December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised


image: as0005

JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.



image: as0006

[gap: praeliminaria]

image: s0330b

ARISTEAS Proconnesius genere, emicuit Cyri et Croesi temporibus, fil. Democharis, aut Caustrobii, Theogoniam scripsisse dicitur, Suidae verbis, kataloga/dhn ei)s2 e)/pha, Oratione soluta [orig: solutâ] ad versus mille. Sic interpres habet Aemylius Portus, quem sequitur Voss. de Hist. Graec. l. 1. c. 1. et l. 4. c. 2. Nec aliter sonat ea vox apud veteres quosdam, praecipue Plutarchum, qui di/xa me/trou kai\ kataloga/dhn iunctim locat. At sequens vox e)/pos2 reclamat, quae in pedestri sermone non versum, h. e. scripturae prosaicae lineam, sed metrum notat, et sane metri speciem Heroicam: unde distincti ab Iambicis et Melicis Epopoei. Adeo ut utrobique Aristeas etiam, in sua Theogonia, fuerit Epicus, vel Hexametrorum Dactylicorum Poeta; sicut clarissime fuit in illa suae Arimaspidos tribiblo, propter versus inde quosdam Gnomicos, de Navigationis miseria, productos a D. Longino, peri\ *(/uyous2 c. 8. Itaque aliter sonat Suidae vox kataloga/dhn, nempe per modum Catalogi, i. e. nominibus nude tantum recensitis: non paremmuqologa/dhn, cum fabulosae Historiae intertextura; qualiter Hesiodus Theogoniam suam scribit. *kata/logos2 proprie est directa et continua series nominandi, pronuntiandive; unde transfertur interdum ad orationem solutam, quasi libere laxeque profluentem, nec certis metrorum legibus et modulationis recursu illigatum. Hinc elegantissime ex veteri et veriori scriptura [orig: scripturâ], apud Apuleium in Floridis, dicitur oratio prorsa, h. e. proorsa, recta usque procedens; non conversa modulatimque recurrens. Hinc per vulgarem syncopam Prosa, Prosaicus. Hesych. Melesius, cognomento [orig: cognomentô] Illustris, *)ariste/ou tou= *prokonnhsi/ou fasi th\n yuxh\n e)cie/nai o(/te e)bou/leto kai\ e)panie/nai pa/lin. Sed Herodotum haud satis clare transcribit, l. 4. c. 13. Ubi Aristeas, Caustrobii filius, ex Proconnesiorum nobilitate primaria scripsisse dicitur *)arima/speia carmina, praestigiosus exsertim Poeta, poie/wn e)/pea, versificator. Utpote, admirationis excitandae gratia [orig: gratiâ], profectus ad Issedonas, Arimaspis proximos, venisse *foibo/lamptos2 gino/menos2, h. e. a Phoebo instinctus. Vixit Olymp. 55. 56. Vide Praeter Plin. l. 7. c. 2. A. Gell. l. 9. c. 4. Henr. Iacobi Orationem Inauguralem p. 54. Et Voss. Hist. Graec. l. 1. c. 1. Item l. 4. c. 2. Alius Aristeas fuit Stratonicensis, de quo Pausan. l. 5. Nic. Lloydius.

ARISTERAE Insulae nomen apud Pausan. in Corinth.

ARISTEUS Sophista, tempore Antonini Imperator. item, Argivus, qui Pyrrhum contra cives excitavit. Polyaen. l. 8. c. 68.

ARISTHUS res Arcadicas prodidit. Dionys. Halicarnass. l. 1. Nisi, ut Sylburgio placet, legere mavis *)ari/qw|; vel *)arei/qw|. Idem Nic. Lloydius.

ARISTIBUS fluv. Paeoniae. Polyaenus, l. 4. c. 12.

ARISTIDES [1] fil. Lysimachi, Atheniensis, nobilitate et iustitia [orig: iustitiâ] insignis, qui cum Themistocle dissensit, ut Cato cum Caesare: o(/s2 ou) dokei=n a)/ristos, a)ll' ei)=nai h)qe/lhse, h. e. Qui non videri, sed esse voluit optimus; quemadmodum Aeschyli hunc versiculum populus Atheniensis accommodavit, atque adeo dikai/ou, i. e. iusti cognomen ei tribuit. Huius autem iustitiam non ferens Themistocles, exilio [orig: exiliô] eum damnari curavit: Sed anno [orig: annô] fere sexto [orig: sextô] revocatus ac restitutus est, cum Xerxes Atticam adoriri statuisset, uti Corn. Nepos auctor est, in eius vita. Sed anno [orig: annô] tertio [orig: tertiô] id contigisse Plut. in eiusdem vita, testatur: at Schottus in Chronologia, id quarto [orig: quartô] anno [orig: annô] factum ostendit. Tandem vero cum multas praefecturas gessisset, namque et pugnae Salaminiae interfuit, et cum Pausania Mardonium vicit, ad Plataeas, delectusque est qui constitueret, quantum pccuniae quaeque civitas daret, ad classes aedificandas, bellumque comparandum, in tanta paupertate obiit, ut vix tantillum pecuniae corradi potuerit, quae vespillonibus, et vilibus cadaverum funeratoribus daretur. Plut. in Aristide, Diodor. Sic. l. 11. c. 47. Thucyd. l. 1. etc.

ARISTIDES [2] Atheniensis, Philosophus Christianus eloquentissimus, sub pristino habitu, volumen contextum Philosophorum sententiis, A. C. 126. nostri dogmatis rationem continens, Adriano Principi tradidit. Hieronym. Catal. et Ep. 84. ad Magn. Euseb. Hist. l. 4. c. 3. Quo [orig: Quô] eodem tempore cum Serenius quoque Granius, Proconsul Asiae, pro Christianis intercederet, persequutionem inhibuit Imperator.

ARISTIDES [3] Eleates, qui Cauloniam contra Dionysium defendit, ut colligitur ex Polyaen. l. 6. c. 11.

ARISTIDES [4] Locrensis a mustela morsus moritur. Aelian. Var. Hist. l. 14. c. 4.

ARISTIDES [5] orator Atheniensis, et Sophista, cuius exstant Orationes 54. in quibus praeter alias egregias sententias, hae duae sunt auro [orig: aurô] contra non carae: *pa/nta lh=ros2 pro\s2 to\ pei/qesqai tw=| qew=|.. Et, ou' ga\r e)/sq' o(/pws2 h(suxa/swsin a(marta/nontes2.

ARISTIDES [6] Philosophus e civitate Adrianorum Mysiae, Smyrnae docuit, et advenienti forte M. Antonino Principi unus omnium non processit obviam, eoque modo [orig: modô] in cognitionem et amicitiam Imperator. venit. Philostratus.

ARISTIDES [7] pictor Thebanus, Apellis tempore, qui omnium primus animum pinxit, et sensus, ac perturbationes expressit. Item statuarius insignis, Plin. l. 34. c. 8. et l. 35. c. 10. Fuit alius Aristides Samius, Varroni in Hebdomadibus citatus, ut Gellius indicat, l. 3. c. 10.

ARISTIDES [8] Milesius, celebratur a Plut. frequenter, in paral. min. Nomen sibi comparavit libris rerum Sicularum, Italicarumque, teste eodem [orig: eôdem] Plutarcho [orig: Plutarchô]. Nec dubito, quin idem sit Aristides, qui Persica composuit, quorum ex primo quaedam refert Plut. ubi supra. Fortassis idem Aristides est, quem in commentario de Cnido advocat Pindari Schol. in Od. 3. Pyth. Idem condidit Milesia, vel Milesiaca, quae a)ko/lasta bibli/a, sive lascivos libros appellat Plut. in Crasso. Illud enim opus; non gestas Milesiorum res, sed amatorias quasdam, atque lascivas narrationes continebat. Ovid. Trist. l. 2. v. 413.

Iunxit Aristides Milesia crimina secum
Pulsus Aristides nec tamen urbe sua [orig: suâ] est.



image: s0331a

Ita vulgo quidem legitur; tu autem, quomodo legendum sit, vide Tanaquillum Fabrum, Ep. 3. p. 12.

ARISTIPPUS [1] Cyrenaeus, Senior dictus, Socratis auditor; cum Epicuro de voluptate sensit. Primus quaestu philosophatus est, et cum Xenophonte simultatem habuit, et a Diogene Canis Regius appellatus est, quod Dionysio, ac aliis divitibus ventris gratia [orig: gratiâ] adularetur. Horat. l. 3. Ep. 17. v. 14.

Si pranderet olus patienter, Regibus uti
Nollet Aristippus; si sciret Regibus uti,
Fastidiret olus. --- --- -

Is dicebat, lautiorem victum nulli esse impedimento [orig: impedimentô] ad bene vivendum. Habuit ingenium ad omnia, pro tempore, loco, et persona simulanda omnino promptum, quamobrem Dionysio inter ceteros carus fuit. Et ut praesentibus voluptatibus libenter fruebatur, ita et absentes facile contemnebat. Cum in Graeciam philosophandi causa [orig: causâ] proficisceretur, iussit servos aurum proicere, ut expeditiores ad iter capessendum essent. Horat. Serm. 2. Sat. 3. v. 100.

--- --- - Quid simile isti
Graecus Aristippus? qui servos proicere aurum
In media iussit Libya, quia tardius irent
Propter onus segnes. --- --- -

Voluptatem bonorum, dolorem malorum finem constituit. Ceteras scientias exclusit, illud solum utile putans, ut quaeras, si quid domi mali; aut boni contigit. Summum bonum posuit in leni motu ad sensum emanante; i. e. in voluptate corporis sensus titillante. Qui ab eo fluxerunt, et in dogmate permanserunt, a praeceptoris patria Cyrenaici vocabantur. Tradunt Platonem dixisse, soli Aristippo et chlamydem; et pannum ferre datum esse. Horat. l. 1. ep. 17. v. 23.

Omnis Aristippum decuit color et status et res.

Vide Diog. Laert [orig: Laërt]. in Aristippo, l. 2. Voss. de Hist. Graec. l. 4. c. 8. Alius hoc [orig: hôc] nomine Argivorum tyrannus fuit, de quo Plut. in Arato.

ARISTIPPUS [2] cognomine Iunior, Philosophi nepos, ex filia Metrodidacte. Vel potius ipse Metrodidactos dictus est, vide Areta. Cyrenaicae sectae illustris assertor. Duos animi motus, dolorem et gaudium, principia statuit, etc. Vide Diog. Laert. in Aristippo. Hic in navigio ob tempestatem expallescens, interrogatus, quare, cum Philosophus esset, timeret? respondit; Non eandem sibi, et interroganti causam esse; quoniam is non esset magnopere sollicitus pro anima nequissimi nebulonis, ipsum autem pro Aristippi anima timere.

ARISTIPPUS [3] Historicus Arcadiae Historiam scripsit. Laert. l. 2. ubi de quatuor Aristippis loquitur, nempe praeter tres praedictos etiam de alio quodam Philosopho novae sectae. Plin. l. 35. c. 4 et 10. pictoris egregii, Aristippi meminit.

ARISTIUS praenomine Marcus, tribunus militum Caesaris, iter ad legionem faciens, fide data [orig: datâ], a Gallis ab oppido Cabillono eductus. Caesar l. 7. Comment. c. 42. Hic haud dubie est Aristius ille, cui postea Proconsuli scripsit Cicero, ut est videre l. 13. Epist. Etsi perperam ibi non Aristio, sed Aristo, legitur. Nic. Lloydius.

ARISTO [1] Argius palaestrita, apud quem Plato exercitatus est; et ab eo propter egregium corporis habitum Plato cognominatus, cum prius Aristocles, ex avi nomine vocatus esset. Diog. Laert. l. 3.

ARISTO [2] Alexandrinus, Philosophus Peripateticus, qui de Nilo scripsit. Eius meminit Strab. l. ult. *)arke/sei (inquit) du/o mhnu/sai tou\s2 poih/santas2 kaq' h(ma=s2 to\ peri\ tou= *nei/lou bibli/on, *eu)/dwro/n te kai\ *)ari/stwna, to\n e)n tw=n peripa/twn. Addit deinde, iisdem prope verbis utriusque librum esse perscriptum; ut alter necessario sit plagiarius: sed uter ab altero sit suffuratus, id esse dictu difficile: ab Eudoro quidem accusari hoc [orig: hôc] nomine Aristonem; sed dicendi genus magis esse Aristoneum. Est vero Aristo hic sextus ordine ex his, quos huius nominis Laertius recenset, in Zenone. Ubi praeter Musicum quendam Atheniens. et alium qui Rhetoricam scripsit, alterum etiam nominat Aristonem Peripateticum, sed Ceum; quippe Iulietem, qui Athenis pulsus, tragoedia [orig: tragoediâ] contra Menestheum scipta [orig: sciptâ]. Plut. Est autem Iulis, civitas in insula Ceo. Porro, similitudo nominis inter Aristonem Ceum, et Aristonem Chium, qui Zenonis Cittiei auditor fuit, fecit, ut multa Aristonis Cei Peripatetici, tribuerentur Aristonis Stoico. Nam ex tam multis; quae Laertius commemorat, solae epistolae vere erant Aristonis Chii: cetera fuerunt Aristonis Cei, Peripatetici: ut Laertius tradidit ex Panaetio et Socrate. Sed si non aliud dicit Strabo, quam Peripateticum Aristonem esse auctorem libri de Nilo: Laertius autem docet, duos fuisse Aristones Peripateticos, Alexandrinum unum, alterum Ceum: unde constat, Alexandrinum prius eius operis esse patrem, quam Ceum? Nempe, ut ita sentirem, impulit, quod verisimile videretur de fluv. Aegyptio egisse potius hominem Aegyptium, quam de Aegaei maris insula. Sed serupulum inicit Schol. Apllonii in 4. Argonaut. ubi Aristonis Chii de Nili origine sententiam inter alia adfert. Nempe vulgarem quidem secutus sententiam, Chium et Ceum confundit. Aristoni Chio quoque tribui solet liber e)rwtikw=n diatribw=n, quem Aristoni Ceo Peripatetico assignat Athen. l. 10. et 13. ubi vocatur e)rwtika\ o(/moia, secudusque eius operis adducitur. Meminit eius Plut. de Isid. et Osir. ubi laudatur *)ari/stwn o( gegrafw\s2 *)aqhnai/wn a)poiki/an. Item Laertius in Heraclito, ubi citat *)ari/stwna e)n tw=| peri\ *(hraklei/tou. Eius kti/seis2 e)qnw=n kai\ po/lewn citat Schol. Aristoph. *nefe/l. Schol. Apollonii, et Phavorinus in yammi/tuxon, in quibus duobus posterioribus locis kti/seis2 pro qe/seis2 recte legit Rutgersius Var. lect. l. 1. c. 18. Scripsit praeterea, de Zenonis Dogmatibus, teste Laertio [orig: Laertiô] l. 7. De Demosthene Theophrasti iudicium, ex Aristone Chio, profert Plut. parall. Demosthenis; Sed hoc ex Aristonis libro pro\s2 tou\s2 *p(h/toras2


page 331, image: s0331b

petitum, arbitratur Ionsius. De morte Demosthenis itidem; ex Aristone locum adfert Plut. ubi supra. Sed polloi\ oi( *)ari/s2wnes2, uti loquitur ingeniosissimus Lucianus in Lexiphane. Titi Aristonis eruditionem summe admiratur Plin. l. 1. Ep. 22. a quo alius Claudius Aristo Ephesiorum Princeps, apud eundem l. 6. Ep. 31. Fuit et Aristo Pellaeus; sed qui Hadriani demum tempore, aut post, vixerit. Ex eo quaedam, de postrema Iudaeorum rebellione, quae sub Hadriano contigit, refert Euseb. Hist. Eccles. l. 4. c. 6. et Nicephorus Callistus l. 3. c. 24. Denique Aristo Ephesius fuit, qui genus femininum perosus, com asina concubuit, ex eoque concubitu genita est puella, cui a cruribus asininis nomen Onoscelae inditum est. in Paral. Vide etiam Ariston.

ARISTOBATHRA Indiae inter Gangem oppid. Ptol.

ARISTOBULA Diana a Themistocle sic dicta, qui Athenis ei templum erexit, quod in Persico tumultu rebus Graeciae salutaria protulisset consilia. Cael. Rhodig. l. 10. c. 5.

ARISTOBULUS [1] I. cognomine Philcleus, Iudaeorum Rex, fil. Iohannis Hircani, Principis et Sacerdotis Summi successit Patri, A. M. 3951. iunxitque diadema tiarae. Vivo [orig: Vivô] adhuc Parente, Samariae habitavit, et Antiochi Cyziceni copias fudit. Dein Antigobzn fratrem in societatem regni assumpsit, reliquis tribus, cum matre, carceris poedore fameque confectis. Mox ipsum Antigonum necavit, et primo [orig: primô] regni sui anno [orig: annô] maerore animum subeunte, obiit, bona [orig: bonâ] parte Itureae regno adiecta [orig: adiectâ], eiusque incolis ad Iudaismum pertractis. Ioseph. Iud. Ant. l. 13. c. 18. et 19. De Bell. Iud. l. 1. c. 3l Sulpic. Sev. l. 2. Euseb. Chron.

ARISTOBULUS [2] II. fil. Alexandri Iannaei, Rex Iudaeorum, Hircano [orig: Hircanô] maiore natu fratre victo [orig: victô]. Cui suppetias veniens Aretas, Arabum Rex, Aristobutum in templo Hierosolymitan. obsedit, sed a Scauro, Pompeiano Duce, recedere coactus est. Uterque ergo Damascum ad Pompeium, qui clandestino [orig: clandestinô] Aristobuli discessu irritatus, Hierosolyma [orig: Hierosolymâ] capta [orig: captâ], Regem cum Alexandro et Antigono filiis captivos Romam misit. Unde cum Aristobulus com Antigono evasisset, regnum viribus retinere conatus, denuo victus, per Gabinium, Romam mittitur; paulo post ab Augusto liberatus, ut ipsi in Asia contra hostem usui eset, sed a pompeianis veneno [orig: venenô] necatus, obiit. A. M. 4005. Ioseph. Iud. Ant. l. 13. et 14. De Bell. Iud. l. 1.

ARISTOBULUS [3] fil. Alexandri, Successoris et filii Aristobuli II. ab Herode, matris Alexandrae et Mariammes sororis precibus, Sacerdotium summum impetravit, an. aetat. 17. Quod cum gratius fuisset Iudaeis, quam ut Herodes id posset pati, Iuvenem mergi iussit, A. M. 4020. et ut celaret facinus, superbas ei fecit exsequias. Ioseph. Iud. Ant.. 15. c. 2. et 3.

ARISTOBULUS [4] fil. Herodis ex Mariamme, Berenices, quae Salomes, Herodis sororis, fil. erat, maritus. Cum fratre Alexandro, Sebastae, crudelissimi parentis iussu, licet nullius criminis rei ambo essent, strangulatus, A. M. 4049. Vide Alexander, fil. Herodis. Item, fil. Herodis, Regis Chalcid. cui Nero minorem Armeniam dedit, Ioseph. Iud. Ant. l. 20. c. 5.

ARISTOBULUS [5] frater Epicuri. Diog. Laert. in Epicuro. l. 20. et Gassend. in eiusdem vita, l. 1. c. 1 et 8.

ARISTOBULUS [6] Aristobuli fil. inter comites Alexandri fuit, et de rebus ab eo gestis Historiam perscripsit, teste Arriano [orig: Arrianô] initio [orig: initiô] l. 1. cuius et Plut. saepe meminit in Alexandro; multaque ex illo de rebus Indicis adfert Strabo l. 15. Non dubium vero (inquit Cl. Voss. l. 1. de Hist. Graec. c. 20.) quin idem sit, quem Cassandreum cognominat Plut. in Demosthene; Item Lucian. in Macrobiis, ubi ait eum ultra 90. annos vixisse. Plut.l. de flum. citat primum Aristobuli librum, de lapidibus. Si quis eundem putet, non video, ut refelli possit. Fortassis et idem est, cuius libros de rebus Italicis citat Plut. in Parall. Min. c. 32. At alius est Aristobulus Iudaeus, Philosophus Peripateticus, ut eum vocat Clemens Alex. l. 1. Strom. Scripsit explanationem in Mosem, eamque Philometori Ptolemaeo dicavit. Euseb. l. 9. Praep. Euang. *)aristo/boulos2 e)n tw=| prw/tw| tw=n pro\s2 filomh/tora: quae Trapezuntius vertit, Aristobulus in primo apud Philometora, cum deberet, in primo eorum quos ad Philometora scripsit. Vide Hieronym. in Catal. et Euseb. Hist. Eccle. c. 26. l. 7. Item vir quidam, cuius familiam salutat B. Paulus. Roman. c. 16. v. 10.

ARISTOCLEA formosissima puella, quae rem divinam factura nuda est a Stratone visa, qui in eam exarsit, antea etiam a Callisthene adamatam. Ipso [orig: Ipsô] vero nuptiarum die; in amantum manibus discerpta est, quorum postea alter sibi manus intulit, alter aufugit, nec unquam postea visus est. Plut. in Amator. Narrat.

ARISTOCLES [1] Messenius Peripateticus; sune/tace peri\ filosofi/as2 bibli/a de/ka, katale/gei de\ e)n tou/tois2 pa/ntas2 fitosofous2, kai\ do/cas2 au)tw=n. Immediate enim haec cohaerere debent, in Suida, voce *)aristoklh=s2. Sextum eius operis librum citat idem Suidas, in *swta/dhs2. Septimum vero Eusebius, et ex eo egregia fragmenta servat, l. 15. Praep. Euang. c. pw=s2 ga\r, ubi de adversariis Aristotelis agit. Et quae ex Lycone de Aristotele ibi Aristocles adduxit, eadem ex Aristocle, non tamen citato [orig: citatô] libro [orig: librô], adducit Theodoretus, Serm. 8. 12. Octavum operis eiusdem librum laudat idem Eusebius, et multa inde adfert, l. 14. Praep. Euang. c. a(/lloi de et seqq. Quibusdam Alexandri Aphrodisaei praeceptor fuisse dicitur, quod si ita est, iam de eius aetate constaret. Fuit et Aristocles Rhodius, Grammaticus; ut in prooemio Erotianus testatur. Alter, an neuter, est Aristocles, qui paradoxorum libros scripsit? Quibusdam certe Sophista Megarensis fuit. Ex iis quaedam Stobaeus narrat, Sermone de vituper atione Veneris. Aelian. quoque de Animal. l. 1. c. 4. refert Aristoclis nescio cuius octastichon de bove; quem, cum vix decem viri domare possent, una sacerdos sola [orig: solâ] aure prehensum ad aram deduxerit. Aristocles Lampsacenus Stoicus, scripsit libris 4. enarrarionem eorum, quae Chrysippus tradidit, de ratione singulorum dicendorum; et cogitandorum: Item Aristocles Historicus, cuius Clemens meminit, l. 6. *strwm, quemque e)n tri/tw| *)italikw=n citat Plut. in Paral. Hunc sua [orig: suâ] aetate vixisse, disertim dicit Strabo l. 14. quo [orig: quô] loco [orig: locô] de illustribus viris


page 332, image: s0332a

Rhodiis tractat. Meminit eius; sed ut Grammatici, Varro l. 9. de LL. ubi definitiones eius obscuras vocat. Eiusdem vero, ut rhetoris Rhodii, mentionem facit Dionys. Halicarn. in Dinarcho. Etiam peri\ poihtikh=s2 scripsisse, Ammonius indicat, de differ. Verb. voce *)epikh/dios2. Alius forte est Aristocles Musicus, cuius meminit Athenarus. Apollonii ad Aristoclem sententiam laudat Stobaeus Serm. 20. qui est de ira. Vivebant autem quidam Apollonius et Aristocles sub Euergete 2. Item que sub Augusto, et tandem sub Antonino Pio, ut incertum sit, qui Apollonius et Aristocles hic [orig: hîc] intelligantur. Ad Aristoclem Phrynichus librum scripsit, teste Phorio [orig: Phoriô] Eclog. 158. Aristocles etiam Platonis nomen, priusquam a magistro suo Plato appellaretur, cuius avus etiam Aristocles, Diog. Laert. l. 3. NIc. Lloydius.

ARISTOCLES [2] Tegatum Princeps, a perfugium simulante Sthenippo, ope eorum, quos ad id corruperat, in pompa iam sacrificaturus, necatur Polyaen. l. 2. c. 26. Alius [orig: Alîus] Aristoclis, ut videtur, meminit Idem l. 6. Laconis. Vide in Aristocrate.

ARISTOCLIDES Orchomenii tyrannus, qui, cum Stymphalide virgine potiri non posset, primo patrem eius de medio sustulit, deinde et virginem ipsam, quae ad aras Dianae confugerat, multis vulneribus confodit. Quamobrem in eum universa Arcadia bellum suscepit, virginisque necem tyranni morte ulta est. Hieronym. contra Iovin.

ARISTOCLITUS Musicus, qui genus suum ad Terpandrum referebat, flornit in Graecia circa bellum Medicum. Huius discipulus fuit Phrynis Mitylenensis, qui initio [orig: initiô] erat tibicen, sed ab hoc cithara [orig: citharâ] canere doctus fuit. Vide Scholia in Aristoph. Nubes Actu 3. Sc. 3.

ARISTOCRATES [1] Spartanorum Rex, qui hostes solebat corrumpere. Vide Pausan. l. 8.

ARISTOCRATES [2] Hilcetae fil. Trapezuntius patria [orig: patriâ], Arcadum Rex, praelio [orig: praeliô] ad Magnam Tossam inter Spartanos et Messenios iamiam incipienre, ab illis pecunia [orig: pecuniâ] corruptus, hos (quibus opitulatum venerat) deseruit, ac facilem Spartanis vicriam praestitit. Nec hac [orig: hâc] persidia [orig: persidiâ] contentus, postmodum quoque, quum post Eiram captem Aristomenes hominibus 500. (cui 300. Arcades in Societatem facinoris se obtulerunt) coactis, Spartam invadendi Consilium cepisset, dum pars magna Lacedaemoniorum rapiendis Messeniorum rebus adhuc occupata esset, hostibus id pecunia [orig: pecuniâ] eorum delinitus aperuit. Propterea a suis lapidibus obrutus et insepultus, extra fines abiectus est. Pausanias Messeniacis. Vide quoque voce Anaxander.

ARISTOCRATES [3] civis Rhodius, qui, quod plurimum dignitatis, strenuitatisque prae se ferret, civium omnium consensu beili Dux electus est: in quo spem suorum egregie fefellit, ut qui in rebus gerendis, tamquam adulterinus nummus, in igne apparuerit, et omnino alius, quam prima [orig: primâ] fronte promiserat. Suidas.

ARISTOCRATES [4] Scellii fil. qui Athenis popularem statum commutare conatus erat. Vide Scholia in Aristoph. Aves. 54. 7.

ARISTOCRATES [5] Dux Atheniensium, cum viginti quinque triremibus auxilio missus Zacynthiis exsulibus. Diodor. Sic. l. 15. Huius meminit Polyaen. l. 5. c. 40.

ARISTOCRATES [6] unus ex iis Praetoribus, quos Atheniensis populus praelio [orig: praeliô] ad Arginusas commisso [orig: commissô] reduces morte multavit. Vide Scholia in Aristoph. Ranas Act. 5. Sc. 1. 268. F.

ARISTOCRATES [7] Hyparchi fil. Historicus Graecus in quarto *lakwnikw=n citatur ab Athenaeo, l. 3. Plut. in Tycurgo.

ARISTOCREON terrarum situm descripsit. Plin. l. 5. c. 9.

ARISTOCRITUS [1] innotuit commentario [orig: commentariô] suo [orig: suô] de Mileto, ex quo opere undecima est Parthenii historia, in Eroticis, Plin. l. 5. c. 31. tradit ex eo, ut Samos insul. aliquando dicta sit Melamphyllos. Meminit etiam eius Apollonii Schol. in l. 2.

ARISTOCRITUS [2] scripsit archaeologiam Deorum. Schol. in Aristoph. Crabr.

ARISTODEMUS [1] Aristomachi fil. Herculis abnepos. Heredot. l. 7. Hic cum fratribus Temeno et Cresphonte, post patrem in praelio contra Pelopidas interfectum, vero [orig: verô] utriusque oraculi (de quo vide voce Aristomachus et Hyllus ) sensu demum percepto [orig: perceptô], classem fabricati in Aetolia (unde Naupacti nomen) et Rhium advecti, Duce Oxylo [orig: Oxylô] trwfqa/lmw|, Peloponnesum feliciter invaserunt, unde novus rerum Peloponnesiacarum status; illamque inter se, pulsis prioribus dominis, ita diviserunt, ut Lacedaemon Aristodemo sortito obtingeret: qui quidem, Tisameno [orig: Tisamenô] Orestis filio [orig: filiô], qui Argis et Lacedaemone regnaverat, expulso [orig: expulsô] Lacedaemonem tenuit, et regnum hoc per geminos filios, Eurysthenem et Proclem (unde duplex apud Spartanos successio Regia) ad posteros per annos ferme DCCCC. transmisit. Reliqua vide in Cresphon et Temenus. Atque haec fuit tw=n *(hrakleida=n ka/qodos2, Heraclidarum Reditus, celebris Graecorum illa [orig: illâ] Epocha [orig: Epochâ], quem 80. annis post Troiam captam, 60. annis ante Migrationem Ionicam contigisse, Eratosthenes, apud Eusebium, refert; qua de re vide Ioh. Marshamum Canone Chronico Sec. XIII. ut et in Continuatione, ubi de Heraclidarum Descensu agentes, Aristodemum fulmine periisse, inter alia, notamus. Vide quoque Eurysthenes it. Procles.

ARISTODEMUS [2] vide Aristomedes.

ARISTODEMUS [3] Messeniorum Rex a Lacedaemoniis plurimis urbibus exutus, Ithomam se recepit, mox recollectis viribus tanta [orig: tantâ] strage hostes asflixit, ut uxores filiasque vulgo liberos quaerere coegerint. Unde Parthenii orti, qui 30. post annis, Phalanto [orig: Phalantô] Duce, deserta [orig: desertâ] patria [orig: patriâ], Tarentum in Italia occuparunt [orig: occupârunt]. Postmodum Aristodemus, mactata [orig: mactatâ], iussu oraculi, filia [orig: filiâ] super sepulchro eius se confodit, Olymp. 14. Urb. Cond. 30. Ante Christum Natum 724. A. M. 3330. Nic. Lloydius. Porius, sub Euphae Rege Messeniis Ithomam Spartanorum metu, se recipientibus, Oraculum Delphicum iussit, ut virgo ex Aepylidarum familia immolaretur: cum vero Lycisci


image: s0332b

filia, sorte ducta, aufugisset, Aristodemus filiam suam ultro obtulit. Cuius Sponsus quia negabat eam esse in potestate patris, et ratione hac [orig: hâc] parum proficiebat, puellam iam ex se gravidam esse affirmabat. Filia [orig: Filiâ] autem ab irato patre protinus occisa [orig: occisâ] eiusque utero [orig: uterô] exciso [orig: excisô], constabat eam non fuisse pragnantem. Vates ea [orig: ] caede oraculo litatum esse negabat: sed Euphaes persuasit, populum nulla [orig: nullâ] amplius religione teneri: neque interesse, a quo virgo caesa sit. Post Euphais dein obitum, Aristodemus populi suffragio [orig: suffragiô] Rex electus, Lacedaemonios vicit anno [orig: annô] regni sui 5. anno [orig: annô] 3. Olymp. XIII. instante anno [orig: annô] belli 20. (cuius decimo [orig: decimô] parqeni/ai nati) visa per quietem filia [orig: filiâ], ad illius sepulchrum sibi mortem conscivit, anno [orig: annô] regni 6. et mens. aliquot. Sic Messenii subacti per annos 39. Lacedaemoniis servierunt, usque ad Aristomenis aetatem, quo [orig: quô] Duce bellum recruduit. Vide ibi, et Pasauniam in Messeniacis.

ARISTODEMUS [4] Archon Athenis, Olymp. 107. an. 1.

ARISTODEMUS [5] ex posteris Herculis, Eurysthenis et Proclis, gemellorum, parens, Apollodor. l. 2. Vide supra, Item tyrannus, Pausan. in Arcad. Xenocritae opera [orig: operâ] interfectus, Plut. de virt. mulierum. Vide infra.

ARISTODEMUS [6] Cumarum tyrannus, cognomento [orig: cognomentô] Malacus, i. e. mollis, cuius furores describit, Plut. l. 1. de rebus gestus illustrium mulierum. Ceterum de Aristodemo vide dionys. Halicarnass. Item Aristodemus Nisaeus, fil. Menecratis, quem Strabo l. 14. dicit, se iuvenem vidisse senem. Alius, superioris a)neyio\s2, sive consobrinus, Magni Pompeii filios erudiit; mane Rhetoricam, meridie Grammaticam docuit. Straho. Fuit et Aristodemus o( *)alecandreu\s2, qui aliquot libris de Pindaro egit, quorum tertium citat Athen. l. 10. Eundem laudat Schol. Pindari ad Olymp. 9. Pyth. 3. Isthm. 1. et Nemeon. 7. ubi o( *)arista/rxou maqhth\s2 dicitur. Item *)aristo/dhmos2 o( *)hlei=os2; cuius mentio apud Harpocrationem, in *(ellanodi/kai. Difficile igitur est dicere, cuius. Aristodemi sit collectio fabularum, de qua Plut. in Paral. Min. c. 35. ubi ex tertia congerie narrat, ut Helena, cum immolanda esset, ad averruncandam Lacedaemone pestilentiam, aquilae beneficio [orig: beneficiô] fuerit liberata. Item cuius fuerint *qhbaika\; quorum primum citat Apollonii Schol. in l. 2. Argon. Aut *geloi=a a)pomnhmoneu/mata; quorum secundum librum adducit Athen. l. 6. 8. 13. Aut muqikh\ sunagwgh\, ex qua quiddam narrat Plut. in Par. Min. c. 35. Atque idem iudicium esto, de libris Aristodemi peri\ eu(rhma/twn, quorum mentio est apud Clem. Alex. in primo *strwm Idem de epitome Aristodemi th=| kaqo/lou *(hrwdianou= pro\s2 *danao\n, de qua Suidas. Meminere [orig: Meminêre] Aristodemi etiam Varro l. 9. de LL. Tertullian. de Anim. c. 46. nec non Euseb. l. 1. *xronikw=n, ubi Aristodenum, de Olympiadum initio consentire ait cum Polybio, Voss. l. 1. de Hist. Graec. c. 21.

ARISTOGENES Cnidius, vel Thasius, Medicus, servus Chrysippi Philosophi, famam adeptus est ex curatione Antigom Gonatae, Macedoniae Regis, cui libros de arte sua dedicavit. Suidas. Vixit Olymp. 125. Vide de eo Voss. de Philos. c. 11. § 35.

ARISTOGITON [1] legatus Atheniensium, ad Darium, captus in deditione Damasci. Curt. l. 3. c. 13.

ARISTOGITON [2] orator Atheniensis, impudens, ex quo Canis vocatus est ab Atheniensibus. Scripsit apologiam ad Demosthenem ducem, contra Timotheum, ad Lycurgum contra Demarchum. Item Aristogiton et Harmodius, liberatores tyrannidis Pisistrati, quibus statuae in foro ab Atheniensibus positae. Herodot. Musa [orig: Musâ] 5. Thucyd. l. 6. c. 12. Plut. Pausan. l. 1. Suidas.

ARISTOLAUS [1] Pausiae fil. et discipulus, severissimus pictor, cuius opera nonnulla commemorat Plin. l. 35. c. 11.

ARISTOLAUS [2] Imperatoris Theodosii Iunioris tribunus, ingenio [orig: ingeniô] et pietate insignis, Cyrillum cum Iohanne Antiocheno, qui Nestorio favebat, reconciliavit. A. C. 432.

ARISTOLOCHUS Atheniens. vicit stadio [orig: stadiô] Olymp. 109.

ARISTOMACHE uxor Dionysii Syracusani, itemque Dionis. Plut.

ARISTOMACHUS [1] fil. Cleodaei, pronepos Herculis. Herodot. l. 6. th=s2 oi( genome/nhs2 mantei/as2 a(martw\n, di' au)to\ kai\ kaqo/dou th=s2 ei(s2 pelopo/nnhson h(/marten, cum Oraculum sibi editum non recte intelligeret, itidem a via Reditus in Peloponnesum (ut pater eius et avus Hyllus) aberravit, Pausan. l. 2. Erat autem Oraculum tale:

*ni/khn soi\ fai/nousi qeoi\ di' o(doi=o stenu/gown,
Victoriam tibi ostendunt Dii per viam angustiarum humidarum.

Quod cum is interpretaretur de Isthmo Corinthiaco, per illum aggressus Peloponnesios, in pugna occubuit, Euseb. Praepar. l. 1. c. 20. Pater Temeni, Cresphontis et Aristodemi, qui demum intellexerunt tri/ton karpo\n, tertium fructum, in oraculo Hyllo dato, non gh=s2, terrae, sive triennium, sed genea\s2, generationes tres: et stenu/gohn in altero Oraculo, non Isthmum Corinthiacum, sed fretum illud esse, inter Rhium et Antiochium, quod Aetolos dirimit a Peloponneso. Apollodor. l. 2. et Euseb. d. l. Vide Aristodemus, Cresphon, Themenus. Item hostis Cardianorum, ut videtur ex Polyaen. l. 5. c. 41.

ARISTOMACHUS [2] Heracleota, contra Lacedaemonios pugnatum missus. Thucyd. l. 1.

ARISTOMACHUS [3] Atheniensis scriptor, de vini apparatu. Plin. l. 14. c. 19. Item vir, Solis oriundus, qui amore apum sic flagravit; ut duo de sexaginta annis nihil aliud fecerit. Plin. l. 11. c. 9. et l. 13. c. 24.

ARISTOMACHUS [4] Tribunus, memoratur Ael. Lampridio in Heliogabalo, c. 14. Inde itum est in hortos, ubi Varius (i. e. Heliogabalus) invenitur --- qui subito militum strepitu exterritus in angulum se condidit --- Antiochanus igitur ex Praesfectis unus, milites, qui in hortos venerant, et sacramenti admonitione exoravit, ne illum occiderent, quia nec multi venerant et plerique cum vexillo, quod Aristomachus Tribunus retinuerat, remanserant.

ARISTOMEDES [1] Diodoro apud Syncellum, Aristodemus


image: s0333a

Pausaniae et Eusebio, VIII. Corinthiorum ex Heraclidis Rex, successit patri Eudamo: regnavit ann. 35. ac mortuus Telestem puerum reliquit, sub tutela Agemonis. Vide Ioh. Marshamum Canone Chron. Sec. XVII. ubi de Regibus Corinthi.

ARISTOMEDES [2] Thessalus, inter Duces Darii, Persarum Regis ultimi, 20000. Barbarorum peditum praepositus. Curt. l. 3. c. 9.

ARISTOMENES [1] qui ad Hellesponti oram recuperandam, a Dario, missus erat, a classe Macedonum ex Graecia accita, captis, aut demersis navibus suteratur. Qu. Curt. l. 4. c. 1.

ARISTOMENES [2] Messenius, Atheniensium Dux iustissimus, uti scribit Hieronym. victis Lacedaemoniis et nocturna sacra celebrantibus, rapuit de choris ludentium virgines 12. et tota [orig: totâ] nocte gradu concito [orig: concitô] fugiens, excessit de finibus Spartanorum. Cumque eas comites eius vellent violare, monuit, quantum potuit, ne hoc facerent, et ad extremum quosdam non parcentes interfecit, ceteris metu coercitis. Redemptae postea a cognatis puellae, cum Aristomenem viderent reum caedis fieri, tamdiu ad patriam non sunt reversae, quam diu ad Iudicum advolutae pedibus defensorem pudicitiae cernerent absolutum. Tanta [orig: Tantâ] calliditate fuit, ut Lacedaemoniorum saepe urbem ingressus, et aliquando captus, atque in vincula coniectus, clam aufugerit; quod cum tertio fecisset, tandem occisus est; cuius, exsecto [orig: exsectô] corpore, inventum est cor pilosum. Vide Diodor. Sic. l. 15. pausan. l. 4. Iustin. l. 3. Eius historia accuratius sic habet. Post Aristodemi Regis obitum, Messeniis sub iugum Spartanorum redactis, ter annos 39. Aristomenes, cuius cum matre Nicotelea Genius quidam draconis specie concubuisse fertur, Andaniae educatus, anno [orig: annô] 1. post defectionem, anno [orig: annô] 1. Olymp. 24 post praelium ad Deras, Rex salutatus est (erat enim ex Aepytidarum genere) sed recusantem *sirathgo\n au)tokra/tora, Imperatorem eum elegerunt. Hic ut initio [orig: initiô] belli hostes perterrefaceret, noctu Lacedaemonem veniens, ad Minervae Chalcioecae templum affixit scutum, cum Inscript. *)aoistome/nhn a)po\ *spartiatw= dido/nai th= *qew=|. Anno [orig: Annô] sequenti ad Apri monumentum Lacedaemonios fudit; inde Pharas diripuit, Lacones iterum profligavit; virgines Dianae choros in Caryis agitantes comprehendit, sed matronas in Aegilis festum Cereris agitantes frustra adortus est. Tertio [orig: Tertiô] belli anno [orig: annô], proditione Aristocratis Arcadum Regis a Spartanis superatus reliquias praelii coliegit; et Andania [orig: Andaniâ], oppidisque mediterraneis relictis in Eiram montem se recepit, ac cohorte 300. virorum coacta [orig: coactâ] hostilem agrum undiquaque infestum reddidit, et Amyclas diripuit. Tandem vero anno [orig: annô] 2. Olymp. 25. cum hostibus congressus denuo, victus captusque et cum sociis e)s2 th\n *kea/dan deiectus est. Inde tantum non miraculose cum emersisset, Corinthios Spartanis ad Eirae obsidionem missos noctu adortus, Duces occidit, castra diripuit, et Iovi Ithomatae *(ekatomfo/nia fecit. Captus dein ac pharetrarum loris vinctus a 7. Sagittariis Cretensibus, mox ope puellae cuiusdam rusticanae liberatus, eam Gorgo filio suo uxorem dedit. Undecimo [orig: Undecimô] obsidionis anno [orig: annô] Eira [orig: Eirâ] capta [orig: captâ], bellum finem habuit, anno [orig: annô] 1. Olymp. 28. ipse vero 800. hominibus collectis Spartam invadendi consilium cepit, sed iterum ab Aristocrate proditus frustra fuit. Messeniis dein novas sedes quaerentibus Gorgum et Mantidum Duces dedit: ipse autem Damageto Rhodio Ialysi Regi, a Pythia iusto ut tw=n *(ellh/nwn ari/stou filiam duceret, filium suum adduxit; inde cum Sardeis Ardyn Gygis fil. et Ecbatana ad Phraorten Medum transmittere cogitaret, contra Spartanos (quibus se hostem dum viveret mansurum firmaverat) auxilia rogaturus, morbo [orig: morbô] oppressus diem obiit. Ioh. Marshamus Canone Chron. Sec. XVII. Vide et hic [orig: hîc] passim.

ARISTOMENES [3] quoque recensetur Lacedaemonius, Dionysio in auxilium missus, a Polyaeno l. 2. c. 31.

ARISTOMENES [4] Atheniensis Comicus, inter secundos antiquae Comoediae, floruit Olymp. 88. Cognomentum habuit quropoio\s2, i. e. ianuarum fabricator, ut est apud Suidam, ubi aliqui malunt, tur opoio\s2, caseum conficiens.

ARISTON [1] Agasiclis fil. Patri in regno Lacedaem. successit, ex Proclidarum familia Rex XIV. maritus uxoris, quae ante nuptias turpissima [orig: turpissimâ] forma [orig: formâ] cum esset, in matrimonio insigni pulchritudine enituit. Haec cum septimo [orig: septimô], a quo gravida erat, mense, Demaratum peperisset, Ariston in publico Ephororum conventu, audito [orig: auditô] nuntio [orig: nuntiô], prolis se esse parentem inficiatus est. Pausan. l. 3. Plut. in apophth. Laconicis. Vide Demaratus.

ARISTON [2] Aetolorum Dux; Item sculptor, cuius meminit Plin. l. 33. c. 12. l. 34. c. 8. et ICtus apud Gellium. l. 11. c. 18.

ARISTON [3] Corinthius gubernator, qui auxilio videtur fuisse Syracusanis, contra Athenienses, Polyaen. l. 5. c. 13.

ARISTON [4] in exercitu Alexandri magni Paeonum Equitum praefectus, qui Satropatem, Equitatus Persici Ducem, vicit. Curt. l. 4. c. 9.

ARISTON [5] Autoleontis F. insidiose et maligne a Lysimacho paterno [orig: paternô] Paeoniae regno [orig: regnô] spoliatus. Polyaen. l. 4. c. 12.

ARISTON [6] a Ptolemaeo Aegypti Rege missus ad exploraudum Arabicum Sinum, usque ad Oceavum Indicum, Neptuno Pelagio aram confecravit, in eo loco Arabici sinus, quod *posi/deion appellatur. Abeo mansioni, Aristonis mansio dictae nomen, cuius mentio apud Auctorem Itinerarii veter. laudatum Salmasio ad Solin. p. 1184. Idem nomen fuit nobili caelatori. Plin. l. 34. c. 8. Ariston, qui et argentum caelare solitus est. h. e. qui scyphos sigillatos ex argento facere; cuiusmodi opera toreu/mata Graeci dixere [orig: dixêre].

ARISTONAUTA Pellenaeorum navale. Pausan. l. 2.

ARISTONICUS [1] Eumenis Regis fil. Asiam invasit, et Pergamense Regnum a Romanis Attalo donatum, vi retinere conatus, Cons. Licinium Crassum, vicit, sed anno [orig: annô] post a Cons. Perpenna superatus, et in carcere strangulatus est. Liv. l. 59. Iustin. l. 36. c. 4. Florus, l. 2. c. 20. Eutrop. l. 4. c. 9. Vellei. l. 2. c. 4. Item Methymnae tyrannus, qui, cum ignarus Chion Macedonibus traditam esse cum piraticis navibus, prima [orig: primâ] vigilia [orig: vigiliâ], ad portus claustra successisset, et Pharnabazum conventum vellet, velut hospes ac socius


page 333, image: s0333b

admissus est atque in vincula compactus. Postea popularibus traditus, quem illi ob iniurias tortum necaverunt. Qu. Curt. l. 4. c. 5. et 8. Item Grammaticus Alexandrinus, *)aristo/nikos2 o( kaq' kma=s2 dicitur Straboni l. 1. Scripsit, peri\ tou= e)n *)alecandrei/a| mousai/ou, e quo Sopater duodecimum Eclogarum suarum librum confecit, teste Photio [orig: Photiô] Eclog. 161. Scripsit librum quoque, in Theogoniam Hesiodi, et de nominibus, sive constructione apud Homerum. Item Historicus Tarentinus, de quo Voss. Hist. Graec. l. 4. p. 506. Denique Ennuchus quidam, de quo Suidas.

ARISTONICUS [2] Citharoedus Olynthius, in arte sua celebris. Vide Polyaen. l. 5.

ARISTONIDES statuarius insignis, qui cum Athamantis furorem Leatcho filio praecipitato residentem, eiusque paenitentiam vellet exprimere, ferrum et aes miscuit, ut ferri rubigine per nitorem aeris relucente exprimeretur, verecundiae rubor. Plin. l. 34. c. 14.

ARISTONOUS Pisaei Macedonis, ex Pella Urbe, fil. inter corporis custodes Alexandri M.

ARISTONUS Praefectus Paeonum equitum Alexandri, vir bellicosissimus et prudens. Qu. Curt. l. 9. c. 5. l. 10. c. 6.

ARISTONYMUS [note of the transcriber: in the print: ARYSTONYMUS] Poeta Comicus sub Philadelpho, praefuit Regiae bibliothecae, post Apollonium, qui Eratostheni successerat. Veniens tandem in suspicionem, quod ad Eumenem transfugere cuperet, in custodia per aliquot annos fuit; tandem vero liberatus, mortem non multo post retentione urinae, an. aerat. 77. obiit. Athenaeus. Suidas.

ARISTONYMUS ex citharoedis Alexandri M. Plut. de fort. Alex.

ARISTOPHANES [1] Archon Athenis, Olympiadis centesimae duodecimae anno [orig: annô] secundo [orig: secundô]. Diodor. Sic. l. 17. c. 49.

ARISTOPHANES [2] Poeta Comicus, Philippi fil. ex Lindo Rhodi oppid. ortus, inventor tetrametri, in carpendis hominum vitiis liberrimus: Ab Atheniensibus serto [orig: sertô] ex sacra lauro, quae in acropoli erat, ornatus. Cum Socrate inimicitias exercuit, quem in Nubibus, ut iuventutis corruptorem egregium acerrime insectatur. Vide Suidam, et Diog. Laert. l. 2. Per excellentiam Comaediae Poeta, ab ipso etiam magno Persarum Rege, cognominatus. In eo sunt omnia linguae Atticae ornamenta, quem sub pulvinari suo, cum dormitum iret, servare solitum ferunt B. Chrusostomum. Comoedias scripsit 54. ex quibus 11. adhuc exstant. Hic veteris Comoediae, quae magna [orig: magnâ] libertate insectata vitia est, princeps longe, sicut Menander novae fuit: Ita tamen, ut illi adiungendi Eupolis et Cratinus sint, huic vero Philemon ac Diphilus comites addendi. Velleius l. 1. c. 16. Una, neque multorum annorum spatio divisaaetas, per divini spiritus viros, Aeschylum, Sophoclem, Euripidem illustravit Tragaedias: una priscam illam ac veterem sub Cratino, Aristophane, et Eupolide, Comoediam: ac novam Comicam Menandrus, aequalesque eius aetatis magis quiam operis, Philemon ac Diphilus, et invenere [orig: invenêre] intra paucissimos annos, neque imitanda reliquere [orig: reliquêre]. Quinctilian. l. 10. c. 1. Plures eius (antiquae Comoediae scil.) auctores: Aristophanes tamen, et Eupolis, Cratinusque praecipui. Horat. l. 1. Sat. 4. v. 1.

Eupolis, atque Cratinus, Aristophanesque, Poetae,
Atque alii, quorum Comoedia prisca virorum est;
Si quis erat dignus describi, quod malus, aut fur,
Quod moechus foret, aut sicarius, aut alioqui
Famosus, multa cum libertate notabant.

Persius Sat. 1. v. 124.

Iratum Eupoliden praegrandi cum sene palles.

I. e. cum Aristophane, inquiunt interpretes, quem senem vocat ob monendi, increpandique partes, quas sustinet in fabulis. Sic senem Horatius vocat Lucilium, non propter aetatem; sed propter gravitatem argumenti, in quo se exercuit. Nam Lucilium annum aetatis 46. non excessisse, ex Eusebii Chronico discimus. Plutarchus collatione Aristophanis, et Alexandri instituta [orig: institutâ], huic palmam tribuit. Lilius Giraldus in vita Poet. Nic. Lloydius.

ARISTOPHANES [3] Byzantinus Grammaticus, Callimachum senem puer audivit, adultior vero Zenodorum, Dionysium item Iambum, et Euphronida Corinthium magistros habuit, teste Suida [orig: Suidâ], in *)aristofa/nhs2, ubi Olymp. 145. rme/ (non me, uti vulgo legitur) vixisse dicitur. Anonymus ille aurea [orig: aureâ] sua [orig: suâ], et vere pretiosissima [orig: pretiosissimâ] Olympiadum descriptione, qua [orig: quâ] Historiam mille annorum compendio [orig: compendiô] nobis exhibet, ad Olymp. 145. an. 1. *)aristofa/nhs2 *buza/ntios2 grammatiko\s2, ui(o\s2 *)apellou=, maqhth\s2 *kallima/xou kai\ *zhnodo/tou e)gnwri/zeto. Audivit quoque Eratosthenem, Callimachi discipulum, teste Suida [orig: Suidâ] in Eratosthenes, post defunctum scil. sub Euergete, Callimachum. Iuvenis cum esset, Machone Sicyonio [orig: Sicyoniô] Poeta [orig: Poetâ] familiaritet usus est, teste Athenaeo [orig: Athenaeô]. l. 14. c. 23. ut ita hinc Machonis aetas cognoscatur, neque ipse inter incertae aetatis Poetas cum Vossio habeatur. Obiit an. aetat. 80. postquam sub Ptolemaeo Euergera et Philopatore, diu floruisset, scripta eius laudata, Athen l. 9. 13. 14. Diog. Laert. in Platone et Epicuro. Laudat praeter hunc, Aristophanem Aegeum, nummus quidam apud Goltzium in Thesauro. Aristophanes Boeotus e)k tw=n kata *)/arxontas2 u(pomnhma/twn, apud Plut. l. de Herodot. malign. narrat, non Leontiadem, quod Herodot. l. 7. voluit, sed Anaxandrum Thebanorum in thermopylis Ducem fuisse. Unde hic Historicis Graecis Vossianis addendus videtur. Ionsius l. 2. Histor. Philos. Script. c. 10. p. 167.

ARISTOPHILI Paropanisi populi. Ptol.

ARISTOPHILIDES Tarentinorum Rex, Darii Persarum Regis tempore.

ARISTOPHON [1] Archon Athenis, Olympiadis centesimae duodecimae anno [orig: annô] tertio [orig: tertiô].

ARISTOPHON [2] Comicus, qui Fabula [orig: Fabulâ] *puqagoristikh=| Pythagoreos, eorumque instituta, et vivendi rationem vellicavit.


page 334, image: s0334a

Fragmenta ex eo nobis servavit Athen. l. 6. c. 9. et l. 13. c. 2. et Laercius l. 8. Aristophonta, Auctorem comediae, Philoctetes, laudat Plut. Rhetorem cognominem laudat Demosthenes pro Ctesiphonte. Alius pictor fuit, de quo Plin. l. 35. c. 11. Nec non Athenarum civis, qui saepe gloriabatur, quod nonagies quinquies accusatus, semper evasisiet. Vide de Praetore quodam Atheniensi huius nominis, Diodor. Sic. l. 17. c. 62.

ARISTOPHON [3] a Polyaeno l. 3. in Iphicrate com. 29. recensetur inter accusatores Iphicratis.

ARISTOR Crotopi fil. pater Argi centoculi. Ovid. Met. l. 1. v. 624.

Donec Aristotidae servandam tradidit Argo.

ARISTOTELEIA Graece *)aristote/leia e(orth\, Festum Stagiritarum, in Aristotelis honorem institutum celebratumque. Hic enim cum ab Alexandro M. ut Stagira patria, quam Macedones solo [orig: solô] aequa verant, restauraretur, obtinuisset; cives ob tanta merita id honoris ei habuere [orig: habuêre], ut festos dies ludosque quotannis adhuc viventi faciendos publice dedicarent: qui Aristoteleia ab eius nomine dicti sunt, Oliverius ad val. Max. l. 5. c. 6. ex extern. 5. Vide quoque Ammonium in Vita Aristotelis et Gerh. Ioh. Vossium de Orig. et progressu Idolol. l. 1. c. 13. qui cultum hunc civilem solum, non divinum, utpote conviviis solum festis perstrepentem fuisse monet.

ARISTOTELES Stagirita, Philosophus, Peripateticorum Princeps, natus est Olymp. 99. A. M. 3670. Urb. Cond. 370. Ante Christum Natum 384. Septendecim annos natus, post Nicomachi parentis mortem, Athenas profectus, Platonis auditor fuit, qui praeclarissimum testimonium ipsi perhibuit adhuc discipulo: Cum enim forte in auditorium venisset, et Aristotelem desiderasset [orig: desiderâsset], protinus exclamavit: *(onou=s2 ou)k h)=lqen, et rursus, *)/apestin o( a)lhqei/as2 filo/sofos2. Sane Tullius, neminem Aristotele doctiorem, neminem acutiorem, neminem in rebus inveniendis, vel iudicandis acriorem scribit. Idem iudicium est Quinctiliani l. 10. c. 1. Quid Aristotelem? quem dubito, scientia [orig: scientiâ] rerum, an scriptorum copia [orig: copiâ], an eloquendi suavitate, an inventionum acumine, an varietate operum clariorem putem? Discipuli eius Peripatetici dicti sunt; de quorum nomine sic Cicer. l. 1. Acad. Quest. Qui erant cum Aristotele, Peripatetici dicti sunt, quia disputabant inambulantes in Lyceo. Idem tradit Laertius, in Aristotele; qui et alias occasiones addit. Hesychius quoque, *(h de\ *peripathtikh\ filosofi/a e)klh/qh dia\ to\ e)n *peripa/tw|, h)/toi kh/pw kata/rcai au)th=s2 *)aristote/lh. Sed Ammonius in Categ. auctor est, Platonem ipsum docuisse ambulantem: atque ab hoc primo Peripatetico, post eius excessum, Xenocratis auditores vocatos Peripateticos ex Academia: Aristotelis autem Peripateticos ex Lyceo. Tandem vero Xenocraticos, nomine Peripatetici omisso [orig: omissô], a loco solum dictos Academicos: et contra Aristoteleos, nomine loci praeterito [orig: praeteritô], ab actione solum vocatos Peripateticos. Parentes eius fuere [orig: fuêre] Nicomachus et Phaestis, quae Laertio Phaestitis et Suidae. Phaestis autem comprobatur hexametro [orig: hexametrô] Graeco [orig: Graecô],

*faisti/dos2 hn)= uhtro\s2 kai\ *nikoma/xou geneth=ros2.

Nicomachus autem genus ducebat a Machaone Heroe, Aesculapii filio, unde Aristoteles dicitur fuisse tou= tw=n *)asklhpiadw=n ge/nous2. Nicomachus machus ille fuit Medicus Amyntae Regis, qui pater Philippi, avus Alexandri Magni fuit. Olympiodorus in Gorgiam Platonis, et Ammonius, vel Damascius, vel alius in vita Aristotelis, a Nunnesio edita, et Bassario l. 1. Adversus calumniatorem Platonis, aiunt Aristotelem triennio [orig: trienniô] audivisse Socratem; quae est a)nistorhsi/a. Nam Socratem constat obiisse an. 1. Olymp. 95. Aristotelem natum an. 1. Olymp. 99. ut minimum 15. anni intersint inter obitum Socratis, et nativitatem Aristotelis. Aristotelis autem ea laus est, quod non Philosophia [orig: Philosophiâ] usus mythica [orig: mythicâ], ut Poetae veteres; non symbolica [orig: symbolicâ], ut Pythagoras, et saepe etiam Plato; sed aperta [orig: apertâ], ut quae proprietate gaudeat verborum. Tria haec philosophandi genera strictim complexus Simplicius, in prooemio libri tw=n kathgoriw=n, ubi de Aristotele sic scribit, ou)de\ mu/qois2, ou)de\ sumbolikoi=s2 ai)ni/gmasin, w(s2 tw=n pro\ au)tou= tines2 e)xrh/santo, a)ll' a)nti panto\s2 a)/llou peripeta/smatos2 th\n safei/an praeti/mhse. Altera Aristotelis laus est, quod ceteris sit meqodikw/teros2, ut qui accuratius definiat, ac dividat, meliorique omnia ordine pertractet. Nec dubium, quin hoc artificium Logicae debuerit, quae vere est, quod dicitur; nempe o)/rganon omnium artium ac scientiarum. Tertia eius laus est, quod magis Platone excoluit scientiam naturalem; in qua quantum praestiterit, monumenta eius docent, praesertim ea, quae de Animalibus perscripsit. Quid multis? si non partem aliquam virtutum, sed totum Philosophum consideremus, unus ille ingenii acie, ac varietate doctrinae, eorum qui praecesserant, lumina tantum praestinxerit, quantum Sol Lunae, et siderum minorum. Luculenta eius laus apud Cicer. l. 5. de Fin. etiam Plin. l. 8. c. 16. appellat summum in omni scientia [orig: scientiâ] virum. Galenus l. 2. de decretis Hippocratis et Platonis docet, nullam Philosophorum sectam magis constantem, ac certam, ac magis suis principiis consentaneam dicere. Vir ingenio [orig: ingeniô] praepotens, atque doctrina [orig: doctrinâ] praecipuus, dicitur Arnobio l. 3. Macrob. l. 2. in Somn. Scip. c. 15. quoque non veritus dicere, nihil tantum virum ignorare potuisse. Eundem quoque finem humani intellectus [orig: intellectûs] appellat B. Hieronym. l. 1. adversus Ioviman. Vide et alia eius elogia apud Cicer. Tuse. l. 1. et l. 1. de Divinat. Plin. l. 8. c. 16. et l. 18. c. 34. Aelian. Var. Hist. l. 12. c. 54. Lactant. de Ira c. 10. Augustin. de Crvit. Dei, l. S. c. 12. Interim tamen Aristoteles, ut Quisque, suos patitur manes. Vide Wendel. Phys. l. 1. c. 2. Platonis auditor fuit annos 20. a quo cum vivente adhuc recessisset, ludumque proprium instituisset, dicere in eum, ingratitudinem eius notans, Plato consuevit, *)aristote/lhs2 h(ma=s2 )pela/ktise kaqaperanei\ ta\ pwla/ri th\n uhte/ra. Meminerunt Laertius et Aelian. Var. Hist. l. 4. c. 9. Statura [orig: Staturâ] fuit non magnus, deformis praeterea, gibbossus et balbutiens, quod eius vitium amici tamen, seu adulatores potius imitati sunt, quemadmodum et humeros Platonis latos discipuli et amici eius exprimere didicerunt. Narrat utrumque Plut. de discrimine adulat. et amic. Alexandri Magni a quo


image: s0334b

increpitus est, quod libros Acroamaticos vulgaret, non familiaris tantum, verum etiam Praeceptor per decennium fuit: ex quo magnas divitias consecutus est, earumque nomine male audiit, ut ex Luciano cognosci potest. Videantur hac de re Epistolae et patris Alexandri Philippi, et Aristotelis ipsius, denique et Alexandri de benevolentia et gratitudine in eum, ut Praeceptorem, sua, cum apud alios, tum apud Gell. l. 20. c. 4. Nam et gratitudinis eius signum hoc vel maximum fuit, quod Stagiram Aristotelis patriam, dirutam, ipsius causa [orig: causâ] restituerit. Athenas, ex quibus a Philippo Macedone evocatus erat, ad officium Praeceptoris, decennio [orig: decenniô] exacto [orig: exactô], rediit, cum in Asiam ad res gerendas Alexander sese recepisset, ibidemque annis totis 13. in Lyceo Philosophiam professus est, de qua libri eius multi, magni, eruditi, diserti et graves exstant. Ad Animalium historiae descriptionem contulerat ei Alexander octingenta talenta, teste Athenaeo [orig: Athenaeô] l. 9. quae summa est pecuniae nostrae quadringenta et octoginta milia coronatorum. Cui malam gratiam retulit, si verum est, eum veneni, quod Alexandro propinatum erat, conscium fuisse. Bibliotheca illius, quam Theophrasto reliquerat, ab hoc Neleus acceptam Ptol. Philadelpho vendidit, scriptis eius sibi servatis, quae in Apellici Teii manus postea pervenerunt, Athen. l. 5. Haec ab imminenti interitu quomodo servata, ac tandem a Sylla victore Romam translata, ubi a Tyrannione Grammatico et Andronico Rhodio, evulgata primum sunt. Strabo l. 13. et Plut. in vita Syllae, exponunt. Vixit ann. 63. Morbi cuiusdam eius Aelian. l. 9. c. 23. meminit; sed de mortis genere incertae circum feruntur quorundam narrationes; inter quas illud de aenigmate, a piscatoribus ipsi proposito, nugamentum est et somnium. Pudore et dolore, quod naturam Euripi Chalcidensis explorare haud posset, mortuum, Iustinus Martyr, Paraenesi ad gentes, scribit: et profectum in Chalcidem, postquam ab Eurymedonte accusatus impietatis esset, clam, ibique diem obiisse, Diog. Laert. et Dionys. Halicarnass. consentiunt, quorum posterior morbo [orig: morbô] mortuum esse diserte scribit, nihil de dolore commemorans. Grotii tou= pa/nu de Aristotele iudicium habes, Proleg. de Iure B. et P. ut alios taceam. Primus omnium Bibliothecam instituisse dicitur, testes Strab. l. 13. Syllogismorum, h. e. collectionum rationem invenit, nam antiqui interrogationibus quibusdam tantum utebantur. Septem alii fuere [orig: fuêre] Aristoteles; Primus qui Athenis Rem publ. administravit; Secundus, qui Iliaden Homeri descripsit; Tertius Siculus orator, qui ad Panegyricum Isocratis rescripsit; Quartus cognomento [orig: cognomentô] Mythus, Aeschinis Socratici necessarius; Quintus Cyrenaicus, qui de Poetica [orig: Poëtica] scripsit; Sextus Paedotriba, cuius meminit Aristoxenus in vita Platonis; Septimus Grammaticus ignobilis, qui de pleonasmo scripsit. Laertius [orig: Laërtius]. l. 5. Unum et viginti Aristoteles olim exstitisse, ostendit vir doctissimus Io. Ionsius, Dissertationum suarum prima de Historia Peripatetica. Idem postea undecim alios recenset, de Script. Hist. Philos. l. 1. c. 12. quem sis consule. Addam solum, Historicum Chalcidensem, Euboeae auctorem, ex Voss. Hist. Graec. l. 4. Nic. Lloydius.

ARISTOTIMUS Epirorum urbem per tyrannidem occupavit et Hellanici industria [orig: industriâ] memorabili quincto [orig: quinctô] mense postea, oppressus est. Iustin. l. 26. c. 1. Pausan. l. 5.

ARISTOXENUS [1] Grammaticus, laudatur a Schol. in Aristoph. Ran. Act. 1. Sc. 7.

ARISTOXENUS [2] Musicus illustris, tempore Tulli Hostilii, III. Romanorum Regis. Vide Voss. de Scient. Mathem. p. 94. Tarentinus fuit, Mantineae tamen agens; Philosophus etiam fuit, primum vero audivit Lamprum Philosophum Erythraeum, deinde Xenophilum Pythagoraeum, postremo Aristotelem, cui morienti convitium dixit, quod Theophrastum sibi in Scholae successione praeponerer. Plurima scripsit in Musica, Philosophia et Historia, quorum operum 453. fuisse Suidas ait. Ich. Meursius tractatum eius de Elementis harmonicis edidit, notisque eruditis illustravit, saepius laudatum priscis. A. Gell. l. 4. c. 11. Val. Max. l. 8. c. 13. ex ext. 3. Iamblich. in vita Pytag. Hieron. in praef. Catalog. Plut. Diogen. Laert. Cicer. Lactantius, etc. Vide plura de eo, apud Ionsium, de Script. Hist. Philos. l. 1. c. 14. Itemque Voss. Hist. Graec. l. 1. c. 9. Distinguendus est autem ab Aristoxeno Selinuntio, Poeta antiquo, ante Epicharmi tempora circa 29. Olymp. et Aristoxemo patria [orig: patriâ], et Philosophia [orig: Philosophiâ] Cyrenaeo, apud Athen. l. 1. c. 7. et Suidam, in *)aristoc. et Aristoxeno Medico Herophileo, iuxta Galenum l. 4. de differ. puls. c. 7. cuius librum 13. citat idem ibidem c. 10. ubi Alexandri Philalethis discipulus fuisse dicitur. Porro Aristoxenus Cyrenaeus ita delicatus in hortorum cura fuit, ut vesperi lactucas mulso [orig: mulsô], et melle, et vino [orig: vinô] irrigaret, ut luxuriosius crescerent, et saporis essent praestantioris. Suidas. Nic. Lloydius.

ARISTOXENUS [3] Musicus laudatur ab auctore Scholiorum in Aristoph. Ranas Act. 5. Sc. 2. p. 273.

ARISTUS Salaminius, Historicus Graecus scripsit expeditiones Alexandri M. Arrian. l. 7. Strabo l. 14. Athen. et Clem. Alexandr.

ARISTYLLUS Poeta obscenior. Praeter animi vitia illi inerat et hoc corporis vitium; inter loquendum ore non satis aperto [orig: apertô] loquebatur, sed subhiabat, adeo ut fere tota vox eius per nares prodiens stridula esset, qualis est grunnitus porcorum. Hunc taxat Aristophanes, in Pluto.

ARITHBERTUS Clotarii Francorum Regis primogenitus, ex paterna hereditate Parisiorum, ut Guntranus Aurelianensium, Chilpericus Suessionum, Sigebertus Metensium regno successit. Paul. Aemil. l. 1. Item Longobardorum Rex, qui Alpes Cottias usque ad Galliarum Alpes Ioanni Papae D. Petri nomine, donavit. Blondus l. 10. Vide Aripertus.

ARITHEDANA Iudaeae civitas maritima. Egesipuss l. 1.

ARITHEI Palaestinaegens. Ioseph. Iud. Ant. l. 5.

ARITHMETICA vide infra Calculator, Literarum primus informator, nec non ubi de Numeris.

ARITHMI apud Tertullian. adv. Gnosticos c. 3. In Arithmis,


image: s0335a

cum divertisset Israel apud Sethim, abeunt libidinatum apud silios Moab. Vide in voce Numeri.

ARITHMOLOGIA sive de occultis numerorum mysteriis, qua [orig: quâ] origo, antiquitas et fabrica Numerorum exponitur, eorumque abditae proprietates demonstrantur et fontes superstitionum hoc [orig: hôc] tempore currentium aperiuntur, et acriter confutantur; nomen Libri, Auctore Athan. Kirchero [orig: Kircherô], editi Romae A. C. 1665.

ARITIUM Lusitaniae urbs. Ptol. hodie Benavente.

ARIUS [1] sextus, aliis quartus, Augustin. de Civ. Dei l. 18. c. 3. quintus, quia ille a Belo orditut, non a Nino, huius filio, ut alii, Assyriorum Rex, collecto [orig: collectô] exercitu, post patris Ninye obitum, Bactrianos et Caspios subegit. Euseb. Cassiodor. Genebr. Chron. l. 2. regnavit ann. 30.

ARIUS [2] Haereticus, vide Arrius.

ARIUS [3] Tarsensis, commemoratur Sorano Ephesio, in vita Hippocratis; ubi ab eo genealogi/an Hippocratis scriptam prodit.

ARIUS [4] Antoninus, cum Mario Celso Consul. Tacit. Hist. l. 1. c. 77.

ARIUS [5] vulgo Lac de Burgian, Galliae fluv. Asiae inter Indos et Parthos, quae pars ab huius fluv. nomine Aria sive Ariana dicitur. Populi Arii. Lucan. l. 3. v. 281.

--- --- - Hinc fortis Arius,
Longaque Sarmatici solvens ieiunia belli
Massagetes. --- --- - --- -

Recipit Arium fluv. et alios; estque in Provinc. Persiae Chorasan, versus Oxum fluv. Baudrand.

ARIUS Pagus apud Solin. c. 7. Atheniensibus Iudicii locus Arius pagus, Graece; *)/areios2 pa/gos2, Item *(/areionpedi/on: iunctim Areopagus est, de qua voce vide supra.

ARIUSIUS ager in Chio insul. asper et importuosus, vinum omnium Graecanicorum optimum ferens, a Plinio l. 14. c. 7. et Virgilio Ecl. 5. v. 71. Arvisium per metathesin dictum. Strabo. Vide Arvisium.

ARIZANTHI Mediae gens Herodoto. Arkai Bocharto Geogr. p. 345.

ARKIANUS Babylonis Rex VI. Mardok Empado seu Merodach Baladari successit, circa initia Asarhaddonis Assyriorum Regis, Manasse in Iuda regnante. Praefuit ann. 5. secuto [orig: secutô] interregno [orig: interregnô] biennali: post quod Belibus Thronum conscendit, quem vide. Tempore vero Arkiani, defecisse primos ab Assyriis Medos, et sese in libertatem asseruisse dicemus voce Deioces.

ARLA Parthorum castrum, Straboni.

ARLAPE vulgo ERLA, teste Lazio, oppid. olim, nunc pagus Norici in Austria apud Danubium, ubi is fluv. cognominem Erlaph excipit apud Pechlarnum oppid. quod Arlapae successisse videtur; fluvius vero Arlape, sive Arlapa, vulgo Erlaph dicitur.

ARLENIUS vide de Lens.

ARLONUM oppid. Ducatus Lutzenburgici, iugo collis impositum, Lunam Deam hic [orig: hîc] olim gentilitio [orig: gentilitiô] more cultam, et inde nomen habere, quasi Ara Lunae, putatur. Metel.

ARLOTUS de Roynone Vicentinus, ingeniosus scriptor, Historiam rerum inter Vicentinos et Patavinos gestarum composuit. Voss de Hist. Lab. l. 3. p. 696.

ARLUNUS Bernardinus, scripsit Historiam, a Mediolano condito, usque ad sua tempora. Gesnerus, in Biblioth.

ARMA [1] provinc. et oppid. Regni Popayan, in America Meridionali prope fluv. Caucam.

ARMA [2] quid sint, notum: proprie nempe, quae armos tegunt, scuta videlicet, quibus nos defendimur; sicut tela, a Graeco th=le, quae procul hostem arcent. Inde latius vox extensa. Aerea antiquitus fuisse, ex Homero, Strabone, Pausania, aliis, liquet; quam in rem, vide Casp. Barthium Animadv. ad Stat. Achilleid. l. 1. v. 413.

Aera domant Temesae.

Suspendebant ea Veteres si praesenti militiae idonea non essent, eaque quae essent usui sumebant e Templis; uti de Cimone legimus, quem, equi sui frenum suspendisse in Acropoli Athenarum Minervaeque dedicasse [orig: dedicâsse]; e Templo contra eius clypeum ibi pendentem refixisse, quod non equestri, sed navali militia [orig: militiâ] iam opus esse cerneret, tradit Plut. in Vita eius. Hinc idem Stat. ibid. v. 423. de armis,

Velluntur postibus altis.

Eadem postea, peracta [orig: peractâ] militia [orig: militiâ], Diis suis dicabant. Idem l. 5. Sylv. 2. Protreptico Crispini v. 148.

Belligeris haec dona Deis, haec arma dicavit,
Cernis adhuc titulos? Hunc ipse, vocantibus armis,
Induit, hunc Regi rapuit thoraca Britanno.

In exsequiis Virorum praeclarorum concuti solita, discimus ex Livio, qui motus armorum vocat l. 25. In vestibulo primorum Castrorum rogum factum esse, armatum exercitum decurrisse, cum tripudiis Hispanorum, motibusque armorum et corporum suae cuique genti assuetis. Vide funera Romanorum Principum, apud Appiamm, Dionem, alios. Etiam cremata ad expiandas caedes dicemus infra voce Ignis, item Lux. Pignori vero ob foenus capere vetuisse veter. Graeciae Legis latores, qui tamen eos, qui illis uti debebant, nectendos permiserint, usque ad Solonem, habes apud Diodor. Sic. l. 1. Alba autem Heroibus praecipuis placuisse, ad ostentandam animi puritatem, similiter ex Scriptoribus constat. Hinc Aeschylus de Amphiarao,

--- --- a)spi/d' eu)/kuklon ne/mwn
*pa/gxalkon hu)/da, sh=ma d' ou)k e)ph=n ku/klw|.
*ou' ga\r dokei=n a)ristos, a)/ll' ei)=nai qe/lei,
*baqei=an a)/loka dia\ freno\s2 karpou/menos,
*)ec h(+s2 ta\ kedna blasta/nei bouleu/mata.


page 335, image: s0335b

--- clypeum rotundum vibrans
Undique aeneum, dixit, signum vero non inerat orbi.
Non enim videri optimus, sed esse, volebat,
Profundo sulco animum impressus,
Unde tam praeclara oriuntur consilia.

Aliud est illud Virg. l. 9. Aen. v. 548.

--- Parmaque [orig: Parmâque] inglorius alba [orig: albâ],

de quo alibi etc. Atque haec primitiva vocis notio: pro Insignibus, ante annos demum circiter 400. Arma dici coepere [orig: coepêre]; quamvis alii huc trahant varia apud Poetas loca, ut Aen. l. 1. v. 187.

--- --- - celsis in puppibus arma Caici.

Item, l. 10. v. 80.

Pacem orare manu, et praefigere puppibus arma.

Et Horatii illud l. 1. Ep. 1. v. 4.

--- Veianius armis
Herculis ad postem fixis.

Vide in voce Insignia etc. Militaria arma alicui dare vel tradere; Item Armis militaribus aliquem donare, cingere, honorare, apud aliorum saeculorum Scriptores passim occurrunt, pro eo quod hodie dicitur, Equitem auratum creare. Sermo vetus, a Germanorum ritu deductus videtur, qui traditione scuri et frameae adolescentes ad militiam aptos, sollenniter admisere [orig: admisêre], teste Tacito [orig: Tacitô] de Germ. mor. c. 18. Ademptio vero eorum, gravissima apud omnes gentes poena est, ab initio militaris disciplinae: qua [orig: quâ] Anglo-Saxones etiam libertatem adimebant. Et Germani quidem non solum Ethnici, sed et ad fidem conversi, ea [orig: ] religione arma coluerunt, ut nihil facerent nisi armati. Epulabantur armati. Consilia armati inibant, pactiones armorum contactu firmabant: Armati etiam iurabant, vel armata [orig: armatâ] dextera [orig: dexterâ] vel super armis interdum honoratioris alicuius, interdum suis propriis, velut Diis Penatibus, vide Aimonium l. 41. c. 26. ubi agit de foedere, inter Dagobertum Francum et Saxones. Imo arma ex more consecrabant; et si consecrata non essent, ea prius sacranda dare iuraturus tenebatur, qui sanctius iurandi ritus fuit. Quod obtinuit usque ad Carolum M. qui tandem statuit, ut omne Sacramentum super reliquias iuretur. Vide quoque hic [orig: hîc] infra, ut et in voce Clypeus etc. de more vero tegendi infra Tegere arma. Nec omittendum, Arma olim aerea fuisse vulneraque iis inflicta, quia causticam et siccam inflammationem in vulnere relinquunt, facilius esse curata. Unde cuspis hastae Achilleae, ut et ensis Memnonis, coeteraque Heroum arma aerea fuisse dicuntur. Quo [orig: Quô] fine aes temperatura [orig: temperaturâ] quadam [orig: quâdam] indurari solitum; sed ea [orig: ] amissa [orig: amissâ] ad usum ferri homines rediisse, referunt Proclus et Tzetzes in Hesiodum. Vide Delrium ad Troades Senec. Actu. 2. v. 218.

ARMA Arma clamor militaris concitantis se aliosque ad arma apud Stat. Theb. l. 7. v. 135.

Arma, arma insani, sua quisque, ignotaque nullo
More rapit.

Et l. 11. v. 305.

--- -- --- -- --- -- Arma,
Arma prius famuli etc.

Sic Virg. Aen. l. 2. v. 668.

Arma viri, ferte arma viri.

Alii. A cuius vocis frequentia, nota vox hodie usitata, Alarm. Vide quae de hac proclamatione militari eleganter adnotavit Iustus Zinzerlingius, in Promulside c. 51 et Casp. Bart. Animadv. ad Statium loc. cit.

ARMA Plena quae Militem spectant, Gall. Armes de Chevalier, seu omnimoda arma, quaenam dicta fuerint, docet Chron. Aulae Regiae c. 13. Dicunt, quod tunc in erecitu Regis Bohemiae fuerunt 7000. virorum in equis pugnantium, in plenis armis et sub galeis; et Hovedenus A. C. 1181. Ut unusquique homo habens centum libras Andegavensis monetae in catallo, haberet equum et arma militaria plenarie; omnis autem homo habens in catallo 40. vel 30. vel 25. libras Angedavensis monetae ad minus, haberet albergellum et capellum ferreum et lanceam et gldium: coeteri autem omnes haberent Wambasiam, capellum ferreum, et lanceam et gladium, etc. Arma vero dandi, iis cingendi seu honorandi, h. e. Militem seu Equitem creandi, armisque Militaribus induendi ritus, iam Taciti aevo [orig: aevô] apud Germanos in usu fuit, uti docet de moribus Germ. crebroque occurrit apud medii aevi Scriptores; ubi tamen per Arma non raro intelligendus venit ensis solus, quo [orig: quô] novus Miles accingebatur. Sed et interdum omnibus armis is instruebatur. Ordericus Vitalis l. 8. de Henrico postmodum Anglorum Rege huius nominis primo: Hunc Lanfrancus Dorobern. Episcopus -- ad arma pro defensione Regni sustulit, eumque lorica [orig: loricâ] induit et galeam capiti eius imposuit, eique ut Regis filio et in regali stemmate nato, Militiae cingulum in nomine Domini cinxit. Sic Iohannes Monach. maioris Monaster. de Gaufredo Andegavens. Duce Normanniae, Milite facto [orig: factô]: Induitur lorica [orig: loricâ] incomparabili --- calceatus est caligis ferrei --- clypeus leunculos aureos imaginarios habens collo eius suspenditur etc. Quo Senatoris etiam ista ex l. 4. Ep. 2 spectant, ubi de adoptione per arma, ex qua Militaris dignitas et ordo profluxit: Damus quidem tibi, equos, enses, clypeos, et reliqua instrumenta belorum etc. Haec deponere et relinquere iubebantur quibus ob crimen aliquod publica imponebatur paenitentia: etiam amittebant, iisque carere dicebantur illi, quorum clypei in hostium venerant potestatem, vel qui in praelio fuerant victi. Tunc enim ii, aut eorum liberi, si rursum armis uti vellent, tenebantur de hostibus acceptum dedecus praeliando eluere et vindicare; alioquin nec pro Militibus habebantur, nec ad mensam Militum sedere fas iis erat. Nam is mos invaluerat, teste Salanova [orig: Salanovâ] apud Hieron. Blancam, ut nemo nisi Miles ad mensam Militis sederet: si qui contra agerent, Facialium partes erant, eorum mantile lacerare, uti factum Willhelmo Comiti Ostrevandiae, in mensa Regis Francorum, apud Guil. Hedam in Friderico Epise Ultraiect. sub A. C. 1395. et Iohannem a Leydis in Chron. l. 31. c. 50. Vide Car. du Fresne Glossar.