December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed
06/2005 Peter Stroebel markup
semi-automatic lemma-correction
05/2006; 06/2008; 06/2010; 12/2010; 02/2011 Antonio Javier Ortiz Cano; Reinhard Gruhl markup
largely revised
image: as0005JOH. JACOBI HOFMANNI SS. Th. Doct. Profess. Histor. et Graec. Ling. in Academ Basil. LEXICON VNIVERSALE, HISTORIAM SACRAM ET PROFANAM Omnis aevi, omniumque Gentium; CHRONOLOGIAM AD HAEC VSQVE TEMPORA; GEOGRAPHIAM ET VETERIS ET NOVI ORBIS; PRINCIPVM PER OMNES TERRAS FAMILIARVM Ab omni memoria repetitam GENEALOGIAM; Tum MYTHOLOGIAM, RITVS, CAERIMONIAS, Omnemque Veterum Antiquitatem, ex Philologiae fontibus haustam; VIRORVM, INGENIO ATQVE ERVDITIONE CELEBRIVM Enarrationem copiosissimam; Praeterea ANIMALIVM, PLANTARVM, METALLORVM, LAPIDVM, GEMMARVM, Nomina, Naturas, Vires, Explanans. EDITION ABSOLVTISSIMA, Praeter Supplementa, et Additiones, antea seorsum editas, nunc suis locis ac ordini insertas, VBERRIMIS ACCESSIONIBVS, IPSIVS AVCTORIS MANV novissime lucubratis, tertia parte, quam antehac, AVCTIOR, LOCVPLETIOR: INDICIBVS ATQVE CATALOGIS REGVM, PRINCIPVM, POPVLORVM, TEMPORVM, VIRORVM ET FEMINARVM ILLVSTRIVM, ANIMALIVM, PLANTARVM; Tum praecipue NOMINVM, QVIBVS REGIONES, VRBES, MONTES, FLVMINA, etc in omnibus terris, vernacula et vigenti hodie ubique lingua appellantur; Caeterarum denique rerum memorabilium, ACCVRATISSIMIS INSTRVCTA. TOMVS PRIMVS Literas A, B, C, continens. [gap: illustration] LVGDVNI BATAVORVM, Apud JACOB. HACKIVM, CORNEL. BOVTESTEYN, PETR. VANDER AA, et JORD. LVCHTMANS. MDC XCVIII. Cum peculiari Praepott. D. D. Ordinum Hollandiae et West-Frisiae Privilegio.
image: as0006
[gap: praeliminaria]
image: s0174bAMBUBAJAE teste Acrone, mulieres tibicinae, Syrorum lingua [orig: linguâ] dicuntur. Alii Latinum putant, et venire ab ambu, pro am, h. e. circum, et Baiae; fuisseque mulieres impudicas circa Baias versantes. Cruquius censet Ambubaias, vel potius Ambubeias esse agyrtas, omnium morborum remedia vanissime pollicentes, atque ita dici ab ambubeia herba, ex qua pharmacopoei conficiebant to\ pa/gxrhston, h. e. medicamentum ad omnes morbos utile. Sed vera est Acronis sententia. Nam Syris abbub, est tibia, sive fistula; sed Arabes inserunt n. anbub. Latini autem, m. maluete [orig: maluête]. Syros vero tibicines et tympanistas Romae fuisse docbit ille locus Iuvenalis, Sat. 3. v. 62.
Iam pridem Syrus in Tiberim defluxit Orontes,
Et linguam, et mores, et eum tibicine chordas
Obliquas, nec non gentilia tympana secum
Vexit et ad circum iussas prostare puellas.Sunt igitur Ambubaiae mulieres, et proltirendo [orig: proltirendô], et tibiarum cantu sese sustentantes. Hanc e)tumologi/an Sequuntur Ios. Scaliger. Is. Casaub. et, ut arbitror, quotquot Syriace sciunt. Horat. l. 1. Sat. 2. v. 1.
Ambubaiarum collegia, pharmacopolae,
Mendici, mimi, balatrones, hoc genus omne Maestum ac sollicitum est ccanoris morte Tigelli.Habet et Suetonius in vita Neronis, c. 27. Nic. Lloydius.
AMBULA vel AMBULIUM, intybum erraticum seu cichorium dictum est, quod radices longas et multas spargat ac emittat, quae sub terra proserpunt et vagantur, fibris erraticis athue hac et illac decurrentibus, quibus fruges nccantur, suisque radicibus, velut pedibus multis, ambulet ac decurtat. Certe pedes intybi apud Lucillium occurrunt.
Intybu' praeterea pedibus praetensus equinis.
Ubi derideri rusticam cenam a Satyrico et enumeratis multis herbis, versum illum subici, observant Grammatici: ipsa vero vox Ambulii, apud Plinium l. 20. c. 8. Erraticum apud nos (intybum) quidam ambulium (seu ambulam) appellavere [orig: appellavêre], in Aegypto cichorium vocant, quod silvestre sit. Dicta autem haec herba ambula, ut a resono, resona, h( h(xw/; ancla, quae anclat, haurit. orna, quae ornat, limbus nempe vestis. Salmas. ad Solin. p. 830.
AMBULANS Statua, qua [orig: quâ] methodo [orig: methodô] confici possit, vide infra, in Architae columba.
AMBULATIO non tantum de actu ambulandi, sed et de loco: Ulpianus ICtus. Et si forte voluptarium fuit praedium, viridaeria, vel gestationes vel deambulationes arboribus infructusis opacas atque amoenas habens. Ubi Gestationes et Dcemaulationes loca sunt, in quibus olim Romani gestabantur aut deambulabant, certo [orig: certô] passunm numero [orig: numerô] observato [orig: observatô], quem in deambulando Cieeronem adhibuisse, testartur Plut. in Cicer. Sicin Gynasiis veterib. prope Xystum et duplicem Porticum, hypaethrae ambulationes fuisse leguthr; quas Graeci peridromi/das2, Romani Xysta dixere [orig: dixêre], in quas per hiemem ex Xysto sereno [orig: serenô] caelo [orig: caelô], Achlerae prodeuntes exercebantur. Fiebant autem sic, ut essent inter duas porticus silvae aut platanones, in quibus ambulationes inter arbores persiciebantur, ibique ex opere signino stationes erant. Vide Hieron. Mercurial. de Arte Gymn. l. 1. c. 6. In urbe vero, ambulationi imprimis inserviebar porticus Pompeia, item Ovilia, de quibus vide suo [orig: suô] loco [orig: locô], ut et voce Peristylum: quemadmodum de Ambulationis multiplici specie ac ulu, iterum Mertcuialein de Arte Gymn. l. 5. capp. 11. et 12. ut et infra aliquid voce Inambulandi it. Pensiles Horti. Via, Xysti. Addam saltem, in Septis ambulationem ante cenam, multo in usu apud Veteres finisse, ex Thoma Dempstero Collectan. l. 6. initio [orig: initiô], et Casp. Barthio Animadvers. ad Stat. l. 4. Sylv. 6. ad versus initiales,
Forte remittentem curas, Phoeboque levatum
Pectora, eum patulis tererem vagus otia septis,
Iam moriente die, rapuit me cena benigni
Vindicis.AMBULATOR [1] vide infra Periodeuta.
AMBULATOR [2] equus apud Adelbertum Abbatem Heidenheimensem, Dum reliquias Richardi Regis ad Ecclesiam filii sui deferret, Ambulatorem abstulerat. Eckeliardum iunior. de Casibus S. Galli, c. 15. Ambulator; cui ipse insederat, alacritatem equorum post se sentiens exsultare coepit. Alios: idem qui Tolutarius Senecae, Ep. 87. Gradarius Lucillio, Asturco Plinio l. 8. c. 42. dicitur, cui mollis pedum, alterno [orig: alternô] crurum explicatu, glomeratio est; Gall. Haqvenee, Cheval d'amble, Italis Ambiame, Hispanis Cavallo amblador. Non a Graeco a)mblu/nein, sed quod ipsum nomen diserte prae se fert, a Lation ambulare; quod per excellentiam de istinsmodi equorum grefsu, sicut to\ badi/zein, apud Graecos, dici, ostendimus supra, in voce Ambla.
AMBULATORES Gregoio Thessalonicensi dicuntur, qui Balsamoni hodiernisque etiamunm Graecis Exarchi, Zonarae Periodeutae, Synodo Constantionopol. Visitatores; officium videl. Ecclesiasticum apud Graecos, in concilio Laodiceno, institutum, pro illis terris ac castellis, in quibus statuere Episcopos non convenirer. Macer Hierolex. in voce Periodeuta. Vide et infra passim.
AMBULATORIA Turris vide infra Turris.
AMBULATORIUM in Vita S. Aniani Episcopi Aurelianensis apud Hubertum: Pontifex fisus in Domino per muri ambulatorium Sanctorum gestans pignora etc. pedatura murorum seu moenium est, peri/patos2 Constantino Porphyrogenn. de achninist. Imper. c. 29. *dia/bata Harmenpulo, in Gloss. Latin-Graec. dia/sthma, Gallis Rempart, Car. du Fresne Glossar.
AMBULATRI populi feere [orig: feêre] Galliae, in Aquitania, prope Vasates.
AMBULII Castor et Pollux a Laconibus sic nuncupati. Pausan. l. 3.
AMBURBALE sactificium in ambiendis, et lustrandis urbibus. Lucan. l. 1. v. 592.
image: s0175aMox iubet et totam pavidis a ervibus urbem
Ambiri, et sesto [orig: sestô] purgantes moenis lustro [orig: lustrô]
Longa per extremos pomaeria cingere futes.AMBURBIALES hostiae dicebantur, quae circum terminos urbis Romae ducebantur. Festus.
AMBURBIUM apud Vopisc. in Aureliano c. 20. Itum est deinde ad Templum, inspecti libri, producti versus, lustrata urbs, cantata carmina, Amburbium celebratum, Ambarvalia promissa, atque ita sollennitns, quae iubebatur, expleta est: Sacrum fuit, quod male eum Ambarvalibus confindit, qui ad Fesium commentatus est. Sane apud Strabonem *)ambou/rbion scribendum, non *)ambaroui/an; ut idem ille Vir summus existimabat. Hinc Amburbiales hostiae, quae cirdum terminos urbis Romae ducebatur. Sed aperte Amburbale ab Ambarvali Servius distinguit, ut supra vidimus, ubi de Ambarvali carmine. Amburbium intelligendum; quoties apud Livium Legimus, inspecti libris Sibyllinis lustratam urbem fuisse; Urbs enim amburbio vel amburbiali sacrificio [orig: sacrificiô] lustrabatur: ut arva et agri, ambarvali, vide Salmas. Not. ad Vopisc. loc. cit.
AMBUSTA Graece puri/kauta, dicuntur Plinio l. 20. c. 6. 8. etc. et Dioscoridi, pustulae ex igne vel aqua ferventi adspersa in corpore exortae: unde multa ambustorum remeida apud eos. Glossae, Ambustus, peripeflegme/nos, perikauqei\s2, et Assulae ambustae Claudio apud Servium, assulae circumustulatae, quibus ad fomites utebantur. E quibus explicandiis titulus Ambustarum, apud Valerium Max. l. 8. c. 1. de duabus mulieribus, quae neque damnatae, neque publico [orig: publicô] iudicio [orig: iudiciô] absolutae fuere [orig: fuêre]. Qui damnatus est, penitus conflagrasse [orig: conflagrâsse] intelligitur, qui absolvitur, ex incendio illaesus evadit. Ambustus ille censetur, quem accusationis ignis adflavit et contigit ac circumustulavit, non etiam consumsit; sed tamen qui necdum omnino liberatus sanatusque habetur, ambustionis notis adhuc manentibus. Cum contra Fulminatos dicerent, qui condemnati fuerant. Artenudorus, *kai\ ga\r tou\s2 kataadikasqe/ntas2 e)n th=| sunhqei/a| keraunou=sqai fame/n. Iuvenal. Sat. 8. v. 92.
--- quam fulmine iusto [orig: iustô]
Et Capito et Numitor fuerint damnante Senatu.Quod de his intelligendum, quods fulmen occiderit. Nam quos fulmen afflavir tantum et in aliqua corporis parte adussit, nec interfecit, hi ambusti proprie dicti sunt: ut Fabius ille, qui pullus Iovis dictus, quod fulmine ictus esset in natibus, roti postea familiae id cognomen dedit. Et Anchises, apud Virgil. l. 2. Aen. vors. 648.
--- ex quo me divum pater atque hominum Rex Fulminis adstavit ventis et contigit igni.
i. e. ambussit. Sed et ambustos nonnumquam dixere [orig: dixêre], quorum totum corpus ambusserat fulgur, ut Phaetontem et Capaneum. Horat. l. 4. Carm. Od. 11.
Torret ambustus Phaeton avaras Spes.
Quod, kataflexqi=nai u(po\ tou= keraunou=, sicut keraunou=sqai, die iis, quo quoquo [orig: quoquô] modo [orig: modô] fulmine interissent, dixere Graeci. Salmas. ad Solin. p. 839. et 840.
AMBUSTUS cognomen Fabiorum. Plin. l. 7. c. 41. Hoc gessit Fabius Eburnus, quod fulmine esset ambustus, uti scribit Festus. Vide supra.
AMCOPELTUM vulgo Amcopelz hokell, mons celsus in medio Istandiae, in mari Deucalidonio, in parte, quae vulgo Nordlendingafiordung dicitur. 7. leuc. German. a Schaloto urbe.
AMDENAGER unum ex Regnis Kunkam, cuius Reges vocantur Nisa Maluco, i. e. Hasta Regni. Dicitur autem Kunkam totus ille tractus, quiinter Imperium Magni Mogolis et Regna Malabarica situs est, hodieque dividitur in sex Regna; in quibus praecipuum est Regnum Dekan. Georg. Hornius Orb. Imper. p. 445.
AMEDEUS [1] I. Comes Sabaudiae et Mauriennae, dictus Cauda, quia Veronae palatium Henrici III. Imperatoris noluit ingredi sine comitatu suo, quem sic vocavit. Obiit A. C. 1045. improlis, ante Patrem Humbertum. Chiffler. Guichenon. Successit odo frater.
AMEDEUS [2] II. Odoni patri successit, Alexandrum II. contra Richardum Normannum desensit, Henrium IV. Imperatorem in Italiam comitatus, eum eum Gregorio VII. reconciliavit, Bugesiae inde dominio [orig: dominiô] obrenro [orig: obrenrô]. Obiir A. C. 1095. Cui Humbertus II. fil. successit Guilillmanus, Chieza.
AMEDEUS [3] III. qui primus Pedemontri et Lombardiae Comes, Henrici V. Imperatoris in Italiam comes, Imperii Comitis titulo [orig: titulô] decoratus est. Dein, eum Ludovico Iuniore in Orienrem expeditione suscepra [orig: susceprâ], obiit Nicosiae, Cypri tum metropoli, A. C. 1149.
AMEDEUS [4] IV. Patri Thomae successit, a Friderico II. Ducis Antuarum et Vicarii Imperii axiomare donatus. obiit. A. C. 1253 Pingon. Guichenon.
AMEDEUS [5] V. Magnus, felix bellator, Sabaudiae plurimas regiones adiunxit Philippo Pulchro, Henrico VII. Imperatorib. Clementi V. et Iohanni XXII. apprime carus. Obiit Avenione, eum Andronicum Imperatorem Orientis generum suum, adiutum iret. A. C. 1323. aetat. 74 principatu [orig: principatû] 38. Papyr. Masson. Guichenon.
AMEDEUS [6] VI. Viridis Comes dictus, Princeps clarissimus. Vicinis devictis, Iohannem Francorum Regem contra Eduardum iuvit, eum Ioanna Sicula foedus iniit, Ordinem dell. Annonciade instituit, Tohannem Palaeologum a Bulgaris liberavit. Arbiter Italiae et Paparum vindex. Obiit in Apulia, quo adiutum venerar Ludovicum Andegavens. Neapolis Regem A. C. 1383. Principatus [orig: Principatûs] 40. Chieza, Guichenon, Andreas Favinus, l. 8.
AMEDEUS [7] VII. Rufus cognomine, ius suum contra hostes egregie tuitus, Carolo VI. Gallorum Regiauxilia submisit, Nicaeam in potestatem redegit, in venatione equi lapsu mortuus. A. C. 1391. lidem.
AMEDEUS [8] VIII. primus Sabaudiae Dux, post prudens
page 175, image: s0175baliquod annorum regimen, secessit in arcem suam de Ripaille, solitudine delectuas. Postea a Concilio Basileensi Papa clectus A. C. 1440. Felicis V. nomen affmusit, sed post 9. annorum Schisma cessit Nicolao, Cardinalis titulo [orig: titulô] contentus. Obiit A. C. 1451. aetat. 69. Aeneas Sylv. l. 7. Comment. sub nominae Gobellini, Platina, Onuphr. Genebr. in Nicolao V. Spondan. A. C. 1439. etc.
AMEDEUS [9] IX. Patris Ludovici successor, ob felicem administrationem Fortunatus dictus. Obiit A. C. 1472. aetat. 37. Boter. de Princip. Sabaudiae. Chiffletius, etc.
AMEDEUS [10] Lausannensis, saecul. 12. Coccius in appar.
AMEDEUS [11] de Talaru, Archiepiscop. Lugdunens. a Carolo VII. ad Eugenium missus A. C. 1432.
AMEDEUS [12] Franciscanus Portugall. auctor libri, cui Apocalypsis nomen, saecul. 15. Marc. Olyssipon. hist. Seraphi part. 3. l. 6. c. 30. Bzovius. Spond. A. C. 1471. Duo comites Taurinens. etc. Vide quoque Amadeus.
AMEL regnum Africae in ora maris Atlantici, intra ostia fluv. Nigri in Nigritia.
AMELA civitas mediae. Ptol.
AMELANDIA Insul. maris Germanici in littore Frisisae Occidental. sub Batavis, oblonga, 6. leuc. Gallic. Leovardia [orig: Leovardiâ] distat in Boream. Sabulosa versus Boream, versus meridiem vero frugum ferax. Hic magna canum marinorum copia. Guicciard. descr. Belgii.
AMELAS oppidum Lyciae. Plin. l. 5. c. 27.
AMELECH vel HAMELECH, Latin. Rex, sive consiliarius, pater Ioas, 1. Reg. c. 22. v. 26. Item alius, de quo Ieremias, c. 38. v. 6.
AMELES fluv. apud inferos, cuiusaquam nullum vas continere potest.Plato l. 10. de Rep. *skhna=sqai ou)n sfa=s2 h)/dh e(spe/ras2 gignome/nhs2 para\ to\n *ame/lhta potamo\n, tou= to\ u(/dwr a)ggei=on ou)de\n ste/gei.
AMELESAGORAS Clem. Alex. Strom. l. 6. Melesagoras, antiquissimus Historicus. Voss. de hist. Graec. l. 1. c. 2.
AMELIUS [1] Philosophius Apamensis, disicipulus Plotini, Prophyrii magister, aliis commilito, Ammonii et Origenis coaetaneus. Suidas. Vignier. A. C. 215. Voss. de Philos. c. 17. §. 6.
AMELIANUM corrupte Amilianum, incolis Milhau, oppid. Galliae est, in Volcis Arecomicis, Dioecesique Nemansensi. Ab Amelio nomen acecpit. Caput est pagi Aemiliani, vel Amiliani, qui vulgo le territoire de Milhau dicitur. Hadr. Vales. Notit. Gall.
AMELIUS [2] Petrus, vide Petrus Amelius.
AMELLUM apud Virg. Georgic. l. 4. v. 271.
Est etiam flos in pratis, cui nomen amello:
Mellissophyllum est, quem florem sic describit, paulo post. v. 274.
Aureus ipse, sed in foliis quae plurima circum
Funduntur, violae sublucet purpura nigrae.
Saepe Deum nexis ornatae torquibus arae.Nempe melissophylli floreolim coronari solitae Deorum arae; alias in coronainentis frequens fuit. Idem. ibid. v. 62.
--- Huc tu iussos asperge sapores,
Trita melisphylla, et cerinthae ignobile gramen.Vide quoque Plin. l. 21. c. 9. et infra m voce apiasirum, plura vero hanc in rem, apud Salmas. ad Solin. p. 102.
AMELONGUS Romualdi Regis Longobardorum miles, cui tantum robur exstitut, ut Graecum quendam equitantem ictu baculi sella [orig: sellâ] excusserit, et in aera supra caput suum extulerit. Paulus Diaconus.
AMEN [1] ob veritatem CHRISTUS sic dictus. Apocalyps. c. 3. v. 14. ta/de le/gei o( *)amh\n, o( ma/rtus2 o( pisto\s2 kai\ a)lhqino\s2, h\ a)rxhth=s2 kti/sews2 tou= qeou=. In calce orationis optantis est particula et idem significar quod Fiat. Est etiam affertoria particula, et significat vere, seu fideliter. Suidas. *)amh\n, pepist d me/nws2, a)lhqw=s2.
AMEN [2] ab Hebraeis translatum ad Christianos, in Communione Eucharistica, a Populo olim dicebatur, ad verba Ministri. Ambros. de Sacram. l. 4. c. 4. Ergo non otiose eum accipis, tu dicis, Amen. Iam in Spiritie confiteris, quod accipias Corpus Christi, dicit tibi Sacerdos Corpus Christi et in dicis Amen, h. e. verum, quod consitetur lingua, tenet affectus. Quod etiam hodieque in usu ritus Ambrosiani obtiner. Alias in Communione Romana, ad Clerici responsionem im Missa, Sed libera nos a malo 3 celebrans concludit, voce submissa [orig: submissâ], Amen, cuius rei rationem exponit Bonaventura in c. 11. Lucae. Similiter ad confessionem eiusdem, quando Clericus explicit, Misereatur et in fine Suscipiat, celebrans Amen respondet. In die vero Paschae, celebraute sollenniter Papa [orig: Papâ], ad illa verba ante orationem Dominicam posita, Per omnia saecula saeculorum: Chorus non respondet, Amen, pro more; sed Papa pergit, Oremus, uti legere est in Ceremoniali Rom. l. 2. sect. 2. c. 1. Quod Dominic. Macer putat in signum laetitiae fieri: namque illud Amen planctum trium mulierum, ad monumentum Christi lugentium, significare dicit se reperisse apud Innocentium III. de myster. Missae c. 12. Porro, in eadem Ecclesia, eum sollenni ritu induitur Episcopus, ad quamlibet orationem Amen eum respondere faciunt ceremoniarum Romanar. Directores, quod e diametro rudricis Ponrificalis Missalisque opponi, praescribentibus non nisi in ultima oratione pronuntiaudum; praxi insuper ipsa [orig: ipsâ] in Missis privatis tam Episcoporum, quam aliorum celebrantium, refelli, dicit praefatus Macer. Quod euro Sigebertus in Chron. ad A. C. 633. Sigebertum Dagoberti Galliae Regis filium, dum a S. Amando baptizaretur, ad omnes preces, liecet undecimum solum aetatis diem attigisset, clara [orig: clarâ] voce Amen respondisse refert, fides penes Auctorem esto. Ingeniosum vergo illud est, quod Abbas Ioachimus, magnum temporis sui lumen, in Apocal. c. 3. observat, semper Deum in principio periodi incipere hac [orig: hâc] voce Amen, ut e variis Scriptuae locis patet, at nos mortales semper in fine pronuntiare: Quia, inquit,
page 176, image: s0176aAuctor veritatis, imo ipsamet veritas Deutsest; Nos vero veritatis pedissequi ac discipuli sumus, apud eund. Hierolex. De triplici Haebraeorum Amen, infra.
AMEN [3] apud Arnobium l. 7. ei)=dos2 plakou=ntos2, species placentae, Hesych. Vide Desid. Heraldum ad Arnobium.
AMENANUS Siciliae fluv. ad Aetnam mont, Strab. qui hodie Iudicello dicitur Fazello. Amelianus Steph. videtur in Catane, sed tu lege *)amenano\n, ac obiter emenda Ovid. Met. l. 15. Fab. 3.
Nec non Sicanias volvens Amasenus arenas
Nunc fluit; interdum suppressis fontibus aret.Scribe Amcnanos; et ne dubites, Strabonem audi de hac ipsa re et fluvio loquentem, l. 5. *kaqa/per peri\ tou= *)amena/nou sumbai/nein fati\ tou= dia\ *kata/nhs2 r(eo/ntos, e)klei/pei ga\r e)pi\ polla\ e)/th, kai\ pa/lin r(ei=. Apud eundem Ovid. Fast. l. 4. ubi:
--- Amisenaque flumina cursu
Praeterit. --- - legas, scribe Amenanque, etc.Emendationes istas Fulvio Ursino primum debes, lector, deinde Philippo Cluverio, novissime Nicolao Heinsio. Nic. Lloydius.
AMENEMES [1] interioris Aegypti Rex IX. post Sesonchosim praefuit ann. 29. Suphide I. regnante apud Memphitas. Eum excepit Amasis, quem vide.
AMENEMES [2] seu AMMENEMNES (nomine ex Ammone et Mene composito [orig: compositô] ) Rex Aegypti post Ramessem, Thebanorum Regum penultimus, praefuit ante Thuorim, sed memoria [orig: memoriâ] nihil dignum gessit; post Ramessem praefatum Thebani nominis splendore fensim evanescente. Ioh. Marschamus Canone Chron. ad Sec. XVI. ex Africano, Eusebio, Syncello.
AMENEMES [3] vide Scemiophris.
AMENIDES scrib. Darii, ultimi Persarum Regis, postea Alexandro operam dedit, ab eo Euergetis, qui et Arimaspi, praepositus. Curt. l. 7. c. 3.
AMENOCLES Corinthius, Graeconum primus Triremes Corinthi et Sami aedificavit: quum prius Graeci penthkonto/rois2 kai\ ploi/ois2 makroi=s2, navibus L. rcmigum et navigiis longis usi sint. Exinde Graeci rebus maritimis studiosius opertam dederunt, et latrocinia sustulerunt. Primumque 40. post Amenoclis ad Samios adventum circiter anno [orig: annô], Navale praelium, omnium quae novimus vetustissimum, inrer Corcyraeos et Corinthios commissum est. Thucydides l. 1. anno [orig: annô] scil. 1. Olymp. 29. quo [orig: quô] tempore Prytanes annui Magistratum adhuc Corinthi gerebant. Ioh. Marschamus Canone Chron. Saeculo XVII. ubi de Corinthi Regibus.
AMENOPHIS [1] Aegypti Rex, regnavit ann. 21. Euseb. Edictum de necandis Hebraeorum pueris proposuit, cui per obstetricum pietatem satisfactum non fuit: quod tamen eum historia aegre conciliaveris. Vide Beon.
AMENOPHIS [2] I. Manethoni, Amenphthis Africano, Thebanorum in Aegypto Rex. XL. Chebroni successit, bellum eum Pastorum Rege Petubate continuavit, regnavit ann. 27. menses 7. eum excepit Amesses soror, iuxta eundem Manethonem apud Iosephum contra Appionem l. 1. Vide Ioh. Marshamum Canone Chron.
AMENOPHIS [3] II. in eadem serie Rex XLV. Thummosi successit. Pastores, postquam ab hoc expulsi fuissent in Aegyptum reversos, post annos 13. iterum expulit, anno [orig: annô] 511. a quo Aegyptum invaserant, ficque tota Aegyptus sbu unum caput redacta est. Concrupivit videre Deos. Ioseph. contra. Appion regnavit annos 30. Menses 10. successorem habuit Orum. Subeo Aethiopes migrarunt [orig: migrârunt] ab Iade flumine, et iuxta Aegyptum consederunt, Eusebius et Syncollus, apud Ioh. Marshamum Canone Chron. Sec. XIII. ubi Regem hunc Memnonem et Lapidem loquentem iisdem habitum addit: Item eundem ubi de Theoptia agit, ad Sec. IV. et infra voce Memnon,
AMENOPHIS [4] III. in eadem serie Rex LIV. excepit Ramessem Miamun, regnavit annos 19. menses 6. successorem habuit Sethosem, qui primus gentis gloriam immensam extulit. Vide ibi.
AMENOPHIS [5] IV. alius Aegypti Rex, qui Graeciam, Syriam, et Phoenicen suae ditioni adunxit. Scythas subegit, atque in Thraciam exercitum duxit. Vexores a Iustino l. 1. c. 1. et Orosio dici videtur, ab aliis Sesostris melius Memnon, quem vide.
AMENOPHIS [6] alius quoque Aegypei Rex. Herodoto Pheron dici videtur, l. 2. Ob impietatem (quia in Nili exundatione sumptum spiculum in medios vorties extorsit) excaecatus, rursusque post undecim annos oraculo [orig: oraculô] monitus, ut oculos ablueret lotio [orig: lotiô] mulieris, quae unicum virum cognovisset, paruit, et visum recepit. Vide de his Euseb. African. Ioseph. contra Appion. l. 1. c. 5. Plin. l. 36. c. 7. et infra, Pharon.
AMENOPHTHIS decimus Pastorum in Aegypto Rex Nephel-chesis successor, tempore Amuthantaei in Thebaide regnantis, praefuit ann. 9. circa extrema Ehudis Israelitarum Iudicis. Illum excepit Osocher. Ioh. Marshamus Canone Chron /
AMENTUM vide Iaculum: quod utrumque in Hippolyto Senecae occurrit. v. 812. et seqq.
Amentum digitis tende prioribus, Et totis iaculum dirige viribus:
ubi ex Sex. Pampeio Amentum, quo, ut mitti possent, vinciri consueverint iacula sive solcatum lora: vocemque e Graeco a)/mma, vel quod aptantes ea ad mentum traherent, ortam docet Delrius.
AMERA urbs Antorum circa Maeotidem paludem. Procop.
AMERBACHIUS [1] Basilius, vide Basilius.
AMERBACHIUS [2] Bonifacius, vide ibi, Fil. Ioh. Typographi nobilissimi, ICtus excellens, et in Academia Basiliensi, per annos complures Professor, Rei publ. Christianae eum docende, tum de iure respondendo, plurimum profuit. Obiit A. C. 1562. aetat. 67. Pater Basilii ICti similiter celeberrimi. Huius Bibliothecae instructissimae, iuncta, ex legato, cimelia Erasmina insigne hodieque Bibliothecae Academicae praefatae urbis ornamentum sunt. Plura de celeberrima Amerbachiorum Basiliensium tamilia, vide apud Chr. Urstisium, epitome hist. Basil. c. 19.