December 2004 Ruediger Niehl markup
typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check - orthographical standardization performed - corrections from the errata list not integrated
06/2007 Katharina Meiszus, Reinhard Gruhl markup
TERMINI Markup added - spell check partially performed
01/2008; 03/2010; 11/2010 Reinhard Gruhl markup
some corrections inserted
image: s000
[gap: illustration (Frontispiz)]
image: s001STEPHANI BLANCARDI LEXICON MEDICUM VIRI CELEBERRIMI IOANN. HENRICI SCHULZII OPERA INSIGNITER AUCTUM ET EMENDATUM NUNC DENUO RECOGNITUM VARIISQUE ACCESSIONIBUS LOCUPLETATUM CURANTE MICH. GOTTL. AGNETHLERO SAXONE TRANSILVANO. PRAEFATIONEM PRAEMISIT ANDREAS ELIAS BUCHNER POTENTISS. PRUSS. REG. A CONSIL. SANCTIOR MEDICIN. ET PHILOS. NATURAL. IN ACADEM. FRIDERICIANA PROF. PUBL. ORDIN. ET IMPERIAL. ACADEM. NAT. CURIOS. PRAESES. CUM PRIVIL. POTENTISS. POL: REG. ET ELECT. SAX. HALAE MAGDEBURGICAE, APUD IO. GOTTL. BIERWIRTH CIC IC CC XXXX VIII.
image: s002
[gap: praeliminaria]
page 644, image: s668SVBLVXATIO, sive clongatio, est quando os paululum tantum promovetur a sinu: ita ut non omnino ex illo exciderit; vel est ossis alicuius de loco suo aliqualis dimotio. G. Das Verrencken, Verrucken.
SVBSCAPVLARIS MVSCVLVS, vide infrascapularis.
SVBSIDENTIA, idem quod hyopstasis et sedimentum.
SVBTILISATIO Chymicis dicitur dissolutio, qua partes crassiores a subtilioribus separantur. Illa est quando corpora brevi temporis spatio dissolvuntur, estque iterum duplex, elevatio vel descensio. Haec dicitur, qua tempore longiore res dissolvit. Estque exaltatio et digestio.
SVBVOLA, idem quod hypothenar.
SVCCAGO, vide apochylisina.
SVCCEDANEVM, idem quod antiballomenon.
SVCCENTVRIATI RENES, vide capsulae atrabilares.
SVCCINVM, penult. corr. [abbr.: paenultimam corripit]
Quid myrtus, quid messor Arabs, quid succina trita? Martial. l. 3. ep. 69.
Succina virginea quod religata manu. Mart. l. u. ep. 9.Succinum, a quibusdam inter mineralia recensetur; quamquam alii ipsi vegetabilem originem adscribunt. Colore differt, habetur enim album, flavum, citrinum et nigrum, quod omnium vilius est, sed album omnibus est praeferendum. Chymica analysis docet, succinum ex multo oleo, pauca aciditate, et magna salis volatilis parte constare. Iuxta nonnullos succinum ex arboribus stillat, et ratione originis est lacrima aut resina arborum resiniferarum pini, abietis, alni, populi, in mare defluens et ab eodem congelata et adlittora delata: sed melius videntur iudicare illi, qui statuunt succinum esse bituminis subterranei speciem scaturientem vel e fundo maris, vel in prope positis locis. Potissimum invenitur in regionibus ad mare Balticum sitis, Prussia praeprimis, et Pomerania; in primo ortu succinum liquidum est, quod testari videntur varia animalcula, quae involuta in eo reperiuntur, uti muscae, culices, araneae, neae, festucae etc. in rarioribus habetur etiam frustum, in cuius cavo liquidum, mobile, bituminosum datur, unde evidenter patet succinum in sua origine fuisse liquidum, et sulpuris bituminosi esse progeniem, nam in igne ardet et fluit. Docet insuper analysis chemica sale acido liquido, imo et
page 645, image: s669concrescente in glebas, adeoque forma sosida, constare, tum et oleo fossili, quod quam proxime petroleum refert: Dicitur ambra; electrum; carabe; glessum. G. Agstein, Bernstein.
SVCCISA, penult. prod. [abbr.: paenultimam producit] quod radix eius humano generi salutaris, vulgo existimetur ab invido Daemone succisa esse, unde morsus Diaboli nomen quoque invenit. Succia, vide morsus diaboli.
SVCCOLATA, Inda a faba, cui succola nomen, sic appellata; penult. producet, ut a creta cretatus, a, ab argento asrgentatus, a, a toga, togatus, a, a sistro, sistratus apud Martialem. Sic a Marmelos de Bengala (id est, cydonio exotico) est confectio Marmelata; a pomo est pomata Officinarum. Vide chocolata.
SVCCOTRINA ALOE, dicitur quibusdam quasi constans ex succo citrino, quia pulverem praebet crocei coloris; vel denominatio venit ab insula Socotra ubi copiose crescit. Vide aloe.
SVCCVBVS, vide ephialtes.
SVCCVS, succi in officinis vocantur expressi liquores, seu expressae essentiae ex radicibus, foliis, floribus, fructibus etc. succi aliquando in spissam condensantur consistentiam, cuaporando nempe, ut sucus glycyrrhizae, acaciae, hypocistidis, etc. item, qui ex arbore, vel frutice sauciatis emanat, ut sucus vitis, betulae etc. G. Safft.
SVCCVS CEREBRALIS, NERVOSVS, vide spiritus.
SVCCVS PANCREATICVS, vide in callicreas et ductus pancreaticus.
SVCCVS NVTRITIVS, idem quod chylus.
SVCTIO, est ea actio, quia infans, ore paillam uberis materni amplectens, velum pendulum palatinum per musculos pterygostaphylinos applicat foramini narium interno, idque exacte claudit, tum genas gingivis immediate apponit, lingua aerem in cavo palatino contentum deglutit, eam palato adducendo, tum os anterius vacuum habens, lac ex uberibus maternis in hunc locum minus resistentem pulsum ab aere externo, recipit. G. Das Saugen.
SVDAMINA, Gr. i)\dwra, sunt exanthemata in summa cute corporis haerentia, granis milii simillima, quae e(lkw/dws2 cutem exasperant, a Plinio papulae sudorum appellantur. Affectus familiaris est pueris et iuvenibus, praesortim tempertamento calidioribus, qui aestatis tempore nimis monentur, et
page 646, image: s670exercentur, in collo, scapulis, pectore, brachiis, et femoribus, frequentius tamen circa pudenda et anum accidens. G. Schweißblätterlein. Vide hidroa.
SVDATIO, est sudoris eruptio, hoc est, materiae fluidae ex vasculis quibusdam parvis extus in cuticula totius corporis terminatis, sub specie parvarum guttularum, quae fit a morbo, ab exercitio, aut medicamentis diaphoreticis, Gr. i(/drwsis2 G. Das Schwitzen.
SVDOR, est humor aquosus, ex plurima aqua, mediocri sulpure et sale constans, caloris et motus corporis vehementioris ope, interdum quoque et sanguinis fluiditate et tenuitate per cutis poros, sive glandulas, aut tubulos lymphaticos, expulsus, qui in cute in guttas colligitur Istum humorem, cutis glandulae, si calor fuerit paulo intensior, a sanguine separant, qui deinde per lymphatica vasa, et tubulos foras erumpit. Gr. i(drw\s2. G. Schweiß.
SVDOR ANGLICVS, sive HYDRONOSOS, et HYDROPYRETOS, in Anglia febris est species, qua quis unico die liberatur vel moritur, vagabunda est et contagiosa, finitur ut plurimum per sudorem, unde et febrem etiam sudorem appellant incolae. Quibus per sudorem solvitur, fere omnes evadunt, sin minus, maxima pars perit. G. Schweißfieber.
SVDORIFERA, vide hidrotica.
SVFFIMENTVM, SUFFITUS, est pulvis crassiusculus, ex plurimis odiriferis paratus, qui super carbones vivos iniectus, non ingratum odorem et fumum a se diffundit Inseruitque vel aerem inquinatum depurando vel morbos quosdam profligando; sic per suffitum rerum adstringentium curantur haemorrhoides externae, coryza narium, odontalgia, etc. nonnulli quoque per suffitum mercurii salivationem excitare soliti fuerunt. Voctur Suffitio, Suffimen. Gr. qumi/ama, qumi/asis2. G. Das Räuchern.
SVFFOCATIO VTERINA, vide hysterica passio.
SVFFRVTICES, sunt plantae, quae compluribus ramulis, furculisque lignosis scatent, sed minutis constant foliis.
SVFFVMIGABVLVM, est instrumentum, quo utimur in suffimentis accendendis. G. Rauchfaß.