non idem hoc cum Atergati Numen fuisse, uti censet Strabo l. 16. Sic enim proprium Damascenorum fuerit Athare. Utrumque autem nomen e Syriaco leviter inflexum *)aqa/ra, quod pro Asarah dictum est, quo [orig: quô] nomine non tantum lucus, Hebraeis, sed etiam luci idolum passim significatur in Sacris. Ashtoreth quoque, Numen Sidoniorum, saepius ita indigitatur, quam *)ata/rthn Graeci dixere [orig: dixêre] et cum Athara, Atergati ac Derceto confuderunt. Salmas. ad Solin. p. 574.
ATHARRABIS urbs Aegypti. Steph.
ATHARSATA fil. Achelai. Nehem. c. 9. v. 1. de quo et Esdr. c. 2. v. 61. etc. 8. v. 10.
ATHEAS Scytha, primus Rex Ponti, cui Artebuzus successit. Flor. l. 3. c. 5. Iustinus, de quodam Athea Scythiae Rege loquitur, l. 9. c. 2.
ATHELREDUS vide Alredus
ATHEMAT-DOULET nomen primis Status Ministri in hodieno Regno Persico, de cuius officio multa Ioh. Bapt. Travernier Itiner. Pers. Vide quoque aliquid infra, voce Mustimi.
ATHENA [1] Cataldi (qui postea Episcopus fuit) mater erat, quae in partu mortua, ab ipso Cataldo primum nato ad vitam solo [orig: solô] amplexu revocata est.
ATHENA [2] Graecis Minerva dicitur. *)aqhna=s2 nomen (inquit Phurnutus ) est dusetumo/logon, h. e. eiusmodi, ut difficile sit eius causam adferre; atque hoc satis apparet ex ridiculis illis rationibus, quas non Grammatici modo, sed Philosophi quoque, et in his Plato, in Cratylo, adducunt. Mihi dubium non est, (inquit Voss. l. 2. Idolol. c. 42.) quin ab Oriente vel Aegypto nomen hoc acceperit. Non absurde deducas ab [gap: Hebrew word(s)] ethan, quod est fortis, perennis. Malim tamen a Chaldaeo, ac Talmudicis etiam frequentato [gap: Hebrew word(s)] tena, quod idem valet ac [gap: Hebrew word(s)] Shana, nempe ut Graecis, ita et Orienti mos etiam fuit S et T literas commutare. Valet autem utrumque, meditari, commentari, studere, docere. Itaque hinc Doctores, qui excepere [orig: excepêre] Synagogam magnam, Tanaim dicti. Inde igitur *)asqhna= studiorum ac doctrinae praeses. Articulus Hebraeo Thana praemittitur, sed spiritu mutato [orig: mutatô], quod in compluribus fieri sat notum. *)asqhna= vero [gap: Hebrew word(s)] Adoni, i. e. Domina Capello dici videtur. Nic. Lloydius.
ATHENAE [1] civitas Graeciae inter Macedoniam et Achaiam, in ea litorali regione, quae olim Acta, dein Attica vocata. Hanc Osius quidam, secundum nonnullos, Acrisius aliis, Acteus Pausaniae in Atticis, vel ut communiter fertur, Cecrops primus condidit, unde Cecropia dicta. Postea a Mopso Mopsopia et ab Ione, Xuthi filio, Ionia; postremo autem Athenae vel ab Attea, Cranai filia, vel a Minerva, quam Graeci *)asqh/nhn vocant. Ferunt enim, Neptunum cum Minerva de urbis huius nomine contendisse, tandemque inter eos ita convenisse, ut urbi nomen imponeret, qui utilius humano generi munus edidisset. Cumque Neptunus equum, Pallas oleam produxisset, victum suffragio [orig: suffragiô] uno [orig: unô] Neptunum Minervae concessisse, quae urbem recens conditam de nomine suo Athenas appellavit. Vide Hyginum Fab. Poet. c. 164. Fuit haec civitas omnium bonarum artium inventrix, Philosophorum et Oratorum mater, et Poetarum alumna. Cicer. l. 1. de Orat. c. 4. Ut omittam Graeciam, quae semper eloquentiae princeps esse voluit: atque illas omnium doctrinarum inventrices Athenas, in quibus summa dicendi vis et inventa est et perfecta. Horat. l. 2. Ep. 2. v. 43.
Adiecere [orig: Adiecêre] bonae paulo plus artis Athenae.
Propert. l. 3. El. 20. v. 1.
Magnum iter ad doctas proficisci cogor Athenas.
Historia eius paucis si8c habet: Incepit regnum Atheniensium, A. M. 2496. ante Christum Natum 1558. Cuius primus Rex Cecrops, qui ex Aegypto prodierat, regnavit ann. 50. Eiusque successores, quorum sedecim erant, per 487. annos usque ad Codrum fil. Melanthi praefuerunt. Dein Archontes perpetui praesse coeperunt, a Medonte filio Codri, usque ad decimum tertium, Alcmaeona. Porro Archontes decennales electi, a Carope usque ad septimum, Eryxiam. Ulterius annui erant, quorum primus Creon. Tandem Duces, donec urbs a Turcis capta est. Et quidem Democratia primum ibi post Reges floruit, quae, post Pisistrati filiorumque tyrannidem, restitura. Rebus in Sicilia male gestis, et urbe a Lacedaemoniis occupata [orig: occupatâ], 30. Tyranni impositi, a quibus liberati, postmodum Macedonibus, Romanis, Graecis Imperatorib. subesse coeperunt. Exin peculiares Dominos seu Duces nacti, tandem urbe a Mahomete II. A. C. 1455. occupata [orig: occupatâ], in Turcarum potestatem devenerunt. Hic [orig: Hîc] Ecclesia olim Metropolitana, sub qua 6. Episcopi. Primus eius Episcopus Publius fuit, cui Quadratus successit, Apostolorum discipulus, circa A. C. 98. Vide Euseb. l. 4. c. 6. Hyginus vero, ex hac urbe oriundus, Philosophus Christianus, Romanorum Episcopus evasit, post Telesphorum, A. C. 152. etc. Hodie non minus Mahometica impietas, quam profunda barbaries hic [orig: hîc] regnat. Vicus autem nunc
page 383, image: s0383best, et ab Italis ac Turcis Setines appellatur, Vadiano [orig: Vadianô] auctore: Incolasque habet partim Christianos, partim Mahometanos. Morerius. Inter fluvios Cephisum et Ilissum sita est, cum arce munita. Portus eius Phalerus, nunc Port Leon, sensim oblimatur, ut vix minorum navium capax sit. Ipsa Urbs nunc obscura sensim deficit, et tantisper distat, ab ora littorali. 120. milliar. autem a Sparta in Boream. Baudrand. Fruges primum ibi inventas, aut invectas Diodor. Sic auctor est; Inde frugum parentem Florus vocat, l. 3. c. 5. Vide et Lucretium, initio [orig: initiô] l. sexti. Antiquitate non tantum, sed humanitate, atque doctrina [orig: doctrinâ] omnes alias urbes praestitisse, Corn. Nepos, in Vita Attici, c. 3. tradit. Ac hinc Athenas, pro literis, Iuvenalis posuit: Sat. 15. v. 110.
Nunc totas Graias nostrasque habet orbis Athenas.
i. e. Romanas literas et Graecas, ut recte Scholiastes vetus interpretatur. De Athenarum urbe, apud Dicaearchum, Lysippi Graeci Comici versus exstant, qui Latine sic sonant:
Si numquam Athenas videris, nae stipes es:
Si visa te urbs haud traxerit, asinus merus:
Si visa [orig: visâ] abire poteris, es cantherius.
Haec namque vere urbs Graeca.Populi Athenienses. Cicer. pro Flacco c. 26. Adsunt Athenienses, unde humanitas, doctrina, religio, fruges, iura, leges ortae, atque in omnes terras distributae putantur. Eosdem humanos natura [orig: naturâ] et misericordes, Plut. in Pelopida, vocat. Idem iracundos, suspicaces, facetos, suarum laudum cupidos eos fuisse tradit, Praeceptis Politicis, non procul a principia. De iisdem Ciceronis illud est, Scire ea, quae recta sunt, sed facere nolle. Vide et Dicaearchum de moribus, atque ingenio Atheniensium. Celeres, et supra vires ad conandum audaces eosdem, Legati Rhodiorum arguunt, apud Livium l. 45. c. 23. Varro de L. L. l. 7. Cum trinae fuerint Athenae, ab una dicti Athenaei, ab altera Athenienses, a tertia Athenopolitae. Vide Steph. D. Paulus, qui Euangelium hic [orig: hîc], Stoicis ridentibus, docuit, circa A. C. 50. occasione altaris, Deo ignoto, conditi, vide infra: Athenas katei/dwlon po/lin vocat, h. e. dolis refertam urbem. Actor. c. 17. v. 16. Unde Philostrat de Apollonio l. 4. c. 6. filoqu/tas2 tou\s2 *)aqhnai/ous2 ei)=den: Ideoque cum Timasione disserens ait, swfrone/steron peri\ pa/ntwn qew=n le/gein eu)= kai\ tau=ta *)aqh/nh|si. Vide Suidam, in *timasi/wn. Quin et Pausan. l. 1. de Atheniensibus loquens, ait eos eu)sebei=n qeou\s2 a)/llwn ple/on. Et alibi, *)aqhnai/ois2 perisso/tero/n ti, h)/ toi=s2 a)/llois2 ei)s2 ta\ sqei=a/ e)s2i spoudh=s2. Strabo. *)aqhnai=oi de\ w(/sper peri\ ta\ a)/lla filocenou=ntes2 diatelou=sin, ou(/tw kai\ peri\ tou\s2 qeou\s2. Himerius orat. contra Epicurum: Cum Athaenas dixi, inquit, to\ me/giston ei)=pon th=s2 a)sebei/as2 kefa/laion. Maximus Tyrius dial. lb. *(o *)aqhnai/wn dh=mos2 e(/tera koina\ daimo/nia e)peisfe/rwn. Ioseph. l. 2. contra Apionem, *)aqhnai/ous2 tw=n *(ellh/nwn a)sebesta/tous2 pa/ntes2 legousi, Sophocl. in Oedip. Col.
*(/o q' ou(/nek' ei)/tis2 gh= qeou\s2 e)pi/statai
*timai=s2 seba/zein, h(/de tou=d' u(perfe/rei.Plura de urbe hac celeberrima, vide apud Ioh. Meursium, in antiquit. et fortuna Athenarum. Petitum, in Comment. Leg. Att. Franc. Rossaeum in Archaelogia Attica, etc. Porro Athenis omnibus Europae, Asiae et Africae Diis posita est Ara, ex consilio Epimenidis, sic inscripta:
*q*e*o*i*s *a*s*i*a*s *k*a*i *e*u*r*w*p*h*s
*k*a*i *l*i*b*u*h*s
*q*e*w*i *a*g*n*w*s*t*w*i
*k*a*i
*s*e*n*w*i.
Eandem volunt hanc ipsam nonnulli, de qua D. Paulus, ubi supra. Vide sis illic Oecumenium ac Theophylactum, et Pricaeum: Imo etiamnum extare, inter rudera Urbis olim splendidissimae, Moret. Athenienses autem viri proprie dicti, Atticae mulieres. Eustathius, *shmei/wsai *)aqhnai=on a)/ndra dici, sed non ita gunai=ka *)aqhnai/an sed *)attikh\n, h)\ *)asth/n. Steph. tamen et *)aqhnai/an dici tradit. Vide eum in *)aqh=nai. Et infra Athenarum urbs.
ATHENAE [2] Novae, urbs Liguriae quarta Stephano, in quibus coeptum ab Hadriano Imperatore aquaeductum et ab Antonino Pio consummatum, loquitur Inscriptio, quae Mediolani exstat. Impingunt itaque, qui Athenarum Atticarum partem, quae maxime aedificiis huius Imperatoris exornata fuit, hoc [orig: hôc] nomine insignitam censent: quis enim credat Inscriptionem Latinam positam esse in Graeca urbe. Sed nec quidquam ad rem facit, quod Scaliger observat Animadversion. in Eusebium, cum locum in Delo Insul. sumptibus Hadriani aedificiis instaurassent [orig: instaurâssent] Athenienses, Novas Athenas vocarunt [orig: vocârunt]. Non enim simpliciter Novas Athenas illi loco nomen indiderunt, sed Novas Athenas Hadrianas. Steph. *)olu/mpion to/pos2 e)n dh/lw|, o(\n k\ti/santes2 *)aqhn ai=oi xrh/masin *)adrianou= ne/as2 *)aqh/nas2 *)adriana\s2 e)ka/lesan, w(s2 *qle/gwn e)n o)lumpia/dwn e(/ktw| kai\ deka/tw|. Quod vero Athenarum Atticar. partem splendidis inprimis substructionibus ab Adriano exornatam spectat, Adrianopolim illam vocatam hinc fuisse, tradit Spartian. in Vita huius Caesaris: c. 20. Multas civitates Adrianopolis appellavit, ut ipsam Carthaginem et Athenarum partem. Quod hausisse videtur ex versiculis, qui in arce illius urbis inscripti erant,
*(ai d' ei)s' *)aq|hn=ai *qhse/ws2 prw=ton po/lis2,
*(ai d( *)adrianou= k' ou)de\ *qhse/ws2 po/lis2..
Hae sunt Athenae, Thesei primum Urbs,
Nunc Hadriani, non vero Thesei Urbs.Salmas. ad Spartian, cit. loc.
ATHENAEA Minervae sacra, quae Erichthonius Athenis intulit, eaque ut 5. annis, imo et quotannis celebrarentur, instituit, Pausan. l. 1. Vide et Panathenaea.
ATHENAEUM [1] locus Minervae dicatus, ubi Professores
page 384, image: s0384astudia sua profitebantur. Iul. Capitolin. in Pertinace, c. 11. et Lamprid. in Alex. Sev. c. 35. Hodieque tritum Academiis nomen. Athenaeum inprimis Lugdunense, a Caligula institutum, celebre. Ubi prope Augusti aram praemia eloquentiae Graecae Latinaeque proposita; et illi qui victi, lingua [orig: linguâ] delere sua scripta coacti sunt, ni vel verbera pati, vel in Ararim praecipitari mallent. Hinc Iuvenal. Sat. 1. v. 44.
Aut Lugdunensem Rhetor dicturus ad aram.
Vide infra Athenaeum Roman.
ATHENAEUM [2] quod melius Minervae promontor. vulgo Capo di Campanella et Capo di Massa, teste Scipione Mazzella [orig: Mazzellâ]. Est autem promontor. Picentinorum contra Capreas insulas, Surrento proximu. Athenaeum alterum apud Dionys. Halicarn. in ora Magnae Graeciae; Roscia vulgo dictum. Vide Minervae promontorium
ATHENAEUM [3] Romanum, cuius mentio apud Iul. Capitolin. in Pertinace, c. 11. Pertinax eo [orig: eô] die processionem, quam ad Athenaeum paraverat, ut audiret Poetam etc. Lamprid. in Alex. Sev. c. 35. Ad Athenaeum audiendorum et Graecorum et Latinorum Rhetorum vel Poetarum causa [orig: causâ] frequenter processit. Capitolin. item in Gordianis c. 3. Ubi adolevit, in Athenaeo controversias declamavit, audientibus eum Imperatorib. et apud Stdonium Apollinarem saepius, locus fuit, quod nomen ipsum arguit, studiis Minervae sacer: cuius honori dicatam inibi fuisse aliquam aedem aut cellam ex eo quis coniciat, quod etiam Senatum haberi in Athenaeo mos fuit, uti refert Dio extremo [orig: extremô] Iuliano [orig: Iulianô]; Senatus autem nisi in Templo et loco per Augures constituto, haberi non potuit. Mirum tamen, causam appellationis petere Dionem, non a)po\ th=s2 *)aqhna=s2 et Minervae aede; sed ab eo, quod illuc convenirent homines docti et Minervae sacris initiati. Quare fieri potest, ut nulla ibi esset Minervae aedes: sunt enim res diversae, Templum et Aedes. Quam sententiam firmat Aur. Victor, cuius, sunt de Hadriano ista: Gymnasia Doctoresque curare occoepit: adeo quidem, ut etiam ludum ingenuarum Artitum, quod Athenaeum vocant, constitueret. Ubi videmus ludum ingenuarum Artium, non aedem Minervae, dici: hoc amplius vero ex isto Victoris unico loco discimus, Hadrianum Athenaei Romani conditorem fuisse et publicum illud opus struxisse. Casaubon. Not. ad Historiam Augustam, Capitolin. imprimis. Ab hoc porro Athenaeo omnia Auditoria postmodum nomen traxere [orig: traxêre]: in quibus, praeter dicta, Ducum Imperatorumque monumenta varia, ut epistolae, orationes, et similia, quae ad Historiam facerent, servari recondique consuevisse videntur Salmasio ad Pollionem in XXX. Tyrannis. c. 10. Vide quoque infra Musea, Panathenaicum.
ATHENAEUS [1] Cosmographus Graecus. Item Peripateticus Philosophus e Sedeucia Ciliciae, Augusti temporibus, Princeps aliquandiu patriae suae, deinde contracta [orig: contractâ] amicitia [orig: amicitiâ] cum Muraena, qui contra Augustum conspiraverat, cum illo aufugit, captusque cum insons reperiretur, revertens Romam, multis eum salutantibus, illud Euripidis respondit.
*)/hkw nekrw=n keuqmw=na kai\ sko/tou pu/las2
*lipw/n.. Strabo l. 14.ATHENAEUS [2] de Machinis bellicis librum conscripsit, qui hodieque superest. Videtor Voss. de Scient. Mathemat. p. 290.
ATHENAEUS [3] unus ex iis Legatis, quos, octavo [orig: octavô] Peloponnesiaci belli anno [orig: annô], Lacedaemonii ad Athenienses, reconciliandae controversiae miserunt. Scholia, in Aristoph. Equites.
ATHENAEUS [4] Naucratita Grammaticus, tempore M. Aurelii, librum Deipnosophistarum composuit, varium opus, et eruditum, ut Plinius alter Graecus fere dici possit: quod ad nos sane haud integrum pervenit, eius epitome ab Hermolao Byzantino tantum relicta. Suidas. Vignier. A. C. 168. Vide Casaubon. et Voss. de Hist. Graec. l. 2. c. 15. Composuit etiam Historiam Regum Syriae, aliaque, ut ex l. 4. et 5. colligitur. Item Athenaeus Historicus, qui quid de Semiramide literis prodiderit, narrat eleganter Diodor. sic. l. 2. Eamque Historiam inde, sed, tacito [orig: tacitô] Diodori nomine, exscripsit Muretus, Var. lect. l. 6. c. 17. Esse autem Athenaeum hunc alium a Naucratita, satis ex temporum ratione liquet; ille enim floruit sub Antonino, Diodorus autem sub Augusto Caesare. Item Medicus, saepius laudatus Galeno.
ATHENAGORAS [1] Graecus, sed bello [orig: bellô] Persico [orig: Persicô] Darii partes amplexus, cui cum Apollinide Chium tuendam tradidit Pharnabazus. Sed orto [orig: ortô] intra urbem seditione, oppidani olim proditionis consilio [orig: consiliô] agitato [orig: agitatô], aggregant se irrumpentibus per effractam portam Amphotero [orig: Amphoterô] et Egelocho [orig: Egelochô], Persarumque praesidio [orig: praesidiô] caeso [orig: caesô] Athenagoram vinctum Macedonibus tradiderunt. Curt. l. 4. c. 5. l. 8. c. 5.
ATHENAGORAS [2] Philosophus Christianus, Marco Aurelio Antonino, innocentiam Christianorum, qui crudelissimam sustinuere [orig: sustinuêre] persecutionem, egregia [orig: egregiâ] apologia [orig: apologiâ], probare conatus est. A. C. 181. Auctor insuper libri de Resurrectione mortuorum, Biblioth. Patr. edit. 2.
ATHENAIS una ex duabus Erythraeis Sibyllis: Strabo namque l. 13. duas Erythraeas memorans, unam antiquissimam, cuius nomen non adscripsit, alteram recentiorem referr, Athenaidem nomine, quae Alexandri M. aetate vixerit: utramque ex civitate Asiae Ionica Erythris oriundam. Vide infra in voce Erythraea, et Salmas. ad Solin. p. 79. Idem nomen fuit filiae Leontii Philosophi, pauperculae, sed eruditissimae, quam a Pulcheria sorore sibi commendatam uxorem duxit Theodosius Minor et baptizatam Eudoxiam vocavit, ut videre est apud Socr. Histor. Eccl. l. 7. c. 22. Vide quoque Eudoxia.
ATHENARUM Urbs alter Graeciae ocellus. Et quidem Graeciam in meditullio terrae, in Graeciae medio Atticam sitam esse, huius umbilicum obtinere Athenas, refert Aristides in
image: s0384bPanath. p. 171. 172. Condita fuit urbs in excelsa rupe, a Cecrope, cuius nomen primo tulit, Cecropia dicta. Dein *)/astu per excellentiam appellari coepit, in antiquitatis, de qua cum Argivis perpetuo Athenienses contendebant, monumentum. Unde Terentius, in Eunuch. Actu 5. sc. 4. v. 17. An in Astu venit? et cives *)astoi\ dicti sunt. Processu temporis *po/lis2 nuncupata est, Pausan. Attic. item *)akro/polis2, (quam vis hoc [orig: hôc] nomine saepe arx veniat, Minervae sacra, in editiore urbis loco exstructa: in quam neque canibus, dia tou= a)kola/s2ou kai\ dusw/dous2, Plut. Hellenic. neque capris, nisi in sacrificii usum, aditus patebat:) circuitus [orig: circuitûs] 60. stadiorum. Aucta [orig: Auctâ] postmodum aedificiis urbe, illa distingui coepit ei)s2 th\n a)/nw kai\ th\n ka/tw po/lin, i. e. in urbem superiorem et inferiorem, quae propius ad mare accedebat: cui utrique Piraeum a Themistocle iunctum, omniaque inclusa sunt uni muro, quem Liv. l. 31. inter multa visenda refert: Properc. l. 3. El. 20. v. 24.
--- --- - Theseae brachia longa viae:
Appianus Alex. de bello Mithrid. makra\ ske/lh, i. e. longa erura. Portas urbis huius enumerat decem Meursius Attic. Lect. initio [orig: initiô], sed plures sine dubio fuere [orig: fuêre]: quarum pulcherrima fuit Dipylon seu Thriasia, velut in ore urbis posita, coeteris maior aliquanto patentiorque, teste Livio [orig: Liviô] Dec. 4. l. 1. Reliquae fuere [orig: fuêre], Piraicae, prope quas templum Chalcodontis: Hippades, ubi Hyperidis quievere [orig: quievêre] ossa: Sacrae, Aegei portae, Melitides, ubi Thucydides sepultus: Ceramicae, ubi plurimi Lacedaemoniorum, bello Thrasybuli contra 30. Tyrannos, perierunt: Diocharis portae, Acharnicae, Diomaea, Thracia etc. Quibus idem Meursius Itoneas et Scaeas addit: plures ex Pausania eruere licet. Sita fuit ad Cephissum fluv. qui olim quidem magnarum navium patiens, a Turcis dein, ne hosti urbem invasuro inservire posset, in plurimos rivos deductus est. Historia urbis sic digeri potest: Post Reges, Archontes habuit perpetuos, per annos 315. his Archontes decennales successere [orig: successêre], per annos 70. qui cum potestate sua [orig: suâ] abuti coepissent, instituti sunt Magistratus annui, usque ad tempora Pisistrati; qui dolo [orig: dolô] satellitium primo, dein tyrannidem nactus est, et Acropoli occupata [orig: occupatâ], rerum est potitus, per annos 30. Pisistratum excepere [orig: excepêre] filii Hippachus et Hippias, quorum priore ab Aristogitone caeso [orig: caesô], duravit nihilominus per quadriennium adhuc tyrannis, donec ope Lacedaemoniorum urbi reddita libertas est, vide Herodot. l. 5. Democratice itaque regi coepit anno [orig: annô] post Cecropem 868. Solone auctore, qui quintum plebis ordinem lege a muneribus publicis exclusit, quam ipsam tamen Aristides postea sustulit. Oligarchiam dein, imminuta [orig: imminutâ] Areopagitarum potentia [orig: potentiâ], constituit Pericles, anno [orig: annô] 21. belli Peloponnesiaci, tradita [orig: traditâ] quadringentis rerum summa [orig: summâ]: qui tamen paulo post ab Alcibiade fasces populo restituere sunt coacti. A Lysandro post haec Athenis occupatis 30. tyranni imperare coeperunt: quorum nomina, Polyarches, Critias, Mclobius, Hippolochus, Euclides, Hiero, Mnesilochus, Chremo, Theramenes, Aresias, Diocles, Phaedrias, Chaerileos, Anaetius, Piso, Sophocles, Eratosthenes, Charides Onomochles, Theognis, Aeschines, Theogenes, Clemoedes, Erasistratus, Phido, Dracontides, Eumathes, Aristoteles, Hippomachus et Mnesithides. Horum tanta in cives saevitia fuit, ut magna horum pars Phylen, castellum in Attica, confugeret; quibus cum caput et Dux obtigisset Thrasybulus, superatis Tyrannis libertatem recuperarunt [orig: recuperârunt], eamque obtinuerunt per annos 80. donec post mortem Alexandri M. Athenae, post ingentem acceptam cladem, sub Antipatri iugum redactae sunt, qui urbi Demetrium Phalereum praeposuit, Munychiamque forti tenuit praesidio [orig: praesidiô]. Quadriennio [orig: Quadrienniô] post defuncto [orig: defunctô] Antipatro [orig: Antipatrô], Cassander hic [orig: hîc] rerum potitus est, qui urbi redditis omnibus, cum subiectam habere posset, foederatam sibi esse maluit, illique sibi ipsi, quem vellet, praeficiendi facultatem dedit. Ita Demetrius Phalereus denuo Athenis praefuit, de iisque tam bene meritus est, ut trecentae ipsi statuae a populo erigerentur. Post quatuordecim vero annos illo [orig: illô] expulso [orig: expulsô] a Demetrio, filio Antigoni conomine Poliorcere, hic vetera instituta restauravit, tantamque venerationem sibi conciliavit, ut nomen Archontis in *swth/rwn i(ere/a mutaret populus, annusque ab eius nomine diceretur, duae insuper tribus decem prioribus adderentur, Senatu, qui antea 500. erat, e 600. tum constante. Post obitum Demetrii Antiognus Gonatas, anno [orig: annô] regni sui 19. praesidiarios urbi imposuit, per decennium. Cui successit fil. Demerrius, huic Antigonus Doson, quem Aratus Sicyonius cum pepulisset, urbem iterum liberam esse iussit, quo in statu permansit, usque ad Philippum, penultimum Macedonum Regem: qui urbe occupata [orig: occupatâ], inde expulsus est a Romanis, qui, foedere cum Atheniensibus inito [orig: initô], iure suo [orig: suô] illos frui permiserunt. Sed bello [orig: bellô] Mithridatico [orig: Mithridaticô], recepto [orig: receptô] intra urbem Mithridatis Duce Archestrato [orig: Archestratô], urbs a Sulla obsessa et expugnata est, nullo non crudelitatis genere in victos saeviente; nihilominus mansit urbi pristini status facies, etiam sub Imperatorib. Romanis, Iul. Caesare imprimis, Adriano, Antonino, Gallieno: donec imperante Claudio [orig: Claudiô] II. a Gothis occupata est, qui cum immensam librorum vim in acervum congestam flammis iamiam tradituri essent, moniti Graecos, dum his vacarent, belli studia nglectim habituros, abstiterunt. Sub Constantino M. Urbs magnopere aestimata fuit ipseque Imperator *)aqhnw=n *strathgo\s2 appellari amavit; quod Niceph. Gregoras nomen fuisse dicit tou= mega/lou douko\s2, magni Ducis, qui postea simpliciter Athenarum Dux vocari coepit: Cum hisce affinitate iungi ipsi Imperatores dignati sunt, nec mirum, cum non exigua esset illorum potentia. Quomodo dein imperium urbis ad Acciaiolos, Nerios, Turcas pervenerit, vide supra in voce Acciaiolus. Populi Athenienses, qui primitus divisi erant in duos ordines, quibus inter gradus dignitatis sortunaeque aliquid interlucebat, *eu)patri/das2 et *)agroi\kous2, Dionys. Halicarn. l. 2. Pollux l. 8. c. 9. tria facit genera, Eupatridas, seu Nobiles, quales erant Praxiergidae, Eteobutadae, Alcmaeonidae, Ceryces, Cynidae aliique ex priscis Heroibus prognati: Geomoros et Demiurgos, quorum hi opificia exercebant et manuum opera [orig: operâ] victum quaerebant, illi mediae inter utrosque conditionis, ex reditibus agrorum commode vivebant. Aliam postea divisionem instituit Solon,
image: s0385acum enim Diacrii seu oi( e)c a)/s2eos2, i. e. ii qui superiorem Urbis partem incolebant, ad Democratiam; Pediaei, qui in plano habitabant, ad Oligarchiam inclinarent: Paralit tandem, qui propius mari habitabant, mediam inirent viam, Solon negotii arbiter constitutus, totum Populum in 4. divisit ordines, nepe Pentacosiomedimnos, Equites, Zeugitas et Thetas: qui omnes duodecim implebant Tribus, de quibus suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Quales autem hodie urbis huius olim tam celebris, vel potius ruderum eius sint incolae, Favolius exponit Hodaep. Byz. l. 3.
--- --- - --- Duraque [orig: Durâque] coacti
Pauperie assuerunt [orig: assuêrunt] vitam tolerare rapina [orig: rapinâ].
Aut passim infestant furto [orig: furtô], raptoque [orig: raptôque] propinqua
Aequora piratae; sed quae pars aequior, hamis
Fallit inescatos tereti sub arundine pisces.
Aut desolatas exercet vomere terras,
Semper inops misera, infelix, rerum omnium egena.Vide Fr. Rossaeum Archaeol. Atticae l. 1. c. 2. et seqq. ut et supra in voce Acropolis. Addam, Atheniensium olim cibum ficus fuisse, teste Aelianoo [orig: Aelianoô] Var. Hist. l. 3. c. 39. Arcades glandes, Argivi pyra, Athenienses ficus, Tirynthii silvestria poma comedebant: diei initium sumpsisse ab occidente Sole; annum ab Hecatombaeone mense, qui Iunio nostro respondet, auspicatos esse; Clementiae Deae nullum simulacrum fieri voluisse; leges a Dracone et Solone accepisse, noctuam in insignibus habuisse etc. Vide quoque Ioh. Rosin. et Thom. Dempster. in Antiqq. Rom. passim: quibus adiunge Petitum Commentar. in Leges Atticas, et Iac. Sponium Itinerar. Graeciae Part. 2. p. 103. et seqq. uti de clementiae et erga oppressos benignitatis fama, qua [orig: quâ] supra alios olim floruere [orig: floruêre], infra voce Clementia, it. Misericordia, dicemus. Hodieque ibidem Ecclesia Graecorum florenrissima est, sub Archiepiscopo, cui Anthimo nomen. Sedes ei in domo superstructa [orig: superstructâ] ruderibus aedium Dionysii olim Areopagitae, ut creditur, primi Atheniensium Christiani ac Episcopi: Sed reditus exigui, et vix ad 4000. mill. Imperialium assurgentes. Subsunt illi Episcopatus quinque, Salona et Livadia, Budonitza in via Larissam ducente, Talanta ad Euripum et Insul. Scyros in Archipelago. Porro in Athenarum urbe Christianorum Templa sunt 52. quorum quodlibet suum Papam habet, sacella vero aliaque loca sacra, tum in Urbe, tum extra eam, ad 200. Vide eundem ibid. ut et de territorio locisque etiamnum ad Urbem pertinentibus infra aliquid, in voce Mesogia: plura supra voce Athenae.
ATHENE melius ATENE, Graece *)athnh\, locus fuit apud Athenienses ad tribum Antiochidem pertinens; quibusdam sub Aeolide, ait Steph. Sed cum nulla hoc [orig: hôc] nomine tribus esset, Attalidem legi iubet Meursius. Eius memoria servatur, in columna exigua, Athenis, hac [orig: hâc] Inscript. insigni:
*n*i*k*o*m*a*x*o*s
*m*h*n*o*q*i*l*o*u
*a*t*h*n*e*u*s:apud Iac. Sponium Itinerar. Graec. Part. 3. p. 96. Vide quoque Atena.
ATHENICA apud Pollionem d. l. c. 10. ubi de epistola Claudii Imperator. adhuc privati, ad Regillianum Illyrici Ducem scripta [orig: scriptâ], quam ego repertam, inquit, in Athenicis (ut restituit Salmas. cum alias legatur, in Archivis) inserendam putavi; fuit enim publica: Bibliothecae sunt, sic dictae, quasi loca Athenae, h. e. Minervae, dicata. Vox illius saeculi, quales non paucas apud Historiae Aug. Scriptores reperias. In Bibliothecis autem reponi aut custodiri moris erat eiusmodi omnia literaria monumenta, ut epistolas et orationes Ducum ac Imperatorum, et quottidiana vel ephemerides Principum ac Senatusconsulta de Principibus facta aliaque ad eandem rem pertinentia, quae et publice ibidem patebant omnibus legenda. Quam ob causam Trebellius hoc [orig: hôc] loco [orig: locô] epistolam illam Claudii sibi in Athenicis repertam, publicam dicit fuisse. Sic Vopisc. in Aureliano, c. 1. libros lineos, quibus quottidiana illius Principis erant inscripta, ex Ulpia Bibliotheca depromptos se vidisse et habuisse refert. Idem in Tactio c. 8. S. C. de Tacito Augusto faciendo, in libro elephantino, fuisse perscriptum narrat, qui liber in Ulpia Bibliotheca fuerit servatus, et in armario eius sexto repositus. Bibliothecae igitur et Athenica illa studiosis vulgo patebant et literariis hominibus etc. Salmas. ad Trebell. Pollionem loc. cit.
ATHENIENSIS Legio quibusdam est Thienen et Tillemont, sed hoc rectius Tenae dicitur, oppid. Bradantiae, ad Getam amnem, deficiens in dies. Vide Tenae. Baudrand.
ATHENIO Dux non obscurae famae servorum fugitivorum, qui in Sicilia aliquando rebellaverant: memoratus Iul. Capitolino in Maximinis, c. 9. Nobilem circa se neminem passus est, prorsus ut Spartaci aut Athenionis exemplo [orig: exemplô] imperaret. Vide quoque Appian. de Bell. Mithrid.
ATHENION Atheniensis Imperator cuius maxima fuit crudelitas bello [orig: bellô] Mithridatico [orig: Mithridaticô]. Cael. Rhodig. l. 22. c. 21. Item pictor eximius. Plin. l. 35. c. 11.
ATHENOCLES [1] res Assyriacas prodidit, teste Agathia [orig: Agathiâ] l. 2. Hist. suae, ubi ait, Berosum, Athenoclem, et Simacum antiquissimas Assyriorum et Medorum res conscripsisse.
ATHENOCLES [2] Dux machinarum, contra oppugnantes adhibendarum scientissimus. Polyaen. l. 6. c. 3.
ATHENOCLES [3] Mitylenaeus, inter nobiles Toreutas, apud Plin. l. 34. c. 8.
ATHENODORUS [1] Philosophus, de cuius aetate nemo ambigit, nam Augustus cum Tiberio praeposuit, ut constat ex Suetonio in Claud. c. 4. im o et Augusti ipsius Praeceptor antea fuerat, teste Luciano [orig: Lucianô], in Macrobiis; Cui hoc documentum dedit, Cum, Caesar, ira Te ceperit, nihil. prius, neque dixeris, neque feceris, quam ipsa 24. clementa Graecarum literarum recensueris. De patria non convenit inter omnes. Theodorus Metochita, in Hist. Rom.
page 385, image: s0385bcompendio, Alexandrinum vocat. Verba eius, in Vita Augusti, haec suut: *sofo\s2 de/ tis2 *)alecandreu\s2, *)aqhno/dwros2 o)/noma. Similiter Cedrenus et Manasses. Sed Eusebio Tarsensis est, itemque Straboni, qui Athenodori ipsius aetate vixit, ex quo etiam cognoscimus Cananiten vocatum fuisse. Sic enim ait l. 14. *)aqhno/dwros2 o( tou= *sa/ndwnos, o(\n kai\ *kunani/thn fasi\n a)po\ kw/mhs2 tino\s2, *kai/saros2 kaqhgh/sato, kai\ timh=s2 e)/tuke mega/lhs2, ubi etiam refert, ut iam senex in melius mutarit [orig: mutârit] statum patriae suae, quem perverterat Baethus, et Peta et civis malus. Quod etiam innuit Lucianus, ubi supra: *)aqhno/dwros2 *sa/ndwnos2 *tarsu\ns2 *etwiko\s2, o(\s2 kai\ dida/skalos2 e)gen/eto *kai/saros2 *sebasou= sqeou=, u(f' ou(= h( *tarse/wn po/lis2 kai\ fo/rwn une\koufi/sqh, du/o kai\ o)gdoh/konta e)/th biou\s2, e)teluneu\thsen' e)n th=| patri/di, kai\ tima\s2 o( *tarse\wn dh=mos2 au)tw=| kat' e)/tos2 e(/kaston a)pone/mei, w(s2 *(/hrwi. Plutarchus, in Publicola, cum citat: e)n tw=| pro\s2 *)oktaouian th\n *kai/saros2 a)d\elfh/n. Scripsit etiam, peri\ spoudh=s2, kai\ paidia=s2, teste Athenaeo [orig: Athenaeô]; item peripa/twn, sive dissertationum libros, quorum 8. citat Laertius. Quaestionem etiam de Oceano, et aestu eius tractasse [orig: tractâsse], ex Strab. l. 1. constat, ubi de hac re remittit nos ad Posidonium et Athenodorum, nisi hic diversus sit a priori. Nam Strabo l. 16. praeter cum, etiam alterum fuisse eius nominis ait, itidem Tarsensem, cognomento [orig: cognomentô] Cordylionem qui cum M. Catone vixerit, atque apud cum diem suum obierit. Vide Steph. in *)agxia/lh. Voss. l. 2. Hist. Graec. c. 5. Videri possunt insuper, Euseb. Chron. A. C. 10. Vignier. 5.
ATHENODORUS [2] Eretriensis, libros u(po/mnhma/twn scripsit, ex quorum 8. quaedam de Thetidis et Medeae in Thessalia super pulchritudine certamine retulit Ptolemaeus Hephaestionis, cognomento Chennus, in novae ad variam eruditionem Historiae l. 5. et inde Photius Cod. 190. Item sculptor marmorarius, Plinio memoratus. l. 34. c. 8. et l. 36. c. 5.
ATHENODORUS [3] Episcopus Neocaesariensis in Ponto. celebris, frater Gregorii Thaumaturgi. Discipulus Origenis, inrerfuit concilio Antiocheno, contra Paulum Samosatenum, A. C. 266. sub Aureliano Martyrio [orig: Martyriô] coronatus. A. C. 275.
ATHENOGERON apud Hieronym. adv. Ruff. l. 3. Neque Athenogeronta meum scutica [orig: scuticâ] et plagis literas docere contendo: senex est studiis vacans. Vide Macrum Hierolex.
ATHENOPOLIS oppid. Galliae Narbonens. Plin. l. 3. c. 4. Ries quibusdam, aliis Tres, Yros Pineto, Yeres, sive Eres Moletio. Forsan melius antipolis, Antibe: Urbs munita, in ora Provinciae. 7. leuc. a Foro Iulio in ortum aestivum. Aliis est Sambracis, hodie Grimaut; in ora Provinc. et intimo recessu sinus Sambracitani. Baudrand.
ATHENUM oppid. regni Neapolitani in Principatu citeriori prope fluv. Tanagrum seu Nigrum. Ad radices Apennini, parvi circuitus. Principatus tamen titulo [orig: titulô] gaudet. 9. milliar. a Marsico novo in Occas. 16. a Potentia.
ATHEOS cognom. Diagorae et Theodori, apud Ciceronem de Nat. Deor. l. 1. c. 1. Quid Diagoras, Atheos qui dictus est, posteaque Theodorus; nonne aperte Deorum naturam sustulerunt? De Diagora enim Athenagoras, aperte promulgatam eius hanc sententiam esse, Nullum plane extare Deum, memorat. Et Theodorum istum, panta/pasin ta\s2 peri\ qew=n do/cas2, omnes de Diis opiniones, sustulisse, eiusque auditorem Bionem, Deos nihil esse statuisse, Laertius refert in Aristippo. Utrumque iungit Caecilius apud Minucium Felicem, in Octavio, Uterque, aiens, nullos Deos asserendo, timorem omnem, quo [orig: quô] humanitas regitur; venerationemque penitus sustulerum. Eiusdem impietatis notatus damnatusque Anaxagoras Clazomenius, apud Laertium; quo alludens Lucianus Iovem Mercurio narrantem introducit, ut in fulmine suo retusa [orig: retusâ] cuspide duos maximos radiorum ipse fregerit, dum nuper avidius in Anaxagoram Sophistam iaculatus fuisset, qui suis familiaribus suaserat, mhde\ o)/lws2 ei)=nai/ tinas2 tou\s2 qeou\s2, nullo [orig: nullô] pacto [orig: pactô] esse ullos Deos, qui ita vocarentur. Eadem de Theodoro quoque Evemero, et, quem istis socium addit, Euripide, refert Plut. de Placit. Philos. l. 1. c. 7. Meminit eiusdem Theodori Diagoraeque Epiphanius Epit. Oper. contra Haer. qui Panaetii quoque mentionem facit, cui sermones de Deo pro nugis habebantur. Modestius aliquantum verbis saltem, Protagoras Abderites, cuius illud apud Laertium, peri\ men qew=n ouk e)/kw ei)d\e/nai, ei)q' w(/s2 ei)sin, ei)q' w(s2 ou)/k ei)sin, De Diis, neque ut sint, neque ut non sint, habeo dicere. Quem proin exilium, et ut libri eius in Foro urerentur, Atheniensium iudicio [orig: iudiciô] meruisse, testatur idem, ut et Minucius Felix, Alii. Inter recentiores, meminit famosi inter Turcas Athei, cui Mahometis Effendi nomen, Ricautius Anglus de Statu Imperii Ottom. l. 1. c. 14. Inter Italos Lucilii Vanini, Gramondus Histor. Gall. l. 3. ad A. C. 1618. Inter Germanos, qui priorum impietatem vicit, Matthiae Knuzenii Holsati, Ioann. Musaeus pecul. Tract. Quin non singulos tantum homines hoc malum, sed totas nationes provinciasque, si Scriptoribus credimus, invasit. Vide de Borussis veterib. Iac. Ouzelium ad Minucium Fel. de Chichimecis Novae Hispan. aliisque Americae populis, Acostam; de Souldanis, Africae extrema incolentibus, Herbertum Anglum; de mediae Africae gentibus, R. Scharrockium de Offic. secundum ius Naturae c. 16. de Zeilanis et Novae Terrae habitatoribus, eundem etc. Quae utcumque se habeant, dari tamen vere serioque *)aqe/ous2, merito negant Eruditi: Verissimumque illud Aristotelis de Caelo l. 1. c. 3. *pa/ntes2 a)/nqrwpoi peri\ sqeou= e)/kousin u(po/lhyin, Omnes homines de Deo existimationem habent. Neque enim tales ilico fuere [orig: fuêre], quibus id nomen alii imposuere [orig: imposuêre]; cum saepe eo [orig: eô] notarent, non qui omnino Deitatem abnuerent, sed qui eadem secum de divinis sentire recusarent. Sic Anaxagoras a)sebei/as2 delatus est, quia Solem, Dei loco [orig: locô] Atheniensibus habitum, mu/dron dia/puron, globum ignitum, appellavit. Evemerus, quia cos, qui tum pro Diis colebantur, homines fuisse ostendit, eorum natales, patrias et sepulchra dinumerando, uti legimus apud Min. Felicem d. l. Lucianus, quia fictitios Gentilium Deos adeo false exagitavit, ut non minus ioco [orig: iocô], quam alii seria [orig: seriâ] oratione, eorum Vanitatem demonstrasse [orig: demonstrâsse] videri queat etc. Quin ipsos
page 386, image: s0386aChristianos antiquae Ecclesiae ea [orig: eâ] maxime criminis opinione, impietatis nempe seu a)qeo/thtos2, Gentilibus exosos fuisse, ex iis apparet, quae abluendae isti criminationi attulerunt, qui Christianorum innocentiam conta Ethnicorum calumnias defendere [orig: defendêre], Iustinus Martyr, Athenagoras, Tertullianus, Arnobius, Minucius Felix, Lactantius, Alii; ut adeo non omnes pro Atheis habendi sint, quos eo [orig: eô] nomine delatos audimus. Vide Chr. Kortholt de Calumn. Pagan. in Christianos, et infra aliquid voce Impietas. Et utut sint, qui oppresso [orig: oppressô] rationis iudicio [orig: iudiciô] et obfirmato [orig: obfirmatô] in impietatem animo [orig: animô], Deum esse verbis inficientur, ii tamen innatarum natura [orig: naturâ] notionum radices ita exscindere neutiquam potuere [orig: potuêre], ut istud, quod ore promunt, simulantque, pectore probent, aut saltem non formidine oppositi anxii teneantur. Quam in rem vide multa praeclara, praeter alios, apud Tob. Pfannerum System. Theol. Gentil. pur. c. 2.
ATHERA Aegyptiorum Monachorum pulmentum fuit, descriptum Cassiano Collat. 15. c. 10. Hesychio a)qh/ra seu a)qa/ra, edulium est ex tritico et lacte confectum Aegyptiis. Plin. l. 22. c. 25. et Dioscorides l. 2. c. 114. medicamentum fuisse dicunt, pulticulam nempe liquidiorem et sorbilem, ex tritico et Zea molitis, inque tenuissimum pollinem redactis, confectam, in infantium usum, Car. du Fresne Glossar. Carolo Macro potio fuit hordeacea, quia a)qh\r hordei potius quam frumenti arista est, teste Galeno [orig: Galenô] apud Ruellium l. 1. c. 2. atque in suas partes Plinium trahit, qui d. l. Hac [orig: Hâc] decocta [orig: decoctâ] (inquit) fit medicamentum, quod Aegyptii atharan vocant, infantibus utilissimum; sed et adultos illinunt eo. Farina ex hordeo etc. Vide eum in Hierolexico.
ATHERITA vulgo ATHENRY, Urbs Hiberniae, alias amplior, in Connactia provinc. et Gallivensi Comitatu. Baudrand.
ATHESIS fluv. Galliae Cisalpinae, ex finibus Rhaetorum, per fines Tridentinorum, urbem ipsam alluens, deinde Veronam dividens, ad latus Padi paludes ingrediens, non longe a Brundusio in Adriaticum mare influit. Germanis Etsch hodie vocatur. Niger vult Strabonis Atagin esse. Virg. Aen. l. 9. v. 679.
Quales aerie liquentia flumina circum
Sive Padi ripis, Athesin seu propter amoenum
Consurgunt geminae quercus, intonsaque caelo
Attollunt capita, et sublimi vertice nutant.Ubi epitheton minime otiosum addidit. Celebrata siquidem huius fluv. amoenitas Cassiodor. ep. 48. l. 3. Hunc Athesis interfluit honorus, amoeni gurgitis puritate praeterfluit, causam praestans muniminis et decoris. Claudian. in Epithal. Hon. fluvios numerans aptos voluptatibus, principe loco [orig: locô] Athesin adhibet, et cum aliis alia assignet, ut Mincio susurros apum, Pado electrum, Tago aurum, huic uni dat choreas versu illo [orig: illô] 52.
Athesis strepat choreis.
Contra tamen scribit auctor a)/dhlos2 Paneg. Const. Athesis ille saxis asper, et gurgitibus vorticosus, et impetu ferox. Sed haec extrema ad celeritatem refer, qua [orig: quâ] hic amnis celebris. Sidon. Apollinaris ep. 5. l. 1. Velocem Athesim, pigrum Mincium, quod accepit a Claudiano; Sic enim ille:
--- Et velox Athesis, tardusque meatu
Mincius. --- --- - --- -Nic. Lloydius. Oritur ex Brenna, monte maximo Alpium, in Comitatu Tirolensi, Eisocumque fluv. recipit, infra Bolzanum, et aliquot alios minores; quibus auctus, in Adriaticum mare recipitur, 16. circiter milliar. a Venetiis in Austrum.
ATHICUS seu ETHICO, cognomine Adelricus, fil. Lendesii seu Leudesii Maioris domus, ab Ebroino caesi, circa A. C. 680. Alsatiae Ducatum a Theodorico Francorum Rege nactus, Ehenhemii habitavit; ex Versvvinde sorore Blidechildis, Chilperico II. Regi nuptae, pater Ottiliae sanctis postea adscriptae et filiorum quatuor, Adelberti Ducis Alsatiae, Ethonis seu Hettonis Lotharingicae, Dagsburgicae ac Habspurgicae familiarum auctoris, Hugonis et Bataconis, quorum posteri in tertia generatione defecere [orig: defecêre]. Vide Philip. Iacobum Spenerum Sylloge Geneal. Histor.
ATHILLA Rex Pannoniae, superbus incessu, huc atque illuc oculos circumferens, ut elata potentia in ipso corporis motu appareret. E Gallia reversus, Budam fratrem (qui regnum occupaverat) de medio sustulit. Paulus Iovius.
ATHINIUS Saracenorum Rex.
ATHIRCON vel ATHICHON, XXIX. Rex Scotiae, initio [orig: initiô] regm laudabilius se, quam Ethodius II. pater, cui successerat, gessit, subditorum amore mirisice sibi conciliato [orig: conciliatô]. Postmodum in vitia praeceps datus, ann. 12. regni sibi ipsi manus intulit, cum comperisset insidias a Magnate quodam, cuius filiam polluerat, sibi strui. Lesl. et Buchananus Hist. Scot.
ATHIS Syriae urbs ad Euphratem. Ptol.
ATHISO fluv. Insubrum, Plut. La Tosa, vide Atiso.
ATHLETICA Hier. Mercuriali vitiosa Gymnasticae species appellata, hominibus robustis efficiendis (talis enim fuit Milo Crotonitata et Athleta ille, quem Olympiodorus ta\ bw/lia comminuere solitum scripsit) quo in certaminibus victoriam reportare ac coronas mereri possent, instituta est; Graecis modo *)agwnistikh\, modo *)ieroi\ a)lw=nes2, modo *)aqlhtikh\, modo *gumnikh\ vocitata. Et quidem, quatenus huiuscemodi certamina, in honorem alicuius Deorum celebrabantur, Latine Sacra certamina, Graece *(ieroi\ a)gw=nes2, dicebantur: eorumque exercitatores sacrorum certaminum Athletae vocati sunt, tw=n *gumnikw=n a)gw/nwn *)aqlhtai\ nuncupati Xenoph. de dictis et factis Socr. Aliter vero appellabantur, quando aut in Amphitheatris aut Circis, ad oblectandum Populum, agones hi peragebantur; aut in Gymnasiis, vel aliis locis publicis, exercitationis gratia [orig: gratiâ] duntaxat, fiebant. Nomen hoc tamen omnes,
image: s0386bsecundum Iul. Pollucem l. 2. huiuscenodi certatores commune habuisse reperiuntur, quod Athletae ut plurimum vocati sunt, vel a fine, qui a)=qlon, sive praemium erat, vel a)po\ tou= a)/qlou, i. e. a certamine; nisi potius, quod maluit Galenus, dicamus nomen illud a)po\ tou= a)qli/ou sive a)po\ th=s2 a)qlio/thtos2, derivari, ad significandas huiusce generis hominum incredibiles aerumnas: eoque comprehenduntur Palaestritae, Pugiles, Pancratiastae, alii; qui cum id solum propositum haberent, ut ad certamina sese compararent, in quibus interdum totum diem, aut luctari, aut pagkrati/azein cogebantur, cibo [orig: cibô] indigebant corruptu et evaporatu difficili, cuiusmodi est cibus ex suillis carnibus, quibus soli veri Athletae vescebantur: in hoc a ceteris diversi, quod solum vincere et coronam assequi studerent, cum alii vel bono habitui corporis acquirendo et sanitati tuendae, quod Gymnasticae legitimae seu Mediae; vel militari fortitudini et peritiae acquirendae, quod Gymnasticae bellicae fuit, animum viresque attenderent. Uti autem Gymnastici ludi a Lycaone, sic Athleticam ab Hercule Olympiae, inventam fuisse, docet Plin l. 7. c. 56. quae ars cum primitus illustris fuerit et admiratione dignissima, longo [orig: longô] postea temporis intervallo [orig: intervallô] ita corrupta, atque adulterata est, ut dum illius exercitatores spe victoriae et praemii, corpori incrassando roborique comparando nimium incumbebant, mentem etiam crassam, sensusque omnes hebetes, torpidos ac segnes redderent. Unde Plut. Graecos eius opera [orig: operâ] torpentes atque languescentes ab armis delapsos, contentos fuisse pro strenuis atque bonis militibus, peritos plaestritas atque Athletas dici, conqueritur. Cassiodor. Variar. l. 5. c. 42. loquens de sollemnibus ludis, qui ab Athletis exercebantur, eos ab Atheniensibus, in honorem Dianae, primum introductos tradit; ubi etiam, ut fierent, et qua [orig: quâ] arte quibusque instrumentis adverstis immanissimas feras decertarent, morteque praemia consequerentur, multis exsequitur. Primus vero robori et magnitudini artem addidisse Theseum, Pausan. testatur in Atticis. Cum autem plurimis certaminum generibus corporis magnitudinem, robur ac celeritatem sibi conciliare quaererent Athletae, quinque tamen praecipua erant, in quibus vel semper, vel plerumque, tam in sacris certaminibus, quam in Ludis, Amphitheatris et publicis Spectaculis, sed praesertim in Stadio, quod fere solis Athletis proprie destinatum erat, certabant: Lucta, Pugilatus, Cursus, Saltus et Discus. Unde Luctatores, Pugiles, Cursores, Saltatores, et Discoboli nuncupabantur, qui separatim in singulis pollerent; sicut Pancratiastae, qui lucta [orig: luctâ] simul et pugilatu, Pentathli seu Quinquertiones, qui omnibus: Periodon vicisse dicebantur ii, qui Pythia, Isthmia, Nemea et Olympia vicissent, nomine a circuitu eorum spectaculorum mutuato [orig: mutuatô], ut habet Festus. Erant postmodum Halteres, Iacula atque nonnulla alia, quorum quoque certamina Athletae obibant, at in publicis illa Ludorum sacrorumque Certaminum celebrationibus raro peragebantur, una [orig: unâ] excepta [orig: exceptâ] Monamachia [orig: Monamachiâ]; quam Graecos Sacerdotes, aestivo [orig: aestivô] tempore, Pergami exercere consuevisse, memoriae prodidit Galenus l. 3. de Art. c. 13. Quanti Ars haec habita fuerit Plinii aevo [orig: aevô], docet is l. 16. c. 4. cum Athletis ludos ingredientibus omnes assurgere, etiam Senatum, eosque Senatui proxime sedere, nec non cum Patribus, Avis paternis, a quibusvis muneribus vacare et victores in Patrias triumphantes invehi, consuevisse, refert. Imo Athletis ingenuos caedere atque occidere, quod aliis vetabant Leges, non modo licuisse, verum etiam honorificum fuisse, auctor est Sextus Empiricus Hypoth. Pyrrhon. l. 3. Ne dicam quod Eusebius de Praep. l. 5. multo [orig: multô] sermone damnat veteres, eo superstitionis atque insaniae provectos, ut pugiles quosdam atave Athletas in Deorum numerum referrent. Sapientioribus contra id hominum genus acriter insectantibus. inter quos Euripides, apud Galen. in sua ad bo. art.
*kakw=n ga\r o)/ntwn muer\wn kaq' *(ella/da,
*ou)de\n ka/kio/n e)s2in *)aqlhtw=n gen/ous2.
*oi\ prw=ton oi)kei=n ou)de\ manqa/nousin eu),
*ou)/t' a)/n du/nainto, pw=s2 gar\r o(/s2is2 e)/s2' a)nh\r
*gna/qou te dou=los, nhdu/os2 h(tthmen\os,
*kth/sait' a)/n o)/lbon ei)s2 u(poektrofh\n pa/tras2;
*ou)d' a)/n pe/nesqai, ka)cuphretei=n tu/kais2.
*)/eqh ga\r a)/ndres2 ouk e)qisqe/ntes2 kala\
*sklhrw=s2 metalla/ssousin ei)s2 au)uiei/nona.
Cum mala innumera per Graeciam serpant,
Nullum deterius Athletarum genere est,
Qui primum bene incolere haud discunt,
Neque possunt etiam; quo [orig: quô] etenim modo [orig: modô],
Quisquis est gulae deditus, ventrique indulget,
Divitias parabit, ut alat familiam?
Neque item egeni esse et fortunae inservire
Sciunt: Nam in malis diu versati
Moribus, non facile mutantur in melius.Neque tamen defuere [orig: defuêre], qui Artem hanc Commentariis celebrare niterentur, quales fuerunt Tryphon ac Theon Alexandrinus, qui ab Athletica, in qua excellebat cognita [orig: cognitâ] eius pravitate, ad Gymnasticam tandem transiit. Ne taceam Platonem qui, cum Athleta prius fuisset, inde ad Philosophiam se contulit, Serv. ad Aen. l. 7. et Laertius in Vita eius. Non vero eadem quocumque [orig: quôcumque] tempore praemiorum genera Athletis praeposita fuere [orig: fuêre]. Verum, ut Clemens Alexand. Paed. l. 2. c. 8. memoriae prodidit, primo fuit do/sis2 seu donum, secundo plausus, tertio foliorum coniectio, postremo corona, quam iterum, pro triplici eorum gradu, triplicem agnoscit Imperator l. Athletas ita Cod. de Athletis (a qua occasione gradus praemiaque Academica non absurde deducit Anselm. Solerius de Pileo sect. 10.) Vivendi porro rationem Athleticam quod attinet, antiquioribus temporibus vesci caricis, illis praescriptum fuisse, scribit Plinius l. 23. c. 7. ut nempe pinguescerent: Idem Pythagoram primum carnem iis comedendam exhibuisse, notat; quod
image: s0387aOribasius Gorae tribuit, quem, caricarum usu sublato [orig: sublatô], Eurameni Samio primum carnes apposuisse tradit. Quorum utrum sit, ante Hippocratis certe aetatem carnibus Athletae vescebantur, et praesertim suillis, ut ipse de Biante pugile refert Epidem. l. 5. §. 70. bubulis item, utex Galeno constat, qui ex illis et pane cum caseo sine fermento facto, quod Coliphium dictum, victitasse [orig: victitâsse] scribit. Thebanum tamen quendam caprinas carnes, alium April glandulas manducasse [orig: manducâsse], viribusque coeteros omnes superasse [orig: superâsse], scribunt Clitomachus Carthaginiensis et Martial. l. 3. Epigr. 82. v. 19. 20. Porro Plinius Valerianus nullum Athletarum cibum absque anetho exstitisse, docet de Rem. l. 4. c. 27. Quantum vero cibi assumpserint Athletae, innuit Galenus de dignot. puls. l. 2. cum iis carnis minas duas paucum cibum fuisse, narrat: Unde Athlericus victus in Proverb. abiit notumque quod de Milone Crotoniare ac Heraclide pugile literis est proditum. Tertullian. de Pallio c. 2. meminit siccae saginationis Athletarum, quae forte fuit xerophagia Caelio et Ioh. Cassiano memorata, qua [orig: quâ] scil. sicus aridas, nuces et nil coctum, nil humidum sumebant; non placentas, ut ait Arrianus in Epicteto, non frigidum potum: et de qua Plautus Mostellar, Actu 1. sc. 2. v. 72. ubi Adolescens quidam sic,
Quo neque industrior de iuventute erat
Arte Gymnastica [orig: Gymnasticâ], disca [orig: discâ], hastis, pila [orig: pilâ],
Cursu, armis, equo [orig: equô], Victitabam volupe:
Parsimania [orig: Parsimaniâ] et duritie.In cena imprimis validissimos sumebant cibos, quos ambulatione magis quam somno [orig: somnô], perficiebant. Plin. l. 11. c. 53. varietatem insuper vitabant, Plut. l. 4. Sympos. Problem. 1. Insomno vero, motu ac quiete, adeo nullam servabant mensuram, ut qui modo tota [orig: totâ] die laborarent, quando scil. exercitium te/leion sive kataskeuh\n vocatum inibant; modo nocte, modo a cibo, modo ante: quasi propositum in omnibus tenuerint Hippocratis praecepta (lahores, cibi, potiones, sonni, Venus, omnia moderata ) negligere et id unice operae dare, ut sine regula viverent. Nec maior ipsis aeris cura, quamvis Antiqui curarint, ut, ad futura certamina se praeparantes, in salubri aere exercerentur: sicut manifestum est e Xystis, quas ideo fabricatas in Gymnasiis, scribit Vitruvius l. 5. c. 11. quo Athletae in hieme, ad vitandas aeris iniurias, inibi in salubriori aere commodius exerceri valerent; quo [orig: quô] tempore multas plagas perferebant a Paedotribis, nec non victum haud iucundum, sed a Magistris exercitationum praescriptum, sequebantur, Basilius M. Hom. 54. Ita Strabo, veteres consuevisse Athletas Ravennam mittere, ut ibi in salubriori aere commodius exercitarentur, literis prodidit. Ab animi affectionibus ut sibi temperarent, edocti sunt et Pyrrhus quidem, maximus certaminis Gymnici praeceptor, solitus est iis, quos exercebat, praecipere, ne irascerentur, Senec. de Ira l. 2. c. 14. A Venere prorsus abstinuerunt, ut Plato docet de LL. l. 8. de Astylo, Diopompo Crissone, Iceo Tarentino verba faciens: et (praeter Galenum de loc. aff. l. 6. ac Basilium M. Hom. 52.) de Blatara, Martialis l. 11. Epigr. 48. v. 1. 2. scribit, quem gelida [orig: gelidâ] corpus perfundere consuevisse ait, ut libidinis stimulos minus sentiret. Imo non solum hoc [orig: hôc] remedio [orig: remediô] contra Venerem utebantur Athletae, verum etiam laminas plumbeas renum et lumborum regionibus eo [orig: eô] fine adhibebant, Plin. l. 34. c. 18. et Cassian. l. 6. c. 7. quo respexisse D. Paulus videtur, cum dixit: Qui in stadio currant, ab omnibus abstinent, vide quoque Chrysostomum 1. ad Cor. c. 9. v. 25. atque Aelianum et Clem. Alex. l. 3. Strom. Addam hoc unum, quod modo memoratus Clemens, Paedag. l. 3. c. 5. quasi ludens memoriae mandavit. Athletas hanc unam honestatis imaginem habuisse, ut numquam in publicum ad certandum sine subligaculis prodierint. Quem morem ab Hercule primum invectum, sicut a Palaestra, Mercurii filia, pudendos locos obtegendi consuetudinem inter mulieres, quae cursa aliisque exercebantur, introductam esse, memoriae mandatum est. Quamquam Dionysius Halicarn. Antiqq. Rom. l. 7. scribat, ex Homero colligi, Apud priscos illos turpe habitum esse nudos certare, prinum autem omnium Olympiade quintadecima [orig: quintadecimâ] Neanthum Lacedaemonium, Olympiaco [orig: Olympiacô] stadio [orig: stadiô] decurrentem, totum corpus denudasse, pudendis tantum subligaribus campestribus obtectis. Vide Hieron. Mercuridalem de Arte Gymn. passim, inprimis vero l. 1. c. 13. et seqq. hic [orig: hîc] passim, vocibus Gymnasium, Palaestra, Sudore uno etc. uti de nominibus Athletarum in urnam conici solitis, infra voce Homogrammi.
ATHLIBIS urbs Aegypti; alia Arabiae. Steph.
ATHLULA Arabiae urbs. Dio. Epibula Xiphilino.
ATHMATHA i. e. lacerta, vel stellio, civitas in tribu Iudae. Ios. c. 19. v. 35.
ATHMONUM pars Cecropis tribus [orig: tribûs]. Steph. Erat ibi Templum Veneris Uraniae, exstructum a Rege Porphyrione, qui ante Atticum his locis regnaverat, item Templum Dianae Amarysiae, cuius in honorem festum cognomine celebrabatur Athenis. Hinc *)aqmoneu\s2, demo [orig: demô] seu pago [orig: pagô] hoc [orig: hôc] oriundus. Incr. Athenis in Aede Panagia Gorgopiko.
... *n*e*u*s *x*a*p*i*e*s*s*a *a*p*i*s*t*w
*n*o*s *e*s *a*q*m*o*n*n*w*n.Indidem Nicias Archon erat etc. Vide Iac. Sponium Itinerar. Graeciae Part. 2. p. 183. et Part. 3. p. 83.
ATHOCARAE apud Plinium, per transpositionem, pro Athacoris, quos vide.
ATHOCI Haeretici memorati Histor. Concilior. Tom. IV. Saeculo [orig: Saeculô] XIII. Animas cum corporibus interire, docuerunt. Vide Tobiam Pfannerum System. Theol. Gentilis pur. c. 17. §. 12.
ATHOLIA provinc. Scotiae Septentrionalis intra montes, in mediterraneis ubi alias pars Caledoniorum popul. Ei adiacent provinciae Perthia, Badenothia, Abria et Straternia. Baudrand.
ATHONA Arabum urbs. Ioseph. Ant. Iud. l. 14. c. 2.
ATHOS mons Macedoniae, nunc in tractu Iamboli dicto, instar peninsulae in mare Aegaeum excurrens, inter sinus Strymonicum, et Singiticum, cuius umbra in Lemnum insul. inde in ortum 87.
page 387, image: s0387bmill. pass. distantem usque pertingit. Plin. 1. 4. c. 10. et 12. Unde adagtum, Athos celat latera bovis Lemniae; de iis, qui gloriam aliorum obscurant, ut Athos simulacrum bovis Lemniae ex candido lapide factum et excisum. Thucydides l. 4. *)\aqws2, o)/ros2 u(yhlo\n, Virgil. Aen. l. 12. v. 401. Quantus Athos, aut quantus Eryx. Hic est monsille qui perfoslus a Xerxe. Aelchines, contra Cteliphontem: *)o tw=n persw=n basileu\s2 o( to\n *)/aqw dioru/cas2. Lucan. l. 2. v. 672.
Tales fama canit tumidum super aequora Xerxem
Construxisse vias, multum cum pontibus ausus,
Europamque Asiae, Sestonque admovit Abydo,
Incessitque fretum rapidi super Hellesponti,
Non Eurum, Zephyrumque timens: cum vela, ratesque
In medium deferret Athon.Iuvenal. Sat. 10. v. 174.
--- --- - Creditur olim
Velificatus Athos.Claudian. l. 1. in Rufin. v. 337.
Seu te cana gelu Rhodope, seu remige Medo
Sollicitatus Athos.Idem, de Bello Getic. v. 177.
Nil Rhodope, nil vastus Athos, nil profuit Aemus.
Leporibus olim abundasse [orig: abundâsse] innuit Ovid. l. 2. de Art. Am. v. 517.
Quot lepores in Atho: quot apes pascuntur in Hybla.
Iungitur Isthmo 12. stadior, in quo 24. monasteria Monachorum Graecorum, quorum celeberrima, Gato pedos et Agias laura. Vide Baudrand. Est et Athos urbs in monte. Steoh. et locus in Aegypto. Euseb. Praep. Euang. 1. 9. Inde Athous Iuppiter in vertice montis cultus. Pausan. Hesych. *)aqw=os, o( e)pi\ *)/aqw tou= o)/rous2 i(drume/nos2 a)ndria\s2 o( *zeu/s2. Mons hodie M. Santo dicitur, Graecis *(/agion o)/ros2. Turcis Seididag vocatur. Ceterum, de Iove Athoo nonnulli interpretantur imaginem, quae in Athoitarum nummis comparet. Sed ea potius de Atho Gigante est accipienda, cuius meminit Nicander apud Stephanum:
*kai/ tis2 *)/aqw to/son u(/yos,
In toto Stephano vix alter est corruptior locus, quem sic restituit Is. Voss. Observ. in Metae l. 2. c. 2. p. 137.
*kai/ tis2 *)/aqw to/son u(/yos2 i)dw\n *qrh/ikos2 a)p' a)grou=
*)/eklusen, ou)dhqe/ntos2 a)metrh/tw| u(po\ li/mnh|,
*(=hs2 a)naspw=n xei/ressi du/o r(i/ptesk' e)pi\ *lh/mnw|
*)hliba/tou proqe/lumna, *kanastrai/hs2 pa/ros2 a)/krhs2.h. e. quod vult, Athon quendam Gigantem bello [orig: bellô] contra Deos, cum tam vastam molem vidisset in solo Thracio, inde solvisse eam, fundatam prius sub immensa palude. Unde avellens radicitus, ambabus manibus montem illum iactavit, prope Lemnum insulam, ad pedem promontorii Canastraei. Hunc montem perforasse [orig: perforâsse] Xerxem supra ostendimus, quod inter celebriorum Sophistarum materias assumptum fuisse, ex Luciano et Hermogene licet colligere. Mela loc. cit. ex emendatione Is. Vossii: A Xerxe in Graios tendente perfossus, transiug atusque est, factus freto navigabili pervius. Hanc Xerxis foslam, quae erat mille quingentorum passuum, sive 12. stadiorum, fretum similiter vocat. Plin. loc. cit. Catullus vero mare, in coma Beronices v. 46. Epigr. 67.
Cum Medi peperere [orig: peperêre] novum mare, cumque iuventus
Per medium classi barbara navit Atho.Meliores auctores passim Atho dicunt to\n *)/aqw, non Athon. Sed et Athonem qui vocant, recte faciunt, sic Cicero et alii. Corruptissimus est Ammiani Marcellini locus, l. 31. de hac ipsa Athonis fossa [orig: fossâ], quem ab aliis iam depositum sic emendat Is. Vossius: Resipiscant tandem memoriae veteres Medicas acies ductantes ad Graeciam: quae ductum Hellesponti occupantes, et discidio quodam fabvili, mare sub imo Athonis pede quaesitum, exponunt, et turmatim apud Doriscum exercitus recensitos, concordame omni posteritate, ut fabulosae sunt lectae. Bellonius, l. 1. c. 35. qui angustias peninsulae, quam efficit Athos, lustravit, et ipse quoque hauc Xerxis foslam fabulosam esse existimabat; nempe quia nulla incisionum vestigia invenit. Sed, qui fieri potuisset, ut per totsecula ductus aquae, ad pedem tam vasti montis situs, servari potuisset? Hoc illud ipsum est, quamobrem Graeci laborem illum Xerxis stultum et insanum adpellarunt [orig: adpellârunt], gnari follam istam a defluviis et impendentibus ruinis statim esse obruendam. Aeliani tamen seculo [orig: seculô], vestigia huius perfossionis exstitisse videntur; locus est l. 13. de Animal. c. 20. Vide de hoc monte etiam Herodot. Musa [orig: Musâ] 7. Nic. Lloydius.
ATHOTIS I. fil. Menis, II. Rex primae dynastiae Thinitarum, in Aegypto, medicinae peritissimus, de Anatomia libros scripsit, et regale palatium Memphi aedificavit. Iul. Africanus, Scaliger, in Can. Isagog. p. 222. Aegyptii vocarunt [orig: vocârunt] *qwu=q, Graeci *(ermhn=, h. e. Mercurium, post obitum enim et is conserationis honore donatus est: Sicut frater eius, Memphitici regni conditor, Tosorthrus, nomen et cultum Aesculapii obtinuit. Illi tribuuntur anni regni 57. Pater fuit, Athotis II. et Cencenis, sub quibus Thebaidis regnum sie divisum, ut alter ad Nili Orientem imperaret, alter ad Occidentem. Unde Athotis II. Thebanorum Regum seriem continuavit, praefuitque annos 32. cui successit Diabies fil. alter Thinitarum regnum orsus est. Vide Marshamum Canone Chron. et infra voce This: item voce Tosorthros.
ATHRA oppidul. Hiberniae, in Lagenia et Comitatu Kildariensi, ad fluv. Burgum, medium ferme inter Caterlogum et Kildariam.