December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted
image: s000
[gap: illustration (Frontispiz)]
image: s001STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.
image: s002
[gap: praeliminaria]
page 664, image: s688THEORIA, est pars medicinae, quae ratiocinando agit de fabrica partium corporis humani, tam solidarum, quam fluidatum; de earum naturali constitutione, usibus vel publicis vel privatis, effectibusque solidorum in fluida, horumque in illa, iuxta regulas quasdam in aliis scientiis demonstratas, et huc assumptas; imprimis spectant huc mechanica, chemia, et anatomia, a qewrou=mai, contemplor, unde theorema, quod est speculatio: et theoretica, quae ad medicinam speculativam pertinent.
THERAPEVTICA, est pars medicinae, quae matcriam medicam instruit ex variis medicinis, vario tempore et obser vatione notatis, quarum quoquo ritam praeparandi methodum, ut scopo proposito satisfaciant, edocet: diaetae observandae regulas tradit: tandemque veram medendi methodum, sive manuum operam, sive remedia pharmaceutica requirat, a qerapeu/w sano.
THERENIABIN, sive tereniabin, est manna orientalis; quae drosomeli et aeromeli Gr. dicitur.
THERIACAGaleno libr. ad Pisonem et Pampbilianum, sqhriakh\ a)nti/dotos2, a sqh\r fera, sqhro\s2, quod nobilissimum eius ingrediens sit bestiola vipera: vel quia ferarum morsibus medetur. paenult. [abbr.: paenultimam] corripit Poeta apud Galenum de Antid. l. 1. Et suadet idem analogia, in maniacus, Iliacus, Ammoniacus, Olympiacus, kuriako\s2, fusiko\s2, praktiko\s2. Theriaca est medicamentum venenum expellens. G. Theriac.
THERIOMA, est ulcus ferum, carcinomati simile, et qhrio/w in ferinam indolem degenero.
THERMAE, sunt balnea, vide balaneum.
THERMANTICA, sunt medicamenta calefacientia, a qermai/nw calefacio.
THERMOMETRON, est fistula cum vitreo globo, vini spiritu plena, qui calore et frigore vel rarefactus vel condensatus, gradus quoque eorum docet, hinc utilissima est machina in calore febrium ardentium etc. dimetiendo. G. Ein Wetterglaß.
THLASPI, est planta, quae habet caules rotundos, ramosos, villosos: folia habentes sine pediculis, instar minimi digiti longa, ad basin ampla, et sensim ad apicem acuta facta, dentata, coloris viridis, saporis acris: flores sunt exigui, albi,
page 665, image: s689bursam pastoris referentes, cruciformes, quatuor scilicet petalis constantes: post florem sequitur fructus, seu capsula seminalis orbiculata, compressa, ora plerumque foliacea et suprema fissa, in duo loculamenta divisa septo intermedio, respectu valvarum, ad perpendiculum oblique posito; seminibus feta parvis, oblongis, compressis, rufis, saporis acris et fervidi: radix est satis crassa, et fibrosa, lignosa, alba, aliquantulum acris: haec planta crescit in locis desertis. Gr. qlaspi/dion, si/nhpi a)/grion. Proprie est nasturtii species. Graeci a fructus forma dictum volunt, qui nasturtio similis est, sed latior velut infractus et contusus. *qla=sqai enim iis contundi est et infringi, infringendoque, quod globosum tumidumve erat malleo, lapide, pedeve cum dilatatione exaequare.
THLIPSIS, est vasorum compressio, a causa externa, qua eorum interna cavitas tollitur, proin liquidi transmittendi fluxus impeditur, a qli/bw comprimo.
THOLVS DIOCLIS, est fasciarum species, quae vulneribus circa aurium regiones applicatur.
THORA, est napelli species: dicitur et phthora, vide phthora.
THORACICA, sunt medicamenta adversus pectoris mala.
THORAX, sive medius venter, est totum id, quod circumscribitur superiore parte, a claviculis; inferiore, a diaphragmate; parte antica, sterno; postica, ab ossibus dorsi; lateribus a eostis; ovalis figurae est, continet cor, et pulmones, intus membrana pleura circumtenditur; ab Hippocrate et Aristotele pro thorace sumebatur totum id, quod a claviculis, ad pudenda usque excurrit, hoc est, medius et infimus venter. G. Die Brust.
TOREXIS, est vini generosioris potus, pectus calefaciens et quasi loricis circumdans, a qwrh/ssw, lorico.
THROMBVS, est sanguinis, aut lactis in grumos coagulatio, a qrombo/w grumesco. G. Geronnen Blut.
THRYALLIS, est verbasci species, exquo ellychnia solebant fieri, qrualli\s2, enim est ellychnion.
TVS [1], OLIBANUM Gr. li/banos2 et libanwto\n, resina est duriuscula, obscure pellucida, profluens ex arbore Arabica, quae, ut aiunt, lentiscum apposite refert; quod tamen incertum. Genera thuris traduntur duo, mosculinum se. quod
page 666, image: s690proprie olibanum vocatur, seu melax, Arab. melason: et femininum. Masculinum ex albo flavescit, et testiculorum instar rotundum est, guttarumque formam referens, candidum intus et pingue: Femininum magis resinosum est ac molle, cito ardens et flavum. Praefertur masculinum, ut quod ex arboribus montanis colligitur. Cortex etiam in usu est, debet esse crassus, pinguis, odoratus, recens, minime scaber. Manna thuris, sunt micae fragmenta, pollen ac farina thuris, quae ex collisione, dum in saccis vehitur, colliguntur. Tus, a graeco verbo *qu/w, sacrifico, nomen habere videtur, quod veteres ture sacrificabant et supplicabant. Gr. li/banos2 kai\ dendroli/banos2: quemadmodum lacrima libanwto/s2, quae Hippocrati libanwtou= karpo\s2 dicitur: libanos2 a lei/bw stillo. G. Weyrauch.
THYMA, idem quod ecthyma.
THYMBRA, est herba aromatica, forte a)po\ tou= qu/ein odaves accendere, idque ob fragrantiam: vel a thymus ob similem forte odorem.
THYMELAEA, est arbuscula, cuius truncus saepe instar pollicis crassus est, plures habens virgulas vel ramos sesquipedem circiter longos, pulchros, rectos, foliis lini foliis fere similibus instructos, sed maioribus, latioribus, semper viridibus, viscosi quidquam, si dentibus atterantur, praebentibus: flos monopetalus, utcumque infundibuliformis, quadrifidus: ovarium in centro floris fit fructus ovatus, succi plenus, fetus semine oblongo, habente pelliculam nigram, splendentem, fragilem sub qua invenitur medulla alba fervidi saporis: radix longa, crassa, dura lignosa, externe grisea, aut rubicunda, interne alba; in initio dulcis, sed postea acris et caustica: haec planta crescit in locis incultis: quibusdam chamelaea: dictam volunt quasi tithymelaeam, ex tithymali et oleae mixta facie. G. Seidelbast, Kellershals.
THYMIAMA, penult. producit:
*po/lis2 d' o(mou= me\n qumiama/twn ge/mei. Iamb. Sophocl. in Oedtp. Tyranno.
Thymiama, idem quod suffitus.
THYMION, est verruca minor super corpus in cute eminens, ut acrochordon, tenuis, supra latior, subdura et in summo aspera. Idque colorem thymi repraesentat floris, a quo denominatur, habet magnitudinem fabae Aegyptiacae. Modo unum, modo plures nascuntur in palmis, talis et plantis pedum: pessima sunt in obscenis locis, maxime ubi sanguinem fundunt.