December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0376b

ASTIGI Urbs Hispaniae Baeticae Mela. l. 2. c. 6. quae nunc vulgo Eciia dicitur. Tria huius nominis oppida fuere [orig: fuêre]. Praecipua est haec, cuius plurimi mentionem faciunt. Vide Astygi. Altera erat in Celticis ad Lusitaniam, quam recenset Antonin. in itinere a Corduba Emeritam. Sed et Plin. l. 3. c. 1. huius meminisse videtur, cum in Celticis urbibus Lastigin enumerat, perperam, ut putat Voss. in Melae loc. cit. pro Astigi. Tertiae situm ostendit Ptol. cuius quoque mentio apud Plin. loc. cit. sub nomne Astigi veteris. Viri docti bas male confundunt, utroque [orig: utrôque] enim modo [orig: modô] scribitur Artigis, vel Astigis, vel Astigi.

ASTILE seu HASTILE apud Leonem Ostiens. l. 2. c. ult. Crucem auream --- cum tripode argenteo deaurato et astili onychino argenteo et aureo ornato: baculus est longior, cui crux, quae in Communione Romana in processionibus defertur, infigi solet. Hastile dicitur, apud Adamnanum de locis Scr. l. 1. c. 8. In Cruce lignea, cuius hastile in duas intercisum est partes etc. Car. du Fresne Glossar.

ASTINCKHUSA oppid. in Comitatu Waldekensi. Metel.

ASTIPULATOR in Ordine Romano, dicitur is, cuius licentia [orig: licentiâ] et consensu Virgo, religionis, ut vocant, habitum sumit, apud Eund. Car. du Fresne.

ASTO [1] Prosopitis Nomi Aegypti civitas, et Metropolis, ubi Saturnus colebatur. Epiphanius.

ASTO [2] Nicolaus, vide Nicolaus.

ASTOA vicus Arabiae Felicis. Ptol.

ASTOMI Indiae populi, ore carentes Plin. l. 7. c. 2. quem sis vide. Alii habent, in Africa Mediterran. Cuius fabulae occasio ab Africanis gentibus cis Senegam desumpta est, qui pudori sibi ducunt os suum ab aliis videri, vide le Blanc part. 2. p. 2. Confer Vost. in Pomp. Melam l. 3. c. 9. Quibus adde Auctorem Histor. Orbis Terr.

ASTOVIA German. urbs Ptol. Aliis Astuia, vulgo Bedenhusen.

ASTRA vide Sidera, it voce Stella.

ASTRABACUS dai/mwn e)pixw/rios2 para\ *la/kwsi. Clem. Alexandr.

ASTRABA Isidoro in Gloss. tabella in qua pedes requiescunt: quo [orig: quô] nomine Salmas. indigitatas vult tabellas vel scalas ferreas equis scandendis olim adhibitas, hodieque. Namque scansoria illa inscendendis equis et pedibus sustinendis facta, iam Hieronymi tempore in usu fuisse, dicemus infra in voce Stapedes. *)anabolei=s2 Graeci, eadem [orig: eâdem] qua [orig: quâ] Stratores olim appellatione, dixare [orig: dixâre]: ska/las2 etiam vocat Mauricius *strathgi/k. l. 1. Pendebant autem e. sella equi et ex ferro erant, Ibid. ut et apud Eustathium Odyss. etc. Apud Suidam vero *)astra/bh est to\ e)pi\ tw=n e)fippi/wn cu/lon o(/ pratou=sin oi( katezo/menoi, Lignum, quod est in ephippiis, quod sessores tenent. H. e. sellae arcus, quem Arcon volgo Galli vocant, vel sella ipsa. Hinc e)n th=s2 a)stra/bhs2 a)posfairi/zein, ex equo deturbare, apud Nicetam, Gall. desarconner. Arciones autem hi ab arcu vocant, quod in modum arcus incurvi sint, ect. Salmas. Notis ad Aelium Spartian in Antonino Caracallo, c. 7. ad verba, Quum illum in equum strator eius levaret.

ASTRABE una Cycladum, Casos postea dicta.

ASTRACHANUM urbs ampla Tartariae Asiaticae, prope ostium Volgae fluv. in ditione Moscorum, ab A. c. 1554. cum arce permunita. Habuit olim Regem proprium. Ibique antiquitus erant Asturcam populi. Leuc. a Mari Caspio 12. et 70. ab urbe Terkia in Septentrion. Pars Tartariae, in qua sita est, vulgo Nagaia seu regnum Astracanum, Olear. Capta haub pridem a rebellium Duce, sed recepta. Ceterum, urbs haec a primo conditore nomen accepit; Regnum vero unum ex illis est, quae ex Zavolhensi Imperio destructo originem duxere [orig: duxêre], fuereque [orig: fuêreque] Reges sub tutela et tributo Crimensium seu Praecopensium Tartarorum. Georg. Hornius Orb. Imper. p. 437.

ASTRAEA [1] Astraei, Arcadiae Regis (quidam scribunt Titani fratris Saturni) et Aurorae, sive, ut Hesiodus, et alii volunt, Iovis ac Themidis Caelo [orig: Caelô] et Terra [orig: Terrâ] prognatae filia; ob aequitatem suam Iustitia dicta. Quae aureo [orig: aureô] saeculo [orig: saeculô] a caelis in terram migrasse [orig: migrâsse], et tandem in subsequenti aereo et ferreo, vitiis hominum crescentibus offensa, in caelum iterum subvolasse [orig: subvolâsse], ibi Zodiaco inserta, Virginis nomine, fingitur. Hesiodi Theog. Ovid. Met. l. 1. fab. 4. v. 149.

--- Et Virgo caede madentes
Ultima caelestum terras Astraea reliquit.

Seneca in Octavia, Actu 2. v. 422.

Neglecta terras fugit, et mores feros
Hominum, et cruenta [orig: cruentâ] caede pollutas manus
Astraea Virgo, siderum magnum decus.

Aratus in Phaenomenis:

*)amfote/roisi de\ possi\n u(poske/yaio *bow/tou
*parqe/non, h(/ r' e)n xersi\ fe/rei sta/xun ai)glh/enta.
*ei)=t' ou)=n *)astrai/ou kei/nh ge/nos2 (o(\n r(a/ te/ fasin
*)/astrwn a)rxai/wn pate/r' e(/mmenai' ei)/ te/ teu a)/llou,
*eu)/khlos2 fore/oito. *lo/gos2 ge me\n entre/xei a)/llos2
*)anqrw/pois2, w(s2 dh=qen. e)pixqoni/h pa/ros2 h)=en,
*)/hrxeto d' a)nqrw/pwn katenanti/h, ou)de/pot' a)ndrw=n,
*ou)de/pot' a)rxai/wn h)nh/nato fu=la gunaikw=n,
*)all/ a)nami\c ena/qhto, kai\ a)qanai/th per e)ou=sa.
*kai/ e( *di/khn kale/eskon.

Et postea,

*)all' o(/te dh\ kakei=noi e)te(/qnasan, oi( d' e)ge/nonto,
*xalkei/h geneh\, prote/rwn o)low/teroi a)/ndris2,
*(oi prw=toi kako/ergon e)xalkeu\santo ma/xairan
*ei)nodi/hn, prw=toi de\ bow=n e)pa/sant' a)roth/rwn,
*kai\ to/te mish/sasa *di/kh kei/nwn ge/nos2 a)ndrw=n;
*)/eptaq' u(pourani/h, tau/thn d' a)/ra na/ssato xw/ran
*(=hxi/ per ennuxi/h e)/ti fai/netai a)nqrw/poisi.



image: s0377a

Haec dem scribo, veniunt mihi in mentem versus Catulli Epigr. 65. v. 764. quos proculdubio cum faceret, Arati locum praedictum ante oculos habuit. Sunt autem tales:

Praesentes namque ante domos invisere castas
Saepius, et sese mortali ostendere coetu
Caelicolae, nondum spreta [orig: spretâ] pietate solebant.
saepe Pater Divum [orig: Divûm] templo in fulgente revisens,
Annua dum festis venissent sacra diebus,
Conspexit terra [orig: terrâ] Cretum procurrere currus.
Saepe vagus Liber parnassi e vertice summo
Thyadas effusis evantes crinibus egit, etc.
Soepe in letifero belli certamine Mavors,
Aut rapidi Tritonis hera, aut Rhamnusia virgo
Armatas hominum est praesens hortara catervas.
Sed postquam tellus scelere est imbuta nefando [orig: nefandô],
Iustitiamque omnes cupida de mente fugarunt [orig: fugârunt],
Perfudere [orig: Perfudêre] manus fraterno [orig: fraternô] sanguine fratres,
Destitit exstinctos natus lugere parentes,
Optavit genitor primaevi funera nati
Liber, ut innuptae potiretur flore novercae,
Ignaro mater substernens se impia nato,
Impia non verita est Divos scelerare penates.
Omnia fanda, nefanda malo [orig: malô] permista furore,
Iustificam nobis mentem avertere [orig: avertêre] Deorum.
Quare nec tales dignantur visere coetus,
Nec se contingi patiuntur lumine claro [orig: clarô],

Nic. Lloydius.

ASTRAEA [2] civitas Illyriae. Steph.

ASTRAEUM oppid. Macedoniae. Ptol.

ASTRAEUS Titanum unus, qui contra Deos arma sumpsit, Astraeae pater, quam ex Aurora genuit, nec non et ventos omnes, quos, cum fratres adversus Iovem bellum movissent, omnes armavit, et in superos emisit. Item fluv. Macedoniae. Aelian. Oritur in limite Albavorum, prope Astraeum oppid. ubi Astraei, seu Aestraei populi inter Almoves et Deslaretios. Baudrand.

ASTRAGALIZONTES Graece *)astragali/zontes2, ex aere, Polycleti opus. Plin. l. 34. c. 8. Polycletus --- fecit et distringentem et nudum talo [orig: talô] incessentem. Duosque pueros, item talis nudos ludentes, qui vocantur Astragalizontes: et sunt in Titi Imperatoris atrio, quo [orig: quô] opere nullum absolutius plerique iudicant. Vide infra, ubi de Talis, item voce Tropei.

ASTRAMPSYCHUS auctor antiquus, scripsit de cura asinorum, et o)neirokritiko\n, i. e. de coniectatione somniorum. Suidas.

ASTRANTIA sive OSTRITIUM Herbariorum, aliis Magistrantia et Imperatoria, verum est Veterum Smyrnium. Utriusque enim caulis foeniculaceus, folia apii in auri colorem languescentia, radix crasla et multa, foris nigricans, intus alba. Utraque in montibus nascitur, et radice liquorem exsudat lentum ac modice rufum, suavissimi odoris et myrrham optimam redolentis, linguamque vellicantis acrimonia [orig: acrimoniâ] sua [orig: suâ]. Unde et myrrham sucum vocavere [orig: vocavêre] Veteres, stacte myrrha [orig: myrrhâ] nihilo deteriorem. Utraque porro stomachum corroborat, menses et urinam ciet, cum polenta trita et imposita carbunculos sanat, ex vino pota rigores discutit, contra rabiosi canis morsum et serpentisictus efficax est; renumque ac lumborum doloribus opitulatur etc. Hodie quoque Herbam Benzuini nonnulli vocant; de qua vide plura apud Salmas. ad Solin. p. 1274. et 1275.

ASTRAPAEA nomen gemmae, apud Plin. l. 37. c. 11. Astrapaeae in nigro aut cyano discurrunt, e medio fluminis radii. Graece a)stropai/a, ab a)straph\, fulgur, fulgor, fulgetrum. Idem Salmas. ibid. p. 770

ASTRAPAEUS Iuppiter a coruscatione sic dictus.

ASTRASSUS Indiaeintra Gangem oppid. Ptol.

ASTRATA Arabici sinus [orig: sinûs] insula. Ptol. Caiassa hodie, ut ex tabulis apparet.

ASTREUS unus fuit ex iis, qui in aula Cephei Regis Perseo vim inferre conati, ab eodem sunt interfecti. Ovid. Met. l. 5. v. 144.

Occidit et Caeladon Mendesius, occidit Astreus.

ASTRICTUS color vide supra Adstrictus.

ASTRION Graece *)/astrion, quasi parvum a)/stron, vel parvus a)sth\r, gemma est candida, in Carmania, Media et Perside nascens; quam *selhni/thn quoque nonnulli vocavere [orig: vocavêre]: non quod cum Lunae cursu sxmpathiam habeat; Sed quia ex candido translucens melleo [orig: melleô] colore Lunae imaginem continet. Salmas. ad Solin. p. 756. et 768.

ASTRIOTES Graece *)astreiw/ths2, lapis cui multas virtutes, in Magicis rebus, tribuit Zoroastres, spud Plin. l. 37. c. 9. Celebrant astriotem, mirasque laudes eius in Magicis artibus Zoroastrem cecinisse. Cardano, gemma est minime perspicua, cinerea, stellatis maculis distincta, quae in aceto, aut vino, sponte movetur, animalium inceslu progrediens, nunc antrorsum, nunc retrorsum, nunc in latus, Dalechampius ad loc.

ASTRITES seu Stella Marina , piscis est, quinos radios habens longitudine palmi, cui cortex durus, hispidus, asper et serpentino [orig: serpentinô] colore variatus, flexuosus tamen et radiis ex centro aequis spatiis in circumferentiam paulatim gracilescentibus; cutis non glabra, sed quasi ex meris officulis ac spinulis compaginata. Ceierrime natet instarque polypi brachia diducit ac contrahit; os in medio, instar echivi, ita ut alimentum singulis quinque radiis subministrare possit. Dorsum superne in sphaera protuberat, et ipsum hispidum, durum ac asperum: Magis tamen ventre glaber est; maculis alternatim, cinericio [orig: cinericiô] colore albicantibus et nigredine obfuscatis, intermixtis. Degunt plerumque inter saxorum filluras et hiatus, tamquam propriis pabuli sui domiciliis; vescuntur quippe maxime humore salsuginoso [orig: salsuginosô] rupium ostreisque marinis, iisque quae mollia dicuntur, passim


page 377, image: s0377b

insidias struunt et apprehensa tota exsugunt ac delumbarit. Cuiusmodi plures visuntur in Musaeo Kircheriano Romae, ut refert Georg. de Sepibus in Collegii Rom. Societ. Iesu Musaeo, p. 26.

ASTROBI Indica gens. Arrian.

ASTROBOLOS gemma oculis piscium similis et radians candido, ut Sol, apud Plin. l. 37. c. 9. Forte, in Sole.

ASTROBORIS vide ubi de Astabora,

ASTROLABIA recentioribus dicta sunt, metewrosko\pia Veterum; quae non solum de die valent, ut skio/qhra, sed et die ac nocte ad intervalla, magnitudines ac loca singularum stellarum signanda, sunt excogirata. *mete/wra enim stellas quoque vocarunt [orig: vocârunt] Vereres, et quae in caelo ipso sunt, non ea tantum quae infra caelum. Huiusmodi autem organa primus adinvenisse Hipparchus dicitur, Plinio l. 2. c. 26. Idemque ausus rem etiam Deo improbam, annumerare posteris stetlas, ac sidera ad nomen expungere. Sed et *skio/qhra quadanrenus sunt metewrotkopika\, quatenus et Solis motus ex umbris et Meridiani etc. per ea deprehenduntur. *)wrosko/pia utraque dixit Ptol. ab horoscopo indagando, de qua re vide infra. In Musaeo Kircheriano Astrolabia seu Planisphaeria plura ex aurichalco asservantur; e quibus vero quinque eximia sunt, omnibus sui partibus ad diversas altitudines poli aptata, stellarumque fixarum retibus, linea [orig: lineâ] fiduciae, axe atque armilla [orig: armillâ] suspensoria [orig: suspensoriâ] instructissima. Maximum eorum, quod et Latinis characteribus et notis exsculptum est, trium palmorum magnitudinem adaequat. Duo alia, quorum unum Arabum notis et antiquitate visendum; alterum iisdem characteribus insignitum, palmo [orig: palmô] cum dimidio in diametro constat etc. Vide Georg. de Sepibus in Collegii Rom. Societ. Iesu Musaeo p. 27.

ASTROLOGI seu Chaldaei, Assyriis, quales Aegyptiis Sacerdotes Clemens, l. 1. Strom. ubi de Astrica Philosophia ac Fatidica: *proe/sthsan de\ au)th=s2 *ai)gupti/wn de\ oi( profh=tai, kai\ *)assuri/wn oi( *xaldai=oi kai\ *galatw=n oi( *drui/dai. Qua [orig: Quâ] arte Berosus inprimis claruit. Plin. l. 7. c. 37. Variarum artium scientia [orig: scientiâ] innumer abiles enituere [orig: enituêre] --- Astrologia Berosus, cui ob divinas praedictiones, Athenienses publice in gymnasio statuam inaurata [orig: inauratâ] lingua [orig: linguâ] statuere [orig: statuêre]. Hic eam a Babyloniis suis primus in Graeciam attulit, et disciplinae huius Scholam in Coa Insul. aperuit, teste Vitruvio [orig: Vitruviô] l. 9. c. 1. circa tempora Alexandri M. si is idem est cum eo Beroso, qui *babulwniaka\ scripsit. Ante eum Eudoxus Astronomiam, quam ab Aegyptiis didicerat, Graecos suos docuit, circa Olymp. 103. Certe th=s2 *)astronomi/as2 apud Graecos, duos Auctores praecipuos ac primos agnoscit Sextus, Eudoxum et Hipparchum. Verustiora tamen Eudoxo [orig: Eudoxô] huius scientiae principia ac studia in Graecia fuisse, hinc colligitur, quod Thales, qui obiit Olymp. 58. primus a)strologh=sai proditur. Scripsit is de Aeguinoctiis et Solstitiis, primusque deliquia Solis praedixit: nullam vero partem th=s2 *geneqliakh=s2 attigit, quae Veteribus Astrologiae nomine proprie veniebat; Astronomiam proprie vocantibus th/rhsin th\n e)pi\ fainome/nois2, observationem siderum, ad praedicendas anni tempestates: quae observatio Nautis ac Agricolis inprimis utilis ac rieceslaria est. Alii tamen discrimen hoc neglexerunt. Unde Thales, ut modo visum, a)strologh=sai primus dictus et Pherecydes *)astrolo/gos2 est appellatus, qui tantum *)astrono/mos2 fuit: Phoci Samii liber inscriptus erat *)astrologi/a *nautikh\ etc. Contra Mamilius Astronomic w=n libros suos inscripsit, qui mere *geneqlialo/goi sunt. Sed Recentiores, Astrologos et Astronomos iterum, sed alia [orig: aliâ] paulo ratione, separavere [orig: separavêre], ut videre est, apud Salmas, pluribus hac de re agentem, ad Solinum p. 641. et seqq. Vide quoque Gerh. Ioh. Vossium de Artibus Mathematicis, ut et hic [orig: hîc] passim, ubi de Aequinctiis, Decanis, Gnominice Arte, Horoscopiis, Parapegmatis etc.

ASTROLOGICI Medicorum genus, de quibus infra voce Medici.

ASTROLOGUS Hercules dictus est, quod eo [orig: ] die se flammis iniecit, quo [orig: quô] futura erat Solis obscuratio. Festus.

ASTROMELA urbs Narbonensis provinciae maritima, Martiguez hodie Pineto. A Maritima oppidum ita dictum. Hinc periti nautae, les Martegaux. Baudrand.

ASTRONOMI quinam dicti olim hodieque, vide hic [orig: hîc] supra.

ASTRUM to\ *)/astron, Graecis antiquis kat' e)coxh\n, sidus caniculae dictum est. Unde Theophrastus, u(po/ to\ a)/stron fieri incisionem balsami scribit. Et Archilochus, to\ a)/stron perite/lletai; atque ita semper, apud theophrastum, u(po\ to\ *)/astron, circa Canis ortum. Inde a)strobolia, morbus astrorum, cuius causa ab ortu canis: quam vocem siderationem quidem reddidere [orig: reddidêre] Latini, ipsam tamen Sideris vocem absolute de canicula non usurparunt [orig: usurpârunt]. Salmas, ad Solin. p. 560.

ASTU apud C. Nepotem Themistocle c. 4. At Xerxes, Thermopylis expugnatis, protinus accessit Astu: ideque --- incendio [orig: incendiô] delevit. Et Alcibiade, c. 6. Postquam Astu venit: ex Graeco est *)/astu, et kat' e)coxh\n de urbe Athenarum dictum est, uti de Alexandria Aegypti po/lis2, de Roma Urbs. Steph. de Alexandria: e)le/geto de\ kat' e)coxh\n po/lis2, kai\ poli=tai e)c au)ths2, w(s2 *)/astu ai( *)aqh=nai kai\ *)astukoi\ oi( *)aqhnai=oi, w(s2 kai\ e)pi\ *r(w/mhs2 legetai ou)/ry. Sic Medina Arabum et Iracensium: [gap: Hebrew word(s)] item Phoenicibus urbs est. Occurrit vox apud Ciceronem quoque de LL. ut vestri Attici, priusquam Theseus eosdem migrare ex agris et in Astu, quod appellatur, omnes se conferre iussit. Astum etiam Oenomao,

-- - Ut omnes qui arcem Astumque incolunt.

Urbem quoque absolute vocat idem Nepos Phocione, c. 2. Scaliger Athenas veras etc. Vide Keuchenium aliosque ad Nepotem d. l. ut et c. 6. Themistocl.

ASTULA vide supra Assula, ut et infra in voce Picea.

ASTULPHUS vie Aistulphus.

ASTUR [1] qui ab Asturia est. Martial. de Asturconibus, l. 14. Epigr. 199.

Hic brevis ad numerum rapidos qui colligit ungues,
Venit ab armiferis gentibus Astur equis.



page 378, image: s0378a

Item Hetruscus quidam, qui Aeneae suppetias tulit adversus Turnum. Virg. Aen. l. 10. v. 180.

ASTUR [2] Aureolus, boni gladiatoris nomen, apud Salmas. ad Pollionem in Claudio. c. 5.

ASTURA [1] vulgo STURA, STORA et ASTORA, oppid. olim, nunc exiguum castrum, et fluv. Latii apud Circeios. Festus fluvium ait 6. mill. pass. ab urbe fluere. Sed hic Stura in agro Laurenti, Storas Straboni vocatur, diversus ab Astura, qui 5. mill. pass. abest ab Antio Circeios versus, ubi Cicero a Matei Antonii militibus fugiens, interfectus est.

ASTURA [2] Vicus est ad mare, cum fluv. parvo cognomine alias sub Volscis, nunc in Campania Romana et ditione Pontificia, Dominos habuit Frangepanos. Ibique detectus et captus est Conradinus Suevus, nepos Friderici secundi. Baudrand.

ASTURA [3] seu ASTA, fluv. Hispaniae Lucum Asturum alluit, et postea in Cantabricum Oceanum cadit. Quibusdam Melsus. Aliis autem est Tera fluv. qui Asturicam alluit, et dein cum Urbico et Estolla in Durium cadit. Idem.

ASTURCO Equus, idem cum tolutario, ab Asturia regione nomen habens, mollem et ad delicias compositam vecturam, magna [orig: magnâ] sedentium commoditate ac voluptate, exhibet: de quo molli delicatoque gressu per excellentiam badi/zein dixere [orig: dixêre] Graeci, ut Latini ambulare unde Gallis ambler ortum. *kalpa/zein quoque aliquando Asturcones aiunt Graeci, sed hoc proprie Tripedariorum equorum est: interim quia horum cursus proxime ad tolutariorum gressum accedit, facileque tripedarii tolutim docebantur et ad levitatem mollitiemque vecturae, qualis est in asturconibus, edomabantur, et his appellatio tributa. Porro o)cupodei=n de Asturconibus itidem dicebant, i. e. minuto [orig: minutô] citatoque [orig: citatôque] gradu ire et quasi pedibus argutari, quod tolutariorum proprium est. *sakka/zein item, elegantissima [orig: elegantissimâ] tralatione; eorum gradus enim in ambulando perinde minutus ac creber est, quasi sacco [orig: saccô] colatus esset et eliquatus. Liquores enim per saccum dum exprimuntur, crebris et minutis guttis eunt: haud absimili, imo prorsus eadem [orig: eâdem] metaphora [orig: metaphorâ], de minutissimo ac spississimo gradu dixit Plautus, Paenul. Actu 3. sc. 1. v. 9. cum succretum esse cribro pollinario. Unde et colatorii dicti hi equi, apud Veget. a quibus guttonarios distinguit, qui iidem sunt cum trepidiariis vel trepidantibus, etc. Vide Salmas. ad Capitolin. in Maximinis. c. 3. Quales vero equi tricenarii sint, Traqveniers Gallis, et quomodo ab Asturconibus differant, vide suo [orig: suô] loco [orig: locô]. Addam hic [orig: hîc] saltem, de nota eorum, qua [orig: quâ] plerumque insignes esse dicuntur. Indigitat eam Sil. Ital. l. 16. v. 346. ubi ludos a Scipione in Africa celebratos describens, sic inter alia,

Proximus a primo distans, quantum aequore currus
Occupat ipse loci distans, sed proximus ibat
Astur Panchates, patrio frons alba nitebat
Insigni et patrio pes omnis concolor albo.

Indicat nempe, Asturicos equos vulgo macula [orig: maculâ] alba [orig: albâ] frontem habere insigruitam et pedes plurimos albos etc. Salmas. ad Solin. p. 897.

ASTURES Hispaniae Tarraconensis populi Gallaecis proximi, aurifodinis, et equis quondam tolutariis nobilitati, quibus non vulgaris in cursu, sed mollis alterno [orig: alternô] crurum explicatu glomeratio, vide supra. De auri fossoribus Astoribus res notissima est. Lucan. l. 4. v. 297.

Non se tam penitus, tam longe luce relicta [orig: relictâ]
Merserit Asturii scrutator pallidus auri.

Ubi perperam Assyrii auri nunc circumfertur. Sil. Ital. l. 1. v. 231.

--- --- - Astur avarus
Visceribus lacerae telluris mergitur imis,
Et redit infelix effosso concolor auro.

Martial. l. 10. epigr. 16. v. 3.

Accipe Callaicis quicquid fodit Astur in arvis.

Claudian. in Prob. et Olybr. Consul. v. 49.

--- Quidquid tellure revulsa [orig: revulsâ]
Callaicis fodiens rimatur collibus Astur.

Ita locum istum feliciter emendavit doctiss. Nicol. Heinsius, cui hauc notam debeo. Horum regio Asturia, vulgo Las Esturias.

ASTURIA regio et civitas Hispaniae, prope Lusitaniam, ab Astura fluvio sic dicta. Duae autem Asturiae annumerantur, quarum una vernacule Asturias de Oviedo [correction of the transcriber; in the print Quiedo] dicta, Galicia [orig: Galiciâ] terminatur, altera Santillana nomine, Cantabris et Vasconibus concluditur; utraque excelsis montibus attollitur. Ibi sunt breves equi, sed incessu veloces, qui Asturcones vocantur: hodie Pyrenaeos montes vulgus Las Asturias vocat. Metel. Totius regionis primaria est Lucus Asturum, Oviedo, urbs alias regio [orig: regiô] titulo [orig: titulô] insignis. Regio haec montosa admodum et sterilis raros habet incolas. Baudrand. Roderico [orig: Rodericô] Rege a Saracenis Maurisque victo [orig: victô], cum omnis nobilitas Gothorum cecidisset, sola, cum Cantabria, ex Hispaniae regnis, intacta remansit, A. C. 713. Tum Pelagius, ex regio Gothorum sanguine, ob illatam vim filiae suae a Praefecto Saraceno, ad Asturiorum montes profugiens, reliquias Gothorum ad libertatem vocavit, hostiumque XXUM. prostratis, novum in Asturiis regnum condidit. A. C. 714. 717. Ex Asturiis sedem Legionem transtulit Ordonius, A. C. 920. Obsesla Astura ab Almansore est A. C. 985. etc. Hodie sub Hispaniae Rege. Mariana, l. 7. Plin. l. 3. c. 3. et l. 4. c. 20. Strab. l. 1. Rodericus Sanctius in Chron.

ASTURICANI Sarmatiae Asiaticae gens. Ptol.

ASTURIGA Augusta, alias Asturum urbs, nunc regni Legionensis, ad fluv. Tera in continenti Vaccaeorum, vulgo Astorga. Vide Boteri Relationem Hisp. A paucis inhabitatur et indies deficit.


image: s0378b

Baudrand. Episcopalis est. Ibi Synodus, A. C. 947.

ASTURIS et CASTURIS urbs Austriae ad Anisum fluv. Steir. Vide Ferrar.

ASTURUM lucus Hispaniae Tarraconensis urbs. Ptol. hodie Oviedo. Vide Ovetum.

ASTUSAPES Nili nomen. Plin. l. 5. c. 9.

ASTY vel ASTU, Diodor. Sic. nomen, quo [orig: quô] olim Graeciae urbes vocabantur; Athenae autem et Alexandria per excellentiam. Steph. Vide Astu.

ASTYAGES [1] qui Apandas Diodor. Sic. Cyaxaris fil. nepos Phraortae, IX. et ultimus Medorum Rex, pater Mandanae, quae Cambysi, mediocris dignitatis Persae, nupta, Cyrum, a quo Avus de throno deturbatus, peperit; de quo multa Herodot. l. 1. et Iustin. l. 1. Vide Cambyses, Cyrus, Harpagus, Mandane. In hoc finiit Monarchia Medorum, An. 196. Urb. Cond. 5. Olymp. postquam durasset [orig: durâsset] 317. ann. connumeratis annis 35. vel 38. secundum Euseb. regni Astyagis. Nic. Lloydius. Illustri Chronologo Marshamo, fuit hic Astyages quartus Rex Medorum, frater Darii Medi, (qui et ipse Astyages ) per Mandanem fil. avi Cyri, cui sic Astyages hic I. avunculus magnus fuerit, contra hunc Cyrus, cohortante Harpago [orig: Harpagô] Medo [orig: Medô] (cui Astyages filium dederat epulandum) expeditione suscepta [orig: susceptâ], illum tandem vicit, cepit regnoque [orig: regnôque] exuit, postquam regnasset [orig: regnâsset] annos 35. Herodot. l. 1. c. 130. Ctesias refert, illum post fugam, Ecbatanis delituisse: et Amytri eius filiam Cyro nupsisse, in Excerptus Photii. Cyrus vero Pasargadis honorem habuit, quod ibi ultimo [orig: ultimô] proelio [orig: proeliô] victor evasisset, et Asiae Imperium in se transtulisset, urbe condita [orig: conditâ], et regia [orig: regiâ] constructa [orig: constructâ], in victoriae memoriam, Strabo l. 15. Ad quem modum Medi, omni supra Halym fluv. Asiae dominati annos 128. ab anno scil. 22. De iocis primi Regis, qui etiam Assyriam, praeter Babylonis portionem, omnem subegerant, et excisa [orig: excisâ] Nino [orig: Ninô], Imperii istius gloriam haud pridem in se transtulerant, ipsi iam Persis subiecti sunt, anno 1. Olymp. 55. Nabonassari 189. Periodi Iul. 4155. et Septuagenariae Iudaeorum servitutis anno [orig: annô] 49. Vide praefatum Marshamum Canone Chron. Sec. XVIII. ubi de Prima Cyri victoria.

ASTYAGES [2] alter qui communiter Darius Medus, prioris frater, Rex Medo-Persicus I. fuit. Credibile enim est, Cyaxarem I. utriusque patrem, Scythicarum graslationum iam satagentem, Persas, a Phraorte subactos, sed impatientius iugum ferentes, Dario fil. cum potestate tituloque regio, coercendos tradidisse. S. Hieronym. certe, Scythas sub Dario Rege Medorum Orientem tenuisse captivum, in Epit. Fabiae, et Suidas, Thaletem sub Dario Solis eclipsim contigisse, in *qal. scribunt: quae ambo sub Cyaxare Medo contigisse notum. Susa expugnavit anno [orig: annô] Nabonass. 161. Hierosolymitanae desolationis anno [orig: annô] 21. qui proin primus annus Darii filii Assueri, de semine Medorum, quo regnavit super regnum Chaldaeorum, dicitur, Dan. c. 9. v. 1. urbe enim hac [orig: hâc] expugnata [orig: expugnatâ], Chaldaei tota [orig: totâ] Susiana [orig: Susianâ] exuti, et ditio Medo-Persica, cuius terminus hactenus Elymais erat, ultra Eulaeum amnem, qui Susianen Babyloniae ab ea dividebat, protensa est. Vide ex profanis Aeschylum in Persis, ex Sacris Scriptoribus Ieremiam c. 51. v. 31. Danielem c. 5. v. 28. et c. 8. v. 2. Esdr. c. 4. v. 9. Sic captis Susis, Darius Danielem Prophetam qui primum praepositus fuerat Magis Chaldais, dein Portae Regis, i. c. Portae Eulaet, seu Telonio Susiano, assumptum secum duxit in Mediam, eumque in maximo honore apud se habuit. Ioseph. Iud. Ant. l. 10. c. 12. Post haec cum esset LXII. annos natus, regnis sui rationem iniit, et constituit super Regnum Satrapas CXX. hisque tres Eparchos, quorum unus Daniel praeposuit: qui post mortem Darii Babylonem reperiit, vixitque ibi sub Balthasare Rege Dan. c. 5. v. 11. 12. 13. Pater fuit hic Astyager II. seu Darius Medius Cyararis II. et Mandanes, quo [orig: quô] genitus Cyrus, avunculi filia [orig: filiâ] et herede unica [orig: unicâ] ducta [orig: ductâ], Medo-Persicam ditionem, cum reliquis Asiae regnis, Medico, Lydico, Babylonico, sub unum caput redegit. Ioh. Marshamus Canone Chron. Sec. XVIII. ubi de Regibus Medo-Persicis etc. Vide et infra Darius Medus.

ASTYALUS Troianus, a Neoptolemo interemptus. Homer. Il. 6.

ASTYANASSA Helenae uxoris Menelai, ancilla lascivissima; prima de variis concubitus [orig: concubitûs] modis, librum conscripsit; cuius exemplum postea imitati sunt Philaenis, et Elephantine. Suidas. Hesych. *)astua/nassa, *(ele/nhs2 qera/paina, h(/tis2 prw/th e)cen=ren *)afrodith\n, kai\ a)ko/lasta xh/mata. Vide Scalig. ad Catalect. p. 203.

ASTYANAX unicus Hectoris ex Andromache fil. natus, post inchoatum bellum Troianum, quem Ulysses, naves e Sigeo solvens, de turri dedit in praeceps. Ovid. Met. l. 13. v. 415.

Mittitur Astyanax illis de turribus, unde
Pugnantem pro se, proavitaque regna tuentem,
Saepe videre patrem monstratum a matre solebat.

Seneca Tragoedus, in Troadib. Actu 5. v. 1118.

Praeceps ut altis cecidit a muris puer,
Flevit. Achivum [orig: Achivûm] turba quod fecit nesas.

Hinc iocus Martial. l. 8. Epigr. 6. v. 9.

Miratus sueris cum prisca toreumata multum,
In Priami cyathis Astyanacta bibis.

h. e. Vinum novum in veteribus poculis. Hesych. *)astua/nac, i)xqu=s2 tis2 ou(/tws2 kalei=tai, kai\ o( tou= *(/ektoros2 pai=s2. Nic. Lloydius.

ASTYANX Mecaenius, Historicus Latinus. Voss. l. 2. c. 4. de Hist. Lat.

ASTYCRATIA Aeoli filia. Homer. Odys. 10.

ASTYDAMUS [1] Atheniensis, edidit Tragoedias 42. vicit 5. Morerius habet 240. Tragicas vicit 15. Olympionicas 95. Ex Diodor. Sic. l. 4. Suid. Primus ex auditoribus Socratis se ad poeticam convertit. Alius prioris fil. et ipse Tragicus, Olymp. 102.


image: s0379a

Suidas. Item histrio, Morsimi fil. Huic cum statua in theatro ponenda decreta fuisset, quod in agendo Parthenaeum sese gnaviter ac scite gessisset, titulum ipse conscripsit, in quo suas laudes complectebatur. Unde Proverb. Astydamas se ipsum laudat.

ASTYDAMAS Tragoediarum scriptor, docuit Olympiad. XCV. anno [orig: annô] secundo [orig: secundô] primum: postea vixit annos sexaginta.

ASTYDAMIA [1] *)aka/stou gunh/. Hesych.

ASTYDAMIA [2] Ormeni filia, quam Hercules, patre prius occiso [orig: occisô], rapuit. Ovid. Ep. 9. Heroid. v. 50.

Nec reseram partus Ormeni nympha tuos.

ASTYDAMUS [2] Milesius, ab Ariobarzane Persarum Satrapa invitatus, novem convivis paratas euplas solus absumpsisse dicitur.

ASTYGI seu ASTYGIS, Ptol. Ecya, urbs Hispaniae Baeticae, hodieque clara, ad Singulim fluv. Episcopalis olim sub Archiepiscopo Hispalensi, unde 15. leuc. recedit Granatam versus, inde in ortum 21. leuc. distans, a Corduba 8. Augusta firma, quoque Plinio. Haec a Ferdinando Rege una cum Astapa, Obulco, Aegabro, Lucena, Marcia, ursone et Vaena, Mauriserepta est, A. C. 1231. Vide et Astigi.

ASTYLUS [1] unus ex Centauris futura praenoscens, fratres monuit, ne bellum adversus Lapithas moverent, exortoque [orig: exortôque] in nuptiis bello [orig: bellô], ipse sibi timens, una cum Nesso fugam arripuit. Ovid. Met. l. 12. v. 307

Quique suis frustra bellum dissuaserat augur
Astylus, ille etiam metuenti vulnera Nesso,
Ne fuge, ad Herculeos, inquit, servaberis arcus.

ASTYLUS [2] vel ASTYLLUS, Crotoniata, cursor tribus Olympicis continuis vicit, stadio [orig: stadiô], diaulo [orig: diaulô], et dolicho [orig: dolichô]. Quod autem in ultimo se Hieronis magistrum, ac Syracusanam, in gratiam Dinomenis, fil. Hieronis, a praecone declarari fecerat, Crotoniatae irati, statuam eius fregerunt, eiusque bona publicarunt [orig: publicârunt]. Pausan. l. 6. et Plato in Legg. qui cum non tam cursu, quam perpetua [orig: perpetuâ] virginitate clarum praedicat.

ASTYMEDUSA Oedipi uxor, quam repudiata [orig: repudiatâ] matre, prius matrimonio sibi coniuncta [orig: coniunctâ], sed incognita [orig: incognitâ], duxit; quae, ut liberis prioris coniugis infensum parentem faceret, apud patrem eos accusavit, tamquam qui se de stupro appellassent [orig: appellâssent], quapropter Oedipus iratus, regnum cruentum reliquit.

ASTYNOME Chrysae, Apollinis sacerdotis filia, quam Achilles, Lyrnesso [orig: Lyrnessô] expugnata [orig: expugnatâ], secum abstulit. Hesych. *)astuno/mh, h( *xrushi\s2 u(po/\ th=s2 newte/rwn.

ASTYNOMI Athenis erant X. viri, quibus cura psaltriarum ac tibicinum (alii addunt et viarum) incumbebat, de quibus Plato de Republ. l. 6. Hesych. *)astu/namos, o( dioikw=n kata\ to\ a)/stu. Eorum decem fuisse, legitur apud Aristotelem de Republ. Athen. citante Harpocratione: *de/ka fhsi\n ei)=ai tou\s2 *)astuno/mous2 *)aristote/lhs2 e)n th=| *)aqhnai/wn politei/a|, pe/nte me\o e)n *peiraiei=, pe/nt d' e)n a)/stei. Sed numerus est corruptus: Quindecim enim illorum fuere [orig: fuêre], quot et Agoranomi, Metronomi, Sitophylaces; nempe decem in Urbe, at vero quinque in Piraeeo: atque hunc numerum semper esse reponendum vult Petitus. Emendationis causam inde petit, quod Piraeeum tertiam Athenarum partem constituebat, ergo quinque tantum erant in Piraeeo, in reliqua vero Urbe iuxta hanc analogiam, decem. Iterum vero munere hoc [orig: hôc] fungi non licebat, ex Lege: *)/an tis2 a)s2unomh/sh| di\s2, Si quis semel atque iterum Astynomus fuerit. Ut colligere est e Demosthene in Prooem. 64. *deino/tatoi ga\r e)/st' a)fe/lesqai, o(/sa u(mi=n u(pa/rxei kai\ no/mous2 peri\ tou/twn qei=nai. *a*n *t*i*s *a*s*t*u*n*o*m*h*s*h *d*i*s. Vide Petitum Comm. in LL. Attic. l. 3. tit. 2.

ASTYNOMUS de Cypro commentatus videtur. Plin. l. 5. c. 31. Vide Steph. in *ku/pros2.

ASTYNOUS Princeps Troianus a Diomede intersectus. Homer. l. 5.

ASTYOCHE Actoris filia, quam in cenaculo paternae domus Mars oppressit, ex qua genuit Ascalaphum et Ialmenum. Homer. Il. 2. Item uxor Telephi, mater Eurypyli. Qu. Calaber. 6.

*to\n ga\r dh\ te/ke di=a katignh/th *pria/moio
*l)stno/xh kraterh=|sin e)n a)gkoi/nh|si migei=sa
*thle/fou. --- --- -

Nic. Lloydius.

ASTIOCHIA ab Hercole, ex Ephyre Laconiae civitate rapta, ex qua Tlepolemum genuit. Homer. Il. 2. v. 658.

*(/on te/ken *)astno/xeia bi/h| *(hraklhei=h
*th\n a)/get' e)c e)fu/rhs2 potamou= a)po\ *sellh/sntos2.

ASTYPALAEA una Cycladum. Steph. *)astupa/laia nh=sos, ni/a th=s2 *kukla/dwn, etc. *)eklh/qh de\ u(po\ *)astnpalai/as2 th=s2 *)agkai/ou mhtro/s2. Hanc porro Astypaleam Phoenicis fuisse filiam scribunt veteres Pausam. in Achaicis. *)/asios2 de\ o( *)amfiptole/mou *sa/mios2 i)poi/hsen, e)n toi=s2 e)pesin, w(s2 *foi\niki e)n *perimh/dhs2 th=s2 *oi)ne/ws2 ge/noito *)astnpa/laia, kai\ *)enrw/ph, *poseidw=nos2 de\ kai\ *)astnpalai/as2 ei)=nai pai=da *)agkai=on. Schol. Apollonii, l. 1. Argon. *(o me\n *)agkai=os2 ui(o\s2 *)astupalai/as2 hn' tou= *foi/nikos2. Vox Graeca quidem est Astypalaea notissimae significationis, atque, ut vult Themistagoras, ita dicta est Sami portio a)po\ tou= palaiou= enei=se o)/ntos2 a)/steos2. Sed cum Sami regnaverit Ancaeus, tam Sami portionem, quam insulam, de qua iam agimus, ab Ancaei matre putamus Astypalaeam appellatam. Quo [orig: Quô] nomine si vere dicta est, aliam esse oportet vocis originem, quam quae prima [orig: primâ] fronte videtur. Absurdum enim est, ut Graeco [orig: Graecô] nomine, eoque a vetustate oppidi sumpro [orig: sumprô], vocetur Phoenissa mulier. Itaque si divinare licet. Astypalaeae verum nomen fuerit [gap: Hebrew word(s)] astipella, ab humililitate ductum. Syris enim [gap: Hebrew word(s)] estappel significat sese deicere et humiliare. Item Astypalaea, Coae urbs. Strabo l. 14. *(h de\ tw=n *kw/wn


page 379, image: s0379b

po/lis2 enalei=to to\ palaio\n *)astupa/laia, nempe ab illa ipsa Astypalaea Phoenicis filia, de qua diximus. Hinc Steph. *)astupa/laia, nhsos2 mi/a tw=n *kukla/dwn, etc. deute/ra po/lis2 e)n *kw=|. Tertia insula, civitatem habens inter Rhodum et Cretam. Quarta urbs in Samo, Astypalaeam a)kro/polin sive Arcem Samiorum, a Polycrate communitam habet Polyaen. l. 1. c. 23. in Polycr. Quinta promontorium iuxta Atticam. Ovid. l. 2. de Art. Am. v. 72.

Cinctaque piscosis Astypalaea vadis.

Idem Ovid. Met. l. 7. v. 461.

Hinc Anaphen sibi iungit et Astypaleia regna.

ASTYPHILUS Posidoniates, vates, qui Iunioni Atheniensi, cui erat familiaris, mortem praedixit, ex praecedentibus prodigiis. Plut. in Cimone.

ASTYR Memnonis auriga, a quo Astyres populi Gallaecis proximi dicti sunt.

ASTYRA vel ASTYRUM, civitas Mysiae iuxta Troadem. Est et vicus prope Adramyttium; item civitas Phoeniciae, ubi Minerva Assyris colebatur; alia Boeotiae iuxta Potnias. Steph.

ASTYRIUS Senator Roman. sub Gallieno Imperatore pietate insignis, honesta [orig: honestâ] donavit sepultura [orig: sepulturâ] Marinum centurionem, martyrio [orig: martyriô] Caesareae Palaestinae affectum, A. C. 269. Euseb. l. 7. c. 14. precibusque suis impetravit, ne daemon gentiles evanescentia [orig: evanescentiâ] victimae ad fontes urbis illius seduceret. Ibidem c. 22. et 23.

ASTYRON urbs in recessu Illyrici maris, ab Argonautis condita, a Colchis Polas dicta. Strabo ex Callimacho.

ASUADA Palaestinae oppid. Lib. Notit.

ASUALDUS alias CELUVOLDUS, Northumbriae Rex a seditiosis occisus. Polydor. l. 4.

ASUCIANDAE Sarmatiae Asiaricae populi. Plin. l. 6. c. 7.

ASUGA oppid. Abyssiniae, in provinc. Ambiam, prope Aequatorem.

ASULA oppid. in agro Brixiano. Asulani populi. Plin. l. 3. c. 5.

ASULEGIAN melius ALSULEGIAN, vide infra Gymnastica.

ASULUM vulgo ASOLO, oppid. Italiae, in Marchia Tarvisina, prope fontes fluv. Mussoni, ditionis Venerae, in monte.

ASUNGA lacus Sueciae, in Westro-Gothia provinc. versus Smalandiam.

ASURA oppid. prope Philiscum ad Euphratem. Plin. l. 5. c. 16.

ASURUS vide Asorus.

ASYBI vide Ibi.

ASYCHIS Aegypti Rex, post Mycerinum. Legem tulit, qua [orig: quâ] oppigneranti cadaver patrium pecuniam mutuo dari volebat. Pyramidis eximiae conditor. Herodot. l. 2. c. 135. Nic. Lloydius. Melius idem fortasse, qui Diodor. Sic. inter Legis latores Aegypti, Sasyches vocatur, l. 1. partiarius nempe Aegypti Regulus fuit, polukoirani/h| post collapsam in Asia Thebanorum Regum potentiam, in Aegypto exorta [orig: exortâ]. Et Legislatio novi regni auctori non disconvenit. In qua tamen Aegypti parte is suum condiderit regnum, incertum. Eum Anysis sequutus est: quo [orig: quô] tempore Necepsos inter Saitas Reges floruit. Ioh. Marshamus Canone Chron. Sec. XVI.

ASYLAS vates quidam apud Virg. Aen. l. 10. v. 175. Vide Asilas.

ASYLUM templum a Romulo aedificatum. Graece *)/asulon, habet affinitatem cum Ebraeo [gap: Hebrew word(s)] quod est nemus. Et silvas interdum fuisse Asylum, vel fidem fecerit hoc Maronis Virg. Aen. l. 8. v. 342.

Hinc lucum ingentem, quem Romulus acer Asylum
Rettulit. --- --- - --- -.

Sed fere templa potius, quam nemora Asylum erant. Unde Liv. l. 35. c. 51. Ea [orig: ] religione, et eo iure sancto [orig: sanctô] quo [orig: quô] sunt templa, quae Asyla Graeci appellant. Vide Voss. in Asylum. Statuit autem hoc Asylum Romulus, in monte Palatino: idque ad imitarionem Cadmi, qui Thebas conditurus similem perfugii locum constituit. Idem mos Crotone obtinuit, ubi si quis ad Deorum aras confugisset, sacer habebatur ac inviolabilis, etc. Unde phrases ortae: Ad te tamquam ad Asylum, tamquam ad Aram, confugimus. Vide Alex. ab Alex. Genial dier. l. 3. c. 20. Primi Asyla erexisse Heraclidae dicuntur: Postquam enim Hercules migravit e terris, nepotes eius timentes insidias eorum, quos avus afflixerat Athenis, sihi primi Asylum, h. e. templum Misericordiae collocarunt [orig: collocârunt], unde nullus posset abduci, Servius ad Aen. l. 8. v. 342. Quod exemplum postea alii passim imitati sunt, iuxta illud: e)/xei ga\r katafugh\n me\n qh\r pe/tran, dou=loi de\ bwmou\s2 qew=n, fera quidem petram persugium habet, servi vero aras Deorum. Erantque Athenis sex arae vel templa hoc [orig: hôc] immunitatis privilegio [orig: privilegiô] nobilitata, videl. Misericordiae, Minervae, Eumenidum, Munychiae, et duo Thesei templa, alterum intra muros, foris alterum. Huc itaque qui confugisset, tutus erat, neque ab ullo mortalium, vi inde abstrahi poterat: Sed ne scelerum licentia sic in immensum cresceret, si quis manifesti ariminis reus ad locum talem se recepisset, vel same necabatur, vel admoto [orig: admotô] igne sponte eum deserere cogebatur. Plautus in Rudente Actu 3. sc. 4. v. 61.

Ibo hercle aliquo quaeritatum ignem, --- -
Ignem magnum hic [orig: hîc] faciam. --- -

Hinc apud Euripidem Hermione, Andromachae aram tenenti minatur, pu=r soi prosoi/sw, ignem tibi admoucho. Nec quemque tamen supplicem ignis rerrobat, imo ad ipsum ignis locum focum videl. tuto confugiebant oi( *)efe/stioi. Vide Fr. Rossaeum Archaeologiae Atticae l. 6. c. 1. et supra in voce Ara, ut et infra, voce Misericordia. Alia ab hisce Asylorum seu Civitatum refugii, quas Deus O. M. Israelitis in terra promissionis concessit olim, ratio fuit. Non enim ulli malefico ibi impunitas, sed si quis forruitam commisisler caedem,


page 380, image: s0380a

licebat reo confugere ad Altare, ut patet Exodi c. 21. v. 14. et 1. Regum c. 2. v. 28. 29. vel, si in loco nimis ab Altari remoto factum contigisset, certa a Deo constituta fuere [orig: fuêre] refugii loca seu civitates, in terra Canaan, pari a se invicem intervallo [orig: intervallô] distantes, in quibus homo istiusmodi rutas inveniret latebras. Earum fuere [orig: fuêre] sex, Bezer, in tribu Ruben, Ramoth in Gilead in tribu Gad, et Golan in Basan, in dimid. tribu Manasse trans Iordanem: cis eum, Cades in Galilaea, in montanis Naphthalim, Sichem in tribu Ephraim ac Kiriatharba seu Hebron in montibus Iuda, Iosuae c. 20. v. 7. e quibus tres priores a Mose, reliquae tres ab huius successore Iosua, huic usui fuere [orig: fuêre] destinanatae. Ad has itaque civitates, ut caedis fortuitae reus, facile et commode pervenire posset, Magistratuum officium erat, viam ad illas ducentem magna [orig: magnâ] diligentia [orig: diligentiâ] curare, quo illa apta, larga et plana, nullisque obstaculis im pedita esset: quod si forte humilior alicubi terra, vel totrente aut fluento [orig: fluentô] aliquo [orig: aliquô] esset intercepta, pontein sterni curabant, quo fugientem nihil morarerur. Latirudo viae non minor erat 32. cubitorum, et ubicumque illa in bivia findebatur, dirigebat properantis fugam vox Refuge, Refuge, conspicuo [orig: conspicuô] charactere exarata, quo citra errorem ad Asylum perveniret. Fliebat autem quotannis de 15. mensis Adar, qui Februario nostro ex parte respondet, ut a Magistratu mitterentur qui viam sarcirent, et aditum ad Civitates tales redderent facilem. Ne autem avidius reum insequens vindex sanguinis eum comprehenderet, pritisquam in locum distinatum pervenisset, viri aliquot sapientes obvii procedebant vindici, ut eum a persecutione ulteriori dehortarentur, suaderentque a vi omni abstinere, donec causa a Iudicibus fuisler cognita: a quibus si deprehensus esset meditati criminis reus, neci dabatur; sin praeter intentionem homicidium commisisse iudicatus esset, tuto ipsi intra Civitatis istiusmodi pomoeria vivendi venia erat, usque ad mortem Summi: qui tum officio [orig: officiô] fungebatur, Sacerdotis: qui cum fato [orig: fatô] esset functus, plena [orig: plenâ] iterum libertate fruebatur talis, et e loco refugii, in quo hactenus exul vixerat, quaquaversum eundi facultatem nanciscebatur. Aliquid divino huic instituto simile, apud Areopagitas, reperire licet, qui cum qui caedem patrasset [orig: patrâsset] a)peniautismw=| seu annuo [orig: annuô] exilio [orig: exiliô] punivisset leguntur. Vide Rabbi Solomon Iarchi ih Deuter. 19. Maimonid. in Rotsach. c. 8. sect. 5. Masium in Ios. c. 20. Thomam Godwyn. in tr. Anglico, cui tit. Moses and Aaron, l. 2. c. 5. et voce Abannatio it. ubi de Abiurandi patriam ritu: Anglo-Saxonibus Asylum appellatum Frithstoll, dicemus infra. Vide quoque Salvitas. supra.

ASYNCRITUS nomen viri. Roman. c. 16. v. 14. Latine Incomparabilis.

ASYPHUS Marmaricae fons. Ptol.

ATABALA tympana Mauris usitata; quae *ta/bala dixere [orig: dixêre] olim Parthi: tympana nempe aenea ad formam clibani facta, quibus in bello utebantur. Hinc tabali/tas2 vocavere [orig: vocavêre] scyphos ligneos, quod instar taba/lwn essent. Forte ab Aeolico qh/bh vel th/bh, absque aspiratione, quod cumulum terrae vel collieulum, ad instar arcae eminentem, notat. Salmas. ad Solin. p. 1020. Vide infra in voce Tabaitae, item Tabala.

ATABICIS civitas in Propontide insul. Steph.

ATABULI Aethiopiae sub Aegypto gens. Plin. l. 6. c. 30.

ATABULUS ventus in Apulia praecipue spirans. Horat. l. 2. Sat. 5. v. 77.

Incipit ex illo montes Appulia notos
Ostentare mihi: quos torret Atabulus. --- -

Porphyrio sic dictum ait, quasi a)po\ tou= th\n a)/thn ba/llein, quod nocumentum, pestilentiamque inferat. Ventum hunc Horatianum vocat Gellius, l. 2. c. 22. Nic. Lloydius.

ATABYRIS vel ATABYRIUM, Rhodi mons celeberrimus, in cuius vertice templum habuit Iuppiter.

ATABYRIUS Strab. l. 14. ubi de Rhodo: *ei)=q' o( *ata/buris2 o)/ros2 tw=n entau=qa u(yhlo/taton, e)n w(=| i(ero\n *dio\s2 *)ataburi/ou. Rhianus apud Steph. *)ata/buron o)/ros2 *p(o/dou, etc. e)c ou(= kai\ *)atabu/rios2 *zeu/s2. Apollodorus, de Althemene: *proti/xei tini\ to/pw| th=s2 *p(o/dou, etc. a)naba\s2 de\ e)pi\ to\ *)atabu/rion kalou/menon o)/ros2 e)qea/sato ta\s2 pericnh/sous2. Diodor. Sic. l. 5. *)epi\ d' o)/rous2 *)atamuri/ou (lege *)atabu/rou ) *dio\s2 i(ero\n i(dru/sato tou= prosagoreume/nou. *)atamnri/ou (lege *)ataburi/ou ) Pindar. Olymp. 7. *)w *zeu= pa/ter nw/toisin *)ataburi/ou mede/wn. Ubi Scholiastes, *)epa/nw tou= o)/rous2 i(/drutai o( *zeu\s2 Iuppiter, i. e. Iovis templum. Et paulo post, *ei)si\ de\ xalkai\ bo/es2 e)n au)tw=|, ai(/tines2 o(/tan me/llei a)/topo/n ti gene/sqai, mukw=ntai. Quod ipsum habet Tzetzes, Chil. 5. Hist. 138. Phoenicia haec est fabula, cuius mens est: In eo templo fuisse augures, qui imminentia mala praemonebant. Phoenicibus seil. [gap: Hebrew word(s)] voces ambiguae sunt, quibus et doctor augur significatur, et bos ex aere. Quod posterius ideo amplexi sunt fabularum architecti, quia paradoco/teron. Ab hoc monte insula dicta Atabyria, Hesych. *)ataburi/a h( o)gdo/os2 pa/lai, rescribe h( *p(o/dos2 Plin. l. 5. c. 31. Vocitata est antea Ophiusa, Asteria, etc. Atabyria ab Rege. Imo a monte, quem diximus, qui Phoenicibus erat [gap: Hebrew word(s)] Thabor; unde est, quod in Appiani Mithridatreis sine a. legitur *taburi/ou *dio\s2 i(ero\n. Eiusdem nominis montem, et oppidum in Phoenice, ex S. Scriptura notissimum, Iosephus, Aquila, Symmachus Itabyrium nominant, et Polybius *)atabu/rion, l. 5. Fuit et in Sicilia, circa Agrigentum, Polybio [orig: Polybiô] teste, l. 9. i(ero\n *dio\s2 *)ataburi/ou, kaqa/per kai\ para *p(odi/ois2. Nempe ad montem cognominem, de quo Pindari Scholiastes, et Steph. ex Timaeo. *)esti\ kai\ *sikeli/as2 *)atabu/rion Sed eam Siciliae partem Punicis nominibus scatere, nihil mirum est, cum illam Poeni diu tenuerint. De cetero, quid vel Tabor, vel Atabyrion significet non usquequaque constat, nisi quod Hesych. *)atabu/rion interpretatur o)/ros, e)/qa qhri/a suna/gontai; neque fortasse id male, cum Thabor ad [gap: Hebrew word(s)] , vel [gap: Hebrew word(s)] alludat. Syri sic vocant locum incultum feris pascendis distinatum, Daniel. c. 2. v. 38. Bochart. Chanaan. l. 1. c. 7.

ATACAMA desertum Americae meridionalis in regno Peruviae, versus confinia regni Chiles, in ora littorali maris Pacifici, in regio= ne de los Charcas, inter Aricam et fluv. Copiapum.