December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
image: s0353aARVIRAGUS Britanniae Rex. Iuvenal. Sat. 4. v. 127.
--- --- Aut de temone Britanno
Excidet Arviragus.Hic Iosepho Arimataeo, qui sive casu, sive consilio [orig: consiliô], cum non parvo comiratu, in Britanniam, sub Nerone venerat, circa A. C. 60. ad oppidum Vuelium parum rerrae, ad inhabitandum, concessit: hodie templum et coenobium Benedictinorum locusque Glasconia dicitur, teste Polydor. Virgilio [orig: Virgiliô] l. 1. et 2. Hist. Sicque benignitate Regis huius, Britannia prima provinciarum omnium publice Euangelium recepit. Idem.
Dignus commendet quem Fama nepotibus et qui
A grata laudes posteritate ferat.Et benedixit Deus buic Regi in posteris quoque. Ei enim fil. Marius successit, Pictorum victor A. C. 70. Hunc fil. Coylus excepit A. C. 93. per annos 45. Huius fil. Lucius, impetratis ab Eleutherio Episcopo Romano Euangelii praeconibus, cum tota familia regia populoque universo baptizatus est, A. C. 177. Idem.
ARVISIUM promontorium Chii, generosissimo [orig: generosissimô] vini genere nobilitatum. Virg. Ecl. 5. v. 71.
Vina novum sundam calathis Arvisia nectar.
Sil. Ital. l. 7. v. 210.
Tmolus, et ambrosiis Arvisia pocula sucis.
Plin. de vinis transmarinis l. 14. c. 7. In summa gloria fuere [orig: fuêre], Thasium, Chiumque ex Chio, quod Arvisium vocant. *)ariou/tion vocant Plut. in Epicurum: et Athenaeus. Ille, *lai/+di sugtene/sqai, kai\ piei=n oi)=non *)ariou/sion. Hic, l. 1. c. 25. xarie/steros2 d' e)sti\n o( xi=os, kai\ tou= xi/ou o( kalou/menos2 *)ariou/sios2. Sed et regio etiam *)ariouoi/a. Strabo l. 13. ubi de Chio, *ei)q' h( *)ariousi/a xw/ra traxei=a, kai\ a)li/menos, oi)=non a)riston fe/rousa tw=n *(ellhnikw=n. Phoenicibus (inquit Bochart. l. 1. Chanaan, c. 9.) erat [gap: Hebrew word(s)] har ros-jain, h. e. mons praecipui vini. Nic. Lloydius.
ARULA [1] vulgo LE LOIR, fluv. qui civitatem Galliae nomine Casteldunensem, Gallice Chasteaudun alluit. Melius Laedus. Oritur in Perticensi provinc. alluitque etiam Vindocinum, Durestallumque, et per Cenomanensem et Andegavensem provinc. in Sartam fluv. cadit, paulo supra Andegavum. Baudrand.
ARULA [2] fluv. Helvetiae, oritur in monte Grimsel, a S. Gothardo non longe dissito, supra locum Spital dictum, in summa valle Hastendi, ubi post aliquod intervallum duo laculi in eum influunt: Alii tamen eius fontem, ad radicem montis Schreckhorn quaerunt. Recipit autem diversos rivulos in valle Hassensi: postmodum lacubus, Brientzensi et Thunensi eluctatus alios fluvios iterum recipit: quorum praecipui Kandel, Engstlen, et Simnen, qui infra oppid. Thun Arulae coniunctim miscentur. Dein Girben sibi iungit, supra Bernam, postea Sanam supra Arbergum, in quem prius Sensa, infra Laupiam, influxit, Thelam quoque, per quem lacus Ebrodunensis, Muratensis et Nidoviensis in Arolam se exonerant, comitem sumit apud Meyenried, supra oppid. Büren. Tandem in Rhenum se exonerat. Gaudard. apud Ioh. Bap. Plantin. in Helv. antiq. et nova. Alias Arola. Vide ibi.
ARULA [3] apud Arnob. adv. Gent. l. 3. Nisi pecorum Sanguine (pii Gentilium) delibutas suas conspexerint arulas: pro ara, cuius diminutivum est. Alias Arulae dictae, quas e)sxa/ras2 phruforhta\s2, i. e. focos portatiles, Graeci, teste Scholiaste Aristophanis ad Acharnan. Latini nomine quidem generali, sed huic rei proprie assignato [orig: assignatô], Foculos appellavere [orig: appellavêre]. Vide Desid. Heraldum Ammadvers. ad Arnobii locum, et infra Foculus. Simile quid in Ecclesia Larina Altare portatile est, de quo actum.
ARULENUS vide Rusticus.
ARUM [1] Latine excelsus, sublimis, separans, vel proiciens, pater Aharchel. 1. Paral. c. 4. v. 8.
ARUM [2] vocatum squmo\n, in genere bulbaceo est et koloka/sion dicitur, atque etiam skillokro/mmuon exponitur. Radix ei crassa et rotunda, quaeque aliis ad latera adgnatis se propagat: quae sunt capita illa seu kefalai\, quas dracunculo suo sive Aro ttibuit Claudius Iolaus, easque ad instar hydrae capitum, ubi caesae fuerint, renasci dicit. Caulis, varietate macularum, serpentes imitatur, et in vulgari Aro spisqamiai=os2 est seu duodecim digitos altus, cum Arum Aegyptiacum seu Cyrenaicum, quod mollius est, ternos pedes alto [orig: altô] caule surgat. Coeterum Arum commune radicem habet amaram, adeo ut nisi cocta mandi non possit. Aegyptium vero et crudum editur; cuius proin radices culinis Romanis ab Cyrenaica et Aegypto usque inferri consuevere [orig: consuevêre]. Vide quae de hac herba pluribus disserit, Salmas. ad Solin. passim, inprimis p. 972. et seqq.
ARUN vicus Samariae. Ioseph. de Bell. Iud. l. 2. c. 3.
ARUNARIUS vulgo ARUNAR FIORD, sinus Islandiae Insul. in mari Deucaledonio, versus Occident. Insulae, et in eam per aliquot milliaria extensus.
ARUNCI nunc Aronches, oppid. Portugalliae, alias munitum, in confinio Extremadurae 3. leuc. ab Albuquerco, in Occasum. Item, populi Italiae, vide Aurunci.
ARUNCULEJUS [1] vide Articuleius.
ARUNCULEJUS [2] Costa, (Lucius) a I. Caesare in Gallias missus, et ab Ambiorigis militibus occisus est, Caes. Comm. l. 5. Creditur Scriptor Reip. Romanae, cuius meminit Athen. l. 6.
ARUNDA Hispaniae Baeticae urbs. Ptolemaeo. Ronda hodie dicitur.
ARUNDELIUS vide Aruntina.
ARUNDINEAE Scaphae, memorantur Theophrasto, ubi de Indicis arundinibus circa Acesinem, quas adeo craslas et magnas esse ait, w\/ste a)kati/ois2 xrh=sqai, ut vulgo lemborum vicem praestent. Quod ex Onesicrito Strabo confirmat. Hodieque scribunt, circa Gangem,
page 353, image: s0353bharundines adeo craslas et proceras gigni, ut vix sit homini uni eas brachiis complecti, ex quibus scaphas exiguas (duorum triumvehominum capaces) consiciant, et in Gange navigando urantur indigenae. *kalami/nas2 hinc xedi/as2 vocar Isidor. ubi de urinatoribus concharum: *di/oper xedi/as2 kalami/nas2 pe/ric ei)=nai th=s2 nh/sou, e)c w(=n kasqallome/nous2 ei)=s2 th\n sqa/lassan e)p' o)rguia\s2 ei)/kosin a)nafe/rein diplou=s2 ko/gxous2. Hinc arundineas scaphas circa Insulam esse, e quibus in mare desilians ad ulnas viginti, repertaturi duplices conchas margaritiferas. Salmas. ad Solin. p. 1117. et 1131. Ab his diversa Instrumenta seirpea, quibus per superficiem aquarum, Aethiopes usi leguntur. Esai. c. 18. v. 2. etc. Vide quoque hic [orig: hîc] infra.
ARUNDO [1] in Bucolicis adhibita, quam vocem vide, an Indicis cesserit, quae sacchari dulcissimum fundunt liquorem, in dubio relinquitur. Has certe et Veteres quodue habuerunt, sed artem inde conficiendi saccharum ignorarunt [orig: ignorârunt] diu, uti videbimus infra ubi de Saccharo. Nec hodieque illam callerent Sinenses, ni Indus sacrificulus, cuius asinus arundinetum cuiusdam ingressus stragem magnam huiusmodi cannarum fecerat, damnum illatum fecreti huius revelatione luere coactus fuisser. Sed praeter has, quae exiguae sunt, alias habent Indi ac Sinenses arundines, craslas usque adeo, ut duabus tribusque manibus stringi nequeant. Ut de iis, in quibus manna seu saccharum Mambu reperitur, iam nil dicam: in Chucheu provinc. Sinensi, rivus est prope Kingning, magnis arundinum huiusmodi silvis vitescens, quarum quamplurimae species sunt. Earum omnium ferrea durities: hinc, licer intus vacuae sint, suisque nodis ac articulis distinctae, firmissimae sunt tamen ac securissime imposita onera sustinent, altitudo saepe trium aut quatuor perticarum est Truncus aut lignum in quibusdam viride, in aliis nigerrimum; quarum hae plerunque solidae. Amoenissimum praebent aspectum, tum folia oblonga, forma [orig: formâ] gladioli, summitatibus nonnihil inflexis atque incurvis, tum quia toto Auni tempore virides sunt. Licet autem adeo sint durae, ut diximus, facile tamen in licia tenuissima, ac velutt membranulas, ab Artis peritis dissecantur, ex quibus storeas, capsulas, pyxides, pectines, aliaque similia utensilia minutissima conficiunt subtilissime. Ex iisdem domos suas facile construunt, iisque pro aedium minorum postibus utuntur; ex tenuioribus hastilia fiunt, cuspide praeferrata [orig: praeferratâ], atque ad sexcentos alios usus adhibentur. Ad aquarum inprimis canules, ductusque struendos, cum a natura perforatae sint, scaphas item, aptissimae habentur: ac pro tubis opticis longioribus, ob laevitatem, rectitudinem ac firmitatem, excellentes prorsus, ac singulares. Cum recens desecta talis canna comburitur, emittit aquam Medicis plurimum expetitam: Epota namque puttescentem sanguinem locoque [orig: locôque] vel casu vel percussione motum, e corpore expellit. Tenera ac primum nata, antequam folia emittat, cum carne adhibetur pro cibo, veluti rapa aut cocti cardui: quin et aceto macerata toto [orig: totô] servatur anno [orig: annô], tamquam condimentum seu obsonium, ob delitias, non secus ac minores per Europam cucumeres aut foeniculum, etc. Vide Auctorem Anonymum Sinae et Europae c. 34. ut et c. 46. ubi de altero Mose in canna reperto, celebrem habes Sinensium fabulam. Item infra in vocibus Calamus, Harundo, etc.
ARUNDO [2] Crescens, aucupii genus Veteribus in usu, vide infra Calamus Aucupatorius.
ARUNS vates Tuscus. Lucan l. 1. v. 585.
Accirs vates, quorum qui maximus aevo.
Aruns incoluit desertae maenia Lunae.Item miles Troianus, qui Camillam occidit, Virg. Aen. l. 12. v. 09. Item, frater Tarquinii Superbi maritus Tulliae, a qua sublatus est, ut Tarquinio, qui Sororem Tullii, uxorem suam, similiter veneno [orig: venenô] peremit, nuberet. Item Tarquimi Superbi fil. natu maximus; qui in ea pugna, quae ad Regillum lacum facta est, Iunium Brutum interemit; et ab illo vicissim hasta [orig: hastâ] traiectus est. Liv. l. 2. c. 6.
ARUNTINA vulgo ARUNDEL, oppid. Angliae, in provinc. Sussexia, Comitatus titulo [orig: titulô] clarum, ad fluvium Arontem. Paucos habet incolas. Sed aliunde ipsi, a dominis nempe, Fama accessit: Arundelliorum enim Comitum illustre in regno nomen est. Horum unus, legatus ad Caesarem, Vienna [orig: Viennâ] redux, cum in Holbenium, saeculi sui Apellem, Basileae incideret, illum in Angliam ut veniret, persuasit, sub Henrico VIII. Vide Holbenius. Ex eius posteris celebris inprimis Thomas est, Arundelliae et Surriae Comes, Angliae Marescallus, cuius impensis Gulielmus Pettaeus, in Orientem miissus, plurima veneranda priscae Orientis gloriae rudera, Marmora Arundelliana nunc dicta, in patriam attulit, quae in aedibus Comitis hortisque cognominibus, ad Thamesis ripam, disposita, dextre explicuit Iohannes Seldenus, in libro, cui titulus, Marmora Arundelliana, Londini excuso, A. C. 1629. qui propediem auctior proditurus dicitur. Inter ista, Epochae sunt veterum Graecorum nobiliores sere universae, anno [orig: annô] ante vulgarem I. C. Epocham 263. seu Periodi Iul. 4451. conscriptae. Foedus item Smyrnaeorum et Magnetum, ad Maiestatem Seleuci Callinici tutius conservandam, circa annum ante vulgarem Epocham I. C. 244. Periodi Iul. 5470. percussum. C. porro Ant. Septimii Publii Citharaedi victoriae. Donariorum quoque ad Gymnasii Smyrnensis ornatum recensio. Ut et, Psephismata aliquot Deliorum: Sacrarum tandem in Artemisio erogationum Recensio, et Inscriptiones complures Graecae sepulchrales. Nic. Lloydius. Veneranda haec stela ab initio Cecropis ad Diognetum Archontem numerat annos MCCXVII. qui anni expansi conficiunt Aeram Atticam, quae produci potest usque ad Olymp. 160. quo [orig: quô] tempore Graeciae nomen cum libertate evanuit, et cum gloria Virtus. Marshamus proparaskeuh=| Canonis Chron. Exaravit eam Auctor Parius anno [orig: annô] Aerae Atticae 1818. Chronographus sic omnium eorum antiquissimus, qui Chronologicum scribendi genus ab Historico diversum instituerunt: celebrioresque Graeciae epochas Regum Atheniensium annis et Archontibus annuis signavit, nulla [orig: nullâ] Olympiadum facta [orig: factâ] mentione, ut quarum supputatio in Graecorum Chronologiam tum nondum fuerat recepta. Idem ibid. Sec. XII. et Sec. XVII. qui proin ad hanc amussim Panhellenicam res Graeciae examinandas, tamquam
page 354, image: s0354aad autographum longe antiquissimum, et in dirimendis litibus maximam ha bens auctoritatem, censet, ubi supra.
ARUNTIUS [1] cum Bacchi sacra despicaretur, ulciscente numine, inebrietatem lapsus, filiam Medullinam corrupit, quod aegre ferens puella patrem ipsum interfecit. Plut. in Paral.
ARUNTIUS [2] sub Augusto scripsit stylo [orig: stylô] Sallustiano [orig: Sallustianô] bellum Punicum, Senec. ep. 114. et praef. in l. 7. Controv. Plin. l. 3 et 5. Tacit. Annal. l. 1. Diversus abeo, cuius meminit Senec. l. 6. de benef. c. 38. Ioseph. Iud. Ant. l. 19. c. 1. Vide et Lucius.
ARUNTIUS [3] Paterculus, Aemylio Censorino Tyranno Aegestae equum aeneum, ut sontes eo [orig: eô] includerer, a se conflatum dovavit, cui ipse primum a tyranno iniectus est. Plut. in Par. Minor.
ARUNTIUS [4] Stella, Poeta, natus ex familia Consulari, floruit eo [orig: eô] tempore, quo [orig: quô] Flavii Caesares Romae imperarunt [orig: imperârunt]. Domitiani Victoriam contra Sarmatas versu descripsit. Violant illam, puellam Neapolitanam in uxorem duxit, quorum nuptias celebrat Statius, in Silvis. Scripsit elegias, et opus de Asteride, et paema de interitu Columbae. Praetor Romae creatus est, et Duumvir.
ARUNUII Galliae Lugdunensis populi. Ptol.
ARVONIA vulgo ARVONE, Caernarvan, urbs Angliae, in Valliae Principatu. Inde Arvonia Comitatus. Sita est in littore maris et freti Menay, excitata e ruinis Segontii.
ARUPENUM sive ARUPINUS, Lazio Aursperg, oppid. Iapodum in Carniolae et Corbaviae confinio a Senia 28. mill. pass. in Boream Scisciam versus ex Itinerar. Antonini. Populi Arupeni apud Appianum. Est et Arupinum Istriae oppid. maritimum, vulgo Rovigno. Arupinorum meminit Tibullus l. 4. Epigr. 1. v. 110 [reading uncertain: page damaged]
Testis Arupinis et pauper natus in armis.
ARUPNUM Galliae oppid. in Aquitania. Sidon. Ep. 7. Sed alii Avernam legunt.
ARURA apud Evagrium in Vita Antonii c. 2. Arurae autem ei erant trecentae uberes et palde optimae: Graeca vox est, et in genere quidem agrum satum segetemque ipsam notat: in specie autem mensura Aegyptia est, et me/tron gh=s2, seu modum agri, significat. Strabo enim l. 18. auctor est, Aegyptum olim divisam in Praefecturas, quae rursum in Toparchias, easque in portiones alias, quarum minimae, *)/arourai dictae, distributas: Quod etiam attigir Horappollo l. 1. c. 5. Constitisse autem Aruram pedibus quinquaginta, ait Suidas. Instantem annum pingere volentes, quartam Arurae partem pinxisse Aegyptios, habes apud Macrum in Hierolex. Proprie vero a)roura, Latine arvum, i. e. ager aratus, nondum satus, Salmas. ad Solin.
ARUS [1] vulgo ARU, oppid. Asiae. cum regno cognomine in India, et Insul. Sumatra, ex adverso urbis Malaca, in ora fieri Sincapurae.
ARUS [2] vulgo ARE, fluv. Angliae, in Eboracensi provinc. Oritur in confinio Lancastrensis Comitatus, et rigatis aliquot oppidulis, in Album aestuatium se exonerat.
ARUS [3] fluv. vide Drys.
ARUSAEUS L. Arruntii accusator et calumniae damnatus. Tacit. l. 6. Annal. c. 7.
ARUSEJUS praenomine Lucius, sub Tiberio Q. Plautio [orig: Plautiô], Sext. Papinio [orig: Papiniô] Consulib. morte adfectus. Tacit. l. 6. Annal. c. 40.
ARUSPEX alio [orig: aliô] nomine Iulius e primoribus Remorum, dissuasor belli contra Romanos. Tacit. Hist. l. 4. c. 69.
ARUSPICES dicti sunt Romanis, qui ex victimatum in aris inspectione futura hariolabantur. Vide Haruspices, it. Extispices.
ARUVACCAE populi Americae meridionalis in Caribana regione prope fluv. Essekebe. Potentes sunt et cum Caribis insulanis a multo tempore inimicitias exercent.
ARUVII populi fuere [orig: fuêre] Galliae ubi nunc Sessui et Vagoritum urbs, quae nunc Seez in Neustria, inter Lexovios et Cenomanos. Baudrand.
ARUZIS Mediae urbs. Ptol.
ARX apud Plinium, l. 4. c. 11. Bizye quondam arx Thraciae Regum, sedes est regia: unde Steph. *basi/leion vocat. Adeo que idem, quod Regum domus, apud Melam l. 1. c. 6. Regia, apud Alios etc. Vide infra in voce Regia. Alias tutissima urbium Arces vocabantur, Solin. c. 1. Cuius vocis etymon quod ab Areadibus arcellunt nonnulli, merito ridentur. Sed nec illi melius, qui ab arcendis hostibus hoc nomen derivant. e(/rkos2 Graece locus est munitus ac tutus; inde Arx. Vide Salmas. ad Solin. p. 7.
ARX Batavorum vulgo Batenbourg, arx Germaniae inferioris in Geldriae Ducatu ad Mosam fluv. inter Ravenstenium et Megam oppida vicina, vix milliar. Belgic. distans a Novimago. Tabula Peutinger.
Arces aliquot proprie dictae.
ARX Alingarum vulgo le Fort des Alinges, est in Sabaudiae Ducatu et in tractu Caballiaco, in colle, non longe a Drancia fluv. vixque 2. leucis distat a Tanonio et a Lemano lacu in Austrum. Sed deficit indies.
ARX Andreana vulgo le Fort de S. Andre, in Belgio. Vide Arx S. Andreae.
ARX Arausicana [1] vulgo 't Fort Van Orange Belgis, For d'Orange Francis, arx nova Americae septentrionalis et novi Belgii, iuxta fluv. Boreal. recens a Batavis exstructa, et in gratiam Principis Arausicani sic dicta. Distat ab ora littorali circiter 50. mill. pass.
ARX Arausicana [2] vulgo le Fort d'Orange, Belgis, 't Fort Van Orange, in America meridionali. Excitata fuit hisce ultimis annis a Patavis prope littus insulae Tamaracae in Brasilia; distatque ab Olinda urbe 5. leucis Germanicis in Boream. Sed capta postea a Lusitanis, ipsis etiamnum paret cum toto hoc tractu.
ARX Austrina vulgo Zuyd Schans incolis, Fort du Sud Gallis, arx Belgii, in Brabantia, erecta ad tutelam portus Bergarum ad
image: s0354bZomam, cui adiacet ad Scaldim. Distat ab Antverpia 7. leucis in Boream; estque sub dominio Batavorum.
ARX Barrana quibusdam, vulgo le Fort Barraux, locus est permunitus Galliae, in provinc. Delphinatus et valle Gresivodana, ad Isaram fluv. duabus leucis a Monmeliano in occasum. Alias excitata a Sabaudo; sed paulo post capra a Gallis, A. C. nempe 1594. ipus semper remansit.
ARX Blokzylla vulgo Schans Blockzyll incolis, le Fort de Blockzyl Gallis, arx est Belgii, in Transisulania provinc. ad Sinum Australem, ubi recipit Aam fluv. 2. leucis Germanicis distat a Steenvico in occasum; paretque Hollandis. Capta ab Episcopo Monasteriensi A. C. 1672. sed fortiter recepta.
ARX Bortangi vulgo le Fort Bourtang, locus Belgii, in Transisulania provinica, prope limites Westphaliae, inter paludes, noviter munitus ab Hollandis arce pentagonali, in Drentia regione 5. leucis distat a Covordia, et 6. a Groninga in ortum. A quibusdam Burtanga dicitur. Vastata a Gallis, A. C. 1673.
ARX Belgica vulgo le Fort Belgique, erecta fuit a Batavis in Asia, in insula Banda, una ex Molucis; estque etiamnum sub eorum potestare, et permunita.
ARX Brianconia vulgo le Fort de Brianconet, arx Sabaudiae, in Trantasia regione, una tantum leuca infra Monasterium urb. in rupe, ad Isaram fluvium.
ARX Capitis Corsi, vulgo le Fort de Capo Corso, sita est in Africa et in ora littorali Guineae, una leuca ab arce Mina ortum versus, cum portu. Antea paruit Suecis, deinde Danis, postea Hollandis, hisce ultimis temporibus.
ARX Carolina [1] vulgo Fort Charles, exstructa fuit ab Anglis sub initium huius saeculi; estque in Ultonia provincia Hiberniae, ad amnem Blackwater, in Comitatu Tironiae, 4. milliar. Hibernicis ab Armacha in Septentrionem. Nunc sensim deficit.
ARX Carolina [2] vulgo la Caroline, arx Americae septentrionalis, alias a Gallis excitata in Florida A. C. 1562. aliquot leucis ab O ceano distans versus Virginiam; sed postea capta et diruta fuit ab Hispanis.
ARX Coubella vulgo Fort Coubels, quae aliter Victoria dicitur, excitata fuit in insula Amboina, una [orig: unâ] ex Molucis in Asia, hisce ultimis annis; estque permunita et cum valido Hollandorum praesidio. 25. leucis distat ab insula Banda in occasum.
ARX Delfzilia vulgo Delfziil Schans incolis, le Fort de Delfzil Gallis, arx Belgii,in Groningae dominio, ad littus et prope Amasi fluvii ostia, una [orig: unâ] leuca [orig: leucâ] a Damma, et pari trium leucarum spatio [orig: spatiô] a Groninga simul et Embda semota. Pluries eversa et restaurata fuit. Nunc subest Batavis cum toto tractu.
ARX Delphina vulgo le Fort Dauphin, arx Africae, in insula Madagascaria seu Delphina, in Carcanosia regione, versus meridiem insulae, cum portu peramplo. Ab incolis Tholangare dicitur, et 3. leucis distat a fluvio Fanshere in ortum. A Gallis exstructa fuit A. C. 1643. ipsisque parer.
ARX Dunemunda vulgo Dunemond, sita est in Livonia, ubi fluv. Duina in sinum Rigensem se exonerat, una leuca infra Rigam; subestque dominio Suecorum a multis annis.
ARX Fontanensis vulgo Fort de Fuentes, arx Italiae probe munita, in Ducatu Mediolanensi, in colle, ubi Addua fluv. in Larium lacum cadit, in confimo Rhaetiae. Exstructa fuit a Comite Fontano; et nunc etiam ab Hispanis servatur. Sedet ad Borealem lacus ripam, et 30. milliaribus a Como distat in Boream.
ARX Friderici Henrici, vulgo Friderick Hendrik Schans, munitio Belgii, in Brabantia, ad Scaldim fluvium, inter Lilloam et Sanflitam. Sic dicta fuit ab Hollandis, quibus subest, in gratiam Principis Arausicani. 2. leucis Germanicis distat ab Antverpia in Boream.
ARX Gandulphi vulgo Castel Gandolfo incolis, castrum Italiae, in ditione Pontificia et Campania Romana. 12. milliaribus distat ab urbe in occasum, Velitras versus in colle, ubi amoenus Summi Pontificis secessus vernali tempore et autumnali. Egregie restaurata fuit ab Urbano VIII. Pontifice Maximo; ornaturque in dies splendidis aedificiis. Ei adiacet lacus Albanus, qui inde Lage di Castel Gandolfo dicitur.
ARX Gueldria vulgo le Fort Gueldria, arx probe munita Asiae, in India et ora sinus Gangetici et Coromandelis, in regno Narsingae, ab Hollandis A. C. 1619. excitata. Distat a Narsinga 10. leucis in ortum, ad ostia fluvii Aremegani.
ARX Hennuina vulgo le Fort Hennuin, munitio Flandriae in confinio Artesiae et in territorio Burburgensi, capta a Gallis, quibus postea remansit pace ad Pyrenaeos. Distat a Gravelinga vix duabus leucis; estque media in Burburgum et Ardram.
ARX Hofrensis vulgo le Fort de Heuft, fita est in Polonia et provincia Prussiae, ubi Vistula fluv. in duo brachia seinditur, tribus milliaribus Germanicis supra Gedanum, Elbingam versus, et totidem a Marienburgo. Paret Regi Poloniae, et varias experta est vices ultimo [orig: ultimô] bello [orig: bellô] Suecico [orig: Suecicô].
ARX Hunnorum German. Huninger Schantz, Gall. le Fort d'Huninguen, ab utraque Rheni ripa, paulo infra Basileam, a Gallis haud pridem exstructa. Vide infra Huninga.
ARX Imperialis vulgo Rocca Imperiale, castrum regni Neapolitani, in provincia Basilicatae, in ora sinus Tarentini, versus limites Calabriae citerioris. Paucis constat incolis, et male habitum fuit a Turcis paucis abhinc annis.
ARX Isabella vulgo le Fort Isabelle, munitio Belgii, in Flandria, prope portum Clausularum, alias ab Hispanis excitata, et sic dicta in honorem Archiducillae Isabellae. Vix una [orig: unâ] leuca [orig: leucâ] distat ab ora maria Germanici, et 3. a Dama.
ARX Lierotia vulgo Lieroort Schans Belgis, le Fort de Lierort Gallis, arx Germaniae, in Frisia orientali, ad Amasim
image: s0355afluvium, tribus leucis Germancis supra Embdam, in ditione Hollandorum.
ARX Ludovica vulgo le Fort Lovis, alias S. Michael de Ceperoux, munitio Americae meridionalis, a Gallis excitata A. C. 1652. in insula Caiana, ad ostia fluvii cognominis, in Guiana regione. Subest dominio Gallorum, qui inibi quaidam habent colonias. Alia ab iisdem receus exstructa, ad Rhenum.
ARX Mardica seu Mardicum, vulgo le Fort Mardik, fortalitium Belgii, ab Hispanis excitatum et permunitum in ora Flandriae, ubi statio navium prope Dunquercam, una [orig: unâ] leuca [orig: leucâ] a Fano S. Vinoci in Boream, et tribus a Gravelinga in ortum. Pluries captum fuit a paucis annis. Nune autem patet Francis; et fere dirutum iacet.
ARX Mauritia vulgo le Fort Maurice, a Batavis, quibus paret, excitata fuit a multis annis in Asia, in insula machiani; una [orig: unâ] ex Moluccis. Quatuor circiter leucis distat ab ora occidentali insulae Giloli, in Archipelago S. Lazari.
ARX Monaghana vulgo Fort of Monaghan incolis, arx Hiberniae, in Ultonia provincia et Comitatu cognomine, ad amnem Aquam Nigram. 15. milliaribus Anglicis distat ab Armacha in Austrum. Nunc semidiruta iacet.
ARX Mormontia vulgo Fort Maermont, munitio Belgii, in Brabantia et loco paludoso, prope Bergas ad Zomam, et ad ipsius tutelam exstructa ab Hollandis A. C. 1628. in via Stenobergam versus.
ARX Nassovia [1] vulgo Fort Nassow seu Mouree, arx Africae, in Guinea regione et ora littorali, 4. tantum leucis ab arce S. Georgii de Mina in ortum. Est probe munita. et ab Hollandis excitata fuit A. C. 1612. Portu gaudet percommodo [orig: percommodô].
ARX Nassovia [2] vulgo Fort Nassow, fortalitium Belgii, in Brabantia, intra paludes, ad fluv. Scaldim orientalem, inter Bergas ad Zomam et Tolam. Subest dominio Hollandorum.
ARX Nassovia [3] altera, vulgo Fort Nassow, arx munita Asiae, recens erecta in insula Motiris, una [orig: unâ] ex Moluccis. quinque circiter leucis ab ora occidentali insulae Giloli distat; paretque Hollandis a multis annis cum tota insula.
ARX Nieulana vulgo le Fort Nieulet, arx Galliae, quae ab aliis castrum Nulleti dicitur. Est in Picardia provincia, in tractu Osiensi, prope Caletum urbem, non longe ab ora maris, in ditione Francorum; estque munita.
ARX Patientia vulgo le Fort Patientia, munitio Belgii, in Comitatu Flandriae, alias ab Hispanis excitata in ora littorali ex adverso Zeelandiae, una leuca Germanica ab Isendico, versus Aggerem Gandavensem. Capta fuit ab Hollandis, ipsisque paret a multis annis.
ARX Philippina vulgo Philippine Schans incolis; fortalitium Belgii, in Flandria, medium ferme inter Birsletum et Aggerem Gandavensem in ora. alias excitatum fuit ab Hispanis; sed postea expuguatum ab Hollandis, eorum subest dominio.
ARX Piusii vulgo, Fort Pinsen, arx Belgii, in Brabantia, in loco paludoso, prope Bergas ad Zomam, in via Steenbergam versus, ab Hollandis exstructa A. C. 1628. eorum etiam subest dominio.
ARX Regia vulgo le Fort Royal, munitio Americae septentrionalis, a Gallis excitata hisce ultimis temporibus, in Guadalupia insula, una [orig: unâ] ex Antillis. Ipsis etiam paret, estque ad meridiem insulae.
ARX Reyda vulgo Reyde Schans, arx Belgii, quae ab aliis Reydamum dicitur, in Groningae dominio, ab Amasi fluvii et Dullarti sinus angulum communem, ex adverso Embdae, a qua distat uno [orig: unô] milliari Germanico [orig: Germanicô] in occasum; et quatuor a Groninga in ortum; estque munita, in ditione Hollandorum.
ARX Saestinga vulgo 't Fort van Saestinga, arx Belgii et Comitatus Flandriae, excitata hisce ultimis temporibus, ad ripam Scaldis occidentalis, seu Fosiae Ottonianae, ex adverso Bevelandiae Australis, et inter Hulstum et Bergas ad Zomam. Subest dominio Hollandorum a multis annis.
ARX Sancit Andreae, vulgo S. Andries Schans incolis, le Fort de Saint Andre Gallis, arx permunita Belgii, quae aliter Sant-Andreanan, in Ducatu Geuldriae, inter fluvios Mosam et Vahalim, in Bommeliae territorio, excitata ab Andrea Austrio Cardinale A. C. 1599. Sed anno [orig: annô] sequenti expugnata fuit ab Hollandis, quibus etiamnum paret. Vix una leuca distat a Bommelia, et sere duabus a Buscoduco in Boream. Vastara a Gallis, A. C. 1674.
ARX Sancti Christophori, vulgo Fverte de S. Cristoval, munitio Hispaniae, a paucis annis excitata, in colle, iuxta Anam fluvium, in Extremadura provincia, ex adverso Pacis Augustae ad ipsius tutelam, a Lusitanis bis tentata. Paret Hispanis.
ARX S. Crucis vulgo Cruys Schans, fortalitium Brabantiae, ad Scaldim fluvium, excitatum ab Hispanis, vix una leuca a Lilloa, et duabus ab Antverpia. Ipsis etiam paret.
ARX S. Donati vulgo 't Fort S. Donaes, arx prava, sed munita flandriae, media inter Damam et Clausulas, excitata alias ab Hispanis, ad coercendos incursus Hollandorum post Clausulas captas.
ARX S. Elmi vulgo Castel S. Elme, arx permunita olim Hispaniae, nunc Franciae, in Comitatu Ruscinonensi, prope Caucoliberim, in ora littorali maris Mediterranei, ad pedes montium, et media ferme imer Perpinianum et Rodam, in confinio Cataloniae. Capta fuit a Francis A. C. 1641. posteaque ipsis remansit pace ad Pyrenaeos.
ARX S. Georgii de Mina vulgo S. Georgio della Mina, castrum Africae, in ora littorali Guineae regionis, cum portu capaci et oppidulo, alias excitatum a Gallis, munitum fuit a Lusitanis, postea expuguatum a Batavis. Varias expertum
page 355, image: s0355best vices hisce temporibus. Quatuor leucis distat at arce Nassovia.
ARX S. Helenae vulgo le Fort de S. Helene, munitio parva, nuper ab Anglis exstructa, in insula S. Helenae, longe ab ora Africae, in Oceano Aethiopico occidentali, media ferme inter promontoria Viride et Bonae Spei.
ARX S. Joannis de Ulva, vulgo la Fuerca de S. Ivan de Ulva, arx Americae septentrionalis, in Nova Hispania, in parva insula prope Portum verae Grucis, et ad eius tutelam munita ab Hispanis ultimo [orig: ultimô] saeculo [orig: saeculô]. Ibi appellunt qui versus Mexicum urbem tendunt, a qua distat 80. circiter leucis in ortum.
ARX S. Mariae [1] vulgo la Fortezza di S. Maria, arx Italiae bene firmata, in dominio Rei publicae Genuensis, in sinu Spetiae et in scopulo, ferme a continenti separata, ex adverso Pottus Ericis, in ora orientali Genuensi, et 5. milliaribus distat a Sarsana in occasum, 2. autem a Portu Veneris.
ARX S. Mariae [2] vulgo S. Maria Schans, fortalitium Belgii, in Flandria et Vasia regiuncula, ad Scadlim fluvium, prope Calloam, et uno [orig: unô] milliari Germanico [orig: Germanicô] infra Antverpiam. Ab Hispanis exciratum, ipsis etiamnum paret.
ARX S. Mariae [3] vulgo le Fort Sainte Marie, munitio Americae septentrionalis, in insula Guadalupia, una [orig: unâ] ex Antillis, versus oram orientalem, nuper excitata a Francis, quibus tota insula subest a multis annis.
ARX S. Martini [1] vulgo le Fort de S. Martin de Re, arx per munita Franciae, in Rea insula, in ora Santoniae, ex adverso Rupellae, a qua distat tribus leucis circiter in occasum. Celebris facta est victoria [orig: victoriâ] Francorum et clade Anglorum A. C. 1627.
ARX S. Martini [2] vulgo Fortezza di San Martino incolis, arx est Italiae, in dominio magni Ducis Hetruriae et agro Florentino, in colle, a magno Cosino munita, non longe ab Apennino monte, et prope Sievam ammem. 10. milliaribus distat a Florentia Bononiam versus in Boream.
ARX S. Michaelis vulgo Fverte de S. Miguel, munitio Hispaniae recens exstructa prope pacem Augustam, in Extremadura, et ad eius tutelam. Capta fuit a Lusitanis A. C. 1658. Sed postea ab ipsis derelicta, iuris manet Hispanici.
ARX S. Nicolai vulgo Forte di S. Nicolo, arx Dalmatiae, prope Sibenicum urbem, et ad eius tutelam excitata a Venetis, quibus paret, iuxta ostium portus. 300. circiter milliaribus Italicis distar a Venetiis in ortum.
ARX S. Petri vulgo le Fort S. Pierre, fortalitium Americae seprentrionalis, excitatum in insula Martinica, una ex Antillis ad meridiem Guadalupiae insul. Subest dominio Francorum a pluribus annis.
ARX S. Philippi vulgo Fverte de S. Felipe Lusitanis, le Fort S. Philippe Gallis, arx est permunita Tertiariae insulae, in Azoribus et in Oceano Atlantico, prope Angram civitatem, sub dominio Lusitanorum.
ARX Schenkia vulgo Schenkenschans incolis, le Fort de Schenk Gallis, arx munitissima Belgii, quae a quibusdam etiam Sgravenwert dicitur. Sita est in Ducatu Gueldriae; ubi Rhenus in Vahalim et Rhenum scinditur, una Ieuca infra Emmericum ad occasum, et tot a Clivia in Boream. Sic dicta fuit a Martino Schenkio eius conditore; et dolo [orig: dolô] capta ab Hispanis A. C. 1635. fortiter recepta fuit anno [orig: annô] sequenti ab Hollandis, quibus nunc paret. Ei adiacet alia munitio, dicta nova arx Schenkia, a paucis annis exstructa. Utraque vastata a Gallis, A. C. 1674.
ARX Stenoberga vulgo 't Fort van Steenberge, fortalitium Belgii, in Brabantia, prope Stenobergam, et ad eius custodiam, in littore, excitatum A. C. 1630. a Batavis, quibus paret, vixque ab ea mille passibus distat, et una leuca a Bergis ad Zomam in Boream.
ARX Voornia vulgo Voorn Schans, munitio Belgii, in Ducatu Gueldriae, in Voornia insula, ad Mosam fluvium, exstructa a Mauritio Naslovio A. C. 1599. paulo supra arcem S. Andreae, ubi Mosae Vahalis coniungitur, et ab ea fere eodem [orig: eôdem] loco [orig: locô] separatur. Vix duabus leucis distat a Buscoduco; subestque dominio Hollandorum.
ARX Urbana vulgo Forte Urbano, arx Italiae, in ditione Pontificia et in agro Bononiensi, hisce temporibus exstructa ab Urbano VIII. Summo Pontifice, et ab eo nomen sortita. Ibi antea ruinae Castri dicti Castel Leone. Sita est prope confinia Ducatus Mutinensis, vix uno [orig: unô] milliari Italico [orig: Italicô] a vico Castro Franco dicto, et tot a Panaro fluvio, 12. milliar. a Bononia Mutinam versus.
ARX Zeelandia vulgo Fort Zelandia, arx Asiae, in Caloneso insula, seu Formosa, in Oceano Chinensi, inter Sinas et Lusoniam insulam. Excitata fuit hisce posterioribus annis a Batavis in ora occidentali insulae, prope Taonum oppidum. Sed A. C. 1661. Sinenses eam expugnarunt [orig: expugnârunt]. Arces alias propriis locis descriptas invenies.
ARXAMA Mesopotamiae urbs.
ARXANA Armeniae regio. Procopius.
ARXATA urbs Armeniae prope Araxem. Strabo l. 11.
ARXILAIDAS vide Archilaidas.
ARXIPPUS vigesimus primus Archon Atheniensium. Acasti fil fuit. Io. Tzetzes in prolegom. in Hesiodum. *(o de\ *)/arcippos2 ou\=tos, ui(o\s2 hn)= *)akh/stou. Patri successit, tenutique principatum annis 19. ut Euseb. Marianus, Hieronymus et Vincentius sunt auctores. Verum Tzetzes is, quem dixi annos ei 35. tribuit. a)/rcas2 *)aqhnai/wn e)/th tria/konta pe/nte. Meminit illius quoque Tatianus, Orat. contra Graecos. Vide Meursium de Rep. Athen. l. 3. c. 16. Nic. Lloydius.
ARYANDES Aegypti Praetor a Cambyse constitutus, occisus, quod Darium in omnibus aemularetur, ut nomen suum immortale redderet. Herodot. l. 4. Ab hoc a)rgu/rion *)aruandikon\ dicitur,
page 356, image: s0356acuius mentio apud Pollucem. An is, cuius ambiguum iuramentum, Polyaen. l. 7. c. 34.
ARYCA Locrensium, qui Epicnemidii vocantur, civitas. Diodor. Sic. l. 14. f. 440. habet ei)s2 *)/arukas2: qui Aiacis patriam vulgo haberi interserit. Eiusdem quoque meminit l. 16. f. 530. captae et eversae ab Phayllo.
ARYCANDA Lyciae vicitas. Steph.
ARYENIS filia Alyatris Lydorum Regis, qua [orig: quâ] Astayagi Cyaxaris Medi filio elocata [orig: elocatâ], bellum inter Lydos Medosque quinquennale, ob Scythas, a Lydis receptos urrimque magnis animis et vano [orig: vanô] eventu gestum, finitum est. herodot. l. 1. c. 74.
ARYMAGDUS Ciliciae fluv. Ptol. Sequino Nigro, ex Tauro, in mare exit.
ARYMBAS Molosslorum Rex, moritur Olympiad. 109. anno [orig: annô] tertio [orig: tertiô], regno [orig: regnô] potitus annos decem, relicto [orig: relictô] filio [orig: filiô] Aeacide, Patre Pyrrhi: succedente Alexandro [orig: Alexandrô] fratre Olympiados.
ARYMPHAEI populi circa Maeotim. Plin. l. 6. c. 7.
ARYPE civitas Aegypti. Steph.
ARYPTAEUS Princeps Molossorum, qui primo clandestinam cum Graecis adversus Macedones coniuratis societatem coluit: postea Maccdonum partes amplexus est.
ARYTUS Graece *)/arutos2, Solymis cultus, vide Eusebium Praepar. Euang. l. 5. c. 5 *)/aruos2 vocat Theodoretus Graec. affect. cur. l. 3. *dru/on Plutarchus de Def. Oracul. Vide infra Solymi.
ARZAHEL Messallah, vide infra Zahel.
ARZIA apud Iul. Capitolin. in Maximinis, c. 2. Nam quum esset Maximinus pedum --- octo et prope semis, calceamentum eius, i. e. campagum regium, quidam in luco, qui est inter Aquileiam et Arciam, posuerunt, etc. Reg. et Palat, habent Arciam: videtur loci alicuius prope Aquileiam nomen esse; neque accipiendum de Arsia fluv. qui Italiam ab illa parte terminabat, abest enim ab Aquileia longius, Casaubon. ad loc.
ARZILLA urbs regni Fezzae, in Africa in ora Oceani Atlantici. Munita et parva cum portu et arce, in Hasbatha provinc. Paret Regi Marochi.
ARZIRUS Ptol. Arzenum, urbs Armeniae, apud Euphratem fluv. Vide Aziris.
ARZUS Ptol. hodie Chiaurlic, Bellonio [orig: Belloniô] teste, urbs Thrauciae, cum fluvio cognomine. An eadem cum Tzutulo? Vide ibi. Item, urbs Episcopalis Cypri in mediteraneis, Arces vulgo. Olim Arsinoe, ut Steph. Lusignano videtur.
AS [1] mensoribus olim pes: Arithmeticis unitas: in re nummaria cum unciis suis ad imitationem Graecorum li/tras2 kai\ xalkw=n formatus est; qui partes eius non nisi numeris exprimunt. Sic unciam seu duodecimam partem dwde/kkton, sextantem e(/kton, quadrautem te/tarton, trientem tri/ton, quincuncem tri/ton dwde/katon, semissem h(/misu, septuncem h(/misu dwde/kkton, bessem di/moiron, dodrantem di/moiton dwde/kkton, dextantem di/moiron e(/kton, deuncem di/moiron te/taoton, Assem ipsum li/tran appellavere [orig: appellavêre]. In re Testamentaria, tota hereditas fuit appellata As, cuius duodecima pars Uncia dicta est: Duae unciae dicebantur Sextans, tres Qudrans, quatuor Triens, quinque quincunx, sex Semissis, septem Septunx, octo Bessis, novem Dodrans, decem Decunx, undecim Decunx, totum As. Irerum quaelibet Uncia, in sex partes Sextulas dictas, erat subdivisa: Duae Sextulae Duellam, tres Semunciam faciunt. Qui solus constituebatur bonorum defuncti haeres. dicebatur Haeres in assem totum institutus. Ex Ceunce hares is dicebatur, cui undecim hereditstis partes obvenere [orig: obvenêre]: ex Quadrante, qui tres portiones nactus est: ex Semuncia illi heredes vocabantur, quibus vicesima quarta portio cessit: Sextula [orig: Sextulâ] aspersi nuncupabantur, qui non nisi septuagesimam secundam partem obtinuere [orig: obtinuêre]. Et hi omnes Heredes ex toto Asse dicti sunt, Legatariis oppositi; qui autem solus omnia obtinebat, dicebatur In totum Assem institui. Originem vocis quod attinet, dicitur As et aes, ex Dorico, ai)\s2, pro ei(=s2, unus, docente Gronovio [orig: Gronoviô] de Pecunia vet. l. 4. c. 17. sed significationem ampliarunt [orig: ampliârunt] aut contraxerunt Latini. Vide quoque Bart. Latomum in Orat. pro Cecinna, Alex. ab Alex. Genial. dier. l. 1. c. 1. Thomam Godwyn Amthologiae Histor. Rom. l. 3. sect. 4. c. 15. etc. uti de tribus Assibus, quos ad virum ferre solebat apud Romanos uxor, infra ubi de Nuptiis.
AS [2] seu ASSIS, in tesserarum ludo Gallis idem, quod Graecis olim oi)/nh, i. e. h( mona\s2, unio. Sed et Assem pro uno vel unitate veteres quoque Latini dixere [orig: dixêre]. Adsecto [orig: Adsectô] asse, apud Vitruvium, l. 3. c. 1. pro adiecta unitate: et apud Hyginum, accepto [orig: acceptô] asse, pro accepta unitate, assem relinquo, pro unitatem relinquo. In Gromatico, omnis trigonus ductus, octies accepto [orig: acceptô] asse facit quadratum, cuius latus demitto, assem relinquo sumo partem dimidiam, facit trigonum: Glossae, as, a(/pac. assarium, monoma/xion: quam vocem a Siculis vel Tarentinis Romani veteres sumpsere [orig: sumpsêre]. *ei(=s2, quod est unus, Siculi dicebant ai)\s2, ut ai)\ pro pro ai)/sqe pro ei)/sqe, et similia. Tarentini pro ai)/s2 rursum dicebant a)\s2, ut a)/nigma, pro ai)/nigma. Inde As pro uno Latinis. Tesserae quoque vocabulum ab iisdem accepere [orig: accepêre] Romani, quam tessa/rhn illi vel tessa/ran vocabant. Salmas. ad Vopssc. in Proculo. c. 13.
ASA [1] Hebr. [gap: Hebrew word(s)] , Latine Medicus, aut Sanans, fil. Abiam, pronepos Solomonis, Rex Iudaeae, A. M. 3079. zelo [orig: zelô] verae pietatis, et virtute bellica [orig: bellicâ] praestans, profligavit Zerae Aethiopis exercitum numero 100000. 2. Chron. c. 14. v. 9. 10. Marrem Maacham a regni administratione removit, eo quod idolum sibi confecisset. 1. Reg. c. 15. v. 13. Ben-hadadi Syri opera [orig: operâ], Baasan Regem Israelis fugavir. Tandem podagra [orig: podagrâ] laborans, in Medicis magis, quam in Deco confisus mortuus est. A. M. 3120. regni 41. Vide 1. Reg. c. 15. v. 23. 2. Paral. c. 13. et seqq. Ioseph. l. 8. c. 6. Iud. Ant. Torniel. Salian. Capel. etc. Item levita, fil. Elcanae. 1. Paral. c. 9. v. 16.
ASA [2] in condimentis ciborum, apud Indiae quosdam populos, et praecipue Cambaiae provinc. incolas, sicuti Lasar apud Veteres unde nonnulli cum Lasare veterum eandem faciunt. Certe et modus eam praeparandi convenit ut inveterascere possit ac diu servari. In bubula nampque coria illam coniciunt sanguine bubluo [orig: bubluô] prius illita et cum
image: s0356btritici farina permixto; quo [orig: quô] modo [orig: modô] Veteres sucum laseris praeparasse [orig: praeparâsse], ex Plinio discimus. Interim longe aliam ab illo Asam esse, ostendit Salmas. ad Solin. p. 1025.
ASABEL fil. Beniamin. Gen. c. 46. v. 21. qui 1. Paral. c. 7. v. 11. Iadiel dicitur.
ASABO Graece *)asabw\, mons est, seu potius montes ingentes, et promontor. ad laevam sinus Persici, apud Ptolemaeum et Auctorem Peripli: prope quos th\n *libanofo/ron, Thuriferam regionem ille ponit. Vide Salmas. Ibid. p. 494.
ASABORUM Arabiae Felicis promontor. Ptol. Mochandan Barrio.
ASACHAEI populi in montibus Aethiopiae, Plin. l. 8. c. 13. qui et Asachae.
ASACUS fluv. Heracleam civitatem alluens, sub radicibus montis Oetae. Liv. l. 5. bell. Macedon.
ASAE vicus Corinthiacus, et Thraciae. Steph.
ASAEA mons. Suidas.
ASAEI populi Sarmatiae Asiaticae, versus fontes fluv. Rha Septentrionalioris, inter Modocas et Suardenos, Sansone teste.
ASAEUS Princeps Graecus ab Hectore interfectus. Homer. Il. 11.
ASAEL [1] Latine fecit Deus, Zerviae fil. frater Ioab, Davidis nepos. 2. Sam. c. 2. v. 18. ubi legimus: Eratque Asahel celer pedibus, ut caprear um aliqua quae degit in agro. De quo Iosephus perhibet, quod i(/ppon katasta/nta ei)s2 a(/millan praevertetet. Audacius vero Poetae Virg. Aen. l. 5. v. 319. ubi de Niso:
Emicat et ventis, et fulmins ocior alis.
Idem de Camilla, l. 7. v. 808.
Illa vel intactae segetis per summa volaret
Gramina, nec teneras cursu laesisset aristas;
Vel mare per medium fluctu suspensa tumenti
Ferret iter, celeres nec tingeret aequore plantas.Habuit ex Homero suo, Il. 20. v. 226.
*(ai d' o(/ti me\n skirtw=en e)pi\ zei/dwron a)/rouran,
*)/akron e)p' a)nqeri/kwn karpo\n sqe/on, ou)de\ kaqe/lkon.
*)all' o(/ti de\ skirtw=|en e)p' eu)re/a nw=ta sqala/sshs2
*)/akron e)pi\ r(hgmi=nos2 a(lo\s2 polioi=o sqe/eskon.Apollonius Argon. l. 1. ubi de Polyphemo, quod mirere [orig: mirêre]:
*kei=nos2 a)nh\r kai\ po/ntou e)pi\ glaukoi=o sqe/esken
*oi)/dmatos, ou)de\ sqou\s2 ba/pten po/das2, a)ll' o(/son a)/krois2
*)/ixnesi teggo/menos2 dierh=| pefo/ghto keleuqw=.Nic. Lloydius.
ASAEL [2] vide Azael.
ASAGRAE Saraceni, in Hispania, quorum regno Petrus Aragoniae Rex, Iacobi fil. finem, capto [orig: captô] Abaracino [orig: Abaracinô], imposuit, A. C. 1284. Calvis. in Chron.
ASAIA Latine fecit Dominus, sive factura Domini, servus Iosiae Regis 2. Reg. c. 22. v. 14. Nomen item Principis 1. Paral. c. 4. v. 36.
ASALAMINIUS Bacchus ab Aristophane dictus, quasi dicas imbellem, a nave illa Atheniensium Salaminia, qua [orig: quâ] in difficillimis rebus urebantur.
ASALELPHUNI Latine umbra, vel submerssio vultus [orig: vultûs], aut sonitus, vel tinnitus vultus [orig: vultûs], filia Etam. 1. Paral. c. 4. v. 3.
ASALIA Pater Saphan Scribae. 2. Reg. c. 22. v. 3. Latine prope Dominum, sive ablatio, vel separatio Domini.
ASAMA Mauritaniae Tingitanae fluv. Ptol. Omirabi Castaldo.
ASAMPATAE populi circa Maeotim. Plin. 1. 6. c. 7.
ASAN [1] Rex Bulgarorum, Romana [orig: Romanâ] communione relicta [orig: relictâ], Graecam amplexus est. Quare Gregorius IX. Bedam Hungariae Regem contra illum excitavit, omnibus ad belli societatem vocatis. Spond. A. C. 1238. n. 10. et 11.
ASAN [2] vel ASSAN, per ignaviam Michaelis Imperatoris Turcis iunctus in Syria Asiaque magnos fecir progressus, circa A. C. 1072. Zonar. Idem nomen aliquot Barbariae, post Barbarossam, Regibus fuit. Item, Asan vel Assan Cigale, sub Mahomete III. Et Achmete I. celeberrimus. Nec non famosus pirata, A. C. 1626. a Christianis captus.
ASAN [3] Latine fumus, aut fumigans. Nomen civitatis, Iosuae c. 15. v. 42.
ASANA [1] Latine rubus, aut Syriace inimicus. Pater Odiva. 1 Paral. c. 9. v. 7.
ASANA [2] fluv. Africae circa Atlantem montem, Solino c. 24. Sed Plin. l. 5. c. 1. illum inde ducentis milibus removet. Vide Salmas. ad Solin. p. 304.
ASANCA German. urbs. Ptol. ex qua Villanovanus Cleppern facit, Poloniae civitatem.
ASANDER vir qui Tauricam Chersonesum a continente separavit, ducto [orig: ductô] per eius isthmum muro [orig: murô], a sinu Carcinitico, usque ad Maeotim paludem. Strabo l. 7.
ASANIA aut ASANA, fluv. Mauritaniae circa montem Atlanticum. Solin. c. 27.
ASAPH Latine congregans, sive colligens, aut finiens, fil. Barachiae, 1. Paral. c. 6. v. 39. Pater Zechri, 1 Chron. c. 9. v. 15.
ASAPHOPLIS seu FANUM S. ASAPHI, Urbs Alliae in Anglia. Vide Elwa.
ASAPPI auxiliares copiae Turcarum. Cum enim Turcici exercitus robur in duplici hoc militum genere tantum consistat, in Ianizaris, qui pedites; et Spahis, qui equites sunt: Praeter hos copias habent ex Christianis conscriptas, Asappos iis dictos, qui in bello praemittuntur, ut hostium primum impetum sua [orig: suâ] caede morentur, sieque succedentibus mox Ianizaris ac Spahis faciliorem ac certiorem
image: s0357avictoriam relinquant. Vide Ioh. Georgium Hornium Orb. Palitic. p. 32. et 33.
ASARAH Syriacum nomen, pro luco et luci idolo. Unde leviter deflexum Athare, peculiare Numen Damascenorum, apud Iustinum, de quo vide infra in Athare. Ashtoreth quoque Numen Sidoniorum saepius ita indigitatur, ut notatum Viris doctis. Graeei *)asta/rthn vocarunt [orig: vocârunt], quam et confuderunt com Atargati vel Derceto perperam: *)asta/rth enim Dea Sidoniorum. Atargatis vero vel Derceto Ioppensium Numen fuit. Salmas. ad Solin. p. 574.
ASARAMEL Graeci *sarame\l habent, nomen loci. 1. Macchab. c. 14. v. 28. Latine beatitae populi Dei, aut vestigium circumcisionis.
ASARELA Latine beatitudo Dei, aut intuens sortem, vel quercum, sive gressus Dei, Nomen viri, 1. Paral. c. 25. v. 2.
ASAR-HADDON Latine ligans acumen, aut laetitiam, aut Syriace prohibens novitatem, vel unitatem; fil. Sennacheribi, qui post eum regnavit. 2. Reg. c. 19. v. 37. ab A. M. 3325. usque ad 3335. Novam coloviam Samariam misit, ultimus Assyriorum Rex, Genebr. Chron. quod non de rota Monarchia, sed de parte tantum eius capiendum. Torniel. A. M. 3335. n. 1. Ioseph. Iud. Ant. l. 10. c. 2. etc. Alias Assar-Adinus, it. Sar-chedon, Tob. c. 1. v. 21. et Sargon Esaiae, opportunitate interregni 8. aunorum apud Babylonios, post Mesessi-Mordacum Babylonis Regem bene usus, urbem illam occupavit et utrumque Assyriorum regnum (quod a Nabonassari tempore geminum erat) coniunxit, anno [orig: annô] Manassis Regis 34. a quo tempore Assyriaci, cuius Ninus hactenus sive Ninive metropolis erat, evanuit, increbuir Babylonici nominis gloria: adeo ut Rex hic Assyriorum ultimus sit in S. Literis celebratus, eiusque successores Babylonii nuncupentur. Idem Syriam omnem sub ditione tenuit, ad quam in obsequio confirmandam exercitu misso [orig: missô], Manassen hac [orig: hâc] expeditione cepit Babylonemque abduxit, 2. Chron. c. 33. v. 11. Azotum, quae Iudaicae ditionis fuerat, Ibid. c. 26. v. 6. expugnavit. Regnavit in Ninive ann. 37. Babylone 13. succellore Saosduchino [orig: Saosduchinô], quem vide; et plura in hanc rem apud Ioh. Marshamum Canone Chron. Sec. XVII. et XVIII.
ASAR-MAHAT Dux Iudaeorum, regnavit ann. 9,
ASAROTA fuerunt pavimenta, in quibus auriis coloribus cenarum reliquiae depictae erant, ita, ut facile falli quis potuisset, existimans veras esse reliquias, et totum pavimentum non fuisse versum, cum tamen revera purgatissimum erat. Graece *)asa/rwta, ab a privat. et sai/rein scopis purgare, Plin. l. 36. c. 25. Celeberrimus Iuit in pavimentorum genere Zenodorus, qui Pergamistravit, quem vocant asaroton aecon, quoniam purgamenta caenae in pavimento, quaeque everri solent, veluti relicta fecerat, parvis e testulis tinctisque in varios colores. Stat. l. 1. Stlv. 3. v. 55.
Monstravere [orig: Monstravêre] solum, varias ubi picta per artes
Gaudet humus, superantque novis asarota figuris.Hinc Asaroticus. Sidon. Apol. Carm. 23.
--- --- -- Aureasque portas
Exornas asaroticis lapillis.Vide Vossium, in Asarota. Alias tamen in illius Oeci pavimento figuras pictas fuisse, statim idem Plin. scribit; Mirabilis columba bibens, et aquam umbra [orig: umbrâ] capitis infuscans, apricantur aliae lavantes in canchaxi labro: Fiebat istiusmodi opus, lapillis in varios colores tinctis, iisque quadratis: cum Lithostrota sectis parvulis marmorum crustis strata essent ex diversi generis et coloris marmoribus, non tinctis. Quae proin, cum circa Sullae tempora originem sumpsissent, brevi post pavimenta seu tessellata opera expulerunt, quae ex humo mota in cameras tansiere [orig: tansiêre]. Vide infra passim, et de his plura apud Salmas. ad Solin. p. 1212.
ASBAMEA Cappadociae fons, de quo Philostratus in vita Apollonii. l. 1. c. 4. Est autem circa Tyana, aqna Iovi (ut perhibent) sacra, quam Asbamaeam vocant. Fons eius frigidus sane scatet, ebullit autem non secus atque igne calefactus lebes. Hanc puris et iuramenti sidem. ser vantibus aspectu placidam, et gustu dulcem esse perhibent, periuris vero et insidis palam adversari, etc. Rhinuccinus, quem hic [orig: hîc] sequor, pro Asbameam habet inextinguibilem, nullo [orig: nullô] sensu, quasi a)/sbeston, u(/dwr legerit pro *)asbamai=on, neque id mutavit Iacotius. Tamen rectum est *)asbamai=on. Inde enim Suidas, *)asbamai=on, u(/dwr ou(/tw kalou/menon. Et Amm. Marcellin. l. 23. Apud Asbamaei quoque Iovis templum in Cappadocia, apud oppidum Tyana stagno [orig: stagnô] effluens fons cernitur, qui magnitudine aquarum inflatus, seseque resorbens numquam extra margines intumescit. Asbamaeon autem Hebraice esset [gap: Hebrew word(s)] Me-seba vel [gap: Hebrew word(s)] Me-hasseba, h. e. aqua iuramenti, ut Beerseba, puteus iuramenti. Sed Cappadoces, quorum Syrismus erat impurissimus, mutato [orig: mutatô] vocum ordine dicebant Asbamai, ut Armeni Tigranocerta pro civitate Tigrani, et Cholobet, pro Choli domo. Bochart. l. 1. Chanaan, c. 28.
ASBEL Latine ignis vetustatis, aut ignis defluens, vel decidens, fil. Beniamin. Vide Asabel.
ASBELITAE populi. Numer. c. 26. v. 38.
ASBESTAE vel ASBYSTAE, populi Libyaesupra Cyrenem, apud quos vulgatissimum Ammonis templum, inter medias arenas conditum est. Ptol. Sunt et alii Asbystae, apud eundem Ptol. diversi ab Hammoniis, Hasbitae Plinio. Horum etiam meminit Sil. l. 2. v. 58. s.
ASBESTOS lapis ferrei coloris, qui accensus semel exstingui nequitur; eum Arcadia mittit, Solin. c. 7. In montibus Arcadiae nasci, Plin. l. 37. c. 10. habet. Qui idem Asbesti lini meminit quod in desertis adustisque Sole Indiae nasei prodit, sed rarum inventu, ex quo fundebres Regum tunicae fieri solitae. Vide Salmas. ad Solin. p. 998. et infra, ubi de Lino Asbestino, in voce Carbasa.
ASBOLUS [1] unus ex canibus Actaeonis, a fuligineo pilorum
page 357, image: s0357bcolore, nam a)/sbolos2 fuligo est sive favilla. Ovid. Met. l. 3. v. 218.
Et niveis Leucon, et vills Asbolus artis.
ASBOLUS [2] is Graece, dicitur, qui Phoenicibus Chus, vel Chum erat; quia, ut [gap: Hebrew word(s)] Chum Ebraeis atrum sonat, ita Graecis a)/sbolos2 suliginem. De cetero mihi nullus occurrit huius nominis, praeter Centaurorum Ducem Asbolum, quem in Centaurorum pugna interfectum Hercules crucifixisse legitur, hoc adscripto [orig: adscriptô] Epigrammate:
*)/asbolos2 ou)/te qew=n trome/wn o)/pin, ou)/t' a)nqrw\pwn
*(uyiko/moio kremasto\s2 a)p' eu)lipe/os2 kata peu/khs2
*su/gkeitai me/ga dei=pnon a)metrobi/ois2 kora/kessi.An hic es ille Centaurus Asbolus, quem Tatianus Assyrius in Orat. contra Graecos, et ex illo Eusebius Praep. Euang. l. 10. censent in catalogo scriptorum, qui Homeri aetatem praecesserunt? Nempe inter Centauros nounulli docti fuere [orig: fuêre], ut Chiron, tot Heroum Paedagogus, et in Ovid. Met. l. 12. augur Astylus. Vide Bochart. Phaleg. l. 4. c. 2. Nic. Lloydius.
ASBOTUS urbs Thessaliae, Steph.
ASBURTONIUM oppid. Angliae, in Devonia provinc. ad fluv. Dare. Ab Exonia 15. milliar. totidemque a Plimutho.
ASBYLUS Crotoniata, cuius meminit Pausan. et Plato in lib. de Republ.
ASBYSTA civitas Libyae. Steph. Populi Asbystae, quorum meminit Dionysius Perieg. v. 211.
*)astbu/stai d' e)pi\ toi=si mesh/peiroi tele/qousi,
*kai\ te/menos2 *libukoi=o sqeou=, yama/qw| u(po\ pollh=
*kuph/nh t' eui)/ppos2. --- -- -- -Plinio et aliis Asbetae, vel Asbytae. Hoslasere vivere falso dicit Solinus, c. 31. male interpuncto [orig: interpunctô] Plinii codice in errorem ductus, ut contendit Salmas. in Pliniams p. 381. qui etiam Asbystarum terrae partem fuisse eam ipsam, ubi Cyrenaei urbem condiderunt, ex Callimacho notat, quiipsum Cyrenarum solum vocat.
--- -- --- -- *)asbusti/da gai=an.
ASBYSTES vocatur Triton fluv. qui in Cyrenaica. Graece *)asbu/sths2, apud Callimachum. Vide Salmas. ad Solin. p. 381.
ASCADUS Rex Assyriorum, post Spatetum. Euseb. Chron. Obiit A. M. 2575. regni 40.
ASCALABOTES apud Ovid. Met. l. 5. v. 461.
--- --- variis stellatus corpora guttis.
Hinc a)steri/as2 Graecis, qui stellionem transmarinum sic vocant. Item galew/ths2, de quo vide Salmas. ad Solin. p. 757. et infra in voce Stellio.
ASCALAPHUS [1] et JALMENUS fratres, Martis filii ex Astyocha. Homer. Il. b. v. 511.
*(oi d' *a' splh/dona nai=on, i)d' *)orxo/menon *minu/eion,
*tw=n h)=rx' *)aska/lafos, kai\ *)ia/lmenos, ui(/es2 *)/arhos2
*(ou/s2 te/ken *)astuo/xh. --- -- --- --ASCALAPHUS [2] Acherontis et Orphnes Avernalis Nymphae fil. postea a Proserpina in bubonem commutatus. Nam, post raptam a Plutone Proserpinam, cum Ceres filiae suae reditum a Iove ea [orig: eâ] lege impertrasset [orig: impertrâsset], si nihil cibi apud inferos gustasset [orig: gustâsset], Ascalaphus eam prodidit, quod 7. grana mali Punici ab arbore decerpti comedisset. Indignata itaque Proserpina convertit eum in bubonem, aveni funestam et rerum tristium semper praenunciam. Ovid. Met. l. 5. v. 543.
Ingemuit Regina Erebi, testemque profanam
Fecit avem; sparsumque caput Phlegethontide lympha [orig: lymphâ]
In rostrum et plumas et grandia lumina vertit.
Ille sibi ablatus fulvis amicitur ab alis,
Inque caput crescit longosque reflectitur ungues,
Vixque movet natas per inertia brachia pennas,
Foedaque fit volucris venturi nuntia luctus [orig: luctûs]
Ignavus bubo, dirum mortalibus omen.ASCALINGIUM urbs German. Ptol. Hildesheim, teste Irenico [orig: Irenicô]. Alii tamen Ascalingium putant fuisse oppid. Dulgibinorum, versus oppid. Hervord. in Westphalia et Comitatu Ravensbergico, 9. circiter leucis. German. ab Hildesio in occasum. Baudrand.
ASCALON Latine appensio, vel statera, sive ignis infamiae, civitas Palaestinae, sive ut Iosephus habet l. 5. Ant. Iud. c. 3. superioris Idumaeae. In tribu Dan, maritima, Philistaeorum munitissima. Moret. Conditorem habuisse legitur Lydium Ascalum. Ita Xanthus refert in Lydiacis apud Stephanum, o(/ti *ta/ntalos2 kai\ *)/askalos2 pai=des2 *(umenai/ou. *to\n de\ *)/askalon, u(po\ *)akiamou= tou= *ludw=n basile/ws2, ai(reqe/nta strathgo/n, ei)s2 *suri/an strateu/sai, ka)kei= parqe/nou e)rasqei\s2 (lege e)rasqe/nta' po/lin kti/sai, hn(\ a)f' e(antou= ou(/tws2 w(no/mase. Addit, idem haberi in Nicolao Damasceno. Quod mihi tamen suspectum, quia Ascalon urbs fuit vetustissima, una e Satrapiis Philistaeorum in libris Iesuae et Iudicum memoratis. Bochart. l. 2. Phaleg. c. 12. Huius incolae, ob arcam detentam, graviter puniti leguntur, 1. Sam. c. 5. Ioseph. Iud. Ant. l. 6. c. 1. Hic [orig: Hîc] Iudaei 2500. occisi, A. C. 66. Sacerdotes et devotae virgines dissectae, hordeo [orig: hordeô] impletae et porcis obiectae, sub Iuliano Apostata A. C. 363. A Saracenis saepius capta, in Balduini Regis Hietosolymitani manus pervenit, A. C. 1154. postquam Solimannus antea in eius vicinia, praelio [orig: praeliô], in quo centum Milia caesa, A. C. 1097, triennioque post ibidem Turcae non minori clade victi sunt. Guil. Tyr. l. 18. Hic Rex Saladinum quoque ad eaudem urbem magnaclade [orig: magnâclade] affecit, A. C. 1175. Idem. Sed post eius mortem, civili orto [orig: ortô] bello, Saladinus, occasioni imminens, cum
page 358, image: s0358atota Galilaea, Berytho, Biblo, Ascalonem quoque cepit, A. C. 1187. quae postmodum tantum non penitus destructa est, ut vix 60. familiis Aethiopum, Turcarumque cohorti, qui Arabum Christianorumque conatus ibi observant, sedem hodie praebeat.
ASCANAXES fil. Gomer, unde Ascanaxii, qui Graecis Rheginenses et Eusebio Gothi. Ioseph. Iud. Ant. l. 1. c. 6.
ASCANIA [1] familia in Germania, illustrissima, an ab Ascenazo, ex Iapeti posteris, Gen. c. 10. v. 3. an ab Ascaniis, qui relicta [orig: relictâ] Bithynia [orig: Bithyniâ], et postea Ascania [orig: Ascaniâ] palude Bosphorum, cum Cimbris et Caicis, in has oras profecti, ad Herciniam consederint? dicta; e qua hodierni Principes Anhaltini prodierunt. Ex his Fridericus I. Imperator Albertum Ursum Marchionem et Electorem Brandeburg. A. C. 1142. huiusque filium Bernhardum I. Ducem et Electorem Saxoniae creavit, A. C. 1180. Utroque Electoratu, a Sigismundo Imperatore in familias, in quibus hodieque, translato [orig: translatô], demum A. C. 1417. et 1424. Vide Wendelin. Polit. l. 2. c. 32. Henricus autem Bernatdi fil. Princeps Anhaltinus, a Friderico II. creatus est. Cuius fil. Otto, genuit filios Sigfridum et Bernhardum, Servestanae et Bernburgianae linearum auctores, quae dein in plures ramos subdivisae. Vide Phil. Iac. Spenerum Sylloge Geneal. inter Ascaniae Dominos iam vetustussimis temporibus Radbodus memoratur. ab eodem forte conditae, postea dirutae a Pipino, sed ab Alberto II. Comite Ascanio, restauratae. Comitis titulum primus gessit Beringerus, qui cum Christianis sacris initiaretur, Caroli nomen accepit. Eam post Albertus Episcop. Halberstadiensis, fratris Bernardi Anhaltini odio [orig: odiô], Episcopatui asseruit tenuitque frustra Principibus Anhaltinis refragantibus: pactione tandem Westphalica [orig: Westphalicâ] in Brandeburgicum Electorem, iure Halberstadiensis Principatus, translatam, Instrum. Pac. Artic. 11. princ. Vide Tob. Pfannerum l. de praecip. Germaniae Principum gentibus, ut et vocibus Anhaltium, et Ascania.
ASCANIA [2] insul. maris Mediterranei, non procul ab Andro. Est et regio Asiae, et palus in Troade. Eustathius. Item Troiae civitas, quam condidit Ascanius Aeneae fil. Bithyniae lacus quoque Ptolemaeo, Isnick Castaldo; Nigro Londar vocatur. At Pet. Gyllius oculatus testis, eum Lago de Nicaea appellat. Sunonensis lacus videtur, ab Amm. Marcellino nominari, l. 26.
ASCANIA [3] castrum German. perantiquum, Comitatus caput in Principatu Anhaltino, ad Wippram fluv. medio [orig: mediô] itinere, inter Magdeburgum et Northusiam. Nomen dedit alias Principibus Anhaltinis de quibus supra; distatque media [orig: mediâ] leuca [orig: leucâ], ab Aschersleba oppido.
ASCANIUS [1] Aeneae fil. ex Creusa Priami filia. Virgil. Liv. l. 1. c. 3. tamen dubitat, Creusae ne an Laviniae fil. fuerit. Dictus est ab Ascanio Troadis fluv. deinde Ilus, ab Ilo Troianorum Rege, postea Iulus, a prima barbae lanugine. Virg. l. 1. Aen. v. 271.
At puer Ascanius, cui nunc cognomen Iulo
Additur, Ilus erat, dum res stetit Ilia regno.Huic, cum avus et pater, iam diruta [orig: dirutâ] Troia [orig: Troiâ], de fuga disceptarent, flammula quaedam in captitis vertice apparuit, quae tamen nihil laefionis intulit, neque etiam manibus exstingui potuit, unde illi futuri Imperii omen sumpserunt. Cum patre, post multos errores, in Italiam venit, ubi Turno [orig: Turnô] occiso [orig: occisô], et patre mortuo [orig: mortuô], cum circa A. M. 1877. apud Lavinium 30. ann. regnasset [orig: regnâsset], Albam Longam condidit, restituta [orig: restitutâ] tamen prius in regnum noverca [orig: novercâ], quae antea ob timorem in silvas aufugerat. Tandem cum in universum 38. ann. imperii gubernacula tenuisset, iam moriens, cum videret filium Iulum Sylvium, regno non satis aptum, Sylvium posthumum fratrem, sed ex diversa matre, pietate et iustitia [orig: iustitiâ] praestantem, regniheredem reliquit. Dionys. Halicarn. l. 1. Euseb. Chron.
ASCANIUS [2] Abderites, vetustus auctor, cuius meminit Laertius in Pyrrhone.
ASCANIUS [3] Bithyniae fluv. per Ascaniam paludem, apud Nicaeam, in sinum Astacenum influens. Acsu vulgo, Virg. Georg. l. 3. v. 269.
Illas ducit amor trans Gargara, transque sonantem Ascanium.
Item portus Aeolidis.
ASCANIUS [4] nomen lacus et fluvii in Asia, diei itinere a mari dissiti, quorum hic in Granicum se exonerat. Urbs Lopadium, quam Apolloniam veterem esse retur Ferrarius in fluvii ulteriore ripa sita est, parvi hodie nominis et male habitata. Iac. Sponius Itinerar, Graec. Part. 2. p. 284.
ASCANIUS [5] Sforza, Cardinal. frater Ludovici, cognomine Aethiopis, Ducis Mediolanensis sub Ludov. XII. Gallis, pro Mediolano bellum cientibus, a Venetis traditus et Biturices deductus est. A. C. 1500. Unde postea Cardinalis Ambosiani, qui plurimum in regno valebat, opeiterum est dimissus. Histor. Franc. in Ludov. XII.
ASCANTICI Sarmatiae Asiaticae populi. Plin. l. 6. c. 7.
ASCAPHUS Aegaei maris insula. Antonin.
ASCARICUS Princeps Gallus, absente Constantio [orig: Constantiô], Regasio iunctus, pactas inducias urolavit; a filio eius Constantino victus. Eutrop. l. 10. dicit, illos canibus obiectos esse. Nazar. in panegyr. Constantini. Eus. in vita eius.
ASCATADES sive ASTADES, decimus septimus Lacedaemoniorum Rex, regnavit ann. 14. qui penitus omnem Syriam ditionis suae fecit.
ASCATANEAS mons apud Sacas. Ptol.
ASCAUCALIS oppid. German. ubi Burgundiones populi teste Sansone, Forsan Furstenovv, in Marchia Brandeburgica. Baudrand.
ASCAULES apud Martialem l. 10. Epigr. 3. v. 6.
--- Credis hoc Prisce.
Voce ut loquatur psittacus coturnicis?
Etconcupiscat esse Canus AscanlesEx Graeco *)askku/lhs2, idem cum Utriculario tibicine. Eandem vocem pro Camptaule, apud Vopisc. in Carino, c. 19. reponit Turnebus Adversar. l. 11. c. 25. Vide infra, vocibus Musa, Utricularius etc. ut et voce Camptaulae.
ASCAULIS urbs German. in tractu Septentrionali. Ptol.