HOc Academiae Leidensis in Belgio ornamentum, omnisque virtutis
expressissimum exemplar, Stadena, Germanie celebre emporium, protulit,
anno millesimo, quingentesimo, vicesimo tertio, claris ob officia, et
religionis pericula parentibus, antiqua prosapia Brema oriundis.
Patrem habuit Ioannem Holmannum primum, in urhe Stadena, reformatae,
Lutheri opera potissimum, religionis primum etiam antistitem, verbique
divini ministrum, ferveicente ibi ad huc superstitione Pontificia.
Itaque haud semel ab insidiatoribus in vitae discrimen adductus est.
Puer admodum hic Ioannes Holmannus Secundus a parentibus Rostochium
missus, prima studiorum fundamenta feliciter ibi iecit. Inde maioris
uberiorisque studiorum progressus causa Wittembergam, ad Lutheri,
Melanchthonis, ac Lotichii, contubernium est ablegatus. Quibus
domestica familiaritate, vitae integritate, ac eruditionis copia ita
se probavit: ut instar filii a Melanchthone diligeretur: adeo ut ipse
Melanchthon neminem ad Saxoniae Ducis filios instituendos et
moderandos Holmanno aptiorem censuerit, eiusque commendatione hoc
officio summa cum laude functus fuerit.
Sed mox in patriam revocatus, sacro ministerio initiatur: primumque in
pagis Stadenae vicinis, deinde ipsa in patria sua summo cum lionore
hoc munere fungitur. Ibi uxorem duxit Annam, anno aetatis vicesimo
tertio: ex qua liberos suscepit quinque: quorum natu maior Ioannes
Holmannus tertius, cum ad aetatem adultam pervenisset, egregiamque
studiis operam navasset, simul cum patre Stadenae verbi divini
ministerio functus est; ductaque uxore tres liberos procreavit.
Sed nullam felicitatem in his rebus caducis perpetuam Deus homini esse
voluit; fortunamque nobis vitream latgitus est; quae tunc, cum maxime
splendet frangitur. Nam repente fatalis aries Holmannianam familiam
concutit: moritur uxor, moriuntur liberi omnes, et tres ex filio
nepotes. Ita Holmannus
Secundus, modo pater et avus, et iam pronepotes exspectans, omni
posteritate est orbatus.
Sub id tempus cum eius eruditib ac celebritas ad Academiae Leidensis
curatorum et urbis consulum aures pervenisset; honestissimis
conditionibus, virum aetate gravem, Theologiae scientia magnum,
Hebraicarum ac Graecarum literarum peritia clarum, ad ordinariam in
Academia sua Theologiae professionem sustinendam evocarunt. Leidam
igitur anno octogesimo primo commigravit. Post menses quindecim ex
patria accersit Becken ab Edenbuttels virginem patrinam (quam olim
infantem saepe in ulnis gestaverat) ac Leidae in uxorem ducit. Cum qua
deinde suaviter vitam transegit; sed sine ullo prolis proventu, usque
ad annum octogesimum sextum. Tunc letali febre oborta moritur secundo
die festi natalitii Salvatoris nostri, mane hora septiina, in am
plexibus Ioannis Heurnii, adstante Iano Dousa, Lipsio, Beima, cum
uxoribus, amicis clarissimis. Nam nec Dousa, nec Heurnius magis
familiarem amicum numquam quemquam habuere.
Exsequias eius funebri oratione egtegia decoravit Cornesius Grotius,
Iuris professor ordinarius. Ingenti autem amicorum cum luctu, et non
mediocri Academiae damno Holmannus mortalitatem explevit. Nam praeter
summam Theologiae peritiam, adeo exactam literarum Hebraicarum habuit
cognitionem: ut omnibus Europae ingeniis eo in studio aciem
perstringeret. Praeterea in niveo eius pectore cum religione et
sincera fide eruditio ac comitas certabant: adeo ut vitrutem in ipso
extollere, esset iniuriam eruditioni inferre: eruditionem laudare
nihil aliud esset, quam virtutem elevate.
Ipse certe princeps Mauritius Nassovius, tum in Academia Leidensi
studiis vacans; ipsi etiam curatores et consules reverebantur; amabant
collegae; venerabantur et loco parentis colebant, studiosi. Ad
publicas enim lectiones domo exiens, indeque rediens magna studiosorum
caterva deducebatur, qui honor nulli professorum ab ipsis Academiae
incunabulis, in hunc diem usque, nisi Holmanno et Lipsio tantum
contigit. Scripta quidem nulla edidit, sed plurima reliquit, quae cum
instructissima ipsius Bibliotheca publice adservantur Nam moriens
Academiae totam Bibliothecam legavit, primum fundamentum et exordium
Bibliothecae Leidensis.
Ianus Dousa, vir nobilissimus, hac elegia funebri virum benemeritum
est prosecutus: quam Lugduni ad D. Petri posuit:
Hoc tumulo Holmanni cineres Libitina sacravit:
Siste hospes; fuerit, dum, quis et unde, scias.
Prognato ingenuis Stadena parentibus auras
Lucis, et expensa huic prima alimenta tulit.
Mox Rhodus, et Cimbrae puero plausistis Athenae,
Qua Codona frequens littora plangit olor.
Hic percepto animi cultu, morum indole, vitam,
Ingenium, ingenuis artibus excoluit.
Nec satis hoc: celebrem Misni quoque Principis Aulam
Et Wittembergam noscere cura fuit.
Saepe hic Lotichii pendere canentis ab ore:
Saepe tuameruit voce, Philippe, fruit;
Sacrorum inprimis ritus perdiscere cordise
Et studium verae relligionis habens:
Maiores natu venerari, aequalibus uti
Comiter, a fastu liber et invidia.
Et mirum, tant is virtutum insignibus auctum
Saxonici studium promeruisse ducis:
Et dignum ante alios habitum, sua pignora curae
Cuius, et arbitrio crederet, et fidei?
Martia quo placidas molliret cordaper artes,
AEmula Phylliridae Suada magisterio.
Sienggnis plaevisse haud parva est gloria, nostet
Cur non hac et iam laude Secundus ovet?
Sed durum pugnare Deopatriaeque vocanti:
Sic laribus tandem redditus ille suis.
Spargere divini properavit semina verbi,
Vix dum etiam quinas natus Olympiadas.
Erudiundialios Sophiaest et principium et fons,
Haec paritur non aetate sed ingenio.
Quae cura a teneris Hblmanho incesserat annis;
Civibus utposset utilis esse suis:
Haec eadem usque, per undecimae trieterides orbem,
Adcanos etiam concomitata senem:
Duratura rogo porro tenus, et bene si non
Haecquoque manasset nominis aura tui.
Scilicet hinc Batavo Bremam mutare Lyceo,
Et Lugdunensem iussus adire Sain:
Hospitae ubiterrae ossa dares, et scilicet una
Deerat adhuc spatiis ultima meta tuts.
Haud aliena tamen: certe domo abusque petita,
Hic iit in thalamos Caia secunda tuos:
Quae legeret supremo animam morientis ab ore,
Lumina quae charis conderet articulis.
Hic priva ac Dousae laribus confinia tecta:
Carior hocque etiam nomine Leida tibi.
parva loquor: tanti certe inquam Lipsius ille,
Qui tibi pro multis milibus unus erat.
Discipulorum auris, tanti, consueta frequenti
Cingere suggestus obsidione tuos:
Sollemnique senem iuvenum dedutere pompa,
Abdita dum magni fers documenta Dei.
Indicio fuerit librorum exstructa supellex,
Versatos manibus quos iuvat esse tuis.
Hanc Academiae voluisti cedere in usum,
Prodesse orbi etiam post tuafata studens.
Nec pietas obscura tua haec, sed in acta, relata
Publica nunc quo stat Bibliotheca loco:
Ingenii hic quoque multa tui monumenta leguntur,
Signata archetypis illa voluminibus.
Liqueris haec animi quo robore, quamque salutis
Spe solida innixus, praetereunda mihi:
Uxorem et quotiens solatus dixeris: O quam
Dissolvi, et tecum me, Deus, esse iuvat.
Ut propria haec eius fuerit laus; mi satis illud
Dicere, non aliter sit mihi posse mori.
Sic tua mors, sic vita odii expers omnis, et unde
Iure sibi exemplum nostra Lycaea petant.
Nunc veram tibi det requiem Deus, et bona multa
Eveniant cineri, care Secunde, tuo.
DEO MAX. ET MEMORIAE IOANNIS HOLMANNI SECUNDI, THEOLOGI ET PROFESSORIS
VITA DOCTRINAQUE LAUDATI, BEKE AB EDENBUTTELS UXOR HEU MOESTA, POSUIT.
VIXIT ANNOS LXIII, OBIIT ANNO CIC IC LXXVI VII. KAL. IANUAR.
Ex Academia Lugdunensi.